‘Entreprendre’

2006

‘Ondernemen’

‘Entreprendre’

2006

‘Ondernemen’

LAATSTE ONTWIKKELINGEN INZAKE CORPORATE GOVERNANCE: CODE LIPPENS

VS. CODE BUYSSE

LES DERNIERS DEVELOPPEMENTS DU CORPORATE GOVERNANCE: CODE LIPPENS

VS. CODE BUYSSE

RUTGER VAN BOVEN

‘Entreprendre’

2006

‘Ondernemen’

Stand van zaken anno 2006

Corporate Governance en nationale regelgeving

• Wet van 2 augustus 2002 (B.S. 22 augustus 2002)

• Code Lippens (december 2004)

• Code Buysse (september 2005)

‘Entreprendre’

2006

‘Ondernemen’

Stand van zaken anno 2006

Corporate governance en Europese regelgeving

• Aanbeveling van 14 december 2004

(bekendmaking van bestuurdersbezoldigingen)

• Aanbeveling van 15 februari 2005

(samenstelling Raad van Bestuur en Comités)

‘Entreprendre’

2006

‘Ondernemen’

Toekomstige ontwikkelingen

Corporate Governance en nationale regelgeving

• Verschillende wetsvoorstellen o Auditcomité

o Aansprakelijkheid

o Bestuurdersbezoldigingen

• Parlementaire vraag aan Minister Onckelinx

(Vr. en Antw. Kamer 2005 – 2006, 7 februari 2006, 9 (Vr.nr. 10166 Wathelet))

o Wettelijk kader voor de Code Lippens

‘Entreprendre’

2006

‘Ondernemen’

Toekomstige ontwikkelingen

Corporate governance en Europese regelgeving

• Voorstel tot wijziging 4de en 7de richtlijn o Corporate governance verklaring

o Collectieve aansprakelijkheid bestuurders

• Voorstel van een richtlijn versterking AH’s – rechten

(doel: faciliteren van grensoverschrijdende uitoefening van

aandeelhoudersrechten)

‘Entreprendre’

2006

‘Ondernemen’

Code Lippens vs. Code Buysse

Code Lippens

• Sociétés Belges Cotées

• Comply or explain (se conformer ou expliquer)

(European Corporate Governance Forum: 6 mars 2006)

‘Entreprendre’

2006

‘Ondernemen’

Code Lippens vs Code Buysse

Code Buysse

• Toutes les sociétés non-cotées

• Appliquer les recommandations selon la nature, la

forme juridique et la dimension de l’entreprise

‘Entreprendre’

2006

‘Ondernemen’

Recommandations pour les PME: pourquoi?

Pas de données chiffrées disponibles

Enquête MAES et SELS (août 2004)• Le système d’administration d’une entreprise a beaucoup d’impact sur l’expansion et

l’innovation potentielle

• Les recommandations existantes de corporate governance visent surtout les grandes

entreprises

• La réalisation des recommandations de bonne gouvernance est un grand défi des PME

• L’application des principes de corporate governance favorise l’image de l’entreprise,

tant au point de vue interne qu’au point de vue externe

‘Entreprendre’

2006

‘Ondernemen’

Recommandations pour les PME: pourquoi?

• Corporate governance dynamise l’administration d’une entreprise

et peut donc influencer positivement les résultats d’exploitation

• Corporate governance favorise le développement durable d’une

entreprise

• Corporate governance crée des possibilités de croissance

• Corporate governance garantit la continuité de l’entreprise (dans le

cadre de la succession familiale)

‘Entreprendre’

2006

‘Ondernemen’

Recommandations pour les PME: pourquoi?

Donne une image professionnelle aux banques et autres

financiers

Assure la continuité de l’entreprise (entreprises familiales)

Augmente la rentabilité

Constitue un atout sur le marché de recrutement

‘Entreprendre’

2006

‘Ondernemen’

Application obligatoire?

Aucune obligation légale

Mais: il se peut que le juge utilise les recommandations en

vue de concrétiser la conduite de l’administrateur «bonus

pater familias» (cas HBG du 21 février 2003)

Principe de l’autorégulation

‘Entreprendre’

2006

‘Ondernemen’

Champ d’application

Toutes les entreprises non cotées en Bourse => article 4 C. Soc. Aussi bien les petites que les grandes sociétés Toutes les formes de société (SA, SPRL, SCRL, …) Quelle que soit la nature ASBL, organisations non marchand, organisations publiques ou semi - publiques? Champ d’application très vaste

• Travail de précision

• Le code distingue :

o Recommandations pour toutes les sociétés non cotées en Bourse

o Recommandations spécifiques pour les entreprises familiales

o Recommandations pour les petites entreprises non-cotées en Bourse

‘Entreprendre’

2006

‘Ondernemen’

Grandes sociétés: entre Code Buysse et Code Lippens?

Recommandations appropriées du Code Lippens

Internationalisation continue / préparation pour l’introduction

en Bourse

Principalement des recommandations concernant le

fonctionnement et la composition du conseil d’administration

‘Entreprendre’

2006

‘Ondernemen’

Waarom specifieke aanbevelingen voor familiale ondernemingen?

Familiebedrijven 55% BBP

Onderhevig aan bijzondere gevoeligheden• Gestructureerd en georganiseerd aandeelhouderschap

• Opvolgingsproblematiek

Beursgenoteerde familiale ondernemingen?

‘Entreprendre’

2006

‘Ondernemen’

KMO’s die deel uitmaken van een groep

Rekening houden met de groepsstructuur

Bestuursorgaan in moeder en dochter

Auditcomité

‘Entreprendre’

2006

‘Ondernemen’

Overzicht van de belangrijkste aanbevelingen

1. Aanbevelingen voor alle niet-beursgenoteerde ondernemingen

Mission statement

Actieve raad van bestuur • NV (maar ook andere rechtsvormen)

• Niet-uitvoerende of externe bestuurders

• Regelmatig vergaderen (min. 4x/jaar)

• Tijdig verslagen opmaken

• Performantie evalueren

• Remuneratie

• Voorzitter vervult capitale rol

• Adviserende comités

‘Entreprendre’

2006

‘Ondernemen’

Overzicht van de belangrijkste aanbevelingen

1. Aanbevelingen voor alle niet-beursgenoteerde ondernemingen

Senior Management

• Uitv. Bestuurders, leden DC, topmanagement

• Informeert RvB

• Correcte en regelmatige actualisering rapportering

• Jaarlijkse evaluatie

• Benoeming gedelegeerd bestuurder

• Remuneratiebeleid

‘Entreprendre’

2006

‘Ondernemen’

Overzicht van de belangrijkste aanbevelingen

1. Aanbevelingen voor alle niet-beursgenoteerde ondernemingen

Rol van de externe bestuurder • Eén of meerdere niet-uitvoerende of externe bestuurders

• = bestuurder die niet tot het management behoort en evenmin tot de controlerende aandeelhouders (<->Code Lippens)

• Objectivering van de besluitvorming

• Discipline en verantwoordelijkheidszin op het vlak van de rapportering

• Crisissituaties (o.a. onverwacht overlijden,…)

• Opvolging gedelegeerd bestuurder

• Relaties en netwerken delen

• Ervaring => kennisoverdracht

‘Entreprendre’

2006

‘Ondernemen’

Aperçu des principales recommandations

1. Recommandations pour toutes les entreprises non cotées en Bourse

Actionnaires concernés • Mission du conseil d’administration

o Stimuler l’engagement des actionnaires

o Information périodique et à temps

o Attention pour l’actionnaire minoritaire

• Fonction des actionnaireso Valeurs de l’entreprise

o Vision de l’entreprise

o Objectifs financiers

o Nomination des administrateurs

o Fixer les règles du jeu (éventuellement sous forme d’une convention entre actionnaires)

‘Entreprendre’

2006

‘Ondernemen’

Aperçu des principales recommandations

2. Recommandations spécifiques aux entreprises familiales

Forum familial

Charte familiale

Succession

Résolution des conflits

‘Entreprendre’

2006

‘Ondernemen’

Overzicht van de belangrijkste aanbevelingen

3. Aanbevelingen voor kleine niet-beursgenoteerde ondernemingen

Vanuit een ruimere « stakeholdersbenadering » Richtlijnen van goede praktijk Hebben betrekking op:

• De relatie met bank en financiers

• De relatie met leveranciers

• De relatie met klanten

• De relatie met het personeel

• De relatie met externe adviseur

• De relatie met de overheidsinstellingen

‘Entreprendre’

2006

‘Ondernemen’

Openbaarmakingsvereisten

Ontwerp van wijziging 4de en 7de richtlijn => jaarverslag

Code Lippens=> jaarverslag

Code Buysse => jaarverslag ( CG – verklaring + jaarlijks geleverde

inspanningen) => kleine vennootschappen?

‘Entreprendre’

2006

‘Ondernemen’

Literatuur

R. Van Boven, “De Code Buysse onder de loep”, Acc & Tax 2005, Afl. 4, 14 –

22.

G. Delvaux en E. Vercammen, “De Code Buysse: Hoe kunnen externe

accountants en adviseurs een rol spelen?, Acc & Tax 2005, Afl. 3, 37 – 44.

C. Van der Elst, “De Code Lippens versus de Code Buysse: een degelijk

besturen over naleven of uitleggen tot afdwingen?”, T.A.A. 2006, afl. 2.

‘Entreprendre’

2006

‘Ondernemen’

Litérature

R. Van Boven, “Le Code Buysse sous la Loupe”, Acc & Tax 2005, Afl. 4, 14 –22.

G. Delvaux en E. Vercammen, “Le Code Buysse: Quel rôle les expert-comptables

externes et les conseillers peuvent-ils jouer?, Acc & Tax 2005, Afl. 3, 37 – 44.

C. Van der Elst, “Le Code Lippens contre le Code Buysse: respecter ou expliquer

la bonne administration ou aller jusqu’a y contraindre?”, T.A.A. 2006, afl. 2.