Borgen van het kunstsmeden

Wat, wie, hoe, en vooral, waarom?

Overzicht

• Context van het project• IJzer en Vuur! vzw en stuurgroep• Borgingsprogramma• Opbouw van de namiddag• 2014: studiedag historische smidse

Zuiderpershuis

Context van het project

• ‘Ontwikkelingsgericht erfgoedproject’

= projecten die de ontwikkeling van het veld of een deelsector beogen of die inspelen op nieuwe tendensen en methodieken

= meerwaarde (…) de ervaringen en de resultaten worden teruggekoppeld en ter beschikking gesteld van het cultureel-erfgoedveld in Vlaanderen

• 3 fases: maart 2014 tot december 2016

IJzer en Vuur! vzw

• Opgericht in 2005 door Michel Mouton• Borgingsorganisatie• Karavaan van ijzer en vuur• Samenwerking met La Fonderie• Projectmedewerker

Stuurgroep

Bedankt!

Borgingsprogramma= programma om het ambacht nieuwe impulsen te geven

= safeguarding= immaterieel cultureel erfgoed (ICE)= actief zorg dragen voor het ambacht

Borgingsprogramma5 pijlers in de acties

1) Identificatie en documentatie2) Onderzoek3) Communicatie en sensibiliseren4) Overdracht5) Herlanceren

= rode draad van het programma vandaag

Kunstsmeden? = “het ontwerpen en plastisch vormen van metalen voorwerpen op een ambachtelijke manier, op basis van diverse smeedtechnieken teneinde op maat vervaardigd smeedwerk/constructies af te leveren”

Uit: beroepskwalificatie sier/kunstsmeden (2016)

Kunstsmeden?

Atelier L. Van Boeckel (erfgoedbank Kempens Karakter)

Kunstsmeden?

De Arend van Van Boeckel (erfgoedbank Kempens Karakter)

Kunstsmeden?

KASK (Gent) en Cogels Osylei (Berchem) (2016)

Kunstsmeden?

Restauratie gotische leuningen, IJzerenleen (Mechelen) (november 2016)

Kunstsmeden?

Internationaal smeedevent Ieper (09/2016)

Kunstsmeden?

Tentoonstelling Ieper (09/2016)

Kunstsmeden?

Nielse smeedfeesten (09/2015)

De Klinknagel

… en nog zo veel meer initiatieven…

Programma vandaag1) Onderzoek en documentatie van een

ambacht2) Onderwijs en opleiding3) Herlanceren, communiceren en

sensibiliseren

! Niet enkel relevant voor smeden, maar ook voor andere ambachten

Start van het projectReflectiedag over de toekomst van het ambacht kunstsmeden in Vlaanderen en Brussel

24 mei 2014 @ historische smidse Zuiderpershuis

Doelgroep: ‘gemeenschap’ of sector

Verslag online beschikbaar

Kernvragen

Waar staat het ambacht vandaag? Wat zijn de sterktes? Wat zijn de zwaktes? Welke uitdagingen doen zich voor? Wat bedreigt het ambacht?

= inspiratie voor projectwerking

Sterktes

• Positieve trend rond ambachten en ‘maken’ in het algemeen: smid maakt ‘unieke’ producten

• Veel passie• Reeds degelijke basisopleidingen • Vrijheid en creativiteit• Streven naar kwaliteit en

‘duurzaamheid’

Zwaktes

• Tijd in alle facetten• Geen voortgezette opleidingen• Smid = onzichtbaar• Geen beschermd beroep• Zwaar beroep• Ontwerpen als belangrijke skill

ontbreekt• Smid treedt te weinig naar buiten

Kansen

• Via huidige ‘maaktrend’ imago smeden verbeteren: inspelen op authenticiteit, traditie, duurzaamheid en kwaliteit

Risico’s

• Milieu en EN 1090• Smid is te weinig gekend• Gebrek aan kennis bij potentiële

‘klanten’• Tijd

Actieplan?

In willekeurige volgorde: • Verbeteren van het opleidingsniveau• Nood aan sensibiliseren (o.m. jeugd,

breed publiek…) en verbetering imago smeden

• Nood aan meer kennis bij alle spelers (bv. verhouding smid-architect-aannemer)