คํานําkrukird.com/02128.pdfutq-02128 การจ ดการเร ยนร ท...

U T Q - 0 2 1 2 8 ก า ร จ ด ก า ร เ ร ย น ร ท เ น น ผ เ ร ย น เ ป น สา ค ญ : ก า ร เ ร ย น ร แ บ บ โ ค ร ง ง า น

1 | ห น า

คานา

เอกสารหลกสตรอบรมแบบ e-Training การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ : การเรยนรแบบโครงงาน เปนหลกสตรฝกอบรมภายใตโครงการพฒนาหลกสตรและดาเนนการฝกอบรมคร ขาราชการพลเรอนและบคลากรทางการศกษาดวยหลกสตรฝกอบรมแบบ e-Training สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน โดยความรวมมอของสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เพอพฒนาผบรหาร ครและบคลากรทางการศกษา ใหสอดคลองกบความตองการขององคกร โดยพฒนาองคความร ทกษะทใชในการปฏบตงานไดอยางมคณภาพ โดยใชหลกสตรและวทยากรทมคณภาพ เนนการพฒนาโดยการเรยนรดวยตนเองผานเทคโนโลยการสอสารผานระบบเครอขายอนเทอรเนต สามารถเขาถงองคความรในทกททกเวลา

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

หวงเปนอยางยงวาหลกสตรอบรมแบบ e-Training การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ : การเรยนรแบบโครงงาน จะสามารถนาไปใชใหเกดประโยชนตอการพฒนาครและบคลากรทางการศกษาตามเปาหมายและวตถประสงคทกาหนดไว ทงนเพอยงประโยชนตอระบบการศกษาของประเทศไทยตอไป


2 | ห น า

สารบญ

คานา 1 หลกสตร “การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ : การเรยนรแบบโครงงาน” 3 รายละเอยดหลกสตร 4 คาอธบายรายวชา 4 วตถประสงค 4 สาระการอบรม 4 กจกรรมการอบรม 4 สอประกอบการอบรม 4 การวดผลและประเมนผลการอบรม 5 บรรณานกรม 5 เคาโครงเนอหา 6 ตอนท 1 ความหมาย ความสาคญ และแนวคดสาคญของการจดการเรยนร แบบโครงงาน

8

ตอนท 2 กระบวนการจดการเรยนรแบบโครงงาน 10 ตอนท 3 คณคาของการจดการเรยนรแบบโครงงาน 21 ตอนท 4 บทบาทผสอนและผเรยนของการจดการเรยนรแบบโครงงาน 23 ใบงานท 1 25 ใบงานท 2 26 ใบงานท 3 27 ใบงานท 4 28 แบบทดสอบกอนเรยน/หลงเรยนหลกสตร 29


3 | ห น า

หลกสตร

การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ : การเรยนรแบบโครงงาน รหส UTQ-02128 ชอหลกสตรรายวชา การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ : การเรยนรแบบโครงงาน ปรบปรงเนอหาโดย

คณาจารยภาควชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ผทรงคณวฒตรวจสอบเนอหา ดร.เบญจลกษณ นาฟา นางสาวกญนภา พรหมพทกษ ดร.วรรณา ชองดารากล รศ.ดร.อาร พนธมณ รศ.ลดดา ภเกยรต


4 | ห น า

รายละเอยดหลกสตร คาอธบายรายวชา

ศกษา อธบายความหมาย ความสาคญ และแนวคดสาคญของการจดการเรยนรแบบโครงงาน กระบวนการจดการเรยนรแบบโครงงาน อธบายคณคาของการจดการเรยนรแบบโครงงาน ตลอดจนทราบถงบทบาทผสอนและผเรยนของการจดการเรยนรแบบโครงงาน วตถประสงค

เพอใหผเขารบการอบรมสามารถ 1. อธบายความหมายความสาคญและแนวคดสาคญของการจดการเรยนรแบบโครงงานได 2. อธบายขนตอนการจดการเรยนรแบบโครงงานได 3. อธบายคณคาของการจดการเรยนรแบบโครงงานได 4. อธบายบทบาทของครและผเรยนในการจดการเรยนรแบบโครงงาน

สาระการอบรม

ตอนท 1 ความหมาย ความสาคญ และแนวคดสาคญของการจดการเรยนรแบบโครงงาน ตอนท 2 กระบวนการจดการเรยนรแบบโครงงาน ตอนท 3 คณคาของการจดการเรยนรแบบโครงงาน ตอนท 4 บทบาทผสอนและผเรยนของการจดการเรยนรแบบโครงงาน

กจกรรมการอบรม

1. ทาแบบทดสอบกอนการอบรม 2. ศกษาเนอหาสาระการอบรมจากสออเลกทรอนกส 3. ศกษาเนอหาเพมเตมจากใบความร 4. สบคนขอมลเพมเตมจากแหลงเรยนร 5. ทาใบงาน/กจกรรมทกาหนด 6. แสดงความคดเหนตามประเดนทสนใจ 7. แลกเปลยนเรยนรระหวางผเขารบการอบรมกบวทยากรประจาหลกสตร 8. ทาแบบทดสอบหลงการอบรม

สอประกอบการอบรม

1. บทเรยนอเลกทรอนกส 2. ใบความร 3. วดทศน 4. แหลงเรยนรทเกยวของ 5. กระดานสนทนา (Web board) 6. ใบงาน 7. แบบทดสอบ


5 | ห น า

การวดผลและประเมนผลการอบรม วธการวดผล 1. การทดสอบกอนและหลงอบรม โดยผเขารบการอบรมจะตองไดคะแนนการทดสอบหลง

เรยนไมนอยกวา รอยละ 70 2. การเขารวมกจกรรม ไดแก สงงานตามใบงานทกาหนด เขารวมกจกรรมบนกระดาน

สนทนา บรรณานกรม เฉลยวศร พบลชล.108 วธวดและประเมนพหปญญา. กรงเทพฯ : บรษท เพยรสน เอดดเคชนอนโดไช

นา จากด, 2544. ทศนาแขมมณ. 14 วธสอนสาหรบครมออาชพ. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2543. ธระชย ปรณโชต. ประมวลบทความทกษะของครวทยาศาสตรมออาชพในยคปฏรปการเรยนร การ

จดการเรยนการสอนบรณาการ. กรงเทพฯ : โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2546. มลลกา พงศปรตร. วธพฒนาพหปญญาในหองเรยน กาวไกลกบรองเทาค เกง. กรงเทพฯ :

บรษท เพยรสน เอดดเคชน อนโดไชนา จากด, 2544. สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. แนวทางการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ การจดการ

เรยนรแบบบรณาการสพหปญญา.กรงเทพ ฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด, 2550.

สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. รปแบบการจดการเรยนรในการอาน วเคราะห เขยนและ สรางองคความรดวยตนเองทเนนผเรยนเปนสาคญ. กรงเทพฯ : บรษทหวานกราฟฟค จากด, 2548.


6 | ห น า

หลกสตร UTQ-02128 การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ : การเรยนรแบบโครงงาน

เคาโครงเนอหา ตอนท 1 ความหมาย ความสาคญ และแนวคดสาคญของการจดการเรยนร

แบบโครงงาน แนวคด

การเรยนรแบบโครงงานเปนกระบวนการแสวงหาความรหรอการคนควาหาคาตอบในสงทผเรยนอยากรหรอสงสยดวยวธการตาง ๆ เปนผลการศกษาไปใชไดในชวตจรงและใชเทคนคหลากหลายรปแบบนามาผสมผสานกน ไดแก กระบวนการกลม การฝกคด การแกปญหา การเนนกระบวนการ การสอนแบบปรศนาความคด และการสอนแบบรวมกนคด โดยมงหวงใหผเรยนเรยนรเรองใดเรองหนงจากความสนใจอยากรอยากเรยนของผเรยนเองโดยใชกระบวนการและวธการทางวทยาศาสตร ผเรยนจะเปนผลงมอปฏบตกจกรรมตาง ๆ เพอคนหาคาตอบดวยตนเอง

วตถประสงค เพอใหผเขารบการอบรมสามารถอธบายความหมายความสาคญและแนวคดสาคญของการ

จดการเรยนรแบบโครงงานได ตอนท 2 กระบวนการจดการเรยนรแบบโครงงาน แนวคด การจดการเรยนรแบบโครงงาน ตองใชเทคนควธหลายๆ รปแบบมาผสมผสานรวมกน

ระหวางกระบวนการกลม การสอนคด การสอนแกปญหา การสอนเนนกระบวนการ การสอนแบบปรศนาความคด และการสอนแบบวารวมกนคด ทงนมงหวงใหผเรยนรเรองใดเรองหนงจากขนตอนการจดการเรยนรทง ๔ ขนตอน คอขนนาเสนอ ขนวางแผน ขนปฏบตและขนประเมนผล

วตถประสงค เพอใหผเขารบการอบรมสามารถอธบายขนตอนการจดการเรยนรแบบโครงงานได ตอนท 3 คณคาของการจดการเรยนรแบบโครงงาน แนวคด คณคาของการจดการเรยนรแบบโครงงานทาใหผเรยนมการพฒนาตนโดยเกดการพฒนาดาน

ทกษะการเรยนร ทกษะการคดสรางสรรค ทกษะทางอารมณ และทกษะการสอสาร

วตถประสงค เพอใหผเขารบการอบรมสามารถอธบายคณคาของการจดการเรยนรแบบโครงงานได


7 | ห น า

ตอนท 4 บทบาทผสอนและผเรยนของการจดการเรยนรแบบโครงงาน แนวคด

ผสอนตองเขาใจกระบวนการจดการเรยนรแบบโครงงาน โดยมบทบาทในการใหคาปรกษาตดตามความกาวหนา กระตนการเรยนร สงเกต ประเมนผล และสรปการทางาน สาหรบผเรยนมบทบาทในการเสนอแนวคด แนวทาง ระดมสมอง ลงมอปฏบต นาเสนอผลงาน และประเมนผล

วตถประสงค เพอใหผเขารบการอบรมสามารถอธบายบทบาทของครและผเรยนในการจดการเรยนรแบบ

โครงงาน


8 | ห น า

ตอนท 1 ความหมาย ความสาคญ และแนวคดสาคญของการจดการเรยนรแบบโครงงาน แนวคด

การเรยนรแบบโครงงานเปนกระบวนการแสวงหาความรหรอการคนควาหาคาตอบในสงทผเรยนอยากรหรอสงสยดวยวธการตาง ๆ เปนผลการศกษาไปใชไดในชวตจรงและใชเทคนคหลากหลายรปแบบนามาผสมผสานกน ไดแก กระบวนการกลม การฝกคด การแกปญหา การเนนกระบวนการ การสอนแบบปรศนาความคด และการสอนแบบรวมกนคด โดยมงหวงใหผเรยนเรยนรเรองใดเรองหนงจากความสนใจอยากรอยากเรยนของผเรยนเองโดยใชกระบวนการและวธการทางวทยาศาสตร ผเรยนจะเปนผลงมอปฏบตกจกรรมตาง ๆ เพอคนหาคาตอบดวยตนเอง วตถประสงค

เพอใหผเขารบการอบรมสามารถอธบายความหมายความสาคญและแนวคดสาคญของการจดการเรยนรแบบโครงงานได แนวคดทฤษฎทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบโครงงาน แนวคดหลกของรปแบบการจดกระบวนการเรยนรแบบโครงงาน

แนวคดทตองมการปฏรปวธการเรยนรแบบใหม เปนสงจาเปนเพอกระตนและเรงรดใหเกดผลในทางการปฏบตอยางจรงจง จากผททาหนาทเปนครหรอผสอนทกคนซงจะตองปรบเปลยนพฤตกรรมการจดกระบวนการเรยนรจากเดมคอเปนผสง บรรยาย บอก มาเปนผกระตน ผอานวยความสะดวก สงเสรม สนบสนนใหผเรยนรดวยตนเองอยางมประสทธภาพ ซงสอดคลองกบกรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2554) ไดกลาวไวเกยวกบรปแบบการเรยนรแบบโครงงานวาโครงงานเปนกจกรรมการเรยนรรปแบบหนงททาใหผเรยนไดเรยนรดวยตนเองจากการลงมอปฏบตจรงในลกษณะของการศกษา การสารวจ คนควา ทดลอง ประดษฐ คดคน โดยมครเปนผคอยกระตน แนะนาและใหคาปรกษาอยางใกลชด

อาจกลาวไดวา โครงงานเปนสะพานเชอมระหวางหองเรยนกบโลกภายนอกซงเปนชวตจรงของผเรยน ทงน เพราะวา

- ผเรยนตองนาเอาความรทไดจากชนเรยนมาบรณาการเขากบกจกรรมทจะกระทาเพอนาไปสความรใหม ๆ ดวยการสรางความหมาย การแกปญหาและการคนพบตนเอง

- ผเรยนตองสรางและกาหนดความร จากความคดและแนวคดทมอยกบความคดและแนวคดทเกดขนใหม ทาใหเกดการปรบเปลยนความรใหเปนเครองมอในการเรยนรสงใหม

นอกจากน การทผเรยนไดเรยนรโครงงาน ทาใหมองเหนความสมพนธระหวางความคดกบขอเทจจรงซงจะถกเชอมโยงเขาเปนเรองเดยวกนในลกษณะของสหพนธ อนจะสามารถนาไปใชในสถานการณอนไดอยางหลากหลาย

สาหรบผเรยนการไดเรยนรจากโครงงาน ถอไดวาเปนการเรยนรรวมกน เพราะทกคนไดเขามามสวนรวมในการคนหาคาตอบ หาความหมาย ตลอดจนแนวทางแกไขปญหา ทาใหเกดกระบวนการคนพบ กระบวนการเรยนร นาไปสการแลกเปลยนประสบการณและพนฐานความร


9 | ห น า

ระหวางผเรยนดวยกนผเรยนจะถกกระตนใหไดแสดงความสามารถดานตางๆ ออกมาอยางเตมทขณะทปฏบตกจกรรม เชน ทกษะการทางาน ทกษะการอยรวมกน ทกษะการจดการ ฯลฯ กจะถกนาเอามาใชอยางเตมศกยภาพ ในขณะทรวมกนแกปญหาทเกดขนระหวางการทาโครงการ รวมทงคณธรรม จรยธรรมและคานยมทงหลายกจะถกปลกฝงและสงสมในตวผเรยนเชนกน ขณะททกคนรวมกนทางาน ซงถอวาเปนการปลกฝงความเปนประชาธปไตย

สาหรบตวคร การเรยนรโดยโครงงานของผเรยน ชวยทาใหครมองเหนและเขาใจรปแบบการเรยนร รปแบบการคด ปฏบตการทางสมองของผเรยน ดวยการสงเกตจากการแสดงออกการจดการ และการปฏบตกจกรรม ตลอดจนการเสนอผลงานของผเรยน

การเรยนรจากโครงงาน ผเรยนจะไดรบการพฒนาอยางเตมศกยภาพ สงเสรมการมปฏสมพนธระหวางผเรยน ผสอน ผปกครอง ชมชนในหลายรปแบบและหลายระดบ ทาใหการเรยนรมความหมายตอผเรยนอยางแทจรงเพราะตองมสวนรวมรบผดชอบวาตองเรยนรอะไร เพออะไร โดยวธใด

การเรยนรจากโครงงานสามารถทาไดทงในระดบประถมศกษา มธยมศกษา จนกระทงระดบอดมศกษา

สานกงานเลขาธการสภาการศกษา (2548:33) ไดสรปแนวคดสาคญของรปแบบการสอนแบบโครงงานวา เปนการสอนทใชเทคนควธการหลาย ๆ รปแบบมาผสมผสานกน รวมกนระหวางกระบวนการกลมการสอนคด การสอนแกปญหา การสอนเนนกระบวนการ การสอนแบบปรศนา ความคด และการสอนแบบขบรวมกนคด ทงน มงหวงใหผเรยนเรยนเรองใดเรองหนงจากความสนใจอยากรอยากเรยนของผเรยนเอง โดยใชกระบวนการและวชาการทางวทยาศาสตร ผเรยนจะเปนผลงมอปฏบตกจกรรมตาง ๆ เพอคนหาคาตอบดวยตนเอง เปนการสอนทมงเนนใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณตรงกบแหลงความรเบองตน โดยผเรยนสามารถสรปไดดวยตนเอง ซงความรทผเรยนไดมาไมจาเปนตองตรงตาราเรยน แตผสอนจะตองสนบสนนใหผเรยนศกษาคนควาเพมเตม โดยจดแหลงเรยนรใหแลวปรบปรงความรทไดใหสมบรณ

การเรยนรโดยโครงงานเปนกระบวนการแสวงหาความร หรอคนควาหาคาตอบในสงทผเรยนอยากรหรอสงสยดวยวธการตาง ๆ อยางหลากหลาย

จากแนวคดทงหมดทกลาวมาสรปไดวา การเรยนรแบบโครงงานคอรปแบบการเรยนรทเปดโอกาสใหผเรยนไดเลอกเรองหรอประเดนทจะศกษาดวยตนเอง ซงอาจจะเปนรายบคคลหรอกลมสามารถเลอกวธการศกษาและแหลงความรลงมอปฏบตดวยตนเองทกขนตอน มการเชอมโยงหรอบรณาการระหวางความร/ทกษะ/ประสบการณเดมกบสงใหม มโอกาสแลกเปลยนเรยนรกบผอน

หลงจากศกษาเนอหาสาระตอนท 1 แลว โปรดปฏบตใบงานท 1

สรป การเรยนรแบบโครงงานวาโครงงานเปนกจกรรมการเรยนรรปแบบหนงททาใหผเรยนได

เรยนรดวยตนเองจากการลงมอปฏบตจรงในลกษณะของการศกษา การสารวจ คนควา ทดลอง ประดษฐ คดคน โดยมครเปนผคอยกระตน แนะนาและใหคาปรกษาอยางใกลชด


10 | ห น า

ตอนท 2 กระบวนการจดการเรยนรแบบโครงงาน แนวคด

การจดการเรยนรแบบโครงงาน ตองใชเทคนควธหลายๆ รปแบบมาผสมผสานรวมกน ระหวางกระบวนการกลม การสอนคด การสอนแกปญหา การสอนเนนกระบวนการ การสอนแบบปรศนาความคด และการสอนแบบวารวมกนคด ทงนมงหวงใหผเรยนรเรองใดเรองหนงจากขนตอนการจดการเรยนรทง ๔ ขนตอน คอขนนาเสนอ ขนวางแผน ขนปฏบตและขนประเมนผล วตถประสงค เพอใหผเขารบการอบรมสามารถอธบายขนตอนการจดการเรยนรแบบโครงงานได

วธการจดการเรยนรแบบโครงงาน เปนวธการหนงทใชการวจยและพฒนาของสภาการศกษา โดยนาแนวคดทฤษฎหลกการ เทคนคตาง ๆ จากผทรงคณวฒและแนวปฏบตการจดการเรยนรของครตนแบบทวประเทศ นามาวเคราะห สงเคราะหแลวนาไปดาเนนการทดลอง พบวาวธการจดการเรยนรแบบโครงงานสามารถพฒนาผเรยนไดครอบคลมทกดาน ไดแก พทธพสย ทกษะพสย และจตพสย โดยมรายละเอยดทสาคญ ดงน ขนตอนการจดกระบวนการเรยนรแบบโครงงาน สานกงานเลขาธการสภาการศกษา (2547) ไดเสนอแผนลาดบขนตอนรปแบบการจดการเรยนรโครงงานซงไดจากการสงเคราะหรปแบบการจดการเรยนรของครในโครงการครตนแบบพรอมทงไดนาเสนอขนตอนการจดกระบวนการเรยนร ดงน


11 | ห น า

แผนภาพ ลาดบขนตอนของการจดการเรยนรโดยใชโครงงาน ลกษณะเดนของรปแบบ การเรยนรโดยใชโครงงานเปนกระบวนการแสวงหาความร หรอคนควาหาคาตอบในสงทผเรยนอยากรหรอสงสยดวยวธการตาง ๆ อยางหลากหลายเปนรปแบบการเรยนรทผเรยนไดเลอกตามความสนใจของตนเองหรอของกลม ซงตดสนใจรวมกนโดยใชวธการและแหลงเรยนรทหลากหลาย ทาใหไดชนงานทสามารถนาผลการศกษาไปใชในชวตจรงได การสอนโดยโครงงาน เปนการสอนทใชเทคนควธการหลาย ๆ รปแบบมาผสมผสานกนระหวางกระบวนการกลม การสอนคด การสอนแกปญหา การสอนเนนกระบวนการ การสอนแบบปรศนาความคด และการสอนแบบวารวมกนคด ทงน มงหวงใหผเรยนรเรองใดเรองหนงจากความสนใจอยากรอยากเรยนของผเรยนเอง โดยใชกระบวนและวธการทางวทยาศาสตร ผเรยนจะเปนผลงมอปฏบตกจกรรมตาง ๆ เพอคนหาคาตอบดวยตนเอง เปนการสอนทมงเนนใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณตรงกบแหลงความรเบองตน ผเรยนสามารถสรปความรไดดวยตนเอง ซงความรทผเรยนไดมาไมจาเปนตองตรงกบตารา แตผสอนจะตองสนบสนนใหผเรยนศกษาคนควาเพมเตม โดยจดแหลงการเรยนรใหแลวปรบปรงความรทไดใหสมบรณ

ประเมน – ชนงาน - กระบวนการกลม - กระบวนการทางาน โดย - คร ผเรยน เพอน ผปกครองและชมชน

วเคราะหหลกสตร จดทาแผนการสอน

กระตนใหผเรยนเหนความสาคญของโครงงาน

ใหความรเรองการทาโครงงาน

คดและเลอกเรองทจะทาโครงงาน

ศกษาเอกสารหรอคนควาความรในเรองทจะทา

เขยนเคาโครงยอของโครงงาน

ลงมอปฏบต/ศกษาคนควา/ทาการทดลอง

เขยนรายงานผลการศกษาคนควา

นาเสนอผลงาน/จดนทรรศการ

1

2

3

4

5

6

7

8

9


12 | ห น า

ขนตอนการจดกระบวนการเรยนรแบบโครงงานทเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษา

ขนตอนท 1 ขนนาเสนอ ขนตอนท 2 ขนวางแผน ขนตอนท 3 ขนปฏบต ขนตอนท 4 ขนประเมนผล

รายละเอยดขนตอนการจดกระบวนการเรยนรแบบโครงงาน 1. ขนนาเสนอ หมายถง ขนทครใหนกเรยนศกษาใบความร กาหนดสถานการณ ศกษาสถานการณเกมรปแบบ หรอการใชเทคนคการตงคาถามเกยวกบสาระการเรยนรทกาหนดในแผนการจดการเรยนรแตละแผน เชน สาระการเรยนรตามหลกสตรและสาระการเรยนรทเปนขนตอนของโครงงานเพอใชเปนแนวทางในการวางแผนการเรยนร 2. ขนวางแผน หมายถง ขนทนกเรยนรวมกนวางแผน โดยการระดมความคด อภปรายหารอขอสรปของกลมเพอใชเปนแนวทางในการปฏบต 3. ขนปฏบต หมายถง ขนทนกเรยนปฏบตกจกรรม เขยนสรปรายงานผลทเกดขนจากการวางแผนรวมกน 4. ขนประเมนผล หมายถง ขนการวดและประเมนผลตามสภาพจรง โดยใหบรรลจดประสงคการเรยนรทกาหนดไวในแผนการจดการเรยนร โดยมคร นกเรยนและเพอนรวมประเมน


13 | ห น า

ตวอยางแผนการจดการเรยนรแบบโครงงาน

แผนการจดการเรยนรวทยาศาสตร

หนวยการเรยนรท 3 เรอง สารในชวตประจาวน

บทท 10 สมบตของสาร

แผนการจดการเรยนรวชาวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท 3 เรอง สารในชวตประจาวน บทท 10 เรองยอย สมบตของสาร เวลา 1 ชวโมง สปดาหท

1. สาระท 3 สารและสมบตของสาร 2. มาตรฐาน ว 3.1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสรางและ

แรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะหาความรและ จตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน

3. ตวชวด 1. ทดลองและอธบายสมบตของของแขง ของเหลว และแกส 4. สาระการเรยนรแกนกลาง สารอาจปรากฏในสถานะของแขง ของเหลว หรอแกส สารทงสาม

สถานะมสมบตบางประการเหมอนกนและบางประการแตกตางกน 5. จดประสงคการเรยนร - จาแนกประเภทของสารได - ทดลองสมบตของสารได - อธบายสมบตของสารได - รคณคาของสารบางอยางได 6. แนวคดหลก สารตองการทอย มนาหนกและสมผสได การทสารตองการอยตางกน ทาให

เกดสถานะตางกน โดยทวไปแบงได 3 สถานะ 7. กระบวนการจดการเรยนร

ขนตอนการจดการเรยนร กจกรรมของคร กจกรรมของนกเรยน

1. ขนนา ขนนาเขาสกจกรรม เลนเกมจาส งของ โดยใหนกเรยนสงเกตสงของตาง ๆ ทเตรยมมา แลวรวมทายสงของระ บสถานะพ รอมส รป เ พอนาเขาสบทเรยน

นกเรยนรวมกนสงเกตสงของและตอบค าถาม ร วม กนถ งลกษณะสงของทปรากฏ เพอนาไปสกจกรรมจาแนกสถานะของสาร

2. ขนวางแผน อภปรายกอนกจกรรม ครกาหนดใหนกเรยนสารวจ

นก เ ร ยนร บ ใบงานศ กษา

ลาดบท


14 | ห น า

ขนตอนการจดการเรยนร กจกรรมของคร กจกรรมของนกเรยน สารรอบ ๆ บรเวณโรงเรยน โดยกาหนดใหแตละกลมศกษา ตามสารวจสารส งทพบเหน เปนของแขง ของเหลวหรอกาซ พรอมทงจาแนกสารดวยเกณฑทกาหนดไดถกตอง

รวมกนโดยรวมกนออกแบบ วางแผนการสารวจสาร โดยระบเกณฑในการจาแนกได

3. ขนปฏบต ขนปฏบตกจกรรม ครสงเกตการปฏบตงาของแตละกลมในการจาแนกสาร

นกเรยนรวมกนจาแนกสงของทสารวจรอบ ๆ บรเวณโรงเรยนดวยเกณฑท กาหนด ของแขง ของเหลวและกาซ

อภปรายหลงกจกรรม ครสงเกตและใหขอเสนอแนะในการระบสถานะของสารตามเกณฑทกาหนด

นกเรยนนาเสนอผลงาน

สรป ค ร ร ว ม ส ร ป บท เ ร ย น ถ งสถานะของสารและสมบตของสารแตละประเภท

นกเรยนสรปถงสถานะของสารได

4. ขนประเมน ขนประเมน ให นกเ รยนจดทารายงาน เลมเลก และทดสอบดวยแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเรองการจาแนกสาร

- นกเรยนจดทารายงานฉบบจวในหวขอ “สาร” - นกเรยนจดทาแบบทดสอบสมฤทธผลเรองการจาแนกสาร

8. องคประกอบของกระบวนการเรยนร

สอและอปกรณ แหลงเรยนร วธวดผลและประเมนผล

แบบสารวจสาร แบบทดสอบ แผนภาพ สงของ ลกโปง ตวอยางสารชนดตาง ๆ

ศนยวทยาศาสตรและสงแวดลอม - สงเกตการปฏบตกจกรรม - ตรวจและประเมนผลงานเปนรายบคคล - ผลการทดสอบดวยแบบทดสอบ - วดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรเรอง จาแนกสาร


15 | ห น า

9. บนทกหลงการจดการเรยนร

ความรความเขาใจ ทกษะกระบวนการ จรวทยาศาสตร นกเรยนมความร ความเขาใจเรอง สมบตของสารอยในระดบด ป .6/1 มความรความเขาใจอยในระดบดมาก ป .6/2 และ ป .6/3 มความรความเขาในอยในระดบพอใช

น ก เ ร ยน ป . 6 / 1 ม ท กษะกระบวนการอยในระดบดมาก ป.6/2 มทกษะกระบวนการอยในระดบด ป.6/3 มทกษะกระบวนการอยในระดบดมาก

น ก เ ร ย น ป . 6 / 1 ม จ ตวทยาศาสตรดานใฝรใฝเรยนอยในระดบดมาก ป . 6 / 2 แ ล ะ ป . 6 / 3 ม จ ตวทยาศาสตรดานใฝรใฝเรยนอยในระดบพอใช

10. นกเรยนทตองไดรบการพฒนาทกดาน เดกหญงตาย คงบตร ป.6/2 11. นกเรยนทตองสงเสรมสมรถนะทางวทยาศาสตรสงขน เดกหญงศรลกษณ สขปาน ป.6/1 เดกหญงทกษณ มะคนมอญ ป.6/2 เดกหญงพมประภา นาจาอนรกษ ป.6/2


16 | ห น า

ใบความรเรองการจาแนกสาร วชาวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 6

การจาแนกสาร การจาแนกประเภทของสาร การจาแนกสารออกเปนหมวดหม สามารถแบงไดหลายวธ ขนอยกบเกณฑในการแบง เชน * สถานะของสารเปนเกณฑ แบงออกเปน 3 ประเภท คอ 1. แกส เชน แกสคารบอนไดออกไซด แกสออกซเจน เปนตน 2. ของเหลว เชน นา นาเชอม เปนตน 3. ของแขง เชน โลหะ พลาสตก เปนตน * การนาไฟฟาเปนเกณฑ แบงออกเปน 2 ประเภท คอ 1. สารทนาไฟฟาได 2. สารทไมนาไฟฟา * ลกษณะเนอสารเปนเกณฑ แบงออกเปน 2 ประเภท คอ 1. สารเนอเดยว 2. สารเนอผสม สารเนอเดยว 1. สารเนอเดยว คอ สารทมองเหนเปนเนอเดยว และถาตรวจสอบสมบตของสารจะเหมอนกนทกสวน อาจมองคประกอบเดยว หรอหลายองคประกอบ แบงเปนสารบรสทธและสารละลาย 1.1 สารบรสทธ เปนสารทมองคประกอบเพยงชนดเดยว ไดแก ธาตและสารประกอบ ซงกคอสารทเกดจากองคประกอบมากกวาหนงชนด แตมอตราสวนโดยมวลของสารทเปนองคประกอบ 1.1.1 ธาต = ตะกว ทองคา เงน แกสออกซเจน เหลก แกสไนโตรเจน เปนตนซงธาตแบงเปนโลหะ (เชน เหลก ทองคา เงน) อโลหะ (เชน แกสออกซเจน แกสไนโตรเจน) กงโลหะ (เชน อะลมเนยม) 1.1.2 สารประกอบ = นาตาลทราย เกลอแกง นา กรดเกลอ เปนตน 1.2 สารละลาย เปนของผสมเนอเดยว มอตราสวนโดยมวลของสารทเปนองคประกอบไมคงท องคประกอบของสารละลายม 2 สวนคอ 1.2.1 ตวทาละลาย คอ สารทมปรมาณมากทสดในสารละลาย (กรณสถานะองคประกอบเหมอนกน) หรอเปนสารทมสถานะเดยวกบสารละลาย (กรณสถานะองคประกอบตางกน) 1.2.2 ตวละลาย คอ สารทมปรมาณอยนอยในสารละลาย หรอมสถานะตางจากการละลาย เชน - นาเกลอ เปนสารละลาย ประกอบดวยนาและเกลอ พจารณา นาเกลอ มสถานะเปนของเหลว และนากมสถานะเปนของเหลว ดงนน นาจงเปนตวทาละลาย สวนเกลอ เปนของแขง จงเปนตวละลาย


17 | ห น า

- อากาศ เปนสารละลาย ประกอบดวย 1) แกสไนโตรเจน ประมาณ 78% 2) แกสออกซเจน 21% 3) แกสคารบอนไดออกไซดและแกสเฉอย 1% พจารณา อากาศมองคประกอบสถานะเดยวกน คอ แกส จงตองดปรมาณสารทเปนองคประกอบ ดงนน แกสไนโตรเจน เปนตวทาละลาย (มปรมาณมากกวา) สวนแกสออกซเจน แกสคารบอนออกไซด และแกสเฉอยเปนตวละลาย


18 | ห น า

รายงานฉบบจว เรองสาร วชาวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 6 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2553 ชอ....................................................ชน........................เลขท....................คะแนน........................ สารแบงเปน.......................สถานะ ไดแก............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. .............................................................................

สารเคม คอ............................................................................. .............................................................................. ............................................................................. ตวอยางสารเคม.............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. ..............................................................................

จงหาขาววทยาศาสตร ทเกยวกบสถานะของสาร ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. .............................................................................

จงรวบรวมการใชประโยชนจากสารเคม .............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. .............................................................................. .............................................................................

สารชนดตาง ๆ มประโยชนอยางไร ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. .............................................................................

นา กบ ดน แตกตางกนอยางไร ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ............................................................................... ...............................................................................


19 | ห น า

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การจาแนกสาร วชาวทยาศาสตร ชนประถมศกษาปท 6 จานวน 10 ขอ 10 คะแนน คาชแจง แบบทดสอบชดนเปนแบบเลอกตอบ ใหนกเรยนเลอกขอทถกทสดเพยงขอเดยว โดยทาเครองหมาย x ลงในกระดาษคาตอบ 1. สาร แบงไดเปนประเภทใดบาง ก. ของแขง ของเหลว ข. ของเหลว กาซ ค. ของด ของเสย ง. ของแขง ของเหลว กาซ

6. สารขอใด มสมบตทนทาน ก. กระดาษชาระ ข. แกว ค. เหลก ง. แปง

2. สารขอใด เปนของแขง ก. นามนพช ข. นามนสตว ค. แชมพ ง. นาตาลทราย

7. สารใด เกดสนมไดงายทสด ก. โลหะ ข. อโลหะ ค. นา ง. อากาศ

3. สารขอใด เปนของเหลว ก. นาตาลปก ข. ทราย กรวด ค. อลมเนยม ง. จาระบ

8. สารใดเกดการระเหยไดงายทสด ก. เบนซน ข. นามนพช ค. เกลอปน ง. ลกเหมน

4. สารขอใด เปนกาซ ก. คารบอน ข. เพชร ค. เหลก ง. ไฮโดรเจน

9. สารใด เกดการระเหด ก. แชมพ ข. นายาลางจาน ค. แอลกอฮอล ง. กอนดบกลน

5. สารขอใด มสมบตลกตดไฟ ก. เกลอปน ข. นาเชอม ค. นามนพช ง. แอลกอฮอล

10. การเปลยนสถานะของสารไดอยางรวดเรวตองอาศยสงใด ก. ความรอน ข. ปรมาณสาร ค. ชนดของสาร ง. สถานะของสาร


20 | ห น า


สรป กระบวนการจดการเรยนรแบบโครงงานเปนการจดการเรยนรโดยใชกระบวนและ

วธการทางวทยาศาสตร ผเรยนจะเปนผลงมอปฏบตกจกรรมตาง ๆ เพอคนหาคาตอบดวยตนเอง เปนการสอนทมงเนนใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณตรงกบแหลงความรเบองตน ผเรยนสามารถสรปความรไดดวยตนเอง ประกอบดวยขนตอน 4 ขน คอ ขนนาเสนอ ขนวางแผน ขนปฏบต และขนประเมนผล


21 | ห น า

ตอนท 3 คณคาของการจดการเรยนรแบบโครงงาน แนวคด

คณคาของการจดการเรยนรแบบโครงงานทาใหผเรยนมการพฒนาตนโดยเกดการพฒนาดานทกษะการเรยนร ทกษะการคดสรางสรรค ทกษะทางอารมณ และทกษะการสอสาร วตถประสงค

เพอใหผเขารบการอบรมสามารถอธบายคณคาของการจดการเรยนรแบบโครงงานได คณคาของการจดการเรยนรแบบโครงงาน มคณคาหรอประโยชนตอผเรยนในดานตางๆ ดงน ผเรยนมคณคาดานการพฒนาแหงตน 4 ดาน

1. ทกษะการเรยนร ผเรยนสามารถแสวงหาความรดวยตนเองและสามารถสงเคราะหองคความรใหมดวยตนเอง การแสวงหาความรนนตองมการวางแผน ออกแบบ กระบวนการสรางองคความรใหม เชน การคนควาทางอนเตอรเนต การสอนตามจากภมปญญาทองถน

2. ทกษะการคดสรางสรรค ผเรยนสามารถแสดงความคดรวมกน ระดมสมอง ในหวขอทออกแบบโครงงาน โดยแสดงการคดสรางสรรคของตนและของกลมรวมกน จนตนาการทเกดขนจากทกษะการคดสรางสรรค จะทาใหผเรยนคดแปลกใหม เปนประโยชนตอสวนรวม เชน การประดษฐเครองทาทองหยอด ฝอยทอง เทคโนโลยการเกษตรตาง ๆ

3. ทกษะทางอารมณ ผเรยนเมอทางานรวมกน แสดงความคดเหนรวมกน จาเปนตอง มปฏสมพนธรวมกน ดงนน การปรบตวเขาหากนทาใหเกดทกษะทางอารมณของผเรยนดขน มการยอมรบฟงความคดเหนของเพอน ๆ มความเปนกลยาณมตร

4. ทกษะการสอสาร หรอ ทกษะการนาเสนอ ผเรยนเมอเกดการเรยนรในกระบวนการทาโครงงาน ผเรยนเกดการพฒนาดานการนาเสนอผลการเรยนรของกลมตนดวยทกษะการสอสาร หรอทกษะการนาเสนอผลงานของตนหรอกลมของตนเอง ผเรยนสามารถแสดงออกดวยทกษะการนาเสนอ ไดแก

- การนาเสนอดวยวาจา สามารถพดหรอบรรยาย อธบาย อภปราย ในสงทปฏบตมา อาจจะใชสอประกอบ เชน แผนใส พาวเวอรพอยท วดทศน

- การนาเสนอดวยแผงงาน หรอ แผงโครงงาน ตองอาศยศลปะของการนาเสนอ อาจมการจดทา ตกแตงดวยตนเอง

สรปวา คณคาของการจดการเรยนรแบบโครงงานทาใหผเรยนมการพฒนาตนโดยเกดการพฒนาดานทกษะการเรยนร ทกษะการคดสรางสรรค ทกษะทางอารมณ และทกษะการสอสาร สงทเกดขนในการพฒนา ผเรยนจะพบวาผเรยนมความฉลาดหลาย ๆ ดาน เชน ความฉลาดทางดานสตปญญา (I.Q) ความฉลาดทางดานอารมณ (E.Q) ความฉลาดทางดานความอดทน (A.Q) ความฉลาดทางดานทางานเปนทม (T.Q) ความฉลาดทางดานคณธรรม (M.Q) ความฉลาดทางดานการเปนผนา (R.Q) เปนตน การพฒนาผเรยนดวยการจดการเรยนรแบบโครงงานสามารถพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนรทกกลมสาระการเรยนร ทาใหผเรยนมพฤตกรรมการเรยนรดานพทธพสย ทกษะพสย และจตพสยสงขน


22 | ห น า


สรป การจดการเรยนรแบบโครงงานสามารถพฒนาการเรยนรใหกบผเรยนโดยครอบคลม

พฤตกรรมการเรยนร ในดานพทธพสย ทกษะพสย และจตพสย ผเรยนทมการพฒนาทกๆ ดาน โดยเฉพาะความฉลาดทางสตปญญา ความฉลาดทางอารมณ ความฉลาดทางทกษะทางอารมณ และทกษะการสอสาร หรอการนาเสนอผลงาน


23 | ห น า

ตอนท 4 บทบาทผสอนและผเรยนของการจดการเรยนรแบบโครงงาน แนวคด

ผสอนตองเขาใจกระบวนการจดการเรยนรแบบโครงงาน โดยมบทบาทในการใหคาปรกษาตดตามความกาวหนา กระตนการเรยนร สงเกต ประเมนผล และสรปการทางาน สาหรบผเรยนมบทบาทในการเสนอแนวคด แนวทาง ระดมสมอง ลงมอปฏบต นาเสนอผลงาน และประเมนผล

วตถประสงค

เพอใหผเขารบการอบรมสามารถอธบายบทบาทของครและผเรยนในการจดการเรยนรแบบโครงงาน บทบาทของผสอนและผเรยนในการจดการเรยนรแบบโครงงาน แสดงตามขนตอนการจดการเรยนร ดงน

บทบาทของผสอน ขนตอนการจดการเรยนรแบบโครงงาน

บทบาทของผเรยน

1. จดใหมการปฐมนเทศวธการเรยนรแบบโครงงานเพอใหรถงหลกการ วตถประสงค ประโยชน ตวแปร ปจจยสาคญในการทาโครงงาน ปญหาและอปสรรคตาง ๆ อนอาจเกดขน

ขนนาเสนอ

1. เสนอแนวคด เลอก และกาหนดหวขอโครงงาน

2. ใหคาปรกษาในการดาเนนงาน ของผเรยนทกขนตอน

ขนวางแผน

2. เสนอแนวทาง ออกแบบการทาโครงงาน 3. วางแผนรวมกนในการเรยนรแบบโครงงาน 4. ศกษาคนควาเอกสารเพมเตมจากแหลงเรยนรตาง ๆ 5. เสนอเคาโครงยอของโครงงานตอผสอน

3. ตดตาม สอบถามความกาวหนา ดแลการทาโครงงานของผเรยนอยางใกลชด

ขนปฏบต

6. ลงมอปฏบตโครงงานตามขนตอนทวางแผนไว 7. รวบรมผลการทาโครงงาน 8. เสนอแนวทางแกไขปรบปรงผลการทาโครงงาน 9. เขยนรายงานหรอนาเสนอผลงานโครงงานตอครผสอน 10. เผยแพรผลงานตอสาธารณชน


24 | ห น า

บทบาทของผสอน ขนตอนการจดการเรยนรแบบโครงงาน

บทบาทของผเรยน

4. สงเกตและประเมนการทากจกรรมของผเรยน 5. สรปการทางานและเสนอแนะการทางานของผเรยนแตละกลมโดยรวม

ขน

ประเมนผล

11. ประเมนผลการเรยนรแบบโครงงานของตนเอง


สรป บทบาทของผสอนและผเรยนในการจดการเรยนรแบบโครงงานทกขนตอน เชน เทคนค

กระบวนการกลม เทคนคการใชคาถามกระตนความคดผเรยน ดงนนผสอนจาเปนตองเขาใจบทบาทของตน และผเรยน ในการดาเนนการจดการเรยนร จะทาใหการจดการเรยนรแบบโครงงานมประสทธภาพยงขน


25 | ห น า

ใบงานท 1

ชอหลกสตร การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ : การจดการเรยนรรปแบบโครงงาน ตอนท 1 ความหมาย ความสาคญ และแนวคดสาคญของการจดการเรยนรแบบโครงงาน จงสรปความสาคญของการจดการเรยนรแบบโครงงาน ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................


26 | ห น า


ชอหลกสตร การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ : การจดการเรยนรรปแบบโครงงาน ตอนท 2 กระบวนการจดการเรยนรแบบโครงงาน จงออกแบบแผนการจดการเรยนรแบบโครงงานในวชาททานสอนมา ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................


27 | ห น า


ชอหลกสตร การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ : การจดการเรยนรรปแบบโครงงาน ตอนท 3 คณคาของการจดการเรยนรแบบโครงงาน การจดการเรยนรแบบโครงงานมคณคาตอผเรยนอยางไร ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................


28 | ห น า


ชอหลกสตร การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ : การจดการเรยนรรปแบบโครงงาน ตอนท 4 บทบาทผสอนและผเรยนของการจดการเรยนรแบบโครงงาน ครมบทบาทอยางไรในการเปนทปรกษาการทาโครงงานของนกเรยนทงชน ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

คํานําkrukird.com/02128.pdfutq-02128 การจ ดการเร ยนร ท...

Documents