télécharger le dossier pédagogique – fen#2 · pdf filelicence...
TRANSCRIPT
DOSSIER PEDAGOGIQUE
LemondedutravailetlarévolutionnumériqueDansunfuturproche,lemondedutravailseraradicalementdifférententermed’équipements,formationorganisationetvieautravail.Toutcelaestlerésultatd’unerévolutionnumériquequinelaisseraaucunsecteurprofessionnelintact.Laréformenumériqueadéjàcommencémaisilesttempsdepréparerlafutureforcedetravailauxenjeuxauxquelsilsserontconfrontésdès…aujourd’hui.Quecesoitlesimpactssurlesmétiersetlescompétencesoul’organisationdutravail,latransformationnumériqueestcertaineestavanceàgrandspas.
Deplus,l’accélérationdurythmedesinnovationsdemandeuneadaptationrapide!Uneillustrationpertinentedecephénomène:
Ilafalluàlaradio38ans,àlatélévision13ans,àinternet3ans,àFacebook1an
etàTwitter9mois…pouratteindreles50millionsd’utilisateurs.
L’èrenumériqueestdonccaractériséepardestechnologiesadoptéestrèsrapidementmaisaussiparunetransmissionrapidedesusages.
Danscedossiernumérique,nousaborderonslespointssuivants:
-Lesoutilsnumériquesautravail-Laplacedunumériquedanslesformations-Lesnouvellesconditionsd’exercicedesactivités-Lesnouvellesformesd’organisationdutravail
Emploid’outilsnumériquesautravail
Avantlesnouvellestechnologiesétaientdécouvertes,transmisesetpratiquéessurlelieudetravail
MaintenantLestechnologiesdel’InformationetdelaCommunication(TIC)utilisésparlepublicdanssavieprivéeontdonnénaissanceà
ladigitalisationdel’économieensefocalisantsurlesecteurduserviceetdel’expérienceduconsommateur.
55%desactifs,90%descadres,75%pourlesprofessionsintermédiaires
disposentd’unmicro-ordinateursurlelieudetravail.
Celasignifiequelaformationàl’usagedecesoutilsetl’acquisitiondenouvellescompétencessontdespriorités.Sansoublierlarégulationdesusages!
Lechangementsefaitdéjàsentirlourdementsurtouslessecteursdel’économiefrançaise:
- Lessecteursprofondémentimpactésparladigitalisationdel’économiereprésentent12%duPIB:édition,musique,productionaudiovisuelle,finance,assuranceR&D.
- Lessecteursquiontdégagédesgainsdeproductivitésignificatifs(grâceauxoutilsnumériques)maisdontlatransformationestloind’êtreachevéereprésentent60%duPIB:commerceetdistribution,industrie,administrationetenseignement.
- Lessecteursdontl’impactdelatechnologienumériquesurl’emploiestlapluslointainereprésentent22%duPIB:l’agriculture,lebois,serviceàlapersonneetlarestauration.
Recherche:Leslycéenspeuventtrouverunesociétépourchaquecatégorieetcomparerlesservicesoffertsauclientsousformedigitale.
FOCUS:Lamutationdesservicespublics:dématérialisationdesprocéduresadministrativesExemple:PortailOpenDatadelaVilledeRoubaix-opendata.roubaix.fr
Pourassurersamission,lacollectivitégèreunequantitéimportanted’informationsetdedonnées:plansdeville,emplacementsdesbancspublics,desjardins,listedesplantationsd’arbresremarquables,desbâtimentspublics,informationsbudgétairesoufinancièresetc….
L’opendata,«l’ouverturedesdonnées»,consisteàmettreàdispositionlibrementetgratuitementcesdonnéesnumériquespourlesrendreaccessiblesetutilisablespartous.
LesobjectifsEnmettantàdispositionsesdonnéessurleportailOpendata,laVilleveutdévelopperl’expérimentation,l’innovationetlacréationdeservicessursonterritoire.Comment?Enpermettantnotammentàdesentrepreneursd’exploiterdesdonnéesafind’imaginerdenouvellesmanièresdelesutiliser:créationdenouveauxservices,denouvellesapplicationsetc…Lesobjectifssontnombreux:
-PromouvoirlaVilleconnectéeetdurable(smartcity)-Renforcerlatransparencedel’actionpublique-Stimulerlacréativitédesstart-upslocalesetrégionalesquipourraientainsiexplorerdenouveauxchampsdedéveloppementpourleursactivités-Accélérerl’appropriationdesnouveauxusages-Améliorerlaqualitédesservicespublicsoffertsauxcitoyens
L’impactdelatechnologienumériquesurlaformationFormationsactuelles:desconnaissancesetdescompétencesenmutationpours’adopterauxchangementséconomiquesetsociauxengendrésparlanumérisationdel’économie.
Unenécessitéd’appliquerunedémarchepluridisciplinaireetd’acquérirdescompétencestransversales.
-Compétencesd’apprentissageparunesélectionetuntraitementdel’infodisponible(apprendreàapprendre)-Compétencesd’innovationetdecréation-Compétencesdecollaboration
Laplacedunumériquedanslecadrenationaldesformationspourlesdiplômesnationauxdelicence,licenceprofessionnelsetmaster:
àFaibleintégrationdunumériquedanslesintitulésdemention:troismentionssur45,pourlesmasters23sur251seulementrelèventdunumérique.Enfinpourleslicencesprofessionnelles,ondénombre23mentionssur174soit13%etillustrentl’adaptationauxenjeuxdesmétiersnumériquesavecdeslicencesproen‘e-commerceetmarketing’.
Bilan:l’intégrationdunumériquedanslesintitulésdementionestpartiellecommeentémoignesonabsencedanslesintitulésdel’information-communication,dutourisme,delasantéetc.
DesnouveauxBTSadaptésàlademandedesentreprisesainsiqu’àl’évolutiondestechnologiesetdesmétiers:BTSSystèmesnumériques/BTSServicesinformatiquesauxorganisations
Recherche:quelestlecontenudecesBTSetquellescarrièresendécoulent?Oùpeut-onsuivrecesBTS?L’impactdelarévolutionnumériquesurlesmétiersetlescompétencesNouveauxoutils:nouvellesconditionsd’exercicedesactivitésetmodedetravailconcernentTOUSLESMETIERS(manuelsetintellectuels)
-Développeretacquérirdenouvellescompétencescardenouveauxmétierssecréent.-Trèshautdegréd’adaptationpouréviterladéqualification(*rupturenumérique)-Environnementetorganisationgéographiquedutravail
Avant:aubureauAujourd’hui:plussouple,alternatifetexpérimentalàLeco-working:espacedetravailpartagé.Depuis2008,120espacesdeco-workingenFrance.En2013:100000coworkersà Lecommunitybuilding:lesentreprisesorganiséesdefaçonergonomiquepourfavoriserlecollectifetletravailcollaboratif.Ex:laSociétéGénéralealancéunprojetderéorganisation,
4000salariésdevraientdéménagerdusiègedelaDéfenseversunetechnopoleinformatique.à Letélétravail:travailàdistance(àdomicile)-8%en2006;16.5%en2012
Exemple:Orangeaétendulenombredecollaborateurentélétravailde700fin2010à4200fin2014;puis6000enjuin2015passantainsidemoins1%àplusde7%desalariésentélétravail
Recherche:Quelssontlesinconvénientsliésautélétravail?
BienvenueàlaPlaineImages
LaPlaineImagesestunepépinièred’entreprisesdunumériquedédiéàl’imageetlesindustriesculturellesetcréativesetregroupedesentreprises,deslaboratoiresderechercheetprojetscréatifsenaudiovisuel,jeuvidéo,animationetmultimédia.InstalléentreRoubaixetTourcoingdanslesanciensbâtimentsdelafilaturedel’usineVanoutryveetinauguréen2012,l’Imaginariumestl’épicentredelaPlaineImages:unlieucollaboratif8000m2dont1400m2partagésquicomprend:
- Unespacedeco-working(espacedetravailpartagé)enlibreaccès.- Unespacederecherchedotéd’uneplateformetechnologiquelabéliséeéquipement
d’excellence(EquipEX,2011)
LaPlaineImagesfaitpartiedel’écosystèmenumériquedelarégionquiareçulelabel«MétropoleFrenchTech»attribuéparl’Etat.
Recherche:QuelsautresdispositifsrégionauxfontpartisdelacommunautéFrenchTech?Quellessontleursspécificitésrespectives?
FOCUS:Lerôled’unepépinièred’entreprises
Accueillir,hébergeretaccompagnerlescréateursd'entreprisespendantlespremièresannéesdeleuractivité.Unepépinièreproposeaujeunechefd'entrepriseunesolutiontemporaired'hébergementetl'accèsàdesservicesàcoûtspartagés.L'accueilenpépinièreestdestinéàfaciliterlespremiersmoisd'activitésdescréateurs.L'hébergementenpépinièredurede2à4ans;
aucoursdecettepériode,lajeuneentreprisepayeunloyerréduitetprogressif,l'amenantgraduellementauprixdumarché.Cecidoitluipermettredediminuersachargedeloyerdanssonprévisionnellorsdespremiersmoisd'activité.Encomplémentdesloyersbonifiés,lajeuneentreprisedispose,souventàdesprixcompétitifs,d'accèsàdeséquipementstelsque:photocopieuse,affranchissementdecourrier,sallesderéunion,serviced'accueiltéléphonique,voiredeprisederendez-vousoudetravauxdesecrétariatàfaçon.
EntreprisesdelaPLAINEIMAGES:démarreretpérenniser
Lastart-upquimonte:ClickandWalk
Sacréeunedes10entrepriseslesplusinnovantesdumondeen2014,ClicandWalkaétéfondéen2012parFrédériqueGrigolatoetGuillaumeAndré.
Leprincipe?Rémunérerlesmobinautesquiacceptentdeprendreenphotosouenvidéosavecleurssmartphoneslesopérationsmarketingdéployéesenmagasinspourlecomptedemarques.Payés5eurosenmoyenne,100.000volontairesquadrillentleterritoirefrançaisetpermettentainsiauxenseignesdecontrôlerl'impactdeleurcommunication.Auchan,SFR,IkeaetCasinoontdéjàsouscritàcetoutild'analysequalitatif.ClicandWalkreverseégalement1€pourchaquemissionauxRestosducœuretencourageses"clicwalkcoeur"àlefaireégalement.
En2013ClicandWalkaréussiunelevéedefondde750000eurosauprèsdeBreegaCapital.En2015,ClicandWalkobtient
unelevéedefondsde3.5millionsd’eurosauprèsdeCITAInvestissementetduFondsAmbitionNumérique,souscritparlaCaissedesDépôtsetgéréparsafilialeBpifrance,danslecadreduProgrammed’Investissementsd’Avenir(PIA)ainsiquedeBreegaCapital.
Lastart-upestdéjàimplantéeenFrance,enAngleterre,enAllemagne,enItalieetenEspagne.Cetteplateformemobilecompteaujourd’huiunecommunautédeplusde250000membresquionttéléchargésonAppMobile,disponiblesuriOSetAndroïd.Grâceàcettecommunauté,ClicandWalkréalisepoursesclientsdesmissionsdestorechecketdemarketingresearch.
ClicandWalkcomptedesclientsdansl’ensembledessecteurs,quecesoitlecommerce,l’électroniquegrandpublic,lesservices,l’automobile,l’énergie,l’agroalimentaireouencorelescosmétiquesavecdesréférencescommeLogitech,L’Oréal,Orange,Peugeot,Axa,Bostik,StanleyBlacketDecker,CocaCola,Hyundai,Ikea…
Lasuccessstory:Ankama
Débuts:Ankamaestuneentreprisecréée,ilya15ans,en2001,par3amis,toutjustediplômésetpassionnésdeJeuVidéo,AnthonyRoux,CamilleChaferetEmmanuelDarras...AN-KA-MA.Alabase,Ankamaestuneagenceweb,quifaitdelaprestationdeservicepourdesclientsgrandscomptesouautres,maistrèsviteetparallèlementàcetteactivité,Anthony,quiestleDirecteurCréatifetCamille,ledirecteurtechniquecommencentàdévelopper,unconceptdejeucommunautaire,quideviendralepremierMMORPGfrançais:DOFUS.
Successstory:Dofus,sortdoncen2004,après3annéesdedéveloppement.C’estle1erMMORPG(jeuderôlemassivementmultijoueur)français,développésurFlash,cequilerendaccessibleàtouslesinternautes.>Unanaprèssasortie,en2005,Dofuscomptedéjà450000joueurs.
>Leséquipesrestenttrèsprochesdesjoueursetécoutentleursremarques>l’universàlafoisfantasyetmangaàlafrançaisesedécline:jeux,BD,dessinsanimés…
Stratégiededéveloppement:Letransmédia
Trèsrapidement,etafind'accompagnerlasortiedesonjeuDofus,Ankamadécided'expliquerleprocessuscréatifdeDofus,àtraversunartbooketdepublierégalementunmanga,pourdéclinerl'universdeDofusenBD.>Aucunéditeurnevoulantpubliercesproduits,Ankamaacréésapropremaisond'éditionen2005.>LemangaDofus,s'estaujourd'huivenduàplusd'1,5millionsd'exemplaireetenestauTome23>Lamaisond'éditionfaitaujourd'huipartiedes10premièresmaisonsd'éditionsfrançaisesetpublie50à60titresparan.
Ankamacréésonproprestudiod'animation,en2007etrecruitunecentainedepersonnes,pourtravaillersurleprojetdeSérieWakfu,quiseradiffusesurFrance3.Lasérieestentièrementproduiteetréaliséeeninterne,del'écritureduscénario,enpassantparlestoryboard,ledesign,l'animation,leseffetsspéciaux,lecompositingetlamusique.Lasérieseradiffuséeen2008,surFranceTélévisionetattireraplusd'unmilliondetéléspectateursparépisode,positionnantainsiAnkama,commeunnouvelacteurdusecteurdel'audiovisuelenFranceetdanslemonde.
FOCUS:LeTransmédia
Notredéfinitiondutransmédiaestdonclasuivante:-utilisationdedifférentsmédiacombinéspourdévelopperununiversnarratif;-chaquemédiumpeutadresseruneaudiencedistincte-chaquemédiumestutilisépourdévelopperuncontenuspécifique,adaptéàcemédium;-chaquemédiumpeutêtreconsommédefaçonautonome,sansconnaîtrelerestedel'univers,maisilyauratoujoursunclind'œil,uneréférencepluspousséepournosfans.
Ex:lefilmDofusAvantlasortiedufilm,Ankamaalancéunenouvelleclassedepersonnages,danslejeuDofus,lesEliatropes,classedepersonnagecréépourlefilm,quenousavonsoffertgratuitementetenavantpremièrespourlespersonnesquiachetaientuneplacepourlefilmenprévente.AnkamaapubliéuneBDpréquel,quiracontel'histoiredelagrandeméchantedufilmetpourquoiellel'estdevenue.
Ankamaasortiunjeudeplateau,Krossmaster,aveclesfigurinesdufilmetenfinuneapplicationmobile,permettantdefairelapromotiondufilmetdedébloquer,gratuitementducontenuexclusifpourlejeuDofus.
Commevouspouvezdonclevoir,Ankamagèredesuniversetnondesmarquesetnousinteragissonsenpermanenceavecnoscommunautés.