le_stadiasme_de_patara_et_la_geographie.pdf

44
EUPLOIA. LA LYCIE ET LA CARIE ANTIQUES. DYNAMIQUES DES TERRITOIRES, ÉCHANGES ET IDENTITÉS

Upload: athanasios-n-papadopoulos

Post on 05-Jan-2016

69 views

Category:

Documents


45 download

TRANSCRIPT

Page 1: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

EUPLOIA LA LYCIE ET LA CARIE ANTIQUES

DYNAMIQUES DES TERRITOIRES EacuteCHANGES ET IDENTITEacuteS

- ausonius eacuteditions -mdash Meacutemoires 34 mdash

EUPLOIA LA LYCIE ET LA CARIE ANTIQUES

Dynamiques des territoires eacutechanges et identiteacutes

Actes du colloque de Bordeaux 5 6 et 7 novembre 2009

textes reacuteunis par

Patrice Brun Laurence Cavalier Koray Konuk amp Francis Prost

Ouvrage publieacute avec le concours de lrsquoANR EUPLOIA

mdash Bordeaux 2013 mdash

Notice catalographique Brun P L Cavalier K Konuk et F Prost eacuted (2013) Euploia La Lycie et la Carie antiques Actes du colloque de Bordeaux 5 6 7 novembre 2009 Ausonius Meacutemoires 34 Bordeaux

AUSONIUSMaison de lrsquoArcheacuteologieUniversiteacute Michel de Montaigne - Bordeaux 3F - 33607 Pessac Cedexhttpausoniusu-bordeaux3frEditionsAusonius

Directeur des Publications Olivier devillersSecreacutetaire des Publications Nathalie tranCouverture Steacutephanie vincent

copy AUSONIUS 2013ISSN 1283-29995ISBN 978-2-35613-091-4

Acheveacute drsquoimprimer sur les pressesde lrsquoimprimerie Graacuteficas Calima SAAvda Candina snE - 39011 Santander - Cantabria - Espagne

novembre 2013

PEFC14-38-00087

Graacuteficas Calima ofreceproductos certificados PEFC

Sommaire

Auteurs 7

Sommaire 9

Patrice Brun Dynamiques de la Meacutediterraneacutee antique le cas de la Lycie et de la Carie 11

IDENTITEacuteS UNITEacute ET DIVERSITEacute

ignasi-Xavier adiego Unity and Diversity in the Carian Alphabet 17

diether schuumlrr Uumlber den Gebrauch der Schrift in Lykien Dynasten Familienvaumlter und Poeten 29

christine Bruns-Oumlzgan Knidos Carian Features in a Doric City 41

FaBienne colas-rannou Circulation et production drsquoimages autour de la question de lrsquoidentiteacute lycienne 51

POUVOIR TERRITOIRE STRUCTURES COMMUNAUTAIRES

denis rousset Le stadiasme de Patara et la geacuteographie historique de la Lycie itineacuteraires et routes localiteacutes et citeacutes 63

thomas corsten Termessos in Pisidien und die Gruumlndung griechischer Staumldte in ldquoNord-Lykienrdquo 77

Pierre deBord Heacutecate diviniteacute carienne 85

WinFried held Heiligtuumlmer und lokale Identitaumlt auf der karischen Chersones 93

anne marie carstens Tracing Elite Networks A View from the Grave 101

ARCHITECTURE ET POUVOIR

Frank kolB Le pouvoir politique et son cadre architectural en Lycie antique 113

Poul Pedersen Architectural Relations between Karia and Lykia at the Time of the Ionian Renaissance 127

laurence cavalier amp Jacques des courtils Empreinte lagide au Letocircon de Xanthos 143

isaBelle Pimouguet-Peacutedarros Existe-t-il un style de construction heacutecatomnide Recherche agrave travers lrsquoeacutetude des fortifications du sud-ouest de lrsquoAsie Mineure 153

Francis Prost Retour au Mausoleacutee et au Monument des Neacutereacuteides Identiteacutes ethniques et frontiegraveres culturelles en Lycie et en Carie 175

MATEacuteRIEL CEacuteRAMIQUE

seacuteverine lemaicirctre sylvie-yona Waksman marie-camille arqueacute emmanuel Pellegrino ceacutecile rocheron Banu yener-marksteiner Identiteacutes reacutegionales et speacutecificiteacutes locales en Lycie antique lrsquoapport des ceacuteramiques culinaires 189

lars karlsson The Hekatomnid Pottery from the Recent Excavations and the Date of the Forts of Labraunda 213

Banu yener-marksteiner Vorlaumlufige Ergebnisse der Untersuchungen der Keramikfunde des Andriake-Surveys 225

Fede Berti La ceramica attica a vernice nera di Iasos nel v e iv secolo aC 233

ahmet a tirPan mehmet tekocak makBule ekİcİ Two Tombs from Boumlruumlkccediluuml Necropolis 241

olivier henry Tombes cariennes tombes lyciennes un processus analogue de peacutetrification architecturale 257

PORTS

eacutemilie eacutecochard eacuteric Fouache catherine kuzucuoğlu nathalie carcaud mehmet ekmekccedilİ İnan ulusoy vincent roBert attİla ccedilİner laurence cavalier Jacques des courtils Paleacuteogeacuteographie et reconstitution des dynamiques geacuteomorphologiques agrave lrsquoHolocegravene autour des sites archeacuteologiques de Xanthos et du Leacutetocircon (Turquie) 271

thomas marksteiner Andriakegrave un port lycien 281

HISTOIRE ET EacutePIGRAPHIE

Patrick Baker amp gaeacutetan theacuteriault Deacutedicaces de mercenaires lagides pour Kybernis sur lrsquoAcropole lycienne de Xanthos 293

massimo naFissi Sur un nouveau monument de Iasos pour les Heacutecatomnides 303

roBerta FaBiani Iasos between Mausolus and Athens 317

NOUVELLES DEacuteCOUVERTES ARCHEacuteOLOGIQUES

taner korkut Die Ausgrabungen in Tlos 333

kaan İren Preliminary Report on the Archaeological Field Survey in Idyma and its Vicinity 345

aBuzer kizil Three Chamber Tombs from Belentepe near Keramos in Karia 359

marc Waelkens Euploia Exchange and Identity in Ancient Caria and Lycia Concluding Remarks 385

Reacutefeacuterences bibliographiques 439

Index des sources 463

Index des personnages 465

Index des lieux 467

Index varia 471

Le stadiasme de Patara et la geacuteographie historique de la Lycie itineacuteraires et routes localiteacutes et citeacutes

Denis Rousset

ndash Euploia La Lycie et la Carie antiques p 63 agrave 76

P armi les deacutecouvertes eacutepigraphiques qursquoont permises durant ces deux derniegraveres deacutecennies les progregraves de lrsquoarcheacuteologie en Turquie lrsquoune des plus remarquables est sans doute constitueacutee par les inscriptions que lrsquoon deacutesigne deacutesormais sous le nom de ldquostadiasme de Patarardquo 1 Certes ces inscriptions sont surpasseacutees pour

la longueur et pour la richesse de contenu par le rescrit de Justinien deacutecouvert agrave Didymes le traiteacute entre Rome et la Lycie conclu sous Ceacutesar les lettres drsquoHadrien trouveacutees agrave Alexandrie de Troade ou encore la convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Mais la deacutecouverte faite agrave Patara de 1993 agrave 1995 se distingue par lrsquooriginaliteacute du monument et de ses inscriptions et par leur porteacutee ideacuteologique qui ne trouvent guegravere de parallegraveles dans lrsquoEmpire

Le pilier quadrandulaire eacuterigeacute pregraves du port de Patara eacutetait constitueacute de 59 blocs dont 52 eacutetaient inscrits et 42 ont jusqursquoagrave preacutesent eacuteteacute retrouveacutes haut de quelque 7 m large drsquoenviron 16 m et profond drsquoenviron 235 m il portait une offrande monumentale peut-ecirctre une statue eacutequestre de lrsquoEmpereur 2 Car la face eacutetroite (face A) du pilier avait reccedilu une deacutedicace agrave lrsquoEmpereur Claude dateacutee de 45 pC et eacutemanant des Lyciens 3 ceux-ci y proclamaient leur fideacuteliteacute agrave Rome et aux Empereurs et ils se disaient deacutebarrasseacutes gracircce agrave lrsquoEmpereur et au gouverneur Q Veranius des troubles politiques et institutionnels et du brigandage (stasis anomia et lesteiai) et ayant recouvreacute concorde justice et ordre politique gracircce au rocircle deacutesormais confieacute aux ldquomeilleursrdquo (aristoi) au deacutetriment de la ldquofoulerdquo (akriton plegravethos) 4 Dans ce texte on a reconnu les troubles deacutejagrave connus par quelques mentions et allusions qui avaient ameneacute la reacuteduction de la Lycie en province en 43 pC Ainsi le nouveau texte eacuteclaire les circonstances de lrsquointeacutegration des Lyciens dans le systegraveme provincial et il manifeste de leur part dans une proclamation quelque peu ostentatoire lrsquoacceptation et mecircme lrsquoapprobation qursquoils donnaient au nouvel ordre administratif et politique mis en place par Rome

Les deux faces larges du pilier (faces B et C) portaient une longue inscription dont voici le preacuteambule (l B 1-8) [Τιβ]έ[ρ]ιος Κλαύδιο[ς Δρού]σου υἱὸς Καῖσαρ Σεβασ[τὸς Γ]ερμανικὸς ὁ τῆς οἰκουμ[ένης Α]ὐτοκράτωρ ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν διὰ τὴ[ν Κοΐντου] Οὐηρανί[ου] τοῦ ἰδίου π[ρεσβευ]τοῦ ἀντιστρατήγου ὑπηρ[εσίαν ὧ]ν ἐστιν μέτρον τὸ ὑπρογεγ[ραμμέ- ν]ον ldquoTibegravere Claude fils de Drusus Ceacutesar Auguste Germanicus empereur du monde a dans toute la Lycie par le service de son leacutegat propreacuteteur Q Veranius fait faire des voies dont la mesure est inscrite ci-dessousrdquo 5

1 Publications et commentaires principaux de lrsquoensemble du monument et des deux inscriptions Şahin 1994 Işik et al 1998-1999 Jones 2001 Şahin amp Adak 2004 (texte reproduit dans SEG 51 1832) Şahin amp Adak 2007 dont les trois parties sont dues respectivement agrave S Şahin (p 1-48 et 95-294) et M Adak (p 49-93) sauf preacutecision contraire je reprends pour le texte grec lrsquoeacutedition de 2007 aux p 29 37 39 et 41 On prendra garde que le texte eacutediteacute en 2007 nrsquoest pas en tous points identique agrave celui de 2004 notamment pour quelques distances itineacuteraires (cf p XI-XII) et pour les l C 16-19 et 25-28 Compte-rendu de lrsquoeacutedition de 2007 par G Petzl Gnomon 83 (2011) p 50-55 cf aussi SEG 57 1670 Voir infra n 4 6 12 14 et 15 pour drsquoautres contributions sur ces inscriptions

2 Voir S Şahin in Şahin amp Adak 2007 5 6 et 10 Bruer amp Kunze 2010 513 SEG 51 1832 A S Şahin in Şahin amp Adak 2007 29 Le texte est dateacute par la cinquiegraveme puissance tribunicienne de Claude soit entre

la fin de janvier 45 et la fin de janvier 464 Akriton signifie peut-ecirctre ldquodeacutepourvu de jugementrdquo Lrsquoexpression a fait couler un peu drsquoencre Thornton 2001 Kokkinia 2004 agrave la

p 46 n 27 Şahin amp Adak 2007 34 et 53-54 Fournier 2010 271-2725 Voir S Şahin in Şahin amp Adak 2007 36-37 en prenant aussi en consideacuteration Işik et al 1998-1999 108 et pl 20-21 Il faut eacutediter

[Κοΐντου] et non [Κοΐντ]ου G Petzl Gnomon 83 (2011) p 53 a proposeacute διὰ τῆ[ς] hellip ὑπηρ[εσίας]

Jrsquoexprime ma gratitude agrave nos collegravegues de lrsquoInstitut Ausonius de lrsquoUniversiteacute de Bordeaux 3 pour leur invitation au colloque et particuliegraverement agrave Mme L Cavalier pour la qualiteacute de son organisation Mes remerciements vont drsquoautre part agrave J-L Ferrary Chr Kokkinia B Salway et Chr Schuler qui ont accepteacute de relire cet article et de me faire part de leurs remarques

64 ndash Denis Rousset

|

Fig

1 La

Lyc

ie

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 65

Ce preacuteambule est suivi de la liste graveacutee sur 68 lignes conserveacutees (l B 9-47 et C 1-29) de 64 distances seacuteparant quelque 50 localiteacutes lyciennes Sous la forme e g ldquode Pinara agrave Tlos 112 stadesrdquo la liste donne les distances entre des villes importantes de la Lycie drsquoeacutepoque impeacuteriale (carte fig 1) Elle mentionne eacutegalement des localiteacutes jusqursquoici peu attesteacutees ou inconnues telle Kastabara 6 On remarque drsquoautre part lrsquoabsence du moins dans le texte aujourdrsquohui conserveacute drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba 7 Lrsquoabsence drsquoAperlai srsquoexplique sans doute par sa position sur la cocircte presque deacutetacheacutee de lrsquohinterland lycien celle de Boubocircn eacutegalement par sa situation agrave lrsquoeacutecart dans une cuvette isoleacutee au sein du massif montagneux du Nord-Ouest de la Lycie En revanche Komba se trouvait agrave proximiteacute immeacutediate drsquoun itineacuteraire mesureacute dans le stadiasme de Neisa agrave Chocircma (l B 15) Lrsquoabsence drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba montre donc que le stadiasme ne donne ni la liste complegravete des citeacutes lyciennes ni la liste de tous les itineacuteraires qui devaient exister degraves cette eacutepoque et dans la pratique les relier les unes aux autres Notons enfin que le reacutedacteur srsquoest une fois eacutecarteacute du formulaire pour mentionner la construction ou la reacutefection drsquoune route l C 3-4 ἀπὸ Ἰδεβησσοῦ ἡ εἰς Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων φέρουσα κατεσκεύασται ἐ[πὶ] στάδια λβ ldquodrsquoIdeacutebessos la (route) menant agrave Kitanaura des Termessiens a eacuteteacute construite ou reacutepareacutee sur 32 stadesrdquo 8

La liste de distances itineacuteraires couvre lrsquoensemble de la Lycie en partant de Patara et de la valleacutee du Xanthe et en allant jusqursquoagrave trois citeacutes limitrophes de la province Kaunos qui devait alors faire partie de la Lycie mecircme Kibyra en Asie et Attaleia en Pamphylie 9 Rappelons drsquoautre part que lrsquoœuvre routiegravere de Claude et de son gouverneur Q Veranius a maintenant eacuteteacute reacuteveacuteleacutee eacutegalement par lrsquoautel eacuterigeacute pour lrsquoEmpereur sur la route entre Myra et Limyra au lieu-dit Bonda Tepesi 10 dans la deacutedicace de cet autel contemporaine de la deacutedicace principale du pilier de Patara (45 pC) les Lyciens rappellent sur le mecircme ton ostentatoire leur fideacuteliteacute agrave Rome et aux Empereurs et disent ldquoleur gratitude pour la paix et la construction des routesrdquo (εὐ[χ]αριστοῦντες περὶ τῆς εἰρή[ν]ης καὶ περὶ τῆς κατα[σκευ]ῆς τῶν ὁδῶν) reprenant ainsi agrave leur compte le message de propagande eacutemanant de Rome

Lrsquoinscription des faces B et C du pilier de Patara se distingue des deacutedicaces du pilier de Patara (face A) et de lrsquoautel de Bonda Tepesi en ce qursquoelle ne fait apparaicirctre ni son auteur ni sa date Son preacuteambule (l B 1-8) est deacutepourvu de toute qualification eacutelogieuse agrave la diffeacuterence des deux deacutedicaces et sa reacutedaction qui fait de lrsquoEmpereur le sujet de la phrase rappelle les inscriptions eacutedilitaires romaines si bien que jrsquoy verrais un texte eacutemanant de lrsquoautoriteacute romaine plutocirct que des Lyciens Quant agrave la date de lrsquoinscription on ne peut pas exclure qursquoelle soit leacutegegraverement posteacuterieure agrave celle des deux deacutedicaces (45 pC) ce pourrait ecirctre au plus tard en 47 lorsque Q Veranius cessa de gouverner la Lycie 11

Les inscriptions du pilier de Patara ont fait lrsquoobjet de nombreux commentaires qui ont drsquoune part souligneacute la porteacutee ideacuteologique de la deacutedicace pour Claude et du preacuteambule du stadiasme 12 Drsquoautre part S Şahin et M Adak ont en 2004 justement souligneacute qursquoil ne fallait pas consideacuterer le pilier de Patara comme un ldquopanneau indicateurrdquo qui remplirait une fonction pratique pour les voyageurs 13 De son cocircteacute B Salway a en 2007 eacutetudieacute la nature de la liste de distances qursquoil deacutefinit comme un ldquotabellariumrdquo il en montre les principes drsquoorganisation et de repreacutesentation geacuteographiques et il met en eacutevidence le rocircle central de Patara comme caput viarum 14 La mecircme anneacutee 2007 S Şahin et M Adak ont donneacute lrsquoeacutedition de reacutefeacuterence des inscriptions fondeacutee sur une tregraves meacuteritoire eacutetude des piegraveces du monumental puzzle et pourvue drsquoun commentaire approfondi qui est nourri de leur incomparable connaissance de la Lycie Leur livre abonde en informations

6 Cf Rousset 2010 118-119 et 142-144 ougrave je reproduis et commente les l B 26-35 du stadiasme et ougrave je discute la localisation de Kastabara agrave Deliktaş-Darıoumlzuuml site qui appartenait agrave Tlos au IIe s et au IIIe s pC cf infra p 74 n 79

7 Voir infra p 74 et n 808 Lrsquoeacutedition de 2007 donne agrave deux reprises p 41 et 212 ἐ[πὶ σ]άδια qursquoil faut corriger drsquoapregraves la photographie en ἐ[πὶ] στάδια Voir infra

p 69 le commentaire de ce passage9 Kaunos eacutetait sous lrsquoEmpire et sans doute degraves lrsquoeacutepoque du stadiasme rattacheacutee agrave la province de Lycie cf Marek 2006 101 Takmer

2007 173 Marek 2011 Kibyra eacutetait rattacheacutee agrave la province drsquoAsie entre 45-46 et 75 pC cf Corsten 2007 Attaleia est dite expresseacutement ldquode Pamphylierdquo par le stadiasme agrave cette eacutepoque la Lycie formait une province indeacutependante de la Pamphylie alors rattacheacutee agrave la Galatie comme lrsquoont eacutetabli Şahin amp Adak 2007 85-93 et Iplikccedilioğlu 2008

10 Marksteiner amp Woumlrrle 2002 (SEG 52 1438) avec un commentaire qui eacuteclaire aussi les inscriptions du pilier de Patara Woumlrrle 2007 92 Texte commenteacute infra p 70

11 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 11 pose la question M Adak p 74 (citeacute infra n 30) admet implicitement que lrsquoensemble de lrsquoinscription date de 45 pC B Salway art citeacute infra n 14 agrave la p 195 date lrsquoinscription des cocircteacutes B et C drsquoune phase secondaire

12 Cf outre les publications deacutejagrave mentionneacutees Kolb 2002 213-216 les longs articles de J Thornton lrsquoun citeacute supra n 4 ainsi que Thornton 2004 Thornton 2008

13 Art citeacute supra n 1 agrave la p 229 qui eacutecarte donc la notion de ldquoWegweiserrdquo mise en avant dans lrsquoeditio princeps cf aussi Şahin amp Adak 2007 14 18 et 108

14 Salway 2007 particuliegraverement p 190 pour le terme tabellarium (listing) utiliseacute par lrsquoauteur et p 194-203 Lrsquoanalyse de B Salway rend caduques les remarques drsquoA Kolb sur le stadiasme dans le mecircme volume p 179-180

66 ndash Denis Rousset

de premiegravere main et en discussions sur la geacuteographie et lrsquohistoire de la Lycie et il preacutesente syntheacutetiquement les apports du stadiasme pour la toponymie et lrsquoidentification des localiteacutes 15

Les progregraves procureacutes par ces publications ne font que davantage nous inciter agrave essayer de reacutesoudre deux questions qui en revanche continuent agrave partager les commentateurs et qui touchent agrave lrsquoapport du stadiasme pour la geacuteographie historique de la Lycie la nature des distances mesureacutees et le statut des localiteacutes que seacuteparent ces distances 16 Drsquoune part les distances mesureacutees dans le stadiasme correspondent-elles toutes agrave des routes nouvellement construites par le pouvoir romain comme lrsquoaffirment S Şahin et M Adak Ou bien la mesure du reacuteseau a-t-elle eacuteteacute deacutepourvue de reacutealisation concregravete sous le regravegne de Claude comme lrsquoa au contraire soutenu S Biagi 17 Drsquoautre part quel est le statut institutionnel des localiteacutes que mentionne le stadiasme Leur mention mecircme dans cette inscription en fait-elle ipso facto des citeacutes-Eacutetats autonomes

Mesures ItIneacuteraIres et routes

La fiegravere deacuteclaration du preacuteambule du stadiasme [Τιβ]έ[ρ]ιος Κλαύδιο[ς Δρού]σου υἱὸς Καῖσαρ Σεβασ[τὸς Γ]ερμανικὸς ὁ τῆς οἰκουμ[ένης Α]ὐτοκράτωρ ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν doit-elle ecirctre prise agrave la lettre Crsquoest ce que paraissent avoir fait S Şahin et M Adak dans leur reacutecente eacutetude ougrave lrsquoeacutetat de la Lycie en 43 pC et lrsquoœuvre de Q Veranius en particulier pour les routes font lrsquoobjet drsquoun tableau dont les traits me semblent en reacutealiteacute trop marqueacutes

Il en va ainsi des troubles qui touchaient la Lycie en 43 pC Ces troubles nous eacutetaient drsquoune part connus par de bregraveves mentions chez Sueacutetone qui rapporte entre les Lyciens des ldquodiscordes funestesrdquo et chez Dion Cassius qui les dit ldquoen dissension au point qursquoils mirent agrave mort quelques Romainsrdquo 18 Il y a aussi lrsquoeacutepitaphe lacunaire de Q Veranius citant outre son quinquennat en Lycie-Pamphylie et des murailles deacutetruites ou reconstruites son œuvre de pacification et drsquoautre part une allusion agrave des Lyciens exileacutes dans un deacutecret pour Iunia Theodora agrave Corinthe dont la date et la relation avec les troubles sous Claude restent neacuteanmoins discuteacutees 19 Enfin lrsquoexistence de troubles en matiegravere de seacutecuriteacute de justice et de fonctionnement politique est maintenant confirmeacutee par les deacutedicaces de Patara et de Bonda Tepesi qui mettent en eacutevidence lrsquoœuvre pacificatrice de Q Veranius et les interventions institutionnelles de lrsquoautoriteacute romaine au deacutetriment du peuple et en faveur des aristoi 20

Lrsquoensemble de ces sources permet-il de reconstituer des conflits eacuteconomiques et sociaux entre les diffeacuterentes classes de la socieacuteteacute lycienne et agrave lrsquointeacuterieur mecircme de la classe supeacuterieure entre des partisans de Rome et leurs adversaires comme lrsquoa proposeacute M Adak 21 Crsquoest surinterroger nos maigres sources comme aussi drsquoeacutevoquer une guerre civile srsquoeacutetendant de la valleacutee du Xanthe jusqursquoagrave la Lycie Centrale et agrave Kibyra et des conflits de frontiegraveres entre citeacutes que Q Veranius aurait eacutegalement reacutegleacutes durant sa mission pacificatrice Car S Şahin et M Adak ont soutenu que les derniegraveres lignes conserveacutees du stadiasme lacunaires mentionnant un lieu entre Kibyra et Laodikeia (l C 29-30 μεταξὺ Κ[ιβ]ύρας κ[αὶ] Λαοδικήας ἐν τῶι ΕΠΙΚΑΜ[- - -]) avaient trait agrave un conflit territorial entre Kibyra et la citeacute septentrionale de Laodiceacutee du Lykos pourtant en reacutealiteacute tregraves eacuteloigneacutee (voir la carte fig 1) Q Veranius aurait reccedilu de Claude la mission de trancher ce conflit et il lrsquoaurait

15 Tregraves deacutecevant est le livre publieacute par Graszlighoff amp Mittenhuber 2009 Les auteurs qui ne semblent pas avoir une connaissance directe de la Lycie reprennent ou compilent les reacutesultats et informations de Hellenkemper amp Hild 2004 et de lrsquoeacutedition de Şahin amp Adak 2007 Le livre est pour lrsquoessentiel consacreacute agrave lrsquoeacutelaboration de modegraveles sur le traceacute et la longueur des routes et sur les croisements theacuteoriques mais il ne preacutesente pas de reacutesultats originaux et solides Il en va de mecircme du long article de Lebreton 2010 qui nrsquoest pas deacutepourvu drsquoerreurs

16 Jrsquoai eacutetudieacute le stadiasme de Patara et traiteacute de ces questions dans ma confeacuterence agrave lrsquoEacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes cf Livret-Annuaire de lrsquoEPHE Section des sciences historiques et philologiques 20 (2004-2005) [2006] p 114-118 aux p 116-117 puis Annuaire 143 (2010-2011) agrave paraicirctre en 2012

17 Biagi 2008 notamment aux p 306 ldquoSi le reacuteseau est creacuteeacute crsquoest-agrave-dire deacutefini degraves le deacutebut de la province comme le prouve le stadiasmos cette creacuteation nrsquoa vraisemblablement pas entraicircneacute de construction de voies concregravetement parlant Lrsquoabsence de toute reacuteelle seacuterie [de bornes milliaires] datant de Claude ou mecircme des Ier et IIe s tendrait agrave montrer qursquoun programme de construction geacuteneacuterale nrsquoa pas existeacute voire qursquoaucune voie nouvelle nrsquoa eacuteteacute construiterdquo et p 307 citeacute infra p 69-70

18 Sueacutetone Vie de Claude 253 ldquoob exitiabiles inter se discordiasrdquo Dion Cassius 60173-4 τούς τε Λυκίους στασιάσαντας ὥστε καὶ Ῥωμαίους τινὰς ἀποκτεῖναι ἐδουλώσατο

19 Eacutepitaphe de Q Veranius CIL VI 41075 cf Jones 2001 166 Birley 2005 37-43 sur [Tr]acheotarum expugnatum delevit cf Şahin amp Adak 2007 63-67 et lrsquoarticle de S Şahin 2009 cf aussi n 25 Pour lrsquoinscription de Corinthe voir SEG 18 143 l 58 M Adak in Şahin amp Adak 2007 57-59 Cf aussi lrsquoinscription TAM II 583 commenteacutee par M Woumlrrle 1988 97 n 100

20 Voir Woumlrrle 2002 555-564 qui utilise aussi une inscription de Gagai21 M Adak in Şahin amp Adak 2007 51-59

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 67

fait en faveur de Kibyra srsquoattirant ainsi la reconnaissance des Kibyrates qui commeacutemoregraverent ses sebasta erga 22 Peu fondeacutee apparaicirct eacutegalement lrsquoideacutee que Q Veranius ait fixeacute la frontiegravere entre Gagai et Kocircrykos agrave la faveur de son œuvre routiegravere dans la Lycie orientale 23

Dans ce mecircme tableau on veut aussi faire place aux troubles politiques Crsquoest pour y mettre fin que Q Veranius serait intervenu en Lycie Centrale agrave Arneai et jusqursquoen Kibyratide reacuteprimant agrave Kibyra une ldquogrande conspirationrdquo pour nous eacutenigmatique cet eacuteveacutenement qui est mentionneacute dans une inscription de Kibyra du milieu du Ier s sans cependant pouvoir ecirctre lui-mecircme dateacute est mis en relation par M Adak avec ldquodem blutigen Buumlrgerkrieg in Lykienrdquo 24 Crsquoest pareillement une reacutesistance opiniacirctre des Termessiens pregraves drsquoOinoanda contre Q Veranius qui expliquerait dans leur ville la destruction partielle et volontaire de la muraille que les archeacuteologues ont dateacutee drsquoavant Vespasien 25

Ce sont donc on le voit des piegraveces drsquoineacutegale valeur qursquoassemblent les reacutecents interpregravetes du stadiasme pour composer le tableau drsquoune guerre civile ldquosans finrdquo dont lrsquoimpact lrsquoextension geacuteographique et la dureacutee paraissent en reacutealiteacute fort exageacutereacutes au regard des sources disponibles 26

De la guerre civile en Lycie ainsi deacutepeinte deacutecoule lrsquoimportance donneacutee agrave lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius Crsquoest en effet pour drsquoamples opeacuterations militaires destineacutees agrave mater cette guerre civile qursquoaurait eacuteteacute degraves 43 pC construit le reacuteseau routier dont la deacutedicace commeacutemore la reacutealisation Cette œuvre conduite par les ingeacutenieurs et les soldats romains dans une telle hacircte qursquoils nrsquoauraient pu eacuteriger des milliaires ndash la Lycie nrsquoa en effet point livreacute pareils monuments pour lrsquoeacutepoque de Claude 27 ndash aurait selon S Şahin deacutebuteacute dans les parties de la Lycie que les troupes romaines devaient atteindre et controcircler en prioriteacute agrave savoir les montagnes bordant la valleacutee du Xanthe et la Kibyratide Car les itineacuteraires qui parcourent ces deux reacutegions apparaissent les premiers dans la liste du stadiasme 28 Ainsi lrsquoordre drsquoeacutenumeacuteration des voies indiquerait preacuteciseacutement la succession des opeacuterations militaires conduites par les Romains et la localisation des foyers de reacutebellion 29

Pour sa part M Adak soutient que les Romains auraient eacuteteacute si efficaces qursquoagrave la date drsquoeacuterection du pilier en 45 pC soit en moins de trois ans ils auraient dans lrsquoensemble de la Lycie largement acheveacute les travaux de construction qui devaient par des routes passables relier tous les eacutetablissements sans exception ainsi que montrer la domination revendiqueacutee par Rome sur la reacutegion conquise 30 Certes lrsquoexamen des vestiges de routes que S Şahin croit pouvoir rapporter agrave lrsquoœuvre de Q Veranius lrsquoamegravene agrave penser qursquoil y avait en reacutealiteacute peu de voies adeacutequates pour des chars et que la plupart convenait seulement agrave la circulation des hommes agrave pied et des animaux ce serait ducirc agrave la hacircte de la construction et agrave lrsquoutilisation avant tout militaire du reacuteseau 31 Mais S Şahin ne doute pas que le pilier de Patara portait le teacutemoignage de routes effectivement construites puisqursquoil considegravere que lrsquoinscription du stadiasme devait sur le pilier mecircme ecirctre compleacuteteacutee au fur et agrave mesure de la construction des routes Ce serait le cas sur lrsquoassise supeacuterieure de la face C du pilier qursquoon laissa initialement non

22 Şahin amp Adak 2007 60 76 292 293 et 294 Pour les sebasta erga de Q Veranius agrave Kibyra voir IGR IV 902 reprise dans I Kibyra ndeg 36 et le commentaire Corsten 2007 175-176 et 181 qui considegravere comme deacutejagrave R Cagnat et C P Jones que les sebasta erga peuvent ecirctre des travaux de voirie Cf infra p 70

23 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 27524 Les sources sont la deacutedicace du peuple drsquoArneai pour Claude TAM II 760c et I Kibyra ndeg 41 voir M Adak in Şahin amp Adak 2007 59

et 61-62 Pour I Kibyra ndeg 41 interpreacutetation diffeacuterente de Kokkinia 200825 Şahin amp Adak 2007 66-67 renvoyant agrave Milner 1998 agrave la p 120 celui-ci attribuait cette destruction agrave Q Veranius se fondant sur la

restitution [dir]utionem moenium dans son eacutepitaphe Cette restitution est cependant incertaine le CIL VI 41075 et A R Birley (supra n 19) retiennent [restit]utionem moenium qui concernerait Kibyra mais la restitution [Cibyram] plus haut dans le texte de lrsquoeacutepitaphe est eacutegalement loin drsquoecirctre sucircre

26 M Adak in Şahin amp Adak 2007 notamment p 59 et 66 p 79 ldquoin einem endlosen Buumlrgerkriegrdquo27 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 111-114 donne une utile liste des milliaires de Lycie qui datent pour la plupart de lrsquoeacutepoque des

Seacutevegraveres et de la Teacutetrarchie et souligne p 17 et 107 lrsquoabsence de milliaires de lrsquoeacutepoque de Claude Dans maintes autres provinces de lrsquoEmpire lrsquoEmpereur Claude est connu pour son œuvre routiegravere par des milliaires cf Walser 1980

28 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 18 20 107 et 111 Voir aussi p 172-173 srsquoil manque dans le stadiasme une route entre la Cabalide et la Milyade crsquoest parce qursquoelle ne constituait pas une prioriteacute pour les opeacuterations militaires De mecircme Şahin 2008 597

29 Voir Şahin 2008 597 Şahin 2009 101-112 notamment p 101 102 104 et 107 qui cherche un foyer de reacutebellion dans la campagne de Sidyma

30 M Adak in Şahin amp Adak 2007 68 74 (ldquoUumlberraschend ist nicht nur der Umfamg des Programms und die Dichte des Wegenetzes sondern auch die kurze Dauer in der dies durchgefuumlhrt und zum Abscluszlig gebracht wurde Die Bauarbeiten setzten wohl gleichzeitig mit der militaumlrischen Eroberung des Landes ein und waren innerhalb von weniger als drei Jahren weitgehend beendet Das Stadiasmusmonument vermerkt zum Jahr 45 dem Zeitpunkt seiner Aufstellung Bauarbeiten nur noch bei Kitanaura im pisidisch-pamphylischen Grenzgebietrdquo sur ce dernier point cf infra p 73 note 75 Dans le mecircme sens Şahin 2008 597 de lrsquoart citeacute n 28 Avis plus mesureacute de M Adak dans lrsquoarticle de 2004 citeacute supra n 1 agrave la p 248

31 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 107 et 108

68 ndash Denis Rousset

inscrite parce que lrsquoon attendait que fussent mesureacutees et construites cinq routes dans la Milyade mais finalement on srsquoabstint de graver ces indications et lrsquoon dut selon S Şahin se contenter de les peindre De mecircme si la longueur de la route effectivement construite ou reacutepareacutee entre Ideacutebessos et Kitanaura est seulement 32 stades (l C 3-4 citeacutes plus haut) soit le 15e de la distance qui seacutepare probablement les deux localiteacutes crsquoest que les quatre cinquiegravemes restaient alors agrave exeacutecuter et que lrsquoon dut compleacuteter lrsquoindication agrave la peinture drsquoapregraves la longueur deacutefinitive de la voie 32 Ainsi il faudrait consideacuterer que le visiteur de Patara devait reacuteguliegraverement trouver sur le pilier un affichage mis agrave jour qui lui indiquait les progregraves du reacuteseau routier jusque dans la Lycie centrale et orientale

Il me semble que S Şahin et M Adak tout agrave lrsquoenthousiasme de publier et de commenter un monument et des inscriptions hors du commun ne se sont peut-ecirctre pas montreacutes assez critiques vis-agrave-vis du message inscrit qursquoils ont pourtant dument deacutefini comme un texte de propagande 33 Les deux interpregravetes reacutecents du stadiasme ont largement surestimeacute les reacutealisations routiegraveres de Q Veranius et lrsquoexactitude du message inscrit ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν

Certes il est bien attesteacute que lrsquoannexion drsquoune reacutegion agrave lrsquoEmpire srsquoaccompagne sans deacutelai de travaux routiers ce devait ecirctre le cas en Arabie plus tard entre 111 et 115 pC 34 De telles opeacuterations pouvaient naturellement ecirctre en relation avec des neacutecessiteacutes strateacutegiques 35 Elles eacutetaient eacutegalement le symbole de la preacutesence romaine lrsquoaffichage des distances parcourues et des points atteints affirmait lrsquoeacutetendue et la peacuteneacutetration de la domination et de la conquecircte de lrsquoespace par Rome 36

Mais lrsquoaffirmation de cette preacutesence nrsquoimpliquait pas neacutecessairement la construction ex nihilo effective et complegravete drsquoun reacuteseau routier Ainsi dans le cas de la province drsquoAsie que de nombreuses bornes milliaires avaient geacuteneacuteralement conduit agrave consideacuterer comme ayant eacuteteacute en 129 aC doteacutee de routes il est en reacutealiteacute possible que le premier gouverneur se soit en partie contenteacute de placer sur les voies preacuteexistantes des bornes neuves 37 Car la mesure de routes deacutejagrave existantes voire drsquoitineacuteraires deacutepourvus en tout ou en partie de chausseacutees pouvait tout aussi bien ecirctre utiliseacutee au titre de la propagande et montrer le controcircle de lrsquoespace par Rome La mesure de voies mecircme deacutepourvues de bornes suffisait agrave marquer symboliquement lrsquoappropriation de lrsquoespace ainsi traverseacute et son inteacutegration dans lrsquoEmpire Cette mesure nous apparaicirct agrave lrsquoinstar des repreacutesentations geacuteographiques des deacutenombrements des recensements et des cadastrations comme une des formes de ldquoLrsquoinventaire du monderdquo qui caracteacuterise lrsquoEmpire naissant ainsi que lrsquoa montreacute Cl Nicolet 38

Ainsi doit-on souligner plus qursquoon ne lrsquoa fait la porteacutee symbolique de la mesure des routes lyciennes crsquoeacutetait mesurer toute la Lycie elle-mecircme en la traversant de part en part jusqursquoagrave Kaunos Kibyra et Attaleia les trois citeacutes limitrophes du cocircteacute de lrsquoAsie et de la Galatie Avec lrsquoune et lrsquoautre de ces reacutegions la Lycie eacutetait non seulement relieacutee par des voies comme depuis longtemps mais aussi deacutesormais placeacutee au mecircme rang reacuteduite en province

Aussi la porteacutee ideacuteologique du stadiasme doit-elle nous inciter agrave y reconnaicirctre un releveacute de mesures tout autant voire peut-ecirctre plus qursquoun compte rendu de constructions Crsquoest ce qursquoavaient deacutejagrave suggeacutereacute les premiers eacutediteurs et quelques commentateurs remarquant que le stadiasme nrsquoattestait pas la creacuteation ex nihilo drsquoun reacuteseau routier et impliquait sans doute lrsquointeacutegration de routes deacutejagrave existantes et leur ameacutelioration ponctuelle 39 Dans ce sens on doit souligner que la construction drsquoun reacuteseau routier dans toute la Lycie eucirct eacuteteacute drsquoune part inutile pour les mouvements de troupes alleacutegueacutes par S Şahin et M Adak Car la Lycie avait deacutejagrave par le passeacute eacuteteacute traverseacutee par des corps de troupes et les soldats romains pouvaient sans aucun doute se frayer dans le pays des itineacuteraires sans que ceux-ci fussent de larges routes fruit de terrassements et doteacutees de pavements On aurait drsquoailleurs tort de se repreacutesenter toute route ldquoromainerdquo comme paveacutee en bonne et due forme 40

32 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 208 210 et 261 pour la route drsquoIdeacutebessos agrave Kitanaura voir p 216 Le texte est citeacute ici p 65 et commenteacute infra

33 Şahin amp Adak 2007 18 et 7534 Voir eg ILS 5834 Sartre 1982 79-80 Bowersock 1983 8335 Voir sur ce point eg Rathmann 2006 qui cite notamment la Judeacutee en 69 pC et la Rheacutetie en 74 pC36 Voir eg Eck 2004 1837 Cf Rathmann 2003 150-151 French 1997 srsquoest interrogeacute sur la nature des travaux routiers de lrsquoeacutepoque reacutepublicaine en Asie et a

conclu que les routes nrsquoeacutetaient pas paveacutees Thonemann 2004 eacutecrit ldquoAquillius did not build roads ab initio but merely erected milestones on preexisting unpaved routes to aid and proclaim the Roman administrative presence (hellip) marking and defining the Roman road-system was undertaken as the very first step of the organization of the new provincerdquo Sur les routes romaines en Asie Mineure voir aussi Marek amp Frei 2010 463-472

38 Nicolet 198839 Voir Işkan 1998-1999 82 et 105 Marksteiner amp Woumlrrle 2002 553 et 560 Hellenkemper amp Hild 2004 244 Woumlrrle 2007 92 n 43

Marek amp Frei 2010 466-467 Kokkinia 2008 24 n 13640 Cf supra n 37

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 69

En outre reacutealiser un reacuteseau qui aurait uni toutes les localiteacutes importantes de Lycie et qui mesurait au total peut-ecirctre une fois et demie 4488 stades (addition des 39 mesures lues ou restitueacutees sur un total de 54 distances) eucirct constitueacute un investissement financier consideacuterable que la charge en revicircnt aux Lyciens ou aux Romains 41 Qui plus est cet effort eucirct sans doute eacuteteacute peu rentable agrave long terme dans une province qui avait une position marginale dans les communications de lrsquoAsie Mineure et plus largement dans lrsquoEmpire Enfin construire un tel reacuteseau eucirct sans doute eacuteteacute mateacuteriellement impossible en raison drsquoabord de lrsquoinseacutecuriteacute en Lycie en 43 pC et avant tout faute de temps que ce fucirct durant le quinquennat que Q Veranius passa en Lycie de 43 agrave 47 ou bien en seulement trois anneacutees si la liste des itineacuteraires du stadiasme date dans son inteacutegraliteacute de lrsquoanneacutee 45-46 tout comme la deacutedicace du pilier 42 Attirons enfin lrsquoattention sur un deacutetail du stadiasme drsquoOinoanda agrave Balboura sont mentionneacutes deux itineacuteraires lrsquoun par le plateau long de 160 stades lrsquoautre par la montagne long de 128 stades (ἀπὸ Oἰνοάνδων εἰς Βάλβουρα διὰ τοῦ π[εδί]ου στάδια ρξ διὰ δὲ τῆς ὀρεινῆς στάδια ρκη) pour rejoindre Balboura les Romains auraient-ils donc cru neacutecessaire de reacutealiser deux routes diffeacuterentes Ou bien le stadiasme ne rend-il pas plutocirct compte de lrsquoexistant crsquoest-agrave-dire des deux voies qui dans la pratique reliaient ces deux villes avant mecircme la preacutesence romaine en Lycie

Il me semble donc que le stadiasme rend pour partie compte de la mesure drsquoitineacuteraires ou de voies qui de toute eacutevidence existaient deacutejagrave preacuteceacutedemment On connaicirct certes mal les routes qui parcouraient Lycie avant la reacuteduction en province 43 Mais la convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda datant de c 160-150 aC montre qursquoil y avait entre Termessos et Tlos et dans la montagne alentour des routes (hodoi) qui avaient drsquoailleurs fait lrsquoobjet de mesures certes approximatives et partielles en stades ou dans ses subdivisions 44 On se gardera neacuteanmoins de penser que le stadiasme de lrsquoeacutepoque de Claude enregistre telles quelles des mesures anciennement consigneacutees qui pourraient eacutegalement remonter aux sources utiliseacutees par Strabon 45 Car cette interpreacutetation de lrsquoinscription de Patara reposait sur le constat que les mesures y eacutetaient exprimeacutees en stades et non point en milles Mais comme on srsquoen est aperccedilu depuis la tregraves grande majoriteacute des mesures sont des multiples du nombre 8 ce qui srsquoexplique par lrsquoeacutequivalence entre un mille et huit stades les mesures furent donc effectueacutees drsquoabord en milles selon toute vraisemblance sous la conduite des Romains et sans doute par eux 46 Il est drsquoailleurs remarquable que le texte du stadiasme eacutenumegravere finalement des distances toutes converties en stades srsquoil eacutemane du pouvoir romain comme son preacuteambule me paraicirct lrsquoindiquer cela implique-t-il que les Romains prirent ici le soin de faire agrave la diffeacuterence de leur pratique habituelle sur les milliaires la conversion agrave lrsquointention des Lyciens qui eacutetaient les deacutedicants du monument et les principaux lecteurs de ses inscriptions Ou bien la liste des itineacuteraires proprement dits fut-elle reacutedigeacutee par les Lyciens eux-mecircmes

Que le stadiasme soit pour partie le compte rendu de la mesure de routes existantes ne doit naturellement pas conduire agrave le consideacuterer comme uniquement tel ainsi qursquoon lrsquoa soutenu Car selon S Biagi les opeacuterations de mesure auraient eacuteteacute destineacutees agrave deacutefinir la surface mecircme des routes lyciennes comme viae publicae et agrave en modifier le statut juridique en les expropriant de faccedilon agrave les faire passer dans le domaine public inalieacutenable tel que le deacutefinissent les juristes romains ldquoLes tronccedilons deacutecrits et lsquodeacutefinisrsquo sont devenus de la voie publique romaine (hellip) cela implique une connaissance fine et exacte de ce nouveau terrain public mesureacute preacuteciseacutement La liste des mesures graveacutees sur le pilier de Patara eacutetablit ainsi

41 4488 stades (soit 561 milles ou environ 830 km) est le total des 39 distances itineacuteraires lues ou restitueacutees dans lrsquoeacutedition de 2007 et son commentaire srsquoy ajoutaient encore 25 distances dont la mesure est perdue Sur le financement des travaux avis divergents de Woumlrrle 2002 561 agrave propos de la route de Bonda Tepesi (travaux faits par les Lyciens) contra S Şahin in Şahin amp Adak 2007 18 (financement et construction par les Romains) leacutegegraverement nuanceacute dans lrsquoarticle de 2009 citeacute supra n 29 agrave la p 101 Sur le coucirct des routes cf S Mitchell 1993 126-127

42 Cf supra p 65 et n 1143 Sur les routes en Lycie voir Marksteiner amp Woumlrrle 2002 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 Şahin amp Adak 2007 3e partie pour la

reacutegion de Kyaneai Kolb 2008 359-36644 Cf Rousset 2010 6-11 et commentaire notamment p 5745 Crsquoeacutetait eg lrsquoavis de M Rathmann 2006 210 renvoyant agrave Strabon 14229 C 663 pour des distances mesureacutees en Asie Mineure pour

la Lycie cf 1432 C 664 sq Cf note suivante46 Voir Salway 2007 198-199 et 201-202 (alleacuteguant pour lrsquoeacutequivalence Polybe 3398 et Strabon 774 C 322) qui se fondait sur lrsquoeacutedition

de 2004 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 XII 107 et 120 dont lrsquoeacutedition donne des valeurs qui sont quelquefois diffeacuterentes de celles donneacutees en 2004 les multiples de 8 sont maintenant plus nombreux M Rathmann dans son compte-rendu de lrsquoeacutedition de 2007 Klio 93 (2011) p 552 eacutemet lrsquoaudacieuse ideacutee que les Lyciens auraient utiliseacute les sources itineacuteraires dont ils disposaient et y auraient choisi agrave destination des Romains des mesures aiseacutement convertibles en milles

70 ndash Denis Rousset

eacutegalement le terrain qui a eacuteteacute concerneacute par ce processus juridique terrain en quelque sorte exproprieacuterdquo Et lrsquoauteur de conclure ldquoRome nrsquoa pas construit de routes en Lycie Rome a rendu le reacuteseau romainrdquo 47

Mais en reacutealiteacute il est impossible drsquoaffirmer que Rome ait rendu ldquoromainrdquo le reacuteseau existant en Lycie ce reacuteseau nrsquoest-il pas preacutesenteacute dans le stadiasme suivant lrsquouniteacute grecque au lieu des milles que lrsquoon attendrait en pareil cas Quant agrave deacutefinir les routes lyciennes comme viae publicae agrave la faveur des mesures donneacutees dans le stadiasme crsquoest confondre la mesure de la longueur drsquoune route et la deacutefinition de sa largeur et de sa surface crsquoest aussi certainement exageacuterer la hacircte juridique des Romains agrave leur arriveacutee en Lycie et formaliser le statut de routes qui ne devaient peut-ecirctre pas ecirctre toutes classeacutees comme viae publicae 48

Il est drsquoautre part certain que la mesure des itineacuteraires lyciens sous Q Veranius srsquoest ici et lagrave accompagneacutee drsquoune œuvre de reacuteparation drsquoameacutelioration ou de construction de segments de routes nouveaux comme le montrent quelques cas certains ou possibles Drsquoune part sur lrsquoautel deacutecouvert entre Myra et Limyra que les Lyciens deacutediegraverent agrave lrsquoEmpereur Claude en mecircme temps que le pilier de Patara sous Q Veranius les deacutedicants se disaient ldquoreconnaissants pour la paix et la construction (κατασκευή) des routesrdquo 49 La reacutealiteacute de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius eacutetait donc manifesteacutee par ce monument eacutedifieacute sur le bord drsquoune route certainement antique Lrsquoobservation des vestiges de la route a conduit Th Marksteiner agrave y voir sur un traceacute certainement preacuteromain une construction en fait nouvelle 50 Ainsi lrsquoobservation de lrsquoarcheacuteologue tranche-t-elle dans ce cas preacutecis lrsquoambiguiumlteacute du terme mecircme de la deacutedicace κατασκευή peut a priori comme lrsquoavait releveacute M Woumlrrle deacutesigner aussi bien la reacutefection ou lrsquoameacutenagement de lrsquoexistant que la construction ex nihilo 51

La mecircme prudence doit ecirctre appliqueacutee agrave lrsquoindication analogue que donne le stadiasme lui-mecircme agrave propos de travaux reacutealiseacutes entre Ideacutebessos et Kitanaura l C 3-4 ἀπὸ Ἰδεβησσοῦ ἡ εἰς Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων φέρουσα κατεσκεύασται ἐ[πὶ] στάδια λβ le verbe nrsquoindique pas neacutecessairement la construction nouvelle drsquoune route comme on lrsquoa soutenu 52 Drsquoautre part que les travaux de construction ou de reacutenovation aient eacuteteacute sur cette route conduits sur 32 stades indique-t-il qursquoagrave la date de lrsquoinscription ils demeuraient en cours sur le reste de la distance jusqursquoagrave Kitanaura pour devoir ecirctre ulteacuterieurement compleacuteteacutes Enfin cette indication isoleacutee dans le stadiasme impliquerait-elle que les travaux de voirie demeuraient alors incomplets uniquement sur cet itineacuteraire comme lrsquoont soutenu S Şahin et M Adak 53

Il existe enfin un possible troisiegraveme teacutemoignage de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius si ses sebasta erga attesteacutes agrave Kibyra sont bien des travaux de voirie comme deacutejagrave R Cagnat le pensait 54 Ces deux ou trois teacutemoignages de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius prennent place parmi les tregraves nombreuses reacutealisations que menegraverent agrave bien les premiers gouverneurs de la province en matiegravere de constructions ou reacuteparations drsquoutiliteacute geacuteneacuterale entre autres pour les phares les thermes et lrsquoaqueduc de Patara 55

Il paraicirct donc assureacute que le stadiasme rend compte agrave la fois de la mesure drsquoitineacuteraires existants et de la reacutealisation effective de travaux de voirie qursquoil srsquoagisse drsquoameacutenagement de reacutefection ou de construction Agrave cette œuvre mixte meneacutee en Lycie on peut comparer ce que lrsquoon sait de lrsquoœuvre viaire des Romains dans drsquoautres provinces en Asie il est possible que le premier gouverneur se soit en partie contenteacute de placer des milliaires sur des routes preacuteexistantes comme on lrsquoa vu supra p 67-68 Pour la Gaule Strabon attribue agrave M Agrippa le meacuterite drsquoavoir ouvert (ἔτεμε) depuis Lyon quatre routes mais on sait en reacutealiteacute que celles-ci existaient deacutejagrave et elles ne firent de sa part lrsquoobjet que de reacutefection ou drsquoameacutelioration 56 Comme la formulation de Strabon lrsquoexpression ὁδοὺς καθrsquo ὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν du preacuteambule afficheacute agrave Patara deacutesignait

47 Biagi 2008 les citations aux p 304 et 30748 Sur la notion de viae publicae cf Pekary 1968 1-36 Rathmann 2003 3-23 qui souligne la prudence neacutecessaire dans lrsquoutilisation de

la cateacutegorie de viae publicae49 Inscription de Bonda Tepesi en partie citeacutee supra p 65 et publieacutee par Marksteiner amp Woumlrrle 2002 545-569 S Biagi cite cet article

sans neacuteanmoins le prendre totalement en consideacuteration50 Op cit p 55351 Op cit p 561 voir Hellmann 1992 196-19752 Işkan 1998-1999 83 et 93-94 Şahin 2009 104 n 15 voulant faire une diffeacuterence entre κατεσκεύασται et ἐπεσκεύασται Nolleacute 1996 16

avait traduit ldquogebautrepariertrdquo Ccedilevik 2008 201 ldquorebuiltrepairedrdquo53 Şahin amp Adak 2007 16 74 et 11154 Cf supra p 66-67 n 2255 Reacutecapitulation des mentions eacutepigraphiques et des reacutealisations de Q Veranius par Woumlrrle 2007 90 n 36 cf aussi Schuler 2007 16

Pour la voirie on rappellera le pont de Termessos pregraves drsquoOinoanda ducirc agrave T Clodius Eprius Marcellus en 50 pC cf Milner 1998 Pour Patara cf Şahin 2007 H Işkan-Işik et al 2008 Eck 2008 Voir aussi Şahin 2008

56 Strabon 4611 C 208 cf Rathmann 2003 20-22

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 71

une œuvre agrave la fois symbolique et reacuteelle qursquoelle geacuteneacuteralisait et amplifiait crsquoeacutetait agrave la fois un message de propagande proclamant lrsquoinclusion de la Lycie entiegraverement mesureacutee parmi les provinces de lrsquoEmpire le compte rendu de travaux reacuteels et peut-ecirctre lrsquoannonce programmatique drsquoautres travaux agrave venir

Soulignons un dernier point relatif agrave lrsquoutilisation du stadiasme pour lrsquoarcheacuteologue de terrain crsquoest sans doute surinterpreacuteter cette source que de lrsquoutiliser pour dater de lrsquoeacutepoque de Claude les vestiges de routes effectivement retrouveacutes ici et lagrave en Lycie Certes lrsquoun des grands meacuterites de la remarquable eacutedition de S Şahin et M Adak est drsquoavoir releveacute et illustreacute gracircce agrave leur connaissance ineacutegaleacutee de la Lycie de nombreux vestiges de routes anciennes Mais crsquoest peut-ecirctre se deacutepartir de la prudence neacutecessaire que drsquoattribuer aux ldquoingeacutenieurs romainsrdquo tel segment de route construite entre Choma et Podalia et aux Romains de lrsquoeacutepoque de Claude une chausseacutee paveacutee entre Sidyma et Kalabatia 57 Gardons-nous donc de dater agrave la lumiegravere drsquoun texte geacuteneacuteral des vestiges particuliers 58 Sans doute faut-il parler plutocirct de route ldquoantiquerdquo voire ldquoanciennerdquo en lrsquoabsence drsquoartefacts associeacutes qui soient preacuteciseacutement datables en particulier de milliaires de cette eacutepoque et dans lrsquoattente de fouilles archeacuteologiques de ces segments de routes 59

LocaLIteacutes eacutetapes et cIteacutes

Degraves la reacuteveacutelation de son contenu lrsquoinscription du stadiasme de Patara a eacuteteacute reconnue comme une source importante pour la toponymie de la Lycie et lrsquoidentification des localiteacutes qui deacutefinissent chaque itineacuteraire mesureacute Peut-on neacuteanmoins utiliser la mention de ces localiteacutes dans le stadiasme comme un indice de leur statut institutionnel Dans son eacutetude de la geacuteographie historique de la Lycie occidentale parue en 2003 W Tietz nrsquoa pas heacutesiteacute agrave consideacuterer la mention drsquoune localiteacute dans le stadiasme comme lrsquoindice qursquoelle constituait agrave lrsquoeacutepoque de Claude une citeacute Tout nom que mentionne la liste comme point de deacutepart ou drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire serait celui drsquoune polis certes deux itineacuteraires paraissent laisser agrave lrsquoeacutecart les centres principaux de citeacutes pour conduire agrave une localiteacute secondaire mais dans les deux cas le nom de la citeacute dont deacutepend la localiteacute est ajouteacutee agrave titre de preacutecision 60 de lrsquoabsence drsquoune localiteacute importante sur le traceacute mecircme drsquoun itineacuteraire on pourrait aller jusqursquoagrave deacuteduire qursquoelle nrsquoeacutetait pas indeacutependante agrave cette eacutepoque 61

Plusieurs eacutediteurs et commentateurs ulteacuterieurs du stadiasme se sont neacuteanmoins abstenus drsquoutiliser le stadiasme comme une source pour la carte des citeacutes lyciennes sous Claude ainsi S Şahin et M Adak H Hellenkemper et Fr Hild ou encore S Mitchell qui comparait les informations du stadiasme de Patara avec ce que le traiteacute entre Rome et la Lycie de 46 aC nous apprend de la geacuteographie de la Lycie septentrionale 62 Mais en 2007 Chr Schuler a voulu agrave son tour interpreacuteter le stadiasme dans un sens intitutionnel ldquoim Stadiasmos sind ausschlieszliglich Siedlungen mit Polisstatus verzeichnetrdquo Cette regravegle pourrait notamment aider agrave retracer lrsquoeacutevolution du statut politique de deux localiteacutes Akarassos et Kodoppa qui agrave consideacuterer leur mention dans le stadiasme seraient des citeacutes alors que dans le traiteacute ceacutesarien elles eacutetaient mentionneacutees comme localiteacutes de rang secondaire 63

Il nrsquoest pas possible drsquoexaminer les quelque 50 toponymes que mentionne le stadiasme pour deacuteterminer srsquoils deacutesignent tous des citeacutes indeacutependantes Lrsquoenquecircte ne pourrait drsquoailleurs pas ecirctre complegravetement probante puisque lrsquoon manque de

57 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 107 et 186 Şahin 2009 10358 Le point a souvent eacuteteacute souligneacute pour les fortifications antiques eg par Y Garlan 1986 16 Cf aussi D Rousset dans le compte-rendu

de C Typaldou-Fakiris Villes fortifieacutees de Phocide et la IIIe guerre sacreacutee 356-346 av J-C (2004) RA 2005 p 101-10359 Cf deacutejagrave en ce sens Rousset 2010 122-123 et 144 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 et illustrations adoptent souvent pour les

vestiges de routes la prudente leacutegende ldquoroumlmischbyzantinischrdquo voire ldquoroumlmischosmanischrdquo Pour les routes de la reacutegion de Kyaneai eacutetudieacutees dans le cadre drsquoune prospection drsquoensemble (cf supra n 43) on a quelques indications chronologiques plus preacutecises Sur les milliaires cf supra p 67 et n 27

60 Tietz 2003 276 n 207 ldquoDas Milliarium nennt weder jeden Ort noch jedes Poliszentrum in Lykien sondern lediglich diejenigen groumlszligeren Ansiedlungen die an bedeutenden Straszligen lagen Poliszentren die abseits dieser Straszligen lagen treten nicht auf waumlhrend bei Orten die zu einer nicht gleichnamigen Polis gehoumlren deren Name ebenfalls genannt wird Alle Namen ohne weiteren Zusatz sind also auf die Poliszentren gleichnamiger Poleis zu beziehenrdquo de mecircme agrave propos de Kosara et de Lyrnai p 269 cf aussi p 224 262 265 273 et 284

61 Op cit p 292 agrave propos de Teacutelandros ldquoAutonome Muumlnzen liegen gleichfalls nicht vor und auch im Milliarium aus Patara taucht es nicht auf obwohl es an der Kuumlstenstraszlige von Telmessos nach Kalynda lag Man darf wohl davon ausgehen daszlig es erwaumlhnt worden waumlre wenn es sich um ein wichtiges lykisches Poliszentrum gehandelt haumltte Der Befund ist also derselbe wie bei Daidala das ebenfalls nicht genannt wird obwohl es an derselben Straszlige lag und laumlszligt vielleicht denselben Schluszlig zu daszlig Telandros wie dieses in der fruumlhen Kaiserzeit kein selbstaumlntiges Poliszentrum sondern de iure Teil der rhodischen Peraia war der allerdings de facto vom roumlmischen Statthalter in Patara verwaltet wurde (hellip)rdquo Dans le mecircme sens Schuler 2010 69-86 agrave la p 81 et n 79

62 Mitchell 2005 217-222 Texte de lrsquoinscription reproduit dans SEG 55 1452 et AE 2005 148763 Schuler 2007 77-78 Sur ce point voir mes reacuteserves deacutejagrave dans Rousset 2010 140 et 143

72 ndash Denis Rousset

sources preacutecises sur le statut politique des communauteacutes lyciennes au Ier s de notre egravere Ainsi entre le stadiasme de 45 pC et les sources soit anteacuterieures soit posteacuterieures qui peuvent indiquer le statut indeacutependant ou deacutependant drsquoune communauteacute il serait toujours loisible de supposer un changement de statut

Examinons neacuteanmoins le cas de quelques localiteacutes qui pourraient contrevenir agrave la regravegle eacutenonceacutee par W Tietz et Chr Schuler Il y a deux localiteacutes dont le nom est deacutefini par lrsquoadjonction drsquoun toponyme au geacutenitif Outre la mention Ἀτταλεία τῆς Π[αμφυλίας] (l C 8) qui indique la province voisine que lrsquoitineacuteraire atteint au sortir de la Lycie il y a [Κ]όδοπα τῆς Μυλιάδος (l B 37) Que Kodopa soit ainsi deacutefinie agrave la diffeacuterence drsquoautres localiteacutes eacutegalement mentionneacutees par le stadiasme dans la mecircme reacutegion la Milyade paraicirct destineacute agrave eacuteviter une confusion avec une possible homonyme 64

Or le cas de Kodopa est preacuteciseacutement celui sur lequel Chr Schuler a voulu fonder la regravegle que le stadiasme nommerait uniquement des noms de citeacutes Sur cette localiteacute de Milyade inconnue jusqursquoil y a peu il existe maintenant au total trois teacutemoignages outre le stadiasme de 45 pC Κοδοππα est mentionneacutee dans le traiteacute de 46 aC parmi les toponymes qui deacutesignent non pas des citeacutes mais des localiteacutes de rang secondaire comme lrsquoont mis en eacutevidence S Mitchell et Chr Schuler 65 Il existe drsquoautre part une eacutepitaphe drsquoArykanda graveacutee en lettres carreacutees et avec ligatures (IIe ou IIIe s pC ) pour une femme Κολοπηνῂ [καὶ ] Ἀρυκανδίδι S Mitchell avait judicieusement corrigeacute le premier ethnique en Κοδοπηνή et Chr Schuler a tireacute argument du double ethnique pour soutenir que Kodopa eacutetait comme Arykanda une citeacute 66 Chr Schuler eacutecarte en effet lrsquoideacutee que Kodopegravenegrave et drsquoautres ethniques de cette mecircme partie de la Lycie puissent ecirctre des ldquodeacutemotiquesrdquo car ldquoDer Gebrauch solcher Demotika ist (hellip) in dieser Zeit [lrsquoeacutepoque impeacuteriale] in Lykien nicht mehr uumlblichrdquo 67 Traiter lrsquoensemble de cette question est ici impossible et de toute faccedilon difficile faute de nombreuses sources pour tous les ethniques attesteacutes en Lycie Signalons seulement agrave titre drsquoexemple pour la mecircme reacutegion de la Milyade que deux eacutepitaphes attestent lrsquoune lrsquoethnique Elbesseus lrsquoautre le toponyme Elbessos qui est connu par deux autres sources comme deacutesignant une localiteacute de rang secondaire 68 Il est donc possible que des eacutepitaphes lyciennes drsquoeacutepoque impeacuteriale aient mentionneacute des ldquodeacutemotiquesrdquo ie des ethniques qui ne sont pas ceux drsquoune citeacute indeacutependante

Dans le cas de lrsquoeacutepitaphe drsquoArykanda mecircme si lrsquoon considegravere Kodopegravenegrave comme un ethnique de citeacute agrave lrsquoeacutegal drsquoArykandis cela montre que Kodopa eacutetait une citeacute au IIe ou IIIe s pC tandis qursquoelle eacutetait une localiteacute secondaire agrave lrsquoeacutepoque de Ceacutesar entre temps elle eacutetait donc devenue une citeacute Mais est-ce avant lrsquoeacutepoque de Claude et sa mention mecircme dans la troisiegraveme source qui la mentionne le stadiasme montre-t-elle sa promotion au statut de citeacute degraves cette eacutepoque comme lrsquoaffirme Chr Schuler Ce changement de statut pourrait aussi bien ecirctre posteacuterieur agrave cette eacutepoque et le stadiasme mentionnerait alors une localiteacute demeureacutee de rang secondaire de Ceacutesar jusqursquoagrave Claude On voit donc que le cas de Kodopa nrsquoest pas deacutecisif Quant agrave Akarassos eacutegalement mentionneacutee dans le stadiasme (l B 39) et eacutevoqueacutee par Chr Schuler elle figure eacutegalement parmi les localiteacutes de rang secondaire dans le traiteacute de 46 aC et elle nrsquoest dite ldquociteacuterdquo que dans une notice de Kapitocircn de Lycie connue par lrsquointermeacutediaire de Eacutetienne de Byzance 69

Parmi les localiteacutes que mentionne le stadiasme deux sont deacutefinies par lrsquoadjonction drsquoun nom de citeacute ou de territoire Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως (l B 21) est une localiteacute sur le territoire drsquoune reacutegion ou drsquoune citeacute formeacutee au total de huit communauteacutes dans la Lycie occidentale Lyrnai nrsquoeacutetait pas la ville principale de cet Eacutetat qui srsquoappelait sans doute Oktapolis Oktapolis mecircme nrsquoest pas mentionneacutee comme point drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire du stadiasme peut-ecirctre parce qursquoelle eacutetait agrave lrsquoeacutecart drsquoune route importante Quant agrave la preacutecision τῆς Ὀκτα[π]όλεως donneacutee pour cette seule localiteacute de la reacutegion peut-ecirctre eacutetait-elle destineacutee agrave eacuteviter une confusion avec une homonyme ou une paronyme 70

64 Adak amp Şahin 2004 68 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 150 n 255 En Carie existaient les Kodapeis nommeacutes dans les listes de tribut attiques et dans une inscription cf Bresson et al 2005 Drsquoautre part on a trouveacute agrave Korykos en Cilicie Tracheacutee plusieurs deacutedicaces agrave Zeus Kodopaios ou Kodopas cf notamment Sayar amp Şahin 2008 Varinlioğlu 2010

65 Voir SEG 55 1452 l 59 Cf op cit (supra n 62 et 63) respectivement aux p 210 et 77 cf aussi Rousset 2010 135-141 qui reproduit la liste des localiteacutes de rang secondaire

66 TAM II 794 (I Arykanda 147) commenteacutees par S Mitchell p 221 et par Chr Schuler p 7767 Loc cit p 7868 Voir TIB sv Rousset 2010 14069 Sur Akarassos cf TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 197-198 Agrave lrsquoincertitude sur le statut de Kodoppa et drsquoAkarassos est lieacutee la

question du statut politique et juridique de la Milyade agrave lrsquoeacutepoque de Claude telle que conduit agrave la poser une deacutecision drsquoun gouverneur que jrsquoai reacuteeacutediteacutee et commenteacutee dans Rousset 2010 145-152 commentaire sur ce point p 150 et 169

70 Voir principalement TIB sv ldquoLornaiardquo et ldquoOktapolisrdquo Tietz 2003 265-279 particuliegraverement p 265-269 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 148-151 150 et n 255 sur la possible confusion toponymique avec Lyrnas de Lycie orientale Faute de connaicirctre personnellement cette partie de la la Lycie occidentale je ne discute pas la localisation de Lyrnai Hippoukocircmegrave et Oktapolis en lrsquoabsence de sources nouvelles il serait

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 73

Dans la Lycie orientale on trouve mentionneacutee agrave quatre reprises l C 5 6 11 et 14 Kosara εἰς Κό[σ]αρα Μν[αρικῆς ] [ἀπ]ὸ Κοσά[ρ]ων [ἀπὸ Κοσάρων τ]ῆς Μναρικῆς ἀπὸ Κοσάρων [τ]ῆς Μναρικῆς Srsquoagirait-il par trois fois de preacutevenir une possible confusion La preacutecision indique en tout cas que Kosara appartenait agrave la reacutegion voire peut-ecirctre agrave lrsquoancien territoire drsquoune localiteacute appeleacutee Mnara Celle-ci non mentionneacutee dans le stadiasme apparaicirct dans une eacutepitaphe du IIIe s pC qui montre qursquoelle eacutetait alors elle-mecircme rattacheacutee agrave Phaseacutelis On a supposeacute que Mnara eacutetait identique aux Marmareis qui srsquoeacutetaient opposeacutes agrave Alexandre en 334 et que ces derniers avaient eacuteteacute englobeacutes dans le territoire de Phaseacutelis 71 Dans ces conditions il paraicirct peu vraisemblable que Kosara par trois fois deacutesigneacutee comme faisant partie de la Mnarikegrave ait eacuteteacute agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une citeacute indeacutependante

Il faut enfin rappeler le cas de Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων (l C 3-4 commenteacutees supra puis l C 5 et 12 sans la mecircme preacutecision) Cette localiteacute sise agrave lrsquoEst de la Lycie qui avait agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique eacutemis son propre monnayage et jouissait donc alors de son indeacutependance eacutetait bel et bien agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une communauteacute deacutependant de Termessos la Grande 72

Nrsquoen allait-il pas de mecircme pour Typallia qui est citeacutee agrave deux reprises dans le stadiasme (l C 6 et 7) Certes sa mention ne srsquoaccompagne pas de la preacutecision τῶν Τερμησσέων Typallia est par ailleurs explicitement attesteacutee comme une polis quelques deacutecennies seulement avant lrsquoeacutepoque de Claude dans une deacutedicace de c 30 aC Mais drsquoautre part deux eacutepitaphes de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont lrsquoune du IIIe s pC montrent que Typallia deacutependait de Termessos la Grande 73 Est-ce donc avant ou apregraves lrsquoeacutepoque de Claude qursquoelle avait perdu son indeacutependance Agrave vrai dire crsquoest la position mecircme de Typallia localiseacutee de faccedilon certaine sur un site au Nord de Kitanaura sur la route menant de cette localiteacute termessienne vers la ville de Termessos qui doit faire consideacuterer que Typallia faisait elle aussi neacutecessairement partie du territoire de Termessos degraves lrsquoeacutepoque du stadiasme comme lrsquoont souligneacute agrave la fois F Onur et S Şahin 74 Il est remarquable que le stadiasme ne donne pourtant pas la preacutecision τῶν Τερμησσέων pour Typallia agrave la diffeacuterence de Kitanaura

Relevons enfin un dernier point relatif agrave ces deux localiteacutes appartenant lrsquoune explicitement lrsquoautre certainement au territoire de Termessos nrsquoest-il pas singulier qursquoelles soient mentionneacutees dans le stadiasme alors que la citeacute de Termessos ne faisait assureacutement pas partie de la province de Lycie 75 On a rappeleacute supra p 68 lrsquoopinion admise suivant laquelle les itineacuteraires du stadiasme parcourent la seule Lycie et mentionnent agrave lrsquoexteacuterieur de la province uniquement deux villes limitrophes Kibyra en Asie et Attaleia ldquode Pamphylierdquo Ne doit-on pas deacutesormais preacuteciser qursquoil en va de mecircme assureacutement pour Kitanaura et certainement pour Typallia Et ne faudrait-il pas retoucher en conseacutequence le traceacute de la frontiegravere nord-est de la Lycie en la faisant passer entre Ideacutebessos et Kitanaura Enfin la mention dans le stadiasme de Trabenna et drsquoOnobara localiteacutes assez proches de Termessos et drsquoAttaleia peut-elle toujours ecirctre utiliseacutee comme la preuve que les premiegraveres appartenaient degraves lors agrave la Lycie agrave la diffeacuterence des secondes 76

Revenant agrave la question du statut politique des localiteacutes du stadiasme on doit enfin remarquer que la Lycie orientale preacutesente quelques cas de localiteacutes qui furent drsquoapregraves drsquoautres sources sans doute dans lrsquoensemble posteacuterieures englobeacutees par telle de leurs voisines respectives Ainsi Onobara mentionneacutee dans le stadiasme comme relieacutee par un itineacuteraire agrave Trabenna (l C 9) apparaicirct comme ldquoeine Dorfgemeinderdquo de Trabenna mecircme drsquoapregraves plusieurs inscriptions drsquoeacutepoque impeacuteriale qui ne sont pas preacuteciseacutement dateacutees 77 De mecircme alors que le stadiasme nomme de faccedilon distincte Ideacutebessos Akalissos et Korma

eacutegalement vain de discuter la question tregraves controverseacutee de lrsquoidentiteacute des huit communauteacutes qui composaient Oktapolis Tietz 2003 273 eacutecarte lrsquoideacutee qursquoelle puisse avoir compteacute Hippoukocircmegrave et Symbra parce que preacuteciseacutement celles-ci sont mentionneacutees dans le stadiasme contra Şahin loc cit

71 Voir SEG 51 1829 TIB sv ldquoKosarardquo et ldquoMnarardquo Iplikccedilioğlu 2004 114 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218-223 Ccedilevik 2008 205-20772 Voir Nolleacute 1996 TIB sv ldquoDikitanaurardquo Iplikccedilioğlu 2004 112-113 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 214-217 Iplikccedilioğlu et al 2007

296-300 ndeg 214-219 Ccedilevik 2008 200-205 Kizgut amp Pimouguet-Peacutedarros 200873 Voir SEG 44 1113 51 1838-1839 (le ndeg 1839 deacutejagrave SEG 2 671) TIB sv ldquoTypalliardquo Iplikccedilioğlu 2004 106-108 et 114-115 Şahin

amp Adak 2007 230-232 Iplikccedilioğlu et al 2007 282-296 nos 201-213 Ccedilevik 2008 198-20074 F Onur dans Ccedilevik et al 2005 161 et 162 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 216 et 231-232 et p 218 219 et 235 sur le traceacute de la

frontiegravere entre Termessos et Phaseacutelis75 Voir Heberdey 1934 732-775 sv ldquoTermessos 1)rdquo col 749-750 TIB p 103-105 et sv ldquoTermessosrdquo autonomie de la citeacute consideacutereacutee

comme pamphylienne et rattachement administratif agrave la province de Lycie-Pamphylie agrave partir de la creacuteation de cette double province sous Vespasien (cf supra n 9)

76 Ainsi Onur 2005 162 et 163 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 et 23377 Voir Heberdey amp Kalinka 1896 36-37 ndeg 47-48 et SEG VI 622 Iplikccedilioğlu 2004 123 et n 135 mentionnant plusieurs autres

attestations ineacutedites de ldquoTrebennaten aus Onobarardquo TIB sv ldquoOnobarardquo et ldquoTrebennardquo Ccedilevik et al 2005 161-166 sur lrsquohistoire antique de la citeacute S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 233 et 236-237 Ccedilevik 2008 195-198 (ldquokatoikia under Trebennardquo)

74 ndash Denis Rousset

comme localiteacutes deacutefinissant deux itineacuteraires (l C 1-2) les Akalisseis Idebesseis et Kormeis apparaissent dans des inscriptions de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont certaines sont dateacutees du IIIe s comme unis dans une ldquosympolitierdquo formeacutee autour drsquoAkalissos 78

Reacutecapitulant les cas examineacutes on voit que le stadiasme mentionne en 45 pC drsquoune part trois ou quatre localiteacutes qui nrsquoeacutetaient alors pas indeacutependantes cela est certain pour Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως et Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων vraisemblable pour Κόσαρα τῆς Μναρικῆς et pour Typallia Il y a drsquoautre part deux localiteacutes Akarassos et Kodopa qui sous Ceacutesar avaient eu un rang secondaire il est possible que la seconde soit devenue une citeacute ulteacuterieurement agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Inversement il y a trois localiteacutes Onobara Ideacutebessos et Korma qui apparaissent agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale en particulier dans des sources posteacuterieures au stadiasme comme ayant un rang secondaire deacutependant drsquoune de leurs voisines ou englobeacutees dans une sympolitie Agrave ces exemples on pourrait enfin ajouter le cas certes un peu diffeacuterent de Kastabara dont lrsquoexistence a eacuteteacute reacuteveacuteleacutee par sa mention dans le stadiasme 79 si lrsquoon accepte la localisation reccedilue agrave Deliktaş-Darıoumlzuuml site qui srsquoavegravere avoir appartenu au IIe s et au IIIe s pC agrave la citeacute de Tlos il faudra admettre que Kastabara indeacutependante sous Claude fut ensuite englobeacutee par sa voisine meacuteridionale

Est-il donc possible de faire du stadiasme la pierre de touche du statut de citeacute et drsquoen infeacuterer tant de changements de statut suivant des sens qui selon les cas seraient opposeacutes Les cas de Lyrnai et de Kitanaura contreviennent de toute eacutevidence agrave cet emploi ils interdisent de faire de la mention drsquoune localiteacute le sucircr indice drsquoun statut autonome

La mention dans le stadiasme ne peut ecirctre consideacutereacutee comme un brevet de citeacute Si tel eacutetait lrsquoobjet du stadiasme on devrait drsquoailleurs srsquoeacutetonner de lrsquoabsence drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba qui du moins pour les deux premiegraveres devaient ecirctre des citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude 80 Comme on lrsquoa mis en eacutevidence preacuteceacutedemment le stadiasme est une liste drsquoitineacuteraires drsquoune part mesureacutes drsquoautre part en partie ameacutenageacutes reacutepareacutes ou construits sous la conduite des Romains les lieux de deacutepart ou drsquoarriveacutee des itineacuteraires ainsi que quelques lieux intermeacutediaires mentionneacutes au passage sont des points ou des nœuds routiers Certes la plupart drsquoentre eux sont les centres urbains de communauteacutes qui sans aucun doute avaient agrave lrsquoeacutepoque de Claude le statut de citeacute Mais ce nrsquoest assureacutement pas le cas de tous

Des deux inscriptions du pilier de Patara la deacutedicace du monument par les Lyciens (face A) inscrite en 45-46 pC nous montre les Lyciens approuvant le nouvel ordre administratif et institutionnel mis en place lors de la reacuteduction en province Ainsi le message ideacuteologique de la conquecircte eacutetait partageacute et repris agrave leur compte par les Lyciens toujours fidegraveles agrave Rome mais deacutesormais conquis Crsquoest ce qursquoillustre eacutegalement la deacutedicace contemporaine graveacutee sur lrsquoautel de Claude entre Myra et Limyra qui montre aussi lrsquoœuvre routiegravere que la conquecircte amena sans deacutelai en Lycie Centrale

Lrsquoinscription des faces B et C qui est contemporaine de ces deux deacutedicaces ou bien de peu posteacuterieure est agrave la diffeacuterence de celles-ci toute de sobrieacuteteacute la reacutedaction de son preacuteambule (l B 1-8) et la mesure originelle des distances en milles me paraissent indiquer qursquoelle eacutemane des autoriteacutes romaines Est-ce dans le mecircme sens qursquoil faut interpreacuteter lrsquoabsence apparente de Boubocircn et de Komba qui serait sans doute singuliegravere dans un texte reacutedigeacute par les Lyciens Crsquoest cependant agrave lrsquointention des Lyciens que toutes les distances furent finalement converties en stades peut-ecirctre par un reacutedacteur local Ainsi lrsquoinscription concilie-t-elle les points de vue sinon de ses reacutedacteurs et de ses lecteurs du moins assureacutement des autoriteacutes romaines et des Lyciens devenus provinciaux

Si spectaculaire que soit le pilier de Patara et riches les inscriptions qursquoil porte il faut de faccedilon judicieuse mesurer lrsquoapport du stadiasme agrave la geacuteographie historique de la Lycie impeacuteriale La deacutecouverte de ce texte a permis de notables progregraves dans notre connaissance de la toponymie lycienne et dans lrsquoidentification des localiteacutes et des vestiges archeacuteologiques On doit en revanche se garder de le surinterpreacuteter pour lrsquohistoire des voies de communication et pour la geacuteographie des citeacutes-Eacutetats et se deacutefier de lrsquoamplification rheacutetorique propre au texte comme de notre propension agrave en tirer une regravegle geacuteneacuteralisante La liste du stadiasme mentionne des localiteacutes qui ne sont pas toutes les centres urbains de citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude Entre

78 Voir notamment TAM II 830 834 et 902 Jameson 1974a 41-42 et 1974b 216 TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 212-214 Kizgut et al 2009

79 L B 34 cf supra n 680 Cf supra p 65 et n 7 Aperlai est agrave la tecircte drsquoune sympolitie au Ier s pC cf IGR III 690 et SEG 52 1452 TIB sv Boubocircn frappe

monnaie sous Auguste sur un Seacutebasteion deacutedieacute sous Neacuteron figurent deux deacutedicaces nommant le Conseil et du Peuple de Boubocircn ainsi que le gouverneur de Lycie cf TIB sv Kokkinia 2008 7-8 35-38 ndeg 6 et 9 et p 160 Komba nrsquoest pas attesteacutee comme citeacute avant Ptoleacutemeacutee (533) et une inscription du IIIe s pC TAM II 734 TIB sv

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 75

ces localiteacutes ou lieux drsquoeacutetape la liste eacutenumegravere des itineacuteraires qui existaient degraves avant cette eacutepoque tantocirct les Romains se contentegraverent drsquoen recenser la longueur mesurant ainsi tout lrsquoespace de la nouvelle province tantocirct ils ameacutenagegraverent et reacuteparegraverent des routes existantes tantocirct enfin ils construisirent des routes comme lrsquoillustre le monument sis sur la voie entre Myra et Limyra Lrsquoinscription si elle conduit agrave chercher sur le terrain les traces mateacuterielles du reacuteseau viaire qui parcourait la Lycie ne nous autorise pas agrave les dater toutes en retour de lrsquoeacutepoque de Claude Ce sont agrave lrsquoinverse les progregraves de notre connaissance archeacuteologique eacutepigraphique et numismatique qui nous autoriseront agrave mesurer plus preacuteciseacutement lrsquoeffet reacuteel de lrsquoœuvre proclameacutee par le pilier de Patara et agrave deacutenombrer plus exactement les citeacutes que comptait la Lycie pacifieacutee par Rome

Reacutefeacuterences bibliographiques

ndash Euploia La Lycie et la Carie antiques p 439 agrave 462

AbreacuteviAtions

Beazley ARV2 J D Beazley Attic Red-figure Vase-painters 2e eacutedition Oxford 1963

FdX I Fouilles de Xanthos I P Demargne Les piliers funeacuteraires Paris 1958

FdX II Fouilles de Xanthos II H Metzger Lrsquoacropole lycienne Paris 1963

FdX IV Fouilles de Xanthos IV H Metzger Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Paris 1972

FdX V Fouilles de Xanthos V P Demargne Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris 1974

HTC P Debord et E Varinlioğlu dir Les hautes terres de Carie Bordeaux 2001

IPArk G Thuumlr et H Taeuber eacuted Prozeszligrechtliche Inschriften der griechischen Poleis Arkadien (IPArk) Vienne 1994

Labraunda J Crampa eacuted Labraunda Swedish Excavations and Researches The Greek Inscriptions 13-133 Lund 1972

R ndash O P J Rhodes et R Osborne Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford 2003

Sinuri L Robert eacuted Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa I Paris 1945

Tod M N Tod eacuted A Selection of Greek Historical Inscriptions I-II 2nd ed Oxford 1946-1948

Charisteria (1930) Charisteria Alois Rzach zum achtzigsten Geburtstag dargebracht

Ancient Anatolia (1986) Ancient Anatolia Aspects of Change and Cultural Development Essays in honor of M J Mellink Madison

Catalogue of Ancient Near Eastern Seals (1966) Catalogue of Ancient Near Eastern Seals in the Ashmolean Museum I Oxford

La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens (2007) La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens de Tyr agrave Carthage catalogue de lrsquoexposition Paris Institut du monde arabe 6 novembre 2007-20 avril 2008 Paris

Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia (2006) Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Antalya

The Aegean and the Near East (1956) The Aegean and the Near East Studies presented to Hetty Goldman on the occasion of her Seventy-fifth Birthday New York

Xanthos 1998 Xanthos en Turquie de la Perse agrave Byzance Dossiers drsquoarcheacuteologie Dijon

Iasos tra VI e IV sec a C Iasos tra VI e IV sec aC Miscellanea storico-archeologica Supplemento al volume 81deg degli Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara a a 181deg 2003-2004 Ferrara

Rumscheid Fr dir (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 13 bis 15 Oktober 2005 Bonn

Piri Reis eacuted E Z Oumlkte trans V Ccedilabuk (1988) Kitab-ı Bahriye II Ankara

Agora XIII BA Sparkes amp L Talcott The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 131-2 Black and plain pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC Princeton 1970

Agora XXXIII S I Rotroff The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 33 The Hellenistic Pottery The plain wares Princeton 2006

Kerameikos XI I Scheibler Kerameikos Ergebnisse der Ausgrabungen XI Die griechische Lampen Berlin 1976

Labraunda II1 P Hellstroumlm Labraunda Swedish excavations and researches II1 Pottery of Classical and late date terracotta lamps and glass (ActaAthen-4o 521) Lund 1965

Labraunda III2 J Crampa Labraunda Swedish excavations and researches III2 The Greek inscriptions I 1-12 (Period of Olympichos) (ActaAthen-4o 531) Lund 1965

Maussolleion at

Halikarnassos 7 L Vaag V Noslashrskov amp J Lund The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramic material and other finds from selected contexts Aarhus 2002

Milet III6 A Peschlow-Bindokat Milet Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 III6 Feldforschungen im Latmos Berlin 2005

440 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

NS A Maiuri Nuova Silloge epigrafica di Rodi e Cos Florence 1925

Olynthos V D M Robinson Excavations at Olynthos V Mosaics vases and lamps of Olynthos found in 1928 and 1931 (1933)

Olynthos XIII D M Robinson Excavations at Olynthos XIII Vases found in 1934 and 1938 (1950)

BMC Caria B V Head A Catalogue of the Greek Coins in the British Museum Greek Coins of Caria Cos Rhodes amp C Londres 1897

SNG Muumlnchen H R Baldus Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen 22Heft Karien Munich 2006

SNG Tuumlbingen D Mannsperger Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Muumlnzsammlung der Universitaumlt Tuumlbingen 5Heft Karien und Lydien Munich 1994

bibliogrAphie

Abbasoğlu H et W Martini eacuted (2003) Die Akropolis von Perge Band 1 Survey und Sondagen 1994-1997 Mayence

Adak M (2004) ldquoLokalisierung von Olympos und Korykos in Ostlykienrdquo Gephyra 1 27-52

Adam J-P (1981) Lrsquoarchitecture militaire grecque Paris

Adiego I J (1994) ldquoEl nombre cario Hecatomnordquo CFC(G) ns 4 247-256

mdash (1998) ldquoDie neue Bilingue von Kaunos und das Problem des karischen Alphabetsrdquo in Bluumlmel et al 1998 57-79

mdash (2000) ldquoLa inscripcioacuten greco-caria de los Hecatoacutemnides en el santuario de Sinurirdquo Kadmos 39 133-157

mdash (2007) The Carian Language With an appendix by K Konuk Leyde-Boston

mdash (2010) ldquoRecent Developments in the Carian Deciphermentrdquo in van Bremen amp Carbon 2010 147-176

mdash (2013) ldquoCarian Identity and Carian Languagerdquo in Henry 2013 15-20

Adiego I J P Debord et E Varinlioğlu (2005) ldquoLa stegravele caro-grecque drsquoHyllarima (Carie)rdquo REA 107 601-653

Ager S L (1996) Interstate Arbitrations in the Greek World 337-90 BC Berkeley

Akarca A (1952) ldquoMylasarsquoda Hellenistik bir Mezarrdquo Belleten 16 367-405

mdash (1959) Les monnaies grecques de Mylasa Bibliothegraveque de lrsquoInstitut Franccedilais drsquoArcheacuteologie drsquoIstanbul I Paris

mdash (1971) ldquoBeccedilinrdquo Belleten 25 3-37

Aringkerstad T (2000-2001) ldquoHellenistic-Roman Chamber Tombs at Milas Swedish Excavations 1938rdquo Opuscula Atheniensia 25-26 9-24

Aksakal A H (2003) Manisarsquonın Bilinmeyen Değerleri Manisa

Aktaş Ş (2009) ldquoStadiumrdquo in Işık 2009 358-359

Akurgal E (1941) Griechische Reliefs des VI Jahrhunderts aus Lykien Berlin

mdash (1961) Die Kunst Anatoliens von Homer bis Alexander Berlin

mdash (1993) Anadolu Uygarlıkları Ankara

Alston R et O van Nijf eacuted (2008) Feeding the Ancient Greek City Londres

Andersen S (2007) The Tylos Period Burials in Bahrain Volume I The Glass and Pottery Vessels Aarhus

Anderson-Stojanović V R (1987) ldquoThe Chronology and Function of Ceramic Unguentariardquo AJA 91 105-122

mdash (1992) Stobi The Hellenistic and Roman Pottery Princeton

Andrewes A (1938) ldquoEunomiardquo CQ 32 89-102

Andrianou D (2006) ldquoChairs Beds and Tables Evidence for Furnished Interiors in Hellenistic Greecerdquo Hesperia 75 219-266

Angeli Bertinelli M G et A Donati eacuted (2010) Cittagrave e territorio La Liguria e il mondo antico Atti del IV incontro internazionale di storia antica Gecircnes

Arık O (2007) ldquoOn the Ceramics found in the Preliminary Phase of the Peccedilin Excavationrdquo in Boumlhlendorf-Arslan et al 2007 523-530

Armstrong D et J J Walsh (1986) ldquoSIG 593 The letter of Flamininus to Chyretiaerdquo CPh 81 32-46

Arqueacute M-C S Lemaicirctre et S Y Waksman (2012) ldquoLes ceacuteramiques de cuisson en Lycie romaine essai de deacutefinition des faciegraves morphologiques et drsquoapprovisionnement en Meacutediterraneacutee orientalerdquo in Batigne-Vallet 2012 141-153

Arthur P (2007) ldquoPots and boundaries On cultural and economic areas between Late Antiquity and early Middle Agesrdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 15-27

Asheri D (1966) Distribuzioni di terra nellrsquoantica Grecia Turin

Ashmole B (1951) ldquoDemeter of Cnidusrdquo JHS 1951 13-28

Ashton G (1995) Ancient Megisti The Forgotten Kastellorizo Nedlands WA

Ashton R H J et A R Meadows (2008) ldquoThe Letoon Deposit Lycian League Coinage Rhodian Plinthophori and Pseudo-Rhodian Drachms from Haliartos (yet again) and Asia Minorrdquo NC 168 111-134

Aybek S et A K Oumlz eacuted (2010) Metropolis Ionia II The Land of the Crossroads Essays in Honour of Recep Mericcedil Istanbul

Aydaş M (2006) ldquoGladiatorial Inscriptions from Stratoniceia in Cariardquo EA 39 105-110

Aydınoğlu Uuml et A K Şenol eacuted (2010) Olive Oil And Wine Production in Anatolia during Antiquity Symposium Proceedings Istanbul

Babelon E (1907) Traiteacute des monnaies grecques et romaines II Description historique Tome 1 Comprenant les monnaies grecques depuis les origines jusqursquoaux guerres meacutediques Paris

Badie A S Lemaicirctre et J-C Moretti (2004) ldquoLe theacuteacirctre du Leacutetocircon de Xanthos Eacutetat des recherches en 1999rdquo Anatolia Antiqua 12 145-186

Bailey D M (1988) A Catalogue of the Lamps in the British Museum III Roman Provincial Lamps Londres

Balandier Cl (2002) ldquoLa deacutefense des territoires agrave Chypre de lrsquoeacutepoque archaiumlque aux invasions arabesrdquo DHA 281 175-206

mdash (2010a) Les fortifications au service de lrsquohistoire histoire de la deacutefense de Chypre de lrsquoeacutepoque chypro-archaiumlque aux invasions arabes Paris

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 441

mdash (agrave paraicirctre) La deacutefense de la Palestine aux peacuteriodes acheacutemeacutenide et helleacutenistique Eacutetude historique et archeacuteologique

Baldıran A (1990) Stratonikeia Nekropol Buluntuları thegravese ineacutedite Konya

mdash (1999) ldquoStratonikeiarsquodan Unguentariumlarrdquo Selccediluk Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi 4 Konya 335-356

Balot R K (2009) ldquoThe Virtue Politics of Democratic Athensrdquo in Salkever 2009 271-299

Bammer A (1968-1971) ldquoBeitraumlge zur ephesischen Architektur I Zum Eckkapitell eines Ringhallentempelsrdquo OumlJh 49 1-22

mdash (1974) ldquoZu den Kapitellen des Altares von Pergamonrdquo FuB 16 183-190

mdash (2007) ldquoLrsquoArchitecture helleacutenistique en Asie Mineure et ses concepts reacutetrospectifs et anticipantsrdquo in Images et moderniteacute helleacutenistiques Appropriation et repreacutesentation du monde drsquoAlexandre agrave Ceacutesar Rome 91-101

Baran A (2004) ldquoBeccedilin Zeus Karios () Tapınağırdquo I ve II Arkeolojik Araştırmaları Sempozyumu Ankara 19-38

mdash (2009) ldquoKarian Architecture before the Hekatomnidsrdquo in Rumscheid 2009 291-313

Barnett R D (1957) The Nimrud Ivories Londres

mdash (1980) ldquoA Winged Goddess of Wine on an Electrum Plaquerdquo AS 30 169-178

Başaran C A Yalccedilın et M Tombul (1998) ldquo1995 Yılı Skepsis Aşağı Kent ve Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo VIII MKKS (7-9 Nisan 1997 Kuşadası) Ankara 551-585

Batigne-Vallet C eacuted (2012) Les ceacuteramiques communes comprises dans leur contexte reacutegional Faciegraves de consommation et mode drsquoapprovisionnement Actes de la table ronde organiseacutee agrave Lyon les 2 et 3 feacutevrier 2009 Lyon

Bats M (1993) ldquoLa vaisselle culinaire comme marqueur culturel lrsquoexemple de la Gaule meacuteridionale et de la Grande-Gregravece (ive-ier s av J-C)rdquo Terre cuite et socieacuteteacute la ceacuteramique document technique eacuteconomique culturel XIVe Rencontre internationale drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire drsquoAntibes Actes des rencontres 21-22-23 octobre 1993 Juan-les-Pins 407-425

Baughan E P (2004) Anatolian Funerary Klinai Tradition and Identity Thegravese PhD University of California Berkeley

Bean G E et J M Cook (1955) ldquoThe Halicarnassus Peninsulardquo ABSA 50 56-170

mdash (1957) ldquoThe Carian Coast IIIrdquo ABSA 52 58-146

Bellinger A R et P Grierson (1973) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbartion Oaks Collection and in the Whittemone Collection Vol I Washington

Bencivenni A (2003) Progetti di riforme costituzionali nelle epigrafi greche dei secoli IV-II aC Bologne

Benter M (2009) ldquoHydas eine befestigte Houmlhensiedlung auf der Bozburun-Halbinselrdquo in Rumscheid 2009 481ndash501

Berg W (1979) ldquoHecate Greek or lsquoAnatolianrsquo rdquo Numen 21 128-140

Berg Brise M (2004) ldquoHellenistic and Early Roman Pottery from Halikarnassosrdquo in Isager amp Pedersen 2004 177-189

Berges D (2006) Knidos Beitraumlge zur Geschichte der archaischen Stadt Mayence

Berns C et H von Hesberg eacuted (2002) Patris und Imperium Kulturelle und politische Identitaumlt in den Staumldten in den

roumlmischen Provinzen Kleinasiens in der fruumlhen Kaiserzeit Kolloquium Koumlln November 1998 Cologne

Berti F (1993) Iasos di Caria Arslantepe Hierapolis Iasos Kyme Scavi archaeologici Italiani in Turchia Venise 189-249

mdash (2004) ldquoAppunti per lo studio dei vasi attici a figure rosse di Iasosrsquo in Iasos tra VI e IV sec aC 101-117

mdash (2005) ldquoDigressioni su alcune anfore panatenaiche offerte votive e culti nellrsquoagora di Iasosrdquo in Pierobon Benoit 2005 116-129

Berti F et C Franco (2006) ldquoNote su frammenti di ceramica attica con graffitirdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 21-28

Berti F et V Graziano (1994) Iasos Catane

Berti F et L Innocente (1998) ldquoDue nuovi graffiti in alfabeto cario da Iasosrdquo in Bluumlmel et al 1998 137-142

mdash (2005) ldquoGraffito cario su piede di coppa atticardquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 11 20-21

Berti F R Fabiani Z Kızıltan et M Nafissi eacuted (2010) Wandering Marbles of Iasos at the Istanbul Archaeological Museum Istanbul

Bessac J-Cl (1993) Lrsquooutillage traditionnel du tailleur de pierre De lrsquoAntiquiteacute agrave nos jours Paris

Beyer D (1997) ldquoEmar et Ougarit reacuteflexions sur la glyptique de deux villes de Syrie du Nord vers la fin de lrsquoacircge du bronzerdquo in Caubet 1997 171-183

Biagi S (2008) ldquoLe stadiasmos de Patara et la deacutefinition de lrsquoespace romain dans la nouvelle province de Lycie-Pamphylierdquo Res Antiquae 5 299-307

Bianco E (2000) ldquoChabrias Atheniensisrdquo RSA 30 47-72

Bilde PG V Noslashrskov et P Pedersen eacuted (1999) Hvad fandt vi Aarhus

Bilgin A R Dinccedil et M Oumlnder (1996) ldquoLydiarsquodaki iki Tuumlmuumlluumlsrsquode Temizlik Kazısı Ccedilalışmalarırdquo ADerg 4 207-222

Bingoumll O (19761977) ldquoDie Dachziegel von Bayrakli (Alt-Smyrna)rdquo Anadolu 20 19761977 63-81

mdash (1980) Das ionische Normalkapitell in hellenistischer und roumlmischer Zeit in Kleinasien IstMitt Beiheft 20 Tubingen

Birley A R (2005) The Roman Government of Britain Oxford

Blaise F (2006) ldquoPoetics and Politics Tradition re-worked in Solonrsquos Eunomia [Poem 4]rdquo in Blok amp Lardinois 2006 114-133

Blok J H et A P M H Lardinois eacuted (2006) Solon of Athens New Historical and Philological Approaches Leyde

Blondeacute F (2007) Les ceacuteramiques drsquousage quotidien agrave Thasos au IVe siegravecle avant J-C Eacutetudes Thasiennes XX Paris

Blum H B Faist P Pfaumllzner et A-M Wittke eacuted (2002) Bruumlckenland Anatolien Ursachen Extensitaumlt und Modi des Kulturaustausches zwischen Anatolien und seinen Nachbarn Tuumlbingen

Bluumlmel W (1990) ldquoZwei neue Inschriften aus Mylasa aus der Zeit des Maussollos rdquo EA 16 29-43

mdash (1991) Die Inschriften der Rhodischen Peraia IK 38 Bonn

mdash (1992a) Die Inschriften von Knidos I IK 41 Bonn

mdash (1992b) ldquoEinheimische Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo EA 20 7-34

442 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1993) ldquoSGDI 5727 (Halikarnassos) eine Revisionrdquo Kadmos 32 1-18

mdash (1994a) ldquoTwo New Inscriptions from the Cnidian Peninsula Proxeny Decree for Epameinondas and a Funeral Epigramrdquo EA 23 157-159

mdash (1994b) ldquoUumlber die chronologische und geographische Verteilung einheimischer Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo in Giannotta et al 1994 65-86

mdash (1995) ldquoInschriften aus Karien Irdquo EA 25 35-64

mdash (2002) ldquoNeue Fragmente der Pachturkunden aus Amosrdquo EA 34 107-111

mdash (2004) ldquoNeue Inschriften aus Karien II Mylasa und Umgebungrdquo EA 37 1-43

Bluumlmel W et A Kızıl (2004) ldquoEine neue karische Inschrift aus der Region von Mylasardquo Kadmos 43 131-138

Bluumlmel W P Frei et Chr Marek eacuted (1998) Colloquium Caricum Akten der internationalen Tagung uumlber die karisch-griechische Bilingue von Kaunos 3110-1111997 in Feusisberg bei Zuumlrich Kadmos 37 57-79

Boardman J et G Buchner (1966) ldquoSeals from Ischia and the Lyre-Player Grouprdquo JDAI 81 1-62

Boardman J (1967) Excavations in Chios 1952-1955 Greek Emporio Londres

mdash (1968) Archaic Greek Gems Schools and Artists in the Sixth and Early Fifth Centuries BC Londres

mdash (1970) Greek Gems and Finger Rings Londres

mdash (1990) ldquoThe Lyre Player Group of Seals an Encorerdquo AA 1 1-17

mdash (2000) Persia and the West An Archaeological Investigation of the Genesis of Achaemenid Art Londres

mdash (2003) Die Perser und der Westen Mayence

Bockisch G (1969) ldquoDie Karer und ihre Dynastenrdquo Klio 51 117-75

Boedeker D (1983) ldquoHecate a Transfunctional Goddessrdquo TAPhA 113 79-93

Boumlhlendorf-Aslan B A O Uysal et J Witte-Ott eacuted (2007) Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeology Contexts Proceedings of the First International Symposium on Late Antique Byzantine Seljuk and Ottoman pottery and tiles in archaeological context Ccedilanakkale 1-3 June 2005 Byzas 7 Istanbul

Bonifay M et J-C Treacuteglia eacuted (2007) LRCW2 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1662 (I)

Borchhardt J (19691970) ldquoEin Totengericht in Lykien Zum Grabmal des χntildetabura in Limyrardquo IstMitt 19-20 187-222

mdash (1975) Myra eine lykische Metropole in antiker und byzantinischer Zeit Istanbuler Forschungen Band 30 Berlin

mdash (1991) ldquoEin Ptolemaion in Limyrardquo RA 309-322

mdash (1993) Die Steine von Zẽmuri Archaumlologische Forschungen an den Verborgenen Wassern von Limyra Vienne

mdash (1990a) ldquoKunst in Lykienrdquo in Borchhardt et al 1990 45-49

mdash (1990b) ldquoDas Heroon von Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 75-78

Borchhardt J et G Dobesch eacuted (1993) Akten des II Internationalen Lykien-Symposium Vienna 6-12 mai 1990 Vienne

Borchhardt J H Eigner M Pesditschek et P Ruggendorfer eacuted (1997-1999) ldquoArchaumlologisch-sprachwissenschaftliches Corpus der Denkmaumller mit lykischer Schriftrdquo Anzeiger OumlAW phil-hist Kl 1342 Vienne 11-96

Borchhardt J R Jacobek et A Dinstl eacuted (1990) Goumltter Heroen Herrscher in Lykien Munich

Borchhardt J G Neumann et K Schulz (2003) ldquoTuminehiTymnessosrdquo Adalya 6 21-89

Borchhardt J et S Şişmanoğlu (1999) ldquoDas Diptychon von TubureTyberissosrdquo in Scherrer et al 1999 275-297

Borchhardt J et G Stanzl (1990) ldquoEin hellenistischer Bau des Herrscherkultes Das Ptolemaion in Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 79-84

Borza E N et O Palagia (2007) ldquoThe Chronology of the Macedonian Royal Tombs at Verginardquo JdI 122 81-124

Bousquet J (1992) ldquoLes inscriptions du Leacutetocircon en lrsquohonneur drsquoArbinas et lrsquoeacutepigramme grecque de la stegravele de Xanthos Lrsquoinscription bilingue de Deacutemokleidegraves et les inscriptions lyciennes unilinguesrdquo in Fouilles de Xanthos IX1 Paris 155-199

Bowden W L Lavan et C Machado eacuted (2004) Recent Research on the Late Antique Courtryside Leyde-Boston

Bowersock G W (1983) Roman Arabia New York

Boyd Th D (1978) ldquoThe Arch and the Vault in Greek Architecturerdquo AJA 82 83-100

Boysal Y (1970) ldquoTurgut Kazısı 1969 Yılı Raporurdquo Anadolu 12 63-78

mdash (1998) ldquo1996 Yılı Stratonikeia Ccedilalışmalarırdquo KST 19-2 153-160

Boysal Y et M Kadıoğlu (1999) ldquo1997 Yılı Stratonikeia Nekropol Ccedilalışmalarırdquo KST 20-2 215-228

Bracke H (1993) ldquoPisidia in Hellenistic times (334-325 BC)rdquo in Waelkens 1993 15-35

Brandt B V Gassner et S Ladstaumltter eacuted (2005) Synergia Festschrift fuumlr Friedrich Krinzinger II Vienne

Bresson A (1991) Recueil des inscriptions de la Peacutereacutee rhodienne Paris-Besanccedilon

mdash (2007a) ldquoUnity Diversity and Conflict in Hellenistic Lyciardquo in Elton amp Reger 2007 73-79

mdash (2007b) ldquoLes Cariens ou la mauvaise conscience du barbarerdquo in Urso 2007 209-228

Bresson A P Brun et E Varinlioğlu (2001) ldquoLes Inscriptions Grecques et Latinesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 81-305

Bresson A P Brun R Descat et K Konuk (2005) ldquoUn deacutecret honorifique des Kodapeis (Carie du Sud)rdquo REA 107 69-81

Bresson A et R Descat eacuted (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au IIe s aC Bordeaux

Bresson A D Rousset et J-M Carbon (2007) ldquoLes estampages du fonds Louis Robertrdquo CRAI 2 643-660

Briant P (1992) Darius les Perses et lrsquoEmpire Paris

mdash (1996) Histoire de lrsquoempire perse Paris

Brijder H A G eacuted (1984) Ancient Greek and Related Pottery Proceedings of the International Vase Symposium in Amsterdam 12-15 Avril 1984 Amsterdam

Broneer O (1930) Corinth IV Terracotta Lamps Athegravenes

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 443

Bruer S G et M Kunze (2010) Der Stadtplan von Patara und Beobachtungen zu den Stadtmauern Patara I 1 Istanbul

Brun P (1994) ldquoLes fortifications drsquoHyllarima Philon de Byzance et Pleistarchosrdquo in Debord amp Descat 1994 193-204

mdash (2001) ldquoLes sites archeacuteologiquesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 23-75

mdash (2007a) ldquoLa Carie et les Cariens vus depuis Athegravenes au Ve siegraveclerdquo in Brun 2007b 13-32

mdash eacuted (2007b) Scripta Anatolica Hommages agrave Pierre Debord Bordeaux

Bruneau Ph (1970a) Recherches sur les cultes de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Paris

mdash (1970b) ldquoTombes drsquoArgosrdquo BCH 94 437-531

mdash (1970c) Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la maison des Comeacutediens La vaisselle Paris

Bruns-Oumlzgan Chr (1987) Lykische Grabreliefs des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Tuumlbingen

mdash (2002) ldquoEine fruumlhkaiserzeitliche Stoa in Knidos und ihre Funderdquo in Berns amp Hesberg 2002 247-256

mdash (2004) Knidos A Guide to the Ancient Site Konya

mdash (2005) ldquoAttische Bildhauer in Knidosrdquo in Strocka 2005 179-191

Bryce T R (1986) The Lycians I The Lycians in Literary and Epigraphic Sources Copenhague

Buchholz H G (1978) ldquoTamassos Zypern 1974-1976 3 Berichtrdquo AA 155-230

Buckler J (1980) The Theban Hegemony 371-362 BC Cambridge-Londres

mdash (1998) ldquoEpameinondas and the new inscription fron Knidosrdquo Mnemosyne s IV 51 192-205

mdash (2003) Aegean Greece in the Fourth Century BC Leyde-Boston

Buraselis K (2008) ldquoThe Problem of the Ptolemaic Sibling Marriage A Case of Dynastic Acculturationrdquo in McKechnie amp Guillaume 2008 291-302

Burkert W (1992) The Orientalizing Revolution Cambridge

mdash (2001) ldquoLa religione greca allrsquoombra dellrsquoOriente i livelli dei contatti e degli influssi rdquo in Ribicini et al 2001 21-30

Burn L (2004) Hellenistic Art From Alexander the Great to Augustus Los Angeles

Buschor E (1950) Maussollos und Alexander Munich

Buschmann K (1992) ldquoHızırlık bei Fethiye das altlykische Telebehirdquo AST 10 429-438

Buumlyuumlkyoumlruumlk F et C Tibet (1999-2000) ldquo1998-1999 Yılı Antalya Doğu Nekropoluuml Kurtarma Kazılarırdquo Adalya 4 115-171

Cahn H A (1970) Knidos Die Muumlnzen des sechsten und fuumlnften Jahrhunderts v Chr Berlin

Canciani F et F W von Hase (1979) La tomba Bernardini di Palestrina Rome

Cannadine D et S Price eacuted (1987) Rituals of Royalty Power and Ceremonial in Traditional Societies Cambridge

Caputo V eacuted (2008) Iasos in Etagrave Romana Miscellanea storico-archeologica Suppl au vol 83-84 de Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Ferrare

Cargill J (1981) The Second Athenian League Empire or Free Alliance Berkeley-Los Angeles-Londres

Carney E D (2005) ldquoWomen and Dunasteia in Cariardquo AJPh 126 65-91

Carubba O (1993) ldquoDynasten und Staumldte Sprachliche und sonstige Bemerkungen zu den Namen auf den lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 11-25

Carstens A M (1999a) Death Matters Funerary Architecture on the Halikarnassos Peninsula Thegravese Copenhague

mdash (1999b) ldquoSepulchral Architecture on the Halicarnassos Peninsulardquo in Proceedings of the XVth International Congress of Classical Archaeology Amsterdam July 12-17 1998 109-111

mdash (2002) ldquoTomb Cult on the Halikarnassos Peninsulardquo AJA 106 391-409

mdash (2006) ldquoCypriot chamber tombsrdquo in Wriedt Soslashrensen amp Winther Jacobsen 2006 125-179

mdash (2008) ldquoTombs of the Halikarnassos Peninsula ndash the Late Bronze and Early Iron Agerdquo in Pedersen 2008 52-118

mdash (2009) Karia and the Hekatomnids The Creation of a Dynasty Oxford

mdash (2013) ldquoDivine Kingship at the City Centrerdquo in Henry 2013

mdash (agrave paraicirctre) ldquoBridging the boundary the sacrificial deposit of the Maussolleion of Halikarnassos and its symbolic languagerdquo in Draycott C et M Stamatopoulou eacuted Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Carte geacuteologique de Turquie (1963) feuillet Konya 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964a) feuillet Denizli 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964b) feuillet Izmir 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1997) feuillets Fethiye L8 L9 M8 M9 et Antalya L10 M10-M11 1100000e Maden Tetkik ve Arama genel muumlduumlrluumlğuuml Ankara

Carter J C (1970) ldquoRelief Sculptures from the Necropolis of Tarantordquo AJA 74 125-137

Cataldi S eacuted (2004) Poleis e Politeiai Atti del Convegno Internazionale di Storia Greca (Torino 2002) Alexandrie

Caubet A eacuted (1997) De Chypre agrave la Bactriane Les sceaux du Proche-Orient ancien Actes du colloque international Museacutee du Louvre 18 mars 1995 Paris

mdash (1998) Lrsquoart des modeleurs drsquoargile Antiquiteacutes de Chypre Coroplastique 2 Paris

Cavalier L (2005) Architecture romaine drsquoAsie Mineure Les monuments de Xanthos et leur ornementation Bordeaux

mdash (2006) ldquoObservations sur lrsquoarchitecture de Xanthos agrave lrsquoeacutepoque archaiumlquerdquo REA 108 327-354

mdash (2007) ldquoHorrea drsquoAndriakegrave et Patara un nouveau type drsquoeacutedifice fonctionnel en Lycie agrave lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo REA 109 51-65

mdash (2012) ldquoDeux nouveaux temples agrave Limyra rdquo in Seyer 2012 133-139

Ccedilevik N (2008) ldquoNortheast Lycia The New Evidence - Results from the Past Ten Years from the Bey Mountains Surface Surveysrdquo Adalya 11 189-233

Ccedilevik N B Varkıvanccedil et E Akyuumlrek eacuted (2005) Trebenna tarihi arkeolojisi ve doğası Trebenna its history archaeology and natural environment Istanbul

444 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Ccedilevik N et I Pimouguet-Peacutedarros (2010) ldquoFortifications et systegraveme deacutefensif de Myra Recherches 2009rdquo Anatolia Antiqua 18 243-275

Chambers M A (1955) ldquoThe Twelve Gods at Cosrdquo HThR 48 153-154

Chantraine P (1999) Dictionnaire eacutetymologique de la langue grecque Paris

Chapoutier F (1934) Les Dioscures au service drsquoune deacuteesse Paris

Chiekova D (2008) Cultes et vie religieuse dans les citeacutes du Pont Gauche (VIIe ndash Ier s avant J C) Berne

Childs W A P et P Demargne (1989) Le monument des Neacutereacuteides Le decor sculpteacute Fouilles de Xanthos VIII Paris

Choisy A (1876) ldquoNote sur les Tombeaux Lydiens de Sardesrdquo RA 32 73-81

Ccedililingiroğlu A (1997) Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı Izmir

Cimok F (2000) Antioch Mosaics Istanbul

Civelek A (2001) Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Doumlnemi Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

Clay J (1984) ldquoThe Hecate of the Theogonyrdquo GRBS 25 27-38

Colas-Rannou F (2009) ldquoImages et socieacuteteacute en Lycie au VIe siegravecle avant J-C le pilier drsquoIsinda et son programme iconographiquerdquo REA 111 453-474

mdash (agrave paraicirctre) ldquoDrsquoune mixiteacute agrave une identiteacute les Lyciens et leurs imagesrdquo in Ziche (agrave paraicirctre)

Colvin S eacuted (2004) The Greco-Roman East Cambridge

Ccedilokay-Kepccedile S (2006) The Karaccedilallı Necropolis near Antalya Adalya Suppl series 4 Antalya

Cook J M (1961) ldquoSome Sites of the Milesian Territoryrdquo ABSA 56 90-101

mdash (1965) ldquoOld-Smyrna Fourth-Century Black Glazerdquo ABSA 60 143-153

Cook J M et W H Plommer (1966) The Sanctuary of Hemithea at Kastabos Cambridge

Corbett P E (1955) ldquoPalmette Stamps from an Attic Black-glaze Workshoprdquo Hesperia 24 172-186

Corso A (2007) ldquoThe cult and political background of the Knidian Aphroditerdquo in Proceedings of the Danish Institute at Athens V Athegravenes 173-197

Corsten Th (2007a) ldquoKibyratis in Antiquityrdquo Anatolian Archaeology 13 18-19

mdash (2007b) ldquoKibyra und Lykienrdquo in Schuler 2007 175-181

mdash (2008) ldquoResearch in the Kibyratis in 2006 and 2007rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas 6 112-116

mdash (2009) ldquoZwei Inschriften zur fruumlhen Geschichte von Kibyrardquo in Tekin 2009 91-98

Ccediloumlrtuumlk U (2004) Kuzey Karia Akccedilay Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması thegravese MA Muğla

mdash (2008) ldquoKuzey Karia Akccedilay (Harpasos) Vadisi Mezar Mimarisi Hakkında Bir Araştırmardquo Anadolu (Anatolia) ns 2 37-60

Costabile F (1997) LrsquoArchitettura samia in Occidente Soveria Manelli

Coulton J J (1982) ldquoTermessians at Oinoandardquo AS 32 115-131

mdash (1994) ldquoThe Fortifications of Balbourardquo REA 96 327-335

mdash (1998) ldquoHighland Cities in South-West Turkey The Oinoanda and Balboura Surveysrdquo in Matthews 1998 227-236

Coupel P et P Demargne (1969) Le Monument des Neacutereacuteides LrsquoArchitecture Texte et Planches photographiques Fouilles de Xanthos III Paris

Crowther Ch V (1993) ldquoForeign Judges in Seleucid Citiesrdquo JAC 8 57-61

mdash (1995) ldquoIasos in the Second Century BC III Foreign Judges from Prienerdquo BICS 40 91-136

mdash (1999) ldquoAus der Arbeit der lsquoInscriptiones Graecaersquo IV Koan Decrees for Foreign Judgesrdquo Chiron 39 251-320

Curti F et A Parrini (agrave paraicirctre) ldquoIasos importazioni di ceramica attica a figure rosse nel V nel IV sec a Crdquo

Culasso Gastaldi E (2003) ldquoUn decreto ateniese di prossenia per tre individui di Iasos (IG II2 3 + 165)rdquo ZPE 142 109-118

mdash (2004) Le prossenie ateniesi del IV secolo aC Gli onorati asiatici Alexandrie

Davesne A et F Laroche-Traunecker (1998) Le site de Meydancıkkale Recherches entreprises sous la direction drsquoEmmanuel Laroche (1971-1982) Paris

Davies J K (1969) ldquoThe Date of IG II2 1609rdquo Historia 18 309-333

Debord P (1969) ldquoSur les inscriptions de la peacuteriode drsquoOlympichos agrave Labraundardquo REA 71 383-389

mdash (1982) Aspects sociaux et eacuteconomiques de la vie religieuse dans lrsquoAnatolie greacuteco-romaine Leyde

mdash (1994) ldquoEssai sur la geacuteographie historique de la reacutegion de Stratoniceacuteerdquo in Mactoux amp Geacuteny 1994 107-121

mdash (1999) LrsquoAsie Mineure au IVe siegravecle (412-323 aC) Pouvoirs et jeux politiques Bordeaux

mdash (2003) ldquoCiteacute grecque-village carien Des usages du mot koinonrdquo Studi ellenistici 2003 115-180

mdash (2008) ldquoApollon en Carierdquo in Şahin 2008 57-67

mdash (2009) ldquoPeut-on deacutefinir un pantheacuteon carien rdquo in Rumscheid 2009 251-266

Debord P et R Descat eacuted (1994) Fortifications et deacutefense du territoire en Asie Mineure occidentale et meacuteridionale Table-ronde Istanbul 20-27 mai 1993 REA 96

Debord P et E Varinlioğlu eacuted (2001) Les Hautes Terres de Carie Bordeaux

mdash eacuted (2011) Citeacutes de Carie Harpasa Bargasa Orthosia dans lrsquoAntiquiteacute Rennes

Dedeoğlu H (2003) The Lydians and Sardis Izmir

Dedeoğlu H et H Malay (1994) ldquoKuzey Lydiarsquoda Geccedil Hellenistik Bir Mezarrdquo Arkeoloji Dergisi 2 Izmir 129-135

Delemen I (2007) The Achaemenid Impact on Local Populations and Culture in Anatolia (6th-4th centuries BC) Papers Presented at the International Workshop Istanbul 20-21 May 2005 Istanbul

De Ligt L eacuted (2004) Roman Rule and Civic Life Local and Regional Perspectives Leyde

Delrieux F (2001) ldquoIasos agrave la fin du IVe siegravecle aC Les monnaies aux fruits de mer des fils de Theacuteodotos au versement de lrsquoekklesiastikonrdquo REG 114 160-189

mdash (2008) ldquoLe deacutecret drsquoIasos en lrsquohonneur des fils de Peldeacutemis agrave lrsquoeacutepoque classiquerdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 14 33-36

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 445

Deltour-Leacutevie Cl (1982) Les piliers funeacuteraires de Lycie Louvain-la-Neuve

Dellbruumlck R (1912) Hellenistische Bauten in Latium II Strasbourg

Demargne P (1974) Tombes-maisons Tombes rupestres et sarcophages Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1990) ldquoDas Nereiden-Monument von Xanthosrdquo in Borchhardt et al 1990 65-69

Demirer Uuml (1998) ldquo1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısırdquo MKKS (7 ndash 9 Nisan Kuşadası 1997) Ankara 25-41

Demirtaş M B (2007) Technical and Workmanship Features of the Temple of Artemis at Magnesia thegravese ineacutedite

mdash (2010) ldquoKaria-Ionia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağırdquo in Aybek amp Oumlz 2010 105-113

De Polignac F (2005) ldquoUsages de lrsquoeacutecriture dans les sanctuaires du haut archaiumlsmerdquo Kernos Suppl 15 13-25

Descat R (1994) ldquoLes forteresses de Theacutera et de Kallipolisrdquo in Debord amp Descat 1994 205-214

mdash (1994) ldquoLa geacuteographie dans les listes des tributs attiques Lepsimandos et Kasocirclaba en Carierdquo ZPE 104 61ndash68

mdash (1998) ldquoLa carriegravere drsquoEupoleacutemos strategravege maceacutedonien en Asie Mineurerdquo REA 100 167-190

Des Courtils J (1994) ldquoNouvelles donneacutees sur le rempart de Xanthosrdquo in Debord amp Descat 1994 285-298

mdash (1995) ldquoUn nouveau bas-relief archaiumlque de Xanthosrdquo RA 2 337-364

mdash (2003) Guide de Xanthos et du Leacutetocircon Istanbul

mdash (2001) ldquoXanthos et le Leacutetocircon au IIe s aCrdquo in Bresson amp Descat 2001 213-224

mdash (2006) ldquoNouvelles deacutecouvertes agrave Xanthosrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 145-152

mdash (2007) ldquoIntroduction La Lycie dans lrsquohistoirerdquo in Lemaicirctre 2007a 11-23

Des Courtils J et D Laroche (2004) Xanthos et le Leacutetocircon rapport sur la campagne de 2003 Anatolia Antiqua 12

Des Courtils J et A Pariente (1991) ldquoProblegravemes topographiques et religieux agrave lrsquoHerakleion de Thasosrdquo in Le Dinahet amp Eacutetienne 1991 67-84

Demargne P (1974) Fouilles de Xanthos V Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris

Devambez P et E Haspels (1959) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Architecture et ceacuteramique II Paris

DeVries K (1997) ldquoThe Attic Pottery from Gordionrdquo in Oakley et al 1997 447-455

Diehl Ch et G Cousin (1886) ldquoVilles inconnues du Golfe Ceacuteramiquerdquo BCH 10 428-30

Dignas B (2007) ldquoPorter la couronne drsquoun dieu titre civique charge religieuse pouvoir ou fardeau rdquo Kernos 20 173-187

Diler A (1997a) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması-1995rdquo AST 14 189-206

mdash (1997b) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması ndash 1996rdquo AST 15 409-422

mdash (2002) ldquoThe Northern Rock Necropolis of Caunusrdquo in Studien zum antiken Kleinasien V Asia Minor Studien 44 63-95

mdash (2008) ldquoBodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri Pedasa Mylasa Damlıboğaz (Hydai) Kedreai (Sediradası) Kissebuumlkuuml

(Anastasioupolis) ve Mobolla Kalesi Yuumlzey Araştırmaları 2004-2005rdquo AST 24 479-500

Diler A U Aydınoğlu et A K Şenol eacuted (2010) ldquoOlive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Kariardquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

Dinccedil R (1993) Lydia Tuumlmuumlluumlsleri (thegravese ineacutedite) Izmir

Dinccedil R et M Oumlnder (1992) ldquoKayapınarı-Hamamtepe Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 3 31-51

Dinsmoor W B (1950) The Architecture of ancient Greece Londres-New York-Toronto-Sydney

Domingo Gygax M (2001) Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit Bonn

Donati L (2007) ldquoLa ceramica grigia arcaica di Iasosrdquo Rassegna di Archeologia 14 224-236

Dornisch W (1992) Die griechischen Bogentore Zur Entstehung und Verbreitung des griechischen Keilsteingewoumllbes Europaumlische Hochschulschriften Reihe 28 Kunstgeschichte Band 83 Francfort-Berlin

Doumlrtluumlk K B Varkıvanccedil T Kahya J des Courtils M Doğan-Alparslan et R Boyraz (2006) III Likya Sempozyumu The IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Proceedings Antalya

Dotterweich Uuml (1999) Unguentarien mit kuppefoumlrmiger Muumlndung aus Knidos Knidos-Studien Band I Francfort

Draycott C et M Stamatopoulou eacuted (agrave paraicirctre) Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Drew-Bear Th (1999) Phrygian votive Steles Ankara

Dumeacutezil G (2003) ldquoLa triple Heacutecaterdquo (1982) in Dumeacutezil 2003

mdash (2003) Esquisses de mythologie Paris

Dunand Ch et P Leacutevecircque eacuted (1975) Les syncreacutetismes dans les religions de lrsquoAntiquiteacute Leyde

Duumlndar E (2008) Patara Unguentariumları Istanbul

Duumlring B (2011) The Prehistory of Asia Minor From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies Cambridge

Durm J (1910) Die Baukunst der Griechen Handbuch der Architektur I-II Leipzig

Dusinberre E R M (1997) ldquoImperial style and constructed identity a lsquoGraeco-Persianrsquo cylinder seal from Sardisrdquo Ars Orientalis 27 99-129

mdash (2003) Aspects of Empire in Achaemenid Sardis Cambridge

Dyggve E F Poulsen et K Rhomaios (1934) Das Heroon von Kalydon Copenhague

Eck W (2004) ldquoStraszligen und ihre Denkmaumllerrdquo in Frei-Stolba 2004 17-39

mdash (2008) ldquoDie Bauinschrift der neronischen Thermen in Patara Zur methodischen Auswertung einer partiell eradierten Inschriftrdquo ZPE 166 269-275

Eacutecochard E (2012) Approche geacuteoarcheacuteologique et valorisation du patrimoine geacuteomorphologique autour du Leacutetocircon (plaine de Xanthos Turquie) Thegravese ineacutedite Paris Est-Creacuteteil-Val de Marne

Edhem Bey (1906) ldquoFouilles drsquoAlabandardquo CRAI 407-422

Ehrenberg V (1930) 1965 ldquoEunomiardquo Charisteria 16-29 revu dans Id 1946 70-93 repris dans Id 1965 139-158

mdash (1946) Aspects of the Ancient World Oxford

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 2: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

- ausonius eacuteditions -mdash Meacutemoires 34 mdash

EUPLOIA LA LYCIE ET LA CARIE ANTIQUES

Dynamiques des territoires eacutechanges et identiteacutes

Actes du colloque de Bordeaux 5 6 et 7 novembre 2009

textes reacuteunis par

Patrice Brun Laurence Cavalier Koray Konuk amp Francis Prost

Ouvrage publieacute avec le concours de lrsquoANR EUPLOIA

mdash Bordeaux 2013 mdash

Notice catalographique Brun P L Cavalier K Konuk et F Prost eacuted (2013) Euploia La Lycie et la Carie antiques Actes du colloque de Bordeaux 5 6 7 novembre 2009 Ausonius Meacutemoires 34 Bordeaux

AUSONIUSMaison de lrsquoArcheacuteologieUniversiteacute Michel de Montaigne - Bordeaux 3F - 33607 Pessac Cedexhttpausoniusu-bordeaux3frEditionsAusonius

Directeur des Publications Olivier devillersSecreacutetaire des Publications Nathalie tranCouverture Steacutephanie vincent

copy AUSONIUS 2013ISSN 1283-29995ISBN 978-2-35613-091-4

Acheveacute drsquoimprimer sur les pressesde lrsquoimprimerie Graacuteficas Calima SAAvda Candina snE - 39011 Santander - Cantabria - Espagne

novembre 2013

PEFC14-38-00087

Graacuteficas Calima ofreceproductos certificados PEFC

Sommaire

Auteurs 7

Sommaire 9

Patrice Brun Dynamiques de la Meacutediterraneacutee antique le cas de la Lycie et de la Carie 11

IDENTITEacuteS UNITEacute ET DIVERSITEacute

ignasi-Xavier adiego Unity and Diversity in the Carian Alphabet 17

diether schuumlrr Uumlber den Gebrauch der Schrift in Lykien Dynasten Familienvaumlter und Poeten 29

christine Bruns-Oumlzgan Knidos Carian Features in a Doric City 41

FaBienne colas-rannou Circulation et production drsquoimages autour de la question de lrsquoidentiteacute lycienne 51

POUVOIR TERRITOIRE STRUCTURES COMMUNAUTAIRES

denis rousset Le stadiasme de Patara et la geacuteographie historique de la Lycie itineacuteraires et routes localiteacutes et citeacutes 63

thomas corsten Termessos in Pisidien und die Gruumlndung griechischer Staumldte in ldquoNord-Lykienrdquo 77

Pierre deBord Heacutecate diviniteacute carienne 85

WinFried held Heiligtuumlmer und lokale Identitaumlt auf der karischen Chersones 93

anne marie carstens Tracing Elite Networks A View from the Grave 101

ARCHITECTURE ET POUVOIR

Frank kolB Le pouvoir politique et son cadre architectural en Lycie antique 113

Poul Pedersen Architectural Relations between Karia and Lykia at the Time of the Ionian Renaissance 127

laurence cavalier amp Jacques des courtils Empreinte lagide au Letocircon de Xanthos 143

isaBelle Pimouguet-Peacutedarros Existe-t-il un style de construction heacutecatomnide Recherche agrave travers lrsquoeacutetude des fortifications du sud-ouest de lrsquoAsie Mineure 153

Francis Prost Retour au Mausoleacutee et au Monument des Neacutereacuteides Identiteacutes ethniques et frontiegraveres culturelles en Lycie et en Carie 175

MATEacuteRIEL CEacuteRAMIQUE

seacuteverine lemaicirctre sylvie-yona Waksman marie-camille arqueacute emmanuel Pellegrino ceacutecile rocheron Banu yener-marksteiner Identiteacutes reacutegionales et speacutecificiteacutes locales en Lycie antique lrsquoapport des ceacuteramiques culinaires 189

lars karlsson The Hekatomnid Pottery from the Recent Excavations and the Date of the Forts of Labraunda 213

Banu yener-marksteiner Vorlaumlufige Ergebnisse der Untersuchungen der Keramikfunde des Andriake-Surveys 225

Fede Berti La ceramica attica a vernice nera di Iasos nel v e iv secolo aC 233

ahmet a tirPan mehmet tekocak makBule ekİcİ Two Tombs from Boumlruumlkccediluuml Necropolis 241

olivier henry Tombes cariennes tombes lyciennes un processus analogue de peacutetrification architecturale 257

PORTS

eacutemilie eacutecochard eacuteric Fouache catherine kuzucuoğlu nathalie carcaud mehmet ekmekccedilİ İnan ulusoy vincent roBert attİla ccedilİner laurence cavalier Jacques des courtils Paleacuteogeacuteographie et reconstitution des dynamiques geacuteomorphologiques agrave lrsquoHolocegravene autour des sites archeacuteologiques de Xanthos et du Leacutetocircon (Turquie) 271

thomas marksteiner Andriakegrave un port lycien 281

HISTOIRE ET EacutePIGRAPHIE

Patrick Baker amp gaeacutetan theacuteriault Deacutedicaces de mercenaires lagides pour Kybernis sur lrsquoAcropole lycienne de Xanthos 293

massimo naFissi Sur un nouveau monument de Iasos pour les Heacutecatomnides 303

roBerta FaBiani Iasos between Mausolus and Athens 317

NOUVELLES DEacuteCOUVERTES ARCHEacuteOLOGIQUES

taner korkut Die Ausgrabungen in Tlos 333

kaan İren Preliminary Report on the Archaeological Field Survey in Idyma and its Vicinity 345

aBuzer kizil Three Chamber Tombs from Belentepe near Keramos in Karia 359

marc Waelkens Euploia Exchange and Identity in Ancient Caria and Lycia Concluding Remarks 385

Reacutefeacuterences bibliographiques 439

Index des sources 463

Index des personnages 465

Index des lieux 467

Index varia 471

Le stadiasme de Patara et la geacuteographie historique de la Lycie itineacuteraires et routes localiteacutes et citeacutes

Denis Rousset

ndash Euploia La Lycie et la Carie antiques p 63 agrave 76

P armi les deacutecouvertes eacutepigraphiques qursquoont permises durant ces deux derniegraveres deacutecennies les progregraves de lrsquoarcheacuteologie en Turquie lrsquoune des plus remarquables est sans doute constitueacutee par les inscriptions que lrsquoon deacutesigne deacutesormais sous le nom de ldquostadiasme de Patarardquo 1 Certes ces inscriptions sont surpasseacutees pour

la longueur et pour la richesse de contenu par le rescrit de Justinien deacutecouvert agrave Didymes le traiteacute entre Rome et la Lycie conclu sous Ceacutesar les lettres drsquoHadrien trouveacutees agrave Alexandrie de Troade ou encore la convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Mais la deacutecouverte faite agrave Patara de 1993 agrave 1995 se distingue par lrsquooriginaliteacute du monument et de ses inscriptions et par leur porteacutee ideacuteologique qui ne trouvent guegravere de parallegraveles dans lrsquoEmpire

Le pilier quadrandulaire eacuterigeacute pregraves du port de Patara eacutetait constitueacute de 59 blocs dont 52 eacutetaient inscrits et 42 ont jusqursquoagrave preacutesent eacuteteacute retrouveacutes haut de quelque 7 m large drsquoenviron 16 m et profond drsquoenviron 235 m il portait une offrande monumentale peut-ecirctre une statue eacutequestre de lrsquoEmpereur 2 Car la face eacutetroite (face A) du pilier avait reccedilu une deacutedicace agrave lrsquoEmpereur Claude dateacutee de 45 pC et eacutemanant des Lyciens 3 ceux-ci y proclamaient leur fideacuteliteacute agrave Rome et aux Empereurs et ils se disaient deacutebarrasseacutes gracircce agrave lrsquoEmpereur et au gouverneur Q Veranius des troubles politiques et institutionnels et du brigandage (stasis anomia et lesteiai) et ayant recouvreacute concorde justice et ordre politique gracircce au rocircle deacutesormais confieacute aux ldquomeilleursrdquo (aristoi) au deacutetriment de la ldquofoulerdquo (akriton plegravethos) 4 Dans ce texte on a reconnu les troubles deacutejagrave connus par quelques mentions et allusions qui avaient ameneacute la reacuteduction de la Lycie en province en 43 pC Ainsi le nouveau texte eacuteclaire les circonstances de lrsquointeacutegration des Lyciens dans le systegraveme provincial et il manifeste de leur part dans une proclamation quelque peu ostentatoire lrsquoacceptation et mecircme lrsquoapprobation qursquoils donnaient au nouvel ordre administratif et politique mis en place par Rome

Les deux faces larges du pilier (faces B et C) portaient une longue inscription dont voici le preacuteambule (l B 1-8) [Τιβ]έ[ρ]ιος Κλαύδιο[ς Δρού]σου υἱὸς Καῖσαρ Σεβασ[τὸς Γ]ερμανικὸς ὁ τῆς οἰκουμ[ένης Α]ὐτοκράτωρ ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν διὰ τὴ[ν Κοΐντου] Οὐηρανί[ου] τοῦ ἰδίου π[ρεσβευ]τοῦ ἀντιστρατήγου ὑπηρ[εσίαν ὧ]ν ἐστιν μέτρον τὸ ὑπρογεγ[ραμμέ- ν]ον ldquoTibegravere Claude fils de Drusus Ceacutesar Auguste Germanicus empereur du monde a dans toute la Lycie par le service de son leacutegat propreacuteteur Q Veranius fait faire des voies dont la mesure est inscrite ci-dessousrdquo 5

1 Publications et commentaires principaux de lrsquoensemble du monument et des deux inscriptions Şahin 1994 Işik et al 1998-1999 Jones 2001 Şahin amp Adak 2004 (texte reproduit dans SEG 51 1832) Şahin amp Adak 2007 dont les trois parties sont dues respectivement agrave S Şahin (p 1-48 et 95-294) et M Adak (p 49-93) sauf preacutecision contraire je reprends pour le texte grec lrsquoeacutedition de 2007 aux p 29 37 39 et 41 On prendra garde que le texte eacutediteacute en 2007 nrsquoest pas en tous points identique agrave celui de 2004 notamment pour quelques distances itineacuteraires (cf p XI-XII) et pour les l C 16-19 et 25-28 Compte-rendu de lrsquoeacutedition de 2007 par G Petzl Gnomon 83 (2011) p 50-55 cf aussi SEG 57 1670 Voir infra n 4 6 12 14 et 15 pour drsquoautres contributions sur ces inscriptions

2 Voir S Şahin in Şahin amp Adak 2007 5 6 et 10 Bruer amp Kunze 2010 513 SEG 51 1832 A S Şahin in Şahin amp Adak 2007 29 Le texte est dateacute par la cinquiegraveme puissance tribunicienne de Claude soit entre

la fin de janvier 45 et la fin de janvier 464 Akriton signifie peut-ecirctre ldquodeacutepourvu de jugementrdquo Lrsquoexpression a fait couler un peu drsquoencre Thornton 2001 Kokkinia 2004 agrave la

p 46 n 27 Şahin amp Adak 2007 34 et 53-54 Fournier 2010 271-2725 Voir S Şahin in Şahin amp Adak 2007 36-37 en prenant aussi en consideacuteration Işik et al 1998-1999 108 et pl 20-21 Il faut eacutediter

[Κοΐντου] et non [Κοΐντ]ου G Petzl Gnomon 83 (2011) p 53 a proposeacute διὰ τῆ[ς] hellip ὑπηρ[εσίας]

Jrsquoexprime ma gratitude agrave nos collegravegues de lrsquoInstitut Ausonius de lrsquoUniversiteacute de Bordeaux 3 pour leur invitation au colloque et particuliegraverement agrave Mme L Cavalier pour la qualiteacute de son organisation Mes remerciements vont drsquoautre part agrave J-L Ferrary Chr Kokkinia B Salway et Chr Schuler qui ont accepteacute de relire cet article et de me faire part de leurs remarques

64 ndash Denis Rousset

|

Fig

1 La

Lyc

ie

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 65

Ce preacuteambule est suivi de la liste graveacutee sur 68 lignes conserveacutees (l B 9-47 et C 1-29) de 64 distances seacuteparant quelque 50 localiteacutes lyciennes Sous la forme e g ldquode Pinara agrave Tlos 112 stadesrdquo la liste donne les distances entre des villes importantes de la Lycie drsquoeacutepoque impeacuteriale (carte fig 1) Elle mentionne eacutegalement des localiteacutes jusqursquoici peu attesteacutees ou inconnues telle Kastabara 6 On remarque drsquoautre part lrsquoabsence du moins dans le texte aujourdrsquohui conserveacute drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba 7 Lrsquoabsence drsquoAperlai srsquoexplique sans doute par sa position sur la cocircte presque deacutetacheacutee de lrsquohinterland lycien celle de Boubocircn eacutegalement par sa situation agrave lrsquoeacutecart dans une cuvette isoleacutee au sein du massif montagneux du Nord-Ouest de la Lycie En revanche Komba se trouvait agrave proximiteacute immeacutediate drsquoun itineacuteraire mesureacute dans le stadiasme de Neisa agrave Chocircma (l B 15) Lrsquoabsence drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba montre donc que le stadiasme ne donne ni la liste complegravete des citeacutes lyciennes ni la liste de tous les itineacuteraires qui devaient exister degraves cette eacutepoque et dans la pratique les relier les unes aux autres Notons enfin que le reacutedacteur srsquoest une fois eacutecarteacute du formulaire pour mentionner la construction ou la reacutefection drsquoune route l C 3-4 ἀπὸ Ἰδεβησσοῦ ἡ εἰς Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων φέρουσα κατεσκεύασται ἐ[πὶ] στάδια λβ ldquodrsquoIdeacutebessos la (route) menant agrave Kitanaura des Termessiens a eacuteteacute construite ou reacutepareacutee sur 32 stadesrdquo 8

La liste de distances itineacuteraires couvre lrsquoensemble de la Lycie en partant de Patara et de la valleacutee du Xanthe et en allant jusqursquoagrave trois citeacutes limitrophes de la province Kaunos qui devait alors faire partie de la Lycie mecircme Kibyra en Asie et Attaleia en Pamphylie 9 Rappelons drsquoautre part que lrsquoœuvre routiegravere de Claude et de son gouverneur Q Veranius a maintenant eacuteteacute reacuteveacuteleacutee eacutegalement par lrsquoautel eacuterigeacute pour lrsquoEmpereur sur la route entre Myra et Limyra au lieu-dit Bonda Tepesi 10 dans la deacutedicace de cet autel contemporaine de la deacutedicace principale du pilier de Patara (45 pC) les Lyciens rappellent sur le mecircme ton ostentatoire leur fideacuteliteacute agrave Rome et aux Empereurs et disent ldquoleur gratitude pour la paix et la construction des routesrdquo (εὐ[χ]αριστοῦντες περὶ τῆς εἰρή[ν]ης καὶ περὶ τῆς κατα[σκευ]ῆς τῶν ὁδῶν) reprenant ainsi agrave leur compte le message de propagande eacutemanant de Rome

Lrsquoinscription des faces B et C du pilier de Patara se distingue des deacutedicaces du pilier de Patara (face A) et de lrsquoautel de Bonda Tepesi en ce qursquoelle ne fait apparaicirctre ni son auteur ni sa date Son preacuteambule (l B 1-8) est deacutepourvu de toute qualification eacutelogieuse agrave la diffeacuterence des deux deacutedicaces et sa reacutedaction qui fait de lrsquoEmpereur le sujet de la phrase rappelle les inscriptions eacutedilitaires romaines si bien que jrsquoy verrais un texte eacutemanant de lrsquoautoriteacute romaine plutocirct que des Lyciens Quant agrave la date de lrsquoinscription on ne peut pas exclure qursquoelle soit leacutegegraverement posteacuterieure agrave celle des deux deacutedicaces (45 pC) ce pourrait ecirctre au plus tard en 47 lorsque Q Veranius cessa de gouverner la Lycie 11

Les inscriptions du pilier de Patara ont fait lrsquoobjet de nombreux commentaires qui ont drsquoune part souligneacute la porteacutee ideacuteologique de la deacutedicace pour Claude et du preacuteambule du stadiasme 12 Drsquoautre part S Şahin et M Adak ont en 2004 justement souligneacute qursquoil ne fallait pas consideacuterer le pilier de Patara comme un ldquopanneau indicateurrdquo qui remplirait une fonction pratique pour les voyageurs 13 De son cocircteacute B Salway a en 2007 eacutetudieacute la nature de la liste de distances qursquoil deacutefinit comme un ldquotabellariumrdquo il en montre les principes drsquoorganisation et de repreacutesentation geacuteographiques et il met en eacutevidence le rocircle central de Patara comme caput viarum 14 La mecircme anneacutee 2007 S Şahin et M Adak ont donneacute lrsquoeacutedition de reacutefeacuterence des inscriptions fondeacutee sur une tregraves meacuteritoire eacutetude des piegraveces du monumental puzzle et pourvue drsquoun commentaire approfondi qui est nourri de leur incomparable connaissance de la Lycie Leur livre abonde en informations

6 Cf Rousset 2010 118-119 et 142-144 ougrave je reproduis et commente les l B 26-35 du stadiasme et ougrave je discute la localisation de Kastabara agrave Deliktaş-Darıoumlzuuml site qui appartenait agrave Tlos au IIe s et au IIIe s pC cf infra p 74 n 79

7 Voir infra p 74 et n 808 Lrsquoeacutedition de 2007 donne agrave deux reprises p 41 et 212 ἐ[πὶ σ]άδια qursquoil faut corriger drsquoapregraves la photographie en ἐ[πὶ] στάδια Voir infra

p 69 le commentaire de ce passage9 Kaunos eacutetait sous lrsquoEmpire et sans doute degraves lrsquoeacutepoque du stadiasme rattacheacutee agrave la province de Lycie cf Marek 2006 101 Takmer

2007 173 Marek 2011 Kibyra eacutetait rattacheacutee agrave la province drsquoAsie entre 45-46 et 75 pC cf Corsten 2007 Attaleia est dite expresseacutement ldquode Pamphylierdquo par le stadiasme agrave cette eacutepoque la Lycie formait une province indeacutependante de la Pamphylie alors rattacheacutee agrave la Galatie comme lrsquoont eacutetabli Şahin amp Adak 2007 85-93 et Iplikccedilioğlu 2008

10 Marksteiner amp Woumlrrle 2002 (SEG 52 1438) avec un commentaire qui eacuteclaire aussi les inscriptions du pilier de Patara Woumlrrle 2007 92 Texte commenteacute infra p 70

11 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 11 pose la question M Adak p 74 (citeacute infra n 30) admet implicitement que lrsquoensemble de lrsquoinscription date de 45 pC B Salway art citeacute infra n 14 agrave la p 195 date lrsquoinscription des cocircteacutes B et C drsquoune phase secondaire

12 Cf outre les publications deacutejagrave mentionneacutees Kolb 2002 213-216 les longs articles de J Thornton lrsquoun citeacute supra n 4 ainsi que Thornton 2004 Thornton 2008

13 Art citeacute supra n 1 agrave la p 229 qui eacutecarte donc la notion de ldquoWegweiserrdquo mise en avant dans lrsquoeditio princeps cf aussi Şahin amp Adak 2007 14 18 et 108

14 Salway 2007 particuliegraverement p 190 pour le terme tabellarium (listing) utiliseacute par lrsquoauteur et p 194-203 Lrsquoanalyse de B Salway rend caduques les remarques drsquoA Kolb sur le stadiasme dans le mecircme volume p 179-180

66 ndash Denis Rousset

de premiegravere main et en discussions sur la geacuteographie et lrsquohistoire de la Lycie et il preacutesente syntheacutetiquement les apports du stadiasme pour la toponymie et lrsquoidentification des localiteacutes 15

Les progregraves procureacutes par ces publications ne font que davantage nous inciter agrave essayer de reacutesoudre deux questions qui en revanche continuent agrave partager les commentateurs et qui touchent agrave lrsquoapport du stadiasme pour la geacuteographie historique de la Lycie la nature des distances mesureacutees et le statut des localiteacutes que seacuteparent ces distances 16 Drsquoune part les distances mesureacutees dans le stadiasme correspondent-elles toutes agrave des routes nouvellement construites par le pouvoir romain comme lrsquoaffirment S Şahin et M Adak Ou bien la mesure du reacuteseau a-t-elle eacuteteacute deacutepourvue de reacutealisation concregravete sous le regravegne de Claude comme lrsquoa au contraire soutenu S Biagi 17 Drsquoautre part quel est le statut institutionnel des localiteacutes que mentionne le stadiasme Leur mention mecircme dans cette inscription en fait-elle ipso facto des citeacutes-Eacutetats autonomes

Mesures ItIneacuteraIres et routes

La fiegravere deacuteclaration du preacuteambule du stadiasme [Τιβ]έ[ρ]ιος Κλαύδιο[ς Δρού]σου υἱὸς Καῖσαρ Σεβασ[τὸς Γ]ερμανικὸς ὁ τῆς οἰκουμ[ένης Α]ὐτοκράτωρ ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν doit-elle ecirctre prise agrave la lettre Crsquoest ce que paraissent avoir fait S Şahin et M Adak dans leur reacutecente eacutetude ougrave lrsquoeacutetat de la Lycie en 43 pC et lrsquoœuvre de Q Veranius en particulier pour les routes font lrsquoobjet drsquoun tableau dont les traits me semblent en reacutealiteacute trop marqueacutes

Il en va ainsi des troubles qui touchaient la Lycie en 43 pC Ces troubles nous eacutetaient drsquoune part connus par de bregraveves mentions chez Sueacutetone qui rapporte entre les Lyciens des ldquodiscordes funestesrdquo et chez Dion Cassius qui les dit ldquoen dissension au point qursquoils mirent agrave mort quelques Romainsrdquo 18 Il y a aussi lrsquoeacutepitaphe lacunaire de Q Veranius citant outre son quinquennat en Lycie-Pamphylie et des murailles deacutetruites ou reconstruites son œuvre de pacification et drsquoautre part une allusion agrave des Lyciens exileacutes dans un deacutecret pour Iunia Theodora agrave Corinthe dont la date et la relation avec les troubles sous Claude restent neacuteanmoins discuteacutees 19 Enfin lrsquoexistence de troubles en matiegravere de seacutecuriteacute de justice et de fonctionnement politique est maintenant confirmeacutee par les deacutedicaces de Patara et de Bonda Tepesi qui mettent en eacutevidence lrsquoœuvre pacificatrice de Q Veranius et les interventions institutionnelles de lrsquoautoriteacute romaine au deacutetriment du peuple et en faveur des aristoi 20

Lrsquoensemble de ces sources permet-il de reconstituer des conflits eacuteconomiques et sociaux entre les diffeacuterentes classes de la socieacuteteacute lycienne et agrave lrsquointeacuterieur mecircme de la classe supeacuterieure entre des partisans de Rome et leurs adversaires comme lrsquoa proposeacute M Adak 21 Crsquoest surinterroger nos maigres sources comme aussi drsquoeacutevoquer une guerre civile srsquoeacutetendant de la valleacutee du Xanthe jusqursquoagrave la Lycie Centrale et agrave Kibyra et des conflits de frontiegraveres entre citeacutes que Q Veranius aurait eacutegalement reacutegleacutes durant sa mission pacificatrice Car S Şahin et M Adak ont soutenu que les derniegraveres lignes conserveacutees du stadiasme lacunaires mentionnant un lieu entre Kibyra et Laodikeia (l C 29-30 μεταξὺ Κ[ιβ]ύρας κ[αὶ] Λαοδικήας ἐν τῶι ΕΠΙΚΑΜ[- - -]) avaient trait agrave un conflit territorial entre Kibyra et la citeacute septentrionale de Laodiceacutee du Lykos pourtant en reacutealiteacute tregraves eacuteloigneacutee (voir la carte fig 1) Q Veranius aurait reccedilu de Claude la mission de trancher ce conflit et il lrsquoaurait

15 Tregraves deacutecevant est le livre publieacute par Graszlighoff amp Mittenhuber 2009 Les auteurs qui ne semblent pas avoir une connaissance directe de la Lycie reprennent ou compilent les reacutesultats et informations de Hellenkemper amp Hild 2004 et de lrsquoeacutedition de Şahin amp Adak 2007 Le livre est pour lrsquoessentiel consacreacute agrave lrsquoeacutelaboration de modegraveles sur le traceacute et la longueur des routes et sur les croisements theacuteoriques mais il ne preacutesente pas de reacutesultats originaux et solides Il en va de mecircme du long article de Lebreton 2010 qui nrsquoest pas deacutepourvu drsquoerreurs

16 Jrsquoai eacutetudieacute le stadiasme de Patara et traiteacute de ces questions dans ma confeacuterence agrave lrsquoEacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes cf Livret-Annuaire de lrsquoEPHE Section des sciences historiques et philologiques 20 (2004-2005) [2006] p 114-118 aux p 116-117 puis Annuaire 143 (2010-2011) agrave paraicirctre en 2012

17 Biagi 2008 notamment aux p 306 ldquoSi le reacuteseau est creacuteeacute crsquoest-agrave-dire deacutefini degraves le deacutebut de la province comme le prouve le stadiasmos cette creacuteation nrsquoa vraisemblablement pas entraicircneacute de construction de voies concregravetement parlant Lrsquoabsence de toute reacuteelle seacuterie [de bornes milliaires] datant de Claude ou mecircme des Ier et IIe s tendrait agrave montrer qursquoun programme de construction geacuteneacuterale nrsquoa pas existeacute voire qursquoaucune voie nouvelle nrsquoa eacuteteacute construiterdquo et p 307 citeacute infra p 69-70

18 Sueacutetone Vie de Claude 253 ldquoob exitiabiles inter se discordiasrdquo Dion Cassius 60173-4 τούς τε Λυκίους στασιάσαντας ὥστε καὶ Ῥωμαίους τινὰς ἀποκτεῖναι ἐδουλώσατο

19 Eacutepitaphe de Q Veranius CIL VI 41075 cf Jones 2001 166 Birley 2005 37-43 sur [Tr]acheotarum expugnatum delevit cf Şahin amp Adak 2007 63-67 et lrsquoarticle de S Şahin 2009 cf aussi n 25 Pour lrsquoinscription de Corinthe voir SEG 18 143 l 58 M Adak in Şahin amp Adak 2007 57-59 Cf aussi lrsquoinscription TAM II 583 commenteacutee par M Woumlrrle 1988 97 n 100

20 Voir Woumlrrle 2002 555-564 qui utilise aussi une inscription de Gagai21 M Adak in Şahin amp Adak 2007 51-59

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 67

fait en faveur de Kibyra srsquoattirant ainsi la reconnaissance des Kibyrates qui commeacutemoregraverent ses sebasta erga 22 Peu fondeacutee apparaicirct eacutegalement lrsquoideacutee que Q Veranius ait fixeacute la frontiegravere entre Gagai et Kocircrykos agrave la faveur de son œuvre routiegravere dans la Lycie orientale 23

Dans ce mecircme tableau on veut aussi faire place aux troubles politiques Crsquoest pour y mettre fin que Q Veranius serait intervenu en Lycie Centrale agrave Arneai et jusqursquoen Kibyratide reacuteprimant agrave Kibyra une ldquogrande conspirationrdquo pour nous eacutenigmatique cet eacuteveacutenement qui est mentionneacute dans une inscription de Kibyra du milieu du Ier s sans cependant pouvoir ecirctre lui-mecircme dateacute est mis en relation par M Adak avec ldquodem blutigen Buumlrgerkrieg in Lykienrdquo 24 Crsquoest pareillement une reacutesistance opiniacirctre des Termessiens pregraves drsquoOinoanda contre Q Veranius qui expliquerait dans leur ville la destruction partielle et volontaire de la muraille que les archeacuteologues ont dateacutee drsquoavant Vespasien 25

Ce sont donc on le voit des piegraveces drsquoineacutegale valeur qursquoassemblent les reacutecents interpregravetes du stadiasme pour composer le tableau drsquoune guerre civile ldquosans finrdquo dont lrsquoimpact lrsquoextension geacuteographique et la dureacutee paraissent en reacutealiteacute fort exageacutereacutes au regard des sources disponibles 26

De la guerre civile en Lycie ainsi deacutepeinte deacutecoule lrsquoimportance donneacutee agrave lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius Crsquoest en effet pour drsquoamples opeacuterations militaires destineacutees agrave mater cette guerre civile qursquoaurait eacuteteacute degraves 43 pC construit le reacuteseau routier dont la deacutedicace commeacutemore la reacutealisation Cette œuvre conduite par les ingeacutenieurs et les soldats romains dans une telle hacircte qursquoils nrsquoauraient pu eacuteriger des milliaires ndash la Lycie nrsquoa en effet point livreacute pareils monuments pour lrsquoeacutepoque de Claude 27 ndash aurait selon S Şahin deacutebuteacute dans les parties de la Lycie que les troupes romaines devaient atteindre et controcircler en prioriteacute agrave savoir les montagnes bordant la valleacutee du Xanthe et la Kibyratide Car les itineacuteraires qui parcourent ces deux reacutegions apparaissent les premiers dans la liste du stadiasme 28 Ainsi lrsquoordre drsquoeacutenumeacuteration des voies indiquerait preacuteciseacutement la succession des opeacuterations militaires conduites par les Romains et la localisation des foyers de reacutebellion 29

Pour sa part M Adak soutient que les Romains auraient eacuteteacute si efficaces qursquoagrave la date drsquoeacuterection du pilier en 45 pC soit en moins de trois ans ils auraient dans lrsquoensemble de la Lycie largement acheveacute les travaux de construction qui devaient par des routes passables relier tous les eacutetablissements sans exception ainsi que montrer la domination revendiqueacutee par Rome sur la reacutegion conquise 30 Certes lrsquoexamen des vestiges de routes que S Şahin croit pouvoir rapporter agrave lrsquoœuvre de Q Veranius lrsquoamegravene agrave penser qursquoil y avait en reacutealiteacute peu de voies adeacutequates pour des chars et que la plupart convenait seulement agrave la circulation des hommes agrave pied et des animaux ce serait ducirc agrave la hacircte de la construction et agrave lrsquoutilisation avant tout militaire du reacuteseau 31 Mais S Şahin ne doute pas que le pilier de Patara portait le teacutemoignage de routes effectivement construites puisqursquoil considegravere que lrsquoinscription du stadiasme devait sur le pilier mecircme ecirctre compleacuteteacutee au fur et agrave mesure de la construction des routes Ce serait le cas sur lrsquoassise supeacuterieure de la face C du pilier qursquoon laissa initialement non

22 Şahin amp Adak 2007 60 76 292 293 et 294 Pour les sebasta erga de Q Veranius agrave Kibyra voir IGR IV 902 reprise dans I Kibyra ndeg 36 et le commentaire Corsten 2007 175-176 et 181 qui considegravere comme deacutejagrave R Cagnat et C P Jones que les sebasta erga peuvent ecirctre des travaux de voirie Cf infra p 70

23 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 27524 Les sources sont la deacutedicace du peuple drsquoArneai pour Claude TAM II 760c et I Kibyra ndeg 41 voir M Adak in Şahin amp Adak 2007 59

et 61-62 Pour I Kibyra ndeg 41 interpreacutetation diffeacuterente de Kokkinia 200825 Şahin amp Adak 2007 66-67 renvoyant agrave Milner 1998 agrave la p 120 celui-ci attribuait cette destruction agrave Q Veranius se fondant sur la

restitution [dir]utionem moenium dans son eacutepitaphe Cette restitution est cependant incertaine le CIL VI 41075 et A R Birley (supra n 19) retiennent [restit]utionem moenium qui concernerait Kibyra mais la restitution [Cibyram] plus haut dans le texte de lrsquoeacutepitaphe est eacutegalement loin drsquoecirctre sucircre

26 M Adak in Şahin amp Adak 2007 notamment p 59 et 66 p 79 ldquoin einem endlosen Buumlrgerkriegrdquo27 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 111-114 donne une utile liste des milliaires de Lycie qui datent pour la plupart de lrsquoeacutepoque des

Seacutevegraveres et de la Teacutetrarchie et souligne p 17 et 107 lrsquoabsence de milliaires de lrsquoeacutepoque de Claude Dans maintes autres provinces de lrsquoEmpire lrsquoEmpereur Claude est connu pour son œuvre routiegravere par des milliaires cf Walser 1980

28 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 18 20 107 et 111 Voir aussi p 172-173 srsquoil manque dans le stadiasme une route entre la Cabalide et la Milyade crsquoest parce qursquoelle ne constituait pas une prioriteacute pour les opeacuterations militaires De mecircme Şahin 2008 597

29 Voir Şahin 2008 597 Şahin 2009 101-112 notamment p 101 102 104 et 107 qui cherche un foyer de reacutebellion dans la campagne de Sidyma

30 M Adak in Şahin amp Adak 2007 68 74 (ldquoUumlberraschend ist nicht nur der Umfamg des Programms und die Dichte des Wegenetzes sondern auch die kurze Dauer in der dies durchgefuumlhrt und zum Abscluszlig gebracht wurde Die Bauarbeiten setzten wohl gleichzeitig mit der militaumlrischen Eroberung des Landes ein und waren innerhalb von weniger als drei Jahren weitgehend beendet Das Stadiasmusmonument vermerkt zum Jahr 45 dem Zeitpunkt seiner Aufstellung Bauarbeiten nur noch bei Kitanaura im pisidisch-pamphylischen Grenzgebietrdquo sur ce dernier point cf infra p 73 note 75 Dans le mecircme sens Şahin 2008 597 de lrsquoart citeacute n 28 Avis plus mesureacute de M Adak dans lrsquoarticle de 2004 citeacute supra n 1 agrave la p 248

31 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 107 et 108

68 ndash Denis Rousset

inscrite parce que lrsquoon attendait que fussent mesureacutees et construites cinq routes dans la Milyade mais finalement on srsquoabstint de graver ces indications et lrsquoon dut selon S Şahin se contenter de les peindre De mecircme si la longueur de la route effectivement construite ou reacutepareacutee entre Ideacutebessos et Kitanaura est seulement 32 stades (l C 3-4 citeacutes plus haut) soit le 15e de la distance qui seacutepare probablement les deux localiteacutes crsquoest que les quatre cinquiegravemes restaient alors agrave exeacutecuter et que lrsquoon dut compleacuteter lrsquoindication agrave la peinture drsquoapregraves la longueur deacutefinitive de la voie 32 Ainsi il faudrait consideacuterer que le visiteur de Patara devait reacuteguliegraverement trouver sur le pilier un affichage mis agrave jour qui lui indiquait les progregraves du reacuteseau routier jusque dans la Lycie centrale et orientale

Il me semble que S Şahin et M Adak tout agrave lrsquoenthousiasme de publier et de commenter un monument et des inscriptions hors du commun ne se sont peut-ecirctre pas montreacutes assez critiques vis-agrave-vis du message inscrit qursquoils ont pourtant dument deacutefini comme un texte de propagande 33 Les deux interpregravetes reacutecents du stadiasme ont largement surestimeacute les reacutealisations routiegraveres de Q Veranius et lrsquoexactitude du message inscrit ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν

Certes il est bien attesteacute que lrsquoannexion drsquoune reacutegion agrave lrsquoEmpire srsquoaccompagne sans deacutelai de travaux routiers ce devait ecirctre le cas en Arabie plus tard entre 111 et 115 pC 34 De telles opeacuterations pouvaient naturellement ecirctre en relation avec des neacutecessiteacutes strateacutegiques 35 Elles eacutetaient eacutegalement le symbole de la preacutesence romaine lrsquoaffichage des distances parcourues et des points atteints affirmait lrsquoeacutetendue et la peacuteneacutetration de la domination et de la conquecircte de lrsquoespace par Rome 36

Mais lrsquoaffirmation de cette preacutesence nrsquoimpliquait pas neacutecessairement la construction ex nihilo effective et complegravete drsquoun reacuteseau routier Ainsi dans le cas de la province drsquoAsie que de nombreuses bornes milliaires avaient geacuteneacuteralement conduit agrave consideacuterer comme ayant eacuteteacute en 129 aC doteacutee de routes il est en reacutealiteacute possible que le premier gouverneur se soit en partie contenteacute de placer sur les voies preacuteexistantes des bornes neuves 37 Car la mesure de routes deacutejagrave existantes voire drsquoitineacuteraires deacutepourvus en tout ou en partie de chausseacutees pouvait tout aussi bien ecirctre utiliseacutee au titre de la propagande et montrer le controcircle de lrsquoespace par Rome La mesure de voies mecircme deacutepourvues de bornes suffisait agrave marquer symboliquement lrsquoappropriation de lrsquoespace ainsi traverseacute et son inteacutegration dans lrsquoEmpire Cette mesure nous apparaicirct agrave lrsquoinstar des repreacutesentations geacuteographiques des deacutenombrements des recensements et des cadastrations comme une des formes de ldquoLrsquoinventaire du monderdquo qui caracteacuterise lrsquoEmpire naissant ainsi que lrsquoa montreacute Cl Nicolet 38

Ainsi doit-on souligner plus qursquoon ne lrsquoa fait la porteacutee symbolique de la mesure des routes lyciennes crsquoeacutetait mesurer toute la Lycie elle-mecircme en la traversant de part en part jusqursquoagrave Kaunos Kibyra et Attaleia les trois citeacutes limitrophes du cocircteacute de lrsquoAsie et de la Galatie Avec lrsquoune et lrsquoautre de ces reacutegions la Lycie eacutetait non seulement relieacutee par des voies comme depuis longtemps mais aussi deacutesormais placeacutee au mecircme rang reacuteduite en province

Aussi la porteacutee ideacuteologique du stadiasme doit-elle nous inciter agrave y reconnaicirctre un releveacute de mesures tout autant voire peut-ecirctre plus qursquoun compte rendu de constructions Crsquoest ce qursquoavaient deacutejagrave suggeacutereacute les premiers eacutediteurs et quelques commentateurs remarquant que le stadiasme nrsquoattestait pas la creacuteation ex nihilo drsquoun reacuteseau routier et impliquait sans doute lrsquointeacutegration de routes deacutejagrave existantes et leur ameacutelioration ponctuelle 39 Dans ce sens on doit souligner que la construction drsquoun reacuteseau routier dans toute la Lycie eucirct eacuteteacute drsquoune part inutile pour les mouvements de troupes alleacutegueacutes par S Şahin et M Adak Car la Lycie avait deacutejagrave par le passeacute eacuteteacute traverseacutee par des corps de troupes et les soldats romains pouvaient sans aucun doute se frayer dans le pays des itineacuteraires sans que ceux-ci fussent de larges routes fruit de terrassements et doteacutees de pavements On aurait drsquoailleurs tort de se repreacutesenter toute route ldquoromainerdquo comme paveacutee en bonne et due forme 40

32 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 208 210 et 261 pour la route drsquoIdeacutebessos agrave Kitanaura voir p 216 Le texte est citeacute ici p 65 et commenteacute infra

33 Şahin amp Adak 2007 18 et 7534 Voir eg ILS 5834 Sartre 1982 79-80 Bowersock 1983 8335 Voir sur ce point eg Rathmann 2006 qui cite notamment la Judeacutee en 69 pC et la Rheacutetie en 74 pC36 Voir eg Eck 2004 1837 Cf Rathmann 2003 150-151 French 1997 srsquoest interrogeacute sur la nature des travaux routiers de lrsquoeacutepoque reacutepublicaine en Asie et a

conclu que les routes nrsquoeacutetaient pas paveacutees Thonemann 2004 eacutecrit ldquoAquillius did not build roads ab initio but merely erected milestones on preexisting unpaved routes to aid and proclaim the Roman administrative presence (hellip) marking and defining the Roman road-system was undertaken as the very first step of the organization of the new provincerdquo Sur les routes romaines en Asie Mineure voir aussi Marek amp Frei 2010 463-472

38 Nicolet 198839 Voir Işkan 1998-1999 82 et 105 Marksteiner amp Woumlrrle 2002 553 et 560 Hellenkemper amp Hild 2004 244 Woumlrrle 2007 92 n 43

Marek amp Frei 2010 466-467 Kokkinia 2008 24 n 13640 Cf supra n 37

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 69

En outre reacutealiser un reacuteseau qui aurait uni toutes les localiteacutes importantes de Lycie et qui mesurait au total peut-ecirctre une fois et demie 4488 stades (addition des 39 mesures lues ou restitueacutees sur un total de 54 distances) eucirct constitueacute un investissement financier consideacuterable que la charge en revicircnt aux Lyciens ou aux Romains 41 Qui plus est cet effort eucirct sans doute eacuteteacute peu rentable agrave long terme dans une province qui avait une position marginale dans les communications de lrsquoAsie Mineure et plus largement dans lrsquoEmpire Enfin construire un tel reacuteseau eucirct sans doute eacuteteacute mateacuteriellement impossible en raison drsquoabord de lrsquoinseacutecuriteacute en Lycie en 43 pC et avant tout faute de temps que ce fucirct durant le quinquennat que Q Veranius passa en Lycie de 43 agrave 47 ou bien en seulement trois anneacutees si la liste des itineacuteraires du stadiasme date dans son inteacutegraliteacute de lrsquoanneacutee 45-46 tout comme la deacutedicace du pilier 42 Attirons enfin lrsquoattention sur un deacutetail du stadiasme drsquoOinoanda agrave Balboura sont mentionneacutes deux itineacuteraires lrsquoun par le plateau long de 160 stades lrsquoautre par la montagne long de 128 stades (ἀπὸ Oἰνοάνδων εἰς Βάλβουρα διὰ τοῦ π[εδί]ου στάδια ρξ διὰ δὲ τῆς ὀρεινῆς στάδια ρκη) pour rejoindre Balboura les Romains auraient-ils donc cru neacutecessaire de reacutealiser deux routes diffeacuterentes Ou bien le stadiasme ne rend-il pas plutocirct compte de lrsquoexistant crsquoest-agrave-dire des deux voies qui dans la pratique reliaient ces deux villes avant mecircme la preacutesence romaine en Lycie

Il me semble donc que le stadiasme rend pour partie compte de la mesure drsquoitineacuteraires ou de voies qui de toute eacutevidence existaient deacutejagrave preacuteceacutedemment On connaicirct certes mal les routes qui parcouraient Lycie avant la reacuteduction en province 43 Mais la convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda datant de c 160-150 aC montre qursquoil y avait entre Termessos et Tlos et dans la montagne alentour des routes (hodoi) qui avaient drsquoailleurs fait lrsquoobjet de mesures certes approximatives et partielles en stades ou dans ses subdivisions 44 On se gardera neacuteanmoins de penser que le stadiasme de lrsquoeacutepoque de Claude enregistre telles quelles des mesures anciennement consigneacutees qui pourraient eacutegalement remonter aux sources utiliseacutees par Strabon 45 Car cette interpreacutetation de lrsquoinscription de Patara reposait sur le constat que les mesures y eacutetaient exprimeacutees en stades et non point en milles Mais comme on srsquoen est aperccedilu depuis la tregraves grande majoriteacute des mesures sont des multiples du nombre 8 ce qui srsquoexplique par lrsquoeacutequivalence entre un mille et huit stades les mesures furent donc effectueacutees drsquoabord en milles selon toute vraisemblance sous la conduite des Romains et sans doute par eux 46 Il est drsquoailleurs remarquable que le texte du stadiasme eacutenumegravere finalement des distances toutes converties en stades srsquoil eacutemane du pouvoir romain comme son preacuteambule me paraicirct lrsquoindiquer cela implique-t-il que les Romains prirent ici le soin de faire agrave la diffeacuterence de leur pratique habituelle sur les milliaires la conversion agrave lrsquointention des Lyciens qui eacutetaient les deacutedicants du monument et les principaux lecteurs de ses inscriptions Ou bien la liste des itineacuteraires proprement dits fut-elle reacutedigeacutee par les Lyciens eux-mecircmes

Que le stadiasme soit pour partie le compte rendu de la mesure de routes existantes ne doit naturellement pas conduire agrave le consideacuterer comme uniquement tel ainsi qursquoon lrsquoa soutenu Car selon S Biagi les opeacuterations de mesure auraient eacuteteacute destineacutees agrave deacutefinir la surface mecircme des routes lyciennes comme viae publicae et agrave en modifier le statut juridique en les expropriant de faccedilon agrave les faire passer dans le domaine public inalieacutenable tel que le deacutefinissent les juristes romains ldquoLes tronccedilons deacutecrits et lsquodeacutefinisrsquo sont devenus de la voie publique romaine (hellip) cela implique une connaissance fine et exacte de ce nouveau terrain public mesureacute preacuteciseacutement La liste des mesures graveacutees sur le pilier de Patara eacutetablit ainsi

41 4488 stades (soit 561 milles ou environ 830 km) est le total des 39 distances itineacuteraires lues ou restitueacutees dans lrsquoeacutedition de 2007 et son commentaire srsquoy ajoutaient encore 25 distances dont la mesure est perdue Sur le financement des travaux avis divergents de Woumlrrle 2002 561 agrave propos de la route de Bonda Tepesi (travaux faits par les Lyciens) contra S Şahin in Şahin amp Adak 2007 18 (financement et construction par les Romains) leacutegegraverement nuanceacute dans lrsquoarticle de 2009 citeacute supra n 29 agrave la p 101 Sur le coucirct des routes cf S Mitchell 1993 126-127

42 Cf supra p 65 et n 1143 Sur les routes en Lycie voir Marksteiner amp Woumlrrle 2002 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 Şahin amp Adak 2007 3e partie pour la

reacutegion de Kyaneai Kolb 2008 359-36644 Cf Rousset 2010 6-11 et commentaire notamment p 5745 Crsquoeacutetait eg lrsquoavis de M Rathmann 2006 210 renvoyant agrave Strabon 14229 C 663 pour des distances mesureacutees en Asie Mineure pour

la Lycie cf 1432 C 664 sq Cf note suivante46 Voir Salway 2007 198-199 et 201-202 (alleacuteguant pour lrsquoeacutequivalence Polybe 3398 et Strabon 774 C 322) qui se fondait sur lrsquoeacutedition

de 2004 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 XII 107 et 120 dont lrsquoeacutedition donne des valeurs qui sont quelquefois diffeacuterentes de celles donneacutees en 2004 les multiples de 8 sont maintenant plus nombreux M Rathmann dans son compte-rendu de lrsquoeacutedition de 2007 Klio 93 (2011) p 552 eacutemet lrsquoaudacieuse ideacutee que les Lyciens auraient utiliseacute les sources itineacuteraires dont ils disposaient et y auraient choisi agrave destination des Romains des mesures aiseacutement convertibles en milles

70 ndash Denis Rousset

eacutegalement le terrain qui a eacuteteacute concerneacute par ce processus juridique terrain en quelque sorte exproprieacuterdquo Et lrsquoauteur de conclure ldquoRome nrsquoa pas construit de routes en Lycie Rome a rendu le reacuteseau romainrdquo 47

Mais en reacutealiteacute il est impossible drsquoaffirmer que Rome ait rendu ldquoromainrdquo le reacuteseau existant en Lycie ce reacuteseau nrsquoest-il pas preacutesenteacute dans le stadiasme suivant lrsquouniteacute grecque au lieu des milles que lrsquoon attendrait en pareil cas Quant agrave deacutefinir les routes lyciennes comme viae publicae agrave la faveur des mesures donneacutees dans le stadiasme crsquoest confondre la mesure de la longueur drsquoune route et la deacutefinition de sa largeur et de sa surface crsquoest aussi certainement exageacuterer la hacircte juridique des Romains agrave leur arriveacutee en Lycie et formaliser le statut de routes qui ne devaient peut-ecirctre pas ecirctre toutes classeacutees comme viae publicae 48

Il est drsquoautre part certain que la mesure des itineacuteraires lyciens sous Q Veranius srsquoest ici et lagrave accompagneacutee drsquoune œuvre de reacuteparation drsquoameacutelioration ou de construction de segments de routes nouveaux comme le montrent quelques cas certains ou possibles Drsquoune part sur lrsquoautel deacutecouvert entre Myra et Limyra que les Lyciens deacutediegraverent agrave lrsquoEmpereur Claude en mecircme temps que le pilier de Patara sous Q Veranius les deacutedicants se disaient ldquoreconnaissants pour la paix et la construction (κατασκευή) des routesrdquo 49 La reacutealiteacute de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius eacutetait donc manifesteacutee par ce monument eacutedifieacute sur le bord drsquoune route certainement antique Lrsquoobservation des vestiges de la route a conduit Th Marksteiner agrave y voir sur un traceacute certainement preacuteromain une construction en fait nouvelle 50 Ainsi lrsquoobservation de lrsquoarcheacuteologue tranche-t-elle dans ce cas preacutecis lrsquoambiguiumlteacute du terme mecircme de la deacutedicace κατασκευή peut a priori comme lrsquoavait releveacute M Woumlrrle deacutesigner aussi bien la reacutefection ou lrsquoameacutenagement de lrsquoexistant que la construction ex nihilo 51

La mecircme prudence doit ecirctre appliqueacutee agrave lrsquoindication analogue que donne le stadiasme lui-mecircme agrave propos de travaux reacutealiseacutes entre Ideacutebessos et Kitanaura l C 3-4 ἀπὸ Ἰδεβησσοῦ ἡ εἰς Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων φέρουσα κατεσκεύασται ἐ[πὶ] στάδια λβ le verbe nrsquoindique pas neacutecessairement la construction nouvelle drsquoune route comme on lrsquoa soutenu 52 Drsquoautre part que les travaux de construction ou de reacutenovation aient eacuteteacute sur cette route conduits sur 32 stades indique-t-il qursquoagrave la date de lrsquoinscription ils demeuraient en cours sur le reste de la distance jusqursquoagrave Kitanaura pour devoir ecirctre ulteacuterieurement compleacuteteacutes Enfin cette indication isoleacutee dans le stadiasme impliquerait-elle que les travaux de voirie demeuraient alors incomplets uniquement sur cet itineacuteraire comme lrsquoont soutenu S Şahin et M Adak 53

Il existe enfin un possible troisiegraveme teacutemoignage de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius si ses sebasta erga attesteacutes agrave Kibyra sont bien des travaux de voirie comme deacutejagrave R Cagnat le pensait 54 Ces deux ou trois teacutemoignages de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius prennent place parmi les tregraves nombreuses reacutealisations que menegraverent agrave bien les premiers gouverneurs de la province en matiegravere de constructions ou reacuteparations drsquoutiliteacute geacuteneacuterale entre autres pour les phares les thermes et lrsquoaqueduc de Patara 55

Il paraicirct donc assureacute que le stadiasme rend compte agrave la fois de la mesure drsquoitineacuteraires existants et de la reacutealisation effective de travaux de voirie qursquoil srsquoagisse drsquoameacutenagement de reacutefection ou de construction Agrave cette œuvre mixte meneacutee en Lycie on peut comparer ce que lrsquoon sait de lrsquoœuvre viaire des Romains dans drsquoautres provinces en Asie il est possible que le premier gouverneur se soit en partie contenteacute de placer des milliaires sur des routes preacuteexistantes comme on lrsquoa vu supra p 67-68 Pour la Gaule Strabon attribue agrave M Agrippa le meacuterite drsquoavoir ouvert (ἔτεμε) depuis Lyon quatre routes mais on sait en reacutealiteacute que celles-ci existaient deacutejagrave et elles ne firent de sa part lrsquoobjet que de reacutefection ou drsquoameacutelioration 56 Comme la formulation de Strabon lrsquoexpression ὁδοὺς καθrsquo ὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν du preacuteambule afficheacute agrave Patara deacutesignait

47 Biagi 2008 les citations aux p 304 et 30748 Sur la notion de viae publicae cf Pekary 1968 1-36 Rathmann 2003 3-23 qui souligne la prudence neacutecessaire dans lrsquoutilisation de

la cateacutegorie de viae publicae49 Inscription de Bonda Tepesi en partie citeacutee supra p 65 et publieacutee par Marksteiner amp Woumlrrle 2002 545-569 S Biagi cite cet article

sans neacuteanmoins le prendre totalement en consideacuteration50 Op cit p 55351 Op cit p 561 voir Hellmann 1992 196-19752 Işkan 1998-1999 83 et 93-94 Şahin 2009 104 n 15 voulant faire une diffeacuterence entre κατεσκεύασται et ἐπεσκεύασται Nolleacute 1996 16

avait traduit ldquogebautrepariertrdquo Ccedilevik 2008 201 ldquorebuiltrepairedrdquo53 Şahin amp Adak 2007 16 74 et 11154 Cf supra p 66-67 n 2255 Reacutecapitulation des mentions eacutepigraphiques et des reacutealisations de Q Veranius par Woumlrrle 2007 90 n 36 cf aussi Schuler 2007 16

Pour la voirie on rappellera le pont de Termessos pregraves drsquoOinoanda ducirc agrave T Clodius Eprius Marcellus en 50 pC cf Milner 1998 Pour Patara cf Şahin 2007 H Işkan-Işik et al 2008 Eck 2008 Voir aussi Şahin 2008

56 Strabon 4611 C 208 cf Rathmann 2003 20-22

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 71

une œuvre agrave la fois symbolique et reacuteelle qursquoelle geacuteneacuteralisait et amplifiait crsquoeacutetait agrave la fois un message de propagande proclamant lrsquoinclusion de la Lycie entiegraverement mesureacutee parmi les provinces de lrsquoEmpire le compte rendu de travaux reacuteels et peut-ecirctre lrsquoannonce programmatique drsquoautres travaux agrave venir

Soulignons un dernier point relatif agrave lrsquoutilisation du stadiasme pour lrsquoarcheacuteologue de terrain crsquoest sans doute surinterpreacuteter cette source que de lrsquoutiliser pour dater de lrsquoeacutepoque de Claude les vestiges de routes effectivement retrouveacutes ici et lagrave en Lycie Certes lrsquoun des grands meacuterites de la remarquable eacutedition de S Şahin et M Adak est drsquoavoir releveacute et illustreacute gracircce agrave leur connaissance ineacutegaleacutee de la Lycie de nombreux vestiges de routes anciennes Mais crsquoest peut-ecirctre se deacutepartir de la prudence neacutecessaire que drsquoattribuer aux ldquoingeacutenieurs romainsrdquo tel segment de route construite entre Choma et Podalia et aux Romains de lrsquoeacutepoque de Claude une chausseacutee paveacutee entre Sidyma et Kalabatia 57 Gardons-nous donc de dater agrave la lumiegravere drsquoun texte geacuteneacuteral des vestiges particuliers 58 Sans doute faut-il parler plutocirct de route ldquoantiquerdquo voire ldquoanciennerdquo en lrsquoabsence drsquoartefacts associeacutes qui soient preacuteciseacutement datables en particulier de milliaires de cette eacutepoque et dans lrsquoattente de fouilles archeacuteologiques de ces segments de routes 59

LocaLIteacutes eacutetapes et cIteacutes

Degraves la reacuteveacutelation de son contenu lrsquoinscription du stadiasme de Patara a eacuteteacute reconnue comme une source importante pour la toponymie de la Lycie et lrsquoidentification des localiteacutes qui deacutefinissent chaque itineacuteraire mesureacute Peut-on neacuteanmoins utiliser la mention de ces localiteacutes dans le stadiasme comme un indice de leur statut institutionnel Dans son eacutetude de la geacuteographie historique de la Lycie occidentale parue en 2003 W Tietz nrsquoa pas heacutesiteacute agrave consideacuterer la mention drsquoune localiteacute dans le stadiasme comme lrsquoindice qursquoelle constituait agrave lrsquoeacutepoque de Claude une citeacute Tout nom que mentionne la liste comme point de deacutepart ou drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire serait celui drsquoune polis certes deux itineacuteraires paraissent laisser agrave lrsquoeacutecart les centres principaux de citeacutes pour conduire agrave une localiteacute secondaire mais dans les deux cas le nom de la citeacute dont deacutepend la localiteacute est ajouteacutee agrave titre de preacutecision 60 de lrsquoabsence drsquoune localiteacute importante sur le traceacute mecircme drsquoun itineacuteraire on pourrait aller jusqursquoagrave deacuteduire qursquoelle nrsquoeacutetait pas indeacutependante agrave cette eacutepoque 61

Plusieurs eacutediteurs et commentateurs ulteacuterieurs du stadiasme se sont neacuteanmoins abstenus drsquoutiliser le stadiasme comme une source pour la carte des citeacutes lyciennes sous Claude ainsi S Şahin et M Adak H Hellenkemper et Fr Hild ou encore S Mitchell qui comparait les informations du stadiasme de Patara avec ce que le traiteacute entre Rome et la Lycie de 46 aC nous apprend de la geacuteographie de la Lycie septentrionale 62 Mais en 2007 Chr Schuler a voulu agrave son tour interpreacuteter le stadiasme dans un sens intitutionnel ldquoim Stadiasmos sind ausschlieszliglich Siedlungen mit Polisstatus verzeichnetrdquo Cette regravegle pourrait notamment aider agrave retracer lrsquoeacutevolution du statut politique de deux localiteacutes Akarassos et Kodoppa qui agrave consideacuterer leur mention dans le stadiasme seraient des citeacutes alors que dans le traiteacute ceacutesarien elles eacutetaient mentionneacutees comme localiteacutes de rang secondaire 63

Il nrsquoest pas possible drsquoexaminer les quelque 50 toponymes que mentionne le stadiasme pour deacuteterminer srsquoils deacutesignent tous des citeacutes indeacutependantes Lrsquoenquecircte ne pourrait drsquoailleurs pas ecirctre complegravetement probante puisque lrsquoon manque de

57 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 107 et 186 Şahin 2009 10358 Le point a souvent eacuteteacute souligneacute pour les fortifications antiques eg par Y Garlan 1986 16 Cf aussi D Rousset dans le compte-rendu

de C Typaldou-Fakiris Villes fortifieacutees de Phocide et la IIIe guerre sacreacutee 356-346 av J-C (2004) RA 2005 p 101-10359 Cf deacutejagrave en ce sens Rousset 2010 122-123 et 144 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 et illustrations adoptent souvent pour les

vestiges de routes la prudente leacutegende ldquoroumlmischbyzantinischrdquo voire ldquoroumlmischosmanischrdquo Pour les routes de la reacutegion de Kyaneai eacutetudieacutees dans le cadre drsquoune prospection drsquoensemble (cf supra n 43) on a quelques indications chronologiques plus preacutecises Sur les milliaires cf supra p 67 et n 27

60 Tietz 2003 276 n 207 ldquoDas Milliarium nennt weder jeden Ort noch jedes Poliszentrum in Lykien sondern lediglich diejenigen groumlszligeren Ansiedlungen die an bedeutenden Straszligen lagen Poliszentren die abseits dieser Straszligen lagen treten nicht auf waumlhrend bei Orten die zu einer nicht gleichnamigen Polis gehoumlren deren Name ebenfalls genannt wird Alle Namen ohne weiteren Zusatz sind also auf die Poliszentren gleichnamiger Poleis zu beziehenrdquo de mecircme agrave propos de Kosara et de Lyrnai p 269 cf aussi p 224 262 265 273 et 284

61 Op cit p 292 agrave propos de Teacutelandros ldquoAutonome Muumlnzen liegen gleichfalls nicht vor und auch im Milliarium aus Patara taucht es nicht auf obwohl es an der Kuumlstenstraszlige von Telmessos nach Kalynda lag Man darf wohl davon ausgehen daszlig es erwaumlhnt worden waumlre wenn es sich um ein wichtiges lykisches Poliszentrum gehandelt haumltte Der Befund ist also derselbe wie bei Daidala das ebenfalls nicht genannt wird obwohl es an derselben Straszlige lag und laumlszligt vielleicht denselben Schluszlig zu daszlig Telandros wie dieses in der fruumlhen Kaiserzeit kein selbstaumlntiges Poliszentrum sondern de iure Teil der rhodischen Peraia war der allerdings de facto vom roumlmischen Statthalter in Patara verwaltet wurde (hellip)rdquo Dans le mecircme sens Schuler 2010 69-86 agrave la p 81 et n 79

62 Mitchell 2005 217-222 Texte de lrsquoinscription reproduit dans SEG 55 1452 et AE 2005 148763 Schuler 2007 77-78 Sur ce point voir mes reacuteserves deacutejagrave dans Rousset 2010 140 et 143

72 ndash Denis Rousset

sources preacutecises sur le statut politique des communauteacutes lyciennes au Ier s de notre egravere Ainsi entre le stadiasme de 45 pC et les sources soit anteacuterieures soit posteacuterieures qui peuvent indiquer le statut indeacutependant ou deacutependant drsquoune communauteacute il serait toujours loisible de supposer un changement de statut

Examinons neacuteanmoins le cas de quelques localiteacutes qui pourraient contrevenir agrave la regravegle eacutenonceacutee par W Tietz et Chr Schuler Il y a deux localiteacutes dont le nom est deacutefini par lrsquoadjonction drsquoun toponyme au geacutenitif Outre la mention Ἀτταλεία τῆς Π[αμφυλίας] (l C 8) qui indique la province voisine que lrsquoitineacuteraire atteint au sortir de la Lycie il y a [Κ]όδοπα τῆς Μυλιάδος (l B 37) Que Kodopa soit ainsi deacutefinie agrave la diffeacuterence drsquoautres localiteacutes eacutegalement mentionneacutees par le stadiasme dans la mecircme reacutegion la Milyade paraicirct destineacute agrave eacuteviter une confusion avec une possible homonyme 64

Or le cas de Kodopa est preacuteciseacutement celui sur lequel Chr Schuler a voulu fonder la regravegle que le stadiasme nommerait uniquement des noms de citeacutes Sur cette localiteacute de Milyade inconnue jusqursquoil y a peu il existe maintenant au total trois teacutemoignages outre le stadiasme de 45 pC Κοδοππα est mentionneacutee dans le traiteacute de 46 aC parmi les toponymes qui deacutesignent non pas des citeacutes mais des localiteacutes de rang secondaire comme lrsquoont mis en eacutevidence S Mitchell et Chr Schuler 65 Il existe drsquoautre part une eacutepitaphe drsquoArykanda graveacutee en lettres carreacutees et avec ligatures (IIe ou IIIe s pC ) pour une femme Κολοπηνῂ [καὶ ] Ἀρυκανδίδι S Mitchell avait judicieusement corrigeacute le premier ethnique en Κοδοπηνή et Chr Schuler a tireacute argument du double ethnique pour soutenir que Kodopa eacutetait comme Arykanda une citeacute 66 Chr Schuler eacutecarte en effet lrsquoideacutee que Kodopegravenegrave et drsquoautres ethniques de cette mecircme partie de la Lycie puissent ecirctre des ldquodeacutemotiquesrdquo car ldquoDer Gebrauch solcher Demotika ist (hellip) in dieser Zeit [lrsquoeacutepoque impeacuteriale] in Lykien nicht mehr uumlblichrdquo 67 Traiter lrsquoensemble de cette question est ici impossible et de toute faccedilon difficile faute de nombreuses sources pour tous les ethniques attesteacutes en Lycie Signalons seulement agrave titre drsquoexemple pour la mecircme reacutegion de la Milyade que deux eacutepitaphes attestent lrsquoune lrsquoethnique Elbesseus lrsquoautre le toponyme Elbessos qui est connu par deux autres sources comme deacutesignant une localiteacute de rang secondaire 68 Il est donc possible que des eacutepitaphes lyciennes drsquoeacutepoque impeacuteriale aient mentionneacute des ldquodeacutemotiquesrdquo ie des ethniques qui ne sont pas ceux drsquoune citeacute indeacutependante

Dans le cas de lrsquoeacutepitaphe drsquoArykanda mecircme si lrsquoon considegravere Kodopegravenegrave comme un ethnique de citeacute agrave lrsquoeacutegal drsquoArykandis cela montre que Kodopa eacutetait une citeacute au IIe ou IIIe s pC tandis qursquoelle eacutetait une localiteacute secondaire agrave lrsquoeacutepoque de Ceacutesar entre temps elle eacutetait donc devenue une citeacute Mais est-ce avant lrsquoeacutepoque de Claude et sa mention mecircme dans la troisiegraveme source qui la mentionne le stadiasme montre-t-elle sa promotion au statut de citeacute degraves cette eacutepoque comme lrsquoaffirme Chr Schuler Ce changement de statut pourrait aussi bien ecirctre posteacuterieur agrave cette eacutepoque et le stadiasme mentionnerait alors une localiteacute demeureacutee de rang secondaire de Ceacutesar jusqursquoagrave Claude On voit donc que le cas de Kodopa nrsquoest pas deacutecisif Quant agrave Akarassos eacutegalement mentionneacutee dans le stadiasme (l B 39) et eacutevoqueacutee par Chr Schuler elle figure eacutegalement parmi les localiteacutes de rang secondaire dans le traiteacute de 46 aC et elle nrsquoest dite ldquociteacuterdquo que dans une notice de Kapitocircn de Lycie connue par lrsquointermeacutediaire de Eacutetienne de Byzance 69

Parmi les localiteacutes que mentionne le stadiasme deux sont deacutefinies par lrsquoadjonction drsquoun nom de citeacute ou de territoire Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως (l B 21) est une localiteacute sur le territoire drsquoune reacutegion ou drsquoune citeacute formeacutee au total de huit communauteacutes dans la Lycie occidentale Lyrnai nrsquoeacutetait pas la ville principale de cet Eacutetat qui srsquoappelait sans doute Oktapolis Oktapolis mecircme nrsquoest pas mentionneacutee comme point drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire du stadiasme peut-ecirctre parce qursquoelle eacutetait agrave lrsquoeacutecart drsquoune route importante Quant agrave la preacutecision τῆς Ὀκτα[π]όλεως donneacutee pour cette seule localiteacute de la reacutegion peut-ecirctre eacutetait-elle destineacutee agrave eacuteviter une confusion avec une homonyme ou une paronyme 70

64 Adak amp Şahin 2004 68 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 150 n 255 En Carie existaient les Kodapeis nommeacutes dans les listes de tribut attiques et dans une inscription cf Bresson et al 2005 Drsquoautre part on a trouveacute agrave Korykos en Cilicie Tracheacutee plusieurs deacutedicaces agrave Zeus Kodopaios ou Kodopas cf notamment Sayar amp Şahin 2008 Varinlioğlu 2010

65 Voir SEG 55 1452 l 59 Cf op cit (supra n 62 et 63) respectivement aux p 210 et 77 cf aussi Rousset 2010 135-141 qui reproduit la liste des localiteacutes de rang secondaire

66 TAM II 794 (I Arykanda 147) commenteacutees par S Mitchell p 221 et par Chr Schuler p 7767 Loc cit p 7868 Voir TIB sv Rousset 2010 14069 Sur Akarassos cf TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 197-198 Agrave lrsquoincertitude sur le statut de Kodoppa et drsquoAkarassos est lieacutee la

question du statut politique et juridique de la Milyade agrave lrsquoeacutepoque de Claude telle que conduit agrave la poser une deacutecision drsquoun gouverneur que jrsquoai reacuteeacutediteacutee et commenteacutee dans Rousset 2010 145-152 commentaire sur ce point p 150 et 169

70 Voir principalement TIB sv ldquoLornaiardquo et ldquoOktapolisrdquo Tietz 2003 265-279 particuliegraverement p 265-269 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 148-151 150 et n 255 sur la possible confusion toponymique avec Lyrnas de Lycie orientale Faute de connaicirctre personnellement cette partie de la la Lycie occidentale je ne discute pas la localisation de Lyrnai Hippoukocircmegrave et Oktapolis en lrsquoabsence de sources nouvelles il serait

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 73

Dans la Lycie orientale on trouve mentionneacutee agrave quatre reprises l C 5 6 11 et 14 Kosara εἰς Κό[σ]αρα Μν[αρικῆς ] [ἀπ]ὸ Κοσά[ρ]ων [ἀπὸ Κοσάρων τ]ῆς Μναρικῆς ἀπὸ Κοσάρων [τ]ῆς Μναρικῆς Srsquoagirait-il par trois fois de preacutevenir une possible confusion La preacutecision indique en tout cas que Kosara appartenait agrave la reacutegion voire peut-ecirctre agrave lrsquoancien territoire drsquoune localiteacute appeleacutee Mnara Celle-ci non mentionneacutee dans le stadiasme apparaicirct dans une eacutepitaphe du IIIe s pC qui montre qursquoelle eacutetait alors elle-mecircme rattacheacutee agrave Phaseacutelis On a supposeacute que Mnara eacutetait identique aux Marmareis qui srsquoeacutetaient opposeacutes agrave Alexandre en 334 et que ces derniers avaient eacuteteacute englobeacutes dans le territoire de Phaseacutelis 71 Dans ces conditions il paraicirct peu vraisemblable que Kosara par trois fois deacutesigneacutee comme faisant partie de la Mnarikegrave ait eacuteteacute agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une citeacute indeacutependante

Il faut enfin rappeler le cas de Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων (l C 3-4 commenteacutees supra puis l C 5 et 12 sans la mecircme preacutecision) Cette localiteacute sise agrave lrsquoEst de la Lycie qui avait agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique eacutemis son propre monnayage et jouissait donc alors de son indeacutependance eacutetait bel et bien agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une communauteacute deacutependant de Termessos la Grande 72

Nrsquoen allait-il pas de mecircme pour Typallia qui est citeacutee agrave deux reprises dans le stadiasme (l C 6 et 7) Certes sa mention ne srsquoaccompagne pas de la preacutecision τῶν Τερμησσέων Typallia est par ailleurs explicitement attesteacutee comme une polis quelques deacutecennies seulement avant lrsquoeacutepoque de Claude dans une deacutedicace de c 30 aC Mais drsquoautre part deux eacutepitaphes de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont lrsquoune du IIIe s pC montrent que Typallia deacutependait de Termessos la Grande 73 Est-ce donc avant ou apregraves lrsquoeacutepoque de Claude qursquoelle avait perdu son indeacutependance Agrave vrai dire crsquoest la position mecircme de Typallia localiseacutee de faccedilon certaine sur un site au Nord de Kitanaura sur la route menant de cette localiteacute termessienne vers la ville de Termessos qui doit faire consideacuterer que Typallia faisait elle aussi neacutecessairement partie du territoire de Termessos degraves lrsquoeacutepoque du stadiasme comme lrsquoont souligneacute agrave la fois F Onur et S Şahin 74 Il est remarquable que le stadiasme ne donne pourtant pas la preacutecision τῶν Τερμησσέων pour Typallia agrave la diffeacuterence de Kitanaura

Relevons enfin un dernier point relatif agrave ces deux localiteacutes appartenant lrsquoune explicitement lrsquoautre certainement au territoire de Termessos nrsquoest-il pas singulier qursquoelles soient mentionneacutees dans le stadiasme alors que la citeacute de Termessos ne faisait assureacutement pas partie de la province de Lycie 75 On a rappeleacute supra p 68 lrsquoopinion admise suivant laquelle les itineacuteraires du stadiasme parcourent la seule Lycie et mentionnent agrave lrsquoexteacuterieur de la province uniquement deux villes limitrophes Kibyra en Asie et Attaleia ldquode Pamphylierdquo Ne doit-on pas deacutesormais preacuteciser qursquoil en va de mecircme assureacutement pour Kitanaura et certainement pour Typallia Et ne faudrait-il pas retoucher en conseacutequence le traceacute de la frontiegravere nord-est de la Lycie en la faisant passer entre Ideacutebessos et Kitanaura Enfin la mention dans le stadiasme de Trabenna et drsquoOnobara localiteacutes assez proches de Termessos et drsquoAttaleia peut-elle toujours ecirctre utiliseacutee comme la preuve que les premiegraveres appartenaient degraves lors agrave la Lycie agrave la diffeacuterence des secondes 76

Revenant agrave la question du statut politique des localiteacutes du stadiasme on doit enfin remarquer que la Lycie orientale preacutesente quelques cas de localiteacutes qui furent drsquoapregraves drsquoautres sources sans doute dans lrsquoensemble posteacuterieures englobeacutees par telle de leurs voisines respectives Ainsi Onobara mentionneacutee dans le stadiasme comme relieacutee par un itineacuteraire agrave Trabenna (l C 9) apparaicirct comme ldquoeine Dorfgemeinderdquo de Trabenna mecircme drsquoapregraves plusieurs inscriptions drsquoeacutepoque impeacuteriale qui ne sont pas preacuteciseacutement dateacutees 77 De mecircme alors que le stadiasme nomme de faccedilon distincte Ideacutebessos Akalissos et Korma

eacutegalement vain de discuter la question tregraves controverseacutee de lrsquoidentiteacute des huit communauteacutes qui composaient Oktapolis Tietz 2003 273 eacutecarte lrsquoideacutee qursquoelle puisse avoir compteacute Hippoukocircmegrave et Symbra parce que preacuteciseacutement celles-ci sont mentionneacutees dans le stadiasme contra Şahin loc cit

71 Voir SEG 51 1829 TIB sv ldquoKosarardquo et ldquoMnarardquo Iplikccedilioğlu 2004 114 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218-223 Ccedilevik 2008 205-20772 Voir Nolleacute 1996 TIB sv ldquoDikitanaurardquo Iplikccedilioğlu 2004 112-113 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 214-217 Iplikccedilioğlu et al 2007

296-300 ndeg 214-219 Ccedilevik 2008 200-205 Kizgut amp Pimouguet-Peacutedarros 200873 Voir SEG 44 1113 51 1838-1839 (le ndeg 1839 deacutejagrave SEG 2 671) TIB sv ldquoTypalliardquo Iplikccedilioğlu 2004 106-108 et 114-115 Şahin

amp Adak 2007 230-232 Iplikccedilioğlu et al 2007 282-296 nos 201-213 Ccedilevik 2008 198-20074 F Onur dans Ccedilevik et al 2005 161 et 162 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 216 et 231-232 et p 218 219 et 235 sur le traceacute de la

frontiegravere entre Termessos et Phaseacutelis75 Voir Heberdey 1934 732-775 sv ldquoTermessos 1)rdquo col 749-750 TIB p 103-105 et sv ldquoTermessosrdquo autonomie de la citeacute consideacutereacutee

comme pamphylienne et rattachement administratif agrave la province de Lycie-Pamphylie agrave partir de la creacuteation de cette double province sous Vespasien (cf supra n 9)

76 Ainsi Onur 2005 162 et 163 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 et 23377 Voir Heberdey amp Kalinka 1896 36-37 ndeg 47-48 et SEG VI 622 Iplikccedilioğlu 2004 123 et n 135 mentionnant plusieurs autres

attestations ineacutedites de ldquoTrebennaten aus Onobarardquo TIB sv ldquoOnobarardquo et ldquoTrebennardquo Ccedilevik et al 2005 161-166 sur lrsquohistoire antique de la citeacute S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 233 et 236-237 Ccedilevik 2008 195-198 (ldquokatoikia under Trebennardquo)

74 ndash Denis Rousset

comme localiteacutes deacutefinissant deux itineacuteraires (l C 1-2) les Akalisseis Idebesseis et Kormeis apparaissent dans des inscriptions de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont certaines sont dateacutees du IIIe s comme unis dans une ldquosympolitierdquo formeacutee autour drsquoAkalissos 78

Reacutecapitulant les cas examineacutes on voit que le stadiasme mentionne en 45 pC drsquoune part trois ou quatre localiteacutes qui nrsquoeacutetaient alors pas indeacutependantes cela est certain pour Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως et Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων vraisemblable pour Κόσαρα τῆς Μναρικῆς et pour Typallia Il y a drsquoautre part deux localiteacutes Akarassos et Kodopa qui sous Ceacutesar avaient eu un rang secondaire il est possible que la seconde soit devenue une citeacute ulteacuterieurement agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Inversement il y a trois localiteacutes Onobara Ideacutebessos et Korma qui apparaissent agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale en particulier dans des sources posteacuterieures au stadiasme comme ayant un rang secondaire deacutependant drsquoune de leurs voisines ou englobeacutees dans une sympolitie Agrave ces exemples on pourrait enfin ajouter le cas certes un peu diffeacuterent de Kastabara dont lrsquoexistence a eacuteteacute reacuteveacuteleacutee par sa mention dans le stadiasme 79 si lrsquoon accepte la localisation reccedilue agrave Deliktaş-Darıoumlzuuml site qui srsquoavegravere avoir appartenu au IIe s et au IIIe s pC agrave la citeacute de Tlos il faudra admettre que Kastabara indeacutependante sous Claude fut ensuite englobeacutee par sa voisine meacuteridionale

Est-il donc possible de faire du stadiasme la pierre de touche du statut de citeacute et drsquoen infeacuterer tant de changements de statut suivant des sens qui selon les cas seraient opposeacutes Les cas de Lyrnai et de Kitanaura contreviennent de toute eacutevidence agrave cet emploi ils interdisent de faire de la mention drsquoune localiteacute le sucircr indice drsquoun statut autonome

La mention dans le stadiasme ne peut ecirctre consideacutereacutee comme un brevet de citeacute Si tel eacutetait lrsquoobjet du stadiasme on devrait drsquoailleurs srsquoeacutetonner de lrsquoabsence drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba qui du moins pour les deux premiegraveres devaient ecirctre des citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude 80 Comme on lrsquoa mis en eacutevidence preacuteceacutedemment le stadiasme est une liste drsquoitineacuteraires drsquoune part mesureacutes drsquoautre part en partie ameacutenageacutes reacutepareacutes ou construits sous la conduite des Romains les lieux de deacutepart ou drsquoarriveacutee des itineacuteraires ainsi que quelques lieux intermeacutediaires mentionneacutes au passage sont des points ou des nœuds routiers Certes la plupart drsquoentre eux sont les centres urbains de communauteacutes qui sans aucun doute avaient agrave lrsquoeacutepoque de Claude le statut de citeacute Mais ce nrsquoest assureacutement pas le cas de tous

Des deux inscriptions du pilier de Patara la deacutedicace du monument par les Lyciens (face A) inscrite en 45-46 pC nous montre les Lyciens approuvant le nouvel ordre administratif et institutionnel mis en place lors de la reacuteduction en province Ainsi le message ideacuteologique de la conquecircte eacutetait partageacute et repris agrave leur compte par les Lyciens toujours fidegraveles agrave Rome mais deacutesormais conquis Crsquoest ce qursquoillustre eacutegalement la deacutedicace contemporaine graveacutee sur lrsquoautel de Claude entre Myra et Limyra qui montre aussi lrsquoœuvre routiegravere que la conquecircte amena sans deacutelai en Lycie Centrale

Lrsquoinscription des faces B et C qui est contemporaine de ces deux deacutedicaces ou bien de peu posteacuterieure est agrave la diffeacuterence de celles-ci toute de sobrieacuteteacute la reacutedaction de son preacuteambule (l B 1-8) et la mesure originelle des distances en milles me paraissent indiquer qursquoelle eacutemane des autoriteacutes romaines Est-ce dans le mecircme sens qursquoil faut interpreacuteter lrsquoabsence apparente de Boubocircn et de Komba qui serait sans doute singuliegravere dans un texte reacutedigeacute par les Lyciens Crsquoest cependant agrave lrsquointention des Lyciens que toutes les distances furent finalement converties en stades peut-ecirctre par un reacutedacteur local Ainsi lrsquoinscription concilie-t-elle les points de vue sinon de ses reacutedacteurs et de ses lecteurs du moins assureacutement des autoriteacutes romaines et des Lyciens devenus provinciaux

Si spectaculaire que soit le pilier de Patara et riches les inscriptions qursquoil porte il faut de faccedilon judicieuse mesurer lrsquoapport du stadiasme agrave la geacuteographie historique de la Lycie impeacuteriale La deacutecouverte de ce texte a permis de notables progregraves dans notre connaissance de la toponymie lycienne et dans lrsquoidentification des localiteacutes et des vestiges archeacuteologiques On doit en revanche se garder de le surinterpreacuteter pour lrsquohistoire des voies de communication et pour la geacuteographie des citeacutes-Eacutetats et se deacutefier de lrsquoamplification rheacutetorique propre au texte comme de notre propension agrave en tirer une regravegle geacuteneacuteralisante La liste du stadiasme mentionne des localiteacutes qui ne sont pas toutes les centres urbains de citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude Entre

78 Voir notamment TAM II 830 834 et 902 Jameson 1974a 41-42 et 1974b 216 TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 212-214 Kizgut et al 2009

79 L B 34 cf supra n 680 Cf supra p 65 et n 7 Aperlai est agrave la tecircte drsquoune sympolitie au Ier s pC cf IGR III 690 et SEG 52 1452 TIB sv Boubocircn frappe

monnaie sous Auguste sur un Seacutebasteion deacutedieacute sous Neacuteron figurent deux deacutedicaces nommant le Conseil et du Peuple de Boubocircn ainsi que le gouverneur de Lycie cf TIB sv Kokkinia 2008 7-8 35-38 ndeg 6 et 9 et p 160 Komba nrsquoest pas attesteacutee comme citeacute avant Ptoleacutemeacutee (533) et une inscription du IIIe s pC TAM II 734 TIB sv

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 75

ces localiteacutes ou lieux drsquoeacutetape la liste eacutenumegravere des itineacuteraires qui existaient degraves avant cette eacutepoque tantocirct les Romains se contentegraverent drsquoen recenser la longueur mesurant ainsi tout lrsquoespace de la nouvelle province tantocirct ils ameacutenagegraverent et reacuteparegraverent des routes existantes tantocirct enfin ils construisirent des routes comme lrsquoillustre le monument sis sur la voie entre Myra et Limyra Lrsquoinscription si elle conduit agrave chercher sur le terrain les traces mateacuterielles du reacuteseau viaire qui parcourait la Lycie ne nous autorise pas agrave les dater toutes en retour de lrsquoeacutepoque de Claude Ce sont agrave lrsquoinverse les progregraves de notre connaissance archeacuteologique eacutepigraphique et numismatique qui nous autoriseront agrave mesurer plus preacuteciseacutement lrsquoeffet reacuteel de lrsquoœuvre proclameacutee par le pilier de Patara et agrave deacutenombrer plus exactement les citeacutes que comptait la Lycie pacifieacutee par Rome

Reacutefeacuterences bibliographiques

ndash Euploia La Lycie et la Carie antiques p 439 agrave 462

AbreacuteviAtions

Beazley ARV2 J D Beazley Attic Red-figure Vase-painters 2e eacutedition Oxford 1963

FdX I Fouilles de Xanthos I P Demargne Les piliers funeacuteraires Paris 1958

FdX II Fouilles de Xanthos II H Metzger Lrsquoacropole lycienne Paris 1963

FdX IV Fouilles de Xanthos IV H Metzger Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Paris 1972

FdX V Fouilles de Xanthos V P Demargne Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris 1974

HTC P Debord et E Varinlioğlu dir Les hautes terres de Carie Bordeaux 2001

IPArk G Thuumlr et H Taeuber eacuted Prozeszligrechtliche Inschriften der griechischen Poleis Arkadien (IPArk) Vienne 1994

Labraunda J Crampa eacuted Labraunda Swedish Excavations and Researches The Greek Inscriptions 13-133 Lund 1972

R ndash O P J Rhodes et R Osborne Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford 2003

Sinuri L Robert eacuted Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa I Paris 1945

Tod M N Tod eacuted A Selection of Greek Historical Inscriptions I-II 2nd ed Oxford 1946-1948

Charisteria (1930) Charisteria Alois Rzach zum achtzigsten Geburtstag dargebracht

Ancient Anatolia (1986) Ancient Anatolia Aspects of Change and Cultural Development Essays in honor of M J Mellink Madison

Catalogue of Ancient Near Eastern Seals (1966) Catalogue of Ancient Near Eastern Seals in the Ashmolean Museum I Oxford

La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens (2007) La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens de Tyr agrave Carthage catalogue de lrsquoexposition Paris Institut du monde arabe 6 novembre 2007-20 avril 2008 Paris

Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia (2006) Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Antalya

The Aegean and the Near East (1956) The Aegean and the Near East Studies presented to Hetty Goldman on the occasion of her Seventy-fifth Birthday New York

Xanthos 1998 Xanthos en Turquie de la Perse agrave Byzance Dossiers drsquoarcheacuteologie Dijon

Iasos tra VI e IV sec a C Iasos tra VI e IV sec aC Miscellanea storico-archeologica Supplemento al volume 81deg degli Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara a a 181deg 2003-2004 Ferrara

Rumscheid Fr dir (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 13 bis 15 Oktober 2005 Bonn

Piri Reis eacuted E Z Oumlkte trans V Ccedilabuk (1988) Kitab-ı Bahriye II Ankara

Agora XIII BA Sparkes amp L Talcott The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 131-2 Black and plain pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC Princeton 1970

Agora XXXIII S I Rotroff The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 33 The Hellenistic Pottery The plain wares Princeton 2006

Kerameikos XI I Scheibler Kerameikos Ergebnisse der Ausgrabungen XI Die griechische Lampen Berlin 1976

Labraunda II1 P Hellstroumlm Labraunda Swedish excavations and researches II1 Pottery of Classical and late date terracotta lamps and glass (ActaAthen-4o 521) Lund 1965

Labraunda III2 J Crampa Labraunda Swedish excavations and researches III2 The Greek inscriptions I 1-12 (Period of Olympichos) (ActaAthen-4o 531) Lund 1965

Maussolleion at

Halikarnassos 7 L Vaag V Noslashrskov amp J Lund The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramic material and other finds from selected contexts Aarhus 2002

Milet III6 A Peschlow-Bindokat Milet Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 III6 Feldforschungen im Latmos Berlin 2005

440 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

NS A Maiuri Nuova Silloge epigrafica di Rodi e Cos Florence 1925

Olynthos V D M Robinson Excavations at Olynthos V Mosaics vases and lamps of Olynthos found in 1928 and 1931 (1933)

Olynthos XIII D M Robinson Excavations at Olynthos XIII Vases found in 1934 and 1938 (1950)

BMC Caria B V Head A Catalogue of the Greek Coins in the British Museum Greek Coins of Caria Cos Rhodes amp C Londres 1897

SNG Muumlnchen H R Baldus Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen 22Heft Karien Munich 2006

SNG Tuumlbingen D Mannsperger Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Muumlnzsammlung der Universitaumlt Tuumlbingen 5Heft Karien und Lydien Munich 1994

bibliogrAphie

Abbasoğlu H et W Martini eacuted (2003) Die Akropolis von Perge Band 1 Survey und Sondagen 1994-1997 Mayence

Adak M (2004) ldquoLokalisierung von Olympos und Korykos in Ostlykienrdquo Gephyra 1 27-52

Adam J-P (1981) Lrsquoarchitecture militaire grecque Paris

Adiego I J (1994) ldquoEl nombre cario Hecatomnordquo CFC(G) ns 4 247-256

mdash (1998) ldquoDie neue Bilingue von Kaunos und das Problem des karischen Alphabetsrdquo in Bluumlmel et al 1998 57-79

mdash (2000) ldquoLa inscripcioacuten greco-caria de los Hecatoacutemnides en el santuario de Sinurirdquo Kadmos 39 133-157

mdash (2007) The Carian Language With an appendix by K Konuk Leyde-Boston

mdash (2010) ldquoRecent Developments in the Carian Deciphermentrdquo in van Bremen amp Carbon 2010 147-176

mdash (2013) ldquoCarian Identity and Carian Languagerdquo in Henry 2013 15-20

Adiego I J P Debord et E Varinlioğlu (2005) ldquoLa stegravele caro-grecque drsquoHyllarima (Carie)rdquo REA 107 601-653

Ager S L (1996) Interstate Arbitrations in the Greek World 337-90 BC Berkeley

Akarca A (1952) ldquoMylasarsquoda Hellenistik bir Mezarrdquo Belleten 16 367-405

mdash (1959) Les monnaies grecques de Mylasa Bibliothegraveque de lrsquoInstitut Franccedilais drsquoArcheacuteologie drsquoIstanbul I Paris

mdash (1971) ldquoBeccedilinrdquo Belleten 25 3-37

Aringkerstad T (2000-2001) ldquoHellenistic-Roman Chamber Tombs at Milas Swedish Excavations 1938rdquo Opuscula Atheniensia 25-26 9-24

Aksakal A H (2003) Manisarsquonın Bilinmeyen Değerleri Manisa

Aktaş Ş (2009) ldquoStadiumrdquo in Işık 2009 358-359

Akurgal E (1941) Griechische Reliefs des VI Jahrhunderts aus Lykien Berlin

mdash (1961) Die Kunst Anatoliens von Homer bis Alexander Berlin

mdash (1993) Anadolu Uygarlıkları Ankara

Alston R et O van Nijf eacuted (2008) Feeding the Ancient Greek City Londres

Andersen S (2007) The Tylos Period Burials in Bahrain Volume I The Glass and Pottery Vessels Aarhus

Anderson-Stojanović V R (1987) ldquoThe Chronology and Function of Ceramic Unguentariardquo AJA 91 105-122

mdash (1992) Stobi The Hellenistic and Roman Pottery Princeton

Andrewes A (1938) ldquoEunomiardquo CQ 32 89-102

Andrianou D (2006) ldquoChairs Beds and Tables Evidence for Furnished Interiors in Hellenistic Greecerdquo Hesperia 75 219-266

Angeli Bertinelli M G et A Donati eacuted (2010) Cittagrave e territorio La Liguria e il mondo antico Atti del IV incontro internazionale di storia antica Gecircnes

Arık O (2007) ldquoOn the Ceramics found in the Preliminary Phase of the Peccedilin Excavationrdquo in Boumlhlendorf-Arslan et al 2007 523-530

Armstrong D et J J Walsh (1986) ldquoSIG 593 The letter of Flamininus to Chyretiaerdquo CPh 81 32-46

Arqueacute M-C S Lemaicirctre et S Y Waksman (2012) ldquoLes ceacuteramiques de cuisson en Lycie romaine essai de deacutefinition des faciegraves morphologiques et drsquoapprovisionnement en Meacutediterraneacutee orientalerdquo in Batigne-Vallet 2012 141-153

Arthur P (2007) ldquoPots and boundaries On cultural and economic areas between Late Antiquity and early Middle Agesrdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 15-27

Asheri D (1966) Distribuzioni di terra nellrsquoantica Grecia Turin

Ashmole B (1951) ldquoDemeter of Cnidusrdquo JHS 1951 13-28

Ashton G (1995) Ancient Megisti The Forgotten Kastellorizo Nedlands WA

Ashton R H J et A R Meadows (2008) ldquoThe Letoon Deposit Lycian League Coinage Rhodian Plinthophori and Pseudo-Rhodian Drachms from Haliartos (yet again) and Asia Minorrdquo NC 168 111-134

Aybek S et A K Oumlz eacuted (2010) Metropolis Ionia II The Land of the Crossroads Essays in Honour of Recep Mericcedil Istanbul

Aydaş M (2006) ldquoGladiatorial Inscriptions from Stratoniceia in Cariardquo EA 39 105-110

Aydınoğlu Uuml et A K Şenol eacuted (2010) Olive Oil And Wine Production in Anatolia during Antiquity Symposium Proceedings Istanbul

Babelon E (1907) Traiteacute des monnaies grecques et romaines II Description historique Tome 1 Comprenant les monnaies grecques depuis les origines jusqursquoaux guerres meacutediques Paris

Badie A S Lemaicirctre et J-C Moretti (2004) ldquoLe theacuteacirctre du Leacutetocircon de Xanthos Eacutetat des recherches en 1999rdquo Anatolia Antiqua 12 145-186

Bailey D M (1988) A Catalogue of the Lamps in the British Museum III Roman Provincial Lamps Londres

Balandier Cl (2002) ldquoLa deacutefense des territoires agrave Chypre de lrsquoeacutepoque archaiumlque aux invasions arabesrdquo DHA 281 175-206

mdash (2010a) Les fortifications au service de lrsquohistoire histoire de la deacutefense de Chypre de lrsquoeacutepoque chypro-archaiumlque aux invasions arabes Paris

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 441

mdash (agrave paraicirctre) La deacutefense de la Palestine aux peacuteriodes acheacutemeacutenide et helleacutenistique Eacutetude historique et archeacuteologique

Baldıran A (1990) Stratonikeia Nekropol Buluntuları thegravese ineacutedite Konya

mdash (1999) ldquoStratonikeiarsquodan Unguentariumlarrdquo Selccediluk Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi 4 Konya 335-356

Balot R K (2009) ldquoThe Virtue Politics of Democratic Athensrdquo in Salkever 2009 271-299

Bammer A (1968-1971) ldquoBeitraumlge zur ephesischen Architektur I Zum Eckkapitell eines Ringhallentempelsrdquo OumlJh 49 1-22

mdash (1974) ldquoZu den Kapitellen des Altares von Pergamonrdquo FuB 16 183-190

mdash (2007) ldquoLrsquoArchitecture helleacutenistique en Asie Mineure et ses concepts reacutetrospectifs et anticipantsrdquo in Images et moderniteacute helleacutenistiques Appropriation et repreacutesentation du monde drsquoAlexandre agrave Ceacutesar Rome 91-101

Baran A (2004) ldquoBeccedilin Zeus Karios () Tapınağırdquo I ve II Arkeolojik Araştırmaları Sempozyumu Ankara 19-38

mdash (2009) ldquoKarian Architecture before the Hekatomnidsrdquo in Rumscheid 2009 291-313

Barnett R D (1957) The Nimrud Ivories Londres

mdash (1980) ldquoA Winged Goddess of Wine on an Electrum Plaquerdquo AS 30 169-178

Başaran C A Yalccedilın et M Tombul (1998) ldquo1995 Yılı Skepsis Aşağı Kent ve Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo VIII MKKS (7-9 Nisan 1997 Kuşadası) Ankara 551-585

Batigne-Vallet C eacuted (2012) Les ceacuteramiques communes comprises dans leur contexte reacutegional Faciegraves de consommation et mode drsquoapprovisionnement Actes de la table ronde organiseacutee agrave Lyon les 2 et 3 feacutevrier 2009 Lyon

Bats M (1993) ldquoLa vaisselle culinaire comme marqueur culturel lrsquoexemple de la Gaule meacuteridionale et de la Grande-Gregravece (ive-ier s av J-C)rdquo Terre cuite et socieacuteteacute la ceacuteramique document technique eacuteconomique culturel XIVe Rencontre internationale drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire drsquoAntibes Actes des rencontres 21-22-23 octobre 1993 Juan-les-Pins 407-425

Baughan E P (2004) Anatolian Funerary Klinai Tradition and Identity Thegravese PhD University of California Berkeley

Bean G E et J M Cook (1955) ldquoThe Halicarnassus Peninsulardquo ABSA 50 56-170

mdash (1957) ldquoThe Carian Coast IIIrdquo ABSA 52 58-146

Bellinger A R et P Grierson (1973) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbartion Oaks Collection and in the Whittemone Collection Vol I Washington

Bencivenni A (2003) Progetti di riforme costituzionali nelle epigrafi greche dei secoli IV-II aC Bologne

Benter M (2009) ldquoHydas eine befestigte Houmlhensiedlung auf der Bozburun-Halbinselrdquo in Rumscheid 2009 481ndash501

Berg W (1979) ldquoHecate Greek or lsquoAnatolianrsquo rdquo Numen 21 128-140

Berg Brise M (2004) ldquoHellenistic and Early Roman Pottery from Halikarnassosrdquo in Isager amp Pedersen 2004 177-189

Berges D (2006) Knidos Beitraumlge zur Geschichte der archaischen Stadt Mayence

Berns C et H von Hesberg eacuted (2002) Patris und Imperium Kulturelle und politische Identitaumlt in den Staumldten in den

roumlmischen Provinzen Kleinasiens in der fruumlhen Kaiserzeit Kolloquium Koumlln November 1998 Cologne

Berti F (1993) Iasos di Caria Arslantepe Hierapolis Iasos Kyme Scavi archaeologici Italiani in Turchia Venise 189-249

mdash (2004) ldquoAppunti per lo studio dei vasi attici a figure rosse di Iasosrsquo in Iasos tra VI e IV sec aC 101-117

mdash (2005) ldquoDigressioni su alcune anfore panatenaiche offerte votive e culti nellrsquoagora di Iasosrdquo in Pierobon Benoit 2005 116-129

Berti F et C Franco (2006) ldquoNote su frammenti di ceramica attica con graffitirdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 21-28

Berti F et V Graziano (1994) Iasos Catane

Berti F et L Innocente (1998) ldquoDue nuovi graffiti in alfabeto cario da Iasosrdquo in Bluumlmel et al 1998 137-142

mdash (2005) ldquoGraffito cario su piede di coppa atticardquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 11 20-21

Berti F R Fabiani Z Kızıltan et M Nafissi eacuted (2010) Wandering Marbles of Iasos at the Istanbul Archaeological Museum Istanbul

Bessac J-Cl (1993) Lrsquooutillage traditionnel du tailleur de pierre De lrsquoAntiquiteacute agrave nos jours Paris

Beyer D (1997) ldquoEmar et Ougarit reacuteflexions sur la glyptique de deux villes de Syrie du Nord vers la fin de lrsquoacircge du bronzerdquo in Caubet 1997 171-183

Biagi S (2008) ldquoLe stadiasmos de Patara et la deacutefinition de lrsquoespace romain dans la nouvelle province de Lycie-Pamphylierdquo Res Antiquae 5 299-307

Bianco E (2000) ldquoChabrias Atheniensisrdquo RSA 30 47-72

Bilde PG V Noslashrskov et P Pedersen eacuted (1999) Hvad fandt vi Aarhus

Bilgin A R Dinccedil et M Oumlnder (1996) ldquoLydiarsquodaki iki Tuumlmuumlluumlsrsquode Temizlik Kazısı Ccedilalışmalarırdquo ADerg 4 207-222

Bingoumll O (19761977) ldquoDie Dachziegel von Bayrakli (Alt-Smyrna)rdquo Anadolu 20 19761977 63-81

mdash (1980) Das ionische Normalkapitell in hellenistischer und roumlmischer Zeit in Kleinasien IstMitt Beiheft 20 Tubingen

Birley A R (2005) The Roman Government of Britain Oxford

Blaise F (2006) ldquoPoetics and Politics Tradition re-worked in Solonrsquos Eunomia [Poem 4]rdquo in Blok amp Lardinois 2006 114-133

Blok J H et A P M H Lardinois eacuted (2006) Solon of Athens New Historical and Philological Approaches Leyde

Blondeacute F (2007) Les ceacuteramiques drsquousage quotidien agrave Thasos au IVe siegravecle avant J-C Eacutetudes Thasiennes XX Paris

Blum H B Faist P Pfaumllzner et A-M Wittke eacuted (2002) Bruumlckenland Anatolien Ursachen Extensitaumlt und Modi des Kulturaustausches zwischen Anatolien und seinen Nachbarn Tuumlbingen

Bluumlmel W (1990) ldquoZwei neue Inschriften aus Mylasa aus der Zeit des Maussollos rdquo EA 16 29-43

mdash (1991) Die Inschriften der Rhodischen Peraia IK 38 Bonn

mdash (1992a) Die Inschriften von Knidos I IK 41 Bonn

mdash (1992b) ldquoEinheimische Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo EA 20 7-34

442 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1993) ldquoSGDI 5727 (Halikarnassos) eine Revisionrdquo Kadmos 32 1-18

mdash (1994a) ldquoTwo New Inscriptions from the Cnidian Peninsula Proxeny Decree for Epameinondas and a Funeral Epigramrdquo EA 23 157-159

mdash (1994b) ldquoUumlber die chronologische und geographische Verteilung einheimischer Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo in Giannotta et al 1994 65-86

mdash (1995) ldquoInschriften aus Karien Irdquo EA 25 35-64

mdash (2002) ldquoNeue Fragmente der Pachturkunden aus Amosrdquo EA 34 107-111

mdash (2004) ldquoNeue Inschriften aus Karien II Mylasa und Umgebungrdquo EA 37 1-43

Bluumlmel W et A Kızıl (2004) ldquoEine neue karische Inschrift aus der Region von Mylasardquo Kadmos 43 131-138

Bluumlmel W P Frei et Chr Marek eacuted (1998) Colloquium Caricum Akten der internationalen Tagung uumlber die karisch-griechische Bilingue von Kaunos 3110-1111997 in Feusisberg bei Zuumlrich Kadmos 37 57-79

Boardman J et G Buchner (1966) ldquoSeals from Ischia and the Lyre-Player Grouprdquo JDAI 81 1-62

Boardman J (1967) Excavations in Chios 1952-1955 Greek Emporio Londres

mdash (1968) Archaic Greek Gems Schools and Artists in the Sixth and Early Fifth Centuries BC Londres

mdash (1970) Greek Gems and Finger Rings Londres

mdash (1990) ldquoThe Lyre Player Group of Seals an Encorerdquo AA 1 1-17

mdash (2000) Persia and the West An Archaeological Investigation of the Genesis of Achaemenid Art Londres

mdash (2003) Die Perser und der Westen Mayence

Bockisch G (1969) ldquoDie Karer und ihre Dynastenrdquo Klio 51 117-75

Boedeker D (1983) ldquoHecate a Transfunctional Goddessrdquo TAPhA 113 79-93

Boumlhlendorf-Aslan B A O Uysal et J Witte-Ott eacuted (2007) Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeology Contexts Proceedings of the First International Symposium on Late Antique Byzantine Seljuk and Ottoman pottery and tiles in archaeological context Ccedilanakkale 1-3 June 2005 Byzas 7 Istanbul

Bonifay M et J-C Treacuteglia eacuted (2007) LRCW2 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1662 (I)

Borchhardt J (19691970) ldquoEin Totengericht in Lykien Zum Grabmal des χntildetabura in Limyrardquo IstMitt 19-20 187-222

mdash (1975) Myra eine lykische Metropole in antiker und byzantinischer Zeit Istanbuler Forschungen Band 30 Berlin

mdash (1991) ldquoEin Ptolemaion in Limyrardquo RA 309-322

mdash (1993) Die Steine von Zẽmuri Archaumlologische Forschungen an den Verborgenen Wassern von Limyra Vienne

mdash (1990a) ldquoKunst in Lykienrdquo in Borchhardt et al 1990 45-49

mdash (1990b) ldquoDas Heroon von Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 75-78

Borchhardt J et G Dobesch eacuted (1993) Akten des II Internationalen Lykien-Symposium Vienna 6-12 mai 1990 Vienne

Borchhardt J H Eigner M Pesditschek et P Ruggendorfer eacuted (1997-1999) ldquoArchaumlologisch-sprachwissenschaftliches Corpus der Denkmaumller mit lykischer Schriftrdquo Anzeiger OumlAW phil-hist Kl 1342 Vienne 11-96

Borchhardt J R Jacobek et A Dinstl eacuted (1990) Goumltter Heroen Herrscher in Lykien Munich

Borchhardt J G Neumann et K Schulz (2003) ldquoTuminehiTymnessosrdquo Adalya 6 21-89

Borchhardt J et S Şişmanoğlu (1999) ldquoDas Diptychon von TubureTyberissosrdquo in Scherrer et al 1999 275-297

Borchhardt J et G Stanzl (1990) ldquoEin hellenistischer Bau des Herrscherkultes Das Ptolemaion in Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 79-84

Borza E N et O Palagia (2007) ldquoThe Chronology of the Macedonian Royal Tombs at Verginardquo JdI 122 81-124

Bousquet J (1992) ldquoLes inscriptions du Leacutetocircon en lrsquohonneur drsquoArbinas et lrsquoeacutepigramme grecque de la stegravele de Xanthos Lrsquoinscription bilingue de Deacutemokleidegraves et les inscriptions lyciennes unilinguesrdquo in Fouilles de Xanthos IX1 Paris 155-199

Bowden W L Lavan et C Machado eacuted (2004) Recent Research on the Late Antique Courtryside Leyde-Boston

Bowersock G W (1983) Roman Arabia New York

Boyd Th D (1978) ldquoThe Arch and the Vault in Greek Architecturerdquo AJA 82 83-100

Boysal Y (1970) ldquoTurgut Kazısı 1969 Yılı Raporurdquo Anadolu 12 63-78

mdash (1998) ldquo1996 Yılı Stratonikeia Ccedilalışmalarırdquo KST 19-2 153-160

Boysal Y et M Kadıoğlu (1999) ldquo1997 Yılı Stratonikeia Nekropol Ccedilalışmalarırdquo KST 20-2 215-228

Bracke H (1993) ldquoPisidia in Hellenistic times (334-325 BC)rdquo in Waelkens 1993 15-35

Brandt B V Gassner et S Ladstaumltter eacuted (2005) Synergia Festschrift fuumlr Friedrich Krinzinger II Vienne

Bresson A (1991) Recueil des inscriptions de la Peacutereacutee rhodienne Paris-Besanccedilon

mdash (2007a) ldquoUnity Diversity and Conflict in Hellenistic Lyciardquo in Elton amp Reger 2007 73-79

mdash (2007b) ldquoLes Cariens ou la mauvaise conscience du barbarerdquo in Urso 2007 209-228

Bresson A P Brun et E Varinlioğlu (2001) ldquoLes Inscriptions Grecques et Latinesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 81-305

Bresson A P Brun R Descat et K Konuk (2005) ldquoUn deacutecret honorifique des Kodapeis (Carie du Sud)rdquo REA 107 69-81

Bresson A et R Descat eacuted (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au IIe s aC Bordeaux

Bresson A D Rousset et J-M Carbon (2007) ldquoLes estampages du fonds Louis Robertrdquo CRAI 2 643-660

Briant P (1992) Darius les Perses et lrsquoEmpire Paris

mdash (1996) Histoire de lrsquoempire perse Paris

Brijder H A G eacuted (1984) Ancient Greek and Related Pottery Proceedings of the International Vase Symposium in Amsterdam 12-15 Avril 1984 Amsterdam

Broneer O (1930) Corinth IV Terracotta Lamps Athegravenes

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 443

Bruer S G et M Kunze (2010) Der Stadtplan von Patara und Beobachtungen zu den Stadtmauern Patara I 1 Istanbul

Brun P (1994) ldquoLes fortifications drsquoHyllarima Philon de Byzance et Pleistarchosrdquo in Debord amp Descat 1994 193-204

mdash (2001) ldquoLes sites archeacuteologiquesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 23-75

mdash (2007a) ldquoLa Carie et les Cariens vus depuis Athegravenes au Ve siegraveclerdquo in Brun 2007b 13-32

mdash eacuted (2007b) Scripta Anatolica Hommages agrave Pierre Debord Bordeaux

Bruneau Ph (1970a) Recherches sur les cultes de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Paris

mdash (1970b) ldquoTombes drsquoArgosrdquo BCH 94 437-531

mdash (1970c) Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la maison des Comeacutediens La vaisselle Paris

Bruns-Oumlzgan Chr (1987) Lykische Grabreliefs des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Tuumlbingen

mdash (2002) ldquoEine fruumlhkaiserzeitliche Stoa in Knidos und ihre Funderdquo in Berns amp Hesberg 2002 247-256

mdash (2004) Knidos A Guide to the Ancient Site Konya

mdash (2005) ldquoAttische Bildhauer in Knidosrdquo in Strocka 2005 179-191

Bryce T R (1986) The Lycians I The Lycians in Literary and Epigraphic Sources Copenhague

Buchholz H G (1978) ldquoTamassos Zypern 1974-1976 3 Berichtrdquo AA 155-230

Buckler J (1980) The Theban Hegemony 371-362 BC Cambridge-Londres

mdash (1998) ldquoEpameinondas and the new inscription fron Knidosrdquo Mnemosyne s IV 51 192-205

mdash (2003) Aegean Greece in the Fourth Century BC Leyde-Boston

Buraselis K (2008) ldquoThe Problem of the Ptolemaic Sibling Marriage A Case of Dynastic Acculturationrdquo in McKechnie amp Guillaume 2008 291-302

Burkert W (1992) The Orientalizing Revolution Cambridge

mdash (2001) ldquoLa religione greca allrsquoombra dellrsquoOriente i livelli dei contatti e degli influssi rdquo in Ribicini et al 2001 21-30

Burn L (2004) Hellenistic Art From Alexander the Great to Augustus Los Angeles

Buschor E (1950) Maussollos und Alexander Munich

Buschmann K (1992) ldquoHızırlık bei Fethiye das altlykische Telebehirdquo AST 10 429-438

Buumlyuumlkyoumlruumlk F et C Tibet (1999-2000) ldquo1998-1999 Yılı Antalya Doğu Nekropoluuml Kurtarma Kazılarırdquo Adalya 4 115-171

Cahn H A (1970) Knidos Die Muumlnzen des sechsten und fuumlnften Jahrhunderts v Chr Berlin

Canciani F et F W von Hase (1979) La tomba Bernardini di Palestrina Rome

Cannadine D et S Price eacuted (1987) Rituals of Royalty Power and Ceremonial in Traditional Societies Cambridge

Caputo V eacuted (2008) Iasos in Etagrave Romana Miscellanea storico-archeologica Suppl au vol 83-84 de Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Ferrare

Cargill J (1981) The Second Athenian League Empire or Free Alliance Berkeley-Los Angeles-Londres

Carney E D (2005) ldquoWomen and Dunasteia in Cariardquo AJPh 126 65-91

Carubba O (1993) ldquoDynasten und Staumldte Sprachliche und sonstige Bemerkungen zu den Namen auf den lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 11-25

Carstens A M (1999a) Death Matters Funerary Architecture on the Halikarnassos Peninsula Thegravese Copenhague

mdash (1999b) ldquoSepulchral Architecture on the Halicarnassos Peninsulardquo in Proceedings of the XVth International Congress of Classical Archaeology Amsterdam July 12-17 1998 109-111

mdash (2002) ldquoTomb Cult on the Halikarnassos Peninsulardquo AJA 106 391-409

mdash (2006) ldquoCypriot chamber tombsrdquo in Wriedt Soslashrensen amp Winther Jacobsen 2006 125-179

mdash (2008) ldquoTombs of the Halikarnassos Peninsula ndash the Late Bronze and Early Iron Agerdquo in Pedersen 2008 52-118

mdash (2009) Karia and the Hekatomnids The Creation of a Dynasty Oxford

mdash (2013) ldquoDivine Kingship at the City Centrerdquo in Henry 2013

mdash (agrave paraicirctre) ldquoBridging the boundary the sacrificial deposit of the Maussolleion of Halikarnassos and its symbolic languagerdquo in Draycott C et M Stamatopoulou eacuted Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Carte geacuteologique de Turquie (1963) feuillet Konya 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964a) feuillet Denizli 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964b) feuillet Izmir 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1997) feuillets Fethiye L8 L9 M8 M9 et Antalya L10 M10-M11 1100000e Maden Tetkik ve Arama genel muumlduumlrluumlğuuml Ankara

Carter J C (1970) ldquoRelief Sculptures from the Necropolis of Tarantordquo AJA 74 125-137

Cataldi S eacuted (2004) Poleis e Politeiai Atti del Convegno Internazionale di Storia Greca (Torino 2002) Alexandrie

Caubet A eacuted (1997) De Chypre agrave la Bactriane Les sceaux du Proche-Orient ancien Actes du colloque international Museacutee du Louvre 18 mars 1995 Paris

mdash (1998) Lrsquoart des modeleurs drsquoargile Antiquiteacutes de Chypre Coroplastique 2 Paris

Cavalier L (2005) Architecture romaine drsquoAsie Mineure Les monuments de Xanthos et leur ornementation Bordeaux

mdash (2006) ldquoObservations sur lrsquoarchitecture de Xanthos agrave lrsquoeacutepoque archaiumlquerdquo REA 108 327-354

mdash (2007) ldquoHorrea drsquoAndriakegrave et Patara un nouveau type drsquoeacutedifice fonctionnel en Lycie agrave lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo REA 109 51-65

mdash (2012) ldquoDeux nouveaux temples agrave Limyra rdquo in Seyer 2012 133-139

Ccedilevik N (2008) ldquoNortheast Lycia The New Evidence - Results from the Past Ten Years from the Bey Mountains Surface Surveysrdquo Adalya 11 189-233

Ccedilevik N B Varkıvanccedil et E Akyuumlrek eacuted (2005) Trebenna tarihi arkeolojisi ve doğası Trebenna its history archaeology and natural environment Istanbul

444 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Ccedilevik N et I Pimouguet-Peacutedarros (2010) ldquoFortifications et systegraveme deacutefensif de Myra Recherches 2009rdquo Anatolia Antiqua 18 243-275

Chambers M A (1955) ldquoThe Twelve Gods at Cosrdquo HThR 48 153-154

Chantraine P (1999) Dictionnaire eacutetymologique de la langue grecque Paris

Chapoutier F (1934) Les Dioscures au service drsquoune deacuteesse Paris

Chiekova D (2008) Cultes et vie religieuse dans les citeacutes du Pont Gauche (VIIe ndash Ier s avant J C) Berne

Childs W A P et P Demargne (1989) Le monument des Neacutereacuteides Le decor sculpteacute Fouilles de Xanthos VIII Paris

Choisy A (1876) ldquoNote sur les Tombeaux Lydiens de Sardesrdquo RA 32 73-81

Ccedililingiroğlu A (1997) Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı Izmir

Cimok F (2000) Antioch Mosaics Istanbul

Civelek A (2001) Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Doumlnemi Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

Clay J (1984) ldquoThe Hecate of the Theogonyrdquo GRBS 25 27-38

Colas-Rannou F (2009) ldquoImages et socieacuteteacute en Lycie au VIe siegravecle avant J-C le pilier drsquoIsinda et son programme iconographiquerdquo REA 111 453-474

mdash (agrave paraicirctre) ldquoDrsquoune mixiteacute agrave une identiteacute les Lyciens et leurs imagesrdquo in Ziche (agrave paraicirctre)

Colvin S eacuted (2004) The Greco-Roman East Cambridge

Ccedilokay-Kepccedile S (2006) The Karaccedilallı Necropolis near Antalya Adalya Suppl series 4 Antalya

Cook J M (1961) ldquoSome Sites of the Milesian Territoryrdquo ABSA 56 90-101

mdash (1965) ldquoOld-Smyrna Fourth-Century Black Glazerdquo ABSA 60 143-153

Cook J M et W H Plommer (1966) The Sanctuary of Hemithea at Kastabos Cambridge

Corbett P E (1955) ldquoPalmette Stamps from an Attic Black-glaze Workshoprdquo Hesperia 24 172-186

Corso A (2007) ldquoThe cult and political background of the Knidian Aphroditerdquo in Proceedings of the Danish Institute at Athens V Athegravenes 173-197

Corsten Th (2007a) ldquoKibyratis in Antiquityrdquo Anatolian Archaeology 13 18-19

mdash (2007b) ldquoKibyra und Lykienrdquo in Schuler 2007 175-181

mdash (2008) ldquoResearch in the Kibyratis in 2006 and 2007rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas 6 112-116

mdash (2009) ldquoZwei Inschriften zur fruumlhen Geschichte von Kibyrardquo in Tekin 2009 91-98

Ccediloumlrtuumlk U (2004) Kuzey Karia Akccedilay Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması thegravese MA Muğla

mdash (2008) ldquoKuzey Karia Akccedilay (Harpasos) Vadisi Mezar Mimarisi Hakkında Bir Araştırmardquo Anadolu (Anatolia) ns 2 37-60

Costabile F (1997) LrsquoArchitettura samia in Occidente Soveria Manelli

Coulton J J (1982) ldquoTermessians at Oinoandardquo AS 32 115-131

mdash (1994) ldquoThe Fortifications of Balbourardquo REA 96 327-335

mdash (1998) ldquoHighland Cities in South-West Turkey The Oinoanda and Balboura Surveysrdquo in Matthews 1998 227-236

Coupel P et P Demargne (1969) Le Monument des Neacutereacuteides LrsquoArchitecture Texte et Planches photographiques Fouilles de Xanthos III Paris

Crowther Ch V (1993) ldquoForeign Judges in Seleucid Citiesrdquo JAC 8 57-61

mdash (1995) ldquoIasos in the Second Century BC III Foreign Judges from Prienerdquo BICS 40 91-136

mdash (1999) ldquoAus der Arbeit der lsquoInscriptiones Graecaersquo IV Koan Decrees for Foreign Judgesrdquo Chiron 39 251-320

Curti F et A Parrini (agrave paraicirctre) ldquoIasos importazioni di ceramica attica a figure rosse nel V nel IV sec a Crdquo

Culasso Gastaldi E (2003) ldquoUn decreto ateniese di prossenia per tre individui di Iasos (IG II2 3 + 165)rdquo ZPE 142 109-118

mdash (2004) Le prossenie ateniesi del IV secolo aC Gli onorati asiatici Alexandrie

Davesne A et F Laroche-Traunecker (1998) Le site de Meydancıkkale Recherches entreprises sous la direction drsquoEmmanuel Laroche (1971-1982) Paris

Davies J K (1969) ldquoThe Date of IG II2 1609rdquo Historia 18 309-333

Debord P (1969) ldquoSur les inscriptions de la peacuteriode drsquoOlympichos agrave Labraundardquo REA 71 383-389

mdash (1982) Aspects sociaux et eacuteconomiques de la vie religieuse dans lrsquoAnatolie greacuteco-romaine Leyde

mdash (1994) ldquoEssai sur la geacuteographie historique de la reacutegion de Stratoniceacuteerdquo in Mactoux amp Geacuteny 1994 107-121

mdash (1999) LrsquoAsie Mineure au IVe siegravecle (412-323 aC) Pouvoirs et jeux politiques Bordeaux

mdash (2003) ldquoCiteacute grecque-village carien Des usages du mot koinonrdquo Studi ellenistici 2003 115-180

mdash (2008) ldquoApollon en Carierdquo in Şahin 2008 57-67

mdash (2009) ldquoPeut-on deacutefinir un pantheacuteon carien rdquo in Rumscheid 2009 251-266

Debord P et R Descat eacuted (1994) Fortifications et deacutefense du territoire en Asie Mineure occidentale et meacuteridionale Table-ronde Istanbul 20-27 mai 1993 REA 96

Debord P et E Varinlioğlu eacuted (2001) Les Hautes Terres de Carie Bordeaux

mdash eacuted (2011) Citeacutes de Carie Harpasa Bargasa Orthosia dans lrsquoAntiquiteacute Rennes

Dedeoğlu H (2003) The Lydians and Sardis Izmir

Dedeoğlu H et H Malay (1994) ldquoKuzey Lydiarsquoda Geccedil Hellenistik Bir Mezarrdquo Arkeoloji Dergisi 2 Izmir 129-135

Delemen I (2007) The Achaemenid Impact on Local Populations and Culture in Anatolia (6th-4th centuries BC) Papers Presented at the International Workshop Istanbul 20-21 May 2005 Istanbul

De Ligt L eacuted (2004) Roman Rule and Civic Life Local and Regional Perspectives Leyde

Delrieux F (2001) ldquoIasos agrave la fin du IVe siegravecle aC Les monnaies aux fruits de mer des fils de Theacuteodotos au versement de lrsquoekklesiastikonrdquo REG 114 160-189

mdash (2008) ldquoLe deacutecret drsquoIasos en lrsquohonneur des fils de Peldeacutemis agrave lrsquoeacutepoque classiquerdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 14 33-36

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 445

Deltour-Leacutevie Cl (1982) Les piliers funeacuteraires de Lycie Louvain-la-Neuve

Dellbruumlck R (1912) Hellenistische Bauten in Latium II Strasbourg

Demargne P (1974) Tombes-maisons Tombes rupestres et sarcophages Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1990) ldquoDas Nereiden-Monument von Xanthosrdquo in Borchhardt et al 1990 65-69

Demirer Uuml (1998) ldquo1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısırdquo MKKS (7 ndash 9 Nisan Kuşadası 1997) Ankara 25-41

Demirtaş M B (2007) Technical and Workmanship Features of the Temple of Artemis at Magnesia thegravese ineacutedite

mdash (2010) ldquoKaria-Ionia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağırdquo in Aybek amp Oumlz 2010 105-113

De Polignac F (2005) ldquoUsages de lrsquoeacutecriture dans les sanctuaires du haut archaiumlsmerdquo Kernos Suppl 15 13-25

Descat R (1994) ldquoLes forteresses de Theacutera et de Kallipolisrdquo in Debord amp Descat 1994 205-214

mdash (1994) ldquoLa geacuteographie dans les listes des tributs attiques Lepsimandos et Kasocirclaba en Carierdquo ZPE 104 61ndash68

mdash (1998) ldquoLa carriegravere drsquoEupoleacutemos strategravege maceacutedonien en Asie Mineurerdquo REA 100 167-190

Des Courtils J (1994) ldquoNouvelles donneacutees sur le rempart de Xanthosrdquo in Debord amp Descat 1994 285-298

mdash (1995) ldquoUn nouveau bas-relief archaiumlque de Xanthosrdquo RA 2 337-364

mdash (2003) Guide de Xanthos et du Leacutetocircon Istanbul

mdash (2001) ldquoXanthos et le Leacutetocircon au IIe s aCrdquo in Bresson amp Descat 2001 213-224

mdash (2006) ldquoNouvelles deacutecouvertes agrave Xanthosrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 145-152

mdash (2007) ldquoIntroduction La Lycie dans lrsquohistoirerdquo in Lemaicirctre 2007a 11-23

Des Courtils J et D Laroche (2004) Xanthos et le Leacutetocircon rapport sur la campagne de 2003 Anatolia Antiqua 12

Des Courtils J et A Pariente (1991) ldquoProblegravemes topographiques et religieux agrave lrsquoHerakleion de Thasosrdquo in Le Dinahet amp Eacutetienne 1991 67-84

Demargne P (1974) Fouilles de Xanthos V Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris

Devambez P et E Haspels (1959) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Architecture et ceacuteramique II Paris

DeVries K (1997) ldquoThe Attic Pottery from Gordionrdquo in Oakley et al 1997 447-455

Diehl Ch et G Cousin (1886) ldquoVilles inconnues du Golfe Ceacuteramiquerdquo BCH 10 428-30

Dignas B (2007) ldquoPorter la couronne drsquoun dieu titre civique charge religieuse pouvoir ou fardeau rdquo Kernos 20 173-187

Diler A (1997a) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması-1995rdquo AST 14 189-206

mdash (1997b) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması ndash 1996rdquo AST 15 409-422

mdash (2002) ldquoThe Northern Rock Necropolis of Caunusrdquo in Studien zum antiken Kleinasien V Asia Minor Studien 44 63-95

mdash (2008) ldquoBodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri Pedasa Mylasa Damlıboğaz (Hydai) Kedreai (Sediradası) Kissebuumlkuuml

(Anastasioupolis) ve Mobolla Kalesi Yuumlzey Araştırmaları 2004-2005rdquo AST 24 479-500

Diler A U Aydınoğlu et A K Şenol eacuted (2010) ldquoOlive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Kariardquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

Dinccedil R (1993) Lydia Tuumlmuumlluumlsleri (thegravese ineacutedite) Izmir

Dinccedil R et M Oumlnder (1992) ldquoKayapınarı-Hamamtepe Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 3 31-51

Dinsmoor W B (1950) The Architecture of ancient Greece Londres-New York-Toronto-Sydney

Domingo Gygax M (2001) Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit Bonn

Donati L (2007) ldquoLa ceramica grigia arcaica di Iasosrdquo Rassegna di Archeologia 14 224-236

Dornisch W (1992) Die griechischen Bogentore Zur Entstehung und Verbreitung des griechischen Keilsteingewoumllbes Europaumlische Hochschulschriften Reihe 28 Kunstgeschichte Band 83 Francfort-Berlin

Doumlrtluumlk K B Varkıvanccedil T Kahya J des Courtils M Doğan-Alparslan et R Boyraz (2006) III Likya Sempozyumu The IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Proceedings Antalya

Dotterweich Uuml (1999) Unguentarien mit kuppefoumlrmiger Muumlndung aus Knidos Knidos-Studien Band I Francfort

Draycott C et M Stamatopoulou eacuted (agrave paraicirctre) Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Drew-Bear Th (1999) Phrygian votive Steles Ankara

Dumeacutezil G (2003) ldquoLa triple Heacutecaterdquo (1982) in Dumeacutezil 2003

mdash (2003) Esquisses de mythologie Paris

Dunand Ch et P Leacutevecircque eacuted (1975) Les syncreacutetismes dans les religions de lrsquoAntiquiteacute Leyde

Duumlndar E (2008) Patara Unguentariumları Istanbul

Duumlring B (2011) The Prehistory of Asia Minor From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies Cambridge

Durm J (1910) Die Baukunst der Griechen Handbuch der Architektur I-II Leipzig

Dusinberre E R M (1997) ldquoImperial style and constructed identity a lsquoGraeco-Persianrsquo cylinder seal from Sardisrdquo Ars Orientalis 27 99-129

mdash (2003) Aspects of Empire in Achaemenid Sardis Cambridge

Dyggve E F Poulsen et K Rhomaios (1934) Das Heroon von Kalydon Copenhague

Eck W (2004) ldquoStraszligen und ihre Denkmaumllerrdquo in Frei-Stolba 2004 17-39

mdash (2008) ldquoDie Bauinschrift der neronischen Thermen in Patara Zur methodischen Auswertung einer partiell eradierten Inschriftrdquo ZPE 166 269-275

Eacutecochard E (2012) Approche geacuteoarcheacuteologique et valorisation du patrimoine geacuteomorphologique autour du Leacutetocircon (plaine de Xanthos Turquie) Thegravese ineacutedite Paris Est-Creacuteteil-Val de Marne

Edhem Bey (1906) ldquoFouilles drsquoAlabandardquo CRAI 407-422

Ehrenberg V (1930) 1965 ldquoEunomiardquo Charisteria 16-29 revu dans Id 1946 70-93 repris dans Id 1965 139-158

mdash (1946) Aspects of the Ancient World Oxford

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 3: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

Notice catalographique Brun P L Cavalier K Konuk et F Prost eacuted (2013) Euploia La Lycie et la Carie antiques Actes du colloque de Bordeaux 5 6 7 novembre 2009 Ausonius Meacutemoires 34 Bordeaux

AUSONIUSMaison de lrsquoArcheacuteologieUniversiteacute Michel de Montaigne - Bordeaux 3F - 33607 Pessac Cedexhttpausoniusu-bordeaux3frEditionsAusonius

Directeur des Publications Olivier devillersSecreacutetaire des Publications Nathalie tranCouverture Steacutephanie vincent

copy AUSONIUS 2013ISSN 1283-29995ISBN 978-2-35613-091-4

Acheveacute drsquoimprimer sur les pressesde lrsquoimprimerie Graacuteficas Calima SAAvda Candina snE - 39011 Santander - Cantabria - Espagne

novembre 2013

PEFC14-38-00087

Graacuteficas Calima ofreceproductos certificados PEFC

Sommaire

Auteurs 7

Sommaire 9

Patrice Brun Dynamiques de la Meacutediterraneacutee antique le cas de la Lycie et de la Carie 11

IDENTITEacuteS UNITEacute ET DIVERSITEacute

ignasi-Xavier adiego Unity and Diversity in the Carian Alphabet 17

diether schuumlrr Uumlber den Gebrauch der Schrift in Lykien Dynasten Familienvaumlter und Poeten 29

christine Bruns-Oumlzgan Knidos Carian Features in a Doric City 41

FaBienne colas-rannou Circulation et production drsquoimages autour de la question de lrsquoidentiteacute lycienne 51

POUVOIR TERRITOIRE STRUCTURES COMMUNAUTAIRES

denis rousset Le stadiasme de Patara et la geacuteographie historique de la Lycie itineacuteraires et routes localiteacutes et citeacutes 63

thomas corsten Termessos in Pisidien und die Gruumlndung griechischer Staumldte in ldquoNord-Lykienrdquo 77

Pierre deBord Heacutecate diviniteacute carienne 85

WinFried held Heiligtuumlmer und lokale Identitaumlt auf der karischen Chersones 93

anne marie carstens Tracing Elite Networks A View from the Grave 101

ARCHITECTURE ET POUVOIR

Frank kolB Le pouvoir politique et son cadre architectural en Lycie antique 113

Poul Pedersen Architectural Relations between Karia and Lykia at the Time of the Ionian Renaissance 127

laurence cavalier amp Jacques des courtils Empreinte lagide au Letocircon de Xanthos 143

isaBelle Pimouguet-Peacutedarros Existe-t-il un style de construction heacutecatomnide Recherche agrave travers lrsquoeacutetude des fortifications du sud-ouest de lrsquoAsie Mineure 153

Francis Prost Retour au Mausoleacutee et au Monument des Neacutereacuteides Identiteacutes ethniques et frontiegraveres culturelles en Lycie et en Carie 175

MATEacuteRIEL CEacuteRAMIQUE

seacuteverine lemaicirctre sylvie-yona Waksman marie-camille arqueacute emmanuel Pellegrino ceacutecile rocheron Banu yener-marksteiner Identiteacutes reacutegionales et speacutecificiteacutes locales en Lycie antique lrsquoapport des ceacuteramiques culinaires 189

lars karlsson The Hekatomnid Pottery from the Recent Excavations and the Date of the Forts of Labraunda 213

Banu yener-marksteiner Vorlaumlufige Ergebnisse der Untersuchungen der Keramikfunde des Andriake-Surveys 225

Fede Berti La ceramica attica a vernice nera di Iasos nel v e iv secolo aC 233

ahmet a tirPan mehmet tekocak makBule ekİcİ Two Tombs from Boumlruumlkccediluuml Necropolis 241

olivier henry Tombes cariennes tombes lyciennes un processus analogue de peacutetrification architecturale 257

PORTS

eacutemilie eacutecochard eacuteric Fouache catherine kuzucuoğlu nathalie carcaud mehmet ekmekccedilİ İnan ulusoy vincent roBert attİla ccedilİner laurence cavalier Jacques des courtils Paleacuteogeacuteographie et reconstitution des dynamiques geacuteomorphologiques agrave lrsquoHolocegravene autour des sites archeacuteologiques de Xanthos et du Leacutetocircon (Turquie) 271

thomas marksteiner Andriakegrave un port lycien 281

HISTOIRE ET EacutePIGRAPHIE

Patrick Baker amp gaeacutetan theacuteriault Deacutedicaces de mercenaires lagides pour Kybernis sur lrsquoAcropole lycienne de Xanthos 293

massimo naFissi Sur un nouveau monument de Iasos pour les Heacutecatomnides 303

roBerta FaBiani Iasos between Mausolus and Athens 317

NOUVELLES DEacuteCOUVERTES ARCHEacuteOLOGIQUES

taner korkut Die Ausgrabungen in Tlos 333

kaan İren Preliminary Report on the Archaeological Field Survey in Idyma and its Vicinity 345

aBuzer kizil Three Chamber Tombs from Belentepe near Keramos in Karia 359

marc Waelkens Euploia Exchange and Identity in Ancient Caria and Lycia Concluding Remarks 385

Reacutefeacuterences bibliographiques 439

Index des sources 463

Index des personnages 465

Index des lieux 467

Index varia 471

Le stadiasme de Patara et la geacuteographie historique de la Lycie itineacuteraires et routes localiteacutes et citeacutes

Denis Rousset

ndash Euploia La Lycie et la Carie antiques p 63 agrave 76

P armi les deacutecouvertes eacutepigraphiques qursquoont permises durant ces deux derniegraveres deacutecennies les progregraves de lrsquoarcheacuteologie en Turquie lrsquoune des plus remarquables est sans doute constitueacutee par les inscriptions que lrsquoon deacutesigne deacutesormais sous le nom de ldquostadiasme de Patarardquo 1 Certes ces inscriptions sont surpasseacutees pour

la longueur et pour la richesse de contenu par le rescrit de Justinien deacutecouvert agrave Didymes le traiteacute entre Rome et la Lycie conclu sous Ceacutesar les lettres drsquoHadrien trouveacutees agrave Alexandrie de Troade ou encore la convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Mais la deacutecouverte faite agrave Patara de 1993 agrave 1995 se distingue par lrsquooriginaliteacute du monument et de ses inscriptions et par leur porteacutee ideacuteologique qui ne trouvent guegravere de parallegraveles dans lrsquoEmpire

Le pilier quadrandulaire eacuterigeacute pregraves du port de Patara eacutetait constitueacute de 59 blocs dont 52 eacutetaient inscrits et 42 ont jusqursquoagrave preacutesent eacuteteacute retrouveacutes haut de quelque 7 m large drsquoenviron 16 m et profond drsquoenviron 235 m il portait une offrande monumentale peut-ecirctre une statue eacutequestre de lrsquoEmpereur 2 Car la face eacutetroite (face A) du pilier avait reccedilu une deacutedicace agrave lrsquoEmpereur Claude dateacutee de 45 pC et eacutemanant des Lyciens 3 ceux-ci y proclamaient leur fideacuteliteacute agrave Rome et aux Empereurs et ils se disaient deacutebarrasseacutes gracircce agrave lrsquoEmpereur et au gouverneur Q Veranius des troubles politiques et institutionnels et du brigandage (stasis anomia et lesteiai) et ayant recouvreacute concorde justice et ordre politique gracircce au rocircle deacutesormais confieacute aux ldquomeilleursrdquo (aristoi) au deacutetriment de la ldquofoulerdquo (akriton plegravethos) 4 Dans ce texte on a reconnu les troubles deacutejagrave connus par quelques mentions et allusions qui avaient ameneacute la reacuteduction de la Lycie en province en 43 pC Ainsi le nouveau texte eacuteclaire les circonstances de lrsquointeacutegration des Lyciens dans le systegraveme provincial et il manifeste de leur part dans une proclamation quelque peu ostentatoire lrsquoacceptation et mecircme lrsquoapprobation qursquoils donnaient au nouvel ordre administratif et politique mis en place par Rome

Les deux faces larges du pilier (faces B et C) portaient une longue inscription dont voici le preacuteambule (l B 1-8) [Τιβ]έ[ρ]ιος Κλαύδιο[ς Δρού]σου υἱὸς Καῖσαρ Σεβασ[τὸς Γ]ερμανικὸς ὁ τῆς οἰκουμ[ένης Α]ὐτοκράτωρ ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν διὰ τὴ[ν Κοΐντου] Οὐηρανί[ου] τοῦ ἰδίου π[ρεσβευ]τοῦ ἀντιστρατήγου ὑπηρ[εσίαν ὧ]ν ἐστιν μέτρον τὸ ὑπρογεγ[ραμμέ- ν]ον ldquoTibegravere Claude fils de Drusus Ceacutesar Auguste Germanicus empereur du monde a dans toute la Lycie par le service de son leacutegat propreacuteteur Q Veranius fait faire des voies dont la mesure est inscrite ci-dessousrdquo 5

1 Publications et commentaires principaux de lrsquoensemble du monument et des deux inscriptions Şahin 1994 Işik et al 1998-1999 Jones 2001 Şahin amp Adak 2004 (texte reproduit dans SEG 51 1832) Şahin amp Adak 2007 dont les trois parties sont dues respectivement agrave S Şahin (p 1-48 et 95-294) et M Adak (p 49-93) sauf preacutecision contraire je reprends pour le texte grec lrsquoeacutedition de 2007 aux p 29 37 39 et 41 On prendra garde que le texte eacutediteacute en 2007 nrsquoest pas en tous points identique agrave celui de 2004 notamment pour quelques distances itineacuteraires (cf p XI-XII) et pour les l C 16-19 et 25-28 Compte-rendu de lrsquoeacutedition de 2007 par G Petzl Gnomon 83 (2011) p 50-55 cf aussi SEG 57 1670 Voir infra n 4 6 12 14 et 15 pour drsquoautres contributions sur ces inscriptions

2 Voir S Şahin in Şahin amp Adak 2007 5 6 et 10 Bruer amp Kunze 2010 513 SEG 51 1832 A S Şahin in Şahin amp Adak 2007 29 Le texte est dateacute par la cinquiegraveme puissance tribunicienne de Claude soit entre

la fin de janvier 45 et la fin de janvier 464 Akriton signifie peut-ecirctre ldquodeacutepourvu de jugementrdquo Lrsquoexpression a fait couler un peu drsquoencre Thornton 2001 Kokkinia 2004 agrave la

p 46 n 27 Şahin amp Adak 2007 34 et 53-54 Fournier 2010 271-2725 Voir S Şahin in Şahin amp Adak 2007 36-37 en prenant aussi en consideacuteration Işik et al 1998-1999 108 et pl 20-21 Il faut eacutediter

[Κοΐντου] et non [Κοΐντ]ου G Petzl Gnomon 83 (2011) p 53 a proposeacute διὰ τῆ[ς] hellip ὑπηρ[εσίας]

Jrsquoexprime ma gratitude agrave nos collegravegues de lrsquoInstitut Ausonius de lrsquoUniversiteacute de Bordeaux 3 pour leur invitation au colloque et particuliegraverement agrave Mme L Cavalier pour la qualiteacute de son organisation Mes remerciements vont drsquoautre part agrave J-L Ferrary Chr Kokkinia B Salway et Chr Schuler qui ont accepteacute de relire cet article et de me faire part de leurs remarques

64 ndash Denis Rousset

|

Fig

1 La

Lyc

ie

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 65

Ce preacuteambule est suivi de la liste graveacutee sur 68 lignes conserveacutees (l B 9-47 et C 1-29) de 64 distances seacuteparant quelque 50 localiteacutes lyciennes Sous la forme e g ldquode Pinara agrave Tlos 112 stadesrdquo la liste donne les distances entre des villes importantes de la Lycie drsquoeacutepoque impeacuteriale (carte fig 1) Elle mentionne eacutegalement des localiteacutes jusqursquoici peu attesteacutees ou inconnues telle Kastabara 6 On remarque drsquoautre part lrsquoabsence du moins dans le texte aujourdrsquohui conserveacute drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba 7 Lrsquoabsence drsquoAperlai srsquoexplique sans doute par sa position sur la cocircte presque deacutetacheacutee de lrsquohinterland lycien celle de Boubocircn eacutegalement par sa situation agrave lrsquoeacutecart dans une cuvette isoleacutee au sein du massif montagneux du Nord-Ouest de la Lycie En revanche Komba se trouvait agrave proximiteacute immeacutediate drsquoun itineacuteraire mesureacute dans le stadiasme de Neisa agrave Chocircma (l B 15) Lrsquoabsence drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba montre donc que le stadiasme ne donne ni la liste complegravete des citeacutes lyciennes ni la liste de tous les itineacuteraires qui devaient exister degraves cette eacutepoque et dans la pratique les relier les unes aux autres Notons enfin que le reacutedacteur srsquoest une fois eacutecarteacute du formulaire pour mentionner la construction ou la reacutefection drsquoune route l C 3-4 ἀπὸ Ἰδεβησσοῦ ἡ εἰς Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων φέρουσα κατεσκεύασται ἐ[πὶ] στάδια λβ ldquodrsquoIdeacutebessos la (route) menant agrave Kitanaura des Termessiens a eacuteteacute construite ou reacutepareacutee sur 32 stadesrdquo 8

La liste de distances itineacuteraires couvre lrsquoensemble de la Lycie en partant de Patara et de la valleacutee du Xanthe et en allant jusqursquoagrave trois citeacutes limitrophes de la province Kaunos qui devait alors faire partie de la Lycie mecircme Kibyra en Asie et Attaleia en Pamphylie 9 Rappelons drsquoautre part que lrsquoœuvre routiegravere de Claude et de son gouverneur Q Veranius a maintenant eacuteteacute reacuteveacuteleacutee eacutegalement par lrsquoautel eacuterigeacute pour lrsquoEmpereur sur la route entre Myra et Limyra au lieu-dit Bonda Tepesi 10 dans la deacutedicace de cet autel contemporaine de la deacutedicace principale du pilier de Patara (45 pC) les Lyciens rappellent sur le mecircme ton ostentatoire leur fideacuteliteacute agrave Rome et aux Empereurs et disent ldquoleur gratitude pour la paix et la construction des routesrdquo (εὐ[χ]αριστοῦντες περὶ τῆς εἰρή[ν]ης καὶ περὶ τῆς κατα[σκευ]ῆς τῶν ὁδῶν) reprenant ainsi agrave leur compte le message de propagande eacutemanant de Rome

Lrsquoinscription des faces B et C du pilier de Patara se distingue des deacutedicaces du pilier de Patara (face A) et de lrsquoautel de Bonda Tepesi en ce qursquoelle ne fait apparaicirctre ni son auteur ni sa date Son preacuteambule (l B 1-8) est deacutepourvu de toute qualification eacutelogieuse agrave la diffeacuterence des deux deacutedicaces et sa reacutedaction qui fait de lrsquoEmpereur le sujet de la phrase rappelle les inscriptions eacutedilitaires romaines si bien que jrsquoy verrais un texte eacutemanant de lrsquoautoriteacute romaine plutocirct que des Lyciens Quant agrave la date de lrsquoinscription on ne peut pas exclure qursquoelle soit leacutegegraverement posteacuterieure agrave celle des deux deacutedicaces (45 pC) ce pourrait ecirctre au plus tard en 47 lorsque Q Veranius cessa de gouverner la Lycie 11

Les inscriptions du pilier de Patara ont fait lrsquoobjet de nombreux commentaires qui ont drsquoune part souligneacute la porteacutee ideacuteologique de la deacutedicace pour Claude et du preacuteambule du stadiasme 12 Drsquoautre part S Şahin et M Adak ont en 2004 justement souligneacute qursquoil ne fallait pas consideacuterer le pilier de Patara comme un ldquopanneau indicateurrdquo qui remplirait une fonction pratique pour les voyageurs 13 De son cocircteacute B Salway a en 2007 eacutetudieacute la nature de la liste de distances qursquoil deacutefinit comme un ldquotabellariumrdquo il en montre les principes drsquoorganisation et de repreacutesentation geacuteographiques et il met en eacutevidence le rocircle central de Patara comme caput viarum 14 La mecircme anneacutee 2007 S Şahin et M Adak ont donneacute lrsquoeacutedition de reacutefeacuterence des inscriptions fondeacutee sur une tregraves meacuteritoire eacutetude des piegraveces du monumental puzzle et pourvue drsquoun commentaire approfondi qui est nourri de leur incomparable connaissance de la Lycie Leur livre abonde en informations

6 Cf Rousset 2010 118-119 et 142-144 ougrave je reproduis et commente les l B 26-35 du stadiasme et ougrave je discute la localisation de Kastabara agrave Deliktaş-Darıoumlzuuml site qui appartenait agrave Tlos au IIe s et au IIIe s pC cf infra p 74 n 79

7 Voir infra p 74 et n 808 Lrsquoeacutedition de 2007 donne agrave deux reprises p 41 et 212 ἐ[πὶ σ]άδια qursquoil faut corriger drsquoapregraves la photographie en ἐ[πὶ] στάδια Voir infra

p 69 le commentaire de ce passage9 Kaunos eacutetait sous lrsquoEmpire et sans doute degraves lrsquoeacutepoque du stadiasme rattacheacutee agrave la province de Lycie cf Marek 2006 101 Takmer

2007 173 Marek 2011 Kibyra eacutetait rattacheacutee agrave la province drsquoAsie entre 45-46 et 75 pC cf Corsten 2007 Attaleia est dite expresseacutement ldquode Pamphylierdquo par le stadiasme agrave cette eacutepoque la Lycie formait une province indeacutependante de la Pamphylie alors rattacheacutee agrave la Galatie comme lrsquoont eacutetabli Şahin amp Adak 2007 85-93 et Iplikccedilioğlu 2008

10 Marksteiner amp Woumlrrle 2002 (SEG 52 1438) avec un commentaire qui eacuteclaire aussi les inscriptions du pilier de Patara Woumlrrle 2007 92 Texte commenteacute infra p 70

11 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 11 pose la question M Adak p 74 (citeacute infra n 30) admet implicitement que lrsquoensemble de lrsquoinscription date de 45 pC B Salway art citeacute infra n 14 agrave la p 195 date lrsquoinscription des cocircteacutes B et C drsquoune phase secondaire

12 Cf outre les publications deacutejagrave mentionneacutees Kolb 2002 213-216 les longs articles de J Thornton lrsquoun citeacute supra n 4 ainsi que Thornton 2004 Thornton 2008

13 Art citeacute supra n 1 agrave la p 229 qui eacutecarte donc la notion de ldquoWegweiserrdquo mise en avant dans lrsquoeditio princeps cf aussi Şahin amp Adak 2007 14 18 et 108

14 Salway 2007 particuliegraverement p 190 pour le terme tabellarium (listing) utiliseacute par lrsquoauteur et p 194-203 Lrsquoanalyse de B Salway rend caduques les remarques drsquoA Kolb sur le stadiasme dans le mecircme volume p 179-180

66 ndash Denis Rousset

de premiegravere main et en discussions sur la geacuteographie et lrsquohistoire de la Lycie et il preacutesente syntheacutetiquement les apports du stadiasme pour la toponymie et lrsquoidentification des localiteacutes 15

Les progregraves procureacutes par ces publications ne font que davantage nous inciter agrave essayer de reacutesoudre deux questions qui en revanche continuent agrave partager les commentateurs et qui touchent agrave lrsquoapport du stadiasme pour la geacuteographie historique de la Lycie la nature des distances mesureacutees et le statut des localiteacutes que seacuteparent ces distances 16 Drsquoune part les distances mesureacutees dans le stadiasme correspondent-elles toutes agrave des routes nouvellement construites par le pouvoir romain comme lrsquoaffirment S Şahin et M Adak Ou bien la mesure du reacuteseau a-t-elle eacuteteacute deacutepourvue de reacutealisation concregravete sous le regravegne de Claude comme lrsquoa au contraire soutenu S Biagi 17 Drsquoautre part quel est le statut institutionnel des localiteacutes que mentionne le stadiasme Leur mention mecircme dans cette inscription en fait-elle ipso facto des citeacutes-Eacutetats autonomes

Mesures ItIneacuteraIres et routes

La fiegravere deacuteclaration du preacuteambule du stadiasme [Τιβ]έ[ρ]ιος Κλαύδιο[ς Δρού]σου υἱὸς Καῖσαρ Σεβασ[τὸς Γ]ερμανικὸς ὁ τῆς οἰκουμ[ένης Α]ὐτοκράτωρ ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν doit-elle ecirctre prise agrave la lettre Crsquoest ce que paraissent avoir fait S Şahin et M Adak dans leur reacutecente eacutetude ougrave lrsquoeacutetat de la Lycie en 43 pC et lrsquoœuvre de Q Veranius en particulier pour les routes font lrsquoobjet drsquoun tableau dont les traits me semblent en reacutealiteacute trop marqueacutes

Il en va ainsi des troubles qui touchaient la Lycie en 43 pC Ces troubles nous eacutetaient drsquoune part connus par de bregraveves mentions chez Sueacutetone qui rapporte entre les Lyciens des ldquodiscordes funestesrdquo et chez Dion Cassius qui les dit ldquoen dissension au point qursquoils mirent agrave mort quelques Romainsrdquo 18 Il y a aussi lrsquoeacutepitaphe lacunaire de Q Veranius citant outre son quinquennat en Lycie-Pamphylie et des murailles deacutetruites ou reconstruites son œuvre de pacification et drsquoautre part une allusion agrave des Lyciens exileacutes dans un deacutecret pour Iunia Theodora agrave Corinthe dont la date et la relation avec les troubles sous Claude restent neacuteanmoins discuteacutees 19 Enfin lrsquoexistence de troubles en matiegravere de seacutecuriteacute de justice et de fonctionnement politique est maintenant confirmeacutee par les deacutedicaces de Patara et de Bonda Tepesi qui mettent en eacutevidence lrsquoœuvre pacificatrice de Q Veranius et les interventions institutionnelles de lrsquoautoriteacute romaine au deacutetriment du peuple et en faveur des aristoi 20

Lrsquoensemble de ces sources permet-il de reconstituer des conflits eacuteconomiques et sociaux entre les diffeacuterentes classes de la socieacuteteacute lycienne et agrave lrsquointeacuterieur mecircme de la classe supeacuterieure entre des partisans de Rome et leurs adversaires comme lrsquoa proposeacute M Adak 21 Crsquoest surinterroger nos maigres sources comme aussi drsquoeacutevoquer une guerre civile srsquoeacutetendant de la valleacutee du Xanthe jusqursquoagrave la Lycie Centrale et agrave Kibyra et des conflits de frontiegraveres entre citeacutes que Q Veranius aurait eacutegalement reacutegleacutes durant sa mission pacificatrice Car S Şahin et M Adak ont soutenu que les derniegraveres lignes conserveacutees du stadiasme lacunaires mentionnant un lieu entre Kibyra et Laodikeia (l C 29-30 μεταξὺ Κ[ιβ]ύρας κ[αὶ] Λαοδικήας ἐν τῶι ΕΠΙΚΑΜ[- - -]) avaient trait agrave un conflit territorial entre Kibyra et la citeacute septentrionale de Laodiceacutee du Lykos pourtant en reacutealiteacute tregraves eacuteloigneacutee (voir la carte fig 1) Q Veranius aurait reccedilu de Claude la mission de trancher ce conflit et il lrsquoaurait

15 Tregraves deacutecevant est le livre publieacute par Graszlighoff amp Mittenhuber 2009 Les auteurs qui ne semblent pas avoir une connaissance directe de la Lycie reprennent ou compilent les reacutesultats et informations de Hellenkemper amp Hild 2004 et de lrsquoeacutedition de Şahin amp Adak 2007 Le livre est pour lrsquoessentiel consacreacute agrave lrsquoeacutelaboration de modegraveles sur le traceacute et la longueur des routes et sur les croisements theacuteoriques mais il ne preacutesente pas de reacutesultats originaux et solides Il en va de mecircme du long article de Lebreton 2010 qui nrsquoest pas deacutepourvu drsquoerreurs

16 Jrsquoai eacutetudieacute le stadiasme de Patara et traiteacute de ces questions dans ma confeacuterence agrave lrsquoEacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes cf Livret-Annuaire de lrsquoEPHE Section des sciences historiques et philologiques 20 (2004-2005) [2006] p 114-118 aux p 116-117 puis Annuaire 143 (2010-2011) agrave paraicirctre en 2012

17 Biagi 2008 notamment aux p 306 ldquoSi le reacuteseau est creacuteeacute crsquoest-agrave-dire deacutefini degraves le deacutebut de la province comme le prouve le stadiasmos cette creacuteation nrsquoa vraisemblablement pas entraicircneacute de construction de voies concregravetement parlant Lrsquoabsence de toute reacuteelle seacuterie [de bornes milliaires] datant de Claude ou mecircme des Ier et IIe s tendrait agrave montrer qursquoun programme de construction geacuteneacuterale nrsquoa pas existeacute voire qursquoaucune voie nouvelle nrsquoa eacuteteacute construiterdquo et p 307 citeacute infra p 69-70

18 Sueacutetone Vie de Claude 253 ldquoob exitiabiles inter se discordiasrdquo Dion Cassius 60173-4 τούς τε Λυκίους στασιάσαντας ὥστε καὶ Ῥωμαίους τινὰς ἀποκτεῖναι ἐδουλώσατο

19 Eacutepitaphe de Q Veranius CIL VI 41075 cf Jones 2001 166 Birley 2005 37-43 sur [Tr]acheotarum expugnatum delevit cf Şahin amp Adak 2007 63-67 et lrsquoarticle de S Şahin 2009 cf aussi n 25 Pour lrsquoinscription de Corinthe voir SEG 18 143 l 58 M Adak in Şahin amp Adak 2007 57-59 Cf aussi lrsquoinscription TAM II 583 commenteacutee par M Woumlrrle 1988 97 n 100

20 Voir Woumlrrle 2002 555-564 qui utilise aussi une inscription de Gagai21 M Adak in Şahin amp Adak 2007 51-59

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 67

fait en faveur de Kibyra srsquoattirant ainsi la reconnaissance des Kibyrates qui commeacutemoregraverent ses sebasta erga 22 Peu fondeacutee apparaicirct eacutegalement lrsquoideacutee que Q Veranius ait fixeacute la frontiegravere entre Gagai et Kocircrykos agrave la faveur de son œuvre routiegravere dans la Lycie orientale 23

Dans ce mecircme tableau on veut aussi faire place aux troubles politiques Crsquoest pour y mettre fin que Q Veranius serait intervenu en Lycie Centrale agrave Arneai et jusqursquoen Kibyratide reacuteprimant agrave Kibyra une ldquogrande conspirationrdquo pour nous eacutenigmatique cet eacuteveacutenement qui est mentionneacute dans une inscription de Kibyra du milieu du Ier s sans cependant pouvoir ecirctre lui-mecircme dateacute est mis en relation par M Adak avec ldquodem blutigen Buumlrgerkrieg in Lykienrdquo 24 Crsquoest pareillement une reacutesistance opiniacirctre des Termessiens pregraves drsquoOinoanda contre Q Veranius qui expliquerait dans leur ville la destruction partielle et volontaire de la muraille que les archeacuteologues ont dateacutee drsquoavant Vespasien 25

Ce sont donc on le voit des piegraveces drsquoineacutegale valeur qursquoassemblent les reacutecents interpregravetes du stadiasme pour composer le tableau drsquoune guerre civile ldquosans finrdquo dont lrsquoimpact lrsquoextension geacuteographique et la dureacutee paraissent en reacutealiteacute fort exageacutereacutes au regard des sources disponibles 26

De la guerre civile en Lycie ainsi deacutepeinte deacutecoule lrsquoimportance donneacutee agrave lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius Crsquoest en effet pour drsquoamples opeacuterations militaires destineacutees agrave mater cette guerre civile qursquoaurait eacuteteacute degraves 43 pC construit le reacuteseau routier dont la deacutedicace commeacutemore la reacutealisation Cette œuvre conduite par les ingeacutenieurs et les soldats romains dans une telle hacircte qursquoils nrsquoauraient pu eacuteriger des milliaires ndash la Lycie nrsquoa en effet point livreacute pareils monuments pour lrsquoeacutepoque de Claude 27 ndash aurait selon S Şahin deacutebuteacute dans les parties de la Lycie que les troupes romaines devaient atteindre et controcircler en prioriteacute agrave savoir les montagnes bordant la valleacutee du Xanthe et la Kibyratide Car les itineacuteraires qui parcourent ces deux reacutegions apparaissent les premiers dans la liste du stadiasme 28 Ainsi lrsquoordre drsquoeacutenumeacuteration des voies indiquerait preacuteciseacutement la succession des opeacuterations militaires conduites par les Romains et la localisation des foyers de reacutebellion 29

Pour sa part M Adak soutient que les Romains auraient eacuteteacute si efficaces qursquoagrave la date drsquoeacuterection du pilier en 45 pC soit en moins de trois ans ils auraient dans lrsquoensemble de la Lycie largement acheveacute les travaux de construction qui devaient par des routes passables relier tous les eacutetablissements sans exception ainsi que montrer la domination revendiqueacutee par Rome sur la reacutegion conquise 30 Certes lrsquoexamen des vestiges de routes que S Şahin croit pouvoir rapporter agrave lrsquoœuvre de Q Veranius lrsquoamegravene agrave penser qursquoil y avait en reacutealiteacute peu de voies adeacutequates pour des chars et que la plupart convenait seulement agrave la circulation des hommes agrave pied et des animaux ce serait ducirc agrave la hacircte de la construction et agrave lrsquoutilisation avant tout militaire du reacuteseau 31 Mais S Şahin ne doute pas que le pilier de Patara portait le teacutemoignage de routes effectivement construites puisqursquoil considegravere que lrsquoinscription du stadiasme devait sur le pilier mecircme ecirctre compleacuteteacutee au fur et agrave mesure de la construction des routes Ce serait le cas sur lrsquoassise supeacuterieure de la face C du pilier qursquoon laissa initialement non

22 Şahin amp Adak 2007 60 76 292 293 et 294 Pour les sebasta erga de Q Veranius agrave Kibyra voir IGR IV 902 reprise dans I Kibyra ndeg 36 et le commentaire Corsten 2007 175-176 et 181 qui considegravere comme deacutejagrave R Cagnat et C P Jones que les sebasta erga peuvent ecirctre des travaux de voirie Cf infra p 70

23 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 27524 Les sources sont la deacutedicace du peuple drsquoArneai pour Claude TAM II 760c et I Kibyra ndeg 41 voir M Adak in Şahin amp Adak 2007 59

et 61-62 Pour I Kibyra ndeg 41 interpreacutetation diffeacuterente de Kokkinia 200825 Şahin amp Adak 2007 66-67 renvoyant agrave Milner 1998 agrave la p 120 celui-ci attribuait cette destruction agrave Q Veranius se fondant sur la

restitution [dir]utionem moenium dans son eacutepitaphe Cette restitution est cependant incertaine le CIL VI 41075 et A R Birley (supra n 19) retiennent [restit]utionem moenium qui concernerait Kibyra mais la restitution [Cibyram] plus haut dans le texte de lrsquoeacutepitaphe est eacutegalement loin drsquoecirctre sucircre

26 M Adak in Şahin amp Adak 2007 notamment p 59 et 66 p 79 ldquoin einem endlosen Buumlrgerkriegrdquo27 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 111-114 donne une utile liste des milliaires de Lycie qui datent pour la plupart de lrsquoeacutepoque des

Seacutevegraveres et de la Teacutetrarchie et souligne p 17 et 107 lrsquoabsence de milliaires de lrsquoeacutepoque de Claude Dans maintes autres provinces de lrsquoEmpire lrsquoEmpereur Claude est connu pour son œuvre routiegravere par des milliaires cf Walser 1980

28 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 18 20 107 et 111 Voir aussi p 172-173 srsquoil manque dans le stadiasme une route entre la Cabalide et la Milyade crsquoest parce qursquoelle ne constituait pas une prioriteacute pour les opeacuterations militaires De mecircme Şahin 2008 597

29 Voir Şahin 2008 597 Şahin 2009 101-112 notamment p 101 102 104 et 107 qui cherche un foyer de reacutebellion dans la campagne de Sidyma

30 M Adak in Şahin amp Adak 2007 68 74 (ldquoUumlberraschend ist nicht nur der Umfamg des Programms und die Dichte des Wegenetzes sondern auch die kurze Dauer in der dies durchgefuumlhrt und zum Abscluszlig gebracht wurde Die Bauarbeiten setzten wohl gleichzeitig mit der militaumlrischen Eroberung des Landes ein und waren innerhalb von weniger als drei Jahren weitgehend beendet Das Stadiasmusmonument vermerkt zum Jahr 45 dem Zeitpunkt seiner Aufstellung Bauarbeiten nur noch bei Kitanaura im pisidisch-pamphylischen Grenzgebietrdquo sur ce dernier point cf infra p 73 note 75 Dans le mecircme sens Şahin 2008 597 de lrsquoart citeacute n 28 Avis plus mesureacute de M Adak dans lrsquoarticle de 2004 citeacute supra n 1 agrave la p 248

31 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 107 et 108

68 ndash Denis Rousset

inscrite parce que lrsquoon attendait que fussent mesureacutees et construites cinq routes dans la Milyade mais finalement on srsquoabstint de graver ces indications et lrsquoon dut selon S Şahin se contenter de les peindre De mecircme si la longueur de la route effectivement construite ou reacutepareacutee entre Ideacutebessos et Kitanaura est seulement 32 stades (l C 3-4 citeacutes plus haut) soit le 15e de la distance qui seacutepare probablement les deux localiteacutes crsquoest que les quatre cinquiegravemes restaient alors agrave exeacutecuter et que lrsquoon dut compleacuteter lrsquoindication agrave la peinture drsquoapregraves la longueur deacutefinitive de la voie 32 Ainsi il faudrait consideacuterer que le visiteur de Patara devait reacuteguliegraverement trouver sur le pilier un affichage mis agrave jour qui lui indiquait les progregraves du reacuteseau routier jusque dans la Lycie centrale et orientale

Il me semble que S Şahin et M Adak tout agrave lrsquoenthousiasme de publier et de commenter un monument et des inscriptions hors du commun ne se sont peut-ecirctre pas montreacutes assez critiques vis-agrave-vis du message inscrit qursquoils ont pourtant dument deacutefini comme un texte de propagande 33 Les deux interpregravetes reacutecents du stadiasme ont largement surestimeacute les reacutealisations routiegraveres de Q Veranius et lrsquoexactitude du message inscrit ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν

Certes il est bien attesteacute que lrsquoannexion drsquoune reacutegion agrave lrsquoEmpire srsquoaccompagne sans deacutelai de travaux routiers ce devait ecirctre le cas en Arabie plus tard entre 111 et 115 pC 34 De telles opeacuterations pouvaient naturellement ecirctre en relation avec des neacutecessiteacutes strateacutegiques 35 Elles eacutetaient eacutegalement le symbole de la preacutesence romaine lrsquoaffichage des distances parcourues et des points atteints affirmait lrsquoeacutetendue et la peacuteneacutetration de la domination et de la conquecircte de lrsquoespace par Rome 36

Mais lrsquoaffirmation de cette preacutesence nrsquoimpliquait pas neacutecessairement la construction ex nihilo effective et complegravete drsquoun reacuteseau routier Ainsi dans le cas de la province drsquoAsie que de nombreuses bornes milliaires avaient geacuteneacuteralement conduit agrave consideacuterer comme ayant eacuteteacute en 129 aC doteacutee de routes il est en reacutealiteacute possible que le premier gouverneur se soit en partie contenteacute de placer sur les voies preacuteexistantes des bornes neuves 37 Car la mesure de routes deacutejagrave existantes voire drsquoitineacuteraires deacutepourvus en tout ou en partie de chausseacutees pouvait tout aussi bien ecirctre utiliseacutee au titre de la propagande et montrer le controcircle de lrsquoespace par Rome La mesure de voies mecircme deacutepourvues de bornes suffisait agrave marquer symboliquement lrsquoappropriation de lrsquoespace ainsi traverseacute et son inteacutegration dans lrsquoEmpire Cette mesure nous apparaicirct agrave lrsquoinstar des repreacutesentations geacuteographiques des deacutenombrements des recensements et des cadastrations comme une des formes de ldquoLrsquoinventaire du monderdquo qui caracteacuterise lrsquoEmpire naissant ainsi que lrsquoa montreacute Cl Nicolet 38

Ainsi doit-on souligner plus qursquoon ne lrsquoa fait la porteacutee symbolique de la mesure des routes lyciennes crsquoeacutetait mesurer toute la Lycie elle-mecircme en la traversant de part en part jusqursquoagrave Kaunos Kibyra et Attaleia les trois citeacutes limitrophes du cocircteacute de lrsquoAsie et de la Galatie Avec lrsquoune et lrsquoautre de ces reacutegions la Lycie eacutetait non seulement relieacutee par des voies comme depuis longtemps mais aussi deacutesormais placeacutee au mecircme rang reacuteduite en province

Aussi la porteacutee ideacuteologique du stadiasme doit-elle nous inciter agrave y reconnaicirctre un releveacute de mesures tout autant voire peut-ecirctre plus qursquoun compte rendu de constructions Crsquoest ce qursquoavaient deacutejagrave suggeacutereacute les premiers eacutediteurs et quelques commentateurs remarquant que le stadiasme nrsquoattestait pas la creacuteation ex nihilo drsquoun reacuteseau routier et impliquait sans doute lrsquointeacutegration de routes deacutejagrave existantes et leur ameacutelioration ponctuelle 39 Dans ce sens on doit souligner que la construction drsquoun reacuteseau routier dans toute la Lycie eucirct eacuteteacute drsquoune part inutile pour les mouvements de troupes alleacutegueacutes par S Şahin et M Adak Car la Lycie avait deacutejagrave par le passeacute eacuteteacute traverseacutee par des corps de troupes et les soldats romains pouvaient sans aucun doute se frayer dans le pays des itineacuteraires sans que ceux-ci fussent de larges routes fruit de terrassements et doteacutees de pavements On aurait drsquoailleurs tort de se repreacutesenter toute route ldquoromainerdquo comme paveacutee en bonne et due forme 40

32 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 208 210 et 261 pour la route drsquoIdeacutebessos agrave Kitanaura voir p 216 Le texte est citeacute ici p 65 et commenteacute infra

33 Şahin amp Adak 2007 18 et 7534 Voir eg ILS 5834 Sartre 1982 79-80 Bowersock 1983 8335 Voir sur ce point eg Rathmann 2006 qui cite notamment la Judeacutee en 69 pC et la Rheacutetie en 74 pC36 Voir eg Eck 2004 1837 Cf Rathmann 2003 150-151 French 1997 srsquoest interrogeacute sur la nature des travaux routiers de lrsquoeacutepoque reacutepublicaine en Asie et a

conclu que les routes nrsquoeacutetaient pas paveacutees Thonemann 2004 eacutecrit ldquoAquillius did not build roads ab initio but merely erected milestones on preexisting unpaved routes to aid and proclaim the Roman administrative presence (hellip) marking and defining the Roman road-system was undertaken as the very first step of the organization of the new provincerdquo Sur les routes romaines en Asie Mineure voir aussi Marek amp Frei 2010 463-472

38 Nicolet 198839 Voir Işkan 1998-1999 82 et 105 Marksteiner amp Woumlrrle 2002 553 et 560 Hellenkemper amp Hild 2004 244 Woumlrrle 2007 92 n 43

Marek amp Frei 2010 466-467 Kokkinia 2008 24 n 13640 Cf supra n 37

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 69

En outre reacutealiser un reacuteseau qui aurait uni toutes les localiteacutes importantes de Lycie et qui mesurait au total peut-ecirctre une fois et demie 4488 stades (addition des 39 mesures lues ou restitueacutees sur un total de 54 distances) eucirct constitueacute un investissement financier consideacuterable que la charge en revicircnt aux Lyciens ou aux Romains 41 Qui plus est cet effort eucirct sans doute eacuteteacute peu rentable agrave long terme dans une province qui avait une position marginale dans les communications de lrsquoAsie Mineure et plus largement dans lrsquoEmpire Enfin construire un tel reacuteseau eucirct sans doute eacuteteacute mateacuteriellement impossible en raison drsquoabord de lrsquoinseacutecuriteacute en Lycie en 43 pC et avant tout faute de temps que ce fucirct durant le quinquennat que Q Veranius passa en Lycie de 43 agrave 47 ou bien en seulement trois anneacutees si la liste des itineacuteraires du stadiasme date dans son inteacutegraliteacute de lrsquoanneacutee 45-46 tout comme la deacutedicace du pilier 42 Attirons enfin lrsquoattention sur un deacutetail du stadiasme drsquoOinoanda agrave Balboura sont mentionneacutes deux itineacuteraires lrsquoun par le plateau long de 160 stades lrsquoautre par la montagne long de 128 stades (ἀπὸ Oἰνοάνδων εἰς Βάλβουρα διὰ τοῦ π[εδί]ου στάδια ρξ διὰ δὲ τῆς ὀρεινῆς στάδια ρκη) pour rejoindre Balboura les Romains auraient-ils donc cru neacutecessaire de reacutealiser deux routes diffeacuterentes Ou bien le stadiasme ne rend-il pas plutocirct compte de lrsquoexistant crsquoest-agrave-dire des deux voies qui dans la pratique reliaient ces deux villes avant mecircme la preacutesence romaine en Lycie

Il me semble donc que le stadiasme rend pour partie compte de la mesure drsquoitineacuteraires ou de voies qui de toute eacutevidence existaient deacutejagrave preacuteceacutedemment On connaicirct certes mal les routes qui parcouraient Lycie avant la reacuteduction en province 43 Mais la convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda datant de c 160-150 aC montre qursquoil y avait entre Termessos et Tlos et dans la montagne alentour des routes (hodoi) qui avaient drsquoailleurs fait lrsquoobjet de mesures certes approximatives et partielles en stades ou dans ses subdivisions 44 On se gardera neacuteanmoins de penser que le stadiasme de lrsquoeacutepoque de Claude enregistre telles quelles des mesures anciennement consigneacutees qui pourraient eacutegalement remonter aux sources utiliseacutees par Strabon 45 Car cette interpreacutetation de lrsquoinscription de Patara reposait sur le constat que les mesures y eacutetaient exprimeacutees en stades et non point en milles Mais comme on srsquoen est aperccedilu depuis la tregraves grande majoriteacute des mesures sont des multiples du nombre 8 ce qui srsquoexplique par lrsquoeacutequivalence entre un mille et huit stades les mesures furent donc effectueacutees drsquoabord en milles selon toute vraisemblance sous la conduite des Romains et sans doute par eux 46 Il est drsquoailleurs remarquable que le texte du stadiasme eacutenumegravere finalement des distances toutes converties en stades srsquoil eacutemane du pouvoir romain comme son preacuteambule me paraicirct lrsquoindiquer cela implique-t-il que les Romains prirent ici le soin de faire agrave la diffeacuterence de leur pratique habituelle sur les milliaires la conversion agrave lrsquointention des Lyciens qui eacutetaient les deacutedicants du monument et les principaux lecteurs de ses inscriptions Ou bien la liste des itineacuteraires proprement dits fut-elle reacutedigeacutee par les Lyciens eux-mecircmes

Que le stadiasme soit pour partie le compte rendu de la mesure de routes existantes ne doit naturellement pas conduire agrave le consideacuterer comme uniquement tel ainsi qursquoon lrsquoa soutenu Car selon S Biagi les opeacuterations de mesure auraient eacuteteacute destineacutees agrave deacutefinir la surface mecircme des routes lyciennes comme viae publicae et agrave en modifier le statut juridique en les expropriant de faccedilon agrave les faire passer dans le domaine public inalieacutenable tel que le deacutefinissent les juristes romains ldquoLes tronccedilons deacutecrits et lsquodeacutefinisrsquo sont devenus de la voie publique romaine (hellip) cela implique une connaissance fine et exacte de ce nouveau terrain public mesureacute preacuteciseacutement La liste des mesures graveacutees sur le pilier de Patara eacutetablit ainsi

41 4488 stades (soit 561 milles ou environ 830 km) est le total des 39 distances itineacuteraires lues ou restitueacutees dans lrsquoeacutedition de 2007 et son commentaire srsquoy ajoutaient encore 25 distances dont la mesure est perdue Sur le financement des travaux avis divergents de Woumlrrle 2002 561 agrave propos de la route de Bonda Tepesi (travaux faits par les Lyciens) contra S Şahin in Şahin amp Adak 2007 18 (financement et construction par les Romains) leacutegegraverement nuanceacute dans lrsquoarticle de 2009 citeacute supra n 29 agrave la p 101 Sur le coucirct des routes cf S Mitchell 1993 126-127

42 Cf supra p 65 et n 1143 Sur les routes en Lycie voir Marksteiner amp Woumlrrle 2002 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 Şahin amp Adak 2007 3e partie pour la

reacutegion de Kyaneai Kolb 2008 359-36644 Cf Rousset 2010 6-11 et commentaire notamment p 5745 Crsquoeacutetait eg lrsquoavis de M Rathmann 2006 210 renvoyant agrave Strabon 14229 C 663 pour des distances mesureacutees en Asie Mineure pour

la Lycie cf 1432 C 664 sq Cf note suivante46 Voir Salway 2007 198-199 et 201-202 (alleacuteguant pour lrsquoeacutequivalence Polybe 3398 et Strabon 774 C 322) qui se fondait sur lrsquoeacutedition

de 2004 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 XII 107 et 120 dont lrsquoeacutedition donne des valeurs qui sont quelquefois diffeacuterentes de celles donneacutees en 2004 les multiples de 8 sont maintenant plus nombreux M Rathmann dans son compte-rendu de lrsquoeacutedition de 2007 Klio 93 (2011) p 552 eacutemet lrsquoaudacieuse ideacutee que les Lyciens auraient utiliseacute les sources itineacuteraires dont ils disposaient et y auraient choisi agrave destination des Romains des mesures aiseacutement convertibles en milles

70 ndash Denis Rousset

eacutegalement le terrain qui a eacuteteacute concerneacute par ce processus juridique terrain en quelque sorte exproprieacuterdquo Et lrsquoauteur de conclure ldquoRome nrsquoa pas construit de routes en Lycie Rome a rendu le reacuteseau romainrdquo 47

Mais en reacutealiteacute il est impossible drsquoaffirmer que Rome ait rendu ldquoromainrdquo le reacuteseau existant en Lycie ce reacuteseau nrsquoest-il pas preacutesenteacute dans le stadiasme suivant lrsquouniteacute grecque au lieu des milles que lrsquoon attendrait en pareil cas Quant agrave deacutefinir les routes lyciennes comme viae publicae agrave la faveur des mesures donneacutees dans le stadiasme crsquoest confondre la mesure de la longueur drsquoune route et la deacutefinition de sa largeur et de sa surface crsquoest aussi certainement exageacuterer la hacircte juridique des Romains agrave leur arriveacutee en Lycie et formaliser le statut de routes qui ne devaient peut-ecirctre pas ecirctre toutes classeacutees comme viae publicae 48

Il est drsquoautre part certain que la mesure des itineacuteraires lyciens sous Q Veranius srsquoest ici et lagrave accompagneacutee drsquoune œuvre de reacuteparation drsquoameacutelioration ou de construction de segments de routes nouveaux comme le montrent quelques cas certains ou possibles Drsquoune part sur lrsquoautel deacutecouvert entre Myra et Limyra que les Lyciens deacutediegraverent agrave lrsquoEmpereur Claude en mecircme temps que le pilier de Patara sous Q Veranius les deacutedicants se disaient ldquoreconnaissants pour la paix et la construction (κατασκευή) des routesrdquo 49 La reacutealiteacute de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius eacutetait donc manifesteacutee par ce monument eacutedifieacute sur le bord drsquoune route certainement antique Lrsquoobservation des vestiges de la route a conduit Th Marksteiner agrave y voir sur un traceacute certainement preacuteromain une construction en fait nouvelle 50 Ainsi lrsquoobservation de lrsquoarcheacuteologue tranche-t-elle dans ce cas preacutecis lrsquoambiguiumlteacute du terme mecircme de la deacutedicace κατασκευή peut a priori comme lrsquoavait releveacute M Woumlrrle deacutesigner aussi bien la reacutefection ou lrsquoameacutenagement de lrsquoexistant que la construction ex nihilo 51

La mecircme prudence doit ecirctre appliqueacutee agrave lrsquoindication analogue que donne le stadiasme lui-mecircme agrave propos de travaux reacutealiseacutes entre Ideacutebessos et Kitanaura l C 3-4 ἀπὸ Ἰδεβησσοῦ ἡ εἰς Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων φέρουσα κατεσκεύασται ἐ[πὶ] στάδια λβ le verbe nrsquoindique pas neacutecessairement la construction nouvelle drsquoune route comme on lrsquoa soutenu 52 Drsquoautre part que les travaux de construction ou de reacutenovation aient eacuteteacute sur cette route conduits sur 32 stades indique-t-il qursquoagrave la date de lrsquoinscription ils demeuraient en cours sur le reste de la distance jusqursquoagrave Kitanaura pour devoir ecirctre ulteacuterieurement compleacuteteacutes Enfin cette indication isoleacutee dans le stadiasme impliquerait-elle que les travaux de voirie demeuraient alors incomplets uniquement sur cet itineacuteraire comme lrsquoont soutenu S Şahin et M Adak 53

Il existe enfin un possible troisiegraveme teacutemoignage de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius si ses sebasta erga attesteacutes agrave Kibyra sont bien des travaux de voirie comme deacutejagrave R Cagnat le pensait 54 Ces deux ou trois teacutemoignages de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius prennent place parmi les tregraves nombreuses reacutealisations que menegraverent agrave bien les premiers gouverneurs de la province en matiegravere de constructions ou reacuteparations drsquoutiliteacute geacuteneacuterale entre autres pour les phares les thermes et lrsquoaqueduc de Patara 55

Il paraicirct donc assureacute que le stadiasme rend compte agrave la fois de la mesure drsquoitineacuteraires existants et de la reacutealisation effective de travaux de voirie qursquoil srsquoagisse drsquoameacutenagement de reacutefection ou de construction Agrave cette œuvre mixte meneacutee en Lycie on peut comparer ce que lrsquoon sait de lrsquoœuvre viaire des Romains dans drsquoautres provinces en Asie il est possible que le premier gouverneur se soit en partie contenteacute de placer des milliaires sur des routes preacuteexistantes comme on lrsquoa vu supra p 67-68 Pour la Gaule Strabon attribue agrave M Agrippa le meacuterite drsquoavoir ouvert (ἔτεμε) depuis Lyon quatre routes mais on sait en reacutealiteacute que celles-ci existaient deacutejagrave et elles ne firent de sa part lrsquoobjet que de reacutefection ou drsquoameacutelioration 56 Comme la formulation de Strabon lrsquoexpression ὁδοὺς καθrsquo ὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν du preacuteambule afficheacute agrave Patara deacutesignait

47 Biagi 2008 les citations aux p 304 et 30748 Sur la notion de viae publicae cf Pekary 1968 1-36 Rathmann 2003 3-23 qui souligne la prudence neacutecessaire dans lrsquoutilisation de

la cateacutegorie de viae publicae49 Inscription de Bonda Tepesi en partie citeacutee supra p 65 et publieacutee par Marksteiner amp Woumlrrle 2002 545-569 S Biagi cite cet article

sans neacuteanmoins le prendre totalement en consideacuteration50 Op cit p 55351 Op cit p 561 voir Hellmann 1992 196-19752 Işkan 1998-1999 83 et 93-94 Şahin 2009 104 n 15 voulant faire une diffeacuterence entre κατεσκεύασται et ἐπεσκεύασται Nolleacute 1996 16

avait traduit ldquogebautrepariertrdquo Ccedilevik 2008 201 ldquorebuiltrepairedrdquo53 Şahin amp Adak 2007 16 74 et 11154 Cf supra p 66-67 n 2255 Reacutecapitulation des mentions eacutepigraphiques et des reacutealisations de Q Veranius par Woumlrrle 2007 90 n 36 cf aussi Schuler 2007 16

Pour la voirie on rappellera le pont de Termessos pregraves drsquoOinoanda ducirc agrave T Clodius Eprius Marcellus en 50 pC cf Milner 1998 Pour Patara cf Şahin 2007 H Işkan-Işik et al 2008 Eck 2008 Voir aussi Şahin 2008

56 Strabon 4611 C 208 cf Rathmann 2003 20-22

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 71

une œuvre agrave la fois symbolique et reacuteelle qursquoelle geacuteneacuteralisait et amplifiait crsquoeacutetait agrave la fois un message de propagande proclamant lrsquoinclusion de la Lycie entiegraverement mesureacutee parmi les provinces de lrsquoEmpire le compte rendu de travaux reacuteels et peut-ecirctre lrsquoannonce programmatique drsquoautres travaux agrave venir

Soulignons un dernier point relatif agrave lrsquoutilisation du stadiasme pour lrsquoarcheacuteologue de terrain crsquoest sans doute surinterpreacuteter cette source que de lrsquoutiliser pour dater de lrsquoeacutepoque de Claude les vestiges de routes effectivement retrouveacutes ici et lagrave en Lycie Certes lrsquoun des grands meacuterites de la remarquable eacutedition de S Şahin et M Adak est drsquoavoir releveacute et illustreacute gracircce agrave leur connaissance ineacutegaleacutee de la Lycie de nombreux vestiges de routes anciennes Mais crsquoest peut-ecirctre se deacutepartir de la prudence neacutecessaire que drsquoattribuer aux ldquoingeacutenieurs romainsrdquo tel segment de route construite entre Choma et Podalia et aux Romains de lrsquoeacutepoque de Claude une chausseacutee paveacutee entre Sidyma et Kalabatia 57 Gardons-nous donc de dater agrave la lumiegravere drsquoun texte geacuteneacuteral des vestiges particuliers 58 Sans doute faut-il parler plutocirct de route ldquoantiquerdquo voire ldquoanciennerdquo en lrsquoabsence drsquoartefacts associeacutes qui soient preacuteciseacutement datables en particulier de milliaires de cette eacutepoque et dans lrsquoattente de fouilles archeacuteologiques de ces segments de routes 59

LocaLIteacutes eacutetapes et cIteacutes

Degraves la reacuteveacutelation de son contenu lrsquoinscription du stadiasme de Patara a eacuteteacute reconnue comme une source importante pour la toponymie de la Lycie et lrsquoidentification des localiteacutes qui deacutefinissent chaque itineacuteraire mesureacute Peut-on neacuteanmoins utiliser la mention de ces localiteacutes dans le stadiasme comme un indice de leur statut institutionnel Dans son eacutetude de la geacuteographie historique de la Lycie occidentale parue en 2003 W Tietz nrsquoa pas heacutesiteacute agrave consideacuterer la mention drsquoune localiteacute dans le stadiasme comme lrsquoindice qursquoelle constituait agrave lrsquoeacutepoque de Claude une citeacute Tout nom que mentionne la liste comme point de deacutepart ou drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire serait celui drsquoune polis certes deux itineacuteraires paraissent laisser agrave lrsquoeacutecart les centres principaux de citeacutes pour conduire agrave une localiteacute secondaire mais dans les deux cas le nom de la citeacute dont deacutepend la localiteacute est ajouteacutee agrave titre de preacutecision 60 de lrsquoabsence drsquoune localiteacute importante sur le traceacute mecircme drsquoun itineacuteraire on pourrait aller jusqursquoagrave deacuteduire qursquoelle nrsquoeacutetait pas indeacutependante agrave cette eacutepoque 61

Plusieurs eacutediteurs et commentateurs ulteacuterieurs du stadiasme se sont neacuteanmoins abstenus drsquoutiliser le stadiasme comme une source pour la carte des citeacutes lyciennes sous Claude ainsi S Şahin et M Adak H Hellenkemper et Fr Hild ou encore S Mitchell qui comparait les informations du stadiasme de Patara avec ce que le traiteacute entre Rome et la Lycie de 46 aC nous apprend de la geacuteographie de la Lycie septentrionale 62 Mais en 2007 Chr Schuler a voulu agrave son tour interpreacuteter le stadiasme dans un sens intitutionnel ldquoim Stadiasmos sind ausschlieszliglich Siedlungen mit Polisstatus verzeichnetrdquo Cette regravegle pourrait notamment aider agrave retracer lrsquoeacutevolution du statut politique de deux localiteacutes Akarassos et Kodoppa qui agrave consideacuterer leur mention dans le stadiasme seraient des citeacutes alors que dans le traiteacute ceacutesarien elles eacutetaient mentionneacutees comme localiteacutes de rang secondaire 63

Il nrsquoest pas possible drsquoexaminer les quelque 50 toponymes que mentionne le stadiasme pour deacuteterminer srsquoils deacutesignent tous des citeacutes indeacutependantes Lrsquoenquecircte ne pourrait drsquoailleurs pas ecirctre complegravetement probante puisque lrsquoon manque de

57 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 107 et 186 Şahin 2009 10358 Le point a souvent eacuteteacute souligneacute pour les fortifications antiques eg par Y Garlan 1986 16 Cf aussi D Rousset dans le compte-rendu

de C Typaldou-Fakiris Villes fortifieacutees de Phocide et la IIIe guerre sacreacutee 356-346 av J-C (2004) RA 2005 p 101-10359 Cf deacutejagrave en ce sens Rousset 2010 122-123 et 144 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 et illustrations adoptent souvent pour les

vestiges de routes la prudente leacutegende ldquoroumlmischbyzantinischrdquo voire ldquoroumlmischosmanischrdquo Pour les routes de la reacutegion de Kyaneai eacutetudieacutees dans le cadre drsquoune prospection drsquoensemble (cf supra n 43) on a quelques indications chronologiques plus preacutecises Sur les milliaires cf supra p 67 et n 27

60 Tietz 2003 276 n 207 ldquoDas Milliarium nennt weder jeden Ort noch jedes Poliszentrum in Lykien sondern lediglich diejenigen groumlszligeren Ansiedlungen die an bedeutenden Straszligen lagen Poliszentren die abseits dieser Straszligen lagen treten nicht auf waumlhrend bei Orten die zu einer nicht gleichnamigen Polis gehoumlren deren Name ebenfalls genannt wird Alle Namen ohne weiteren Zusatz sind also auf die Poliszentren gleichnamiger Poleis zu beziehenrdquo de mecircme agrave propos de Kosara et de Lyrnai p 269 cf aussi p 224 262 265 273 et 284

61 Op cit p 292 agrave propos de Teacutelandros ldquoAutonome Muumlnzen liegen gleichfalls nicht vor und auch im Milliarium aus Patara taucht es nicht auf obwohl es an der Kuumlstenstraszlige von Telmessos nach Kalynda lag Man darf wohl davon ausgehen daszlig es erwaumlhnt worden waumlre wenn es sich um ein wichtiges lykisches Poliszentrum gehandelt haumltte Der Befund ist also derselbe wie bei Daidala das ebenfalls nicht genannt wird obwohl es an derselben Straszlige lag und laumlszligt vielleicht denselben Schluszlig zu daszlig Telandros wie dieses in der fruumlhen Kaiserzeit kein selbstaumlntiges Poliszentrum sondern de iure Teil der rhodischen Peraia war der allerdings de facto vom roumlmischen Statthalter in Patara verwaltet wurde (hellip)rdquo Dans le mecircme sens Schuler 2010 69-86 agrave la p 81 et n 79

62 Mitchell 2005 217-222 Texte de lrsquoinscription reproduit dans SEG 55 1452 et AE 2005 148763 Schuler 2007 77-78 Sur ce point voir mes reacuteserves deacutejagrave dans Rousset 2010 140 et 143

72 ndash Denis Rousset

sources preacutecises sur le statut politique des communauteacutes lyciennes au Ier s de notre egravere Ainsi entre le stadiasme de 45 pC et les sources soit anteacuterieures soit posteacuterieures qui peuvent indiquer le statut indeacutependant ou deacutependant drsquoune communauteacute il serait toujours loisible de supposer un changement de statut

Examinons neacuteanmoins le cas de quelques localiteacutes qui pourraient contrevenir agrave la regravegle eacutenonceacutee par W Tietz et Chr Schuler Il y a deux localiteacutes dont le nom est deacutefini par lrsquoadjonction drsquoun toponyme au geacutenitif Outre la mention Ἀτταλεία τῆς Π[αμφυλίας] (l C 8) qui indique la province voisine que lrsquoitineacuteraire atteint au sortir de la Lycie il y a [Κ]όδοπα τῆς Μυλιάδος (l B 37) Que Kodopa soit ainsi deacutefinie agrave la diffeacuterence drsquoautres localiteacutes eacutegalement mentionneacutees par le stadiasme dans la mecircme reacutegion la Milyade paraicirct destineacute agrave eacuteviter une confusion avec une possible homonyme 64

Or le cas de Kodopa est preacuteciseacutement celui sur lequel Chr Schuler a voulu fonder la regravegle que le stadiasme nommerait uniquement des noms de citeacutes Sur cette localiteacute de Milyade inconnue jusqursquoil y a peu il existe maintenant au total trois teacutemoignages outre le stadiasme de 45 pC Κοδοππα est mentionneacutee dans le traiteacute de 46 aC parmi les toponymes qui deacutesignent non pas des citeacutes mais des localiteacutes de rang secondaire comme lrsquoont mis en eacutevidence S Mitchell et Chr Schuler 65 Il existe drsquoautre part une eacutepitaphe drsquoArykanda graveacutee en lettres carreacutees et avec ligatures (IIe ou IIIe s pC ) pour une femme Κολοπηνῂ [καὶ ] Ἀρυκανδίδι S Mitchell avait judicieusement corrigeacute le premier ethnique en Κοδοπηνή et Chr Schuler a tireacute argument du double ethnique pour soutenir que Kodopa eacutetait comme Arykanda une citeacute 66 Chr Schuler eacutecarte en effet lrsquoideacutee que Kodopegravenegrave et drsquoautres ethniques de cette mecircme partie de la Lycie puissent ecirctre des ldquodeacutemotiquesrdquo car ldquoDer Gebrauch solcher Demotika ist (hellip) in dieser Zeit [lrsquoeacutepoque impeacuteriale] in Lykien nicht mehr uumlblichrdquo 67 Traiter lrsquoensemble de cette question est ici impossible et de toute faccedilon difficile faute de nombreuses sources pour tous les ethniques attesteacutes en Lycie Signalons seulement agrave titre drsquoexemple pour la mecircme reacutegion de la Milyade que deux eacutepitaphes attestent lrsquoune lrsquoethnique Elbesseus lrsquoautre le toponyme Elbessos qui est connu par deux autres sources comme deacutesignant une localiteacute de rang secondaire 68 Il est donc possible que des eacutepitaphes lyciennes drsquoeacutepoque impeacuteriale aient mentionneacute des ldquodeacutemotiquesrdquo ie des ethniques qui ne sont pas ceux drsquoune citeacute indeacutependante

Dans le cas de lrsquoeacutepitaphe drsquoArykanda mecircme si lrsquoon considegravere Kodopegravenegrave comme un ethnique de citeacute agrave lrsquoeacutegal drsquoArykandis cela montre que Kodopa eacutetait une citeacute au IIe ou IIIe s pC tandis qursquoelle eacutetait une localiteacute secondaire agrave lrsquoeacutepoque de Ceacutesar entre temps elle eacutetait donc devenue une citeacute Mais est-ce avant lrsquoeacutepoque de Claude et sa mention mecircme dans la troisiegraveme source qui la mentionne le stadiasme montre-t-elle sa promotion au statut de citeacute degraves cette eacutepoque comme lrsquoaffirme Chr Schuler Ce changement de statut pourrait aussi bien ecirctre posteacuterieur agrave cette eacutepoque et le stadiasme mentionnerait alors une localiteacute demeureacutee de rang secondaire de Ceacutesar jusqursquoagrave Claude On voit donc que le cas de Kodopa nrsquoest pas deacutecisif Quant agrave Akarassos eacutegalement mentionneacutee dans le stadiasme (l B 39) et eacutevoqueacutee par Chr Schuler elle figure eacutegalement parmi les localiteacutes de rang secondaire dans le traiteacute de 46 aC et elle nrsquoest dite ldquociteacuterdquo que dans une notice de Kapitocircn de Lycie connue par lrsquointermeacutediaire de Eacutetienne de Byzance 69

Parmi les localiteacutes que mentionne le stadiasme deux sont deacutefinies par lrsquoadjonction drsquoun nom de citeacute ou de territoire Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως (l B 21) est une localiteacute sur le territoire drsquoune reacutegion ou drsquoune citeacute formeacutee au total de huit communauteacutes dans la Lycie occidentale Lyrnai nrsquoeacutetait pas la ville principale de cet Eacutetat qui srsquoappelait sans doute Oktapolis Oktapolis mecircme nrsquoest pas mentionneacutee comme point drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire du stadiasme peut-ecirctre parce qursquoelle eacutetait agrave lrsquoeacutecart drsquoune route importante Quant agrave la preacutecision τῆς Ὀκτα[π]όλεως donneacutee pour cette seule localiteacute de la reacutegion peut-ecirctre eacutetait-elle destineacutee agrave eacuteviter une confusion avec une homonyme ou une paronyme 70

64 Adak amp Şahin 2004 68 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 150 n 255 En Carie existaient les Kodapeis nommeacutes dans les listes de tribut attiques et dans une inscription cf Bresson et al 2005 Drsquoautre part on a trouveacute agrave Korykos en Cilicie Tracheacutee plusieurs deacutedicaces agrave Zeus Kodopaios ou Kodopas cf notamment Sayar amp Şahin 2008 Varinlioğlu 2010

65 Voir SEG 55 1452 l 59 Cf op cit (supra n 62 et 63) respectivement aux p 210 et 77 cf aussi Rousset 2010 135-141 qui reproduit la liste des localiteacutes de rang secondaire

66 TAM II 794 (I Arykanda 147) commenteacutees par S Mitchell p 221 et par Chr Schuler p 7767 Loc cit p 7868 Voir TIB sv Rousset 2010 14069 Sur Akarassos cf TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 197-198 Agrave lrsquoincertitude sur le statut de Kodoppa et drsquoAkarassos est lieacutee la

question du statut politique et juridique de la Milyade agrave lrsquoeacutepoque de Claude telle que conduit agrave la poser une deacutecision drsquoun gouverneur que jrsquoai reacuteeacutediteacutee et commenteacutee dans Rousset 2010 145-152 commentaire sur ce point p 150 et 169

70 Voir principalement TIB sv ldquoLornaiardquo et ldquoOktapolisrdquo Tietz 2003 265-279 particuliegraverement p 265-269 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 148-151 150 et n 255 sur la possible confusion toponymique avec Lyrnas de Lycie orientale Faute de connaicirctre personnellement cette partie de la la Lycie occidentale je ne discute pas la localisation de Lyrnai Hippoukocircmegrave et Oktapolis en lrsquoabsence de sources nouvelles il serait

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 73

Dans la Lycie orientale on trouve mentionneacutee agrave quatre reprises l C 5 6 11 et 14 Kosara εἰς Κό[σ]αρα Μν[αρικῆς ] [ἀπ]ὸ Κοσά[ρ]ων [ἀπὸ Κοσάρων τ]ῆς Μναρικῆς ἀπὸ Κοσάρων [τ]ῆς Μναρικῆς Srsquoagirait-il par trois fois de preacutevenir une possible confusion La preacutecision indique en tout cas que Kosara appartenait agrave la reacutegion voire peut-ecirctre agrave lrsquoancien territoire drsquoune localiteacute appeleacutee Mnara Celle-ci non mentionneacutee dans le stadiasme apparaicirct dans une eacutepitaphe du IIIe s pC qui montre qursquoelle eacutetait alors elle-mecircme rattacheacutee agrave Phaseacutelis On a supposeacute que Mnara eacutetait identique aux Marmareis qui srsquoeacutetaient opposeacutes agrave Alexandre en 334 et que ces derniers avaient eacuteteacute englobeacutes dans le territoire de Phaseacutelis 71 Dans ces conditions il paraicirct peu vraisemblable que Kosara par trois fois deacutesigneacutee comme faisant partie de la Mnarikegrave ait eacuteteacute agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une citeacute indeacutependante

Il faut enfin rappeler le cas de Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων (l C 3-4 commenteacutees supra puis l C 5 et 12 sans la mecircme preacutecision) Cette localiteacute sise agrave lrsquoEst de la Lycie qui avait agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique eacutemis son propre monnayage et jouissait donc alors de son indeacutependance eacutetait bel et bien agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une communauteacute deacutependant de Termessos la Grande 72

Nrsquoen allait-il pas de mecircme pour Typallia qui est citeacutee agrave deux reprises dans le stadiasme (l C 6 et 7) Certes sa mention ne srsquoaccompagne pas de la preacutecision τῶν Τερμησσέων Typallia est par ailleurs explicitement attesteacutee comme une polis quelques deacutecennies seulement avant lrsquoeacutepoque de Claude dans une deacutedicace de c 30 aC Mais drsquoautre part deux eacutepitaphes de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont lrsquoune du IIIe s pC montrent que Typallia deacutependait de Termessos la Grande 73 Est-ce donc avant ou apregraves lrsquoeacutepoque de Claude qursquoelle avait perdu son indeacutependance Agrave vrai dire crsquoest la position mecircme de Typallia localiseacutee de faccedilon certaine sur un site au Nord de Kitanaura sur la route menant de cette localiteacute termessienne vers la ville de Termessos qui doit faire consideacuterer que Typallia faisait elle aussi neacutecessairement partie du territoire de Termessos degraves lrsquoeacutepoque du stadiasme comme lrsquoont souligneacute agrave la fois F Onur et S Şahin 74 Il est remarquable que le stadiasme ne donne pourtant pas la preacutecision τῶν Τερμησσέων pour Typallia agrave la diffeacuterence de Kitanaura

Relevons enfin un dernier point relatif agrave ces deux localiteacutes appartenant lrsquoune explicitement lrsquoautre certainement au territoire de Termessos nrsquoest-il pas singulier qursquoelles soient mentionneacutees dans le stadiasme alors que la citeacute de Termessos ne faisait assureacutement pas partie de la province de Lycie 75 On a rappeleacute supra p 68 lrsquoopinion admise suivant laquelle les itineacuteraires du stadiasme parcourent la seule Lycie et mentionnent agrave lrsquoexteacuterieur de la province uniquement deux villes limitrophes Kibyra en Asie et Attaleia ldquode Pamphylierdquo Ne doit-on pas deacutesormais preacuteciser qursquoil en va de mecircme assureacutement pour Kitanaura et certainement pour Typallia Et ne faudrait-il pas retoucher en conseacutequence le traceacute de la frontiegravere nord-est de la Lycie en la faisant passer entre Ideacutebessos et Kitanaura Enfin la mention dans le stadiasme de Trabenna et drsquoOnobara localiteacutes assez proches de Termessos et drsquoAttaleia peut-elle toujours ecirctre utiliseacutee comme la preuve que les premiegraveres appartenaient degraves lors agrave la Lycie agrave la diffeacuterence des secondes 76

Revenant agrave la question du statut politique des localiteacutes du stadiasme on doit enfin remarquer que la Lycie orientale preacutesente quelques cas de localiteacutes qui furent drsquoapregraves drsquoautres sources sans doute dans lrsquoensemble posteacuterieures englobeacutees par telle de leurs voisines respectives Ainsi Onobara mentionneacutee dans le stadiasme comme relieacutee par un itineacuteraire agrave Trabenna (l C 9) apparaicirct comme ldquoeine Dorfgemeinderdquo de Trabenna mecircme drsquoapregraves plusieurs inscriptions drsquoeacutepoque impeacuteriale qui ne sont pas preacuteciseacutement dateacutees 77 De mecircme alors que le stadiasme nomme de faccedilon distincte Ideacutebessos Akalissos et Korma

eacutegalement vain de discuter la question tregraves controverseacutee de lrsquoidentiteacute des huit communauteacutes qui composaient Oktapolis Tietz 2003 273 eacutecarte lrsquoideacutee qursquoelle puisse avoir compteacute Hippoukocircmegrave et Symbra parce que preacuteciseacutement celles-ci sont mentionneacutees dans le stadiasme contra Şahin loc cit

71 Voir SEG 51 1829 TIB sv ldquoKosarardquo et ldquoMnarardquo Iplikccedilioğlu 2004 114 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218-223 Ccedilevik 2008 205-20772 Voir Nolleacute 1996 TIB sv ldquoDikitanaurardquo Iplikccedilioğlu 2004 112-113 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 214-217 Iplikccedilioğlu et al 2007

296-300 ndeg 214-219 Ccedilevik 2008 200-205 Kizgut amp Pimouguet-Peacutedarros 200873 Voir SEG 44 1113 51 1838-1839 (le ndeg 1839 deacutejagrave SEG 2 671) TIB sv ldquoTypalliardquo Iplikccedilioğlu 2004 106-108 et 114-115 Şahin

amp Adak 2007 230-232 Iplikccedilioğlu et al 2007 282-296 nos 201-213 Ccedilevik 2008 198-20074 F Onur dans Ccedilevik et al 2005 161 et 162 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 216 et 231-232 et p 218 219 et 235 sur le traceacute de la

frontiegravere entre Termessos et Phaseacutelis75 Voir Heberdey 1934 732-775 sv ldquoTermessos 1)rdquo col 749-750 TIB p 103-105 et sv ldquoTermessosrdquo autonomie de la citeacute consideacutereacutee

comme pamphylienne et rattachement administratif agrave la province de Lycie-Pamphylie agrave partir de la creacuteation de cette double province sous Vespasien (cf supra n 9)

76 Ainsi Onur 2005 162 et 163 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 et 23377 Voir Heberdey amp Kalinka 1896 36-37 ndeg 47-48 et SEG VI 622 Iplikccedilioğlu 2004 123 et n 135 mentionnant plusieurs autres

attestations ineacutedites de ldquoTrebennaten aus Onobarardquo TIB sv ldquoOnobarardquo et ldquoTrebennardquo Ccedilevik et al 2005 161-166 sur lrsquohistoire antique de la citeacute S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 233 et 236-237 Ccedilevik 2008 195-198 (ldquokatoikia under Trebennardquo)

74 ndash Denis Rousset

comme localiteacutes deacutefinissant deux itineacuteraires (l C 1-2) les Akalisseis Idebesseis et Kormeis apparaissent dans des inscriptions de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont certaines sont dateacutees du IIIe s comme unis dans une ldquosympolitierdquo formeacutee autour drsquoAkalissos 78

Reacutecapitulant les cas examineacutes on voit que le stadiasme mentionne en 45 pC drsquoune part trois ou quatre localiteacutes qui nrsquoeacutetaient alors pas indeacutependantes cela est certain pour Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως et Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων vraisemblable pour Κόσαρα τῆς Μναρικῆς et pour Typallia Il y a drsquoautre part deux localiteacutes Akarassos et Kodopa qui sous Ceacutesar avaient eu un rang secondaire il est possible que la seconde soit devenue une citeacute ulteacuterieurement agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Inversement il y a trois localiteacutes Onobara Ideacutebessos et Korma qui apparaissent agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale en particulier dans des sources posteacuterieures au stadiasme comme ayant un rang secondaire deacutependant drsquoune de leurs voisines ou englobeacutees dans une sympolitie Agrave ces exemples on pourrait enfin ajouter le cas certes un peu diffeacuterent de Kastabara dont lrsquoexistence a eacuteteacute reacuteveacuteleacutee par sa mention dans le stadiasme 79 si lrsquoon accepte la localisation reccedilue agrave Deliktaş-Darıoumlzuuml site qui srsquoavegravere avoir appartenu au IIe s et au IIIe s pC agrave la citeacute de Tlos il faudra admettre que Kastabara indeacutependante sous Claude fut ensuite englobeacutee par sa voisine meacuteridionale

Est-il donc possible de faire du stadiasme la pierre de touche du statut de citeacute et drsquoen infeacuterer tant de changements de statut suivant des sens qui selon les cas seraient opposeacutes Les cas de Lyrnai et de Kitanaura contreviennent de toute eacutevidence agrave cet emploi ils interdisent de faire de la mention drsquoune localiteacute le sucircr indice drsquoun statut autonome

La mention dans le stadiasme ne peut ecirctre consideacutereacutee comme un brevet de citeacute Si tel eacutetait lrsquoobjet du stadiasme on devrait drsquoailleurs srsquoeacutetonner de lrsquoabsence drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba qui du moins pour les deux premiegraveres devaient ecirctre des citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude 80 Comme on lrsquoa mis en eacutevidence preacuteceacutedemment le stadiasme est une liste drsquoitineacuteraires drsquoune part mesureacutes drsquoautre part en partie ameacutenageacutes reacutepareacutes ou construits sous la conduite des Romains les lieux de deacutepart ou drsquoarriveacutee des itineacuteraires ainsi que quelques lieux intermeacutediaires mentionneacutes au passage sont des points ou des nœuds routiers Certes la plupart drsquoentre eux sont les centres urbains de communauteacutes qui sans aucun doute avaient agrave lrsquoeacutepoque de Claude le statut de citeacute Mais ce nrsquoest assureacutement pas le cas de tous

Des deux inscriptions du pilier de Patara la deacutedicace du monument par les Lyciens (face A) inscrite en 45-46 pC nous montre les Lyciens approuvant le nouvel ordre administratif et institutionnel mis en place lors de la reacuteduction en province Ainsi le message ideacuteologique de la conquecircte eacutetait partageacute et repris agrave leur compte par les Lyciens toujours fidegraveles agrave Rome mais deacutesormais conquis Crsquoest ce qursquoillustre eacutegalement la deacutedicace contemporaine graveacutee sur lrsquoautel de Claude entre Myra et Limyra qui montre aussi lrsquoœuvre routiegravere que la conquecircte amena sans deacutelai en Lycie Centrale

Lrsquoinscription des faces B et C qui est contemporaine de ces deux deacutedicaces ou bien de peu posteacuterieure est agrave la diffeacuterence de celles-ci toute de sobrieacuteteacute la reacutedaction de son preacuteambule (l B 1-8) et la mesure originelle des distances en milles me paraissent indiquer qursquoelle eacutemane des autoriteacutes romaines Est-ce dans le mecircme sens qursquoil faut interpreacuteter lrsquoabsence apparente de Boubocircn et de Komba qui serait sans doute singuliegravere dans un texte reacutedigeacute par les Lyciens Crsquoest cependant agrave lrsquointention des Lyciens que toutes les distances furent finalement converties en stades peut-ecirctre par un reacutedacteur local Ainsi lrsquoinscription concilie-t-elle les points de vue sinon de ses reacutedacteurs et de ses lecteurs du moins assureacutement des autoriteacutes romaines et des Lyciens devenus provinciaux

Si spectaculaire que soit le pilier de Patara et riches les inscriptions qursquoil porte il faut de faccedilon judicieuse mesurer lrsquoapport du stadiasme agrave la geacuteographie historique de la Lycie impeacuteriale La deacutecouverte de ce texte a permis de notables progregraves dans notre connaissance de la toponymie lycienne et dans lrsquoidentification des localiteacutes et des vestiges archeacuteologiques On doit en revanche se garder de le surinterpreacuteter pour lrsquohistoire des voies de communication et pour la geacuteographie des citeacutes-Eacutetats et se deacutefier de lrsquoamplification rheacutetorique propre au texte comme de notre propension agrave en tirer une regravegle geacuteneacuteralisante La liste du stadiasme mentionne des localiteacutes qui ne sont pas toutes les centres urbains de citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude Entre

78 Voir notamment TAM II 830 834 et 902 Jameson 1974a 41-42 et 1974b 216 TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 212-214 Kizgut et al 2009

79 L B 34 cf supra n 680 Cf supra p 65 et n 7 Aperlai est agrave la tecircte drsquoune sympolitie au Ier s pC cf IGR III 690 et SEG 52 1452 TIB sv Boubocircn frappe

monnaie sous Auguste sur un Seacutebasteion deacutedieacute sous Neacuteron figurent deux deacutedicaces nommant le Conseil et du Peuple de Boubocircn ainsi que le gouverneur de Lycie cf TIB sv Kokkinia 2008 7-8 35-38 ndeg 6 et 9 et p 160 Komba nrsquoest pas attesteacutee comme citeacute avant Ptoleacutemeacutee (533) et une inscription du IIIe s pC TAM II 734 TIB sv

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 75

ces localiteacutes ou lieux drsquoeacutetape la liste eacutenumegravere des itineacuteraires qui existaient degraves avant cette eacutepoque tantocirct les Romains se contentegraverent drsquoen recenser la longueur mesurant ainsi tout lrsquoespace de la nouvelle province tantocirct ils ameacutenagegraverent et reacuteparegraverent des routes existantes tantocirct enfin ils construisirent des routes comme lrsquoillustre le monument sis sur la voie entre Myra et Limyra Lrsquoinscription si elle conduit agrave chercher sur le terrain les traces mateacuterielles du reacuteseau viaire qui parcourait la Lycie ne nous autorise pas agrave les dater toutes en retour de lrsquoeacutepoque de Claude Ce sont agrave lrsquoinverse les progregraves de notre connaissance archeacuteologique eacutepigraphique et numismatique qui nous autoriseront agrave mesurer plus preacuteciseacutement lrsquoeffet reacuteel de lrsquoœuvre proclameacutee par le pilier de Patara et agrave deacutenombrer plus exactement les citeacutes que comptait la Lycie pacifieacutee par Rome

Reacutefeacuterences bibliographiques

ndash Euploia La Lycie et la Carie antiques p 439 agrave 462

AbreacuteviAtions

Beazley ARV2 J D Beazley Attic Red-figure Vase-painters 2e eacutedition Oxford 1963

FdX I Fouilles de Xanthos I P Demargne Les piliers funeacuteraires Paris 1958

FdX II Fouilles de Xanthos II H Metzger Lrsquoacropole lycienne Paris 1963

FdX IV Fouilles de Xanthos IV H Metzger Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Paris 1972

FdX V Fouilles de Xanthos V P Demargne Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris 1974

HTC P Debord et E Varinlioğlu dir Les hautes terres de Carie Bordeaux 2001

IPArk G Thuumlr et H Taeuber eacuted Prozeszligrechtliche Inschriften der griechischen Poleis Arkadien (IPArk) Vienne 1994

Labraunda J Crampa eacuted Labraunda Swedish Excavations and Researches The Greek Inscriptions 13-133 Lund 1972

R ndash O P J Rhodes et R Osborne Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford 2003

Sinuri L Robert eacuted Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa I Paris 1945

Tod M N Tod eacuted A Selection of Greek Historical Inscriptions I-II 2nd ed Oxford 1946-1948

Charisteria (1930) Charisteria Alois Rzach zum achtzigsten Geburtstag dargebracht

Ancient Anatolia (1986) Ancient Anatolia Aspects of Change and Cultural Development Essays in honor of M J Mellink Madison

Catalogue of Ancient Near Eastern Seals (1966) Catalogue of Ancient Near Eastern Seals in the Ashmolean Museum I Oxford

La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens (2007) La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens de Tyr agrave Carthage catalogue de lrsquoexposition Paris Institut du monde arabe 6 novembre 2007-20 avril 2008 Paris

Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia (2006) Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Antalya

The Aegean and the Near East (1956) The Aegean and the Near East Studies presented to Hetty Goldman on the occasion of her Seventy-fifth Birthday New York

Xanthos 1998 Xanthos en Turquie de la Perse agrave Byzance Dossiers drsquoarcheacuteologie Dijon

Iasos tra VI e IV sec a C Iasos tra VI e IV sec aC Miscellanea storico-archeologica Supplemento al volume 81deg degli Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara a a 181deg 2003-2004 Ferrara

Rumscheid Fr dir (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 13 bis 15 Oktober 2005 Bonn

Piri Reis eacuted E Z Oumlkte trans V Ccedilabuk (1988) Kitab-ı Bahriye II Ankara

Agora XIII BA Sparkes amp L Talcott The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 131-2 Black and plain pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC Princeton 1970

Agora XXXIII S I Rotroff The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 33 The Hellenistic Pottery The plain wares Princeton 2006

Kerameikos XI I Scheibler Kerameikos Ergebnisse der Ausgrabungen XI Die griechische Lampen Berlin 1976

Labraunda II1 P Hellstroumlm Labraunda Swedish excavations and researches II1 Pottery of Classical and late date terracotta lamps and glass (ActaAthen-4o 521) Lund 1965

Labraunda III2 J Crampa Labraunda Swedish excavations and researches III2 The Greek inscriptions I 1-12 (Period of Olympichos) (ActaAthen-4o 531) Lund 1965

Maussolleion at

Halikarnassos 7 L Vaag V Noslashrskov amp J Lund The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramic material and other finds from selected contexts Aarhus 2002

Milet III6 A Peschlow-Bindokat Milet Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 III6 Feldforschungen im Latmos Berlin 2005

440 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

NS A Maiuri Nuova Silloge epigrafica di Rodi e Cos Florence 1925

Olynthos V D M Robinson Excavations at Olynthos V Mosaics vases and lamps of Olynthos found in 1928 and 1931 (1933)

Olynthos XIII D M Robinson Excavations at Olynthos XIII Vases found in 1934 and 1938 (1950)

BMC Caria B V Head A Catalogue of the Greek Coins in the British Museum Greek Coins of Caria Cos Rhodes amp C Londres 1897

SNG Muumlnchen H R Baldus Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen 22Heft Karien Munich 2006

SNG Tuumlbingen D Mannsperger Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Muumlnzsammlung der Universitaumlt Tuumlbingen 5Heft Karien und Lydien Munich 1994

bibliogrAphie

Abbasoğlu H et W Martini eacuted (2003) Die Akropolis von Perge Band 1 Survey und Sondagen 1994-1997 Mayence

Adak M (2004) ldquoLokalisierung von Olympos und Korykos in Ostlykienrdquo Gephyra 1 27-52

Adam J-P (1981) Lrsquoarchitecture militaire grecque Paris

Adiego I J (1994) ldquoEl nombre cario Hecatomnordquo CFC(G) ns 4 247-256

mdash (1998) ldquoDie neue Bilingue von Kaunos und das Problem des karischen Alphabetsrdquo in Bluumlmel et al 1998 57-79

mdash (2000) ldquoLa inscripcioacuten greco-caria de los Hecatoacutemnides en el santuario de Sinurirdquo Kadmos 39 133-157

mdash (2007) The Carian Language With an appendix by K Konuk Leyde-Boston

mdash (2010) ldquoRecent Developments in the Carian Deciphermentrdquo in van Bremen amp Carbon 2010 147-176

mdash (2013) ldquoCarian Identity and Carian Languagerdquo in Henry 2013 15-20

Adiego I J P Debord et E Varinlioğlu (2005) ldquoLa stegravele caro-grecque drsquoHyllarima (Carie)rdquo REA 107 601-653

Ager S L (1996) Interstate Arbitrations in the Greek World 337-90 BC Berkeley

Akarca A (1952) ldquoMylasarsquoda Hellenistik bir Mezarrdquo Belleten 16 367-405

mdash (1959) Les monnaies grecques de Mylasa Bibliothegraveque de lrsquoInstitut Franccedilais drsquoArcheacuteologie drsquoIstanbul I Paris

mdash (1971) ldquoBeccedilinrdquo Belleten 25 3-37

Aringkerstad T (2000-2001) ldquoHellenistic-Roman Chamber Tombs at Milas Swedish Excavations 1938rdquo Opuscula Atheniensia 25-26 9-24

Aksakal A H (2003) Manisarsquonın Bilinmeyen Değerleri Manisa

Aktaş Ş (2009) ldquoStadiumrdquo in Işık 2009 358-359

Akurgal E (1941) Griechische Reliefs des VI Jahrhunderts aus Lykien Berlin

mdash (1961) Die Kunst Anatoliens von Homer bis Alexander Berlin

mdash (1993) Anadolu Uygarlıkları Ankara

Alston R et O van Nijf eacuted (2008) Feeding the Ancient Greek City Londres

Andersen S (2007) The Tylos Period Burials in Bahrain Volume I The Glass and Pottery Vessels Aarhus

Anderson-Stojanović V R (1987) ldquoThe Chronology and Function of Ceramic Unguentariardquo AJA 91 105-122

mdash (1992) Stobi The Hellenistic and Roman Pottery Princeton

Andrewes A (1938) ldquoEunomiardquo CQ 32 89-102

Andrianou D (2006) ldquoChairs Beds and Tables Evidence for Furnished Interiors in Hellenistic Greecerdquo Hesperia 75 219-266

Angeli Bertinelli M G et A Donati eacuted (2010) Cittagrave e territorio La Liguria e il mondo antico Atti del IV incontro internazionale di storia antica Gecircnes

Arık O (2007) ldquoOn the Ceramics found in the Preliminary Phase of the Peccedilin Excavationrdquo in Boumlhlendorf-Arslan et al 2007 523-530

Armstrong D et J J Walsh (1986) ldquoSIG 593 The letter of Flamininus to Chyretiaerdquo CPh 81 32-46

Arqueacute M-C S Lemaicirctre et S Y Waksman (2012) ldquoLes ceacuteramiques de cuisson en Lycie romaine essai de deacutefinition des faciegraves morphologiques et drsquoapprovisionnement en Meacutediterraneacutee orientalerdquo in Batigne-Vallet 2012 141-153

Arthur P (2007) ldquoPots and boundaries On cultural and economic areas between Late Antiquity and early Middle Agesrdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 15-27

Asheri D (1966) Distribuzioni di terra nellrsquoantica Grecia Turin

Ashmole B (1951) ldquoDemeter of Cnidusrdquo JHS 1951 13-28

Ashton G (1995) Ancient Megisti The Forgotten Kastellorizo Nedlands WA

Ashton R H J et A R Meadows (2008) ldquoThe Letoon Deposit Lycian League Coinage Rhodian Plinthophori and Pseudo-Rhodian Drachms from Haliartos (yet again) and Asia Minorrdquo NC 168 111-134

Aybek S et A K Oumlz eacuted (2010) Metropolis Ionia II The Land of the Crossroads Essays in Honour of Recep Mericcedil Istanbul

Aydaş M (2006) ldquoGladiatorial Inscriptions from Stratoniceia in Cariardquo EA 39 105-110

Aydınoğlu Uuml et A K Şenol eacuted (2010) Olive Oil And Wine Production in Anatolia during Antiquity Symposium Proceedings Istanbul

Babelon E (1907) Traiteacute des monnaies grecques et romaines II Description historique Tome 1 Comprenant les monnaies grecques depuis les origines jusqursquoaux guerres meacutediques Paris

Badie A S Lemaicirctre et J-C Moretti (2004) ldquoLe theacuteacirctre du Leacutetocircon de Xanthos Eacutetat des recherches en 1999rdquo Anatolia Antiqua 12 145-186

Bailey D M (1988) A Catalogue of the Lamps in the British Museum III Roman Provincial Lamps Londres

Balandier Cl (2002) ldquoLa deacutefense des territoires agrave Chypre de lrsquoeacutepoque archaiumlque aux invasions arabesrdquo DHA 281 175-206

mdash (2010a) Les fortifications au service de lrsquohistoire histoire de la deacutefense de Chypre de lrsquoeacutepoque chypro-archaiumlque aux invasions arabes Paris

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 441

mdash (agrave paraicirctre) La deacutefense de la Palestine aux peacuteriodes acheacutemeacutenide et helleacutenistique Eacutetude historique et archeacuteologique

Baldıran A (1990) Stratonikeia Nekropol Buluntuları thegravese ineacutedite Konya

mdash (1999) ldquoStratonikeiarsquodan Unguentariumlarrdquo Selccediluk Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi 4 Konya 335-356

Balot R K (2009) ldquoThe Virtue Politics of Democratic Athensrdquo in Salkever 2009 271-299

Bammer A (1968-1971) ldquoBeitraumlge zur ephesischen Architektur I Zum Eckkapitell eines Ringhallentempelsrdquo OumlJh 49 1-22

mdash (1974) ldquoZu den Kapitellen des Altares von Pergamonrdquo FuB 16 183-190

mdash (2007) ldquoLrsquoArchitecture helleacutenistique en Asie Mineure et ses concepts reacutetrospectifs et anticipantsrdquo in Images et moderniteacute helleacutenistiques Appropriation et repreacutesentation du monde drsquoAlexandre agrave Ceacutesar Rome 91-101

Baran A (2004) ldquoBeccedilin Zeus Karios () Tapınağırdquo I ve II Arkeolojik Araştırmaları Sempozyumu Ankara 19-38

mdash (2009) ldquoKarian Architecture before the Hekatomnidsrdquo in Rumscheid 2009 291-313

Barnett R D (1957) The Nimrud Ivories Londres

mdash (1980) ldquoA Winged Goddess of Wine on an Electrum Plaquerdquo AS 30 169-178

Başaran C A Yalccedilın et M Tombul (1998) ldquo1995 Yılı Skepsis Aşağı Kent ve Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo VIII MKKS (7-9 Nisan 1997 Kuşadası) Ankara 551-585

Batigne-Vallet C eacuted (2012) Les ceacuteramiques communes comprises dans leur contexte reacutegional Faciegraves de consommation et mode drsquoapprovisionnement Actes de la table ronde organiseacutee agrave Lyon les 2 et 3 feacutevrier 2009 Lyon

Bats M (1993) ldquoLa vaisselle culinaire comme marqueur culturel lrsquoexemple de la Gaule meacuteridionale et de la Grande-Gregravece (ive-ier s av J-C)rdquo Terre cuite et socieacuteteacute la ceacuteramique document technique eacuteconomique culturel XIVe Rencontre internationale drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire drsquoAntibes Actes des rencontres 21-22-23 octobre 1993 Juan-les-Pins 407-425

Baughan E P (2004) Anatolian Funerary Klinai Tradition and Identity Thegravese PhD University of California Berkeley

Bean G E et J M Cook (1955) ldquoThe Halicarnassus Peninsulardquo ABSA 50 56-170

mdash (1957) ldquoThe Carian Coast IIIrdquo ABSA 52 58-146

Bellinger A R et P Grierson (1973) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbartion Oaks Collection and in the Whittemone Collection Vol I Washington

Bencivenni A (2003) Progetti di riforme costituzionali nelle epigrafi greche dei secoli IV-II aC Bologne

Benter M (2009) ldquoHydas eine befestigte Houmlhensiedlung auf der Bozburun-Halbinselrdquo in Rumscheid 2009 481ndash501

Berg W (1979) ldquoHecate Greek or lsquoAnatolianrsquo rdquo Numen 21 128-140

Berg Brise M (2004) ldquoHellenistic and Early Roman Pottery from Halikarnassosrdquo in Isager amp Pedersen 2004 177-189

Berges D (2006) Knidos Beitraumlge zur Geschichte der archaischen Stadt Mayence

Berns C et H von Hesberg eacuted (2002) Patris und Imperium Kulturelle und politische Identitaumlt in den Staumldten in den

roumlmischen Provinzen Kleinasiens in der fruumlhen Kaiserzeit Kolloquium Koumlln November 1998 Cologne

Berti F (1993) Iasos di Caria Arslantepe Hierapolis Iasos Kyme Scavi archaeologici Italiani in Turchia Venise 189-249

mdash (2004) ldquoAppunti per lo studio dei vasi attici a figure rosse di Iasosrsquo in Iasos tra VI e IV sec aC 101-117

mdash (2005) ldquoDigressioni su alcune anfore panatenaiche offerte votive e culti nellrsquoagora di Iasosrdquo in Pierobon Benoit 2005 116-129

Berti F et C Franco (2006) ldquoNote su frammenti di ceramica attica con graffitirdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 21-28

Berti F et V Graziano (1994) Iasos Catane

Berti F et L Innocente (1998) ldquoDue nuovi graffiti in alfabeto cario da Iasosrdquo in Bluumlmel et al 1998 137-142

mdash (2005) ldquoGraffito cario su piede di coppa atticardquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 11 20-21

Berti F R Fabiani Z Kızıltan et M Nafissi eacuted (2010) Wandering Marbles of Iasos at the Istanbul Archaeological Museum Istanbul

Bessac J-Cl (1993) Lrsquooutillage traditionnel du tailleur de pierre De lrsquoAntiquiteacute agrave nos jours Paris

Beyer D (1997) ldquoEmar et Ougarit reacuteflexions sur la glyptique de deux villes de Syrie du Nord vers la fin de lrsquoacircge du bronzerdquo in Caubet 1997 171-183

Biagi S (2008) ldquoLe stadiasmos de Patara et la deacutefinition de lrsquoespace romain dans la nouvelle province de Lycie-Pamphylierdquo Res Antiquae 5 299-307

Bianco E (2000) ldquoChabrias Atheniensisrdquo RSA 30 47-72

Bilde PG V Noslashrskov et P Pedersen eacuted (1999) Hvad fandt vi Aarhus

Bilgin A R Dinccedil et M Oumlnder (1996) ldquoLydiarsquodaki iki Tuumlmuumlluumlsrsquode Temizlik Kazısı Ccedilalışmalarırdquo ADerg 4 207-222

Bingoumll O (19761977) ldquoDie Dachziegel von Bayrakli (Alt-Smyrna)rdquo Anadolu 20 19761977 63-81

mdash (1980) Das ionische Normalkapitell in hellenistischer und roumlmischer Zeit in Kleinasien IstMitt Beiheft 20 Tubingen

Birley A R (2005) The Roman Government of Britain Oxford

Blaise F (2006) ldquoPoetics and Politics Tradition re-worked in Solonrsquos Eunomia [Poem 4]rdquo in Blok amp Lardinois 2006 114-133

Blok J H et A P M H Lardinois eacuted (2006) Solon of Athens New Historical and Philological Approaches Leyde

Blondeacute F (2007) Les ceacuteramiques drsquousage quotidien agrave Thasos au IVe siegravecle avant J-C Eacutetudes Thasiennes XX Paris

Blum H B Faist P Pfaumllzner et A-M Wittke eacuted (2002) Bruumlckenland Anatolien Ursachen Extensitaumlt und Modi des Kulturaustausches zwischen Anatolien und seinen Nachbarn Tuumlbingen

Bluumlmel W (1990) ldquoZwei neue Inschriften aus Mylasa aus der Zeit des Maussollos rdquo EA 16 29-43

mdash (1991) Die Inschriften der Rhodischen Peraia IK 38 Bonn

mdash (1992a) Die Inschriften von Knidos I IK 41 Bonn

mdash (1992b) ldquoEinheimische Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo EA 20 7-34

442 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1993) ldquoSGDI 5727 (Halikarnassos) eine Revisionrdquo Kadmos 32 1-18

mdash (1994a) ldquoTwo New Inscriptions from the Cnidian Peninsula Proxeny Decree for Epameinondas and a Funeral Epigramrdquo EA 23 157-159

mdash (1994b) ldquoUumlber die chronologische und geographische Verteilung einheimischer Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo in Giannotta et al 1994 65-86

mdash (1995) ldquoInschriften aus Karien Irdquo EA 25 35-64

mdash (2002) ldquoNeue Fragmente der Pachturkunden aus Amosrdquo EA 34 107-111

mdash (2004) ldquoNeue Inschriften aus Karien II Mylasa und Umgebungrdquo EA 37 1-43

Bluumlmel W et A Kızıl (2004) ldquoEine neue karische Inschrift aus der Region von Mylasardquo Kadmos 43 131-138

Bluumlmel W P Frei et Chr Marek eacuted (1998) Colloquium Caricum Akten der internationalen Tagung uumlber die karisch-griechische Bilingue von Kaunos 3110-1111997 in Feusisberg bei Zuumlrich Kadmos 37 57-79

Boardman J et G Buchner (1966) ldquoSeals from Ischia and the Lyre-Player Grouprdquo JDAI 81 1-62

Boardman J (1967) Excavations in Chios 1952-1955 Greek Emporio Londres

mdash (1968) Archaic Greek Gems Schools and Artists in the Sixth and Early Fifth Centuries BC Londres

mdash (1970) Greek Gems and Finger Rings Londres

mdash (1990) ldquoThe Lyre Player Group of Seals an Encorerdquo AA 1 1-17

mdash (2000) Persia and the West An Archaeological Investigation of the Genesis of Achaemenid Art Londres

mdash (2003) Die Perser und der Westen Mayence

Bockisch G (1969) ldquoDie Karer und ihre Dynastenrdquo Klio 51 117-75

Boedeker D (1983) ldquoHecate a Transfunctional Goddessrdquo TAPhA 113 79-93

Boumlhlendorf-Aslan B A O Uysal et J Witte-Ott eacuted (2007) Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeology Contexts Proceedings of the First International Symposium on Late Antique Byzantine Seljuk and Ottoman pottery and tiles in archaeological context Ccedilanakkale 1-3 June 2005 Byzas 7 Istanbul

Bonifay M et J-C Treacuteglia eacuted (2007) LRCW2 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1662 (I)

Borchhardt J (19691970) ldquoEin Totengericht in Lykien Zum Grabmal des χntildetabura in Limyrardquo IstMitt 19-20 187-222

mdash (1975) Myra eine lykische Metropole in antiker und byzantinischer Zeit Istanbuler Forschungen Band 30 Berlin

mdash (1991) ldquoEin Ptolemaion in Limyrardquo RA 309-322

mdash (1993) Die Steine von Zẽmuri Archaumlologische Forschungen an den Verborgenen Wassern von Limyra Vienne

mdash (1990a) ldquoKunst in Lykienrdquo in Borchhardt et al 1990 45-49

mdash (1990b) ldquoDas Heroon von Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 75-78

Borchhardt J et G Dobesch eacuted (1993) Akten des II Internationalen Lykien-Symposium Vienna 6-12 mai 1990 Vienne

Borchhardt J H Eigner M Pesditschek et P Ruggendorfer eacuted (1997-1999) ldquoArchaumlologisch-sprachwissenschaftliches Corpus der Denkmaumller mit lykischer Schriftrdquo Anzeiger OumlAW phil-hist Kl 1342 Vienne 11-96

Borchhardt J R Jacobek et A Dinstl eacuted (1990) Goumltter Heroen Herrscher in Lykien Munich

Borchhardt J G Neumann et K Schulz (2003) ldquoTuminehiTymnessosrdquo Adalya 6 21-89

Borchhardt J et S Şişmanoğlu (1999) ldquoDas Diptychon von TubureTyberissosrdquo in Scherrer et al 1999 275-297

Borchhardt J et G Stanzl (1990) ldquoEin hellenistischer Bau des Herrscherkultes Das Ptolemaion in Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 79-84

Borza E N et O Palagia (2007) ldquoThe Chronology of the Macedonian Royal Tombs at Verginardquo JdI 122 81-124

Bousquet J (1992) ldquoLes inscriptions du Leacutetocircon en lrsquohonneur drsquoArbinas et lrsquoeacutepigramme grecque de la stegravele de Xanthos Lrsquoinscription bilingue de Deacutemokleidegraves et les inscriptions lyciennes unilinguesrdquo in Fouilles de Xanthos IX1 Paris 155-199

Bowden W L Lavan et C Machado eacuted (2004) Recent Research on the Late Antique Courtryside Leyde-Boston

Bowersock G W (1983) Roman Arabia New York

Boyd Th D (1978) ldquoThe Arch and the Vault in Greek Architecturerdquo AJA 82 83-100

Boysal Y (1970) ldquoTurgut Kazısı 1969 Yılı Raporurdquo Anadolu 12 63-78

mdash (1998) ldquo1996 Yılı Stratonikeia Ccedilalışmalarırdquo KST 19-2 153-160

Boysal Y et M Kadıoğlu (1999) ldquo1997 Yılı Stratonikeia Nekropol Ccedilalışmalarırdquo KST 20-2 215-228

Bracke H (1993) ldquoPisidia in Hellenistic times (334-325 BC)rdquo in Waelkens 1993 15-35

Brandt B V Gassner et S Ladstaumltter eacuted (2005) Synergia Festschrift fuumlr Friedrich Krinzinger II Vienne

Bresson A (1991) Recueil des inscriptions de la Peacutereacutee rhodienne Paris-Besanccedilon

mdash (2007a) ldquoUnity Diversity and Conflict in Hellenistic Lyciardquo in Elton amp Reger 2007 73-79

mdash (2007b) ldquoLes Cariens ou la mauvaise conscience du barbarerdquo in Urso 2007 209-228

Bresson A P Brun et E Varinlioğlu (2001) ldquoLes Inscriptions Grecques et Latinesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 81-305

Bresson A P Brun R Descat et K Konuk (2005) ldquoUn deacutecret honorifique des Kodapeis (Carie du Sud)rdquo REA 107 69-81

Bresson A et R Descat eacuted (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au IIe s aC Bordeaux

Bresson A D Rousset et J-M Carbon (2007) ldquoLes estampages du fonds Louis Robertrdquo CRAI 2 643-660

Briant P (1992) Darius les Perses et lrsquoEmpire Paris

mdash (1996) Histoire de lrsquoempire perse Paris

Brijder H A G eacuted (1984) Ancient Greek and Related Pottery Proceedings of the International Vase Symposium in Amsterdam 12-15 Avril 1984 Amsterdam

Broneer O (1930) Corinth IV Terracotta Lamps Athegravenes

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 443

Bruer S G et M Kunze (2010) Der Stadtplan von Patara und Beobachtungen zu den Stadtmauern Patara I 1 Istanbul

Brun P (1994) ldquoLes fortifications drsquoHyllarima Philon de Byzance et Pleistarchosrdquo in Debord amp Descat 1994 193-204

mdash (2001) ldquoLes sites archeacuteologiquesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 23-75

mdash (2007a) ldquoLa Carie et les Cariens vus depuis Athegravenes au Ve siegraveclerdquo in Brun 2007b 13-32

mdash eacuted (2007b) Scripta Anatolica Hommages agrave Pierre Debord Bordeaux

Bruneau Ph (1970a) Recherches sur les cultes de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Paris

mdash (1970b) ldquoTombes drsquoArgosrdquo BCH 94 437-531

mdash (1970c) Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la maison des Comeacutediens La vaisselle Paris

Bruns-Oumlzgan Chr (1987) Lykische Grabreliefs des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Tuumlbingen

mdash (2002) ldquoEine fruumlhkaiserzeitliche Stoa in Knidos und ihre Funderdquo in Berns amp Hesberg 2002 247-256

mdash (2004) Knidos A Guide to the Ancient Site Konya

mdash (2005) ldquoAttische Bildhauer in Knidosrdquo in Strocka 2005 179-191

Bryce T R (1986) The Lycians I The Lycians in Literary and Epigraphic Sources Copenhague

Buchholz H G (1978) ldquoTamassos Zypern 1974-1976 3 Berichtrdquo AA 155-230

Buckler J (1980) The Theban Hegemony 371-362 BC Cambridge-Londres

mdash (1998) ldquoEpameinondas and the new inscription fron Knidosrdquo Mnemosyne s IV 51 192-205

mdash (2003) Aegean Greece in the Fourth Century BC Leyde-Boston

Buraselis K (2008) ldquoThe Problem of the Ptolemaic Sibling Marriage A Case of Dynastic Acculturationrdquo in McKechnie amp Guillaume 2008 291-302

Burkert W (1992) The Orientalizing Revolution Cambridge

mdash (2001) ldquoLa religione greca allrsquoombra dellrsquoOriente i livelli dei contatti e degli influssi rdquo in Ribicini et al 2001 21-30

Burn L (2004) Hellenistic Art From Alexander the Great to Augustus Los Angeles

Buschor E (1950) Maussollos und Alexander Munich

Buschmann K (1992) ldquoHızırlık bei Fethiye das altlykische Telebehirdquo AST 10 429-438

Buumlyuumlkyoumlruumlk F et C Tibet (1999-2000) ldquo1998-1999 Yılı Antalya Doğu Nekropoluuml Kurtarma Kazılarırdquo Adalya 4 115-171

Cahn H A (1970) Knidos Die Muumlnzen des sechsten und fuumlnften Jahrhunderts v Chr Berlin

Canciani F et F W von Hase (1979) La tomba Bernardini di Palestrina Rome

Cannadine D et S Price eacuted (1987) Rituals of Royalty Power and Ceremonial in Traditional Societies Cambridge

Caputo V eacuted (2008) Iasos in Etagrave Romana Miscellanea storico-archeologica Suppl au vol 83-84 de Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Ferrare

Cargill J (1981) The Second Athenian League Empire or Free Alliance Berkeley-Los Angeles-Londres

Carney E D (2005) ldquoWomen and Dunasteia in Cariardquo AJPh 126 65-91

Carubba O (1993) ldquoDynasten und Staumldte Sprachliche und sonstige Bemerkungen zu den Namen auf den lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 11-25

Carstens A M (1999a) Death Matters Funerary Architecture on the Halikarnassos Peninsula Thegravese Copenhague

mdash (1999b) ldquoSepulchral Architecture on the Halicarnassos Peninsulardquo in Proceedings of the XVth International Congress of Classical Archaeology Amsterdam July 12-17 1998 109-111

mdash (2002) ldquoTomb Cult on the Halikarnassos Peninsulardquo AJA 106 391-409

mdash (2006) ldquoCypriot chamber tombsrdquo in Wriedt Soslashrensen amp Winther Jacobsen 2006 125-179

mdash (2008) ldquoTombs of the Halikarnassos Peninsula ndash the Late Bronze and Early Iron Agerdquo in Pedersen 2008 52-118

mdash (2009) Karia and the Hekatomnids The Creation of a Dynasty Oxford

mdash (2013) ldquoDivine Kingship at the City Centrerdquo in Henry 2013

mdash (agrave paraicirctre) ldquoBridging the boundary the sacrificial deposit of the Maussolleion of Halikarnassos and its symbolic languagerdquo in Draycott C et M Stamatopoulou eacuted Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Carte geacuteologique de Turquie (1963) feuillet Konya 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964a) feuillet Denizli 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964b) feuillet Izmir 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1997) feuillets Fethiye L8 L9 M8 M9 et Antalya L10 M10-M11 1100000e Maden Tetkik ve Arama genel muumlduumlrluumlğuuml Ankara

Carter J C (1970) ldquoRelief Sculptures from the Necropolis of Tarantordquo AJA 74 125-137

Cataldi S eacuted (2004) Poleis e Politeiai Atti del Convegno Internazionale di Storia Greca (Torino 2002) Alexandrie

Caubet A eacuted (1997) De Chypre agrave la Bactriane Les sceaux du Proche-Orient ancien Actes du colloque international Museacutee du Louvre 18 mars 1995 Paris

mdash (1998) Lrsquoart des modeleurs drsquoargile Antiquiteacutes de Chypre Coroplastique 2 Paris

Cavalier L (2005) Architecture romaine drsquoAsie Mineure Les monuments de Xanthos et leur ornementation Bordeaux

mdash (2006) ldquoObservations sur lrsquoarchitecture de Xanthos agrave lrsquoeacutepoque archaiumlquerdquo REA 108 327-354

mdash (2007) ldquoHorrea drsquoAndriakegrave et Patara un nouveau type drsquoeacutedifice fonctionnel en Lycie agrave lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo REA 109 51-65

mdash (2012) ldquoDeux nouveaux temples agrave Limyra rdquo in Seyer 2012 133-139

Ccedilevik N (2008) ldquoNortheast Lycia The New Evidence - Results from the Past Ten Years from the Bey Mountains Surface Surveysrdquo Adalya 11 189-233

Ccedilevik N B Varkıvanccedil et E Akyuumlrek eacuted (2005) Trebenna tarihi arkeolojisi ve doğası Trebenna its history archaeology and natural environment Istanbul

444 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Ccedilevik N et I Pimouguet-Peacutedarros (2010) ldquoFortifications et systegraveme deacutefensif de Myra Recherches 2009rdquo Anatolia Antiqua 18 243-275

Chambers M A (1955) ldquoThe Twelve Gods at Cosrdquo HThR 48 153-154

Chantraine P (1999) Dictionnaire eacutetymologique de la langue grecque Paris

Chapoutier F (1934) Les Dioscures au service drsquoune deacuteesse Paris

Chiekova D (2008) Cultes et vie religieuse dans les citeacutes du Pont Gauche (VIIe ndash Ier s avant J C) Berne

Childs W A P et P Demargne (1989) Le monument des Neacutereacuteides Le decor sculpteacute Fouilles de Xanthos VIII Paris

Choisy A (1876) ldquoNote sur les Tombeaux Lydiens de Sardesrdquo RA 32 73-81

Ccedililingiroğlu A (1997) Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı Izmir

Cimok F (2000) Antioch Mosaics Istanbul

Civelek A (2001) Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Doumlnemi Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

Clay J (1984) ldquoThe Hecate of the Theogonyrdquo GRBS 25 27-38

Colas-Rannou F (2009) ldquoImages et socieacuteteacute en Lycie au VIe siegravecle avant J-C le pilier drsquoIsinda et son programme iconographiquerdquo REA 111 453-474

mdash (agrave paraicirctre) ldquoDrsquoune mixiteacute agrave une identiteacute les Lyciens et leurs imagesrdquo in Ziche (agrave paraicirctre)

Colvin S eacuted (2004) The Greco-Roman East Cambridge

Ccedilokay-Kepccedile S (2006) The Karaccedilallı Necropolis near Antalya Adalya Suppl series 4 Antalya

Cook J M (1961) ldquoSome Sites of the Milesian Territoryrdquo ABSA 56 90-101

mdash (1965) ldquoOld-Smyrna Fourth-Century Black Glazerdquo ABSA 60 143-153

Cook J M et W H Plommer (1966) The Sanctuary of Hemithea at Kastabos Cambridge

Corbett P E (1955) ldquoPalmette Stamps from an Attic Black-glaze Workshoprdquo Hesperia 24 172-186

Corso A (2007) ldquoThe cult and political background of the Knidian Aphroditerdquo in Proceedings of the Danish Institute at Athens V Athegravenes 173-197

Corsten Th (2007a) ldquoKibyratis in Antiquityrdquo Anatolian Archaeology 13 18-19

mdash (2007b) ldquoKibyra und Lykienrdquo in Schuler 2007 175-181

mdash (2008) ldquoResearch in the Kibyratis in 2006 and 2007rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas 6 112-116

mdash (2009) ldquoZwei Inschriften zur fruumlhen Geschichte von Kibyrardquo in Tekin 2009 91-98

Ccediloumlrtuumlk U (2004) Kuzey Karia Akccedilay Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması thegravese MA Muğla

mdash (2008) ldquoKuzey Karia Akccedilay (Harpasos) Vadisi Mezar Mimarisi Hakkında Bir Araştırmardquo Anadolu (Anatolia) ns 2 37-60

Costabile F (1997) LrsquoArchitettura samia in Occidente Soveria Manelli

Coulton J J (1982) ldquoTermessians at Oinoandardquo AS 32 115-131

mdash (1994) ldquoThe Fortifications of Balbourardquo REA 96 327-335

mdash (1998) ldquoHighland Cities in South-West Turkey The Oinoanda and Balboura Surveysrdquo in Matthews 1998 227-236

Coupel P et P Demargne (1969) Le Monument des Neacutereacuteides LrsquoArchitecture Texte et Planches photographiques Fouilles de Xanthos III Paris

Crowther Ch V (1993) ldquoForeign Judges in Seleucid Citiesrdquo JAC 8 57-61

mdash (1995) ldquoIasos in the Second Century BC III Foreign Judges from Prienerdquo BICS 40 91-136

mdash (1999) ldquoAus der Arbeit der lsquoInscriptiones Graecaersquo IV Koan Decrees for Foreign Judgesrdquo Chiron 39 251-320

Curti F et A Parrini (agrave paraicirctre) ldquoIasos importazioni di ceramica attica a figure rosse nel V nel IV sec a Crdquo

Culasso Gastaldi E (2003) ldquoUn decreto ateniese di prossenia per tre individui di Iasos (IG II2 3 + 165)rdquo ZPE 142 109-118

mdash (2004) Le prossenie ateniesi del IV secolo aC Gli onorati asiatici Alexandrie

Davesne A et F Laroche-Traunecker (1998) Le site de Meydancıkkale Recherches entreprises sous la direction drsquoEmmanuel Laroche (1971-1982) Paris

Davies J K (1969) ldquoThe Date of IG II2 1609rdquo Historia 18 309-333

Debord P (1969) ldquoSur les inscriptions de la peacuteriode drsquoOlympichos agrave Labraundardquo REA 71 383-389

mdash (1982) Aspects sociaux et eacuteconomiques de la vie religieuse dans lrsquoAnatolie greacuteco-romaine Leyde

mdash (1994) ldquoEssai sur la geacuteographie historique de la reacutegion de Stratoniceacuteerdquo in Mactoux amp Geacuteny 1994 107-121

mdash (1999) LrsquoAsie Mineure au IVe siegravecle (412-323 aC) Pouvoirs et jeux politiques Bordeaux

mdash (2003) ldquoCiteacute grecque-village carien Des usages du mot koinonrdquo Studi ellenistici 2003 115-180

mdash (2008) ldquoApollon en Carierdquo in Şahin 2008 57-67

mdash (2009) ldquoPeut-on deacutefinir un pantheacuteon carien rdquo in Rumscheid 2009 251-266

Debord P et R Descat eacuted (1994) Fortifications et deacutefense du territoire en Asie Mineure occidentale et meacuteridionale Table-ronde Istanbul 20-27 mai 1993 REA 96

Debord P et E Varinlioğlu eacuted (2001) Les Hautes Terres de Carie Bordeaux

mdash eacuted (2011) Citeacutes de Carie Harpasa Bargasa Orthosia dans lrsquoAntiquiteacute Rennes

Dedeoğlu H (2003) The Lydians and Sardis Izmir

Dedeoğlu H et H Malay (1994) ldquoKuzey Lydiarsquoda Geccedil Hellenistik Bir Mezarrdquo Arkeoloji Dergisi 2 Izmir 129-135

Delemen I (2007) The Achaemenid Impact on Local Populations and Culture in Anatolia (6th-4th centuries BC) Papers Presented at the International Workshop Istanbul 20-21 May 2005 Istanbul

De Ligt L eacuted (2004) Roman Rule and Civic Life Local and Regional Perspectives Leyde

Delrieux F (2001) ldquoIasos agrave la fin du IVe siegravecle aC Les monnaies aux fruits de mer des fils de Theacuteodotos au versement de lrsquoekklesiastikonrdquo REG 114 160-189

mdash (2008) ldquoLe deacutecret drsquoIasos en lrsquohonneur des fils de Peldeacutemis agrave lrsquoeacutepoque classiquerdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 14 33-36

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 445

Deltour-Leacutevie Cl (1982) Les piliers funeacuteraires de Lycie Louvain-la-Neuve

Dellbruumlck R (1912) Hellenistische Bauten in Latium II Strasbourg

Demargne P (1974) Tombes-maisons Tombes rupestres et sarcophages Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1990) ldquoDas Nereiden-Monument von Xanthosrdquo in Borchhardt et al 1990 65-69

Demirer Uuml (1998) ldquo1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısırdquo MKKS (7 ndash 9 Nisan Kuşadası 1997) Ankara 25-41

Demirtaş M B (2007) Technical and Workmanship Features of the Temple of Artemis at Magnesia thegravese ineacutedite

mdash (2010) ldquoKaria-Ionia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağırdquo in Aybek amp Oumlz 2010 105-113

De Polignac F (2005) ldquoUsages de lrsquoeacutecriture dans les sanctuaires du haut archaiumlsmerdquo Kernos Suppl 15 13-25

Descat R (1994) ldquoLes forteresses de Theacutera et de Kallipolisrdquo in Debord amp Descat 1994 205-214

mdash (1994) ldquoLa geacuteographie dans les listes des tributs attiques Lepsimandos et Kasocirclaba en Carierdquo ZPE 104 61ndash68

mdash (1998) ldquoLa carriegravere drsquoEupoleacutemos strategravege maceacutedonien en Asie Mineurerdquo REA 100 167-190

Des Courtils J (1994) ldquoNouvelles donneacutees sur le rempart de Xanthosrdquo in Debord amp Descat 1994 285-298

mdash (1995) ldquoUn nouveau bas-relief archaiumlque de Xanthosrdquo RA 2 337-364

mdash (2003) Guide de Xanthos et du Leacutetocircon Istanbul

mdash (2001) ldquoXanthos et le Leacutetocircon au IIe s aCrdquo in Bresson amp Descat 2001 213-224

mdash (2006) ldquoNouvelles deacutecouvertes agrave Xanthosrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 145-152

mdash (2007) ldquoIntroduction La Lycie dans lrsquohistoirerdquo in Lemaicirctre 2007a 11-23

Des Courtils J et D Laroche (2004) Xanthos et le Leacutetocircon rapport sur la campagne de 2003 Anatolia Antiqua 12

Des Courtils J et A Pariente (1991) ldquoProblegravemes topographiques et religieux agrave lrsquoHerakleion de Thasosrdquo in Le Dinahet amp Eacutetienne 1991 67-84

Demargne P (1974) Fouilles de Xanthos V Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris

Devambez P et E Haspels (1959) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Architecture et ceacuteramique II Paris

DeVries K (1997) ldquoThe Attic Pottery from Gordionrdquo in Oakley et al 1997 447-455

Diehl Ch et G Cousin (1886) ldquoVilles inconnues du Golfe Ceacuteramiquerdquo BCH 10 428-30

Dignas B (2007) ldquoPorter la couronne drsquoun dieu titre civique charge religieuse pouvoir ou fardeau rdquo Kernos 20 173-187

Diler A (1997a) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması-1995rdquo AST 14 189-206

mdash (1997b) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması ndash 1996rdquo AST 15 409-422

mdash (2002) ldquoThe Northern Rock Necropolis of Caunusrdquo in Studien zum antiken Kleinasien V Asia Minor Studien 44 63-95

mdash (2008) ldquoBodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri Pedasa Mylasa Damlıboğaz (Hydai) Kedreai (Sediradası) Kissebuumlkuuml

(Anastasioupolis) ve Mobolla Kalesi Yuumlzey Araştırmaları 2004-2005rdquo AST 24 479-500

Diler A U Aydınoğlu et A K Şenol eacuted (2010) ldquoOlive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Kariardquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

Dinccedil R (1993) Lydia Tuumlmuumlluumlsleri (thegravese ineacutedite) Izmir

Dinccedil R et M Oumlnder (1992) ldquoKayapınarı-Hamamtepe Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 3 31-51

Dinsmoor W B (1950) The Architecture of ancient Greece Londres-New York-Toronto-Sydney

Domingo Gygax M (2001) Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit Bonn

Donati L (2007) ldquoLa ceramica grigia arcaica di Iasosrdquo Rassegna di Archeologia 14 224-236

Dornisch W (1992) Die griechischen Bogentore Zur Entstehung und Verbreitung des griechischen Keilsteingewoumllbes Europaumlische Hochschulschriften Reihe 28 Kunstgeschichte Band 83 Francfort-Berlin

Doumlrtluumlk K B Varkıvanccedil T Kahya J des Courtils M Doğan-Alparslan et R Boyraz (2006) III Likya Sempozyumu The IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Proceedings Antalya

Dotterweich Uuml (1999) Unguentarien mit kuppefoumlrmiger Muumlndung aus Knidos Knidos-Studien Band I Francfort

Draycott C et M Stamatopoulou eacuted (agrave paraicirctre) Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Drew-Bear Th (1999) Phrygian votive Steles Ankara

Dumeacutezil G (2003) ldquoLa triple Heacutecaterdquo (1982) in Dumeacutezil 2003

mdash (2003) Esquisses de mythologie Paris

Dunand Ch et P Leacutevecircque eacuted (1975) Les syncreacutetismes dans les religions de lrsquoAntiquiteacute Leyde

Duumlndar E (2008) Patara Unguentariumları Istanbul

Duumlring B (2011) The Prehistory of Asia Minor From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies Cambridge

Durm J (1910) Die Baukunst der Griechen Handbuch der Architektur I-II Leipzig

Dusinberre E R M (1997) ldquoImperial style and constructed identity a lsquoGraeco-Persianrsquo cylinder seal from Sardisrdquo Ars Orientalis 27 99-129

mdash (2003) Aspects of Empire in Achaemenid Sardis Cambridge

Dyggve E F Poulsen et K Rhomaios (1934) Das Heroon von Kalydon Copenhague

Eck W (2004) ldquoStraszligen und ihre Denkmaumllerrdquo in Frei-Stolba 2004 17-39

mdash (2008) ldquoDie Bauinschrift der neronischen Thermen in Patara Zur methodischen Auswertung einer partiell eradierten Inschriftrdquo ZPE 166 269-275

Eacutecochard E (2012) Approche geacuteoarcheacuteologique et valorisation du patrimoine geacuteomorphologique autour du Leacutetocircon (plaine de Xanthos Turquie) Thegravese ineacutedite Paris Est-Creacuteteil-Val de Marne

Edhem Bey (1906) ldquoFouilles drsquoAlabandardquo CRAI 407-422

Ehrenberg V (1930) 1965 ldquoEunomiardquo Charisteria 16-29 revu dans Id 1946 70-93 repris dans Id 1965 139-158

mdash (1946) Aspects of the Ancient World Oxford

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 4: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

Sommaire

Auteurs 7

Sommaire 9

Patrice Brun Dynamiques de la Meacutediterraneacutee antique le cas de la Lycie et de la Carie 11

IDENTITEacuteS UNITEacute ET DIVERSITEacute

ignasi-Xavier adiego Unity and Diversity in the Carian Alphabet 17

diether schuumlrr Uumlber den Gebrauch der Schrift in Lykien Dynasten Familienvaumlter und Poeten 29

christine Bruns-Oumlzgan Knidos Carian Features in a Doric City 41

FaBienne colas-rannou Circulation et production drsquoimages autour de la question de lrsquoidentiteacute lycienne 51

POUVOIR TERRITOIRE STRUCTURES COMMUNAUTAIRES

denis rousset Le stadiasme de Patara et la geacuteographie historique de la Lycie itineacuteraires et routes localiteacutes et citeacutes 63

thomas corsten Termessos in Pisidien und die Gruumlndung griechischer Staumldte in ldquoNord-Lykienrdquo 77

Pierre deBord Heacutecate diviniteacute carienne 85

WinFried held Heiligtuumlmer und lokale Identitaumlt auf der karischen Chersones 93

anne marie carstens Tracing Elite Networks A View from the Grave 101

ARCHITECTURE ET POUVOIR

Frank kolB Le pouvoir politique et son cadre architectural en Lycie antique 113

Poul Pedersen Architectural Relations between Karia and Lykia at the Time of the Ionian Renaissance 127

laurence cavalier amp Jacques des courtils Empreinte lagide au Letocircon de Xanthos 143

isaBelle Pimouguet-Peacutedarros Existe-t-il un style de construction heacutecatomnide Recherche agrave travers lrsquoeacutetude des fortifications du sud-ouest de lrsquoAsie Mineure 153

Francis Prost Retour au Mausoleacutee et au Monument des Neacutereacuteides Identiteacutes ethniques et frontiegraveres culturelles en Lycie et en Carie 175

MATEacuteRIEL CEacuteRAMIQUE

seacuteverine lemaicirctre sylvie-yona Waksman marie-camille arqueacute emmanuel Pellegrino ceacutecile rocheron Banu yener-marksteiner Identiteacutes reacutegionales et speacutecificiteacutes locales en Lycie antique lrsquoapport des ceacuteramiques culinaires 189

lars karlsson The Hekatomnid Pottery from the Recent Excavations and the Date of the Forts of Labraunda 213

Banu yener-marksteiner Vorlaumlufige Ergebnisse der Untersuchungen der Keramikfunde des Andriake-Surveys 225

Fede Berti La ceramica attica a vernice nera di Iasos nel v e iv secolo aC 233

ahmet a tirPan mehmet tekocak makBule ekİcİ Two Tombs from Boumlruumlkccediluuml Necropolis 241

olivier henry Tombes cariennes tombes lyciennes un processus analogue de peacutetrification architecturale 257

PORTS

eacutemilie eacutecochard eacuteric Fouache catherine kuzucuoğlu nathalie carcaud mehmet ekmekccedilİ İnan ulusoy vincent roBert attİla ccedilİner laurence cavalier Jacques des courtils Paleacuteogeacuteographie et reconstitution des dynamiques geacuteomorphologiques agrave lrsquoHolocegravene autour des sites archeacuteologiques de Xanthos et du Leacutetocircon (Turquie) 271

thomas marksteiner Andriakegrave un port lycien 281

HISTOIRE ET EacutePIGRAPHIE

Patrick Baker amp gaeacutetan theacuteriault Deacutedicaces de mercenaires lagides pour Kybernis sur lrsquoAcropole lycienne de Xanthos 293

massimo naFissi Sur un nouveau monument de Iasos pour les Heacutecatomnides 303

roBerta FaBiani Iasos between Mausolus and Athens 317

NOUVELLES DEacuteCOUVERTES ARCHEacuteOLOGIQUES

taner korkut Die Ausgrabungen in Tlos 333

kaan İren Preliminary Report on the Archaeological Field Survey in Idyma and its Vicinity 345

aBuzer kizil Three Chamber Tombs from Belentepe near Keramos in Karia 359

marc Waelkens Euploia Exchange and Identity in Ancient Caria and Lycia Concluding Remarks 385

Reacutefeacuterences bibliographiques 439

Index des sources 463

Index des personnages 465

Index des lieux 467

Index varia 471

Le stadiasme de Patara et la geacuteographie historique de la Lycie itineacuteraires et routes localiteacutes et citeacutes

Denis Rousset

ndash Euploia La Lycie et la Carie antiques p 63 agrave 76

P armi les deacutecouvertes eacutepigraphiques qursquoont permises durant ces deux derniegraveres deacutecennies les progregraves de lrsquoarcheacuteologie en Turquie lrsquoune des plus remarquables est sans doute constitueacutee par les inscriptions que lrsquoon deacutesigne deacutesormais sous le nom de ldquostadiasme de Patarardquo 1 Certes ces inscriptions sont surpasseacutees pour

la longueur et pour la richesse de contenu par le rescrit de Justinien deacutecouvert agrave Didymes le traiteacute entre Rome et la Lycie conclu sous Ceacutesar les lettres drsquoHadrien trouveacutees agrave Alexandrie de Troade ou encore la convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Mais la deacutecouverte faite agrave Patara de 1993 agrave 1995 se distingue par lrsquooriginaliteacute du monument et de ses inscriptions et par leur porteacutee ideacuteologique qui ne trouvent guegravere de parallegraveles dans lrsquoEmpire

Le pilier quadrandulaire eacuterigeacute pregraves du port de Patara eacutetait constitueacute de 59 blocs dont 52 eacutetaient inscrits et 42 ont jusqursquoagrave preacutesent eacuteteacute retrouveacutes haut de quelque 7 m large drsquoenviron 16 m et profond drsquoenviron 235 m il portait une offrande monumentale peut-ecirctre une statue eacutequestre de lrsquoEmpereur 2 Car la face eacutetroite (face A) du pilier avait reccedilu une deacutedicace agrave lrsquoEmpereur Claude dateacutee de 45 pC et eacutemanant des Lyciens 3 ceux-ci y proclamaient leur fideacuteliteacute agrave Rome et aux Empereurs et ils se disaient deacutebarrasseacutes gracircce agrave lrsquoEmpereur et au gouverneur Q Veranius des troubles politiques et institutionnels et du brigandage (stasis anomia et lesteiai) et ayant recouvreacute concorde justice et ordre politique gracircce au rocircle deacutesormais confieacute aux ldquomeilleursrdquo (aristoi) au deacutetriment de la ldquofoulerdquo (akriton plegravethos) 4 Dans ce texte on a reconnu les troubles deacutejagrave connus par quelques mentions et allusions qui avaient ameneacute la reacuteduction de la Lycie en province en 43 pC Ainsi le nouveau texte eacuteclaire les circonstances de lrsquointeacutegration des Lyciens dans le systegraveme provincial et il manifeste de leur part dans une proclamation quelque peu ostentatoire lrsquoacceptation et mecircme lrsquoapprobation qursquoils donnaient au nouvel ordre administratif et politique mis en place par Rome

Les deux faces larges du pilier (faces B et C) portaient une longue inscription dont voici le preacuteambule (l B 1-8) [Τιβ]έ[ρ]ιος Κλαύδιο[ς Δρού]σου υἱὸς Καῖσαρ Σεβασ[τὸς Γ]ερμανικὸς ὁ τῆς οἰκουμ[ένης Α]ὐτοκράτωρ ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν διὰ τὴ[ν Κοΐντου] Οὐηρανί[ου] τοῦ ἰδίου π[ρεσβευ]τοῦ ἀντιστρατήγου ὑπηρ[εσίαν ὧ]ν ἐστιν μέτρον τὸ ὑπρογεγ[ραμμέ- ν]ον ldquoTibegravere Claude fils de Drusus Ceacutesar Auguste Germanicus empereur du monde a dans toute la Lycie par le service de son leacutegat propreacuteteur Q Veranius fait faire des voies dont la mesure est inscrite ci-dessousrdquo 5

1 Publications et commentaires principaux de lrsquoensemble du monument et des deux inscriptions Şahin 1994 Işik et al 1998-1999 Jones 2001 Şahin amp Adak 2004 (texte reproduit dans SEG 51 1832) Şahin amp Adak 2007 dont les trois parties sont dues respectivement agrave S Şahin (p 1-48 et 95-294) et M Adak (p 49-93) sauf preacutecision contraire je reprends pour le texte grec lrsquoeacutedition de 2007 aux p 29 37 39 et 41 On prendra garde que le texte eacutediteacute en 2007 nrsquoest pas en tous points identique agrave celui de 2004 notamment pour quelques distances itineacuteraires (cf p XI-XII) et pour les l C 16-19 et 25-28 Compte-rendu de lrsquoeacutedition de 2007 par G Petzl Gnomon 83 (2011) p 50-55 cf aussi SEG 57 1670 Voir infra n 4 6 12 14 et 15 pour drsquoautres contributions sur ces inscriptions

2 Voir S Şahin in Şahin amp Adak 2007 5 6 et 10 Bruer amp Kunze 2010 513 SEG 51 1832 A S Şahin in Şahin amp Adak 2007 29 Le texte est dateacute par la cinquiegraveme puissance tribunicienne de Claude soit entre

la fin de janvier 45 et la fin de janvier 464 Akriton signifie peut-ecirctre ldquodeacutepourvu de jugementrdquo Lrsquoexpression a fait couler un peu drsquoencre Thornton 2001 Kokkinia 2004 agrave la

p 46 n 27 Şahin amp Adak 2007 34 et 53-54 Fournier 2010 271-2725 Voir S Şahin in Şahin amp Adak 2007 36-37 en prenant aussi en consideacuteration Işik et al 1998-1999 108 et pl 20-21 Il faut eacutediter

[Κοΐντου] et non [Κοΐντ]ου G Petzl Gnomon 83 (2011) p 53 a proposeacute διὰ τῆ[ς] hellip ὑπηρ[εσίας]

Jrsquoexprime ma gratitude agrave nos collegravegues de lrsquoInstitut Ausonius de lrsquoUniversiteacute de Bordeaux 3 pour leur invitation au colloque et particuliegraverement agrave Mme L Cavalier pour la qualiteacute de son organisation Mes remerciements vont drsquoautre part agrave J-L Ferrary Chr Kokkinia B Salway et Chr Schuler qui ont accepteacute de relire cet article et de me faire part de leurs remarques

64 ndash Denis Rousset

|

Fig

1 La

Lyc

ie

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 65

Ce preacuteambule est suivi de la liste graveacutee sur 68 lignes conserveacutees (l B 9-47 et C 1-29) de 64 distances seacuteparant quelque 50 localiteacutes lyciennes Sous la forme e g ldquode Pinara agrave Tlos 112 stadesrdquo la liste donne les distances entre des villes importantes de la Lycie drsquoeacutepoque impeacuteriale (carte fig 1) Elle mentionne eacutegalement des localiteacutes jusqursquoici peu attesteacutees ou inconnues telle Kastabara 6 On remarque drsquoautre part lrsquoabsence du moins dans le texte aujourdrsquohui conserveacute drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba 7 Lrsquoabsence drsquoAperlai srsquoexplique sans doute par sa position sur la cocircte presque deacutetacheacutee de lrsquohinterland lycien celle de Boubocircn eacutegalement par sa situation agrave lrsquoeacutecart dans une cuvette isoleacutee au sein du massif montagneux du Nord-Ouest de la Lycie En revanche Komba se trouvait agrave proximiteacute immeacutediate drsquoun itineacuteraire mesureacute dans le stadiasme de Neisa agrave Chocircma (l B 15) Lrsquoabsence drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba montre donc que le stadiasme ne donne ni la liste complegravete des citeacutes lyciennes ni la liste de tous les itineacuteraires qui devaient exister degraves cette eacutepoque et dans la pratique les relier les unes aux autres Notons enfin que le reacutedacteur srsquoest une fois eacutecarteacute du formulaire pour mentionner la construction ou la reacutefection drsquoune route l C 3-4 ἀπὸ Ἰδεβησσοῦ ἡ εἰς Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων φέρουσα κατεσκεύασται ἐ[πὶ] στάδια λβ ldquodrsquoIdeacutebessos la (route) menant agrave Kitanaura des Termessiens a eacuteteacute construite ou reacutepareacutee sur 32 stadesrdquo 8

La liste de distances itineacuteraires couvre lrsquoensemble de la Lycie en partant de Patara et de la valleacutee du Xanthe et en allant jusqursquoagrave trois citeacutes limitrophes de la province Kaunos qui devait alors faire partie de la Lycie mecircme Kibyra en Asie et Attaleia en Pamphylie 9 Rappelons drsquoautre part que lrsquoœuvre routiegravere de Claude et de son gouverneur Q Veranius a maintenant eacuteteacute reacuteveacuteleacutee eacutegalement par lrsquoautel eacuterigeacute pour lrsquoEmpereur sur la route entre Myra et Limyra au lieu-dit Bonda Tepesi 10 dans la deacutedicace de cet autel contemporaine de la deacutedicace principale du pilier de Patara (45 pC) les Lyciens rappellent sur le mecircme ton ostentatoire leur fideacuteliteacute agrave Rome et aux Empereurs et disent ldquoleur gratitude pour la paix et la construction des routesrdquo (εὐ[χ]αριστοῦντες περὶ τῆς εἰρή[ν]ης καὶ περὶ τῆς κατα[σκευ]ῆς τῶν ὁδῶν) reprenant ainsi agrave leur compte le message de propagande eacutemanant de Rome

Lrsquoinscription des faces B et C du pilier de Patara se distingue des deacutedicaces du pilier de Patara (face A) et de lrsquoautel de Bonda Tepesi en ce qursquoelle ne fait apparaicirctre ni son auteur ni sa date Son preacuteambule (l B 1-8) est deacutepourvu de toute qualification eacutelogieuse agrave la diffeacuterence des deux deacutedicaces et sa reacutedaction qui fait de lrsquoEmpereur le sujet de la phrase rappelle les inscriptions eacutedilitaires romaines si bien que jrsquoy verrais un texte eacutemanant de lrsquoautoriteacute romaine plutocirct que des Lyciens Quant agrave la date de lrsquoinscription on ne peut pas exclure qursquoelle soit leacutegegraverement posteacuterieure agrave celle des deux deacutedicaces (45 pC) ce pourrait ecirctre au plus tard en 47 lorsque Q Veranius cessa de gouverner la Lycie 11

Les inscriptions du pilier de Patara ont fait lrsquoobjet de nombreux commentaires qui ont drsquoune part souligneacute la porteacutee ideacuteologique de la deacutedicace pour Claude et du preacuteambule du stadiasme 12 Drsquoautre part S Şahin et M Adak ont en 2004 justement souligneacute qursquoil ne fallait pas consideacuterer le pilier de Patara comme un ldquopanneau indicateurrdquo qui remplirait une fonction pratique pour les voyageurs 13 De son cocircteacute B Salway a en 2007 eacutetudieacute la nature de la liste de distances qursquoil deacutefinit comme un ldquotabellariumrdquo il en montre les principes drsquoorganisation et de repreacutesentation geacuteographiques et il met en eacutevidence le rocircle central de Patara comme caput viarum 14 La mecircme anneacutee 2007 S Şahin et M Adak ont donneacute lrsquoeacutedition de reacutefeacuterence des inscriptions fondeacutee sur une tregraves meacuteritoire eacutetude des piegraveces du monumental puzzle et pourvue drsquoun commentaire approfondi qui est nourri de leur incomparable connaissance de la Lycie Leur livre abonde en informations

6 Cf Rousset 2010 118-119 et 142-144 ougrave je reproduis et commente les l B 26-35 du stadiasme et ougrave je discute la localisation de Kastabara agrave Deliktaş-Darıoumlzuuml site qui appartenait agrave Tlos au IIe s et au IIIe s pC cf infra p 74 n 79

7 Voir infra p 74 et n 808 Lrsquoeacutedition de 2007 donne agrave deux reprises p 41 et 212 ἐ[πὶ σ]άδια qursquoil faut corriger drsquoapregraves la photographie en ἐ[πὶ] στάδια Voir infra

p 69 le commentaire de ce passage9 Kaunos eacutetait sous lrsquoEmpire et sans doute degraves lrsquoeacutepoque du stadiasme rattacheacutee agrave la province de Lycie cf Marek 2006 101 Takmer

2007 173 Marek 2011 Kibyra eacutetait rattacheacutee agrave la province drsquoAsie entre 45-46 et 75 pC cf Corsten 2007 Attaleia est dite expresseacutement ldquode Pamphylierdquo par le stadiasme agrave cette eacutepoque la Lycie formait une province indeacutependante de la Pamphylie alors rattacheacutee agrave la Galatie comme lrsquoont eacutetabli Şahin amp Adak 2007 85-93 et Iplikccedilioğlu 2008

10 Marksteiner amp Woumlrrle 2002 (SEG 52 1438) avec un commentaire qui eacuteclaire aussi les inscriptions du pilier de Patara Woumlrrle 2007 92 Texte commenteacute infra p 70

11 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 11 pose la question M Adak p 74 (citeacute infra n 30) admet implicitement que lrsquoensemble de lrsquoinscription date de 45 pC B Salway art citeacute infra n 14 agrave la p 195 date lrsquoinscription des cocircteacutes B et C drsquoune phase secondaire

12 Cf outre les publications deacutejagrave mentionneacutees Kolb 2002 213-216 les longs articles de J Thornton lrsquoun citeacute supra n 4 ainsi que Thornton 2004 Thornton 2008

13 Art citeacute supra n 1 agrave la p 229 qui eacutecarte donc la notion de ldquoWegweiserrdquo mise en avant dans lrsquoeditio princeps cf aussi Şahin amp Adak 2007 14 18 et 108

14 Salway 2007 particuliegraverement p 190 pour le terme tabellarium (listing) utiliseacute par lrsquoauteur et p 194-203 Lrsquoanalyse de B Salway rend caduques les remarques drsquoA Kolb sur le stadiasme dans le mecircme volume p 179-180

66 ndash Denis Rousset

de premiegravere main et en discussions sur la geacuteographie et lrsquohistoire de la Lycie et il preacutesente syntheacutetiquement les apports du stadiasme pour la toponymie et lrsquoidentification des localiteacutes 15

Les progregraves procureacutes par ces publications ne font que davantage nous inciter agrave essayer de reacutesoudre deux questions qui en revanche continuent agrave partager les commentateurs et qui touchent agrave lrsquoapport du stadiasme pour la geacuteographie historique de la Lycie la nature des distances mesureacutees et le statut des localiteacutes que seacuteparent ces distances 16 Drsquoune part les distances mesureacutees dans le stadiasme correspondent-elles toutes agrave des routes nouvellement construites par le pouvoir romain comme lrsquoaffirment S Şahin et M Adak Ou bien la mesure du reacuteseau a-t-elle eacuteteacute deacutepourvue de reacutealisation concregravete sous le regravegne de Claude comme lrsquoa au contraire soutenu S Biagi 17 Drsquoautre part quel est le statut institutionnel des localiteacutes que mentionne le stadiasme Leur mention mecircme dans cette inscription en fait-elle ipso facto des citeacutes-Eacutetats autonomes

Mesures ItIneacuteraIres et routes

La fiegravere deacuteclaration du preacuteambule du stadiasme [Τιβ]έ[ρ]ιος Κλαύδιο[ς Δρού]σου υἱὸς Καῖσαρ Σεβασ[τὸς Γ]ερμανικὸς ὁ τῆς οἰκουμ[ένης Α]ὐτοκράτωρ ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν doit-elle ecirctre prise agrave la lettre Crsquoest ce que paraissent avoir fait S Şahin et M Adak dans leur reacutecente eacutetude ougrave lrsquoeacutetat de la Lycie en 43 pC et lrsquoœuvre de Q Veranius en particulier pour les routes font lrsquoobjet drsquoun tableau dont les traits me semblent en reacutealiteacute trop marqueacutes

Il en va ainsi des troubles qui touchaient la Lycie en 43 pC Ces troubles nous eacutetaient drsquoune part connus par de bregraveves mentions chez Sueacutetone qui rapporte entre les Lyciens des ldquodiscordes funestesrdquo et chez Dion Cassius qui les dit ldquoen dissension au point qursquoils mirent agrave mort quelques Romainsrdquo 18 Il y a aussi lrsquoeacutepitaphe lacunaire de Q Veranius citant outre son quinquennat en Lycie-Pamphylie et des murailles deacutetruites ou reconstruites son œuvre de pacification et drsquoautre part une allusion agrave des Lyciens exileacutes dans un deacutecret pour Iunia Theodora agrave Corinthe dont la date et la relation avec les troubles sous Claude restent neacuteanmoins discuteacutees 19 Enfin lrsquoexistence de troubles en matiegravere de seacutecuriteacute de justice et de fonctionnement politique est maintenant confirmeacutee par les deacutedicaces de Patara et de Bonda Tepesi qui mettent en eacutevidence lrsquoœuvre pacificatrice de Q Veranius et les interventions institutionnelles de lrsquoautoriteacute romaine au deacutetriment du peuple et en faveur des aristoi 20

Lrsquoensemble de ces sources permet-il de reconstituer des conflits eacuteconomiques et sociaux entre les diffeacuterentes classes de la socieacuteteacute lycienne et agrave lrsquointeacuterieur mecircme de la classe supeacuterieure entre des partisans de Rome et leurs adversaires comme lrsquoa proposeacute M Adak 21 Crsquoest surinterroger nos maigres sources comme aussi drsquoeacutevoquer une guerre civile srsquoeacutetendant de la valleacutee du Xanthe jusqursquoagrave la Lycie Centrale et agrave Kibyra et des conflits de frontiegraveres entre citeacutes que Q Veranius aurait eacutegalement reacutegleacutes durant sa mission pacificatrice Car S Şahin et M Adak ont soutenu que les derniegraveres lignes conserveacutees du stadiasme lacunaires mentionnant un lieu entre Kibyra et Laodikeia (l C 29-30 μεταξὺ Κ[ιβ]ύρας κ[αὶ] Λαοδικήας ἐν τῶι ΕΠΙΚΑΜ[- - -]) avaient trait agrave un conflit territorial entre Kibyra et la citeacute septentrionale de Laodiceacutee du Lykos pourtant en reacutealiteacute tregraves eacuteloigneacutee (voir la carte fig 1) Q Veranius aurait reccedilu de Claude la mission de trancher ce conflit et il lrsquoaurait

15 Tregraves deacutecevant est le livre publieacute par Graszlighoff amp Mittenhuber 2009 Les auteurs qui ne semblent pas avoir une connaissance directe de la Lycie reprennent ou compilent les reacutesultats et informations de Hellenkemper amp Hild 2004 et de lrsquoeacutedition de Şahin amp Adak 2007 Le livre est pour lrsquoessentiel consacreacute agrave lrsquoeacutelaboration de modegraveles sur le traceacute et la longueur des routes et sur les croisements theacuteoriques mais il ne preacutesente pas de reacutesultats originaux et solides Il en va de mecircme du long article de Lebreton 2010 qui nrsquoest pas deacutepourvu drsquoerreurs

16 Jrsquoai eacutetudieacute le stadiasme de Patara et traiteacute de ces questions dans ma confeacuterence agrave lrsquoEacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes cf Livret-Annuaire de lrsquoEPHE Section des sciences historiques et philologiques 20 (2004-2005) [2006] p 114-118 aux p 116-117 puis Annuaire 143 (2010-2011) agrave paraicirctre en 2012

17 Biagi 2008 notamment aux p 306 ldquoSi le reacuteseau est creacuteeacute crsquoest-agrave-dire deacutefini degraves le deacutebut de la province comme le prouve le stadiasmos cette creacuteation nrsquoa vraisemblablement pas entraicircneacute de construction de voies concregravetement parlant Lrsquoabsence de toute reacuteelle seacuterie [de bornes milliaires] datant de Claude ou mecircme des Ier et IIe s tendrait agrave montrer qursquoun programme de construction geacuteneacuterale nrsquoa pas existeacute voire qursquoaucune voie nouvelle nrsquoa eacuteteacute construiterdquo et p 307 citeacute infra p 69-70

18 Sueacutetone Vie de Claude 253 ldquoob exitiabiles inter se discordiasrdquo Dion Cassius 60173-4 τούς τε Λυκίους στασιάσαντας ὥστε καὶ Ῥωμαίους τινὰς ἀποκτεῖναι ἐδουλώσατο

19 Eacutepitaphe de Q Veranius CIL VI 41075 cf Jones 2001 166 Birley 2005 37-43 sur [Tr]acheotarum expugnatum delevit cf Şahin amp Adak 2007 63-67 et lrsquoarticle de S Şahin 2009 cf aussi n 25 Pour lrsquoinscription de Corinthe voir SEG 18 143 l 58 M Adak in Şahin amp Adak 2007 57-59 Cf aussi lrsquoinscription TAM II 583 commenteacutee par M Woumlrrle 1988 97 n 100

20 Voir Woumlrrle 2002 555-564 qui utilise aussi une inscription de Gagai21 M Adak in Şahin amp Adak 2007 51-59

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 67

fait en faveur de Kibyra srsquoattirant ainsi la reconnaissance des Kibyrates qui commeacutemoregraverent ses sebasta erga 22 Peu fondeacutee apparaicirct eacutegalement lrsquoideacutee que Q Veranius ait fixeacute la frontiegravere entre Gagai et Kocircrykos agrave la faveur de son œuvre routiegravere dans la Lycie orientale 23

Dans ce mecircme tableau on veut aussi faire place aux troubles politiques Crsquoest pour y mettre fin que Q Veranius serait intervenu en Lycie Centrale agrave Arneai et jusqursquoen Kibyratide reacuteprimant agrave Kibyra une ldquogrande conspirationrdquo pour nous eacutenigmatique cet eacuteveacutenement qui est mentionneacute dans une inscription de Kibyra du milieu du Ier s sans cependant pouvoir ecirctre lui-mecircme dateacute est mis en relation par M Adak avec ldquodem blutigen Buumlrgerkrieg in Lykienrdquo 24 Crsquoest pareillement une reacutesistance opiniacirctre des Termessiens pregraves drsquoOinoanda contre Q Veranius qui expliquerait dans leur ville la destruction partielle et volontaire de la muraille que les archeacuteologues ont dateacutee drsquoavant Vespasien 25

Ce sont donc on le voit des piegraveces drsquoineacutegale valeur qursquoassemblent les reacutecents interpregravetes du stadiasme pour composer le tableau drsquoune guerre civile ldquosans finrdquo dont lrsquoimpact lrsquoextension geacuteographique et la dureacutee paraissent en reacutealiteacute fort exageacutereacutes au regard des sources disponibles 26

De la guerre civile en Lycie ainsi deacutepeinte deacutecoule lrsquoimportance donneacutee agrave lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius Crsquoest en effet pour drsquoamples opeacuterations militaires destineacutees agrave mater cette guerre civile qursquoaurait eacuteteacute degraves 43 pC construit le reacuteseau routier dont la deacutedicace commeacutemore la reacutealisation Cette œuvre conduite par les ingeacutenieurs et les soldats romains dans une telle hacircte qursquoils nrsquoauraient pu eacuteriger des milliaires ndash la Lycie nrsquoa en effet point livreacute pareils monuments pour lrsquoeacutepoque de Claude 27 ndash aurait selon S Şahin deacutebuteacute dans les parties de la Lycie que les troupes romaines devaient atteindre et controcircler en prioriteacute agrave savoir les montagnes bordant la valleacutee du Xanthe et la Kibyratide Car les itineacuteraires qui parcourent ces deux reacutegions apparaissent les premiers dans la liste du stadiasme 28 Ainsi lrsquoordre drsquoeacutenumeacuteration des voies indiquerait preacuteciseacutement la succession des opeacuterations militaires conduites par les Romains et la localisation des foyers de reacutebellion 29

Pour sa part M Adak soutient que les Romains auraient eacuteteacute si efficaces qursquoagrave la date drsquoeacuterection du pilier en 45 pC soit en moins de trois ans ils auraient dans lrsquoensemble de la Lycie largement acheveacute les travaux de construction qui devaient par des routes passables relier tous les eacutetablissements sans exception ainsi que montrer la domination revendiqueacutee par Rome sur la reacutegion conquise 30 Certes lrsquoexamen des vestiges de routes que S Şahin croit pouvoir rapporter agrave lrsquoœuvre de Q Veranius lrsquoamegravene agrave penser qursquoil y avait en reacutealiteacute peu de voies adeacutequates pour des chars et que la plupart convenait seulement agrave la circulation des hommes agrave pied et des animaux ce serait ducirc agrave la hacircte de la construction et agrave lrsquoutilisation avant tout militaire du reacuteseau 31 Mais S Şahin ne doute pas que le pilier de Patara portait le teacutemoignage de routes effectivement construites puisqursquoil considegravere que lrsquoinscription du stadiasme devait sur le pilier mecircme ecirctre compleacuteteacutee au fur et agrave mesure de la construction des routes Ce serait le cas sur lrsquoassise supeacuterieure de la face C du pilier qursquoon laissa initialement non

22 Şahin amp Adak 2007 60 76 292 293 et 294 Pour les sebasta erga de Q Veranius agrave Kibyra voir IGR IV 902 reprise dans I Kibyra ndeg 36 et le commentaire Corsten 2007 175-176 et 181 qui considegravere comme deacutejagrave R Cagnat et C P Jones que les sebasta erga peuvent ecirctre des travaux de voirie Cf infra p 70

23 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 27524 Les sources sont la deacutedicace du peuple drsquoArneai pour Claude TAM II 760c et I Kibyra ndeg 41 voir M Adak in Şahin amp Adak 2007 59

et 61-62 Pour I Kibyra ndeg 41 interpreacutetation diffeacuterente de Kokkinia 200825 Şahin amp Adak 2007 66-67 renvoyant agrave Milner 1998 agrave la p 120 celui-ci attribuait cette destruction agrave Q Veranius se fondant sur la

restitution [dir]utionem moenium dans son eacutepitaphe Cette restitution est cependant incertaine le CIL VI 41075 et A R Birley (supra n 19) retiennent [restit]utionem moenium qui concernerait Kibyra mais la restitution [Cibyram] plus haut dans le texte de lrsquoeacutepitaphe est eacutegalement loin drsquoecirctre sucircre

26 M Adak in Şahin amp Adak 2007 notamment p 59 et 66 p 79 ldquoin einem endlosen Buumlrgerkriegrdquo27 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 111-114 donne une utile liste des milliaires de Lycie qui datent pour la plupart de lrsquoeacutepoque des

Seacutevegraveres et de la Teacutetrarchie et souligne p 17 et 107 lrsquoabsence de milliaires de lrsquoeacutepoque de Claude Dans maintes autres provinces de lrsquoEmpire lrsquoEmpereur Claude est connu pour son œuvre routiegravere par des milliaires cf Walser 1980

28 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 18 20 107 et 111 Voir aussi p 172-173 srsquoil manque dans le stadiasme une route entre la Cabalide et la Milyade crsquoest parce qursquoelle ne constituait pas une prioriteacute pour les opeacuterations militaires De mecircme Şahin 2008 597

29 Voir Şahin 2008 597 Şahin 2009 101-112 notamment p 101 102 104 et 107 qui cherche un foyer de reacutebellion dans la campagne de Sidyma

30 M Adak in Şahin amp Adak 2007 68 74 (ldquoUumlberraschend ist nicht nur der Umfamg des Programms und die Dichte des Wegenetzes sondern auch die kurze Dauer in der dies durchgefuumlhrt und zum Abscluszlig gebracht wurde Die Bauarbeiten setzten wohl gleichzeitig mit der militaumlrischen Eroberung des Landes ein und waren innerhalb von weniger als drei Jahren weitgehend beendet Das Stadiasmusmonument vermerkt zum Jahr 45 dem Zeitpunkt seiner Aufstellung Bauarbeiten nur noch bei Kitanaura im pisidisch-pamphylischen Grenzgebietrdquo sur ce dernier point cf infra p 73 note 75 Dans le mecircme sens Şahin 2008 597 de lrsquoart citeacute n 28 Avis plus mesureacute de M Adak dans lrsquoarticle de 2004 citeacute supra n 1 agrave la p 248

31 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 107 et 108

68 ndash Denis Rousset

inscrite parce que lrsquoon attendait que fussent mesureacutees et construites cinq routes dans la Milyade mais finalement on srsquoabstint de graver ces indications et lrsquoon dut selon S Şahin se contenter de les peindre De mecircme si la longueur de la route effectivement construite ou reacutepareacutee entre Ideacutebessos et Kitanaura est seulement 32 stades (l C 3-4 citeacutes plus haut) soit le 15e de la distance qui seacutepare probablement les deux localiteacutes crsquoest que les quatre cinquiegravemes restaient alors agrave exeacutecuter et que lrsquoon dut compleacuteter lrsquoindication agrave la peinture drsquoapregraves la longueur deacutefinitive de la voie 32 Ainsi il faudrait consideacuterer que le visiteur de Patara devait reacuteguliegraverement trouver sur le pilier un affichage mis agrave jour qui lui indiquait les progregraves du reacuteseau routier jusque dans la Lycie centrale et orientale

Il me semble que S Şahin et M Adak tout agrave lrsquoenthousiasme de publier et de commenter un monument et des inscriptions hors du commun ne se sont peut-ecirctre pas montreacutes assez critiques vis-agrave-vis du message inscrit qursquoils ont pourtant dument deacutefini comme un texte de propagande 33 Les deux interpregravetes reacutecents du stadiasme ont largement surestimeacute les reacutealisations routiegraveres de Q Veranius et lrsquoexactitude du message inscrit ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν

Certes il est bien attesteacute que lrsquoannexion drsquoune reacutegion agrave lrsquoEmpire srsquoaccompagne sans deacutelai de travaux routiers ce devait ecirctre le cas en Arabie plus tard entre 111 et 115 pC 34 De telles opeacuterations pouvaient naturellement ecirctre en relation avec des neacutecessiteacutes strateacutegiques 35 Elles eacutetaient eacutegalement le symbole de la preacutesence romaine lrsquoaffichage des distances parcourues et des points atteints affirmait lrsquoeacutetendue et la peacuteneacutetration de la domination et de la conquecircte de lrsquoespace par Rome 36

Mais lrsquoaffirmation de cette preacutesence nrsquoimpliquait pas neacutecessairement la construction ex nihilo effective et complegravete drsquoun reacuteseau routier Ainsi dans le cas de la province drsquoAsie que de nombreuses bornes milliaires avaient geacuteneacuteralement conduit agrave consideacuterer comme ayant eacuteteacute en 129 aC doteacutee de routes il est en reacutealiteacute possible que le premier gouverneur se soit en partie contenteacute de placer sur les voies preacuteexistantes des bornes neuves 37 Car la mesure de routes deacutejagrave existantes voire drsquoitineacuteraires deacutepourvus en tout ou en partie de chausseacutees pouvait tout aussi bien ecirctre utiliseacutee au titre de la propagande et montrer le controcircle de lrsquoespace par Rome La mesure de voies mecircme deacutepourvues de bornes suffisait agrave marquer symboliquement lrsquoappropriation de lrsquoespace ainsi traverseacute et son inteacutegration dans lrsquoEmpire Cette mesure nous apparaicirct agrave lrsquoinstar des repreacutesentations geacuteographiques des deacutenombrements des recensements et des cadastrations comme une des formes de ldquoLrsquoinventaire du monderdquo qui caracteacuterise lrsquoEmpire naissant ainsi que lrsquoa montreacute Cl Nicolet 38

Ainsi doit-on souligner plus qursquoon ne lrsquoa fait la porteacutee symbolique de la mesure des routes lyciennes crsquoeacutetait mesurer toute la Lycie elle-mecircme en la traversant de part en part jusqursquoagrave Kaunos Kibyra et Attaleia les trois citeacutes limitrophes du cocircteacute de lrsquoAsie et de la Galatie Avec lrsquoune et lrsquoautre de ces reacutegions la Lycie eacutetait non seulement relieacutee par des voies comme depuis longtemps mais aussi deacutesormais placeacutee au mecircme rang reacuteduite en province

Aussi la porteacutee ideacuteologique du stadiasme doit-elle nous inciter agrave y reconnaicirctre un releveacute de mesures tout autant voire peut-ecirctre plus qursquoun compte rendu de constructions Crsquoest ce qursquoavaient deacutejagrave suggeacutereacute les premiers eacutediteurs et quelques commentateurs remarquant que le stadiasme nrsquoattestait pas la creacuteation ex nihilo drsquoun reacuteseau routier et impliquait sans doute lrsquointeacutegration de routes deacutejagrave existantes et leur ameacutelioration ponctuelle 39 Dans ce sens on doit souligner que la construction drsquoun reacuteseau routier dans toute la Lycie eucirct eacuteteacute drsquoune part inutile pour les mouvements de troupes alleacutegueacutes par S Şahin et M Adak Car la Lycie avait deacutejagrave par le passeacute eacuteteacute traverseacutee par des corps de troupes et les soldats romains pouvaient sans aucun doute se frayer dans le pays des itineacuteraires sans que ceux-ci fussent de larges routes fruit de terrassements et doteacutees de pavements On aurait drsquoailleurs tort de se repreacutesenter toute route ldquoromainerdquo comme paveacutee en bonne et due forme 40

32 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 208 210 et 261 pour la route drsquoIdeacutebessos agrave Kitanaura voir p 216 Le texte est citeacute ici p 65 et commenteacute infra

33 Şahin amp Adak 2007 18 et 7534 Voir eg ILS 5834 Sartre 1982 79-80 Bowersock 1983 8335 Voir sur ce point eg Rathmann 2006 qui cite notamment la Judeacutee en 69 pC et la Rheacutetie en 74 pC36 Voir eg Eck 2004 1837 Cf Rathmann 2003 150-151 French 1997 srsquoest interrogeacute sur la nature des travaux routiers de lrsquoeacutepoque reacutepublicaine en Asie et a

conclu que les routes nrsquoeacutetaient pas paveacutees Thonemann 2004 eacutecrit ldquoAquillius did not build roads ab initio but merely erected milestones on preexisting unpaved routes to aid and proclaim the Roman administrative presence (hellip) marking and defining the Roman road-system was undertaken as the very first step of the organization of the new provincerdquo Sur les routes romaines en Asie Mineure voir aussi Marek amp Frei 2010 463-472

38 Nicolet 198839 Voir Işkan 1998-1999 82 et 105 Marksteiner amp Woumlrrle 2002 553 et 560 Hellenkemper amp Hild 2004 244 Woumlrrle 2007 92 n 43

Marek amp Frei 2010 466-467 Kokkinia 2008 24 n 13640 Cf supra n 37

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 69

En outre reacutealiser un reacuteseau qui aurait uni toutes les localiteacutes importantes de Lycie et qui mesurait au total peut-ecirctre une fois et demie 4488 stades (addition des 39 mesures lues ou restitueacutees sur un total de 54 distances) eucirct constitueacute un investissement financier consideacuterable que la charge en revicircnt aux Lyciens ou aux Romains 41 Qui plus est cet effort eucirct sans doute eacuteteacute peu rentable agrave long terme dans une province qui avait une position marginale dans les communications de lrsquoAsie Mineure et plus largement dans lrsquoEmpire Enfin construire un tel reacuteseau eucirct sans doute eacuteteacute mateacuteriellement impossible en raison drsquoabord de lrsquoinseacutecuriteacute en Lycie en 43 pC et avant tout faute de temps que ce fucirct durant le quinquennat que Q Veranius passa en Lycie de 43 agrave 47 ou bien en seulement trois anneacutees si la liste des itineacuteraires du stadiasme date dans son inteacutegraliteacute de lrsquoanneacutee 45-46 tout comme la deacutedicace du pilier 42 Attirons enfin lrsquoattention sur un deacutetail du stadiasme drsquoOinoanda agrave Balboura sont mentionneacutes deux itineacuteraires lrsquoun par le plateau long de 160 stades lrsquoautre par la montagne long de 128 stades (ἀπὸ Oἰνοάνδων εἰς Βάλβουρα διὰ τοῦ π[εδί]ου στάδια ρξ διὰ δὲ τῆς ὀρεινῆς στάδια ρκη) pour rejoindre Balboura les Romains auraient-ils donc cru neacutecessaire de reacutealiser deux routes diffeacuterentes Ou bien le stadiasme ne rend-il pas plutocirct compte de lrsquoexistant crsquoest-agrave-dire des deux voies qui dans la pratique reliaient ces deux villes avant mecircme la preacutesence romaine en Lycie

Il me semble donc que le stadiasme rend pour partie compte de la mesure drsquoitineacuteraires ou de voies qui de toute eacutevidence existaient deacutejagrave preacuteceacutedemment On connaicirct certes mal les routes qui parcouraient Lycie avant la reacuteduction en province 43 Mais la convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda datant de c 160-150 aC montre qursquoil y avait entre Termessos et Tlos et dans la montagne alentour des routes (hodoi) qui avaient drsquoailleurs fait lrsquoobjet de mesures certes approximatives et partielles en stades ou dans ses subdivisions 44 On se gardera neacuteanmoins de penser que le stadiasme de lrsquoeacutepoque de Claude enregistre telles quelles des mesures anciennement consigneacutees qui pourraient eacutegalement remonter aux sources utiliseacutees par Strabon 45 Car cette interpreacutetation de lrsquoinscription de Patara reposait sur le constat que les mesures y eacutetaient exprimeacutees en stades et non point en milles Mais comme on srsquoen est aperccedilu depuis la tregraves grande majoriteacute des mesures sont des multiples du nombre 8 ce qui srsquoexplique par lrsquoeacutequivalence entre un mille et huit stades les mesures furent donc effectueacutees drsquoabord en milles selon toute vraisemblance sous la conduite des Romains et sans doute par eux 46 Il est drsquoailleurs remarquable que le texte du stadiasme eacutenumegravere finalement des distances toutes converties en stades srsquoil eacutemane du pouvoir romain comme son preacuteambule me paraicirct lrsquoindiquer cela implique-t-il que les Romains prirent ici le soin de faire agrave la diffeacuterence de leur pratique habituelle sur les milliaires la conversion agrave lrsquointention des Lyciens qui eacutetaient les deacutedicants du monument et les principaux lecteurs de ses inscriptions Ou bien la liste des itineacuteraires proprement dits fut-elle reacutedigeacutee par les Lyciens eux-mecircmes

Que le stadiasme soit pour partie le compte rendu de la mesure de routes existantes ne doit naturellement pas conduire agrave le consideacuterer comme uniquement tel ainsi qursquoon lrsquoa soutenu Car selon S Biagi les opeacuterations de mesure auraient eacuteteacute destineacutees agrave deacutefinir la surface mecircme des routes lyciennes comme viae publicae et agrave en modifier le statut juridique en les expropriant de faccedilon agrave les faire passer dans le domaine public inalieacutenable tel que le deacutefinissent les juristes romains ldquoLes tronccedilons deacutecrits et lsquodeacutefinisrsquo sont devenus de la voie publique romaine (hellip) cela implique une connaissance fine et exacte de ce nouveau terrain public mesureacute preacuteciseacutement La liste des mesures graveacutees sur le pilier de Patara eacutetablit ainsi

41 4488 stades (soit 561 milles ou environ 830 km) est le total des 39 distances itineacuteraires lues ou restitueacutees dans lrsquoeacutedition de 2007 et son commentaire srsquoy ajoutaient encore 25 distances dont la mesure est perdue Sur le financement des travaux avis divergents de Woumlrrle 2002 561 agrave propos de la route de Bonda Tepesi (travaux faits par les Lyciens) contra S Şahin in Şahin amp Adak 2007 18 (financement et construction par les Romains) leacutegegraverement nuanceacute dans lrsquoarticle de 2009 citeacute supra n 29 agrave la p 101 Sur le coucirct des routes cf S Mitchell 1993 126-127

42 Cf supra p 65 et n 1143 Sur les routes en Lycie voir Marksteiner amp Woumlrrle 2002 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 Şahin amp Adak 2007 3e partie pour la

reacutegion de Kyaneai Kolb 2008 359-36644 Cf Rousset 2010 6-11 et commentaire notamment p 5745 Crsquoeacutetait eg lrsquoavis de M Rathmann 2006 210 renvoyant agrave Strabon 14229 C 663 pour des distances mesureacutees en Asie Mineure pour

la Lycie cf 1432 C 664 sq Cf note suivante46 Voir Salway 2007 198-199 et 201-202 (alleacuteguant pour lrsquoeacutequivalence Polybe 3398 et Strabon 774 C 322) qui se fondait sur lrsquoeacutedition

de 2004 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 XII 107 et 120 dont lrsquoeacutedition donne des valeurs qui sont quelquefois diffeacuterentes de celles donneacutees en 2004 les multiples de 8 sont maintenant plus nombreux M Rathmann dans son compte-rendu de lrsquoeacutedition de 2007 Klio 93 (2011) p 552 eacutemet lrsquoaudacieuse ideacutee que les Lyciens auraient utiliseacute les sources itineacuteraires dont ils disposaient et y auraient choisi agrave destination des Romains des mesures aiseacutement convertibles en milles

70 ndash Denis Rousset

eacutegalement le terrain qui a eacuteteacute concerneacute par ce processus juridique terrain en quelque sorte exproprieacuterdquo Et lrsquoauteur de conclure ldquoRome nrsquoa pas construit de routes en Lycie Rome a rendu le reacuteseau romainrdquo 47

Mais en reacutealiteacute il est impossible drsquoaffirmer que Rome ait rendu ldquoromainrdquo le reacuteseau existant en Lycie ce reacuteseau nrsquoest-il pas preacutesenteacute dans le stadiasme suivant lrsquouniteacute grecque au lieu des milles que lrsquoon attendrait en pareil cas Quant agrave deacutefinir les routes lyciennes comme viae publicae agrave la faveur des mesures donneacutees dans le stadiasme crsquoest confondre la mesure de la longueur drsquoune route et la deacutefinition de sa largeur et de sa surface crsquoest aussi certainement exageacuterer la hacircte juridique des Romains agrave leur arriveacutee en Lycie et formaliser le statut de routes qui ne devaient peut-ecirctre pas ecirctre toutes classeacutees comme viae publicae 48

Il est drsquoautre part certain que la mesure des itineacuteraires lyciens sous Q Veranius srsquoest ici et lagrave accompagneacutee drsquoune œuvre de reacuteparation drsquoameacutelioration ou de construction de segments de routes nouveaux comme le montrent quelques cas certains ou possibles Drsquoune part sur lrsquoautel deacutecouvert entre Myra et Limyra que les Lyciens deacutediegraverent agrave lrsquoEmpereur Claude en mecircme temps que le pilier de Patara sous Q Veranius les deacutedicants se disaient ldquoreconnaissants pour la paix et la construction (κατασκευή) des routesrdquo 49 La reacutealiteacute de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius eacutetait donc manifesteacutee par ce monument eacutedifieacute sur le bord drsquoune route certainement antique Lrsquoobservation des vestiges de la route a conduit Th Marksteiner agrave y voir sur un traceacute certainement preacuteromain une construction en fait nouvelle 50 Ainsi lrsquoobservation de lrsquoarcheacuteologue tranche-t-elle dans ce cas preacutecis lrsquoambiguiumlteacute du terme mecircme de la deacutedicace κατασκευή peut a priori comme lrsquoavait releveacute M Woumlrrle deacutesigner aussi bien la reacutefection ou lrsquoameacutenagement de lrsquoexistant que la construction ex nihilo 51

La mecircme prudence doit ecirctre appliqueacutee agrave lrsquoindication analogue que donne le stadiasme lui-mecircme agrave propos de travaux reacutealiseacutes entre Ideacutebessos et Kitanaura l C 3-4 ἀπὸ Ἰδεβησσοῦ ἡ εἰς Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων φέρουσα κατεσκεύασται ἐ[πὶ] στάδια λβ le verbe nrsquoindique pas neacutecessairement la construction nouvelle drsquoune route comme on lrsquoa soutenu 52 Drsquoautre part que les travaux de construction ou de reacutenovation aient eacuteteacute sur cette route conduits sur 32 stades indique-t-il qursquoagrave la date de lrsquoinscription ils demeuraient en cours sur le reste de la distance jusqursquoagrave Kitanaura pour devoir ecirctre ulteacuterieurement compleacuteteacutes Enfin cette indication isoleacutee dans le stadiasme impliquerait-elle que les travaux de voirie demeuraient alors incomplets uniquement sur cet itineacuteraire comme lrsquoont soutenu S Şahin et M Adak 53

Il existe enfin un possible troisiegraveme teacutemoignage de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius si ses sebasta erga attesteacutes agrave Kibyra sont bien des travaux de voirie comme deacutejagrave R Cagnat le pensait 54 Ces deux ou trois teacutemoignages de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius prennent place parmi les tregraves nombreuses reacutealisations que menegraverent agrave bien les premiers gouverneurs de la province en matiegravere de constructions ou reacuteparations drsquoutiliteacute geacuteneacuterale entre autres pour les phares les thermes et lrsquoaqueduc de Patara 55

Il paraicirct donc assureacute que le stadiasme rend compte agrave la fois de la mesure drsquoitineacuteraires existants et de la reacutealisation effective de travaux de voirie qursquoil srsquoagisse drsquoameacutenagement de reacutefection ou de construction Agrave cette œuvre mixte meneacutee en Lycie on peut comparer ce que lrsquoon sait de lrsquoœuvre viaire des Romains dans drsquoautres provinces en Asie il est possible que le premier gouverneur se soit en partie contenteacute de placer des milliaires sur des routes preacuteexistantes comme on lrsquoa vu supra p 67-68 Pour la Gaule Strabon attribue agrave M Agrippa le meacuterite drsquoavoir ouvert (ἔτεμε) depuis Lyon quatre routes mais on sait en reacutealiteacute que celles-ci existaient deacutejagrave et elles ne firent de sa part lrsquoobjet que de reacutefection ou drsquoameacutelioration 56 Comme la formulation de Strabon lrsquoexpression ὁδοὺς καθrsquo ὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν du preacuteambule afficheacute agrave Patara deacutesignait

47 Biagi 2008 les citations aux p 304 et 30748 Sur la notion de viae publicae cf Pekary 1968 1-36 Rathmann 2003 3-23 qui souligne la prudence neacutecessaire dans lrsquoutilisation de

la cateacutegorie de viae publicae49 Inscription de Bonda Tepesi en partie citeacutee supra p 65 et publieacutee par Marksteiner amp Woumlrrle 2002 545-569 S Biagi cite cet article

sans neacuteanmoins le prendre totalement en consideacuteration50 Op cit p 55351 Op cit p 561 voir Hellmann 1992 196-19752 Işkan 1998-1999 83 et 93-94 Şahin 2009 104 n 15 voulant faire une diffeacuterence entre κατεσκεύασται et ἐπεσκεύασται Nolleacute 1996 16

avait traduit ldquogebautrepariertrdquo Ccedilevik 2008 201 ldquorebuiltrepairedrdquo53 Şahin amp Adak 2007 16 74 et 11154 Cf supra p 66-67 n 2255 Reacutecapitulation des mentions eacutepigraphiques et des reacutealisations de Q Veranius par Woumlrrle 2007 90 n 36 cf aussi Schuler 2007 16

Pour la voirie on rappellera le pont de Termessos pregraves drsquoOinoanda ducirc agrave T Clodius Eprius Marcellus en 50 pC cf Milner 1998 Pour Patara cf Şahin 2007 H Işkan-Işik et al 2008 Eck 2008 Voir aussi Şahin 2008

56 Strabon 4611 C 208 cf Rathmann 2003 20-22

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 71

une œuvre agrave la fois symbolique et reacuteelle qursquoelle geacuteneacuteralisait et amplifiait crsquoeacutetait agrave la fois un message de propagande proclamant lrsquoinclusion de la Lycie entiegraverement mesureacutee parmi les provinces de lrsquoEmpire le compte rendu de travaux reacuteels et peut-ecirctre lrsquoannonce programmatique drsquoautres travaux agrave venir

Soulignons un dernier point relatif agrave lrsquoutilisation du stadiasme pour lrsquoarcheacuteologue de terrain crsquoest sans doute surinterpreacuteter cette source que de lrsquoutiliser pour dater de lrsquoeacutepoque de Claude les vestiges de routes effectivement retrouveacutes ici et lagrave en Lycie Certes lrsquoun des grands meacuterites de la remarquable eacutedition de S Şahin et M Adak est drsquoavoir releveacute et illustreacute gracircce agrave leur connaissance ineacutegaleacutee de la Lycie de nombreux vestiges de routes anciennes Mais crsquoest peut-ecirctre se deacutepartir de la prudence neacutecessaire que drsquoattribuer aux ldquoingeacutenieurs romainsrdquo tel segment de route construite entre Choma et Podalia et aux Romains de lrsquoeacutepoque de Claude une chausseacutee paveacutee entre Sidyma et Kalabatia 57 Gardons-nous donc de dater agrave la lumiegravere drsquoun texte geacuteneacuteral des vestiges particuliers 58 Sans doute faut-il parler plutocirct de route ldquoantiquerdquo voire ldquoanciennerdquo en lrsquoabsence drsquoartefacts associeacutes qui soient preacuteciseacutement datables en particulier de milliaires de cette eacutepoque et dans lrsquoattente de fouilles archeacuteologiques de ces segments de routes 59

LocaLIteacutes eacutetapes et cIteacutes

Degraves la reacuteveacutelation de son contenu lrsquoinscription du stadiasme de Patara a eacuteteacute reconnue comme une source importante pour la toponymie de la Lycie et lrsquoidentification des localiteacutes qui deacutefinissent chaque itineacuteraire mesureacute Peut-on neacuteanmoins utiliser la mention de ces localiteacutes dans le stadiasme comme un indice de leur statut institutionnel Dans son eacutetude de la geacuteographie historique de la Lycie occidentale parue en 2003 W Tietz nrsquoa pas heacutesiteacute agrave consideacuterer la mention drsquoune localiteacute dans le stadiasme comme lrsquoindice qursquoelle constituait agrave lrsquoeacutepoque de Claude une citeacute Tout nom que mentionne la liste comme point de deacutepart ou drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire serait celui drsquoune polis certes deux itineacuteraires paraissent laisser agrave lrsquoeacutecart les centres principaux de citeacutes pour conduire agrave une localiteacute secondaire mais dans les deux cas le nom de la citeacute dont deacutepend la localiteacute est ajouteacutee agrave titre de preacutecision 60 de lrsquoabsence drsquoune localiteacute importante sur le traceacute mecircme drsquoun itineacuteraire on pourrait aller jusqursquoagrave deacuteduire qursquoelle nrsquoeacutetait pas indeacutependante agrave cette eacutepoque 61

Plusieurs eacutediteurs et commentateurs ulteacuterieurs du stadiasme se sont neacuteanmoins abstenus drsquoutiliser le stadiasme comme une source pour la carte des citeacutes lyciennes sous Claude ainsi S Şahin et M Adak H Hellenkemper et Fr Hild ou encore S Mitchell qui comparait les informations du stadiasme de Patara avec ce que le traiteacute entre Rome et la Lycie de 46 aC nous apprend de la geacuteographie de la Lycie septentrionale 62 Mais en 2007 Chr Schuler a voulu agrave son tour interpreacuteter le stadiasme dans un sens intitutionnel ldquoim Stadiasmos sind ausschlieszliglich Siedlungen mit Polisstatus verzeichnetrdquo Cette regravegle pourrait notamment aider agrave retracer lrsquoeacutevolution du statut politique de deux localiteacutes Akarassos et Kodoppa qui agrave consideacuterer leur mention dans le stadiasme seraient des citeacutes alors que dans le traiteacute ceacutesarien elles eacutetaient mentionneacutees comme localiteacutes de rang secondaire 63

Il nrsquoest pas possible drsquoexaminer les quelque 50 toponymes que mentionne le stadiasme pour deacuteterminer srsquoils deacutesignent tous des citeacutes indeacutependantes Lrsquoenquecircte ne pourrait drsquoailleurs pas ecirctre complegravetement probante puisque lrsquoon manque de

57 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 107 et 186 Şahin 2009 10358 Le point a souvent eacuteteacute souligneacute pour les fortifications antiques eg par Y Garlan 1986 16 Cf aussi D Rousset dans le compte-rendu

de C Typaldou-Fakiris Villes fortifieacutees de Phocide et la IIIe guerre sacreacutee 356-346 av J-C (2004) RA 2005 p 101-10359 Cf deacutejagrave en ce sens Rousset 2010 122-123 et 144 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 et illustrations adoptent souvent pour les

vestiges de routes la prudente leacutegende ldquoroumlmischbyzantinischrdquo voire ldquoroumlmischosmanischrdquo Pour les routes de la reacutegion de Kyaneai eacutetudieacutees dans le cadre drsquoune prospection drsquoensemble (cf supra n 43) on a quelques indications chronologiques plus preacutecises Sur les milliaires cf supra p 67 et n 27

60 Tietz 2003 276 n 207 ldquoDas Milliarium nennt weder jeden Ort noch jedes Poliszentrum in Lykien sondern lediglich diejenigen groumlszligeren Ansiedlungen die an bedeutenden Straszligen lagen Poliszentren die abseits dieser Straszligen lagen treten nicht auf waumlhrend bei Orten die zu einer nicht gleichnamigen Polis gehoumlren deren Name ebenfalls genannt wird Alle Namen ohne weiteren Zusatz sind also auf die Poliszentren gleichnamiger Poleis zu beziehenrdquo de mecircme agrave propos de Kosara et de Lyrnai p 269 cf aussi p 224 262 265 273 et 284

61 Op cit p 292 agrave propos de Teacutelandros ldquoAutonome Muumlnzen liegen gleichfalls nicht vor und auch im Milliarium aus Patara taucht es nicht auf obwohl es an der Kuumlstenstraszlige von Telmessos nach Kalynda lag Man darf wohl davon ausgehen daszlig es erwaumlhnt worden waumlre wenn es sich um ein wichtiges lykisches Poliszentrum gehandelt haumltte Der Befund ist also derselbe wie bei Daidala das ebenfalls nicht genannt wird obwohl es an derselben Straszlige lag und laumlszligt vielleicht denselben Schluszlig zu daszlig Telandros wie dieses in der fruumlhen Kaiserzeit kein selbstaumlntiges Poliszentrum sondern de iure Teil der rhodischen Peraia war der allerdings de facto vom roumlmischen Statthalter in Patara verwaltet wurde (hellip)rdquo Dans le mecircme sens Schuler 2010 69-86 agrave la p 81 et n 79

62 Mitchell 2005 217-222 Texte de lrsquoinscription reproduit dans SEG 55 1452 et AE 2005 148763 Schuler 2007 77-78 Sur ce point voir mes reacuteserves deacutejagrave dans Rousset 2010 140 et 143

72 ndash Denis Rousset

sources preacutecises sur le statut politique des communauteacutes lyciennes au Ier s de notre egravere Ainsi entre le stadiasme de 45 pC et les sources soit anteacuterieures soit posteacuterieures qui peuvent indiquer le statut indeacutependant ou deacutependant drsquoune communauteacute il serait toujours loisible de supposer un changement de statut

Examinons neacuteanmoins le cas de quelques localiteacutes qui pourraient contrevenir agrave la regravegle eacutenonceacutee par W Tietz et Chr Schuler Il y a deux localiteacutes dont le nom est deacutefini par lrsquoadjonction drsquoun toponyme au geacutenitif Outre la mention Ἀτταλεία τῆς Π[αμφυλίας] (l C 8) qui indique la province voisine que lrsquoitineacuteraire atteint au sortir de la Lycie il y a [Κ]όδοπα τῆς Μυλιάδος (l B 37) Que Kodopa soit ainsi deacutefinie agrave la diffeacuterence drsquoautres localiteacutes eacutegalement mentionneacutees par le stadiasme dans la mecircme reacutegion la Milyade paraicirct destineacute agrave eacuteviter une confusion avec une possible homonyme 64

Or le cas de Kodopa est preacuteciseacutement celui sur lequel Chr Schuler a voulu fonder la regravegle que le stadiasme nommerait uniquement des noms de citeacutes Sur cette localiteacute de Milyade inconnue jusqursquoil y a peu il existe maintenant au total trois teacutemoignages outre le stadiasme de 45 pC Κοδοππα est mentionneacutee dans le traiteacute de 46 aC parmi les toponymes qui deacutesignent non pas des citeacutes mais des localiteacutes de rang secondaire comme lrsquoont mis en eacutevidence S Mitchell et Chr Schuler 65 Il existe drsquoautre part une eacutepitaphe drsquoArykanda graveacutee en lettres carreacutees et avec ligatures (IIe ou IIIe s pC ) pour une femme Κολοπηνῂ [καὶ ] Ἀρυκανδίδι S Mitchell avait judicieusement corrigeacute le premier ethnique en Κοδοπηνή et Chr Schuler a tireacute argument du double ethnique pour soutenir que Kodopa eacutetait comme Arykanda une citeacute 66 Chr Schuler eacutecarte en effet lrsquoideacutee que Kodopegravenegrave et drsquoautres ethniques de cette mecircme partie de la Lycie puissent ecirctre des ldquodeacutemotiquesrdquo car ldquoDer Gebrauch solcher Demotika ist (hellip) in dieser Zeit [lrsquoeacutepoque impeacuteriale] in Lykien nicht mehr uumlblichrdquo 67 Traiter lrsquoensemble de cette question est ici impossible et de toute faccedilon difficile faute de nombreuses sources pour tous les ethniques attesteacutes en Lycie Signalons seulement agrave titre drsquoexemple pour la mecircme reacutegion de la Milyade que deux eacutepitaphes attestent lrsquoune lrsquoethnique Elbesseus lrsquoautre le toponyme Elbessos qui est connu par deux autres sources comme deacutesignant une localiteacute de rang secondaire 68 Il est donc possible que des eacutepitaphes lyciennes drsquoeacutepoque impeacuteriale aient mentionneacute des ldquodeacutemotiquesrdquo ie des ethniques qui ne sont pas ceux drsquoune citeacute indeacutependante

Dans le cas de lrsquoeacutepitaphe drsquoArykanda mecircme si lrsquoon considegravere Kodopegravenegrave comme un ethnique de citeacute agrave lrsquoeacutegal drsquoArykandis cela montre que Kodopa eacutetait une citeacute au IIe ou IIIe s pC tandis qursquoelle eacutetait une localiteacute secondaire agrave lrsquoeacutepoque de Ceacutesar entre temps elle eacutetait donc devenue une citeacute Mais est-ce avant lrsquoeacutepoque de Claude et sa mention mecircme dans la troisiegraveme source qui la mentionne le stadiasme montre-t-elle sa promotion au statut de citeacute degraves cette eacutepoque comme lrsquoaffirme Chr Schuler Ce changement de statut pourrait aussi bien ecirctre posteacuterieur agrave cette eacutepoque et le stadiasme mentionnerait alors une localiteacute demeureacutee de rang secondaire de Ceacutesar jusqursquoagrave Claude On voit donc que le cas de Kodopa nrsquoest pas deacutecisif Quant agrave Akarassos eacutegalement mentionneacutee dans le stadiasme (l B 39) et eacutevoqueacutee par Chr Schuler elle figure eacutegalement parmi les localiteacutes de rang secondaire dans le traiteacute de 46 aC et elle nrsquoest dite ldquociteacuterdquo que dans une notice de Kapitocircn de Lycie connue par lrsquointermeacutediaire de Eacutetienne de Byzance 69

Parmi les localiteacutes que mentionne le stadiasme deux sont deacutefinies par lrsquoadjonction drsquoun nom de citeacute ou de territoire Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως (l B 21) est une localiteacute sur le territoire drsquoune reacutegion ou drsquoune citeacute formeacutee au total de huit communauteacutes dans la Lycie occidentale Lyrnai nrsquoeacutetait pas la ville principale de cet Eacutetat qui srsquoappelait sans doute Oktapolis Oktapolis mecircme nrsquoest pas mentionneacutee comme point drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire du stadiasme peut-ecirctre parce qursquoelle eacutetait agrave lrsquoeacutecart drsquoune route importante Quant agrave la preacutecision τῆς Ὀκτα[π]όλεως donneacutee pour cette seule localiteacute de la reacutegion peut-ecirctre eacutetait-elle destineacutee agrave eacuteviter une confusion avec une homonyme ou une paronyme 70

64 Adak amp Şahin 2004 68 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 150 n 255 En Carie existaient les Kodapeis nommeacutes dans les listes de tribut attiques et dans une inscription cf Bresson et al 2005 Drsquoautre part on a trouveacute agrave Korykos en Cilicie Tracheacutee plusieurs deacutedicaces agrave Zeus Kodopaios ou Kodopas cf notamment Sayar amp Şahin 2008 Varinlioğlu 2010

65 Voir SEG 55 1452 l 59 Cf op cit (supra n 62 et 63) respectivement aux p 210 et 77 cf aussi Rousset 2010 135-141 qui reproduit la liste des localiteacutes de rang secondaire

66 TAM II 794 (I Arykanda 147) commenteacutees par S Mitchell p 221 et par Chr Schuler p 7767 Loc cit p 7868 Voir TIB sv Rousset 2010 14069 Sur Akarassos cf TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 197-198 Agrave lrsquoincertitude sur le statut de Kodoppa et drsquoAkarassos est lieacutee la

question du statut politique et juridique de la Milyade agrave lrsquoeacutepoque de Claude telle que conduit agrave la poser une deacutecision drsquoun gouverneur que jrsquoai reacuteeacutediteacutee et commenteacutee dans Rousset 2010 145-152 commentaire sur ce point p 150 et 169

70 Voir principalement TIB sv ldquoLornaiardquo et ldquoOktapolisrdquo Tietz 2003 265-279 particuliegraverement p 265-269 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 148-151 150 et n 255 sur la possible confusion toponymique avec Lyrnas de Lycie orientale Faute de connaicirctre personnellement cette partie de la la Lycie occidentale je ne discute pas la localisation de Lyrnai Hippoukocircmegrave et Oktapolis en lrsquoabsence de sources nouvelles il serait

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 73

Dans la Lycie orientale on trouve mentionneacutee agrave quatre reprises l C 5 6 11 et 14 Kosara εἰς Κό[σ]αρα Μν[αρικῆς ] [ἀπ]ὸ Κοσά[ρ]ων [ἀπὸ Κοσάρων τ]ῆς Μναρικῆς ἀπὸ Κοσάρων [τ]ῆς Μναρικῆς Srsquoagirait-il par trois fois de preacutevenir une possible confusion La preacutecision indique en tout cas que Kosara appartenait agrave la reacutegion voire peut-ecirctre agrave lrsquoancien territoire drsquoune localiteacute appeleacutee Mnara Celle-ci non mentionneacutee dans le stadiasme apparaicirct dans une eacutepitaphe du IIIe s pC qui montre qursquoelle eacutetait alors elle-mecircme rattacheacutee agrave Phaseacutelis On a supposeacute que Mnara eacutetait identique aux Marmareis qui srsquoeacutetaient opposeacutes agrave Alexandre en 334 et que ces derniers avaient eacuteteacute englobeacutes dans le territoire de Phaseacutelis 71 Dans ces conditions il paraicirct peu vraisemblable que Kosara par trois fois deacutesigneacutee comme faisant partie de la Mnarikegrave ait eacuteteacute agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une citeacute indeacutependante

Il faut enfin rappeler le cas de Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων (l C 3-4 commenteacutees supra puis l C 5 et 12 sans la mecircme preacutecision) Cette localiteacute sise agrave lrsquoEst de la Lycie qui avait agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique eacutemis son propre monnayage et jouissait donc alors de son indeacutependance eacutetait bel et bien agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une communauteacute deacutependant de Termessos la Grande 72

Nrsquoen allait-il pas de mecircme pour Typallia qui est citeacutee agrave deux reprises dans le stadiasme (l C 6 et 7) Certes sa mention ne srsquoaccompagne pas de la preacutecision τῶν Τερμησσέων Typallia est par ailleurs explicitement attesteacutee comme une polis quelques deacutecennies seulement avant lrsquoeacutepoque de Claude dans une deacutedicace de c 30 aC Mais drsquoautre part deux eacutepitaphes de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont lrsquoune du IIIe s pC montrent que Typallia deacutependait de Termessos la Grande 73 Est-ce donc avant ou apregraves lrsquoeacutepoque de Claude qursquoelle avait perdu son indeacutependance Agrave vrai dire crsquoest la position mecircme de Typallia localiseacutee de faccedilon certaine sur un site au Nord de Kitanaura sur la route menant de cette localiteacute termessienne vers la ville de Termessos qui doit faire consideacuterer que Typallia faisait elle aussi neacutecessairement partie du territoire de Termessos degraves lrsquoeacutepoque du stadiasme comme lrsquoont souligneacute agrave la fois F Onur et S Şahin 74 Il est remarquable que le stadiasme ne donne pourtant pas la preacutecision τῶν Τερμησσέων pour Typallia agrave la diffeacuterence de Kitanaura

Relevons enfin un dernier point relatif agrave ces deux localiteacutes appartenant lrsquoune explicitement lrsquoautre certainement au territoire de Termessos nrsquoest-il pas singulier qursquoelles soient mentionneacutees dans le stadiasme alors que la citeacute de Termessos ne faisait assureacutement pas partie de la province de Lycie 75 On a rappeleacute supra p 68 lrsquoopinion admise suivant laquelle les itineacuteraires du stadiasme parcourent la seule Lycie et mentionnent agrave lrsquoexteacuterieur de la province uniquement deux villes limitrophes Kibyra en Asie et Attaleia ldquode Pamphylierdquo Ne doit-on pas deacutesormais preacuteciser qursquoil en va de mecircme assureacutement pour Kitanaura et certainement pour Typallia Et ne faudrait-il pas retoucher en conseacutequence le traceacute de la frontiegravere nord-est de la Lycie en la faisant passer entre Ideacutebessos et Kitanaura Enfin la mention dans le stadiasme de Trabenna et drsquoOnobara localiteacutes assez proches de Termessos et drsquoAttaleia peut-elle toujours ecirctre utiliseacutee comme la preuve que les premiegraveres appartenaient degraves lors agrave la Lycie agrave la diffeacuterence des secondes 76

Revenant agrave la question du statut politique des localiteacutes du stadiasme on doit enfin remarquer que la Lycie orientale preacutesente quelques cas de localiteacutes qui furent drsquoapregraves drsquoautres sources sans doute dans lrsquoensemble posteacuterieures englobeacutees par telle de leurs voisines respectives Ainsi Onobara mentionneacutee dans le stadiasme comme relieacutee par un itineacuteraire agrave Trabenna (l C 9) apparaicirct comme ldquoeine Dorfgemeinderdquo de Trabenna mecircme drsquoapregraves plusieurs inscriptions drsquoeacutepoque impeacuteriale qui ne sont pas preacuteciseacutement dateacutees 77 De mecircme alors que le stadiasme nomme de faccedilon distincte Ideacutebessos Akalissos et Korma

eacutegalement vain de discuter la question tregraves controverseacutee de lrsquoidentiteacute des huit communauteacutes qui composaient Oktapolis Tietz 2003 273 eacutecarte lrsquoideacutee qursquoelle puisse avoir compteacute Hippoukocircmegrave et Symbra parce que preacuteciseacutement celles-ci sont mentionneacutees dans le stadiasme contra Şahin loc cit

71 Voir SEG 51 1829 TIB sv ldquoKosarardquo et ldquoMnarardquo Iplikccedilioğlu 2004 114 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218-223 Ccedilevik 2008 205-20772 Voir Nolleacute 1996 TIB sv ldquoDikitanaurardquo Iplikccedilioğlu 2004 112-113 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 214-217 Iplikccedilioğlu et al 2007

296-300 ndeg 214-219 Ccedilevik 2008 200-205 Kizgut amp Pimouguet-Peacutedarros 200873 Voir SEG 44 1113 51 1838-1839 (le ndeg 1839 deacutejagrave SEG 2 671) TIB sv ldquoTypalliardquo Iplikccedilioğlu 2004 106-108 et 114-115 Şahin

amp Adak 2007 230-232 Iplikccedilioğlu et al 2007 282-296 nos 201-213 Ccedilevik 2008 198-20074 F Onur dans Ccedilevik et al 2005 161 et 162 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 216 et 231-232 et p 218 219 et 235 sur le traceacute de la

frontiegravere entre Termessos et Phaseacutelis75 Voir Heberdey 1934 732-775 sv ldquoTermessos 1)rdquo col 749-750 TIB p 103-105 et sv ldquoTermessosrdquo autonomie de la citeacute consideacutereacutee

comme pamphylienne et rattachement administratif agrave la province de Lycie-Pamphylie agrave partir de la creacuteation de cette double province sous Vespasien (cf supra n 9)

76 Ainsi Onur 2005 162 et 163 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 et 23377 Voir Heberdey amp Kalinka 1896 36-37 ndeg 47-48 et SEG VI 622 Iplikccedilioğlu 2004 123 et n 135 mentionnant plusieurs autres

attestations ineacutedites de ldquoTrebennaten aus Onobarardquo TIB sv ldquoOnobarardquo et ldquoTrebennardquo Ccedilevik et al 2005 161-166 sur lrsquohistoire antique de la citeacute S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 233 et 236-237 Ccedilevik 2008 195-198 (ldquokatoikia under Trebennardquo)

74 ndash Denis Rousset

comme localiteacutes deacutefinissant deux itineacuteraires (l C 1-2) les Akalisseis Idebesseis et Kormeis apparaissent dans des inscriptions de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont certaines sont dateacutees du IIIe s comme unis dans une ldquosympolitierdquo formeacutee autour drsquoAkalissos 78

Reacutecapitulant les cas examineacutes on voit que le stadiasme mentionne en 45 pC drsquoune part trois ou quatre localiteacutes qui nrsquoeacutetaient alors pas indeacutependantes cela est certain pour Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως et Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων vraisemblable pour Κόσαρα τῆς Μναρικῆς et pour Typallia Il y a drsquoautre part deux localiteacutes Akarassos et Kodopa qui sous Ceacutesar avaient eu un rang secondaire il est possible que la seconde soit devenue une citeacute ulteacuterieurement agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Inversement il y a trois localiteacutes Onobara Ideacutebessos et Korma qui apparaissent agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale en particulier dans des sources posteacuterieures au stadiasme comme ayant un rang secondaire deacutependant drsquoune de leurs voisines ou englobeacutees dans une sympolitie Agrave ces exemples on pourrait enfin ajouter le cas certes un peu diffeacuterent de Kastabara dont lrsquoexistence a eacuteteacute reacuteveacuteleacutee par sa mention dans le stadiasme 79 si lrsquoon accepte la localisation reccedilue agrave Deliktaş-Darıoumlzuuml site qui srsquoavegravere avoir appartenu au IIe s et au IIIe s pC agrave la citeacute de Tlos il faudra admettre que Kastabara indeacutependante sous Claude fut ensuite englobeacutee par sa voisine meacuteridionale

Est-il donc possible de faire du stadiasme la pierre de touche du statut de citeacute et drsquoen infeacuterer tant de changements de statut suivant des sens qui selon les cas seraient opposeacutes Les cas de Lyrnai et de Kitanaura contreviennent de toute eacutevidence agrave cet emploi ils interdisent de faire de la mention drsquoune localiteacute le sucircr indice drsquoun statut autonome

La mention dans le stadiasme ne peut ecirctre consideacutereacutee comme un brevet de citeacute Si tel eacutetait lrsquoobjet du stadiasme on devrait drsquoailleurs srsquoeacutetonner de lrsquoabsence drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba qui du moins pour les deux premiegraveres devaient ecirctre des citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude 80 Comme on lrsquoa mis en eacutevidence preacuteceacutedemment le stadiasme est une liste drsquoitineacuteraires drsquoune part mesureacutes drsquoautre part en partie ameacutenageacutes reacutepareacutes ou construits sous la conduite des Romains les lieux de deacutepart ou drsquoarriveacutee des itineacuteraires ainsi que quelques lieux intermeacutediaires mentionneacutes au passage sont des points ou des nœuds routiers Certes la plupart drsquoentre eux sont les centres urbains de communauteacutes qui sans aucun doute avaient agrave lrsquoeacutepoque de Claude le statut de citeacute Mais ce nrsquoest assureacutement pas le cas de tous

Des deux inscriptions du pilier de Patara la deacutedicace du monument par les Lyciens (face A) inscrite en 45-46 pC nous montre les Lyciens approuvant le nouvel ordre administratif et institutionnel mis en place lors de la reacuteduction en province Ainsi le message ideacuteologique de la conquecircte eacutetait partageacute et repris agrave leur compte par les Lyciens toujours fidegraveles agrave Rome mais deacutesormais conquis Crsquoest ce qursquoillustre eacutegalement la deacutedicace contemporaine graveacutee sur lrsquoautel de Claude entre Myra et Limyra qui montre aussi lrsquoœuvre routiegravere que la conquecircte amena sans deacutelai en Lycie Centrale

Lrsquoinscription des faces B et C qui est contemporaine de ces deux deacutedicaces ou bien de peu posteacuterieure est agrave la diffeacuterence de celles-ci toute de sobrieacuteteacute la reacutedaction de son preacuteambule (l B 1-8) et la mesure originelle des distances en milles me paraissent indiquer qursquoelle eacutemane des autoriteacutes romaines Est-ce dans le mecircme sens qursquoil faut interpreacuteter lrsquoabsence apparente de Boubocircn et de Komba qui serait sans doute singuliegravere dans un texte reacutedigeacute par les Lyciens Crsquoest cependant agrave lrsquointention des Lyciens que toutes les distances furent finalement converties en stades peut-ecirctre par un reacutedacteur local Ainsi lrsquoinscription concilie-t-elle les points de vue sinon de ses reacutedacteurs et de ses lecteurs du moins assureacutement des autoriteacutes romaines et des Lyciens devenus provinciaux

Si spectaculaire que soit le pilier de Patara et riches les inscriptions qursquoil porte il faut de faccedilon judicieuse mesurer lrsquoapport du stadiasme agrave la geacuteographie historique de la Lycie impeacuteriale La deacutecouverte de ce texte a permis de notables progregraves dans notre connaissance de la toponymie lycienne et dans lrsquoidentification des localiteacutes et des vestiges archeacuteologiques On doit en revanche se garder de le surinterpreacuteter pour lrsquohistoire des voies de communication et pour la geacuteographie des citeacutes-Eacutetats et se deacutefier de lrsquoamplification rheacutetorique propre au texte comme de notre propension agrave en tirer une regravegle geacuteneacuteralisante La liste du stadiasme mentionne des localiteacutes qui ne sont pas toutes les centres urbains de citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude Entre

78 Voir notamment TAM II 830 834 et 902 Jameson 1974a 41-42 et 1974b 216 TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 212-214 Kizgut et al 2009

79 L B 34 cf supra n 680 Cf supra p 65 et n 7 Aperlai est agrave la tecircte drsquoune sympolitie au Ier s pC cf IGR III 690 et SEG 52 1452 TIB sv Boubocircn frappe

monnaie sous Auguste sur un Seacutebasteion deacutedieacute sous Neacuteron figurent deux deacutedicaces nommant le Conseil et du Peuple de Boubocircn ainsi que le gouverneur de Lycie cf TIB sv Kokkinia 2008 7-8 35-38 ndeg 6 et 9 et p 160 Komba nrsquoest pas attesteacutee comme citeacute avant Ptoleacutemeacutee (533) et une inscription du IIIe s pC TAM II 734 TIB sv

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 75

ces localiteacutes ou lieux drsquoeacutetape la liste eacutenumegravere des itineacuteraires qui existaient degraves avant cette eacutepoque tantocirct les Romains se contentegraverent drsquoen recenser la longueur mesurant ainsi tout lrsquoespace de la nouvelle province tantocirct ils ameacutenagegraverent et reacuteparegraverent des routes existantes tantocirct enfin ils construisirent des routes comme lrsquoillustre le monument sis sur la voie entre Myra et Limyra Lrsquoinscription si elle conduit agrave chercher sur le terrain les traces mateacuterielles du reacuteseau viaire qui parcourait la Lycie ne nous autorise pas agrave les dater toutes en retour de lrsquoeacutepoque de Claude Ce sont agrave lrsquoinverse les progregraves de notre connaissance archeacuteologique eacutepigraphique et numismatique qui nous autoriseront agrave mesurer plus preacuteciseacutement lrsquoeffet reacuteel de lrsquoœuvre proclameacutee par le pilier de Patara et agrave deacutenombrer plus exactement les citeacutes que comptait la Lycie pacifieacutee par Rome

Reacutefeacuterences bibliographiques

ndash Euploia La Lycie et la Carie antiques p 439 agrave 462

AbreacuteviAtions

Beazley ARV2 J D Beazley Attic Red-figure Vase-painters 2e eacutedition Oxford 1963

FdX I Fouilles de Xanthos I P Demargne Les piliers funeacuteraires Paris 1958

FdX II Fouilles de Xanthos II H Metzger Lrsquoacropole lycienne Paris 1963

FdX IV Fouilles de Xanthos IV H Metzger Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Paris 1972

FdX V Fouilles de Xanthos V P Demargne Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris 1974

HTC P Debord et E Varinlioğlu dir Les hautes terres de Carie Bordeaux 2001

IPArk G Thuumlr et H Taeuber eacuted Prozeszligrechtliche Inschriften der griechischen Poleis Arkadien (IPArk) Vienne 1994

Labraunda J Crampa eacuted Labraunda Swedish Excavations and Researches The Greek Inscriptions 13-133 Lund 1972

R ndash O P J Rhodes et R Osborne Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford 2003

Sinuri L Robert eacuted Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa I Paris 1945

Tod M N Tod eacuted A Selection of Greek Historical Inscriptions I-II 2nd ed Oxford 1946-1948

Charisteria (1930) Charisteria Alois Rzach zum achtzigsten Geburtstag dargebracht

Ancient Anatolia (1986) Ancient Anatolia Aspects of Change and Cultural Development Essays in honor of M J Mellink Madison

Catalogue of Ancient Near Eastern Seals (1966) Catalogue of Ancient Near Eastern Seals in the Ashmolean Museum I Oxford

La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens (2007) La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens de Tyr agrave Carthage catalogue de lrsquoexposition Paris Institut du monde arabe 6 novembre 2007-20 avril 2008 Paris

Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia (2006) Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Antalya

The Aegean and the Near East (1956) The Aegean and the Near East Studies presented to Hetty Goldman on the occasion of her Seventy-fifth Birthday New York

Xanthos 1998 Xanthos en Turquie de la Perse agrave Byzance Dossiers drsquoarcheacuteologie Dijon

Iasos tra VI e IV sec a C Iasos tra VI e IV sec aC Miscellanea storico-archeologica Supplemento al volume 81deg degli Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara a a 181deg 2003-2004 Ferrara

Rumscheid Fr dir (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 13 bis 15 Oktober 2005 Bonn

Piri Reis eacuted E Z Oumlkte trans V Ccedilabuk (1988) Kitab-ı Bahriye II Ankara

Agora XIII BA Sparkes amp L Talcott The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 131-2 Black and plain pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC Princeton 1970

Agora XXXIII S I Rotroff The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 33 The Hellenistic Pottery The plain wares Princeton 2006

Kerameikos XI I Scheibler Kerameikos Ergebnisse der Ausgrabungen XI Die griechische Lampen Berlin 1976

Labraunda II1 P Hellstroumlm Labraunda Swedish excavations and researches II1 Pottery of Classical and late date terracotta lamps and glass (ActaAthen-4o 521) Lund 1965

Labraunda III2 J Crampa Labraunda Swedish excavations and researches III2 The Greek inscriptions I 1-12 (Period of Olympichos) (ActaAthen-4o 531) Lund 1965

Maussolleion at

Halikarnassos 7 L Vaag V Noslashrskov amp J Lund The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramic material and other finds from selected contexts Aarhus 2002

Milet III6 A Peschlow-Bindokat Milet Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 III6 Feldforschungen im Latmos Berlin 2005

440 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

NS A Maiuri Nuova Silloge epigrafica di Rodi e Cos Florence 1925

Olynthos V D M Robinson Excavations at Olynthos V Mosaics vases and lamps of Olynthos found in 1928 and 1931 (1933)

Olynthos XIII D M Robinson Excavations at Olynthos XIII Vases found in 1934 and 1938 (1950)

BMC Caria B V Head A Catalogue of the Greek Coins in the British Museum Greek Coins of Caria Cos Rhodes amp C Londres 1897

SNG Muumlnchen H R Baldus Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen 22Heft Karien Munich 2006

SNG Tuumlbingen D Mannsperger Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Muumlnzsammlung der Universitaumlt Tuumlbingen 5Heft Karien und Lydien Munich 1994

bibliogrAphie

Abbasoğlu H et W Martini eacuted (2003) Die Akropolis von Perge Band 1 Survey und Sondagen 1994-1997 Mayence

Adak M (2004) ldquoLokalisierung von Olympos und Korykos in Ostlykienrdquo Gephyra 1 27-52

Adam J-P (1981) Lrsquoarchitecture militaire grecque Paris

Adiego I J (1994) ldquoEl nombre cario Hecatomnordquo CFC(G) ns 4 247-256

mdash (1998) ldquoDie neue Bilingue von Kaunos und das Problem des karischen Alphabetsrdquo in Bluumlmel et al 1998 57-79

mdash (2000) ldquoLa inscripcioacuten greco-caria de los Hecatoacutemnides en el santuario de Sinurirdquo Kadmos 39 133-157

mdash (2007) The Carian Language With an appendix by K Konuk Leyde-Boston

mdash (2010) ldquoRecent Developments in the Carian Deciphermentrdquo in van Bremen amp Carbon 2010 147-176

mdash (2013) ldquoCarian Identity and Carian Languagerdquo in Henry 2013 15-20

Adiego I J P Debord et E Varinlioğlu (2005) ldquoLa stegravele caro-grecque drsquoHyllarima (Carie)rdquo REA 107 601-653

Ager S L (1996) Interstate Arbitrations in the Greek World 337-90 BC Berkeley

Akarca A (1952) ldquoMylasarsquoda Hellenistik bir Mezarrdquo Belleten 16 367-405

mdash (1959) Les monnaies grecques de Mylasa Bibliothegraveque de lrsquoInstitut Franccedilais drsquoArcheacuteologie drsquoIstanbul I Paris

mdash (1971) ldquoBeccedilinrdquo Belleten 25 3-37

Aringkerstad T (2000-2001) ldquoHellenistic-Roman Chamber Tombs at Milas Swedish Excavations 1938rdquo Opuscula Atheniensia 25-26 9-24

Aksakal A H (2003) Manisarsquonın Bilinmeyen Değerleri Manisa

Aktaş Ş (2009) ldquoStadiumrdquo in Işık 2009 358-359

Akurgal E (1941) Griechische Reliefs des VI Jahrhunderts aus Lykien Berlin

mdash (1961) Die Kunst Anatoliens von Homer bis Alexander Berlin

mdash (1993) Anadolu Uygarlıkları Ankara

Alston R et O van Nijf eacuted (2008) Feeding the Ancient Greek City Londres

Andersen S (2007) The Tylos Period Burials in Bahrain Volume I The Glass and Pottery Vessels Aarhus

Anderson-Stojanović V R (1987) ldquoThe Chronology and Function of Ceramic Unguentariardquo AJA 91 105-122

mdash (1992) Stobi The Hellenistic and Roman Pottery Princeton

Andrewes A (1938) ldquoEunomiardquo CQ 32 89-102

Andrianou D (2006) ldquoChairs Beds and Tables Evidence for Furnished Interiors in Hellenistic Greecerdquo Hesperia 75 219-266

Angeli Bertinelli M G et A Donati eacuted (2010) Cittagrave e territorio La Liguria e il mondo antico Atti del IV incontro internazionale di storia antica Gecircnes

Arık O (2007) ldquoOn the Ceramics found in the Preliminary Phase of the Peccedilin Excavationrdquo in Boumlhlendorf-Arslan et al 2007 523-530

Armstrong D et J J Walsh (1986) ldquoSIG 593 The letter of Flamininus to Chyretiaerdquo CPh 81 32-46

Arqueacute M-C S Lemaicirctre et S Y Waksman (2012) ldquoLes ceacuteramiques de cuisson en Lycie romaine essai de deacutefinition des faciegraves morphologiques et drsquoapprovisionnement en Meacutediterraneacutee orientalerdquo in Batigne-Vallet 2012 141-153

Arthur P (2007) ldquoPots and boundaries On cultural and economic areas between Late Antiquity and early Middle Agesrdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 15-27

Asheri D (1966) Distribuzioni di terra nellrsquoantica Grecia Turin

Ashmole B (1951) ldquoDemeter of Cnidusrdquo JHS 1951 13-28

Ashton G (1995) Ancient Megisti The Forgotten Kastellorizo Nedlands WA

Ashton R H J et A R Meadows (2008) ldquoThe Letoon Deposit Lycian League Coinage Rhodian Plinthophori and Pseudo-Rhodian Drachms from Haliartos (yet again) and Asia Minorrdquo NC 168 111-134

Aybek S et A K Oumlz eacuted (2010) Metropolis Ionia II The Land of the Crossroads Essays in Honour of Recep Mericcedil Istanbul

Aydaş M (2006) ldquoGladiatorial Inscriptions from Stratoniceia in Cariardquo EA 39 105-110

Aydınoğlu Uuml et A K Şenol eacuted (2010) Olive Oil And Wine Production in Anatolia during Antiquity Symposium Proceedings Istanbul

Babelon E (1907) Traiteacute des monnaies grecques et romaines II Description historique Tome 1 Comprenant les monnaies grecques depuis les origines jusqursquoaux guerres meacutediques Paris

Badie A S Lemaicirctre et J-C Moretti (2004) ldquoLe theacuteacirctre du Leacutetocircon de Xanthos Eacutetat des recherches en 1999rdquo Anatolia Antiqua 12 145-186

Bailey D M (1988) A Catalogue of the Lamps in the British Museum III Roman Provincial Lamps Londres

Balandier Cl (2002) ldquoLa deacutefense des territoires agrave Chypre de lrsquoeacutepoque archaiumlque aux invasions arabesrdquo DHA 281 175-206

mdash (2010a) Les fortifications au service de lrsquohistoire histoire de la deacutefense de Chypre de lrsquoeacutepoque chypro-archaiumlque aux invasions arabes Paris

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 441

mdash (agrave paraicirctre) La deacutefense de la Palestine aux peacuteriodes acheacutemeacutenide et helleacutenistique Eacutetude historique et archeacuteologique

Baldıran A (1990) Stratonikeia Nekropol Buluntuları thegravese ineacutedite Konya

mdash (1999) ldquoStratonikeiarsquodan Unguentariumlarrdquo Selccediluk Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi 4 Konya 335-356

Balot R K (2009) ldquoThe Virtue Politics of Democratic Athensrdquo in Salkever 2009 271-299

Bammer A (1968-1971) ldquoBeitraumlge zur ephesischen Architektur I Zum Eckkapitell eines Ringhallentempelsrdquo OumlJh 49 1-22

mdash (1974) ldquoZu den Kapitellen des Altares von Pergamonrdquo FuB 16 183-190

mdash (2007) ldquoLrsquoArchitecture helleacutenistique en Asie Mineure et ses concepts reacutetrospectifs et anticipantsrdquo in Images et moderniteacute helleacutenistiques Appropriation et repreacutesentation du monde drsquoAlexandre agrave Ceacutesar Rome 91-101

Baran A (2004) ldquoBeccedilin Zeus Karios () Tapınağırdquo I ve II Arkeolojik Araştırmaları Sempozyumu Ankara 19-38

mdash (2009) ldquoKarian Architecture before the Hekatomnidsrdquo in Rumscheid 2009 291-313

Barnett R D (1957) The Nimrud Ivories Londres

mdash (1980) ldquoA Winged Goddess of Wine on an Electrum Plaquerdquo AS 30 169-178

Başaran C A Yalccedilın et M Tombul (1998) ldquo1995 Yılı Skepsis Aşağı Kent ve Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo VIII MKKS (7-9 Nisan 1997 Kuşadası) Ankara 551-585

Batigne-Vallet C eacuted (2012) Les ceacuteramiques communes comprises dans leur contexte reacutegional Faciegraves de consommation et mode drsquoapprovisionnement Actes de la table ronde organiseacutee agrave Lyon les 2 et 3 feacutevrier 2009 Lyon

Bats M (1993) ldquoLa vaisselle culinaire comme marqueur culturel lrsquoexemple de la Gaule meacuteridionale et de la Grande-Gregravece (ive-ier s av J-C)rdquo Terre cuite et socieacuteteacute la ceacuteramique document technique eacuteconomique culturel XIVe Rencontre internationale drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire drsquoAntibes Actes des rencontres 21-22-23 octobre 1993 Juan-les-Pins 407-425

Baughan E P (2004) Anatolian Funerary Klinai Tradition and Identity Thegravese PhD University of California Berkeley

Bean G E et J M Cook (1955) ldquoThe Halicarnassus Peninsulardquo ABSA 50 56-170

mdash (1957) ldquoThe Carian Coast IIIrdquo ABSA 52 58-146

Bellinger A R et P Grierson (1973) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbartion Oaks Collection and in the Whittemone Collection Vol I Washington

Bencivenni A (2003) Progetti di riforme costituzionali nelle epigrafi greche dei secoli IV-II aC Bologne

Benter M (2009) ldquoHydas eine befestigte Houmlhensiedlung auf der Bozburun-Halbinselrdquo in Rumscheid 2009 481ndash501

Berg W (1979) ldquoHecate Greek or lsquoAnatolianrsquo rdquo Numen 21 128-140

Berg Brise M (2004) ldquoHellenistic and Early Roman Pottery from Halikarnassosrdquo in Isager amp Pedersen 2004 177-189

Berges D (2006) Knidos Beitraumlge zur Geschichte der archaischen Stadt Mayence

Berns C et H von Hesberg eacuted (2002) Patris und Imperium Kulturelle und politische Identitaumlt in den Staumldten in den

roumlmischen Provinzen Kleinasiens in der fruumlhen Kaiserzeit Kolloquium Koumlln November 1998 Cologne

Berti F (1993) Iasos di Caria Arslantepe Hierapolis Iasos Kyme Scavi archaeologici Italiani in Turchia Venise 189-249

mdash (2004) ldquoAppunti per lo studio dei vasi attici a figure rosse di Iasosrsquo in Iasos tra VI e IV sec aC 101-117

mdash (2005) ldquoDigressioni su alcune anfore panatenaiche offerte votive e culti nellrsquoagora di Iasosrdquo in Pierobon Benoit 2005 116-129

Berti F et C Franco (2006) ldquoNote su frammenti di ceramica attica con graffitirdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 21-28

Berti F et V Graziano (1994) Iasos Catane

Berti F et L Innocente (1998) ldquoDue nuovi graffiti in alfabeto cario da Iasosrdquo in Bluumlmel et al 1998 137-142

mdash (2005) ldquoGraffito cario su piede di coppa atticardquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 11 20-21

Berti F R Fabiani Z Kızıltan et M Nafissi eacuted (2010) Wandering Marbles of Iasos at the Istanbul Archaeological Museum Istanbul

Bessac J-Cl (1993) Lrsquooutillage traditionnel du tailleur de pierre De lrsquoAntiquiteacute agrave nos jours Paris

Beyer D (1997) ldquoEmar et Ougarit reacuteflexions sur la glyptique de deux villes de Syrie du Nord vers la fin de lrsquoacircge du bronzerdquo in Caubet 1997 171-183

Biagi S (2008) ldquoLe stadiasmos de Patara et la deacutefinition de lrsquoespace romain dans la nouvelle province de Lycie-Pamphylierdquo Res Antiquae 5 299-307

Bianco E (2000) ldquoChabrias Atheniensisrdquo RSA 30 47-72

Bilde PG V Noslashrskov et P Pedersen eacuted (1999) Hvad fandt vi Aarhus

Bilgin A R Dinccedil et M Oumlnder (1996) ldquoLydiarsquodaki iki Tuumlmuumlluumlsrsquode Temizlik Kazısı Ccedilalışmalarırdquo ADerg 4 207-222

Bingoumll O (19761977) ldquoDie Dachziegel von Bayrakli (Alt-Smyrna)rdquo Anadolu 20 19761977 63-81

mdash (1980) Das ionische Normalkapitell in hellenistischer und roumlmischer Zeit in Kleinasien IstMitt Beiheft 20 Tubingen

Birley A R (2005) The Roman Government of Britain Oxford

Blaise F (2006) ldquoPoetics and Politics Tradition re-worked in Solonrsquos Eunomia [Poem 4]rdquo in Blok amp Lardinois 2006 114-133

Blok J H et A P M H Lardinois eacuted (2006) Solon of Athens New Historical and Philological Approaches Leyde

Blondeacute F (2007) Les ceacuteramiques drsquousage quotidien agrave Thasos au IVe siegravecle avant J-C Eacutetudes Thasiennes XX Paris

Blum H B Faist P Pfaumllzner et A-M Wittke eacuted (2002) Bruumlckenland Anatolien Ursachen Extensitaumlt und Modi des Kulturaustausches zwischen Anatolien und seinen Nachbarn Tuumlbingen

Bluumlmel W (1990) ldquoZwei neue Inschriften aus Mylasa aus der Zeit des Maussollos rdquo EA 16 29-43

mdash (1991) Die Inschriften der Rhodischen Peraia IK 38 Bonn

mdash (1992a) Die Inschriften von Knidos I IK 41 Bonn

mdash (1992b) ldquoEinheimische Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo EA 20 7-34

442 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1993) ldquoSGDI 5727 (Halikarnassos) eine Revisionrdquo Kadmos 32 1-18

mdash (1994a) ldquoTwo New Inscriptions from the Cnidian Peninsula Proxeny Decree for Epameinondas and a Funeral Epigramrdquo EA 23 157-159

mdash (1994b) ldquoUumlber die chronologische und geographische Verteilung einheimischer Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo in Giannotta et al 1994 65-86

mdash (1995) ldquoInschriften aus Karien Irdquo EA 25 35-64

mdash (2002) ldquoNeue Fragmente der Pachturkunden aus Amosrdquo EA 34 107-111

mdash (2004) ldquoNeue Inschriften aus Karien II Mylasa und Umgebungrdquo EA 37 1-43

Bluumlmel W et A Kızıl (2004) ldquoEine neue karische Inschrift aus der Region von Mylasardquo Kadmos 43 131-138

Bluumlmel W P Frei et Chr Marek eacuted (1998) Colloquium Caricum Akten der internationalen Tagung uumlber die karisch-griechische Bilingue von Kaunos 3110-1111997 in Feusisberg bei Zuumlrich Kadmos 37 57-79

Boardman J et G Buchner (1966) ldquoSeals from Ischia and the Lyre-Player Grouprdquo JDAI 81 1-62

Boardman J (1967) Excavations in Chios 1952-1955 Greek Emporio Londres

mdash (1968) Archaic Greek Gems Schools and Artists in the Sixth and Early Fifth Centuries BC Londres

mdash (1970) Greek Gems and Finger Rings Londres

mdash (1990) ldquoThe Lyre Player Group of Seals an Encorerdquo AA 1 1-17

mdash (2000) Persia and the West An Archaeological Investigation of the Genesis of Achaemenid Art Londres

mdash (2003) Die Perser und der Westen Mayence

Bockisch G (1969) ldquoDie Karer und ihre Dynastenrdquo Klio 51 117-75

Boedeker D (1983) ldquoHecate a Transfunctional Goddessrdquo TAPhA 113 79-93

Boumlhlendorf-Aslan B A O Uysal et J Witte-Ott eacuted (2007) Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeology Contexts Proceedings of the First International Symposium on Late Antique Byzantine Seljuk and Ottoman pottery and tiles in archaeological context Ccedilanakkale 1-3 June 2005 Byzas 7 Istanbul

Bonifay M et J-C Treacuteglia eacuted (2007) LRCW2 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1662 (I)

Borchhardt J (19691970) ldquoEin Totengericht in Lykien Zum Grabmal des χntildetabura in Limyrardquo IstMitt 19-20 187-222

mdash (1975) Myra eine lykische Metropole in antiker und byzantinischer Zeit Istanbuler Forschungen Band 30 Berlin

mdash (1991) ldquoEin Ptolemaion in Limyrardquo RA 309-322

mdash (1993) Die Steine von Zẽmuri Archaumlologische Forschungen an den Verborgenen Wassern von Limyra Vienne

mdash (1990a) ldquoKunst in Lykienrdquo in Borchhardt et al 1990 45-49

mdash (1990b) ldquoDas Heroon von Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 75-78

Borchhardt J et G Dobesch eacuted (1993) Akten des II Internationalen Lykien-Symposium Vienna 6-12 mai 1990 Vienne

Borchhardt J H Eigner M Pesditschek et P Ruggendorfer eacuted (1997-1999) ldquoArchaumlologisch-sprachwissenschaftliches Corpus der Denkmaumller mit lykischer Schriftrdquo Anzeiger OumlAW phil-hist Kl 1342 Vienne 11-96

Borchhardt J R Jacobek et A Dinstl eacuted (1990) Goumltter Heroen Herrscher in Lykien Munich

Borchhardt J G Neumann et K Schulz (2003) ldquoTuminehiTymnessosrdquo Adalya 6 21-89

Borchhardt J et S Şişmanoğlu (1999) ldquoDas Diptychon von TubureTyberissosrdquo in Scherrer et al 1999 275-297

Borchhardt J et G Stanzl (1990) ldquoEin hellenistischer Bau des Herrscherkultes Das Ptolemaion in Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 79-84

Borza E N et O Palagia (2007) ldquoThe Chronology of the Macedonian Royal Tombs at Verginardquo JdI 122 81-124

Bousquet J (1992) ldquoLes inscriptions du Leacutetocircon en lrsquohonneur drsquoArbinas et lrsquoeacutepigramme grecque de la stegravele de Xanthos Lrsquoinscription bilingue de Deacutemokleidegraves et les inscriptions lyciennes unilinguesrdquo in Fouilles de Xanthos IX1 Paris 155-199

Bowden W L Lavan et C Machado eacuted (2004) Recent Research on the Late Antique Courtryside Leyde-Boston

Bowersock G W (1983) Roman Arabia New York

Boyd Th D (1978) ldquoThe Arch and the Vault in Greek Architecturerdquo AJA 82 83-100

Boysal Y (1970) ldquoTurgut Kazısı 1969 Yılı Raporurdquo Anadolu 12 63-78

mdash (1998) ldquo1996 Yılı Stratonikeia Ccedilalışmalarırdquo KST 19-2 153-160

Boysal Y et M Kadıoğlu (1999) ldquo1997 Yılı Stratonikeia Nekropol Ccedilalışmalarırdquo KST 20-2 215-228

Bracke H (1993) ldquoPisidia in Hellenistic times (334-325 BC)rdquo in Waelkens 1993 15-35

Brandt B V Gassner et S Ladstaumltter eacuted (2005) Synergia Festschrift fuumlr Friedrich Krinzinger II Vienne

Bresson A (1991) Recueil des inscriptions de la Peacutereacutee rhodienne Paris-Besanccedilon

mdash (2007a) ldquoUnity Diversity and Conflict in Hellenistic Lyciardquo in Elton amp Reger 2007 73-79

mdash (2007b) ldquoLes Cariens ou la mauvaise conscience du barbarerdquo in Urso 2007 209-228

Bresson A P Brun et E Varinlioğlu (2001) ldquoLes Inscriptions Grecques et Latinesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 81-305

Bresson A P Brun R Descat et K Konuk (2005) ldquoUn deacutecret honorifique des Kodapeis (Carie du Sud)rdquo REA 107 69-81

Bresson A et R Descat eacuted (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au IIe s aC Bordeaux

Bresson A D Rousset et J-M Carbon (2007) ldquoLes estampages du fonds Louis Robertrdquo CRAI 2 643-660

Briant P (1992) Darius les Perses et lrsquoEmpire Paris

mdash (1996) Histoire de lrsquoempire perse Paris

Brijder H A G eacuted (1984) Ancient Greek and Related Pottery Proceedings of the International Vase Symposium in Amsterdam 12-15 Avril 1984 Amsterdam

Broneer O (1930) Corinth IV Terracotta Lamps Athegravenes

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 443

Bruer S G et M Kunze (2010) Der Stadtplan von Patara und Beobachtungen zu den Stadtmauern Patara I 1 Istanbul

Brun P (1994) ldquoLes fortifications drsquoHyllarima Philon de Byzance et Pleistarchosrdquo in Debord amp Descat 1994 193-204

mdash (2001) ldquoLes sites archeacuteologiquesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 23-75

mdash (2007a) ldquoLa Carie et les Cariens vus depuis Athegravenes au Ve siegraveclerdquo in Brun 2007b 13-32

mdash eacuted (2007b) Scripta Anatolica Hommages agrave Pierre Debord Bordeaux

Bruneau Ph (1970a) Recherches sur les cultes de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Paris

mdash (1970b) ldquoTombes drsquoArgosrdquo BCH 94 437-531

mdash (1970c) Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la maison des Comeacutediens La vaisselle Paris

Bruns-Oumlzgan Chr (1987) Lykische Grabreliefs des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Tuumlbingen

mdash (2002) ldquoEine fruumlhkaiserzeitliche Stoa in Knidos und ihre Funderdquo in Berns amp Hesberg 2002 247-256

mdash (2004) Knidos A Guide to the Ancient Site Konya

mdash (2005) ldquoAttische Bildhauer in Knidosrdquo in Strocka 2005 179-191

Bryce T R (1986) The Lycians I The Lycians in Literary and Epigraphic Sources Copenhague

Buchholz H G (1978) ldquoTamassos Zypern 1974-1976 3 Berichtrdquo AA 155-230

Buckler J (1980) The Theban Hegemony 371-362 BC Cambridge-Londres

mdash (1998) ldquoEpameinondas and the new inscription fron Knidosrdquo Mnemosyne s IV 51 192-205

mdash (2003) Aegean Greece in the Fourth Century BC Leyde-Boston

Buraselis K (2008) ldquoThe Problem of the Ptolemaic Sibling Marriage A Case of Dynastic Acculturationrdquo in McKechnie amp Guillaume 2008 291-302

Burkert W (1992) The Orientalizing Revolution Cambridge

mdash (2001) ldquoLa religione greca allrsquoombra dellrsquoOriente i livelli dei contatti e degli influssi rdquo in Ribicini et al 2001 21-30

Burn L (2004) Hellenistic Art From Alexander the Great to Augustus Los Angeles

Buschor E (1950) Maussollos und Alexander Munich

Buschmann K (1992) ldquoHızırlık bei Fethiye das altlykische Telebehirdquo AST 10 429-438

Buumlyuumlkyoumlruumlk F et C Tibet (1999-2000) ldquo1998-1999 Yılı Antalya Doğu Nekropoluuml Kurtarma Kazılarırdquo Adalya 4 115-171

Cahn H A (1970) Knidos Die Muumlnzen des sechsten und fuumlnften Jahrhunderts v Chr Berlin

Canciani F et F W von Hase (1979) La tomba Bernardini di Palestrina Rome

Cannadine D et S Price eacuted (1987) Rituals of Royalty Power and Ceremonial in Traditional Societies Cambridge

Caputo V eacuted (2008) Iasos in Etagrave Romana Miscellanea storico-archeologica Suppl au vol 83-84 de Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Ferrare

Cargill J (1981) The Second Athenian League Empire or Free Alliance Berkeley-Los Angeles-Londres

Carney E D (2005) ldquoWomen and Dunasteia in Cariardquo AJPh 126 65-91

Carubba O (1993) ldquoDynasten und Staumldte Sprachliche und sonstige Bemerkungen zu den Namen auf den lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 11-25

Carstens A M (1999a) Death Matters Funerary Architecture on the Halikarnassos Peninsula Thegravese Copenhague

mdash (1999b) ldquoSepulchral Architecture on the Halicarnassos Peninsulardquo in Proceedings of the XVth International Congress of Classical Archaeology Amsterdam July 12-17 1998 109-111

mdash (2002) ldquoTomb Cult on the Halikarnassos Peninsulardquo AJA 106 391-409

mdash (2006) ldquoCypriot chamber tombsrdquo in Wriedt Soslashrensen amp Winther Jacobsen 2006 125-179

mdash (2008) ldquoTombs of the Halikarnassos Peninsula ndash the Late Bronze and Early Iron Agerdquo in Pedersen 2008 52-118

mdash (2009) Karia and the Hekatomnids The Creation of a Dynasty Oxford

mdash (2013) ldquoDivine Kingship at the City Centrerdquo in Henry 2013

mdash (agrave paraicirctre) ldquoBridging the boundary the sacrificial deposit of the Maussolleion of Halikarnassos and its symbolic languagerdquo in Draycott C et M Stamatopoulou eacuted Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Carte geacuteologique de Turquie (1963) feuillet Konya 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964a) feuillet Denizli 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964b) feuillet Izmir 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1997) feuillets Fethiye L8 L9 M8 M9 et Antalya L10 M10-M11 1100000e Maden Tetkik ve Arama genel muumlduumlrluumlğuuml Ankara

Carter J C (1970) ldquoRelief Sculptures from the Necropolis of Tarantordquo AJA 74 125-137

Cataldi S eacuted (2004) Poleis e Politeiai Atti del Convegno Internazionale di Storia Greca (Torino 2002) Alexandrie

Caubet A eacuted (1997) De Chypre agrave la Bactriane Les sceaux du Proche-Orient ancien Actes du colloque international Museacutee du Louvre 18 mars 1995 Paris

mdash (1998) Lrsquoart des modeleurs drsquoargile Antiquiteacutes de Chypre Coroplastique 2 Paris

Cavalier L (2005) Architecture romaine drsquoAsie Mineure Les monuments de Xanthos et leur ornementation Bordeaux

mdash (2006) ldquoObservations sur lrsquoarchitecture de Xanthos agrave lrsquoeacutepoque archaiumlquerdquo REA 108 327-354

mdash (2007) ldquoHorrea drsquoAndriakegrave et Patara un nouveau type drsquoeacutedifice fonctionnel en Lycie agrave lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo REA 109 51-65

mdash (2012) ldquoDeux nouveaux temples agrave Limyra rdquo in Seyer 2012 133-139

Ccedilevik N (2008) ldquoNortheast Lycia The New Evidence - Results from the Past Ten Years from the Bey Mountains Surface Surveysrdquo Adalya 11 189-233

Ccedilevik N B Varkıvanccedil et E Akyuumlrek eacuted (2005) Trebenna tarihi arkeolojisi ve doğası Trebenna its history archaeology and natural environment Istanbul

444 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Ccedilevik N et I Pimouguet-Peacutedarros (2010) ldquoFortifications et systegraveme deacutefensif de Myra Recherches 2009rdquo Anatolia Antiqua 18 243-275

Chambers M A (1955) ldquoThe Twelve Gods at Cosrdquo HThR 48 153-154

Chantraine P (1999) Dictionnaire eacutetymologique de la langue grecque Paris

Chapoutier F (1934) Les Dioscures au service drsquoune deacuteesse Paris

Chiekova D (2008) Cultes et vie religieuse dans les citeacutes du Pont Gauche (VIIe ndash Ier s avant J C) Berne

Childs W A P et P Demargne (1989) Le monument des Neacutereacuteides Le decor sculpteacute Fouilles de Xanthos VIII Paris

Choisy A (1876) ldquoNote sur les Tombeaux Lydiens de Sardesrdquo RA 32 73-81

Ccedililingiroğlu A (1997) Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı Izmir

Cimok F (2000) Antioch Mosaics Istanbul

Civelek A (2001) Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Doumlnemi Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

Clay J (1984) ldquoThe Hecate of the Theogonyrdquo GRBS 25 27-38

Colas-Rannou F (2009) ldquoImages et socieacuteteacute en Lycie au VIe siegravecle avant J-C le pilier drsquoIsinda et son programme iconographiquerdquo REA 111 453-474

mdash (agrave paraicirctre) ldquoDrsquoune mixiteacute agrave une identiteacute les Lyciens et leurs imagesrdquo in Ziche (agrave paraicirctre)

Colvin S eacuted (2004) The Greco-Roman East Cambridge

Ccedilokay-Kepccedile S (2006) The Karaccedilallı Necropolis near Antalya Adalya Suppl series 4 Antalya

Cook J M (1961) ldquoSome Sites of the Milesian Territoryrdquo ABSA 56 90-101

mdash (1965) ldquoOld-Smyrna Fourth-Century Black Glazerdquo ABSA 60 143-153

Cook J M et W H Plommer (1966) The Sanctuary of Hemithea at Kastabos Cambridge

Corbett P E (1955) ldquoPalmette Stamps from an Attic Black-glaze Workshoprdquo Hesperia 24 172-186

Corso A (2007) ldquoThe cult and political background of the Knidian Aphroditerdquo in Proceedings of the Danish Institute at Athens V Athegravenes 173-197

Corsten Th (2007a) ldquoKibyratis in Antiquityrdquo Anatolian Archaeology 13 18-19

mdash (2007b) ldquoKibyra und Lykienrdquo in Schuler 2007 175-181

mdash (2008) ldquoResearch in the Kibyratis in 2006 and 2007rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas 6 112-116

mdash (2009) ldquoZwei Inschriften zur fruumlhen Geschichte von Kibyrardquo in Tekin 2009 91-98

Ccediloumlrtuumlk U (2004) Kuzey Karia Akccedilay Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması thegravese MA Muğla

mdash (2008) ldquoKuzey Karia Akccedilay (Harpasos) Vadisi Mezar Mimarisi Hakkında Bir Araştırmardquo Anadolu (Anatolia) ns 2 37-60

Costabile F (1997) LrsquoArchitettura samia in Occidente Soveria Manelli

Coulton J J (1982) ldquoTermessians at Oinoandardquo AS 32 115-131

mdash (1994) ldquoThe Fortifications of Balbourardquo REA 96 327-335

mdash (1998) ldquoHighland Cities in South-West Turkey The Oinoanda and Balboura Surveysrdquo in Matthews 1998 227-236

Coupel P et P Demargne (1969) Le Monument des Neacutereacuteides LrsquoArchitecture Texte et Planches photographiques Fouilles de Xanthos III Paris

Crowther Ch V (1993) ldquoForeign Judges in Seleucid Citiesrdquo JAC 8 57-61

mdash (1995) ldquoIasos in the Second Century BC III Foreign Judges from Prienerdquo BICS 40 91-136

mdash (1999) ldquoAus der Arbeit der lsquoInscriptiones Graecaersquo IV Koan Decrees for Foreign Judgesrdquo Chiron 39 251-320

Curti F et A Parrini (agrave paraicirctre) ldquoIasos importazioni di ceramica attica a figure rosse nel V nel IV sec a Crdquo

Culasso Gastaldi E (2003) ldquoUn decreto ateniese di prossenia per tre individui di Iasos (IG II2 3 + 165)rdquo ZPE 142 109-118

mdash (2004) Le prossenie ateniesi del IV secolo aC Gli onorati asiatici Alexandrie

Davesne A et F Laroche-Traunecker (1998) Le site de Meydancıkkale Recherches entreprises sous la direction drsquoEmmanuel Laroche (1971-1982) Paris

Davies J K (1969) ldquoThe Date of IG II2 1609rdquo Historia 18 309-333

Debord P (1969) ldquoSur les inscriptions de la peacuteriode drsquoOlympichos agrave Labraundardquo REA 71 383-389

mdash (1982) Aspects sociaux et eacuteconomiques de la vie religieuse dans lrsquoAnatolie greacuteco-romaine Leyde

mdash (1994) ldquoEssai sur la geacuteographie historique de la reacutegion de Stratoniceacuteerdquo in Mactoux amp Geacuteny 1994 107-121

mdash (1999) LrsquoAsie Mineure au IVe siegravecle (412-323 aC) Pouvoirs et jeux politiques Bordeaux

mdash (2003) ldquoCiteacute grecque-village carien Des usages du mot koinonrdquo Studi ellenistici 2003 115-180

mdash (2008) ldquoApollon en Carierdquo in Şahin 2008 57-67

mdash (2009) ldquoPeut-on deacutefinir un pantheacuteon carien rdquo in Rumscheid 2009 251-266

Debord P et R Descat eacuted (1994) Fortifications et deacutefense du territoire en Asie Mineure occidentale et meacuteridionale Table-ronde Istanbul 20-27 mai 1993 REA 96

Debord P et E Varinlioğlu eacuted (2001) Les Hautes Terres de Carie Bordeaux

mdash eacuted (2011) Citeacutes de Carie Harpasa Bargasa Orthosia dans lrsquoAntiquiteacute Rennes

Dedeoğlu H (2003) The Lydians and Sardis Izmir

Dedeoğlu H et H Malay (1994) ldquoKuzey Lydiarsquoda Geccedil Hellenistik Bir Mezarrdquo Arkeoloji Dergisi 2 Izmir 129-135

Delemen I (2007) The Achaemenid Impact on Local Populations and Culture in Anatolia (6th-4th centuries BC) Papers Presented at the International Workshop Istanbul 20-21 May 2005 Istanbul

De Ligt L eacuted (2004) Roman Rule and Civic Life Local and Regional Perspectives Leyde

Delrieux F (2001) ldquoIasos agrave la fin du IVe siegravecle aC Les monnaies aux fruits de mer des fils de Theacuteodotos au versement de lrsquoekklesiastikonrdquo REG 114 160-189

mdash (2008) ldquoLe deacutecret drsquoIasos en lrsquohonneur des fils de Peldeacutemis agrave lrsquoeacutepoque classiquerdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 14 33-36

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 445

Deltour-Leacutevie Cl (1982) Les piliers funeacuteraires de Lycie Louvain-la-Neuve

Dellbruumlck R (1912) Hellenistische Bauten in Latium II Strasbourg

Demargne P (1974) Tombes-maisons Tombes rupestres et sarcophages Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1990) ldquoDas Nereiden-Monument von Xanthosrdquo in Borchhardt et al 1990 65-69

Demirer Uuml (1998) ldquo1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısırdquo MKKS (7 ndash 9 Nisan Kuşadası 1997) Ankara 25-41

Demirtaş M B (2007) Technical and Workmanship Features of the Temple of Artemis at Magnesia thegravese ineacutedite

mdash (2010) ldquoKaria-Ionia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağırdquo in Aybek amp Oumlz 2010 105-113

De Polignac F (2005) ldquoUsages de lrsquoeacutecriture dans les sanctuaires du haut archaiumlsmerdquo Kernos Suppl 15 13-25

Descat R (1994) ldquoLes forteresses de Theacutera et de Kallipolisrdquo in Debord amp Descat 1994 205-214

mdash (1994) ldquoLa geacuteographie dans les listes des tributs attiques Lepsimandos et Kasocirclaba en Carierdquo ZPE 104 61ndash68

mdash (1998) ldquoLa carriegravere drsquoEupoleacutemos strategravege maceacutedonien en Asie Mineurerdquo REA 100 167-190

Des Courtils J (1994) ldquoNouvelles donneacutees sur le rempart de Xanthosrdquo in Debord amp Descat 1994 285-298

mdash (1995) ldquoUn nouveau bas-relief archaiumlque de Xanthosrdquo RA 2 337-364

mdash (2003) Guide de Xanthos et du Leacutetocircon Istanbul

mdash (2001) ldquoXanthos et le Leacutetocircon au IIe s aCrdquo in Bresson amp Descat 2001 213-224

mdash (2006) ldquoNouvelles deacutecouvertes agrave Xanthosrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 145-152

mdash (2007) ldquoIntroduction La Lycie dans lrsquohistoirerdquo in Lemaicirctre 2007a 11-23

Des Courtils J et D Laroche (2004) Xanthos et le Leacutetocircon rapport sur la campagne de 2003 Anatolia Antiqua 12

Des Courtils J et A Pariente (1991) ldquoProblegravemes topographiques et religieux agrave lrsquoHerakleion de Thasosrdquo in Le Dinahet amp Eacutetienne 1991 67-84

Demargne P (1974) Fouilles de Xanthos V Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris

Devambez P et E Haspels (1959) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Architecture et ceacuteramique II Paris

DeVries K (1997) ldquoThe Attic Pottery from Gordionrdquo in Oakley et al 1997 447-455

Diehl Ch et G Cousin (1886) ldquoVilles inconnues du Golfe Ceacuteramiquerdquo BCH 10 428-30

Dignas B (2007) ldquoPorter la couronne drsquoun dieu titre civique charge religieuse pouvoir ou fardeau rdquo Kernos 20 173-187

Diler A (1997a) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması-1995rdquo AST 14 189-206

mdash (1997b) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması ndash 1996rdquo AST 15 409-422

mdash (2002) ldquoThe Northern Rock Necropolis of Caunusrdquo in Studien zum antiken Kleinasien V Asia Minor Studien 44 63-95

mdash (2008) ldquoBodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri Pedasa Mylasa Damlıboğaz (Hydai) Kedreai (Sediradası) Kissebuumlkuuml

(Anastasioupolis) ve Mobolla Kalesi Yuumlzey Araştırmaları 2004-2005rdquo AST 24 479-500

Diler A U Aydınoğlu et A K Şenol eacuted (2010) ldquoOlive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Kariardquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

Dinccedil R (1993) Lydia Tuumlmuumlluumlsleri (thegravese ineacutedite) Izmir

Dinccedil R et M Oumlnder (1992) ldquoKayapınarı-Hamamtepe Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 3 31-51

Dinsmoor W B (1950) The Architecture of ancient Greece Londres-New York-Toronto-Sydney

Domingo Gygax M (2001) Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit Bonn

Donati L (2007) ldquoLa ceramica grigia arcaica di Iasosrdquo Rassegna di Archeologia 14 224-236

Dornisch W (1992) Die griechischen Bogentore Zur Entstehung und Verbreitung des griechischen Keilsteingewoumllbes Europaumlische Hochschulschriften Reihe 28 Kunstgeschichte Band 83 Francfort-Berlin

Doumlrtluumlk K B Varkıvanccedil T Kahya J des Courtils M Doğan-Alparslan et R Boyraz (2006) III Likya Sempozyumu The IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Proceedings Antalya

Dotterweich Uuml (1999) Unguentarien mit kuppefoumlrmiger Muumlndung aus Knidos Knidos-Studien Band I Francfort

Draycott C et M Stamatopoulou eacuted (agrave paraicirctre) Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Drew-Bear Th (1999) Phrygian votive Steles Ankara

Dumeacutezil G (2003) ldquoLa triple Heacutecaterdquo (1982) in Dumeacutezil 2003

mdash (2003) Esquisses de mythologie Paris

Dunand Ch et P Leacutevecircque eacuted (1975) Les syncreacutetismes dans les religions de lrsquoAntiquiteacute Leyde

Duumlndar E (2008) Patara Unguentariumları Istanbul

Duumlring B (2011) The Prehistory of Asia Minor From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies Cambridge

Durm J (1910) Die Baukunst der Griechen Handbuch der Architektur I-II Leipzig

Dusinberre E R M (1997) ldquoImperial style and constructed identity a lsquoGraeco-Persianrsquo cylinder seal from Sardisrdquo Ars Orientalis 27 99-129

mdash (2003) Aspects of Empire in Achaemenid Sardis Cambridge

Dyggve E F Poulsen et K Rhomaios (1934) Das Heroon von Kalydon Copenhague

Eck W (2004) ldquoStraszligen und ihre Denkmaumllerrdquo in Frei-Stolba 2004 17-39

mdash (2008) ldquoDie Bauinschrift der neronischen Thermen in Patara Zur methodischen Auswertung einer partiell eradierten Inschriftrdquo ZPE 166 269-275

Eacutecochard E (2012) Approche geacuteoarcheacuteologique et valorisation du patrimoine geacuteomorphologique autour du Leacutetocircon (plaine de Xanthos Turquie) Thegravese ineacutedite Paris Est-Creacuteteil-Val de Marne

Edhem Bey (1906) ldquoFouilles drsquoAlabandardquo CRAI 407-422

Ehrenberg V (1930) 1965 ldquoEunomiardquo Charisteria 16-29 revu dans Id 1946 70-93 repris dans Id 1965 139-158

mdash (1946) Aspects of the Ancient World Oxford

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 5: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

Francis Prost Retour au Mausoleacutee et au Monument des Neacutereacuteides Identiteacutes ethniques et frontiegraveres culturelles en Lycie et en Carie 175

MATEacuteRIEL CEacuteRAMIQUE

seacuteverine lemaicirctre sylvie-yona Waksman marie-camille arqueacute emmanuel Pellegrino ceacutecile rocheron Banu yener-marksteiner Identiteacutes reacutegionales et speacutecificiteacutes locales en Lycie antique lrsquoapport des ceacuteramiques culinaires 189

lars karlsson The Hekatomnid Pottery from the Recent Excavations and the Date of the Forts of Labraunda 213

Banu yener-marksteiner Vorlaumlufige Ergebnisse der Untersuchungen der Keramikfunde des Andriake-Surveys 225

Fede Berti La ceramica attica a vernice nera di Iasos nel v e iv secolo aC 233

ahmet a tirPan mehmet tekocak makBule ekİcİ Two Tombs from Boumlruumlkccediluuml Necropolis 241

olivier henry Tombes cariennes tombes lyciennes un processus analogue de peacutetrification architecturale 257

PORTS

eacutemilie eacutecochard eacuteric Fouache catherine kuzucuoğlu nathalie carcaud mehmet ekmekccedilİ İnan ulusoy vincent roBert attİla ccedilİner laurence cavalier Jacques des courtils Paleacuteogeacuteographie et reconstitution des dynamiques geacuteomorphologiques agrave lrsquoHolocegravene autour des sites archeacuteologiques de Xanthos et du Leacutetocircon (Turquie) 271

thomas marksteiner Andriakegrave un port lycien 281

HISTOIRE ET EacutePIGRAPHIE

Patrick Baker amp gaeacutetan theacuteriault Deacutedicaces de mercenaires lagides pour Kybernis sur lrsquoAcropole lycienne de Xanthos 293

massimo naFissi Sur un nouveau monument de Iasos pour les Heacutecatomnides 303

roBerta FaBiani Iasos between Mausolus and Athens 317

NOUVELLES DEacuteCOUVERTES ARCHEacuteOLOGIQUES

taner korkut Die Ausgrabungen in Tlos 333

kaan İren Preliminary Report on the Archaeological Field Survey in Idyma and its Vicinity 345

aBuzer kizil Three Chamber Tombs from Belentepe near Keramos in Karia 359

marc Waelkens Euploia Exchange and Identity in Ancient Caria and Lycia Concluding Remarks 385

Reacutefeacuterences bibliographiques 439

Index des sources 463

Index des personnages 465

Index des lieux 467

Index varia 471

Le stadiasme de Patara et la geacuteographie historique de la Lycie itineacuteraires et routes localiteacutes et citeacutes

Denis Rousset

ndash Euploia La Lycie et la Carie antiques p 63 agrave 76

P armi les deacutecouvertes eacutepigraphiques qursquoont permises durant ces deux derniegraveres deacutecennies les progregraves de lrsquoarcheacuteologie en Turquie lrsquoune des plus remarquables est sans doute constitueacutee par les inscriptions que lrsquoon deacutesigne deacutesormais sous le nom de ldquostadiasme de Patarardquo 1 Certes ces inscriptions sont surpasseacutees pour

la longueur et pour la richesse de contenu par le rescrit de Justinien deacutecouvert agrave Didymes le traiteacute entre Rome et la Lycie conclu sous Ceacutesar les lettres drsquoHadrien trouveacutees agrave Alexandrie de Troade ou encore la convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Mais la deacutecouverte faite agrave Patara de 1993 agrave 1995 se distingue par lrsquooriginaliteacute du monument et de ses inscriptions et par leur porteacutee ideacuteologique qui ne trouvent guegravere de parallegraveles dans lrsquoEmpire

Le pilier quadrandulaire eacuterigeacute pregraves du port de Patara eacutetait constitueacute de 59 blocs dont 52 eacutetaient inscrits et 42 ont jusqursquoagrave preacutesent eacuteteacute retrouveacutes haut de quelque 7 m large drsquoenviron 16 m et profond drsquoenviron 235 m il portait une offrande monumentale peut-ecirctre une statue eacutequestre de lrsquoEmpereur 2 Car la face eacutetroite (face A) du pilier avait reccedilu une deacutedicace agrave lrsquoEmpereur Claude dateacutee de 45 pC et eacutemanant des Lyciens 3 ceux-ci y proclamaient leur fideacuteliteacute agrave Rome et aux Empereurs et ils se disaient deacutebarrasseacutes gracircce agrave lrsquoEmpereur et au gouverneur Q Veranius des troubles politiques et institutionnels et du brigandage (stasis anomia et lesteiai) et ayant recouvreacute concorde justice et ordre politique gracircce au rocircle deacutesormais confieacute aux ldquomeilleursrdquo (aristoi) au deacutetriment de la ldquofoulerdquo (akriton plegravethos) 4 Dans ce texte on a reconnu les troubles deacutejagrave connus par quelques mentions et allusions qui avaient ameneacute la reacuteduction de la Lycie en province en 43 pC Ainsi le nouveau texte eacuteclaire les circonstances de lrsquointeacutegration des Lyciens dans le systegraveme provincial et il manifeste de leur part dans une proclamation quelque peu ostentatoire lrsquoacceptation et mecircme lrsquoapprobation qursquoils donnaient au nouvel ordre administratif et politique mis en place par Rome

Les deux faces larges du pilier (faces B et C) portaient une longue inscription dont voici le preacuteambule (l B 1-8) [Τιβ]έ[ρ]ιος Κλαύδιο[ς Δρού]σου υἱὸς Καῖσαρ Σεβασ[τὸς Γ]ερμανικὸς ὁ τῆς οἰκουμ[ένης Α]ὐτοκράτωρ ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν διὰ τὴ[ν Κοΐντου] Οὐηρανί[ου] τοῦ ἰδίου π[ρεσβευ]τοῦ ἀντιστρατήγου ὑπηρ[εσίαν ὧ]ν ἐστιν μέτρον τὸ ὑπρογεγ[ραμμέ- ν]ον ldquoTibegravere Claude fils de Drusus Ceacutesar Auguste Germanicus empereur du monde a dans toute la Lycie par le service de son leacutegat propreacuteteur Q Veranius fait faire des voies dont la mesure est inscrite ci-dessousrdquo 5

1 Publications et commentaires principaux de lrsquoensemble du monument et des deux inscriptions Şahin 1994 Işik et al 1998-1999 Jones 2001 Şahin amp Adak 2004 (texte reproduit dans SEG 51 1832) Şahin amp Adak 2007 dont les trois parties sont dues respectivement agrave S Şahin (p 1-48 et 95-294) et M Adak (p 49-93) sauf preacutecision contraire je reprends pour le texte grec lrsquoeacutedition de 2007 aux p 29 37 39 et 41 On prendra garde que le texte eacutediteacute en 2007 nrsquoest pas en tous points identique agrave celui de 2004 notamment pour quelques distances itineacuteraires (cf p XI-XII) et pour les l C 16-19 et 25-28 Compte-rendu de lrsquoeacutedition de 2007 par G Petzl Gnomon 83 (2011) p 50-55 cf aussi SEG 57 1670 Voir infra n 4 6 12 14 et 15 pour drsquoautres contributions sur ces inscriptions

2 Voir S Şahin in Şahin amp Adak 2007 5 6 et 10 Bruer amp Kunze 2010 513 SEG 51 1832 A S Şahin in Şahin amp Adak 2007 29 Le texte est dateacute par la cinquiegraveme puissance tribunicienne de Claude soit entre

la fin de janvier 45 et la fin de janvier 464 Akriton signifie peut-ecirctre ldquodeacutepourvu de jugementrdquo Lrsquoexpression a fait couler un peu drsquoencre Thornton 2001 Kokkinia 2004 agrave la

p 46 n 27 Şahin amp Adak 2007 34 et 53-54 Fournier 2010 271-2725 Voir S Şahin in Şahin amp Adak 2007 36-37 en prenant aussi en consideacuteration Işik et al 1998-1999 108 et pl 20-21 Il faut eacutediter

[Κοΐντου] et non [Κοΐντ]ου G Petzl Gnomon 83 (2011) p 53 a proposeacute διὰ τῆ[ς] hellip ὑπηρ[εσίας]

Jrsquoexprime ma gratitude agrave nos collegravegues de lrsquoInstitut Ausonius de lrsquoUniversiteacute de Bordeaux 3 pour leur invitation au colloque et particuliegraverement agrave Mme L Cavalier pour la qualiteacute de son organisation Mes remerciements vont drsquoautre part agrave J-L Ferrary Chr Kokkinia B Salway et Chr Schuler qui ont accepteacute de relire cet article et de me faire part de leurs remarques

64 ndash Denis Rousset

|

Fig

1 La

Lyc

ie

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 65

Ce preacuteambule est suivi de la liste graveacutee sur 68 lignes conserveacutees (l B 9-47 et C 1-29) de 64 distances seacuteparant quelque 50 localiteacutes lyciennes Sous la forme e g ldquode Pinara agrave Tlos 112 stadesrdquo la liste donne les distances entre des villes importantes de la Lycie drsquoeacutepoque impeacuteriale (carte fig 1) Elle mentionne eacutegalement des localiteacutes jusqursquoici peu attesteacutees ou inconnues telle Kastabara 6 On remarque drsquoautre part lrsquoabsence du moins dans le texte aujourdrsquohui conserveacute drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba 7 Lrsquoabsence drsquoAperlai srsquoexplique sans doute par sa position sur la cocircte presque deacutetacheacutee de lrsquohinterland lycien celle de Boubocircn eacutegalement par sa situation agrave lrsquoeacutecart dans une cuvette isoleacutee au sein du massif montagneux du Nord-Ouest de la Lycie En revanche Komba se trouvait agrave proximiteacute immeacutediate drsquoun itineacuteraire mesureacute dans le stadiasme de Neisa agrave Chocircma (l B 15) Lrsquoabsence drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba montre donc que le stadiasme ne donne ni la liste complegravete des citeacutes lyciennes ni la liste de tous les itineacuteraires qui devaient exister degraves cette eacutepoque et dans la pratique les relier les unes aux autres Notons enfin que le reacutedacteur srsquoest une fois eacutecarteacute du formulaire pour mentionner la construction ou la reacutefection drsquoune route l C 3-4 ἀπὸ Ἰδεβησσοῦ ἡ εἰς Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων φέρουσα κατεσκεύασται ἐ[πὶ] στάδια λβ ldquodrsquoIdeacutebessos la (route) menant agrave Kitanaura des Termessiens a eacuteteacute construite ou reacutepareacutee sur 32 stadesrdquo 8

La liste de distances itineacuteraires couvre lrsquoensemble de la Lycie en partant de Patara et de la valleacutee du Xanthe et en allant jusqursquoagrave trois citeacutes limitrophes de la province Kaunos qui devait alors faire partie de la Lycie mecircme Kibyra en Asie et Attaleia en Pamphylie 9 Rappelons drsquoautre part que lrsquoœuvre routiegravere de Claude et de son gouverneur Q Veranius a maintenant eacuteteacute reacuteveacuteleacutee eacutegalement par lrsquoautel eacuterigeacute pour lrsquoEmpereur sur la route entre Myra et Limyra au lieu-dit Bonda Tepesi 10 dans la deacutedicace de cet autel contemporaine de la deacutedicace principale du pilier de Patara (45 pC) les Lyciens rappellent sur le mecircme ton ostentatoire leur fideacuteliteacute agrave Rome et aux Empereurs et disent ldquoleur gratitude pour la paix et la construction des routesrdquo (εὐ[χ]αριστοῦντες περὶ τῆς εἰρή[ν]ης καὶ περὶ τῆς κατα[σκευ]ῆς τῶν ὁδῶν) reprenant ainsi agrave leur compte le message de propagande eacutemanant de Rome

Lrsquoinscription des faces B et C du pilier de Patara se distingue des deacutedicaces du pilier de Patara (face A) et de lrsquoautel de Bonda Tepesi en ce qursquoelle ne fait apparaicirctre ni son auteur ni sa date Son preacuteambule (l B 1-8) est deacutepourvu de toute qualification eacutelogieuse agrave la diffeacuterence des deux deacutedicaces et sa reacutedaction qui fait de lrsquoEmpereur le sujet de la phrase rappelle les inscriptions eacutedilitaires romaines si bien que jrsquoy verrais un texte eacutemanant de lrsquoautoriteacute romaine plutocirct que des Lyciens Quant agrave la date de lrsquoinscription on ne peut pas exclure qursquoelle soit leacutegegraverement posteacuterieure agrave celle des deux deacutedicaces (45 pC) ce pourrait ecirctre au plus tard en 47 lorsque Q Veranius cessa de gouverner la Lycie 11

Les inscriptions du pilier de Patara ont fait lrsquoobjet de nombreux commentaires qui ont drsquoune part souligneacute la porteacutee ideacuteologique de la deacutedicace pour Claude et du preacuteambule du stadiasme 12 Drsquoautre part S Şahin et M Adak ont en 2004 justement souligneacute qursquoil ne fallait pas consideacuterer le pilier de Patara comme un ldquopanneau indicateurrdquo qui remplirait une fonction pratique pour les voyageurs 13 De son cocircteacute B Salway a en 2007 eacutetudieacute la nature de la liste de distances qursquoil deacutefinit comme un ldquotabellariumrdquo il en montre les principes drsquoorganisation et de repreacutesentation geacuteographiques et il met en eacutevidence le rocircle central de Patara comme caput viarum 14 La mecircme anneacutee 2007 S Şahin et M Adak ont donneacute lrsquoeacutedition de reacutefeacuterence des inscriptions fondeacutee sur une tregraves meacuteritoire eacutetude des piegraveces du monumental puzzle et pourvue drsquoun commentaire approfondi qui est nourri de leur incomparable connaissance de la Lycie Leur livre abonde en informations

6 Cf Rousset 2010 118-119 et 142-144 ougrave je reproduis et commente les l B 26-35 du stadiasme et ougrave je discute la localisation de Kastabara agrave Deliktaş-Darıoumlzuuml site qui appartenait agrave Tlos au IIe s et au IIIe s pC cf infra p 74 n 79

7 Voir infra p 74 et n 808 Lrsquoeacutedition de 2007 donne agrave deux reprises p 41 et 212 ἐ[πὶ σ]άδια qursquoil faut corriger drsquoapregraves la photographie en ἐ[πὶ] στάδια Voir infra

p 69 le commentaire de ce passage9 Kaunos eacutetait sous lrsquoEmpire et sans doute degraves lrsquoeacutepoque du stadiasme rattacheacutee agrave la province de Lycie cf Marek 2006 101 Takmer

2007 173 Marek 2011 Kibyra eacutetait rattacheacutee agrave la province drsquoAsie entre 45-46 et 75 pC cf Corsten 2007 Attaleia est dite expresseacutement ldquode Pamphylierdquo par le stadiasme agrave cette eacutepoque la Lycie formait une province indeacutependante de la Pamphylie alors rattacheacutee agrave la Galatie comme lrsquoont eacutetabli Şahin amp Adak 2007 85-93 et Iplikccedilioğlu 2008

10 Marksteiner amp Woumlrrle 2002 (SEG 52 1438) avec un commentaire qui eacuteclaire aussi les inscriptions du pilier de Patara Woumlrrle 2007 92 Texte commenteacute infra p 70

11 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 11 pose la question M Adak p 74 (citeacute infra n 30) admet implicitement que lrsquoensemble de lrsquoinscription date de 45 pC B Salway art citeacute infra n 14 agrave la p 195 date lrsquoinscription des cocircteacutes B et C drsquoune phase secondaire

12 Cf outre les publications deacutejagrave mentionneacutees Kolb 2002 213-216 les longs articles de J Thornton lrsquoun citeacute supra n 4 ainsi que Thornton 2004 Thornton 2008

13 Art citeacute supra n 1 agrave la p 229 qui eacutecarte donc la notion de ldquoWegweiserrdquo mise en avant dans lrsquoeditio princeps cf aussi Şahin amp Adak 2007 14 18 et 108

14 Salway 2007 particuliegraverement p 190 pour le terme tabellarium (listing) utiliseacute par lrsquoauteur et p 194-203 Lrsquoanalyse de B Salway rend caduques les remarques drsquoA Kolb sur le stadiasme dans le mecircme volume p 179-180

66 ndash Denis Rousset

de premiegravere main et en discussions sur la geacuteographie et lrsquohistoire de la Lycie et il preacutesente syntheacutetiquement les apports du stadiasme pour la toponymie et lrsquoidentification des localiteacutes 15

Les progregraves procureacutes par ces publications ne font que davantage nous inciter agrave essayer de reacutesoudre deux questions qui en revanche continuent agrave partager les commentateurs et qui touchent agrave lrsquoapport du stadiasme pour la geacuteographie historique de la Lycie la nature des distances mesureacutees et le statut des localiteacutes que seacuteparent ces distances 16 Drsquoune part les distances mesureacutees dans le stadiasme correspondent-elles toutes agrave des routes nouvellement construites par le pouvoir romain comme lrsquoaffirment S Şahin et M Adak Ou bien la mesure du reacuteseau a-t-elle eacuteteacute deacutepourvue de reacutealisation concregravete sous le regravegne de Claude comme lrsquoa au contraire soutenu S Biagi 17 Drsquoautre part quel est le statut institutionnel des localiteacutes que mentionne le stadiasme Leur mention mecircme dans cette inscription en fait-elle ipso facto des citeacutes-Eacutetats autonomes

Mesures ItIneacuteraIres et routes

La fiegravere deacuteclaration du preacuteambule du stadiasme [Τιβ]έ[ρ]ιος Κλαύδιο[ς Δρού]σου υἱὸς Καῖσαρ Σεβασ[τὸς Γ]ερμανικὸς ὁ τῆς οἰκουμ[ένης Α]ὐτοκράτωρ ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν doit-elle ecirctre prise agrave la lettre Crsquoest ce que paraissent avoir fait S Şahin et M Adak dans leur reacutecente eacutetude ougrave lrsquoeacutetat de la Lycie en 43 pC et lrsquoœuvre de Q Veranius en particulier pour les routes font lrsquoobjet drsquoun tableau dont les traits me semblent en reacutealiteacute trop marqueacutes

Il en va ainsi des troubles qui touchaient la Lycie en 43 pC Ces troubles nous eacutetaient drsquoune part connus par de bregraveves mentions chez Sueacutetone qui rapporte entre les Lyciens des ldquodiscordes funestesrdquo et chez Dion Cassius qui les dit ldquoen dissension au point qursquoils mirent agrave mort quelques Romainsrdquo 18 Il y a aussi lrsquoeacutepitaphe lacunaire de Q Veranius citant outre son quinquennat en Lycie-Pamphylie et des murailles deacutetruites ou reconstruites son œuvre de pacification et drsquoautre part une allusion agrave des Lyciens exileacutes dans un deacutecret pour Iunia Theodora agrave Corinthe dont la date et la relation avec les troubles sous Claude restent neacuteanmoins discuteacutees 19 Enfin lrsquoexistence de troubles en matiegravere de seacutecuriteacute de justice et de fonctionnement politique est maintenant confirmeacutee par les deacutedicaces de Patara et de Bonda Tepesi qui mettent en eacutevidence lrsquoœuvre pacificatrice de Q Veranius et les interventions institutionnelles de lrsquoautoriteacute romaine au deacutetriment du peuple et en faveur des aristoi 20

Lrsquoensemble de ces sources permet-il de reconstituer des conflits eacuteconomiques et sociaux entre les diffeacuterentes classes de la socieacuteteacute lycienne et agrave lrsquointeacuterieur mecircme de la classe supeacuterieure entre des partisans de Rome et leurs adversaires comme lrsquoa proposeacute M Adak 21 Crsquoest surinterroger nos maigres sources comme aussi drsquoeacutevoquer une guerre civile srsquoeacutetendant de la valleacutee du Xanthe jusqursquoagrave la Lycie Centrale et agrave Kibyra et des conflits de frontiegraveres entre citeacutes que Q Veranius aurait eacutegalement reacutegleacutes durant sa mission pacificatrice Car S Şahin et M Adak ont soutenu que les derniegraveres lignes conserveacutees du stadiasme lacunaires mentionnant un lieu entre Kibyra et Laodikeia (l C 29-30 μεταξὺ Κ[ιβ]ύρας κ[αὶ] Λαοδικήας ἐν τῶι ΕΠΙΚΑΜ[- - -]) avaient trait agrave un conflit territorial entre Kibyra et la citeacute septentrionale de Laodiceacutee du Lykos pourtant en reacutealiteacute tregraves eacuteloigneacutee (voir la carte fig 1) Q Veranius aurait reccedilu de Claude la mission de trancher ce conflit et il lrsquoaurait

15 Tregraves deacutecevant est le livre publieacute par Graszlighoff amp Mittenhuber 2009 Les auteurs qui ne semblent pas avoir une connaissance directe de la Lycie reprennent ou compilent les reacutesultats et informations de Hellenkemper amp Hild 2004 et de lrsquoeacutedition de Şahin amp Adak 2007 Le livre est pour lrsquoessentiel consacreacute agrave lrsquoeacutelaboration de modegraveles sur le traceacute et la longueur des routes et sur les croisements theacuteoriques mais il ne preacutesente pas de reacutesultats originaux et solides Il en va de mecircme du long article de Lebreton 2010 qui nrsquoest pas deacutepourvu drsquoerreurs

16 Jrsquoai eacutetudieacute le stadiasme de Patara et traiteacute de ces questions dans ma confeacuterence agrave lrsquoEacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes cf Livret-Annuaire de lrsquoEPHE Section des sciences historiques et philologiques 20 (2004-2005) [2006] p 114-118 aux p 116-117 puis Annuaire 143 (2010-2011) agrave paraicirctre en 2012

17 Biagi 2008 notamment aux p 306 ldquoSi le reacuteseau est creacuteeacute crsquoest-agrave-dire deacutefini degraves le deacutebut de la province comme le prouve le stadiasmos cette creacuteation nrsquoa vraisemblablement pas entraicircneacute de construction de voies concregravetement parlant Lrsquoabsence de toute reacuteelle seacuterie [de bornes milliaires] datant de Claude ou mecircme des Ier et IIe s tendrait agrave montrer qursquoun programme de construction geacuteneacuterale nrsquoa pas existeacute voire qursquoaucune voie nouvelle nrsquoa eacuteteacute construiterdquo et p 307 citeacute infra p 69-70

18 Sueacutetone Vie de Claude 253 ldquoob exitiabiles inter se discordiasrdquo Dion Cassius 60173-4 τούς τε Λυκίους στασιάσαντας ὥστε καὶ Ῥωμαίους τινὰς ἀποκτεῖναι ἐδουλώσατο

19 Eacutepitaphe de Q Veranius CIL VI 41075 cf Jones 2001 166 Birley 2005 37-43 sur [Tr]acheotarum expugnatum delevit cf Şahin amp Adak 2007 63-67 et lrsquoarticle de S Şahin 2009 cf aussi n 25 Pour lrsquoinscription de Corinthe voir SEG 18 143 l 58 M Adak in Şahin amp Adak 2007 57-59 Cf aussi lrsquoinscription TAM II 583 commenteacutee par M Woumlrrle 1988 97 n 100

20 Voir Woumlrrle 2002 555-564 qui utilise aussi une inscription de Gagai21 M Adak in Şahin amp Adak 2007 51-59

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 67

fait en faveur de Kibyra srsquoattirant ainsi la reconnaissance des Kibyrates qui commeacutemoregraverent ses sebasta erga 22 Peu fondeacutee apparaicirct eacutegalement lrsquoideacutee que Q Veranius ait fixeacute la frontiegravere entre Gagai et Kocircrykos agrave la faveur de son œuvre routiegravere dans la Lycie orientale 23

Dans ce mecircme tableau on veut aussi faire place aux troubles politiques Crsquoest pour y mettre fin que Q Veranius serait intervenu en Lycie Centrale agrave Arneai et jusqursquoen Kibyratide reacuteprimant agrave Kibyra une ldquogrande conspirationrdquo pour nous eacutenigmatique cet eacuteveacutenement qui est mentionneacute dans une inscription de Kibyra du milieu du Ier s sans cependant pouvoir ecirctre lui-mecircme dateacute est mis en relation par M Adak avec ldquodem blutigen Buumlrgerkrieg in Lykienrdquo 24 Crsquoest pareillement une reacutesistance opiniacirctre des Termessiens pregraves drsquoOinoanda contre Q Veranius qui expliquerait dans leur ville la destruction partielle et volontaire de la muraille que les archeacuteologues ont dateacutee drsquoavant Vespasien 25

Ce sont donc on le voit des piegraveces drsquoineacutegale valeur qursquoassemblent les reacutecents interpregravetes du stadiasme pour composer le tableau drsquoune guerre civile ldquosans finrdquo dont lrsquoimpact lrsquoextension geacuteographique et la dureacutee paraissent en reacutealiteacute fort exageacutereacutes au regard des sources disponibles 26

De la guerre civile en Lycie ainsi deacutepeinte deacutecoule lrsquoimportance donneacutee agrave lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius Crsquoest en effet pour drsquoamples opeacuterations militaires destineacutees agrave mater cette guerre civile qursquoaurait eacuteteacute degraves 43 pC construit le reacuteseau routier dont la deacutedicace commeacutemore la reacutealisation Cette œuvre conduite par les ingeacutenieurs et les soldats romains dans une telle hacircte qursquoils nrsquoauraient pu eacuteriger des milliaires ndash la Lycie nrsquoa en effet point livreacute pareils monuments pour lrsquoeacutepoque de Claude 27 ndash aurait selon S Şahin deacutebuteacute dans les parties de la Lycie que les troupes romaines devaient atteindre et controcircler en prioriteacute agrave savoir les montagnes bordant la valleacutee du Xanthe et la Kibyratide Car les itineacuteraires qui parcourent ces deux reacutegions apparaissent les premiers dans la liste du stadiasme 28 Ainsi lrsquoordre drsquoeacutenumeacuteration des voies indiquerait preacuteciseacutement la succession des opeacuterations militaires conduites par les Romains et la localisation des foyers de reacutebellion 29

Pour sa part M Adak soutient que les Romains auraient eacuteteacute si efficaces qursquoagrave la date drsquoeacuterection du pilier en 45 pC soit en moins de trois ans ils auraient dans lrsquoensemble de la Lycie largement acheveacute les travaux de construction qui devaient par des routes passables relier tous les eacutetablissements sans exception ainsi que montrer la domination revendiqueacutee par Rome sur la reacutegion conquise 30 Certes lrsquoexamen des vestiges de routes que S Şahin croit pouvoir rapporter agrave lrsquoœuvre de Q Veranius lrsquoamegravene agrave penser qursquoil y avait en reacutealiteacute peu de voies adeacutequates pour des chars et que la plupart convenait seulement agrave la circulation des hommes agrave pied et des animaux ce serait ducirc agrave la hacircte de la construction et agrave lrsquoutilisation avant tout militaire du reacuteseau 31 Mais S Şahin ne doute pas que le pilier de Patara portait le teacutemoignage de routes effectivement construites puisqursquoil considegravere que lrsquoinscription du stadiasme devait sur le pilier mecircme ecirctre compleacuteteacutee au fur et agrave mesure de la construction des routes Ce serait le cas sur lrsquoassise supeacuterieure de la face C du pilier qursquoon laissa initialement non

22 Şahin amp Adak 2007 60 76 292 293 et 294 Pour les sebasta erga de Q Veranius agrave Kibyra voir IGR IV 902 reprise dans I Kibyra ndeg 36 et le commentaire Corsten 2007 175-176 et 181 qui considegravere comme deacutejagrave R Cagnat et C P Jones que les sebasta erga peuvent ecirctre des travaux de voirie Cf infra p 70

23 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 27524 Les sources sont la deacutedicace du peuple drsquoArneai pour Claude TAM II 760c et I Kibyra ndeg 41 voir M Adak in Şahin amp Adak 2007 59

et 61-62 Pour I Kibyra ndeg 41 interpreacutetation diffeacuterente de Kokkinia 200825 Şahin amp Adak 2007 66-67 renvoyant agrave Milner 1998 agrave la p 120 celui-ci attribuait cette destruction agrave Q Veranius se fondant sur la

restitution [dir]utionem moenium dans son eacutepitaphe Cette restitution est cependant incertaine le CIL VI 41075 et A R Birley (supra n 19) retiennent [restit]utionem moenium qui concernerait Kibyra mais la restitution [Cibyram] plus haut dans le texte de lrsquoeacutepitaphe est eacutegalement loin drsquoecirctre sucircre

26 M Adak in Şahin amp Adak 2007 notamment p 59 et 66 p 79 ldquoin einem endlosen Buumlrgerkriegrdquo27 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 111-114 donne une utile liste des milliaires de Lycie qui datent pour la plupart de lrsquoeacutepoque des

Seacutevegraveres et de la Teacutetrarchie et souligne p 17 et 107 lrsquoabsence de milliaires de lrsquoeacutepoque de Claude Dans maintes autres provinces de lrsquoEmpire lrsquoEmpereur Claude est connu pour son œuvre routiegravere par des milliaires cf Walser 1980

28 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 18 20 107 et 111 Voir aussi p 172-173 srsquoil manque dans le stadiasme une route entre la Cabalide et la Milyade crsquoest parce qursquoelle ne constituait pas une prioriteacute pour les opeacuterations militaires De mecircme Şahin 2008 597

29 Voir Şahin 2008 597 Şahin 2009 101-112 notamment p 101 102 104 et 107 qui cherche un foyer de reacutebellion dans la campagne de Sidyma

30 M Adak in Şahin amp Adak 2007 68 74 (ldquoUumlberraschend ist nicht nur der Umfamg des Programms und die Dichte des Wegenetzes sondern auch die kurze Dauer in der dies durchgefuumlhrt und zum Abscluszlig gebracht wurde Die Bauarbeiten setzten wohl gleichzeitig mit der militaumlrischen Eroberung des Landes ein und waren innerhalb von weniger als drei Jahren weitgehend beendet Das Stadiasmusmonument vermerkt zum Jahr 45 dem Zeitpunkt seiner Aufstellung Bauarbeiten nur noch bei Kitanaura im pisidisch-pamphylischen Grenzgebietrdquo sur ce dernier point cf infra p 73 note 75 Dans le mecircme sens Şahin 2008 597 de lrsquoart citeacute n 28 Avis plus mesureacute de M Adak dans lrsquoarticle de 2004 citeacute supra n 1 agrave la p 248

31 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 107 et 108

68 ndash Denis Rousset

inscrite parce que lrsquoon attendait que fussent mesureacutees et construites cinq routes dans la Milyade mais finalement on srsquoabstint de graver ces indications et lrsquoon dut selon S Şahin se contenter de les peindre De mecircme si la longueur de la route effectivement construite ou reacutepareacutee entre Ideacutebessos et Kitanaura est seulement 32 stades (l C 3-4 citeacutes plus haut) soit le 15e de la distance qui seacutepare probablement les deux localiteacutes crsquoest que les quatre cinquiegravemes restaient alors agrave exeacutecuter et que lrsquoon dut compleacuteter lrsquoindication agrave la peinture drsquoapregraves la longueur deacutefinitive de la voie 32 Ainsi il faudrait consideacuterer que le visiteur de Patara devait reacuteguliegraverement trouver sur le pilier un affichage mis agrave jour qui lui indiquait les progregraves du reacuteseau routier jusque dans la Lycie centrale et orientale

Il me semble que S Şahin et M Adak tout agrave lrsquoenthousiasme de publier et de commenter un monument et des inscriptions hors du commun ne se sont peut-ecirctre pas montreacutes assez critiques vis-agrave-vis du message inscrit qursquoils ont pourtant dument deacutefini comme un texte de propagande 33 Les deux interpregravetes reacutecents du stadiasme ont largement surestimeacute les reacutealisations routiegraveres de Q Veranius et lrsquoexactitude du message inscrit ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν

Certes il est bien attesteacute que lrsquoannexion drsquoune reacutegion agrave lrsquoEmpire srsquoaccompagne sans deacutelai de travaux routiers ce devait ecirctre le cas en Arabie plus tard entre 111 et 115 pC 34 De telles opeacuterations pouvaient naturellement ecirctre en relation avec des neacutecessiteacutes strateacutegiques 35 Elles eacutetaient eacutegalement le symbole de la preacutesence romaine lrsquoaffichage des distances parcourues et des points atteints affirmait lrsquoeacutetendue et la peacuteneacutetration de la domination et de la conquecircte de lrsquoespace par Rome 36

Mais lrsquoaffirmation de cette preacutesence nrsquoimpliquait pas neacutecessairement la construction ex nihilo effective et complegravete drsquoun reacuteseau routier Ainsi dans le cas de la province drsquoAsie que de nombreuses bornes milliaires avaient geacuteneacuteralement conduit agrave consideacuterer comme ayant eacuteteacute en 129 aC doteacutee de routes il est en reacutealiteacute possible que le premier gouverneur se soit en partie contenteacute de placer sur les voies preacuteexistantes des bornes neuves 37 Car la mesure de routes deacutejagrave existantes voire drsquoitineacuteraires deacutepourvus en tout ou en partie de chausseacutees pouvait tout aussi bien ecirctre utiliseacutee au titre de la propagande et montrer le controcircle de lrsquoespace par Rome La mesure de voies mecircme deacutepourvues de bornes suffisait agrave marquer symboliquement lrsquoappropriation de lrsquoespace ainsi traverseacute et son inteacutegration dans lrsquoEmpire Cette mesure nous apparaicirct agrave lrsquoinstar des repreacutesentations geacuteographiques des deacutenombrements des recensements et des cadastrations comme une des formes de ldquoLrsquoinventaire du monderdquo qui caracteacuterise lrsquoEmpire naissant ainsi que lrsquoa montreacute Cl Nicolet 38

Ainsi doit-on souligner plus qursquoon ne lrsquoa fait la porteacutee symbolique de la mesure des routes lyciennes crsquoeacutetait mesurer toute la Lycie elle-mecircme en la traversant de part en part jusqursquoagrave Kaunos Kibyra et Attaleia les trois citeacutes limitrophes du cocircteacute de lrsquoAsie et de la Galatie Avec lrsquoune et lrsquoautre de ces reacutegions la Lycie eacutetait non seulement relieacutee par des voies comme depuis longtemps mais aussi deacutesormais placeacutee au mecircme rang reacuteduite en province

Aussi la porteacutee ideacuteologique du stadiasme doit-elle nous inciter agrave y reconnaicirctre un releveacute de mesures tout autant voire peut-ecirctre plus qursquoun compte rendu de constructions Crsquoest ce qursquoavaient deacutejagrave suggeacutereacute les premiers eacutediteurs et quelques commentateurs remarquant que le stadiasme nrsquoattestait pas la creacuteation ex nihilo drsquoun reacuteseau routier et impliquait sans doute lrsquointeacutegration de routes deacutejagrave existantes et leur ameacutelioration ponctuelle 39 Dans ce sens on doit souligner que la construction drsquoun reacuteseau routier dans toute la Lycie eucirct eacuteteacute drsquoune part inutile pour les mouvements de troupes alleacutegueacutes par S Şahin et M Adak Car la Lycie avait deacutejagrave par le passeacute eacuteteacute traverseacutee par des corps de troupes et les soldats romains pouvaient sans aucun doute se frayer dans le pays des itineacuteraires sans que ceux-ci fussent de larges routes fruit de terrassements et doteacutees de pavements On aurait drsquoailleurs tort de se repreacutesenter toute route ldquoromainerdquo comme paveacutee en bonne et due forme 40

32 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 208 210 et 261 pour la route drsquoIdeacutebessos agrave Kitanaura voir p 216 Le texte est citeacute ici p 65 et commenteacute infra

33 Şahin amp Adak 2007 18 et 7534 Voir eg ILS 5834 Sartre 1982 79-80 Bowersock 1983 8335 Voir sur ce point eg Rathmann 2006 qui cite notamment la Judeacutee en 69 pC et la Rheacutetie en 74 pC36 Voir eg Eck 2004 1837 Cf Rathmann 2003 150-151 French 1997 srsquoest interrogeacute sur la nature des travaux routiers de lrsquoeacutepoque reacutepublicaine en Asie et a

conclu que les routes nrsquoeacutetaient pas paveacutees Thonemann 2004 eacutecrit ldquoAquillius did not build roads ab initio but merely erected milestones on preexisting unpaved routes to aid and proclaim the Roman administrative presence (hellip) marking and defining the Roman road-system was undertaken as the very first step of the organization of the new provincerdquo Sur les routes romaines en Asie Mineure voir aussi Marek amp Frei 2010 463-472

38 Nicolet 198839 Voir Işkan 1998-1999 82 et 105 Marksteiner amp Woumlrrle 2002 553 et 560 Hellenkemper amp Hild 2004 244 Woumlrrle 2007 92 n 43

Marek amp Frei 2010 466-467 Kokkinia 2008 24 n 13640 Cf supra n 37

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 69

En outre reacutealiser un reacuteseau qui aurait uni toutes les localiteacutes importantes de Lycie et qui mesurait au total peut-ecirctre une fois et demie 4488 stades (addition des 39 mesures lues ou restitueacutees sur un total de 54 distances) eucirct constitueacute un investissement financier consideacuterable que la charge en revicircnt aux Lyciens ou aux Romains 41 Qui plus est cet effort eucirct sans doute eacuteteacute peu rentable agrave long terme dans une province qui avait une position marginale dans les communications de lrsquoAsie Mineure et plus largement dans lrsquoEmpire Enfin construire un tel reacuteseau eucirct sans doute eacuteteacute mateacuteriellement impossible en raison drsquoabord de lrsquoinseacutecuriteacute en Lycie en 43 pC et avant tout faute de temps que ce fucirct durant le quinquennat que Q Veranius passa en Lycie de 43 agrave 47 ou bien en seulement trois anneacutees si la liste des itineacuteraires du stadiasme date dans son inteacutegraliteacute de lrsquoanneacutee 45-46 tout comme la deacutedicace du pilier 42 Attirons enfin lrsquoattention sur un deacutetail du stadiasme drsquoOinoanda agrave Balboura sont mentionneacutes deux itineacuteraires lrsquoun par le plateau long de 160 stades lrsquoautre par la montagne long de 128 stades (ἀπὸ Oἰνοάνδων εἰς Βάλβουρα διὰ τοῦ π[εδί]ου στάδια ρξ διὰ δὲ τῆς ὀρεινῆς στάδια ρκη) pour rejoindre Balboura les Romains auraient-ils donc cru neacutecessaire de reacutealiser deux routes diffeacuterentes Ou bien le stadiasme ne rend-il pas plutocirct compte de lrsquoexistant crsquoest-agrave-dire des deux voies qui dans la pratique reliaient ces deux villes avant mecircme la preacutesence romaine en Lycie

Il me semble donc que le stadiasme rend pour partie compte de la mesure drsquoitineacuteraires ou de voies qui de toute eacutevidence existaient deacutejagrave preacuteceacutedemment On connaicirct certes mal les routes qui parcouraient Lycie avant la reacuteduction en province 43 Mais la convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda datant de c 160-150 aC montre qursquoil y avait entre Termessos et Tlos et dans la montagne alentour des routes (hodoi) qui avaient drsquoailleurs fait lrsquoobjet de mesures certes approximatives et partielles en stades ou dans ses subdivisions 44 On se gardera neacuteanmoins de penser que le stadiasme de lrsquoeacutepoque de Claude enregistre telles quelles des mesures anciennement consigneacutees qui pourraient eacutegalement remonter aux sources utiliseacutees par Strabon 45 Car cette interpreacutetation de lrsquoinscription de Patara reposait sur le constat que les mesures y eacutetaient exprimeacutees en stades et non point en milles Mais comme on srsquoen est aperccedilu depuis la tregraves grande majoriteacute des mesures sont des multiples du nombre 8 ce qui srsquoexplique par lrsquoeacutequivalence entre un mille et huit stades les mesures furent donc effectueacutees drsquoabord en milles selon toute vraisemblance sous la conduite des Romains et sans doute par eux 46 Il est drsquoailleurs remarquable que le texte du stadiasme eacutenumegravere finalement des distances toutes converties en stades srsquoil eacutemane du pouvoir romain comme son preacuteambule me paraicirct lrsquoindiquer cela implique-t-il que les Romains prirent ici le soin de faire agrave la diffeacuterence de leur pratique habituelle sur les milliaires la conversion agrave lrsquointention des Lyciens qui eacutetaient les deacutedicants du monument et les principaux lecteurs de ses inscriptions Ou bien la liste des itineacuteraires proprement dits fut-elle reacutedigeacutee par les Lyciens eux-mecircmes

Que le stadiasme soit pour partie le compte rendu de la mesure de routes existantes ne doit naturellement pas conduire agrave le consideacuterer comme uniquement tel ainsi qursquoon lrsquoa soutenu Car selon S Biagi les opeacuterations de mesure auraient eacuteteacute destineacutees agrave deacutefinir la surface mecircme des routes lyciennes comme viae publicae et agrave en modifier le statut juridique en les expropriant de faccedilon agrave les faire passer dans le domaine public inalieacutenable tel que le deacutefinissent les juristes romains ldquoLes tronccedilons deacutecrits et lsquodeacutefinisrsquo sont devenus de la voie publique romaine (hellip) cela implique une connaissance fine et exacte de ce nouveau terrain public mesureacute preacuteciseacutement La liste des mesures graveacutees sur le pilier de Patara eacutetablit ainsi

41 4488 stades (soit 561 milles ou environ 830 km) est le total des 39 distances itineacuteraires lues ou restitueacutees dans lrsquoeacutedition de 2007 et son commentaire srsquoy ajoutaient encore 25 distances dont la mesure est perdue Sur le financement des travaux avis divergents de Woumlrrle 2002 561 agrave propos de la route de Bonda Tepesi (travaux faits par les Lyciens) contra S Şahin in Şahin amp Adak 2007 18 (financement et construction par les Romains) leacutegegraverement nuanceacute dans lrsquoarticle de 2009 citeacute supra n 29 agrave la p 101 Sur le coucirct des routes cf S Mitchell 1993 126-127

42 Cf supra p 65 et n 1143 Sur les routes en Lycie voir Marksteiner amp Woumlrrle 2002 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 Şahin amp Adak 2007 3e partie pour la

reacutegion de Kyaneai Kolb 2008 359-36644 Cf Rousset 2010 6-11 et commentaire notamment p 5745 Crsquoeacutetait eg lrsquoavis de M Rathmann 2006 210 renvoyant agrave Strabon 14229 C 663 pour des distances mesureacutees en Asie Mineure pour

la Lycie cf 1432 C 664 sq Cf note suivante46 Voir Salway 2007 198-199 et 201-202 (alleacuteguant pour lrsquoeacutequivalence Polybe 3398 et Strabon 774 C 322) qui se fondait sur lrsquoeacutedition

de 2004 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 XII 107 et 120 dont lrsquoeacutedition donne des valeurs qui sont quelquefois diffeacuterentes de celles donneacutees en 2004 les multiples de 8 sont maintenant plus nombreux M Rathmann dans son compte-rendu de lrsquoeacutedition de 2007 Klio 93 (2011) p 552 eacutemet lrsquoaudacieuse ideacutee que les Lyciens auraient utiliseacute les sources itineacuteraires dont ils disposaient et y auraient choisi agrave destination des Romains des mesures aiseacutement convertibles en milles

70 ndash Denis Rousset

eacutegalement le terrain qui a eacuteteacute concerneacute par ce processus juridique terrain en quelque sorte exproprieacuterdquo Et lrsquoauteur de conclure ldquoRome nrsquoa pas construit de routes en Lycie Rome a rendu le reacuteseau romainrdquo 47

Mais en reacutealiteacute il est impossible drsquoaffirmer que Rome ait rendu ldquoromainrdquo le reacuteseau existant en Lycie ce reacuteseau nrsquoest-il pas preacutesenteacute dans le stadiasme suivant lrsquouniteacute grecque au lieu des milles que lrsquoon attendrait en pareil cas Quant agrave deacutefinir les routes lyciennes comme viae publicae agrave la faveur des mesures donneacutees dans le stadiasme crsquoest confondre la mesure de la longueur drsquoune route et la deacutefinition de sa largeur et de sa surface crsquoest aussi certainement exageacuterer la hacircte juridique des Romains agrave leur arriveacutee en Lycie et formaliser le statut de routes qui ne devaient peut-ecirctre pas ecirctre toutes classeacutees comme viae publicae 48

Il est drsquoautre part certain que la mesure des itineacuteraires lyciens sous Q Veranius srsquoest ici et lagrave accompagneacutee drsquoune œuvre de reacuteparation drsquoameacutelioration ou de construction de segments de routes nouveaux comme le montrent quelques cas certains ou possibles Drsquoune part sur lrsquoautel deacutecouvert entre Myra et Limyra que les Lyciens deacutediegraverent agrave lrsquoEmpereur Claude en mecircme temps que le pilier de Patara sous Q Veranius les deacutedicants se disaient ldquoreconnaissants pour la paix et la construction (κατασκευή) des routesrdquo 49 La reacutealiteacute de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius eacutetait donc manifesteacutee par ce monument eacutedifieacute sur le bord drsquoune route certainement antique Lrsquoobservation des vestiges de la route a conduit Th Marksteiner agrave y voir sur un traceacute certainement preacuteromain une construction en fait nouvelle 50 Ainsi lrsquoobservation de lrsquoarcheacuteologue tranche-t-elle dans ce cas preacutecis lrsquoambiguiumlteacute du terme mecircme de la deacutedicace κατασκευή peut a priori comme lrsquoavait releveacute M Woumlrrle deacutesigner aussi bien la reacutefection ou lrsquoameacutenagement de lrsquoexistant que la construction ex nihilo 51

La mecircme prudence doit ecirctre appliqueacutee agrave lrsquoindication analogue que donne le stadiasme lui-mecircme agrave propos de travaux reacutealiseacutes entre Ideacutebessos et Kitanaura l C 3-4 ἀπὸ Ἰδεβησσοῦ ἡ εἰς Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων φέρουσα κατεσκεύασται ἐ[πὶ] στάδια λβ le verbe nrsquoindique pas neacutecessairement la construction nouvelle drsquoune route comme on lrsquoa soutenu 52 Drsquoautre part que les travaux de construction ou de reacutenovation aient eacuteteacute sur cette route conduits sur 32 stades indique-t-il qursquoagrave la date de lrsquoinscription ils demeuraient en cours sur le reste de la distance jusqursquoagrave Kitanaura pour devoir ecirctre ulteacuterieurement compleacuteteacutes Enfin cette indication isoleacutee dans le stadiasme impliquerait-elle que les travaux de voirie demeuraient alors incomplets uniquement sur cet itineacuteraire comme lrsquoont soutenu S Şahin et M Adak 53

Il existe enfin un possible troisiegraveme teacutemoignage de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius si ses sebasta erga attesteacutes agrave Kibyra sont bien des travaux de voirie comme deacutejagrave R Cagnat le pensait 54 Ces deux ou trois teacutemoignages de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius prennent place parmi les tregraves nombreuses reacutealisations que menegraverent agrave bien les premiers gouverneurs de la province en matiegravere de constructions ou reacuteparations drsquoutiliteacute geacuteneacuterale entre autres pour les phares les thermes et lrsquoaqueduc de Patara 55

Il paraicirct donc assureacute que le stadiasme rend compte agrave la fois de la mesure drsquoitineacuteraires existants et de la reacutealisation effective de travaux de voirie qursquoil srsquoagisse drsquoameacutenagement de reacutefection ou de construction Agrave cette œuvre mixte meneacutee en Lycie on peut comparer ce que lrsquoon sait de lrsquoœuvre viaire des Romains dans drsquoautres provinces en Asie il est possible que le premier gouverneur se soit en partie contenteacute de placer des milliaires sur des routes preacuteexistantes comme on lrsquoa vu supra p 67-68 Pour la Gaule Strabon attribue agrave M Agrippa le meacuterite drsquoavoir ouvert (ἔτεμε) depuis Lyon quatre routes mais on sait en reacutealiteacute que celles-ci existaient deacutejagrave et elles ne firent de sa part lrsquoobjet que de reacutefection ou drsquoameacutelioration 56 Comme la formulation de Strabon lrsquoexpression ὁδοὺς καθrsquo ὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν du preacuteambule afficheacute agrave Patara deacutesignait

47 Biagi 2008 les citations aux p 304 et 30748 Sur la notion de viae publicae cf Pekary 1968 1-36 Rathmann 2003 3-23 qui souligne la prudence neacutecessaire dans lrsquoutilisation de

la cateacutegorie de viae publicae49 Inscription de Bonda Tepesi en partie citeacutee supra p 65 et publieacutee par Marksteiner amp Woumlrrle 2002 545-569 S Biagi cite cet article

sans neacuteanmoins le prendre totalement en consideacuteration50 Op cit p 55351 Op cit p 561 voir Hellmann 1992 196-19752 Işkan 1998-1999 83 et 93-94 Şahin 2009 104 n 15 voulant faire une diffeacuterence entre κατεσκεύασται et ἐπεσκεύασται Nolleacute 1996 16

avait traduit ldquogebautrepariertrdquo Ccedilevik 2008 201 ldquorebuiltrepairedrdquo53 Şahin amp Adak 2007 16 74 et 11154 Cf supra p 66-67 n 2255 Reacutecapitulation des mentions eacutepigraphiques et des reacutealisations de Q Veranius par Woumlrrle 2007 90 n 36 cf aussi Schuler 2007 16

Pour la voirie on rappellera le pont de Termessos pregraves drsquoOinoanda ducirc agrave T Clodius Eprius Marcellus en 50 pC cf Milner 1998 Pour Patara cf Şahin 2007 H Işkan-Işik et al 2008 Eck 2008 Voir aussi Şahin 2008

56 Strabon 4611 C 208 cf Rathmann 2003 20-22

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 71

une œuvre agrave la fois symbolique et reacuteelle qursquoelle geacuteneacuteralisait et amplifiait crsquoeacutetait agrave la fois un message de propagande proclamant lrsquoinclusion de la Lycie entiegraverement mesureacutee parmi les provinces de lrsquoEmpire le compte rendu de travaux reacuteels et peut-ecirctre lrsquoannonce programmatique drsquoautres travaux agrave venir

Soulignons un dernier point relatif agrave lrsquoutilisation du stadiasme pour lrsquoarcheacuteologue de terrain crsquoest sans doute surinterpreacuteter cette source que de lrsquoutiliser pour dater de lrsquoeacutepoque de Claude les vestiges de routes effectivement retrouveacutes ici et lagrave en Lycie Certes lrsquoun des grands meacuterites de la remarquable eacutedition de S Şahin et M Adak est drsquoavoir releveacute et illustreacute gracircce agrave leur connaissance ineacutegaleacutee de la Lycie de nombreux vestiges de routes anciennes Mais crsquoest peut-ecirctre se deacutepartir de la prudence neacutecessaire que drsquoattribuer aux ldquoingeacutenieurs romainsrdquo tel segment de route construite entre Choma et Podalia et aux Romains de lrsquoeacutepoque de Claude une chausseacutee paveacutee entre Sidyma et Kalabatia 57 Gardons-nous donc de dater agrave la lumiegravere drsquoun texte geacuteneacuteral des vestiges particuliers 58 Sans doute faut-il parler plutocirct de route ldquoantiquerdquo voire ldquoanciennerdquo en lrsquoabsence drsquoartefacts associeacutes qui soient preacuteciseacutement datables en particulier de milliaires de cette eacutepoque et dans lrsquoattente de fouilles archeacuteologiques de ces segments de routes 59

LocaLIteacutes eacutetapes et cIteacutes

Degraves la reacuteveacutelation de son contenu lrsquoinscription du stadiasme de Patara a eacuteteacute reconnue comme une source importante pour la toponymie de la Lycie et lrsquoidentification des localiteacutes qui deacutefinissent chaque itineacuteraire mesureacute Peut-on neacuteanmoins utiliser la mention de ces localiteacutes dans le stadiasme comme un indice de leur statut institutionnel Dans son eacutetude de la geacuteographie historique de la Lycie occidentale parue en 2003 W Tietz nrsquoa pas heacutesiteacute agrave consideacuterer la mention drsquoune localiteacute dans le stadiasme comme lrsquoindice qursquoelle constituait agrave lrsquoeacutepoque de Claude une citeacute Tout nom que mentionne la liste comme point de deacutepart ou drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire serait celui drsquoune polis certes deux itineacuteraires paraissent laisser agrave lrsquoeacutecart les centres principaux de citeacutes pour conduire agrave une localiteacute secondaire mais dans les deux cas le nom de la citeacute dont deacutepend la localiteacute est ajouteacutee agrave titre de preacutecision 60 de lrsquoabsence drsquoune localiteacute importante sur le traceacute mecircme drsquoun itineacuteraire on pourrait aller jusqursquoagrave deacuteduire qursquoelle nrsquoeacutetait pas indeacutependante agrave cette eacutepoque 61

Plusieurs eacutediteurs et commentateurs ulteacuterieurs du stadiasme se sont neacuteanmoins abstenus drsquoutiliser le stadiasme comme une source pour la carte des citeacutes lyciennes sous Claude ainsi S Şahin et M Adak H Hellenkemper et Fr Hild ou encore S Mitchell qui comparait les informations du stadiasme de Patara avec ce que le traiteacute entre Rome et la Lycie de 46 aC nous apprend de la geacuteographie de la Lycie septentrionale 62 Mais en 2007 Chr Schuler a voulu agrave son tour interpreacuteter le stadiasme dans un sens intitutionnel ldquoim Stadiasmos sind ausschlieszliglich Siedlungen mit Polisstatus verzeichnetrdquo Cette regravegle pourrait notamment aider agrave retracer lrsquoeacutevolution du statut politique de deux localiteacutes Akarassos et Kodoppa qui agrave consideacuterer leur mention dans le stadiasme seraient des citeacutes alors que dans le traiteacute ceacutesarien elles eacutetaient mentionneacutees comme localiteacutes de rang secondaire 63

Il nrsquoest pas possible drsquoexaminer les quelque 50 toponymes que mentionne le stadiasme pour deacuteterminer srsquoils deacutesignent tous des citeacutes indeacutependantes Lrsquoenquecircte ne pourrait drsquoailleurs pas ecirctre complegravetement probante puisque lrsquoon manque de

57 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 107 et 186 Şahin 2009 10358 Le point a souvent eacuteteacute souligneacute pour les fortifications antiques eg par Y Garlan 1986 16 Cf aussi D Rousset dans le compte-rendu

de C Typaldou-Fakiris Villes fortifieacutees de Phocide et la IIIe guerre sacreacutee 356-346 av J-C (2004) RA 2005 p 101-10359 Cf deacutejagrave en ce sens Rousset 2010 122-123 et 144 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 et illustrations adoptent souvent pour les

vestiges de routes la prudente leacutegende ldquoroumlmischbyzantinischrdquo voire ldquoroumlmischosmanischrdquo Pour les routes de la reacutegion de Kyaneai eacutetudieacutees dans le cadre drsquoune prospection drsquoensemble (cf supra n 43) on a quelques indications chronologiques plus preacutecises Sur les milliaires cf supra p 67 et n 27

60 Tietz 2003 276 n 207 ldquoDas Milliarium nennt weder jeden Ort noch jedes Poliszentrum in Lykien sondern lediglich diejenigen groumlszligeren Ansiedlungen die an bedeutenden Straszligen lagen Poliszentren die abseits dieser Straszligen lagen treten nicht auf waumlhrend bei Orten die zu einer nicht gleichnamigen Polis gehoumlren deren Name ebenfalls genannt wird Alle Namen ohne weiteren Zusatz sind also auf die Poliszentren gleichnamiger Poleis zu beziehenrdquo de mecircme agrave propos de Kosara et de Lyrnai p 269 cf aussi p 224 262 265 273 et 284

61 Op cit p 292 agrave propos de Teacutelandros ldquoAutonome Muumlnzen liegen gleichfalls nicht vor und auch im Milliarium aus Patara taucht es nicht auf obwohl es an der Kuumlstenstraszlige von Telmessos nach Kalynda lag Man darf wohl davon ausgehen daszlig es erwaumlhnt worden waumlre wenn es sich um ein wichtiges lykisches Poliszentrum gehandelt haumltte Der Befund ist also derselbe wie bei Daidala das ebenfalls nicht genannt wird obwohl es an derselben Straszlige lag und laumlszligt vielleicht denselben Schluszlig zu daszlig Telandros wie dieses in der fruumlhen Kaiserzeit kein selbstaumlntiges Poliszentrum sondern de iure Teil der rhodischen Peraia war der allerdings de facto vom roumlmischen Statthalter in Patara verwaltet wurde (hellip)rdquo Dans le mecircme sens Schuler 2010 69-86 agrave la p 81 et n 79

62 Mitchell 2005 217-222 Texte de lrsquoinscription reproduit dans SEG 55 1452 et AE 2005 148763 Schuler 2007 77-78 Sur ce point voir mes reacuteserves deacutejagrave dans Rousset 2010 140 et 143

72 ndash Denis Rousset

sources preacutecises sur le statut politique des communauteacutes lyciennes au Ier s de notre egravere Ainsi entre le stadiasme de 45 pC et les sources soit anteacuterieures soit posteacuterieures qui peuvent indiquer le statut indeacutependant ou deacutependant drsquoune communauteacute il serait toujours loisible de supposer un changement de statut

Examinons neacuteanmoins le cas de quelques localiteacutes qui pourraient contrevenir agrave la regravegle eacutenonceacutee par W Tietz et Chr Schuler Il y a deux localiteacutes dont le nom est deacutefini par lrsquoadjonction drsquoun toponyme au geacutenitif Outre la mention Ἀτταλεία τῆς Π[αμφυλίας] (l C 8) qui indique la province voisine que lrsquoitineacuteraire atteint au sortir de la Lycie il y a [Κ]όδοπα τῆς Μυλιάδος (l B 37) Que Kodopa soit ainsi deacutefinie agrave la diffeacuterence drsquoautres localiteacutes eacutegalement mentionneacutees par le stadiasme dans la mecircme reacutegion la Milyade paraicirct destineacute agrave eacuteviter une confusion avec une possible homonyme 64

Or le cas de Kodopa est preacuteciseacutement celui sur lequel Chr Schuler a voulu fonder la regravegle que le stadiasme nommerait uniquement des noms de citeacutes Sur cette localiteacute de Milyade inconnue jusqursquoil y a peu il existe maintenant au total trois teacutemoignages outre le stadiasme de 45 pC Κοδοππα est mentionneacutee dans le traiteacute de 46 aC parmi les toponymes qui deacutesignent non pas des citeacutes mais des localiteacutes de rang secondaire comme lrsquoont mis en eacutevidence S Mitchell et Chr Schuler 65 Il existe drsquoautre part une eacutepitaphe drsquoArykanda graveacutee en lettres carreacutees et avec ligatures (IIe ou IIIe s pC ) pour une femme Κολοπηνῂ [καὶ ] Ἀρυκανδίδι S Mitchell avait judicieusement corrigeacute le premier ethnique en Κοδοπηνή et Chr Schuler a tireacute argument du double ethnique pour soutenir que Kodopa eacutetait comme Arykanda une citeacute 66 Chr Schuler eacutecarte en effet lrsquoideacutee que Kodopegravenegrave et drsquoautres ethniques de cette mecircme partie de la Lycie puissent ecirctre des ldquodeacutemotiquesrdquo car ldquoDer Gebrauch solcher Demotika ist (hellip) in dieser Zeit [lrsquoeacutepoque impeacuteriale] in Lykien nicht mehr uumlblichrdquo 67 Traiter lrsquoensemble de cette question est ici impossible et de toute faccedilon difficile faute de nombreuses sources pour tous les ethniques attesteacutes en Lycie Signalons seulement agrave titre drsquoexemple pour la mecircme reacutegion de la Milyade que deux eacutepitaphes attestent lrsquoune lrsquoethnique Elbesseus lrsquoautre le toponyme Elbessos qui est connu par deux autres sources comme deacutesignant une localiteacute de rang secondaire 68 Il est donc possible que des eacutepitaphes lyciennes drsquoeacutepoque impeacuteriale aient mentionneacute des ldquodeacutemotiquesrdquo ie des ethniques qui ne sont pas ceux drsquoune citeacute indeacutependante

Dans le cas de lrsquoeacutepitaphe drsquoArykanda mecircme si lrsquoon considegravere Kodopegravenegrave comme un ethnique de citeacute agrave lrsquoeacutegal drsquoArykandis cela montre que Kodopa eacutetait une citeacute au IIe ou IIIe s pC tandis qursquoelle eacutetait une localiteacute secondaire agrave lrsquoeacutepoque de Ceacutesar entre temps elle eacutetait donc devenue une citeacute Mais est-ce avant lrsquoeacutepoque de Claude et sa mention mecircme dans la troisiegraveme source qui la mentionne le stadiasme montre-t-elle sa promotion au statut de citeacute degraves cette eacutepoque comme lrsquoaffirme Chr Schuler Ce changement de statut pourrait aussi bien ecirctre posteacuterieur agrave cette eacutepoque et le stadiasme mentionnerait alors une localiteacute demeureacutee de rang secondaire de Ceacutesar jusqursquoagrave Claude On voit donc que le cas de Kodopa nrsquoest pas deacutecisif Quant agrave Akarassos eacutegalement mentionneacutee dans le stadiasme (l B 39) et eacutevoqueacutee par Chr Schuler elle figure eacutegalement parmi les localiteacutes de rang secondaire dans le traiteacute de 46 aC et elle nrsquoest dite ldquociteacuterdquo que dans une notice de Kapitocircn de Lycie connue par lrsquointermeacutediaire de Eacutetienne de Byzance 69

Parmi les localiteacutes que mentionne le stadiasme deux sont deacutefinies par lrsquoadjonction drsquoun nom de citeacute ou de territoire Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως (l B 21) est une localiteacute sur le territoire drsquoune reacutegion ou drsquoune citeacute formeacutee au total de huit communauteacutes dans la Lycie occidentale Lyrnai nrsquoeacutetait pas la ville principale de cet Eacutetat qui srsquoappelait sans doute Oktapolis Oktapolis mecircme nrsquoest pas mentionneacutee comme point drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire du stadiasme peut-ecirctre parce qursquoelle eacutetait agrave lrsquoeacutecart drsquoune route importante Quant agrave la preacutecision τῆς Ὀκτα[π]όλεως donneacutee pour cette seule localiteacute de la reacutegion peut-ecirctre eacutetait-elle destineacutee agrave eacuteviter une confusion avec une homonyme ou une paronyme 70

64 Adak amp Şahin 2004 68 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 150 n 255 En Carie existaient les Kodapeis nommeacutes dans les listes de tribut attiques et dans une inscription cf Bresson et al 2005 Drsquoautre part on a trouveacute agrave Korykos en Cilicie Tracheacutee plusieurs deacutedicaces agrave Zeus Kodopaios ou Kodopas cf notamment Sayar amp Şahin 2008 Varinlioğlu 2010

65 Voir SEG 55 1452 l 59 Cf op cit (supra n 62 et 63) respectivement aux p 210 et 77 cf aussi Rousset 2010 135-141 qui reproduit la liste des localiteacutes de rang secondaire

66 TAM II 794 (I Arykanda 147) commenteacutees par S Mitchell p 221 et par Chr Schuler p 7767 Loc cit p 7868 Voir TIB sv Rousset 2010 14069 Sur Akarassos cf TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 197-198 Agrave lrsquoincertitude sur le statut de Kodoppa et drsquoAkarassos est lieacutee la

question du statut politique et juridique de la Milyade agrave lrsquoeacutepoque de Claude telle que conduit agrave la poser une deacutecision drsquoun gouverneur que jrsquoai reacuteeacutediteacutee et commenteacutee dans Rousset 2010 145-152 commentaire sur ce point p 150 et 169

70 Voir principalement TIB sv ldquoLornaiardquo et ldquoOktapolisrdquo Tietz 2003 265-279 particuliegraverement p 265-269 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 148-151 150 et n 255 sur la possible confusion toponymique avec Lyrnas de Lycie orientale Faute de connaicirctre personnellement cette partie de la la Lycie occidentale je ne discute pas la localisation de Lyrnai Hippoukocircmegrave et Oktapolis en lrsquoabsence de sources nouvelles il serait

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 73

Dans la Lycie orientale on trouve mentionneacutee agrave quatre reprises l C 5 6 11 et 14 Kosara εἰς Κό[σ]αρα Μν[αρικῆς ] [ἀπ]ὸ Κοσά[ρ]ων [ἀπὸ Κοσάρων τ]ῆς Μναρικῆς ἀπὸ Κοσάρων [τ]ῆς Μναρικῆς Srsquoagirait-il par trois fois de preacutevenir une possible confusion La preacutecision indique en tout cas que Kosara appartenait agrave la reacutegion voire peut-ecirctre agrave lrsquoancien territoire drsquoune localiteacute appeleacutee Mnara Celle-ci non mentionneacutee dans le stadiasme apparaicirct dans une eacutepitaphe du IIIe s pC qui montre qursquoelle eacutetait alors elle-mecircme rattacheacutee agrave Phaseacutelis On a supposeacute que Mnara eacutetait identique aux Marmareis qui srsquoeacutetaient opposeacutes agrave Alexandre en 334 et que ces derniers avaient eacuteteacute englobeacutes dans le territoire de Phaseacutelis 71 Dans ces conditions il paraicirct peu vraisemblable que Kosara par trois fois deacutesigneacutee comme faisant partie de la Mnarikegrave ait eacuteteacute agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une citeacute indeacutependante

Il faut enfin rappeler le cas de Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων (l C 3-4 commenteacutees supra puis l C 5 et 12 sans la mecircme preacutecision) Cette localiteacute sise agrave lrsquoEst de la Lycie qui avait agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique eacutemis son propre monnayage et jouissait donc alors de son indeacutependance eacutetait bel et bien agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une communauteacute deacutependant de Termessos la Grande 72

Nrsquoen allait-il pas de mecircme pour Typallia qui est citeacutee agrave deux reprises dans le stadiasme (l C 6 et 7) Certes sa mention ne srsquoaccompagne pas de la preacutecision τῶν Τερμησσέων Typallia est par ailleurs explicitement attesteacutee comme une polis quelques deacutecennies seulement avant lrsquoeacutepoque de Claude dans une deacutedicace de c 30 aC Mais drsquoautre part deux eacutepitaphes de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont lrsquoune du IIIe s pC montrent que Typallia deacutependait de Termessos la Grande 73 Est-ce donc avant ou apregraves lrsquoeacutepoque de Claude qursquoelle avait perdu son indeacutependance Agrave vrai dire crsquoest la position mecircme de Typallia localiseacutee de faccedilon certaine sur un site au Nord de Kitanaura sur la route menant de cette localiteacute termessienne vers la ville de Termessos qui doit faire consideacuterer que Typallia faisait elle aussi neacutecessairement partie du territoire de Termessos degraves lrsquoeacutepoque du stadiasme comme lrsquoont souligneacute agrave la fois F Onur et S Şahin 74 Il est remarquable que le stadiasme ne donne pourtant pas la preacutecision τῶν Τερμησσέων pour Typallia agrave la diffeacuterence de Kitanaura

Relevons enfin un dernier point relatif agrave ces deux localiteacutes appartenant lrsquoune explicitement lrsquoautre certainement au territoire de Termessos nrsquoest-il pas singulier qursquoelles soient mentionneacutees dans le stadiasme alors que la citeacute de Termessos ne faisait assureacutement pas partie de la province de Lycie 75 On a rappeleacute supra p 68 lrsquoopinion admise suivant laquelle les itineacuteraires du stadiasme parcourent la seule Lycie et mentionnent agrave lrsquoexteacuterieur de la province uniquement deux villes limitrophes Kibyra en Asie et Attaleia ldquode Pamphylierdquo Ne doit-on pas deacutesormais preacuteciser qursquoil en va de mecircme assureacutement pour Kitanaura et certainement pour Typallia Et ne faudrait-il pas retoucher en conseacutequence le traceacute de la frontiegravere nord-est de la Lycie en la faisant passer entre Ideacutebessos et Kitanaura Enfin la mention dans le stadiasme de Trabenna et drsquoOnobara localiteacutes assez proches de Termessos et drsquoAttaleia peut-elle toujours ecirctre utiliseacutee comme la preuve que les premiegraveres appartenaient degraves lors agrave la Lycie agrave la diffeacuterence des secondes 76

Revenant agrave la question du statut politique des localiteacutes du stadiasme on doit enfin remarquer que la Lycie orientale preacutesente quelques cas de localiteacutes qui furent drsquoapregraves drsquoautres sources sans doute dans lrsquoensemble posteacuterieures englobeacutees par telle de leurs voisines respectives Ainsi Onobara mentionneacutee dans le stadiasme comme relieacutee par un itineacuteraire agrave Trabenna (l C 9) apparaicirct comme ldquoeine Dorfgemeinderdquo de Trabenna mecircme drsquoapregraves plusieurs inscriptions drsquoeacutepoque impeacuteriale qui ne sont pas preacuteciseacutement dateacutees 77 De mecircme alors que le stadiasme nomme de faccedilon distincte Ideacutebessos Akalissos et Korma

eacutegalement vain de discuter la question tregraves controverseacutee de lrsquoidentiteacute des huit communauteacutes qui composaient Oktapolis Tietz 2003 273 eacutecarte lrsquoideacutee qursquoelle puisse avoir compteacute Hippoukocircmegrave et Symbra parce que preacuteciseacutement celles-ci sont mentionneacutees dans le stadiasme contra Şahin loc cit

71 Voir SEG 51 1829 TIB sv ldquoKosarardquo et ldquoMnarardquo Iplikccedilioğlu 2004 114 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218-223 Ccedilevik 2008 205-20772 Voir Nolleacute 1996 TIB sv ldquoDikitanaurardquo Iplikccedilioğlu 2004 112-113 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 214-217 Iplikccedilioğlu et al 2007

296-300 ndeg 214-219 Ccedilevik 2008 200-205 Kizgut amp Pimouguet-Peacutedarros 200873 Voir SEG 44 1113 51 1838-1839 (le ndeg 1839 deacutejagrave SEG 2 671) TIB sv ldquoTypalliardquo Iplikccedilioğlu 2004 106-108 et 114-115 Şahin

amp Adak 2007 230-232 Iplikccedilioğlu et al 2007 282-296 nos 201-213 Ccedilevik 2008 198-20074 F Onur dans Ccedilevik et al 2005 161 et 162 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 216 et 231-232 et p 218 219 et 235 sur le traceacute de la

frontiegravere entre Termessos et Phaseacutelis75 Voir Heberdey 1934 732-775 sv ldquoTermessos 1)rdquo col 749-750 TIB p 103-105 et sv ldquoTermessosrdquo autonomie de la citeacute consideacutereacutee

comme pamphylienne et rattachement administratif agrave la province de Lycie-Pamphylie agrave partir de la creacuteation de cette double province sous Vespasien (cf supra n 9)

76 Ainsi Onur 2005 162 et 163 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 et 23377 Voir Heberdey amp Kalinka 1896 36-37 ndeg 47-48 et SEG VI 622 Iplikccedilioğlu 2004 123 et n 135 mentionnant plusieurs autres

attestations ineacutedites de ldquoTrebennaten aus Onobarardquo TIB sv ldquoOnobarardquo et ldquoTrebennardquo Ccedilevik et al 2005 161-166 sur lrsquohistoire antique de la citeacute S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 233 et 236-237 Ccedilevik 2008 195-198 (ldquokatoikia under Trebennardquo)

74 ndash Denis Rousset

comme localiteacutes deacutefinissant deux itineacuteraires (l C 1-2) les Akalisseis Idebesseis et Kormeis apparaissent dans des inscriptions de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont certaines sont dateacutees du IIIe s comme unis dans une ldquosympolitierdquo formeacutee autour drsquoAkalissos 78

Reacutecapitulant les cas examineacutes on voit que le stadiasme mentionne en 45 pC drsquoune part trois ou quatre localiteacutes qui nrsquoeacutetaient alors pas indeacutependantes cela est certain pour Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως et Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων vraisemblable pour Κόσαρα τῆς Μναρικῆς et pour Typallia Il y a drsquoautre part deux localiteacutes Akarassos et Kodopa qui sous Ceacutesar avaient eu un rang secondaire il est possible que la seconde soit devenue une citeacute ulteacuterieurement agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Inversement il y a trois localiteacutes Onobara Ideacutebessos et Korma qui apparaissent agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale en particulier dans des sources posteacuterieures au stadiasme comme ayant un rang secondaire deacutependant drsquoune de leurs voisines ou englobeacutees dans une sympolitie Agrave ces exemples on pourrait enfin ajouter le cas certes un peu diffeacuterent de Kastabara dont lrsquoexistence a eacuteteacute reacuteveacuteleacutee par sa mention dans le stadiasme 79 si lrsquoon accepte la localisation reccedilue agrave Deliktaş-Darıoumlzuuml site qui srsquoavegravere avoir appartenu au IIe s et au IIIe s pC agrave la citeacute de Tlos il faudra admettre que Kastabara indeacutependante sous Claude fut ensuite englobeacutee par sa voisine meacuteridionale

Est-il donc possible de faire du stadiasme la pierre de touche du statut de citeacute et drsquoen infeacuterer tant de changements de statut suivant des sens qui selon les cas seraient opposeacutes Les cas de Lyrnai et de Kitanaura contreviennent de toute eacutevidence agrave cet emploi ils interdisent de faire de la mention drsquoune localiteacute le sucircr indice drsquoun statut autonome

La mention dans le stadiasme ne peut ecirctre consideacutereacutee comme un brevet de citeacute Si tel eacutetait lrsquoobjet du stadiasme on devrait drsquoailleurs srsquoeacutetonner de lrsquoabsence drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba qui du moins pour les deux premiegraveres devaient ecirctre des citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude 80 Comme on lrsquoa mis en eacutevidence preacuteceacutedemment le stadiasme est une liste drsquoitineacuteraires drsquoune part mesureacutes drsquoautre part en partie ameacutenageacutes reacutepareacutes ou construits sous la conduite des Romains les lieux de deacutepart ou drsquoarriveacutee des itineacuteraires ainsi que quelques lieux intermeacutediaires mentionneacutes au passage sont des points ou des nœuds routiers Certes la plupart drsquoentre eux sont les centres urbains de communauteacutes qui sans aucun doute avaient agrave lrsquoeacutepoque de Claude le statut de citeacute Mais ce nrsquoest assureacutement pas le cas de tous

Des deux inscriptions du pilier de Patara la deacutedicace du monument par les Lyciens (face A) inscrite en 45-46 pC nous montre les Lyciens approuvant le nouvel ordre administratif et institutionnel mis en place lors de la reacuteduction en province Ainsi le message ideacuteologique de la conquecircte eacutetait partageacute et repris agrave leur compte par les Lyciens toujours fidegraveles agrave Rome mais deacutesormais conquis Crsquoest ce qursquoillustre eacutegalement la deacutedicace contemporaine graveacutee sur lrsquoautel de Claude entre Myra et Limyra qui montre aussi lrsquoœuvre routiegravere que la conquecircte amena sans deacutelai en Lycie Centrale

Lrsquoinscription des faces B et C qui est contemporaine de ces deux deacutedicaces ou bien de peu posteacuterieure est agrave la diffeacuterence de celles-ci toute de sobrieacuteteacute la reacutedaction de son preacuteambule (l B 1-8) et la mesure originelle des distances en milles me paraissent indiquer qursquoelle eacutemane des autoriteacutes romaines Est-ce dans le mecircme sens qursquoil faut interpreacuteter lrsquoabsence apparente de Boubocircn et de Komba qui serait sans doute singuliegravere dans un texte reacutedigeacute par les Lyciens Crsquoest cependant agrave lrsquointention des Lyciens que toutes les distances furent finalement converties en stades peut-ecirctre par un reacutedacteur local Ainsi lrsquoinscription concilie-t-elle les points de vue sinon de ses reacutedacteurs et de ses lecteurs du moins assureacutement des autoriteacutes romaines et des Lyciens devenus provinciaux

Si spectaculaire que soit le pilier de Patara et riches les inscriptions qursquoil porte il faut de faccedilon judicieuse mesurer lrsquoapport du stadiasme agrave la geacuteographie historique de la Lycie impeacuteriale La deacutecouverte de ce texte a permis de notables progregraves dans notre connaissance de la toponymie lycienne et dans lrsquoidentification des localiteacutes et des vestiges archeacuteologiques On doit en revanche se garder de le surinterpreacuteter pour lrsquohistoire des voies de communication et pour la geacuteographie des citeacutes-Eacutetats et se deacutefier de lrsquoamplification rheacutetorique propre au texte comme de notre propension agrave en tirer une regravegle geacuteneacuteralisante La liste du stadiasme mentionne des localiteacutes qui ne sont pas toutes les centres urbains de citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude Entre

78 Voir notamment TAM II 830 834 et 902 Jameson 1974a 41-42 et 1974b 216 TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 212-214 Kizgut et al 2009

79 L B 34 cf supra n 680 Cf supra p 65 et n 7 Aperlai est agrave la tecircte drsquoune sympolitie au Ier s pC cf IGR III 690 et SEG 52 1452 TIB sv Boubocircn frappe

monnaie sous Auguste sur un Seacutebasteion deacutedieacute sous Neacuteron figurent deux deacutedicaces nommant le Conseil et du Peuple de Boubocircn ainsi que le gouverneur de Lycie cf TIB sv Kokkinia 2008 7-8 35-38 ndeg 6 et 9 et p 160 Komba nrsquoest pas attesteacutee comme citeacute avant Ptoleacutemeacutee (533) et une inscription du IIIe s pC TAM II 734 TIB sv

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 75

ces localiteacutes ou lieux drsquoeacutetape la liste eacutenumegravere des itineacuteraires qui existaient degraves avant cette eacutepoque tantocirct les Romains se contentegraverent drsquoen recenser la longueur mesurant ainsi tout lrsquoespace de la nouvelle province tantocirct ils ameacutenagegraverent et reacuteparegraverent des routes existantes tantocirct enfin ils construisirent des routes comme lrsquoillustre le monument sis sur la voie entre Myra et Limyra Lrsquoinscription si elle conduit agrave chercher sur le terrain les traces mateacuterielles du reacuteseau viaire qui parcourait la Lycie ne nous autorise pas agrave les dater toutes en retour de lrsquoeacutepoque de Claude Ce sont agrave lrsquoinverse les progregraves de notre connaissance archeacuteologique eacutepigraphique et numismatique qui nous autoriseront agrave mesurer plus preacuteciseacutement lrsquoeffet reacuteel de lrsquoœuvre proclameacutee par le pilier de Patara et agrave deacutenombrer plus exactement les citeacutes que comptait la Lycie pacifieacutee par Rome

Reacutefeacuterences bibliographiques

ndash Euploia La Lycie et la Carie antiques p 439 agrave 462

AbreacuteviAtions

Beazley ARV2 J D Beazley Attic Red-figure Vase-painters 2e eacutedition Oxford 1963

FdX I Fouilles de Xanthos I P Demargne Les piliers funeacuteraires Paris 1958

FdX II Fouilles de Xanthos II H Metzger Lrsquoacropole lycienne Paris 1963

FdX IV Fouilles de Xanthos IV H Metzger Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Paris 1972

FdX V Fouilles de Xanthos V P Demargne Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris 1974

HTC P Debord et E Varinlioğlu dir Les hautes terres de Carie Bordeaux 2001

IPArk G Thuumlr et H Taeuber eacuted Prozeszligrechtliche Inschriften der griechischen Poleis Arkadien (IPArk) Vienne 1994

Labraunda J Crampa eacuted Labraunda Swedish Excavations and Researches The Greek Inscriptions 13-133 Lund 1972

R ndash O P J Rhodes et R Osborne Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford 2003

Sinuri L Robert eacuted Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa I Paris 1945

Tod M N Tod eacuted A Selection of Greek Historical Inscriptions I-II 2nd ed Oxford 1946-1948

Charisteria (1930) Charisteria Alois Rzach zum achtzigsten Geburtstag dargebracht

Ancient Anatolia (1986) Ancient Anatolia Aspects of Change and Cultural Development Essays in honor of M J Mellink Madison

Catalogue of Ancient Near Eastern Seals (1966) Catalogue of Ancient Near Eastern Seals in the Ashmolean Museum I Oxford

La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens (2007) La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens de Tyr agrave Carthage catalogue de lrsquoexposition Paris Institut du monde arabe 6 novembre 2007-20 avril 2008 Paris

Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia (2006) Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Antalya

The Aegean and the Near East (1956) The Aegean and the Near East Studies presented to Hetty Goldman on the occasion of her Seventy-fifth Birthday New York

Xanthos 1998 Xanthos en Turquie de la Perse agrave Byzance Dossiers drsquoarcheacuteologie Dijon

Iasos tra VI e IV sec a C Iasos tra VI e IV sec aC Miscellanea storico-archeologica Supplemento al volume 81deg degli Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara a a 181deg 2003-2004 Ferrara

Rumscheid Fr dir (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 13 bis 15 Oktober 2005 Bonn

Piri Reis eacuted E Z Oumlkte trans V Ccedilabuk (1988) Kitab-ı Bahriye II Ankara

Agora XIII BA Sparkes amp L Talcott The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 131-2 Black and plain pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC Princeton 1970

Agora XXXIII S I Rotroff The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 33 The Hellenistic Pottery The plain wares Princeton 2006

Kerameikos XI I Scheibler Kerameikos Ergebnisse der Ausgrabungen XI Die griechische Lampen Berlin 1976

Labraunda II1 P Hellstroumlm Labraunda Swedish excavations and researches II1 Pottery of Classical and late date terracotta lamps and glass (ActaAthen-4o 521) Lund 1965

Labraunda III2 J Crampa Labraunda Swedish excavations and researches III2 The Greek inscriptions I 1-12 (Period of Olympichos) (ActaAthen-4o 531) Lund 1965

Maussolleion at

Halikarnassos 7 L Vaag V Noslashrskov amp J Lund The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramic material and other finds from selected contexts Aarhus 2002

Milet III6 A Peschlow-Bindokat Milet Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 III6 Feldforschungen im Latmos Berlin 2005

440 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

NS A Maiuri Nuova Silloge epigrafica di Rodi e Cos Florence 1925

Olynthos V D M Robinson Excavations at Olynthos V Mosaics vases and lamps of Olynthos found in 1928 and 1931 (1933)

Olynthos XIII D M Robinson Excavations at Olynthos XIII Vases found in 1934 and 1938 (1950)

BMC Caria B V Head A Catalogue of the Greek Coins in the British Museum Greek Coins of Caria Cos Rhodes amp C Londres 1897

SNG Muumlnchen H R Baldus Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen 22Heft Karien Munich 2006

SNG Tuumlbingen D Mannsperger Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Muumlnzsammlung der Universitaumlt Tuumlbingen 5Heft Karien und Lydien Munich 1994

bibliogrAphie

Abbasoğlu H et W Martini eacuted (2003) Die Akropolis von Perge Band 1 Survey und Sondagen 1994-1997 Mayence

Adak M (2004) ldquoLokalisierung von Olympos und Korykos in Ostlykienrdquo Gephyra 1 27-52

Adam J-P (1981) Lrsquoarchitecture militaire grecque Paris

Adiego I J (1994) ldquoEl nombre cario Hecatomnordquo CFC(G) ns 4 247-256

mdash (1998) ldquoDie neue Bilingue von Kaunos und das Problem des karischen Alphabetsrdquo in Bluumlmel et al 1998 57-79

mdash (2000) ldquoLa inscripcioacuten greco-caria de los Hecatoacutemnides en el santuario de Sinurirdquo Kadmos 39 133-157

mdash (2007) The Carian Language With an appendix by K Konuk Leyde-Boston

mdash (2010) ldquoRecent Developments in the Carian Deciphermentrdquo in van Bremen amp Carbon 2010 147-176

mdash (2013) ldquoCarian Identity and Carian Languagerdquo in Henry 2013 15-20

Adiego I J P Debord et E Varinlioğlu (2005) ldquoLa stegravele caro-grecque drsquoHyllarima (Carie)rdquo REA 107 601-653

Ager S L (1996) Interstate Arbitrations in the Greek World 337-90 BC Berkeley

Akarca A (1952) ldquoMylasarsquoda Hellenistik bir Mezarrdquo Belleten 16 367-405

mdash (1959) Les monnaies grecques de Mylasa Bibliothegraveque de lrsquoInstitut Franccedilais drsquoArcheacuteologie drsquoIstanbul I Paris

mdash (1971) ldquoBeccedilinrdquo Belleten 25 3-37

Aringkerstad T (2000-2001) ldquoHellenistic-Roman Chamber Tombs at Milas Swedish Excavations 1938rdquo Opuscula Atheniensia 25-26 9-24

Aksakal A H (2003) Manisarsquonın Bilinmeyen Değerleri Manisa

Aktaş Ş (2009) ldquoStadiumrdquo in Işık 2009 358-359

Akurgal E (1941) Griechische Reliefs des VI Jahrhunderts aus Lykien Berlin

mdash (1961) Die Kunst Anatoliens von Homer bis Alexander Berlin

mdash (1993) Anadolu Uygarlıkları Ankara

Alston R et O van Nijf eacuted (2008) Feeding the Ancient Greek City Londres

Andersen S (2007) The Tylos Period Burials in Bahrain Volume I The Glass and Pottery Vessels Aarhus

Anderson-Stojanović V R (1987) ldquoThe Chronology and Function of Ceramic Unguentariardquo AJA 91 105-122

mdash (1992) Stobi The Hellenistic and Roman Pottery Princeton

Andrewes A (1938) ldquoEunomiardquo CQ 32 89-102

Andrianou D (2006) ldquoChairs Beds and Tables Evidence for Furnished Interiors in Hellenistic Greecerdquo Hesperia 75 219-266

Angeli Bertinelli M G et A Donati eacuted (2010) Cittagrave e territorio La Liguria e il mondo antico Atti del IV incontro internazionale di storia antica Gecircnes

Arık O (2007) ldquoOn the Ceramics found in the Preliminary Phase of the Peccedilin Excavationrdquo in Boumlhlendorf-Arslan et al 2007 523-530

Armstrong D et J J Walsh (1986) ldquoSIG 593 The letter of Flamininus to Chyretiaerdquo CPh 81 32-46

Arqueacute M-C S Lemaicirctre et S Y Waksman (2012) ldquoLes ceacuteramiques de cuisson en Lycie romaine essai de deacutefinition des faciegraves morphologiques et drsquoapprovisionnement en Meacutediterraneacutee orientalerdquo in Batigne-Vallet 2012 141-153

Arthur P (2007) ldquoPots and boundaries On cultural and economic areas between Late Antiquity and early Middle Agesrdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 15-27

Asheri D (1966) Distribuzioni di terra nellrsquoantica Grecia Turin

Ashmole B (1951) ldquoDemeter of Cnidusrdquo JHS 1951 13-28

Ashton G (1995) Ancient Megisti The Forgotten Kastellorizo Nedlands WA

Ashton R H J et A R Meadows (2008) ldquoThe Letoon Deposit Lycian League Coinage Rhodian Plinthophori and Pseudo-Rhodian Drachms from Haliartos (yet again) and Asia Minorrdquo NC 168 111-134

Aybek S et A K Oumlz eacuted (2010) Metropolis Ionia II The Land of the Crossroads Essays in Honour of Recep Mericcedil Istanbul

Aydaş M (2006) ldquoGladiatorial Inscriptions from Stratoniceia in Cariardquo EA 39 105-110

Aydınoğlu Uuml et A K Şenol eacuted (2010) Olive Oil And Wine Production in Anatolia during Antiquity Symposium Proceedings Istanbul

Babelon E (1907) Traiteacute des monnaies grecques et romaines II Description historique Tome 1 Comprenant les monnaies grecques depuis les origines jusqursquoaux guerres meacutediques Paris

Badie A S Lemaicirctre et J-C Moretti (2004) ldquoLe theacuteacirctre du Leacutetocircon de Xanthos Eacutetat des recherches en 1999rdquo Anatolia Antiqua 12 145-186

Bailey D M (1988) A Catalogue of the Lamps in the British Museum III Roman Provincial Lamps Londres

Balandier Cl (2002) ldquoLa deacutefense des territoires agrave Chypre de lrsquoeacutepoque archaiumlque aux invasions arabesrdquo DHA 281 175-206

mdash (2010a) Les fortifications au service de lrsquohistoire histoire de la deacutefense de Chypre de lrsquoeacutepoque chypro-archaiumlque aux invasions arabes Paris

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 441

mdash (agrave paraicirctre) La deacutefense de la Palestine aux peacuteriodes acheacutemeacutenide et helleacutenistique Eacutetude historique et archeacuteologique

Baldıran A (1990) Stratonikeia Nekropol Buluntuları thegravese ineacutedite Konya

mdash (1999) ldquoStratonikeiarsquodan Unguentariumlarrdquo Selccediluk Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi 4 Konya 335-356

Balot R K (2009) ldquoThe Virtue Politics of Democratic Athensrdquo in Salkever 2009 271-299

Bammer A (1968-1971) ldquoBeitraumlge zur ephesischen Architektur I Zum Eckkapitell eines Ringhallentempelsrdquo OumlJh 49 1-22

mdash (1974) ldquoZu den Kapitellen des Altares von Pergamonrdquo FuB 16 183-190

mdash (2007) ldquoLrsquoArchitecture helleacutenistique en Asie Mineure et ses concepts reacutetrospectifs et anticipantsrdquo in Images et moderniteacute helleacutenistiques Appropriation et repreacutesentation du monde drsquoAlexandre agrave Ceacutesar Rome 91-101

Baran A (2004) ldquoBeccedilin Zeus Karios () Tapınağırdquo I ve II Arkeolojik Araştırmaları Sempozyumu Ankara 19-38

mdash (2009) ldquoKarian Architecture before the Hekatomnidsrdquo in Rumscheid 2009 291-313

Barnett R D (1957) The Nimrud Ivories Londres

mdash (1980) ldquoA Winged Goddess of Wine on an Electrum Plaquerdquo AS 30 169-178

Başaran C A Yalccedilın et M Tombul (1998) ldquo1995 Yılı Skepsis Aşağı Kent ve Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo VIII MKKS (7-9 Nisan 1997 Kuşadası) Ankara 551-585

Batigne-Vallet C eacuted (2012) Les ceacuteramiques communes comprises dans leur contexte reacutegional Faciegraves de consommation et mode drsquoapprovisionnement Actes de la table ronde organiseacutee agrave Lyon les 2 et 3 feacutevrier 2009 Lyon

Bats M (1993) ldquoLa vaisselle culinaire comme marqueur culturel lrsquoexemple de la Gaule meacuteridionale et de la Grande-Gregravece (ive-ier s av J-C)rdquo Terre cuite et socieacuteteacute la ceacuteramique document technique eacuteconomique culturel XIVe Rencontre internationale drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire drsquoAntibes Actes des rencontres 21-22-23 octobre 1993 Juan-les-Pins 407-425

Baughan E P (2004) Anatolian Funerary Klinai Tradition and Identity Thegravese PhD University of California Berkeley

Bean G E et J M Cook (1955) ldquoThe Halicarnassus Peninsulardquo ABSA 50 56-170

mdash (1957) ldquoThe Carian Coast IIIrdquo ABSA 52 58-146

Bellinger A R et P Grierson (1973) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbartion Oaks Collection and in the Whittemone Collection Vol I Washington

Bencivenni A (2003) Progetti di riforme costituzionali nelle epigrafi greche dei secoli IV-II aC Bologne

Benter M (2009) ldquoHydas eine befestigte Houmlhensiedlung auf der Bozburun-Halbinselrdquo in Rumscheid 2009 481ndash501

Berg W (1979) ldquoHecate Greek or lsquoAnatolianrsquo rdquo Numen 21 128-140

Berg Brise M (2004) ldquoHellenistic and Early Roman Pottery from Halikarnassosrdquo in Isager amp Pedersen 2004 177-189

Berges D (2006) Knidos Beitraumlge zur Geschichte der archaischen Stadt Mayence

Berns C et H von Hesberg eacuted (2002) Patris und Imperium Kulturelle und politische Identitaumlt in den Staumldten in den

roumlmischen Provinzen Kleinasiens in der fruumlhen Kaiserzeit Kolloquium Koumlln November 1998 Cologne

Berti F (1993) Iasos di Caria Arslantepe Hierapolis Iasos Kyme Scavi archaeologici Italiani in Turchia Venise 189-249

mdash (2004) ldquoAppunti per lo studio dei vasi attici a figure rosse di Iasosrsquo in Iasos tra VI e IV sec aC 101-117

mdash (2005) ldquoDigressioni su alcune anfore panatenaiche offerte votive e culti nellrsquoagora di Iasosrdquo in Pierobon Benoit 2005 116-129

Berti F et C Franco (2006) ldquoNote su frammenti di ceramica attica con graffitirdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 21-28

Berti F et V Graziano (1994) Iasos Catane

Berti F et L Innocente (1998) ldquoDue nuovi graffiti in alfabeto cario da Iasosrdquo in Bluumlmel et al 1998 137-142

mdash (2005) ldquoGraffito cario su piede di coppa atticardquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 11 20-21

Berti F R Fabiani Z Kızıltan et M Nafissi eacuted (2010) Wandering Marbles of Iasos at the Istanbul Archaeological Museum Istanbul

Bessac J-Cl (1993) Lrsquooutillage traditionnel du tailleur de pierre De lrsquoAntiquiteacute agrave nos jours Paris

Beyer D (1997) ldquoEmar et Ougarit reacuteflexions sur la glyptique de deux villes de Syrie du Nord vers la fin de lrsquoacircge du bronzerdquo in Caubet 1997 171-183

Biagi S (2008) ldquoLe stadiasmos de Patara et la deacutefinition de lrsquoespace romain dans la nouvelle province de Lycie-Pamphylierdquo Res Antiquae 5 299-307

Bianco E (2000) ldquoChabrias Atheniensisrdquo RSA 30 47-72

Bilde PG V Noslashrskov et P Pedersen eacuted (1999) Hvad fandt vi Aarhus

Bilgin A R Dinccedil et M Oumlnder (1996) ldquoLydiarsquodaki iki Tuumlmuumlluumlsrsquode Temizlik Kazısı Ccedilalışmalarırdquo ADerg 4 207-222

Bingoumll O (19761977) ldquoDie Dachziegel von Bayrakli (Alt-Smyrna)rdquo Anadolu 20 19761977 63-81

mdash (1980) Das ionische Normalkapitell in hellenistischer und roumlmischer Zeit in Kleinasien IstMitt Beiheft 20 Tubingen

Birley A R (2005) The Roman Government of Britain Oxford

Blaise F (2006) ldquoPoetics and Politics Tradition re-worked in Solonrsquos Eunomia [Poem 4]rdquo in Blok amp Lardinois 2006 114-133

Blok J H et A P M H Lardinois eacuted (2006) Solon of Athens New Historical and Philological Approaches Leyde

Blondeacute F (2007) Les ceacuteramiques drsquousage quotidien agrave Thasos au IVe siegravecle avant J-C Eacutetudes Thasiennes XX Paris

Blum H B Faist P Pfaumllzner et A-M Wittke eacuted (2002) Bruumlckenland Anatolien Ursachen Extensitaumlt und Modi des Kulturaustausches zwischen Anatolien und seinen Nachbarn Tuumlbingen

Bluumlmel W (1990) ldquoZwei neue Inschriften aus Mylasa aus der Zeit des Maussollos rdquo EA 16 29-43

mdash (1991) Die Inschriften der Rhodischen Peraia IK 38 Bonn

mdash (1992a) Die Inschriften von Knidos I IK 41 Bonn

mdash (1992b) ldquoEinheimische Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo EA 20 7-34

442 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1993) ldquoSGDI 5727 (Halikarnassos) eine Revisionrdquo Kadmos 32 1-18

mdash (1994a) ldquoTwo New Inscriptions from the Cnidian Peninsula Proxeny Decree for Epameinondas and a Funeral Epigramrdquo EA 23 157-159

mdash (1994b) ldquoUumlber die chronologische und geographische Verteilung einheimischer Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo in Giannotta et al 1994 65-86

mdash (1995) ldquoInschriften aus Karien Irdquo EA 25 35-64

mdash (2002) ldquoNeue Fragmente der Pachturkunden aus Amosrdquo EA 34 107-111

mdash (2004) ldquoNeue Inschriften aus Karien II Mylasa und Umgebungrdquo EA 37 1-43

Bluumlmel W et A Kızıl (2004) ldquoEine neue karische Inschrift aus der Region von Mylasardquo Kadmos 43 131-138

Bluumlmel W P Frei et Chr Marek eacuted (1998) Colloquium Caricum Akten der internationalen Tagung uumlber die karisch-griechische Bilingue von Kaunos 3110-1111997 in Feusisberg bei Zuumlrich Kadmos 37 57-79

Boardman J et G Buchner (1966) ldquoSeals from Ischia and the Lyre-Player Grouprdquo JDAI 81 1-62

Boardman J (1967) Excavations in Chios 1952-1955 Greek Emporio Londres

mdash (1968) Archaic Greek Gems Schools and Artists in the Sixth and Early Fifth Centuries BC Londres

mdash (1970) Greek Gems and Finger Rings Londres

mdash (1990) ldquoThe Lyre Player Group of Seals an Encorerdquo AA 1 1-17

mdash (2000) Persia and the West An Archaeological Investigation of the Genesis of Achaemenid Art Londres

mdash (2003) Die Perser und der Westen Mayence

Bockisch G (1969) ldquoDie Karer und ihre Dynastenrdquo Klio 51 117-75

Boedeker D (1983) ldquoHecate a Transfunctional Goddessrdquo TAPhA 113 79-93

Boumlhlendorf-Aslan B A O Uysal et J Witte-Ott eacuted (2007) Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeology Contexts Proceedings of the First International Symposium on Late Antique Byzantine Seljuk and Ottoman pottery and tiles in archaeological context Ccedilanakkale 1-3 June 2005 Byzas 7 Istanbul

Bonifay M et J-C Treacuteglia eacuted (2007) LRCW2 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1662 (I)

Borchhardt J (19691970) ldquoEin Totengericht in Lykien Zum Grabmal des χntildetabura in Limyrardquo IstMitt 19-20 187-222

mdash (1975) Myra eine lykische Metropole in antiker und byzantinischer Zeit Istanbuler Forschungen Band 30 Berlin

mdash (1991) ldquoEin Ptolemaion in Limyrardquo RA 309-322

mdash (1993) Die Steine von Zẽmuri Archaumlologische Forschungen an den Verborgenen Wassern von Limyra Vienne

mdash (1990a) ldquoKunst in Lykienrdquo in Borchhardt et al 1990 45-49

mdash (1990b) ldquoDas Heroon von Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 75-78

Borchhardt J et G Dobesch eacuted (1993) Akten des II Internationalen Lykien-Symposium Vienna 6-12 mai 1990 Vienne

Borchhardt J H Eigner M Pesditschek et P Ruggendorfer eacuted (1997-1999) ldquoArchaumlologisch-sprachwissenschaftliches Corpus der Denkmaumller mit lykischer Schriftrdquo Anzeiger OumlAW phil-hist Kl 1342 Vienne 11-96

Borchhardt J R Jacobek et A Dinstl eacuted (1990) Goumltter Heroen Herrscher in Lykien Munich

Borchhardt J G Neumann et K Schulz (2003) ldquoTuminehiTymnessosrdquo Adalya 6 21-89

Borchhardt J et S Şişmanoğlu (1999) ldquoDas Diptychon von TubureTyberissosrdquo in Scherrer et al 1999 275-297

Borchhardt J et G Stanzl (1990) ldquoEin hellenistischer Bau des Herrscherkultes Das Ptolemaion in Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 79-84

Borza E N et O Palagia (2007) ldquoThe Chronology of the Macedonian Royal Tombs at Verginardquo JdI 122 81-124

Bousquet J (1992) ldquoLes inscriptions du Leacutetocircon en lrsquohonneur drsquoArbinas et lrsquoeacutepigramme grecque de la stegravele de Xanthos Lrsquoinscription bilingue de Deacutemokleidegraves et les inscriptions lyciennes unilinguesrdquo in Fouilles de Xanthos IX1 Paris 155-199

Bowden W L Lavan et C Machado eacuted (2004) Recent Research on the Late Antique Courtryside Leyde-Boston

Bowersock G W (1983) Roman Arabia New York

Boyd Th D (1978) ldquoThe Arch and the Vault in Greek Architecturerdquo AJA 82 83-100

Boysal Y (1970) ldquoTurgut Kazısı 1969 Yılı Raporurdquo Anadolu 12 63-78

mdash (1998) ldquo1996 Yılı Stratonikeia Ccedilalışmalarırdquo KST 19-2 153-160

Boysal Y et M Kadıoğlu (1999) ldquo1997 Yılı Stratonikeia Nekropol Ccedilalışmalarırdquo KST 20-2 215-228

Bracke H (1993) ldquoPisidia in Hellenistic times (334-325 BC)rdquo in Waelkens 1993 15-35

Brandt B V Gassner et S Ladstaumltter eacuted (2005) Synergia Festschrift fuumlr Friedrich Krinzinger II Vienne

Bresson A (1991) Recueil des inscriptions de la Peacutereacutee rhodienne Paris-Besanccedilon

mdash (2007a) ldquoUnity Diversity and Conflict in Hellenistic Lyciardquo in Elton amp Reger 2007 73-79

mdash (2007b) ldquoLes Cariens ou la mauvaise conscience du barbarerdquo in Urso 2007 209-228

Bresson A P Brun et E Varinlioğlu (2001) ldquoLes Inscriptions Grecques et Latinesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 81-305

Bresson A P Brun R Descat et K Konuk (2005) ldquoUn deacutecret honorifique des Kodapeis (Carie du Sud)rdquo REA 107 69-81

Bresson A et R Descat eacuted (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au IIe s aC Bordeaux

Bresson A D Rousset et J-M Carbon (2007) ldquoLes estampages du fonds Louis Robertrdquo CRAI 2 643-660

Briant P (1992) Darius les Perses et lrsquoEmpire Paris

mdash (1996) Histoire de lrsquoempire perse Paris

Brijder H A G eacuted (1984) Ancient Greek and Related Pottery Proceedings of the International Vase Symposium in Amsterdam 12-15 Avril 1984 Amsterdam

Broneer O (1930) Corinth IV Terracotta Lamps Athegravenes

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 443

Bruer S G et M Kunze (2010) Der Stadtplan von Patara und Beobachtungen zu den Stadtmauern Patara I 1 Istanbul

Brun P (1994) ldquoLes fortifications drsquoHyllarima Philon de Byzance et Pleistarchosrdquo in Debord amp Descat 1994 193-204

mdash (2001) ldquoLes sites archeacuteologiquesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 23-75

mdash (2007a) ldquoLa Carie et les Cariens vus depuis Athegravenes au Ve siegraveclerdquo in Brun 2007b 13-32

mdash eacuted (2007b) Scripta Anatolica Hommages agrave Pierre Debord Bordeaux

Bruneau Ph (1970a) Recherches sur les cultes de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Paris

mdash (1970b) ldquoTombes drsquoArgosrdquo BCH 94 437-531

mdash (1970c) Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la maison des Comeacutediens La vaisselle Paris

Bruns-Oumlzgan Chr (1987) Lykische Grabreliefs des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Tuumlbingen

mdash (2002) ldquoEine fruumlhkaiserzeitliche Stoa in Knidos und ihre Funderdquo in Berns amp Hesberg 2002 247-256

mdash (2004) Knidos A Guide to the Ancient Site Konya

mdash (2005) ldquoAttische Bildhauer in Knidosrdquo in Strocka 2005 179-191

Bryce T R (1986) The Lycians I The Lycians in Literary and Epigraphic Sources Copenhague

Buchholz H G (1978) ldquoTamassos Zypern 1974-1976 3 Berichtrdquo AA 155-230

Buckler J (1980) The Theban Hegemony 371-362 BC Cambridge-Londres

mdash (1998) ldquoEpameinondas and the new inscription fron Knidosrdquo Mnemosyne s IV 51 192-205

mdash (2003) Aegean Greece in the Fourth Century BC Leyde-Boston

Buraselis K (2008) ldquoThe Problem of the Ptolemaic Sibling Marriage A Case of Dynastic Acculturationrdquo in McKechnie amp Guillaume 2008 291-302

Burkert W (1992) The Orientalizing Revolution Cambridge

mdash (2001) ldquoLa religione greca allrsquoombra dellrsquoOriente i livelli dei contatti e degli influssi rdquo in Ribicini et al 2001 21-30

Burn L (2004) Hellenistic Art From Alexander the Great to Augustus Los Angeles

Buschor E (1950) Maussollos und Alexander Munich

Buschmann K (1992) ldquoHızırlık bei Fethiye das altlykische Telebehirdquo AST 10 429-438

Buumlyuumlkyoumlruumlk F et C Tibet (1999-2000) ldquo1998-1999 Yılı Antalya Doğu Nekropoluuml Kurtarma Kazılarırdquo Adalya 4 115-171

Cahn H A (1970) Knidos Die Muumlnzen des sechsten und fuumlnften Jahrhunderts v Chr Berlin

Canciani F et F W von Hase (1979) La tomba Bernardini di Palestrina Rome

Cannadine D et S Price eacuted (1987) Rituals of Royalty Power and Ceremonial in Traditional Societies Cambridge

Caputo V eacuted (2008) Iasos in Etagrave Romana Miscellanea storico-archeologica Suppl au vol 83-84 de Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Ferrare

Cargill J (1981) The Second Athenian League Empire or Free Alliance Berkeley-Los Angeles-Londres

Carney E D (2005) ldquoWomen and Dunasteia in Cariardquo AJPh 126 65-91

Carubba O (1993) ldquoDynasten und Staumldte Sprachliche und sonstige Bemerkungen zu den Namen auf den lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 11-25

Carstens A M (1999a) Death Matters Funerary Architecture on the Halikarnassos Peninsula Thegravese Copenhague

mdash (1999b) ldquoSepulchral Architecture on the Halicarnassos Peninsulardquo in Proceedings of the XVth International Congress of Classical Archaeology Amsterdam July 12-17 1998 109-111

mdash (2002) ldquoTomb Cult on the Halikarnassos Peninsulardquo AJA 106 391-409

mdash (2006) ldquoCypriot chamber tombsrdquo in Wriedt Soslashrensen amp Winther Jacobsen 2006 125-179

mdash (2008) ldquoTombs of the Halikarnassos Peninsula ndash the Late Bronze and Early Iron Agerdquo in Pedersen 2008 52-118

mdash (2009) Karia and the Hekatomnids The Creation of a Dynasty Oxford

mdash (2013) ldquoDivine Kingship at the City Centrerdquo in Henry 2013

mdash (agrave paraicirctre) ldquoBridging the boundary the sacrificial deposit of the Maussolleion of Halikarnassos and its symbolic languagerdquo in Draycott C et M Stamatopoulou eacuted Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Carte geacuteologique de Turquie (1963) feuillet Konya 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964a) feuillet Denizli 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964b) feuillet Izmir 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1997) feuillets Fethiye L8 L9 M8 M9 et Antalya L10 M10-M11 1100000e Maden Tetkik ve Arama genel muumlduumlrluumlğuuml Ankara

Carter J C (1970) ldquoRelief Sculptures from the Necropolis of Tarantordquo AJA 74 125-137

Cataldi S eacuted (2004) Poleis e Politeiai Atti del Convegno Internazionale di Storia Greca (Torino 2002) Alexandrie

Caubet A eacuted (1997) De Chypre agrave la Bactriane Les sceaux du Proche-Orient ancien Actes du colloque international Museacutee du Louvre 18 mars 1995 Paris

mdash (1998) Lrsquoart des modeleurs drsquoargile Antiquiteacutes de Chypre Coroplastique 2 Paris

Cavalier L (2005) Architecture romaine drsquoAsie Mineure Les monuments de Xanthos et leur ornementation Bordeaux

mdash (2006) ldquoObservations sur lrsquoarchitecture de Xanthos agrave lrsquoeacutepoque archaiumlquerdquo REA 108 327-354

mdash (2007) ldquoHorrea drsquoAndriakegrave et Patara un nouveau type drsquoeacutedifice fonctionnel en Lycie agrave lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo REA 109 51-65

mdash (2012) ldquoDeux nouveaux temples agrave Limyra rdquo in Seyer 2012 133-139

Ccedilevik N (2008) ldquoNortheast Lycia The New Evidence - Results from the Past Ten Years from the Bey Mountains Surface Surveysrdquo Adalya 11 189-233

Ccedilevik N B Varkıvanccedil et E Akyuumlrek eacuted (2005) Trebenna tarihi arkeolojisi ve doğası Trebenna its history archaeology and natural environment Istanbul

444 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Ccedilevik N et I Pimouguet-Peacutedarros (2010) ldquoFortifications et systegraveme deacutefensif de Myra Recherches 2009rdquo Anatolia Antiqua 18 243-275

Chambers M A (1955) ldquoThe Twelve Gods at Cosrdquo HThR 48 153-154

Chantraine P (1999) Dictionnaire eacutetymologique de la langue grecque Paris

Chapoutier F (1934) Les Dioscures au service drsquoune deacuteesse Paris

Chiekova D (2008) Cultes et vie religieuse dans les citeacutes du Pont Gauche (VIIe ndash Ier s avant J C) Berne

Childs W A P et P Demargne (1989) Le monument des Neacutereacuteides Le decor sculpteacute Fouilles de Xanthos VIII Paris

Choisy A (1876) ldquoNote sur les Tombeaux Lydiens de Sardesrdquo RA 32 73-81

Ccedililingiroğlu A (1997) Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı Izmir

Cimok F (2000) Antioch Mosaics Istanbul

Civelek A (2001) Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Doumlnemi Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

Clay J (1984) ldquoThe Hecate of the Theogonyrdquo GRBS 25 27-38

Colas-Rannou F (2009) ldquoImages et socieacuteteacute en Lycie au VIe siegravecle avant J-C le pilier drsquoIsinda et son programme iconographiquerdquo REA 111 453-474

mdash (agrave paraicirctre) ldquoDrsquoune mixiteacute agrave une identiteacute les Lyciens et leurs imagesrdquo in Ziche (agrave paraicirctre)

Colvin S eacuted (2004) The Greco-Roman East Cambridge

Ccedilokay-Kepccedile S (2006) The Karaccedilallı Necropolis near Antalya Adalya Suppl series 4 Antalya

Cook J M (1961) ldquoSome Sites of the Milesian Territoryrdquo ABSA 56 90-101

mdash (1965) ldquoOld-Smyrna Fourth-Century Black Glazerdquo ABSA 60 143-153

Cook J M et W H Plommer (1966) The Sanctuary of Hemithea at Kastabos Cambridge

Corbett P E (1955) ldquoPalmette Stamps from an Attic Black-glaze Workshoprdquo Hesperia 24 172-186

Corso A (2007) ldquoThe cult and political background of the Knidian Aphroditerdquo in Proceedings of the Danish Institute at Athens V Athegravenes 173-197

Corsten Th (2007a) ldquoKibyratis in Antiquityrdquo Anatolian Archaeology 13 18-19

mdash (2007b) ldquoKibyra und Lykienrdquo in Schuler 2007 175-181

mdash (2008) ldquoResearch in the Kibyratis in 2006 and 2007rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas 6 112-116

mdash (2009) ldquoZwei Inschriften zur fruumlhen Geschichte von Kibyrardquo in Tekin 2009 91-98

Ccediloumlrtuumlk U (2004) Kuzey Karia Akccedilay Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması thegravese MA Muğla

mdash (2008) ldquoKuzey Karia Akccedilay (Harpasos) Vadisi Mezar Mimarisi Hakkında Bir Araştırmardquo Anadolu (Anatolia) ns 2 37-60

Costabile F (1997) LrsquoArchitettura samia in Occidente Soveria Manelli

Coulton J J (1982) ldquoTermessians at Oinoandardquo AS 32 115-131

mdash (1994) ldquoThe Fortifications of Balbourardquo REA 96 327-335

mdash (1998) ldquoHighland Cities in South-West Turkey The Oinoanda and Balboura Surveysrdquo in Matthews 1998 227-236

Coupel P et P Demargne (1969) Le Monument des Neacutereacuteides LrsquoArchitecture Texte et Planches photographiques Fouilles de Xanthos III Paris

Crowther Ch V (1993) ldquoForeign Judges in Seleucid Citiesrdquo JAC 8 57-61

mdash (1995) ldquoIasos in the Second Century BC III Foreign Judges from Prienerdquo BICS 40 91-136

mdash (1999) ldquoAus der Arbeit der lsquoInscriptiones Graecaersquo IV Koan Decrees for Foreign Judgesrdquo Chiron 39 251-320

Curti F et A Parrini (agrave paraicirctre) ldquoIasos importazioni di ceramica attica a figure rosse nel V nel IV sec a Crdquo

Culasso Gastaldi E (2003) ldquoUn decreto ateniese di prossenia per tre individui di Iasos (IG II2 3 + 165)rdquo ZPE 142 109-118

mdash (2004) Le prossenie ateniesi del IV secolo aC Gli onorati asiatici Alexandrie

Davesne A et F Laroche-Traunecker (1998) Le site de Meydancıkkale Recherches entreprises sous la direction drsquoEmmanuel Laroche (1971-1982) Paris

Davies J K (1969) ldquoThe Date of IG II2 1609rdquo Historia 18 309-333

Debord P (1969) ldquoSur les inscriptions de la peacuteriode drsquoOlympichos agrave Labraundardquo REA 71 383-389

mdash (1982) Aspects sociaux et eacuteconomiques de la vie religieuse dans lrsquoAnatolie greacuteco-romaine Leyde

mdash (1994) ldquoEssai sur la geacuteographie historique de la reacutegion de Stratoniceacuteerdquo in Mactoux amp Geacuteny 1994 107-121

mdash (1999) LrsquoAsie Mineure au IVe siegravecle (412-323 aC) Pouvoirs et jeux politiques Bordeaux

mdash (2003) ldquoCiteacute grecque-village carien Des usages du mot koinonrdquo Studi ellenistici 2003 115-180

mdash (2008) ldquoApollon en Carierdquo in Şahin 2008 57-67

mdash (2009) ldquoPeut-on deacutefinir un pantheacuteon carien rdquo in Rumscheid 2009 251-266

Debord P et R Descat eacuted (1994) Fortifications et deacutefense du territoire en Asie Mineure occidentale et meacuteridionale Table-ronde Istanbul 20-27 mai 1993 REA 96

Debord P et E Varinlioğlu eacuted (2001) Les Hautes Terres de Carie Bordeaux

mdash eacuted (2011) Citeacutes de Carie Harpasa Bargasa Orthosia dans lrsquoAntiquiteacute Rennes

Dedeoğlu H (2003) The Lydians and Sardis Izmir

Dedeoğlu H et H Malay (1994) ldquoKuzey Lydiarsquoda Geccedil Hellenistik Bir Mezarrdquo Arkeoloji Dergisi 2 Izmir 129-135

Delemen I (2007) The Achaemenid Impact on Local Populations and Culture in Anatolia (6th-4th centuries BC) Papers Presented at the International Workshop Istanbul 20-21 May 2005 Istanbul

De Ligt L eacuted (2004) Roman Rule and Civic Life Local and Regional Perspectives Leyde

Delrieux F (2001) ldquoIasos agrave la fin du IVe siegravecle aC Les monnaies aux fruits de mer des fils de Theacuteodotos au versement de lrsquoekklesiastikonrdquo REG 114 160-189

mdash (2008) ldquoLe deacutecret drsquoIasos en lrsquohonneur des fils de Peldeacutemis agrave lrsquoeacutepoque classiquerdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 14 33-36

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 445

Deltour-Leacutevie Cl (1982) Les piliers funeacuteraires de Lycie Louvain-la-Neuve

Dellbruumlck R (1912) Hellenistische Bauten in Latium II Strasbourg

Demargne P (1974) Tombes-maisons Tombes rupestres et sarcophages Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1990) ldquoDas Nereiden-Monument von Xanthosrdquo in Borchhardt et al 1990 65-69

Demirer Uuml (1998) ldquo1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısırdquo MKKS (7 ndash 9 Nisan Kuşadası 1997) Ankara 25-41

Demirtaş M B (2007) Technical and Workmanship Features of the Temple of Artemis at Magnesia thegravese ineacutedite

mdash (2010) ldquoKaria-Ionia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağırdquo in Aybek amp Oumlz 2010 105-113

De Polignac F (2005) ldquoUsages de lrsquoeacutecriture dans les sanctuaires du haut archaiumlsmerdquo Kernos Suppl 15 13-25

Descat R (1994) ldquoLes forteresses de Theacutera et de Kallipolisrdquo in Debord amp Descat 1994 205-214

mdash (1994) ldquoLa geacuteographie dans les listes des tributs attiques Lepsimandos et Kasocirclaba en Carierdquo ZPE 104 61ndash68

mdash (1998) ldquoLa carriegravere drsquoEupoleacutemos strategravege maceacutedonien en Asie Mineurerdquo REA 100 167-190

Des Courtils J (1994) ldquoNouvelles donneacutees sur le rempart de Xanthosrdquo in Debord amp Descat 1994 285-298

mdash (1995) ldquoUn nouveau bas-relief archaiumlque de Xanthosrdquo RA 2 337-364

mdash (2003) Guide de Xanthos et du Leacutetocircon Istanbul

mdash (2001) ldquoXanthos et le Leacutetocircon au IIe s aCrdquo in Bresson amp Descat 2001 213-224

mdash (2006) ldquoNouvelles deacutecouvertes agrave Xanthosrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 145-152

mdash (2007) ldquoIntroduction La Lycie dans lrsquohistoirerdquo in Lemaicirctre 2007a 11-23

Des Courtils J et D Laroche (2004) Xanthos et le Leacutetocircon rapport sur la campagne de 2003 Anatolia Antiqua 12

Des Courtils J et A Pariente (1991) ldquoProblegravemes topographiques et religieux agrave lrsquoHerakleion de Thasosrdquo in Le Dinahet amp Eacutetienne 1991 67-84

Demargne P (1974) Fouilles de Xanthos V Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris

Devambez P et E Haspels (1959) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Architecture et ceacuteramique II Paris

DeVries K (1997) ldquoThe Attic Pottery from Gordionrdquo in Oakley et al 1997 447-455

Diehl Ch et G Cousin (1886) ldquoVilles inconnues du Golfe Ceacuteramiquerdquo BCH 10 428-30

Dignas B (2007) ldquoPorter la couronne drsquoun dieu titre civique charge religieuse pouvoir ou fardeau rdquo Kernos 20 173-187

Diler A (1997a) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması-1995rdquo AST 14 189-206

mdash (1997b) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması ndash 1996rdquo AST 15 409-422

mdash (2002) ldquoThe Northern Rock Necropolis of Caunusrdquo in Studien zum antiken Kleinasien V Asia Minor Studien 44 63-95

mdash (2008) ldquoBodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri Pedasa Mylasa Damlıboğaz (Hydai) Kedreai (Sediradası) Kissebuumlkuuml

(Anastasioupolis) ve Mobolla Kalesi Yuumlzey Araştırmaları 2004-2005rdquo AST 24 479-500

Diler A U Aydınoğlu et A K Şenol eacuted (2010) ldquoOlive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Kariardquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

Dinccedil R (1993) Lydia Tuumlmuumlluumlsleri (thegravese ineacutedite) Izmir

Dinccedil R et M Oumlnder (1992) ldquoKayapınarı-Hamamtepe Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 3 31-51

Dinsmoor W B (1950) The Architecture of ancient Greece Londres-New York-Toronto-Sydney

Domingo Gygax M (2001) Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit Bonn

Donati L (2007) ldquoLa ceramica grigia arcaica di Iasosrdquo Rassegna di Archeologia 14 224-236

Dornisch W (1992) Die griechischen Bogentore Zur Entstehung und Verbreitung des griechischen Keilsteingewoumllbes Europaumlische Hochschulschriften Reihe 28 Kunstgeschichte Band 83 Francfort-Berlin

Doumlrtluumlk K B Varkıvanccedil T Kahya J des Courtils M Doğan-Alparslan et R Boyraz (2006) III Likya Sempozyumu The IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Proceedings Antalya

Dotterweich Uuml (1999) Unguentarien mit kuppefoumlrmiger Muumlndung aus Knidos Knidos-Studien Band I Francfort

Draycott C et M Stamatopoulou eacuted (agrave paraicirctre) Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Drew-Bear Th (1999) Phrygian votive Steles Ankara

Dumeacutezil G (2003) ldquoLa triple Heacutecaterdquo (1982) in Dumeacutezil 2003

mdash (2003) Esquisses de mythologie Paris

Dunand Ch et P Leacutevecircque eacuted (1975) Les syncreacutetismes dans les religions de lrsquoAntiquiteacute Leyde

Duumlndar E (2008) Patara Unguentariumları Istanbul

Duumlring B (2011) The Prehistory of Asia Minor From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies Cambridge

Durm J (1910) Die Baukunst der Griechen Handbuch der Architektur I-II Leipzig

Dusinberre E R M (1997) ldquoImperial style and constructed identity a lsquoGraeco-Persianrsquo cylinder seal from Sardisrdquo Ars Orientalis 27 99-129

mdash (2003) Aspects of Empire in Achaemenid Sardis Cambridge

Dyggve E F Poulsen et K Rhomaios (1934) Das Heroon von Kalydon Copenhague

Eck W (2004) ldquoStraszligen und ihre Denkmaumllerrdquo in Frei-Stolba 2004 17-39

mdash (2008) ldquoDie Bauinschrift der neronischen Thermen in Patara Zur methodischen Auswertung einer partiell eradierten Inschriftrdquo ZPE 166 269-275

Eacutecochard E (2012) Approche geacuteoarcheacuteologique et valorisation du patrimoine geacuteomorphologique autour du Leacutetocircon (plaine de Xanthos Turquie) Thegravese ineacutedite Paris Est-Creacuteteil-Val de Marne

Edhem Bey (1906) ldquoFouilles drsquoAlabandardquo CRAI 407-422

Ehrenberg V (1930) 1965 ldquoEunomiardquo Charisteria 16-29 revu dans Id 1946 70-93 repris dans Id 1965 139-158

mdash (1946) Aspects of the Ancient World Oxford

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 6: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

Le stadiasme de Patara et la geacuteographie historique de la Lycie itineacuteraires et routes localiteacutes et citeacutes

Denis Rousset

ndash Euploia La Lycie et la Carie antiques p 63 agrave 76

P armi les deacutecouvertes eacutepigraphiques qursquoont permises durant ces deux derniegraveres deacutecennies les progregraves de lrsquoarcheacuteologie en Turquie lrsquoune des plus remarquables est sans doute constitueacutee par les inscriptions que lrsquoon deacutesigne deacutesormais sous le nom de ldquostadiasme de Patarardquo 1 Certes ces inscriptions sont surpasseacutees pour

la longueur et pour la richesse de contenu par le rescrit de Justinien deacutecouvert agrave Didymes le traiteacute entre Rome et la Lycie conclu sous Ceacutesar les lettres drsquoHadrien trouveacutees agrave Alexandrie de Troade ou encore la convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Mais la deacutecouverte faite agrave Patara de 1993 agrave 1995 se distingue par lrsquooriginaliteacute du monument et de ses inscriptions et par leur porteacutee ideacuteologique qui ne trouvent guegravere de parallegraveles dans lrsquoEmpire

Le pilier quadrandulaire eacuterigeacute pregraves du port de Patara eacutetait constitueacute de 59 blocs dont 52 eacutetaient inscrits et 42 ont jusqursquoagrave preacutesent eacuteteacute retrouveacutes haut de quelque 7 m large drsquoenviron 16 m et profond drsquoenviron 235 m il portait une offrande monumentale peut-ecirctre une statue eacutequestre de lrsquoEmpereur 2 Car la face eacutetroite (face A) du pilier avait reccedilu une deacutedicace agrave lrsquoEmpereur Claude dateacutee de 45 pC et eacutemanant des Lyciens 3 ceux-ci y proclamaient leur fideacuteliteacute agrave Rome et aux Empereurs et ils se disaient deacutebarrasseacutes gracircce agrave lrsquoEmpereur et au gouverneur Q Veranius des troubles politiques et institutionnels et du brigandage (stasis anomia et lesteiai) et ayant recouvreacute concorde justice et ordre politique gracircce au rocircle deacutesormais confieacute aux ldquomeilleursrdquo (aristoi) au deacutetriment de la ldquofoulerdquo (akriton plegravethos) 4 Dans ce texte on a reconnu les troubles deacutejagrave connus par quelques mentions et allusions qui avaient ameneacute la reacuteduction de la Lycie en province en 43 pC Ainsi le nouveau texte eacuteclaire les circonstances de lrsquointeacutegration des Lyciens dans le systegraveme provincial et il manifeste de leur part dans une proclamation quelque peu ostentatoire lrsquoacceptation et mecircme lrsquoapprobation qursquoils donnaient au nouvel ordre administratif et politique mis en place par Rome

Les deux faces larges du pilier (faces B et C) portaient une longue inscription dont voici le preacuteambule (l B 1-8) [Τιβ]έ[ρ]ιος Κλαύδιο[ς Δρού]σου υἱὸς Καῖσαρ Σεβασ[τὸς Γ]ερμανικὸς ὁ τῆς οἰκουμ[ένης Α]ὐτοκράτωρ ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν διὰ τὴ[ν Κοΐντου] Οὐηρανί[ου] τοῦ ἰδίου π[ρεσβευ]τοῦ ἀντιστρατήγου ὑπηρ[εσίαν ὧ]ν ἐστιν μέτρον τὸ ὑπρογεγ[ραμμέ- ν]ον ldquoTibegravere Claude fils de Drusus Ceacutesar Auguste Germanicus empereur du monde a dans toute la Lycie par le service de son leacutegat propreacuteteur Q Veranius fait faire des voies dont la mesure est inscrite ci-dessousrdquo 5

1 Publications et commentaires principaux de lrsquoensemble du monument et des deux inscriptions Şahin 1994 Işik et al 1998-1999 Jones 2001 Şahin amp Adak 2004 (texte reproduit dans SEG 51 1832) Şahin amp Adak 2007 dont les trois parties sont dues respectivement agrave S Şahin (p 1-48 et 95-294) et M Adak (p 49-93) sauf preacutecision contraire je reprends pour le texte grec lrsquoeacutedition de 2007 aux p 29 37 39 et 41 On prendra garde que le texte eacutediteacute en 2007 nrsquoest pas en tous points identique agrave celui de 2004 notamment pour quelques distances itineacuteraires (cf p XI-XII) et pour les l C 16-19 et 25-28 Compte-rendu de lrsquoeacutedition de 2007 par G Petzl Gnomon 83 (2011) p 50-55 cf aussi SEG 57 1670 Voir infra n 4 6 12 14 et 15 pour drsquoautres contributions sur ces inscriptions

2 Voir S Şahin in Şahin amp Adak 2007 5 6 et 10 Bruer amp Kunze 2010 513 SEG 51 1832 A S Şahin in Şahin amp Adak 2007 29 Le texte est dateacute par la cinquiegraveme puissance tribunicienne de Claude soit entre

la fin de janvier 45 et la fin de janvier 464 Akriton signifie peut-ecirctre ldquodeacutepourvu de jugementrdquo Lrsquoexpression a fait couler un peu drsquoencre Thornton 2001 Kokkinia 2004 agrave la

p 46 n 27 Şahin amp Adak 2007 34 et 53-54 Fournier 2010 271-2725 Voir S Şahin in Şahin amp Adak 2007 36-37 en prenant aussi en consideacuteration Işik et al 1998-1999 108 et pl 20-21 Il faut eacutediter

[Κοΐντου] et non [Κοΐντ]ου G Petzl Gnomon 83 (2011) p 53 a proposeacute διὰ τῆ[ς] hellip ὑπηρ[εσίας]

Jrsquoexprime ma gratitude agrave nos collegravegues de lrsquoInstitut Ausonius de lrsquoUniversiteacute de Bordeaux 3 pour leur invitation au colloque et particuliegraverement agrave Mme L Cavalier pour la qualiteacute de son organisation Mes remerciements vont drsquoautre part agrave J-L Ferrary Chr Kokkinia B Salway et Chr Schuler qui ont accepteacute de relire cet article et de me faire part de leurs remarques

64 ndash Denis Rousset

|

Fig

1 La

Lyc

ie

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 65

Ce preacuteambule est suivi de la liste graveacutee sur 68 lignes conserveacutees (l B 9-47 et C 1-29) de 64 distances seacuteparant quelque 50 localiteacutes lyciennes Sous la forme e g ldquode Pinara agrave Tlos 112 stadesrdquo la liste donne les distances entre des villes importantes de la Lycie drsquoeacutepoque impeacuteriale (carte fig 1) Elle mentionne eacutegalement des localiteacutes jusqursquoici peu attesteacutees ou inconnues telle Kastabara 6 On remarque drsquoautre part lrsquoabsence du moins dans le texte aujourdrsquohui conserveacute drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba 7 Lrsquoabsence drsquoAperlai srsquoexplique sans doute par sa position sur la cocircte presque deacutetacheacutee de lrsquohinterland lycien celle de Boubocircn eacutegalement par sa situation agrave lrsquoeacutecart dans une cuvette isoleacutee au sein du massif montagneux du Nord-Ouest de la Lycie En revanche Komba se trouvait agrave proximiteacute immeacutediate drsquoun itineacuteraire mesureacute dans le stadiasme de Neisa agrave Chocircma (l B 15) Lrsquoabsence drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba montre donc que le stadiasme ne donne ni la liste complegravete des citeacutes lyciennes ni la liste de tous les itineacuteraires qui devaient exister degraves cette eacutepoque et dans la pratique les relier les unes aux autres Notons enfin que le reacutedacteur srsquoest une fois eacutecarteacute du formulaire pour mentionner la construction ou la reacutefection drsquoune route l C 3-4 ἀπὸ Ἰδεβησσοῦ ἡ εἰς Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων φέρουσα κατεσκεύασται ἐ[πὶ] στάδια λβ ldquodrsquoIdeacutebessos la (route) menant agrave Kitanaura des Termessiens a eacuteteacute construite ou reacutepareacutee sur 32 stadesrdquo 8

La liste de distances itineacuteraires couvre lrsquoensemble de la Lycie en partant de Patara et de la valleacutee du Xanthe et en allant jusqursquoagrave trois citeacutes limitrophes de la province Kaunos qui devait alors faire partie de la Lycie mecircme Kibyra en Asie et Attaleia en Pamphylie 9 Rappelons drsquoautre part que lrsquoœuvre routiegravere de Claude et de son gouverneur Q Veranius a maintenant eacuteteacute reacuteveacuteleacutee eacutegalement par lrsquoautel eacuterigeacute pour lrsquoEmpereur sur la route entre Myra et Limyra au lieu-dit Bonda Tepesi 10 dans la deacutedicace de cet autel contemporaine de la deacutedicace principale du pilier de Patara (45 pC) les Lyciens rappellent sur le mecircme ton ostentatoire leur fideacuteliteacute agrave Rome et aux Empereurs et disent ldquoleur gratitude pour la paix et la construction des routesrdquo (εὐ[χ]αριστοῦντες περὶ τῆς εἰρή[ν]ης καὶ περὶ τῆς κατα[σκευ]ῆς τῶν ὁδῶν) reprenant ainsi agrave leur compte le message de propagande eacutemanant de Rome

Lrsquoinscription des faces B et C du pilier de Patara se distingue des deacutedicaces du pilier de Patara (face A) et de lrsquoautel de Bonda Tepesi en ce qursquoelle ne fait apparaicirctre ni son auteur ni sa date Son preacuteambule (l B 1-8) est deacutepourvu de toute qualification eacutelogieuse agrave la diffeacuterence des deux deacutedicaces et sa reacutedaction qui fait de lrsquoEmpereur le sujet de la phrase rappelle les inscriptions eacutedilitaires romaines si bien que jrsquoy verrais un texte eacutemanant de lrsquoautoriteacute romaine plutocirct que des Lyciens Quant agrave la date de lrsquoinscription on ne peut pas exclure qursquoelle soit leacutegegraverement posteacuterieure agrave celle des deux deacutedicaces (45 pC) ce pourrait ecirctre au plus tard en 47 lorsque Q Veranius cessa de gouverner la Lycie 11

Les inscriptions du pilier de Patara ont fait lrsquoobjet de nombreux commentaires qui ont drsquoune part souligneacute la porteacutee ideacuteologique de la deacutedicace pour Claude et du preacuteambule du stadiasme 12 Drsquoautre part S Şahin et M Adak ont en 2004 justement souligneacute qursquoil ne fallait pas consideacuterer le pilier de Patara comme un ldquopanneau indicateurrdquo qui remplirait une fonction pratique pour les voyageurs 13 De son cocircteacute B Salway a en 2007 eacutetudieacute la nature de la liste de distances qursquoil deacutefinit comme un ldquotabellariumrdquo il en montre les principes drsquoorganisation et de repreacutesentation geacuteographiques et il met en eacutevidence le rocircle central de Patara comme caput viarum 14 La mecircme anneacutee 2007 S Şahin et M Adak ont donneacute lrsquoeacutedition de reacutefeacuterence des inscriptions fondeacutee sur une tregraves meacuteritoire eacutetude des piegraveces du monumental puzzle et pourvue drsquoun commentaire approfondi qui est nourri de leur incomparable connaissance de la Lycie Leur livre abonde en informations

6 Cf Rousset 2010 118-119 et 142-144 ougrave je reproduis et commente les l B 26-35 du stadiasme et ougrave je discute la localisation de Kastabara agrave Deliktaş-Darıoumlzuuml site qui appartenait agrave Tlos au IIe s et au IIIe s pC cf infra p 74 n 79

7 Voir infra p 74 et n 808 Lrsquoeacutedition de 2007 donne agrave deux reprises p 41 et 212 ἐ[πὶ σ]άδια qursquoil faut corriger drsquoapregraves la photographie en ἐ[πὶ] στάδια Voir infra

p 69 le commentaire de ce passage9 Kaunos eacutetait sous lrsquoEmpire et sans doute degraves lrsquoeacutepoque du stadiasme rattacheacutee agrave la province de Lycie cf Marek 2006 101 Takmer

2007 173 Marek 2011 Kibyra eacutetait rattacheacutee agrave la province drsquoAsie entre 45-46 et 75 pC cf Corsten 2007 Attaleia est dite expresseacutement ldquode Pamphylierdquo par le stadiasme agrave cette eacutepoque la Lycie formait une province indeacutependante de la Pamphylie alors rattacheacutee agrave la Galatie comme lrsquoont eacutetabli Şahin amp Adak 2007 85-93 et Iplikccedilioğlu 2008

10 Marksteiner amp Woumlrrle 2002 (SEG 52 1438) avec un commentaire qui eacuteclaire aussi les inscriptions du pilier de Patara Woumlrrle 2007 92 Texte commenteacute infra p 70

11 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 11 pose la question M Adak p 74 (citeacute infra n 30) admet implicitement que lrsquoensemble de lrsquoinscription date de 45 pC B Salway art citeacute infra n 14 agrave la p 195 date lrsquoinscription des cocircteacutes B et C drsquoune phase secondaire

12 Cf outre les publications deacutejagrave mentionneacutees Kolb 2002 213-216 les longs articles de J Thornton lrsquoun citeacute supra n 4 ainsi que Thornton 2004 Thornton 2008

13 Art citeacute supra n 1 agrave la p 229 qui eacutecarte donc la notion de ldquoWegweiserrdquo mise en avant dans lrsquoeditio princeps cf aussi Şahin amp Adak 2007 14 18 et 108

14 Salway 2007 particuliegraverement p 190 pour le terme tabellarium (listing) utiliseacute par lrsquoauteur et p 194-203 Lrsquoanalyse de B Salway rend caduques les remarques drsquoA Kolb sur le stadiasme dans le mecircme volume p 179-180

66 ndash Denis Rousset

de premiegravere main et en discussions sur la geacuteographie et lrsquohistoire de la Lycie et il preacutesente syntheacutetiquement les apports du stadiasme pour la toponymie et lrsquoidentification des localiteacutes 15

Les progregraves procureacutes par ces publications ne font que davantage nous inciter agrave essayer de reacutesoudre deux questions qui en revanche continuent agrave partager les commentateurs et qui touchent agrave lrsquoapport du stadiasme pour la geacuteographie historique de la Lycie la nature des distances mesureacutees et le statut des localiteacutes que seacuteparent ces distances 16 Drsquoune part les distances mesureacutees dans le stadiasme correspondent-elles toutes agrave des routes nouvellement construites par le pouvoir romain comme lrsquoaffirment S Şahin et M Adak Ou bien la mesure du reacuteseau a-t-elle eacuteteacute deacutepourvue de reacutealisation concregravete sous le regravegne de Claude comme lrsquoa au contraire soutenu S Biagi 17 Drsquoautre part quel est le statut institutionnel des localiteacutes que mentionne le stadiasme Leur mention mecircme dans cette inscription en fait-elle ipso facto des citeacutes-Eacutetats autonomes

Mesures ItIneacuteraIres et routes

La fiegravere deacuteclaration du preacuteambule du stadiasme [Τιβ]έ[ρ]ιος Κλαύδιο[ς Δρού]σου υἱὸς Καῖσαρ Σεβασ[τὸς Γ]ερμανικὸς ὁ τῆς οἰκουμ[ένης Α]ὐτοκράτωρ ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν doit-elle ecirctre prise agrave la lettre Crsquoest ce que paraissent avoir fait S Şahin et M Adak dans leur reacutecente eacutetude ougrave lrsquoeacutetat de la Lycie en 43 pC et lrsquoœuvre de Q Veranius en particulier pour les routes font lrsquoobjet drsquoun tableau dont les traits me semblent en reacutealiteacute trop marqueacutes

Il en va ainsi des troubles qui touchaient la Lycie en 43 pC Ces troubles nous eacutetaient drsquoune part connus par de bregraveves mentions chez Sueacutetone qui rapporte entre les Lyciens des ldquodiscordes funestesrdquo et chez Dion Cassius qui les dit ldquoen dissension au point qursquoils mirent agrave mort quelques Romainsrdquo 18 Il y a aussi lrsquoeacutepitaphe lacunaire de Q Veranius citant outre son quinquennat en Lycie-Pamphylie et des murailles deacutetruites ou reconstruites son œuvre de pacification et drsquoautre part une allusion agrave des Lyciens exileacutes dans un deacutecret pour Iunia Theodora agrave Corinthe dont la date et la relation avec les troubles sous Claude restent neacuteanmoins discuteacutees 19 Enfin lrsquoexistence de troubles en matiegravere de seacutecuriteacute de justice et de fonctionnement politique est maintenant confirmeacutee par les deacutedicaces de Patara et de Bonda Tepesi qui mettent en eacutevidence lrsquoœuvre pacificatrice de Q Veranius et les interventions institutionnelles de lrsquoautoriteacute romaine au deacutetriment du peuple et en faveur des aristoi 20

Lrsquoensemble de ces sources permet-il de reconstituer des conflits eacuteconomiques et sociaux entre les diffeacuterentes classes de la socieacuteteacute lycienne et agrave lrsquointeacuterieur mecircme de la classe supeacuterieure entre des partisans de Rome et leurs adversaires comme lrsquoa proposeacute M Adak 21 Crsquoest surinterroger nos maigres sources comme aussi drsquoeacutevoquer une guerre civile srsquoeacutetendant de la valleacutee du Xanthe jusqursquoagrave la Lycie Centrale et agrave Kibyra et des conflits de frontiegraveres entre citeacutes que Q Veranius aurait eacutegalement reacutegleacutes durant sa mission pacificatrice Car S Şahin et M Adak ont soutenu que les derniegraveres lignes conserveacutees du stadiasme lacunaires mentionnant un lieu entre Kibyra et Laodikeia (l C 29-30 μεταξὺ Κ[ιβ]ύρας κ[αὶ] Λαοδικήας ἐν τῶι ΕΠΙΚΑΜ[- - -]) avaient trait agrave un conflit territorial entre Kibyra et la citeacute septentrionale de Laodiceacutee du Lykos pourtant en reacutealiteacute tregraves eacuteloigneacutee (voir la carte fig 1) Q Veranius aurait reccedilu de Claude la mission de trancher ce conflit et il lrsquoaurait

15 Tregraves deacutecevant est le livre publieacute par Graszlighoff amp Mittenhuber 2009 Les auteurs qui ne semblent pas avoir une connaissance directe de la Lycie reprennent ou compilent les reacutesultats et informations de Hellenkemper amp Hild 2004 et de lrsquoeacutedition de Şahin amp Adak 2007 Le livre est pour lrsquoessentiel consacreacute agrave lrsquoeacutelaboration de modegraveles sur le traceacute et la longueur des routes et sur les croisements theacuteoriques mais il ne preacutesente pas de reacutesultats originaux et solides Il en va de mecircme du long article de Lebreton 2010 qui nrsquoest pas deacutepourvu drsquoerreurs

16 Jrsquoai eacutetudieacute le stadiasme de Patara et traiteacute de ces questions dans ma confeacuterence agrave lrsquoEacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes cf Livret-Annuaire de lrsquoEPHE Section des sciences historiques et philologiques 20 (2004-2005) [2006] p 114-118 aux p 116-117 puis Annuaire 143 (2010-2011) agrave paraicirctre en 2012

17 Biagi 2008 notamment aux p 306 ldquoSi le reacuteseau est creacuteeacute crsquoest-agrave-dire deacutefini degraves le deacutebut de la province comme le prouve le stadiasmos cette creacuteation nrsquoa vraisemblablement pas entraicircneacute de construction de voies concregravetement parlant Lrsquoabsence de toute reacuteelle seacuterie [de bornes milliaires] datant de Claude ou mecircme des Ier et IIe s tendrait agrave montrer qursquoun programme de construction geacuteneacuterale nrsquoa pas existeacute voire qursquoaucune voie nouvelle nrsquoa eacuteteacute construiterdquo et p 307 citeacute infra p 69-70

18 Sueacutetone Vie de Claude 253 ldquoob exitiabiles inter se discordiasrdquo Dion Cassius 60173-4 τούς τε Λυκίους στασιάσαντας ὥστε καὶ Ῥωμαίους τινὰς ἀποκτεῖναι ἐδουλώσατο

19 Eacutepitaphe de Q Veranius CIL VI 41075 cf Jones 2001 166 Birley 2005 37-43 sur [Tr]acheotarum expugnatum delevit cf Şahin amp Adak 2007 63-67 et lrsquoarticle de S Şahin 2009 cf aussi n 25 Pour lrsquoinscription de Corinthe voir SEG 18 143 l 58 M Adak in Şahin amp Adak 2007 57-59 Cf aussi lrsquoinscription TAM II 583 commenteacutee par M Woumlrrle 1988 97 n 100

20 Voir Woumlrrle 2002 555-564 qui utilise aussi une inscription de Gagai21 M Adak in Şahin amp Adak 2007 51-59

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 67

fait en faveur de Kibyra srsquoattirant ainsi la reconnaissance des Kibyrates qui commeacutemoregraverent ses sebasta erga 22 Peu fondeacutee apparaicirct eacutegalement lrsquoideacutee que Q Veranius ait fixeacute la frontiegravere entre Gagai et Kocircrykos agrave la faveur de son œuvre routiegravere dans la Lycie orientale 23

Dans ce mecircme tableau on veut aussi faire place aux troubles politiques Crsquoest pour y mettre fin que Q Veranius serait intervenu en Lycie Centrale agrave Arneai et jusqursquoen Kibyratide reacuteprimant agrave Kibyra une ldquogrande conspirationrdquo pour nous eacutenigmatique cet eacuteveacutenement qui est mentionneacute dans une inscription de Kibyra du milieu du Ier s sans cependant pouvoir ecirctre lui-mecircme dateacute est mis en relation par M Adak avec ldquodem blutigen Buumlrgerkrieg in Lykienrdquo 24 Crsquoest pareillement une reacutesistance opiniacirctre des Termessiens pregraves drsquoOinoanda contre Q Veranius qui expliquerait dans leur ville la destruction partielle et volontaire de la muraille que les archeacuteologues ont dateacutee drsquoavant Vespasien 25

Ce sont donc on le voit des piegraveces drsquoineacutegale valeur qursquoassemblent les reacutecents interpregravetes du stadiasme pour composer le tableau drsquoune guerre civile ldquosans finrdquo dont lrsquoimpact lrsquoextension geacuteographique et la dureacutee paraissent en reacutealiteacute fort exageacutereacutes au regard des sources disponibles 26

De la guerre civile en Lycie ainsi deacutepeinte deacutecoule lrsquoimportance donneacutee agrave lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius Crsquoest en effet pour drsquoamples opeacuterations militaires destineacutees agrave mater cette guerre civile qursquoaurait eacuteteacute degraves 43 pC construit le reacuteseau routier dont la deacutedicace commeacutemore la reacutealisation Cette œuvre conduite par les ingeacutenieurs et les soldats romains dans une telle hacircte qursquoils nrsquoauraient pu eacuteriger des milliaires ndash la Lycie nrsquoa en effet point livreacute pareils monuments pour lrsquoeacutepoque de Claude 27 ndash aurait selon S Şahin deacutebuteacute dans les parties de la Lycie que les troupes romaines devaient atteindre et controcircler en prioriteacute agrave savoir les montagnes bordant la valleacutee du Xanthe et la Kibyratide Car les itineacuteraires qui parcourent ces deux reacutegions apparaissent les premiers dans la liste du stadiasme 28 Ainsi lrsquoordre drsquoeacutenumeacuteration des voies indiquerait preacuteciseacutement la succession des opeacuterations militaires conduites par les Romains et la localisation des foyers de reacutebellion 29

Pour sa part M Adak soutient que les Romains auraient eacuteteacute si efficaces qursquoagrave la date drsquoeacuterection du pilier en 45 pC soit en moins de trois ans ils auraient dans lrsquoensemble de la Lycie largement acheveacute les travaux de construction qui devaient par des routes passables relier tous les eacutetablissements sans exception ainsi que montrer la domination revendiqueacutee par Rome sur la reacutegion conquise 30 Certes lrsquoexamen des vestiges de routes que S Şahin croit pouvoir rapporter agrave lrsquoœuvre de Q Veranius lrsquoamegravene agrave penser qursquoil y avait en reacutealiteacute peu de voies adeacutequates pour des chars et que la plupart convenait seulement agrave la circulation des hommes agrave pied et des animaux ce serait ducirc agrave la hacircte de la construction et agrave lrsquoutilisation avant tout militaire du reacuteseau 31 Mais S Şahin ne doute pas que le pilier de Patara portait le teacutemoignage de routes effectivement construites puisqursquoil considegravere que lrsquoinscription du stadiasme devait sur le pilier mecircme ecirctre compleacuteteacutee au fur et agrave mesure de la construction des routes Ce serait le cas sur lrsquoassise supeacuterieure de la face C du pilier qursquoon laissa initialement non

22 Şahin amp Adak 2007 60 76 292 293 et 294 Pour les sebasta erga de Q Veranius agrave Kibyra voir IGR IV 902 reprise dans I Kibyra ndeg 36 et le commentaire Corsten 2007 175-176 et 181 qui considegravere comme deacutejagrave R Cagnat et C P Jones que les sebasta erga peuvent ecirctre des travaux de voirie Cf infra p 70

23 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 27524 Les sources sont la deacutedicace du peuple drsquoArneai pour Claude TAM II 760c et I Kibyra ndeg 41 voir M Adak in Şahin amp Adak 2007 59

et 61-62 Pour I Kibyra ndeg 41 interpreacutetation diffeacuterente de Kokkinia 200825 Şahin amp Adak 2007 66-67 renvoyant agrave Milner 1998 agrave la p 120 celui-ci attribuait cette destruction agrave Q Veranius se fondant sur la

restitution [dir]utionem moenium dans son eacutepitaphe Cette restitution est cependant incertaine le CIL VI 41075 et A R Birley (supra n 19) retiennent [restit]utionem moenium qui concernerait Kibyra mais la restitution [Cibyram] plus haut dans le texte de lrsquoeacutepitaphe est eacutegalement loin drsquoecirctre sucircre

26 M Adak in Şahin amp Adak 2007 notamment p 59 et 66 p 79 ldquoin einem endlosen Buumlrgerkriegrdquo27 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 111-114 donne une utile liste des milliaires de Lycie qui datent pour la plupart de lrsquoeacutepoque des

Seacutevegraveres et de la Teacutetrarchie et souligne p 17 et 107 lrsquoabsence de milliaires de lrsquoeacutepoque de Claude Dans maintes autres provinces de lrsquoEmpire lrsquoEmpereur Claude est connu pour son œuvre routiegravere par des milliaires cf Walser 1980

28 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 18 20 107 et 111 Voir aussi p 172-173 srsquoil manque dans le stadiasme une route entre la Cabalide et la Milyade crsquoest parce qursquoelle ne constituait pas une prioriteacute pour les opeacuterations militaires De mecircme Şahin 2008 597

29 Voir Şahin 2008 597 Şahin 2009 101-112 notamment p 101 102 104 et 107 qui cherche un foyer de reacutebellion dans la campagne de Sidyma

30 M Adak in Şahin amp Adak 2007 68 74 (ldquoUumlberraschend ist nicht nur der Umfamg des Programms und die Dichte des Wegenetzes sondern auch die kurze Dauer in der dies durchgefuumlhrt und zum Abscluszlig gebracht wurde Die Bauarbeiten setzten wohl gleichzeitig mit der militaumlrischen Eroberung des Landes ein und waren innerhalb von weniger als drei Jahren weitgehend beendet Das Stadiasmusmonument vermerkt zum Jahr 45 dem Zeitpunkt seiner Aufstellung Bauarbeiten nur noch bei Kitanaura im pisidisch-pamphylischen Grenzgebietrdquo sur ce dernier point cf infra p 73 note 75 Dans le mecircme sens Şahin 2008 597 de lrsquoart citeacute n 28 Avis plus mesureacute de M Adak dans lrsquoarticle de 2004 citeacute supra n 1 agrave la p 248

31 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 107 et 108

68 ndash Denis Rousset

inscrite parce que lrsquoon attendait que fussent mesureacutees et construites cinq routes dans la Milyade mais finalement on srsquoabstint de graver ces indications et lrsquoon dut selon S Şahin se contenter de les peindre De mecircme si la longueur de la route effectivement construite ou reacutepareacutee entre Ideacutebessos et Kitanaura est seulement 32 stades (l C 3-4 citeacutes plus haut) soit le 15e de la distance qui seacutepare probablement les deux localiteacutes crsquoest que les quatre cinquiegravemes restaient alors agrave exeacutecuter et que lrsquoon dut compleacuteter lrsquoindication agrave la peinture drsquoapregraves la longueur deacutefinitive de la voie 32 Ainsi il faudrait consideacuterer que le visiteur de Patara devait reacuteguliegraverement trouver sur le pilier un affichage mis agrave jour qui lui indiquait les progregraves du reacuteseau routier jusque dans la Lycie centrale et orientale

Il me semble que S Şahin et M Adak tout agrave lrsquoenthousiasme de publier et de commenter un monument et des inscriptions hors du commun ne se sont peut-ecirctre pas montreacutes assez critiques vis-agrave-vis du message inscrit qursquoils ont pourtant dument deacutefini comme un texte de propagande 33 Les deux interpregravetes reacutecents du stadiasme ont largement surestimeacute les reacutealisations routiegraveres de Q Veranius et lrsquoexactitude du message inscrit ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν

Certes il est bien attesteacute que lrsquoannexion drsquoune reacutegion agrave lrsquoEmpire srsquoaccompagne sans deacutelai de travaux routiers ce devait ecirctre le cas en Arabie plus tard entre 111 et 115 pC 34 De telles opeacuterations pouvaient naturellement ecirctre en relation avec des neacutecessiteacutes strateacutegiques 35 Elles eacutetaient eacutegalement le symbole de la preacutesence romaine lrsquoaffichage des distances parcourues et des points atteints affirmait lrsquoeacutetendue et la peacuteneacutetration de la domination et de la conquecircte de lrsquoespace par Rome 36

Mais lrsquoaffirmation de cette preacutesence nrsquoimpliquait pas neacutecessairement la construction ex nihilo effective et complegravete drsquoun reacuteseau routier Ainsi dans le cas de la province drsquoAsie que de nombreuses bornes milliaires avaient geacuteneacuteralement conduit agrave consideacuterer comme ayant eacuteteacute en 129 aC doteacutee de routes il est en reacutealiteacute possible que le premier gouverneur se soit en partie contenteacute de placer sur les voies preacuteexistantes des bornes neuves 37 Car la mesure de routes deacutejagrave existantes voire drsquoitineacuteraires deacutepourvus en tout ou en partie de chausseacutees pouvait tout aussi bien ecirctre utiliseacutee au titre de la propagande et montrer le controcircle de lrsquoespace par Rome La mesure de voies mecircme deacutepourvues de bornes suffisait agrave marquer symboliquement lrsquoappropriation de lrsquoespace ainsi traverseacute et son inteacutegration dans lrsquoEmpire Cette mesure nous apparaicirct agrave lrsquoinstar des repreacutesentations geacuteographiques des deacutenombrements des recensements et des cadastrations comme une des formes de ldquoLrsquoinventaire du monderdquo qui caracteacuterise lrsquoEmpire naissant ainsi que lrsquoa montreacute Cl Nicolet 38

Ainsi doit-on souligner plus qursquoon ne lrsquoa fait la porteacutee symbolique de la mesure des routes lyciennes crsquoeacutetait mesurer toute la Lycie elle-mecircme en la traversant de part en part jusqursquoagrave Kaunos Kibyra et Attaleia les trois citeacutes limitrophes du cocircteacute de lrsquoAsie et de la Galatie Avec lrsquoune et lrsquoautre de ces reacutegions la Lycie eacutetait non seulement relieacutee par des voies comme depuis longtemps mais aussi deacutesormais placeacutee au mecircme rang reacuteduite en province

Aussi la porteacutee ideacuteologique du stadiasme doit-elle nous inciter agrave y reconnaicirctre un releveacute de mesures tout autant voire peut-ecirctre plus qursquoun compte rendu de constructions Crsquoest ce qursquoavaient deacutejagrave suggeacutereacute les premiers eacutediteurs et quelques commentateurs remarquant que le stadiasme nrsquoattestait pas la creacuteation ex nihilo drsquoun reacuteseau routier et impliquait sans doute lrsquointeacutegration de routes deacutejagrave existantes et leur ameacutelioration ponctuelle 39 Dans ce sens on doit souligner que la construction drsquoun reacuteseau routier dans toute la Lycie eucirct eacuteteacute drsquoune part inutile pour les mouvements de troupes alleacutegueacutes par S Şahin et M Adak Car la Lycie avait deacutejagrave par le passeacute eacuteteacute traverseacutee par des corps de troupes et les soldats romains pouvaient sans aucun doute se frayer dans le pays des itineacuteraires sans que ceux-ci fussent de larges routes fruit de terrassements et doteacutees de pavements On aurait drsquoailleurs tort de se repreacutesenter toute route ldquoromainerdquo comme paveacutee en bonne et due forme 40

32 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 208 210 et 261 pour la route drsquoIdeacutebessos agrave Kitanaura voir p 216 Le texte est citeacute ici p 65 et commenteacute infra

33 Şahin amp Adak 2007 18 et 7534 Voir eg ILS 5834 Sartre 1982 79-80 Bowersock 1983 8335 Voir sur ce point eg Rathmann 2006 qui cite notamment la Judeacutee en 69 pC et la Rheacutetie en 74 pC36 Voir eg Eck 2004 1837 Cf Rathmann 2003 150-151 French 1997 srsquoest interrogeacute sur la nature des travaux routiers de lrsquoeacutepoque reacutepublicaine en Asie et a

conclu que les routes nrsquoeacutetaient pas paveacutees Thonemann 2004 eacutecrit ldquoAquillius did not build roads ab initio but merely erected milestones on preexisting unpaved routes to aid and proclaim the Roman administrative presence (hellip) marking and defining the Roman road-system was undertaken as the very first step of the organization of the new provincerdquo Sur les routes romaines en Asie Mineure voir aussi Marek amp Frei 2010 463-472

38 Nicolet 198839 Voir Işkan 1998-1999 82 et 105 Marksteiner amp Woumlrrle 2002 553 et 560 Hellenkemper amp Hild 2004 244 Woumlrrle 2007 92 n 43

Marek amp Frei 2010 466-467 Kokkinia 2008 24 n 13640 Cf supra n 37

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 69

En outre reacutealiser un reacuteseau qui aurait uni toutes les localiteacutes importantes de Lycie et qui mesurait au total peut-ecirctre une fois et demie 4488 stades (addition des 39 mesures lues ou restitueacutees sur un total de 54 distances) eucirct constitueacute un investissement financier consideacuterable que la charge en revicircnt aux Lyciens ou aux Romains 41 Qui plus est cet effort eucirct sans doute eacuteteacute peu rentable agrave long terme dans une province qui avait une position marginale dans les communications de lrsquoAsie Mineure et plus largement dans lrsquoEmpire Enfin construire un tel reacuteseau eucirct sans doute eacuteteacute mateacuteriellement impossible en raison drsquoabord de lrsquoinseacutecuriteacute en Lycie en 43 pC et avant tout faute de temps que ce fucirct durant le quinquennat que Q Veranius passa en Lycie de 43 agrave 47 ou bien en seulement trois anneacutees si la liste des itineacuteraires du stadiasme date dans son inteacutegraliteacute de lrsquoanneacutee 45-46 tout comme la deacutedicace du pilier 42 Attirons enfin lrsquoattention sur un deacutetail du stadiasme drsquoOinoanda agrave Balboura sont mentionneacutes deux itineacuteraires lrsquoun par le plateau long de 160 stades lrsquoautre par la montagne long de 128 stades (ἀπὸ Oἰνοάνδων εἰς Βάλβουρα διὰ τοῦ π[εδί]ου στάδια ρξ διὰ δὲ τῆς ὀρεινῆς στάδια ρκη) pour rejoindre Balboura les Romains auraient-ils donc cru neacutecessaire de reacutealiser deux routes diffeacuterentes Ou bien le stadiasme ne rend-il pas plutocirct compte de lrsquoexistant crsquoest-agrave-dire des deux voies qui dans la pratique reliaient ces deux villes avant mecircme la preacutesence romaine en Lycie

Il me semble donc que le stadiasme rend pour partie compte de la mesure drsquoitineacuteraires ou de voies qui de toute eacutevidence existaient deacutejagrave preacuteceacutedemment On connaicirct certes mal les routes qui parcouraient Lycie avant la reacuteduction en province 43 Mais la convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda datant de c 160-150 aC montre qursquoil y avait entre Termessos et Tlos et dans la montagne alentour des routes (hodoi) qui avaient drsquoailleurs fait lrsquoobjet de mesures certes approximatives et partielles en stades ou dans ses subdivisions 44 On se gardera neacuteanmoins de penser que le stadiasme de lrsquoeacutepoque de Claude enregistre telles quelles des mesures anciennement consigneacutees qui pourraient eacutegalement remonter aux sources utiliseacutees par Strabon 45 Car cette interpreacutetation de lrsquoinscription de Patara reposait sur le constat que les mesures y eacutetaient exprimeacutees en stades et non point en milles Mais comme on srsquoen est aperccedilu depuis la tregraves grande majoriteacute des mesures sont des multiples du nombre 8 ce qui srsquoexplique par lrsquoeacutequivalence entre un mille et huit stades les mesures furent donc effectueacutees drsquoabord en milles selon toute vraisemblance sous la conduite des Romains et sans doute par eux 46 Il est drsquoailleurs remarquable que le texte du stadiasme eacutenumegravere finalement des distances toutes converties en stades srsquoil eacutemane du pouvoir romain comme son preacuteambule me paraicirct lrsquoindiquer cela implique-t-il que les Romains prirent ici le soin de faire agrave la diffeacuterence de leur pratique habituelle sur les milliaires la conversion agrave lrsquointention des Lyciens qui eacutetaient les deacutedicants du monument et les principaux lecteurs de ses inscriptions Ou bien la liste des itineacuteraires proprement dits fut-elle reacutedigeacutee par les Lyciens eux-mecircmes

Que le stadiasme soit pour partie le compte rendu de la mesure de routes existantes ne doit naturellement pas conduire agrave le consideacuterer comme uniquement tel ainsi qursquoon lrsquoa soutenu Car selon S Biagi les opeacuterations de mesure auraient eacuteteacute destineacutees agrave deacutefinir la surface mecircme des routes lyciennes comme viae publicae et agrave en modifier le statut juridique en les expropriant de faccedilon agrave les faire passer dans le domaine public inalieacutenable tel que le deacutefinissent les juristes romains ldquoLes tronccedilons deacutecrits et lsquodeacutefinisrsquo sont devenus de la voie publique romaine (hellip) cela implique une connaissance fine et exacte de ce nouveau terrain public mesureacute preacuteciseacutement La liste des mesures graveacutees sur le pilier de Patara eacutetablit ainsi

41 4488 stades (soit 561 milles ou environ 830 km) est le total des 39 distances itineacuteraires lues ou restitueacutees dans lrsquoeacutedition de 2007 et son commentaire srsquoy ajoutaient encore 25 distances dont la mesure est perdue Sur le financement des travaux avis divergents de Woumlrrle 2002 561 agrave propos de la route de Bonda Tepesi (travaux faits par les Lyciens) contra S Şahin in Şahin amp Adak 2007 18 (financement et construction par les Romains) leacutegegraverement nuanceacute dans lrsquoarticle de 2009 citeacute supra n 29 agrave la p 101 Sur le coucirct des routes cf S Mitchell 1993 126-127

42 Cf supra p 65 et n 1143 Sur les routes en Lycie voir Marksteiner amp Woumlrrle 2002 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 Şahin amp Adak 2007 3e partie pour la

reacutegion de Kyaneai Kolb 2008 359-36644 Cf Rousset 2010 6-11 et commentaire notamment p 5745 Crsquoeacutetait eg lrsquoavis de M Rathmann 2006 210 renvoyant agrave Strabon 14229 C 663 pour des distances mesureacutees en Asie Mineure pour

la Lycie cf 1432 C 664 sq Cf note suivante46 Voir Salway 2007 198-199 et 201-202 (alleacuteguant pour lrsquoeacutequivalence Polybe 3398 et Strabon 774 C 322) qui se fondait sur lrsquoeacutedition

de 2004 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 XII 107 et 120 dont lrsquoeacutedition donne des valeurs qui sont quelquefois diffeacuterentes de celles donneacutees en 2004 les multiples de 8 sont maintenant plus nombreux M Rathmann dans son compte-rendu de lrsquoeacutedition de 2007 Klio 93 (2011) p 552 eacutemet lrsquoaudacieuse ideacutee que les Lyciens auraient utiliseacute les sources itineacuteraires dont ils disposaient et y auraient choisi agrave destination des Romains des mesures aiseacutement convertibles en milles

70 ndash Denis Rousset

eacutegalement le terrain qui a eacuteteacute concerneacute par ce processus juridique terrain en quelque sorte exproprieacuterdquo Et lrsquoauteur de conclure ldquoRome nrsquoa pas construit de routes en Lycie Rome a rendu le reacuteseau romainrdquo 47

Mais en reacutealiteacute il est impossible drsquoaffirmer que Rome ait rendu ldquoromainrdquo le reacuteseau existant en Lycie ce reacuteseau nrsquoest-il pas preacutesenteacute dans le stadiasme suivant lrsquouniteacute grecque au lieu des milles que lrsquoon attendrait en pareil cas Quant agrave deacutefinir les routes lyciennes comme viae publicae agrave la faveur des mesures donneacutees dans le stadiasme crsquoest confondre la mesure de la longueur drsquoune route et la deacutefinition de sa largeur et de sa surface crsquoest aussi certainement exageacuterer la hacircte juridique des Romains agrave leur arriveacutee en Lycie et formaliser le statut de routes qui ne devaient peut-ecirctre pas ecirctre toutes classeacutees comme viae publicae 48

Il est drsquoautre part certain que la mesure des itineacuteraires lyciens sous Q Veranius srsquoest ici et lagrave accompagneacutee drsquoune œuvre de reacuteparation drsquoameacutelioration ou de construction de segments de routes nouveaux comme le montrent quelques cas certains ou possibles Drsquoune part sur lrsquoautel deacutecouvert entre Myra et Limyra que les Lyciens deacutediegraverent agrave lrsquoEmpereur Claude en mecircme temps que le pilier de Patara sous Q Veranius les deacutedicants se disaient ldquoreconnaissants pour la paix et la construction (κατασκευή) des routesrdquo 49 La reacutealiteacute de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius eacutetait donc manifesteacutee par ce monument eacutedifieacute sur le bord drsquoune route certainement antique Lrsquoobservation des vestiges de la route a conduit Th Marksteiner agrave y voir sur un traceacute certainement preacuteromain une construction en fait nouvelle 50 Ainsi lrsquoobservation de lrsquoarcheacuteologue tranche-t-elle dans ce cas preacutecis lrsquoambiguiumlteacute du terme mecircme de la deacutedicace κατασκευή peut a priori comme lrsquoavait releveacute M Woumlrrle deacutesigner aussi bien la reacutefection ou lrsquoameacutenagement de lrsquoexistant que la construction ex nihilo 51

La mecircme prudence doit ecirctre appliqueacutee agrave lrsquoindication analogue que donne le stadiasme lui-mecircme agrave propos de travaux reacutealiseacutes entre Ideacutebessos et Kitanaura l C 3-4 ἀπὸ Ἰδεβησσοῦ ἡ εἰς Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων φέρουσα κατεσκεύασται ἐ[πὶ] στάδια λβ le verbe nrsquoindique pas neacutecessairement la construction nouvelle drsquoune route comme on lrsquoa soutenu 52 Drsquoautre part que les travaux de construction ou de reacutenovation aient eacuteteacute sur cette route conduits sur 32 stades indique-t-il qursquoagrave la date de lrsquoinscription ils demeuraient en cours sur le reste de la distance jusqursquoagrave Kitanaura pour devoir ecirctre ulteacuterieurement compleacuteteacutes Enfin cette indication isoleacutee dans le stadiasme impliquerait-elle que les travaux de voirie demeuraient alors incomplets uniquement sur cet itineacuteraire comme lrsquoont soutenu S Şahin et M Adak 53

Il existe enfin un possible troisiegraveme teacutemoignage de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius si ses sebasta erga attesteacutes agrave Kibyra sont bien des travaux de voirie comme deacutejagrave R Cagnat le pensait 54 Ces deux ou trois teacutemoignages de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius prennent place parmi les tregraves nombreuses reacutealisations que menegraverent agrave bien les premiers gouverneurs de la province en matiegravere de constructions ou reacuteparations drsquoutiliteacute geacuteneacuterale entre autres pour les phares les thermes et lrsquoaqueduc de Patara 55

Il paraicirct donc assureacute que le stadiasme rend compte agrave la fois de la mesure drsquoitineacuteraires existants et de la reacutealisation effective de travaux de voirie qursquoil srsquoagisse drsquoameacutenagement de reacutefection ou de construction Agrave cette œuvre mixte meneacutee en Lycie on peut comparer ce que lrsquoon sait de lrsquoœuvre viaire des Romains dans drsquoautres provinces en Asie il est possible que le premier gouverneur se soit en partie contenteacute de placer des milliaires sur des routes preacuteexistantes comme on lrsquoa vu supra p 67-68 Pour la Gaule Strabon attribue agrave M Agrippa le meacuterite drsquoavoir ouvert (ἔτεμε) depuis Lyon quatre routes mais on sait en reacutealiteacute que celles-ci existaient deacutejagrave et elles ne firent de sa part lrsquoobjet que de reacutefection ou drsquoameacutelioration 56 Comme la formulation de Strabon lrsquoexpression ὁδοὺς καθrsquo ὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν du preacuteambule afficheacute agrave Patara deacutesignait

47 Biagi 2008 les citations aux p 304 et 30748 Sur la notion de viae publicae cf Pekary 1968 1-36 Rathmann 2003 3-23 qui souligne la prudence neacutecessaire dans lrsquoutilisation de

la cateacutegorie de viae publicae49 Inscription de Bonda Tepesi en partie citeacutee supra p 65 et publieacutee par Marksteiner amp Woumlrrle 2002 545-569 S Biagi cite cet article

sans neacuteanmoins le prendre totalement en consideacuteration50 Op cit p 55351 Op cit p 561 voir Hellmann 1992 196-19752 Işkan 1998-1999 83 et 93-94 Şahin 2009 104 n 15 voulant faire une diffeacuterence entre κατεσκεύασται et ἐπεσκεύασται Nolleacute 1996 16

avait traduit ldquogebautrepariertrdquo Ccedilevik 2008 201 ldquorebuiltrepairedrdquo53 Şahin amp Adak 2007 16 74 et 11154 Cf supra p 66-67 n 2255 Reacutecapitulation des mentions eacutepigraphiques et des reacutealisations de Q Veranius par Woumlrrle 2007 90 n 36 cf aussi Schuler 2007 16

Pour la voirie on rappellera le pont de Termessos pregraves drsquoOinoanda ducirc agrave T Clodius Eprius Marcellus en 50 pC cf Milner 1998 Pour Patara cf Şahin 2007 H Işkan-Işik et al 2008 Eck 2008 Voir aussi Şahin 2008

56 Strabon 4611 C 208 cf Rathmann 2003 20-22

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 71

une œuvre agrave la fois symbolique et reacuteelle qursquoelle geacuteneacuteralisait et amplifiait crsquoeacutetait agrave la fois un message de propagande proclamant lrsquoinclusion de la Lycie entiegraverement mesureacutee parmi les provinces de lrsquoEmpire le compte rendu de travaux reacuteels et peut-ecirctre lrsquoannonce programmatique drsquoautres travaux agrave venir

Soulignons un dernier point relatif agrave lrsquoutilisation du stadiasme pour lrsquoarcheacuteologue de terrain crsquoest sans doute surinterpreacuteter cette source que de lrsquoutiliser pour dater de lrsquoeacutepoque de Claude les vestiges de routes effectivement retrouveacutes ici et lagrave en Lycie Certes lrsquoun des grands meacuterites de la remarquable eacutedition de S Şahin et M Adak est drsquoavoir releveacute et illustreacute gracircce agrave leur connaissance ineacutegaleacutee de la Lycie de nombreux vestiges de routes anciennes Mais crsquoest peut-ecirctre se deacutepartir de la prudence neacutecessaire que drsquoattribuer aux ldquoingeacutenieurs romainsrdquo tel segment de route construite entre Choma et Podalia et aux Romains de lrsquoeacutepoque de Claude une chausseacutee paveacutee entre Sidyma et Kalabatia 57 Gardons-nous donc de dater agrave la lumiegravere drsquoun texte geacuteneacuteral des vestiges particuliers 58 Sans doute faut-il parler plutocirct de route ldquoantiquerdquo voire ldquoanciennerdquo en lrsquoabsence drsquoartefacts associeacutes qui soient preacuteciseacutement datables en particulier de milliaires de cette eacutepoque et dans lrsquoattente de fouilles archeacuteologiques de ces segments de routes 59

LocaLIteacutes eacutetapes et cIteacutes

Degraves la reacuteveacutelation de son contenu lrsquoinscription du stadiasme de Patara a eacuteteacute reconnue comme une source importante pour la toponymie de la Lycie et lrsquoidentification des localiteacutes qui deacutefinissent chaque itineacuteraire mesureacute Peut-on neacuteanmoins utiliser la mention de ces localiteacutes dans le stadiasme comme un indice de leur statut institutionnel Dans son eacutetude de la geacuteographie historique de la Lycie occidentale parue en 2003 W Tietz nrsquoa pas heacutesiteacute agrave consideacuterer la mention drsquoune localiteacute dans le stadiasme comme lrsquoindice qursquoelle constituait agrave lrsquoeacutepoque de Claude une citeacute Tout nom que mentionne la liste comme point de deacutepart ou drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire serait celui drsquoune polis certes deux itineacuteraires paraissent laisser agrave lrsquoeacutecart les centres principaux de citeacutes pour conduire agrave une localiteacute secondaire mais dans les deux cas le nom de la citeacute dont deacutepend la localiteacute est ajouteacutee agrave titre de preacutecision 60 de lrsquoabsence drsquoune localiteacute importante sur le traceacute mecircme drsquoun itineacuteraire on pourrait aller jusqursquoagrave deacuteduire qursquoelle nrsquoeacutetait pas indeacutependante agrave cette eacutepoque 61

Plusieurs eacutediteurs et commentateurs ulteacuterieurs du stadiasme se sont neacuteanmoins abstenus drsquoutiliser le stadiasme comme une source pour la carte des citeacutes lyciennes sous Claude ainsi S Şahin et M Adak H Hellenkemper et Fr Hild ou encore S Mitchell qui comparait les informations du stadiasme de Patara avec ce que le traiteacute entre Rome et la Lycie de 46 aC nous apprend de la geacuteographie de la Lycie septentrionale 62 Mais en 2007 Chr Schuler a voulu agrave son tour interpreacuteter le stadiasme dans un sens intitutionnel ldquoim Stadiasmos sind ausschlieszliglich Siedlungen mit Polisstatus verzeichnetrdquo Cette regravegle pourrait notamment aider agrave retracer lrsquoeacutevolution du statut politique de deux localiteacutes Akarassos et Kodoppa qui agrave consideacuterer leur mention dans le stadiasme seraient des citeacutes alors que dans le traiteacute ceacutesarien elles eacutetaient mentionneacutees comme localiteacutes de rang secondaire 63

Il nrsquoest pas possible drsquoexaminer les quelque 50 toponymes que mentionne le stadiasme pour deacuteterminer srsquoils deacutesignent tous des citeacutes indeacutependantes Lrsquoenquecircte ne pourrait drsquoailleurs pas ecirctre complegravetement probante puisque lrsquoon manque de

57 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 107 et 186 Şahin 2009 10358 Le point a souvent eacuteteacute souligneacute pour les fortifications antiques eg par Y Garlan 1986 16 Cf aussi D Rousset dans le compte-rendu

de C Typaldou-Fakiris Villes fortifieacutees de Phocide et la IIIe guerre sacreacutee 356-346 av J-C (2004) RA 2005 p 101-10359 Cf deacutejagrave en ce sens Rousset 2010 122-123 et 144 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 et illustrations adoptent souvent pour les

vestiges de routes la prudente leacutegende ldquoroumlmischbyzantinischrdquo voire ldquoroumlmischosmanischrdquo Pour les routes de la reacutegion de Kyaneai eacutetudieacutees dans le cadre drsquoune prospection drsquoensemble (cf supra n 43) on a quelques indications chronologiques plus preacutecises Sur les milliaires cf supra p 67 et n 27

60 Tietz 2003 276 n 207 ldquoDas Milliarium nennt weder jeden Ort noch jedes Poliszentrum in Lykien sondern lediglich diejenigen groumlszligeren Ansiedlungen die an bedeutenden Straszligen lagen Poliszentren die abseits dieser Straszligen lagen treten nicht auf waumlhrend bei Orten die zu einer nicht gleichnamigen Polis gehoumlren deren Name ebenfalls genannt wird Alle Namen ohne weiteren Zusatz sind also auf die Poliszentren gleichnamiger Poleis zu beziehenrdquo de mecircme agrave propos de Kosara et de Lyrnai p 269 cf aussi p 224 262 265 273 et 284

61 Op cit p 292 agrave propos de Teacutelandros ldquoAutonome Muumlnzen liegen gleichfalls nicht vor und auch im Milliarium aus Patara taucht es nicht auf obwohl es an der Kuumlstenstraszlige von Telmessos nach Kalynda lag Man darf wohl davon ausgehen daszlig es erwaumlhnt worden waumlre wenn es sich um ein wichtiges lykisches Poliszentrum gehandelt haumltte Der Befund ist also derselbe wie bei Daidala das ebenfalls nicht genannt wird obwohl es an derselben Straszlige lag und laumlszligt vielleicht denselben Schluszlig zu daszlig Telandros wie dieses in der fruumlhen Kaiserzeit kein selbstaumlntiges Poliszentrum sondern de iure Teil der rhodischen Peraia war der allerdings de facto vom roumlmischen Statthalter in Patara verwaltet wurde (hellip)rdquo Dans le mecircme sens Schuler 2010 69-86 agrave la p 81 et n 79

62 Mitchell 2005 217-222 Texte de lrsquoinscription reproduit dans SEG 55 1452 et AE 2005 148763 Schuler 2007 77-78 Sur ce point voir mes reacuteserves deacutejagrave dans Rousset 2010 140 et 143

72 ndash Denis Rousset

sources preacutecises sur le statut politique des communauteacutes lyciennes au Ier s de notre egravere Ainsi entre le stadiasme de 45 pC et les sources soit anteacuterieures soit posteacuterieures qui peuvent indiquer le statut indeacutependant ou deacutependant drsquoune communauteacute il serait toujours loisible de supposer un changement de statut

Examinons neacuteanmoins le cas de quelques localiteacutes qui pourraient contrevenir agrave la regravegle eacutenonceacutee par W Tietz et Chr Schuler Il y a deux localiteacutes dont le nom est deacutefini par lrsquoadjonction drsquoun toponyme au geacutenitif Outre la mention Ἀτταλεία τῆς Π[αμφυλίας] (l C 8) qui indique la province voisine que lrsquoitineacuteraire atteint au sortir de la Lycie il y a [Κ]όδοπα τῆς Μυλιάδος (l B 37) Que Kodopa soit ainsi deacutefinie agrave la diffeacuterence drsquoautres localiteacutes eacutegalement mentionneacutees par le stadiasme dans la mecircme reacutegion la Milyade paraicirct destineacute agrave eacuteviter une confusion avec une possible homonyme 64

Or le cas de Kodopa est preacuteciseacutement celui sur lequel Chr Schuler a voulu fonder la regravegle que le stadiasme nommerait uniquement des noms de citeacutes Sur cette localiteacute de Milyade inconnue jusqursquoil y a peu il existe maintenant au total trois teacutemoignages outre le stadiasme de 45 pC Κοδοππα est mentionneacutee dans le traiteacute de 46 aC parmi les toponymes qui deacutesignent non pas des citeacutes mais des localiteacutes de rang secondaire comme lrsquoont mis en eacutevidence S Mitchell et Chr Schuler 65 Il existe drsquoautre part une eacutepitaphe drsquoArykanda graveacutee en lettres carreacutees et avec ligatures (IIe ou IIIe s pC ) pour une femme Κολοπηνῂ [καὶ ] Ἀρυκανδίδι S Mitchell avait judicieusement corrigeacute le premier ethnique en Κοδοπηνή et Chr Schuler a tireacute argument du double ethnique pour soutenir que Kodopa eacutetait comme Arykanda une citeacute 66 Chr Schuler eacutecarte en effet lrsquoideacutee que Kodopegravenegrave et drsquoautres ethniques de cette mecircme partie de la Lycie puissent ecirctre des ldquodeacutemotiquesrdquo car ldquoDer Gebrauch solcher Demotika ist (hellip) in dieser Zeit [lrsquoeacutepoque impeacuteriale] in Lykien nicht mehr uumlblichrdquo 67 Traiter lrsquoensemble de cette question est ici impossible et de toute faccedilon difficile faute de nombreuses sources pour tous les ethniques attesteacutes en Lycie Signalons seulement agrave titre drsquoexemple pour la mecircme reacutegion de la Milyade que deux eacutepitaphes attestent lrsquoune lrsquoethnique Elbesseus lrsquoautre le toponyme Elbessos qui est connu par deux autres sources comme deacutesignant une localiteacute de rang secondaire 68 Il est donc possible que des eacutepitaphes lyciennes drsquoeacutepoque impeacuteriale aient mentionneacute des ldquodeacutemotiquesrdquo ie des ethniques qui ne sont pas ceux drsquoune citeacute indeacutependante

Dans le cas de lrsquoeacutepitaphe drsquoArykanda mecircme si lrsquoon considegravere Kodopegravenegrave comme un ethnique de citeacute agrave lrsquoeacutegal drsquoArykandis cela montre que Kodopa eacutetait une citeacute au IIe ou IIIe s pC tandis qursquoelle eacutetait une localiteacute secondaire agrave lrsquoeacutepoque de Ceacutesar entre temps elle eacutetait donc devenue une citeacute Mais est-ce avant lrsquoeacutepoque de Claude et sa mention mecircme dans la troisiegraveme source qui la mentionne le stadiasme montre-t-elle sa promotion au statut de citeacute degraves cette eacutepoque comme lrsquoaffirme Chr Schuler Ce changement de statut pourrait aussi bien ecirctre posteacuterieur agrave cette eacutepoque et le stadiasme mentionnerait alors une localiteacute demeureacutee de rang secondaire de Ceacutesar jusqursquoagrave Claude On voit donc que le cas de Kodopa nrsquoest pas deacutecisif Quant agrave Akarassos eacutegalement mentionneacutee dans le stadiasme (l B 39) et eacutevoqueacutee par Chr Schuler elle figure eacutegalement parmi les localiteacutes de rang secondaire dans le traiteacute de 46 aC et elle nrsquoest dite ldquociteacuterdquo que dans une notice de Kapitocircn de Lycie connue par lrsquointermeacutediaire de Eacutetienne de Byzance 69

Parmi les localiteacutes que mentionne le stadiasme deux sont deacutefinies par lrsquoadjonction drsquoun nom de citeacute ou de territoire Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως (l B 21) est une localiteacute sur le territoire drsquoune reacutegion ou drsquoune citeacute formeacutee au total de huit communauteacutes dans la Lycie occidentale Lyrnai nrsquoeacutetait pas la ville principale de cet Eacutetat qui srsquoappelait sans doute Oktapolis Oktapolis mecircme nrsquoest pas mentionneacutee comme point drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire du stadiasme peut-ecirctre parce qursquoelle eacutetait agrave lrsquoeacutecart drsquoune route importante Quant agrave la preacutecision τῆς Ὀκτα[π]όλεως donneacutee pour cette seule localiteacute de la reacutegion peut-ecirctre eacutetait-elle destineacutee agrave eacuteviter une confusion avec une homonyme ou une paronyme 70

64 Adak amp Şahin 2004 68 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 150 n 255 En Carie existaient les Kodapeis nommeacutes dans les listes de tribut attiques et dans une inscription cf Bresson et al 2005 Drsquoautre part on a trouveacute agrave Korykos en Cilicie Tracheacutee plusieurs deacutedicaces agrave Zeus Kodopaios ou Kodopas cf notamment Sayar amp Şahin 2008 Varinlioğlu 2010

65 Voir SEG 55 1452 l 59 Cf op cit (supra n 62 et 63) respectivement aux p 210 et 77 cf aussi Rousset 2010 135-141 qui reproduit la liste des localiteacutes de rang secondaire

66 TAM II 794 (I Arykanda 147) commenteacutees par S Mitchell p 221 et par Chr Schuler p 7767 Loc cit p 7868 Voir TIB sv Rousset 2010 14069 Sur Akarassos cf TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 197-198 Agrave lrsquoincertitude sur le statut de Kodoppa et drsquoAkarassos est lieacutee la

question du statut politique et juridique de la Milyade agrave lrsquoeacutepoque de Claude telle que conduit agrave la poser une deacutecision drsquoun gouverneur que jrsquoai reacuteeacutediteacutee et commenteacutee dans Rousset 2010 145-152 commentaire sur ce point p 150 et 169

70 Voir principalement TIB sv ldquoLornaiardquo et ldquoOktapolisrdquo Tietz 2003 265-279 particuliegraverement p 265-269 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 148-151 150 et n 255 sur la possible confusion toponymique avec Lyrnas de Lycie orientale Faute de connaicirctre personnellement cette partie de la la Lycie occidentale je ne discute pas la localisation de Lyrnai Hippoukocircmegrave et Oktapolis en lrsquoabsence de sources nouvelles il serait

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 73

Dans la Lycie orientale on trouve mentionneacutee agrave quatre reprises l C 5 6 11 et 14 Kosara εἰς Κό[σ]αρα Μν[αρικῆς ] [ἀπ]ὸ Κοσά[ρ]ων [ἀπὸ Κοσάρων τ]ῆς Μναρικῆς ἀπὸ Κοσάρων [τ]ῆς Μναρικῆς Srsquoagirait-il par trois fois de preacutevenir une possible confusion La preacutecision indique en tout cas que Kosara appartenait agrave la reacutegion voire peut-ecirctre agrave lrsquoancien territoire drsquoune localiteacute appeleacutee Mnara Celle-ci non mentionneacutee dans le stadiasme apparaicirct dans une eacutepitaphe du IIIe s pC qui montre qursquoelle eacutetait alors elle-mecircme rattacheacutee agrave Phaseacutelis On a supposeacute que Mnara eacutetait identique aux Marmareis qui srsquoeacutetaient opposeacutes agrave Alexandre en 334 et que ces derniers avaient eacuteteacute englobeacutes dans le territoire de Phaseacutelis 71 Dans ces conditions il paraicirct peu vraisemblable que Kosara par trois fois deacutesigneacutee comme faisant partie de la Mnarikegrave ait eacuteteacute agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une citeacute indeacutependante

Il faut enfin rappeler le cas de Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων (l C 3-4 commenteacutees supra puis l C 5 et 12 sans la mecircme preacutecision) Cette localiteacute sise agrave lrsquoEst de la Lycie qui avait agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique eacutemis son propre monnayage et jouissait donc alors de son indeacutependance eacutetait bel et bien agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une communauteacute deacutependant de Termessos la Grande 72

Nrsquoen allait-il pas de mecircme pour Typallia qui est citeacutee agrave deux reprises dans le stadiasme (l C 6 et 7) Certes sa mention ne srsquoaccompagne pas de la preacutecision τῶν Τερμησσέων Typallia est par ailleurs explicitement attesteacutee comme une polis quelques deacutecennies seulement avant lrsquoeacutepoque de Claude dans une deacutedicace de c 30 aC Mais drsquoautre part deux eacutepitaphes de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont lrsquoune du IIIe s pC montrent que Typallia deacutependait de Termessos la Grande 73 Est-ce donc avant ou apregraves lrsquoeacutepoque de Claude qursquoelle avait perdu son indeacutependance Agrave vrai dire crsquoest la position mecircme de Typallia localiseacutee de faccedilon certaine sur un site au Nord de Kitanaura sur la route menant de cette localiteacute termessienne vers la ville de Termessos qui doit faire consideacuterer que Typallia faisait elle aussi neacutecessairement partie du territoire de Termessos degraves lrsquoeacutepoque du stadiasme comme lrsquoont souligneacute agrave la fois F Onur et S Şahin 74 Il est remarquable que le stadiasme ne donne pourtant pas la preacutecision τῶν Τερμησσέων pour Typallia agrave la diffeacuterence de Kitanaura

Relevons enfin un dernier point relatif agrave ces deux localiteacutes appartenant lrsquoune explicitement lrsquoautre certainement au territoire de Termessos nrsquoest-il pas singulier qursquoelles soient mentionneacutees dans le stadiasme alors que la citeacute de Termessos ne faisait assureacutement pas partie de la province de Lycie 75 On a rappeleacute supra p 68 lrsquoopinion admise suivant laquelle les itineacuteraires du stadiasme parcourent la seule Lycie et mentionnent agrave lrsquoexteacuterieur de la province uniquement deux villes limitrophes Kibyra en Asie et Attaleia ldquode Pamphylierdquo Ne doit-on pas deacutesormais preacuteciser qursquoil en va de mecircme assureacutement pour Kitanaura et certainement pour Typallia Et ne faudrait-il pas retoucher en conseacutequence le traceacute de la frontiegravere nord-est de la Lycie en la faisant passer entre Ideacutebessos et Kitanaura Enfin la mention dans le stadiasme de Trabenna et drsquoOnobara localiteacutes assez proches de Termessos et drsquoAttaleia peut-elle toujours ecirctre utiliseacutee comme la preuve que les premiegraveres appartenaient degraves lors agrave la Lycie agrave la diffeacuterence des secondes 76

Revenant agrave la question du statut politique des localiteacutes du stadiasme on doit enfin remarquer que la Lycie orientale preacutesente quelques cas de localiteacutes qui furent drsquoapregraves drsquoautres sources sans doute dans lrsquoensemble posteacuterieures englobeacutees par telle de leurs voisines respectives Ainsi Onobara mentionneacutee dans le stadiasme comme relieacutee par un itineacuteraire agrave Trabenna (l C 9) apparaicirct comme ldquoeine Dorfgemeinderdquo de Trabenna mecircme drsquoapregraves plusieurs inscriptions drsquoeacutepoque impeacuteriale qui ne sont pas preacuteciseacutement dateacutees 77 De mecircme alors que le stadiasme nomme de faccedilon distincte Ideacutebessos Akalissos et Korma

eacutegalement vain de discuter la question tregraves controverseacutee de lrsquoidentiteacute des huit communauteacutes qui composaient Oktapolis Tietz 2003 273 eacutecarte lrsquoideacutee qursquoelle puisse avoir compteacute Hippoukocircmegrave et Symbra parce que preacuteciseacutement celles-ci sont mentionneacutees dans le stadiasme contra Şahin loc cit

71 Voir SEG 51 1829 TIB sv ldquoKosarardquo et ldquoMnarardquo Iplikccedilioğlu 2004 114 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218-223 Ccedilevik 2008 205-20772 Voir Nolleacute 1996 TIB sv ldquoDikitanaurardquo Iplikccedilioğlu 2004 112-113 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 214-217 Iplikccedilioğlu et al 2007

296-300 ndeg 214-219 Ccedilevik 2008 200-205 Kizgut amp Pimouguet-Peacutedarros 200873 Voir SEG 44 1113 51 1838-1839 (le ndeg 1839 deacutejagrave SEG 2 671) TIB sv ldquoTypalliardquo Iplikccedilioğlu 2004 106-108 et 114-115 Şahin

amp Adak 2007 230-232 Iplikccedilioğlu et al 2007 282-296 nos 201-213 Ccedilevik 2008 198-20074 F Onur dans Ccedilevik et al 2005 161 et 162 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 216 et 231-232 et p 218 219 et 235 sur le traceacute de la

frontiegravere entre Termessos et Phaseacutelis75 Voir Heberdey 1934 732-775 sv ldquoTermessos 1)rdquo col 749-750 TIB p 103-105 et sv ldquoTermessosrdquo autonomie de la citeacute consideacutereacutee

comme pamphylienne et rattachement administratif agrave la province de Lycie-Pamphylie agrave partir de la creacuteation de cette double province sous Vespasien (cf supra n 9)

76 Ainsi Onur 2005 162 et 163 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 et 23377 Voir Heberdey amp Kalinka 1896 36-37 ndeg 47-48 et SEG VI 622 Iplikccedilioğlu 2004 123 et n 135 mentionnant plusieurs autres

attestations ineacutedites de ldquoTrebennaten aus Onobarardquo TIB sv ldquoOnobarardquo et ldquoTrebennardquo Ccedilevik et al 2005 161-166 sur lrsquohistoire antique de la citeacute S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 233 et 236-237 Ccedilevik 2008 195-198 (ldquokatoikia under Trebennardquo)

74 ndash Denis Rousset

comme localiteacutes deacutefinissant deux itineacuteraires (l C 1-2) les Akalisseis Idebesseis et Kormeis apparaissent dans des inscriptions de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont certaines sont dateacutees du IIIe s comme unis dans une ldquosympolitierdquo formeacutee autour drsquoAkalissos 78

Reacutecapitulant les cas examineacutes on voit que le stadiasme mentionne en 45 pC drsquoune part trois ou quatre localiteacutes qui nrsquoeacutetaient alors pas indeacutependantes cela est certain pour Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως et Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων vraisemblable pour Κόσαρα τῆς Μναρικῆς et pour Typallia Il y a drsquoautre part deux localiteacutes Akarassos et Kodopa qui sous Ceacutesar avaient eu un rang secondaire il est possible que la seconde soit devenue une citeacute ulteacuterieurement agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Inversement il y a trois localiteacutes Onobara Ideacutebessos et Korma qui apparaissent agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale en particulier dans des sources posteacuterieures au stadiasme comme ayant un rang secondaire deacutependant drsquoune de leurs voisines ou englobeacutees dans une sympolitie Agrave ces exemples on pourrait enfin ajouter le cas certes un peu diffeacuterent de Kastabara dont lrsquoexistence a eacuteteacute reacuteveacuteleacutee par sa mention dans le stadiasme 79 si lrsquoon accepte la localisation reccedilue agrave Deliktaş-Darıoumlzuuml site qui srsquoavegravere avoir appartenu au IIe s et au IIIe s pC agrave la citeacute de Tlos il faudra admettre que Kastabara indeacutependante sous Claude fut ensuite englobeacutee par sa voisine meacuteridionale

Est-il donc possible de faire du stadiasme la pierre de touche du statut de citeacute et drsquoen infeacuterer tant de changements de statut suivant des sens qui selon les cas seraient opposeacutes Les cas de Lyrnai et de Kitanaura contreviennent de toute eacutevidence agrave cet emploi ils interdisent de faire de la mention drsquoune localiteacute le sucircr indice drsquoun statut autonome

La mention dans le stadiasme ne peut ecirctre consideacutereacutee comme un brevet de citeacute Si tel eacutetait lrsquoobjet du stadiasme on devrait drsquoailleurs srsquoeacutetonner de lrsquoabsence drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba qui du moins pour les deux premiegraveres devaient ecirctre des citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude 80 Comme on lrsquoa mis en eacutevidence preacuteceacutedemment le stadiasme est une liste drsquoitineacuteraires drsquoune part mesureacutes drsquoautre part en partie ameacutenageacutes reacutepareacutes ou construits sous la conduite des Romains les lieux de deacutepart ou drsquoarriveacutee des itineacuteraires ainsi que quelques lieux intermeacutediaires mentionneacutes au passage sont des points ou des nœuds routiers Certes la plupart drsquoentre eux sont les centres urbains de communauteacutes qui sans aucun doute avaient agrave lrsquoeacutepoque de Claude le statut de citeacute Mais ce nrsquoest assureacutement pas le cas de tous

Des deux inscriptions du pilier de Patara la deacutedicace du monument par les Lyciens (face A) inscrite en 45-46 pC nous montre les Lyciens approuvant le nouvel ordre administratif et institutionnel mis en place lors de la reacuteduction en province Ainsi le message ideacuteologique de la conquecircte eacutetait partageacute et repris agrave leur compte par les Lyciens toujours fidegraveles agrave Rome mais deacutesormais conquis Crsquoest ce qursquoillustre eacutegalement la deacutedicace contemporaine graveacutee sur lrsquoautel de Claude entre Myra et Limyra qui montre aussi lrsquoœuvre routiegravere que la conquecircte amena sans deacutelai en Lycie Centrale

Lrsquoinscription des faces B et C qui est contemporaine de ces deux deacutedicaces ou bien de peu posteacuterieure est agrave la diffeacuterence de celles-ci toute de sobrieacuteteacute la reacutedaction de son preacuteambule (l B 1-8) et la mesure originelle des distances en milles me paraissent indiquer qursquoelle eacutemane des autoriteacutes romaines Est-ce dans le mecircme sens qursquoil faut interpreacuteter lrsquoabsence apparente de Boubocircn et de Komba qui serait sans doute singuliegravere dans un texte reacutedigeacute par les Lyciens Crsquoest cependant agrave lrsquointention des Lyciens que toutes les distances furent finalement converties en stades peut-ecirctre par un reacutedacteur local Ainsi lrsquoinscription concilie-t-elle les points de vue sinon de ses reacutedacteurs et de ses lecteurs du moins assureacutement des autoriteacutes romaines et des Lyciens devenus provinciaux

Si spectaculaire que soit le pilier de Patara et riches les inscriptions qursquoil porte il faut de faccedilon judicieuse mesurer lrsquoapport du stadiasme agrave la geacuteographie historique de la Lycie impeacuteriale La deacutecouverte de ce texte a permis de notables progregraves dans notre connaissance de la toponymie lycienne et dans lrsquoidentification des localiteacutes et des vestiges archeacuteologiques On doit en revanche se garder de le surinterpreacuteter pour lrsquohistoire des voies de communication et pour la geacuteographie des citeacutes-Eacutetats et se deacutefier de lrsquoamplification rheacutetorique propre au texte comme de notre propension agrave en tirer une regravegle geacuteneacuteralisante La liste du stadiasme mentionne des localiteacutes qui ne sont pas toutes les centres urbains de citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude Entre

78 Voir notamment TAM II 830 834 et 902 Jameson 1974a 41-42 et 1974b 216 TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 212-214 Kizgut et al 2009

79 L B 34 cf supra n 680 Cf supra p 65 et n 7 Aperlai est agrave la tecircte drsquoune sympolitie au Ier s pC cf IGR III 690 et SEG 52 1452 TIB sv Boubocircn frappe

monnaie sous Auguste sur un Seacutebasteion deacutedieacute sous Neacuteron figurent deux deacutedicaces nommant le Conseil et du Peuple de Boubocircn ainsi que le gouverneur de Lycie cf TIB sv Kokkinia 2008 7-8 35-38 ndeg 6 et 9 et p 160 Komba nrsquoest pas attesteacutee comme citeacute avant Ptoleacutemeacutee (533) et une inscription du IIIe s pC TAM II 734 TIB sv

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 75

ces localiteacutes ou lieux drsquoeacutetape la liste eacutenumegravere des itineacuteraires qui existaient degraves avant cette eacutepoque tantocirct les Romains se contentegraverent drsquoen recenser la longueur mesurant ainsi tout lrsquoespace de la nouvelle province tantocirct ils ameacutenagegraverent et reacuteparegraverent des routes existantes tantocirct enfin ils construisirent des routes comme lrsquoillustre le monument sis sur la voie entre Myra et Limyra Lrsquoinscription si elle conduit agrave chercher sur le terrain les traces mateacuterielles du reacuteseau viaire qui parcourait la Lycie ne nous autorise pas agrave les dater toutes en retour de lrsquoeacutepoque de Claude Ce sont agrave lrsquoinverse les progregraves de notre connaissance archeacuteologique eacutepigraphique et numismatique qui nous autoriseront agrave mesurer plus preacuteciseacutement lrsquoeffet reacuteel de lrsquoœuvre proclameacutee par le pilier de Patara et agrave deacutenombrer plus exactement les citeacutes que comptait la Lycie pacifieacutee par Rome

Reacutefeacuterences bibliographiques

ndash Euploia La Lycie et la Carie antiques p 439 agrave 462

AbreacuteviAtions

Beazley ARV2 J D Beazley Attic Red-figure Vase-painters 2e eacutedition Oxford 1963

FdX I Fouilles de Xanthos I P Demargne Les piliers funeacuteraires Paris 1958

FdX II Fouilles de Xanthos II H Metzger Lrsquoacropole lycienne Paris 1963

FdX IV Fouilles de Xanthos IV H Metzger Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Paris 1972

FdX V Fouilles de Xanthos V P Demargne Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris 1974

HTC P Debord et E Varinlioğlu dir Les hautes terres de Carie Bordeaux 2001

IPArk G Thuumlr et H Taeuber eacuted Prozeszligrechtliche Inschriften der griechischen Poleis Arkadien (IPArk) Vienne 1994

Labraunda J Crampa eacuted Labraunda Swedish Excavations and Researches The Greek Inscriptions 13-133 Lund 1972

R ndash O P J Rhodes et R Osborne Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford 2003

Sinuri L Robert eacuted Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa I Paris 1945

Tod M N Tod eacuted A Selection of Greek Historical Inscriptions I-II 2nd ed Oxford 1946-1948

Charisteria (1930) Charisteria Alois Rzach zum achtzigsten Geburtstag dargebracht

Ancient Anatolia (1986) Ancient Anatolia Aspects of Change and Cultural Development Essays in honor of M J Mellink Madison

Catalogue of Ancient Near Eastern Seals (1966) Catalogue of Ancient Near Eastern Seals in the Ashmolean Museum I Oxford

La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens (2007) La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens de Tyr agrave Carthage catalogue de lrsquoexposition Paris Institut du monde arabe 6 novembre 2007-20 avril 2008 Paris

Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia (2006) Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Antalya

The Aegean and the Near East (1956) The Aegean and the Near East Studies presented to Hetty Goldman on the occasion of her Seventy-fifth Birthday New York

Xanthos 1998 Xanthos en Turquie de la Perse agrave Byzance Dossiers drsquoarcheacuteologie Dijon

Iasos tra VI e IV sec a C Iasos tra VI e IV sec aC Miscellanea storico-archeologica Supplemento al volume 81deg degli Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara a a 181deg 2003-2004 Ferrara

Rumscheid Fr dir (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 13 bis 15 Oktober 2005 Bonn

Piri Reis eacuted E Z Oumlkte trans V Ccedilabuk (1988) Kitab-ı Bahriye II Ankara

Agora XIII BA Sparkes amp L Talcott The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 131-2 Black and plain pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC Princeton 1970

Agora XXXIII S I Rotroff The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 33 The Hellenistic Pottery The plain wares Princeton 2006

Kerameikos XI I Scheibler Kerameikos Ergebnisse der Ausgrabungen XI Die griechische Lampen Berlin 1976

Labraunda II1 P Hellstroumlm Labraunda Swedish excavations and researches II1 Pottery of Classical and late date terracotta lamps and glass (ActaAthen-4o 521) Lund 1965

Labraunda III2 J Crampa Labraunda Swedish excavations and researches III2 The Greek inscriptions I 1-12 (Period of Olympichos) (ActaAthen-4o 531) Lund 1965

Maussolleion at

Halikarnassos 7 L Vaag V Noslashrskov amp J Lund The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramic material and other finds from selected contexts Aarhus 2002

Milet III6 A Peschlow-Bindokat Milet Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 III6 Feldforschungen im Latmos Berlin 2005

440 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

NS A Maiuri Nuova Silloge epigrafica di Rodi e Cos Florence 1925

Olynthos V D M Robinson Excavations at Olynthos V Mosaics vases and lamps of Olynthos found in 1928 and 1931 (1933)

Olynthos XIII D M Robinson Excavations at Olynthos XIII Vases found in 1934 and 1938 (1950)

BMC Caria B V Head A Catalogue of the Greek Coins in the British Museum Greek Coins of Caria Cos Rhodes amp C Londres 1897

SNG Muumlnchen H R Baldus Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen 22Heft Karien Munich 2006

SNG Tuumlbingen D Mannsperger Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Muumlnzsammlung der Universitaumlt Tuumlbingen 5Heft Karien und Lydien Munich 1994

bibliogrAphie

Abbasoğlu H et W Martini eacuted (2003) Die Akropolis von Perge Band 1 Survey und Sondagen 1994-1997 Mayence

Adak M (2004) ldquoLokalisierung von Olympos und Korykos in Ostlykienrdquo Gephyra 1 27-52

Adam J-P (1981) Lrsquoarchitecture militaire grecque Paris

Adiego I J (1994) ldquoEl nombre cario Hecatomnordquo CFC(G) ns 4 247-256

mdash (1998) ldquoDie neue Bilingue von Kaunos und das Problem des karischen Alphabetsrdquo in Bluumlmel et al 1998 57-79

mdash (2000) ldquoLa inscripcioacuten greco-caria de los Hecatoacutemnides en el santuario de Sinurirdquo Kadmos 39 133-157

mdash (2007) The Carian Language With an appendix by K Konuk Leyde-Boston

mdash (2010) ldquoRecent Developments in the Carian Deciphermentrdquo in van Bremen amp Carbon 2010 147-176

mdash (2013) ldquoCarian Identity and Carian Languagerdquo in Henry 2013 15-20

Adiego I J P Debord et E Varinlioğlu (2005) ldquoLa stegravele caro-grecque drsquoHyllarima (Carie)rdquo REA 107 601-653

Ager S L (1996) Interstate Arbitrations in the Greek World 337-90 BC Berkeley

Akarca A (1952) ldquoMylasarsquoda Hellenistik bir Mezarrdquo Belleten 16 367-405

mdash (1959) Les monnaies grecques de Mylasa Bibliothegraveque de lrsquoInstitut Franccedilais drsquoArcheacuteologie drsquoIstanbul I Paris

mdash (1971) ldquoBeccedilinrdquo Belleten 25 3-37

Aringkerstad T (2000-2001) ldquoHellenistic-Roman Chamber Tombs at Milas Swedish Excavations 1938rdquo Opuscula Atheniensia 25-26 9-24

Aksakal A H (2003) Manisarsquonın Bilinmeyen Değerleri Manisa

Aktaş Ş (2009) ldquoStadiumrdquo in Işık 2009 358-359

Akurgal E (1941) Griechische Reliefs des VI Jahrhunderts aus Lykien Berlin

mdash (1961) Die Kunst Anatoliens von Homer bis Alexander Berlin

mdash (1993) Anadolu Uygarlıkları Ankara

Alston R et O van Nijf eacuted (2008) Feeding the Ancient Greek City Londres

Andersen S (2007) The Tylos Period Burials in Bahrain Volume I The Glass and Pottery Vessels Aarhus

Anderson-Stojanović V R (1987) ldquoThe Chronology and Function of Ceramic Unguentariardquo AJA 91 105-122

mdash (1992) Stobi The Hellenistic and Roman Pottery Princeton

Andrewes A (1938) ldquoEunomiardquo CQ 32 89-102

Andrianou D (2006) ldquoChairs Beds and Tables Evidence for Furnished Interiors in Hellenistic Greecerdquo Hesperia 75 219-266

Angeli Bertinelli M G et A Donati eacuted (2010) Cittagrave e territorio La Liguria e il mondo antico Atti del IV incontro internazionale di storia antica Gecircnes

Arık O (2007) ldquoOn the Ceramics found in the Preliminary Phase of the Peccedilin Excavationrdquo in Boumlhlendorf-Arslan et al 2007 523-530

Armstrong D et J J Walsh (1986) ldquoSIG 593 The letter of Flamininus to Chyretiaerdquo CPh 81 32-46

Arqueacute M-C S Lemaicirctre et S Y Waksman (2012) ldquoLes ceacuteramiques de cuisson en Lycie romaine essai de deacutefinition des faciegraves morphologiques et drsquoapprovisionnement en Meacutediterraneacutee orientalerdquo in Batigne-Vallet 2012 141-153

Arthur P (2007) ldquoPots and boundaries On cultural and economic areas between Late Antiquity and early Middle Agesrdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 15-27

Asheri D (1966) Distribuzioni di terra nellrsquoantica Grecia Turin

Ashmole B (1951) ldquoDemeter of Cnidusrdquo JHS 1951 13-28

Ashton G (1995) Ancient Megisti The Forgotten Kastellorizo Nedlands WA

Ashton R H J et A R Meadows (2008) ldquoThe Letoon Deposit Lycian League Coinage Rhodian Plinthophori and Pseudo-Rhodian Drachms from Haliartos (yet again) and Asia Minorrdquo NC 168 111-134

Aybek S et A K Oumlz eacuted (2010) Metropolis Ionia II The Land of the Crossroads Essays in Honour of Recep Mericcedil Istanbul

Aydaş M (2006) ldquoGladiatorial Inscriptions from Stratoniceia in Cariardquo EA 39 105-110

Aydınoğlu Uuml et A K Şenol eacuted (2010) Olive Oil And Wine Production in Anatolia during Antiquity Symposium Proceedings Istanbul

Babelon E (1907) Traiteacute des monnaies grecques et romaines II Description historique Tome 1 Comprenant les monnaies grecques depuis les origines jusqursquoaux guerres meacutediques Paris

Badie A S Lemaicirctre et J-C Moretti (2004) ldquoLe theacuteacirctre du Leacutetocircon de Xanthos Eacutetat des recherches en 1999rdquo Anatolia Antiqua 12 145-186

Bailey D M (1988) A Catalogue of the Lamps in the British Museum III Roman Provincial Lamps Londres

Balandier Cl (2002) ldquoLa deacutefense des territoires agrave Chypre de lrsquoeacutepoque archaiumlque aux invasions arabesrdquo DHA 281 175-206

mdash (2010a) Les fortifications au service de lrsquohistoire histoire de la deacutefense de Chypre de lrsquoeacutepoque chypro-archaiumlque aux invasions arabes Paris

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 441

mdash (agrave paraicirctre) La deacutefense de la Palestine aux peacuteriodes acheacutemeacutenide et helleacutenistique Eacutetude historique et archeacuteologique

Baldıran A (1990) Stratonikeia Nekropol Buluntuları thegravese ineacutedite Konya

mdash (1999) ldquoStratonikeiarsquodan Unguentariumlarrdquo Selccediluk Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi 4 Konya 335-356

Balot R K (2009) ldquoThe Virtue Politics of Democratic Athensrdquo in Salkever 2009 271-299

Bammer A (1968-1971) ldquoBeitraumlge zur ephesischen Architektur I Zum Eckkapitell eines Ringhallentempelsrdquo OumlJh 49 1-22

mdash (1974) ldquoZu den Kapitellen des Altares von Pergamonrdquo FuB 16 183-190

mdash (2007) ldquoLrsquoArchitecture helleacutenistique en Asie Mineure et ses concepts reacutetrospectifs et anticipantsrdquo in Images et moderniteacute helleacutenistiques Appropriation et repreacutesentation du monde drsquoAlexandre agrave Ceacutesar Rome 91-101

Baran A (2004) ldquoBeccedilin Zeus Karios () Tapınağırdquo I ve II Arkeolojik Araştırmaları Sempozyumu Ankara 19-38

mdash (2009) ldquoKarian Architecture before the Hekatomnidsrdquo in Rumscheid 2009 291-313

Barnett R D (1957) The Nimrud Ivories Londres

mdash (1980) ldquoA Winged Goddess of Wine on an Electrum Plaquerdquo AS 30 169-178

Başaran C A Yalccedilın et M Tombul (1998) ldquo1995 Yılı Skepsis Aşağı Kent ve Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo VIII MKKS (7-9 Nisan 1997 Kuşadası) Ankara 551-585

Batigne-Vallet C eacuted (2012) Les ceacuteramiques communes comprises dans leur contexte reacutegional Faciegraves de consommation et mode drsquoapprovisionnement Actes de la table ronde organiseacutee agrave Lyon les 2 et 3 feacutevrier 2009 Lyon

Bats M (1993) ldquoLa vaisselle culinaire comme marqueur culturel lrsquoexemple de la Gaule meacuteridionale et de la Grande-Gregravece (ive-ier s av J-C)rdquo Terre cuite et socieacuteteacute la ceacuteramique document technique eacuteconomique culturel XIVe Rencontre internationale drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire drsquoAntibes Actes des rencontres 21-22-23 octobre 1993 Juan-les-Pins 407-425

Baughan E P (2004) Anatolian Funerary Klinai Tradition and Identity Thegravese PhD University of California Berkeley

Bean G E et J M Cook (1955) ldquoThe Halicarnassus Peninsulardquo ABSA 50 56-170

mdash (1957) ldquoThe Carian Coast IIIrdquo ABSA 52 58-146

Bellinger A R et P Grierson (1973) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbartion Oaks Collection and in the Whittemone Collection Vol I Washington

Bencivenni A (2003) Progetti di riforme costituzionali nelle epigrafi greche dei secoli IV-II aC Bologne

Benter M (2009) ldquoHydas eine befestigte Houmlhensiedlung auf der Bozburun-Halbinselrdquo in Rumscheid 2009 481ndash501

Berg W (1979) ldquoHecate Greek or lsquoAnatolianrsquo rdquo Numen 21 128-140

Berg Brise M (2004) ldquoHellenistic and Early Roman Pottery from Halikarnassosrdquo in Isager amp Pedersen 2004 177-189

Berges D (2006) Knidos Beitraumlge zur Geschichte der archaischen Stadt Mayence

Berns C et H von Hesberg eacuted (2002) Patris und Imperium Kulturelle und politische Identitaumlt in den Staumldten in den

roumlmischen Provinzen Kleinasiens in der fruumlhen Kaiserzeit Kolloquium Koumlln November 1998 Cologne

Berti F (1993) Iasos di Caria Arslantepe Hierapolis Iasos Kyme Scavi archaeologici Italiani in Turchia Venise 189-249

mdash (2004) ldquoAppunti per lo studio dei vasi attici a figure rosse di Iasosrsquo in Iasos tra VI e IV sec aC 101-117

mdash (2005) ldquoDigressioni su alcune anfore panatenaiche offerte votive e culti nellrsquoagora di Iasosrdquo in Pierobon Benoit 2005 116-129

Berti F et C Franco (2006) ldquoNote su frammenti di ceramica attica con graffitirdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 21-28

Berti F et V Graziano (1994) Iasos Catane

Berti F et L Innocente (1998) ldquoDue nuovi graffiti in alfabeto cario da Iasosrdquo in Bluumlmel et al 1998 137-142

mdash (2005) ldquoGraffito cario su piede di coppa atticardquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 11 20-21

Berti F R Fabiani Z Kızıltan et M Nafissi eacuted (2010) Wandering Marbles of Iasos at the Istanbul Archaeological Museum Istanbul

Bessac J-Cl (1993) Lrsquooutillage traditionnel du tailleur de pierre De lrsquoAntiquiteacute agrave nos jours Paris

Beyer D (1997) ldquoEmar et Ougarit reacuteflexions sur la glyptique de deux villes de Syrie du Nord vers la fin de lrsquoacircge du bronzerdquo in Caubet 1997 171-183

Biagi S (2008) ldquoLe stadiasmos de Patara et la deacutefinition de lrsquoespace romain dans la nouvelle province de Lycie-Pamphylierdquo Res Antiquae 5 299-307

Bianco E (2000) ldquoChabrias Atheniensisrdquo RSA 30 47-72

Bilde PG V Noslashrskov et P Pedersen eacuted (1999) Hvad fandt vi Aarhus

Bilgin A R Dinccedil et M Oumlnder (1996) ldquoLydiarsquodaki iki Tuumlmuumlluumlsrsquode Temizlik Kazısı Ccedilalışmalarırdquo ADerg 4 207-222

Bingoumll O (19761977) ldquoDie Dachziegel von Bayrakli (Alt-Smyrna)rdquo Anadolu 20 19761977 63-81

mdash (1980) Das ionische Normalkapitell in hellenistischer und roumlmischer Zeit in Kleinasien IstMitt Beiheft 20 Tubingen

Birley A R (2005) The Roman Government of Britain Oxford

Blaise F (2006) ldquoPoetics and Politics Tradition re-worked in Solonrsquos Eunomia [Poem 4]rdquo in Blok amp Lardinois 2006 114-133

Blok J H et A P M H Lardinois eacuted (2006) Solon of Athens New Historical and Philological Approaches Leyde

Blondeacute F (2007) Les ceacuteramiques drsquousage quotidien agrave Thasos au IVe siegravecle avant J-C Eacutetudes Thasiennes XX Paris

Blum H B Faist P Pfaumllzner et A-M Wittke eacuted (2002) Bruumlckenland Anatolien Ursachen Extensitaumlt und Modi des Kulturaustausches zwischen Anatolien und seinen Nachbarn Tuumlbingen

Bluumlmel W (1990) ldquoZwei neue Inschriften aus Mylasa aus der Zeit des Maussollos rdquo EA 16 29-43

mdash (1991) Die Inschriften der Rhodischen Peraia IK 38 Bonn

mdash (1992a) Die Inschriften von Knidos I IK 41 Bonn

mdash (1992b) ldquoEinheimische Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo EA 20 7-34

442 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1993) ldquoSGDI 5727 (Halikarnassos) eine Revisionrdquo Kadmos 32 1-18

mdash (1994a) ldquoTwo New Inscriptions from the Cnidian Peninsula Proxeny Decree for Epameinondas and a Funeral Epigramrdquo EA 23 157-159

mdash (1994b) ldquoUumlber die chronologische und geographische Verteilung einheimischer Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo in Giannotta et al 1994 65-86

mdash (1995) ldquoInschriften aus Karien Irdquo EA 25 35-64

mdash (2002) ldquoNeue Fragmente der Pachturkunden aus Amosrdquo EA 34 107-111

mdash (2004) ldquoNeue Inschriften aus Karien II Mylasa und Umgebungrdquo EA 37 1-43

Bluumlmel W et A Kızıl (2004) ldquoEine neue karische Inschrift aus der Region von Mylasardquo Kadmos 43 131-138

Bluumlmel W P Frei et Chr Marek eacuted (1998) Colloquium Caricum Akten der internationalen Tagung uumlber die karisch-griechische Bilingue von Kaunos 3110-1111997 in Feusisberg bei Zuumlrich Kadmos 37 57-79

Boardman J et G Buchner (1966) ldquoSeals from Ischia and the Lyre-Player Grouprdquo JDAI 81 1-62

Boardman J (1967) Excavations in Chios 1952-1955 Greek Emporio Londres

mdash (1968) Archaic Greek Gems Schools and Artists in the Sixth and Early Fifth Centuries BC Londres

mdash (1970) Greek Gems and Finger Rings Londres

mdash (1990) ldquoThe Lyre Player Group of Seals an Encorerdquo AA 1 1-17

mdash (2000) Persia and the West An Archaeological Investigation of the Genesis of Achaemenid Art Londres

mdash (2003) Die Perser und der Westen Mayence

Bockisch G (1969) ldquoDie Karer und ihre Dynastenrdquo Klio 51 117-75

Boedeker D (1983) ldquoHecate a Transfunctional Goddessrdquo TAPhA 113 79-93

Boumlhlendorf-Aslan B A O Uysal et J Witte-Ott eacuted (2007) Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeology Contexts Proceedings of the First International Symposium on Late Antique Byzantine Seljuk and Ottoman pottery and tiles in archaeological context Ccedilanakkale 1-3 June 2005 Byzas 7 Istanbul

Bonifay M et J-C Treacuteglia eacuted (2007) LRCW2 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1662 (I)

Borchhardt J (19691970) ldquoEin Totengericht in Lykien Zum Grabmal des χntildetabura in Limyrardquo IstMitt 19-20 187-222

mdash (1975) Myra eine lykische Metropole in antiker und byzantinischer Zeit Istanbuler Forschungen Band 30 Berlin

mdash (1991) ldquoEin Ptolemaion in Limyrardquo RA 309-322

mdash (1993) Die Steine von Zẽmuri Archaumlologische Forschungen an den Verborgenen Wassern von Limyra Vienne

mdash (1990a) ldquoKunst in Lykienrdquo in Borchhardt et al 1990 45-49

mdash (1990b) ldquoDas Heroon von Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 75-78

Borchhardt J et G Dobesch eacuted (1993) Akten des II Internationalen Lykien-Symposium Vienna 6-12 mai 1990 Vienne

Borchhardt J H Eigner M Pesditschek et P Ruggendorfer eacuted (1997-1999) ldquoArchaumlologisch-sprachwissenschaftliches Corpus der Denkmaumller mit lykischer Schriftrdquo Anzeiger OumlAW phil-hist Kl 1342 Vienne 11-96

Borchhardt J R Jacobek et A Dinstl eacuted (1990) Goumltter Heroen Herrscher in Lykien Munich

Borchhardt J G Neumann et K Schulz (2003) ldquoTuminehiTymnessosrdquo Adalya 6 21-89

Borchhardt J et S Şişmanoğlu (1999) ldquoDas Diptychon von TubureTyberissosrdquo in Scherrer et al 1999 275-297

Borchhardt J et G Stanzl (1990) ldquoEin hellenistischer Bau des Herrscherkultes Das Ptolemaion in Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 79-84

Borza E N et O Palagia (2007) ldquoThe Chronology of the Macedonian Royal Tombs at Verginardquo JdI 122 81-124

Bousquet J (1992) ldquoLes inscriptions du Leacutetocircon en lrsquohonneur drsquoArbinas et lrsquoeacutepigramme grecque de la stegravele de Xanthos Lrsquoinscription bilingue de Deacutemokleidegraves et les inscriptions lyciennes unilinguesrdquo in Fouilles de Xanthos IX1 Paris 155-199

Bowden W L Lavan et C Machado eacuted (2004) Recent Research on the Late Antique Courtryside Leyde-Boston

Bowersock G W (1983) Roman Arabia New York

Boyd Th D (1978) ldquoThe Arch and the Vault in Greek Architecturerdquo AJA 82 83-100

Boysal Y (1970) ldquoTurgut Kazısı 1969 Yılı Raporurdquo Anadolu 12 63-78

mdash (1998) ldquo1996 Yılı Stratonikeia Ccedilalışmalarırdquo KST 19-2 153-160

Boysal Y et M Kadıoğlu (1999) ldquo1997 Yılı Stratonikeia Nekropol Ccedilalışmalarırdquo KST 20-2 215-228

Bracke H (1993) ldquoPisidia in Hellenistic times (334-325 BC)rdquo in Waelkens 1993 15-35

Brandt B V Gassner et S Ladstaumltter eacuted (2005) Synergia Festschrift fuumlr Friedrich Krinzinger II Vienne

Bresson A (1991) Recueil des inscriptions de la Peacutereacutee rhodienne Paris-Besanccedilon

mdash (2007a) ldquoUnity Diversity and Conflict in Hellenistic Lyciardquo in Elton amp Reger 2007 73-79

mdash (2007b) ldquoLes Cariens ou la mauvaise conscience du barbarerdquo in Urso 2007 209-228

Bresson A P Brun et E Varinlioğlu (2001) ldquoLes Inscriptions Grecques et Latinesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 81-305

Bresson A P Brun R Descat et K Konuk (2005) ldquoUn deacutecret honorifique des Kodapeis (Carie du Sud)rdquo REA 107 69-81

Bresson A et R Descat eacuted (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au IIe s aC Bordeaux

Bresson A D Rousset et J-M Carbon (2007) ldquoLes estampages du fonds Louis Robertrdquo CRAI 2 643-660

Briant P (1992) Darius les Perses et lrsquoEmpire Paris

mdash (1996) Histoire de lrsquoempire perse Paris

Brijder H A G eacuted (1984) Ancient Greek and Related Pottery Proceedings of the International Vase Symposium in Amsterdam 12-15 Avril 1984 Amsterdam

Broneer O (1930) Corinth IV Terracotta Lamps Athegravenes

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 443

Bruer S G et M Kunze (2010) Der Stadtplan von Patara und Beobachtungen zu den Stadtmauern Patara I 1 Istanbul

Brun P (1994) ldquoLes fortifications drsquoHyllarima Philon de Byzance et Pleistarchosrdquo in Debord amp Descat 1994 193-204

mdash (2001) ldquoLes sites archeacuteologiquesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 23-75

mdash (2007a) ldquoLa Carie et les Cariens vus depuis Athegravenes au Ve siegraveclerdquo in Brun 2007b 13-32

mdash eacuted (2007b) Scripta Anatolica Hommages agrave Pierre Debord Bordeaux

Bruneau Ph (1970a) Recherches sur les cultes de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Paris

mdash (1970b) ldquoTombes drsquoArgosrdquo BCH 94 437-531

mdash (1970c) Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la maison des Comeacutediens La vaisselle Paris

Bruns-Oumlzgan Chr (1987) Lykische Grabreliefs des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Tuumlbingen

mdash (2002) ldquoEine fruumlhkaiserzeitliche Stoa in Knidos und ihre Funderdquo in Berns amp Hesberg 2002 247-256

mdash (2004) Knidos A Guide to the Ancient Site Konya

mdash (2005) ldquoAttische Bildhauer in Knidosrdquo in Strocka 2005 179-191

Bryce T R (1986) The Lycians I The Lycians in Literary and Epigraphic Sources Copenhague

Buchholz H G (1978) ldquoTamassos Zypern 1974-1976 3 Berichtrdquo AA 155-230

Buckler J (1980) The Theban Hegemony 371-362 BC Cambridge-Londres

mdash (1998) ldquoEpameinondas and the new inscription fron Knidosrdquo Mnemosyne s IV 51 192-205

mdash (2003) Aegean Greece in the Fourth Century BC Leyde-Boston

Buraselis K (2008) ldquoThe Problem of the Ptolemaic Sibling Marriage A Case of Dynastic Acculturationrdquo in McKechnie amp Guillaume 2008 291-302

Burkert W (1992) The Orientalizing Revolution Cambridge

mdash (2001) ldquoLa religione greca allrsquoombra dellrsquoOriente i livelli dei contatti e degli influssi rdquo in Ribicini et al 2001 21-30

Burn L (2004) Hellenistic Art From Alexander the Great to Augustus Los Angeles

Buschor E (1950) Maussollos und Alexander Munich

Buschmann K (1992) ldquoHızırlık bei Fethiye das altlykische Telebehirdquo AST 10 429-438

Buumlyuumlkyoumlruumlk F et C Tibet (1999-2000) ldquo1998-1999 Yılı Antalya Doğu Nekropoluuml Kurtarma Kazılarırdquo Adalya 4 115-171

Cahn H A (1970) Knidos Die Muumlnzen des sechsten und fuumlnften Jahrhunderts v Chr Berlin

Canciani F et F W von Hase (1979) La tomba Bernardini di Palestrina Rome

Cannadine D et S Price eacuted (1987) Rituals of Royalty Power and Ceremonial in Traditional Societies Cambridge

Caputo V eacuted (2008) Iasos in Etagrave Romana Miscellanea storico-archeologica Suppl au vol 83-84 de Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Ferrare

Cargill J (1981) The Second Athenian League Empire or Free Alliance Berkeley-Los Angeles-Londres

Carney E D (2005) ldquoWomen and Dunasteia in Cariardquo AJPh 126 65-91

Carubba O (1993) ldquoDynasten und Staumldte Sprachliche und sonstige Bemerkungen zu den Namen auf den lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 11-25

Carstens A M (1999a) Death Matters Funerary Architecture on the Halikarnassos Peninsula Thegravese Copenhague

mdash (1999b) ldquoSepulchral Architecture on the Halicarnassos Peninsulardquo in Proceedings of the XVth International Congress of Classical Archaeology Amsterdam July 12-17 1998 109-111

mdash (2002) ldquoTomb Cult on the Halikarnassos Peninsulardquo AJA 106 391-409

mdash (2006) ldquoCypriot chamber tombsrdquo in Wriedt Soslashrensen amp Winther Jacobsen 2006 125-179

mdash (2008) ldquoTombs of the Halikarnassos Peninsula ndash the Late Bronze and Early Iron Agerdquo in Pedersen 2008 52-118

mdash (2009) Karia and the Hekatomnids The Creation of a Dynasty Oxford

mdash (2013) ldquoDivine Kingship at the City Centrerdquo in Henry 2013

mdash (agrave paraicirctre) ldquoBridging the boundary the sacrificial deposit of the Maussolleion of Halikarnassos and its symbolic languagerdquo in Draycott C et M Stamatopoulou eacuted Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Carte geacuteologique de Turquie (1963) feuillet Konya 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964a) feuillet Denizli 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964b) feuillet Izmir 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1997) feuillets Fethiye L8 L9 M8 M9 et Antalya L10 M10-M11 1100000e Maden Tetkik ve Arama genel muumlduumlrluumlğuuml Ankara

Carter J C (1970) ldquoRelief Sculptures from the Necropolis of Tarantordquo AJA 74 125-137

Cataldi S eacuted (2004) Poleis e Politeiai Atti del Convegno Internazionale di Storia Greca (Torino 2002) Alexandrie

Caubet A eacuted (1997) De Chypre agrave la Bactriane Les sceaux du Proche-Orient ancien Actes du colloque international Museacutee du Louvre 18 mars 1995 Paris

mdash (1998) Lrsquoart des modeleurs drsquoargile Antiquiteacutes de Chypre Coroplastique 2 Paris

Cavalier L (2005) Architecture romaine drsquoAsie Mineure Les monuments de Xanthos et leur ornementation Bordeaux

mdash (2006) ldquoObservations sur lrsquoarchitecture de Xanthos agrave lrsquoeacutepoque archaiumlquerdquo REA 108 327-354

mdash (2007) ldquoHorrea drsquoAndriakegrave et Patara un nouveau type drsquoeacutedifice fonctionnel en Lycie agrave lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo REA 109 51-65

mdash (2012) ldquoDeux nouveaux temples agrave Limyra rdquo in Seyer 2012 133-139

Ccedilevik N (2008) ldquoNortheast Lycia The New Evidence - Results from the Past Ten Years from the Bey Mountains Surface Surveysrdquo Adalya 11 189-233

Ccedilevik N B Varkıvanccedil et E Akyuumlrek eacuted (2005) Trebenna tarihi arkeolojisi ve doğası Trebenna its history archaeology and natural environment Istanbul

444 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Ccedilevik N et I Pimouguet-Peacutedarros (2010) ldquoFortifications et systegraveme deacutefensif de Myra Recherches 2009rdquo Anatolia Antiqua 18 243-275

Chambers M A (1955) ldquoThe Twelve Gods at Cosrdquo HThR 48 153-154

Chantraine P (1999) Dictionnaire eacutetymologique de la langue grecque Paris

Chapoutier F (1934) Les Dioscures au service drsquoune deacuteesse Paris

Chiekova D (2008) Cultes et vie religieuse dans les citeacutes du Pont Gauche (VIIe ndash Ier s avant J C) Berne

Childs W A P et P Demargne (1989) Le monument des Neacutereacuteides Le decor sculpteacute Fouilles de Xanthos VIII Paris

Choisy A (1876) ldquoNote sur les Tombeaux Lydiens de Sardesrdquo RA 32 73-81

Ccedililingiroğlu A (1997) Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı Izmir

Cimok F (2000) Antioch Mosaics Istanbul

Civelek A (2001) Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Doumlnemi Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

Clay J (1984) ldquoThe Hecate of the Theogonyrdquo GRBS 25 27-38

Colas-Rannou F (2009) ldquoImages et socieacuteteacute en Lycie au VIe siegravecle avant J-C le pilier drsquoIsinda et son programme iconographiquerdquo REA 111 453-474

mdash (agrave paraicirctre) ldquoDrsquoune mixiteacute agrave une identiteacute les Lyciens et leurs imagesrdquo in Ziche (agrave paraicirctre)

Colvin S eacuted (2004) The Greco-Roman East Cambridge

Ccedilokay-Kepccedile S (2006) The Karaccedilallı Necropolis near Antalya Adalya Suppl series 4 Antalya

Cook J M (1961) ldquoSome Sites of the Milesian Territoryrdquo ABSA 56 90-101

mdash (1965) ldquoOld-Smyrna Fourth-Century Black Glazerdquo ABSA 60 143-153

Cook J M et W H Plommer (1966) The Sanctuary of Hemithea at Kastabos Cambridge

Corbett P E (1955) ldquoPalmette Stamps from an Attic Black-glaze Workshoprdquo Hesperia 24 172-186

Corso A (2007) ldquoThe cult and political background of the Knidian Aphroditerdquo in Proceedings of the Danish Institute at Athens V Athegravenes 173-197

Corsten Th (2007a) ldquoKibyratis in Antiquityrdquo Anatolian Archaeology 13 18-19

mdash (2007b) ldquoKibyra und Lykienrdquo in Schuler 2007 175-181

mdash (2008) ldquoResearch in the Kibyratis in 2006 and 2007rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas 6 112-116

mdash (2009) ldquoZwei Inschriften zur fruumlhen Geschichte von Kibyrardquo in Tekin 2009 91-98

Ccediloumlrtuumlk U (2004) Kuzey Karia Akccedilay Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması thegravese MA Muğla

mdash (2008) ldquoKuzey Karia Akccedilay (Harpasos) Vadisi Mezar Mimarisi Hakkında Bir Araştırmardquo Anadolu (Anatolia) ns 2 37-60

Costabile F (1997) LrsquoArchitettura samia in Occidente Soveria Manelli

Coulton J J (1982) ldquoTermessians at Oinoandardquo AS 32 115-131

mdash (1994) ldquoThe Fortifications of Balbourardquo REA 96 327-335

mdash (1998) ldquoHighland Cities in South-West Turkey The Oinoanda and Balboura Surveysrdquo in Matthews 1998 227-236

Coupel P et P Demargne (1969) Le Monument des Neacutereacuteides LrsquoArchitecture Texte et Planches photographiques Fouilles de Xanthos III Paris

Crowther Ch V (1993) ldquoForeign Judges in Seleucid Citiesrdquo JAC 8 57-61

mdash (1995) ldquoIasos in the Second Century BC III Foreign Judges from Prienerdquo BICS 40 91-136

mdash (1999) ldquoAus der Arbeit der lsquoInscriptiones Graecaersquo IV Koan Decrees for Foreign Judgesrdquo Chiron 39 251-320

Curti F et A Parrini (agrave paraicirctre) ldquoIasos importazioni di ceramica attica a figure rosse nel V nel IV sec a Crdquo

Culasso Gastaldi E (2003) ldquoUn decreto ateniese di prossenia per tre individui di Iasos (IG II2 3 + 165)rdquo ZPE 142 109-118

mdash (2004) Le prossenie ateniesi del IV secolo aC Gli onorati asiatici Alexandrie

Davesne A et F Laroche-Traunecker (1998) Le site de Meydancıkkale Recherches entreprises sous la direction drsquoEmmanuel Laroche (1971-1982) Paris

Davies J K (1969) ldquoThe Date of IG II2 1609rdquo Historia 18 309-333

Debord P (1969) ldquoSur les inscriptions de la peacuteriode drsquoOlympichos agrave Labraundardquo REA 71 383-389

mdash (1982) Aspects sociaux et eacuteconomiques de la vie religieuse dans lrsquoAnatolie greacuteco-romaine Leyde

mdash (1994) ldquoEssai sur la geacuteographie historique de la reacutegion de Stratoniceacuteerdquo in Mactoux amp Geacuteny 1994 107-121

mdash (1999) LrsquoAsie Mineure au IVe siegravecle (412-323 aC) Pouvoirs et jeux politiques Bordeaux

mdash (2003) ldquoCiteacute grecque-village carien Des usages du mot koinonrdquo Studi ellenistici 2003 115-180

mdash (2008) ldquoApollon en Carierdquo in Şahin 2008 57-67

mdash (2009) ldquoPeut-on deacutefinir un pantheacuteon carien rdquo in Rumscheid 2009 251-266

Debord P et R Descat eacuted (1994) Fortifications et deacutefense du territoire en Asie Mineure occidentale et meacuteridionale Table-ronde Istanbul 20-27 mai 1993 REA 96

Debord P et E Varinlioğlu eacuted (2001) Les Hautes Terres de Carie Bordeaux

mdash eacuted (2011) Citeacutes de Carie Harpasa Bargasa Orthosia dans lrsquoAntiquiteacute Rennes

Dedeoğlu H (2003) The Lydians and Sardis Izmir

Dedeoğlu H et H Malay (1994) ldquoKuzey Lydiarsquoda Geccedil Hellenistik Bir Mezarrdquo Arkeoloji Dergisi 2 Izmir 129-135

Delemen I (2007) The Achaemenid Impact on Local Populations and Culture in Anatolia (6th-4th centuries BC) Papers Presented at the International Workshop Istanbul 20-21 May 2005 Istanbul

De Ligt L eacuted (2004) Roman Rule and Civic Life Local and Regional Perspectives Leyde

Delrieux F (2001) ldquoIasos agrave la fin du IVe siegravecle aC Les monnaies aux fruits de mer des fils de Theacuteodotos au versement de lrsquoekklesiastikonrdquo REG 114 160-189

mdash (2008) ldquoLe deacutecret drsquoIasos en lrsquohonneur des fils de Peldeacutemis agrave lrsquoeacutepoque classiquerdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 14 33-36

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 445

Deltour-Leacutevie Cl (1982) Les piliers funeacuteraires de Lycie Louvain-la-Neuve

Dellbruumlck R (1912) Hellenistische Bauten in Latium II Strasbourg

Demargne P (1974) Tombes-maisons Tombes rupestres et sarcophages Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1990) ldquoDas Nereiden-Monument von Xanthosrdquo in Borchhardt et al 1990 65-69

Demirer Uuml (1998) ldquo1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısırdquo MKKS (7 ndash 9 Nisan Kuşadası 1997) Ankara 25-41

Demirtaş M B (2007) Technical and Workmanship Features of the Temple of Artemis at Magnesia thegravese ineacutedite

mdash (2010) ldquoKaria-Ionia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağırdquo in Aybek amp Oumlz 2010 105-113

De Polignac F (2005) ldquoUsages de lrsquoeacutecriture dans les sanctuaires du haut archaiumlsmerdquo Kernos Suppl 15 13-25

Descat R (1994) ldquoLes forteresses de Theacutera et de Kallipolisrdquo in Debord amp Descat 1994 205-214

mdash (1994) ldquoLa geacuteographie dans les listes des tributs attiques Lepsimandos et Kasocirclaba en Carierdquo ZPE 104 61ndash68

mdash (1998) ldquoLa carriegravere drsquoEupoleacutemos strategravege maceacutedonien en Asie Mineurerdquo REA 100 167-190

Des Courtils J (1994) ldquoNouvelles donneacutees sur le rempart de Xanthosrdquo in Debord amp Descat 1994 285-298

mdash (1995) ldquoUn nouveau bas-relief archaiumlque de Xanthosrdquo RA 2 337-364

mdash (2003) Guide de Xanthos et du Leacutetocircon Istanbul

mdash (2001) ldquoXanthos et le Leacutetocircon au IIe s aCrdquo in Bresson amp Descat 2001 213-224

mdash (2006) ldquoNouvelles deacutecouvertes agrave Xanthosrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 145-152

mdash (2007) ldquoIntroduction La Lycie dans lrsquohistoirerdquo in Lemaicirctre 2007a 11-23

Des Courtils J et D Laroche (2004) Xanthos et le Leacutetocircon rapport sur la campagne de 2003 Anatolia Antiqua 12

Des Courtils J et A Pariente (1991) ldquoProblegravemes topographiques et religieux agrave lrsquoHerakleion de Thasosrdquo in Le Dinahet amp Eacutetienne 1991 67-84

Demargne P (1974) Fouilles de Xanthos V Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris

Devambez P et E Haspels (1959) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Architecture et ceacuteramique II Paris

DeVries K (1997) ldquoThe Attic Pottery from Gordionrdquo in Oakley et al 1997 447-455

Diehl Ch et G Cousin (1886) ldquoVilles inconnues du Golfe Ceacuteramiquerdquo BCH 10 428-30

Dignas B (2007) ldquoPorter la couronne drsquoun dieu titre civique charge religieuse pouvoir ou fardeau rdquo Kernos 20 173-187

Diler A (1997a) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması-1995rdquo AST 14 189-206

mdash (1997b) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması ndash 1996rdquo AST 15 409-422

mdash (2002) ldquoThe Northern Rock Necropolis of Caunusrdquo in Studien zum antiken Kleinasien V Asia Minor Studien 44 63-95

mdash (2008) ldquoBodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri Pedasa Mylasa Damlıboğaz (Hydai) Kedreai (Sediradası) Kissebuumlkuuml

(Anastasioupolis) ve Mobolla Kalesi Yuumlzey Araştırmaları 2004-2005rdquo AST 24 479-500

Diler A U Aydınoğlu et A K Şenol eacuted (2010) ldquoOlive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Kariardquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

Dinccedil R (1993) Lydia Tuumlmuumlluumlsleri (thegravese ineacutedite) Izmir

Dinccedil R et M Oumlnder (1992) ldquoKayapınarı-Hamamtepe Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 3 31-51

Dinsmoor W B (1950) The Architecture of ancient Greece Londres-New York-Toronto-Sydney

Domingo Gygax M (2001) Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit Bonn

Donati L (2007) ldquoLa ceramica grigia arcaica di Iasosrdquo Rassegna di Archeologia 14 224-236

Dornisch W (1992) Die griechischen Bogentore Zur Entstehung und Verbreitung des griechischen Keilsteingewoumllbes Europaumlische Hochschulschriften Reihe 28 Kunstgeschichte Band 83 Francfort-Berlin

Doumlrtluumlk K B Varkıvanccedil T Kahya J des Courtils M Doğan-Alparslan et R Boyraz (2006) III Likya Sempozyumu The IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Proceedings Antalya

Dotterweich Uuml (1999) Unguentarien mit kuppefoumlrmiger Muumlndung aus Knidos Knidos-Studien Band I Francfort

Draycott C et M Stamatopoulou eacuted (agrave paraicirctre) Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Drew-Bear Th (1999) Phrygian votive Steles Ankara

Dumeacutezil G (2003) ldquoLa triple Heacutecaterdquo (1982) in Dumeacutezil 2003

mdash (2003) Esquisses de mythologie Paris

Dunand Ch et P Leacutevecircque eacuted (1975) Les syncreacutetismes dans les religions de lrsquoAntiquiteacute Leyde

Duumlndar E (2008) Patara Unguentariumları Istanbul

Duumlring B (2011) The Prehistory of Asia Minor From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies Cambridge

Durm J (1910) Die Baukunst der Griechen Handbuch der Architektur I-II Leipzig

Dusinberre E R M (1997) ldquoImperial style and constructed identity a lsquoGraeco-Persianrsquo cylinder seal from Sardisrdquo Ars Orientalis 27 99-129

mdash (2003) Aspects of Empire in Achaemenid Sardis Cambridge

Dyggve E F Poulsen et K Rhomaios (1934) Das Heroon von Kalydon Copenhague

Eck W (2004) ldquoStraszligen und ihre Denkmaumllerrdquo in Frei-Stolba 2004 17-39

mdash (2008) ldquoDie Bauinschrift der neronischen Thermen in Patara Zur methodischen Auswertung einer partiell eradierten Inschriftrdquo ZPE 166 269-275

Eacutecochard E (2012) Approche geacuteoarcheacuteologique et valorisation du patrimoine geacuteomorphologique autour du Leacutetocircon (plaine de Xanthos Turquie) Thegravese ineacutedite Paris Est-Creacuteteil-Val de Marne

Edhem Bey (1906) ldquoFouilles drsquoAlabandardquo CRAI 407-422

Ehrenberg V (1930) 1965 ldquoEunomiardquo Charisteria 16-29 revu dans Id 1946 70-93 repris dans Id 1965 139-158

mdash (1946) Aspects of the Ancient World Oxford

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 7: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

64 ndash Denis Rousset

|

Fig

1 La

Lyc

ie

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 65

Ce preacuteambule est suivi de la liste graveacutee sur 68 lignes conserveacutees (l B 9-47 et C 1-29) de 64 distances seacuteparant quelque 50 localiteacutes lyciennes Sous la forme e g ldquode Pinara agrave Tlos 112 stadesrdquo la liste donne les distances entre des villes importantes de la Lycie drsquoeacutepoque impeacuteriale (carte fig 1) Elle mentionne eacutegalement des localiteacutes jusqursquoici peu attesteacutees ou inconnues telle Kastabara 6 On remarque drsquoautre part lrsquoabsence du moins dans le texte aujourdrsquohui conserveacute drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba 7 Lrsquoabsence drsquoAperlai srsquoexplique sans doute par sa position sur la cocircte presque deacutetacheacutee de lrsquohinterland lycien celle de Boubocircn eacutegalement par sa situation agrave lrsquoeacutecart dans une cuvette isoleacutee au sein du massif montagneux du Nord-Ouest de la Lycie En revanche Komba se trouvait agrave proximiteacute immeacutediate drsquoun itineacuteraire mesureacute dans le stadiasme de Neisa agrave Chocircma (l B 15) Lrsquoabsence drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba montre donc que le stadiasme ne donne ni la liste complegravete des citeacutes lyciennes ni la liste de tous les itineacuteraires qui devaient exister degraves cette eacutepoque et dans la pratique les relier les unes aux autres Notons enfin que le reacutedacteur srsquoest une fois eacutecarteacute du formulaire pour mentionner la construction ou la reacutefection drsquoune route l C 3-4 ἀπὸ Ἰδεβησσοῦ ἡ εἰς Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων φέρουσα κατεσκεύασται ἐ[πὶ] στάδια λβ ldquodrsquoIdeacutebessos la (route) menant agrave Kitanaura des Termessiens a eacuteteacute construite ou reacutepareacutee sur 32 stadesrdquo 8

La liste de distances itineacuteraires couvre lrsquoensemble de la Lycie en partant de Patara et de la valleacutee du Xanthe et en allant jusqursquoagrave trois citeacutes limitrophes de la province Kaunos qui devait alors faire partie de la Lycie mecircme Kibyra en Asie et Attaleia en Pamphylie 9 Rappelons drsquoautre part que lrsquoœuvre routiegravere de Claude et de son gouverneur Q Veranius a maintenant eacuteteacute reacuteveacuteleacutee eacutegalement par lrsquoautel eacuterigeacute pour lrsquoEmpereur sur la route entre Myra et Limyra au lieu-dit Bonda Tepesi 10 dans la deacutedicace de cet autel contemporaine de la deacutedicace principale du pilier de Patara (45 pC) les Lyciens rappellent sur le mecircme ton ostentatoire leur fideacuteliteacute agrave Rome et aux Empereurs et disent ldquoleur gratitude pour la paix et la construction des routesrdquo (εὐ[χ]αριστοῦντες περὶ τῆς εἰρή[ν]ης καὶ περὶ τῆς κατα[σκευ]ῆς τῶν ὁδῶν) reprenant ainsi agrave leur compte le message de propagande eacutemanant de Rome

Lrsquoinscription des faces B et C du pilier de Patara se distingue des deacutedicaces du pilier de Patara (face A) et de lrsquoautel de Bonda Tepesi en ce qursquoelle ne fait apparaicirctre ni son auteur ni sa date Son preacuteambule (l B 1-8) est deacutepourvu de toute qualification eacutelogieuse agrave la diffeacuterence des deux deacutedicaces et sa reacutedaction qui fait de lrsquoEmpereur le sujet de la phrase rappelle les inscriptions eacutedilitaires romaines si bien que jrsquoy verrais un texte eacutemanant de lrsquoautoriteacute romaine plutocirct que des Lyciens Quant agrave la date de lrsquoinscription on ne peut pas exclure qursquoelle soit leacutegegraverement posteacuterieure agrave celle des deux deacutedicaces (45 pC) ce pourrait ecirctre au plus tard en 47 lorsque Q Veranius cessa de gouverner la Lycie 11

Les inscriptions du pilier de Patara ont fait lrsquoobjet de nombreux commentaires qui ont drsquoune part souligneacute la porteacutee ideacuteologique de la deacutedicace pour Claude et du preacuteambule du stadiasme 12 Drsquoautre part S Şahin et M Adak ont en 2004 justement souligneacute qursquoil ne fallait pas consideacuterer le pilier de Patara comme un ldquopanneau indicateurrdquo qui remplirait une fonction pratique pour les voyageurs 13 De son cocircteacute B Salway a en 2007 eacutetudieacute la nature de la liste de distances qursquoil deacutefinit comme un ldquotabellariumrdquo il en montre les principes drsquoorganisation et de repreacutesentation geacuteographiques et il met en eacutevidence le rocircle central de Patara comme caput viarum 14 La mecircme anneacutee 2007 S Şahin et M Adak ont donneacute lrsquoeacutedition de reacutefeacuterence des inscriptions fondeacutee sur une tregraves meacuteritoire eacutetude des piegraveces du monumental puzzle et pourvue drsquoun commentaire approfondi qui est nourri de leur incomparable connaissance de la Lycie Leur livre abonde en informations

6 Cf Rousset 2010 118-119 et 142-144 ougrave je reproduis et commente les l B 26-35 du stadiasme et ougrave je discute la localisation de Kastabara agrave Deliktaş-Darıoumlzuuml site qui appartenait agrave Tlos au IIe s et au IIIe s pC cf infra p 74 n 79

7 Voir infra p 74 et n 808 Lrsquoeacutedition de 2007 donne agrave deux reprises p 41 et 212 ἐ[πὶ σ]άδια qursquoil faut corriger drsquoapregraves la photographie en ἐ[πὶ] στάδια Voir infra

p 69 le commentaire de ce passage9 Kaunos eacutetait sous lrsquoEmpire et sans doute degraves lrsquoeacutepoque du stadiasme rattacheacutee agrave la province de Lycie cf Marek 2006 101 Takmer

2007 173 Marek 2011 Kibyra eacutetait rattacheacutee agrave la province drsquoAsie entre 45-46 et 75 pC cf Corsten 2007 Attaleia est dite expresseacutement ldquode Pamphylierdquo par le stadiasme agrave cette eacutepoque la Lycie formait une province indeacutependante de la Pamphylie alors rattacheacutee agrave la Galatie comme lrsquoont eacutetabli Şahin amp Adak 2007 85-93 et Iplikccedilioğlu 2008

10 Marksteiner amp Woumlrrle 2002 (SEG 52 1438) avec un commentaire qui eacuteclaire aussi les inscriptions du pilier de Patara Woumlrrle 2007 92 Texte commenteacute infra p 70

11 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 11 pose la question M Adak p 74 (citeacute infra n 30) admet implicitement que lrsquoensemble de lrsquoinscription date de 45 pC B Salway art citeacute infra n 14 agrave la p 195 date lrsquoinscription des cocircteacutes B et C drsquoune phase secondaire

12 Cf outre les publications deacutejagrave mentionneacutees Kolb 2002 213-216 les longs articles de J Thornton lrsquoun citeacute supra n 4 ainsi que Thornton 2004 Thornton 2008

13 Art citeacute supra n 1 agrave la p 229 qui eacutecarte donc la notion de ldquoWegweiserrdquo mise en avant dans lrsquoeditio princeps cf aussi Şahin amp Adak 2007 14 18 et 108

14 Salway 2007 particuliegraverement p 190 pour le terme tabellarium (listing) utiliseacute par lrsquoauteur et p 194-203 Lrsquoanalyse de B Salway rend caduques les remarques drsquoA Kolb sur le stadiasme dans le mecircme volume p 179-180

66 ndash Denis Rousset

de premiegravere main et en discussions sur la geacuteographie et lrsquohistoire de la Lycie et il preacutesente syntheacutetiquement les apports du stadiasme pour la toponymie et lrsquoidentification des localiteacutes 15

Les progregraves procureacutes par ces publications ne font que davantage nous inciter agrave essayer de reacutesoudre deux questions qui en revanche continuent agrave partager les commentateurs et qui touchent agrave lrsquoapport du stadiasme pour la geacuteographie historique de la Lycie la nature des distances mesureacutees et le statut des localiteacutes que seacuteparent ces distances 16 Drsquoune part les distances mesureacutees dans le stadiasme correspondent-elles toutes agrave des routes nouvellement construites par le pouvoir romain comme lrsquoaffirment S Şahin et M Adak Ou bien la mesure du reacuteseau a-t-elle eacuteteacute deacutepourvue de reacutealisation concregravete sous le regravegne de Claude comme lrsquoa au contraire soutenu S Biagi 17 Drsquoautre part quel est le statut institutionnel des localiteacutes que mentionne le stadiasme Leur mention mecircme dans cette inscription en fait-elle ipso facto des citeacutes-Eacutetats autonomes

Mesures ItIneacuteraIres et routes

La fiegravere deacuteclaration du preacuteambule du stadiasme [Τιβ]έ[ρ]ιος Κλαύδιο[ς Δρού]σου υἱὸς Καῖσαρ Σεβασ[τὸς Γ]ερμανικὸς ὁ τῆς οἰκουμ[ένης Α]ὐτοκράτωρ ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν doit-elle ecirctre prise agrave la lettre Crsquoest ce que paraissent avoir fait S Şahin et M Adak dans leur reacutecente eacutetude ougrave lrsquoeacutetat de la Lycie en 43 pC et lrsquoœuvre de Q Veranius en particulier pour les routes font lrsquoobjet drsquoun tableau dont les traits me semblent en reacutealiteacute trop marqueacutes

Il en va ainsi des troubles qui touchaient la Lycie en 43 pC Ces troubles nous eacutetaient drsquoune part connus par de bregraveves mentions chez Sueacutetone qui rapporte entre les Lyciens des ldquodiscordes funestesrdquo et chez Dion Cassius qui les dit ldquoen dissension au point qursquoils mirent agrave mort quelques Romainsrdquo 18 Il y a aussi lrsquoeacutepitaphe lacunaire de Q Veranius citant outre son quinquennat en Lycie-Pamphylie et des murailles deacutetruites ou reconstruites son œuvre de pacification et drsquoautre part une allusion agrave des Lyciens exileacutes dans un deacutecret pour Iunia Theodora agrave Corinthe dont la date et la relation avec les troubles sous Claude restent neacuteanmoins discuteacutees 19 Enfin lrsquoexistence de troubles en matiegravere de seacutecuriteacute de justice et de fonctionnement politique est maintenant confirmeacutee par les deacutedicaces de Patara et de Bonda Tepesi qui mettent en eacutevidence lrsquoœuvre pacificatrice de Q Veranius et les interventions institutionnelles de lrsquoautoriteacute romaine au deacutetriment du peuple et en faveur des aristoi 20

Lrsquoensemble de ces sources permet-il de reconstituer des conflits eacuteconomiques et sociaux entre les diffeacuterentes classes de la socieacuteteacute lycienne et agrave lrsquointeacuterieur mecircme de la classe supeacuterieure entre des partisans de Rome et leurs adversaires comme lrsquoa proposeacute M Adak 21 Crsquoest surinterroger nos maigres sources comme aussi drsquoeacutevoquer une guerre civile srsquoeacutetendant de la valleacutee du Xanthe jusqursquoagrave la Lycie Centrale et agrave Kibyra et des conflits de frontiegraveres entre citeacutes que Q Veranius aurait eacutegalement reacutegleacutes durant sa mission pacificatrice Car S Şahin et M Adak ont soutenu que les derniegraveres lignes conserveacutees du stadiasme lacunaires mentionnant un lieu entre Kibyra et Laodikeia (l C 29-30 μεταξὺ Κ[ιβ]ύρας κ[αὶ] Λαοδικήας ἐν τῶι ΕΠΙΚΑΜ[- - -]) avaient trait agrave un conflit territorial entre Kibyra et la citeacute septentrionale de Laodiceacutee du Lykos pourtant en reacutealiteacute tregraves eacuteloigneacutee (voir la carte fig 1) Q Veranius aurait reccedilu de Claude la mission de trancher ce conflit et il lrsquoaurait

15 Tregraves deacutecevant est le livre publieacute par Graszlighoff amp Mittenhuber 2009 Les auteurs qui ne semblent pas avoir une connaissance directe de la Lycie reprennent ou compilent les reacutesultats et informations de Hellenkemper amp Hild 2004 et de lrsquoeacutedition de Şahin amp Adak 2007 Le livre est pour lrsquoessentiel consacreacute agrave lrsquoeacutelaboration de modegraveles sur le traceacute et la longueur des routes et sur les croisements theacuteoriques mais il ne preacutesente pas de reacutesultats originaux et solides Il en va de mecircme du long article de Lebreton 2010 qui nrsquoest pas deacutepourvu drsquoerreurs

16 Jrsquoai eacutetudieacute le stadiasme de Patara et traiteacute de ces questions dans ma confeacuterence agrave lrsquoEacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes cf Livret-Annuaire de lrsquoEPHE Section des sciences historiques et philologiques 20 (2004-2005) [2006] p 114-118 aux p 116-117 puis Annuaire 143 (2010-2011) agrave paraicirctre en 2012

17 Biagi 2008 notamment aux p 306 ldquoSi le reacuteseau est creacuteeacute crsquoest-agrave-dire deacutefini degraves le deacutebut de la province comme le prouve le stadiasmos cette creacuteation nrsquoa vraisemblablement pas entraicircneacute de construction de voies concregravetement parlant Lrsquoabsence de toute reacuteelle seacuterie [de bornes milliaires] datant de Claude ou mecircme des Ier et IIe s tendrait agrave montrer qursquoun programme de construction geacuteneacuterale nrsquoa pas existeacute voire qursquoaucune voie nouvelle nrsquoa eacuteteacute construiterdquo et p 307 citeacute infra p 69-70

18 Sueacutetone Vie de Claude 253 ldquoob exitiabiles inter se discordiasrdquo Dion Cassius 60173-4 τούς τε Λυκίους στασιάσαντας ὥστε καὶ Ῥωμαίους τινὰς ἀποκτεῖναι ἐδουλώσατο

19 Eacutepitaphe de Q Veranius CIL VI 41075 cf Jones 2001 166 Birley 2005 37-43 sur [Tr]acheotarum expugnatum delevit cf Şahin amp Adak 2007 63-67 et lrsquoarticle de S Şahin 2009 cf aussi n 25 Pour lrsquoinscription de Corinthe voir SEG 18 143 l 58 M Adak in Şahin amp Adak 2007 57-59 Cf aussi lrsquoinscription TAM II 583 commenteacutee par M Woumlrrle 1988 97 n 100

20 Voir Woumlrrle 2002 555-564 qui utilise aussi une inscription de Gagai21 M Adak in Şahin amp Adak 2007 51-59

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 67

fait en faveur de Kibyra srsquoattirant ainsi la reconnaissance des Kibyrates qui commeacutemoregraverent ses sebasta erga 22 Peu fondeacutee apparaicirct eacutegalement lrsquoideacutee que Q Veranius ait fixeacute la frontiegravere entre Gagai et Kocircrykos agrave la faveur de son œuvre routiegravere dans la Lycie orientale 23

Dans ce mecircme tableau on veut aussi faire place aux troubles politiques Crsquoest pour y mettre fin que Q Veranius serait intervenu en Lycie Centrale agrave Arneai et jusqursquoen Kibyratide reacuteprimant agrave Kibyra une ldquogrande conspirationrdquo pour nous eacutenigmatique cet eacuteveacutenement qui est mentionneacute dans une inscription de Kibyra du milieu du Ier s sans cependant pouvoir ecirctre lui-mecircme dateacute est mis en relation par M Adak avec ldquodem blutigen Buumlrgerkrieg in Lykienrdquo 24 Crsquoest pareillement une reacutesistance opiniacirctre des Termessiens pregraves drsquoOinoanda contre Q Veranius qui expliquerait dans leur ville la destruction partielle et volontaire de la muraille que les archeacuteologues ont dateacutee drsquoavant Vespasien 25

Ce sont donc on le voit des piegraveces drsquoineacutegale valeur qursquoassemblent les reacutecents interpregravetes du stadiasme pour composer le tableau drsquoune guerre civile ldquosans finrdquo dont lrsquoimpact lrsquoextension geacuteographique et la dureacutee paraissent en reacutealiteacute fort exageacutereacutes au regard des sources disponibles 26

De la guerre civile en Lycie ainsi deacutepeinte deacutecoule lrsquoimportance donneacutee agrave lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius Crsquoest en effet pour drsquoamples opeacuterations militaires destineacutees agrave mater cette guerre civile qursquoaurait eacuteteacute degraves 43 pC construit le reacuteseau routier dont la deacutedicace commeacutemore la reacutealisation Cette œuvre conduite par les ingeacutenieurs et les soldats romains dans une telle hacircte qursquoils nrsquoauraient pu eacuteriger des milliaires ndash la Lycie nrsquoa en effet point livreacute pareils monuments pour lrsquoeacutepoque de Claude 27 ndash aurait selon S Şahin deacutebuteacute dans les parties de la Lycie que les troupes romaines devaient atteindre et controcircler en prioriteacute agrave savoir les montagnes bordant la valleacutee du Xanthe et la Kibyratide Car les itineacuteraires qui parcourent ces deux reacutegions apparaissent les premiers dans la liste du stadiasme 28 Ainsi lrsquoordre drsquoeacutenumeacuteration des voies indiquerait preacuteciseacutement la succession des opeacuterations militaires conduites par les Romains et la localisation des foyers de reacutebellion 29

Pour sa part M Adak soutient que les Romains auraient eacuteteacute si efficaces qursquoagrave la date drsquoeacuterection du pilier en 45 pC soit en moins de trois ans ils auraient dans lrsquoensemble de la Lycie largement acheveacute les travaux de construction qui devaient par des routes passables relier tous les eacutetablissements sans exception ainsi que montrer la domination revendiqueacutee par Rome sur la reacutegion conquise 30 Certes lrsquoexamen des vestiges de routes que S Şahin croit pouvoir rapporter agrave lrsquoœuvre de Q Veranius lrsquoamegravene agrave penser qursquoil y avait en reacutealiteacute peu de voies adeacutequates pour des chars et que la plupart convenait seulement agrave la circulation des hommes agrave pied et des animaux ce serait ducirc agrave la hacircte de la construction et agrave lrsquoutilisation avant tout militaire du reacuteseau 31 Mais S Şahin ne doute pas que le pilier de Patara portait le teacutemoignage de routes effectivement construites puisqursquoil considegravere que lrsquoinscription du stadiasme devait sur le pilier mecircme ecirctre compleacuteteacutee au fur et agrave mesure de la construction des routes Ce serait le cas sur lrsquoassise supeacuterieure de la face C du pilier qursquoon laissa initialement non

22 Şahin amp Adak 2007 60 76 292 293 et 294 Pour les sebasta erga de Q Veranius agrave Kibyra voir IGR IV 902 reprise dans I Kibyra ndeg 36 et le commentaire Corsten 2007 175-176 et 181 qui considegravere comme deacutejagrave R Cagnat et C P Jones que les sebasta erga peuvent ecirctre des travaux de voirie Cf infra p 70

23 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 27524 Les sources sont la deacutedicace du peuple drsquoArneai pour Claude TAM II 760c et I Kibyra ndeg 41 voir M Adak in Şahin amp Adak 2007 59

et 61-62 Pour I Kibyra ndeg 41 interpreacutetation diffeacuterente de Kokkinia 200825 Şahin amp Adak 2007 66-67 renvoyant agrave Milner 1998 agrave la p 120 celui-ci attribuait cette destruction agrave Q Veranius se fondant sur la

restitution [dir]utionem moenium dans son eacutepitaphe Cette restitution est cependant incertaine le CIL VI 41075 et A R Birley (supra n 19) retiennent [restit]utionem moenium qui concernerait Kibyra mais la restitution [Cibyram] plus haut dans le texte de lrsquoeacutepitaphe est eacutegalement loin drsquoecirctre sucircre

26 M Adak in Şahin amp Adak 2007 notamment p 59 et 66 p 79 ldquoin einem endlosen Buumlrgerkriegrdquo27 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 111-114 donne une utile liste des milliaires de Lycie qui datent pour la plupart de lrsquoeacutepoque des

Seacutevegraveres et de la Teacutetrarchie et souligne p 17 et 107 lrsquoabsence de milliaires de lrsquoeacutepoque de Claude Dans maintes autres provinces de lrsquoEmpire lrsquoEmpereur Claude est connu pour son œuvre routiegravere par des milliaires cf Walser 1980

28 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 18 20 107 et 111 Voir aussi p 172-173 srsquoil manque dans le stadiasme une route entre la Cabalide et la Milyade crsquoest parce qursquoelle ne constituait pas une prioriteacute pour les opeacuterations militaires De mecircme Şahin 2008 597

29 Voir Şahin 2008 597 Şahin 2009 101-112 notamment p 101 102 104 et 107 qui cherche un foyer de reacutebellion dans la campagne de Sidyma

30 M Adak in Şahin amp Adak 2007 68 74 (ldquoUumlberraschend ist nicht nur der Umfamg des Programms und die Dichte des Wegenetzes sondern auch die kurze Dauer in der dies durchgefuumlhrt und zum Abscluszlig gebracht wurde Die Bauarbeiten setzten wohl gleichzeitig mit der militaumlrischen Eroberung des Landes ein und waren innerhalb von weniger als drei Jahren weitgehend beendet Das Stadiasmusmonument vermerkt zum Jahr 45 dem Zeitpunkt seiner Aufstellung Bauarbeiten nur noch bei Kitanaura im pisidisch-pamphylischen Grenzgebietrdquo sur ce dernier point cf infra p 73 note 75 Dans le mecircme sens Şahin 2008 597 de lrsquoart citeacute n 28 Avis plus mesureacute de M Adak dans lrsquoarticle de 2004 citeacute supra n 1 agrave la p 248

31 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 107 et 108

68 ndash Denis Rousset

inscrite parce que lrsquoon attendait que fussent mesureacutees et construites cinq routes dans la Milyade mais finalement on srsquoabstint de graver ces indications et lrsquoon dut selon S Şahin se contenter de les peindre De mecircme si la longueur de la route effectivement construite ou reacutepareacutee entre Ideacutebessos et Kitanaura est seulement 32 stades (l C 3-4 citeacutes plus haut) soit le 15e de la distance qui seacutepare probablement les deux localiteacutes crsquoest que les quatre cinquiegravemes restaient alors agrave exeacutecuter et que lrsquoon dut compleacuteter lrsquoindication agrave la peinture drsquoapregraves la longueur deacutefinitive de la voie 32 Ainsi il faudrait consideacuterer que le visiteur de Patara devait reacuteguliegraverement trouver sur le pilier un affichage mis agrave jour qui lui indiquait les progregraves du reacuteseau routier jusque dans la Lycie centrale et orientale

Il me semble que S Şahin et M Adak tout agrave lrsquoenthousiasme de publier et de commenter un monument et des inscriptions hors du commun ne se sont peut-ecirctre pas montreacutes assez critiques vis-agrave-vis du message inscrit qursquoils ont pourtant dument deacutefini comme un texte de propagande 33 Les deux interpregravetes reacutecents du stadiasme ont largement surestimeacute les reacutealisations routiegraveres de Q Veranius et lrsquoexactitude du message inscrit ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν

Certes il est bien attesteacute que lrsquoannexion drsquoune reacutegion agrave lrsquoEmpire srsquoaccompagne sans deacutelai de travaux routiers ce devait ecirctre le cas en Arabie plus tard entre 111 et 115 pC 34 De telles opeacuterations pouvaient naturellement ecirctre en relation avec des neacutecessiteacutes strateacutegiques 35 Elles eacutetaient eacutegalement le symbole de la preacutesence romaine lrsquoaffichage des distances parcourues et des points atteints affirmait lrsquoeacutetendue et la peacuteneacutetration de la domination et de la conquecircte de lrsquoespace par Rome 36

Mais lrsquoaffirmation de cette preacutesence nrsquoimpliquait pas neacutecessairement la construction ex nihilo effective et complegravete drsquoun reacuteseau routier Ainsi dans le cas de la province drsquoAsie que de nombreuses bornes milliaires avaient geacuteneacuteralement conduit agrave consideacuterer comme ayant eacuteteacute en 129 aC doteacutee de routes il est en reacutealiteacute possible que le premier gouverneur se soit en partie contenteacute de placer sur les voies preacuteexistantes des bornes neuves 37 Car la mesure de routes deacutejagrave existantes voire drsquoitineacuteraires deacutepourvus en tout ou en partie de chausseacutees pouvait tout aussi bien ecirctre utiliseacutee au titre de la propagande et montrer le controcircle de lrsquoespace par Rome La mesure de voies mecircme deacutepourvues de bornes suffisait agrave marquer symboliquement lrsquoappropriation de lrsquoespace ainsi traverseacute et son inteacutegration dans lrsquoEmpire Cette mesure nous apparaicirct agrave lrsquoinstar des repreacutesentations geacuteographiques des deacutenombrements des recensements et des cadastrations comme une des formes de ldquoLrsquoinventaire du monderdquo qui caracteacuterise lrsquoEmpire naissant ainsi que lrsquoa montreacute Cl Nicolet 38

Ainsi doit-on souligner plus qursquoon ne lrsquoa fait la porteacutee symbolique de la mesure des routes lyciennes crsquoeacutetait mesurer toute la Lycie elle-mecircme en la traversant de part en part jusqursquoagrave Kaunos Kibyra et Attaleia les trois citeacutes limitrophes du cocircteacute de lrsquoAsie et de la Galatie Avec lrsquoune et lrsquoautre de ces reacutegions la Lycie eacutetait non seulement relieacutee par des voies comme depuis longtemps mais aussi deacutesormais placeacutee au mecircme rang reacuteduite en province

Aussi la porteacutee ideacuteologique du stadiasme doit-elle nous inciter agrave y reconnaicirctre un releveacute de mesures tout autant voire peut-ecirctre plus qursquoun compte rendu de constructions Crsquoest ce qursquoavaient deacutejagrave suggeacutereacute les premiers eacutediteurs et quelques commentateurs remarquant que le stadiasme nrsquoattestait pas la creacuteation ex nihilo drsquoun reacuteseau routier et impliquait sans doute lrsquointeacutegration de routes deacutejagrave existantes et leur ameacutelioration ponctuelle 39 Dans ce sens on doit souligner que la construction drsquoun reacuteseau routier dans toute la Lycie eucirct eacuteteacute drsquoune part inutile pour les mouvements de troupes alleacutegueacutes par S Şahin et M Adak Car la Lycie avait deacutejagrave par le passeacute eacuteteacute traverseacutee par des corps de troupes et les soldats romains pouvaient sans aucun doute se frayer dans le pays des itineacuteraires sans que ceux-ci fussent de larges routes fruit de terrassements et doteacutees de pavements On aurait drsquoailleurs tort de se repreacutesenter toute route ldquoromainerdquo comme paveacutee en bonne et due forme 40

32 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 208 210 et 261 pour la route drsquoIdeacutebessos agrave Kitanaura voir p 216 Le texte est citeacute ici p 65 et commenteacute infra

33 Şahin amp Adak 2007 18 et 7534 Voir eg ILS 5834 Sartre 1982 79-80 Bowersock 1983 8335 Voir sur ce point eg Rathmann 2006 qui cite notamment la Judeacutee en 69 pC et la Rheacutetie en 74 pC36 Voir eg Eck 2004 1837 Cf Rathmann 2003 150-151 French 1997 srsquoest interrogeacute sur la nature des travaux routiers de lrsquoeacutepoque reacutepublicaine en Asie et a

conclu que les routes nrsquoeacutetaient pas paveacutees Thonemann 2004 eacutecrit ldquoAquillius did not build roads ab initio but merely erected milestones on preexisting unpaved routes to aid and proclaim the Roman administrative presence (hellip) marking and defining the Roman road-system was undertaken as the very first step of the organization of the new provincerdquo Sur les routes romaines en Asie Mineure voir aussi Marek amp Frei 2010 463-472

38 Nicolet 198839 Voir Işkan 1998-1999 82 et 105 Marksteiner amp Woumlrrle 2002 553 et 560 Hellenkemper amp Hild 2004 244 Woumlrrle 2007 92 n 43

Marek amp Frei 2010 466-467 Kokkinia 2008 24 n 13640 Cf supra n 37

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 69

En outre reacutealiser un reacuteseau qui aurait uni toutes les localiteacutes importantes de Lycie et qui mesurait au total peut-ecirctre une fois et demie 4488 stades (addition des 39 mesures lues ou restitueacutees sur un total de 54 distances) eucirct constitueacute un investissement financier consideacuterable que la charge en revicircnt aux Lyciens ou aux Romains 41 Qui plus est cet effort eucirct sans doute eacuteteacute peu rentable agrave long terme dans une province qui avait une position marginale dans les communications de lrsquoAsie Mineure et plus largement dans lrsquoEmpire Enfin construire un tel reacuteseau eucirct sans doute eacuteteacute mateacuteriellement impossible en raison drsquoabord de lrsquoinseacutecuriteacute en Lycie en 43 pC et avant tout faute de temps que ce fucirct durant le quinquennat que Q Veranius passa en Lycie de 43 agrave 47 ou bien en seulement trois anneacutees si la liste des itineacuteraires du stadiasme date dans son inteacutegraliteacute de lrsquoanneacutee 45-46 tout comme la deacutedicace du pilier 42 Attirons enfin lrsquoattention sur un deacutetail du stadiasme drsquoOinoanda agrave Balboura sont mentionneacutes deux itineacuteraires lrsquoun par le plateau long de 160 stades lrsquoautre par la montagne long de 128 stades (ἀπὸ Oἰνοάνδων εἰς Βάλβουρα διὰ τοῦ π[εδί]ου στάδια ρξ διὰ δὲ τῆς ὀρεινῆς στάδια ρκη) pour rejoindre Balboura les Romains auraient-ils donc cru neacutecessaire de reacutealiser deux routes diffeacuterentes Ou bien le stadiasme ne rend-il pas plutocirct compte de lrsquoexistant crsquoest-agrave-dire des deux voies qui dans la pratique reliaient ces deux villes avant mecircme la preacutesence romaine en Lycie

Il me semble donc que le stadiasme rend pour partie compte de la mesure drsquoitineacuteraires ou de voies qui de toute eacutevidence existaient deacutejagrave preacuteceacutedemment On connaicirct certes mal les routes qui parcouraient Lycie avant la reacuteduction en province 43 Mais la convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda datant de c 160-150 aC montre qursquoil y avait entre Termessos et Tlos et dans la montagne alentour des routes (hodoi) qui avaient drsquoailleurs fait lrsquoobjet de mesures certes approximatives et partielles en stades ou dans ses subdivisions 44 On se gardera neacuteanmoins de penser que le stadiasme de lrsquoeacutepoque de Claude enregistre telles quelles des mesures anciennement consigneacutees qui pourraient eacutegalement remonter aux sources utiliseacutees par Strabon 45 Car cette interpreacutetation de lrsquoinscription de Patara reposait sur le constat que les mesures y eacutetaient exprimeacutees en stades et non point en milles Mais comme on srsquoen est aperccedilu depuis la tregraves grande majoriteacute des mesures sont des multiples du nombre 8 ce qui srsquoexplique par lrsquoeacutequivalence entre un mille et huit stades les mesures furent donc effectueacutees drsquoabord en milles selon toute vraisemblance sous la conduite des Romains et sans doute par eux 46 Il est drsquoailleurs remarquable que le texte du stadiasme eacutenumegravere finalement des distances toutes converties en stades srsquoil eacutemane du pouvoir romain comme son preacuteambule me paraicirct lrsquoindiquer cela implique-t-il que les Romains prirent ici le soin de faire agrave la diffeacuterence de leur pratique habituelle sur les milliaires la conversion agrave lrsquointention des Lyciens qui eacutetaient les deacutedicants du monument et les principaux lecteurs de ses inscriptions Ou bien la liste des itineacuteraires proprement dits fut-elle reacutedigeacutee par les Lyciens eux-mecircmes

Que le stadiasme soit pour partie le compte rendu de la mesure de routes existantes ne doit naturellement pas conduire agrave le consideacuterer comme uniquement tel ainsi qursquoon lrsquoa soutenu Car selon S Biagi les opeacuterations de mesure auraient eacuteteacute destineacutees agrave deacutefinir la surface mecircme des routes lyciennes comme viae publicae et agrave en modifier le statut juridique en les expropriant de faccedilon agrave les faire passer dans le domaine public inalieacutenable tel que le deacutefinissent les juristes romains ldquoLes tronccedilons deacutecrits et lsquodeacutefinisrsquo sont devenus de la voie publique romaine (hellip) cela implique une connaissance fine et exacte de ce nouveau terrain public mesureacute preacuteciseacutement La liste des mesures graveacutees sur le pilier de Patara eacutetablit ainsi

41 4488 stades (soit 561 milles ou environ 830 km) est le total des 39 distances itineacuteraires lues ou restitueacutees dans lrsquoeacutedition de 2007 et son commentaire srsquoy ajoutaient encore 25 distances dont la mesure est perdue Sur le financement des travaux avis divergents de Woumlrrle 2002 561 agrave propos de la route de Bonda Tepesi (travaux faits par les Lyciens) contra S Şahin in Şahin amp Adak 2007 18 (financement et construction par les Romains) leacutegegraverement nuanceacute dans lrsquoarticle de 2009 citeacute supra n 29 agrave la p 101 Sur le coucirct des routes cf S Mitchell 1993 126-127

42 Cf supra p 65 et n 1143 Sur les routes en Lycie voir Marksteiner amp Woumlrrle 2002 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 Şahin amp Adak 2007 3e partie pour la

reacutegion de Kyaneai Kolb 2008 359-36644 Cf Rousset 2010 6-11 et commentaire notamment p 5745 Crsquoeacutetait eg lrsquoavis de M Rathmann 2006 210 renvoyant agrave Strabon 14229 C 663 pour des distances mesureacutees en Asie Mineure pour

la Lycie cf 1432 C 664 sq Cf note suivante46 Voir Salway 2007 198-199 et 201-202 (alleacuteguant pour lrsquoeacutequivalence Polybe 3398 et Strabon 774 C 322) qui se fondait sur lrsquoeacutedition

de 2004 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 XII 107 et 120 dont lrsquoeacutedition donne des valeurs qui sont quelquefois diffeacuterentes de celles donneacutees en 2004 les multiples de 8 sont maintenant plus nombreux M Rathmann dans son compte-rendu de lrsquoeacutedition de 2007 Klio 93 (2011) p 552 eacutemet lrsquoaudacieuse ideacutee que les Lyciens auraient utiliseacute les sources itineacuteraires dont ils disposaient et y auraient choisi agrave destination des Romains des mesures aiseacutement convertibles en milles

70 ndash Denis Rousset

eacutegalement le terrain qui a eacuteteacute concerneacute par ce processus juridique terrain en quelque sorte exproprieacuterdquo Et lrsquoauteur de conclure ldquoRome nrsquoa pas construit de routes en Lycie Rome a rendu le reacuteseau romainrdquo 47

Mais en reacutealiteacute il est impossible drsquoaffirmer que Rome ait rendu ldquoromainrdquo le reacuteseau existant en Lycie ce reacuteseau nrsquoest-il pas preacutesenteacute dans le stadiasme suivant lrsquouniteacute grecque au lieu des milles que lrsquoon attendrait en pareil cas Quant agrave deacutefinir les routes lyciennes comme viae publicae agrave la faveur des mesures donneacutees dans le stadiasme crsquoest confondre la mesure de la longueur drsquoune route et la deacutefinition de sa largeur et de sa surface crsquoest aussi certainement exageacuterer la hacircte juridique des Romains agrave leur arriveacutee en Lycie et formaliser le statut de routes qui ne devaient peut-ecirctre pas ecirctre toutes classeacutees comme viae publicae 48

Il est drsquoautre part certain que la mesure des itineacuteraires lyciens sous Q Veranius srsquoest ici et lagrave accompagneacutee drsquoune œuvre de reacuteparation drsquoameacutelioration ou de construction de segments de routes nouveaux comme le montrent quelques cas certains ou possibles Drsquoune part sur lrsquoautel deacutecouvert entre Myra et Limyra que les Lyciens deacutediegraverent agrave lrsquoEmpereur Claude en mecircme temps que le pilier de Patara sous Q Veranius les deacutedicants se disaient ldquoreconnaissants pour la paix et la construction (κατασκευή) des routesrdquo 49 La reacutealiteacute de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius eacutetait donc manifesteacutee par ce monument eacutedifieacute sur le bord drsquoune route certainement antique Lrsquoobservation des vestiges de la route a conduit Th Marksteiner agrave y voir sur un traceacute certainement preacuteromain une construction en fait nouvelle 50 Ainsi lrsquoobservation de lrsquoarcheacuteologue tranche-t-elle dans ce cas preacutecis lrsquoambiguiumlteacute du terme mecircme de la deacutedicace κατασκευή peut a priori comme lrsquoavait releveacute M Woumlrrle deacutesigner aussi bien la reacutefection ou lrsquoameacutenagement de lrsquoexistant que la construction ex nihilo 51

La mecircme prudence doit ecirctre appliqueacutee agrave lrsquoindication analogue que donne le stadiasme lui-mecircme agrave propos de travaux reacutealiseacutes entre Ideacutebessos et Kitanaura l C 3-4 ἀπὸ Ἰδεβησσοῦ ἡ εἰς Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων φέρουσα κατεσκεύασται ἐ[πὶ] στάδια λβ le verbe nrsquoindique pas neacutecessairement la construction nouvelle drsquoune route comme on lrsquoa soutenu 52 Drsquoautre part que les travaux de construction ou de reacutenovation aient eacuteteacute sur cette route conduits sur 32 stades indique-t-il qursquoagrave la date de lrsquoinscription ils demeuraient en cours sur le reste de la distance jusqursquoagrave Kitanaura pour devoir ecirctre ulteacuterieurement compleacuteteacutes Enfin cette indication isoleacutee dans le stadiasme impliquerait-elle que les travaux de voirie demeuraient alors incomplets uniquement sur cet itineacuteraire comme lrsquoont soutenu S Şahin et M Adak 53

Il existe enfin un possible troisiegraveme teacutemoignage de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius si ses sebasta erga attesteacutes agrave Kibyra sont bien des travaux de voirie comme deacutejagrave R Cagnat le pensait 54 Ces deux ou trois teacutemoignages de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius prennent place parmi les tregraves nombreuses reacutealisations que menegraverent agrave bien les premiers gouverneurs de la province en matiegravere de constructions ou reacuteparations drsquoutiliteacute geacuteneacuterale entre autres pour les phares les thermes et lrsquoaqueduc de Patara 55

Il paraicirct donc assureacute que le stadiasme rend compte agrave la fois de la mesure drsquoitineacuteraires existants et de la reacutealisation effective de travaux de voirie qursquoil srsquoagisse drsquoameacutenagement de reacutefection ou de construction Agrave cette œuvre mixte meneacutee en Lycie on peut comparer ce que lrsquoon sait de lrsquoœuvre viaire des Romains dans drsquoautres provinces en Asie il est possible que le premier gouverneur se soit en partie contenteacute de placer des milliaires sur des routes preacuteexistantes comme on lrsquoa vu supra p 67-68 Pour la Gaule Strabon attribue agrave M Agrippa le meacuterite drsquoavoir ouvert (ἔτεμε) depuis Lyon quatre routes mais on sait en reacutealiteacute que celles-ci existaient deacutejagrave et elles ne firent de sa part lrsquoobjet que de reacutefection ou drsquoameacutelioration 56 Comme la formulation de Strabon lrsquoexpression ὁδοὺς καθrsquo ὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν du preacuteambule afficheacute agrave Patara deacutesignait

47 Biagi 2008 les citations aux p 304 et 30748 Sur la notion de viae publicae cf Pekary 1968 1-36 Rathmann 2003 3-23 qui souligne la prudence neacutecessaire dans lrsquoutilisation de

la cateacutegorie de viae publicae49 Inscription de Bonda Tepesi en partie citeacutee supra p 65 et publieacutee par Marksteiner amp Woumlrrle 2002 545-569 S Biagi cite cet article

sans neacuteanmoins le prendre totalement en consideacuteration50 Op cit p 55351 Op cit p 561 voir Hellmann 1992 196-19752 Işkan 1998-1999 83 et 93-94 Şahin 2009 104 n 15 voulant faire une diffeacuterence entre κατεσκεύασται et ἐπεσκεύασται Nolleacute 1996 16

avait traduit ldquogebautrepariertrdquo Ccedilevik 2008 201 ldquorebuiltrepairedrdquo53 Şahin amp Adak 2007 16 74 et 11154 Cf supra p 66-67 n 2255 Reacutecapitulation des mentions eacutepigraphiques et des reacutealisations de Q Veranius par Woumlrrle 2007 90 n 36 cf aussi Schuler 2007 16

Pour la voirie on rappellera le pont de Termessos pregraves drsquoOinoanda ducirc agrave T Clodius Eprius Marcellus en 50 pC cf Milner 1998 Pour Patara cf Şahin 2007 H Işkan-Işik et al 2008 Eck 2008 Voir aussi Şahin 2008

56 Strabon 4611 C 208 cf Rathmann 2003 20-22

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 71

une œuvre agrave la fois symbolique et reacuteelle qursquoelle geacuteneacuteralisait et amplifiait crsquoeacutetait agrave la fois un message de propagande proclamant lrsquoinclusion de la Lycie entiegraverement mesureacutee parmi les provinces de lrsquoEmpire le compte rendu de travaux reacuteels et peut-ecirctre lrsquoannonce programmatique drsquoautres travaux agrave venir

Soulignons un dernier point relatif agrave lrsquoutilisation du stadiasme pour lrsquoarcheacuteologue de terrain crsquoest sans doute surinterpreacuteter cette source que de lrsquoutiliser pour dater de lrsquoeacutepoque de Claude les vestiges de routes effectivement retrouveacutes ici et lagrave en Lycie Certes lrsquoun des grands meacuterites de la remarquable eacutedition de S Şahin et M Adak est drsquoavoir releveacute et illustreacute gracircce agrave leur connaissance ineacutegaleacutee de la Lycie de nombreux vestiges de routes anciennes Mais crsquoest peut-ecirctre se deacutepartir de la prudence neacutecessaire que drsquoattribuer aux ldquoingeacutenieurs romainsrdquo tel segment de route construite entre Choma et Podalia et aux Romains de lrsquoeacutepoque de Claude une chausseacutee paveacutee entre Sidyma et Kalabatia 57 Gardons-nous donc de dater agrave la lumiegravere drsquoun texte geacuteneacuteral des vestiges particuliers 58 Sans doute faut-il parler plutocirct de route ldquoantiquerdquo voire ldquoanciennerdquo en lrsquoabsence drsquoartefacts associeacutes qui soient preacuteciseacutement datables en particulier de milliaires de cette eacutepoque et dans lrsquoattente de fouilles archeacuteologiques de ces segments de routes 59

LocaLIteacutes eacutetapes et cIteacutes

Degraves la reacuteveacutelation de son contenu lrsquoinscription du stadiasme de Patara a eacuteteacute reconnue comme une source importante pour la toponymie de la Lycie et lrsquoidentification des localiteacutes qui deacutefinissent chaque itineacuteraire mesureacute Peut-on neacuteanmoins utiliser la mention de ces localiteacutes dans le stadiasme comme un indice de leur statut institutionnel Dans son eacutetude de la geacuteographie historique de la Lycie occidentale parue en 2003 W Tietz nrsquoa pas heacutesiteacute agrave consideacuterer la mention drsquoune localiteacute dans le stadiasme comme lrsquoindice qursquoelle constituait agrave lrsquoeacutepoque de Claude une citeacute Tout nom que mentionne la liste comme point de deacutepart ou drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire serait celui drsquoune polis certes deux itineacuteraires paraissent laisser agrave lrsquoeacutecart les centres principaux de citeacutes pour conduire agrave une localiteacute secondaire mais dans les deux cas le nom de la citeacute dont deacutepend la localiteacute est ajouteacutee agrave titre de preacutecision 60 de lrsquoabsence drsquoune localiteacute importante sur le traceacute mecircme drsquoun itineacuteraire on pourrait aller jusqursquoagrave deacuteduire qursquoelle nrsquoeacutetait pas indeacutependante agrave cette eacutepoque 61

Plusieurs eacutediteurs et commentateurs ulteacuterieurs du stadiasme se sont neacuteanmoins abstenus drsquoutiliser le stadiasme comme une source pour la carte des citeacutes lyciennes sous Claude ainsi S Şahin et M Adak H Hellenkemper et Fr Hild ou encore S Mitchell qui comparait les informations du stadiasme de Patara avec ce que le traiteacute entre Rome et la Lycie de 46 aC nous apprend de la geacuteographie de la Lycie septentrionale 62 Mais en 2007 Chr Schuler a voulu agrave son tour interpreacuteter le stadiasme dans un sens intitutionnel ldquoim Stadiasmos sind ausschlieszliglich Siedlungen mit Polisstatus verzeichnetrdquo Cette regravegle pourrait notamment aider agrave retracer lrsquoeacutevolution du statut politique de deux localiteacutes Akarassos et Kodoppa qui agrave consideacuterer leur mention dans le stadiasme seraient des citeacutes alors que dans le traiteacute ceacutesarien elles eacutetaient mentionneacutees comme localiteacutes de rang secondaire 63

Il nrsquoest pas possible drsquoexaminer les quelque 50 toponymes que mentionne le stadiasme pour deacuteterminer srsquoils deacutesignent tous des citeacutes indeacutependantes Lrsquoenquecircte ne pourrait drsquoailleurs pas ecirctre complegravetement probante puisque lrsquoon manque de

57 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 107 et 186 Şahin 2009 10358 Le point a souvent eacuteteacute souligneacute pour les fortifications antiques eg par Y Garlan 1986 16 Cf aussi D Rousset dans le compte-rendu

de C Typaldou-Fakiris Villes fortifieacutees de Phocide et la IIIe guerre sacreacutee 356-346 av J-C (2004) RA 2005 p 101-10359 Cf deacutejagrave en ce sens Rousset 2010 122-123 et 144 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 et illustrations adoptent souvent pour les

vestiges de routes la prudente leacutegende ldquoroumlmischbyzantinischrdquo voire ldquoroumlmischosmanischrdquo Pour les routes de la reacutegion de Kyaneai eacutetudieacutees dans le cadre drsquoune prospection drsquoensemble (cf supra n 43) on a quelques indications chronologiques plus preacutecises Sur les milliaires cf supra p 67 et n 27

60 Tietz 2003 276 n 207 ldquoDas Milliarium nennt weder jeden Ort noch jedes Poliszentrum in Lykien sondern lediglich diejenigen groumlszligeren Ansiedlungen die an bedeutenden Straszligen lagen Poliszentren die abseits dieser Straszligen lagen treten nicht auf waumlhrend bei Orten die zu einer nicht gleichnamigen Polis gehoumlren deren Name ebenfalls genannt wird Alle Namen ohne weiteren Zusatz sind also auf die Poliszentren gleichnamiger Poleis zu beziehenrdquo de mecircme agrave propos de Kosara et de Lyrnai p 269 cf aussi p 224 262 265 273 et 284

61 Op cit p 292 agrave propos de Teacutelandros ldquoAutonome Muumlnzen liegen gleichfalls nicht vor und auch im Milliarium aus Patara taucht es nicht auf obwohl es an der Kuumlstenstraszlige von Telmessos nach Kalynda lag Man darf wohl davon ausgehen daszlig es erwaumlhnt worden waumlre wenn es sich um ein wichtiges lykisches Poliszentrum gehandelt haumltte Der Befund ist also derselbe wie bei Daidala das ebenfalls nicht genannt wird obwohl es an derselben Straszlige lag und laumlszligt vielleicht denselben Schluszlig zu daszlig Telandros wie dieses in der fruumlhen Kaiserzeit kein selbstaumlntiges Poliszentrum sondern de iure Teil der rhodischen Peraia war der allerdings de facto vom roumlmischen Statthalter in Patara verwaltet wurde (hellip)rdquo Dans le mecircme sens Schuler 2010 69-86 agrave la p 81 et n 79

62 Mitchell 2005 217-222 Texte de lrsquoinscription reproduit dans SEG 55 1452 et AE 2005 148763 Schuler 2007 77-78 Sur ce point voir mes reacuteserves deacutejagrave dans Rousset 2010 140 et 143

72 ndash Denis Rousset

sources preacutecises sur le statut politique des communauteacutes lyciennes au Ier s de notre egravere Ainsi entre le stadiasme de 45 pC et les sources soit anteacuterieures soit posteacuterieures qui peuvent indiquer le statut indeacutependant ou deacutependant drsquoune communauteacute il serait toujours loisible de supposer un changement de statut

Examinons neacuteanmoins le cas de quelques localiteacutes qui pourraient contrevenir agrave la regravegle eacutenonceacutee par W Tietz et Chr Schuler Il y a deux localiteacutes dont le nom est deacutefini par lrsquoadjonction drsquoun toponyme au geacutenitif Outre la mention Ἀτταλεία τῆς Π[αμφυλίας] (l C 8) qui indique la province voisine que lrsquoitineacuteraire atteint au sortir de la Lycie il y a [Κ]όδοπα τῆς Μυλιάδος (l B 37) Que Kodopa soit ainsi deacutefinie agrave la diffeacuterence drsquoautres localiteacutes eacutegalement mentionneacutees par le stadiasme dans la mecircme reacutegion la Milyade paraicirct destineacute agrave eacuteviter une confusion avec une possible homonyme 64

Or le cas de Kodopa est preacuteciseacutement celui sur lequel Chr Schuler a voulu fonder la regravegle que le stadiasme nommerait uniquement des noms de citeacutes Sur cette localiteacute de Milyade inconnue jusqursquoil y a peu il existe maintenant au total trois teacutemoignages outre le stadiasme de 45 pC Κοδοππα est mentionneacutee dans le traiteacute de 46 aC parmi les toponymes qui deacutesignent non pas des citeacutes mais des localiteacutes de rang secondaire comme lrsquoont mis en eacutevidence S Mitchell et Chr Schuler 65 Il existe drsquoautre part une eacutepitaphe drsquoArykanda graveacutee en lettres carreacutees et avec ligatures (IIe ou IIIe s pC ) pour une femme Κολοπηνῂ [καὶ ] Ἀρυκανδίδι S Mitchell avait judicieusement corrigeacute le premier ethnique en Κοδοπηνή et Chr Schuler a tireacute argument du double ethnique pour soutenir que Kodopa eacutetait comme Arykanda une citeacute 66 Chr Schuler eacutecarte en effet lrsquoideacutee que Kodopegravenegrave et drsquoautres ethniques de cette mecircme partie de la Lycie puissent ecirctre des ldquodeacutemotiquesrdquo car ldquoDer Gebrauch solcher Demotika ist (hellip) in dieser Zeit [lrsquoeacutepoque impeacuteriale] in Lykien nicht mehr uumlblichrdquo 67 Traiter lrsquoensemble de cette question est ici impossible et de toute faccedilon difficile faute de nombreuses sources pour tous les ethniques attesteacutes en Lycie Signalons seulement agrave titre drsquoexemple pour la mecircme reacutegion de la Milyade que deux eacutepitaphes attestent lrsquoune lrsquoethnique Elbesseus lrsquoautre le toponyme Elbessos qui est connu par deux autres sources comme deacutesignant une localiteacute de rang secondaire 68 Il est donc possible que des eacutepitaphes lyciennes drsquoeacutepoque impeacuteriale aient mentionneacute des ldquodeacutemotiquesrdquo ie des ethniques qui ne sont pas ceux drsquoune citeacute indeacutependante

Dans le cas de lrsquoeacutepitaphe drsquoArykanda mecircme si lrsquoon considegravere Kodopegravenegrave comme un ethnique de citeacute agrave lrsquoeacutegal drsquoArykandis cela montre que Kodopa eacutetait une citeacute au IIe ou IIIe s pC tandis qursquoelle eacutetait une localiteacute secondaire agrave lrsquoeacutepoque de Ceacutesar entre temps elle eacutetait donc devenue une citeacute Mais est-ce avant lrsquoeacutepoque de Claude et sa mention mecircme dans la troisiegraveme source qui la mentionne le stadiasme montre-t-elle sa promotion au statut de citeacute degraves cette eacutepoque comme lrsquoaffirme Chr Schuler Ce changement de statut pourrait aussi bien ecirctre posteacuterieur agrave cette eacutepoque et le stadiasme mentionnerait alors une localiteacute demeureacutee de rang secondaire de Ceacutesar jusqursquoagrave Claude On voit donc que le cas de Kodopa nrsquoest pas deacutecisif Quant agrave Akarassos eacutegalement mentionneacutee dans le stadiasme (l B 39) et eacutevoqueacutee par Chr Schuler elle figure eacutegalement parmi les localiteacutes de rang secondaire dans le traiteacute de 46 aC et elle nrsquoest dite ldquociteacuterdquo que dans une notice de Kapitocircn de Lycie connue par lrsquointermeacutediaire de Eacutetienne de Byzance 69

Parmi les localiteacutes que mentionne le stadiasme deux sont deacutefinies par lrsquoadjonction drsquoun nom de citeacute ou de territoire Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως (l B 21) est une localiteacute sur le territoire drsquoune reacutegion ou drsquoune citeacute formeacutee au total de huit communauteacutes dans la Lycie occidentale Lyrnai nrsquoeacutetait pas la ville principale de cet Eacutetat qui srsquoappelait sans doute Oktapolis Oktapolis mecircme nrsquoest pas mentionneacutee comme point drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire du stadiasme peut-ecirctre parce qursquoelle eacutetait agrave lrsquoeacutecart drsquoune route importante Quant agrave la preacutecision τῆς Ὀκτα[π]όλεως donneacutee pour cette seule localiteacute de la reacutegion peut-ecirctre eacutetait-elle destineacutee agrave eacuteviter une confusion avec une homonyme ou une paronyme 70

64 Adak amp Şahin 2004 68 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 150 n 255 En Carie existaient les Kodapeis nommeacutes dans les listes de tribut attiques et dans une inscription cf Bresson et al 2005 Drsquoautre part on a trouveacute agrave Korykos en Cilicie Tracheacutee plusieurs deacutedicaces agrave Zeus Kodopaios ou Kodopas cf notamment Sayar amp Şahin 2008 Varinlioğlu 2010

65 Voir SEG 55 1452 l 59 Cf op cit (supra n 62 et 63) respectivement aux p 210 et 77 cf aussi Rousset 2010 135-141 qui reproduit la liste des localiteacutes de rang secondaire

66 TAM II 794 (I Arykanda 147) commenteacutees par S Mitchell p 221 et par Chr Schuler p 7767 Loc cit p 7868 Voir TIB sv Rousset 2010 14069 Sur Akarassos cf TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 197-198 Agrave lrsquoincertitude sur le statut de Kodoppa et drsquoAkarassos est lieacutee la

question du statut politique et juridique de la Milyade agrave lrsquoeacutepoque de Claude telle que conduit agrave la poser une deacutecision drsquoun gouverneur que jrsquoai reacuteeacutediteacutee et commenteacutee dans Rousset 2010 145-152 commentaire sur ce point p 150 et 169

70 Voir principalement TIB sv ldquoLornaiardquo et ldquoOktapolisrdquo Tietz 2003 265-279 particuliegraverement p 265-269 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 148-151 150 et n 255 sur la possible confusion toponymique avec Lyrnas de Lycie orientale Faute de connaicirctre personnellement cette partie de la la Lycie occidentale je ne discute pas la localisation de Lyrnai Hippoukocircmegrave et Oktapolis en lrsquoabsence de sources nouvelles il serait

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 73

Dans la Lycie orientale on trouve mentionneacutee agrave quatre reprises l C 5 6 11 et 14 Kosara εἰς Κό[σ]αρα Μν[αρικῆς ] [ἀπ]ὸ Κοσά[ρ]ων [ἀπὸ Κοσάρων τ]ῆς Μναρικῆς ἀπὸ Κοσάρων [τ]ῆς Μναρικῆς Srsquoagirait-il par trois fois de preacutevenir une possible confusion La preacutecision indique en tout cas que Kosara appartenait agrave la reacutegion voire peut-ecirctre agrave lrsquoancien territoire drsquoune localiteacute appeleacutee Mnara Celle-ci non mentionneacutee dans le stadiasme apparaicirct dans une eacutepitaphe du IIIe s pC qui montre qursquoelle eacutetait alors elle-mecircme rattacheacutee agrave Phaseacutelis On a supposeacute que Mnara eacutetait identique aux Marmareis qui srsquoeacutetaient opposeacutes agrave Alexandre en 334 et que ces derniers avaient eacuteteacute englobeacutes dans le territoire de Phaseacutelis 71 Dans ces conditions il paraicirct peu vraisemblable que Kosara par trois fois deacutesigneacutee comme faisant partie de la Mnarikegrave ait eacuteteacute agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une citeacute indeacutependante

Il faut enfin rappeler le cas de Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων (l C 3-4 commenteacutees supra puis l C 5 et 12 sans la mecircme preacutecision) Cette localiteacute sise agrave lrsquoEst de la Lycie qui avait agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique eacutemis son propre monnayage et jouissait donc alors de son indeacutependance eacutetait bel et bien agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une communauteacute deacutependant de Termessos la Grande 72

Nrsquoen allait-il pas de mecircme pour Typallia qui est citeacutee agrave deux reprises dans le stadiasme (l C 6 et 7) Certes sa mention ne srsquoaccompagne pas de la preacutecision τῶν Τερμησσέων Typallia est par ailleurs explicitement attesteacutee comme une polis quelques deacutecennies seulement avant lrsquoeacutepoque de Claude dans une deacutedicace de c 30 aC Mais drsquoautre part deux eacutepitaphes de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont lrsquoune du IIIe s pC montrent que Typallia deacutependait de Termessos la Grande 73 Est-ce donc avant ou apregraves lrsquoeacutepoque de Claude qursquoelle avait perdu son indeacutependance Agrave vrai dire crsquoest la position mecircme de Typallia localiseacutee de faccedilon certaine sur un site au Nord de Kitanaura sur la route menant de cette localiteacute termessienne vers la ville de Termessos qui doit faire consideacuterer que Typallia faisait elle aussi neacutecessairement partie du territoire de Termessos degraves lrsquoeacutepoque du stadiasme comme lrsquoont souligneacute agrave la fois F Onur et S Şahin 74 Il est remarquable que le stadiasme ne donne pourtant pas la preacutecision τῶν Τερμησσέων pour Typallia agrave la diffeacuterence de Kitanaura

Relevons enfin un dernier point relatif agrave ces deux localiteacutes appartenant lrsquoune explicitement lrsquoautre certainement au territoire de Termessos nrsquoest-il pas singulier qursquoelles soient mentionneacutees dans le stadiasme alors que la citeacute de Termessos ne faisait assureacutement pas partie de la province de Lycie 75 On a rappeleacute supra p 68 lrsquoopinion admise suivant laquelle les itineacuteraires du stadiasme parcourent la seule Lycie et mentionnent agrave lrsquoexteacuterieur de la province uniquement deux villes limitrophes Kibyra en Asie et Attaleia ldquode Pamphylierdquo Ne doit-on pas deacutesormais preacuteciser qursquoil en va de mecircme assureacutement pour Kitanaura et certainement pour Typallia Et ne faudrait-il pas retoucher en conseacutequence le traceacute de la frontiegravere nord-est de la Lycie en la faisant passer entre Ideacutebessos et Kitanaura Enfin la mention dans le stadiasme de Trabenna et drsquoOnobara localiteacutes assez proches de Termessos et drsquoAttaleia peut-elle toujours ecirctre utiliseacutee comme la preuve que les premiegraveres appartenaient degraves lors agrave la Lycie agrave la diffeacuterence des secondes 76

Revenant agrave la question du statut politique des localiteacutes du stadiasme on doit enfin remarquer que la Lycie orientale preacutesente quelques cas de localiteacutes qui furent drsquoapregraves drsquoautres sources sans doute dans lrsquoensemble posteacuterieures englobeacutees par telle de leurs voisines respectives Ainsi Onobara mentionneacutee dans le stadiasme comme relieacutee par un itineacuteraire agrave Trabenna (l C 9) apparaicirct comme ldquoeine Dorfgemeinderdquo de Trabenna mecircme drsquoapregraves plusieurs inscriptions drsquoeacutepoque impeacuteriale qui ne sont pas preacuteciseacutement dateacutees 77 De mecircme alors que le stadiasme nomme de faccedilon distincte Ideacutebessos Akalissos et Korma

eacutegalement vain de discuter la question tregraves controverseacutee de lrsquoidentiteacute des huit communauteacutes qui composaient Oktapolis Tietz 2003 273 eacutecarte lrsquoideacutee qursquoelle puisse avoir compteacute Hippoukocircmegrave et Symbra parce que preacuteciseacutement celles-ci sont mentionneacutees dans le stadiasme contra Şahin loc cit

71 Voir SEG 51 1829 TIB sv ldquoKosarardquo et ldquoMnarardquo Iplikccedilioğlu 2004 114 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218-223 Ccedilevik 2008 205-20772 Voir Nolleacute 1996 TIB sv ldquoDikitanaurardquo Iplikccedilioğlu 2004 112-113 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 214-217 Iplikccedilioğlu et al 2007

296-300 ndeg 214-219 Ccedilevik 2008 200-205 Kizgut amp Pimouguet-Peacutedarros 200873 Voir SEG 44 1113 51 1838-1839 (le ndeg 1839 deacutejagrave SEG 2 671) TIB sv ldquoTypalliardquo Iplikccedilioğlu 2004 106-108 et 114-115 Şahin

amp Adak 2007 230-232 Iplikccedilioğlu et al 2007 282-296 nos 201-213 Ccedilevik 2008 198-20074 F Onur dans Ccedilevik et al 2005 161 et 162 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 216 et 231-232 et p 218 219 et 235 sur le traceacute de la

frontiegravere entre Termessos et Phaseacutelis75 Voir Heberdey 1934 732-775 sv ldquoTermessos 1)rdquo col 749-750 TIB p 103-105 et sv ldquoTermessosrdquo autonomie de la citeacute consideacutereacutee

comme pamphylienne et rattachement administratif agrave la province de Lycie-Pamphylie agrave partir de la creacuteation de cette double province sous Vespasien (cf supra n 9)

76 Ainsi Onur 2005 162 et 163 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 et 23377 Voir Heberdey amp Kalinka 1896 36-37 ndeg 47-48 et SEG VI 622 Iplikccedilioğlu 2004 123 et n 135 mentionnant plusieurs autres

attestations ineacutedites de ldquoTrebennaten aus Onobarardquo TIB sv ldquoOnobarardquo et ldquoTrebennardquo Ccedilevik et al 2005 161-166 sur lrsquohistoire antique de la citeacute S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 233 et 236-237 Ccedilevik 2008 195-198 (ldquokatoikia under Trebennardquo)

74 ndash Denis Rousset

comme localiteacutes deacutefinissant deux itineacuteraires (l C 1-2) les Akalisseis Idebesseis et Kormeis apparaissent dans des inscriptions de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont certaines sont dateacutees du IIIe s comme unis dans une ldquosympolitierdquo formeacutee autour drsquoAkalissos 78

Reacutecapitulant les cas examineacutes on voit que le stadiasme mentionne en 45 pC drsquoune part trois ou quatre localiteacutes qui nrsquoeacutetaient alors pas indeacutependantes cela est certain pour Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως et Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων vraisemblable pour Κόσαρα τῆς Μναρικῆς et pour Typallia Il y a drsquoautre part deux localiteacutes Akarassos et Kodopa qui sous Ceacutesar avaient eu un rang secondaire il est possible que la seconde soit devenue une citeacute ulteacuterieurement agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Inversement il y a trois localiteacutes Onobara Ideacutebessos et Korma qui apparaissent agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale en particulier dans des sources posteacuterieures au stadiasme comme ayant un rang secondaire deacutependant drsquoune de leurs voisines ou englobeacutees dans une sympolitie Agrave ces exemples on pourrait enfin ajouter le cas certes un peu diffeacuterent de Kastabara dont lrsquoexistence a eacuteteacute reacuteveacuteleacutee par sa mention dans le stadiasme 79 si lrsquoon accepte la localisation reccedilue agrave Deliktaş-Darıoumlzuuml site qui srsquoavegravere avoir appartenu au IIe s et au IIIe s pC agrave la citeacute de Tlos il faudra admettre que Kastabara indeacutependante sous Claude fut ensuite englobeacutee par sa voisine meacuteridionale

Est-il donc possible de faire du stadiasme la pierre de touche du statut de citeacute et drsquoen infeacuterer tant de changements de statut suivant des sens qui selon les cas seraient opposeacutes Les cas de Lyrnai et de Kitanaura contreviennent de toute eacutevidence agrave cet emploi ils interdisent de faire de la mention drsquoune localiteacute le sucircr indice drsquoun statut autonome

La mention dans le stadiasme ne peut ecirctre consideacutereacutee comme un brevet de citeacute Si tel eacutetait lrsquoobjet du stadiasme on devrait drsquoailleurs srsquoeacutetonner de lrsquoabsence drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba qui du moins pour les deux premiegraveres devaient ecirctre des citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude 80 Comme on lrsquoa mis en eacutevidence preacuteceacutedemment le stadiasme est une liste drsquoitineacuteraires drsquoune part mesureacutes drsquoautre part en partie ameacutenageacutes reacutepareacutes ou construits sous la conduite des Romains les lieux de deacutepart ou drsquoarriveacutee des itineacuteraires ainsi que quelques lieux intermeacutediaires mentionneacutes au passage sont des points ou des nœuds routiers Certes la plupart drsquoentre eux sont les centres urbains de communauteacutes qui sans aucun doute avaient agrave lrsquoeacutepoque de Claude le statut de citeacute Mais ce nrsquoest assureacutement pas le cas de tous

Des deux inscriptions du pilier de Patara la deacutedicace du monument par les Lyciens (face A) inscrite en 45-46 pC nous montre les Lyciens approuvant le nouvel ordre administratif et institutionnel mis en place lors de la reacuteduction en province Ainsi le message ideacuteologique de la conquecircte eacutetait partageacute et repris agrave leur compte par les Lyciens toujours fidegraveles agrave Rome mais deacutesormais conquis Crsquoest ce qursquoillustre eacutegalement la deacutedicace contemporaine graveacutee sur lrsquoautel de Claude entre Myra et Limyra qui montre aussi lrsquoœuvre routiegravere que la conquecircte amena sans deacutelai en Lycie Centrale

Lrsquoinscription des faces B et C qui est contemporaine de ces deux deacutedicaces ou bien de peu posteacuterieure est agrave la diffeacuterence de celles-ci toute de sobrieacuteteacute la reacutedaction de son preacuteambule (l B 1-8) et la mesure originelle des distances en milles me paraissent indiquer qursquoelle eacutemane des autoriteacutes romaines Est-ce dans le mecircme sens qursquoil faut interpreacuteter lrsquoabsence apparente de Boubocircn et de Komba qui serait sans doute singuliegravere dans un texte reacutedigeacute par les Lyciens Crsquoest cependant agrave lrsquointention des Lyciens que toutes les distances furent finalement converties en stades peut-ecirctre par un reacutedacteur local Ainsi lrsquoinscription concilie-t-elle les points de vue sinon de ses reacutedacteurs et de ses lecteurs du moins assureacutement des autoriteacutes romaines et des Lyciens devenus provinciaux

Si spectaculaire que soit le pilier de Patara et riches les inscriptions qursquoil porte il faut de faccedilon judicieuse mesurer lrsquoapport du stadiasme agrave la geacuteographie historique de la Lycie impeacuteriale La deacutecouverte de ce texte a permis de notables progregraves dans notre connaissance de la toponymie lycienne et dans lrsquoidentification des localiteacutes et des vestiges archeacuteologiques On doit en revanche se garder de le surinterpreacuteter pour lrsquohistoire des voies de communication et pour la geacuteographie des citeacutes-Eacutetats et se deacutefier de lrsquoamplification rheacutetorique propre au texte comme de notre propension agrave en tirer une regravegle geacuteneacuteralisante La liste du stadiasme mentionne des localiteacutes qui ne sont pas toutes les centres urbains de citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude Entre

78 Voir notamment TAM II 830 834 et 902 Jameson 1974a 41-42 et 1974b 216 TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 212-214 Kizgut et al 2009

79 L B 34 cf supra n 680 Cf supra p 65 et n 7 Aperlai est agrave la tecircte drsquoune sympolitie au Ier s pC cf IGR III 690 et SEG 52 1452 TIB sv Boubocircn frappe

monnaie sous Auguste sur un Seacutebasteion deacutedieacute sous Neacuteron figurent deux deacutedicaces nommant le Conseil et du Peuple de Boubocircn ainsi que le gouverneur de Lycie cf TIB sv Kokkinia 2008 7-8 35-38 ndeg 6 et 9 et p 160 Komba nrsquoest pas attesteacutee comme citeacute avant Ptoleacutemeacutee (533) et une inscription du IIIe s pC TAM II 734 TIB sv

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 75

ces localiteacutes ou lieux drsquoeacutetape la liste eacutenumegravere des itineacuteraires qui existaient degraves avant cette eacutepoque tantocirct les Romains se contentegraverent drsquoen recenser la longueur mesurant ainsi tout lrsquoespace de la nouvelle province tantocirct ils ameacutenagegraverent et reacuteparegraverent des routes existantes tantocirct enfin ils construisirent des routes comme lrsquoillustre le monument sis sur la voie entre Myra et Limyra Lrsquoinscription si elle conduit agrave chercher sur le terrain les traces mateacuterielles du reacuteseau viaire qui parcourait la Lycie ne nous autorise pas agrave les dater toutes en retour de lrsquoeacutepoque de Claude Ce sont agrave lrsquoinverse les progregraves de notre connaissance archeacuteologique eacutepigraphique et numismatique qui nous autoriseront agrave mesurer plus preacuteciseacutement lrsquoeffet reacuteel de lrsquoœuvre proclameacutee par le pilier de Patara et agrave deacutenombrer plus exactement les citeacutes que comptait la Lycie pacifieacutee par Rome

Reacutefeacuterences bibliographiques

ndash Euploia La Lycie et la Carie antiques p 439 agrave 462

AbreacuteviAtions

Beazley ARV2 J D Beazley Attic Red-figure Vase-painters 2e eacutedition Oxford 1963

FdX I Fouilles de Xanthos I P Demargne Les piliers funeacuteraires Paris 1958

FdX II Fouilles de Xanthos II H Metzger Lrsquoacropole lycienne Paris 1963

FdX IV Fouilles de Xanthos IV H Metzger Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Paris 1972

FdX V Fouilles de Xanthos V P Demargne Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris 1974

HTC P Debord et E Varinlioğlu dir Les hautes terres de Carie Bordeaux 2001

IPArk G Thuumlr et H Taeuber eacuted Prozeszligrechtliche Inschriften der griechischen Poleis Arkadien (IPArk) Vienne 1994

Labraunda J Crampa eacuted Labraunda Swedish Excavations and Researches The Greek Inscriptions 13-133 Lund 1972

R ndash O P J Rhodes et R Osborne Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford 2003

Sinuri L Robert eacuted Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa I Paris 1945

Tod M N Tod eacuted A Selection of Greek Historical Inscriptions I-II 2nd ed Oxford 1946-1948

Charisteria (1930) Charisteria Alois Rzach zum achtzigsten Geburtstag dargebracht

Ancient Anatolia (1986) Ancient Anatolia Aspects of Change and Cultural Development Essays in honor of M J Mellink Madison

Catalogue of Ancient Near Eastern Seals (1966) Catalogue of Ancient Near Eastern Seals in the Ashmolean Museum I Oxford

La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens (2007) La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens de Tyr agrave Carthage catalogue de lrsquoexposition Paris Institut du monde arabe 6 novembre 2007-20 avril 2008 Paris

Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia (2006) Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Antalya

The Aegean and the Near East (1956) The Aegean and the Near East Studies presented to Hetty Goldman on the occasion of her Seventy-fifth Birthday New York

Xanthos 1998 Xanthos en Turquie de la Perse agrave Byzance Dossiers drsquoarcheacuteologie Dijon

Iasos tra VI e IV sec a C Iasos tra VI e IV sec aC Miscellanea storico-archeologica Supplemento al volume 81deg degli Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara a a 181deg 2003-2004 Ferrara

Rumscheid Fr dir (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 13 bis 15 Oktober 2005 Bonn

Piri Reis eacuted E Z Oumlkte trans V Ccedilabuk (1988) Kitab-ı Bahriye II Ankara

Agora XIII BA Sparkes amp L Talcott The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 131-2 Black and plain pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC Princeton 1970

Agora XXXIII S I Rotroff The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 33 The Hellenistic Pottery The plain wares Princeton 2006

Kerameikos XI I Scheibler Kerameikos Ergebnisse der Ausgrabungen XI Die griechische Lampen Berlin 1976

Labraunda II1 P Hellstroumlm Labraunda Swedish excavations and researches II1 Pottery of Classical and late date terracotta lamps and glass (ActaAthen-4o 521) Lund 1965

Labraunda III2 J Crampa Labraunda Swedish excavations and researches III2 The Greek inscriptions I 1-12 (Period of Olympichos) (ActaAthen-4o 531) Lund 1965

Maussolleion at

Halikarnassos 7 L Vaag V Noslashrskov amp J Lund The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramic material and other finds from selected contexts Aarhus 2002

Milet III6 A Peschlow-Bindokat Milet Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 III6 Feldforschungen im Latmos Berlin 2005

440 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

NS A Maiuri Nuova Silloge epigrafica di Rodi e Cos Florence 1925

Olynthos V D M Robinson Excavations at Olynthos V Mosaics vases and lamps of Olynthos found in 1928 and 1931 (1933)

Olynthos XIII D M Robinson Excavations at Olynthos XIII Vases found in 1934 and 1938 (1950)

BMC Caria B V Head A Catalogue of the Greek Coins in the British Museum Greek Coins of Caria Cos Rhodes amp C Londres 1897

SNG Muumlnchen H R Baldus Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen 22Heft Karien Munich 2006

SNG Tuumlbingen D Mannsperger Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Muumlnzsammlung der Universitaumlt Tuumlbingen 5Heft Karien und Lydien Munich 1994

bibliogrAphie

Abbasoğlu H et W Martini eacuted (2003) Die Akropolis von Perge Band 1 Survey und Sondagen 1994-1997 Mayence

Adak M (2004) ldquoLokalisierung von Olympos und Korykos in Ostlykienrdquo Gephyra 1 27-52

Adam J-P (1981) Lrsquoarchitecture militaire grecque Paris

Adiego I J (1994) ldquoEl nombre cario Hecatomnordquo CFC(G) ns 4 247-256

mdash (1998) ldquoDie neue Bilingue von Kaunos und das Problem des karischen Alphabetsrdquo in Bluumlmel et al 1998 57-79

mdash (2000) ldquoLa inscripcioacuten greco-caria de los Hecatoacutemnides en el santuario de Sinurirdquo Kadmos 39 133-157

mdash (2007) The Carian Language With an appendix by K Konuk Leyde-Boston

mdash (2010) ldquoRecent Developments in the Carian Deciphermentrdquo in van Bremen amp Carbon 2010 147-176

mdash (2013) ldquoCarian Identity and Carian Languagerdquo in Henry 2013 15-20

Adiego I J P Debord et E Varinlioğlu (2005) ldquoLa stegravele caro-grecque drsquoHyllarima (Carie)rdquo REA 107 601-653

Ager S L (1996) Interstate Arbitrations in the Greek World 337-90 BC Berkeley

Akarca A (1952) ldquoMylasarsquoda Hellenistik bir Mezarrdquo Belleten 16 367-405

mdash (1959) Les monnaies grecques de Mylasa Bibliothegraveque de lrsquoInstitut Franccedilais drsquoArcheacuteologie drsquoIstanbul I Paris

mdash (1971) ldquoBeccedilinrdquo Belleten 25 3-37

Aringkerstad T (2000-2001) ldquoHellenistic-Roman Chamber Tombs at Milas Swedish Excavations 1938rdquo Opuscula Atheniensia 25-26 9-24

Aksakal A H (2003) Manisarsquonın Bilinmeyen Değerleri Manisa

Aktaş Ş (2009) ldquoStadiumrdquo in Işık 2009 358-359

Akurgal E (1941) Griechische Reliefs des VI Jahrhunderts aus Lykien Berlin

mdash (1961) Die Kunst Anatoliens von Homer bis Alexander Berlin

mdash (1993) Anadolu Uygarlıkları Ankara

Alston R et O van Nijf eacuted (2008) Feeding the Ancient Greek City Londres

Andersen S (2007) The Tylos Period Burials in Bahrain Volume I The Glass and Pottery Vessels Aarhus

Anderson-Stojanović V R (1987) ldquoThe Chronology and Function of Ceramic Unguentariardquo AJA 91 105-122

mdash (1992) Stobi The Hellenistic and Roman Pottery Princeton

Andrewes A (1938) ldquoEunomiardquo CQ 32 89-102

Andrianou D (2006) ldquoChairs Beds and Tables Evidence for Furnished Interiors in Hellenistic Greecerdquo Hesperia 75 219-266

Angeli Bertinelli M G et A Donati eacuted (2010) Cittagrave e territorio La Liguria e il mondo antico Atti del IV incontro internazionale di storia antica Gecircnes

Arık O (2007) ldquoOn the Ceramics found in the Preliminary Phase of the Peccedilin Excavationrdquo in Boumlhlendorf-Arslan et al 2007 523-530

Armstrong D et J J Walsh (1986) ldquoSIG 593 The letter of Flamininus to Chyretiaerdquo CPh 81 32-46

Arqueacute M-C S Lemaicirctre et S Y Waksman (2012) ldquoLes ceacuteramiques de cuisson en Lycie romaine essai de deacutefinition des faciegraves morphologiques et drsquoapprovisionnement en Meacutediterraneacutee orientalerdquo in Batigne-Vallet 2012 141-153

Arthur P (2007) ldquoPots and boundaries On cultural and economic areas between Late Antiquity and early Middle Agesrdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 15-27

Asheri D (1966) Distribuzioni di terra nellrsquoantica Grecia Turin

Ashmole B (1951) ldquoDemeter of Cnidusrdquo JHS 1951 13-28

Ashton G (1995) Ancient Megisti The Forgotten Kastellorizo Nedlands WA

Ashton R H J et A R Meadows (2008) ldquoThe Letoon Deposit Lycian League Coinage Rhodian Plinthophori and Pseudo-Rhodian Drachms from Haliartos (yet again) and Asia Minorrdquo NC 168 111-134

Aybek S et A K Oumlz eacuted (2010) Metropolis Ionia II The Land of the Crossroads Essays in Honour of Recep Mericcedil Istanbul

Aydaş M (2006) ldquoGladiatorial Inscriptions from Stratoniceia in Cariardquo EA 39 105-110

Aydınoğlu Uuml et A K Şenol eacuted (2010) Olive Oil And Wine Production in Anatolia during Antiquity Symposium Proceedings Istanbul

Babelon E (1907) Traiteacute des monnaies grecques et romaines II Description historique Tome 1 Comprenant les monnaies grecques depuis les origines jusqursquoaux guerres meacutediques Paris

Badie A S Lemaicirctre et J-C Moretti (2004) ldquoLe theacuteacirctre du Leacutetocircon de Xanthos Eacutetat des recherches en 1999rdquo Anatolia Antiqua 12 145-186

Bailey D M (1988) A Catalogue of the Lamps in the British Museum III Roman Provincial Lamps Londres

Balandier Cl (2002) ldquoLa deacutefense des territoires agrave Chypre de lrsquoeacutepoque archaiumlque aux invasions arabesrdquo DHA 281 175-206

mdash (2010a) Les fortifications au service de lrsquohistoire histoire de la deacutefense de Chypre de lrsquoeacutepoque chypro-archaiumlque aux invasions arabes Paris

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 441

mdash (agrave paraicirctre) La deacutefense de la Palestine aux peacuteriodes acheacutemeacutenide et helleacutenistique Eacutetude historique et archeacuteologique

Baldıran A (1990) Stratonikeia Nekropol Buluntuları thegravese ineacutedite Konya

mdash (1999) ldquoStratonikeiarsquodan Unguentariumlarrdquo Selccediluk Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi 4 Konya 335-356

Balot R K (2009) ldquoThe Virtue Politics of Democratic Athensrdquo in Salkever 2009 271-299

Bammer A (1968-1971) ldquoBeitraumlge zur ephesischen Architektur I Zum Eckkapitell eines Ringhallentempelsrdquo OumlJh 49 1-22

mdash (1974) ldquoZu den Kapitellen des Altares von Pergamonrdquo FuB 16 183-190

mdash (2007) ldquoLrsquoArchitecture helleacutenistique en Asie Mineure et ses concepts reacutetrospectifs et anticipantsrdquo in Images et moderniteacute helleacutenistiques Appropriation et repreacutesentation du monde drsquoAlexandre agrave Ceacutesar Rome 91-101

Baran A (2004) ldquoBeccedilin Zeus Karios () Tapınağırdquo I ve II Arkeolojik Araştırmaları Sempozyumu Ankara 19-38

mdash (2009) ldquoKarian Architecture before the Hekatomnidsrdquo in Rumscheid 2009 291-313

Barnett R D (1957) The Nimrud Ivories Londres

mdash (1980) ldquoA Winged Goddess of Wine on an Electrum Plaquerdquo AS 30 169-178

Başaran C A Yalccedilın et M Tombul (1998) ldquo1995 Yılı Skepsis Aşağı Kent ve Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo VIII MKKS (7-9 Nisan 1997 Kuşadası) Ankara 551-585

Batigne-Vallet C eacuted (2012) Les ceacuteramiques communes comprises dans leur contexte reacutegional Faciegraves de consommation et mode drsquoapprovisionnement Actes de la table ronde organiseacutee agrave Lyon les 2 et 3 feacutevrier 2009 Lyon

Bats M (1993) ldquoLa vaisselle culinaire comme marqueur culturel lrsquoexemple de la Gaule meacuteridionale et de la Grande-Gregravece (ive-ier s av J-C)rdquo Terre cuite et socieacuteteacute la ceacuteramique document technique eacuteconomique culturel XIVe Rencontre internationale drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire drsquoAntibes Actes des rencontres 21-22-23 octobre 1993 Juan-les-Pins 407-425

Baughan E P (2004) Anatolian Funerary Klinai Tradition and Identity Thegravese PhD University of California Berkeley

Bean G E et J M Cook (1955) ldquoThe Halicarnassus Peninsulardquo ABSA 50 56-170

mdash (1957) ldquoThe Carian Coast IIIrdquo ABSA 52 58-146

Bellinger A R et P Grierson (1973) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbartion Oaks Collection and in the Whittemone Collection Vol I Washington

Bencivenni A (2003) Progetti di riforme costituzionali nelle epigrafi greche dei secoli IV-II aC Bologne

Benter M (2009) ldquoHydas eine befestigte Houmlhensiedlung auf der Bozburun-Halbinselrdquo in Rumscheid 2009 481ndash501

Berg W (1979) ldquoHecate Greek or lsquoAnatolianrsquo rdquo Numen 21 128-140

Berg Brise M (2004) ldquoHellenistic and Early Roman Pottery from Halikarnassosrdquo in Isager amp Pedersen 2004 177-189

Berges D (2006) Knidos Beitraumlge zur Geschichte der archaischen Stadt Mayence

Berns C et H von Hesberg eacuted (2002) Patris und Imperium Kulturelle und politische Identitaumlt in den Staumldten in den

roumlmischen Provinzen Kleinasiens in der fruumlhen Kaiserzeit Kolloquium Koumlln November 1998 Cologne

Berti F (1993) Iasos di Caria Arslantepe Hierapolis Iasos Kyme Scavi archaeologici Italiani in Turchia Venise 189-249

mdash (2004) ldquoAppunti per lo studio dei vasi attici a figure rosse di Iasosrsquo in Iasos tra VI e IV sec aC 101-117

mdash (2005) ldquoDigressioni su alcune anfore panatenaiche offerte votive e culti nellrsquoagora di Iasosrdquo in Pierobon Benoit 2005 116-129

Berti F et C Franco (2006) ldquoNote su frammenti di ceramica attica con graffitirdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 21-28

Berti F et V Graziano (1994) Iasos Catane

Berti F et L Innocente (1998) ldquoDue nuovi graffiti in alfabeto cario da Iasosrdquo in Bluumlmel et al 1998 137-142

mdash (2005) ldquoGraffito cario su piede di coppa atticardquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 11 20-21

Berti F R Fabiani Z Kızıltan et M Nafissi eacuted (2010) Wandering Marbles of Iasos at the Istanbul Archaeological Museum Istanbul

Bessac J-Cl (1993) Lrsquooutillage traditionnel du tailleur de pierre De lrsquoAntiquiteacute agrave nos jours Paris

Beyer D (1997) ldquoEmar et Ougarit reacuteflexions sur la glyptique de deux villes de Syrie du Nord vers la fin de lrsquoacircge du bronzerdquo in Caubet 1997 171-183

Biagi S (2008) ldquoLe stadiasmos de Patara et la deacutefinition de lrsquoespace romain dans la nouvelle province de Lycie-Pamphylierdquo Res Antiquae 5 299-307

Bianco E (2000) ldquoChabrias Atheniensisrdquo RSA 30 47-72

Bilde PG V Noslashrskov et P Pedersen eacuted (1999) Hvad fandt vi Aarhus

Bilgin A R Dinccedil et M Oumlnder (1996) ldquoLydiarsquodaki iki Tuumlmuumlluumlsrsquode Temizlik Kazısı Ccedilalışmalarırdquo ADerg 4 207-222

Bingoumll O (19761977) ldquoDie Dachziegel von Bayrakli (Alt-Smyrna)rdquo Anadolu 20 19761977 63-81

mdash (1980) Das ionische Normalkapitell in hellenistischer und roumlmischer Zeit in Kleinasien IstMitt Beiheft 20 Tubingen

Birley A R (2005) The Roman Government of Britain Oxford

Blaise F (2006) ldquoPoetics and Politics Tradition re-worked in Solonrsquos Eunomia [Poem 4]rdquo in Blok amp Lardinois 2006 114-133

Blok J H et A P M H Lardinois eacuted (2006) Solon of Athens New Historical and Philological Approaches Leyde

Blondeacute F (2007) Les ceacuteramiques drsquousage quotidien agrave Thasos au IVe siegravecle avant J-C Eacutetudes Thasiennes XX Paris

Blum H B Faist P Pfaumllzner et A-M Wittke eacuted (2002) Bruumlckenland Anatolien Ursachen Extensitaumlt und Modi des Kulturaustausches zwischen Anatolien und seinen Nachbarn Tuumlbingen

Bluumlmel W (1990) ldquoZwei neue Inschriften aus Mylasa aus der Zeit des Maussollos rdquo EA 16 29-43

mdash (1991) Die Inschriften der Rhodischen Peraia IK 38 Bonn

mdash (1992a) Die Inschriften von Knidos I IK 41 Bonn

mdash (1992b) ldquoEinheimische Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo EA 20 7-34

442 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1993) ldquoSGDI 5727 (Halikarnassos) eine Revisionrdquo Kadmos 32 1-18

mdash (1994a) ldquoTwo New Inscriptions from the Cnidian Peninsula Proxeny Decree for Epameinondas and a Funeral Epigramrdquo EA 23 157-159

mdash (1994b) ldquoUumlber die chronologische und geographische Verteilung einheimischer Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo in Giannotta et al 1994 65-86

mdash (1995) ldquoInschriften aus Karien Irdquo EA 25 35-64

mdash (2002) ldquoNeue Fragmente der Pachturkunden aus Amosrdquo EA 34 107-111

mdash (2004) ldquoNeue Inschriften aus Karien II Mylasa und Umgebungrdquo EA 37 1-43

Bluumlmel W et A Kızıl (2004) ldquoEine neue karische Inschrift aus der Region von Mylasardquo Kadmos 43 131-138

Bluumlmel W P Frei et Chr Marek eacuted (1998) Colloquium Caricum Akten der internationalen Tagung uumlber die karisch-griechische Bilingue von Kaunos 3110-1111997 in Feusisberg bei Zuumlrich Kadmos 37 57-79

Boardman J et G Buchner (1966) ldquoSeals from Ischia and the Lyre-Player Grouprdquo JDAI 81 1-62

Boardman J (1967) Excavations in Chios 1952-1955 Greek Emporio Londres

mdash (1968) Archaic Greek Gems Schools and Artists in the Sixth and Early Fifth Centuries BC Londres

mdash (1970) Greek Gems and Finger Rings Londres

mdash (1990) ldquoThe Lyre Player Group of Seals an Encorerdquo AA 1 1-17

mdash (2000) Persia and the West An Archaeological Investigation of the Genesis of Achaemenid Art Londres

mdash (2003) Die Perser und der Westen Mayence

Bockisch G (1969) ldquoDie Karer und ihre Dynastenrdquo Klio 51 117-75

Boedeker D (1983) ldquoHecate a Transfunctional Goddessrdquo TAPhA 113 79-93

Boumlhlendorf-Aslan B A O Uysal et J Witte-Ott eacuted (2007) Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeology Contexts Proceedings of the First International Symposium on Late Antique Byzantine Seljuk and Ottoman pottery and tiles in archaeological context Ccedilanakkale 1-3 June 2005 Byzas 7 Istanbul

Bonifay M et J-C Treacuteglia eacuted (2007) LRCW2 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1662 (I)

Borchhardt J (19691970) ldquoEin Totengericht in Lykien Zum Grabmal des χntildetabura in Limyrardquo IstMitt 19-20 187-222

mdash (1975) Myra eine lykische Metropole in antiker und byzantinischer Zeit Istanbuler Forschungen Band 30 Berlin

mdash (1991) ldquoEin Ptolemaion in Limyrardquo RA 309-322

mdash (1993) Die Steine von Zẽmuri Archaumlologische Forschungen an den Verborgenen Wassern von Limyra Vienne

mdash (1990a) ldquoKunst in Lykienrdquo in Borchhardt et al 1990 45-49

mdash (1990b) ldquoDas Heroon von Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 75-78

Borchhardt J et G Dobesch eacuted (1993) Akten des II Internationalen Lykien-Symposium Vienna 6-12 mai 1990 Vienne

Borchhardt J H Eigner M Pesditschek et P Ruggendorfer eacuted (1997-1999) ldquoArchaumlologisch-sprachwissenschaftliches Corpus der Denkmaumller mit lykischer Schriftrdquo Anzeiger OumlAW phil-hist Kl 1342 Vienne 11-96

Borchhardt J R Jacobek et A Dinstl eacuted (1990) Goumltter Heroen Herrscher in Lykien Munich

Borchhardt J G Neumann et K Schulz (2003) ldquoTuminehiTymnessosrdquo Adalya 6 21-89

Borchhardt J et S Şişmanoğlu (1999) ldquoDas Diptychon von TubureTyberissosrdquo in Scherrer et al 1999 275-297

Borchhardt J et G Stanzl (1990) ldquoEin hellenistischer Bau des Herrscherkultes Das Ptolemaion in Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 79-84

Borza E N et O Palagia (2007) ldquoThe Chronology of the Macedonian Royal Tombs at Verginardquo JdI 122 81-124

Bousquet J (1992) ldquoLes inscriptions du Leacutetocircon en lrsquohonneur drsquoArbinas et lrsquoeacutepigramme grecque de la stegravele de Xanthos Lrsquoinscription bilingue de Deacutemokleidegraves et les inscriptions lyciennes unilinguesrdquo in Fouilles de Xanthos IX1 Paris 155-199

Bowden W L Lavan et C Machado eacuted (2004) Recent Research on the Late Antique Courtryside Leyde-Boston

Bowersock G W (1983) Roman Arabia New York

Boyd Th D (1978) ldquoThe Arch and the Vault in Greek Architecturerdquo AJA 82 83-100

Boysal Y (1970) ldquoTurgut Kazısı 1969 Yılı Raporurdquo Anadolu 12 63-78

mdash (1998) ldquo1996 Yılı Stratonikeia Ccedilalışmalarırdquo KST 19-2 153-160

Boysal Y et M Kadıoğlu (1999) ldquo1997 Yılı Stratonikeia Nekropol Ccedilalışmalarırdquo KST 20-2 215-228

Bracke H (1993) ldquoPisidia in Hellenistic times (334-325 BC)rdquo in Waelkens 1993 15-35

Brandt B V Gassner et S Ladstaumltter eacuted (2005) Synergia Festschrift fuumlr Friedrich Krinzinger II Vienne

Bresson A (1991) Recueil des inscriptions de la Peacutereacutee rhodienne Paris-Besanccedilon

mdash (2007a) ldquoUnity Diversity and Conflict in Hellenistic Lyciardquo in Elton amp Reger 2007 73-79

mdash (2007b) ldquoLes Cariens ou la mauvaise conscience du barbarerdquo in Urso 2007 209-228

Bresson A P Brun et E Varinlioğlu (2001) ldquoLes Inscriptions Grecques et Latinesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 81-305

Bresson A P Brun R Descat et K Konuk (2005) ldquoUn deacutecret honorifique des Kodapeis (Carie du Sud)rdquo REA 107 69-81

Bresson A et R Descat eacuted (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au IIe s aC Bordeaux

Bresson A D Rousset et J-M Carbon (2007) ldquoLes estampages du fonds Louis Robertrdquo CRAI 2 643-660

Briant P (1992) Darius les Perses et lrsquoEmpire Paris

mdash (1996) Histoire de lrsquoempire perse Paris

Brijder H A G eacuted (1984) Ancient Greek and Related Pottery Proceedings of the International Vase Symposium in Amsterdam 12-15 Avril 1984 Amsterdam

Broneer O (1930) Corinth IV Terracotta Lamps Athegravenes

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 443

Bruer S G et M Kunze (2010) Der Stadtplan von Patara und Beobachtungen zu den Stadtmauern Patara I 1 Istanbul

Brun P (1994) ldquoLes fortifications drsquoHyllarima Philon de Byzance et Pleistarchosrdquo in Debord amp Descat 1994 193-204

mdash (2001) ldquoLes sites archeacuteologiquesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 23-75

mdash (2007a) ldquoLa Carie et les Cariens vus depuis Athegravenes au Ve siegraveclerdquo in Brun 2007b 13-32

mdash eacuted (2007b) Scripta Anatolica Hommages agrave Pierre Debord Bordeaux

Bruneau Ph (1970a) Recherches sur les cultes de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Paris

mdash (1970b) ldquoTombes drsquoArgosrdquo BCH 94 437-531

mdash (1970c) Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la maison des Comeacutediens La vaisselle Paris

Bruns-Oumlzgan Chr (1987) Lykische Grabreliefs des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Tuumlbingen

mdash (2002) ldquoEine fruumlhkaiserzeitliche Stoa in Knidos und ihre Funderdquo in Berns amp Hesberg 2002 247-256

mdash (2004) Knidos A Guide to the Ancient Site Konya

mdash (2005) ldquoAttische Bildhauer in Knidosrdquo in Strocka 2005 179-191

Bryce T R (1986) The Lycians I The Lycians in Literary and Epigraphic Sources Copenhague

Buchholz H G (1978) ldquoTamassos Zypern 1974-1976 3 Berichtrdquo AA 155-230

Buckler J (1980) The Theban Hegemony 371-362 BC Cambridge-Londres

mdash (1998) ldquoEpameinondas and the new inscription fron Knidosrdquo Mnemosyne s IV 51 192-205

mdash (2003) Aegean Greece in the Fourth Century BC Leyde-Boston

Buraselis K (2008) ldquoThe Problem of the Ptolemaic Sibling Marriage A Case of Dynastic Acculturationrdquo in McKechnie amp Guillaume 2008 291-302

Burkert W (1992) The Orientalizing Revolution Cambridge

mdash (2001) ldquoLa religione greca allrsquoombra dellrsquoOriente i livelli dei contatti e degli influssi rdquo in Ribicini et al 2001 21-30

Burn L (2004) Hellenistic Art From Alexander the Great to Augustus Los Angeles

Buschor E (1950) Maussollos und Alexander Munich

Buschmann K (1992) ldquoHızırlık bei Fethiye das altlykische Telebehirdquo AST 10 429-438

Buumlyuumlkyoumlruumlk F et C Tibet (1999-2000) ldquo1998-1999 Yılı Antalya Doğu Nekropoluuml Kurtarma Kazılarırdquo Adalya 4 115-171

Cahn H A (1970) Knidos Die Muumlnzen des sechsten und fuumlnften Jahrhunderts v Chr Berlin

Canciani F et F W von Hase (1979) La tomba Bernardini di Palestrina Rome

Cannadine D et S Price eacuted (1987) Rituals of Royalty Power and Ceremonial in Traditional Societies Cambridge

Caputo V eacuted (2008) Iasos in Etagrave Romana Miscellanea storico-archeologica Suppl au vol 83-84 de Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Ferrare

Cargill J (1981) The Second Athenian League Empire or Free Alliance Berkeley-Los Angeles-Londres

Carney E D (2005) ldquoWomen and Dunasteia in Cariardquo AJPh 126 65-91

Carubba O (1993) ldquoDynasten und Staumldte Sprachliche und sonstige Bemerkungen zu den Namen auf den lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 11-25

Carstens A M (1999a) Death Matters Funerary Architecture on the Halikarnassos Peninsula Thegravese Copenhague

mdash (1999b) ldquoSepulchral Architecture on the Halicarnassos Peninsulardquo in Proceedings of the XVth International Congress of Classical Archaeology Amsterdam July 12-17 1998 109-111

mdash (2002) ldquoTomb Cult on the Halikarnassos Peninsulardquo AJA 106 391-409

mdash (2006) ldquoCypriot chamber tombsrdquo in Wriedt Soslashrensen amp Winther Jacobsen 2006 125-179

mdash (2008) ldquoTombs of the Halikarnassos Peninsula ndash the Late Bronze and Early Iron Agerdquo in Pedersen 2008 52-118

mdash (2009) Karia and the Hekatomnids The Creation of a Dynasty Oxford

mdash (2013) ldquoDivine Kingship at the City Centrerdquo in Henry 2013

mdash (agrave paraicirctre) ldquoBridging the boundary the sacrificial deposit of the Maussolleion of Halikarnassos and its symbolic languagerdquo in Draycott C et M Stamatopoulou eacuted Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Carte geacuteologique de Turquie (1963) feuillet Konya 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964a) feuillet Denizli 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964b) feuillet Izmir 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1997) feuillets Fethiye L8 L9 M8 M9 et Antalya L10 M10-M11 1100000e Maden Tetkik ve Arama genel muumlduumlrluumlğuuml Ankara

Carter J C (1970) ldquoRelief Sculptures from the Necropolis of Tarantordquo AJA 74 125-137

Cataldi S eacuted (2004) Poleis e Politeiai Atti del Convegno Internazionale di Storia Greca (Torino 2002) Alexandrie

Caubet A eacuted (1997) De Chypre agrave la Bactriane Les sceaux du Proche-Orient ancien Actes du colloque international Museacutee du Louvre 18 mars 1995 Paris

mdash (1998) Lrsquoart des modeleurs drsquoargile Antiquiteacutes de Chypre Coroplastique 2 Paris

Cavalier L (2005) Architecture romaine drsquoAsie Mineure Les monuments de Xanthos et leur ornementation Bordeaux

mdash (2006) ldquoObservations sur lrsquoarchitecture de Xanthos agrave lrsquoeacutepoque archaiumlquerdquo REA 108 327-354

mdash (2007) ldquoHorrea drsquoAndriakegrave et Patara un nouveau type drsquoeacutedifice fonctionnel en Lycie agrave lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo REA 109 51-65

mdash (2012) ldquoDeux nouveaux temples agrave Limyra rdquo in Seyer 2012 133-139

Ccedilevik N (2008) ldquoNortheast Lycia The New Evidence - Results from the Past Ten Years from the Bey Mountains Surface Surveysrdquo Adalya 11 189-233

Ccedilevik N B Varkıvanccedil et E Akyuumlrek eacuted (2005) Trebenna tarihi arkeolojisi ve doğası Trebenna its history archaeology and natural environment Istanbul

444 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Ccedilevik N et I Pimouguet-Peacutedarros (2010) ldquoFortifications et systegraveme deacutefensif de Myra Recherches 2009rdquo Anatolia Antiqua 18 243-275

Chambers M A (1955) ldquoThe Twelve Gods at Cosrdquo HThR 48 153-154

Chantraine P (1999) Dictionnaire eacutetymologique de la langue grecque Paris

Chapoutier F (1934) Les Dioscures au service drsquoune deacuteesse Paris

Chiekova D (2008) Cultes et vie religieuse dans les citeacutes du Pont Gauche (VIIe ndash Ier s avant J C) Berne

Childs W A P et P Demargne (1989) Le monument des Neacutereacuteides Le decor sculpteacute Fouilles de Xanthos VIII Paris

Choisy A (1876) ldquoNote sur les Tombeaux Lydiens de Sardesrdquo RA 32 73-81

Ccedililingiroğlu A (1997) Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı Izmir

Cimok F (2000) Antioch Mosaics Istanbul

Civelek A (2001) Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Doumlnemi Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

Clay J (1984) ldquoThe Hecate of the Theogonyrdquo GRBS 25 27-38

Colas-Rannou F (2009) ldquoImages et socieacuteteacute en Lycie au VIe siegravecle avant J-C le pilier drsquoIsinda et son programme iconographiquerdquo REA 111 453-474

mdash (agrave paraicirctre) ldquoDrsquoune mixiteacute agrave une identiteacute les Lyciens et leurs imagesrdquo in Ziche (agrave paraicirctre)

Colvin S eacuted (2004) The Greco-Roman East Cambridge

Ccedilokay-Kepccedile S (2006) The Karaccedilallı Necropolis near Antalya Adalya Suppl series 4 Antalya

Cook J M (1961) ldquoSome Sites of the Milesian Territoryrdquo ABSA 56 90-101

mdash (1965) ldquoOld-Smyrna Fourth-Century Black Glazerdquo ABSA 60 143-153

Cook J M et W H Plommer (1966) The Sanctuary of Hemithea at Kastabos Cambridge

Corbett P E (1955) ldquoPalmette Stamps from an Attic Black-glaze Workshoprdquo Hesperia 24 172-186

Corso A (2007) ldquoThe cult and political background of the Knidian Aphroditerdquo in Proceedings of the Danish Institute at Athens V Athegravenes 173-197

Corsten Th (2007a) ldquoKibyratis in Antiquityrdquo Anatolian Archaeology 13 18-19

mdash (2007b) ldquoKibyra und Lykienrdquo in Schuler 2007 175-181

mdash (2008) ldquoResearch in the Kibyratis in 2006 and 2007rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas 6 112-116

mdash (2009) ldquoZwei Inschriften zur fruumlhen Geschichte von Kibyrardquo in Tekin 2009 91-98

Ccediloumlrtuumlk U (2004) Kuzey Karia Akccedilay Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması thegravese MA Muğla

mdash (2008) ldquoKuzey Karia Akccedilay (Harpasos) Vadisi Mezar Mimarisi Hakkında Bir Araştırmardquo Anadolu (Anatolia) ns 2 37-60

Costabile F (1997) LrsquoArchitettura samia in Occidente Soveria Manelli

Coulton J J (1982) ldquoTermessians at Oinoandardquo AS 32 115-131

mdash (1994) ldquoThe Fortifications of Balbourardquo REA 96 327-335

mdash (1998) ldquoHighland Cities in South-West Turkey The Oinoanda and Balboura Surveysrdquo in Matthews 1998 227-236

Coupel P et P Demargne (1969) Le Monument des Neacutereacuteides LrsquoArchitecture Texte et Planches photographiques Fouilles de Xanthos III Paris

Crowther Ch V (1993) ldquoForeign Judges in Seleucid Citiesrdquo JAC 8 57-61

mdash (1995) ldquoIasos in the Second Century BC III Foreign Judges from Prienerdquo BICS 40 91-136

mdash (1999) ldquoAus der Arbeit der lsquoInscriptiones Graecaersquo IV Koan Decrees for Foreign Judgesrdquo Chiron 39 251-320

Curti F et A Parrini (agrave paraicirctre) ldquoIasos importazioni di ceramica attica a figure rosse nel V nel IV sec a Crdquo

Culasso Gastaldi E (2003) ldquoUn decreto ateniese di prossenia per tre individui di Iasos (IG II2 3 + 165)rdquo ZPE 142 109-118

mdash (2004) Le prossenie ateniesi del IV secolo aC Gli onorati asiatici Alexandrie

Davesne A et F Laroche-Traunecker (1998) Le site de Meydancıkkale Recherches entreprises sous la direction drsquoEmmanuel Laroche (1971-1982) Paris

Davies J K (1969) ldquoThe Date of IG II2 1609rdquo Historia 18 309-333

Debord P (1969) ldquoSur les inscriptions de la peacuteriode drsquoOlympichos agrave Labraundardquo REA 71 383-389

mdash (1982) Aspects sociaux et eacuteconomiques de la vie religieuse dans lrsquoAnatolie greacuteco-romaine Leyde

mdash (1994) ldquoEssai sur la geacuteographie historique de la reacutegion de Stratoniceacuteerdquo in Mactoux amp Geacuteny 1994 107-121

mdash (1999) LrsquoAsie Mineure au IVe siegravecle (412-323 aC) Pouvoirs et jeux politiques Bordeaux

mdash (2003) ldquoCiteacute grecque-village carien Des usages du mot koinonrdquo Studi ellenistici 2003 115-180

mdash (2008) ldquoApollon en Carierdquo in Şahin 2008 57-67

mdash (2009) ldquoPeut-on deacutefinir un pantheacuteon carien rdquo in Rumscheid 2009 251-266

Debord P et R Descat eacuted (1994) Fortifications et deacutefense du territoire en Asie Mineure occidentale et meacuteridionale Table-ronde Istanbul 20-27 mai 1993 REA 96

Debord P et E Varinlioğlu eacuted (2001) Les Hautes Terres de Carie Bordeaux

mdash eacuted (2011) Citeacutes de Carie Harpasa Bargasa Orthosia dans lrsquoAntiquiteacute Rennes

Dedeoğlu H (2003) The Lydians and Sardis Izmir

Dedeoğlu H et H Malay (1994) ldquoKuzey Lydiarsquoda Geccedil Hellenistik Bir Mezarrdquo Arkeoloji Dergisi 2 Izmir 129-135

Delemen I (2007) The Achaemenid Impact on Local Populations and Culture in Anatolia (6th-4th centuries BC) Papers Presented at the International Workshop Istanbul 20-21 May 2005 Istanbul

De Ligt L eacuted (2004) Roman Rule and Civic Life Local and Regional Perspectives Leyde

Delrieux F (2001) ldquoIasos agrave la fin du IVe siegravecle aC Les monnaies aux fruits de mer des fils de Theacuteodotos au versement de lrsquoekklesiastikonrdquo REG 114 160-189

mdash (2008) ldquoLe deacutecret drsquoIasos en lrsquohonneur des fils de Peldeacutemis agrave lrsquoeacutepoque classiquerdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 14 33-36

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 445

Deltour-Leacutevie Cl (1982) Les piliers funeacuteraires de Lycie Louvain-la-Neuve

Dellbruumlck R (1912) Hellenistische Bauten in Latium II Strasbourg

Demargne P (1974) Tombes-maisons Tombes rupestres et sarcophages Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1990) ldquoDas Nereiden-Monument von Xanthosrdquo in Borchhardt et al 1990 65-69

Demirer Uuml (1998) ldquo1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısırdquo MKKS (7 ndash 9 Nisan Kuşadası 1997) Ankara 25-41

Demirtaş M B (2007) Technical and Workmanship Features of the Temple of Artemis at Magnesia thegravese ineacutedite

mdash (2010) ldquoKaria-Ionia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağırdquo in Aybek amp Oumlz 2010 105-113

De Polignac F (2005) ldquoUsages de lrsquoeacutecriture dans les sanctuaires du haut archaiumlsmerdquo Kernos Suppl 15 13-25

Descat R (1994) ldquoLes forteresses de Theacutera et de Kallipolisrdquo in Debord amp Descat 1994 205-214

mdash (1994) ldquoLa geacuteographie dans les listes des tributs attiques Lepsimandos et Kasocirclaba en Carierdquo ZPE 104 61ndash68

mdash (1998) ldquoLa carriegravere drsquoEupoleacutemos strategravege maceacutedonien en Asie Mineurerdquo REA 100 167-190

Des Courtils J (1994) ldquoNouvelles donneacutees sur le rempart de Xanthosrdquo in Debord amp Descat 1994 285-298

mdash (1995) ldquoUn nouveau bas-relief archaiumlque de Xanthosrdquo RA 2 337-364

mdash (2003) Guide de Xanthos et du Leacutetocircon Istanbul

mdash (2001) ldquoXanthos et le Leacutetocircon au IIe s aCrdquo in Bresson amp Descat 2001 213-224

mdash (2006) ldquoNouvelles deacutecouvertes agrave Xanthosrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 145-152

mdash (2007) ldquoIntroduction La Lycie dans lrsquohistoirerdquo in Lemaicirctre 2007a 11-23

Des Courtils J et D Laroche (2004) Xanthos et le Leacutetocircon rapport sur la campagne de 2003 Anatolia Antiqua 12

Des Courtils J et A Pariente (1991) ldquoProblegravemes topographiques et religieux agrave lrsquoHerakleion de Thasosrdquo in Le Dinahet amp Eacutetienne 1991 67-84

Demargne P (1974) Fouilles de Xanthos V Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris

Devambez P et E Haspels (1959) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Architecture et ceacuteramique II Paris

DeVries K (1997) ldquoThe Attic Pottery from Gordionrdquo in Oakley et al 1997 447-455

Diehl Ch et G Cousin (1886) ldquoVilles inconnues du Golfe Ceacuteramiquerdquo BCH 10 428-30

Dignas B (2007) ldquoPorter la couronne drsquoun dieu titre civique charge religieuse pouvoir ou fardeau rdquo Kernos 20 173-187

Diler A (1997a) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması-1995rdquo AST 14 189-206

mdash (1997b) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması ndash 1996rdquo AST 15 409-422

mdash (2002) ldquoThe Northern Rock Necropolis of Caunusrdquo in Studien zum antiken Kleinasien V Asia Minor Studien 44 63-95

mdash (2008) ldquoBodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri Pedasa Mylasa Damlıboğaz (Hydai) Kedreai (Sediradası) Kissebuumlkuuml

(Anastasioupolis) ve Mobolla Kalesi Yuumlzey Araştırmaları 2004-2005rdquo AST 24 479-500

Diler A U Aydınoğlu et A K Şenol eacuted (2010) ldquoOlive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Kariardquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

Dinccedil R (1993) Lydia Tuumlmuumlluumlsleri (thegravese ineacutedite) Izmir

Dinccedil R et M Oumlnder (1992) ldquoKayapınarı-Hamamtepe Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 3 31-51

Dinsmoor W B (1950) The Architecture of ancient Greece Londres-New York-Toronto-Sydney

Domingo Gygax M (2001) Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit Bonn

Donati L (2007) ldquoLa ceramica grigia arcaica di Iasosrdquo Rassegna di Archeologia 14 224-236

Dornisch W (1992) Die griechischen Bogentore Zur Entstehung und Verbreitung des griechischen Keilsteingewoumllbes Europaumlische Hochschulschriften Reihe 28 Kunstgeschichte Band 83 Francfort-Berlin

Doumlrtluumlk K B Varkıvanccedil T Kahya J des Courtils M Doğan-Alparslan et R Boyraz (2006) III Likya Sempozyumu The IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Proceedings Antalya

Dotterweich Uuml (1999) Unguentarien mit kuppefoumlrmiger Muumlndung aus Knidos Knidos-Studien Band I Francfort

Draycott C et M Stamatopoulou eacuted (agrave paraicirctre) Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Drew-Bear Th (1999) Phrygian votive Steles Ankara

Dumeacutezil G (2003) ldquoLa triple Heacutecaterdquo (1982) in Dumeacutezil 2003

mdash (2003) Esquisses de mythologie Paris

Dunand Ch et P Leacutevecircque eacuted (1975) Les syncreacutetismes dans les religions de lrsquoAntiquiteacute Leyde

Duumlndar E (2008) Patara Unguentariumları Istanbul

Duumlring B (2011) The Prehistory of Asia Minor From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies Cambridge

Durm J (1910) Die Baukunst der Griechen Handbuch der Architektur I-II Leipzig

Dusinberre E R M (1997) ldquoImperial style and constructed identity a lsquoGraeco-Persianrsquo cylinder seal from Sardisrdquo Ars Orientalis 27 99-129

mdash (2003) Aspects of Empire in Achaemenid Sardis Cambridge

Dyggve E F Poulsen et K Rhomaios (1934) Das Heroon von Kalydon Copenhague

Eck W (2004) ldquoStraszligen und ihre Denkmaumllerrdquo in Frei-Stolba 2004 17-39

mdash (2008) ldquoDie Bauinschrift der neronischen Thermen in Patara Zur methodischen Auswertung einer partiell eradierten Inschriftrdquo ZPE 166 269-275

Eacutecochard E (2012) Approche geacuteoarcheacuteologique et valorisation du patrimoine geacuteomorphologique autour du Leacutetocircon (plaine de Xanthos Turquie) Thegravese ineacutedite Paris Est-Creacuteteil-Val de Marne

Edhem Bey (1906) ldquoFouilles drsquoAlabandardquo CRAI 407-422

Ehrenberg V (1930) 1965 ldquoEunomiardquo Charisteria 16-29 revu dans Id 1946 70-93 repris dans Id 1965 139-158

mdash (1946) Aspects of the Ancient World Oxford

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 8: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 65

Ce preacuteambule est suivi de la liste graveacutee sur 68 lignes conserveacutees (l B 9-47 et C 1-29) de 64 distances seacuteparant quelque 50 localiteacutes lyciennes Sous la forme e g ldquode Pinara agrave Tlos 112 stadesrdquo la liste donne les distances entre des villes importantes de la Lycie drsquoeacutepoque impeacuteriale (carte fig 1) Elle mentionne eacutegalement des localiteacutes jusqursquoici peu attesteacutees ou inconnues telle Kastabara 6 On remarque drsquoautre part lrsquoabsence du moins dans le texte aujourdrsquohui conserveacute drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba 7 Lrsquoabsence drsquoAperlai srsquoexplique sans doute par sa position sur la cocircte presque deacutetacheacutee de lrsquohinterland lycien celle de Boubocircn eacutegalement par sa situation agrave lrsquoeacutecart dans une cuvette isoleacutee au sein du massif montagneux du Nord-Ouest de la Lycie En revanche Komba se trouvait agrave proximiteacute immeacutediate drsquoun itineacuteraire mesureacute dans le stadiasme de Neisa agrave Chocircma (l B 15) Lrsquoabsence drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba montre donc que le stadiasme ne donne ni la liste complegravete des citeacutes lyciennes ni la liste de tous les itineacuteraires qui devaient exister degraves cette eacutepoque et dans la pratique les relier les unes aux autres Notons enfin que le reacutedacteur srsquoest une fois eacutecarteacute du formulaire pour mentionner la construction ou la reacutefection drsquoune route l C 3-4 ἀπὸ Ἰδεβησσοῦ ἡ εἰς Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων φέρουσα κατεσκεύασται ἐ[πὶ] στάδια λβ ldquodrsquoIdeacutebessos la (route) menant agrave Kitanaura des Termessiens a eacuteteacute construite ou reacutepareacutee sur 32 stadesrdquo 8

La liste de distances itineacuteraires couvre lrsquoensemble de la Lycie en partant de Patara et de la valleacutee du Xanthe et en allant jusqursquoagrave trois citeacutes limitrophes de la province Kaunos qui devait alors faire partie de la Lycie mecircme Kibyra en Asie et Attaleia en Pamphylie 9 Rappelons drsquoautre part que lrsquoœuvre routiegravere de Claude et de son gouverneur Q Veranius a maintenant eacuteteacute reacuteveacuteleacutee eacutegalement par lrsquoautel eacuterigeacute pour lrsquoEmpereur sur la route entre Myra et Limyra au lieu-dit Bonda Tepesi 10 dans la deacutedicace de cet autel contemporaine de la deacutedicace principale du pilier de Patara (45 pC) les Lyciens rappellent sur le mecircme ton ostentatoire leur fideacuteliteacute agrave Rome et aux Empereurs et disent ldquoleur gratitude pour la paix et la construction des routesrdquo (εὐ[χ]αριστοῦντες περὶ τῆς εἰρή[ν]ης καὶ περὶ τῆς κατα[σκευ]ῆς τῶν ὁδῶν) reprenant ainsi agrave leur compte le message de propagande eacutemanant de Rome

Lrsquoinscription des faces B et C du pilier de Patara se distingue des deacutedicaces du pilier de Patara (face A) et de lrsquoautel de Bonda Tepesi en ce qursquoelle ne fait apparaicirctre ni son auteur ni sa date Son preacuteambule (l B 1-8) est deacutepourvu de toute qualification eacutelogieuse agrave la diffeacuterence des deux deacutedicaces et sa reacutedaction qui fait de lrsquoEmpereur le sujet de la phrase rappelle les inscriptions eacutedilitaires romaines si bien que jrsquoy verrais un texte eacutemanant de lrsquoautoriteacute romaine plutocirct que des Lyciens Quant agrave la date de lrsquoinscription on ne peut pas exclure qursquoelle soit leacutegegraverement posteacuterieure agrave celle des deux deacutedicaces (45 pC) ce pourrait ecirctre au plus tard en 47 lorsque Q Veranius cessa de gouverner la Lycie 11

Les inscriptions du pilier de Patara ont fait lrsquoobjet de nombreux commentaires qui ont drsquoune part souligneacute la porteacutee ideacuteologique de la deacutedicace pour Claude et du preacuteambule du stadiasme 12 Drsquoautre part S Şahin et M Adak ont en 2004 justement souligneacute qursquoil ne fallait pas consideacuterer le pilier de Patara comme un ldquopanneau indicateurrdquo qui remplirait une fonction pratique pour les voyageurs 13 De son cocircteacute B Salway a en 2007 eacutetudieacute la nature de la liste de distances qursquoil deacutefinit comme un ldquotabellariumrdquo il en montre les principes drsquoorganisation et de repreacutesentation geacuteographiques et il met en eacutevidence le rocircle central de Patara comme caput viarum 14 La mecircme anneacutee 2007 S Şahin et M Adak ont donneacute lrsquoeacutedition de reacutefeacuterence des inscriptions fondeacutee sur une tregraves meacuteritoire eacutetude des piegraveces du monumental puzzle et pourvue drsquoun commentaire approfondi qui est nourri de leur incomparable connaissance de la Lycie Leur livre abonde en informations

6 Cf Rousset 2010 118-119 et 142-144 ougrave je reproduis et commente les l B 26-35 du stadiasme et ougrave je discute la localisation de Kastabara agrave Deliktaş-Darıoumlzuuml site qui appartenait agrave Tlos au IIe s et au IIIe s pC cf infra p 74 n 79

7 Voir infra p 74 et n 808 Lrsquoeacutedition de 2007 donne agrave deux reprises p 41 et 212 ἐ[πὶ σ]άδια qursquoil faut corriger drsquoapregraves la photographie en ἐ[πὶ] στάδια Voir infra

p 69 le commentaire de ce passage9 Kaunos eacutetait sous lrsquoEmpire et sans doute degraves lrsquoeacutepoque du stadiasme rattacheacutee agrave la province de Lycie cf Marek 2006 101 Takmer

2007 173 Marek 2011 Kibyra eacutetait rattacheacutee agrave la province drsquoAsie entre 45-46 et 75 pC cf Corsten 2007 Attaleia est dite expresseacutement ldquode Pamphylierdquo par le stadiasme agrave cette eacutepoque la Lycie formait une province indeacutependante de la Pamphylie alors rattacheacutee agrave la Galatie comme lrsquoont eacutetabli Şahin amp Adak 2007 85-93 et Iplikccedilioğlu 2008

10 Marksteiner amp Woumlrrle 2002 (SEG 52 1438) avec un commentaire qui eacuteclaire aussi les inscriptions du pilier de Patara Woumlrrle 2007 92 Texte commenteacute infra p 70

11 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 11 pose la question M Adak p 74 (citeacute infra n 30) admet implicitement que lrsquoensemble de lrsquoinscription date de 45 pC B Salway art citeacute infra n 14 agrave la p 195 date lrsquoinscription des cocircteacutes B et C drsquoune phase secondaire

12 Cf outre les publications deacutejagrave mentionneacutees Kolb 2002 213-216 les longs articles de J Thornton lrsquoun citeacute supra n 4 ainsi que Thornton 2004 Thornton 2008

13 Art citeacute supra n 1 agrave la p 229 qui eacutecarte donc la notion de ldquoWegweiserrdquo mise en avant dans lrsquoeditio princeps cf aussi Şahin amp Adak 2007 14 18 et 108

14 Salway 2007 particuliegraverement p 190 pour le terme tabellarium (listing) utiliseacute par lrsquoauteur et p 194-203 Lrsquoanalyse de B Salway rend caduques les remarques drsquoA Kolb sur le stadiasme dans le mecircme volume p 179-180

66 ndash Denis Rousset

de premiegravere main et en discussions sur la geacuteographie et lrsquohistoire de la Lycie et il preacutesente syntheacutetiquement les apports du stadiasme pour la toponymie et lrsquoidentification des localiteacutes 15

Les progregraves procureacutes par ces publications ne font que davantage nous inciter agrave essayer de reacutesoudre deux questions qui en revanche continuent agrave partager les commentateurs et qui touchent agrave lrsquoapport du stadiasme pour la geacuteographie historique de la Lycie la nature des distances mesureacutees et le statut des localiteacutes que seacuteparent ces distances 16 Drsquoune part les distances mesureacutees dans le stadiasme correspondent-elles toutes agrave des routes nouvellement construites par le pouvoir romain comme lrsquoaffirment S Şahin et M Adak Ou bien la mesure du reacuteseau a-t-elle eacuteteacute deacutepourvue de reacutealisation concregravete sous le regravegne de Claude comme lrsquoa au contraire soutenu S Biagi 17 Drsquoautre part quel est le statut institutionnel des localiteacutes que mentionne le stadiasme Leur mention mecircme dans cette inscription en fait-elle ipso facto des citeacutes-Eacutetats autonomes

Mesures ItIneacuteraIres et routes

La fiegravere deacuteclaration du preacuteambule du stadiasme [Τιβ]έ[ρ]ιος Κλαύδιο[ς Δρού]σου υἱὸς Καῖσαρ Σεβασ[τὸς Γ]ερμανικὸς ὁ τῆς οἰκουμ[ένης Α]ὐτοκράτωρ ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν doit-elle ecirctre prise agrave la lettre Crsquoest ce que paraissent avoir fait S Şahin et M Adak dans leur reacutecente eacutetude ougrave lrsquoeacutetat de la Lycie en 43 pC et lrsquoœuvre de Q Veranius en particulier pour les routes font lrsquoobjet drsquoun tableau dont les traits me semblent en reacutealiteacute trop marqueacutes

Il en va ainsi des troubles qui touchaient la Lycie en 43 pC Ces troubles nous eacutetaient drsquoune part connus par de bregraveves mentions chez Sueacutetone qui rapporte entre les Lyciens des ldquodiscordes funestesrdquo et chez Dion Cassius qui les dit ldquoen dissension au point qursquoils mirent agrave mort quelques Romainsrdquo 18 Il y a aussi lrsquoeacutepitaphe lacunaire de Q Veranius citant outre son quinquennat en Lycie-Pamphylie et des murailles deacutetruites ou reconstruites son œuvre de pacification et drsquoautre part une allusion agrave des Lyciens exileacutes dans un deacutecret pour Iunia Theodora agrave Corinthe dont la date et la relation avec les troubles sous Claude restent neacuteanmoins discuteacutees 19 Enfin lrsquoexistence de troubles en matiegravere de seacutecuriteacute de justice et de fonctionnement politique est maintenant confirmeacutee par les deacutedicaces de Patara et de Bonda Tepesi qui mettent en eacutevidence lrsquoœuvre pacificatrice de Q Veranius et les interventions institutionnelles de lrsquoautoriteacute romaine au deacutetriment du peuple et en faveur des aristoi 20

Lrsquoensemble de ces sources permet-il de reconstituer des conflits eacuteconomiques et sociaux entre les diffeacuterentes classes de la socieacuteteacute lycienne et agrave lrsquointeacuterieur mecircme de la classe supeacuterieure entre des partisans de Rome et leurs adversaires comme lrsquoa proposeacute M Adak 21 Crsquoest surinterroger nos maigres sources comme aussi drsquoeacutevoquer une guerre civile srsquoeacutetendant de la valleacutee du Xanthe jusqursquoagrave la Lycie Centrale et agrave Kibyra et des conflits de frontiegraveres entre citeacutes que Q Veranius aurait eacutegalement reacutegleacutes durant sa mission pacificatrice Car S Şahin et M Adak ont soutenu que les derniegraveres lignes conserveacutees du stadiasme lacunaires mentionnant un lieu entre Kibyra et Laodikeia (l C 29-30 μεταξὺ Κ[ιβ]ύρας κ[αὶ] Λαοδικήας ἐν τῶι ΕΠΙΚΑΜ[- - -]) avaient trait agrave un conflit territorial entre Kibyra et la citeacute septentrionale de Laodiceacutee du Lykos pourtant en reacutealiteacute tregraves eacuteloigneacutee (voir la carte fig 1) Q Veranius aurait reccedilu de Claude la mission de trancher ce conflit et il lrsquoaurait

15 Tregraves deacutecevant est le livre publieacute par Graszlighoff amp Mittenhuber 2009 Les auteurs qui ne semblent pas avoir une connaissance directe de la Lycie reprennent ou compilent les reacutesultats et informations de Hellenkemper amp Hild 2004 et de lrsquoeacutedition de Şahin amp Adak 2007 Le livre est pour lrsquoessentiel consacreacute agrave lrsquoeacutelaboration de modegraveles sur le traceacute et la longueur des routes et sur les croisements theacuteoriques mais il ne preacutesente pas de reacutesultats originaux et solides Il en va de mecircme du long article de Lebreton 2010 qui nrsquoest pas deacutepourvu drsquoerreurs

16 Jrsquoai eacutetudieacute le stadiasme de Patara et traiteacute de ces questions dans ma confeacuterence agrave lrsquoEacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes cf Livret-Annuaire de lrsquoEPHE Section des sciences historiques et philologiques 20 (2004-2005) [2006] p 114-118 aux p 116-117 puis Annuaire 143 (2010-2011) agrave paraicirctre en 2012

17 Biagi 2008 notamment aux p 306 ldquoSi le reacuteseau est creacuteeacute crsquoest-agrave-dire deacutefini degraves le deacutebut de la province comme le prouve le stadiasmos cette creacuteation nrsquoa vraisemblablement pas entraicircneacute de construction de voies concregravetement parlant Lrsquoabsence de toute reacuteelle seacuterie [de bornes milliaires] datant de Claude ou mecircme des Ier et IIe s tendrait agrave montrer qursquoun programme de construction geacuteneacuterale nrsquoa pas existeacute voire qursquoaucune voie nouvelle nrsquoa eacuteteacute construiterdquo et p 307 citeacute infra p 69-70

18 Sueacutetone Vie de Claude 253 ldquoob exitiabiles inter se discordiasrdquo Dion Cassius 60173-4 τούς τε Λυκίους στασιάσαντας ὥστε καὶ Ῥωμαίους τινὰς ἀποκτεῖναι ἐδουλώσατο

19 Eacutepitaphe de Q Veranius CIL VI 41075 cf Jones 2001 166 Birley 2005 37-43 sur [Tr]acheotarum expugnatum delevit cf Şahin amp Adak 2007 63-67 et lrsquoarticle de S Şahin 2009 cf aussi n 25 Pour lrsquoinscription de Corinthe voir SEG 18 143 l 58 M Adak in Şahin amp Adak 2007 57-59 Cf aussi lrsquoinscription TAM II 583 commenteacutee par M Woumlrrle 1988 97 n 100

20 Voir Woumlrrle 2002 555-564 qui utilise aussi une inscription de Gagai21 M Adak in Şahin amp Adak 2007 51-59

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 67

fait en faveur de Kibyra srsquoattirant ainsi la reconnaissance des Kibyrates qui commeacutemoregraverent ses sebasta erga 22 Peu fondeacutee apparaicirct eacutegalement lrsquoideacutee que Q Veranius ait fixeacute la frontiegravere entre Gagai et Kocircrykos agrave la faveur de son œuvre routiegravere dans la Lycie orientale 23

Dans ce mecircme tableau on veut aussi faire place aux troubles politiques Crsquoest pour y mettre fin que Q Veranius serait intervenu en Lycie Centrale agrave Arneai et jusqursquoen Kibyratide reacuteprimant agrave Kibyra une ldquogrande conspirationrdquo pour nous eacutenigmatique cet eacuteveacutenement qui est mentionneacute dans une inscription de Kibyra du milieu du Ier s sans cependant pouvoir ecirctre lui-mecircme dateacute est mis en relation par M Adak avec ldquodem blutigen Buumlrgerkrieg in Lykienrdquo 24 Crsquoest pareillement une reacutesistance opiniacirctre des Termessiens pregraves drsquoOinoanda contre Q Veranius qui expliquerait dans leur ville la destruction partielle et volontaire de la muraille que les archeacuteologues ont dateacutee drsquoavant Vespasien 25

Ce sont donc on le voit des piegraveces drsquoineacutegale valeur qursquoassemblent les reacutecents interpregravetes du stadiasme pour composer le tableau drsquoune guerre civile ldquosans finrdquo dont lrsquoimpact lrsquoextension geacuteographique et la dureacutee paraissent en reacutealiteacute fort exageacutereacutes au regard des sources disponibles 26

De la guerre civile en Lycie ainsi deacutepeinte deacutecoule lrsquoimportance donneacutee agrave lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius Crsquoest en effet pour drsquoamples opeacuterations militaires destineacutees agrave mater cette guerre civile qursquoaurait eacuteteacute degraves 43 pC construit le reacuteseau routier dont la deacutedicace commeacutemore la reacutealisation Cette œuvre conduite par les ingeacutenieurs et les soldats romains dans une telle hacircte qursquoils nrsquoauraient pu eacuteriger des milliaires ndash la Lycie nrsquoa en effet point livreacute pareils monuments pour lrsquoeacutepoque de Claude 27 ndash aurait selon S Şahin deacutebuteacute dans les parties de la Lycie que les troupes romaines devaient atteindre et controcircler en prioriteacute agrave savoir les montagnes bordant la valleacutee du Xanthe et la Kibyratide Car les itineacuteraires qui parcourent ces deux reacutegions apparaissent les premiers dans la liste du stadiasme 28 Ainsi lrsquoordre drsquoeacutenumeacuteration des voies indiquerait preacuteciseacutement la succession des opeacuterations militaires conduites par les Romains et la localisation des foyers de reacutebellion 29

Pour sa part M Adak soutient que les Romains auraient eacuteteacute si efficaces qursquoagrave la date drsquoeacuterection du pilier en 45 pC soit en moins de trois ans ils auraient dans lrsquoensemble de la Lycie largement acheveacute les travaux de construction qui devaient par des routes passables relier tous les eacutetablissements sans exception ainsi que montrer la domination revendiqueacutee par Rome sur la reacutegion conquise 30 Certes lrsquoexamen des vestiges de routes que S Şahin croit pouvoir rapporter agrave lrsquoœuvre de Q Veranius lrsquoamegravene agrave penser qursquoil y avait en reacutealiteacute peu de voies adeacutequates pour des chars et que la plupart convenait seulement agrave la circulation des hommes agrave pied et des animaux ce serait ducirc agrave la hacircte de la construction et agrave lrsquoutilisation avant tout militaire du reacuteseau 31 Mais S Şahin ne doute pas que le pilier de Patara portait le teacutemoignage de routes effectivement construites puisqursquoil considegravere que lrsquoinscription du stadiasme devait sur le pilier mecircme ecirctre compleacuteteacutee au fur et agrave mesure de la construction des routes Ce serait le cas sur lrsquoassise supeacuterieure de la face C du pilier qursquoon laissa initialement non

22 Şahin amp Adak 2007 60 76 292 293 et 294 Pour les sebasta erga de Q Veranius agrave Kibyra voir IGR IV 902 reprise dans I Kibyra ndeg 36 et le commentaire Corsten 2007 175-176 et 181 qui considegravere comme deacutejagrave R Cagnat et C P Jones que les sebasta erga peuvent ecirctre des travaux de voirie Cf infra p 70

23 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 27524 Les sources sont la deacutedicace du peuple drsquoArneai pour Claude TAM II 760c et I Kibyra ndeg 41 voir M Adak in Şahin amp Adak 2007 59

et 61-62 Pour I Kibyra ndeg 41 interpreacutetation diffeacuterente de Kokkinia 200825 Şahin amp Adak 2007 66-67 renvoyant agrave Milner 1998 agrave la p 120 celui-ci attribuait cette destruction agrave Q Veranius se fondant sur la

restitution [dir]utionem moenium dans son eacutepitaphe Cette restitution est cependant incertaine le CIL VI 41075 et A R Birley (supra n 19) retiennent [restit]utionem moenium qui concernerait Kibyra mais la restitution [Cibyram] plus haut dans le texte de lrsquoeacutepitaphe est eacutegalement loin drsquoecirctre sucircre

26 M Adak in Şahin amp Adak 2007 notamment p 59 et 66 p 79 ldquoin einem endlosen Buumlrgerkriegrdquo27 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 111-114 donne une utile liste des milliaires de Lycie qui datent pour la plupart de lrsquoeacutepoque des

Seacutevegraveres et de la Teacutetrarchie et souligne p 17 et 107 lrsquoabsence de milliaires de lrsquoeacutepoque de Claude Dans maintes autres provinces de lrsquoEmpire lrsquoEmpereur Claude est connu pour son œuvre routiegravere par des milliaires cf Walser 1980

28 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 18 20 107 et 111 Voir aussi p 172-173 srsquoil manque dans le stadiasme une route entre la Cabalide et la Milyade crsquoest parce qursquoelle ne constituait pas une prioriteacute pour les opeacuterations militaires De mecircme Şahin 2008 597

29 Voir Şahin 2008 597 Şahin 2009 101-112 notamment p 101 102 104 et 107 qui cherche un foyer de reacutebellion dans la campagne de Sidyma

30 M Adak in Şahin amp Adak 2007 68 74 (ldquoUumlberraschend ist nicht nur der Umfamg des Programms und die Dichte des Wegenetzes sondern auch die kurze Dauer in der dies durchgefuumlhrt und zum Abscluszlig gebracht wurde Die Bauarbeiten setzten wohl gleichzeitig mit der militaumlrischen Eroberung des Landes ein und waren innerhalb von weniger als drei Jahren weitgehend beendet Das Stadiasmusmonument vermerkt zum Jahr 45 dem Zeitpunkt seiner Aufstellung Bauarbeiten nur noch bei Kitanaura im pisidisch-pamphylischen Grenzgebietrdquo sur ce dernier point cf infra p 73 note 75 Dans le mecircme sens Şahin 2008 597 de lrsquoart citeacute n 28 Avis plus mesureacute de M Adak dans lrsquoarticle de 2004 citeacute supra n 1 agrave la p 248

31 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 107 et 108

68 ndash Denis Rousset

inscrite parce que lrsquoon attendait que fussent mesureacutees et construites cinq routes dans la Milyade mais finalement on srsquoabstint de graver ces indications et lrsquoon dut selon S Şahin se contenter de les peindre De mecircme si la longueur de la route effectivement construite ou reacutepareacutee entre Ideacutebessos et Kitanaura est seulement 32 stades (l C 3-4 citeacutes plus haut) soit le 15e de la distance qui seacutepare probablement les deux localiteacutes crsquoest que les quatre cinquiegravemes restaient alors agrave exeacutecuter et que lrsquoon dut compleacuteter lrsquoindication agrave la peinture drsquoapregraves la longueur deacutefinitive de la voie 32 Ainsi il faudrait consideacuterer que le visiteur de Patara devait reacuteguliegraverement trouver sur le pilier un affichage mis agrave jour qui lui indiquait les progregraves du reacuteseau routier jusque dans la Lycie centrale et orientale

Il me semble que S Şahin et M Adak tout agrave lrsquoenthousiasme de publier et de commenter un monument et des inscriptions hors du commun ne se sont peut-ecirctre pas montreacutes assez critiques vis-agrave-vis du message inscrit qursquoils ont pourtant dument deacutefini comme un texte de propagande 33 Les deux interpregravetes reacutecents du stadiasme ont largement surestimeacute les reacutealisations routiegraveres de Q Veranius et lrsquoexactitude du message inscrit ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν

Certes il est bien attesteacute que lrsquoannexion drsquoune reacutegion agrave lrsquoEmpire srsquoaccompagne sans deacutelai de travaux routiers ce devait ecirctre le cas en Arabie plus tard entre 111 et 115 pC 34 De telles opeacuterations pouvaient naturellement ecirctre en relation avec des neacutecessiteacutes strateacutegiques 35 Elles eacutetaient eacutegalement le symbole de la preacutesence romaine lrsquoaffichage des distances parcourues et des points atteints affirmait lrsquoeacutetendue et la peacuteneacutetration de la domination et de la conquecircte de lrsquoespace par Rome 36

Mais lrsquoaffirmation de cette preacutesence nrsquoimpliquait pas neacutecessairement la construction ex nihilo effective et complegravete drsquoun reacuteseau routier Ainsi dans le cas de la province drsquoAsie que de nombreuses bornes milliaires avaient geacuteneacuteralement conduit agrave consideacuterer comme ayant eacuteteacute en 129 aC doteacutee de routes il est en reacutealiteacute possible que le premier gouverneur se soit en partie contenteacute de placer sur les voies preacuteexistantes des bornes neuves 37 Car la mesure de routes deacutejagrave existantes voire drsquoitineacuteraires deacutepourvus en tout ou en partie de chausseacutees pouvait tout aussi bien ecirctre utiliseacutee au titre de la propagande et montrer le controcircle de lrsquoespace par Rome La mesure de voies mecircme deacutepourvues de bornes suffisait agrave marquer symboliquement lrsquoappropriation de lrsquoespace ainsi traverseacute et son inteacutegration dans lrsquoEmpire Cette mesure nous apparaicirct agrave lrsquoinstar des repreacutesentations geacuteographiques des deacutenombrements des recensements et des cadastrations comme une des formes de ldquoLrsquoinventaire du monderdquo qui caracteacuterise lrsquoEmpire naissant ainsi que lrsquoa montreacute Cl Nicolet 38

Ainsi doit-on souligner plus qursquoon ne lrsquoa fait la porteacutee symbolique de la mesure des routes lyciennes crsquoeacutetait mesurer toute la Lycie elle-mecircme en la traversant de part en part jusqursquoagrave Kaunos Kibyra et Attaleia les trois citeacutes limitrophes du cocircteacute de lrsquoAsie et de la Galatie Avec lrsquoune et lrsquoautre de ces reacutegions la Lycie eacutetait non seulement relieacutee par des voies comme depuis longtemps mais aussi deacutesormais placeacutee au mecircme rang reacuteduite en province

Aussi la porteacutee ideacuteologique du stadiasme doit-elle nous inciter agrave y reconnaicirctre un releveacute de mesures tout autant voire peut-ecirctre plus qursquoun compte rendu de constructions Crsquoest ce qursquoavaient deacutejagrave suggeacutereacute les premiers eacutediteurs et quelques commentateurs remarquant que le stadiasme nrsquoattestait pas la creacuteation ex nihilo drsquoun reacuteseau routier et impliquait sans doute lrsquointeacutegration de routes deacutejagrave existantes et leur ameacutelioration ponctuelle 39 Dans ce sens on doit souligner que la construction drsquoun reacuteseau routier dans toute la Lycie eucirct eacuteteacute drsquoune part inutile pour les mouvements de troupes alleacutegueacutes par S Şahin et M Adak Car la Lycie avait deacutejagrave par le passeacute eacuteteacute traverseacutee par des corps de troupes et les soldats romains pouvaient sans aucun doute se frayer dans le pays des itineacuteraires sans que ceux-ci fussent de larges routes fruit de terrassements et doteacutees de pavements On aurait drsquoailleurs tort de se repreacutesenter toute route ldquoromainerdquo comme paveacutee en bonne et due forme 40

32 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 208 210 et 261 pour la route drsquoIdeacutebessos agrave Kitanaura voir p 216 Le texte est citeacute ici p 65 et commenteacute infra

33 Şahin amp Adak 2007 18 et 7534 Voir eg ILS 5834 Sartre 1982 79-80 Bowersock 1983 8335 Voir sur ce point eg Rathmann 2006 qui cite notamment la Judeacutee en 69 pC et la Rheacutetie en 74 pC36 Voir eg Eck 2004 1837 Cf Rathmann 2003 150-151 French 1997 srsquoest interrogeacute sur la nature des travaux routiers de lrsquoeacutepoque reacutepublicaine en Asie et a

conclu que les routes nrsquoeacutetaient pas paveacutees Thonemann 2004 eacutecrit ldquoAquillius did not build roads ab initio but merely erected milestones on preexisting unpaved routes to aid and proclaim the Roman administrative presence (hellip) marking and defining the Roman road-system was undertaken as the very first step of the organization of the new provincerdquo Sur les routes romaines en Asie Mineure voir aussi Marek amp Frei 2010 463-472

38 Nicolet 198839 Voir Işkan 1998-1999 82 et 105 Marksteiner amp Woumlrrle 2002 553 et 560 Hellenkemper amp Hild 2004 244 Woumlrrle 2007 92 n 43

Marek amp Frei 2010 466-467 Kokkinia 2008 24 n 13640 Cf supra n 37

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 69

En outre reacutealiser un reacuteseau qui aurait uni toutes les localiteacutes importantes de Lycie et qui mesurait au total peut-ecirctre une fois et demie 4488 stades (addition des 39 mesures lues ou restitueacutees sur un total de 54 distances) eucirct constitueacute un investissement financier consideacuterable que la charge en revicircnt aux Lyciens ou aux Romains 41 Qui plus est cet effort eucirct sans doute eacuteteacute peu rentable agrave long terme dans une province qui avait une position marginale dans les communications de lrsquoAsie Mineure et plus largement dans lrsquoEmpire Enfin construire un tel reacuteseau eucirct sans doute eacuteteacute mateacuteriellement impossible en raison drsquoabord de lrsquoinseacutecuriteacute en Lycie en 43 pC et avant tout faute de temps que ce fucirct durant le quinquennat que Q Veranius passa en Lycie de 43 agrave 47 ou bien en seulement trois anneacutees si la liste des itineacuteraires du stadiasme date dans son inteacutegraliteacute de lrsquoanneacutee 45-46 tout comme la deacutedicace du pilier 42 Attirons enfin lrsquoattention sur un deacutetail du stadiasme drsquoOinoanda agrave Balboura sont mentionneacutes deux itineacuteraires lrsquoun par le plateau long de 160 stades lrsquoautre par la montagne long de 128 stades (ἀπὸ Oἰνοάνδων εἰς Βάλβουρα διὰ τοῦ π[εδί]ου στάδια ρξ διὰ δὲ τῆς ὀρεινῆς στάδια ρκη) pour rejoindre Balboura les Romains auraient-ils donc cru neacutecessaire de reacutealiser deux routes diffeacuterentes Ou bien le stadiasme ne rend-il pas plutocirct compte de lrsquoexistant crsquoest-agrave-dire des deux voies qui dans la pratique reliaient ces deux villes avant mecircme la preacutesence romaine en Lycie

Il me semble donc que le stadiasme rend pour partie compte de la mesure drsquoitineacuteraires ou de voies qui de toute eacutevidence existaient deacutejagrave preacuteceacutedemment On connaicirct certes mal les routes qui parcouraient Lycie avant la reacuteduction en province 43 Mais la convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda datant de c 160-150 aC montre qursquoil y avait entre Termessos et Tlos et dans la montagne alentour des routes (hodoi) qui avaient drsquoailleurs fait lrsquoobjet de mesures certes approximatives et partielles en stades ou dans ses subdivisions 44 On se gardera neacuteanmoins de penser que le stadiasme de lrsquoeacutepoque de Claude enregistre telles quelles des mesures anciennement consigneacutees qui pourraient eacutegalement remonter aux sources utiliseacutees par Strabon 45 Car cette interpreacutetation de lrsquoinscription de Patara reposait sur le constat que les mesures y eacutetaient exprimeacutees en stades et non point en milles Mais comme on srsquoen est aperccedilu depuis la tregraves grande majoriteacute des mesures sont des multiples du nombre 8 ce qui srsquoexplique par lrsquoeacutequivalence entre un mille et huit stades les mesures furent donc effectueacutees drsquoabord en milles selon toute vraisemblance sous la conduite des Romains et sans doute par eux 46 Il est drsquoailleurs remarquable que le texte du stadiasme eacutenumegravere finalement des distances toutes converties en stades srsquoil eacutemane du pouvoir romain comme son preacuteambule me paraicirct lrsquoindiquer cela implique-t-il que les Romains prirent ici le soin de faire agrave la diffeacuterence de leur pratique habituelle sur les milliaires la conversion agrave lrsquointention des Lyciens qui eacutetaient les deacutedicants du monument et les principaux lecteurs de ses inscriptions Ou bien la liste des itineacuteraires proprement dits fut-elle reacutedigeacutee par les Lyciens eux-mecircmes

Que le stadiasme soit pour partie le compte rendu de la mesure de routes existantes ne doit naturellement pas conduire agrave le consideacuterer comme uniquement tel ainsi qursquoon lrsquoa soutenu Car selon S Biagi les opeacuterations de mesure auraient eacuteteacute destineacutees agrave deacutefinir la surface mecircme des routes lyciennes comme viae publicae et agrave en modifier le statut juridique en les expropriant de faccedilon agrave les faire passer dans le domaine public inalieacutenable tel que le deacutefinissent les juristes romains ldquoLes tronccedilons deacutecrits et lsquodeacutefinisrsquo sont devenus de la voie publique romaine (hellip) cela implique une connaissance fine et exacte de ce nouveau terrain public mesureacute preacuteciseacutement La liste des mesures graveacutees sur le pilier de Patara eacutetablit ainsi

41 4488 stades (soit 561 milles ou environ 830 km) est le total des 39 distances itineacuteraires lues ou restitueacutees dans lrsquoeacutedition de 2007 et son commentaire srsquoy ajoutaient encore 25 distances dont la mesure est perdue Sur le financement des travaux avis divergents de Woumlrrle 2002 561 agrave propos de la route de Bonda Tepesi (travaux faits par les Lyciens) contra S Şahin in Şahin amp Adak 2007 18 (financement et construction par les Romains) leacutegegraverement nuanceacute dans lrsquoarticle de 2009 citeacute supra n 29 agrave la p 101 Sur le coucirct des routes cf S Mitchell 1993 126-127

42 Cf supra p 65 et n 1143 Sur les routes en Lycie voir Marksteiner amp Woumlrrle 2002 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 Şahin amp Adak 2007 3e partie pour la

reacutegion de Kyaneai Kolb 2008 359-36644 Cf Rousset 2010 6-11 et commentaire notamment p 5745 Crsquoeacutetait eg lrsquoavis de M Rathmann 2006 210 renvoyant agrave Strabon 14229 C 663 pour des distances mesureacutees en Asie Mineure pour

la Lycie cf 1432 C 664 sq Cf note suivante46 Voir Salway 2007 198-199 et 201-202 (alleacuteguant pour lrsquoeacutequivalence Polybe 3398 et Strabon 774 C 322) qui se fondait sur lrsquoeacutedition

de 2004 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 XII 107 et 120 dont lrsquoeacutedition donne des valeurs qui sont quelquefois diffeacuterentes de celles donneacutees en 2004 les multiples de 8 sont maintenant plus nombreux M Rathmann dans son compte-rendu de lrsquoeacutedition de 2007 Klio 93 (2011) p 552 eacutemet lrsquoaudacieuse ideacutee que les Lyciens auraient utiliseacute les sources itineacuteraires dont ils disposaient et y auraient choisi agrave destination des Romains des mesures aiseacutement convertibles en milles

70 ndash Denis Rousset

eacutegalement le terrain qui a eacuteteacute concerneacute par ce processus juridique terrain en quelque sorte exproprieacuterdquo Et lrsquoauteur de conclure ldquoRome nrsquoa pas construit de routes en Lycie Rome a rendu le reacuteseau romainrdquo 47

Mais en reacutealiteacute il est impossible drsquoaffirmer que Rome ait rendu ldquoromainrdquo le reacuteseau existant en Lycie ce reacuteseau nrsquoest-il pas preacutesenteacute dans le stadiasme suivant lrsquouniteacute grecque au lieu des milles que lrsquoon attendrait en pareil cas Quant agrave deacutefinir les routes lyciennes comme viae publicae agrave la faveur des mesures donneacutees dans le stadiasme crsquoest confondre la mesure de la longueur drsquoune route et la deacutefinition de sa largeur et de sa surface crsquoest aussi certainement exageacuterer la hacircte juridique des Romains agrave leur arriveacutee en Lycie et formaliser le statut de routes qui ne devaient peut-ecirctre pas ecirctre toutes classeacutees comme viae publicae 48

Il est drsquoautre part certain que la mesure des itineacuteraires lyciens sous Q Veranius srsquoest ici et lagrave accompagneacutee drsquoune œuvre de reacuteparation drsquoameacutelioration ou de construction de segments de routes nouveaux comme le montrent quelques cas certains ou possibles Drsquoune part sur lrsquoautel deacutecouvert entre Myra et Limyra que les Lyciens deacutediegraverent agrave lrsquoEmpereur Claude en mecircme temps que le pilier de Patara sous Q Veranius les deacutedicants se disaient ldquoreconnaissants pour la paix et la construction (κατασκευή) des routesrdquo 49 La reacutealiteacute de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius eacutetait donc manifesteacutee par ce monument eacutedifieacute sur le bord drsquoune route certainement antique Lrsquoobservation des vestiges de la route a conduit Th Marksteiner agrave y voir sur un traceacute certainement preacuteromain une construction en fait nouvelle 50 Ainsi lrsquoobservation de lrsquoarcheacuteologue tranche-t-elle dans ce cas preacutecis lrsquoambiguiumlteacute du terme mecircme de la deacutedicace κατασκευή peut a priori comme lrsquoavait releveacute M Woumlrrle deacutesigner aussi bien la reacutefection ou lrsquoameacutenagement de lrsquoexistant que la construction ex nihilo 51

La mecircme prudence doit ecirctre appliqueacutee agrave lrsquoindication analogue que donne le stadiasme lui-mecircme agrave propos de travaux reacutealiseacutes entre Ideacutebessos et Kitanaura l C 3-4 ἀπὸ Ἰδεβησσοῦ ἡ εἰς Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων φέρουσα κατεσκεύασται ἐ[πὶ] στάδια λβ le verbe nrsquoindique pas neacutecessairement la construction nouvelle drsquoune route comme on lrsquoa soutenu 52 Drsquoautre part que les travaux de construction ou de reacutenovation aient eacuteteacute sur cette route conduits sur 32 stades indique-t-il qursquoagrave la date de lrsquoinscription ils demeuraient en cours sur le reste de la distance jusqursquoagrave Kitanaura pour devoir ecirctre ulteacuterieurement compleacuteteacutes Enfin cette indication isoleacutee dans le stadiasme impliquerait-elle que les travaux de voirie demeuraient alors incomplets uniquement sur cet itineacuteraire comme lrsquoont soutenu S Şahin et M Adak 53

Il existe enfin un possible troisiegraveme teacutemoignage de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius si ses sebasta erga attesteacutes agrave Kibyra sont bien des travaux de voirie comme deacutejagrave R Cagnat le pensait 54 Ces deux ou trois teacutemoignages de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius prennent place parmi les tregraves nombreuses reacutealisations que menegraverent agrave bien les premiers gouverneurs de la province en matiegravere de constructions ou reacuteparations drsquoutiliteacute geacuteneacuterale entre autres pour les phares les thermes et lrsquoaqueduc de Patara 55

Il paraicirct donc assureacute que le stadiasme rend compte agrave la fois de la mesure drsquoitineacuteraires existants et de la reacutealisation effective de travaux de voirie qursquoil srsquoagisse drsquoameacutenagement de reacutefection ou de construction Agrave cette œuvre mixte meneacutee en Lycie on peut comparer ce que lrsquoon sait de lrsquoœuvre viaire des Romains dans drsquoautres provinces en Asie il est possible que le premier gouverneur se soit en partie contenteacute de placer des milliaires sur des routes preacuteexistantes comme on lrsquoa vu supra p 67-68 Pour la Gaule Strabon attribue agrave M Agrippa le meacuterite drsquoavoir ouvert (ἔτεμε) depuis Lyon quatre routes mais on sait en reacutealiteacute que celles-ci existaient deacutejagrave et elles ne firent de sa part lrsquoobjet que de reacutefection ou drsquoameacutelioration 56 Comme la formulation de Strabon lrsquoexpression ὁδοὺς καθrsquo ὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν du preacuteambule afficheacute agrave Patara deacutesignait

47 Biagi 2008 les citations aux p 304 et 30748 Sur la notion de viae publicae cf Pekary 1968 1-36 Rathmann 2003 3-23 qui souligne la prudence neacutecessaire dans lrsquoutilisation de

la cateacutegorie de viae publicae49 Inscription de Bonda Tepesi en partie citeacutee supra p 65 et publieacutee par Marksteiner amp Woumlrrle 2002 545-569 S Biagi cite cet article

sans neacuteanmoins le prendre totalement en consideacuteration50 Op cit p 55351 Op cit p 561 voir Hellmann 1992 196-19752 Işkan 1998-1999 83 et 93-94 Şahin 2009 104 n 15 voulant faire une diffeacuterence entre κατεσκεύασται et ἐπεσκεύασται Nolleacute 1996 16

avait traduit ldquogebautrepariertrdquo Ccedilevik 2008 201 ldquorebuiltrepairedrdquo53 Şahin amp Adak 2007 16 74 et 11154 Cf supra p 66-67 n 2255 Reacutecapitulation des mentions eacutepigraphiques et des reacutealisations de Q Veranius par Woumlrrle 2007 90 n 36 cf aussi Schuler 2007 16

Pour la voirie on rappellera le pont de Termessos pregraves drsquoOinoanda ducirc agrave T Clodius Eprius Marcellus en 50 pC cf Milner 1998 Pour Patara cf Şahin 2007 H Işkan-Işik et al 2008 Eck 2008 Voir aussi Şahin 2008

56 Strabon 4611 C 208 cf Rathmann 2003 20-22

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 71

une œuvre agrave la fois symbolique et reacuteelle qursquoelle geacuteneacuteralisait et amplifiait crsquoeacutetait agrave la fois un message de propagande proclamant lrsquoinclusion de la Lycie entiegraverement mesureacutee parmi les provinces de lrsquoEmpire le compte rendu de travaux reacuteels et peut-ecirctre lrsquoannonce programmatique drsquoautres travaux agrave venir

Soulignons un dernier point relatif agrave lrsquoutilisation du stadiasme pour lrsquoarcheacuteologue de terrain crsquoest sans doute surinterpreacuteter cette source que de lrsquoutiliser pour dater de lrsquoeacutepoque de Claude les vestiges de routes effectivement retrouveacutes ici et lagrave en Lycie Certes lrsquoun des grands meacuterites de la remarquable eacutedition de S Şahin et M Adak est drsquoavoir releveacute et illustreacute gracircce agrave leur connaissance ineacutegaleacutee de la Lycie de nombreux vestiges de routes anciennes Mais crsquoest peut-ecirctre se deacutepartir de la prudence neacutecessaire que drsquoattribuer aux ldquoingeacutenieurs romainsrdquo tel segment de route construite entre Choma et Podalia et aux Romains de lrsquoeacutepoque de Claude une chausseacutee paveacutee entre Sidyma et Kalabatia 57 Gardons-nous donc de dater agrave la lumiegravere drsquoun texte geacuteneacuteral des vestiges particuliers 58 Sans doute faut-il parler plutocirct de route ldquoantiquerdquo voire ldquoanciennerdquo en lrsquoabsence drsquoartefacts associeacutes qui soient preacuteciseacutement datables en particulier de milliaires de cette eacutepoque et dans lrsquoattente de fouilles archeacuteologiques de ces segments de routes 59

LocaLIteacutes eacutetapes et cIteacutes

Degraves la reacuteveacutelation de son contenu lrsquoinscription du stadiasme de Patara a eacuteteacute reconnue comme une source importante pour la toponymie de la Lycie et lrsquoidentification des localiteacutes qui deacutefinissent chaque itineacuteraire mesureacute Peut-on neacuteanmoins utiliser la mention de ces localiteacutes dans le stadiasme comme un indice de leur statut institutionnel Dans son eacutetude de la geacuteographie historique de la Lycie occidentale parue en 2003 W Tietz nrsquoa pas heacutesiteacute agrave consideacuterer la mention drsquoune localiteacute dans le stadiasme comme lrsquoindice qursquoelle constituait agrave lrsquoeacutepoque de Claude une citeacute Tout nom que mentionne la liste comme point de deacutepart ou drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire serait celui drsquoune polis certes deux itineacuteraires paraissent laisser agrave lrsquoeacutecart les centres principaux de citeacutes pour conduire agrave une localiteacute secondaire mais dans les deux cas le nom de la citeacute dont deacutepend la localiteacute est ajouteacutee agrave titre de preacutecision 60 de lrsquoabsence drsquoune localiteacute importante sur le traceacute mecircme drsquoun itineacuteraire on pourrait aller jusqursquoagrave deacuteduire qursquoelle nrsquoeacutetait pas indeacutependante agrave cette eacutepoque 61

Plusieurs eacutediteurs et commentateurs ulteacuterieurs du stadiasme se sont neacuteanmoins abstenus drsquoutiliser le stadiasme comme une source pour la carte des citeacutes lyciennes sous Claude ainsi S Şahin et M Adak H Hellenkemper et Fr Hild ou encore S Mitchell qui comparait les informations du stadiasme de Patara avec ce que le traiteacute entre Rome et la Lycie de 46 aC nous apprend de la geacuteographie de la Lycie septentrionale 62 Mais en 2007 Chr Schuler a voulu agrave son tour interpreacuteter le stadiasme dans un sens intitutionnel ldquoim Stadiasmos sind ausschlieszliglich Siedlungen mit Polisstatus verzeichnetrdquo Cette regravegle pourrait notamment aider agrave retracer lrsquoeacutevolution du statut politique de deux localiteacutes Akarassos et Kodoppa qui agrave consideacuterer leur mention dans le stadiasme seraient des citeacutes alors que dans le traiteacute ceacutesarien elles eacutetaient mentionneacutees comme localiteacutes de rang secondaire 63

Il nrsquoest pas possible drsquoexaminer les quelque 50 toponymes que mentionne le stadiasme pour deacuteterminer srsquoils deacutesignent tous des citeacutes indeacutependantes Lrsquoenquecircte ne pourrait drsquoailleurs pas ecirctre complegravetement probante puisque lrsquoon manque de

57 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 107 et 186 Şahin 2009 10358 Le point a souvent eacuteteacute souligneacute pour les fortifications antiques eg par Y Garlan 1986 16 Cf aussi D Rousset dans le compte-rendu

de C Typaldou-Fakiris Villes fortifieacutees de Phocide et la IIIe guerre sacreacutee 356-346 av J-C (2004) RA 2005 p 101-10359 Cf deacutejagrave en ce sens Rousset 2010 122-123 et 144 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 et illustrations adoptent souvent pour les

vestiges de routes la prudente leacutegende ldquoroumlmischbyzantinischrdquo voire ldquoroumlmischosmanischrdquo Pour les routes de la reacutegion de Kyaneai eacutetudieacutees dans le cadre drsquoune prospection drsquoensemble (cf supra n 43) on a quelques indications chronologiques plus preacutecises Sur les milliaires cf supra p 67 et n 27

60 Tietz 2003 276 n 207 ldquoDas Milliarium nennt weder jeden Ort noch jedes Poliszentrum in Lykien sondern lediglich diejenigen groumlszligeren Ansiedlungen die an bedeutenden Straszligen lagen Poliszentren die abseits dieser Straszligen lagen treten nicht auf waumlhrend bei Orten die zu einer nicht gleichnamigen Polis gehoumlren deren Name ebenfalls genannt wird Alle Namen ohne weiteren Zusatz sind also auf die Poliszentren gleichnamiger Poleis zu beziehenrdquo de mecircme agrave propos de Kosara et de Lyrnai p 269 cf aussi p 224 262 265 273 et 284

61 Op cit p 292 agrave propos de Teacutelandros ldquoAutonome Muumlnzen liegen gleichfalls nicht vor und auch im Milliarium aus Patara taucht es nicht auf obwohl es an der Kuumlstenstraszlige von Telmessos nach Kalynda lag Man darf wohl davon ausgehen daszlig es erwaumlhnt worden waumlre wenn es sich um ein wichtiges lykisches Poliszentrum gehandelt haumltte Der Befund ist also derselbe wie bei Daidala das ebenfalls nicht genannt wird obwohl es an derselben Straszlige lag und laumlszligt vielleicht denselben Schluszlig zu daszlig Telandros wie dieses in der fruumlhen Kaiserzeit kein selbstaumlntiges Poliszentrum sondern de iure Teil der rhodischen Peraia war der allerdings de facto vom roumlmischen Statthalter in Patara verwaltet wurde (hellip)rdquo Dans le mecircme sens Schuler 2010 69-86 agrave la p 81 et n 79

62 Mitchell 2005 217-222 Texte de lrsquoinscription reproduit dans SEG 55 1452 et AE 2005 148763 Schuler 2007 77-78 Sur ce point voir mes reacuteserves deacutejagrave dans Rousset 2010 140 et 143

72 ndash Denis Rousset

sources preacutecises sur le statut politique des communauteacutes lyciennes au Ier s de notre egravere Ainsi entre le stadiasme de 45 pC et les sources soit anteacuterieures soit posteacuterieures qui peuvent indiquer le statut indeacutependant ou deacutependant drsquoune communauteacute il serait toujours loisible de supposer un changement de statut

Examinons neacuteanmoins le cas de quelques localiteacutes qui pourraient contrevenir agrave la regravegle eacutenonceacutee par W Tietz et Chr Schuler Il y a deux localiteacutes dont le nom est deacutefini par lrsquoadjonction drsquoun toponyme au geacutenitif Outre la mention Ἀτταλεία τῆς Π[αμφυλίας] (l C 8) qui indique la province voisine que lrsquoitineacuteraire atteint au sortir de la Lycie il y a [Κ]όδοπα τῆς Μυλιάδος (l B 37) Que Kodopa soit ainsi deacutefinie agrave la diffeacuterence drsquoautres localiteacutes eacutegalement mentionneacutees par le stadiasme dans la mecircme reacutegion la Milyade paraicirct destineacute agrave eacuteviter une confusion avec une possible homonyme 64

Or le cas de Kodopa est preacuteciseacutement celui sur lequel Chr Schuler a voulu fonder la regravegle que le stadiasme nommerait uniquement des noms de citeacutes Sur cette localiteacute de Milyade inconnue jusqursquoil y a peu il existe maintenant au total trois teacutemoignages outre le stadiasme de 45 pC Κοδοππα est mentionneacutee dans le traiteacute de 46 aC parmi les toponymes qui deacutesignent non pas des citeacutes mais des localiteacutes de rang secondaire comme lrsquoont mis en eacutevidence S Mitchell et Chr Schuler 65 Il existe drsquoautre part une eacutepitaphe drsquoArykanda graveacutee en lettres carreacutees et avec ligatures (IIe ou IIIe s pC ) pour une femme Κολοπηνῂ [καὶ ] Ἀρυκανδίδι S Mitchell avait judicieusement corrigeacute le premier ethnique en Κοδοπηνή et Chr Schuler a tireacute argument du double ethnique pour soutenir que Kodopa eacutetait comme Arykanda une citeacute 66 Chr Schuler eacutecarte en effet lrsquoideacutee que Kodopegravenegrave et drsquoautres ethniques de cette mecircme partie de la Lycie puissent ecirctre des ldquodeacutemotiquesrdquo car ldquoDer Gebrauch solcher Demotika ist (hellip) in dieser Zeit [lrsquoeacutepoque impeacuteriale] in Lykien nicht mehr uumlblichrdquo 67 Traiter lrsquoensemble de cette question est ici impossible et de toute faccedilon difficile faute de nombreuses sources pour tous les ethniques attesteacutes en Lycie Signalons seulement agrave titre drsquoexemple pour la mecircme reacutegion de la Milyade que deux eacutepitaphes attestent lrsquoune lrsquoethnique Elbesseus lrsquoautre le toponyme Elbessos qui est connu par deux autres sources comme deacutesignant une localiteacute de rang secondaire 68 Il est donc possible que des eacutepitaphes lyciennes drsquoeacutepoque impeacuteriale aient mentionneacute des ldquodeacutemotiquesrdquo ie des ethniques qui ne sont pas ceux drsquoune citeacute indeacutependante

Dans le cas de lrsquoeacutepitaphe drsquoArykanda mecircme si lrsquoon considegravere Kodopegravenegrave comme un ethnique de citeacute agrave lrsquoeacutegal drsquoArykandis cela montre que Kodopa eacutetait une citeacute au IIe ou IIIe s pC tandis qursquoelle eacutetait une localiteacute secondaire agrave lrsquoeacutepoque de Ceacutesar entre temps elle eacutetait donc devenue une citeacute Mais est-ce avant lrsquoeacutepoque de Claude et sa mention mecircme dans la troisiegraveme source qui la mentionne le stadiasme montre-t-elle sa promotion au statut de citeacute degraves cette eacutepoque comme lrsquoaffirme Chr Schuler Ce changement de statut pourrait aussi bien ecirctre posteacuterieur agrave cette eacutepoque et le stadiasme mentionnerait alors une localiteacute demeureacutee de rang secondaire de Ceacutesar jusqursquoagrave Claude On voit donc que le cas de Kodopa nrsquoest pas deacutecisif Quant agrave Akarassos eacutegalement mentionneacutee dans le stadiasme (l B 39) et eacutevoqueacutee par Chr Schuler elle figure eacutegalement parmi les localiteacutes de rang secondaire dans le traiteacute de 46 aC et elle nrsquoest dite ldquociteacuterdquo que dans une notice de Kapitocircn de Lycie connue par lrsquointermeacutediaire de Eacutetienne de Byzance 69

Parmi les localiteacutes que mentionne le stadiasme deux sont deacutefinies par lrsquoadjonction drsquoun nom de citeacute ou de territoire Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως (l B 21) est une localiteacute sur le territoire drsquoune reacutegion ou drsquoune citeacute formeacutee au total de huit communauteacutes dans la Lycie occidentale Lyrnai nrsquoeacutetait pas la ville principale de cet Eacutetat qui srsquoappelait sans doute Oktapolis Oktapolis mecircme nrsquoest pas mentionneacutee comme point drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire du stadiasme peut-ecirctre parce qursquoelle eacutetait agrave lrsquoeacutecart drsquoune route importante Quant agrave la preacutecision τῆς Ὀκτα[π]όλεως donneacutee pour cette seule localiteacute de la reacutegion peut-ecirctre eacutetait-elle destineacutee agrave eacuteviter une confusion avec une homonyme ou une paronyme 70

64 Adak amp Şahin 2004 68 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 150 n 255 En Carie existaient les Kodapeis nommeacutes dans les listes de tribut attiques et dans une inscription cf Bresson et al 2005 Drsquoautre part on a trouveacute agrave Korykos en Cilicie Tracheacutee plusieurs deacutedicaces agrave Zeus Kodopaios ou Kodopas cf notamment Sayar amp Şahin 2008 Varinlioğlu 2010

65 Voir SEG 55 1452 l 59 Cf op cit (supra n 62 et 63) respectivement aux p 210 et 77 cf aussi Rousset 2010 135-141 qui reproduit la liste des localiteacutes de rang secondaire

66 TAM II 794 (I Arykanda 147) commenteacutees par S Mitchell p 221 et par Chr Schuler p 7767 Loc cit p 7868 Voir TIB sv Rousset 2010 14069 Sur Akarassos cf TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 197-198 Agrave lrsquoincertitude sur le statut de Kodoppa et drsquoAkarassos est lieacutee la

question du statut politique et juridique de la Milyade agrave lrsquoeacutepoque de Claude telle que conduit agrave la poser une deacutecision drsquoun gouverneur que jrsquoai reacuteeacutediteacutee et commenteacutee dans Rousset 2010 145-152 commentaire sur ce point p 150 et 169

70 Voir principalement TIB sv ldquoLornaiardquo et ldquoOktapolisrdquo Tietz 2003 265-279 particuliegraverement p 265-269 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 148-151 150 et n 255 sur la possible confusion toponymique avec Lyrnas de Lycie orientale Faute de connaicirctre personnellement cette partie de la la Lycie occidentale je ne discute pas la localisation de Lyrnai Hippoukocircmegrave et Oktapolis en lrsquoabsence de sources nouvelles il serait

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 73

Dans la Lycie orientale on trouve mentionneacutee agrave quatre reprises l C 5 6 11 et 14 Kosara εἰς Κό[σ]αρα Μν[αρικῆς ] [ἀπ]ὸ Κοσά[ρ]ων [ἀπὸ Κοσάρων τ]ῆς Μναρικῆς ἀπὸ Κοσάρων [τ]ῆς Μναρικῆς Srsquoagirait-il par trois fois de preacutevenir une possible confusion La preacutecision indique en tout cas que Kosara appartenait agrave la reacutegion voire peut-ecirctre agrave lrsquoancien territoire drsquoune localiteacute appeleacutee Mnara Celle-ci non mentionneacutee dans le stadiasme apparaicirct dans une eacutepitaphe du IIIe s pC qui montre qursquoelle eacutetait alors elle-mecircme rattacheacutee agrave Phaseacutelis On a supposeacute que Mnara eacutetait identique aux Marmareis qui srsquoeacutetaient opposeacutes agrave Alexandre en 334 et que ces derniers avaient eacuteteacute englobeacutes dans le territoire de Phaseacutelis 71 Dans ces conditions il paraicirct peu vraisemblable que Kosara par trois fois deacutesigneacutee comme faisant partie de la Mnarikegrave ait eacuteteacute agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une citeacute indeacutependante

Il faut enfin rappeler le cas de Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων (l C 3-4 commenteacutees supra puis l C 5 et 12 sans la mecircme preacutecision) Cette localiteacute sise agrave lrsquoEst de la Lycie qui avait agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique eacutemis son propre monnayage et jouissait donc alors de son indeacutependance eacutetait bel et bien agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une communauteacute deacutependant de Termessos la Grande 72

Nrsquoen allait-il pas de mecircme pour Typallia qui est citeacutee agrave deux reprises dans le stadiasme (l C 6 et 7) Certes sa mention ne srsquoaccompagne pas de la preacutecision τῶν Τερμησσέων Typallia est par ailleurs explicitement attesteacutee comme une polis quelques deacutecennies seulement avant lrsquoeacutepoque de Claude dans une deacutedicace de c 30 aC Mais drsquoautre part deux eacutepitaphes de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont lrsquoune du IIIe s pC montrent que Typallia deacutependait de Termessos la Grande 73 Est-ce donc avant ou apregraves lrsquoeacutepoque de Claude qursquoelle avait perdu son indeacutependance Agrave vrai dire crsquoest la position mecircme de Typallia localiseacutee de faccedilon certaine sur un site au Nord de Kitanaura sur la route menant de cette localiteacute termessienne vers la ville de Termessos qui doit faire consideacuterer que Typallia faisait elle aussi neacutecessairement partie du territoire de Termessos degraves lrsquoeacutepoque du stadiasme comme lrsquoont souligneacute agrave la fois F Onur et S Şahin 74 Il est remarquable que le stadiasme ne donne pourtant pas la preacutecision τῶν Τερμησσέων pour Typallia agrave la diffeacuterence de Kitanaura

Relevons enfin un dernier point relatif agrave ces deux localiteacutes appartenant lrsquoune explicitement lrsquoautre certainement au territoire de Termessos nrsquoest-il pas singulier qursquoelles soient mentionneacutees dans le stadiasme alors que la citeacute de Termessos ne faisait assureacutement pas partie de la province de Lycie 75 On a rappeleacute supra p 68 lrsquoopinion admise suivant laquelle les itineacuteraires du stadiasme parcourent la seule Lycie et mentionnent agrave lrsquoexteacuterieur de la province uniquement deux villes limitrophes Kibyra en Asie et Attaleia ldquode Pamphylierdquo Ne doit-on pas deacutesormais preacuteciser qursquoil en va de mecircme assureacutement pour Kitanaura et certainement pour Typallia Et ne faudrait-il pas retoucher en conseacutequence le traceacute de la frontiegravere nord-est de la Lycie en la faisant passer entre Ideacutebessos et Kitanaura Enfin la mention dans le stadiasme de Trabenna et drsquoOnobara localiteacutes assez proches de Termessos et drsquoAttaleia peut-elle toujours ecirctre utiliseacutee comme la preuve que les premiegraveres appartenaient degraves lors agrave la Lycie agrave la diffeacuterence des secondes 76

Revenant agrave la question du statut politique des localiteacutes du stadiasme on doit enfin remarquer que la Lycie orientale preacutesente quelques cas de localiteacutes qui furent drsquoapregraves drsquoautres sources sans doute dans lrsquoensemble posteacuterieures englobeacutees par telle de leurs voisines respectives Ainsi Onobara mentionneacutee dans le stadiasme comme relieacutee par un itineacuteraire agrave Trabenna (l C 9) apparaicirct comme ldquoeine Dorfgemeinderdquo de Trabenna mecircme drsquoapregraves plusieurs inscriptions drsquoeacutepoque impeacuteriale qui ne sont pas preacuteciseacutement dateacutees 77 De mecircme alors que le stadiasme nomme de faccedilon distincte Ideacutebessos Akalissos et Korma

eacutegalement vain de discuter la question tregraves controverseacutee de lrsquoidentiteacute des huit communauteacutes qui composaient Oktapolis Tietz 2003 273 eacutecarte lrsquoideacutee qursquoelle puisse avoir compteacute Hippoukocircmegrave et Symbra parce que preacuteciseacutement celles-ci sont mentionneacutees dans le stadiasme contra Şahin loc cit

71 Voir SEG 51 1829 TIB sv ldquoKosarardquo et ldquoMnarardquo Iplikccedilioğlu 2004 114 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218-223 Ccedilevik 2008 205-20772 Voir Nolleacute 1996 TIB sv ldquoDikitanaurardquo Iplikccedilioğlu 2004 112-113 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 214-217 Iplikccedilioğlu et al 2007

296-300 ndeg 214-219 Ccedilevik 2008 200-205 Kizgut amp Pimouguet-Peacutedarros 200873 Voir SEG 44 1113 51 1838-1839 (le ndeg 1839 deacutejagrave SEG 2 671) TIB sv ldquoTypalliardquo Iplikccedilioğlu 2004 106-108 et 114-115 Şahin

amp Adak 2007 230-232 Iplikccedilioğlu et al 2007 282-296 nos 201-213 Ccedilevik 2008 198-20074 F Onur dans Ccedilevik et al 2005 161 et 162 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 216 et 231-232 et p 218 219 et 235 sur le traceacute de la

frontiegravere entre Termessos et Phaseacutelis75 Voir Heberdey 1934 732-775 sv ldquoTermessos 1)rdquo col 749-750 TIB p 103-105 et sv ldquoTermessosrdquo autonomie de la citeacute consideacutereacutee

comme pamphylienne et rattachement administratif agrave la province de Lycie-Pamphylie agrave partir de la creacuteation de cette double province sous Vespasien (cf supra n 9)

76 Ainsi Onur 2005 162 et 163 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 et 23377 Voir Heberdey amp Kalinka 1896 36-37 ndeg 47-48 et SEG VI 622 Iplikccedilioğlu 2004 123 et n 135 mentionnant plusieurs autres

attestations ineacutedites de ldquoTrebennaten aus Onobarardquo TIB sv ldquoOnobarardquo et ldquoTrebennardquo Ccedilevik et al 2005 161-166 sur lrsquohistoire antique de la citeacute S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 233 et 236-237 Ccedilevik 2008 195-198 (ldquokatoikia under Trebennardquo)

74 ndash Denis Rousset

comme localiteacutes deacutefinissant deux itineacuteraires (l C 1-2) les Akalisseis Idebesseis et Kormeis apparaissent dans des inscriptions de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont certaines sont dateacutees du IIIe s comme unis dans une ldquosympolitierdquo formeacutee autour drsquoAkalissos 78

Reacutecapitulant les cas examineacutes on voit que le stadiasme mentionne en 45 pC drsquoune part trois ou quatre localiteacutes qui nrsquoeacutetaient alors pas indeacutependantes cela est certain pour Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως et Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων vraisemblable pour Κόσαρα τῆς Μναρικῆς et pour Typallia Il y a drsquoautre part deux localiteacutes Akarassos et Kodopa qui sous Ceacutesar avaient eu un rang secondaire il est possible que la seconde soit devenue une citeacute ulteacuterieurement agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Inversement il y a trois localiteacutes Onobara Ideacutebessos et Korma qui apparaissent agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale en particulier dans des sources posteacuterieures au stadiasme comme ayant un rang secondaire deacutependant drsquoune de leurs voisines ou englobeacutees dans une sympolitie Agrave ces exemples on pourrait enfin ajouter le cas certes un peu diffeacuterent de Kastabara dont lrsquoexistence a eacuteteacute reacuteveacuteleacutee par sa mention dans le stadiasme 79 si lrsquoon accepte la localisation reccedilue agrave Deliktaş-Darıoumlzuuml site qui srsquoavegravere avoir appartenu au IIe s et au IIIe s pC agrave la citeacute de Tlos il faudra admettre que Kastabara indeacutependante sous Claude fut ensuite englobeacutee par sa voisine meacuteridionale

Est-il donc possible de faire du stadiasme la pierre de touche du statut de citeacute et drsquoen infeacuterer tant de changements de statut suivant des sens qui selon les cas seraient opposeacutes Les cas de Lyrnai et de Kitanaura contreviennent de toute eacutevidence agrave cet emploi ils interdisent de faire de la mention drsquoune localiteacute le sucircr indice drsquoun statut autonome

La mention dans le stadiasme ne peut ecirctre consideacutereacutee comme un brevet de citeacute Si tel eacutetait lrsquoobjet du stadiasme on devrait drsquoailleurs srsquoeacutetonner de lrsquoabsence drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba qui du moins pour les deux premiegraveres devaient ecirctre des citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude 80 Comme on lrsquoa mis en eacutevidence preacuteceacutedemment le stadiasme est une liste drsquoitineacuteraires drsquoune part mesureacutes drsquoautre part en partie ameacutenageacutes reacutepareacutes ou construits sous la conduite des Romains les lieux de deacutepart ou drsquoarriveacutee des itineacuteraires ainsi que quelques lieux intermeacutediaires mentionneacutes au passage sont des points ou des nœuds routiers Certes la plupart drsquoentre eux sont les centres urbains de communauteacutes qui sans aucun doute avaient agrave lrsquoeacutepoque de Claude le statut de citeacute Mais ce nrsquoest assureacutement pas le cas de tous

Des deux inscriptions du pilier de Patara la deacutedicace du monument par les Lyciens (face A) inscrite en 45-46 pC nous montre les Lyciens approuvant le nouvel ordre administratif et institutionnel mis en place lors de la reacuteduction en province Ainsi le message ideacuteologique de la conquecircte eacutetait partageacute et repris agrave leur compte par les Lyciens toujours fidegraveles agrave Rome mais deacutesormais conquis Crsquoest ce qursquoillustre eacutegalement la deacutedicace contemporaine graveacutee sur lrsquoautel de Claude entre Myra et Limyra qui montre aussi lrsquoœuvre routiegravere que la conquecircte amena sans deacutelai en Lycie Centrale

Lrsquoinscription des faces B et C qui est contemporaine de ces deux deacutedicaces ou bien de peu posteacuterieure est agrave la diffeacuterence de celles-ci toute de sobrieacuteteacute la reacutedaction de son preacuteambule (l B 1-8) et la mesure originelle des distances en milles me paraissent indiquer qursquoelle eacutemane des autoriteacutes romaines Est-ce dans le mecircme sens qursquoil faut interpreacuteter lrsquoabsence apparente de Boubocircn et de Komba qui serait sans doute singuliegravere dans un texte reacutedigeacute par les Lyciens Crsquoest cependant agrave lrsquointention des Lyciens que toutes les distances furent finalement converties en stades peut-ecirctre par un reacutedacteur local Ainsi lrsquoinscription concilie-t-elle les points de vue sinon de ses reacutedacteurs et de ses lecteurs du moins assureacutement des autoriteacutes romaines et des Lyciens devenus provinciaux

Si spectaculaire que soit le pilier de Patara et riches les inscriptions qursquoil porte il faut de faccedilon judicieuse mesurer lrsquoapport du stadiasme agrave la geacuteographie historique de la Lycie impeacuteriale La deacutecouverte de ce texte a permis de notables progregraves dans notre connaissance de la toponymie lycienne et dans lrsquoidentification des localiteacutes et des vestiges archeacuteologiques On doit en revanche se garder de le surinterpreacuteter pour lrsquohistoire des voies de communication et pour la geacuteographie des citeacutes-Eacutetats et se deacutefier de lrsquoamplification rheacutetorique propre au texte comme de notre propension agrave en tirer une regravegle geacuteneacuteralisante La liste du stadiasme mentionne des localiteacutes qui ne sont pas toutes les centres urbains de citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude Entre

78 Voir notamment TAM II 830 834 et 902 Jameson 1974a 41-42 et 1974b 216 TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 212-214 Kizgut et al 2009

79 L B 34 cf supra n 680 Cf supra p 65 et n 7 Aperlai est agrave la tecircte drsquoune sympolitie au Ier s pC cf IGR III 690 et SEG 52 1452 TIB sv Boubocircn frappe

monnaie sous Auguste sur un Seacutebasteion deacutedieacute sous Neacuteron figurent deux deacutedicaces nommant le Conseil et du Peuple de Boubocircn ainsi que le gouverneur de Lycie cf TIB sv Kokkinia 2008 7-8 35-38 ndeg 6 et 9 et p 160 Komba nrsquoest pas attesteacutee comme citeacute avant Ptoleacutemeacutee (533) et une inscription du IIIe s pC TAM II 734 TIB sv

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 75

ces localiteacutes ou lieux drsquoeacutetape la liste eacutenumegravere des itineacuteraires qui existaient degraves avant cette eacutepoque tantocirct les Romains se contentegraverent drsquoen recenser la longueur mesurant ainsi tout lrsquoespace de la nouvelle province tantocirct ils ameacutenagegraverent et reacuteparegraverent des routes existantes tantocirct enfin ils construisirent des routes comme lrsquoillustre le monument sis sur la voie entre Myra et Limyra Lrsquoinscription si elle conduit agrave chercher sur le terrain les traces mateacuterielles du reacuteseau viaire qui parcourait la Lycie ne nous autorise pas agrave les dater toutes en retour de lrsquoeacutepoque de Claude Ce sont agrave lrsquoinverse les progregraves de notre connaissance archeacuteologique eacutepigraphique et numismatique qui nous autoriseront agrave mesurer plus preacuteciseacutement lrsquoeffet reacuteel de lrsquoœuvre proclameacutee par le pilier de Patara et agrave deacutenombrer plus exactement les citeacutes que comptait la Lycie pacifieacutee par Rome

Reacutefeacuterences bibliographiques

ndash Euploia La Lycie et la Carie antiques p 439 agrave 462

AbreacuteviAtions

Beazley ARV2 J D Beazley Attic Red-figure Vase-painters 2e eacutedition Oxford 1963

FdX I Fouilles de Xanthos I P Demargne Les piliers funeacuteraires Paris 1958

FdX II Fouilles de Xanthos II H Metzger Lrsquoacropole lycienne Paris 1963

FdX IV Fouilles de Xanthos IV H Metzger Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Paris 1972

FdX V Fouilles de Xanthos V P Demargne Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris 1974

HTC P Debord et E Varinlioğlu dir Les hautes terres de Carie Bordeaux 2001

IPArk G Thuumlr et H Taeuber eacuted Prozeszligrechtliche Inschriften der griechischen Poleis Arkadien (IPArk) Vienne 1994

Labraunda J Crampa eacuted Labraunda Swedish Excavations and Researches The Greek Inscriptions 13-133 Lund 1972

R ndash O P J Rhodes et R Osborne Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford 2003

Sinuri L Robert eacuted Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa I Paris 1945

Tod M N Tod eacuted A Selection of Greek Historical Inscriptions I-II 2nd ed Oxford 1946-1948

Charisteria (1930) Charisteria Alois Rzach zum achtzigsten Geburtstag dargebracht

Ancient Anatolia (1986) Ancient Anatolia Aspects of Change and Cultural Development Essays in honor of M J Mellink Madison

Catalogue of Ancient Near Eastern Seals (1966) Catalogue of Ancient Near Eastern Seals in the Ashmolean Museum I Oxford

La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens (2007) La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens de Tyr agrave Carthage catalogue de lrsquoexposition Paris Institut du monde arabe 6 novembre 2007-20 avril 2008 Paris

Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia (2006) Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Antalya

The Aegean and the Near East (1956) The Aegean and the Near East Studies presented to Hetty Goldman on the occasion of her Seventy-fifth Birthday New York

Xanthos 1998 Xanthos en Turquie de la Perse agrave Byzance Dossiers drsquoarcheacuteologie Dijon

Iasos tra VI e IV sec a C Iasos tra VI e IV sec aC Miscellanea storico-archeologica Supplemento al volume 81deg degli Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara a a 181deg 2003-2004 Ferrara

Rumscheid Fr dir (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 13 bis 15 Oktober 2005 Bonn

Piri Reis eacuted E Z Oumlkte trans V Ccedilabuk (1988) Kitab-ı Bahriye II Ankara

Agora XIII BA Sparkes amp L Talcott The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 131-2 Black and plain pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC Princeton 1970

Agora XXXIII S I Rotroff The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 33 The Hellenistic Pottery The plain wares Princeton 2006

Kerameikos XI I Scheibler Kerameikos Ergebnisse der Ausgrabungen XI Die griechische Lampen Berlin 1976

Labraunda II1 P Hellstroumlm Labraunda Swedish excavations and researches II1 Pottery of Classical and late date terracotta lamps and glass (ActaAthen-4o 521) Lund 1965

Labraunda III2 J Crampa Labraunda Swedish excavations and researches III2 The Greek inscriptions I 1-12 (Period of Olympichos) (ActaAthen-4o 531) Lund 1965

Maussolleion at

Halikarnassos 7 L Vaag V Noslashrskov amp J Lund The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramic material and other finds from selected contexts Aarhus 2002

Milet III6 A Peschlow-Bindokat Milet Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 III6 Feldforschungen im Latmos Berlin 2005

440 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

NS A Maiuri Nuova Silloge epigrafica di Rodi e Cos Florence 1925

Olynthos V D M Robinson Excavations at Olynthos V Mosaics vases and lamps of Olynthos found in 1928 and 1931 (1933)

Olynthos XIII D M Robinson Excavations at Olynthos XIII Vases found in 1934 and 1938 (1950)

BMC Caria B V Head A Catalogue of the Greek Coins in the British Museum Greek Coins of Caria Cos Rhodes amp C Londres 1897

SNG Muumlnchen H R Baldus Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen 22Heft Karien Munich 2006

SNG Tuumlbingen D Mannsperger Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Muumlnzsammlung der Universitaumlt Tuumlbingen 5Heft Karien und Lydien Munich 1994

bibliogrAphie

Abbasoğlu H et W Martini eacuted (2003) Die Akropolis von Perge Band 1 Survey und Sondagen 1994-1997 Mayence

Adak M (2004) ldquoLokalisierung von Olympos und Korykos in Ostlykienrdquo Gephyra 1 27-52

Adam J-P (1981) Lrsquoarchitecture militaire grecque Paris

Adiego I J (1994) ldquoEl nombre cario Hecatomnordquo CFC(G) ns 4 247-256

mdash (1998) ldquoDie neue Bilingue von Kaunos und das Problem des karischen Alphabetsrdquo in Bluumlmel et al 1998 57-79

mdash (2000) ldquoLa inscripcioacuten greco-caria de los Hecatoacutemnides en el santuario de Sinurirdquo Kadmos 39 133-157

mdash (2007) The Carian Language With an appendix by K Konuk Leyde-Boston

mdash (2010) ldquoRecent Developments in the Carian Deciphermentrdquo in van Bremen amp Carbon 2010 147-176

mdash (2013) ldquoCarian Identity and Carian Languagerdquo in Henry 2013 15-20

Adiego I J P Debord et E Varinlioğlu (2005) ldquoLa stegravele caro-grecque drsquoHyllarima (Carie)rdquo REA 107 601-653

Ager S L (1996) Interstate Arbitrations in the Greek World 337-90 BC Berkeley

Akarca A (1952) ldquoMylasarsquoda Hellenistik bir Mezarrdquo Belleten 16 367-405

mdash (1959) Les monnaies grecques de Mylasa Bibliothegraveque de lrsquoInstitut Franccedilais drsquoArcheacuteologie drsquoIstanbul I Paris

mdash (1971) ldquoBeccedilinrdquo Belleten 25 3-37

Aringkerstad T (2000-2001) ldquoHellenistic-Roman Chamber Tombs at Milas Swedish Excavations 1938rdquo Opuscula Atheniensia 25-26 9-24

Aksakal A H (2003) Manisarsquonın Bilinmeyen Değerleri Manisa

Aktaş Ş (2009) ldquoStadiumrdquo in Işık 2009 358-359

Akurgal E (1941) Griechische Reliefs des VI Jahrhunderts aus Lykien Berlin

mdash (1961) Die Kunst Anatoliens von Homer bis Alexander Berlin

mdash (1993) Anadolu Uygarlıkları Ankara

Alston R et O van Nijf eacuted (2008) Feeding the Ancient Greek City Londres

Andersen S (2007) The Tylos Period Burials in Bahrain Volume I The Glass and Pottery Vessels Aarhus

Anderson-Stojanović V R (1987) ldquoThe Chronology and Function of Ceramic Unguentariardquo AJA 91 105-122

mdash (1992) Stobi The Hellenistic and Roman Pottery Princeton

Andrewes A (1938) ldquoEunomiardquo CQ 32 89-102

Andrianou D (2006) ldquoChairs Beds and Tables Evidence for Furnished Interiors in Hellenistic Greecerdquo Hesperia 75 219-266

Angeli Bertinelli M G et A Donati eacuted (2010) Cittagrave e territorio La Liguria e il mondo antico Atti del IV incontro internazionale di storia antica Gecircnes

Arık O (2007) ldquoOn the Ceramics found in the Preliminary Phase of the Peccedilin Excavationrdquo in Boumlhlendorf-Arslan et al 2007 523-530

Armstrong D et J J Walsh (1986) ldquoSIG 593 The letter of Flamininus to Chyretiaerdquo CPh 81 32-46

Arqueacute M-C S Lemaicirctre et S Y Waksman (2012) ldquoLes ceacuteramiques de cuisson en Lycie romaine essai de deacutefinition des faciegraves morphologiques et drsquoapprovisionnement en Meacutediterraneacutee orientalerdquo in Batigne-Vallet 2012 141-153

Arthur P (2007) ldquoPots and boundaries On cultural and economic areas between Late Antiquity and early Middle Agesrdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 15-27

Asheri D (1966) Distribuzioni di terra nellrsquoantica Grecia Turin

Ashmole B (1951) ldquoDemeter of Cnidusrdquo JHS 1951 13-28

Ashton G (1995) Ancient Megisti The Forgotten Kastellorizo Nedlands WA

Ashton R H J et A R Meadows (2008) ldquoThe Letoon Deposit Lycian League Coinage Rhodian Plinthophori and Pseudo-Rhodian Drachms from Haliartos (yet again) and Asia Minorrdquo NC 168 111-134

Aybek S et A K Oumlz eacuted (2010) Metropolis Ionia II The Land of the Crossroads Essays in Honour of Recep Mericcedil Istanbul

Aydaş M (2006) ldquoGladiatorial Inscriptions from Stratoniceia in Cariardquo EA 39 105-110

Aydınoğlu Uuml et A K Şenol eacuted (2010) Olive Oil And Wine Production in Anatolia during Antiquity Symposium Proceedings Istanbul

Babelon E (1907) Traiteacute des monnaies grecques et romaines II Description historique Tome 1 Comprenant les monnaies grecques depuis les origines jusqursquoaux guerres meacutediques Paris

Badie A S Lemaicirctre et J-C Moretti (2004) ldquoLe theacuteacirctre du Leacutetocircon de Xanthos Eacutetat des recherches en 1999rdquo Anatolia Antiqua 12 145-186

Bailey D M (1988) A Catalogue of the Lamps in the British Museum III Roman Provincial Lamps Londres

Balandier Cl (2002) ldquoLa deacutefense des territoires agrave Chypre de lrsquoeacutepoque archaiumlque aux invasions arabesrdquo DHA 281 175-206

mdash (2010a) Les fortifications au service de lrsquohistoire histoire de la deacutefense de Chypre de lrsquoeacutepoque chypro-archaiumlque aux invasions arabes Paris

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 441

mdash (agrave paraicirctre) La deacutefense de la Palestine aux peacuteriodes acheacutemeacutenide et helleacutenistique Eacutetude historique et archeacuteologique

Baldıran A (1990) Stratonikeia Nekropol Buluntuları thegravese ineacutedite Konya

mdash (1999) ldquoStratonikeiarsquodan Unguentariumlarrdquo Selccediluk Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi 4 Konya 335-356

Balot R K (2009) ldquoThe Virtue Politics of Democratic Athensrdquo in Salkever 2009 271-299

Bammer A (1968-1971) ldquoBeitraumlge zur ephesischen Architektur I Zum Eckkapitell eines Ringhallentempelsrdquo OumlJh 49 1-22

mdash (1974) ldquoZu den Kapitellen des Altares von Pergamonrdquo FuB 16 183-190

mdash (2007) ldquoLrsquoArchitecture helleacutenistique en Asie Mineure et ses concepts reacutetrospectifs et anticipantsrdquo in Images et moderniteacute helleacutenistiques Appropriation et repreacutesentation du monde drsquoAlexandre agrave Ceacutesar Rome 91-101

Baran A (2004) ldquoBeccedilin Zeus Karios () Tapınağırdquo I ve II Arkeolojik Araştırmaları Sempozyumu Ankara 19-38

mdash (2009) ldquoKarian Architecture before the Hekatomnidsrdquo in Rumscheid 2009 291-313

Barnett R D (1957) The Nimrud Ivories Londres

mdash (1980) ldquoA Winged Goddess of Wine on an Electrum Plaquerdquo AS 30 169-178

Başaran C A Yalccedilın et M Tombul (1998) ldquo1995 Yılı Skepsis Aşağı Kent ve Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo VIII MKKS (7-9 Nisan 1997 Kuşadası) Ankara 551-585

Batigne-Vallet C eacuted (2012) Les ceacuteramiques communes comprises dans leur contexte reacutegional Faciegraves de consommation et mode drsquoapprovisionnement Actes de la table ronde organiseacutee agrave Lyon les 2 et 3 feacutevrier 2009 Lyon

Bats M (1993) ldquoLa vaisselle culinaire comme marqueur culturel lrsquoexemple de la Gaule meacuteridionale et de la Grande-Gregravece (ive-ier s av J-C)rdquo Terre cuite et socieacuteteacute la ceacuteramique document technique eacuteconomique culturel XIVe Rencontre internationale drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire drsquoAntibes Actes des rencontres 21-22-23 octobre 1993 Juan-les-Pins 407-425

Baughan E P (2004) Anatolian Funerary Klinai Tradition and Identity Thegravese PhD University of California Berkeley

Bean G E et J M Cook (1955) ldquoThe Halicarnassus Peninsulardquo ABSA 50 56-170

mdash (1957) ldquoThe Carian Coast IIIrdquo ABSA 52 58-146

Bellinger A R et P Grierson (1973) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbartion Oaks Collection and in the Whittemone Collection Vol I Washington

Bencivenni A (2003) Progetti di riforme costituzionali nelle epigrafi greche dei secoli IV-II aC Bologne

Benter M (2009) ldquoHydas eine befestigte Houmlhensiedlung auf der Bozburun-Halbinselrdquo in Rumscheid 2009 481ndash501

Berg W (1979) ldquoHecate Greek or lsquoAnatolianrsquo rdquo Numen 21 128-140

Berg Brise M (2004) ldquoHellenistic and Early Roman Pottery from Halikarnassosrdquo in Isager amp Pedersen 2004 177-189

Berges D (2006) Knidos Beitraumlge zur Geschichte der archaischen Stadt Mayence

Berns C et H von Hesberg eacuted (2002) Patris und Imperium Kulturelle und politische Identitaumlt in den Staumldten in den

roumlmischen Provinzen Kleinasiens in der fruumlhen Kaiserzeit Kolloquium Koumlln November 1998 Cologne

Berti F (1993) Iasos di Caria Arslantepe Hierapolis Iasos Kyme Scavi archaeologici Italiani in Turchia Venise 189-249

mdash (2004) ldquoAppunti per lo studio dei vasi attici a figure rosse di Iasosrsquo in Iasos tra VI e IV sec aC 101-117

mdash (2005) ldquoDigressioni su alcune anfore panatenaiche offerte votive e culti nellrsquoagora di Iasosrdquo in Pierobon Benoit 2005 116-129

Berti F et C Franco (2006) ldquoNote su frammenti di ceramica attica con graffitirdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 21-28

Berti F et V Graziano (1994) Iasos Catane

Berti F et L Innocente (1998) ldquoDue nuovi graffiti in alfabeto cario da Iasosrdquo in Bluumlmel et al 1998 137-142

mdash (2005) ldquoGraffito cario su piede di coppa atticardquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 11 20-21

Berti F R Fabiani Z Kızıltan et M Nafissi eacuted (2010) Wandering Marbles of Iasos at the Istanbul Archaeological Museum Istanbul

Bessac J-Cl (1993) Lrsquooutillage traditionnel du tailleur de pierre De lrsquoAntiquiteacute agrave nos jours Paris

Beyer D (1997) ldquoEmar et Ougarit reacuteflexions sur la glyptique de deux villes de Syrie du Nord vers la fin de lrsquoacircge du bronzerdquo in Caubet 1997 171-183

Biagi S (2008) ldquoLe stadiasmos de Patara et la deacutefinition de lrsquoespace romain dans la nouvelle province de Lycie-Pamphylierdquo Res Antiquae 5 299-307

Bianco E (2000) ldquoChabrias Atheniensisrdquo RSA 30 47-72

Bilde PG V Noslashrskov et P Pedersen eacuted (1999) Hvad fandt vi Aarhus

Bilgin A R Dinccedil et M Oumlnder (1996) ldquoLydiarsquodaki iki Tuumlmuumlluumlsrsquode Temizlik Kazısı Ccedilalışmalarırdquo ADerg 4 207-222

Bingoumll O (19761977) ldquoDie Dachziegel von Bayrakli (Alt-Smyrna)rdquo Anadolu 20 19761977 63-81

mdash (1980) Das ionische Normalkapitell in hellenistischer und roumlmischer Zeit in Kleinasien IstMitt Beiheft 20 Tubingen

Birley A R (2005) The Roman Government of Britain Oxford

Blaise F (2006) ldquoPoetics and Politics Tradition re-worked in Solonrsquos Eunomia [Poem 4]rdquo in Blok amp Lardinois 2006 114-133

Blok J H et A P M H Lardinois eacuted (2006) Solon of Athens New Historical and Philological Approaches Leyde

Blondeacute F (2007) Les ceacuteramiques drsquousage quotidien agrave Thasos au IVe siegravecle avant J-C Eacutetudes Thasiennes XX Paris

Blum H B Faist P Pfaumllzner et A-M Wittke eacuted (2002) Bruumlckenland Anatolien Ursachen Extensitaumlt und Modi des Kulturaustausches zwischen Anatolien und seinen Nachbarn Tuumlbingen

Bluumlmel W (1990) ldquoZwei neue Inschriften aus Mylasa aus der Zeit des Maussollos rdquo EA 16 29-43

mdash (1991) Die Inschriften der Rhodischen Peraia IK 38 Bonn

mdash (1992a) Die Inschriften von Knidos I IK 41 Bonn

mdash (1992b) ldquoEinheimische Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo EA 20 7-34

442 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1993) ldquoSGDI 5727 (Halikarnassos) eine Revisionrdquo Kadmos 32 1-18

mdash (1994a) ldquoTwo New Inscriptions from the Cnidian Peninsula Proxeny Decree for Epameinondas and a Funeral Epigramrdquo EA 23 157-159

mdash (1994b) ldquoUumlber die chronologische und geographische Verteilung einheimischer Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo in Giannotta et al 1994 65-86

mdash (1995) ldquoInschriften aus Karien Irdquo EA 25 35-64

mdash (2002) ldquoNeue Fragmente der Pachturkunden aus Amosrdquo EA 34 107-111

mdash (2004) ldquoNeue Inschriften aus Karien II Mylasa und Umgebungrdquo EA 37 1-43

Bluumlmel W et A Kızıl (2004) ldquoEine neue karische Inschrift aus der Region von Mylasardquo Kadmos 43 131-138

Bluumlmel W P Frei et Chr Marek eacuted (1998) Colloquium Caricum Akten der internationalen Tagung uumlber die karisch-griechische Bilingue von Kaunos 3110-1111997 in Feusisberg bei Zuumlrich Kadmos 37 57-79

Boardman J et G Buchner (1966) ldquoSeals from Ischia and the Lyre-Player Grouprdquo JDAI 81 1-62

Boardman J (1967) Excavations in Chios 1952-1955 Greek Emporio Londres

mdash (1968) Archaic Greek Gems Schools and Artists in the Sixth and Early Fifth Centuries BC Londres

mdash (1970) Greek Gems and Finger Rings Londres

mdash (1990) ldquoThe Lyre Player Group of Seals an Encorerdquo AA 1 1-17

mdash (2000) Persia and the West An Archaeological Investigation of the Genesis of Achaemenid Art Londres

mdash (2003) Die Perser und der Westen Mayence

Bockisch G (1969) ldquoDie Karer und ihre Dynastenrdquo Klio 51 117-75

Boedeker D (1983) ldquoHecate a Transfunctional Goddessrdquo TAPhA 113 79-93

Boumlhlendorf-Aslan B A O Uysal et J Witte-Ott eacuted (2007) Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeology Contexts Proceedings of the First International Symposium on Late Antique Byzantine Seljuk and Ottoman pottery and tiles in archaeological context Ccedilanakkale 1-3 June 2005 Byzas 7 Istanbul

Bonifay M et J-C Treacuteglia eacuted (2007) LRCW2 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1662 (I)

Borchhardt J (19691970) ldquoEin Totengericht in Lykien Zum Grabmal des χntildetabura in Limyrardquo IstMitt 19-20 187-222

mdash (1975) Myra eine lykische Metropole in antiker und byzantinischer Zeit Istanbuler Forschungen Band 30 Berlin

mdash (1991) ldquoEin Ptolemaion in Limyrardquo RA 309-322

mdash (1993) Die Steine von Zẽmuri Archaumlologische Forschungen an den Verborgenen Wassern von Limyra Vienne

mdash (1990a) ldquoKunst in Lykienrdquo in Borchhardt et al 1990 45-49

mdash (1990b) ldquoDas Heroon von Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 75-78

Borchhardt J et G Dobesch eacuted (1993) Akten des II Internationalen Lykien-Symposium Vienna 6-12 mai 1990 Vienne

Borchhardt J H Eigner M Pesditschek et P Ruggendorfer eacuted (1997-1999) ldquoArchaumlologisch-sprachwissenschaftliches Corpus der Denkmaumller mit lykischer Schriftrdquo Anzeiger OumlAW phil-hist Kl 1342 Vienne 11-96

Borchhardt J R Jacobek et A Dinstl eacuted (1990) Goumltter Heroen Herrscher in Lykien Munich

Borchhardt J G Neumann et K Schulz (2003) ldquoTuminehiTymnessosrdquo Adalya 6 21-89

Borchhardt J et S Şişmanoğlu (1999) ldquoDas Diptychon von TubureTyberissosrdquo in Scherrer et al 1999 275-297

Borchhardt J et G Stanzl (1990) ldquoEin hellenistischer Bau des Herrscherkultes Das Ptolemaion in Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 79-84

Borza E N et O Palagia (2007) ldquoThe Chronology of the Macedonian Royal Tombs at Verginardquo JdI 122 81-124

Bousquet J (1992) ldquoLes inscriptions du Leacutetocircon en lrsquohonneur drsquoArbinas et lrsquoeacutepigramme grecque de la stegravele de Xanthos Lrsquoinscription bilingue de Deacutemokleidegraves et les inscriptions lyciennes unilinguesrdquo in Fouilles de Xanthos IX1 Paris 155-199

Bowden W L Lavan et C Machado eacuted (2004) Recent Research on the Late Antique Courtryside Leyde-Boston

Bowersock G W (1983) Roman Arabia New York

Boyd Th D (1978) ldquoThe Arch and the Vault in Greek Architecturerdquo AJA 82 83-100

Boysal Y (1970) ldquoTurgut Kazısı 1969 Yılı Raporurdquo Anadolu 12 63-78

mdash (1998) ldquo1996 Yılı Stratonikeia Ccedilalışmalarırdquo KST 19-2 153-160

Boysal Y et M Kadıoğlu (1999) ldquo1997 Yılı Stratonikeia Nekropol Ccedilalışmalarırdquo KST 20-2 215-228

Bracke H (1993) ldquoPisidia in Hellenistic times (334-325 BC)rdquo in Waelkens 1993 15-35

Brandt B V Gassner et S Ladstaumltter eacuted (2005) Synergia Festschrift fuumlr Friedrich Krinzinger II Vienne

Bresson A (1991) Recueil des inscriptions de la Peacutereacutee rhodienne Paris-Besanccedilon

mdash (2007a) ldquoUnity Diversity and Conflict in Hellenistic Lyciardquo in Elton amp Reger 2007 73-79

mdash (2007b) ldquoLes Cariens ou la mauvaise conscience du barbarerdquo in Urso 2007 209-228

Bresson A P Brun et E Varinlioğlu (2001) ldquoLes Inscriptions Grecques et Latinesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 81-305

Bresson A P Brun R Descat et K Konuk (2005) ldquoUn deacutecret honorifique des Kodapeis (Carie du Sud)rdquo REA 107 69-81

Bresson A et R Descat eacuted (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au IIe s aC Bordeaux

Bresson A D Rousset et J-M Carbon (2007) ldquoLes estampages du fonds Louis Robertrdquo CRAI 2 643-660

Briant P (1992) Darius les Perses et lrsquoEmpire Paris

mdash (1996) Histoire de lrsquoempire perse Paris

Brijder H A G eacuted (1984) Ancient Greek and Related Pottery Proceedings of the International Vase Symposium in Amsterdam 12-15 Avril 1984 Amsterdam

Broneer O (1930) Corinth IV Terracotta Lamps Athegravenes

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 443

Bruer S G et M Kunze (2010) Der Stadtplan von Patara und Beobachtungen zu den Stadtmauern Patara I 1 Istanbul

Brun P (1994) ldquoLes fortifications drsquoHyllarima Philon de Byzance et Pleistarchosrdquo in Debord amp Descat 1994 193-204

mdash (2001) ldquoLes sites archeacuteologiquesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 23-75

mdash (2007a) ldquoLa Carie et les Cariens vus depuis Athegravenes au Ve siegraveclerdquo in Brun 2007b 13-32

mdash eacuted (2007b) Scripta Anatolica Hommages agrave Pierre Debord Bordeaux

Bruneau Ph (1970a) Recherches sur les cultes de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Paris

mdash (1970b) ldquoTombes drsquoArgosrdquo BCH 94 437-531

mdash (1970c) Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la maison des Comeacutediens La vaisselle Paris

Bruns-Oumlzgan Chr (1987) Lykische Grabreliefs des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Tuumlbingen

mdash (2002) ldquoEine fruumlhkaiserzeitliche Stoa in Knidos und ihre Funderdquo in Berns amp Hesberg 2002 247-256

mdash (2004) Knidos A Guide to the Ancient Site Konya

mdash (2005) ldquoAttische Bildhauer in Knidosrdquo in Strocka 2005 179-191

Bryce T R (1986) The Lycians I The Lycians in Literary and Epigraphic Sources Copenhague

Buchholz H G (1978) ldquoTamassos Zypern 1974-1976 3 Berichtrdquo AA 155-230

Buckler J (1980) The Theban Hegemony 371-362 BC Cambridge-Londres

mdash (1998) ldquoEpameinondas and the new inscription fron Knidosrdquo Mnemosyne s IV 51 192-205

mdash (2003) Aegean Greece in the Fourth Century BC Leyde-Boston

Buraselis K (2008) ldquoThe Problem of the Ptolemaic Sibling Marriage A Case of Dynastic Acculturationrdquo in McKechnie amp Guillaume 2008 291-302

Burkert W (1992) The Orientalizing Revolution Cambridge

mdash (2001) ldquoLa religione greca allrsquoombra dellrsquoOriente i livelli dei contatti e degli influssi rdquo in Ribicini et al 2001 21-30

Burn L (2004) Hellenistic Art From Alexander the Great to Augustus Los Angeles

Buschor E (1950) Maussollos und Alexander Munich

Buschmann K (1992) ldquoHızırlık bei Fethiye das altlykische Telebehirdquo AST 10 429-438

Buumlyuumlkyoumlruumlk F et C Tibet (1999-2000) ldquo1998-1999 Yılı Antalya Doğu Nekropoluuml Kurtarma Kazılarırdquo Adalya 4 115-171

Cahn H A (1970) Knidos Die Muumlnzen des sechsten und fuumlnften Jahrhunderts v Chr Berlin

Canciani F et F W von Hase (1979) La tomba Bernardini di Palestrina Rome

Cannadine D et S Price eacuted (1987) Rituals of Royalty Power and Ceremonial in Traditional Societies Cambridge

Caputo V eacuted (2008) Iasos in Etagrave Romana Miscellanea storico-archeologica Suppl au vol 83-84 de Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Ferrare

Cargill J (1981) The Second Athenian League Empire or Free Alliance Berkeley-Los Angeles-Londres

Carney E D (2005) ldquoWomen and Dunasteia in Cariardquo AJPh 126 65-91

Carubba O (1993) ldquoDynasten und Staumldte Sprachliche und sonstige Bemerkungen zu den Namen auf den lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 11-25

Carstens A M (1999a) Death Matters Funerary Architecture on the Halikarnassos Peninsula Thegravese Copenhague

mdash (1999b) ldquoSepulchral Architecture on the Halicarnassos Peninsulardquo in Proceedings of the XVth International Congress of Classical Archaeology Amsterdam July 12-17 1998 109-111

mdash (2002) ldquoTomb Cult on the Halikarnassos Peninsulardquo AJA 106 391-409

mdash (2006) ldquoCypriot chamber tombsrdquo in Wriedt Soslashrensen amp Winther Jacobsen 2006 125-179

mdash (2008) ldquoTombs of the Halikarnassos Peninsula ndash the Late Bronze and Early Iron Agerdquo in Pedersen 2008 52-118

mdash (2009) Karia and the Hekatomnids The Creation of a Dynasty Oxford

mdash (2013) ldquoDivine Kingship at the City Centrerdquo in Henry 2013

mdash (agrave paraicirctre) ldquoBridging the boundary the sacrificial deposit of the Maussolleion of Halikarnassos and its symbolic languagerdquo in Draycott C et M Stamatopoulou eacuted Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Carte geacuteologique de Turquie (1963) feuillet Konya 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964a) feuillet Denizli 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964b) feuillet Izmir 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1997) feuillets Fethiye L8 L9 M8 M9 et Antalya L10 M10-M11 1100000e Maden Tetkik ve Arama genel muumlduumlrluumlğuuml Ankara

Carter J C (1970) ldquoRelief Sculptures from the Necropolis of Tarantordquo AJA 74 125-137

Cataldi S eacuted (2004) Poleis e Politeiai Atti del Convegno Internazionale di Storia Greca (Torino 2002) Alexandrie

Caubet A eacuted (1997) De Chypre agrave la Bactriane Les sceaux du Proche-Orient ancien Actes du colloque international Museacutee du Louvre 18 mars 1995 Paris

mdash (1998) Lrsquoart des modeleurs drsquoargile Antiquiteacutes de Chypre Coroplastique 2 Paris

Cavalier L (2005) Architecture romaine drsquoAsie Mineure Les monuments de Xanthos et leur ornementation Bordeaux

mdash (2006) ldquoObservations sur lrsquoarchitecture de Xanthos agrave lrsquoeacutepoque archaiumlquerdquo REA 108 327-354

mdash (2007) ldquoHorrea drsquoAndriakegrave et Patara un nouveau type drsquoeacutedifice fonctionnel en Lycie agrave lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo REA 109 51-65

mdash (2012) ldquoDeux nouveaux temples agrave Limyra rdquo in Seyer 2012 133-139

Ccedilevik N (2008) ldquoNortheast Lycia The New Evidence - Results from the Past Ten Years from the Bey Mountains Surface Surveysrdquo Adalya 11 189-233

Ccedilevik N B Varkıvanccedil et E Akyuumlrek eacuted (2005) Trebenna tarihi arkeolojisi ve doğası Trebenna its history archaeology and natural environment Istanbul

444 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Ccedilevik N et I Pimouguet-Peacutedarros (2010) ldquoFortifications et systegraveme deacutefensif de Myra Recherches 2009rdquo Anatolia Antiqua 18 243-275

Chambers M A (1955) ldquoThe Twelve Gods at Cosrdquo HThR 48 153-154

Chantraine P (1999) Dictionnaire eacutetymologique de la langue grecque Paris

Chapoutier F (1934) Les Dioscures au service drsquoune deacuteesse Paris

Chiekova D (2008) Cultes et vie religieuse dans les citeacutes du Pont Gauche (VIIe ndash Ier s avant J C) Berne

Childs W A P et P Demargne (1989) Le monument des Neacutereacuteides Le decor sculpteacute Fouilles de Xanthos VIII Paris

Choisy A (1876) ldquoNote sur les Tombeaux Lydiens de Sardesrdquo RA 32 73-81

Ccedililingiroğlu A (1997) Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı Izmir

Cimok F (2000) Antioch Mosaics Istanbul

Civelek A (2001) Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Doumlnemi Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

Clay J (1984) ldquoThe Hecate of the Theogonyrdquo GRBS 25 27-38

Colas-Rannou F (2009) ldquoImages et socieacuteteacute en Lycie au VIe siegravecle avant J-C le pilier drsquoIsinda et son programme iconographiquerdquo REA 111 453-474

mdash (agrave paraicirctre) ldquoDrsquoune mixiteacute agrave une identiteacute les Lyciens et leurs imagesrdquo in Ziche (agrave paraicirctre)

Colvin S eacuted (2004) The Greco-Roman East Cambridge

Ccedilokay-Kepccedile S (2006) The Karaccedilallı Necropolis near Antalya Adalya Suppl series 4 Antalya

Cook J M (1961) ldquoSome Sites of the Milesian Territoryrdquo ABSA 56 90-101

mdash (1965) ldquoOld-Smyrna Fourth-Century Black Glazerdquo ABSA 60 143-153

Cook J M et W H Plommer (1966) The Sanctuary of Hemithea at Kastabos Cambridge

Corbett P E (1955) ldquoPalmette Stamps from an Attic Black-glaze Workshoprdquo Hesperia 24 172-186

Corso A (2007) ldquoThe cult and political background of the Knidian Aphroditerdquo in Proceedings of the Danish Institute at Athens V Athegravenes 173-197

Corsten Th (2007a) ldquoKibyratis in Antiquityrdquo Anatolian Archaeology 13 18-19

mdash (2007b) ldquoKibyra und Lykienrdquo in Schuler 2007 175-181

mdash (2008) ldquoResearch in the Kibyratis in 2006 and 2007rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas 6 112-116

mdash (2009) ldquoZwei Inschriften zur fruumlhen Geschichte von Kibyrardquo in Tekin 2009 91-98

Ccediloumlrtuumlk U (2004) Kuzey Karia Akccedilay Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması thegravese MA Muğla

mdash (2008) ldquoKuzey Karia Akccedilay (Harpasos) Vadisi Mezar Mimarisi Hakkında Bir Araştırmardquo Anadolu (Anatolia) ns 2 37-60

Costabile F (1997) LrsquoArchitettura samia in Occidente Soveria Manelli

Coulton J J (1982) ldquoTermessians at Oinoandardquo AS 32 115-131

mdash (1994) ldquoThe Fortifications of Balbourardquo REA 96 327-335

mdash (1998) ldquoHighland Cities in South-West Turkey The Oinoanda and Balboura Surveysrdquo in Matthews 1998 227-236

Coupel P et P Demargne (1969) Le Monument des Neacutereacuteides LrsquoArchitecture Texte et Planches photographiques Fouilles de Xanthos III Paris

Crowther Ch V (1993) ldquoForeign Judges in Seleucid Citiesrdquo JAC 8 57-61

mdash (1995) ldquoIasos in the Second Century BC III Foreign Judges from Prienerdquo BICS 40 91-136

mdash (1999) ldquoAus der Arbeit der lsquoInscriptiones Graecaersquo IV Koan Decrees for Foreign Judgesrdquo Chiron 39 251-320

Curti F et A Parrini (agrave paraicirctre) ldquoIasos importazioni di ceramica attica a figure rosse nel V nel IV sec a Crdquo

Culasso Gastaldi E (2003) ldquoUn decreto ateniese di prossenia per tre individui di Iasos (IG II2 3 + 165)rdquo ZPE 142 109-118

mdash (2004) Le prossenie ateniesi del IV secolo aC Gli onorati asiatici Alexandrie

Davesne A et F Laroche-Traunecker (1998) Le site de Meydancıkkale Recherches entreprises sous la direction drsquoEmmanuel Laroche (1971-1982) Paris

Davies J K (1969) ldquoThe Date of IG II2 1609rdquo Historia 18 309-333

Debord P (1969) ldquoSur les inscriptions de la peacuteriode drsquoOlympichos agrave Labraundardquo REA 71 383-389

mdash (1982) Aspects sociaux et eacuteconomiques de la vie religieuse dans lrsquoAnatolie greacuteco-romaine Leyde

mdash (1994) ldquoEssai sur la geacuteographie historique de la reacutegion de Stratoniceacuteerdquo in Mactoux amp Geacuteny 1994 107-121

mdash (1999) LrsquoAsie Mineure au IVe siegravecle (412-323 aC) Pouvoirs et jeux politiques Bordeaux

mdash (2003) ldquoCiteacute grecque-village carien Des usages du mot koinonrdquo Studi ellenistici 2003 115-180

mdash (2008) ldquoApollon en Carierdquo in Şahin 2008 57-67

mdash (2009) ldquoPeut-on deacutefinir un pantheacuteon carien rdquo in Rumscheid 2009 251-266

Debord P et R Descat eacuted (1994) Fortifications et deacutefense du territoire en Asie Mineure occidentale et meacuteridionale Table-ronde Istanbul 20-27 mai 1993 REA 96

Debord P et E Varinlioğlu eacuted (2001) Les Hautes Terres de Carie Bordeaux

mdash eacuted (2011) Citeacutes de Carie Harpasa Bargasa Orthosia dans lrsquoAntiquiteacute Rennes

Dedeoğlu H (2003) The Lydians and Sardis Izmir

Dedeoğlu H et H Malay (1994) ldquoKuzey Lydiarsquoda Geccedil Hellenistik Bir Mezarrdquo Arkeoloji Dergisi 2 Izmir 129-135

Delemen I (2007) The Achaemenid Impact on Local Populations and Culture in Anatolia (6th-4th centuries BC) Papers Presented at the International Workshop Istanbul 20-21 May 2005 Istanbul

De Ligt L eacuted (2004) Roman Rule and Civic Life Local and Regional Perspectives Leyde

Delrieux F (2001) ldquoIasos agrave la fin du IVe siegravecle aC Les monnaies aux fruits de mer des fils de Theacuteodotos au versement de lrsquoekklesiastikonrdquo REG 114 160-189

mdash (2008) ldquoLe deacutecret drsquoIasos en lrsquohonneur des fils de Peldeacutemis agrave lrsquoeacutepoque classiquerdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 14 33-36

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 445

Deltour-Leacutevie Cl (1982) Les piliers funeacuteraires de Lycie Louvain-la-Neuve

Dellbruumlck R (1912) Hellenistische Bauten in Latium II Strasbourg

Demargne P (1974) Tombes-maisons Tombes rupestres et sarcophages Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1990) ldquoDas Nereiden-Monument von Xanthosrdquo in Borchhardt et al 1990 65-69

Demirer Uuml (1998) ldquo1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısırdquo MKKS (7 ndash 9 Nisan Kuşadası 1997) Ankara 25-41

Demirtaş M B (2007) Technical and Workmanship Features of the Temple of Artemis at Magnesia thegravese ineacutedite

mdash (2010) ldquoKaria-Ionia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağırdquo in Aybek amp Oumlz 2010 105-113

De Polignac F (2005) ldquoUsages de lrsquoeacutecriture dans les sanctuaires du haut archaiumlsmerdquo Kernos Suppl 15 13-25

Descat R (1994) ldquoLes forteresses de Theacutera et de Kallipolisrdquo in Debord amp Descat 1994 205-214

mdash (1994) ldquoLa geacuteographie dans les listes des tributs attiques Lepsimandos et Kasocirclaba en Carierdquo ZPE 104 61ndash68

mdash (1998) ldquoLa carriegravere drsquoEupoleacutemos strategravege maceacutedonien en Asie Mineurerdquo REA 100 167-190

Des Courtils J (1994) ldquoNouvelles donneacutees sur le rempart de Xanthosrdquo in Debord amp Descat 1994 285-298

mdash (1995) ldquoUn nouveau bas-relief archaiumlque de Xanthosrdquo RA 2 337-364

mdash (2003) Guide de Xanthos et du Leacutetocircon Istanbul

mdash (2001) ldquoXanthos et le Leacutetocircon au IIe s aCrdquo in Bresson amp Descat 2001 213-224

mdash (2006) ldquoNouvelles deacutecouvertes agrave Xanthosrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 145-152

mdash (2007) ldquoIntroduction La Lycie dans lrsquohistoirerdquo in Lemaicirctre 2007a 11-23

Des Courtils J et D Laroche (2004) Xanthos et le Leacutetocircon rapport sur la campagne de 2003 Anatolia Antiqua 12

Des Courtils J et A Pariente (1991) ldquoProblegravemes topographiques et religieux agrave lrsquoHerakleion de Thasosrdquo in Le Dinahet amp Eacutetienne 1991 67-84

Demargne P (1974) Fouilles de Xanthos V Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris

Devambez P et E Haspels (1959) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Architecture et ceacuteramique II Paris

DeVries K (1997) ldquoThe Attic Pottery from Gordionrdquo in Oakley et al 1997 447-455

Diehl Ch et G Cousin (1886) ldquoVilles inconnues du Golfe Ceacuteramiquerdquo BCH 10 428-30

Dignas B (2007) ldquoPorter la couronne drsquoun dieu titre civique charge religieuse pouvoir ou fardeau rdquo Kernos 20 173-187

Diler A (1997a) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması-1995rdquo AST 14 189-206

mdash (1997b) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması ndash 1996rdquo AST 15 409-422

mdash (2002) ldquoThe Northern Rock Necropolis of Caunusrdquo in Studien zum antiken Kleinasien V Asia Minor Studien 44 63-95

mdash (2008) ldquoBodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri Pedasa Mylasa Damlıboğaz (Hydai) Kedreai (Sediradası) Kissebuumlkuuml

(Anastasioupolis) ve Mobolla Kalesi Yuumlzey Araştırmaları 2004-2005rdquo AST 24 479-500

Diler A U Aydınoğlu et A K Şenol eacuted (2010) ldquoOlive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Kariardquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

Dinccedil R (1993) Lydia Tuumlmuumlluumlsleri (thegravese ineacutedite) Izmir

Dinccedil R et M Oumlnder (1992) ldquoKayapınarı-Hamamtepe Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 3 31-51

Dinsmoor W B (1950) The Architecture of ancient Greece Londres-New York-Toronto-Sydney

Domingo Gygax M (2001) Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit Bonn

Donati L (2007) ldquoLa ceramica grigia arcaica di Iasosrdquo Rassegna di Archeologia 14 224-236

Dornisch W (1992) Die griechischen Bogentore Zur Entstehung und Verbreitung des griechischen Keilsteingewoumllbes Europaumlische Hochschulschriften Reihe 28 Kunstgeschichte Band 83 Francfort-Berlin

Doumlrtluumlk K B Varkıvanccedil T Kahya J des Courtils M Doğan-Alparslan et R Boyraz (2006) III Likya Sempozyumu The IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Proceedings Antalya

Dotterweich Uuml (1999) Unguentarien mit kuppefoumlrmiger Muumlndung aus Knidos Knidos-Studien Band I Francfort

Draycott C et M Stamatopoulou eacuted (agrave paraicirctre) Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Drew-Bear Th (1999) Phrygian votive Steles Ankara

Dumeacutezil G (2003) ldquoLa triple Heacutecaterdquo (1982) in Dumeacutezil 2003

mdash (2003) Esquisses de mythologie Paris

Dunand Ch et P Leacutevecircque eacuted (1975) Les syncreacutetismes dans les religions de lrsquoAntiquiteacute Leyde

Duumlndar E (2008) Patara Unguentariumları Istanbul

Duumlring B (2011) The Prehistory of Asia Minor From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies Cambridge

Durm J (1910) Die Baukunst der Griechen Handbuch der Architektur I-II Leipzig

Dusinberre E R M (1997) ldquoImperial style and constructed identity a lsquoGraeco-Persianrsquo cylinder seal from Sardisrdquo Ars Orientalis 27 99-129

mdash (2003) Aspects of Empire in Achaemenid Sardis Cambridge

Dyggve E F Poulsen et K Rhomaios (1934) Das Heroon von Kalydon Copenhague

Eck W (2004) ldquoStraszligen und ihre Denkmaumllerrdquo in Frei-Stolba 2004 17-39

mdash (2008) ldquoDie Bauinschrift der neronischen Thermen in Patara Zur methodischen Auswertung einer partiell eradierten Inschriftrdquo ZPE 166 269-275

Eacutecochard E (2012) Approche geacuteoarcheacuteologique et valorisation du patrimoine geacuteomorphologique autour du Leacutetocircon (plaine de Xanthos Turquie) Thegravese ineacutedite Paris Est-Creacuteteil-Val de Marne

Edhem Bey (1906) ldquoFouilles drsquoAlabandardquo CRAI 407-422

Ehrenberg V (1930) 1965 ldquoEunomiardquo Charisteria 16-29 revu dans Id 1946 70-93 repris dans Id 1965 139-158

mdash (1946) Aspects of the Ancient World Oxford

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 9: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

66 ndash Denis Rousset

de premiegravere main et en discussions sur la geacuteographie et lrsquohistoire de la Lycie et il preacutesente syntheacutetiquement les apports du stadiasme pour la toponymie et lrsquoidentification des localiteacutes 15

Les progregraves procureacutes par ces publications ne font que davantage nous inciter agrave essayer de reacutesoudre deux questions qui en revanche continuent agrave partager les commentateurs et qui touchent agrave lrsquoapport du stadiasme pour la geacuteographie historique de la Lycie la nature des distances mesureacutees et le statut des localiteacutes que seacuteparent ces distances 16 Drsquoune part les distances mesureacutees dans le stadiasme correspondent-elles toutes agrave des routes nouvellement construites par le pouvoir romain comme lrsquoaffirment S Şahin et M Adak Ou bien la mesure du reacuteseau a-t-elle eacuteteacute deacutepourvue de reacutealisation concregravete sous le regravegne de Claude comme lrsquoa au contraire soutenu S Biagi 17 Drsquoautre part quel est le statut institutionnel des localiteacutes que mentionne le stadiasme Leur mention mecircme dans cette inscription en fait-elle ipso facto des citeacutes-Eacutetats autonomes

Mesures ItIneacuteraIres et routes

La fiegravere deacuteclaration du preacuteambule du stadiasme [Τιβ]έ[ρ]ιος Κλαύδιο[ς Δρού]σου υἱὸς Καῖσαρ Σεβασ[τὸς Γ]ερμανικὸς ὁ τῆς οἰκουμ[ένης Α]ὐτοκράτωρ ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν doit-elle ecirctre prise agrave la lettre Crsquoest ce que paraissent avoir fait S Şahin et M Adak dans leur reacutecente eacutetude ougrave lrsquoeacutetat de la Lycie en 43 pC et lrsquoœuvre de Q Veranius en particulier pour les routes font lrsquoobjet drsquoun tableau dont les traits me semblent en reacutealiteacute trop marqueacutes

Il en va ainsi des troubles qui touchaient la Lycie en 43 pC Ces troubles nous eacutetaient drsquoune part connus par de bregraveves mentions chez Sueacutetone qui rapporte entre les Lyciens des ldquodiscordes funestesrdquo et chez Dion Cassius qui les dit ldquoen dissension au point qursquoils mirent agrave mort quelques Romainsrdquo 18 Il y a aussi lrsquoeacutepitaphe lacunaire de Q Veranius citant outre son quinquennat en Lycie-Pamphylie et des murailles deacutetruites ou reconstruites son œuvre de pacification et drsquoautre part une allusion agrave des Lyciens exileacutes dans un deacutecret pour Iunia Theodora agrave Corinthe dont la date et la relation avec les troubles sous Claude restent neacuteanmoins discuteacutees 19 Enfin lrsquoexistence de troubles en matiegravere de seacutecuriteacute de justice et de fonctionnement politique est maintenant confirmeacutee par les deacutedicaces de Patara et de Bonda Tepesi qui mettent en eacutevidence lrsquoœuvre pacificatrice de Q Veranius et les interventions institutionnelles de lrsquoautoriteacute romaine au deacutetriment du peuple et en faveur des aristoi 20

Lrsquoensemble de ces sources permet-il de reconstituer des conflits eacuteconomiques et sociaux entre les diffeacuterentes classes de la socieacuteteacute lycienne et agrave lrsquointeacuterieur mecircme de la classe supeacuterieure entre des partisans de Rome et leurs adversaires comme lrsquoa proposeacute M Adak 21 Crsquoest surinterroger nos maigres sources comme aussi drsquoeacutevoquer une guerre civile srsquoeacutetendant de la valleacutee du Xanthe jusqursquoagrave la Lycie Centrale et agrave Kibyra et des conflits de frontiegraveres entre citeacutes que Q Veranius aurait eacutegalement reacutegleacutes durant sa mission pacificatrice Car S Şahin et M Adak ont soutenu que les derniegraveres lignes conserveacutees du stadiasme lacunaires mentionnant un lieu entre Kibyra et Laodikeia (l C 29-30 μεταξὺ Κ[ιβ]ύρας κ[αὶ] Λαοδικήας ἐν τῶι ΕΠΙΚΑΜ[- - -]) avaient trait agrave un conflit territorial entre Kibyra et la citeacute septentrionale de Laodiceacutee du Lykos pourtant en reacutealiteacute tregraves eacuteloigneacutee (voir la carte fig 1) Q Veranius aurait reccedilu de Claude la mission de trancher ce conflit et il lrsquoaurait

15 Tregraves deacutecevant est le livre publieacute par Graszlighoff amp Mittenhuber 2009 Les auteurs qui ne semblent pas avoir une connaissance directe de la Lycie reprennent ou compilent les reacutesultats et informations de Hellenkemper amp Hild 2004 et de lrsquoeacutedition de Şahin amp Adak 2007 Le livre est pour lrsquoessentiel consacreacute agrave lrsquoeacutelaboration de modegraveles sur le traceacute et la longueur des routes et sur les croisements theacuteoriques mais il ne preacutesente pas de reacutesultats originaux et solides Il en va de mecircme du long article de Lebreton 2010 qui nrsquoest pas deacutepourvu drsquoerreurs

16 Jrsquoai eacutetudieacute le stadiasme de Patara et traiteacute de ces questions dans ma confeacuterence agrave lrsquoEacutecole Pratique des Hautes Eacutetudes cf Livret-Annuaire de lrsquoEPHE Section des sciences historiques et philologiques 20 (2004-2005) [2006] p 114-118 aux p 116-117 puis Annuaire 143 (2010-2011) agrave paraicirctre en 2012

17 Biagi 2008 notamment aux p 306 ldquoSi le reacuteseau est creacuteeacute crsquoest-agrave-dire deacutefini degraves le deacutebut de la province comme le prouve le stadiasmos cette creacuteation nrsquoa vraisemblablement pas entraicircneacute de construction de voies concregravetement parlant Lrsquoabsence de toute reacuteelle seacuterie [de bornes milliaires] datant de Claude ou mecircme des Ier et IIe s tendrait agrave montrer qursquoun programme de construction geacuteneacuterale nrsquoa pas existeacute voire qursquoaucune voie nouvelle nrsquoa eacuteteacute construiterdquo et p 307 citeacute infra p 69-70

18 Sueacutetone Vie de Claude 253 ldquoob exitiabiles inter se discordiasrdquo Dion Cassius 60173-4 τούς τε Λυκίους στασιάσαντας ὥστε καὶ Ῥωμαίους τινὰς ἀποκτεῖναι ἐδουλώσατο

19 Eacutepitaphe de Q Veranius CIL VI 41075 cf Jones 2001 166 Birley 2005 37-43 sur [Tr]acheotarum expugnatum delevit cf Şahin amp Adak 2007 63-67 et lrsquoarticle de S Şahin 2009 cf aussi n 25 Pour lrsquoinscription de Corinthe voir SEG 18 143 l 58 M Adak in Şahin amp Adak 2007 57-59 Cf aussi lrsquoinscription TAM II 583 commenteacutee par M Woumlrrle 1988 97 n 100

20 Voir Woumlrrle 2002 555-564 qui utilise aussi une inscription de Gagai21 M Adak in Şahin amp Adak 2007 51-59

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 67

fait en faveur de Kibyra srsquoattirant ainsi la reconnaissance des Kibyrates qui commeacutemoregraverent ses sebasta erga 22 Peu fondeacutee apparaicirct eacutegalement lrsquoideacutee que Q Veranius ait fixeacute la frontiegravere entre Gagai et Kocircrykos agrave la faveur de son œuvre routiegravere dans la Lycie orientale 23

Dans ce mecircme tableau on veut aussi faire place aux troubles politiques Crsquoest pour y mettre fin que Q Veranius serait intervenu en Lycie Centrale agrave Arneai et jusqursquoen Kibyratide reacuteprimant agrave Kibyra une ldquogrande conspirationrdquo pour nous eacutenigmatique cet eacuteveacutenement qui est mentionneacute dans une inscription de Kibyra du milieu du Ier s sans cependant pouvoir ecirctre lui-mecircme dateacute est mis en relation par M Adak avec ldquodem blutigen Buumlrgerkrieg in Lykienrdquo 24 Crsquoest pareillement une reacutesistance opiniacirctre des Termessiens pregraves drsquoOinoanda contre Q Veranius qui expliquerait dans leur ville la destruction partielle et volontaire de la muraille que les archeacuteologues ont dateacutee drsquoavant Vespasien 25

Ce sont donc on le voit des piegraveces drsquoineacutegale valeur qursquoassemblent les reacutecents interpregravetes du stadiasme pour composer le tableau drsquoune guerre civile ldquosans finrdquo dont lrsquoimpact lrsquoextension geacuteographique et la dureacutee paraissent en reacutealiteacute fort exageacutereacutes au regard des sources disponibles 26

De la guerre civile en Lycie ainsi deacutepeinte deacutecoule lrsquoimportance donneacutee agrave lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius Crsquoest en effet pour drsquoamples opeacuterations militaires destineacutees agrave mater cette guerre civile qursquoaurait eacuteteacute degraves 43 pC construit le reacuteseau routier dont la deacutedicace commeacutemore la reacutealisation Cette œuvre conduite par les ingeacutenieurs et les soldats romains dans une telle hacircte qursquoils nrsquoauraient pu eacuteriger des milliaires ndash la Lycie nrsquoa en effet point livreacute pareils monuments pour lrsquoeacutepoque de Claude 27 ndash aurait selon S Şahin deacutebuteacute dans les parties de la Lycie que les troupes romaines devaient atteindre et controcircler en prioriteacute agrave savoir les montagnes bordant la valleacutee du Xanthe et la Kibyratide Car les itineacuteraires qui parcourent ces deux reacutegions apparaissent les premiers dans la liste du stadiasme 28 Ainsi lrsquoordre drsquoeacutenumeacuteration des voies indiquerait preacuteciseacutement la succession des opeacuterations militaires conduites par les Romains et la localisation des foyers de reacutebellion 29

Pour sa part M Adak soutient que les Romains auraient eacuteteacute si efficaces qursquoagrave la date drsquoeacuterection du pilier en 45 pC soit en moins de trois ans ils auraient dans lrsquoensemble de la Lycie largement acheveacute les travaux de construction qui devaient par des routes passables relier tous les eacutetablissements sans exception ainsi que montrer la domination revendiqueacutee par Rome sur la reacutegion conquise 30 Certes lrsquoexamen des vestiges de routes que S Şahin croit pouvoir rapporter agrave lrsquoœuvre de Q Veranius lrsquoamegravene agrave penser qursquoil y avait en reacutealiteacute peu de voies adeacutequates pour des chars et que la plupart convenait seulement agrave la circulation des hommes agrave pied et des animaux ce serait ducirc agrave la hacircte de la construction et agrave lrsquoutilisation avant tout militaire du reacuteseau 31 Mais S Şahin ne doute pas que le pilier de Patara portait le teacutemoignage de routes effectivement construites puisqursquoil considegravere que lrsquoinscription du stadiasme devait sur le pilier mecircme ecirctre compleacuteteacutee au fur et agrave mesure de la construction des routes Ce serait le cas sur lrsquoassise supeacuterieure de la face C du pilier qursquoon laissa initialement non

22 Şahin amp Adak 2007 60 76 292 293 et 294 Pour les sebasta erga de Q Veranius agrave Kibyra voir IGR IV 902 reprise dans I Kibyra ndeg 36 et le commentaire Corsten 2007 175-176 et 181 qui considegravere comme deacutejagrave R Cagnat et C P Jones que les sebasta erga peuvent ecirctre des travaux de voirie Cf infra p 70

23 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 27524 Les sources sont la deacutedicace du peuple drsquoArneai pour Claude TAM II 760c et I Kibyra ndeg 41 voir M Adak in Şahin amp Adak 2007 59

et 61-62 Pour I Kibyra ndeg 41 interpreacutetation diffeacuterente de Kokkinia 200825 Şahin amp Adak 2007 66-67 renvoyant agrave Milner 1998 agrave la p 120 celui-ci attribuait cette destruction agrave Q Veranius se fondant sur la

restitution [dir]utionem moenium dans son eacutepitaphe Cette restitution est cependant incertaine le CIL VI 41075 et A R Birley (supra n 19) retiennent [restit]utionem moenium qui concernerait Kibyra mais la restitution [Cibyram] plus haut dans le texte de lrsquoeacutepitaphe est eacutegalement loin drsquoecirctre sucircre

26 M Adak in Şahin amp Adak 2007 notamment p 59 et 66 p 79 ldquoin einem endlosen Buumlrgerkriegrdquo27 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 111-114 donne une utile liste des milliaires de Lycie qui datent pour la plupart de lrsquoeacutepoque des

Seacutevegraveres et de la Teacutetrarchie et souligne p 17 et 107 lrsquoabsence de milliaires de lrsquoeacutepoque de Claude Dans maintes autres provinces de lrsquoEmpire lrsquoEmpereur Claude est connu pour son œuvre routiegravere par des milliaires cf Walser 1980

28 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 18 20 107 et 111 Voir aussi p 172-173 srsquoil manque dans le stadiasme une route entre la Cabalide et la Milyade crsquoest parce qursquoelle ne constituait pas une prioriteacute pour les opeacuterations militaires De mecircme Şahin 2008 597

29 Voir Şahin 2008 597 Şahin 2009 101-112 notamment p 101 102 104 et 107 qui cherche un foyer de reacutebellion dans la campagne de Sidyma

30 M Adak in Şahin amp Adak 2007 68 74 (ldquoUumlberraschend ist nicht nur der Umfamg des Programms und die Dichte des Wegenetzes sondern auch die kurze Dauer in der dies durchgefuumlhrt und zum Abscluszlig gebracht wurde Die Bauarbeiten setzten wohl gleichzeitig mit der militaumlrischen Eroberung des Landes ein und waren innerhalb von weniger als drei Jahren weitgehend beendet Das Stadiasmusmonument vermerkt zum Jahr 45 dem Zeitpunkt seiner Aufstellung Bauarbeiten nur noch bei Kitanaura im pisidisch-pamphylischen Grenzgebietrdquo sur ce dernier point cf infra p 73 note 75 Dans le mecircme sens Şahin 2008 597 de lrsquoart citeacute n 28 Avis plus mesureacute de M Adak dans lrsquoarticle de 2004 citeacute supra n 1 agrave la p 248

31 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 107 et 108

68 ndash Denis Rousset

inscrite parce que lrsquoon attendait que fussent mesureacutees et construites cinq routes dans la Milyade mais finalement on srsquoabstint de graver ces indications et lrsquoon dut selon S Şahin se contenter de les peindre De mecircme si la longueur de la route effectivement construite ou reacutepareacutee entre Ideacutebessos et Kitanaura est seulement 32 stades (l C 3-4 citeacutes plus haut) soit le 15e de la distance qui seacutepare probablement les deux localiteacutes crsquoest que les quatre cinquiegravemes restaient alors agrave exeacutecuter et que lrsquoon dut compleacuteter lrsquoindication agrave la peinture drsquoapregraves la longueur deacutefinitive de la voie 32 Ainsi il faudrait consideacuterer que le visiteur de Patara devait reacuteguliegraverement trouver sur le pilier un affichage mis agrave jour qui lui indiquait les progregraves du reacuteseau routier jusque dans la Lycie centrale et orientale

Il me semble que S Şahin et M Adak tout agrave lrsquoenthousiasme de publier et de commenter un monument et des inscriptions hors du commun ne se sont peut-ecirctre pas montreacutes assez critiques vis-agrave-vis du message inscrit qursquoils ont pourtant dument deacutefini comme un texte de propagande 33 Les deux interpregravetes reacutecents du stadiasme ont largement surestimeacute les reacutealisations routiegraveres de Q Veranius et lrsquoexactitude du message inscrit ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν

Certes il est bien attesteacute que lrsquoannexion drsquoune reacutegion agrave lrsquoEmpire srsquoaccompagne sans deacutelai de travaux routiers ce devait ecirctre le cas en Arabie plus tard entre 111 et 115 pC 34 De telles opeacuterations pouvaient naturellement ecirctre en relation avec des neacutecessiteacutes strateacutegiques 35 Elles eacutetaient eacutegalement le symbole de la preacutesence romaine lrsquoaffichage des distances parcourues et des points atteints affirmait lrsquoeacutetendue et la peacuteneacutetration de la domination et de la conquecircte de lrsquoespace par Rome 36

Mais lrsquoaffirmation de cette preacutesence nrsquoimpliquait pas neacutecessairement la construction ex nihilo effective et complegravete drsquoun reacuteseau routier Ainsi dans le cas de la province drsquoAsie que de nombreuses bornes milliaires avaient geacuteneacuteralement conduit agrave consideacuterer comme ayant eacuteteacute en 129 aC doteacutee de routes il est en reacutealiteacute possible que le premier gouverneur se soit en partie contenteacute de placer sur les voies preacuteexistantes des bornes neuves 37 Car la mesure de routes deacutejagrave existantes voire drsquoitineacuteraires deacutepourvus en tout ou en partie de chausseacutees pouvait tout aussi bien ecirctre utiliseacutee au titre de la propagande et montrer le controcircle de lrsquoespace par Rome La mesure de voies mecircme deacutepourvues de bornes suffisait agrave marquer symboliquement lrsquoappropriation de lrsquoespace ainsi traverseacute et son inteacutegration dans lrsquoEmpire Cette mesure nous apparaicirct agrave lrsquoinstar des repreacutesentations geacuteographiques des deacutenombrements des recensements et des cadastrations comme une des formes de ldquoLrsquoinventaire du monderdquo qui caracteacuterise lrsquoEmpire naissant ainsi que lrsquoa montreacute Cl Nicolet 38

Ainsi doit-on souligner plus qursquoon ne lrsquoa fait la porteacutee symbolique de la mesure des routes lyciennes crsquoeacutetait mesurer toute la Lycie elle-mecircme en la traversant de part en part jusqursquoagrave Kaunos Kibyra et Attaleia les trois citeacutes limitrophes du cocircteacute de lrsquoAsie et de la Galatie Avec lrsquoune et lrsquoautre de ces reacutegions la Lycie eacutetait non seulement relieacutee par des voies comme depuis longtemps mais aussi deacutesormais placeacutee au mecircme rang reacuteduite en province

Aussi la porteacutee ideacuteologique du stadiasme doit-elle nous inciter agrave y reconnaicirctre un releveacute de mesures tout autant voire peut-ecirctre plus qursquoun compte rendu de constructions Crsquoest ce qursquoavaient deacutejagrave suggeacutereacute les premiers eacutediteurs et quelques commentateurs remarquant que le stadiasme nrsquoattestait pas la creacuteation ex nihilo drsquoun reacuteseau routier et impliquait sans doute lrsquointeacutegration de routes deacutejagrave existantes et leur ameacutelioration ponctuelle 39 Dans ce sens on doit souligner que la construction drsquoun reacuteseau routier dans toute la Lycie eucirct eacuteteacute drsquoune part inutile pour les mouvements de troupes alleacutegueacutes par S Şahin et M Adak Car la Lycie avait deacutejagrave par le passeacute eacuteteacute traverseacutee par des corps de troupes et les soldats romains pouvaient sans aucun doute se frayer dans le pays des itineacuteraires sans que ceux-ci fussent de larges routes fruit de terrassements et doteacutees de pavements On aurait drsquoailleurs tort de se repreacutesenter toute route ldquoromainerdquo comme paveacutee en bonne et due forme 40

32 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 208 210 et 261 pour la route drsquoIdeacutebessos agrave Kitanaura voir p 216 Le texte est citeacute ici p 65 et commenteacute infra

33 Şahin amp Adak 2007 18 et 7534 Voir eg ILS 5834 Sartre 1982 79-80 Bowersock 1983 8335 Voir sur ce point eg Rathmann 2006 qui cite notamment la Judeacutee en 69 pC et la Rheacutetie en 74 pC36 Voir eg Eck 2004 1837 Cf Rathmann 2003 150-151 French 1997 srsquoest interrogeacute sur la nature des travaux routiers de lrsquoeacutepoque reacutepublicaine en Asie et a

conclu que les routes nrsquoeacutetaient pas paveacutees Thonemann 2004 eacutecrit ldquoAquillius did not build roads ab initio but merely erected milestones on preexisting unpaved routes to aid and proclaim the Roman administrative presence (hellip) marking and defining the Roman road-system was undertaken as the very first step of the organization of the new provincerdquo Sur les routes romaines en Asie Mineure voir aussi Marek amp Frei 2010 463-472

38 Nicolet 198839 Voir Işkan 1998-1999 82 et 105 Marksteiner amp Woumlrrle 2002 553 et 560 Hellenkemper amp Hild 2004 244 Woumlrrle 2007 92 n 43

Marek amp Frei 2010 466-467 Kokkinia 2008 24 n 13640 Cf supra n 37

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 69

En outre reacutealiser un reacuteseau qui aurait uni toutes les localiteacutes importantes de Lycie et qui mesurait au total peut-ecirctre une fois et demie 4488 stades (addition des 39 mesures lues ou restitueacutees sur un total de 54 distances) eucirct constitueacute un investissement financier consideacuterable que la charge en revicircnt aux Lyciens ou aux Romains 41 Qui plus est cet effort eucirct sans doute eacuteteacute peu rentable agrave long terme dans une province qui avait une position marginale dans les communications de lrsquoAsie Mineure et plus largement dans lrsquoEmpire Enfin construire un tel reacuteseau eucirct sans doute eacuteteacute mateacuteriellement impossible en raison drsquoabord de lrsquoinseacutecuriteacute en Lycie en 43 pC et avant tout faute de temps que ce fucirct durant le quinquennat que Q Veranius passa en Lycie de 43 agrave 47 ou bien en seulement trois anneacutees si la liste des itineacuteraires du stadiasme date dans son inteacutegraliteacute de lrsquoanneacutee 45-46 tout comme la deacutedicace du pilier 42 Attirons enfin lrsquoattention sur un deacutetail du stadiasme drsquoOinoanda agrave Balboura sont mentionneacutes deux itineacuteraires lrsquoun par le plateau long de 160 stades lrsquoautre par la montagne long de 128 stades (ἀπὸ Oἰνοάνδων εἰς Βάλβουρα διὰ τοῦ π[εδί]ου στάδια ρξ διὰ δὲ τῆς ὀρεινῆς στάδια ρκη) pour rejoindre Balboura les Romains auraient-ils donc cru neacutecessaire de reacutealiser deux routes diffeacuterentes Ou bien le stadiasme ne rend-il pas plutocirct compte de lrsquoexistant crsquoest-agrave-dire des deux voies qui dans la pratique reliaient ces deux villes avant mecircme la preacutesence romaine en Lycie

Il me semble donc que le stadiasme rend pour partie compte de la mesure drsquoitineacuteraires ou de voies qui de toute eacutevidence existaient deacutejagrave preacuteceacutedemment On connaicirct certes mal les routes qui parcouraient Lycie avant la reacuteduction en province 43 Mais la convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda datant de c 160-150 aC montre qursquoil y avait entre Termessos et Tlos et dans la montagne alentour des routes (hodoi) qui avaient drsquoailleurs fait lrsquoobjet de mesures certes approximatives et partielles en stades ou dans ses subdivisions 44 On se gardera neacuteanmoins de penser que le stadiasme de lrsquoeacutepoque de Claude enregistre telles quelles des mesures anciennement consigneacutees qui pourraient eacutegalement remonter aux sources utiliseacutees par Strabon 45 Car cette interpreacutetation de lrsquoinscription de Patara reposait sur le constat que les mesures y eacutetaient exprimeacutees en stades et non point en milles Mais comme on srsquoen est aperccedilu depuis la tregraves grande majoriteacute des mesures sont des multiples du nombre 8 ce qui srsquoexplique par lrsquoeacutequivalence entre un mille et huit stades les mesures furent donc effectueacutees drsquoabord en milles selon toute vraisemblance sous la conduite des Romains et sans doute par eux 46 Il est drsquoailleurs remarquable que le texte du stadiasme eacutenumegravere finalement des distances toutes converties en stades srsquoil eacutemane du pouvoir romain comme son preacuteambule me paraicirct lrsquoindiquer cela implique-t-il que les Romains prirent ici le soin de faire agrave la diffeacuterence de leur pratique habituelle sur les milliaires la conversion agrave lrsquointention des Lyciens qui eacutetaient les deacutedicants du monument et les principaux lecteurs de ses inscriptions Ou bien la liste des itineacuteraires proprement dits fut-elle reacutedigeacutee par les Lyciens eux-mecircmes

Que le stadiasme soit pour partie le compte rendu de la mesure de routes existantes ne doit naturellement pas conduire agrave le consideacuterer comme uniquement tel ainsi qursquoon lrsquoa soutenu Car selon S Biagi les opeacuterations de mesure auraient eacuteteacute destineacutees agrave deacutefinir la surface mecircme des routes lyciennes comme viae publicae et agrave en modifier le statut juridique en les expropriant de faccedilon agrave les faire passer dans le domaine public inalieacutenable tel que le deacutefinissent les juristes romains ldquoLes tronccedilons deacutecrits et lsquodeacutefinisrsquo sont devenus de la voie publique romaine (hellip) cela implique une connaissance fine et exacte de ce nouveau terrain public mesureacute preacuteciseacutement La liste des mesures graveacutees sur le pilier de Patara eacutetablit ainsi

41 4488 stades (soit 561 milles ou environ 830 km) est le total des 39 distances itineacuteraires lues ou restitueacutees dans lrsquoeacutedition de 2007 et son commentaire srsquoy ajoutaient encore 25 distances dont la mesure est perdue Sur le financement des travaux avis divergents de Woumlrrle 2002 561 agrave propos de la route de Bonda Tepesi (travaux faits par les Lyciens) contra S Şahin in Şahin amp Adak 2007 18 (financement et construction par les Romains) leacutegegraverement nuanceacute dans lrsquoarticle de 2009 citeacute supra n 29 agrave la p 101 Sur le coucirct des routes cf S Mitchell 1993 126-127

42 Cf supra p 65 et n 1143 Sur les routes en Lycie voir Marksteiner amp Woumlrrle 2002 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 Şahin amp Adak 2007 3e partie pour la

reacutegion de Kyaneai Kolb 2008 359-36644 Cf Rousset 2010 6-11 et commentaire notamment p 5745 Crsquoeacutetait eg lrsquoavis de M Rathmann 2006 210 renvoyant agrave Strabon 14229 C 663 pour des distances mesureacutees en Asie Mineure pour

la Lycie cf 1432 C 664 sq Cf note suivante46 Voir Salway 2007 198-199 et 201-202 (alleacuteguant pour lrsquoeacutequivalence Polybe 3398 et Strabon 774 C 322) qui se fondait sur lrsquoeacutedition

de 2004 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 XII 107 et 120 dont lrsquoeacutedition donne des valeurs qui sont quelquefois diffeacuterentes de celles donneacutees en 2004 les multiples de 8 sont maintenant plus nombreux M Rathmann dans son compte-rendu de lrsquoeacutedition de 2007 Klio 93 (2011) p 552 eacutemet lrsquoaudacieuse ideacutee que les Lyciens auraient utiliseacute les sources itineacuteraires dont ils disposaient et y auraient choisi agrave destination des Romains des mesures aiseacutement convertibles en milles

70 ndash Denis Rousset

eacutegalement le terrain qui a eacuteteacute concerneacute par ce processus juridique terrain en quelque sorte exproprieacuterdquo Et lrsquoauteur de conclure ldquoRome nrsquoa pas construit de routes en Lycie Rome a rendu le reacuteseau romainrdquo 47

Mais en reacutealiteacute il est impossible drsquoaffirmer que Rome ait rendu ldquoromainrdquo le reacuteseau existant en Lycie ce reacuteseau nrsquoest-il pas preacutesenteacute dans le stadiasme suivant lrsquouniteacute grecque au lieu des milles que lrsquoon attendrait en pareil cas Quant agrave deacutefinir les routes lyciennes comme viae publicae agrave la faveur des mesures donneacutees dans le stadiasme crsquoest confondre la mesure de la longueur drsquoune route et la deacutefinition de sa largeur et de sa surface crsquoest aussi certainement exageacuterer la hacircte juridique des Romains agrave leur arriveacutee en Lycie et formaliser le statut de routes qui ne devaient peut-ecirctre pas ecirctre toutes classeacutees comme viae publicae 48

Il est drsquoautre part certain que la mesure des itineacuteraires lyciens sous Q Veranius srsquoest ici et lagrave accompagneacutee drsquoune œuvre de reacuteparation drsquoameacutelioration ou de construction de segments de routes nouveaux comme le montrent quelques cas certains ou possibles Drsquoune part sur lrsquoautel deacutecouvert entre Myra et Limyra que les Lyciens deacutediegraverent agrave lrsquoEmpereur Claude en mecircme temps que le pilier de Patara sous Q Veranius les deacutedicants se disaient ldquoreconnaissants pour la paix et la construction (κατασκευή) des routesrdquo 49 La reacutealiteacute de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius eacutetait donc manifesteacutee par ce monument eacutedifieacute sur le bord drsquoune route certainement antique Lrsquoobservation des vestiges de la route a conduit Th Marksteiner agrave y voir sur un traceacute certainement preacuteromain une construction en fait nouvelle 50 Ainsi lrsquoobservation de lrsquoarcheacuteologue tranche-t-elle dans ce cas preacutecis lrsquoambiguiumlteacute du terme mecircme de la deacutedicace κατασκευή peut a priori comme lrsquoavait releveacute M Woumlrrle deacutesigner aussi bien la reacutefection ou lrsquoameacutenagement de lrsquoexistant que la construction ex nihilo 51

La mecircme prudence doit ecirctre appliqueacutee agrave lrsquoindication analogue que donne le stadiasme lui-mecircme agrave propos de travaux reacutealiseacutes entre Ideacutebessos et Kitanaura l C 3-4 ἀπὸ Ἰδεβησσοῦ ἡ εἰς Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων φέρουσα κατεσκεύασται ἐ[πὶ] στάδια λβ le verbe nrsquoindique pas neacutecessairement la construction nouvelle drsquoune route comme on lrsquoa soutenu 52 Drsquoautre part que les travaux de construction ou de reacutenovation aient eacuteteacute sur cette route conduits sur 32 stades indique-t-il qursquoagrave la date de lrsquoinscription ils demeuraient en cours sur le reste de la distance jusqursquoagrave Kitanaura pour devoir ecirctre ulteacuterieurement compleacuteteacutes Enfin cette indication isoleacutee dans le stadiasme impliquerait-elle que les travaux de voirie demeuraient alors incomplets uniquement sur cet itineacuteraire comme lrsquoont soutenu S Şahin et M Adak 53

Il existe enfin un possible troisiegraveme teacutemoignage de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius si ses sebasta erga attesteacutes agrave Kibyra sont bien des travaux de voirie comme deacutejagrave R Cagnat le pensait 54 Ces deux ou trois teacutemoignages de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius prennent place parmi les tregraves nombreuses reacutealisations que menegraverent agrave bien les premiers gouverneurs de la province en matiegravere de constructions ou reacuteparations drsquoutiliteacute geacuteneacuterale entre autres pour les phares les thermes et lrsquoaqueduc de Patara 55

Il paraicirct donc assureacute que le stadiasme rend compte agrave la fois de la mesure drsquoitineacuteraires existants et de la reacutealisation effective de travaux de voirie qursquoil srsquoagisse drsquoameacutenagement de reacutefection ou de construction Agrave cette œuvre mixte meneacutee en Lycie on peut comparer ce que lrsquoon sait de lrsquoœuvre viaire des Romains dans drsquoautres provinces en Asie il est possible que le premier gouverneur se soit en partie contenteacute de placer des milliaires sur des routes preacuteexistantes comme on lrsquoa vu supra p 67-68 Pour la Gaule Strabon attribue agrave M Agrippa le meacuterite drsquoavoir ouvert (ἔτεμε) depuis Lyon quatre routes mais on sait en reacutealiteacute que celles-ci existaient deacutejagrave et elles ne firent de sa part lrsquoobjet que de reacutefection ou drsquoameacutelioration 56 Comme la formulation de Strabon lrsquoexpression ὁδοὺς καθrsquo ὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν du preacuteambule afficheacute agrave Patara deacutesignait

47 Biagi 2008 les citations aux p 304 et 30748 Sur la notion de viae publicae cf Pekary 1968 1-36 Rathmann 2003 3-23 qui souligne la prudence neacutecessaire dans lrsquoutilisation de

la cateacutegorie de viae publicae49 Inscription de Bonda Tepesi en partie citeacutee supra p 65 et publieacutee par Marksteiner amp Woumlrrle 2002 545-569 S Biagi cite cet article

sans neacuteanmoins le prendre totalement en consideacuteration50 Op cit p 55351 Op cit p 561 voir Hellmann 1992 196-19752 Işkan 1998-1999 83 et 93-94 Şahin 2009 104 n 15 voulant faire une diffeacuterence entre κατεσκεύασται et ἐπεσκεύασται Nolleacute 1996 16

avait traduit ldquogebautrepariertrdquo Ccedilevik 2008 201 ldquorebuiltrepairedrdquo53 Şahin amp Adak 2007 16 74 et 11154 Cf supra p 66-67 n 2255 Reacutecapitulation des mentions eacutepigraphiques et des reacutealisations de Q Veranius par Woumlrrle 2007 90 n 36 cf aussi Schuler 2007 16

Pour la voirie on rappellera le pont de Termessos pregraves drsquoOinoanda ducirc agrave T Clodius Eprius Marcellus en 50 pC cf Milner 1998 Pour Patara cf Şahin 2007 H Işkan-Işik et al 2008 Eck 2008 Voir aussi Şahin 2008

56 Strabon 4611 C 208 cf Rathmann 2003 20-22

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 71

une œuvre agrave la fois symbolique et reacuteelle qursquoelle geacuteneacuteralisait et amplifiait crsquoeacutetait agrave la fois un message de propagande proclamant lrsquoinclusion de la Lycie entiegraverement mesureacutee parmi les provinces de lrsquoEmpire le compte rendu de travaux reacuteels et peut-ecirctre lrsquoannonce programmatique drsquoautres travaux agrave venir

Soulignons un dernier point relatif agrave lrsquoutilisation du stadiasme pour lrsquoarcheacuteologue de terrain crsquoest sans doute surinterpreacuteter cette source que de lrsquoutiliser pour dater de lrsquoeacutepoque de Claude les vestiges de routes effectivement retrouveacutes ici et lagrave en Lycie Certes lrsquoun des grands meacuterites de la remarquable eacutedition de S Şahin et M Adak est drsquoavoir releveacute et illustreacute gracircce agrave leur connaissance ineacutegaleacutee de la Lycie de nombreux vestiges de routes anciennes Mais crsquoest peut-ecirctre se deacutepartir de la prudence neacutecessaire que drsquoattribuer aux ldquoingeacutenieurs romainsrdquo tel segment de route construite entre Choma et Podalia et aux Romains de lrsquoeacutepoque de Claude une chausseacutee paveacutee entre Sidyma et Kalabatia 57 Gardons-nous donc de dater agrave la lumiegravere drsquoun texte geacuteneacuteral des vestiges particuliers 58 Sans doute faut-il parler plutocirct de route ldquoantiquerdquo voire ldquoanciennerdquo en lrsquoabsence drsquoartefacts associeacutes qui soient preacuteciseacutement datables en particulier de milliaires de cette eacutepoque et dans lrsquoattente de fouilles archeacuteologiques de ces segments de routes 59

LocaLIteacutes eacutetapes et cIteacutes

Degraves la reacuteveacutelation de son contenu lrsquoinscription du stadiasme de Patara a eacuteteacute reconnue comme une source importante pour la toponymie de la Lycie et lrsquoidentification des localiteacutes qui deacutefinissent chaque itineacuteraire mesureacute Peut-on neacuteanmoins utiliser la mention de ces localiteacutes dans le stadiasme comme un indice de leur statut institutionnel Dans son eacutetude de la geacuteographie historique de la Lycie occidentale parue en 2003 W Tietz nrsquoa pas heacutesiteacute agrave consideacuterer la mention drsquoune localiteacute dans le stadiasme comme lrsquoindice qursquoelle constituait agrave lrsquoeacutepoque de Claude une citeacute Tout nom que mentionne la liste comme point de deacutepart ou drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire serait celui drsquoune polis certes deux itineacuteraires paraissent laisser agrave lrsquoeacutecart les centres principaux de citeacutes pour conduire agrave une localiteacute secondaire mais dans les deux cas le nom de la citeacute dont deacutepend la localiteacute est ajouteacutee agrave titre de preacutecision 60 de lrsquoabsence drsquoune localiteacute importante sur le traceacute mecircme drsquoun itineacuteraire on pourrait aller jusqursquoagrave deacuteduire qursquoelle nrsquoeacutetait pas indeacutependante agrave cette eacutepoque 61

Plusieurs eacutediteurs et commentateurs ulteacuterieurs du stadiasme se sont neacuteanmoins abstenus drsquoutiliser le stadiasme comme une source pour la carte des citeacutes lyciennes sous Claude ainsi S Şahin et M Adak H Hellenkemper et Fr Hild ou encore S Mitchell qui comparait les informations du stadiasme de Patara avec ce que le traiteacute entre Rome et la Lycie de 46 aC nous apprend de la geacuteographie de la Lycie septentrionale 62 Mais en 2007 Chr Schuler a voulu agrave son tour interpreacuteter le stadiasme dans un sens intitutionnel ldquoim Stadiasmos sind ausschlieszliglich Siedlungen mit Polisstatus verzeichnetrdquo Cette regravegle pourrait notamment aider agrave retracer lrsquoeacutevolution du statut politique de deux localiteacutes Akarassos et Kodoppa qui agrave consideacuterer leur mention dans le stadiasme seraient des citeacutes alors que dans le traiteacute ceacutesarien elles eacutetaient mentionneacutees comme localiteacutes de rang secondaire 63

Il nrsquoest pas possible drsquoexaminer les quelque 50 toponymes que mentionne le stadiasme pour deacuteterminer srsquoils deacutesignent tous des citeacutes indeacutependantes Lrsquoenquecircte ne pourrait drsquoailleurs pas ecirctre complegravetement probante puisque lrsquoon manque de

57 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 107 et 186 Şahin 2009 10358 Le point a souvent eacuteteacute souligneacute pour les fortifications antiques eg par Y Garlan 1986 16 Cf aussi D Rousset dans le compte-rendu

de C Typaldou-Fakiris Villes fortifieacutees de Phocide et la IIIe guerre sacreacutee 356-346 av J-C (2004) RA 2005 p 101-10359 Cf deacutejagrave en ce sens Rousset 2010 122-123 et 144 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 et illustrations adoptent souvent pour les

vestiges de routes la prudente leacutegende ldquoroumlmischbyzantinischrdquo voire ldquoroumlmischosmanischrdquo Pour les routes de la reacutegion de Kyaneai eacutetudieacutees dans le cadre drsquoune prospection drsquoensemble (cf supra n 43) on a quelques indications chronologiques plus preacutecises Sur les milliaires cf supra p 67 et n 27

60 Tietz 2003 276 n 207 ldquoDas Milliarium nennt weder jeden Ort noch jedes Poliszentrum in Lykien sondern lediglich diejenigen groumlszligeren Ansiedlungen die an bedeutenden Straszligen lagen Poliszentren die abseits dieser Straszligen lagen treten nicht auf waumlhrend bei Orten die zu einer nicht gleichnamigen Polis gehoumlren deren Name ebenfalls genannt wird Alle Namen ohne weiteren Zusatz sind also auf die Poliszentren gleichnamiger Poleis zu beziehenrdquo de mecircme agrave propos de Kosara et de Lyrnai p 269 cf aussi p 224 262 265 273 et 284

61 Op cit p 292 agrave propos de Teacutelandros ldquoAutonome Muumlnzen liegen gleichfalls nicht vor und auch im Milliarium aus Patara taucht es nicht auf obwohl es an der Kuumlstenstraszlige von Telmessos nach Kalynda lag Man darf wohl davon ausgehen daszlig es erwaumlhnt worden waumlre wenn es sich um ein wichtiges lykisches Poliszentrum gehandelt haumltte Der Befund ist also derselbe wie bei Daidala das ebenfalls nicht genannt wird obwohl es an derselben Straszlige lag und laumlszligt vielleicht denselben Schluszlig zu daszlig Telandros wie dieses in der fruumlhen Kaiserzeit kein selbstaumlntiges Poliszentrum sondern de iure Teil der rhodischen Peraia war der allerdings de facto vom roumlmischen Statthalter in Patara verwaltet wurde (hellip)rdquo Dans le mecircme sens Schuler 2010 69-86 agrave la p 81 et n 79

62 Mitchell 2005 217-222 Texte de lrsquoinscription reproduit dans SEG 55 1452 et AE 2005 148763 Schuler 2007 77-78 Sur ce point voir mes reacuteserves deacutejagrave dans Rousset 2010 140 et 143

72 ndash Denis Rousset

sources preacutecises sur le statut politique des communauteacutes lyciennes au Ier s de notre egravere Ainsi entre le stadiasme de 45 pC et les sources soit anteacuterieures soit posteacuterieures qui peuvent indiquer le statut indeacutependant ou deacutependant drsquoune communauteacute il serait toujours loisible de supposer un changement de statut

Examinons neacuteanmoins le cas de quelques localiteacutes qui pourraient contrevenir agrave la regravegle eacutenonceacutee par W Tietz et Chr Schuler Il y a deux localiteacutes dont le nom est deacutefini par lrsquoadjonction drsquoun toponyme au geacutenitif Outre la mention Ἀτταλεία τῆς Π[αμφυλίας] (l C 8) qui indique la province voisine que lrsquoitineacuteraire atteint au sortir de la Lycie il y a [Κ]όδοπα τῆς Μυλιάδος (l B 37) Que Kodopa soit ainsi deacutefinie agrave la diffeacuterence drsquoautres localiteacutes eacutegalement mentionneacutees par le stadiasme dans la mecircme reacutegion la Milyade paraicirct destineacute agrave eacuteviter une confusion avec une possible homonyme 64

Or le cas de Kodopa est preacuteciseacutement celui sur lequel Chr Schuler a voulu fonder la regravegle que le stadiasme nommerait uniquement des noms de citeacutes Sur cette localiteacute de Milyade inconnue jusqursquoil y a peu il existe maintenant au total trois teacutemoignages outre le stadiasme de 45 pC Κοδοππα est mentionneacutee dans le traiteacute de 46 aC parmi les toponymes qui deacutesignent non pas des citeacutes mais des localiteacutes de rang secondaire comme lrsquoont mis en eacutevidence S Mitchell et Chr Schuler 65 Il existe drsquoautre part une eacutepitaphe drsquoArykanda graveacutee en lettres carreacutees et avec ligatures (IIe ou IIIe s pC ) pour une femme Κολοπηνῂ [καὶ ] Ἀρυκανδίδι S Mitchell avait judicieusement corrigeacute le premier ethnique en Κοδοπηνή et Chr Schuler a tireacute argument du double ethnique pour soutenir que Kodopa eacutetait comme Arykanda une citeacute 66 Chr Schuler eacutecarte en effet lrsquoideacutee que Kodopegravenegrave et drsquoautres ethniques de cette mecircme partie de la Lycie puissent ecirctre des ldquodeacutemotiquesrdquo car ldquoDer Gebrauch solcher Demotika ist (hellip) in dieser Zeit [lrsquoeacutepoque impeacuteriale] in Lykien nicht mehr uumlblichrdquo 67 Traiter lrsquoensemble de cette question est ici impossible et de toute faccedilon difficile faute de nombreuses sources pour tous les ethniques attesteacutes en Lycie Signalons seulement agrave titre drsquoexemple pour la mecircme reacutegion de la Milyade que deux eacutepitaphes attestent lrsquoune lrsquoethnique Elbesseus lrsquoautre le toponyme Elbessos qui est connu par deux autres sources comme deacutesignant une localiteacute de rang secondaire 68 Il est donc possible que des eacutepitaphes lyciennes drsquoeacutepoque impeacuteriale aient mentionneacute des ldquodeacutemotiquesrdquo ie des ethniques qui ne sont pas ceux drsquoune citeacute indeacutependante

Dans le cas de lrsquoeacutepitaphe drsquoArykanda mecircme si lrsquoon considegravere Kodopegravenegrave comme un ethnique de citeacute agrave lrsquoeacutegal drsquoArykandis cela montre que Kodopa eacutetait une citeacute au IIe ou IIIe s pC tandis qursquoelle eacutetait une localiteacute secondaire agrave lrsquoeacutepoque de Ceacutesar entre temps elle eacutetait donc devenue une citeacute Mais est-ce avant lrsquoeacutepoque de Claude et sa mention mecircme dans la troisiegraveme source qui la mentionne le stadiasme montre-t-elle sa promotion au statut de citeacute degraves cette eacutepoque comme lrsquoaffirme Chr Schuler Ce changement de statut pourrait aussi bien ecirctre posteacuterieur agrave cette eacutepoque et le stadiasme mentionnerait alors une localiteacute demeureacutee de rang secondaire de Ceacutesar jusqursquoagrave Claude On voit donc que le cas de Kodopa nrsquoest pas deacutecisif Quant agrave Akarassos eacutegalement mentionneacutee dans le stadiasme (l B 39) et eacutevoqueacutee par Chr Schuler elle figure eacutegalement parmi les localiteacutes de rang secondaire dans le traiteacute de 46 aC et elle nrsquoest dite ldquociteacuterdquo que dans une notice de Kapitocircn de Lycie connue par lrsquointermeacutediaire de Eacutetienne de Byzance 69

Parmi les localiteacutes que mentionne le stadiasme deux sont deacutefinies par lrsquoadjonction drsquoun nom de citeacute ou de territoire Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως (l B 21) est une localiteacute sur le territoire drsquoune reacutegion ou drsquoune citeacute formeacutee au total de huit communauteacutes dans la Lycie occidentale Lyrnai nrsquoeacutetait pas la ville principale de cet Eacutetat qui srsquoappelait sans doute Oktapolis Oktapolis mecircme nrsquoest pas mentionneacutee comme point drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire du stadiasme peut-ecirctre parce qursquoelle eacutetait agrave lrsquoeacutecart drsquoune route importante Quant agrave la preacutecision τῆς Ὀκτα[π]όλεως donneacutee pour cette seule localiteacute de la reacutegion peut-ecirctre eacutetait-elle destineacutee agrave eacuteviter une confusion avec une homonyme ou une paronyme 70

64 Adak amp Şahin 2004 68 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 150 n 255 En Carie existaient les Kodapeis nommeacutes dans les listes de tribut attiques et dans une inscription cf Bresson et al 2005 Drsquoautre part on a trouveacute agrave Korykos en Cilicie Tracheacutee plusieurs deacutedicaces agrave Zeus Kodopaios ou Kodopas cf notamment Sayar amp Şahin 2008 Varinlioğlu 2010

65 Voir SEG 55 1452 l 59 Cf op cit (supra n 62 et 63) respectivement aux p 210 et 77 cf aussi Rousset 2010 135-141 qui reproduit la liste des localiteacutes de rang secondaire

66 TAM II 794 (I Arykanda 147) commenteacutees par S Mitchell p 221 et par Chr Schuler p 7767 Loc cit p 7868 Voir TIB sv Rousset 2010 14069 Sur Akarassos cf TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 197-198 Agrave lrsquoincertitude sur le statut de Kodoppa et drsquoAkarassos est lieacutee la

question du statut politique et juridique de la Milyade agrave lrsquoeacutepoque de Claude telle que conduit agrave la poser une deacutecision drsquoun gouverneur que jrsquoai reacuteeacutediteacutee et commenteacutee dans Rousset 2010 145-152 commentaire sur ce point p 150 et 169

70 Voir principalement TIB sv ldquoLornaiardquo et ldquoOktapolisrdquo Tietz 2003 265-279 particuliegraverement p 265-269 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 148-151 150 et n 255 sur la possible confusion toponymique avec Lyrnas de Lycie orientale Faute de connaicirctre personnellement cette partie de la la Lycie occidentale je ne discute pas la localisation de Lyrnai Hippoukocircmegrave et Oktapolis en lrsquoabsence de sources nouvelles il serait

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 73

Dans la Lycie orientale on trouve mentionneacutee agrave quatre reprises l C 5 6 11 et 14 Kosara εἰς Κό[σ]αρα Μν[αρικῆς ] [ἀπ]ὸ Κοσά[ρ]ων [ἀπὸ Κοσάρων τ]ῆς Μναρικῆς ἀπὸ Κοσάρων [τ]ῆς Μναρικῆς Srsquoagirait-il par trois fois de preacutevenir une possible confusion La preacutecision indique en tout cas que Kosara appartenait agrave la reacutegion voire peut-ecirctre agrave lrsquoancien territoire drsquoune localiteacute appeleacutee Mnara Celle-ci non mentionneacutee dans le stadiasme apparaicirct dans une eacutepitaphe du IIIe s pC qui montre qursquoelle eacutetait alors elle-mecircme rattacheacutee agrave Phaseacutelis On a supposeacute que Mnara eacutetait identique aux Marmareis qui srsquoeacutetaient opposeacutes agrave Alexandre en 334 et que ces derniers avaient eacuteteacute englobeacutes dans le territoire de Phaseacutelis 71 Dans ces conditions il paraicirct peu vraisemblable que Kosara par trois fois deacutesigneacutee comme faisant partie de la Mnarikegrave ait eacuteteacute agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une citeacute indeacutependante

Il faut enfin rappeler le cas de Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων (l C 3-4 commenteacutees supra puis l C 5 et 12 sans la mecircme preacutecision) Cette localiteacute sise agrave lrsquoEst de la Lycie qui avait agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique eacutemis son propre monnayage et jouissait donc alors de son indeacutependance eacutetait bel et bien agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une communauteacute deacutependant de Termessos la Grande 72

Nrsquoen allait-il pas de mecircme pour Typallia qui est citeacutee agrave deux reprises dans le stadiasme (l C 6 et 7) Certes sa mention ne srsquoaccompagne pas de la preacutecision τῶν Τερμησσέων Typallia est par ailleurs explicitement attesteacutee comme une polis quelques deacutecennies seulement avant lrsquoeacutepoque de Claude dans une deacutedicace de c 30 aC Mais drsquoautre part deux eacutepitaphes de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont lrsquoune du IIIe s pC montrent que Typallia deacutependait de Termessos la Grande 73 Est-ce donc avant ou apregraves lrsquoeacutepoque de Claude qursquoelle avait perdu son indeacutependance Agrave vrai dire crsquoest la position mecircme de Typallia localiseacutee de faccedilon certaine sur un site au Nord de Kitanaura sur la route menant de cette localiteacute termessienne vers la ville de Termessos qui doit faire consideacuterer que Typallia faisait elle aussi neacutecessairement partie du territoire de Termessos degraves lrsquoeacutepoque du stadiasme comme lrsquoont souligneacute agrave la fois F Onur et S Şahin 74 Il est remarquable que le stadiasme ne donne pourtant pas la preacutecision τῶν Τερμησσέων pour Typallia agrave la diffeacuterence de Kitanaura

Relevons enfin un dernier point relatif agrave ces deux localiteacutes appartenant lrsquoune explicitement lrsquoautre certainement au territoire de Termessos nrsquoest-il pas singulier qursquoelles soient mentionneacutees dans le stadiasme alors que la citeacute de Termessos ne faisait assureacutement pas partie de la province de Lycie 75 On a rappeleacute supra p 68 lrsquoopinion admise suivant laquelle les itineacuteraires du stadiasme parcourent la seule Lycie et mentionnent agrave lrsquoexteacuterieur de la province uniquement deux villes limitrophes Kibyra en Asie et Attaleia ldquode Pamphylierdquo Ne doit-on pas deacutesormais preacuteciser qursquoil en va de mecircme assureacutement pour Kitanaura et certainement pour Typallia Et ne faudrait-il pas retoucher en conseacutequence le traceacute de la frontiegravere nord-est de la Lycie en la faisant passer entre Ideacutebessos et Kitanaura Enfin la mention dans le stadiasme de Trabenna et drsquoOnobara localiteacutes assez proches de Termessos et drsquoAttaleia peut-elle toujours ecirctre utiliseacutee comme la preuve que les premiegraveres appartenaient degraves lors agrave la Lycie agrave la diffeacuterence des secondes 76

Revenant agrave la question du statut politique des localiteacutes du stadiasme on doit enfin remarquer que la Lycie orientale preacutesente quelques cas de localiteacutes qui furent drsquoapregraves drsquoautres sources sans doute dans lrsquoensemble posteacuterieures englobeacutees par telle de leurs voisines respectives Ainsi Onobara mentionneacutee dans le stadiasme comme relieacutee par un itineacuteraire agrave Trabenna (l C 9) apparaicirct comme ldquoeine Dorfgemeinderdquo de Trabenna mecircme drsquoapregraves plusieurs inscriptions drsquoeacutepoque impeacuteriale qui ne sont pas preacuteciseacutement dateacutees 77 De mecircme alors que le stadiasme nomme de faccedilon distincte Ideacutebessos Akalissos et Korma

eacutegalement vain de discuter la question tregraves controverseacutee de lrsquoidentiteacute des huit communauteacutes qui composaient Oktapolis Tietz 2003 273 eacutecarte lrsquoideacutee qursquoelle puisse avoir compteacute Hippoukocircmegrave et Symbra parce que preacuteciseacutement celles-ci sont mentionneacutees dans le stadiasme contra Şahin loc cit

71 Voir SEG 51 1829 TIB sv ldquoKosarardquo et ldquoMnarardquo Iplikccedilioğlu 2004 114 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218-223 Ccedilevik 2008 205-20772 Voir Nolleacute 1996 TIB sv ldquoDikitanaurardquo Iplikccedilioğlu 2004 112-113 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 214-217 Iplikccedilioğlu et al 2007

296-300 ndeg 214-219 Ccedilevik 2008 200-205 Kizgut amp Pimouguet-Peacutedarros 200873 Voir SEG 44 1113 51 1838-1839 (le ndeg 1839 deacutejagrave SEG 2 671) TIB sv ldquoTypalliardquo Iplikccedilioğlu 2004 106-108 et 114-115 Şahin

amp Adak 2007 230-232 Iplikccedilioğlu et al 2007 282-296 nos 201-213 Ccedilevik 2008 198-20074 F Onur dans Ccedilevik et al 2005 161 et 162 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 216 et 231-232 et p 218 219 et 235 sur le traceacute de la

frontiegravere entre Termessos et Phaseacutelis75 Voir Heberdey 1934 732-775 sv ldquoTermessos 1)rdquo col 749-750 TIB p 103-105 et sv ldquoTermessosrdquo autonomie de la citeacute consideacutereacutee

comme pamphylienne et rattachement administratif agrave la province de Lycie-Pamphylie agrave partir de la creacuteation de cette double province sous Vespasien (cf supra n 9)

76 Ainsi Onur 2005 162 et 163 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 et 23377 Voir Heberdey amp Kalinka 1896 36-37 ndeg 47-48 et SEG VI 622 Iplikccedilioğlu 2004 123 et n 135 mentionnant plusieurs autres

attestations ineacutedites de ldquoTrebennaten aus Onobarardquo TIB sv ldquoOnobarardquo et ldquoTrebennardquo Ccedilevik et al 2005 161-166 sur lrsquohistoire antique de la citeacute S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 233 et 236-237 Ccedilevik 2008 195-198 (ldquokatoikia under Trebennardquo)

74 ndash Denis Rousset

comme localiteacutes deacutefinissant deux itineacuteraires (l C 1-2) les Akalisseis Idebesseis et Kormeis apparaissent dans des inscriptions de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont certaines sont dateacutees du IIIe s comme unis dans une ldquosympolitierdquo formeacutee autour drsquoAkalissos 78

Reacutecapitulant les cas examineacutes on voit que le stadiasme mentionne en 45 pC drsquoune part trois ou quatre localiteacutes qui nrsquoeacutetaient alors pas indeacutependantes cela est certain pour Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως et Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων vraisemblable pour Κόσαρα τῆς Μναρικῆς et pour Typallia Il y a drsquoautre part deux localiteacutes Akarassos et Kodopa qui sous Ceacutesar avaient eu un rang secondaire il est possible que la seconde soit devenue une citeacute ulteacuterieurement agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Inversement il y a trois localiteacutes Onobara Ideacutebessos et Korma qui apparaissent agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale en particulier dans des sources posteacuterieures au stadiasme comme ayant un rang secondaire deacutependant drsquoune de leurs voisines ou englobeacutees dans une sympolitie Agrave ces exemples on pourrait enfin ajouter le cas certes un peu diffeacuterent de Kastabara dont lrsquoexistence a eacuteteacute reacuteveacuteleacutee par sa mention dans le stadiasme 79 si lrsquoon accepte la localisation reccedilue agrave Deliktaş-Darıoumlzuuml site qui srsquoavegravere avoir appartenu au IIe s et au IIIe s pC agrave la citeacute de Tlos il faudra admettre que Kastabara indeacutependante sous Claude fut ensuite englobeacutee par sa voisine meacuteridionale

Est-il donc possible de faire du stadiasme la pierre de touche du statut de citeacute et drsquoen infeacuterer tant de changements de statut suivant des sens qui selon les cas seraient opposeacutes Les cas de Lyrnai et de Kitanaura contreviennent de toute eacutevidence agrave cet emploi ils interdisent de faire de la mention drsquoune localiteacute le sucircr indice drsquoun statut autonome

La mention dans le stadiasme ne peut ecirctre consideacutereacutee comme un brevet de citeacute Si tel eacutetait lrsquoobjet du stadiasme on devrait drsquoailleurs srsquoeacutetonner de lrsquoabsence drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba qui du moins pour les deux premiegraveres devaient ecirctre des citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude 80 Comme on lrsquoa mis en eacutevidence preacuteceacutedemment le stadiasme est une liste drsquoitineacuteraires drsquoune part mesureacutes drsquoautre part en partie ameacutenageacutes reacutepareacutes ou construits sous la conduite des Romains les lieux de deacutepart ou drsquoarriveacutee des itineacuteraires ainsi que quelques lieux intermeacutediaires mentionneacutes au passage sont des points ou des nœuds routiers Certes la plupart drsquoentre eux sont les centres urbains de communauteacutes qui sans aucun doute avaient agrave lrsquoeacutepoque de Claude le statut de citeacute Mais ce nrsquoest assureacutement pas le cas de tous

Des deux inscriptions du pilier de Patara la deacutedicace du monument par les Lyciens (face A) inscrite en 45-46 pC nous montre les Lyciens approuvant le nouvel ordre administratif et institutionnel mis en place lors de la reacuteduction en province Ainsi le message ideacuteologique de la conquecircte eacutetait partageacute et repris agrave leur compte par les Lyciens toujours fidegraveles agrave Rome mais deacutesormais conquis Crsquoest ce qursquoillustre eacutegalement la deacutedicace contemporaine graveacutee sur lrsquoautel de Claude entre Myra et Limyra qui montre aussi lrsquoœuvre routiegravere que la conquecircte amena sans deacutelai en Lycie Centrale

Lrsquoinscription des faces B et C qui est contemporaine de ces deux deacutedicaces ou bien de peu posteacuterieure est agrave la diffeacuterence de celles-ci toute de sobrieacuteteacute la reacutedaction de son preacuteambule (l B 1-8) et la mesure originelle des distances en milles me paraissent indiquer qursquoelle eacutemane des autoriteacutes romaines Est-ce dans le mecircme sens qursquoil faut interpreacuteter lrsquoabsence apparente de Boubocircn et de Komba qui serait sans doute singuliegravere dans un texte reacutedigeacute par les Lyciens Crsquoest cependant agrave lrsquointention des Lyciens que toutes les distances furent finalement converties en stades peut-ecirctre par un reacutedacteur local Ainsi lrsquoinscription concilie-t-elle les points de vue sinon de ses reacutedacteurs et de ses lecteurs du moins assureacutement des autoriteacutes romaines et des Lyciens devenus provinciaux

Si spectaculaire que soit le pilier de Patara et riches les inscriptions qursquoil porte il faut de faccedilon judicieuse mesurer lrsquoapport du stadiasme agrave la geacuteographie historique de la Lycie impeacuteriale La deacutecouverte de ce texte a permis de notables progregraves dans notre connaissance de la toponymie lycienne et dans lrsquoidentification des localiteacutes et des vestiges archeacuteologiques On doit en revanche se garder de le surinterpreacuteter pour lrsquohistoire des voies de communication et pour la geacuteographie des citeacutes-Eacutetats et se deacutefier de lrsquoamplification rheacutetorique propre au texte comme de notre propension agrave en tirer une regravegle geacuteneacuteralisante La liste du stadiasme mentionne des localiteacutes qui ne sont pas toutes les centres urbains de citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude Entre

78 Voir notamment TAM II 830 834 et 902 Jameson 1974a 41-42 et 1974b 216 TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 212-214 Kizgut et al 2009

79 L B 34 cf supra n 680 Cf supra p 65 et n 7 Aperlai est agrave la tecircte drsquoune sympolitie au Ier s pC cf IGR III 690 et SEG 52 1452 TIB sv Boubocircn frappe

monnaie sous Auguste sur un Seacutebasteion deacutedieacute sous Neacuteron figurent deux deacutedicaces nommant le Conseil et du Peuple de Boubocircn ainsi que le gouverneur de Lycie cf TIB sv Kokkinia 2008 7-8 35-38 ndeg 6 et 9 et p 160 Komba nrsquoest pas attesteacutee comme citeacute avant Ptoleacutemeacutee (533) et une inscription du IIIe s pC TAM II 734 TIB sv

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 75

ces localiteacutes ou lieux drsquoeacutetape la liste eacutenumegravere des itineacuteraires qui existaient degraves avant cette eacutepoque tantocirct les Romains se contentegraverent drsquoen recenser la longueur mesurant ainsi tout lrsquoespace de la nouvelle province tantocirct ils ameacutenagegraverent et reacuteparegraverent des routes existantes tantocirct enfin ils construisirent des routes comme lrsquoillustre le monument sis sur la voie entre Myra et Limyra Lrsquoinscription si elle conduit agrave chercher sur le terrain les traces mateacuterielles du reacuteseau viaire qui parcourait la Lycie ne nous autorise pas agrave les dater toutes en retour de lrsquoeacutepoque de Claude Ce sont agrave lrsquoinverse les progregraves de notre connaissance archeacuteologique eacutepigraphique et numismatique qui nous autoriseront agrave mesurer plus preacuteciseacutement lrsquoeffet reacuteel de lrsquoœuvre proclameacutee par le pilier de Patara et agrave deacutenombrer plus exactement les citeacutes que comptait la Lycie pacifieacutee par Rome

Reacutefeacuterences bibliographiques

ndash Euploia La Lycie et la Carie antiques p 439 agrave 462

AbreacuteviAtions

Beazley ARV2 J D Beazley Attic Red-figure Vase-painters 2e eacutedition Oxford 1963

FdX I Fouilles de Xanthos I P Demargne Les piliers funeacuteraires Paris 1958

FdX II Fouilles de Xanthos II H Metzger Lrsquoacropole lycienne Paris 1963

FdX IV Fouilles de Xanthos IV H Metzger Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Paris 1972

FdX V Fouilles de Xanthos V P Demargne Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris 1974

HTC P Debord et E Varinlioğlu dir Les hautes terres de Carie Bordeaux 2001

IPArk G Thuumlr et H Taeuber eacuted Prozeszligrechtliche Inschriften der griechischen Poleis Arkadien (IPArk) Vienne 1994

Labraunda J Crampa eacuted Labraunda Swedish Excavations and Researches The Greek Inscriptions 13-133 Lund 1972

R ndash O P J Rhodes et R Osborne Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford 2003

Sinuri L Robert eacuted Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa I Paris 1945

Tod M N Tod eacuted A Selection of Greek Historical Inscriptions I-II 2nd ed Oxford 1946-1948

Charisteria (1930) Charisteria Alois Rzach zum achtzigsten Geburtstag dargebracht

Ancient Anatolia (1986) Ancient Anatolia Aspects of Change and Cultural Development Essays in honor of M J Mellink Madison

Catalogue of Ancient Near Eastern Seals (1966) Catalogue of Ancient Near Eastern Seals in the Ashmolean Museum I Oxford

La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens (2007) La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens de Tyr agrave Carthage catalogue de lrsquoexposition Paris Institut du monde arabe 6 novembre 2007-20 avril 2008 Paris

Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia (2006) Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Antalya

The Aegean and the Near East (1956) The Aegean and the Near East Studies presented to Hetty Goldman on the occasion of her Seventy-fifth Birthday New York

Xanthos 1998 Xanthos en Turquie de la Perse agrave Byzance Dossiers drsquoarcheacuteologie Dijon

Iasos tra VI e IV sec a C Iasos tra VI e IV sec aC Miscellanea storico-archeologica Supplemento al volume 81deg degli Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara a a 181deg 2003-2004 Ferrara

Rumscheid Fr dir (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 13 bis 15 Oktober 2005 Bonn

Piri Reis eacuted E Z Oumlkte trans V Ccedilabuk (1988) Kitab-ı Bahriye II Ankara

Agora XIII BA Sparkes amp L Talcott The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 131-2 Black and plain pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC Princeton 1970

Agora XXXIII S I Rotroff The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 33 The Hellenistic Pottery The plain wares Princeton 2006

Kerameikos XI I Scheibler Kerameikos Ergebnisse der Ausgrabungen XI Die griechische Lampen Berlin 1976

Labraunda II1 P Hellstroumlm Labraunda Swedish excavations and researches II1 Pottery of Classical and late date terracotta lamps and glass (ActaAthen-4o 521) Lund 1965

Labraunda III2 J Crampa Labraunda Swedish excavations and researches III2 The Greek inscriptions I 1-12 (Period of Olympichos) (ActaAthen-4o 531) Lund 1965

Maussolleion at

Halikarnassos 7 L Vaag V Noslashrskov amp J Lund The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramic material and other finds from selected contexts Aarhus 2002

Milet III6 A Peschlow-Bindokat Milet Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 III6 Feldforschungen im Latmos Berlin 2005

440 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

NS A Maiuri Nuova Silloge epigrafica di Rodi e Cos Florence 1925

Olynthos V D M Robinson Excavations at Olynthos V Mosaics vases and lamps of Olynthos found in 1928 and 1931 (1933)

Olynthos XIII D M Robinson Excavations at Olynthos XIII Vases found in 1934 and 1938 (1950)

BMC Caria B V Head A Catalogue of the Greek Coins in the British Museum Greek Coins of Caria Cos Rhodes amp C Londres 1897

SNG Muumlnchen H R Baldus Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen 22Heft Karien Munich 2006

SNG Tuumlbingen D Mannsperger Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Muumlnzsammlung der Universitaumlt Tuumlbingen 5Heft Karien und Lydien Munich 1994

bibliogrAphie

Abbasoğlu H et W Martini eacuted (2003) Die Akropolis von Perge Band 1 Survey und Sondagen 1994-1997 Mayence

Adak M (2004) ldquoLokalisierung von Olympos und Korykos in Ostlykienrdquo Gephyra 1 27-52

Adam J-P (1981) Lrsquoarchitecture militaire grecque Paris

Adiego I J (1994) ldquoEl nombre cario Hecatomnordquo CFC(G) ns 4 247-256

mdash (1998) ldquoDie neue Bilingue von Kaunos und das Problem des karischen Alphabetsrdquo in Bluumlmel et al 1998 57-79

mdash (2000) ldquoLa inscripcioacuten greco-caria de los Hecatoacutemnides en el santuario de Sinurirdquo Kadmos 39 133-157

mdash (2007) The Carian Language With an appendix by K Konuk Leyde-Boston

mdash (2010) ldquoRecent Developments in the Carian Deciphermentrdquo in van Bremen amp Carbon 2010 147-176

mdash (2013) ldquoCarian Identity and Carian Languagerdquo in Henry 2013 15-20

Adiego I J P Debord et E Varinlioğlu (2005) ldquoLa stegravele caro-grecque drsquoHyllarima (Carie)rdquo REA 107 601-653

Ager S L (1996) Interstate Arbitrations in the Greek World 337-90 BC Berkeley

Akarca A (1952) ldquoMylasarsquoda Hellenistik bir Mezarrdquo Belleten 16 367-405

mdash (1959) Les monnaies grecques de Mylasa Bibliothegraveque de lrsquoInstitut Franccedilais drsquoArcheacuteologie drsquoIstanbul I Paris

mdash (1971) ldquoBeccedilinrdquo Belleten 25 3-37

Aringkerstad T (2000-2001) ldquoHellenistic-Roman Chamber Tombs at Milas Swedish Excavations 1938rdquo Opuscula Atheniensia 25-26 9-24

Aksakal A H (2003) Manisarsquonın Bilinmeyen Değerleri Manisa

Aktaş Ş (2009) ldquoStadiumrdquo in Işık 2009 358-359

Akurgal E (1941) Griechische Reliefs des VI Jahrhunderts aus Lykien Berlin

mdash (1961) Die Kunst Anatoliens von Homer bis Alexander Berlin

mdash (1993) Anadolu Uygarlıkları Ankara

Alston R et O van Nijf eacuted (2008) Feeding the Ancient Greek City Londres

Andersen S (2007) The Tylos Period Burials in Bahrain Volume I The Glass and Pottery Vessels Aarhus

Anderson-Stojanović V R (1987) ldquoThe Chronology and Function of Ceramic Unguentariardquo AJA 91 105-122

mdash (1992) Stobi The Hellenistic and Roman Pottery Princeton

Andrewes A (1938) ldquoEunomiardquo CQ 32 89-102

Andrianou D (2006) ldquoChairs Beds and Tables Evidence for Furnished Interiors in Hellenistic Greecerdquo Hesperia 75 219-266

Angeli Bertinelli M G et A Donati eacuted (2010) Cittagrave e territorio La Liguria e il mondo antico Atti del IV incontro internazionale di storia antica Gecircnes

Arık O (2007) ldquoOn the Ceramics found in the Preliminary Phase of the Peccedilin Excavationrdquo in Boumlhlendorf-Arslan et al 2007 523-530

Armstrong D et J J Walsh (1986) ldquoSIG 593 The letter of Flamininus to Chyretiaerdquo CPh 81 32-46

Arqueacute M-C S Lemaicirctre et S Y Waksman (2012) ldquoLes ceacuteramiques de cuisson en Lycie romaine essai de deacutefinition des faciegraves morphologiques et drsquoapprovisionnement en Meacutediterraneacutee orientalerdquo in Batigne-Vallet 2012 141-153

Arthur P (2007) ldquoPots and boundaries On cultural and economic areas between Late Antiquity and early Middle Agesrdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 15-27

Asheri D (1966) Distribuzioni di terra nellrsquoantica Grecia Turin

Ashmole B (1951) ldquoDemeter of Cnidusrdquo JHS 1951 13-28

Ashton G (1995) Ancient Megisti The Forgotten Kastellorizo Nedlands WA

Ashton R H J et A R Meadows (2008) ldquoThe Letoon Deposit Lycian League Coinage Rhodian Plinthophori and Pseudo-Rhodian Drachms from Haliartos (yet again) and Asia Minorrdquo NC 168 111-134

Aybek S et A K Oumlz eacuted (2010) Metropolis Ionia II The Land of the Crossroads Essays in Honour of Recep Mericcedil Istanbul

Aydaş M (2006) ldquoGladiatorial Inscriptions from Stratoniceia in Cariardquo EA 39 105-110

Aydınoğlu Uuml et A K Şenol eacuted (2010) Olive Oil And Wine Production in Anatolia during Antiquity Symposium Proceedings Istanbul

Babelon E (1907) Traiteacute des monnaies grecques et romaines II Description historique Tome 1 Comprenant les monnaies grecques depuis les origines jusqursquoaux guerres meacutediques Paris

Badie A S Lemaicirctre et J-C Moretti (2004) ldquoLe theacuteacirctre du Leacutetocircon de Xanthos Eacutetat des recherches en 1999rdquo Anatolia Antiqua 12 145-186

Bailey D M (1988) A Catalogue of the Lamps in the British Museum III Roman Provincial Lamps Londres

Balandier Cl (2002) ldquoLa deacutefense des territoires agrave Chypre de lrsquoeacutepoque archaiumlque aux invasions arabesrdquo DHA 281 175-206

mdash (2010a) Les fortifications au service de lrsquohistoire histoire de la deacutefense de Chypre de lrsquoeacutepoque chypro-archaiumlque aux invasions arabes Paris

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 441

mdash (agrave paraicirctre) La deacutefense de la Palestine aux peacuteriodes acheacutemeacutenide et helleacutenistique Eacutetude historique et archeacuteologique

Baldıran A (1990) Stratonikeia Nekropol Buluntuları thegravese ineacutedite Konya

mdash (1999) ldquoStratonikeiarsquodan Unguentariumlarrdquo Selccediluk Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi 4 Konya 335-356

Balot R K (2009) ldquoThe Virtue Politics of Democratic Athensrdquo in Salkever 2009 271-299

Bammer A (1968-1971) ldquoBeitraumlge zur ephesischen Architektur I Zum Eckkapitell eines Ringhallentempelsrdquo OumlJh 49 1-22

mdash (1974) ldquoZu den Kapitellen des Altares von Pergamonrdquo FuB 16 183-190

mdash (2007) ldquoLrsquoArchitecture helleacutenistique en Asie Mineure et ses concepts reacutetrospectifs et anticipantsrdquo in Images et moderniteacute helleacutenistiques Appropriation et repreacutesentation du monde drsquoAlexandre agrave Ceacutesar Rome 91-101

Baran A (2004) ldquoBeccedilin Zeus Karios () Tapınağırdquo I ve II Arkeolojik Araştırmaları Sempozyumu Ankara 19-38

mdash (2009) ldquoKarian Architecture before the Hekatomnidsrdquo in Rumscheid 2009 291-313

Barnett R D (1957) The Nimrud Ivories Londres

mdash (1980) ldquoA Winged Goddess of Wine on an Electrum Plaquerdquo AS 30 169-178

Başaran C A Yalccedilın et M Tombul (1998) ldquo1995 Yılı Skepsis Aşağı Kent ve Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo VIII MKKS (7-9 Nisan 1997 Kuşadası) Ankara 551-585

Batigne-Vallet C eacuted (2012) Les ceacuteramiques communes comprises dans leur contexte reacutegional Faciegraves de consommation et mode drsquoapprovisionnement Actes de la table ronde organiseacutee agrave Lyon les 2 et 3 feacutevrier 2009 Lyon

Bats M (1993) ldquoLa vaisselle culinaire comme marqueur culturel lrsquoexemple de la Gaule meacuteridionale et de la Grande-Gregravece (ive-ier s av J-C)rdquo Terre cuite et socieacuteteacute la ceacuteramique document technique eacuteconomique culturel XIVe Rencontre internationale drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire drsquoAntibes Actes des rencontres 21-22-23 octobre 1993 Juan-les-Pins 407-425

Baughan E P (2004) Anatolian Funerary Klinai Tradition and Identity Thegravese PhD University of California Berkeley

Bean G E et J M Cook (1955) ldquoThe Halicarnassus Peninsulardquo ABSA 50 56-170

mdash (1957) ldquoThe Carian Coast IIIrdquo ABSA 52 58-146

Bellinger A R et P Grierson (1973) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbartion Oaks Collection and in the Whittemone Collection Vol I Washington

Bencivenni A (2003) Progetti di riforme costituzionali nelle epigrafi greche dei secoli IV-II aC Bologne

Benter M (2009) ldquoHydas eine befestigte Houmlhensiedlung auf der Bozburun-Halbinselrdquo in Rumscheid 2009 481ndash501

Berg W (1979) ldquoHecate Greek or lsquoAnatolianrsquo rdquo Numen 21 128-140

Berg Brise M (2004) ldquoHellenistic and Early Roman Pottery from Halikarnassosrdquo in Isager amp Pedersen 2004 177-189

Berges D (2006) Knidos Beitraumlge zur Geschichte der archaischen Stadt Mayence

Berns C et H von Hesberg eacuted (2002) Patris und Imperium Kulturelle und politische Identitaumlt in den Staumldten in den

roumlmischen Provinzen Kleinasiens in der fruumlhen Kaiserzeit Kolloquium Koumlln November 1998 Cologne

Berti F (1993) Iasos di Caria Arslantepe Hierapolis Iasos Kyme Scavi archaeologici Italiani in Turchia Venise 189-249

mdash (2004) ldquoAppunti per lo studio dei vasi attici a figure rosse di Iasosrsquo in Iasos tra VI e IV sec aC 101-117

mdash (2005) ldquoDigressioni su alcune anfore panatenaiche offerte votive e culti nellrsquoagora di Iasosrdquo in Pierobon Benoit 2005 116-129

Berti F et C Franco (2006) ldquoNote su frammenti di ceramica attica con graffitirdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 21-28

Berti F et V Graziano (1994) Iasos Catane

Berti F et L Innocente (1998) ldquoDue nuovi graffiti in alfabeto cario da Iasosrdquo in Bluumlmel et al 1998 137-142

mdash (2005) ldquoGraffito cario su piede di coppa atticardquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 11 20-21

Berti F R Fabiani Z Kızıltan et M Nafissi eacuted (2010) Wandering Marbles of Iasos at the Istanbul Archaeological Museum Istanbul

Bessac J-Cl (1993) Lrsquooutillage traditionnel du tailleur de pierre De lrsquoAntiquiteacute agrave nos jours Paris

Beyer D (1997) ldquoEmar et Ougarit reacuteflexions sur la glyptique de deux villes de Syrie du Nord vers la fin de lrsquoacircge du bronzerdquo in Caubet 1997 171-183

Biagi S (2008) ldquoLe stadiasmos de Patara et la deacutefinition de lrsquoespace romain dans la nouvelle province de Lycie-Pamphylierdquo Res Antiquae 5 299-307

Bianco E (2000) ldquoChabrias Atheniensisrdquo RSA 30 47-72

Bilde PG V Noslashrskov et P Pedersen eacuted (1999) Hvad fandt vi Aarhus

Bilgin A R Dinccedil et M Oumlnder (1996) ldquoLydiarsquodaki iki Tuumlmuumlluumlsrsquode Temizlik Kazısı Ccedilalışmalarırdquo ADerg 4 207-222

Bingoumll O (19761977) ldquoDie Dachziegel von Bayrakli (Alt-Smyrna)rdquo Anadolu 20 19761977 63-81

mdash (1980) Das ionische Normalkapitell in hellenistischer und roumlmischer Zeit in Kleinasien IstMitt Beiheft 20 Tubingen

Birley A R (2005) The Roman Government of Britain Oxford

Blaise F (2006) ldquoPoetics and Politics Tradition re-worked in Solonrsquos Eunomia [Poem 4]rdquo in Blok amp Lardinois 2006 114-133

Blok J H et A P M H Lardinois eacuted (2006) Solon of Athens New Historical and Philological Approaches Leyde

Blondeacute F (2007) Les ceacuteramiques drsquousage quotidien agrave Thasos au IVe siegravecle avant J-C Eacutetudes Thasiennes XX Paris

Blum H B Faist P Pfaumllzner et A-M Wittke eacuted (2002) Bruumlckenland Anatolien Ursachen Extensitaumlt und Modi des Kulturaustausches zwischen Anatolien und seinen Nachbarn Tuumlbingen

Bluumlmel W (1990) ldquoZwei neue Inschriften aus Mylasa aus der Zeit des Maussollos rdquo EA 16 29-43

mdash (1991) Die Inschriften der Rhodischen Peraia IK 38 Bonn

mdash (1992a) Die Inschriften von Knidos I IK 41 Bonn

mdash (1992b) ldquoEinheimische Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo EA 20 7-34

442 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1993) ldquoSGDI 5727 (Halikarnassos) eine Revisionrdquo Kadmos 32 1-18

mdash (1994a) ldquoTwo New Inscriptions from the Cnidian Peninsula Proxeny Decree for Epameinondas and a Funeral Epigramrdquo EA 23 157-159

mdash (1994b) ldquoUumlber die chronologische und geographische Verteilung einheimischer Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo in Giannotta et al 1994 65-86

mdash (1995) ldquoInschriften aus Karien Irdquo EA 25 35-64

mdash (2002) ldquoNeue Fragmente der Pachturkunden aus Amosrdquo EA 34 107-111

mdash (2004) ldquoNeue Inschriften aus Karien II Mylasa und Umgebungrdquo EA 37 1-43

Bluumlmel W et A Kızıl (2004) ldquoEine neue karische Inschrift aus der Region von Mylasardquo Kadmos 43 131-138

Bluumlmel W P Frei et Chr Marek eacuted (1998) Colloquium Caricum Akten der internationalen Tagung uumlber die karisch-griechische Bilingue von Kaunos 3110-1111997 in Feusisberg bei Zuumlrich Kadmos 37 57-79

Boardman J et G Buchner (1966) ldquoSeals from Ischia and the Lyre-Player Grouprdquo JDAI 81 1-62

Boardman J (1967) Excavations in Chios 1952-1955 Greek Emporio Londres

mdash (1968) Archaic Greek Gems Schools and Artists in the Sixth and Early Fifth Centuries BC Londres

mdash (1970) Greek Gems and Finger Rings Londres

mdash (1990) ldquoThe Lyre Player Group of Seals an Encorerdquo AA 1 1-17

mdash (2000) Persia and the West An Archaeological Investigation of the Genesis of Achaemenid Art Londres

mdash (2003) Die Perser und der Westen Mayence

Bockisch G (1969) ldquoDie Karer und ihre Dynastenrdquo Klio 51 117-75

Boedeker D (1983) ldquoHecate a Transfunctional Goddessrdquo TAPhA 113 79-93

Boumlhlendorf-Aslan B A O Uysal et J Witte-Ott eacuted (2007) Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeology Contexts Proceedings of the First International Symposium on Late Antique Byzantine Seljuk and Ottoman pottery and tiles in archaeological context Ccedilanakkale 1-3 June 2005 Byzas 7 Istanbul

Bonifay M et J-C Treacuteglia eacuted (2007) LRCW2 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1662 (I)

Borchhardt J (19691970) ldquoEin Totengericht in Lykien Zum Grabmal des χntildetabura in Limyrardquo IstMitt 19-20 187-222

mdash (1975) Myra eine lykische Metropole in antiker und byzantinischer Zeit Istanbuler Forschungen Band 30 Berlin

mdash (1991) ldquoEin Ptolemaion in Limyrardquo RA 309-322

mdash (1993) Die Steine von Zẽmuri Archaumlologische Forschungen an den Verborgenen Wassern von Limyra Vienne

mdash (1990a) ldquoKunst in Lykienrdquo in Borchhardt et al 1990 45-49

mdash (1990b) ldquoDas Heroon von Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 75-78

Borchhardt J et G Dobesch eacuted (1993) Akten des II Internationalen Lykien-Symposium Vienna 6-12 mai 1990 Vienne

Borchhardt J H Eigner M Pesditschek et P Ruggendorfer eacuted (1997-1999) ldquoArchaumlologisch-sprachwissenschaftliches Corpus der Denkmaumller mit lykischer Schriftrdquo Anzeiger OumlAW phil-hist Kl 1342 Vienne 11-96

Borchhardt J R Jacobek et A Dinstl eacuted (1990) Goumltter Heroen Herrscher in Lykien Munich

Borchhardt J G Neumann et K Schulz (2003) ldquoTuminehiTymnessosrdquo Adalya 6 21-89

Borchhardt J et S Şişmanoğlu (1999) ldquoDas Diptychon von TubureTyberissosrdquo in Scherrer et al 1999 275-297

Borchhardt J et G Stanzl (1990) ldquoEin hellenistischer Bau des Herrscherkultes Das Ptolemaion in Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 79-84

Borza E N et O Palagia (2007) ldquoThe Chronology of the Macedonian Royal Tombs at Verginardquo JdI 122 81-124

Bousquet J (1992) ldquoLes inscriptions du Leacutetocircon en lrsquohonneur drsquoArbinas et lrsquoeacutepigramme grecque de la stegravele de Xanthos Lrsquoinscription bilingue de Deacutemokleidegraves et les inscriptions lyciennes unilinguesrdquo in Fouilles de Xanthos IX1 Paris 155-199

Bowden W L Lavan et C Machado eacuted (2004) Recent Research on the Late Antique Courtryside Leyde-Boston

Bowersock G W (1983) Roman Arabia New York

Boyd Th D (1978) ldquoThe Arch and the Vault in Greek Architecturerdquo AJA 82 83-100

Boysal Y (1970) ldquoTurgut Kazısı 1969 Yılı Raporurdquo Anadolu 12 63-78

mdash (1998) ldquo1996 Yılı Stratonikeia Ccedilalışmalarırdquo KST 19-2 153-160

Boysal Y et M Kadıoğlu (1999) ldquo1997 Yılı Stratonikeia Nekropol Ccedilalışmalarırdquo KST 20-2 215-228

Bracke H (1993) ldquoPisidia in Hellenistic times (334-325 BC)rdquo in Waelkens 1993 15-35

Brandt B V Gassner et S Ladstaumltter eacuted (2005) Synergia Festschrift fuumlr Friedrich Krinzinger II Vienne

Bresson A (1991) Recueil des inscriptions de la Peacutereacutee rhodienne Paris-Besanccedilon

mdash (2007a) ldquoUnity Diversity and Conflict in Hellenistic Lyciardquo in Elton amp Reger 2007 73-79

mdash (2007b) ldquoLes Cariens ou la mauvaise conscience du barbarerdquo in Urso 2007 209-228

Bresson A P Brun et E Varinlioğlu (2001) ldquoLes Inscriptions Grecques et Latinesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 81-305

Bresson A P Brun R Descat et K Konuk (2005) ldquoUn deacutecret honorifique des Kodapeis (Carie du Sud)rdquo REA 107 69-81

Bresson A et R Descat eacuted (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au IIe s aC Bordeaux

Bresson A D Rousset et J-M Carbon (2007) ldquoLes estampages du fonds Louis Robertrdquo CRAI 2 643-660

Briant P (1992) Darius les Perses et lrsquoEmpire Paris

mdash (1996) Histoire de lrsquoempire perse Paris

Brijder H A G eacuted (1984) Ancient Greek and Related Pottery Proceedings of the International Vase Symposium in Amsterdam 12-15 Avril 1984 Amsterdam

Broneer O (1930) Corinth IV Terracotta Lamps Athegravenes

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 443

Bruer S G et M Kunze (2010) Der Stadtplan von Patara und Beobachtungen zu den Stadtmauern Patara I 1 Istanbul

Brun P (1994) ldquoLes fortifications drsquoHyllarima Philon de Byzance et Pleistarchosrdquo in Debord amp Descat 1994 193-204

mdash (2001) ldquoLes sites archeacuteologiquesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 23-75

mdash (2007a) ldquoLa Carie et les Cariens vus depuis Athegravenes au Ve siegraveclerdquo in Brun 2007b 13-32

mdash eacuted (2007b) Scripta Anatolica Hommages agrave Pierre Debord Bordeaux

Bruneau Ph (1970a) Recherches sur les cultes de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Paris

mdash (1970b) ldquoTombes drsquoArgosrdquo BCH 94 437-531

mdash (1970c) Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la maison des Comeacutediens La vaisselle Paris

Bruns-Oumlzgan Chr (1987) Lykische Grabreliefs des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Tuumlbingen

mdash (2002) ldquoEine fruumlhkaiserzeitliche Stoa in Knidos und ihre Funderdquo in Berns amp Hesberg 2002 247-256

mdash (2004) Knidos A Guide to the Ancient Site Konya

mdash (2005) ldquoAttische Bildhauer in Knidosrdquo in Strocka 2005 179-191

Bryce T R (1986) The Lycians I The Lycians in Literary and Epigraphic Sources Copenhague

Buchholz H G (1978) ldquoTamassos Zypern 1974-1976 3 Berichtrdquo AA 155-230

Buckler J (1980) The Theban Hegemony 371-362 BC Cambridge-Londres

mdash (1998) ldquoEpameinondas and the new inscription fron Knidosrdquo Mnemosyne s IV 51 192-205

mdash (2003) Aegean Greece in the Fourth Century BC Leyde-Boston

Buraselis K (2008) ldquoThe Problem of the Ptolemaic Sibling Marriage A Case of Dynastic Acculturationrdquo in McKechnie amp Guillaume 2008 291-302

Burkert W (1992) The Orientalizing Revolution Cambridge

mdash (2001) ldquoLa religione greca allrsquoombra dellrsquoOriente i livelli dei contatti e degli influssi rdquo in Ribicini et al 2001 21-30

Burn L (2004) Hellenistic Art From Alexander the Great to Augustus Los Angeles

Buschor E (1950) Maussollos und Alexander Munich

Buschmann K (1992) ldquoHızırlık bei Fethiye das altlykische Telebehirdquo AST 10 429-438

Buumlyuumlkyoumlruumlk F et C Tibet (1999-2000) ldquo1998-1999 Yılı Antalya Doğu Nekropoluuml Kurtarma Kazılarırdquo Adalya 4 115-171

Cahn H A (1970) Knidos Die Muumlnzen des sechsten und fuumlnften Jahrhunderts v Chr Berlin

Canciani F et F W von Hase (1979) La tomba Bernardini di Palestrina Rome

Cannadine D et S Price eacuted (1987) Rituals of Royalty Power and Ceremonial in Traditional Societies Cambridge

Caputo V eacuted (2008) Iasos in Etagrave Romana Miscellanea storico-archeologica Suppl au vol 83-84 de Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Ferrare

Cargill J (1981) The Second Athenian League Empire or Free Alliance Berkeley-Los Angeles-Londres

Carney E D (2005) ldquoWomen and Dunasteia in Cariardquo AJPh 126 65-91

Carubba O (1993) ldquoDynasten und Staumldte Sprachliche und sonstige Bemerkungen zu den Namen auf den lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 11-25

Carstens A M (1999a) Death Matters Funerary Architecture on the Halikarnassos Peninsula Thegravese Copenhague

mdash (1999b) ldquoSepulchral Architecture on the Halicarnassos Peninsulardquo in Proceedings of the XVth International Congress of Classical Archaeology Amsterdam July 12-17 1998 109-111

mdash (2002) ldquoTomb Cult on the Halikarnassos Peninsulardquo AJA 106 391-409

mdash (2006) ldquoCypriot chamber tombsrdquo in Wriedt Soslashrensen amp Winther Jacobsen 2006 125-179

mdash (2008) ldquoTombs of the Halikarnassos Peninsula ndash the Late Bronze and Early Iron Agerdquo in Pedersen 2008 52-118

mdash (2009) Karia and the Hekatomnids The Creation of a Dynasty Oxford

mdash (2013) ldquoDivine Kingship at the City Centrerdquo in Henry 2013

mdash (agrave paraicirctre) ldquoBridging the boundary the sacrificial deposit of the Maussolleion of Halikarnassos and its symbolic languagerdquo in Draycott C et M Stamatopoulou eacuted Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Carte geacuteologique de Turquie (1963) feuillet Konya 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964a) feuillet Denizli 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964b) feuillet Izmir 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1997) feuillets Fethiye L8 L9 M8 M9 et Antalya L10 M10-M11 1100000e Maden Tetkik ve Arama genel muumlduumlrluumlğuuml Ankara

Carter J C (1970) ldquoRelief Sculptures from the Necropolis of Tarantordquo AJA 74 125-137

Cataldi S eacuted (2004) Poleis e Politeiai Atti del Convegno Internazionale di Storia Greca (Torino 2002) Alexandrie

Caubet A eacuted (1997) De Chypre agrave la Bactriane Les sceaux du Proche-Orient ancien Actes du colloque international Museacutee du Louvre 18 mars 1995 Paris

mdash (1998) Lrsquoart des modeleurs drsquoargile Antiquiteacutes de Chypre Coroplastique 2 Paris

Cavalier L (2005) Architecture romaine drsquoAsie Mineure Les monuments de Xanthos et leur ornementation Bordeaux

mdash (2006) ldquoObservations sur lrsquoarchitecture de Xanthos agrave lrsquoeacutepoque archaiumlquerdquo REA 108 327-354

mdash (2007) ldquoHorrea drsquoAndriakegrave et Patara un nouveau type drsquoeacutedifice fonctionnel en Lycie agrave lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo REA 109 51-65

mdash (2012) ldquoDeux nouveaux temples agrave Limyra rdquo in Seyer 2012 133-139

Ccedilevik N (2008) ldquoNortheast Lycia The New Evidence - Results from the Past Ten Years from the Bey Mountains Surface Surveysrdquo Adalya 11 189-233

Ccedilevik N B Varkıvanccedil et E Akyuumlrek eacuted (2005) Trebenna tarihi arkeolojisi ve doğası Trebenna its history archaeology and natural environment Istanbul

444 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Ccedilevik N et I Pimouguet-Peacutedarros (2010) ldquoFortifications et systegraveme deacutefensif de Myra Recherches 2009rdquo Anatolia Antiqua 18 243-275

Chambers M A (1955) ldquoThe Twelve Gods at Cosrdquo HThR 48 153-154

Chantraine P (1999) Dictionnaire eacutetymologique de la langue grecque Paris

Chapoutier F (1934) Les Dioscures au service drsquoune deacuteesse Paris

Chiekova D (2008) Cultes et vie religieuse dans les citeacutes du Pont Gauche (VIIe ndash Ier s avant J C) Berne

Childs W A P et P Demargne (1989) Le monument des Neacutereacuteides Le decor sculpteacute Fouilles de Xanthos VIII Paris

Choisy A (1876) ldquoNote sur les Tombeaux Lydiens de Sardesrdquo RA 32 73-81

Ccedililingiroğlu A (1997) Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı Izmir

Cimok F (2000) Antioch Mosaics Istanbul

Civelek A (2001) Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Doumlnemi Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

Clay J (1984) ldquoThe Hecate of the Theogonyrdquo GRBS 25 27-38

Colas-Rannou F (2009) ldquoImages et socieacuteteacute en Lycie au VIe siegravecle avant J-C le pilier drsquoIsinda et son programme iconographiquerdquo REA 111 453-474

mdash (agrave paraicirctre) ldquoDrsquoune mixiteacute agrave une identiteacute les Lyciens et leurs imagesrdquo in Ziche (agrave paraicirctre)

Colvin S eacuted (2004) The Greco-Roman East Cambridge

Ccedilokay-Kepccedile S (2006) The Karaccedilallı Necropolis near Antalya Adalya Suppl series 4 Antalya

Cook J M (1961) ldquoSome Sites of the Milesian Territoryrdquo ABSA 56 90-101

mdash (1965) ldquoOld-Smyrna Fourth-Century Black Glazerdquo ABSA 60 143-153

Cook J M et W H Plommer (1966) The Sanctuary of Hemithea at Kastabos Cambridge

Corbett P E (1955) ldquoPalmette Stamps from an Attic Black-glaze Workshoprdquo Hesperia 24 172-186

Corso A (2007) ldquoThe cult and political background of the Knidian Aphroditerdquo in Proceedings of the Danish Institute at Athens V Athegravenes 173-197

Corsten Th (2007a) ldquoKibyratis in Antiquityrdquo Anatolian Archaeology 13 18-19

mdash (2007b) ldquoKibyra und Lykienrdquo in Schuler 2007 175-181

mdash (2008) ldquoResearch in the Kibyratis in 2006 and 2007rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas 6 112-116

mdash (2009) ldquoZwei Inschriften zur fruumlhen Geschichte von Kibyrardquo in Tekin 2009 91-98

Ccediloumlrtuumlk U (2004) Kuzey Karia Akccedilay Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması thegravese MA Muğla

mdash (2008) ldquoKuzey Karia Akccedilay (Harpasos) Vadisi Mezar Mimarisi Hakkında Bir Araştırmardquo Anadolu (Anatolia) ns 2 37-60

Costabile F (1997) LrsquoArchitettura samia in Occidente Soveria Manelli

Coulton J J (1982) ldquoTermessians at Oinoandardquo AS 32 115-131

mdash (1994) ldquoThe Fortifications of Balbourardquo REA 96 327-335

mdash (1998) ldquoHighland Cities in South-West Turkey The Oinoanda and Balboura Surveysrdquo in Matthews 1998 227-236

Coupel P et P Demargne (1969) Le Monument des Neacutereacuteides LrsquoArchitecture Texte et Planches photographiques Fouilles de Xanthos III Paris

Crowther Ch V (1993) ldquoForeign Judges in Seleucid Citiesrdquo JAC 8 57-61

mdash (1995) ldquoIasos in the Second Century BC III Foreign Judges from Prienerdquo BICS 40 91-136

mdash (1999) ldquoAus der Arbeit der lsquoInscriptiones Graecaersquo IV Koan Decrees for Foreign Judgesrdquo Chiron 39 251-320

Curti F et A Parrini (agrave paraicirctre) ldquoIasos importazioni di ceramica attica a figure rosse nel V nel IV sec a Crdquo

Culasso Gastaldi E (2003) ldquoUn decreto ateniese di prossenia per tre individui di Iasos (IG II2 3 + 165)rdquo ZPE 142 109-118

mdash (2004) Le prossenie ateniesi del IV secolo aC Gli onorati asiatici Alexandrie

Davesne A et F Laroche-Traunecker (1998) Le site de Meydancıkkale Recherches entreprises sous la direction drsquoEmmanuel Laroche (1971-1982) Paris

Davies J K (1969) ldquoThe Date of IG II2 1609rdquo Historia 18 309-333

Debord P (1969) ldquoSur les inscriptions de la peacuteriode drsquoOlympichos agrave Labraundardquo REA 71 383-389

mdash (1982) Aspects sociaux et eacuteconomiques de la vie religieuse dans lrsquoAnatolie greacuteco-romaine Leyde

mdash (1994) ldquoEssai sur la geacuteographie historique de la reacutegion de Stratoniceacuteerdquo in Mactoux amp Geacuteny 1994 107-121

mdash (1999) LrsquoAsie Mineure au IVe siegravecle (412-323 aC) Pouvoirs et jeux politiques Bordeaux

mdash (2003) ldquoCiteacute grecque-village carien Des usages du mot koinonrdquo Studi ellenistici 2003 115-180

mdash (2008) ldquoApollon en Carierdquo in Şahin 2008 57-67

mdash (2009) ldquoPeut-on deacutefinir un pantheacuteon carien rdquo in Rumscheid 2009 251-266

Debord P et R Descat eacuted (1994) Fortifications et deacutefense du territoire en Asie Mineure occidentale et meacuteridionale Table-ronde Istanbul 20-27 mai 1993 REA 96

Debord P et E Varinlioğlu eacuted (2001) Les Hautes Terres de Carie Bordeaux

mdash eacuted (2011) Citeacutes de Carie Harpasa Bargasa Orthosia dans lrsquoAntiquiteacute Rennes

Dedeoğlu H (2003) The Lydians and Sardis Izmir

Dedeoğlu H et H Malay (1994) ldquoKuzey Lydiarsquoda Geccedil Hellenistik Bir Mezarrdquo Arkeoloji Dergisi 2 Izmir 129-135

Delemen I (2007) The Achaemenid Impact on Local Populations and Culture in Anatolia (6th-4th centuries BC) Papers Presented at the International Workshop Istanbul 20-21 May 2005 Istanbul

De Ligt L eacuted (2004) Roman Rule and Civic Life Local and Regional Perspectives Leyde

Delrieux F (2001) ldquoIasos agrave la fin du IVe siegravecle aC Les monnaies aux fruits de mer des fils de Theacuteodotos au versement de lrsquoekklesiastikonrdquo REG 114 160-189

mdash (2008) ldquoLe deacutecret drsquoIasos en lrsquohonneur des fils de Peldeacutemis agrave lrsquoeacutepoque classiquerdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 14 33-36

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 445

Deltour-Leacutevie Cl (1982) Les piliers funeacuteraires de Lycie Louvain-la-Neuve

Dellbruumlck R (1912) Hellenistische Bauten in Latium II Strasbourg

Demargne P (1974) Tombes-maisons Tombes rupestres et sarcophages Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1990) ldquoDas Nereiden-Monument von Xanthosrdquo in Borchhardt et al 1990 65-69

Demirer Uuml (1998) ldquo1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısırdquo MKKS (7 ndash 9 Nisan Kuşadası 1997) Ankara 25-41

Demirtaş M B (2007) Technical and Workmanship Features of the Temple of Artemis at Magnesia thegravese ineacutedite

mdash (2010) ldquoKaria-Ionia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağırdquo in Aybek amp Oumlz 2010 105-113

De Polignac F (2005) ldquoUsages de lrsquoeacutecriture dans les sanctuaires du haut archaiumlsmerdquo Kernos Suppl 15 13-25

Descat R (1994) ldquoLes forteresses de Theacutera et de Kallipolisrdquo in Debord amp Descat 1994 205-214

mdash (1994) ldquoLa geacuteographie dans les listes des tributs attiques Lepsimandos et Kasocirclaba en Carierdquo ZPE 104 61ndash68

mdash (1998) ldquoLa carriegravere drsquoEupoleacutemos strategravege maceacutedonien en Asie Mineurerdquo REA 100 167-190

Des Courtils J (1994) ldquoNouvelles donneacutees sur le rempart de Xanthosrdquo in Debord amp Descat 1994 285-298

mdash (1995) ldquoUn nouveau bas-relief archaiumlque de Xanthosrdquo RA 2 337-364

mdash (2003) Guide de Xanthos et du Leacutetocircon Istanbul

mdash (2001) ldquoXanthos et le Leacutetocircon au IIe s aCrdquo in Bresson amp Descat 2001 213-224

mdash (2006) ldquoNouvelles deacutecouvertes agrave Xanthosrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 145-152

mdash (2007) ldquoIntroduction La Lycie dans lrsquohistoirerdquo in Lemaicirctre 2007a 11-23

Des Courtils J et D Laroche (2004) Xanthos et le Leacutetocircon rapport sur la campagne de 2003 Anatolia Antiqua 12

Des Courtils J et A Pariente (1991) ldquoProblegravemes topographiques et religieux agrave lrsquoHerakleion de Thasosrdquo in Le Dinahet amp Eacutetienne 1991 67-84

Demargne P (1974) Fouilles de Xanthos V Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris

Devambez P et E Haspels (1959) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Architecture et ceacuteramique II Paris

DeVries K (1997) ldquoThe Attic Pottery from Gordionrdquo in Oakley et al 1997 447-455

Diehl Ch et G Cousin (1886) ldquoVilles inconnues du Golfe Ceacuteramiquerdquo BCH 10 428-30

Dignas B (2007) ldquoPorter la couronne drsquoun dieu titre civique charge religieuse pouvoir ou fardeau rdquo Kernos 20 173-187

Diler A (1997a) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması-1995rdquo AST 14 189-206

mdash (1997b) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması ndash 1996rdquo AST 15 409-422

mdash (2002) ldquoThe Northern Rock Necropolis of Caunusrdquo in Studien zum antiken Kleinasien V Asia Minor Studien 44 63-95

mdash (2008) ldquoBodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri Pedasa Mylasa Damlıboğaz (Hydai) Kedreai (Sediradası) Kissebuumlkuuml

(Anastasioupolis) ve Mobolla Kalesi Yuumlzey Araştırmaları 2004-2005rdquo AST 24 479-500

Diler A U Aydınoğlu et A K Şenol eacuted (2010) ldquoOlive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Kariardquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

Dinccedil R (1993) Lydia Tuumlmuumlluumlsleri (thegravese ineacutedite) Izmir

Dinccedil R et M Oumlnder (1992) ldquoKayapınarı-Hamamtepe Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 3 31-51

Dinsmoor W B (1950) The Architecture of ancient Greece Londres-New York-Toronto-Sydney

Domingo Gygax M (2001) Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit Bonn

Donati L (2007) ldquoLa ceramica grigia arcaica di Iasosrdquo Rassegna di Archeologia 14 224-236

Dornisch W (1992) Die griechischen Bogentore Zur Entstehung und Verbreitung des griechischen Keilsteingewoumllbes Europaumlische Hochschulschriften Reihe 28 Kunstgeschichte Band 83 Francfort-Berlin

Doumlrtluumlk K B Varkıvanccedil T Kahya J des Courtils M Doğan-Alparslan et R Boyraz (2006) III Likya Sempozyumu The IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Proceedings Antalya

Dotterweich Uuml (1999) Unguentarien mit kuppefoumlrmiger Muumlndung aus Knidos Knidos-Studien Band I Francfort

Draycott C et M Stamatopoulou eacuted (agrave paraicirctre) Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Drew-Bear Th (1999) Phrygian votive Steles Ankara

Dumeacutezil G (2003) ldquoLa triple Heacutecaterdquo (1982) in Dumeacutezil 2003

mdash (2003) Esquisses de mythologie Paris

Dunand Ch et P Leacutevecircque eacuted (1975) Les syncreacutetismes dans les religions de lrsquoAntiquiteacute Leyde

Duumlndar E (2008) Patara Unguentariumları Istanbul

Duumlring B (2011) The Prehistory of Asia Minor From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies Cambridge

Durm J (1910) Die Baukunst der Griechen Handbuch der Architektur I-II Leipzig

Dusinberre E R M (1997) ldquoImperial style and constructed identity a lsquoGraeco-Persianrsquo cylinder seal from Sardisrdquo Ars Orientalis 27 99-129

mdash (2003) Aspects of Empire in Achaemenid Sardis Cambridge

Dyggve E F Poulsen et K Rhomaios (1934) Das Heroon von Kalydon Copenhague

Eck W (2004) ldquoStraszligen und ihre Denkmaumllerrdquo in Frei-Stolba 2004 17-39

mdash (2008) ldquoDie Bauinschrift der neronischen Thermen in Patara Zur methodischen Auswertung einer partiell eradierten Inschriftrdquo ZPE 166 269-275

Eacutecochard E (2012) Approche geacuteoarcheacuteologique et valorisation du patrimoine geacuteomorphologique autour du Leacutetocircon (plaine de Xanthos Turquie) Thegravese ineacutedite Paris Est-Creacuteteil-Val de Marne

Edhem Bey (1906) ldquoFouilles drsquoAlabandardquo CRAI 407-422

Ehrenberg V (1930) 1965 ldquoEunomiardquo Charisteria 16-29 revu dans Id 1946 70-93 repris dans Id 1965 139-158

mdash (1946) Aspects of the Ancient World Oxford

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 10: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 67

fait en faveur de Kibyra srsquoattirant ainsi la reconnaissance des Kibyrates qui commeacutemoregraverent ses sebasta erga 22 Peu fondeacutee apparaicirct eacutegalement lrsquoideacutee que Q Veranius ait fixeacute la frontiegravere entre Gagai et Kocircrykos agrave la faveur de son œuvre routiegravere dans la Lycie orientale 23

Dans ce mecircme tableau on veut aussi faire place aux troubles politiques Crsquoest pour y mettre fin que Q Veranius serait intervenu en Lycie Centrale agrave Arneai et jusqursquoen Kibyratide reacuteprimant agrave Kibyra une ldquogrande conspirationrdquo pour nous eacutenigmatique cet eacuteveacutenement qui est mentionneacute dans une inscription de Kibyra du milieu du Ier s sans cependant pouvoir ecirctre lui-mecircme dateacute est mis en relation par M Adak avec ldquodem blutigen Buumlrgerkrieg in Lykienrdquo 24 Crsquoest pareillement une reacutesistance opiniacirctre des Termessiens pregraves drsquoOinoanda contre Q Veranius qui expliquerait dans leur ville la destruction partielle et volontaire de la muraille que les archeacuteologues ont dateacutee drsquoavant Vespasien 25

Ce sont donc on le voit des piegraveces drsquoineacutegale valeur qursquoassemblent les reacutecents interpregravetes du stadiasme pour composer le tableau drsquoune guerre civile ldquosans finrdquo dont lrsquoimpact lrsquoextension geacuteographique et la dureacutee paraissent en reacutealiteacute fort exageacutereacutes au regard des sources disponibles 26

De la guerre civile en Lycie ainsi deacutepeinte deacutecoule lrsquoimportance donneacutee agrave lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius Crsquoest en effet pour drsquoamples opeacuterations militaires destineacutees agrave mater cette guerre civile qursquoaurait eacuteteacute degraves 43 pC construit le reacuteseau routier dont la deacutedicace commeacutemore la reacutealisation Cette œuvre conduite par les ingeacutenieurs et les soldats romains dans une telle hacircte qursquoils nrsquoauraient pu eacuteriger des milliaires ndash la Lycie nrsquoa en effet point livreacute pareils monuments pour lrsquoeacutepoque de Claude 27 ndash aurait selon S Şahin deacutebuteacute dans les parties de la Lycie que les troupes romaines devaient atteindre et controcircler en prioriteacute agrave savoir les montagnes bordant la valleacutee du Xanthe et la Kibyratide Car les itineacuteraires qui parcourent ces deux reacutegions apparaissent les premiers dans la liste du stadiasme 28 Ainsi lrsquoordre drsquoeacutenumeacuteration des voies indiquerait preacuteciseacutement la succession des opeacuterations militaires conduites par les Romains et la localisation des foyers de reacutebellion 29

Pour sa part M Adak soutient que les Romains auraient eacuteteacute si efficaces qursquoagrave la date drsquoeacuterection du pilier en 45 pC soit en moins de trois ans ils auraient dans lrsquoensemble de la Lycie largement acheveacute les travaux de construction qui devaient par des routes passables relier tous les eacutetablissements sans exception ainsi que montrer la domination revendiqueacutee par Rome sur la reacutegion conquise 30 Certes lrsquoexamen des vestiges de routes que S Şahin croit pouvoir rapporter agrave lrsquoœuvre de Q Veranius lrsquoamegravene agrave penser qursquoil y avait en reacutealiteacute peu de voies adeacutequates pour des chars et que la plupart convenait seulement agrave la circulation des hommes agrave pied et des animaux ce serait ducirc agrave la hacircte de la construction et agrave lrsquoutilisation avant tout militaire du reacuteseau 31 Mais S Şahin ne doute pas que le pilier de Patara portait le teacutemoignage de routes effectivement construites puisqursquoil considegravere que lrsquoinscription du stadiasme devait sur le pilier mecircme ecirctre compleacuteteacutee au fur et agrave mesure de la construction des routes Ce serait le cas sur lrsquoassise supeacuterieure de la face C du pilier qursquoon laissa initialement non

22 Şahin amp Adak 2007 60 76 292 293 et 294 Pour les sebasta erga de Q Veranius agrave Kibyra voir IGR IV 902 reprise dans I Kibyra ndeg 36 et le commentaire Corsten 2007 175-176 et 181 qui considegravere comme deacutejagrave R Cagnat et C P Jones que les sebasta erga peuvent ecirctre des travaux de voirie Cf infra p 70

23 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 27524 Les sources sont la deacutedicace du peuple drsquoArneai pour Claude TAM II 760c et I Kibyra ndeg 41 voir M Adak in Şahin amp Adak 2007 59

et 61-62 Pour I Kibyra ndeg 41 interpreacutetation diffeacuterente de Kokkinia 200825 Şahin amp Adak 2007 66-67 renvoyant agrave Milner 1998 agrave la p 120 celui-ci attribuait cette destruction agrave Q Veranius se fondant sur la

restitution [dir]utionem moenium dans son eacutepitaphe Cette restitution est cependant incertaine le CIL VI 41075 et A R Birley (supra n 19) retiennent [restit]utionem moenium qui concernerait Kibyra mais la restitution [Cibyram] plus haut dans le texte de lrsquoeacutepitaphe est eacutegalement loin drsquoecirctre sucircre

26 M Adak in Şahin amp Adak 2007 notamment p 59 et 66 p 79 ldquoin einem endlosen Buumlrgerkriegrdquo27 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 111-114 donne une utile liste des milliaires de Lycie qui datent pour la plupart de lrsquoeacutepoque des

Seacutevegraveres et de la Teacutetrarchie et souligne p 17 et 107 lrsquoabsence de milliaires de lrsquoeacutepoque de Claude Dans maintes autres provinces de lrsquoEmpire lrsquoEmpereur Claude est connu pour son œuvre routiegravere par des milliaires cf Walser 1980

28 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 18 20 107 et 111 Voir aussi p 172-173 srsquoil manque dans le stadiasme une route entre la Cabalide et la Milyade crsquoest parce qursquoelle ne constituait pas une prioriteacute pour les opeacuterations militaires De mecircme Şahin 2008 597

29 Voir Şahin 2008 597 Şahin 2009 101-112 notamment p 101 102 104 et 107 qui cherche un foyer de reacutebellion dans la campagne de Sidyma

30 M Adak in Şahin amp Adak 2007 68 74 (ldquoUumlberraschend ist nicht nur der Umfamg des Programms und die Dichte des Wegenetzes sondern auch die kurze Dauer in der dies durchgefuumlhrt und zum Abscluszlig gebracht wurde Die Bauarbeiten setzten wohl gleichzeitig mit der militaumlrischen Eroberung des Landes ein und waren innerhalb von weniger als drei Jahren weitgehend beendet Das Stadiasmusmonument vermerkt zum Jahr 45 dem Zeitpunkt seiner Aufstellung Bauarbeiten nur noch bei Kitanaura im pisidisch-pamphylischen Grenzgebietrdquo sur ce dernier point cf infra p 73 note 75 Dans le mecircme sens Şahin 2008 597 de lrsquoart citeacute n 28 Avis plus mesureacute de M Adak dans lrsquoarticle de 2004 citeacute supra n 1 agrave la p 248

31 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 107 et 108

68 ndash Denis Rousset

inscrite parce que lrsquoon attendait que fussent mesureacutees et construites cinq routes dans la Milyade mais finalement on srsquoabstint de graver ces indications et lrsquoon dut selon S Şahin se contenter de les peindre De mecircme si la longueur de la route effectivement construite ou reacutepareacutee entre Ideacutebessos et Kitanaura est seulement 32 stades (l C 3-4 citeacutes plus haut) soit le 15e de la distance qui seacutepare probablement les deux localiteacutes crsquoest que les quatre cinquiegravemes restaient alors agrave exeacutecuter et que lrsquoon dut compleacuteter lrsquoindication agrave la peinture drsquoapregraves la longueur deacutefinitive de la voie 32 Ainsi il faudrait consideacuterer que le visiteur de Patara devait reacuteguliegraverement trouver sur le pilier un affichage mis agrave jour qui lui indiquait les progregraves du reacuteseau routier jusque dans la Lycie centrale et orientale

Il me semble que S Şahin et M Adak tout agrave lrsquoenthousiasme de publier et de commenter un monument et des inscriptions hors du commun ne se sont peut-ecirctre pas montreacutes assez critiques vis-agrave-vis du message inscrit qursquoils ont pourtant dument deacutefini comme un texte de propagande 33 Les deux interpregravetes reacutecents du stadiasme ont largement surestimeacute les reacutealisations routiegraveres de Q Veranius et lrsquoexactitude du message inscrit ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν

Certes il est bien attesteacute que lrsquoannexion drsquoune reacutegion agrave lrsquoEmpire srsquoaccompagne sans deacutelai de travaux routiers ce devait ecirctre le cas en Arabie plus tard entre 111 et 115 pC 34 De telles opeacuterations pouvaient naturellement ecirctre en relation avec des neacutecessiteacutes strateacutegiques 35 Elles eacutetaient eacutegalement le symbole de la preacutesence romaine lrsquoaffichage des distances parcourues et des points atteints affirmait lrsquoeacutetendue et la peacuteneacutetration de la domination et de la conquecircte de lrsquoespace par Rome 36

Mais lrsquoaffirmation de cette preacutesence nrsquoimpliquait pas neacutecessairement la construction ex nihilo effective et complegravete drsquoun reacuteseau routier Ainsi dans le cas de la province drsquoAsie que de nombreuses bornes milliaires avaient geacuteneacuteralement conduit agrave consideacuterer comme ayant eacuteteacute en 129 aC doteacutee de routes il est en reacutealiteacute possible que le premier gouverneur se soit en partie contenteacute de placer sur les voies preacuteexistantes des bornes neuves 37 Car la mesure de routes deacutejagrave existantes voire drsquoitineacuteraires deacutepourvus en tout ou en partie de chausseacutees pouvait tout aussi bien ecirctre utiliseacutee au titre de la propagande et montrer le controcircle de lrsquoespace par Rome La mesure de voies mecircme deacutepourvues de bornes suffisait agrave marquer symboliquement lrsquoappropriation de lrsquoespace ainsi traverseacute et son inteacutegration dans lrsquoEmpire Cette mesure nous apparaicirct agrave lrsquoinstar des repreacutesentations geacuteographiques des deacutenombrements des recensements et des cadastrations comme une des formes de ldquoLrsquoinventaire du monderdquo qui caracteacuterise lrsquoEmpire naissant ainsi que lrsquoa montreacute Cl Nicolet 38

Ainsi doit-on souligner plus qursquoon ne lrsquoa fait la porteacutee symbolique de la mesure des routes lyciennes crsquoeacutetait mesurer toute la Lycie elle-mecircme en la traversant de part en part jusqursquoagrave Kaunos Kibyra et Attaleia les trois citeacutes limitrophes du cocircteacute de lrsquoAsie et de la Galatie Avec lrsquoune et lrsquoautre de ces reacutegions la Lycie eacutetait non seulement relieacutee par des voies comme depuis longtemps mais aussi deacutesormais placeacutee au mecircme rang reacuteduite en province

Aussi la porteacutee ideacuteologique du stadiasme doit-elle nous inciter agrave y reconnaicirctre un releveacute de mesures tout autant voire peut-ecirctre plus qursquoun compte rendu de constructions Crsquoest ce qursquoavaient deacutejagrave suggeacutereacute les premiers eacutediteurs et quelques commentateurs remarquant que le stadiasme nrsquoattestait pas la creacuteation ex nihilo drsquoun reacuteseau routier et impliquait sans doute lrsquointeacutegration de routes deacutejagrave existantes et leur ameacutelioration ponctuelle 39 Dans ce sens on doit souligner que la construction drsquoun reacuteseau routier dans toute la Lycie eucirct eacuteteacute drsquoune part inutile pour les mouvements de troupes alleacutegueacutes par S Şahin et M Adak Car la Lycie avait deacutejagrave par le passeacute eacuteteacute traverseacutee par des corps de troupes et les soldats romains pouvaient sans aucun doute se frayer dans le pays des itineacuteraires sans que ceux-ci fussent de larges routes fruit de terrassements et doteacutees de pavements On aurait drsquoailleurs tort de se repreacutesenter toute route ldquoromainerdquo comme paveacutee en bonne et due forme 40

32 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 208 210 et 261 pour la route drsquoIdeacutebessos agrave Kitanaura voir p 216 Le texte est citeacute ici p 65 et commenteacute infra

33 Şahin amp Adak 2007 18 et 7534 Voir eg ILS 5834 Sartre 1982 79-80 Bowersock 1983 8335 Voir sur ce point eg Rathmann 2006 qui cite notamment la Judeacutee en 69 pC et la Rheacutetie en 74 pC36 Voir eg Eck 2004 1837 Cf Rathmann 2003 150-151 French 1997 srsquoest interrogeacute sur la nature des travaux routiers de lrsquoeacutepoque reacutepublicaine en Asie et a

conclu que les routes nrsquoeacutetaient pas paveacutees Thonemann 2004 eacutecrit ldquoAquillius did not build roads ab initio but merely erected milestones on preexisting unpaved routes to aid and proclaim the Roman administrative presence (hellip) marking and defining the Roman road-system was undertaken as the very first step of the organization of the new provincerdquo Sur les routes romaines en Asie Mineure voir aussi Marek amp Frei 2010 463-472

38 Nicolet 198839 Voir Işkan 1998-1999 82 et 105 Marksteiner amp Woumlrrle 2002 553 et 560 Hellenkemper amp Hild 2004 244 Woumlrrle 2007 92 n 43

Marek amp Frei 2010 466-467 Kokkinia 2008 24 n 13640 Cf supra n 37

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 69

En outre reacutealiser un reacuteseau qui aurait uni toutes les localiteacutes importantes de Lycie et qui mesurait au total peut-ecirctre une fois et demie 4488 stades (addition des 39 mesures lues ou restitueacutees sur un total de 54 distances) eucirct constitueacute un investissement financier consideacuterable que la charge en revicircnt aux Lyciens ou aux Romains 41 Qui plus est cet effort eucirct sans doute eacuteteacute peu rentable agrave long terme dans une province qui avait une position marginale dans les communications de lrsquoAsie Mineure et plus largement dans lrsquoEmpire Enfin construire un tel reacuteseau eucirct sans doute eacuteteacute mateacuteriellement impossible en raison drsquoabord de lrsquoinseacutecuriteacute en Lycie en 43 pC et avant tout faute de temps que ce fucirct durant le quinquennat que Q Veranius passa en Lycie de 43 agrave 47 ou bien en seulement trois anneacutees si la liste des itineacuteraires du stadiasme date dans son inteacutegraliteacute de lrsquoanneacutee 45-46 tout comme la deacutedicace du pilier 42 Attirons enfin lrsquoattention sur un deacutetail du stadiasme drsquoOinoanda agrave Balboura sont mentionneacutes deux itineacuteraires lrsquoun par le plateau long de 160 stades lrsquoautre par la montagne long de 128 stades (ἀπὸ Oἰνοάνδων εἰς Βάλβουρα διὰ τοῦ π[εδί]ου στάδια ρξ διὰ δὲ τῆς ὀρεινῆς στάδια ρκη) pour rejoindre Balboura les Romains auraient-ils donc cru neacutecessaire de reacutealiser deux routes diffeacuterentes Ou bien le stadiasme ne rend-il pas plutocirct compte de lrsquoexistant crsquoest-agrave-dire des deux voies qui dans la pratique reliaient ces deux villes avant mecircme la preacutesence romaine en Lycie

Il me semble donc que le stadiasme rend pour partie compte de la mesure drsquoitineacuteraires ou de voies qui de toute eacutevidence existaient deacutejagrave preacuteceacutedemment On connaicirct certes mal les routes qui parcouraient Lycie avant la reacuteduction en province 43 Mais la convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda datant de c 160-150 aC montre qursquoil y avait entre Termessos et Tlos et dans la montagne alentour des routes (hodoi) qui avaient drsquoailleurs fait lrsquoobjet de mesures certes approximatives et partielles en stades ou dans ses subdivisions 44 On se gardera neacuteanmoins de penser que le stadiasme de lrsquoeacutepoque de Claude enregistre telles quelles des mesures anciennement consigneacutees qui pourraient eacutegalement remonter aux sources utiliseacutees par Strabon 45 Car cette interpreacutetation de lrsquoinscription de Patara reposait sur le constat que les mesures y eacutetaient exprimeacutees en stades et non point en milles Mais comme on srsquoen est aperccedilu depuis la tregraves grande majoriteacute des mesures sont des multiples du nombre 8 ce qui srsquoexplique par lrsquoeacutequivalence entre un mille et huit stades les mesures furent donc effectueacutees drsquoabord en milles selon toute vraisemblance sous la conduite des Romains et sans doute par eux 46 Il est drsquoailleurs remarquable que le texte du stadiasme eacutenumegravere finalement des distances toutes converties en stades srsquoil eacutemane du pouvoir romain comme son preacuteambule me paraicirct lrsquoindiquer cela implique-t-il que les Romains prirent ici le soin de faire agrave la diffeacuterence de leur pratique habituelle sur les milliaires la conversion agrave lrsquointention des Lyciens qui eacutetaient les deacutedicants du monument et les principaux lecteurs de ses inscriptions Ou bien la liste des itineacuteraires proprement dits fut-elle reacutedigeacutee par les Lyciens eux-mecircmes

Que le stadiasme soit pour partie le compte rendu de la mesure de routes existantes ne doit naturellement pas conduire agrave le consideacuterer comme uniquement tel ainsi qursquoon lrsquoa soutenu Car selon S Biagi les opeacuterations de mesure auraient eacuteteacute destineacutees agrave deacutefinir la surface mecircme des routes lyciennes comme viae publicae et agrave en modifier le statut juridique en les expropriant de faccedilon agrave les faire passer dans le domaine public inalieacutenable tel que le deacutefinissent les juristes romains ldquoLes tronccedilons deacutecrits et lsquodeacutefinisrsquo sont devenus de la voie publique romaine (hellip) cela implique une connaissance fine et exacte de ce nouveau terrain public mesureacute preacuteciseacutement La liste des mesures graveacutees sur le pilier de Patara eacutetablit ainsi

41 4488 stades (soit 561 milles ou environ 830 km) est le total des 39 distances itineacuteraires lues ou restitueacutees dans lrsquoeacutedition de 2007 et son commentaire srsquoy ajoutaient encore 25 distances dont la mesure est perdue Sur le financement des travaux avis divergents de Woumlrrle 2002 561 agrave propos de la route de Bonda Tepesi (travaux faits par les Lyciens) contra S Şahin in Şahin amp Adak 2007 18 (financement et construction par les Romains) leacutegegraverement nuanceacute dans lrsquoarticle de 2009 citeacute supra n 29 agrave la p 101 Sur le coucirct des routes cf S Mitchell 1993 126-127

42 Cf supra p 65 et n 1143 Sur les routes en Lycie voir Marksteiner amp Woumlrrle 2002 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 Şahin amp Adak 2007 3e partie pour la

reacutegion de Kyaneai Kolb 2008 359-36644 Cf Rousset 2010 6-11 et commentaire notamment p 5745 Crsquoeacutetait eg lrsquoavis de M Rathmann 2006 210 renvoyant agrave Strabon 14229 C 663 pour des distances mesureacutees en Asie Mineure pour

la Lycie cf 1432 C 664 sq Cf note suivante46 Voir Salway 2007 198-199 et 201-202 (alleacuteguant pour lrsquoeacutequivalence Polybe 3398 et Strabon 774 C 322) qui se fondait sur lrsquoeacutedition

de 2004 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 XII 107 et 120 dont lrsquoeacutedition donne des valeurs qui sont quelquefois diffeacuterentes de celles donneacutees en 2004 les multiples de 8 sont maintenant plus nombreux M Rathmann dans son compte-rendu de lrsquoeacutedition de 2007 Klio 93 (2011) p 552 eacutemet lrsquoaudacieuse ideacutee que les Lyciens auraient utiliseacute les sources itineacuteraires dont ils disposaient et y auraient choisi agrave destination des Romains des mesures aiseacutement convertibles en milles

70 ndash Denis Rousset

eacutegalement le terrain qui a eacuteteacute concerneacute par ce processus juridique terrain en quelque sorte exproprieacuterdquo Et lrsquoauteur de conclure ldquoRome nrsquoa pas construit de routes en Lycie Rome a rendu le reacuteseau romainrdquo 47

Mais en reacutealiteacute il est impossible drsquoaffirmer que Rome ait rendu ldquoromainrdquo le reacuteseau existant en Lycie ce reacuteseau nrsquoest-il pas preacutesenteacute dans le stadiasme suivant lrsquouniteacute grecque au lieu des milles que lrsquoon attendrait en pareil cas Quant agrave deacutefinir les routes lyciennes comme viae publicae agrave la faveur des mesures donneacutees dans le stadiasme crsquoest confondre la mesure de la longueur drsquoune route et la deacutefinition de sa largeur et de sa surface crsquoest aussi certainement exageacuterer la hacircte juridique des Romains agrave leur arriveacutee en Lycie et formaliser le statut de routes qui ne devaient peut-ecirctre pas ecirctre toutes classeacutees comme viae publicae 48

Il est drsquoautre part certain que la mesure des itineacuteraires lyciens sous Q Veranius srsquoest ici et lagrave accompagneacutee drsquoune œuvre de reacuteparation drsquoameacutelioration ou de construction de segments de routes nouveaux comme le montrent quelques cas certains ou possibles Drsquoune part sur lrsquoautel deacutecouvert entre Myra et Limyra que les Lyciens deacutediegraverent agrave lrsquoEmpereur Claude en mecircme temps que le pilier de Patara sous Q Veranius les deacutedicants se disaient ldquoreconnaissants pour la paix et la construction (κατασκευή) des routesrdquo 49 La reacutealiteacute de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius eacutetait donc manifesteacutee par ce monument eacutedifieacute sur le bord drsquoune route certainement antique Lrsquoobservation des vestiges de la route a conduit Th Marksteiner agrave y voir sur un traceacute certainement preacuteromain une construction en fait nouvelle 50 Ainsi lrsquoobservation de lrsquoarcheacuteologue tranche-t-elle dans ce cas preacutecis lrsquoambiguiumlteacute du terme mecircme de la deacutedicace κατασκευή peut a priori comme lrsquoavait releveacute M Woumlrrle deacutesigner aussi bien la reacutefection ou lrsquoameacutenagement de lrsquoexistant que la construction ex nihilo 51

La mecircme prudence doit ecirctre appliqueacutee agrave lrsquoindication analogue que donne le stadiasme lui-mecircme agrave propos de travaux reacutealiseacutes entre Ideacutebessos et Kitanaura l C 3-4 ἀπὸ Ἰδεβησσοῦ ἡ εἰς Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων φέρουσα κατεσκεύασται ἐ[πὶ] στάδια λβ le verbe nrsquoindique pas neacutecessairement la construction nouvelle drsquoune route comme on lrsquoa soutenu 52 Drsquoautre part que les travaux de construction ou de reacutenovation aient eacuteteacute sur cette route conduits sur 32 stades indique-t-il qursquoagrave la date de lrsquoinscription ils demeuraient en cours sur le reste de la distance jusqursquoagrave Kitanaura pour devoir ecirctre ulteacuterieurement compleacuteteacutes Enfin cette indication isoleacutee dans le stadiasme impliquerait-elle que les travaux de voirie demeuraient alors incomplets uniquement sur cet itineacuteraire comme lrsquoont soutenu S Şahin et M Adak 53

Il existe enfin un possible troisiegraveme teacutemoignage de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius si ses sebasta erga attesteacutes agrave Kibyra sont bien des travaux de voirie comme deacutejagrave R Cagnat le pensait 54 Ces deux ou trois teacutemoignages de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius prennent place parmi les tregraves nombreuses reacutealisations que menegraverent agrave bien les premiers gouverneurs de la province en matiegravere de constructions ou reacuteparations drsquoutiliteacute geacuteneacuterale entre autres pour les phares les thermes et lrsquoaqueduc de Patara 55

Il paraicirct donc assureacute que le stadiasme rend compte agrave la fois de la mesure drsquoitineacuteraires existants et de la reacutealisation effective de travaux de voirie qursquoil srsquoagisse drsquoameacutenagement de reacutefection ou de construction Agrave cette œuvre mixte meneacutee en Lycie on peut comparer ce que lrsquoon sait de lrsquoœuvre viaire des Romains dans drsquoautres provinces en Asie il est possible que le premier gouverneur se soit en partie contenteacute de placer des milliaires sur des routes preacuteexistantes comme on lrsquoa vu supra p 67-68 Pour la Gaule Strabon attribue agrave M Agrippa le meacuterite drsquoavoir ouvert (ἔτεμε) depuis Lyon quatre routes mais on sait en reacutealiteacute que celles-ci existaient deacutejagrave et elles ne firent de sa part lrsquoobjet que de reacutefection ou drsquoameacutelioration 56 Comme la formulation de Strabon lrsquoexpression ὁδοὺς καθrsquo ὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν du preacuteambule afficheacute agrave Patara deacutesignait

47 Biagi 2008 les citations aux p 304 et 30748 Sur la notion de viae publicae cf Pekary 1968 1-36 Rathmann 2003 3-23 qui souligne la prudence neacutecessaire dans lrsquoutilisation de

la cateacutegorie de viae publicae49 Inscription de Bonda Tepesi en partie citeacutee supra p 65 et publieacutee par Marksteiner amp Woumlrrle 2002 545-569 S Biagi cite cet article

sans neacuteanmoins le prendre totalement en consideacuteration50 Op cit p 55351 Op cit p 561 voir Hellmann 1992 196-19752 Işkan 1998-1999 83 et 93-94 Şahin 2009 104 n 15 voulant faire une diffeacuterence entre κατεσκεύασται et ἐπεσκεύασται Nolleacute 1996 16

avait traduit ldquogebautrepariertrdquo Ccedilevik 2008 201 ldquorebuiltrepairedrdquo53 Şahin amp Adak 2007 16 74 et 11154 Cf supra p 66-67 n 2255 Reacutecapitulation des mentions eacutepigraphiques et des reacutealisations de Q Veranius par Woumlrrle 2007 90 n 36 cf aussi Schuler 2007 16

Pour la voirie on rappellera le pont de Termessos pregraves drsquoOinoanda ducirc agrave T Clodius Eprius Marcellus en 50 pC cf Milner 1998 Pour Patara cf Şahin 2007 H Işkan-Işik et al 2008 Eck 2008 Voir aussi Şahin 2008

56 Strabon 4611 C 208 cf Rathmann 2003 20-22

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 71

une œuvre agrave la fois symbolique et reacuteelle qursquoelle geacuteneacuteralisait et amplifiait crsquoeacutetait agrave la fois un message de propagande proclamant lrsquoinclusion de la Lycie entiegraverement mesureacutee parmi les provinces de lrsquoEmpire le compte rendu de travaux reacuteels et peut-ecirctre lrsquoannonce programmatique drsquoautres travaux agrave venir

Soulignons un dernier point relatif agrave lrsquoutilisation du stadiasme pour lrsquoarcheacuteologue de terrain crsquoest sans doute surinterpreacuteter cette source que de lrsquoutiliser pour dater de lrsquoeacutepoque de Claude les vestiges de routes effectivement retrouveacutes ici et lagrave en Lycie Certes lrsquoun des grands meacuterites de la remarquable eacutedition de S Şahin et M Adak est drsquoavoir releveacute et illustreacute gracircce agrave leur connaissance ineacutegaleacutee de la Lycie de nombreux vestiges de routes anciennes Mais crsquoest peut-ecirctre se deacutepartir de la prudence neacutecessaire que drsquoattribuer aux ldquoingeacutenieurs romainsrdquo tel segment de route construite entre Choma et Podalia et aux Romains de lrsquoeacutepoque de Claude une chausseacutee paveacutee entre Sidyma et Kalabatia 57 Gardons-nous donc de dater agrave la lumiegravere drsquoun texte geacuteneacuteral des vestiges particuliers 58 Sans doute faut-il parler plutocirct de route ldquoantiquerdquo voire ldquoanciennerdquo en lrsquoabsence drsquoartefacts associeacutes qui soient preacuteciseacutement datables en particulier de milliaires de cette eacutepoque et dans lrsquoattente de fouilles archeacuteologiques de ces segments de routes 59

LocaLIteacutes eacutetapes et cIteacutes

Degraves la reacuteveacutelation de son contenu lrsquoinscription du stadiasme de Patara a eacuteteacute reconnue comme une source importante pour la toponymie de la Lycie et lrsquoidentification des localiteacutes qui deacutefinissent chaque itineacuteraire mesureacute Peut-on neacuteanmoins utiliser la mention de ces localiteacutes dans le stadiasme comme un indice de leur statut institutionnel Dans son eacutetude de la geacuteographie historique de la Lycie occidentale parue en 2003 W Tietz nrsquoa pas heacutesiteacute agrave consideacuterer la mention drsquoune localiteacute dans le stadiasme comme lrsquoindice qursquoelle constituait agrave lrsquoeacutepoque de Claude une citeacute Tout nom que mentionne la liste comme point de deacutepart ou drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire serait celui drsquoune polis certes deux itineacuteraires paraissent laisser agrave lrsquoeacutecart les centres principaux de citeacutes pour conduire agrave une localiteacute secondaire mais dans les deux cas le nom de la citeacute dont deacutepend la localiteacute est ajouteacutee agrave titre de preacutecision 60 de lrsquoabsence drsquoune localiteacute importante sur le traceacute mecircme drsquoun itineacuteraire on pourrait aller jusqursquoagrave deacuteduire qursquoelle nrsquoeacutetait pas indeacutependante agrave cette eacutepoque 61

Plusieurs eacutediteurs et commentateurs ulteacuterieurs du stadiasme se sont neacuteanmoins abstenus drsquoutiliser le stadiasme comme une source pour la carte des citeacutes lyciennes sous Claude ainsi S Şahin et M Adak H Hellenkemper et Fr Hild ou encore S Mitchell qui comparait les informations du stadiasme de Patara avec ce que le traiteacute entre Rome et la Lycie de 46 aC nous apprend de la geacuteographie de la Lycie septentrionale 62 Mais en 2007 Chr Schuler a voulu agrave son tour interpreacuteter le stadiasme dans un sens intitutionnel ldquoim Stadiasmos sind ausschlieszliglich Siedlungen mit Polisstatus verzeichnetrdquo Cette regravegle pourrait notamment aider agrave retracer lrsquoeacutevolution du statut politique de deux localiteacutes Akarassos et Kodoppa qui agrave consideacuterer leur mention dans le stadiasme seraient des citeacutes alors que dans le traiteacute ceacutesarien elles eacutetaient mentionneacutees comme localiteacutes de rang secondaire 63

Il nrsquoest pas possible drsquoexaminer les quelque 50 toponymes que mentionne le stadiasme pour deacuteterminer srsquoils deacutesignent tous des citeacutes indeacutependantes Lrsquoenquecircte ne pourrait drsquoailleurs pas ecirctre complegravetement probante puisque lrsquoon manque de

57 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 107 et 186 Şahin 2009 10358 Le point a souvent eacuteteacute souligneacute pour les fortifications antiques eg par Y Garlan 1986 16 Cf aussi D Rousset dans le compte-rendu

de C Typaldou-Fakiris Villes fortifieacutees de Phocide et la IIIe guerre sacreacutee 356-346 av J-C (2004) RA 2005 p 101-10359 Cf deacutejagrave en ce sens Rousset 2010 122-123 et 144 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 et illustrations adoptent souvent pour les

vestiges de routes la prudente leacutegende ldquoroumlmischbyzantinischrdquo voire ldquoroumlmischosmanischrdquo Pour les routes de la reacutegion de Kyaneai eacutetudieacutees dans le cadre drsquoune prospection drsquoensemble (cf supra n 43) on a quelques indications chronologiques plus preacutecises Sur les milliaires cf supra p 67 et n 27

60 Tietz 2003 276 n 207 ldquoDas Milliarium nennt weder jeden Ort noch jedes Poliszentrum in Lykien sondern lediglich diejenigen groumlszligeren Ansiedlungen die an bedeutenden Straszligen lagen Poliszentren die abseits dieser Straszligen lagen treten nicht auf waumlhrend bei Orten die zu einer nicht gleichnamigen Polis gehoumlren deren Name ebenfalls genannt wird Alle Namen ohne weiteren Zusatz sind also auf die Poliszentren gleichnamiger Poleis zu beziehenrdquo de mecircme agrave propos de Kosara et de Lyrnai p 269 cf aussi p 224 262 265 273 et 284

61 Op cit p 292 agrave propos de Teacutelandros ldquoAutonome Muumlnzen liegen gleichfalls nicht vor und auch im Milliarium aus Patara taucht es nicht auf obwohl es an der Kuumlstenstraszlige von Telmessos nach Kalynda lag Man darf wohl davon ausgehen daszlig es erwaumlhnt worden waumlre wenn es sich um ein wichtiges lykisches Poliszentrum gehandelt haumltte Der Befund ist also derselbe wie bei Daidala das ebenfalls nicht genannt wird obwohl es an derselben Straszlige lag und laumlszligt vielleicht denselben Schluszlig zu daszlig Telandros wie dieses in der fruumlhen Kaiserzeit kein selbstaumlntiges Poliszentrum sondern de iure Teil der rhodischen Peraia war der allerdings de facto vom roumlmischen Statthalter in Patara verwaltet wurde (hellip)rdquo Dans le mecircme sens Schuler 2010 69-86 agrave la p 81 et n 79

62 Mitchell 2005 217-222 Texte de lrsquoinscription reproduit dans SEG 55 1452 et AE 2005 148763 Schuler 2007 77-78 Sur ce point voir mes reacuteserves deacutejagrave dans Rousset 2010 140 et 143

72 ndash Denis Rousset

sources preacutecises sur le statut politique des communauteacutes lyciennes au Ier s de notre egravere Ainsi entre le stadiasme de 45 pC et les sources soit anteacuterieures soit posteacuterieures qui peuvent indiquer le statut indeacutependant ou deacutependant drsquoune communauteacute il serait toujours loisible de supposer un changement de statut

Examinons neacuteanmoins le cas de quelques localiteacutes qui pourraient contrevenir agrave la regravegle eacutenonceacutee par W Tietz et Chr Schuler Il y a deux localiteacutes dont le nom est deacutefini par lrsquoadjonction drsquoun toponyme au geacutenitif Outre la mention Ἀτταλεία τῆς Π[αμφυλίας] (l C 8) qui indique la province voisine que lrsquoitineacuteraire atteint au sortir de la Lycie il y a [Κ]όδοπα τῆς Μυλιάδος (l B 37) Que Kodopa soit ainsi deacutefinie agrave la diffeacuterence drsquoautres localiteacutes eacutegalement mentionneacutees par le stadiasme dans la mecircme reacutegion la Milyade paraicirct destineacute agrave eacuteviter une confusion avec une possible homonyme 64

Or le cas de Kodopa est preacuteciseacutement celui sur lequel Chr Schuler a voulu fonder la regravegle que le stadiasme nommerait uniquement des noms de citeacutes Sur cette localiteacute de Milyade inconnue jusqursquoil y a peu il existe maintenant au total trois teacutemoignages outre le stadiasme de 45 pC Κοδοππα est mentionneacutee dans le traiteacute de 46 aC parmi les toponymes qui deacutesignent non pas des citeacutes mais des localiteacutes de rang secondaire comme lrsquoont mis en eacutevidence S Mitchell et Chr Schuler 65 Il existe drsquoautre part une eacutepitaphe drsquoArykanda graveacutee en lettres carreacutees et avec ligatures (IIe ou IIIe s pC ) pour une femme Κολοπηνῂ [καὶ ] Ἀρυκανδίδι S Mitchell avait judicieusement corrigeacute le premier ethnique en Κοδοπηνή et Chr Schuler a tireacute argument du double ethnique pour soutenir que Kodopa eacutetait comme Arykanda une citeacute 66 Chr Schuler eacutecarte en effet lrsquoideacutee que Kodopegravenegrave et drsquoautres ethniques de cette mecircme partie de la Lycie puissent ecirctre des ldquodeacutemotiquesrdquo car ldquoDer Gebrauch solcher Demotika ist (hellip) in dieser Zeit [lrsquoeacutepoque impeacuteriale] in Lykien nicht mehr uumlblichrdquo 67 Traiter lrsquoensemble de cette question est ici impossible et de toute faccedilon difficile faute de nombreuses sources pour tous les ethniques attesteacutes en Lycie Signalons seulement agrave titre drsquoexemple pour la mecircme reacutegion de la Milyade que deux eacutepitaphes attestent lrsquoune lrsquoethnique Elbesseus lrsquoautre le toponyme Elbessos qui est connu par deux autres sources comme deacutesignant une localiteacute de rang secondaire 68 Il est donc possible que des eacutepitaphes lyciennes drsquoeacutepoque impeacuteriale aient mentionneacute des ldquodeacutemotiquesrdquo ie des ethniques qui ne sont pas ceux drsquoune citeacute indeacutependante

Dans le cas de lrsquoeacutepitaphe drsquoArykanda mecircme si lrsquoon considegravere Kodopegravenegrave comme un ethnique de citeacute agrave lrsquoeacutegal drsquoArykandis cela montre que Kodopa eacutetait une citeacute au IIe ou IIIe s pC tandis qursquoelle eacutetait une localiteacute secondaire agrave lrsquoeacutepoque de Ceacutesar entre temps elle eacutetait donc devenue une citeacute Mais est-ce avant lrsquoeacutepoque de Claude et sa mention mecircme dans la troisiegraveme source qui la mentionne le stadiasme montre-t-elle sa promotion au statut de citeacute degraves cette eacutepoque comme lrsquoaffirme Chr Schuler Ce changement de statut pourrait aussi bien ecirctre posteacuterieur agrave cette eacutepoque et le stadiasme mentionnerait alors une localiteacute demeureacutee de rang secondaire de Ceacutesar jusqursquoagrave Claude On voit donc que le cas de Kodopa nrsquoest pas deacutecisif Quant agrave Akarassos eacutegalement mentionneacutee dans le stadiasme (l B 39) et eacutevoqueacutee par Chr Schuler elle figure eacutegalement parmi les localiteacutes de rang secondaire dans le traiteacute de 46 aC et elle nrsquoest dite ldquociteacuterdquo que dans une notice de Kapitocircn de Lycie connue par lrsquointermeacutediaire de Eacutetienne de Byzance 69

Parmi les localiteacutes que mentionne le stadiasme deux sont deacutefinies par lrsquoadjonction drsquoun nom de citeacute ou de territoire Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως (l B 21) est une localiteacute sur le territoire drsquoune reacutegion ou drsquoune citeacute formeacutee au total de huit communauteacutes dans la Lycie occidentale Lyrnai nrsquoeacutetait pas la ville principale de cet Eacutetat qui srsquoappelait sans doute Oktapolis Oktapolis mecircme nrsquoest pas mentionneacutee comme point drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire du stadiasme peut-ecirctre parce qursquoelle eacutetait agrave lrsquoeacutecart drsquoune route importante Quant agrave la preacutecision τῆς Ὀκτα[π]όλεως donneacutee pour cette seule localiteacute de la reacutegion peut-ecirctre eacutetait-elle destineacutee agrave eacuteviter une confusion avec une homonyme ou une paronyme 70

64 Adak amp Şahin 2004 68 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 150 n 255 En Carie existaient les Kodapeis nommeacutes dans les listes de tribut attiques et dans une inscription cf Bresson et al 2005 Drsquoautre part on a trouveacute agrave Korykos en Cilicie Tracheacutee plusieurs deacutedicaces agrave Zeus Kodopaios ou Kodopas cf notamment Sayar amp Şahin 2008 Varinlioğlu 2010

65 Voir SEG 55 1452 l 59 Cf op cit (supra n 62 et 63) respectivement aux p 210 et 77 cf aussi Rousset 2010 135-141 qui reproduit la liste des localiteacutes de rang secondaire

66 TAM II 794 (I Arykanda 147) commenteacutees par S Mitchell p 221 et par Chr Schuler p 7767 Loc cit p 7868 Voir TIB sv Rousset 2010 14069 Sur Akarassos cf TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 197-198 Agrave lrsquoincertitude sur le statut de Kodoppa et drsquoAkarassos est lieacutee la

question du statut politique et juridique de la Milyade agrave lrsquoeacutepoque de Claude telle que conduit agrave la poser une deacutecision drsquoun gouverneur que jrsquoai reacuteeacutediteacutee et commenteacutee dans Rousset 2010 145-152 commentaire sur ce point p 150 et 169

70 Voir principalement TIB sv ldquoLornaiardquo et ldquoOktapolisrdquo Tietz 2003 265-279 particuliegraverement p 265-269 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 148-151 150 et n 255 sur la possible confusion toponymique avec Lyrnas de Lycie orientale Faute de connaicirctre personnellement cette partie de la la Lycie occidentale je ne discute pas la localisation de Lyrnai Hippoukocircmegrave et Oktapolis en lrsquoabsence de sources nouvelles il serait

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 73

Dans la Lycie orientale on trouve mentionneacutee agrave quatre reprises l C 5 6 11 et 14 Kosara εἰς Κό[σ]αρα Μν[αρικῆς ] [ἀπ]ὸ Κοσά[ρ]ων [ἀπὸ Κοσάρων τ]ῆς Μναρικῆς ἀπὸ Κοσάρων [τ]ῆς Μναρικῆς Srsquoagirait-il par trois fois de preacutevenir une possible confusion La preacutecision indique en tout cas que Kosara appartenait agrave la reacutegion voire peut-ecirctre agrave lrsquoancien territoire drsquoune localiteacute appeleacutee Mnara Celle-ci non mentionneacutee dans le stadiasme apparaicirct dans une eacutepitaphe du IIIe s pC qui montre qursquoelle eacutetait alors elle-mecircme rattacheacutee agrave Phaseacutelis On a supposeacute que Mnara eacutetait identique aux Marmareis qui srsquoeacutetaient opposeacutes agrave Alexandre en 334 et que ces derniers avaient eacuteteacute englobeacutes dans le territoire de Phaseacutelis 71 Dans ces conditions il paraicirct peu vraisemblable que Kosara par trois fois deacutesigneacutee comme faisant partie de la Mnarikegrave ait eacuteteacute agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une citeacute indeacutependante

Il faut enfin rappeler le cas de Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων (l C 3-4 commenteacutees supra puis l C 5 et 12 sans la mecircme preacutecision) Cette localiteacute sise agrave lrsquoEst de la Lycie qui avait agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique eacutemis son propre monnayage et jouissait donc alors de son indeacutependance eacutetait bel et bien agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une communauteacute deacutependant de Termessos la Grande 72

Nrsquoen allait-il pas de mecircme pour Typallia qui est citeacutee agrave deux reprises dans le stadiasme (l C 6 et 7) Certes sa mention ne srsquoaccompagne pas de la preacutecision τῶν Τερμησσέων Typallia est par ailleurs explicitement attesteacutee comme une polis quelques deacutecennies seulement avant lrsquoeacutepoque de Claude dans une deacutedicace de c 30 aC Mais drsquoautre part deux eacutepitaphes de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont lrsquoune du IIIe s pC montrent que Typallia deacutependait de Termessos la Grande 73 Est-ce donc avant ou apregraves lrsquoeacutepoque de Claude qursquoelle avait perdu son indeacutependance Agrave vrai dire crsquoest la position mecircme de Typallia localiseacutee de faccedilon certaine sur un site au Nord de Kitanaura sur la route menant de cette localiteacute termessienne vers la ville de Termessos qui doit faire consideacuterer que Typallia faisait elle aussi neacutecessairement partie du territoire de Termessos degraves lrsquoeacutepoque du stadiasme comme lrsquoont souligneacute agrave la fois F Onur et S Şahin 74 Il est remarquable que le stadiasme ne donne pourtant pas la preacutecision τῶν Τερμησσέων pour Typallia agrave la diffeacuterence de Kitanaura

Relevons enfin un dernier point relatif agrave ces deux localiteacutes appartenant lrsquoune explicitement lrsquoautre certainement au territoire de Termessos nrsquoest-il pas singulier qursquoelles soient mentionneacutees dans le stadiasme alors que la citeacute de Termessos ne faisait assureacutement pas partie de la province de Lycie 75 On a rappeleacute supra p 68 lrsquoopinion admise suivant laquelle les itineacuteraires du stadiasme parcourent la seule Lycie et mentionnent agrave lrsquoexteacuterieur de la province uniquement deux villes limitrophes Kibyra en Asie et Attaleia ldquode Pamphylierdquo Ne doit-on pas deacutesormais preacuteciser qursquoil en va de mecircme assureacutement pour Kitanaura et certainement pour Typallia Et ne faudrait-il pas retoucher en conseacutequence le traceacute de la frontiegravere nord-est de la Lycie en la faisant passer entre Ideacutebessos et Kitanaura Enfin la mention dans le stadiasme de Trabenna et drsquoOnobara localiteacutes assez proches de Termessos et drsquoAttaleia peut-elle toujours ecirctre utiliseacutee comme la preuve que les premiegraveres appartenaient degraves lors agrave la Lycie agrave la diffeacuterence des secondes 76

Revenant agrave la question du statut politique des localiteacutes du stadiasme on doit enfin remarquer que la Lycie orientale preacutesente quelques cas de localiteacutes qui furent drsquoapregraves drsquoautres sources sans doute dans lrsquoensemble posteacuterieures englobeacutees par telle de leurs voisines respectives Ainsi Onobara mentionneacutee dans le stadiasme comme relieacutee par un itineacuteraire agrave Trabenna (l C 9) apparaicirct comme ldquoeine Dorfgemeinderdquo de Trabenna mecircme drsquoapregraves plusieurs inscriptions drsquoeacutepoque impeacuteriale qui ne sont pas preacuteciseacutement dateacutees 77 De mecircme alors que le stadiasme nomme de faccedilon distincte Ideacutebessos Akalissos et Korma

eacutegalement vain de discuter la question tregraves controverseacutee de lrsquoidentiteacute des huit communauteacutes qui composaient Oktapolis Tietz 2003 273 eacutecarte lrsquoideacutee qursquoelle puisse avoir compteacute Hippoukocircmegrave et Symbra parce que preacuteciseacutement celles-ci sont mentionneacutees dans le stadiasme contra Şahin loc cit

71 Voir SEG 51 1829 TIB sv ldquoKosarardquo et ldquoMnarardquo Iplikccedilioğlu 2004 114 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218-223 Ccedilevik 2008 205-20772 Voir Nolleacute 1996 TIB sv ldquoDikitanaurardquo Iplikccedilioğlu 2004 112-113 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 214-217 Iplikccedilioğlu et al 2007

296-300 ndeg 214-219 Ccedilevik 2008 200-205 Kizgut amp Pimouguet-Peacutedarros 200873 Voir SEG 44 1113 51 1838-1839 (le ndeg 1839 deacutejagrave SEG 2 671) TIB sv ldquoTypalliardquo Iplikccedilioğlu 2004 106-108 et 114-115 Şahin

amp Adak 2007 230-232 Iplikccedilioğlu et al 2007 282-296 nos 201-213 Ccedilevik 2008 198-20074 F Onur dans Ccedilevik et al 2005 161 et 162 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 216 et 231-232 et p 218 219 et 235 sur le traceacute de la

frontiegravere entre Termessos et Phaseacutelis75 Voir Heberdey 1934 732-775 sv ldquoTermessos 1)rdquo col 749-750 TIB p 103-105 et sv ldquoTermessosrdquo autonomie de la citeacute consideacutereacutee

comme pamphylienne et rattachement administratif agrave la province de Lycie-Pamphylie agrave partir de la creacuteation de cette double province sous Vespasien (cf supra n 9)

76 Ainsi Onur 2005 162 et 163 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 et 23377 Voir Heberdey amp Kalinka 1896 36-37 ndeg 47-48 et SEG VI 622 Iplikccedilioğlu 2004 123 et n 135 mentionnant plusieurs autres

attestations ineacutedites de ldquoTrebennaten aus Onobarardquo TIB sv ldquoOnobarardquo et ldquoTrebennardquo Ccedilevik et al 2005 161-166 sur lrsquohistoire antique de la citeacute S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 233 et 236-237 Ccedilevik 2008 195-198 (ldquokatoikia under Trebennardquo)

74 ndash Denis Rousset

comme localiteacutes deacutefinissant deux itineacuteraires (l C 1-2) les Akalisseis Idebesseis et Kormeis apparaissent dans des inscriptions de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont certaines sont dateacutees du IIIe s comme unis dans une ldquosympolitierdquo formeacutee autour drsquoAkalissos 78

Reacutecapitulant les cas examineacutes on voit que le stadiasme mentionne en 45 pC drsquoune part trois ou quatre localiteacutes qui nrsquoeacutetaient alors pas indeacutependantes cela est certain pour Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως et Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων vraisemblable pour Κόσαρα τῆς Μναρικῆς et pour Typallia Il y a drsquoautre part deux localiteacutes Akarassos et Kodopa qui sous Ceacutesar avaient eu un rang secondaire il est possible que la seconde soit devenue une citeacute ulteacuterieurement agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Inversement il y a trois localiteacutes Onobara Ideacutebessos et Korma qui apparaissent agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale en particulier dans des sources posteacuterieures au stadiasme comme ayant un rang secondaire deacutependant drsquoune de leurs voisines ou englobeacutees dans une sympolitie Agrave ces exemples on pourrait enfin ajouter le cas certes un peu diffeacuterent de Kastabara dont lrsquoexistence a eacuteteacute reacuteveacuteleacutee par sa mention dans le stadiasme 79 si lrsquoon accepte la localisation reccedilue agrave Deliktaş-Darıoumlzuuml site qui srsquoavegravere avoir appartenu au IIe s et au IIIe s pC agrave la citeacute de Tlos il faudra admettre que Kastabara indeacutependante sous Claude fut ensuite englobeacutee par sa voisine meacuteridionale

Est-il donc possible de faire du stadiasme la pierre de touche du statut de citeacute et drsquoen infeacuterer tant de changements de statut suivant des sens qui selon les cas seraient opposeacutes Les cas de Lyrnai et de Kitanaura contreviennent de toute eacutevidence agrave cet emploi ils interdisent de faire de la mention drsquoune localiteacute le sucircr indice drsquoun statut autonome

La mention dans le stadiasme ne peut ecirctre consideacutereacutee comme un brevet de citeacute Si tel eacutetait lrsquoobjet du stadiasme on devrait drsquoailleurs srsquoeacutetonner de lrsquoabsence drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba qui du moins pour les deux premiegraveres devaient ecirctre des citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude 80 Comme on lrsquoa mis en eacutevidence preacuteceacutedemment le stadiasme est une liste drsquoitineacuteraires drsquoune part mesureacutes drsquoautre part en partie ameacutenageacutes reacutepareacutes ou construits sous la conduite des Romains les lieux de deacutepart ou drsquoarriveacutee des itineacuteraires ainsi que quelques lieux intermeacutediaires mentionneacutes au passage sont des points ou des nœuds routiers Certes la plupart drsquoentre eux sont les centres urbains de communauteacutes qui sans aucun doute avaient agrave lrsquoeacutepoque de Claude le statut de citeacute Mais ce nrsquoest assureacutement pas le cas de tous

Des deux inscriptions du pilier de Patara la deacutedicace du monument par les Lyciens (face A) inscrite en 45-46 pC nous montre les Lyciens approuvant le nouvel ordre administratif et institutionnel mis en place lors de la reacuteduction en province Ainsi le message ideacuteologique de la conquecircte eacutetait partageacute et repris agrave leur compte par les Lyciens toujours fidegraveles agrave Rome mais deacutesormais conquis Crsquoest ce qursquoillustre eacutegalement la deacutedicace contemporaine graveacutee sur lrsquoautel de Claude entre Myra et Limyra qui montre aussi lrsquoœuvre routiegravere que la conquecircte amena sans deacutelai en Lycie Centrale

Lrsquoinscription des faces B et C qui est contemporaine de ces deux deacutedicaces ou bien de peu posteacuterieure est agrave la diffeacuterence de celles-ci toute de sobrieacuteteacute la reacutedaction de son preacuteambule (l B 1-8) et la mesure originelle des distances en milles me paraissent indiquer qursquoelle eacutemane des autoriteacutes romaines Est-ce dans le mecircme sens qursquoil faut interpreacuteter lrsquoabsence apparente de Boubocircn et de Komba qui serait sans doute singuliegravere dans un texte reacutedigeacute par les Lyciens Crsquoest cependant agrave lrsquointention des Lyciens que toutes les distances furent finalement converties en stades peut-ecirctre par un reacutedacteur local Ainsi lrsquoinscription concilie-t-elle les points de vue sinon de ses reacutedacteurs et de ses lecteurs du moins assureacutement des autoriteacutes romaines et des Lyciens devenus provinciaux

Si spectaculaire que soit le pilier de Patara et riches les inscriptions qursquoil porte il faut de faccedilon judicieuse mesurer lrsquoapport du stadiasme agrave la geacuteographie historique de la Lycie impeacuteriale La deacutecouverte de ce texte a permis de notables progregraves dans notre connaissance de la toponymie lycienne et dans lrsquoidentification des localiteacutes et des vestiges archeacuteologiques On doit en revanche se garder de le surinterpreacuteter pour lrsquohistoire des voies de communication et pour la geacuteographie des citeacutes-Eacutetats et se deacutefier de lrsquoamplification rheacutetorique propre au texte comme de notre propension agrave en tirer une regravegle geacuteneacuteralisante La liste du stadiasme mentionne des localiteacutes qui ne sont pas toutes les centres urbains de citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude Entre

78 Voir notamment TAM II 830 834 et 902 Jameson 1974a 41-42 et 1974b 216 TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 212-214 Kizgut et al 2009

79 L B 34 cf supra n 680 Cf supra p 65 et n 7 Aperlai est agrave la tecircte drsquoune sympolitie au Ier s pC cf IGR III 690 et SEG 52 1452 TIB sv Boubocircn frappe

monnaie sous Auguste sur un Seacutebasteion deacutedieacute sous Neacuteron figurent deux deacutedicaces nommant le Conseil et du Peuple de Boubocircn ainsi que le gouverneur de Lycie cf TIB sv Kokkinia 2008 7-8 35-38 ndeg 6 et 9 et p 160 Komba nrsquoest pas attesteacutee comme citeacute avant Ptoleacutemeacutee (533) et une inscription du IIIe s pC TAM II 734 TIB sv

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 75

ces localiteacutes ou lieux drsquoeacutetape la liste eacutenumegravere des itineacuteraires qui existaient degraves avant cette eacutepoque tantocirct les Romains se contentegraverent drsquoen recenser la longueur mesurant ainsi tout lrsquoespace de la nouvelle province tantocirct ils ameacutenagegraverent et reacuteparegraverent des routes existantes tantocirct enfin ils construisirent des routes comme lrsquoillustre le monument sis sur la voie entre Myra et Limyra Lrsquoinscription si elle conduit agrave chercher sur le terrain les traces mateacuterielles du reacuteseau viaire qui parcourait la Lycie ne nous autorise pas agrave les dater toutes en retour de lrsquoeacutepoque de Claude Ce sont agrave lrsquoinverse les progregraves de notre connaissance archeacuteologique eacutepigraphique et numismatique qui nous autoriseront agrave mesurer plus preacuteciseacutement lrsquoeffet reacuteel de lrsquoœuvre proclameacutee par le pilier de Patara et agrave deacutenombrer plus exactement les citeacutes que comptait la Lycie pacifieacutee par Rome

Reacutefeacuterences bibliographiques

ndash Euploia La Lycie et la Carie antiques p 439 agrave 462

AbreacuteviAtions

Beazley ARV2 J D Beazley Attic Red-figure Vase-painters 2e eacutedition Oxford 1963

FdX I Fouilles de Xanthos I P Demargne Les piliers funeacuteraires Paris 1958

FdX II Fouilles de Xanthos II H Metzger Lrsquoacropole lycienne Paris 1963

FdX IV Fouilles de Xanthos IV H Metzger Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Paris 1972

FdX V Fouilles de Xanthos V P Demargne Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris 1974

HTC P Debord et E Varinlioğlu dir Les hautes terres de Carie Bordeaux 2001

IPArk G Thuumlr et H Taeuber eacuted Prozeszligrechtliche Inschriften der griechischen Poleis Arkadien (IPArk) Vienne 1994

Labraunda J Crampa eacuted Labraunda Swedish Excavations and Researches The Greek Inscriptions 13-133 Lund 1972

R ndash O P J Rhodes et R Osborne Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford 2003

Sinuri L Robert eacuted Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa I Paris 1945

Tod M N Tod eacuted A Selection of Greek Historical Inscriptions I-II 2nd ed Oxford 1946-1948

Charisteria (1930) Charisteria Alois Rzach zum achtzigsten Geburtstag dargebracht

Ancient Anatolia (1986) Ancient Anatolia Aspects of Change and Cultural Development Essays in honor of M J Mellink Madison

Catalogue of Ancient Near Eastern Seals (1966) Catalogue of Ancient Near Eastern Seals in the Ashmolean Museum I Oxford

La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens (2007) La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens de Tyr agrave Carthage catalogue de lrsquoexposition Paris Institut du monde arabe 6 novembre 2007-20 avril 2008 Paris

Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia (2006) Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Antalya

The Aegean and the Near East (1956) The Aegean and the Near East Studies presented to Hetty Goldman on the occasion of her Seventy-fifth Birthday New York

Xanthos 1998 Xanthos en Turquie de la Perse agrave Byzance Dossiers drsquoarcheacuteologie Dijon

Iasos tra VI e IV sec a C Iasos tra VI e IV sec aC Miscellanea storico-archeologica Supplemento al volume 81deg degli Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara a a 181deg 2003-2004 Ferrara

Rumscheid Fr dir (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 13 bis 15 Oktober 2005 Bonn

Piri Reis eacuted E Z Oumlkte trans V Ccedilabuk (1988) Kitab-ı Bahriye II Ankara

Agora XIII BA Sparkes amp L Talcott The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 131-2 Black and plain pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC Princeton 1970

Agora XXXIII S I Rotroff The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 33 The Hellenistic Pottery The plain wares Princeton 2006

Kerameikos XI I Scheibler Kerameikos Ergebnisse der Ausgrabungen XI Die griechische Lampen Berlin 1976

Labraunda II1 P Hellstroumlm Labraunda Swedish excavations and researches II1 Pottery of Classical and late date terracotta lamps and glass (ActaAthen-4o 521) Lund 1965

Labraunda III2 J Crampa Labraunda Swedish excavations and researches III2 The Greek inscriptions I 1-12 (Period of Olympichos) (ActaAthen-4o 531) Lund 1965

Maussolleion at

Halikarnassos 7 L Vaag V Noslashrskov amp J Lund The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramic material and other finds from selected contexts Aarhus 2002

Milet III6 A Peschlow-Bindokat Milet Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 III6 Feldforschungen im Latmos Berlin 2005

440 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

NS A Maiuri Nuova Silloge epigrafica di Rodi e Cos Florence 1925

Olynthos V D M Robinson Excavations at Olynthos V Mosaics vases and lamps of Olynthos found in 1928 and 1931 (1933)

Olynthos XIII D M Robinson Excavations at Olynthos XIII Vases found in 1934 and 1938 (1950)

BMC Caria B V Head A Catalogue of the Greek Coins in the British Museum Greek Coins of Caria Cos Rhodes amp C Londres 1897

SNG Muumlnchen H R Baldus Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen 22Heft Karien Munich 2006

SNG Tuumlbingen D Mannsperger Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Muumlnzsammlung der Universitaumlt Tuumlbingen 5Heft Karien und Lydien Munich 1994

bibliogrAphie

Abbasoğlu H et W Martini eacuted (2003) Die Akropolis von Perge Band 1 Survey und Sondagen 1994-1997 Mayence

Adak M (2004) ldquoLokalisierung von Olympos und Korykos in Ostlykienrdquo Gephyra 1 27-52

Adam J-P (1981) Lrsquoarchitecture militaire grecque Paris

Adiego I J (1994) ldquoEl nombre cario Hecatomnordquo CFC(G) ns 4 247-256

mdash (1998) ldquoDie neue Bilingue von Kaunos und das Problem des karischen Alphabetsrdquo in Bluumlmel et al 1998 57-79

mdash (2000) ldquoLa inscripcioacuten greco-caria de los Hecatoacutemnides en el santuario de Sinurirdquo Kadmos 39 133-157

mdash (2007) The Carian Language With an appendix by K Konuk Leyde-Boston

mdash (2010) ldquoRecent Developments in the Carian Deciphermentrdquo in van Bremen amp Carbon 2010 147-176

mdash (2013) ldquoCarian Identity and Carian Languagerdquo in Henry 2013 15-20

Adiego I J P Debord et E Varinlioğlu (2005) ldquoLa stegravele caro-grecque drsquoHyllarima (Carie)rdquo REA 107 601-653

Ager S L (1996) Interstate Arbitrations in the Greek World 337-90 BC Berkeley

Akarca A (1952) ldquoMylasarsquoda Hellenistik bir Mezarrdquo Belleten 16 367-405

mdash (1959) Les monnaies grecques de Mylasa Bibliothegraveque de lrsquoInstitut Franccedilais drsquoArcheacuteologie drsquoIstanbul I Paris

mdash (1971) ldquoBeccedilinrdquo Belleten 25 3-37

Aringkerstad T (2000-2001) ldquoHellenistic-Roman Chamber Tombs at Milas Swedish Excavations 1938rdquo Opuscula Atheniensia 25-26 9-24

Aksakal A H (2003) Manisarsquonın Bilinmeyen Değerleri Manisa

Aktaş Ş (2009) ldquoStadiumrdquo in Işık 2009 358-359

Akurgal E (1941) Griechische Reliefs des VI Jahrhunderts aus Lykien Berlin

mdash (1961) Die Kunst Anatoliens von Homer bis Alexander Berlin

mdash (1993) Anadolu Uygarlıkları Ankara

Alston R et O van Nijf eacuted (2008) Feeding the Ancient Greek City Londres

Andersen S (2007) The Tylos Period Burials in Bahrain Volume I The Glass and Pottery Vessels Aarhus

Anderson-Stojanović V R (1987) ldquoThe Chronology and Function of Ceramic Unguentariardquo AJA 91 105-122

mdash (1992) Stobi The Hellenistic and Roman Pottery Princeton

Andrewes A (1938) ldquoEunomiardquo CQ 32 89-102

Andrianou D (2006) ldquoChairs Beds and Tables Evidence for Furnished Interiors in Hellenistic Greecerdquo Hesperia 75 219-266

Angeli Bertinelli M G et A Donati eacuted (2010) Cittagrave e territorio La Liguria e il mondo antico Atti del IV incontro internazionale di storia antica Gecircnes

Arık O (2007) ldquoOn the Ceramics found in the Preliminary Phase of the Peccedilin Excavationrdquo in Boumlhlendorf-Arslan et al 2007 523-530

Armstrong D et J J Walsh (1986) ldquoSIG 593 The letter of Flamininus to Chyretiaerdquo CPh 81 32-46

Arqueacute M-C S Lemaicirctre et S Y Waksman (2012) ldquoLes ceacuteramiques de cuisson en Lycie romaine essai de deacutefinition des faciegraves morphologiques et drsquoapprovisionnement en Meacutediterraneacutee orientalerdquo in Batigne-Vallet 2012 141-153

Arthur P (2007) ldquoPots and boundaries On cultural and economic areas between Late Antiquity and early Middle Agesrdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 15-27

Asheri D (1966) Distribuzioni di terra nellrsquoantica Grecia Turin

Ashmole B (1951) ldquoDemeter of Cnidusrdquo JHS 1951 13-28

Ashton G (1995) Ancient Megisti The Forgotten Kastellorizo Nedlands WA

Ashton R H J et A R Meadows (2008) ldquoThe Letoon Deposit Lycian League Coinage Rhodian Plinthophori and Pseudo-Rhodian Drachms from Haliartos (yet again) and Asia Minorrdquo NC 168 111-134

Aybek S et A K Oumlz eacuted (2010) Metropolis Ionia II The Land of the Crossroads Essays in Honour of Recep Mericcedil Istanbul

Aydaş M (2006) ldquoGladiatorial Inscriptions from Stratoniceia in Cariardquo EA 39 105-110

Aydınoğlu Uuml et A K Şenol eacuted (2010) Olive Oil And Wine Production in Anatolia during Antiquity Symposium Proceedings Istanbul

Babelon E (1907) Traiteacute des monnaies grecques et romaines II Description historique Tome 1 Comprenant les monnaies grecques depuis les origines jusqursquoaux guerres meacutediques Paris

Badie A S Lemaicirctre et J-C Moretti (2004) ldquoLe theacuteacirctre du Leacutetocircon de Xanthos Eacutetat des recherches en 1999rdquo Anatolia Antiqua 12 145-186

Bailey D M (1988) A Catalogue of the Lamps in the British Museum III Roman Provincial Lamps Londres

Balandier Cl (2002) ldquoLa deacutefense des territoires agrave Chypre de lrsquoeacutepoque archaiumlque aux invasions arabesrdquo DHA 281 175-206

mdash (2010a) Les fortifications au service de lrsquohistoire histoire de la deacutefense de Chypre de lrsquoeacutepoque chypro-archaiumlque aux invasions arabes Paris

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 441

mdash (agrave paraicirctre) La deacutefense de la Palestine aux peacuteriodes acheacutemeacutenide et helleacutenistique Eacutetude historique et archeacuteologique

Baldıran A (1990) Stratonikeia Nekropol Buluntuları thegravese ineacutedite Konya

mdash (1999) ldquoStratonikeiarsquodan Unguentariumlarrdquo Selccediluk Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi 4 Konya 335-356

Balot R K (2009) ldquoThe Virtue Politics of Democratic Athensrdquo in Salkever 2009 271-299

Bammer A (1968-1971) ldquoBeitraumlge zur ephesischen Architektur I Zum Eckkapitell eines Ringhallentempelsrdquo OumlJh 49 1-22

mdash (1974) ldquoZu den Kapitellen des Altares von Pergamonrdquo FuB 16 183-190

mdash (2007) ldquoLrsquoArchitecture helleacutenistique en Asie Mineure et ses concepts reacutetrospectifs et anticipantsrdquo in Images et moderniteacute helleacutenistiques Appropriation et repreacutesentation du monde drsquoAlexandre agrave Ceacutesar Rome 91-101

Baran A (2004) ldquoBeccedilin Zeus Karios () Tapınağırdquo I ve II Arkeolojik Araştırmaları Sempozyumu Ankara 19-38

mdash (2009) ldquoKarian Architecture before the Hekatomnidsrdquo in Rumscheid 2009 291-313

Barnett R D (1957) The Nimrud Ivories Londres

mdash (1980) ldquoA Winged Goddess of Wine on an Electrum Plaquerdquo AS 30 169-178

Başaran C A Yalccedilın et M Tombul (1998) ldquo1995 Yılı Skepsis Aşağı Kent ve Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo VIII MKKS (7-9 Nisan 1997 Kuşadası) Ankara 551-585

Batigne-Vallet C eacuted (2012) Les ceacuteramiques communes comprises dans leur contexte reacutegional Faciegraves de consommation et mode drsquoapprovisionnement Actes de la table ronde organiseacutee agrave Lyon les 2 et 3 feacutevrier 2009 Lyon

Bats M (1993) ldquoLa vaisselle culinaire comme marqueur culturel lrsquoexemple de la Gaule meacuteridionale et de la Grande-Gregravece (ive-ier s av J-C)rdquo Terre cuite et socieacuteteacute la ceacuteramique document technique eacuteconomique culturel XIVe Rencontre internationale drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire drsquoAntibes Actes des rencontres 21-22-23 octobre 1993 Juan-les-Pins 407-425

Baughan E P (2004) Anatolian Funerary Klinai Tradition and Identity Thegravese PhD University of California Berkeley

Bean G E et J M Cook (1955) ldquoThe Halicarnassus Peninsulardquo ABSA 50 56-170

mdash (1957) ldquoThe Carian Coast IIIrdquo ABSA 52 58-146

Bellinger A R et P Grierson (1973) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbartion Oaks Collection and in the Whittemone Collection Vol I Washington

Bencivenni A (2003) Progetti di riforme costituzionali nelle epigrafi greche dei secoli IV-II aC Bologne

Benter M (2009) ldquoHydas eine befestigte Houmlhensiedlung auf der Bozburun-Halbinselrdquo in Rumscheid 2009 481ndash501

Berg W (1979) ldquoHecate Greek or lsquoAnatolianrsquo rdquo Numen 21 128-140

Berg Brise M (2004) ldquoHellenistic and Early Roman Pottery from Halikarnassosrdquo in Isager amp Pedersen 2004 177-189

Berges D (2006) Knidos Beitraumlge zur Geschichte der archaischen Stadt Mayence

Berns C et H von Hesberg eacuted (2002) Patris und Imperium Kulturelle und politische Identitaumlt in den Staumldten in den

roumlmischen Provinzen Kleinasiens in der fruumlhen Kaiserzeit Kolloquium Koumlln November 1998 Cologne

Berti F (1993) Iasos di Caria Arslantepe Hierapolis Iasos Kyme Scavi archaeologici Italiani in Turchia Venise 189-249

mdash (2004) ldquoAppunti per lo studio dei vasi attici a figure rosse di Iasosrsquo in Iasos tra VI e IV sec aC 101-117

mdash (2005) ldquoDigressioni su alcune anfore panatenaiche offerte votive e culti nellrsquoagora di Iasosrdquo in Pierobon Benoit 2005 116-129

Berti F et C Franco (2006) ldquoNote su frammenti di ceramica attica con graffitirdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 21-28

Berti F et V Graziano (1994) Iasos Catane

Berti F et L Innocente (1998) ldquoDue nuovi graffiti in alfabeto cario da Iasosrdquo in Bluumlmel et al 1998 137-142

mdash (2005) ldquoGraffito cario su piede di coppa atticardquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 11 20-21

Berti F R Fabiani Z Kızıltan et M Nafissi eacuted (2010) Wandering Marbles of Iasos at the Istanbul Archaeological Museum Istanbul

Bessac J-Cl (1993) Lrsquooutillage traditionnel du tailleur de pierre De lrsquoAntiquiteacute agrave nos jours Paris

Beyer D (1997) ldquoEmar et Ougarit reacuteflexions sur la glyptique de deux villes de Syrie du Nord vers la fin de lrsquoacircge du bronzerdquo in Caubet 1997 171-183

Biagi S (2008) ldquoLe stadiasmos de Patara et la deacutefinition de lrsquoespace romain dans la nouvelle province de Lycie-Pamphylierdquo Res Antiquae 5 299-307

Bianco E (2000) ldquoChabrias Atheniensisrdquo RSA 30 47-72

Bilde PG V Noslashrskov et P Pedersen eacuted (1999) Hvad fandt vi Aarhus

Bilgin A R Dinccedil et M Oumlnder (1996) ldquoLydiarsquodaki iki Tuumlmuumlluumlsrsquode Temizlik Kazısı Ccedilalışmalarırdquo ADerg 4 207-222

Bingoumll O (19761977) ldquoDie Dachziegel von Bayrakli (Alt-Smyrna)rdquo Anadolu 20 19761977 63-81

mdash (1980) Das ionische Normalkapitell in hellenistischer und roumlmischer Zeit in Kleinasien IstMitt Beiheft 20 Tubingen

Birley A R (2005) The Roman Government of Britain Oxford

Blaise F (2006) ldquoPoetics and Politics Tradition re-worked in Solonrsquos Eunomia [Poem 4]rdquo in Blok amp Lardinois 2006 114-133

Blok J H et A P M H Lardinois eacuted (2006) Solon of Athens New Historical and Philological Approaches Leyde

Blondeacute F (2007) Les ceacuteramiques drsquousage quotidien agrave Thasos au IVe siegravecle avant J-C Eacutetudes Thasiennes XX Paris

Blum H B Faist P Pfaumllzner et A-M Wittke eacuted (2002) Bruumlckenland Anatolien Ursachen Extensitaumlt und Modi des Kulturaustausches zwischen Anatolien und seinen Nachbarn Tuumlbingen

Bluumlmel W (1990) ldquoZwei neue Inschriften aus Mylasa aus der Zeit des Maussollos rdquo EA 16 29-43

mdash (1991) Die Inschriften der Rhodischen Peraia IK 38 Bonn

mdash (1992a) Die Inschriften von Knidos I IK 41 Bonn

mdash (1992b) ldquoEinheimische Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo EA 20 7-34

442 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1993) ldquoSGDI 5727 (Halikarnassos) eine Revisionrdquo Kadmos 32 1-18

mdash (1994a) ldquoTwo New Inscriptions from the Cnidian Peninsula Proxeny Decree for Epameinondas and a Funeral Epigramrdquo EA 23 157-159

mdash (1994b) ldquoUumlber die chronologische und geographische Verteilung einheimischer Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo in Giannotta et al 1994 65-86

mdash (1995) ldquoInschriften aus Karien Irdquo EA 25 35-64

mdash (2002) ldquoNeue Fragmente der Pachturkunden aus Amosrdquo EA 34 107-111

mdash (2004) ldquoNeue Inschriften aus Karien II Mylasa und Umgebungrdquo EA 37 1-43

Bluumlmel W et A Kızıl (2004) ldquoEine neue karische Inschrift aus der Region von Mylasardquo Kadmos 43 131-138

Bluumlmel W P Frei et Chr Marek eacuted (1998) Colloquium Caricum Akten der internationalen Tagung uumlber die karisch-griechische Bilingue von Kaunos 3110-1111997 in Feusisberg bei Zuumlrich Kadmos 37 57-79

Boardman J et G Buchner (1966) ldquoSeals from Ischia and the Lyre-Player Grouprdquo JDAI 81 1-62

Boardman J (1967) Excavations in Chios 1952-1955 Greek Emporio Londres

mdash (1968) Archaic Greek Gems Schools and Artists in the Sixth and Early Fifth Centuries BC Londres

mdash (1970) Greek Gems and Finger Rings Londres

mdash (1990) ldquoThe Lyre Player Group of Seals an Encorerdquo AA 1 1-17

mdash (2000) Persia and the West An Archaeological Investigation of the Genesis of Achaemenid Art Londres

mdash (2003) Die Perser und der Westen Mayence

Bockisch G (1969) ldquoDie Karer und ihre Dynastenrdquo Klio 51 117-75

Boedeker D (1983) ldquoHecate a Transfunctional Goddessrdquo TAPhA 113 79-93

Boumlhlendorf-Aslan B A O Uysal et J Witte-Ott eacuted (2007) Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeology Contexts Proceedings of the First International Symposium on Late Antique Byzantine Seljuk and Ottoman pottery and tiles in archaeological context Ccedilanakkale 1-3 June 2005 Byzas 7 Istanbul

Bonifay M et J-C Treacuteglia eacuted (2007) LRCW2 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1662 (I)

Borchhardt J (19691970) ldquoEin Totengericht in Lykien Zum Grabmal des χntildetabura in Limyrardquo IstMitt 19-20 187-222

mdash (1975) Myra eine lykische Metropole in antiker und byzantinischer Zeit Istanbuler Forschungen Band 30 Berlin

mdash (1991) ldquoEin Ptolemaion in Limyrardquo RA 309-322

mdash (1993) Die Steine von Zẽmuri Archaumlologische Forschungen an den Verborgenen Wassern von Limyra Vienne

mdash (1990a) ldquoKunst in Lykienrdquo in Borchhardt et al 1990 45-49

mdash (1990b) ldquoDas Heroon von Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 75-78

Borchhardt J et G Dobesch eacuted (1993) Akten des II Internationalen Lykien-Symposium Vienna 6-12 mai 1990 Vienne

Borchhardt J H Eigner M Pesditschek et P Ruggendorfer eacuted (1997-1999) ldquoArchaumlologisch-sprachwissenschaftliches Corpus der Denkmaumller mit lykischer Schriftrdquo Anzeiger OumlAW phil-hist Kl 1342 Vienne 11-96

Borchhardt J R Jacobek et A Dinstl eacuted (1990) Goumltter Heroen Herrscher in Lykien Munich

Borchhardt J G Neumann et K Schulz (2003) ldquoTuminehiTymnessosrdquo Adalya 6 21-89

Borchhardt J et S Şişmanoğlu (1999) ldquoDas Diptychon von TubureTyberissosrdquo in Scherrer et al 1999 275-297

Borchhardt J et G Stanzl (1990) ldquoEin hellenistischer Bau des Herrscherkultes Das Ptolemaion in Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 79-84

Borza E N et O Palagia (2007) ldquoThe Chronology of the Macedonian Royal Tombs at Verginardquo JdI 122 81-124

Bousquet J (1992) ldquoLes inscriptions du Leacutetocircon en lrsquohonneur drsquoArbinas et lrsquoeacutepigramme grecque de la stegravele de Xanthos Lrsquoinscription bilingue de Deacutemokleidegraves et les inscriptions lyciennes unilinguesrdquo in Fouilles de Xanthos IX1 Paris 155-199

Bowden W L Lavan et C Machado eacuted (2004) Recent Research on the Late Antique Courtryside Leyde-Boston

Bowersock G W (1983) Roman Arabia New York

Boyd Th D (1978) ldquoThe Arch and the Vault in Greek Architecturerdquo AJA 82 83-100

Boysal Y (1970) ldquoTurgut Kazısı 1969 Yılı Raporurdquo Anadolu 12 63-78

mdash (1998) ldquo1996 Yılı Stratonikeia Ccedilalışmalarırdquo KST 19-2 153-160

Boysal Y et M Kadıoğlu (1999) ldquo1997 Yılı Stratonikeia Nekropol Ccedilalışmalarırdquo KST 20-2 215-228

Bracke H (1993) ldquoPisidia in Hellenistic times (334-325 BC)rdquo in Waelkens 1993 15-35

Brandt B V Gassner et S Ladstaumltter eacuted (2005) Synergia Festschrift fuumlr Friedrich Krinzinger II Vienne

Bresson A (1991) Recueil des inscriptions de la Peacutereacutee rhodienne Paris-Besanccedilon

mdash (2007a) ldquoUnity Diversity and Conflict in Hellenistic Lyciardquo in Elton amp Reger 2007 73-79

mdash (2007b) ldquoLes Cariens ou la mauvaise conscience du barbarerdquo in Urso 2007 209-228

Bresson A P Brun et E Varinlioğlu (2001) ldquoLes Inscriptions Grecques et Latinesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 81-305

Bresson A P Brun R Descat et K Konuk (2005) ldquoUn deacutecret honorifique des Kodapeis (Carie du Sud)rdquo REA 107 69-81

Bresson A et R Descat eacuted (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au IIe s aC Bordeaux

Bresson A D Rousset et J-M Carbon (2007) ldquoLes estampages du fonds Louis Robertrdquo CRAI 2 643-660

Briant P (1992) Darius les Perses et lrsquoEmpire Paris

mdash (1996) Histoire de lrsquoempire perse Paris

Brijder H A G eacuted (1984) Ancient Greek and Related Pottery Proceedings of the International Vase Symposium in Amsterdam 12-15 Avril 1984 Amsterdam

Broneer O (1930) Corinth IV Terracotta Lamps Athegravenes

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 443

Bruer S G et M Kunze (2010) Der Stadtplan von Patara und Beobachtungen zu den Stadtmauern Patara I 1 Istanbul

Brun P (1994) ldquoLes fortifications drsquoHyllarima Philon de Byzance et Pleistarchosrdquo in Debord amp Descat 1994 193-204

mdash (2001) ldquoLes sites archeacuteologiquesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 23-75

mdash (2007a) ldquoLa Carie et les Cariens vus depuis Athegravenes au Ve siegraveclerdquo in Brun 2007b 13-32

mdash eacuted (2007b) Scripta Anatolica Hommages agrave Pierre Debord Bordeaux

Bruneau Ph (1970a) Recherches sur les cultes de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Paris

mdash (1970b) ldquoTombes drsquoArgosrdquo BCH 94 437-531

mdash (1970c) Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la maison des Comeacutediens La vaisselle Paris

Bruns-Oumlzgan Chr (1987) Lykische Grabreliefs des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Tuumlbingen

mdash (2002) ldquoEine fruumlhkaiserzeitliche Stoa in Knidos und ihre Funderdquo in Berns amp Hesberg 2002 247-256

mdash (2004) Knidos A Guide to the Ancient Site Konya

mdash (2005) ldquoAttische Bildhauer in Knidosrdquo in Strocka 2005 179-191

Bryce T R (1986) The Lycians I The Lycians in Literary and Epigraphic Sources Copenhague

Buchholz H G (1978) ldquoTamassos Zypern 1974-1976 3 Berichtrdquo AA 155-230

Buckler J (1980) The Theban Hegemony 371-362 BC Cambridge-Londres

mdash (1998) ldquoEpameinondas and the new inscription fron Knidosrdquo Mnemosyne s IV 51 192-205

mdash (2003) Aegean Greece in the Fourth Century BC Leyde-Boston

Buraselis K (2008) ldquoThe Problem of the Ptolemaic Sibling Marriage A Case of Dynastic Acculturationrdquo in McKechnie amp Guillaume 2008 291-302

Burkert W (1992) The Orientalizing Revolution Cambridge

mdash (2001) ldquoLa religione greca allrsquoombra dellrsquoOriente i livelli dei contatti e degli influssi rdquo in Ribicini et al 2001 21-30

Burn L (2004) Hellenistic Art From Alexander the Great to Augustus Los Angeles

Buschor E (1950) Maussollos und Alexander Munich

Buschmann K (1992) ldquoHızırlık bei Fethiye das altlykische Telebehirdquo AST 10 429-438

Buumlyuumlkyoumlruumlk F et C Tibet (1999-2000) ldquo1998-1999 Yılı Antalya Doğu Nekropoluuml Kurtarma Kazılarırdquo Adalya 4 115-171

Cahn H A (1970) Knidos Die Muumlnzen des sechsten und fuumlnften Jahrhunderts v Chr Berlin

Canciani F et F W von Hase (1979) La tomba Bernardini di Palestrina Rome

Cannadine D et S Price eacuted (1987) Rituals of Royalty Power and Ceremonial in Traditional Societies Cambridge

Caputo V eacuted (2008) Iasos in Etagrave Romana Miscellanea storico-archeologica Suppl au vol 83-84 de Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Ferrare

Cargill J (1981) The Second Athenian League Empire or Free Alliance Berkeley-Los Angeles-Londres

Carney E D (2005) ldquoWomen and Dunasteia in Cariardquo AJPh 126 65-91

Carubba O (1993) ldquoDynasten und Staumldte Sprachliche und sonstige Bemerkungen zu den Namen auf den lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 11-25

Carstens A M (1999a) Death Matters Funerary Architecture on the Halikarnassos Peninsula Thegravese Copenhague

mdash (1999b) ldquoSepulchral Architecture on the Halicarnassos Peninsulardquo in Proceedings of the XVth International Congress of Classical Archaeology Amsterdam July 12-17 1998 109-111

mdash (2002) ldquoTomb Cult on the Halikarnassos Peninsulardquo AJA 106 391-409

mdash (2006) ldquoCypriot chamber tombsrdquo in Wriedt Soslashrensen amp Winther Jacobsen 2006 125-179

mdash (2008) ldquoTombs of the Halikarnassos Peninsula ndash the Late Bronze and Early Iron Agerdquo in Pedersen 2008 52-118

mdash (2009) Karia and the Hekatomnids The Creation of a Dynasty Oxford

mdash (2013) ldquoDivine Kingship at the City Centrerdquo in Henry 2013

mdash (agrave paraicirctre) ldquoBridging the boundary the sacrificial deposit of the Maussolleion of Halikarnassos and its symbolic languagerdquo in Draycott C et M Stamatopoulou eacuted Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Carte geacuteologique de Turquie (1963) feuillet Konya 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964a) feuillet Denizli 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964b) feuillet Izmir 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1997) feuillets Fethiye L8 L9 M8 M9 et Antalya L10 M10-M11 1100000e Maden Tetkik ve Arama genel muumlduumlrluumlğuuml Ankara

Carter J C (1970) ldquoRelief Sculptures from the Necropolis of Tarantordquo AJA 74 125-137

Cataldi S eacuted (2004) Poleis e Politeiai Atti del Convegno Internazionale di Storia Greca (Torino 2002) Alexandrie

Caubet A eacuted (1997) De Chypre agrave la Bactriane Les sceaux du Proche-Orient ancien Actes du colloque international Museacutee du Louvre 18 mars 1995 Paris

mdash (1998) Lrsquoart des modeleurs drsquoargile Antiquiteacutes de Chypre Coroplastique 2 Paris

Cavalier L (2005) Architecture romaine drsquoAsie Mineure Les monuments de Xanthos et leur ornementation Bordeaux

mdash (2006) ldquoObservations sur lrsquoarchitecture de Xanthos agrave lrsquoeacutepoque archaiumlquerdquo REA 108 327-354

mdash (2007) ldquoHorrea drsquoAndriakegrave et Patara un nouveau type drsquoeacutedifice fonctionnel en Lycie agrave lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo REA 109 51-65

mdash (2012) ldquoDeux nouveaux temples agrave Limyra rdquo in Seyer 2012 133-139

Ccedilevik N (2008) ldquoNortheast Lycia The New Evidence - Results from the Past Ten Years from the Bey Mountains Surface Surveysrdquo Adalya 11 189-233

Ccedilevik N B Varkıvanccedil et E Akyuumlrek eacuted (2005) Trebenna tarihi arkeolojisi ve doğası Trebenna its history archaeology and natural environment Istanbul

444 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Ccedilevik N et I Pimouguet-Peacutedarros (2010) ldquoFortifications et systegraveme deacutefensif de Myra Recherches 2009rdquo Anatolia Antiqua 18 243-275

Chambers M A (1955) ldquoThe Twelve Gods at Cosrdquo HThR 48 153-154

Chantraine P (1999) Dictionnaire eacutetymologique de la langue grecque Paris

Chapoutier F (1934) Les Dioscures au service drsquoune deacuteesse Paris

Chiekova D (2008) Cultes et vie religieuse dans les citeacutes du Pont Gauche (VIIe ndash Ier s avant J C) Berne

Childs W A P et P Demargne (1989) Le monument des Neacutereacuteides Le decor sculpteacute Fouilles de Xanthos VIII Paris

Choisy A (1876) ldquoNote sur les Tombeaux Lydiens de Sardesrdquo RA 32 73-81

Ccedililingiroğlu A (1997) Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı Izmir

Cimok F (2000) Antioch Mosaics Istanbul

Civelek A (2001) Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Doumlnemi Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

Clay J (1984) ldquoThe Hecate of the Theogonyrdquo GRBS 25 27-38

Colas-Rannou F (2009) ldquoImages et socieacuteteacute en Lycie au VIe siegravecle avant J-C le pilier drsquoIsinda et son programme iconographiquerdquo REA 111 453-474

mdash (agrave paraicirctre) ldquoDrsquoune mixiteacute agrave une identiteacute les Lyciens et leurs imagesrdquo in Ziche (agrave paraicirctre)

Colvin S eacuted (2004) The Greco-Roman East Cambridge

Ccedilokay-Kepccedile S (2006) The Karaccedilallı Necropolis near Antalya Adalya Suppl series 4 Antalya

Cook J M (1961) ldquoSome Sites of the Milesian Territoryrdquo ABSA 56 90-101

mdash (1965) ldquoOld-Smyrna Fourth-Century Black Glazerdquo ABSA 60 143-153

Cook J M et W H Plommer (1966) The Sanctuary of Hemithea at Kastabos Cambridge

Corbett P E (1955) ldquoPalmette Stamps from an Attic Black-glaze Workshoprdquo Hesperia 24 172-186

Corso A (2007) ldquoThe cult and political background of the Knidian Aphroditerdquo in Proceedings of the Danish Institute at Athens V Athegravenes 173-197

Corsten Th (2007a) ldquoKibyratis in Antiquityrdquo Anatolian Archaeology 13 18-19

mdash (2007b) ldquoKibyra und Lykienrdquo in Schuler 2007 175-181

mdash (2008) ldquoResearch in the Kibyratis in 2006 and 2007rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas 6 112-116

mdash (2009) ldquoZwei Inschriften zur fruumlhen Geschichte von Kibyrardquo in Tekin 2009 91-98

Ccediloumlrtuumlk U (2004) Kuzey Karia Akccedilay Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması thegravese MA Muğla

mdash (2008) ldquoKuzey Karia Akccedilay (Harpasos) Vadisi Mezar Mimarisi Hakkında Bir Araştırmardquo Anadolu (Anatolia) ns 2 37-60

Costabile F (1997) LrsquoArchitettura samia in Occidente Soveria Manelli

Coulton J J (1982) ldquoTermessians at Oinoandardquo AS 32 115-131

mdash (1994) ldquoThe Fortifications of Balbourardquo REA 96 327-335

mdash (1998) ldquoHighland Cities in South-West Turkey The Oinoanda and Balboura Surveysrdquo in Matthews 1998 227-236

Coupel P et P Demargne (1969) Le Monument des Neacutereacuteides LrsquoArchitecture Texte et Planches photographiques Fouilles de Xanthos III Paris

Crowther Ch V (1993) ldquoForeign Judges in Seleucid Citiesrdquo JAC 8 57-61

mdash (1995) ldquoIasos in the Second Century BC III Foreign Judges from Prienerdquo BICS 40 91-136

mdash (1999) ldquoAus der Arbeit der lsquoInscriptiones Graecaersquo IV Koan Decrees for Foreign Judgesrdquo Chiron 39 251-320

Curti F et A Parrini (agrave paraicirctre) ldquoIasos importazioni di ceramica attica a figure rosse nel V nel IV sec a Crdquo

Culasso Gastaldi E (2003) ldquoUn decreto ateniese di prossenia per tre individui di Iasos (IG II2 3 + 165)rdquo ZPE 142 109-118

mdash (2004) Le prossenie ateniesi del IV secolo aC Gli onorati asiatici Alexandrie

Davesne A et F Laroche-Traunecker (1998) Le site de Meydancıkkale Recherches entreprises sous la direction drsquoEmmanuel Laroche (1971-1982) Paris

Davies J K (1969) ldquoThe Date of IG II2 1609rdquo Historia 18 309-333

Debord P (1969) ldquoSur les inscriptions de la peacuteriode drsquoOlympichos agrave Labraundardquo REA 71 383-389

mdash (1982) Aspects sociaux et eacuteconomiques de la vie religieuse dans lrsquoAnatolie greacuteco-romaine Leyde

mdash (1994) ldquoEssai sur la geacuteographie historique de la reacutegion de Stratoniceacuteerdquo in Mactoux amp Geacuteny 1994 107-121

mdash (1999) LrsquoAsie Mineure au IVe siegravecle (412-323 aC) Pouvoirs et jeux politiques Bordeaux

mdash (2003) ldquoCiteacute grecque-village carien Des usages du mot koinonrdquo Studi ellenistici 2003 115-180

mdash (2008) ldquoApollon en Carierdquo in Şahin 2008 57-67

mdash (2009) ldquoPeut-on deacutefinir un pantheacuteon carien rdquo in Rumscheid 2009 251-266

Debord P et R Descat eacuted (1994) Fortifications et deacutefense du territoire en Asie Mineure occidentale et meacuteridionale Table-ronde Istanbul 20-27 mai 1993 REA 96

Debord P et E Varinlioğlu eacuted (2001) Les Hautes Terres de Carie Bordeaux

mdash eacuted (2011) Citeacutes de Carie Harpasa Bargasa Orthosia dans lrsquoAntiquiteacute Rennes

Dedeoğlu H (2003) The Lydians and Sardis Izmir

Dedeoğlu H et H Malay (1994) ldquoKuzey Lydiarsquoda Geccedil Hellenistik Bir Mezarrdquo Arkeoloji Dergisi 2 Izmir 129-135

Delemen I (2007) The Achaemenid Impact on Local Populations and Culture in Anatolia (6th-4th centuries BC) Papers Presented at the International Workshop Istanbul 20-21 May 2005 Istanbul

De Ligt L eacuted (2004) Roman Rule and Civic Life Local and Regional Perspectives Leyde

Delrieux F (2001) ldquoIasos agrave la fin du IVe siegravecle aC Les monnaies aux fruits de mer des fils de Theacuteodotos au versement de lrsquoekklesiastikonrdquo REG 114 160-189

mdash (2008) ldquoLe deacutecret drsquoIasos en lrsquohonneur des fils de Peldeacutemis agrave lrsquoeacutepoque classiquerdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 14 33-36

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 445

Deltour-Leacutevie Cl (1982) Les piliers funeacuteraires de Lycie Louvain-la-Neuve

Dellbruumlck R (1912) Hellenistische Bauten in Latium II Strasbourg

Demargne P (1974) Tombes-maisons Tombes rupestres et sarcophages Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1990) ldquoDas Nereiden-Monument von Xanthosrdquo in Borchhardt et al 1990 65-69

Demirer Uuml (1998) ldquo1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısırdquo MKKS (7 ndash 9 Nisan Kuşadası 1997) Ankara 25-41

Demirtaş M B (2007) Technical and Workmanship Features of the Temple of Artemis at Magnesia thegravese ineacutedite

mdash (2010) ldquoKaria-Ionia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağırdquo in Aybek amp Oumlz 2010 105-113

De Polignac F (2005) ldquoUsages de lrsquoeacutecriture dans les sanctuaires du haut archaiumlsmerdquo Kernos Suppl 15 13-25

Descat R (1994) ldquoLes forteresses de Theacutera et de Kallipolisrdquo in Debord amp Descat 1994 205-214

mdash (1994) ldquoLa geacuteographie dans les listes des tributs attiques Lepsimandos et Kasocirclaba en Carierdquo ZPE 104 61ndash68

mdash (1998) ldquoLa carriegravere drsquoEupoleacutemos strategravege maceacutedonien en Asie Mineurerdquo REA 100 167-190

Des Courtils J (1994) ldquoNouvelles donneacutees sur le rempart de Xanthosrdquo in Debord amp Descat 1994 285-298

mdash (1995) ldquoUn nouveau bas-relief archaiumlque de Xanthosrdquo RA 2 337-364

mdash (2003) Guide de Xanthos et du Leacutetocircon Istanbul

mdash (2001) ldquoXanthos et le Leacutetocircon au IIe s aCrdquo in Bresson amp Descat 2001 213-224

mdash (2006) ldquoNouvelles deacutecouvertes agrave Xanthosrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 145-152

mdash (2007) ldquoIntroduction La Lycie dans lrsquohistoirerdquo in Lemaicirctre 2007a 11-23

Des Courtils J et D Laroche (2004) Xanthos et le Leacutetocircon rapport sur la campagne de 2003 Anatolia Antiqua 12

Des Courtils J et A Pariente (1991) ldquoProblegravemes topographiques et religieux agrave lrsquoHerakleion de Thasosrdquo in Le Dinahet amp Eacutetienne 1991 67-84

Demargne P (1974) Fouilles de Xanthos V Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris

Devambez P et E Haspels (1959) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Architecture et ceacuteramique II Paris

DeVries K (1997) ldquoThe Attic Pottery from Gordionrdquo in Oakley et al 1997 447-455

Diehl Ch et G Cousin (1886) ldquoVilles inconnues du Golfe Ceacuteramiquerdquo BCH 10 428-30

Dignas B (2007) ldquoPorter la couronne drsquoun dieu titre civique charge religieuse pouvoir ou fardeau rdquo Kernos 20 173-187

Diler A (1997a) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması-1995rdquo AST 14 189-206

mdash (1997b) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması ndash 1996rdquo AST 15 409-422

mdash (2002) ldquoThe Northern Rock Necropolis of Caunusrdquo in Studien zum antiken Kleinasien V Asia Minor Studien 44 63-95

mdash (2008) ldquoBodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri Pedasa Mylasa Damlıboğaz (Hydai) Kedreai (Sediradası) Kissebuumlkuuml

(Anastasioupolis) ve Mobolla Kalesi Yuumlzey Araştırmaları 2004-2005rdquo AST 24 479-500

Diler A U Aydınoğlu et A K Şenol eacuted (2010) ldquoOlive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Kariardquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

Dinccedil R (1993) Lydia Tuumlmuumlluumlsleri (thegravese ineacutedite) Izmir

Dinccedil R et M Oumlnder (1992) ldquoKayapınarı-Hamamtepe Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 3 31-51

Dinsmoor W B (1950) The Architecture of ancient Greece Londres-New York-Toronto-Sydney

Domingo Gygax M (2001) Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit Bonn

Donati L (2007) ldquoLa ceramica grigia arcaica di Iasosrdquo Rassegna di Archeologia 14 224-236

Dornisch W (1992) Die griechischen Bogentore Zur Entstehung und Verbreitung des griechischen Keilsteingewoumllbes Europaumlische Hochschulschriften Reihe 28 Kunstgeschichte Band 83 Francfort-Berlin

Doumlrtluumlk K B Varkıvanccedil T Kahya J des Courtils M Doğan-Alparslan et R Boyraz (2006) III Likya Sempozyumu The IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Proceedings Antalya

Dotterweich Uuml (1999) Unguentarien mit kuppefoumlrmiger Muumlndung aus Knidos Knidos-Studien Band I Francfort

Draycott C et M Stamatopoulou eacuted (agrave paraicirctre) Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Drew-Bear Th (1999) Phrygian votive Steles Ankara

Dumeacutezil G (2003) ldquoLa triple Heacutecaterdquo (1982) in Dumeacutezil 2003

mdash (2003) Esquisses de mythologie Paris

Dunand Ch et P Leacutevecircque eacuted (1975) Les syncreacutetismes dans les religions de lrsquoAntiquiteacute Leyde

Duumlndar E (2008) Patara Unguentariumları Istanbul

Duumlring B (2011) The Prehistory of Asia Minor From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies Cambridge

Durm J (1910) Die Baukunst der Griechen Handbuch der Architektur I-II Leipzig

Dusinberre E R M (1997) ldquoImperial style and constructed identity a lsquoGraeco-Persianrsquo cylinder seal from Sardisrdquo Ars Orientalis 27 99-129

mdash (2003) Aspects of Empire in Achaemenid Sardis Cambridge

Dyggve E F Poulsen et K Rhomaios (1934) Das Heroon von Kalydon Copenhague

Eck W (2004) ldquoStraszligen und ihre Denkmaumllerrdquo in Frei-Stolba 2004 17-39

mdash (2008) ldquoDie Bauinschrift der neronischen Thermen in Patara Zur methodischen Auswertung einer partiell eradierten Inschriftrdquo ZPE 166 269-275

Eacutecochard E (2012) Approche geacuteoarcheacuteologique et valorisation du patrimoine geacuteomorphologique autour du Leacutetocircon (plaine de Xanthos Turquie) Thegravese ineacutedite Paris Est-Creacuteteil-Val de Marne

Edhem Bey (1906) ldquoFouilles drsquoAlabandardquo CRAI 407-422

Ehrenberg V (1930) 1965 ldquoEunomiardquo Charisteria 16-29 revu dans Id 1946 70-93 repris dans Id 1965 139-158

mdash (1946) Aspects of the Ancient World Oxford

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 11: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

68 ndash Denis Rousset

inscrite parce que lrsquoon attendait que fussent mesureacutees et construites cinq routes dans la Milyade mais finalement on srsquoabstint de graver ces indications et lrsquoon dut selon S Şahin se contenter de les peindre De mecircme si la longueur de la route effectivement construite ou reacutepareacutee entre Ideacutebessos et Kitanaura est seulement 32 stades (l C 3-4 citeacutes plus haut) soit le 15e de la distance qui seacutepare probablement les deux localiteacutes crsquoest que les quatre cinquiegravemes restaient alors agrave exeacutecuter et que lrsquoon dut compleacuteter lrsquoindication agrave la peinture drsquoapregraves la longueur deacutefinitive de la voie 32 Ainsi il faudrait consideacuterer que le visiteur de Patara devait reacuteguliegraverement trouver sur le pilier un affichage mis agrave jour qui lui indiquait les progregraves du reacuteseau routier jusque dans la Lycie centrale et orientale

Il me semble que S Şahin et M Adak tout agrave lrsquoenthousiasme de publier et de commenter un monument et des inscriptions hors du commun ne se sont peut-ecirctre pas montreacutes assez critiques vis-agrave-vis du message inscrit qursquoils ont pourtant dument deacutefini comme un texte de propagande 33 Les deux interpregravetes reacutecents du stadiasme ont largement surestimeacute les reacutealisations routiegraveres de Q Veranius et lrsquoexactitude du message inscrit ὁδοὺς καθrsquoὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν

Certes il est bien attesteacute que lrsquoannexion drsquoune reacutegion agrave lrsquoEmpire srsquoaccompagne sans deacutelai de travaux routiers ce devait ecirctre le cas en Arabie plus tard entre 111 et 115 pC 34 De telles opeacuterations pouvaient naturellement ecirctre en relation avec des neacutecessiteacutes strateacutegiques 35 Elles eacutetaient eacutegalement le symbole de la preacutesence romaine lrsquoaffichage des distances parcourues et des points atteints affirmait lrsquoeacutetendue et la peacuteneacutetration de la domination et de la conquecircte de lrsquoespace par Rome 36

Mais lrsquoaffirmation de cette preacutesence nrsquoimpliquait pas neacutecessairement la construction ex nihilo effective et complegravete drsquoun reacuteseau routier Ainsi dans le cas de la province drsquoAsie que de nombreuses bornes milliaires avaient geacuteneacuteralement conduit agrave consideacuterer comme ayant eacuteteacute en 129 aC doteacutee de routes il est en reacutealiteacute possible que le premier gouverneur se soit en partie contenteacute de placer sur les voies preacuteexistantes des bornes neuves 37 Car la mesure de routes deacutejagrave existantes voire drsquoitineacuteraires deacutepourvus en tout ou en partie de chausseacutees pouvait tout aussi bien ecirctre utiliseacutee au titre de la propagande et montrer le controcircle de lrsquoespace par Rome La mesure de voies mecircme deacutepourvues de bornes suffisait agrave marquer symboliquement lrsquoappropriation de lrsquoespace ainsi traverseacute et son inteacutegration dans lrsquoEmpire Cette mesure nous apparaicirct agrave lrsquoinstar des repreacutesentations geacuteographiques des deacutenombrements des recensements et des cadastrations comme une des formes de ldquoLrsquoinventaire du monderdquo qui caracteacuterise lrsquoEmpire naissant ainsi que lrsquoa montreacute Cl Nicolet 38

Ainsi doit-on souligner plus qursquoon ne lrsquoa fait la porteacutee symbolique de la mesure des routes lyciennes crsquoeacutetait mesurer toute la Lycie elle-mecircme en la traversant de part en part jusqursquoagrave Kaunos Kibyra et Attaleia les trois citeacutes limitrophes du cocircteacute de lrsquoAsie et de la Galatie Avec lrsquoune et lrsquoautre de ces reacutegions la Lycie eacutetait non seulement relieacutee par des voies comme depuis longtemps mais aussi deacutesormais placeacutee au mecircme rang reacuteduite en province

Aussi la porteacutee ideacuteologique du stadiasme doit-elle nous inciter agrave y reconnaicirctre un releveacute de mesures tout autant voire peut-ecirctre plus qursquoun compte rendu de constructions Crsquoest ce qursquoavaient deacutejagrave suggeacutereacute les premiers eacutediteurs et quelques commentateurs remarquant que le stadiasme nrsquoattestait pas la creacuteation ex nihilo drsquoun reacuteseau routier et impliquait sans doute lrsquointeacutegration de routes deacutejagrave existantes et leur ameacutelioration ponctuelle 39 Dans ce sens on doit souligner que la construction drsquoun reacuteseau routier dans toute la Lycie eucirct eacuteteacute drsquoune part inutile pour les mouvements de troupes alleacutegueacutes par S Şahin et M Adak Car la Lycie avait deacutejagrave par le passeacute eacuteteacute traverseacutee par des corps de troupes et les soldats romains pouvaient sans aucun doute se frayer dans le pays des itineacuteraires sans que ceux-ci fussent de larges routes fruit de terrassements et doteacutees de pavements On aurait drsquoailleurs tort de se repreacutesenter toute route ldquoromainerdquo comme paveacutee en bonne et due forme 40

32 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 208 210 et 261 pour la route drsquoIdeacutebessos agrave Kitanaura voir p 216 Le texte est citeacute ici p 65 et commenteacute infra

33 Şahin amp Adak 2007 18 et 7534 Voir eg ILS 5834 Sartre 1982 79-80 Bowersock 1983 8335 Voir sur ce point eg Rathmann 2006 qui cite notamment la Judeacutee en 69 pC et la Rheacutetie en 74 pC36 Voir eg Eck 2004 1837 Cf Rathmann 2003 150-151 French 1997 srsquoest interrogeacute sur la nature des travaux routiers de lrsquoeacutepoque reacutepublicaine en Asie et a

conclu que les routes nrsquoeacutetaient pas paveacutees Thonemann 2004 eacutecrit ldquoAquillius did not build roads ab initio but merely erected milestones on preexisting unpaved routes to aid and proclaim the Roman administrative presence (hellip) marking and defining the Roman road-system was undertaken as the very first step of the organization of the new provincerdquo Sur les routes romaines en Asie Mineure voir aussi Marek amp Frei 2010 463-472

38 Nicolet 198839 Voir Işkan 1998-1999 82 et 105 Marksteiner amp Woumlrrle 2002 553 et 560 Hellenkemper amp Hild 2004 244 Woumlrrle 2007 92 n 43

Marek amp Frei 2010 466-467 Kokkinia 2008 24 n 13640 Cf supra n 37

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 69

En outre reacutealiser un reacuteseau qui aurait uni toutes les localiteacutes importantes de Lycie et qui mesurait au total peut-ecirctre une fois et demie 4488 stades (addition des 39 mesures lues ou restitueacutees sur un total de 54 distances) eucirct constitueacute un investissement financier consideacuterable que la charge en revicircnt aux Lyciens ou aux Romains 41 Qui plus est cet effort eucirct sans doute eacuteteacute peu rentable agrave long terme dans une province qui avait une position marginale dans les communications de lrsquoAsie Mineure et plus largement dans lrsquoEmpire Enfin construire un tel reacuteseau eucirct sans doute eacuteteacute mateacuteriellement impossible en raison drsquoabord de lrsquoinseacutecuriteacute en Lycie en 43 pC et avant tout faute de temps que ce fucirct durant le quinquennat que Q Veranius passa en Lycie de 43 agrave 47 ou bien en seulement trois anneacutees si la liste des itineacuteraires du stadiasme date dans son inteacutegraliteacute de lrsquoanneacutee 45-46 tout comme la deacutedicace du pilier 42 Attirons enfin lrsquoattention sur un deacutetail du stadiasme drsquoOinoanda agrave Balboura sont mentionneacutes deux itineacuteraires lrsquoun par le plateau long de 160 stades lrsquoautre par la montagne long de 128 stades (ἀπὸ Oἰνοάνδων εἰς Βάλβουρα διὰ τοῦ π[εδί]ου στάδια ρξ διὰ δὲ τῆς ὀρεινῆς στάδια ρκη) pour rejoindre Balboura les Romains auraient-ils donc cru neacutecessaire de reacutealiser deux routes diffeacuterentes Ou bien le stadiasme ne rend-il pas plutocirct compte de lrsquoexistant crsquoest-agrave-dire des deux voies qui dans la pratique reliaient ces deux villes avant mecircme la preacutesence romaine en Lycie

Il me semble donc que le stadiasme rend pour partie compte de la mesure drsquoitineacuteraires ou de voies qui de toute eacutevidence existaient deacutejagrave preacuteceacutedemment On connaicirct certes mal les routes qui parcouraient Lycie avant la reacuteduction en province 43 Mais la convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda datant de c 160-150 aC montre qursquoil y avait entre Termessos et Tlos et dans la montagne alentour des routes (hodoi) qui avaient drsquoailleurs fait lrsquoobjet de mesures certes approximatives et partielles en stades ou dans ses subdivisions 44 On se gardera neacuteanmoins de penser que le stadiasme de lrsquoeacutepoque de Claude enregistre telles quelles des mesures anciennement consigneacutees qui pourraient eacutegalement remonter aux sources utiliseacutees par Strabon 45 Car cette interpreacutetation de lrsquoinscription de Patara reposait sur le constat que les mesures y eacutetaient exprimeacutees en stades et non point en milles Mais comme on srsquoen est aperccedilu depuis la tregraves grande majoriteacute des mesures sont des multiples du nombre 8 ce qui srsquoexplique par lrsquoeacutequivalence entre un mille et huit stades les mesures furent donc effectueacutees drsquoabord en milles selon toute vraisemblance sous la conduite des Romains et sans doute par eux 46 Il est drsquoailleurs remarquable que le texte du stadiasme eacutenumegravere finalement des distances toutes converties en stades srsquoil eacutemane du pouvoir romain comme son preacuteambule me paraicirct lrsquoindiquer cela implique-t-il que les Romains prirent ici le soin de faire agrave la diffeacuterence de leur pratique habituelle sur les milliaires la conversion agrave lrsquointention des Lyciens qui eacutetaient les deacutedicants du monument et les principaux lecteurs de ses inscriptions Ou bien la liste des itineacuteraires proprement dits fut-elle reacutedigeacutee par les Lyciens eux-mecircmes

Que le stadiasme soit pour partie le compte rendu de la mesure de routes existantes ne doit naturellement pas conduire agrave le consideacuterer comme uniquement tel ainsi qursquoon lrsquoa soutenu Car selon S Biagi les opeacuterations de mesure auraient eacuteteacute destineacutees agrave deacutefinir la surface mecircme des routes lyciennes comme viae publicae et agrave en modifier le statut juridique en les expropriant de faccedilon agrave les faire passer dans le domaine public inalieacutenable tel que le deacutefinissent les juristes romains ldquoLes tronccedilons deacutecrits et lsquodeacutefinisrsquo sont devenus de la voie publique romaine (hellip) cela implique une connaissance fine et exacte de ce nouveau terrain public mesureacute preacuteciseacutement La liste des mesures graveacutees sur le pilier de Patara eacutetablit ainsi

41 4488 stades (soit 561 milles ou environ 830 km) est le total des 39 distances itineacuteraires lues ou restitueacutees dans lrsquoeacutedition de 2007 et son commentaire srsquoy ajoutaient encore 25 distances dont la mesure est perdue Sur le financement des travaux avis divergents de Woumlrrle 2002 561 agrave propos de la route de Bonda Tepesi (travaux faits par les Lyciens) contra S Şahin in Şahin amp Adak 2007 18 (financement et construction par les Romains) leacutegegraverement nuanceacute dans lrsquoarticle de 2009 citeacute supra n 29 agrave la p 101 Sur le coucirct des routes cf S Mitchell 1993 126-127

42 Cf supra p 65 et n 1143 Sur les routes en Lycie voir Marksteiner amp Woumlrrle 2002 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 Şahin amp Adak 2007 3e partie pour la

reacutegion de Kyaneai Kolb 2008 359-36644 Cf Rousset 2010 6-11 et commentaire notamment p 5745 Crsquoeacutetait eg lrsquoavis de M Rathmann 2006 210 renvoyant agrave Strabon 14229 C 663 pour des distances mesureacutees en Asie Mineure pour

la Lycie cf 1432 C 664 sq Cf note suivante46 Voir Salway 2007 198-199 et 201-202 (alleacuteguant pour lrsquoeacutequivalence Polybe 3398 et Strabon 774 C 322) qui se fondait sur lrsquoeacutedition

de 2004 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 XII 107 et 120 dont lrsquoeacutedition donne des valeurs qui sont quelquefois diffeacuterentes de celles donneacutees en 2004 les multiples de 8 sont maintenant plus nombreux M Rathmann dans son compte-rendu de lrsquoeacutedition de 2007 Klio 93 (2011) p 552 eacutemet lrsquoaudacieuse ideacutee que les Lyciens auraient utiliseacute les sources itineacuteraires dont ils disposaient et y auraient choisi agrave destination des Romains des mesures aiseacutement convertibles en milles

70 ndash Denis Rousset

eacutegalement le terrain qui a eacuteteacute concerneacute par ce processus juridique terrain en quelque sorte exproprieacuterdquo Et lrsquoauteur de conclure ldquoRome nrsquoa pas construit de routes en Lycie Rome a rendu le reacuteseau romainrdquo 47

Mais en reacutealiteacute il est impossible drsquoaffirmer que Rome ait rendu ldquoromainrdquo le reacuteseau existant en Lycie ce reacuteseau nrsquoest-il pas preacutesenteacute dans le stadiasme suivant lrsquouniteacute grecque au lieu des milles que lrsquoon attendrait en pareil cas Quant agrave deacutefinir les routes lyciennes comme viae publicae agrave la faveur des mesures donneacutees dans le stadiasme crsquoest confondre la mesure de la longueur drsquoune route et la deacutefinition de sa largeur et de sa surface crsquoest aussi certainement exageacuterer la hacircte juridique des Romains agrave leur arriveacutee en Lycie et formaliser le statut de routes qui ne devaient peut-ecirctre pas ecirctre toutes classeacutees comme viae publicae 48

Il est drsquoautre part certain que la mesure des itineacuteraires lyciens sous Q Veranius srsquoest ici et lagrave accompagneacutee drsquoune œuvre de reacuteparation drsquoameacutelioration ou de construction de segments de routes nouveaux comme le montrent quelques cas certains ou possibles Drsquoune part sur lrsquoautel deacutecouvert entre Myra et Limyra que les Lyciens deacutediegraverent agrave lrsquoEmpereur Claude en mecircme temps que le pilier de Patara sous Q Veranius les deacutedicants se disaient ldquoreconnaissants pour la paix et la construction (κατασκευή) des routesrdquo 49 La reacutealiteacute de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius eacutetait donc manifesteacutee par ce monument eacutedifieacute sur le bord drsquoune route certainement antique Lrsquoobservation des vestiges de la route a conduit Th Marksteiner agrave y voir sur un traceacute certainement preacuteromain une construction en fait nouvelle 50 Ainsi lrsquoobservation de lrsquoarcheacuteologue tranche-t-elle dans ce cas preacutecis lrsquoambiguiumlteacute du terme mecircme de la deacutedicace κατασκευή peut a priori comme lrsquoavait releveacute M Woumlrrle deacutesigner aussi bien la reacutefection ou lrsquoameacutenagement de lrsquoexistant que la construction ex nihilo 51

La mecircme prudence doit ecirctre appliqueacutee agrave lrsquoindication analogue que donne le stadiasme lui-mecircme agrave propos de travaux reacutealiseacutes entre Ideacutebessos et Kitanaura l C 3-4 ἀπὸ Ἰδεβησσοῦ ἡ εἰς Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων φέρουσα κατεσκεύασται ἐ[πὶ] στάδια λβ le verbe nrsquoindique pas neacutecessairement la construction nouvelle drsquoune route comme on lrsquoa soutenu 52 Drsquoautre part que les travaux de construction ou de reacutenovation aient eacuteteacute sur cette route conduits sur 32 stades indique-t-il qursquoagrave la date de lrsquoinscription ils demeuraient en cours sur le reste de la distance jusqursquoagrave Kitanaura pour devoir ecirctre ulteacuterieurement compleacuteteacutes Enfin cette indication isoleacutee dans le stadiasme impliquerait-elle que les travaux de voirie demeuraient alors incomplets uniquement sur cet itineacuteraire comme lrsquoont soutenu S Şahin et M Adak 53

Il existe enfin un possible troisiegraveme teacutemoignage de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius si ses sebasta erga attesteacutes agrave Kibyra sont bien des travaux de voirie comme deacutejagrave R Cagnat le pensait 54 Ces deux ou trois teacutemoignages de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius prennent place parmi les tregraves nombreuses reacutealisations que menegraverent agrave bien les premiers gouverneurs de la province en matiegravere de constructions ou reacuteparations drsquoutiliteacute geacuteneacuterale entre autres pour les phares les thermes et lrsquoaqueduc de Patara 55

Il paraicirct donc assureacute que le stadiasme rend compte agrave la fois de la mesure drsquoitineacuteraires existants et de la reacutealisation effective de travaux de voirie qursquoil srsquoagisse drsquoameacutenagement de reacutefection ou de construction Agrave cette œuvre mixte meneacutee en Lycie on peut comparer ce que lrsquoon sait de lrsquoœuvre viaire des Romains dans drsquoautres provinces en Asie il est possible que le premier gouverneur se soit en partie contenteacute de placer des milliaires sur des routes preacuteexistantes comme on lrsquoa vu supra p 67-68 Pour la Gaule Strabon attribue agrave M Agrippa le meacuterite drsquoavoir ouvert (ἔτεμε) depuis Lyon quatre routes mais on sait en reacutealiteacute que celles-ci existaient deacutejagrave et elles ne firent de sa part lrsquoobjet que de reacutefection ou drsquoameacutelioration 56 Comme la formulation de Strabon lrsquoexpression ὁδοὺς καθrsquo ὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν du preacuteambule afficheacute agrave Patara deacutesignait

47 Biagi 2008 les citations aux p 304 et 30748 Sur la notion de viae publicae cf Pekary 1968 1-36 Rathmann 2003 3-23 qui souligne la prudence neacutecessaire dans lrsquoutilisation de

la cateacutegorie de viae publicae49 Inscription de Bonda Tepesi en partie citeacutee supra p 65 et publieacutee par Marksteiner amp Woumlrrle 2002 545-569 S Biagi cite cet article

sans neacuteanmoins le prendre totalement en consideacuteration50 Op cit p 55351 Op cit p 561 voir Hellmann 1992 196-19752 Işkan 1998-1999 83 et 93-94 Şahin 2009 104 n 15 voulant faire une diffeacuterence entre κατεσκεύασται et ἐπεσκεύασται Nolleacute 1996 16

avait traduit ldquogebautrepariertrdquo Ccedilevik 2008 201 ldquorebuiltrepairedrdquo53 Şahin amp Adak 2007 16 74 et 11154 Cf supra p 66-67 n 2255 Reacutecapitulation des mentions eacutepigraphiques et des reacutealisations de Q Veranius par Woumlrrle 2007 90 n 36 cf aussi Schuler 2007 16

Pour la voirie on rappellera le pont de Termessos pregraves drsquoOinoanda ducirc agrave T Clodius Eprius Marcellus en 50 pC cf Milner 1998 Pour Patara cf Şahin 2007 H Işkan-Işik et al 2008 Eck 2008 Voir aussi Şahin 2008

56 Strabon 4611 C 208 cf Rathmann 2003 20-22

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 71

une œuvre agrave la fois symbolique et reacuteelle qursquoelle geacuteneacuteralisait et amplifiait crsquoeacutetait agrave la fois un message de propagande proclamant lrsquoinclusion de la Lycie entiegraverement mesureacutee parmi les provinces de lrsquoEmpire le compte rendu de travaux reacuteels et peut-ecirctre lrsquoannonce programmatique drsquoautres travaux agrave venir

Soulignons un dernier point relatif agrave lrsquoutilisation du stadiasme pour lrsquoarcheacuteologue de terrain crsquoest sans doute surinterpreacuteter cette source que de lrsquoutiliser pour dater de lrsquoeacutepoque de Claude les vestiges de routes effectivement retrouveacutes ici et lagrave en Lycie Certes lrsquoun des grands meacuterites de la remarquable eacutedition de S Şahin et M Adak est drsquoavoir releveacute et illustreacute gracircce agrave leur connaissance ineacutegaleacutee de la Lycie de nombreux vestiges de routes anciennes Mais crsquoest peut-ecirctre se deacutepartir de la prudence neacutecessaire que drsquoattribuer aux ldquoingeacutenieurs romainsrdquo tel segment de route construite entre Choma et Podalia et aux Romains de lrsquoeacutepoque de Claude une chausseacutee paveacutee entre Sidyma et Kalabatia 57 Gardons-nous donc de dater agrave la lumiegravere drsquoun texte geacuteneacuteral des vestiges particuliers 58 Sans doute faut-il parler plutocirct de route ldquoantiquerdquo voire ldquoanciennerdquo en lrsquoabsence drsquoartefacts associeacutes qui soient preacuteciseacutement datables en particulier de milliaires de cette eacutepoque et dans lrsquoattente de fouilles archeacuteologiques de ces segments de routes 59

LocaLIteacutes eacutetapes et cIteacutes

Degraves la reacuteveacutelation de son contenu lrsquoinscription du stadiasme de Patara a eacuteteacute reconnue comme une source importante pour la toponymie de la Lycie et lrsquoidentification des localiteacutes qui deacutefinissent chaque itineacuteraire mesureacute Peut-on neacuteanmoins utiliser la mention de ces localiteacutes dans le stadiasme comme un indice de leur statut institutionnel Dans son eacutetude de la geacuteographie historique de la Lycie occidentale parue en 2003 W Tietz nrsquoa pas heacutesiteacute agrave consideacuterer la mention drsquoune localiteacute dans le stadiasme comme lrsquoindice qursquoelle constituait agrave lrsquoeacutepoque de Claude une citeacute Tout nom que mentionne la liste comme point de deacutepart ou drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire serait celui drsquoune polis certes deux itineacuteraires paraissent laisser agrave lrsquoeacutecart les centres principaux de citeacutes pour conduire agrave une localiteacute secondaire mais dans les deux cas le nom de la citeacute dont deacutepend la localiteacute est ajouteacutee agrave titre de preacutecision 60 de lrsquoabsence drsquoune localiteacute importante sur le traceacute mecircme drsquoun itineacuteraire on pourrait aller jusqursquoagrave deacuteduire qursquoelle nrsquoeacutetait pas indeacutependante agrave cette eacutepoque 61

Plusieurs eacutediteurs et commentateurs ulteacuterieurs du stadiasme se sont neacuteanmoins abstenus drsquoutiliser le stadiasme comme une source pour la carte des citeacutes lyciennes sous Claude ainsi S Şahin et M Adak H Hellenkemper et Fr Hild ou encore S Mitchell qui comparait les informations du stadiasme de Patara avec ce que le traiteacute entre Rome et la Lycie de 46 aC nous apprend de la geacuteographie de la Lycie septentrionale 62 Mais en 2007 Chr Schuler a voulu agrave son tour interpreacuteter le stadiasme dans un sens intitutionnel ldquoim Stadiasmos sind ausschlieszliglich Siedlungen mit Polisstatus verzeichnetrdquo Cette regravegle pourrait notamment aider agrave retracer lrsquoeacutevolution du statut politique de deux localiteacutes Akarassos et Kodoppa qui agrave consideacuterer leur mention dans le stadiasme seraient des citeacutes alors que dans le traiteacute ceacutesarien elles eacutetaient mentionneacutees comme localiteacutes de rang secondaire 63

Il nrsquoest pas possible drsquoexaminer les quelque 50 toponymes que mentionne le stadiasme pour deacuteterminer srsquoils deacutesignent tous des citeacutes indeacutependantes Lrsquoenquecircte ne pourrait drsquoailleurs pas ecirctre complegravetement probante puisque lrsquoon manque de

57 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 107 et 186 Şahin 2009 10358 Le point a souvent eacuteteacute souligneacute pour les fortifications antiques eg par Y Garlan 1986 16 Cf aussi D Rousset dans le compte-rendu

de C Typaldou-Fakiris Villes fortifieacutees de Phocide et la IIIe guerre sacreacutee 356-346 av J-C (2004) RA 2005 p 101-10359 Cf deacutejagrave en ce sens Rousset 2010 122-123 et 144 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 et illustrations adoptent souvent pour les

vestiges de routes la prudente leacutegende ldquoroumlmischbyzantinischrdquo voire ldquoroumlmischosmanischrdquo Pour les routes de la reacutegion de Kyaneai eacutetudieacutees dans le cadre drsquoune prospection drsquoensemble (cf supra n 43) on a quelques indications chronologiques plus preacutecises Sur les milliaires cf supra p 67 et n 27

60 Tietz 2003 276 n 207 ldquoDas Milliarium nennt weder jeden Ort noch jedes Poliszentrum in Lykien sondern lediglich diejenigen groumlszligeren Ansiedlungen die an bedeutenden Straszligen lagen Poliszentren die abseits dieser Straszligen lagen treten nicht auf waumlhrend bei Orten die zu einer nicht gleichnamigen Polis gehoumlren deren Name ebenfalls genannt wird Alle Namen ohne weiteren Zusatz sind also auf die Poliszentren gleichnamiger Poleis zu beziehenrdquo de mecircme agrave propos de Kosara et de Lyrnai p 269 cf aussi p 224 262 265 273 et 284

61 Op cit p 292 agrave propos de Teacutelandros ldquoAutonome Muumlnzen liegen gleichfalls nicht vor und auch im Milliarium aus Patara taucht es nicht auf obwohl es an der Kuumlstenstraszlige von Telmessos nach Kalynda lag Man darf wohl davon ausgehen daszlig es erwaumlhnt worden waumlre wenn es sich um ein wichtiges lykisches Poliszentrum gehandelt haumltte Der Befund ist also derselbe wie bei Daidala das ebenfalls nicht genannt wird obwohl es an derselben Straszlige lag und laumlszligt vielleicht denselben Schluszlig zu daszlig Telandros wie dieses in der fruumlhen Kaiserzeit kein selbstaumlntiges Poliszentrum sondern de iure Teil der rhodischen Peraia war der allerdings de facto vom roumlmischen Statthalter in Patara verwaltet wurde (hellip)rdquo Dans le mecircme sens Schuler 2010 69-86 agrave la p 81 et n 79

62 Mitchell 2005 217-222 Texte de lrsquoinscription reproduit dans SEG 55 1452 et AE 2005 148763 Schuler 2007 77-78 Sur ce point voir mes reacuteserves deacutejagrave dans Rousset 2010 140 et 143

72 ndash Denis Rousset

sources preacutecises sur le statut politique des communauteacutes lyciennes au Ier s de notre egravere Ainsi entre le stadiasme de 45 pC et les sources soit anteacuterieures soit posteacuterieures qui peuvent indiquer le statut indeacutependant ou deacutependant drsquoune communauteacute il serait toujours loisible de supposer un changement de statut

Examinons neacuteanmoins le cas de quelques localiteacutes qui pourraient contrevenir agrave la regravegle eacutenonceacutee par W Tietz et Chr Schuler Il y a deux localiteacutes dont le nom est deacutefini par lrsquoadjonction drsquoun toponyme au geacutenitif Outre la mention Ἀτταλεία τῆς Π[αμφυλίας] (l C 8) qui indique la province voisine que lrsquoitineacuteraire atteint au sortir de la Lycie il y a [Κ]όδοπα τῆς Μυλιάδος (l B 37) Que Kodopa soit ainsi deacutefinie agrave la diffeacuterence drsquoautres localiteacutes eacutegalement mentionneacutees par le stadiasme dans la mecircme reacutegion la Milyade paraicirct destineacute agrave eacuteviter une confusion avec une possible homonyme 64

Or le cas de Kodopa est preacuteciseacutement celui sur lequel Chr Schuler a voulu fonder la regravegle que le stadiasme nommerait uniquement des noms de citeacutes Sur cette localiteacute de Milyade inconnue jusqursquoil y a peu il existe maintenant au total trois teacutemoignages outre le stadiasme de 45 pC Κοδοππα est mentionneacutee dans le traiteacute de 46 aC parmi les toponymes qui deacutesignent non pas des citeacutes mais des localiteacutes de rang secondaire comme lrsquoont mis en eacutevidence S Mitchell et Chr Schuler 65 Il existe drsquoautre part une eacutepitaphe drsquoArykanda graveacutee en lettres carreacutees et avec ligatures (IIe ou IIIe s pC ) pour une femme Κολοπηνῂ [καὶ ] Ἀρυκανδίδι S Mitchell avait judicieusement corrigeacute le premier ethnique en Κοδοπηνή et Chr Schuler a tireacute argument du double ethnique pour soutenir que Kodopa eacutetait comme Arykanda une citeacute 66 Chr Schuler eacutecarte en effet lrsquoideacutee que Kodopegravenegrave et drsquoautres ethniques de cette mecircme partie de la Lycie puissent ecirctre des ldquodeacutemotiquesrdquo car ldquoDer Gebrauch solcher Demotika ist (hellip) in dieser Zeit [lrsquoeacutepoque impeacuteriale] in Lykien nicht mehr uumlblichrdquo 67 Traiter lrsquoensemble de cette question est ici impossible et de toute faccedilon difficile faute de nombreuses sources pour tous les ethniques attesteacutes en Lycie Signalons seulement agrave titre drsquoexemple pour la mecircme reacutegion de la Milyade que deux eacutepitaphes attestent lrsquoune lrsquoethnique Elbesseus lrsquoautre le toponyme Elbessos qui est connu par deux autres sources comme deacutesignant une localiteacute de rang secondaire 68 Il est donc possible que des eacutepitaphes lyciennes drsquoeacutepoque impeacuteriale aient mentionneacute des ldquodeacutemotiquesrdquo ie des ethniques qui ne sont pas ceux drsquoune citeacute indeacutependante

Dans le cas de lrsquoeacutepitaphe drsquoArykanda mecircme si lrsquoon considegravere Kodopegravenegrave comme un ethnique de citeacute agrave lrsquoeacutegal drsquoArykandis cela montre que Kodopa eacutetait une citeacute au IIe ou IIIe s pC tandis qursquoelle eacutetait une localiteacute secondaire agrave lrsquoeacutepoque de Ceacutesar entre temps elle eacutetait donc devenue une citeacute Mais est-ce avant lrsquoeacutepoque de Claude et sa mention mecircme dans la troisiegraveme source qui la mentionne le stadiasme montre-t-elle sa promotion au statut de citeacute degraves cette eacutepoque comme lrsquoaffirme Chr Schuler Ce changement de statut pourrait aussi bien ecirctre posteacuterieur agrave cette eacutepoque et le stadiasme mentionnerait alors une localiteacute demeureacutee de rang secondaire de Ceacutesar jusqursquoagrave Claude On voit donc que le cas de Kodopa nrsquoest pas deacutecisif Quant agrave Akarassos eacutegalement mentionneacutee dans le stadiasme (l B 39) et eacutevoqueacutee par Chr Schuler elle figure eacutegalement parmi les localiteacutes de rang secondaire dans le traiteacute de 46 aC et elle nrsquoest dite ldquociteacuterdquo que dans une notice de Kapitocircn de Lycie connue par lrsquointermeacutediaire de Eacutetienne de Byzance 69

Parmi les localiteacutes que mentionne le stadiasme deux sont deacutefinies par lrsquoadjonction drsquoun nom de citeacute ou de territoire Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως (l B 21) est une localiteacute sur le territoire drsquoune reacutegion ou drsquoune citeacute formeacutee au total de huit communauteacutes dans la Lycie occidentale Lyrnai nrsquoeacutetait pas la ville principale de cet Eacutetat qui srsquoappelait sans doute Oktapolis Oktapolis mecircme nrsquoest pas mentionneacutee comme point drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire du stadiasme peut-ecirctre parce qursquoelle eacutetait agrave lrsquoeacutecart drsquoune route importante Quant agrave la preacutecision τῆς Ὀκτα[π]όλεως donneacutee pour cette seule localiteacute de la reacutegion peut-ecirctre eacutetait-elle destineacutee agrave eacuteviter une confusion avec une homonyme ou une paronyme 70

64 Adak amp Şahin 2004 68 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 150 n 255 En Carie existaient les Kodapeis nommeacutes dans les listes de tribut attiques et dans une inscription cf Bresson et al 2005 Drsquoautre part on a trouveacute agrave Korykos en Cilicie Tracheacutee plusieurs deacutedicaces agrave Zeus Kodopaios ou Kodopas cf notamment Sayar amp Şahin 2008 Varinlioğlu 2010

65 Voir SEG 55 1452 l 59 Cf op cit (supra n 62 et 63) respectivement aux p 210 et 77 cf aussi Rousset 2010 135-141 qui reproduit la liste des localiteacutes de rang secondaire

66 TAM II 794 (I Arykanda 147) commenteacutees par S Mitchell p 221 et par Chr Schuler p 7767 Loc cit p 7868 Voir TIB sv Rousset 2010 14069 Sur Akarassos cf TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 197-198 Agrave lrsquoincertitude sur le statut de Kodoppa et drsquoAkarassos est lieacutee la

question du statut politique et juridique de la Milyade agrave lrsquoeacutepoque de Claude telle que conduit agrave la poser une deacutecision drsquoun gouverneur que jrsquoai reacuteeacutediteacutee et commenteacutee dans Rousset 2010 145-152 commentaire sur ce point p 150 et 169

70 Voir principalement TIB sv ldquoLornaiardquo et ldquoOktapolisrdquo Tietz 2003 265-279 particuliegraverement p 265-269 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 148-151 150 et n 255 sur la possible confusion toponymique avec Lyrnas de Lycie orientale Faute de connaicirctre personnellement cette partie de la la Lycie occidentale je ne discute pas la localisation de Lyrnai Hippoukocircmegrave et Oktapolis en lrsquoabsence de sources nouvelles il serait

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 73

Dans la Lycie orientale on trouve mentionneacutee agrave quatre reprises l C 5 6 11 et 14 Kosara εἰς Κό[σ]αρα Μν[αρικῆς ] [ἀπ]ὸ Κοσά[ρ]ων [ἀπὸ Κοσάρων τ]ῆς Μναρικῆς ἀπὸ Κοσάρων [τ]ῆς Μναρικῆς Srsquoagirait-il par trois fois de preacutevenir une possible confusion La preacutecision indique en tout cas que Kosara appartenait agrave la reacutegion voire peut-ecirctre agrave lrsquoancien territoire drsquoune localiteacute appeleacutee Mnara Celle-ci non mentionneacutee dans le stadiasme apparaicirct dans une eacutepitaphe du IIIe s pC qui montre qursquoelle eacutetait alors elle-mecircme rattacheacutee agrave Phaseacutelis On a supposeacute que Mnara eacutetait identique aux Marmareis qui srsquoeacutetaient opposeacutes agrave Alexandre en 334 et que ces derniers avaient eacuteteacute englobeacutes dans le territoire de Phaseacutelis 71 Dans ces conditions il paraicirct peu vraisemblable que Kosara par trois fois deacutesigneacutee comme faisant partie de la Mnarikegrave ait eacuteteacute agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une citeacute indeacutependante

Il faut enfin rappeler le cas de Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων (l C 3-4 commenteacutees supra puis l C 5 et 12 sans la mecircme preacutecision) Cette localiteacute sise agrave lrsquoEst de la Lycie qui avait agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique eacutemis son propre monnayage et jouissait donc alors de son indeacutependance eacutetait bel et bien agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une communauteacute deacutependant de Termessos la Grande 72

Nrsquoen allait-il pas de mecircme pour Typallia qui est citeacutee agrave deux reprises dans le stadiasme (l C 6 et 7) Certes sa mention ne srsquoaccompagne pas de la preacutecision τῶν Τερμησσέων Typallia est par ailleurs explicitement attesteacutee comme une polis quelques deacutecennies seulement avant lrsquoeacutepoque de Claude dans une deacutedicace de c 30 aC Mais drsquoautre part deux eacutepitaphes de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont lrsquoune du IIIe s pC montrent que Typallia deacutependait de Termessos la Grande 73 Est-ce donc avant ou apregraves lrsquoeacutepoque de Claude qursquoelle avait perdu son indeacutependance Agrave vrai dire crsquoest la position mecircme de Typallia localiseacutee de faccedilon certaine sur un site au Nord de Kitanaura sur la route menant de cette localiteacute termessienne vers la ville de Termessos qui doit faire consideacuterer que Typallia faisait elle aussi neacutecessairement partie du territoire de Termessos degraves lrsquoeacutepoque du stadiasme comme lrsquoont souligneacute agrave la fois F Onur et S Şahin 74 Il est remarquable que le stadiasme ne donne pourtant pas la preacutecision τῶν Τερμησσέων pour Typallia agrave la diffeacuterence de Kitanaura

Relevons enfin un dernier point relatif agrave ces deux localiteacutes appartenant lrsquoune explicitement lrsquoautre certainement au territoire de Termessos nrsquoest-il pas singulier qursquoelles soient mentionneacutees dans le stadiasme alors que la citeacute de Termessos ne faisait assureacutement pas partie de la province de Lycie 75 On a rappeleacute supra p 68 lrsquoopinion admise suivant laquelle les itineacuteraires du stadiasme parcourent la seule Lycie et mentionnent agrave lrsquoexteacuterieur de la province uniquement deux villes limitrophes Kibyra en Asie et Attaleia ldquode Pamphylierdquo Ne doit-on pas deacutesormais preacuteciser qursquoil en va de mecircme assureacutement pour Kitanaura et certainement pour Typallia Et ne faudrait-il pas retoucher en conseacutequence le traceacute de la frontiegravere nord-est de la Lycie en la faisant passer entre Ideacutebessos et Kitanaura Enfin la mention dans le stadiasme de Trabenna et drsquoOnobara localiteacutes assez proches de Termessos et drsquoAttaleia peut-elle toujours ecirctre utiliseacutee comme la preuve que les premiegraveres appartenaient degraves lors agrave la Lycie agrave la diffeacuterence des secondes 76

Revenant agrave la question du statut politique des localiteacutes du stadiasme on doit enfin remarquer que la Lycie orientale preacutesente quelques cas de localiteacutes qui furent drsquoapregraves drsquoautres sources sans doute dans lrsquoensemble posteacuterieures englobeacutees par telle de leurs voisines respectives Ainsi Onobara mentionneacutee dans le stadiasme comme relieacutee par un itineacuteraire agrave Trabenna (l C 9) apparaicirct comme ldquoeine Dorfgemeinderdquo de Trabenna mecircme drsquoapregraves plusieurs inscriptions drsquoeacutepoque impeacuteriale qui ne sont pas preacuteciseacutement dateacutees 77 De mecircme alors que le stadiasme nomme de faccedilon distincte Ideacutebessos Akalissos et Korma

eacutegalement vain de discuter la question tregraves controverseacutee de lrsquoidentiteacute des huit communauteacutes qui composaient Oktapolis Tietz 2003 273 eacutecarte lrsquoideacutee qursquoelle puisse avoir compteacute Hippoukocircmegrave et Symbra parce que preacuteciseacutement celles-ci sont mentionneacutees dans le stadiasme contra Şahin loc cit

71 Voir SEG 51 1829 TIB sv ldquoKosarardquo et ldquoMnarardquo Iplikccedilioğlu 2004 114 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218-223 Ccedilevik 2008 205-20772 Voir Nolleacute 1996 TIB sv ldquoDikitanaurardquo Iplikccedilioğlu 2004 112-113 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 214-217 Iplikccedilioğlu et al 2007

296-300 ndeg 214-219 Ccedilevik 2008 200-205 Kizgut amp Pimouguet-Peacutedarros 200873 Voir SEG 44 1113 51 1838-1839 (le ndeg 1839 deacutejagrave SEG 2 671) TIB sv ldquoTypalliardquo Iplikccedilioğlu 2004 106-108 et 114-115 Şahin

amp Adak 2007 230-232 Iplikccedilioğlu et al 2007 282-296 nos 201-213 Ccedilevik 2008 198-20074 F Onur dans Ccedilevik et al 2005 161 et 162 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 216 et 231-232 et p 218 219 et 235 sur le traceacute de la

frontiegravere entre Termessos et Phaseacutelis75 Voir Heberdey 1934 732-775 sv ldquoTermessos 1)rdquo col 749-750 TIB p 103-105 et sv ldquoTermessosrdquo autonomie de la citeacute consideacutereacutee

comme pamphylienne et rattachement administratif agrave la province de Lycie-Pamphylie agrave partir de la creacuteation de cette double province sous Vespasien (cf supra n 9)

76 Ainsi Onur 2005 162 et 163 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 et 23377 Voir Heberdey amp Kalinka 1896 36-37 ndeg 47-48 et SEG VI 622 Iplikccedilioğlu 2004 123 et n 135 mentionnant plusieurs autres

attestations ineacutedites de ldquoTrebennaten aus Onobarardquo TIB sv ldquoOnobarardquo et ldquoTrebennardquo Ccedilevik et al 2005 161-166 sur lrsquohistoire antique de la citeacute S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 233 et 236-237 Ccedilevik 2008 195-198 (ldquokatoikia under Trebennardquo)

74 ndash Denis Rousset

comme localiteacutes deacutefinissant deux itineacuteraires (l C 1-2) les Akalisseis Idebesseis et Kormeis apparaissent dans des inscriptions de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont certaines sont dateacutees du IIIe s comme unis dans une ldquosympolitierdquo formeacutee autour drsquoAkalissos 78

Reacutecapitulant les cas examineacutes on voit que le stadiasme mentionne en 45 pC drsquoune part trois ou quatre localiteacutes qui nrsquoeacutetaient alors pas indeacutependantes cela est certain pour Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως et Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων vraisemblable pour Κόσαρα τῆς Μναρικῆς et pour Typallia Il y a drsquoautre part deux localiteacutes Akarassos et Kodopa qui sous Ceacutesar avaient eu un rang secondaire il est possible que la seconde soit devenue une citeacute ulteacuterieurement agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Inversement il y a trois localiteacutes Onobara Ideacutebessos et Korma qui apparaissent agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale en particulier dans des sources posteacuterieures au stadiasme comme ayant un rang secondaire deacutependant drsquoune de leurs voisines ou englobeacutees dans une sympolitie Agrave ces exemples on pourrait enfin ajouter le cas certes un peu diffeacuterent de Kastabara dont lrsquoexistence a eacuteteacute reacuteveacuteleacutee par sa mention dans le stadiasme 79 si lrsquoon accepte la localisation reccedilue agrave Deliktaş-Darıoumlzuuml site qui srsquoavegravere avoir appartenu au IIe s et au IIIe s pC agrave la citeacute de Tlos il faudra admettre que Kastabara indeacutependante sous Claude fut ensuite englobeacutee par sa voisine meacuteridionale

Est-il donc possible de faire du stadiasme la pierre de touche du statut de citeacute et drsquoen infeacuterer tant de changements de statut suivant des sens qui selon les cas seraient opposeacutes Les cas de Lyrnai et de Kitanaura contreviennent de toute eacutevidence agrave cet emploi ils interdisent de faire de la mention drsquoune localiteacute le sucircr indice drsquoun statut autonome

La mention dans le stadiasme ne peut ecirctre consideacutereacutee comme un brevet de citeacute Si tel eacutetait lrsquoobjet du stadiasme on devrait drsquoailleurs srsquoeacutetonner de lrsquoabsence drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba qui du moins pour les deux premiegraveres devaient ecirctre des citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude 80 Comme on lrsquoa mis en eacutevidence preacuteceacutedemment le stadiasme est une liste drsquoitineacuteraires drsquoune part mesureacutes drsquoautre part en partie ameacutenageacutes reacutepareacutes ou construits sous la conduite des Romains les lieux de deacutepart ou drsquoarriveacutee des itineacuteraires ainsi que quelques lieux intermeacutediaires mentionneacutes au passage sont des points ou des nœuds routiers Certes la plupart drsquoentre eux sont les centres urbains de communauteacutes qui sans aucun doute avaient agrave lrsquoeacutepoque de Claude le statut de citeacute Mais ce nrsquoest assureacutement pas le cas de tous

Des deux inscriptions du pilier de Patara la deacutedicace du monument par les Lyciens (face A) inscrite en 45-46 pC nous montre les Lyciens approuvant le nouvel ordre administratif et institutionnel mis en place lors de la reacuteduction en province Ainsi le message ideacuteologique de la conquecircte eacutetait partageacute et repris agrave leur compte par les Lyciens toujours fidegraveles agrave Rome mais deacutesormais conquis Crsquoest ce qursquoillustre eacutegalement la deacutedicace contemporaine graveacutee sur lrsquoautel de Claude entre Myra et Limyra qui montre aussi lrsquoœuvre routiegravere que la conquecircte amena sans deacutelai en Lycie Centrale

Lrsquoinscription des faces B et C qui est contemporaine de ces deux deacutedicaces ou bien de peu posteacuterieure est agrave la diffeacuterence de celles-ci toute de sobrieacuteteacute la reacutedaction de son preacuteambule (l B 1-8) et la mesure originelle des distances en milles me paraissent indiquer qursquoelle eacutemane des autoriteacutes romaines Est-ce dans le mecircme sens qursquoil faut interpreacuteter lrsquoabsence apparente de Boubocircn et de Komba qui serait sans doute singuliegravere dans un texte reacutedigeacute par les Lyciens Crsquoest cependant agrave lrsquointention des Lyciens que toutes les distances furent finalement converties en stades peut-ecirctre par un reacutedacteur local Ainsi lrsquoinscription concilie-t-elle les points de vue sinon de ses reacutedacteurs et de ses lecteurs du moins assureacutement des autoriteacutes romaines et des Lyciens devenus provinciaux

Si spectaculaire que soit le pilier de Patara et riches les inscriptions qursquoil porte il faut de faccedilon judicieuse mesurer lrsquoapport du stadiasme agrave la geacuteographie historique de la Lycie impeacuteriale La deacutecouverte de ce texte a permis de notables progregraves dans notre connaissance de la toponymie lycienne et dans lrsquoidentification des localiteacutes et des vestiges archeacuteologiques On doit en revanche se garder de le surinterpreacuteter pour lrsquohistoire des voies de communication et pour la geacuteographie des citeacutes-Eacutetats et se deacutefier de lrsquoamplification rheacutetorique propre au texte comme de notre propension agrave en tirer une regravegle geacuteneacuteralisante La liste du stadiasme mentionne des localiteacutes qui ne sont pas toutes les centres urbains de citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude Entre

78 Voir notamment TAM II 830 834 et 902 Jameson 1974a 41-42 et 1974b 216 TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 212-214 Kizgut et al 2009

79 L B 34 cf supra n 680 Cf supra p 65 et n 7 Aperlai est agrave la tecircte drsquoune sympolitie au Ier s pC cf IGR III 690 et SEG 52 1452 TIB sv Boubocircn frappe

monnaie sous Auguste sur un Seacutebasteion deacutedieacute sous Neacuteron figurent deux deacutedicaces nommant le Conseil et du Peuple de Boubocircn ainsi que le gouverneur de Lycie cf TIB sv Kokkinia 2008 7-8 35-38 ndeg 6 et 9 et p 160 Komba nrsquoest pas attesteacutee comme citeacute avant Ptoleacutemeacutee (533) et une inscription du IIIe s pC TAM II 734 TIB sv

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 75

ces localiteacutes ou lieux drsquoeacutetape la liste eacutenumegravere des itineacuteraires qui existaient degraves avant cette eacutepoque tantocirct les Romains se contentegraverent drsquoen recenser la longueur mesurant ainsi tout lrsquoespace de la nouvelle province tantocirct ils ameacutenagegraverent et reacuteparegraverent des routes existantes tantocirct enfin ils construisirent des routes comme lrsquoillustre le monument sis sur la voie entre Myra et Limyra Lrsquoinscription si elle conduit agrave chercher sur le terrain les traces mateacuterielles du reacuteseau viaire qui parcourait la Lycie ne nous autorise pas agrave les dater toutes en retour de lrsquoeacutepoque de Claude Ce sont agrave lrsquoinverse les progregraves de notre connaissance archeacuteologique eacutepigraphique et numismatique qui nous autoriseront agrave mesurer plus preacuteciseacutement lrsquoeffet reacuteel de lrsquoœuvre proclameacutee par le pilier de Patara et agrave deacutenombrer plus exactement les citeacutes que comptait la Lycie pacifieacutee par Rome

Reacutefeacuterences bibliographiques

ndash Euploia La Lycie et la Carie antiques p 439 agrave 462

AbreacuteviAtions

Beazley ARV2 J D Beazley Attic Red-figure Vase-painters 2e eacutedition Oxford 1963

FdX I Fouilles de Xanthos I P Demargne Les piliers funeacuteraires Paris 1958

FdX II Fouilles de Xanthos II H Metzger Lrsquoacropole lycienne Paris 1963

FdX IV Fouilles de Xanthos IV H Metzger Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Paris 1972

FdX V Fouilles de Xanthos V P Demargne Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris 1974

HTC P Debord et E Varinlioğlu dir Les hautes terres de Carie Bordeaux 2001

IPArk G Thuumlr et H Taeuber eacuted Prozeszligrechtliche Inschriften der griechischen Poleis Arkadien (IPArk) Vienne 1994

Labraunda J Crampa eacuted Labraunda Swedish Excavations and Researches The Greek Inscriptions 13-133 Lund 1972

R ndash O P J Rhodes et R Osborne Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford 2003

Sinuri L Robert eacuted Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa I Paris 1945

Tod M N Tod eacuted A Selection of Greek Historical Inscriptions I-II 2nd ed Oxford 1946-1948

Charisteria (1930) Charisteria Alois Rzach zum achtzigsten Geburtstag dargebracht

Ancient Anatolia (1986) Ancient Anatolia Aspects of Change and Cultural Development Essays in honor of M J Mellink Madison

Catalogue of Ancient Near Eastern Seals (1966) Catalogue of Ancient Near Eastern Seals in the Ashmolean Museum I Oxford

La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens (2007) La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens de Tyr agrave Carthage catalogue de lrsquoexposition Paris Institut du monde arabe 6 novembre 2007-20 avril 2008 Paris

Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia (2006) Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Antalya

The Aegean and the Near East (1956) The Aegean and the Near East Studies presented to Hetty Goldman on the occasion of her Seventy-fifth Birthday New York

Xanthos 1998 Xanthos en Turquie de la Perse agrave Byzance Dossiers drsquoarcheacuteologie Dijon

Iasos tra VI e IV sec a C Iasos tra VI e IV sec aC Miscellanea storico-archeologica Supplemento al volume 81deg degli Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara a a 181deg 2003-2004 Ferrara

Rumscheid Fr dir (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 13 bis 15 Oktober 2005 Bonn

Piri Reis eacuted E Z Oumlkte trans V Ccedilabuk (1988) Kitab-ı Bahriye II Ankara

Agora XIII BA Sparkes amp L Talcott The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 131-2 Black and plain pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC Princeton 1970

Agora XXXIII S I Rotroff The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 33 The Hellenistic Pottery The plain wares Princeton 2006

Kerameikos XI I Scheibler Kerameikos Ergebnisse der Ausgrabungen XI Die griechische Lampen Berlin 1976

Labraunda II1 P Hellstroumlm Labraunda Swedish excavations and researches II1 Pottery of Classical and late date terracotta lamps and glass (ActaAthen-4o 521) Lund 1965

Labraunda III2 J Crampa Labraunda Swedish excavations and researches III2 The Greek inscriptions I 1-12 (Period of Olympichos) (ActaAthen-4o 531) Lund 1965

Maussolleion at

Halikarnassos 7 L Vaag V Noslashrskov amp J Lund The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramic material and other finds from selected contexts Aarhus 2002

Milet III6 A Peschlow-Bindokat Milet Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 III6 Feldforschungen im Latmos Berlin 2005

440 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

NS A Maiuri Nuova Silloge epigrafica di Rodi e Cos Florence 1925

Olynthos V D M Robinson Excavations at Olynthos V Mosaics vases and lamps of Olynthos found in 1928 and 1931 (1933)

Olynthos XIII D M Robinson Excavations at Olynthos XIII Vases found in 1934 and 1938 (1950)

BMC Caria B V Head A Catalogue of the Greek Coins in the British Museum Greek Coins of Caria Cos Rhodes amp C Londres 1897

SNG Muumlnchen H R Baldus Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen 22Heft Karien Munich 2006

SNG Tuumlbingen D Mannsperger Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Muumlnzsammlung der Universitaumlt Tuumlbingen 5Heft Karien und Lydien Munich 1994

bibliogrAphie

Abbasoğlu H et W Martini eacuted (2003) Die Akropolis von Perge Band 1 Survey und Sondagen 1994-1997 Mayence

Adak M (2004) ldquoLokalisierung von Olympos und Korykos in Ostlykienrdquo Gephyra 1 27-52

Adam J-P (1981) Lrsquoarchitecture militaire grecque Paris

Adiego I J (1994) ldquoEl nombre cario Hecatomnordquo CFC(G) ns 4 247-256

mdash (1998) ldquoDie neue Bilingue von Kaunos und das Problem des karischen Alphabetsrdquo in Bluumlmel et al 1998 57-79

mdash (2000) ldquoLa inscripcioacuten greco-caria de los Hecatoacutemnides en el santuario de Sinurirdquo Kadmos 39 133-157

mdash (2007) The Carian Language With an appendix by K Konuk Leyde-Boston

mdash (2010) ldquoRecent Developments in the Carian Deciphermentrdquo in van Bremen amp Carbon 2010 147-176

mdash (2013) ldquoCarian Identity and Carian Languagerdquo in Henry 2013 15-20

Adiego I J P Debord et E Varinlioğlu (2005) ldquoLa stegravele caro-grecque drsquoHyllarima (Carie)rdquo REA 107 601-653

Ager S L (1996) Interstate Arbitrations in the Greek World 337-90 BC Berkeley

Akarca A (1952) ldquoMylasarsquoda Hellenistik bir Mezarrdquo Belleten 16 367-405

mdash (1959) Les monnaies grecques de Mylasa Bibliothegraveque de lrsquoInstitut Franccedilais drsquoArcheacuteologie drsquoIstanbul I Paris

mdash (1971) ldquoBeccedilinrdquo Belleten 25 3-37

Aringkerstad T (2000-2001) ldquoHellenistic-Roman Chamber Tombs at Milas Swedish Excavations 1938rdquo Opuscula Atheniensia 25-26 9-24

Aksakal A H (2003) Manisarsquonın Bilinmeyen Değerleri Manisa

Aktaş Ş (2009) ldquoStadiumrdquo in Işık 2009 358-359

Akurgal E (1941) Griechische Reliefs des VI Jahrhunderts aus Lykien Berlin

mdash (1961) Die Kunst Anatoliens von Homer bis Alexander Berlin

mdash (1993) Anadolu Uygarlıkları Ankara

Alston R et O van Nijf eacuted (2008) Feeding the Ancient Greek City Londres

Andersen S (2007) The Tylos Period Burials in Bahrain Volume I The Glass and Pottery Vessels Aarhus

Anderson-Stojanović V R (1987) ldquoThe Chronology and Function of Ceramic Unguentariardquo AJA 91 105-122

mdash (1992) Stobi The Hellenistic and Roman Pottery Princeton

Andrewes A (1938) ldquoEunomiardquo CQ 32 89-102

Andrianou D (2006) ldquoChairs Beds and Tables Evidence for Furnished Interiors in Hellenistic Greecerdquo Hesperia 75 219-266

Angeli Bertinelli M G et A Donati eacuted (2010) Cittagrave e territorio La Liguria e il mondo antico Atti del IV incontro internazionale di storia antica Gecircnes

Arık O (2007) ldquoOn the Ceramics found in the Preliminary Phase of the Peccedilin Excavationrdquo in Boumlhlendorf-Arslan et al 2007 523-530

Armstrong D et J J Walsh (1986) ldquoSIG 593 The letter of Flamininus to Chyretiaerdquo CPh 81 32-46

Arqueacute M-C S Lemaicirctre et S Y Waksman (2012) ldquoLes ceacuteramiques de cuisson en Lycie romaine essai de deacutefinition des faciegraves morphologiques et drsquoapprovisionnement en Meacutediterraneacutee orientalerdquo in Batigne-Vallet 2012 141-153

Arthur P (2007) ldquoPots and boundaries On cultural and economic areas between Late Antiquity and early Middle Agesrdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 15-27

Asheri D (1966) Distribuzioni di terra nellrsquoantica Grecia Turin

Ashmole B (1951) ldquoDemeter of Cnidusrdquo JHS 1951 13-28

Ashton G (1995) Ancient Megisti The Forgotten Kastellorizo Nedlands WA

Ashton R H J et A R Meadows (2008) ldquoThe Letoon Deposit Lycian League Coinage Rhodian Plinthophori and Pseudo-Rhodian Drachms from Haliartos (yet again) and Asia Minorrdquo NC 168 111-134

Aybek S et A K Oumlz eacuted (2010) Metropolis Ionia II The Land of the Crossroads Essays in Honour of Recep Mericcedil Istanbul

Aydaş M (2006) ldquoGladiatorial Inscriptions from Stratoniceia in Cariardquo EA 39 105-110

Aydınoğlu Uuml et A K Şenol eacuted (2010) Olive Oil And Wine Production in Anatolia during Antiquity Symposium Proceedings Istanbul

Babelon E (1907) Traiteacute des monnaies grecques et romaines II Description historique Tome 1 Comprenant les monnaies grecques depuis les origines jusqursquoaux guerres meacutediques Paris

Badie A S Lemaicirctre et J-C Moretti (2004) ldquoLe theacuteacirctre du Leacutetocircon de Xanthos Eacutetat des recherches en 1999rdquo Anatolia Antiqua 12 145-186

Bailey D M (1988) A Catalogue of the Lamps in the British Museum III Roman Provincial Lamps Londres

Balandier Cl (2002) ldquoLa deacutefense des territoires agrave Chypre de lrsquoeacutepoque archaiumlque aux invasions arabesrdquo DHA 281 175-206

mdash (2010a) Les fortifications au service de lrsquohistoire histoire de la deacutefense de Chypre de lrsquoeacutepoque chypro-archaiumlque aux invasions arabes Paris

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 441

mdash (agrave paraicirctre) La deacutefense de la Palestine aux peacuteriodes acheacutemeacutenide et helleacutenistique Eacutetude historique et archeacuteologique

Baldıran A (1990) Stratonikeia Nekropol Buluntuları thegravese ineacutedite Konya

mdash (1999) ldquoStratonikeiarsquodan Unguentariumlarrdquo Selccediluk Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi 4 Konya 335-356

Balot R K (2009) ldquoThe Virtue Politics of Democratic Athensrdquo in Salkever 2009 271-299

Bammer A (1968-1971) ldquoBeitraumlge zur ephesischen Architektur I Zum Eckkapitell eines Ringhallentempelsrdquo OumlJh 49 1-22

mdash (1974) ldquoZu den Kapitellen des Altares von Pergamonrdquo FuB 16 183-190

mdash (2007) ldquoLrsquoArchitecture helleacutenistique en Asie Mineure et ses concepts reacutetrospectifs et anticipantsrdquo in Images et moderniteacute helleacutenistiques Appropriation et repreacutesentation du monde drsquoAlexandre agrave Ceacutesar Rome 91-101

Baran A (2004) ldquoBeccedilin Zeus Karios () Tapınağırdquo I ve II Arkeolojik Araştırmaları Sempozyumu Ankara 19-38

mdash (2009) ldquoKarian Architecture before the Hekatomnidsrdquo in Rumscheid 2009 291-313

Barnett R D (1957) The Nimrud Ivories Londres

mdash (1980) ldquoA Winged Goddess of Wine on an Electrum Plaquerdquo AS 30 169-178

Başaran C A Yalccedilın et M Tombul (1998) ldquo1995 Yılı Skepsis Aşağı Kent ve Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo VIII MKKS (7-9 Nisan 1997 Kuşadası) Ankara 551-585

Batigne-Vallet C eacuted (2012) Les ceacuteramiques communes comprises dans leur contexte reacutegional Faciegraves de consommation et mode drsquoapprovisionnement Actes de la table ronde organiseacutee agrave Lyon les 2 et 3 feacutevrier 2009 Lyon

Bats M (1993) ldquoLa vaisselle culinaire comme marqueur culturel lrsquoexemple de la Gaule meacuteridionale et de la Grande-Gregravece (ive-ier s av J-C)rdquo Terre cuite et socieacuteteacute la ceacuteramique document technique eacuteconomique culturel XIVe Rencontre internationale drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire drsquoAntibes Actes des rencontres 21-22-23 octobre 1993 Juan-les-Pins 407-425

Baughan E P (2004) Anatolian Funerary Klinai Tradition and Identity Thegravese PhD University of California Berkeley

Bean G E et J M Cook (1955) ldquoThe Halicarnassus Peninsulardquo ABSA 50 56-170

mdash (1957) ldquoThe Carian Coast IIIrdquo ABSA 52 58-146

Bellinger A R et P Grierson (1973) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbartion Oaks Collection and in the Whittemone Collection Vol I Washington

Bencivenni A (2003) Progetti di riforme costituzionali nelle epigrafi greche dei secoli IV-II aC Bologne

Benter M (2009) ldquoHydas eine befestigte Houmlhensiedlung auf der Bozburun-Halbinselrdquo in Rumscheid 2009 481ndash501

Berg W (1979) ldquoHecate Greek or lsquoAnatolianrsquo rdquo Numen 21 128-140

Berg Brise M (2004) ldquoHellenistic and Early Roman Pottery from Halikarnassosrdquo in Isager amp Pedersen 2004 177-189

Berges D (2006) Knidos Beitraumlge zur Geschichte der archaischen Stadt Mayence

Berns C et H von Hesberg eacuted (2002) Patris und Imperium Kulturelle und politische Identitaumlt in den Staumldten in den

roumlmischen Provinzen Kleinasiens in der fruumlhen Kaiserzeit Kolloquium Koumlln November 1998 Cologne

Berti F (1993) Iasos di Caria Arslantepe Hierapolis Iasos Kyme Scavi archaeologici Italiani in Turchia Venise 189-249

mdash (2004) ldquoAppunti per lo studio dei vasi attici a figure rosse di Iasosrsquo in Iasos tra VI e IV sec aC 101-117

mdash (2005) ldquoDigressioni su alcune anfore panatenaiche offerte votive e culti nellrsquoagora di Iasosrdquo in Pierobon Benoit 2005 116-129

Berti F et C Franco (2006) ldquoNote su frammenti di ceramica attica con graffitirdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 21-28

Berti F et V Graziano (1994) Iasos Catane

Berti F et L Innocente (1998) ldquoDue nuovi graffiti in alfabeto cario da Iasosrdquo in Bluumlmel et al 1998 137-142

mdash (2005) ldquoGraffito cario su piede di coppa atticardquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 11 20-21

Berti F R Fabiani Z Kızıltan et M Nafissi eacuted (2010) Wandering Marbles of Iasos at the Istanbul Archaeological Museum Istanbul

Bessac J-Cl (1993) Lrsquooutillage traditionnel du tailleur de pierre De lrsquoAntiquiteacute agrave nos jours Paris

Beyer D (1997) ldquoEmar et Ougarit reacuteflexions sur la glyptique de deux villes de Syrie du Nord vers la fin de lrsquoacircge du bronzerdquo in Caubet 1997 171-183

Biagi S (2008) ldquoLe stadiasmos de Patara et la deacutefinition de lrsquoespace romain dans la nouvelle province de Lycie-Pamphylierdquo Res Antiquae 5 299-307

Bianco E (2000) ldquoChabrias Atheniensisrdquo RSA 30 47-72

Bilde PG V Noslashrskov et P Pedersen eacuted (1999) Hvad fandt vi Aarhus

Bilgin A R Dinccedil et M Oumlnder (1996) ldquoLydiarsquodaki iki Tuumlmuumlluumlsrsquode Temizlik Kazısı Ccedilalışmalarırdquo ADerg 4 207-222

Bingoumll O (19761977) ldquoDie Dachziegel von Bayrakli (Alt-Smyrna)rdquo Anadolu 20 19761977 63-81

mdash (1980) Das ionische Normalkapitell in hellenistischer und roumlmischer Zeit in Kleinasien IstMitt Beiheft 20 Tubingen

Birley A R (2005) The Roman Government of Britain Oxford

Blaise F (2006) ldquoPoetics and Politics Tradition re-worked in Solonrsquos Eunomia [Poem 4]rdquo in Blok amp Lardinois 2006 114-133

Blok J H et A P M H Lardinois eacuted (2006) Solon of Athens New Historical and Philological Approaches Leyde

Blondeacute F (2007) Les ceacuteramiques drsquousage quotidien agrave Thasos au IVe siegravecle avant J-C Eacutetudes Thasiennes XX Paris

Blum H B Faist P Pfaumllzner et A-M Wittke eacuted (2002) Bruumlckenland Anatolien Ursachen Extensitaumlt und Modi des Kulturaustausches zwischen Anatolien und seinen Nachbarn Tuumlbingen

Bluumlmel W (1990) ldquoZwei neue Inschriften aus Mylasa aus der Zeit des Maussollos rdquo EA 16 29-43

mdash (1991) Die Inschriften der Rhodischen Peraia IK 38 Bonn

mdash (1992a) Die Inschriften von Knidos I IK 41 Bonn

mdash (1992b) ldquoEinheimische Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo EA 20 7-34

442 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1993) ldquoSGDI 5727 (Halikarnassos) eine Revisionrdquo Kadmos 32 1-18

mdash (1994a) ldquoTwo New Inscriptions from the Cnidian Peninsula Proxeny Decree for Epameinondas and a Funeral Epigramrdquo EA 23 157-159

mdash (1994b) ldquoUumlber die chronologische und geographische Verteilung einheimischer Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo in Giannotta et al 1994 65-86

mdash (1995) ldquoInschriften aus Karien Irdquo EA 25 35-64

mdash (2002) ldquoNeue Fragmente der Pachturkunden aus Amosrdquo EA 34 107-111

mdash (2004) ldquoNeue Inschriften aus Karien II Mylasa und Umgebungrdquo EA 37 1-43

Bluumlmel W et A Kızıl (2004) ldquoEine neue karische Inschrift aus der Region von Mylasardquo Kadmos 43 131-138

Bluumlmel W P Frei et Chr Marek eacuted (1998) Colloquium Caricum Akten der internationalen Tagung uumlber die karisch-griechische Bilingue von Kaunos 3110-1111997 in Feusisberg bei Zuumlrich Kadmos 37 57-79

Boardman J et G Buchner (1966) ldquoSeals from Ischia and the Lyre-Player Grouprdquo JDAI 81 1-62

Boardman J (1967) Excavations in Chios 1952-1955 Greek Emporio Londres

mdash (1968) Archaic Greek Gems Schools and Artists in the Sixth and Early Fifth Centuries BC Londres

mdash (1970) Greek Gems and Finger Rings Londres

mdash (1990) ldquoThe Lyre Player Group of Seals an Encorerdquo AA 1 1-17

mdash (2000) Persia and the West An Archaeological Investigation of the Genesis of Achaemenid Art Londres

mdash (2003) Die Perser und der Westen Mayence

Bockisch G (1969) ldquoDie Karer und ihre Dynastenrdquo Klio 51 117-75

Boedeker D (1983) ldquoHecate a Transfunctional Goddessrdquo TAPhA 113 79-93

Boumlhlendorf-Aslan B A O Uysal et J Witte-Ott eacuted (2007) Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeology Contexts Proceedings of the First International Symposium on Late Antique Byzantine Seljuk and Ottoman pottery and tiles in archaeological context Ccedilanakkale 1-3 June 2005 Byzas 7 Istanbul

Bonifay M et J-C Treacuteglia eacuted (2007) LRCW2 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1662 (I)

Borchhardt J (19691970) ldquoEin Totengericht in Lykien Zum Grabmal des χntildetabura in Limyrardquo IstMitt 19-20 187-222

mdash (1975) Myra eine lykische Metropole in antiker und byzantinischer Zeit Istanbuler Forschungen Band 30 Berlin

mdash (1991) ldquoEin Ptolemaion in Limyrardquo RA 309-322

mdash (1993) Die Steine von Zẽmuri Archaumlologische Forschungen an den Verborgenen Wassern von Limyra Vienne

mdash (1990a) ldquoKunst in Lykienrdquo in Borchhardt et al 1990 45-49

mdash (1990b) ldquoDas Heroon von Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 75-78

Borchhardt J et G Dobesch eacuted (1993) Akten des II Internationalen Lykien-Symposium Vienna 6-12 mai 1990 Vienne

Borchhardt J H Eigner M Pesditschek et P Ruggendorfer eacuted (1997-1999) ldquoArchaumlologisch-sprachwissenschaftliches Corpus der Denkmaumller mit lykischer Schriftrdquo Anzeiger OumlAW phil-hist Kl 1342 Vienne 11-96

Borchhardt J R Jacobek et A Dinstl eacuted (1990) Goumltter Heroen Herrscher in Lykien Munich

Borchhardt J G Neumann et K Schulz (2003) ldquoTuminehiTymnessosrdquo Adalya 6 21-89

Borchhardt J et S Şişmanoğlu (1999) ldquoDas Diptychon von TubureTyberissosrdquo in Scherrer et al 1999 275-297

Borchhardt J et G Stanzl (1990) ldquoEin hellenistischer Bau des Herrscherkultes Das Ptolemaion in Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 79-84

Borza E N et O Palagia (2007) ldquoThe Chronology of the Macedonian Royal Tombs at Verginardquo JdI 122 81-124

Bousquet J (1992) ldquoLes inscriptions du Leacutetocircon en lrsquohonneur drsquoArbinas et lrsquoeacutepigramme grecque de la stegravele de Xanthos Lrsquoinscription bilingue de Deacutemokleidegraves et les inscriptions lyciennes unilinguesrdquo in Fouilles de Xanthos IX1 Paris 155-199

Bowden W L Lavan et C Machado eacuted (2004) Recent Research on the Late Antique Courtryside Leyde-Boston

Bowersock G W (1983) Roman Arabia New York

Boyd Th D (1978) ldquoThe Arch and the Vault in Greek Architecturerdquo AJA 82 83-100

Boysal Y (1970) ldquoTurgut Kazısı 1969 Yılı Raporurdquo Anadolu 12 63-78

mdash (1998) ldquo1996 Yılı Stratonikeia Ccedilalışmalarırdquo KST 19-2 153-160

Boysal Y et M Kadıoğlu (1999) ldquo1997 Yılı Stratonikeia Nekropol Ccedilalışmalarırdquo KST 20-2 215-228

Bracke H (1993) ldquoPisidia in Hellenistic times (334-325 BC)rdquo in Waelkens 1993 15-35

Brandt B V Gassner et S Ladstaumltter eacuted (2005) Synergia Festschrift fuumlr Friedrich Krinzinger II Vienne

Bresson A (1991) Recueil des inscriptions de la Peacutereacutee rhodienne Paris-Besanccedilon

mdash (2007a) ldquoUnity Diversity and Conflict in Hellenistic Lyciardquo in Elton amp Reger 2007 73-79

mdash (2007b) ldquoLes Cariens ou la mauvaise conscience du barbarerdquo in Urso 2007 209-228

Bresson A P Brun et E Varinlioğlu (2001) ldquoLes Inscriptions Grecques et Latinesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 81-305

Bresson A P Brun R Descat et K Konuk (2005) ldquoUn deacutecret honorifique des Kodapeis (Carie du Sud)rdquo REA 107 69-81

Bresson A et R Descat eacuted (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au IIe s aC Bordeaux

Bresson A D Rousset et J-M Carbon (2007) ldquoLes estampages du fonds Louis Robertrdquo CRAI 2 643-660

Briant P (1992) Darius les Perses et lrsquoEmpire Paris

mdash (1996) Histoire de lrsquoempire perse Paris

Brijder H A G eacuted (1984) Ancient Greek and Related Pottery Proceedings of the International Vase Symposium in Amsterdam 12-15 Avril 1984 Amsterdam

Broneer O (1930) Corinth IV Terracotta Lamps Athegravenes

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 443

Bruer S G et M Kunze (2010) Der Stadtplan von Patara und Beobachtungen zu den Stadtmauern Patara I 1 Istanbul

Brun P (1994) ldquoLes fortifications drsquoHyllarima Philon de Byzance et Pleistarchosrdquo in Debord amp Descat 1994 193-204

mdash (2001) ldquoLes sites archeacuteologiquesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 23-75

mdash (2007a) ldquoLa Carie et les Cariens vus depuis Athegravenes au Ve siegraveclerdquo in Brun 2007b 13-32

mdash eacuted (2007b) Scripta Anatolica Hommages agrave Pierre Debord Bordeaux

Bruneau Ph (1970a) Recherches sur les cultes de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Paris

mdash (1970b) ldquoTombes drsquoArgosrdquo BCH 94 437-531

mdash (1970c) Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la maison des Comeacutediens La vaisselle Paris

Bruns-Oumlzgan Chr (1987) Lykische Grabreliefs des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Tuumlbingen

mdash (2002) ldquoEine fruumlhkaiserzeitliche Stoa in Knidos und ihre Funderdquo in Berns amp Hesberg 2002 247-256

mdash (2004) Knidos A Guide to the Ancient Site Konya

mdash (2005) ldquoAttische Bildhauer in Knidosrdquo in Strocka 2005 179-191

Bryce T R (1986) The Lycians I The Lycians in Literary and Epigraphic Sources Copenhague

Buchholz H G (1978) ldquoTamassos Zypern 1974-1976 3 Berichtrdquo AA 155-230

Buckler J (1980) The Theban Hegemony 371-362 BC Cambridge-Londres

mdash (1998) ldquoEpameinondas and the new inscription fron Knidosrdquo Mnemosyne s IV 51 192-205

mdash (2003) Aegean Greece in the Fourth Century BC Leyde-Boston

Buraselis K (2008) ldquoThe Problem of the Ptolemaic Sibling Marriage A Case of Dynastic Acculturationrdquo in McKechnie amp Guillaume 2008 291-302

Burkert W (1992) The Orientalizing Revolution Cambridge

mdash (2001) ldquoLa religione greca allrsquoombra dellrsquoOriente i livelli dei contatti e degli influssi rdquo in Ribicini et al 2001 21-30

Burn L (2004) Hellenistic Art From Alexander the Great to Augustus Los Angeles

Buschor E (1950) Maussollos und Alexander Munich

Buschmann K (1992) ldquoHızırlık bei Fethiye das altlykische Telebehirdquo AST 10 429-438

Buumlyuumlkyoumlruumlk F et C Tibet (1999-2000) ldquo1998-1999 Yılı Antalya Doğu Nekropoluuml Kurtarma Kazılarırdquo Adalya 4 115-171

Cahn H A (1970) Knidos Die Muumlnzen des sechsten und fuumlnften Jahrhunderts v Chr Berlin

Canciani F et F W von Hase (1979) La tomba Bernardini di Palestrina Rome

Cannadine D et S Price eacuted (1987) Rituals of Royalty Power and Ceremonial in Traditional Societies Cambridge

Caputo V eacuted (2008) Iasos in Etagrave Romana Miscellanea storico-archeologica Suppl au vol 83-84 de Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Ferrare

Cargill J (1981) The Second Athenian League Empire or Free Alliance Berkeley-Los Angeles-Londres

Carney E D (2005) ldquoWomen and Dunasteia in Cariardquo AJPh 126 65-91

Carubba O (1993) ldquoDynasten und Staumldte Sprachliche und sonstige Bemerkungen zu den Namen auf den lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 11-25

Carstens A M (1999a) Death Matters Funerary Architecture on the Halikarnassos Peninsula Thegravese Copenhague

mdash (1999b) ldquoSepulchral Architecture on the Halicarnassos Peninsulardquo in Proceedings of the XVth International Congress of Classical Archaeology Amsterdam July 12-17 1998 109-111

mdash (2002) ldquoTomb Cult on the Halikarnassos Peninsulardquo AJA 106 391-409

mdash (2006) ldquoCypriot chamber tombsrdquo in Wriedt Soslashrensen amp Winther Jacobsen 2006 125-179

mdash (2008) ldquoTombs of the Halikarnassos Peninsula ndash the Late Bronze and Early Iron Agerdquo in Pedersen 2008 52-118

mdash (2009) Karia and the Hekatomnids The Creation of a Dynasty Oxford

mdash (2013) ldquoDivine Kingship at the City Centrerdquo in Henry 2013

mdash (agrave paraicirctre) ldquoBridging the boundary the sacrificial deposit of the Maussolleion of Halikarnassos and its symbolic languagerdquo in Draycott C et M Stamatopoulou eacuted Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Carte geacuteologique de Turquie (1963) feuillet Konya 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964a) feuillet Denizli 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964b) feuillet Izmir 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1997) feuillets Fethiye L8 L9 M8 M9 et Antalya L10 M10-M11 1100000e Maden Tetkik ve Arama genel muumlduumlrluumlğuuml Ankara

Carter J C (1970) ldquoRelief Sculptures from the Necropolis of Tarantordquo AJA 74 125-137

Cataldi S eacuted (2004) Poleis e Politeiai Atti del Convegno Internazionale di Storia Greca (Torino 2002) Alexandrie

Caubet A eacuted (1997) De Chypre agrave la Bactriane Les sceaux du Proche-Orient ancien Actes du colloque international Museacutee du Louvre 18 mars 1995 Paris

mdash (1998) Lrsquoart des modeleurs drsquoargile Antiquiteacutes de Chypre Coroplastique 2 Paris

Cavalier L (2005) Architecture romaine drsquoAsie Mineure Les monuments de Xanthos et leur ornementation Bordeaux

mdash (2006) ldquoObservations sur lrsquoarchitecture de Xanthos agrave lrsquoeacutepoque archaiumlquerdquo REA 108 327-354

mdash (2007) ldquoHorrea drsquoAndriakegrave et Patara un nouveau type drsquoeacutedifice fonctionnel en Lycie agrave lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo REA 109 51-65

mdash (2012) ldquoDeux nouveaux temples agrave Limyra rdquo in Seyer 2012 133-139

Ccedilevik N (2008) ldquoNortheast Lycia The New Evidence - Results from the Past Ten Years from the Bey Mountains Surface Surveysrdquo Adalya 11 189-233

Ccedilevik N B Varkıvanccedil et E Akyuumlrek eacuted (2005) Trebenna tarihi arkeolojisi ve doğası Trebenna its history archaeology and natural environment Istanbul

444 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Ccedilevik N et I Pimouguet-Peacutedarros (2010) ldquoFortifications et systegraveme deacutefensif de Myra Recherches 2009rdquo Anatolia Antiqua 18 243-275

Chambers M A (1955) ldquoThe Twelve Gods at Cosrdquo HThR 48 153-154

Chantraine P (1999) Dictionnaire eacutetymologique de la langue grecque Paris

Chapoutier F (1934) Les Dioscures au service drsquoune deacuteesse Paris

Chiekova D (2008) Cultes et vie religieuse dans les citeacutes du Pont Gauche (VIIe ndash Ier s avant J C) Berne

Childs W A P et P Demargne (1989) Le monument des Neacutereacuteides Le decor sculpteacute Fouilles de Xanthos VIII Paris

Choisy A (1876) ldquoNote sur les Tombeaux Lydiens de Sardesrdquo RA 32 73-81

Ccedililingiroğlu A (1997) Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı Izmir

Cimok F (2000) Antioch Mosaics Istanbul

Civelek A (2001) Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Doumlnemi Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

Clay J (1984) ldquoThe Hecate of the Theogonyrdquo GRBS 25 27-38

Colas-Rannou F (2009) ldquoImages et socieacuteteacute en Lycie au VIe siegravecle avant J-C le pilier drsquoIsinda et son programme iconographiquerdquo REA 111 453-474

mdash (agrave paraicirctre) ldquoDrsquoune mixiteacute agrave une identiteacute les Lyciens et leurs imagesrdquo in Ziche (agrave paraicirctre)

Colvin S eacuted (2004) The Greco-Roman East Cambridge

Ccedilokay-Kepccedile S (2006) The Karaccedilallı Necropolis near Antalya Adalya Suppl series 4 Antalya

Cook J M (1961) ldquoSome Sites of the Milesian Territoryrdquo ABSA 56 90-101

mdash (1965) ldquoOld-Smyrna Fourth-Century Black Glazerdquo ABSA 60 143-153

Cook J M et W H Plommer (1966) The Sanctuary of Hemithea at Kastabos Cambridge

Corbett P E (1955) ldquoPalmette Stamps from an Attic Black-glaze Workshoprdquo Hesperia 24 172-186

Corso A (2007) ldquoThe cult and political background of the Knidian Aphroditerdquo in Proceedings of the Danish Institute at Athens V Athegravenes 173-197

Corsten Th (2007a) ldquoKibyratis in Antiquityrdquo Anatolian Archaeology 13 18-19

mdash (2007b) ldquoKibyra und Lykienrdquo in Schuler 2007 175-181

mdash (2008) ldquoResearch in the Kibyratis in 2006 and 2007rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas 6 112-116

mdash (2009) ldquoZwei Inschriften zur fruumlhen Geschichte von Kibyrardquo in Tekin 2009 91-98

Ccediloumlrtuumlk U (2004) Kuzey Karia Akccedilay Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması thegravese MA Muğla

mdash (2008) ldquoKuzey Karia Akccedilay (Harpasos) Vadisi Mezar Mimarisi Hakkında Bir Araştırmardquo Anadolu (Anatolia) ns 2 37-60

Costabile F (1997) LrsquoArchitettura samia in Occidente Soveria Manelli

Coulton J J (1982) ldquoTermessians at Oinoandardquo AS 32 115-131

mdash (1994) ldquoThe Fortifications of Balbourardquo REA 96 327-335

mdash (1998) ldquoHighland Cities in South-West Turkey The Oinoanda and Balboura Surveysrdquo in Matthews 1998 227-236

Coupel P et P Demargne (1969) Le Monument des Neacutereacuteides LrsquoArchitecture Texte et Planches photographiques Fouilles de Xanthos III Paris

Crowther Ch V (1993) ldquoForeign Judges in Seleucid Citiesrdquo JAC 8 57-61

mdash (1995) ldquoIasos in the Second Century BC III Foreign Judges from Prienerdquo BICS 40 91-136

mdash (1999) ldquoAus der Arbeit der lsquoInscriptiones Graecaersquo IV Koan Decrees for Foreign Judgesrdquo Chiron 39 251-320

Curti F et A Parrini (agrave paraicirctre) ldquoIasos importazioni di ceramica attica a figure rosse nel V nel IV sec a Crdquo

Culasso Gastaldi E (2003) ldquoUn decreto ateniese di prossenia per tre individui di Iasos (IG II2 3 + 165)rdquo ZPE 142 109-118

mdash (2004) Le prossenie ateniesi del IV secolo aC Gli onorati asiatici Alexandrie

Davesne A et F Laroche-Traunecker (1998) Le site de Meydancıkkale Recherches entreprises sous la direction drsquoEmmanuel Laroche (1971-1982) Paris

Davies J K (1969) ldquoThe Date of IG II2 1609rdquo Historia 18 309-333

Debord P (1969) ldquoSur les inscriptions de la peacuteriode drsquoOlympichos agrave Labraundardquo REA 71 383-389

mdash (1982) Aspects sociaux et eacuteconomiques de la vie religieuse dans lrsquoAnatolie greacuteco-romaine Leyde

mdash (1994) ldquoEssai sur la geacuteographie historique de la reacutegion de Stratoniceacuteerdquo in Mactoux amp Geacuteny 1994 107-121

mdash (1999) LrsquoAsie Mineure au IVe siegravecle (412-323 aC) Pouvoirs et jeux politiques Bordeaux

mdash (2003) ldquoCiteacute grecque-village carien Des usages du mot koinonrdquo Studi ellenistici 2003 115-180

mdash (2008) ldquoApollon en Carierdquo in Şahin 2008 57-67

mdash (2009) ldquoPeut-on deacutefinir un pantheacuteon carien rdquo in Rumscheid 2009 251-266

Debord P et R Descat eacuted (1994) Fortifications et deacutefense du territoire en Asie Mineure occidentale et meacuteridionale Table-ronde Istanbul 20-27 mai 1993 REA 96

Debord P et E Varinlioğlu eacuted (2001) Les Hautes Terres de Carie Bordeaux

mdash eacuted (2011) Citeacutes de Carie Harpasa Bargasa Orthosia dans lrsquoAntiquiteacute Rennes

Dedeoğlu H (2003) The Lydians and Sardis Izmir

Dedeoğlu H et H Malay (1994) ldquoKuzey Lydiarsquoda Geccedil Hellenistik Bir Mezarrdquo Arkeoloji Dergisi 2 Izmir 129-135

Delemen I (2007) The Achaemenid Impact on Local Populations and Culture in Anatolia (6th-4th centuries BC) Papers Presented at the International Workshop Istanbul 20-21 May 2005 Istanbul

De Ligt L eacuted (2004) Roman Rule and Civic Life Local and Regional Perspectives Leyde

Delrieux F (2001) ldquoIasos agrave la fin du IVe siegravecle aC Les monnaies aux fruits de mer des fils de Theacuteodotos au versement de lrsquoekklesiastikonrdquo REG 114 160-189

mdash (2008) ldquoLe deacutecret drsquoIasos en lrsquohonneur des fils de Peldeacutemis agrave lrsquoeacutepoque classiquerdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 14 33-36

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 445

Deltour-Leacutevie Cl (1982) Les piliers funeacuteraires de Lycie Louvain-la-Neuve

Dellbruumlck R (1912) Hellenistische Bauten in Latium II Strasbourg

Demargne P (1974) Tombes-maisons Tombes rupestres et sarcophages Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1990) ldquoDas Nereiden-Monument von Xanthosrdquo in Borchhardt et al 1990 65-69

Demirer Uuml (1998) ldquo1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısırdquo MKKS (7 ndash 9 Nisan Kuşadası 1997) Ankara 25-41

Demirtaş M B (2007) Technical and Workmanship Features of the Temple of Artemis at Magnesia thegravese ineacutedite

mdash (2010) ldquoKaria-Ionia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağırdquo in Aybek amp Oumlz 2010 105-113

De Polignac F (2005) ldquoUsages de lrsquoeacutecriture dans les sanctuaires du haut archaiumlsmerdquo Kernos Suppl 15 13-25

Descat R (1994) ldquoLes forteresses de Theacutera et de Kallipolisrdquo in Debord amp Descat 1994 205-214

mdash (1994) ldquoLa geacuteographie dans les listes des tributs attiques Lepsimandos et Kasocirclaba en Carierdquo ZPE 104 61ndash68

mdash (1998) ldquoLa carriegravere drsquoEupoleacutemos strategravege maceacutedonien en Asie Mineurerdquo REA 100 167-190

Des Courtils J (1994) ldquoNouvelles donneacutees sur le rempart de Xanthosrdquo in Debord amp Descat 1994 285-298

mdash (1995) ldquoUn nouveau bas-relief archaiumlque de Xanthosrdquo RA 2 337-364

mdash (2003) Guide de Xanthos et du Leacutetocircon Istanbul

mdash (2001) ldquoXanthos et le Leacutetocircon au IIe s aCrdquo in Bresson amp Descat 2001 213-224

mdash (2006) ldquoNouvelles deacutecouvertes agrave Xanthosrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 145-152

mdash (2007) ldquoIntroduction La Lycie dans lrsquohistoirerdquo in Lemaicirctre 2007a 11-23

Des Courtils J et D Laroche (2004) Xanthos et le Leacutetocircon rapport sur la campagne de 2003 Anatolia Antiqua 12

Des Courtils J et A Pariente (1991) ldquoProblegravemes topographiques et religieux agrave lrsquoHerakleion de Thasosrdquo in Le Dinahet amp Eacutetienne 1991 67-84

Demargne P (1974) Fouilles de Xanthos V Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris

Devambez P et E Haspels (1959) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Architecture et ceacuteramique II Paris

DeVries K (1997) ldquoThe Attic Pottery from Gordionrdquo in Oakley et al 1997 447-455

Diehl Ch et G Cousin (1886) ldquoVilles inconnues du Golfe Ceacuteramiquerdquo BCH 10 428-30

Dignas B (2007) ldquoPorter la couronne drsquoun dieu titre civique charge religieuse pouvoir ou fardeau rdquo Kernos 20 173-187

Diler A (1997a) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması-1995rdquo AST 14 189-206

mdash (1997b) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması ndash 1996rdquo AST 15 409-422

mdash (2002) ldquoThe Northern Rock Necropolis of Caunusrdquo in Studien zum antiken Kleinasien V Asia Minor Studien 44 63-95

mdash (2008) ldquoBodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri Pedasa Mylasa Damlıboğaz (Hydai) Kedreai (Sediradası) Kissebuumlkuuml

(Anastasioupolis) ve Mobolla Kalesi Yuumlzey Araştırmaları 2004-2005rdquo AST 24 479-500

Diler A U Aydınoğlu et A K Şenol eacuted (2010) ldquoOlive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Kariardquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

Dinccedil R (1993) Lydia Tuumlmuumlluumlsleri (thegravese ineacutedite) Izmir

Dinccedil R et M Oumlnder (1992) ldquoKayapınarı-Hamamtepe Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 3 31-51

Dinsmoor W B (1950) The Architecture of ancient Greece Londres-New York-Toronto-Sydney

Domingo Gygax M (2001) Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit Bonn

Donati L (2007) ldquoLa ceramica grigia arcaica di Iasosrdquo Rassegna di Archeologia 14 224-236

Dornisch W (1992) Die griechischen Bogentore Zur Entstehung und Verbreitung des griechischen Keilsteingewoumllbes Europaumlische Hochschulschriften Reihe 28 Kunstgeschichte Band 83 Francfort-Berlin

Doumlrtluumlk K B Varkıvanccedil T Kahya J des Courtils M Doğan-Alparslan et R Boyraz (2006) III Likya Sempozyumu The IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Proceedings Antalya

Dotterweich Uuml (1999) Unguentarien mit kuppefoumlrmiger Muumlndung aus Knidos Knidos-Studien Band I Francfort

Draycott C et M Stamatopoulou eacuted (agrave paraicirctre) Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Drew-Bear Th (1999) Phrygian votive Steles Ankara

Dumeacutezil G (2003) ldquoLa triple Heacutecaterdquo (1982) in Dumeacutezil 2003

mdash (2003) Esquisses de mythologie Paris

Dunand Ch et P Leacutevecircque eacuted (1975) Les syncreacutetismes dans les religions de lrsquoAntiquiteacute Leyde

Duumlndar E (2008) Patara Unguentariumları Istanbul

Duumlring B (2011) The Prehistory of Asia Minor From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies Cambridge

Durm J (1910) Die Baukunst der Griechen Handbuch der Architektur I-II Leipzig

Dusinberre E R M (1997) ldquoImperial style and constructed identity a lsquoGraeco-Persianrsquo cylinder seal from Sardisrdquo Ars Orientalis 27 99-129

mdash (2003) Aspects of Empire in Achaemenid Sardis Cambridge

Dyggve E F Poulsen et K Rhomaios (1934) Das Heroon von Kalydon Copenhague

Eck W (2004) ldquoStraszligen und ihre Denkmaumllerrdquo in Frei-Stolba 2004 17-39

mdash (2008) ldquoDie Bauinschrift der neronischen Thermen in Patara Zur methodischen Auswertung einer partiell eradierten Inschriftrdquo ZPE 166 269-275

Eacutecochard E (2012) Approche geacuteoarcheacuteologique et valorisation du patrimoine geacuteomorphologique autour du Leacutetocircon (plaine de Xanthos Turquie) Thegravese ineacutedite Paris Est-Creacuteteil-Val de Marne

Edhem Bey (1906) ldquoFouilles drsquoAlabandardquo CRAI 407-422

Ehrenberg V (1930) 1965 ldquoEunomiardquo Charisteria 16-29 revu dans Id 1946 70-93 repris dans Id 1965 139-158

mdash (1946) Aspects of the Ancient World Oxford

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 12: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 69

En outre reacutealiser un reacuteseau qui aurait uni toutes les localiteacutes importantes de Lycie et qui mesurait au total peut-ecirctre une fois et demie 4488 stades (addition des 39 mesures lues ou restitueacutees sur un total de 54 distances) eucirct constitueacute un investissement financier consideacuterable que la charge en revicircnt aux Lyciens ou aux Romains 41 Qui plus est cet effort eucirct sans doute eacuteteacute peu rentable agrave long terme dans une province qui avait une position marginale dans les communications de lrsquoAsie Mineure et plus largement dans lrsquoEmpire Enfin construire un tel reacuteseau eucirct sans doute eacuteteacute mateacuteriellement impossible en raison drsquoabord de lrsquoinseacutecuriteacute en Lycie en 43 pC et avant tout faute de temps que ce fucirct durant le quinquennat que Q Veranius passa en Lycie de 43 agrave 47 ou bien en seulement trois anneacutees si la liste des itineacuteraires du stadiasme date dans son inteacutegraliteacute de lrsquoanneacutee 45-46 tout comme la deacutedicace du pilier 42 Attirons enfin lrsquoattention sur un deacutetail du stadiasme drsquoOinoanda agrave Balboura sont mentionneacutes deux itineacuteraires lrsquoun par le plateau long de 160 stades lrsquoautre par la montagne long de 128 stades (ἀπὸ Oἰνοάνδων εἰς Βάλβουρα διὰ τοῦ π[εδί]ου στάδια ρξ διὰ δὲ τῆς ὀρεινῆς στάδια ρκη) pour rejoindre Balboura les Romains auraient-ils donc cru neacutecessaire de reacutealiser deux routes diffeacuterentes Ou bien le stadiasme ne rend-il pas plutocirct compte de lrsquoexistant crsquoest-agrave-dire des deux voies qui dans la pratique reliaient ces deux villes avant mecircme la preacutesence romaine en Lycie

Il me semble donc que le stadiasme rend pour partie compte de la mesure drsquoitineacuteraires ou de voies qui de toute eacutevidence existaient deacutejagrave preacuteceacutedemment On connaicirct certes mal les routes qui parcouraient Lycie avant la reacuteduction en province 43 Mais la convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda datant de c 160-150 aC montre qursquoil y avait entre Termessos et Tlos et dans la montagne alentour des routes (hodoi) qui avaient drsquoailleurs fait lrsquoobjet de mesures certes approximatives et partielles en stades ou dans ses subdivisions 44 On se gardera neacuteanmoins de penser que le stadiasme de lrsquoeacutepoque de Claude enregistre telles quelles des mesures anciennement consigneacutees qui pourraient eacutegalement remonter aux sources utiliseacutees par Strabon 45 Car cette interpreacutetation de lrsquoinscription de Patara reposait sur le constat que les mesures y eacutetaient exprimeacutees en stades et non point en milles Mais comme on srsquoen est aperccedilu depuis la tregraves grande majoriteacute des mesures sont des multiples du nombre 8 ce qui srsquoexplique par lrsquoeacutequivalence entre un mille et huit stades les mesures furent donc effectueacutees drsquoabord en milles selon toute vraisemblance sous la conduite des Romains et sans doute par eux 46 Il est drsquoailleurs remarquable que le texte du stadiasme eacutenumegravere finalement des distances toutes converties en stades srsquoil eacutemane du pouvoir romain comme son preacuteambule me paraicirct lrsquoindiquer cela implique-t-il que les Romains prirent ici le soin de faire agrave la diffeacuterence de leur pratique habituelle sur les milliaires la conversion agrave lrsquointention des Lyciens qui eacutetaient les deacutedicants du monument et les principaux lecteurs de ses inscriptions Ou bien la liste des itineacuteraires proprement dits fut-elle reacutedigeacutee par les Lyciens eux-mecircmes

Que le stadiasme soit pour partie le compte rendu de la mesure de routes existantes ne doit naturellement pas conduire agrave le consideacuterer comme uniquement tel ainsi qursquoon lrsquoa soutenu Car selon S Biagi les opeacuterations de mesure auraient eacuteteacute destineacutees agrave deacutefinir la surface mecircme des routes lyciennes comme viae publicae et agrave en modifier le statut juridique en les expropriant de faccedilon agrave les faire passer dans le domaine public inalieacutenable tel que le deacutefinissent les juristes romains ldquoLes tronccedilons deacutecrits et lsquodeacutefinisrsquo sont devenus de la voie publique romaine (hellip) cela implique une connaissance fine et exacte de ce nouveau terrain public mesureacute preacuteciseacutement La liste des mesures graveacutees sur le pilier de Patara eacutetablit ainsi

41 4488 stades (soit 561 milles ou environ 830 km) est le total des 39 distances itineacuteraires lues ou restitueacutees dans lrsquoeacutedition de 2007 et son commentaire srsquoy ajoutaient encore 25 distances dont la mesure est perdue Sur le financement des travaux avis divergents de Woumlrrle 2002 561 agrave propos de la route de Bonda Tepesi (travaux faits par les Lyciens) contra S Şahin in Şahin amp Adak 2007 18 (financement et construction par les Romains) leacutegegraverement nuanceacute dans lrsquoarticle de 2009 citeacute supra n 29 agrave la p 101 Sur le coucirct des routes cf S Mitchell 1993 126-127

42 Cf supra p 65 et n 1143 Sur les routes en Lycie voir Marksteiner amp Woumlrrle 2002 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 Şahin amp Adak 2007 3e partie pour la

reacutegion de Kyaneai Kolb 2008 359-36644 Cf Rousset 2010 6-11 et commentaire notamment p 5745 Crsquoeacutetait eg lrsquoavis de M Rathmann 2006 210 renvoyant agrave Strabon 14229 C 663 pour des distances mesureacutees en Asie Mineure pour

la Lycie cf 1432 C 664 sq Cf note suivante46 Voir Salway 2007 198-199 et 201-202 (alleacuteguant pour lrsquoeacutequivalence Polybe 3398 et Strabon 774 C 322) qui se fondait sur lrsquoeacutedition

de 2004 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 XII 107 et 120 dont lrsquoeacutedition donne des valeurs qui sont quelquefois diffeacuterentes de celles donneacutees en 2004 les multiples de 8 sont maintenant plus nombreux M Rathmann dans son compte-rendu de lrsquoeacutedition de 2007 Klio 93 (2011) p 552 eacutemet lrsquoaudacieuse ideacutee que les Lyciens auraient utiliseacute les sources itineacuteraires dont ils disposaient et y auraient choisi agrave destination des Romains des mesures aiseacutement convertibles en milles

70 ndash Denis Rousset

eacutegalement le terrain qui a eacuteteacute concerneacute par ce processus juridique terrain en quelque sorte exproprieacuterdquo Et lrsquoauteur de conclure ldquoRome nrsquoa pas construit de routes en Lycie Rome a rendu le reacuteseau romainrdquo 47

Mais en reacutealiteacute il est impossible drsquoaffirmer que Rome ait rendu ldquoromainrdquo le reacuteseau existant en Lycie ce reacuteseau nrsquoest-il pas preacutesenteacute dans le stadiasme suivant lrsquouniteacute grecque au lieu des milles que lrsquoon attendrait en pareil cas Quant agrave deacutefinir les routes lyciennes comme viae publicae agrave la faveur des mesures donneacutees dans le stadiasme crsquoest confondre la mesure de la longueur drsquoune route et la deacutefinition de sa largeur et de sa surface crsquoest aussi certainement exageacuterer la hacircte juridique des Romains agrave leur arriveacutee en Lycie et formaliser le statut de routes qui ne devaient peut-ecirctre pas ecirctre toutes classeacutees comme viae publicae 48

Il est drsquoautre part certain que la mesure des itineacuteraires lyciens sous Q Veranius srsquoest ici et lagrave accompagneacutee drsquoune œuvre de reacuteparation drsquoameacutelioration ou de construction de segments de routes nouveaux comme le montrent quelques cas certains ou possibles Drsquoune part sur lrsquoautel deacutecouvert entre Myra et Limyra que les Lyciens deacutediegraverent agrave lrsquoEmpereur Claude en mecircme temps que le pilier de Patara sous Q Veranius les deacutedicants se disaient ldquoreconnaissants pour la paix et la construction (κατασκευή) des routesrdquo 49 La reacutealiteacute de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius eacutetait donc manifesteacutee par ce monument eacutedifieacute sur le bord drsquoune route certainement antique Lrsquoobservation des vestiges de la route a conduit Th Marksteiner agrave y voir sur un traceacute certainement preacuteromain une construction en fait nouvelle 50 Ainsi lrsquoobservation de lrsquoarcheacuteologue tranche-t-elle dans ce cas preacutecis lrsquoambiguiumlteacute du terme mecircme de la deacutedicace κατασκευή peut a priori comme lrsquoavait releveacute M Woumlrrle deacutesigner aussi bien la reacutefection ou lrsquoameacutenagement de lrsquoexistant que la construction ex nihilo 51

La mecircme prudence doit ecirctre appliqueacutee agrave lrsquoindication analogue que donne le stadiasme lui-mecircme agrave propos de travaux reacutealiseacutes entre Ideacutebessos et Kitanaura l C 3-4 ἀπὸ Ἰδεβησσοῦ ἡ εἰς Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων φέρουσα κατεσκεύασται ἐ[πὶ] στάδια λβ le verbe nrsquoindique pas neacutecessairement la construction nouvelle drsquoune route comme on lrsquoa soutenu 52 Drsquoautre part que les travaux de construction ou de reacutenovation aient eacuteteacute sur cette route conduits sur 32 stades indique-t-il qursquoagrave la date de lrsquoinscription ils demeuraient en cours sur le reste de la distance jusqursquoagrave Kitanaura pour devoir ecirctre ulteacuterieurement compleacuteteacutes Enfin cette indication isoleacutee dans le stadiasme impliquerait-elle que les travaux de voirie demeuraient alors incomplets uniquement sur cet itineacuteraire comme lrsquoont soutenu S Şahin et M Adak 53

Il existe enfin un possible troisiegraveme teacutemoignage de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius si ses sebasta erga attesteacutes agrave Kibyra sont bien des travaux de voirie comme deacutejagrave R Cagnat le pensait 54 Ces deux ou trois teacutemoignages de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius prennent place parmi les tregraves nombreuses reacutealisations que menegraverent agrave bien les premiers gouverneurs de la province en matiegravere de constructions ou reacuteparations drsquoutiliteacute geacuteneacuterale entre autres pour les phares les thermes et lrsquoaqueduc de Patara 55

Il paraicirct donc assureacute que le stadiasme rend compte agrave la fois de la mesure drsquoitineacuteraires existants et de la reacutealisation effective de travaux de voirie qursquoil srsquoagisse drsquoameacutenagement de reacutefection ou de construction Agrave cette œuvre mixte meneacutee en Lycie on peut comparer ce que lrsquoon sait de lrsquoœuvre viaire des Romains dans drsquoautres provinces en Asie il est possible que le premier gouverneur se soit en partie contenteacute de placer des milliaires sur des routes preacuteexistantes comme on lrsquoa vu supra p 67-68 Pour la Gaule Strabon attribue agrave M Agrippa le meacuterite drsquoavoir ouvert (ἔτεμε) depuis Lyon quatre routes mais on sait en reacutealiteacute que celles-ci existaient deacutejagrave et elles ne firent de sa part lrsquoobjet que de reacutefection ou drsquoameacutelioration 56 Comme la formulation de Strabon lrsquoexpression ὁδοὺς καθrsquo ὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν du preacuteambule afficheacute agrave Patara deacutesignait

47 Biagi 2008 les citations aux p 304 et 30748 Sur la notion de viae publicae cf Pekary 1968 1-36 Rathmann 2003 3-23 qui souligne la prudence neacutecessaire dans lrsquoutilisation de

la cateacutegorie de viae publicae49 Inscription de Bonda Tepesi en partie citeacutee supra p 65 et publieacutee par Marksteiner amp Woumlrrle 2002 545-569 S Biagi cite cet article

sans neacuteanmoins le prendre totalement en consideacuteration50 Op cit p 55351 Op cit p 561 voir Hellmann 1992 196-19752 Işkan 1998-1999 83 et 93-94 Şahin 2009 104 n 15 voulant faire une diffeacuterence entre κατεσκεύασται et ἐπεσκεύασται Nolleacute 1996 16

avait traduit ldquogebautrepariertrdquo Ccedilevik 2008 201 ldquorebuiltrepairedrdquo53 Şahin amp Adak 2007 16 74 et 11154 Cf supra p 66-67 n 2255 Reacutecapitulation des mentions eacutepigraphiques et des reacutealisations de Q Veranius par Woumlrrle 2007 90 n 36 cf aussi Schuler 2007 16

Pour la voirie on rappellera le pont de Termessos pregraves drsquoOinoanda ducirc agrave T Clodius Eprius Marcellus en 50 pC cf Milner 1998 Pour Patara cf Şahin 2007 H Işkan-Işik et al 2008 Eck 2008 Voir aussi Şahin 2008

56 Strabon 4611 C 208 cf Rathmann 2003 20-22

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 71

une œuvre agrave la fois symbolique et reacuteelle qursquoelle geacuteneacuteralisait et amplifiait crsquoeacutetait agrave la fois un message de propagande proclamant lrsquoinclusion de la Lycie entiegraverement mesureacutee parmi les provinces de lrsquoEmpire le compte rendu de travaux reacuteels et peut-ecirctre lrsquoannonce programmatique drsquoautres travaux agrave venir

Soulignons un dernier point relatif agrave lrsquoutilisation du stadiasme pour lrsquoarcheacuteologue de terrain crsquoest sans doute surinterpreacuteter cette source que de lrsquoutiliser pour dater de lrsquoeacutepoque de Claude les vestiges de routes effectivement retrouveacutes ici et lagrave en Lycie Certes lrsquoun des grands meacuterites de la remarquable eacutedition de S Şahin et M Adak est drsquoavoir releveacute et illustreacute gracircce agrave leur connaissance ineacutegaleacutee de la Lycie de nombreux vestiges de routes anciennes Mais crsquoest peut-ecirctre se deacutepartir de la prudence neacutecessaire que drsquoattribuer aux ldquoingeacutenieurs romainsrdquo tel segment de route construite entre Choma et Podalia et aux Romains de lrsquoeacutepoque de Claude une chausseacutee paveacutee entre Sidyma et Kalabatia 57 Gardons-nous donc de dater agrave la lumiegravere drsquoun texte geacuteneacuteral des vestiges particuliers 58 Sans doute faut-il parler plutocirct de route ldquoantiquerdquo voire ldquoanciennerdquo en lrsquoabsence drsquoartefacts associeacutes qui soient preacuteciseacutement datables en particulier de milliaires de cette eacutepoque et dans lrsquoattente de fouilles archeacuteologiques de ces segments de routes 59

LocaLIteacutes eacutetapes et cIteacutes

Degraves la reacuteveacutelation de son contenu lrsquoinscription du stadiasme de Patara a eacuteteacute reconnue comme une source importante pour la toponymie de la Lycie et lrsquoidentification des localiteacutes qui deacutefinissent chaque itineacuteraire mesureacute Peut-on neacuteanmoins utiliser la mention de ces localiteacutes dans le stadiasme comme un indice de leur statut institutionnel Dans son eacutetude de la geacuteographie historique de la Lycie occidentale parue en 2003 W Tietz nrsquoa pas heacutesiteacute agrave consideacuterer la mention drsquoune localiteacute dans le stadiasme comme lrsquoindice qursquoelle constituait agrave lrsquoeacutepoque de Claude une citeacute Tout nom que mentionne la liste comme point de deacutepart ou drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire serait celui drsquoune polis certes deux itineacuteraires paraissent laisser agrave lrsquoeacutecart les centres principaux de citeacutes pour conduire agrave une localiteacute secondaire mais dans les deux cas le nom de la citeacute dont deacutepend la localiteacute est ajouteacutee agrave titre de preacutecision 60 de lrsquoabsence drsquoune localiteacute importante sur le traceacute mecircme drsquoun itineacuteraire on pourrait aller jusqursquoagrave deacuteduire qursquoelle nrsquoeacutetait pas indeacutependante agrave cette eacutepoque 61

Plusieurs eacutediteurs et commentateurs ulteacuterieurs du stadiasme se sont neacuteanmoins abstenus drsquoutiliser le stadiasme comme une source pour la carte des citeacutes lyciennes sous Claude ainsi S Şahin et M Adak H Hellenkemper et Fr Hild ou encore S Mitchell qui comparait les informations du stadiasme de Patara avec ce que le traiteacute entre Rome et la Lycie de 46 aC nous apprend de la geacuteographie de la Lycie septentrionale 62 Mais en 2007 Chr Schuler a voulu agrave son tour interpreacuteter le stadiasme dans un sens intitutionnel ldquoim Stadiasmos sind ausschlieszliglich Siedlungen mit Polisstatus verzeichnetrdquo Cette regravegle pourrait notamment aider agrave retracer lrsquoeacutevolution du statut politique de deux localiteacutes Akarassos et Kodoppa qui agrave consideacuterer leur mention dans le stadiasme seraient des citeacutes alors que dans le traiteacute ceacutesarien elles eacutetaient mentionneacutees comme localiteacutes de rang secondaire 63

Il nrsquoest pas possible drsquoexaminer les quelque 50 toponymes que mentionne le stadiasme pour deacuteterminer srsquoils deacutesignent tous des citeacutes indeacutependantes Lrsquoenquecircte ne pourrait drsquoailleurs pas ecirctre complegravetement probante puisque lrsquoon manque de

57 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 107 et 186 Şahin 2009 10358 Le point a souvent eacuteteacute souligneacute pour les fortifications antiques eg par Y Garlan 1986 16 Cf aussi D Rousset dans le compte-rendu

de C Typaldou-Fakiris Villes fortifieacutees de Phocide et la IIIe guerre sacreacutee 356-346 av J-C (2004) RA 2005 p 101-10359 Cf deacutejagrave en ce sens Rousset 2010 122-123 et 144 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 et illustrations adoptent souvent pour les

vestiges de routes la prudente leacutegende ldquoroumlmischbyzantinischrdquo voire ldquoroumlmischosmanischrdquo Pour les routes de la reacutegion de Kyaneai eacutetudieacutees dans le cadre drsquoune prospection drsquoensemble (cf supra n 43) on a quelques indications chronologiques plus preacutecises Sur les milliaires cf supra p 67 et n 27

60 Tietz 2003 276 n 207 ldquoDas Milliarium nennt weder jeden Ort noch jedes Poliszentrum in Lykien sondern lediglich diejenigen groumlszligeren Ansiedlungen die an bedeutenden Straszligen lagen Poliszentren die abseits dieser Straszligen lagen treten nicht auf waumlhrend bei Orten die zu einer nicht gleichnamigen Polis gehoumlren deren Name ebenfalls genannt wird Alle Namen ohne weiteren Zusatz sind also auf die Poliszentren gleichnamiger Poleis zu beziehenrdquo de mecircme agrave propos de Kosara et de Lyrnai p 269 cf aussi p 224 262 265 273 et 284

61 Op cit p 292 agrave propos de Teacutelandros ldquoAutonome Muumlnzen liegen gleichfalls nicht vor und auch im Milliarium aus Patara taucht es nicht auf obwohl es an der Kuumlstenstraszlige von Telmessos nach Kalynda lag Man darf wohl davon ausgehen daszlig es erwaumlhnt worden waumlre wenn es sich um ein wichtiges lykisches Poliszentrum gehandelt haumltte Der Befund ist also derselbe wie bei Daidala das ebenfalls nicht genannt wird obwohl es an derselben Straszlige lag und laumlszligt vielleicht denselben Schluszlig zu daszlig Telandros wie dieses in der fruumlhen Kaiserzeit kein selbstaumlntiges Poliszentrum sondern de iure Teil der rhodischen Peraia war der allerdings de facto vom roumlmischen Statthalter in Patara verwaltet wurde (hellip)rdquo Dans le mecircme sens Schuler 2010 69-86 agrave la p 81 et n 79

62 Mitchell 2005 217-222 Texte de lrsquoinscription reproduit dans SEG 55 1452 et AE 2005 148763 Schuler 2007 77-78 Sur ce point voir mes reacuteserves deacutejagrave dans Rousset 2010 140 et 143

72 ndash Denis Rousset

sources preacutecises sur le statut politique des communauteacutes lyciennes au Ier s de notre egravere Ainsi entre le stadiasme de 45 pC et les sources soit anteacuterieures soit posteacuterieures qui peuvent indiquer le statut indeacutependant ou deacutependant drsquoune communauteacute il serait toujours loisible de supposer un changement de statut

Examinons neacuteanmoins le cas de quelques localiteacutes qui pourraient contrevenir agrave la regravegle eacutenonceacutee par W Tietz et Chr Schuler Il y a deux localiteacutes dont le nom est deacutefini par lrsquoadjonction drsquoun toponyme au geacutenitif Outre la mention Ἀτταλεία τῆς Π[αμφυλίας] (l C 8) qui indique la province voisine que lrsquoitineacuteraire atteint au sortir de la Lycie il y a [Κ]όδοπα τῆς Μυλιάδος (l B 37) Que Kodopa soit ainsi deacutefinie agrave la diffeacuterence drsquoautres localiteacutes eacutegalement mentionneacutees par le stadiasme dans la mecircme reacutegion la Milyade paraicirct destineacute agrave eacuteviter une confusion avec une possible homonyme 64

Or le cas de Kodopa est preacuteciseacutement celui sur lequel Chr Schuler a voulu fonder la regravegle que le stadiasme nommerait uniquement des noms de citeacutes Sur cette localiteacute de Milyade inconnue jusqursquoil y a peu il existe maintenant au total trois teacutemoignages outre le stadiasme de 45 pC Κοδοππα est mentionneacutee dans le traiteacute de 46 aC parmi les toponymes qui deacutesignent non pas des citeacutes mais des localiteacutes de rang secondaire comme lrsquoont mis en eacutevidence S Mitchell et Chr Schuler 65 Il existe drsquoautre part une eacutepitaphe drsquoArykanda graveacutee en lettres carreacutees et avec ligatures (IIe ou IIIe s pC ) pour une femme Κολοπηνῂ [καὶ ] Ἀρυκανδίδι S Mitchell avait judicieusement corrigeacute le premier ethnique en Κοδοπηνή et Chr Schuler a tireacute argument du double ethnique pour soutenir que Kodopa eacutetait comme Arykanda une citeacute 66 Chr Schuler eacutecarte en effet lrsquoideacutee que Kodopegravenegrave et drsquoautres ethniques de cette mecircme partie de la Lycie puissent ecirctre des ldquodeacutemotiquesrdquo car ldquoDer Gebrauch solcher Demotika ist (hellip) in dieser Zeit [lrsquoeacutepoque impeacuteriale] in Lykien nicht mehr uumlblichrdquo 67 Traiter lrsquoensemble de cette question est ici impossible et de toute faccedilon difficile faute de nombreuses sources pour tous les ethniques attesteacutes en Lycie Signalons seulement agrave titre drsquoexemple pour la mecircme reacutegion de la Milyade que deux eacutepitaphes attestent lrsquoune lrsquoethnique Elbesseus lrsquoautre le toponyme Elbessos qui est connu par deux autres sources comme deacutesignant une localiteacute de rang secondaire 68 Il est donc possible que des eacutepitaphes lyciennes drsquoeacutepoque impeacuteriale aient mentionneacute des ldquodeacutemotiquesrdquo ie des ethniques qui ne sont pas ceux drsquoune citeacute indeacutependante

Dans le cas de lrsquoeacutepitaphe drsquoArykanda mecircme si lrsquoon considegravere Kodopegravenegrave comme un ethnique de citeacute agrave lrsquoeacutegal drsquoArykandis cela montre que Kodopa eacutetait une citeacute au IIe ou IIIe s pC tandis qursquoelle eacutetait une localiteacute secondaire agrave lrsquoeacutepoque de Ceacutesar entre temps elle eacutetait donc devenue une citeacute Mais est-ce avant lrsquoeacutepoque de Claude et sa mention mecircme dans la troisiegraveme source qui la mentionne le stadiasme montre-t-elle sa promotion au statut de citeacute degraves cette eacutepoque comme lrsquoaffirme Chr Schuler Ce changement de statut pourrait aussi bien ecirctre posteacuterieur agrave cette eacutepoque et le stadiasme mentionnerait alors une localiteacute demeureacutee de rang secondaire de Ceacutesar jusqursquoagrave Claude On voit donc que le cas de Kodopa nrsquoest pas deacutecisif Quant agrave Akarassos eacutegalement mentionneacutee dans le stadiasme (l B 39) et eacutevoqueacutee par Chr Schuler elle figure eacutegalement parmi les localiteacutes de rang secondaire dans le traiteacute de 46 aC et elle nrsquoest dite ldquociteacuterdquo que dans une notice de Kapitocircn de Lycie connue par lrsquointermeacutediaire de Eacutetienne de Byzance 69

Parmi les localiteacutes que mentionne le stadiasme deux sont deacutefinies par lrsquoadjonction drsquoun nom de citeacute ou de territoire Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως (l B 21) est une localiteacute sur le territoire drsquoune reacutegion ou drsquoune citeacute formeacutee au total de huit communauteacutes dans la Lycie occidentale Lyrnai nrsquoeacutetait pas la ville principale de cet Eacutetat qui srsquoappelait sans doute Oktapolis Oktapolis mecircme nrsquoest pas mentionneacutee comme point drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire du stadiasme peut-ecirctre parce qursquoelle eacutetait agrave lrsquoeacutecart drsquoune route importante Quant agrave la preacutecision τῆς Ὀκτα[π]όλεως donneacutee pour cette seule localiteacute de la reacutegion peut-ecirctre eacutetait-elle destineacutee agrave eacuteviter une confusion avec une homonyme ou une paronyme 70

64 Adak amp Şahin 2004 68 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 150 n 255 En Carie existaient les Kodapeis nommeacutes dans les listes de tribut attiques et dans une inscription cf Bresson et al 2005 Drsquoautre part on a trouveacute agrave Korykos en Cilicie Tracheacutee plusieurs deacutedicaces agrave Zeus Kodopaios ou Kodopas cf notamment Sayar amp Şahin 2008 Varinlioğlu 2010

65 Voir SEG 55 1452 l 59 Cf op cit (supra n 62 et 63) respectivement aux p 210 et 77 cf aussi Rousset 2010 135-141 qui reproduit la liste des localiteacutes de rang secondaire

66 TAM II 794 (I Arykanda 147) commenteacutees par S Mitchell p 221 et par Chr Schuler p 7767 Loc cit p 7868 Voir TIB sv Rousset 2010 14069 Sur Akarassos cf TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 197-198 Agrave lrsquoincertitude sur le statut de Kodoppa et drsquoAkarassos est lieacutee la

question du statut politique et juridique de la Milyade agrave lrsquoeacutepoque de Claude telle que conduit agrave la poser une deacutecision drsquoun gouverneur que jrsquoai reacuteeacutediteacutee et commenteacutee dans Rousset 2010 145-152 commentaire sur ce point p 150 et 169

70 Voir principalement TIB sv ldquoLornaiardquo et ldquoOktapolisrdquo Tietz 2003 265-279 particuliegraverement p 265-269 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 148-151 150 et n 255 sur la possible confusion toponymique avec Lyrnas de Lycie orientale Faute de connaicirctre personnellement cette partie de la la Lycie occidentale je ne discute pas la localisation de Lyrnai Hippoukocircmegrave et Oktapolis en lrsquoabsence de sources nouvelles il serait

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 73

Dans la Lycie orientale on trouve mentionneacutee agrave quatre reprises l C 5 6 11 et 14 Kosara εἰς Κό[σ]αρα Μν[αρικῆς ] [ἀπ]ὸ Κοσά[ρ]ων [ἀπὸ Κοσάρων τ]ῆς Μναρικῆς ἀπὸ Κοσάρων [τ]ῆς Μναρικῆς Srsquoagirait-il par trois fois de preacutevenir une possible confusion La preacutecision indique en tout cas que Kosara appartenait agrave la reacutegion voire peut-ecirctre agrave lrsquoancien territoire drsquoune localiteacute appeleacutee Mnara Celle-ci non mentionneacutee dans le stadiasme apparaicirct dans une eacutepitaphe du IIIe s pC qui montre qursquoelle eacutetait alors elle-mecircme rattacheacutee agrave Phaseacutelis On a supposeacute que Mnara eacutetait identique aux Marmareis qui srsquoeacutetaient opposeacutes agrave Alexandre en 334 et que ces derniers avaient eacuteteacute englobeacutes dans le territoire de Phaseacutelis 71 Dans ces conditions il paraicirct peu vraisemblable que Kosara par trois fois deacutesigneacutee comme faisant partie de la Mnarikegrave ait eacuteteacute agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une citeacute indeacutependante

Il faut enfin rappeler le cas de Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων (l C 3-4 commenteacutees supra puis l C 5 et 12 sans la mecircme preacutecision) Cette localiteacute sise agrave lrsquoEst de la Lycie qui avait agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique eacutemis son propre monnayage et jouissait donc alors de son indeacutependance eacutetait bel et bien agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une communauteacute deacutependant de Termessos la Grande 72

Nrsquoen allait-il pas de mecircme pour Typallia qui est citeacutee agrave deux reprises dans le stadiasme (l C 6 et 7) Certes sa mention ne srsquoaccompagne pas de la preacutecision τῶν Τερμησσέων Typallia est par ailleurs explicitement attesteacutee comme une polis quelques deacutecennies seulement avant lrsquoeacutepoque de Claude dans une deacutedicace de c 30 aC Mais drsquoautre part deux eacutepitaphes de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont lrsquoune du IIIe s pC montrent que Typallia deacutependait de Termessos la Grande 73 Est-ce donc avant ou apregraves lrsquoeacutepoque de Claude qursquoelle avait perdu son indeacutependance Agrave vrai dire crsquoest la position mecircme de Typallia localiseacutee de faccedilon certaine sur un site au Nord de Kitanaura sur la route menant de cette localiteacute termessienne vers la ville de Termessos qui doit faire consideacuterer que Typallia faisait elle aussi neacutecessairement partie du territoire de Termessos degraves lrsquoeacutepoque du stadiasme comme lrsquoont souligneacute agrave la fois F Onur et S Şahin 74 Il est remarquable que le stadiasme ne donne pourtant pas la preacutecision τῶν Τερμησσέων pour Typallia agrave la diffeacuterence de Kitanaura

Relevons enfin un dernier point relatif agrave ces deux localiteacutes appartenant lrsquoune explicitement lrsquoautre certainement au territoire de Termessos nrsquoest-il pas singulier qursquoelles soient mentionneacutees dans le stadiasme alors que la citeacute de Termessos ne faisait assureacutement pas partie de la province de Lycie 75 On a rappeleacute supra p 68 lrsquoopinion admise suivant laquelle les itineacuteraires du stadiasme parcourent la seule Lycie et mentionnent agrave lrsquoexteacuterieur de la province uniquement deux villes limitrophes Kibyra en Asie et Attaleia ldquode Pamphylierdquo Ne doit-on pas deacutesormais preacuteciser qursquoil en va de mecircme assureacutement pour Kitanaura et certainement pour Typallia Et ne faudrait-il pas retoucher en conseacutequence le traceacute de la frontiegravere nord-est de la Lycie en la faisant passer entre Ideacutebessos et Kitanaura Enfin la mention dans le stadiasme de Trabenna et drsquoOnobara localiteacutes assez proches de Termessos et drsquoAttaleia peut-elle toujours ecirctre utiliseacutee comme la preuve que les premiegraveres appartenaient degraves lors agrave la Lycie agrave la diffeacuterence des secondes 76

Revenant agrave la question du statut politique des localiteacutes du stadiasme on doit enfin remarquer que la Lycie orientale preacutesente quelques cas de localiteacutes qui furent drsquoapregraves drsquoautres sources sans doute dans lrsquoensemble posteacuterieures englobeacutees par telle de leurs voisines respectives Ainsi Onobara mentionneacutee dans le stadiasme comme relieacutee par un itineacuteraire agrave Trabenna (l C 9) apparaicirct comme ldquoeine Dorfgemeinderdquo de Trabenna mecircme drsquoapregraves plusieurs inscriptions drsquoeacutepoque impeacuteriale qui ne sont pas preacuteciseacutement dateacutees 77 De mecircme alors que le stadiasme nomme de faccedilon distincte Ideacutebessos Akalissos et Korma

eacutegalement vain de discuter la question tregraves controverseacutee de lrsquoidentiteacute des huit communauteacutes qui composaient Oktapolis Tietz 2003 273 eacutecarte lrsquoideacutee qursquoelle puisse avoir compteacute Hippoukocircmegrave et Symbra parce que preacuteciseacutement celles-ci sont mentionneacutees dans le stadiasme contra Şahin loc cit

71 Voir SEG 51 1829 TIB sv ldquoKosarardquo et ldquoMnarardquo Iplikccedilioğlu 2004 114 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218-223 Ccedilevik 2008 205-20772 Voir Nolleacute 1996 TIB sv ldquoDikitanaurardquo Iplikccedilioğlu 2004 112-113 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 214-217 Iplikccedilioğlu et al 2007

296-300 ndeg 214-219 Ccedilevik 2008 200-205 Kizgut amp Pimouguet-Peacutedarros 200873 Voir SEG 44 1113 51 1838-1839 (le ndeg 1839 deacutejagrave SEG 2 671) TIB sv ldquoTypalliardquo Iplikccedilioğlu 2004 106-108 et 114-115 Şahin

amp Adak 2007 230-232 Iplikccedilioğlu et al 2007 282-296 nos 201-213 Ccedilevik 2008 198-20074 F Onur dans Ccedilevik et al 2005 161 et 162 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 216 et 231-232 et p 218 219 et 235 sur le traceacute de la

frontiegravere entre Termessos et Phaseacutelis75 Voir Heberdey 1934 732-775 sv ldquoTermessos 1)rdquo col 749-750 TIB p 103-105 et sv ldquoTermessosrdquo autonomie de la citeacute consideacutereacutee

comme pamphylienne et rattachement administratif agrave la province de Lycie-Pamphylie agrave partir de la creacuteation de cette double province sous Vespasien (cf supra n 9)

76 Ainsi Onur 2005 162 et 163 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 et 23377 Voir Heberdey amp Kalinka 1896 36-37 ndeg 47-48 et SEG VI 622 Iplikccedilioğlu 2004 123 et n 135 mentionnant plusieurs autres

attestations ineacutedites de ldquoTrebennaten aus Onobarardquo TIB sv ldquoOnobarardquo et ldquoTrebennardquo Ccedilevik et al 2005 161-166 sur lrsquohistoire antique de la citeacute S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 233 et 236-237 Ccedilevik 2008 195-198 (ldquokatoikia under Trebennardquo)

74 ndash Denis Rousset

comme localiteacutes deacutefinissant deux itineacuteraires (l C 1-2) les Akalisseis Idebesseis et Kormeis apparaissent dans des inscriptions de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont certaines sont dateacutees du IIIe s comme unis dans une ldquosympolitierdquo formeacutee autour drsquoAkalissos 78

Reacutecapitulant les cas examineacutes on voit que le stadiasme mentionne en 45 pC drsquoune part trois ou quatre localiteacutes qui nrsquoeacutetaient alors pas indeacutependantes cela est certain pour Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως et Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων vraisemblable pour Κόσαρα τῆς Μναρικῆς et pour Typallia Il y a drsquoautre part deux localiteacutes Akarassos et Kodopa qui sous Ceacutesar avaient eu un rang secondaire il est possible que la seconde soit devenue une citeacute ulteacuterieurement agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Inversement il y a trois localiteacutes Onobara Ideacutebessos et Korma qui apparaissent agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale en particulier dans des sources posteacuterieures au stadiasme comme ayant un rang secondaire deacutependant drsquoune de leurs voisines ou englobeacutees dans une sympolitie Agrave ces exemples on pourrait enfin ajouter le cas certes un peu diffeacuterent de Kastabara dont lrsquoexistence a eacuteteacute reacuteveacuteleacutee par sa mention dans le stadiasme 79 si lrsquoon accepte la localisation reccedilue agrave Deliktaş-Darıoumlzuuml site qui srsquoavegravere avoir appartenu au IIe s et au IIIe s pC agrave la citeacute de Tlos il faudra admettre que Kastabara indeacutependante sous Claude fut ensuite englobeacutee par sa voisine meacuteridionale

Est-il donc possible de faire du stadiasme la pierre de touche du statut de citeacute et drsquoen infeacuterer tant de changements de statut suivant des sens qui selon les cas seraient opposeacutes Les cas de Lyrnai et de Kitanaura contreviennent de toute eacutevidence agrave cet emploi ils interdisent de faire de la mention drsquoune localiteacute le sucircr indice drsquoun statut autonome

La mention dans le stadiasme ne peut ecirctre consideacutereacutee comme un brevet de citeacute Si tel eacutetait lrsquoobjet du stadiasme on devrait drsquoailleurs srsquoeacutetonner de lrsquoabsence drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba qui du moins pour les deux premiegraveres devaient ecirctre des citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude 80 Comme on lrsquoa mis en eacutevidence preacuteceacutedemment le stadiasme est une liste drsquoitineacuteraires drsquoune part mesureacutes drsquoautre part en partie ameacutenageacutes reacutepareacutes ou construits sous la conduite des Romains les lieux de deacutepart ou drsquoarriveacutee des itineacuteraires ainsi que quelques lieux intermeacutediaires mentionneacutes au passage sont des points ou des nœuds routiers Certes la plupart drsquoentre eux sont les centres urbains de communauteacutes qui sans aucun doute avaient agrave lrsquoeacutepoque de Claude le statut de citeacute Mais ce nrsquoest assureacutement pas le cas de tous

Des deux inscriptions du pilier de Patara la deacutedicace du monument par les Lyciens (face A) inscrite en 45-46 pC nous montre les Lyciens approuvant le nouvel ordre administratif et institutionnel mis en place lors de la reacuteduction en province Ainsi le message ideacuteologique de la conquecircte eacutetait partageacute et repris agrave leur compte par les Lyciens toujours fidegraveles agrave Rome mais deacutesormais conquis Crsquoest ce qursquoillustre eacutegalement la deacutedicace contemporaine graveacutee sur lrsquoautel de Claude entre Myra et Limyra qui montre aussi lrsquoœuvre routiegravere que la conquecircte amena sans deacutelai en Lycie Centrale

Lrsquoinscription des faces B et C qui est contemporaine de ces deux deacutedicaces ou bien de peu posteacuterieure est agrave la diffeacuterence de celles-ci toute de sobrieacuteteacute la reacutedaction de son preacuteambule (l B 1-8) et la mesure originelle des distances en milles me paraissent indiquer qursquoelle eacutemane des autoriteacutes romaines Est-ce dans le mecircme sens qursquoil faut interpreacuteter lrsquoabsence apparente de Boubocircn et de Komba qui serait sans doute singuliegravere dans un texte reacutedigeacute par les Lyciens Crsquoest cependant agrave lrsquointention des Lyciens que toutes les distances furent finalement converties en stades peut-ecirctre par un reacutedacteur local Ainsi lrsquoinscription concilie-t-elle les points de vue sinon de ses reacutedacteurs et de ses lecteurs du moins assureacutement des autoriteacutes romaines et des Lyciens devenus provinciaux

Si spectaculaire que soit le pilier de Patara et riches les inscriptions qursquoil porte il faut de faccedilon judicieuse mesurer lrsquoapport du stadiasme agrave la geacuteographie historique de la Lycie impeacuteriale La deacutecouverte de ce texte a permis de notables progregraves dans notre connaissance de la toponymie lycienne et dans lrsquoidentification des localiteacutes et des vestiges archeacuteologiques On doit en revanche se garder de le surinterpreacuteter pour lrsquohistoire des voies de communication et pour la geacuteographie des citeacutes-Eacutetats et se deacutefier de lrsquoamplification rheacutetorique propre au texte comme de notre propension agrave en tirer une regravegle geacuteneacuteralisante La liste du stadiasme mentionne des localiteacutes qui ne sont pas toutes les centres urbains de citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude Entre

78 Voir notamment TAM II 830 834 et 902 Jameson 1974a 41-42 et 1974b 216 TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 212-214 Kizgut et al 2009

79 L B 34 cf supra n 680 Cf supra p 65 et n 7 Aperlai est agrave la tecircte drsquoune sympolitie au Ier s pC cf IGR III 690 et SEG 52 1452 TIB sv Boubocircn frappe

monnaie sous Auguste sur un Seacutebasteion deacutedieacute sous Neacuteron figurent deux deacutedicaces nommant le Conseil et du Peuple de Boubocircn ainsi que le gouverneur de Lycie cf TIB sv Kokkinia 2008 7-8 35-38 ndeg 6 et 9 et p 160 Komba nrsquoest pas attesteacutee comme citeacute avant Ptoleacutemeacutee (533) et une inscription du IIIe s pC TAM II 734 TIB sv

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 75

ces localiteacutes ou lieux drsquoeacutetape la liste eacutenumegravere des itineacuteraires qui existaient degraves avant cette eacutepoque tantocirct les Romains se contentegraverent drsquoen recenser la longueur mesurant ainsi tout lrsquoespace de la nouvelle province tantocirct ils ameacutenagegraverent et reacuteparegraverent des routes existantes tantocirct enfin ils construisirent des routes comme lrsquoillustre le monument sis sur la voie entre Myra et Limyra Lrsquoinscription si elle conduit agrave chercher sur le terrain les traces mateacuterielles du reacuteseau viaire qui parcourait la Lycie ne nous autorise pas agrave les dater toutes en retour de lrsquoeacutepoque de Claude Ce sont agrave lrsquoinverse les progregraves de notre connaissance archeacuteologique eacutepigraphique et numismatique qui nous autoriseront agrave mesurer plus preacuteciseacutement lrsquoeffet reacuteel de lrsquoœuvre proclameacutee par le pilier de Patara et agrave deacutenombrer plus exactement les citeacutes que comptait la Lycie pacifieacutee par Rome

Reacutefeacuterences bibliographiques

ndash Euploia La Lycie et la Carie antiques p 439 agrave 462

AbreacuteviAtions

Beazley ARV2 J D Beazley Attic Red-figure Vase-painters 2e eacutedition Oxford 1963

FdX I Fouilles de Xanthos I P Demargne Les piliers funeacuteraires Paris 1958

FdX II Fouilles de Xanthos II H Metzger Lrsquoacropole lycienne Paris 1963

FdX IV Fouilles de Xanthos IV H Metzger Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Paris 1972

FdX V Fouilles de Xanthos V P Demargne Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris 1974

HTC P Debord et E Varinlioğlu dir Les hautes terres de Carie Bordeaux 2001

IPArk G Thuumlr et H Taeuber eacuted Prozeszligrechtliche Inschriften der griechischen Poleis Arkadien (IPArk) Vienne 1994

Labraunda J Crampa eacuted Labraunda Swedish Excavations and Researches The Greek Inscriptions 13-133 Lund 1972

R ndash O P J Rhodes et R Osborne Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford 2003

Sinuri L Robert eacuted Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa I Paris 1945

Tod M N Tod eacuted A Selection of Greek Historical Inscriptions I-II 2nd ed Oxford 1946-1948

Charisteria (1930) Charisteria Alois Rzach zum achtzigsten Geburtstag dargebracht

Ancient Anatolia (1986) Ancient Anatolia Aspects of Change and Cultural Development Essays in honor of M J Mellink Madison

Catalogue of Ancient Near Eastern Seals (1966) Catalogue of Ancient Near Eastern Seals in the Ashmolean Museum I Oxford

La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens (2007) La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens de Tyr agrave Carthage catalogue de lrsquoexposition Paris Institut du monde arabe 6 novembre 2007-20 avril 2008 Paris

Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia (2006) Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Antalya

The Aegean and the Near East (1956) The Aegean and the Near East Studies presented to Hetty Goldman on the occasion of her Seventy-fifth Birthday New York

Xanthos 1998 Xanthos en Turquie de la Perse agrave Byzance Dossiers drsquoarcheacuteologie Dijon

Iasos tra VI e IV sec a C Iasos tra VI e IV sec aC Miscellanea storico-archeologica Supplemento al volume 81deg degli Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara a a 181deg 2003-2004 Ferrara

Rumscheid Fr dir (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 13 bis 15 Oktober 2005 Bonn

Piri Reis eacuted E Z Oumlkte trans V Ccedilabuk (1988) Kitab-ı Bahriye II Ankara

Agora XIII BA Sparkes amp L Talcott The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 131-2 Black and plain pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC Princeton 1970

Agora XXXIII S I Rotroff The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 33 The Hellenistic Pottery The plain wares Princeton 2006

Kerameikos XI I Scheibler Kerameikos Ergebnisse der Ausgrabungen XI Die griechische Lampen Berlin 1976

Labraunda II1 P Hellstroumlm Labraunda Swedish excavations and researches II1 Pottery of Classical and late date terracotta lamps and glass (ActaAthen-4o 521) Lund 1965

Labraunda III2 J Crampa Labraunda Swedish excavations and researches III2 The Greek inscriptions I 1-12 (Period of Olympichos) (ActaAthen-4o 531) Lund 1965

Maussolleion at

Halikarnassos 7 L Vaag V Noslashrskov amp J Lund The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramic material and other finds from selected contexts Aarhus 2002

Milet III6 A Peschlow-Bindokat Milet Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 III6 Feldforschungen im Latmos Berlin 2005

440 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

NS A Maiuri Nuova Silloge epigrafica di Rodi e Cos Florence 1925

Olynthos V D M Robinson Excavations at Olynthos V Mosaics vases and lamps of Olynthos found in 1928 and 1931 (1933)

Olynthos XIII D M Robinson Excavations at Olynthos XIII Vases found in 1934 and 1938 (1950)

BMC Caria B V Head A Catalogue of the Greek Coins in the British Museum Greek Coins of Caria Cos Rhodes amp C Londres 1897

SNG Muumlnchen H R Baldus Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen 22Heft Karien Munich 2006

SNG Tuumlbingen D Mannsperger Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Muumlnzsammlung der Universitaumlt Tuumlbingen 5Heft Karien und Lydien Munich 1994

bibliogrAphie

Abbasoğlu H et W Martini eacuted (2003) Die Akropolis von Perge Band 1 Survey und Sondagen 1994-1997 Mayence

Adak M (2004) ldquoLokalisierung von Olympos und Korykos in Ostlykienrdquo Gephyra 1 27-52

Adam J-P (1981) Lrsquoarchitecture militaire grecque Paris

Adiego I J (1994) ldquoEl nombre cario Hecatomnordquo CFC(G) ns 4 247-256

mdash (1998) ldquoDie neue Bilingue von Kaunos und das Problem des karischen Alphabetsrdquo in Bluumlmel et al 1998 57-79

mdash (2000) ldquoLa inscripcioacuten greco-caria de los Hecatoacutemnides en el santuario de Sinurirdquo Kadmos 39 133-157

mdash (2007) The Carian Language With an appendix by K Konuk Leyde-Boston

mdash (2010) ldquoRecent Developments in the Carian Deciphermentrdquo in van Bremen amp Carbon 2010 147-176

mdash (2013) ldquoCarian Identity and Carian Languagerdquo in Henry 2013 15-20

Adiego I J P Debord et E Varinlioğlu (2005) ldquoLa stegravele caro-grecque drsquoHyllarima (Carie)rdquo REA 107 601-653

Ager S L (1996) Interstate Arbitrations in the Greek World 337-90 BC Berkeley

Akarca A (1952) ldquoMylasarsquoda Hellenistik bir Mezarrdquo Belleten 16 367-405

mdash (1959) Les monnaies grecques de Mylasa Bibliothegraveque de lrsquoInstitut Franccedilais drsquoArcheacuteologie drsquoIstanbul I Paris

mdash (1971) ldquoBeccedilinrdquo Belleten 25 3-37

Aringkerstad T (2000-2001) ldquoHellenistic-Roman Chamber Tombs at Milas Swedish Excavations 1938rdquo Opuscula Atheniensia 25-26 9-24

Aksakal A H (2003) Manisarsquonın Bilinmeyen Değerleri Manisa

Aktaş Ş (2009) ldquoStadiumrdquo in Işık 2009 358-359

Akurgal E (1941) Griechische Reliefs des VI Jahrhunderts aus Lykien Berlin

mdash (1961) Die Kunst Anatoliens von Homer bis Alexander Berlin

mdash (1993) Anadolu Uygarlıkları Ankara

Alston R et O van Nijf eacuted (2008) Feeding the Ancient Greek City Londres

Andersen S (2007) The Tylos Period Burials in Bahrain Volume I The Glass and Pottery Vessels Aarhus

Anderson-Stojanović V R (1987) ldquoThe Chronology and Function of Ceramic Unguentariardquo AJA 91 105-122

mdash (1992) Stobi The Hellenistic and Roman Pottery Princeton

Andrewes A (1938) ldquoEunomiardquo CQ 32 89-102

Andrianou D (2006) ldquoChairs Beds and Tables Evidence for Furnished Interiors in Hellenistic Greecerdquo Hesperia 75 219-266

Angeli Bertinelli M G et A Donati eacuted (2010) Cittagrave e territorio La Liguria e il mondo antico Atti del IV incontro internazionale di storia antica Gecircnes

Arık O (2007) ldquoOn the Ceramics found in the Preliminary Phase of the Peccedilin Excavationrdquo in Boumlhlendorf-Arslan et al 2007 523-530

Armstrong D et J J Walsh (1986) ldquoSIG 593 The letter of Flamininus to Chyretiaerdquo CPh 81 32-46

Arqueacute M-C S Lemaicirctre et S Y Waksman (2012) ldquoLes ceacuteramiques de cuisson en Lycie romaine essai de deacutefinition des faciegraves morphologiques et drsquoapprovisionnement en Meacutediterraneacutee orientalerdquo in Batigne-Vallet 2012 141-153

Arthur P (2007) ldquoPots and boundaries On cultural and economic areas between Late Antiquity and early Middle Agesrdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 15-27

Asheri D (1966) Distribuzioni di terra nellrsquoantica Grecia Turin

Ashmole B (1951) ldquoDemeter of Cnidusrdquo JHS 1951 13-28

Ashton G (1995) Ancient Megisti The Forgotten Kastellorizo Nedlands WA

Ashton R H J et A R Meadows (2008) ldquoThe Letoon Deposit Lycian League Coinage Rhodian Plinthophori and Pseudo-Rhodian Drachms from Haliartos (yet again) and Asia Minorrdquo NC 168 111-134

Aybek S et A K Oumlz eacuted (2010) Metropolis Ionia II The Land of the Crossroads Essays in Honour of Recep Mericcedil Istanbul

Aydaş M (2006) ldquoGladiatorial Inscriptions from Stratoniceia in Cariardquo EA 39 105-110

Aydınoğlu Uuml et A K Şenol eacuted (2010) Olive Oil And Wine Production in Anatolia during Antiquity Symposium Proceedings Istanbul

Babelon E (1907) Traiteacute des monnaies grecques et romaines II Description historique Tome 1 Comprenant les monnaies grecques depuis les origines jusqursquoaux guerres meacutediques Paris

Badie A S Lemaicirctre et J-C Moretti (2004) ldquoLe theacuteacirctre du Leacutetocircon de Xanthos Eacutetat des recherches en 1999rdquo Anatolia Antiqua 12 145-186

Bailey D M (1988) A Catalogue of the Lamps in the British Museum III Roman Provincial Lamps Londres

Balandier Cl (2002) ldquoLa deacutefense des territoires agrave Chypre de lrsquoeacutepoque archaiumlque aux invasions arabesrdquo DHA 281 175-206

mdash (2010a) Les fortifications au service de lrsquohistoire histoire de la deacutefense de Chypre de lrsquoeacutepoque chypro-archaiumlque aux invasions arabes Paris

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 441

mdash (agrave paraicirctre) La deacutefense de la Palestine aux peacuteriodes acheacutemeacutenide et helleacutenistique Eacutetude historique et archeacuteologique

Baldıran A (1990) Stratonikeia Nekropol Buluntuları thegravese ineacutedite Konya

mdash (1999) ldquoStratonikeiarsquodan Unguentariumlarrdquo Selccediluk Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi 4 Konya 335-356

Balot R K (2009) ldquoThe Virtue Politics of Democratic Athensrdquo in Salkever 2009 271-299

Bammer A (1968-1971) ldquoBeitraumlge zur ephesischen Architektur I Zum Eckkapitell eines Ringhallentempelsrdquo OumlJh 49 1-22

mdash (1974) ldquoZu den Kapitellen des Altares von Pergamonrdquo FuB 16 183-190

mdash (2007) ldquoLrsquoArchitecture helleacutenistique en Asie Mineure et ses concepts reacutetrospectifs et anticipantsrdquo in Images et moderniteacute helleacutenistiques Appropriation et repreacutesentation du monde drsquoAlexandre agrave Ceacutesar Rome 91-101

Baran A (2004) ldquoBeccedilin Zeus Karios () Tapınağırdquo I ve II Arkeolojik Araştırmaları Sempozyumu Ankara 19-38

mdash (2009) ldquoKarian Architecture before the Hekatomnidsrdquo in Rumscheid 2009 291-313

Barnett R D (1957) The Nimrud Ivories Londres

mdash (1980) ldquoA Winged Goddess of Wine on an Electrum Plaquerdquo AS 30 169-178

Başaran C A Yalccedilın et M Tombul (1998) ldquo1995 Yılı Skepsis Aşağı Kent ve Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo VIII MKKS (7-9 Nisan 1997 Kuşadası) Ankara 551-585

Batigne-Vallet C eacuted (2012) Les ceacuteramiques communes comprises dans leur contexte reacutegional Faciegraves de consommation et mode drsquoapprovisionnement Actes de la table ronde organiseacutee agrave Lyon les 2 et 3 feacutevrier 2009 Lyon

Bats M (1993) ldquoLa vaisselle culinaire comme marqueur culturel lrsquoexemple de la Gaule meacuteridionale et de la Grande-Gregravece (ive-ier s av J-C)rdquo Terre cuite et socieacuteteacute la ceacuteramique document technique eacuteconomique culturel XIVe Rencontre internationale drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire drsquoAntibes Actes des rencontres 21-22-23 octobre 1993 Juan-les-Pins 407-425

Baughan E P (2004) Anatolian Funerary Klinai Tradition and Identity Thegravese PhD University of California Berkeley

Bean G E et J M Cook (1955) ldquoThe Halicarnassus Peninsulardquo ABSA 50 56-170

mdash (1957) ldquoThe Carian Coast IIIrdquo ABSA 52 58-146

Bellinger A R et P Grierson (1973) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbartion Oaks Collection and in the Whittemone Collection Vol I Washington

Bencivenni A (2003) Progetti di riforme costituzionali nelle epigrafi greche dei secoli IV-II aC Bologne

Benter M (2009) ldquoHydas eine befestigte Houmlhensiedlung auf der Bozburun-Halbinselrdquo in Rumscheid 2009 481ndash501

Berg W (1979) ldquoHecate Greek or lsquoAnatolianrsquo rdquo Numen 21 128-140

Berg Brise M (2004) ldquoHellenistic and Early Roman Pottery from Halikarnassosrdquo in Isager amp Pedersen 2004 177-189

Berges D (2006) Knidos Beitraumlge zur Geschichte der archaischen Stadt Mayence

Berns C et H von Hesberg eacuted (2002) Patris und Imperium Kulturelle und politische Identitaumlt in den Staumldten in den

roumlmischen Provinzen Kleinasiens in der fruumlhen Kaiserzeit Kolloquium Koumlln November 1998 Cologne

Berti F (1993) Iasos di Caria Arslantepe Hierapolis Iasos Kyme Scavi archaeologici Italiani in Turchia Venise 189-249

mdash (2004) ldquoAppunti per lo studio dei vasi attici a figure rosse di Iasosrsquo in Iasos tra VI e IV sec aC 101-117

mdash (2005) ldquoDigressioni su alcune anfore panatenaiche offerte votive e culti nellrsquoagora di Iasosrdquo in Pierobon Benoit 2005 116-129

Berti F et C Franco (2006) ldquoNote su frammenti di ceramica attica con graffitirdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 21-28

Berti F et V Graziano (1994) Iasos Catane

Berti F et L Innocente (1998) ldquoDue nuovi graffiti in alfabeto cario da Iasosrdquo in Bluumlmel et al 1998 137-142

mdash (2005) ldquoGraffito cario su piede di coppa atticardquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 11 20-21

Berti F R Fabiani Z Kızıltan et M Nafissi eacuted (2010) Wandering Marbles of Iasos at the Istanbul Archaeological Museum Istanbul

Bessac J-Cl (1993) Lrsquooutillage traditionnel du tailleur de pierre De lrsquoAntiquiteacute agrave nos jours Paris

Beyer D (1997) ldquoEmar et Ougarit reacuteflexions sur la glyptique de deux villes de Syrie du Nord vers la fin de lrsquoacircge du bronzerdquo in Caubet 1997 171-183

Biagi S (2008) ldquoLe stadiasmos de Patara et la deacutefinition de lrsquoespace romain dans la nouvelle province de Lycie-Pamphylierdquo Res Antiquae 5 299-307

Bianco E (2000) ldquoChabrias Atheniensisrdquo RSA 30 47-72

Bilde PG V Noslashrskov et P Pedersen eacuted (1999) Hvad fandt vi Aarhus

Bilgin A R Dinccedil et M Oumlnder (1996) ldquoLydiarsquodaki iki Tuumlmuumlluumlsrsquode Temizlik Kazısı Ccedilalışmalarırdquo ADerg 4 207-222

Bingoumll O (19761977) ldquoDie Dachziegel von Bayrakli (Alt-Smyrna)rdquo Anadolu 20 19761977 63-81

mdash (1980) Das ionische Normalkapitell in hellenistischer und roumlmischer Zeit in Kleinasien IstMitt Beiheft 20 Tubingen

Birley A R (2005) The Roman Government of Britain Oxford

Blaise F (2006) ldquoPoetics and Politics Tradition re-worked in Solonrsquos Eunomia [Poem 4]rdquo in Blok amp Lardinois 2006 114-133

Blok J H et A P M H Lardinois eacuted (2006) Solon of Athens New Historical and Philological Approaches Leyde

Blondeacute F (2007) Les ceacuteramiques drsquousage quotidien agrave Thasos au IVe siegravecle avant J-C Eacutetudes Thasiennes XX Paris

Blum H B Faist P Pfaumllzner et A-M Wittke eacuted (2002) Bruumlckenland Anatolien Ursachen Extensitaumlt und Modi des Kulturaustausches zwischen Anatolien und seinen Nachbarn Tuumlbingen

Bluumlmel W (1990) ldquoZwei neue Inschriften aus Mylasa aus der Zeit des Maussollos rdquo EA 16 29-43

mdash (1991) Die Inschriften der Rhodischen Peraia IK 38 Bonn

mdash (1992a) Die Inschriften von Knidos I IK 41 Bonn

mdash (1992b) ldquoEinheimische Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo EA 20 7-34

442 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1993) ldquoSGDI 5727 (Halikarnassos) eine Revisionrdquo Kadmos 32 1-18

mdash (1994a) ldquoTwo New Inscriptions from the Cnidian Peninsula Proxeny Decree for Epameinondas and a Funeral Epigramrdquo EA 23 157-159

mdash (1994b) ldquoUumlber die chronologische und geographische Verteilung einheimischer Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo in Giannotta et al 1994 65-86

mdash (1995) ldquoInschriften aus Karien Irdquo EA 25 35-64

mdash (2002) ldquoNeue Fragmente der Pachturkunden aus Amosrdquo EA 34 107-111

mdash (2004) ldquoNeue Inschriften aus Karien II Mylasa und Umgebungrdquo EA 37 1-43

Bluumlmel W et A Kızıl (2004) ldquoEine neue karische Inschrift aus der Region von Mylasardquo Kadmos 43 131-138

Bluumlmel W P Frei et Chr Marek eacuted (1998) Colloquium Caricum Akten der internationalen Tagung uumlber die karisch-griechische Bilingue von Kaunos 3110-1111997 in Feusisberg bei Zuumlrich Kadmos 37 57-79

Boardman J et G Buchner (1966) ldquoSeals from Ischia and the Lyre-Player Grouprdquo JDAI 81 1-62

Boardman J (1967) Excavations in Chios 1952-1955 Greek Emporio Londres

mdash (1968) Archaic Greek Gems Schools and Artists in the Sixth and Early Fifth Centuries BC Londres

mdash (1970) Greek Gems and Finger Rings Londres

mdash (1990) ldquoThe Lyre Player Group of Seals an Encorerdquo AA 1 1-17

mdash (2000) Persia and the West An Archaeological Investigation of the Genesis of Achaemenid Art Londres

mdash (2003) Die Perser und der Westen Mayence

Bockisch G (1969) ldquoDie Karer und ihre Dynastenrdquo Klio 51 117-75

Boedeker D (1983) ldquoHecate a Transfunctional Goddessrdquo TAPhA 113 79-93

Boumlhlendorf-Aslan B A O Uysal et J Witte-Ott eacuted (2007) Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeology Contexts Proceedings of the First International Symposium on Late Antique Byzantine Seljuk and Ottoman pottery and tiles in archaeological context Ccedilanakkale 1-3 June 2005 Byzas 7 Istanbul

Bonifay M et J-C Treacuteglia eacuted (2007) LRCW2 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1662 (I)

Borchhardt J (19691970) ldquoEin Totengericht in Lykien Zum Grabmal des χntildetabura in Limyrardquo IstMitt 19-20 187-222

mdash (1975) Myra eine lykische Metropole in antiker und byzantinischer Zeit Istanbuler Forschungen Band 30 Berlin

mdash (1991) ldquoEin Ptolemaion in Limyrardquo RA 309-322

mdash (1993) Die Steine von Zẽmuri Archaumlologische Forschungen an den Verborgenen Wassern von Limyra Vienne

mdash (1990a) ldquoKunst in Lykienrdquo in Borchhardt et al 1990 45-49

mdash (1990b) ldquoDas Heroon von Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 75-78

Borchhardt J et G Dobesch eacuted (1993) Akten des II Internationalen Lykien-Symposium Vienna 6-12 mai 1990 Vienne

Borchhardt J H Eigner M Pesditschek et P Ruggendorfer eacuted (1997-1999) ldquoArchaumlologisch-sprachwissenschaftliches Corpus der Denkmaumller mit lykischer Schriftrdquo Anzeiger OumlAW phil-hist Kl 1342 Vienne 11-96

Borchhardt J R Jacobek et A Dinstl eacuted (1990) Goumltter Heroen Herrscher in Lykien Munich

Borchhardt J G Neumann et K Schulz (2003) ldquoTuminehiTymnessosrdquo Adalya 6 21-89

Borchhardt J et S Şişmanoğlu (1999) ldquoDas Diptychon von TubureTyberissosrdquo in Scherrer et al 1999 275-297

Borchhardt J et G Stanzl (1990) ldquoEin hellenistischer Bau des Herrscherkultes Das Ptolemaion in Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 79-84

Borza E N et O Palagia (2007) ldquoThe Chronology of the Macedonian Royal Tombs at Verginardquo JdI 122 81-124

Bousquet J (1992) ldquoLes inscriptions du Leacutetocircon en lrsquohonneur drsquoArbinas et lrsquoeacutepigramme grecque de la stegravele de Xanthos Lrsquoinscription bilingue de Deacutemokleidegraves et les inscriptions lyciennes unilinguesrdquo in Fouilles de Xanthos IX1 Paris 155-199

Bowden W L Lavan et C Machado eacuted (2004) Recent Research on the Late Antique Courtryside Leyde-Boston

Bowersock G W (1983) Roman Arabia New York

Boyd Th D (1978) ldquoThe Arch and the Vault in Greek Architecturerdquo AJA 82 83-100

Boysal Y (1970) ldquoTurgut Kazısı 1969 Yılı Raporurdquo Anadolu 12 63-78

mdash (1998) ldquo1996 Yılı Stratonikeia Ccedilalışmalarırdquo KST 19-2 153-160

Boysal Y et M Kadıoğlu (1999) ldquo1997 Yılı Stratonikeia Nekropol Ccedilalışmalarırdquo KST 20-2 215-228

Bracke H (1993) ldquoPisidia in Hellenistic times (334-325 BC)rdquo in Waelkens 1993 15-35

Brandt B V Gassner et S Ladstaumltter eacuted (2005) Synergia Festschrift fuumlr Friedrich Krinzinger II Vienne

Bresson A (1991) Recueil des inscriptions de la Peacutereacutee rhodienne Paris-Besanccedilon

mdash (2007a) ldquoUnity Diversity and Conflict in Hellenistic Lyciardquo in Elton amp Reger 2007 73-79

mdash (2007b) ldquoLes Cariens ou la mauvaise conscience du barbarerdquo in Urso 2007 209-228

Bresson A P Brun et E Varinlioğlu (2001) ldquoLes Inscriptions Grecques et Latinesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 81-305

Bresson A P Brun R Descat et K Konuk (2005) ldquoUn deacutecret honorifique des Kodapeis (Carie du Sud)rdquo REA 107 69-81

Bresson A et R Descat eacuted (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au IIe s aC Bordeaux

Bresson A D Rousset et J-M Carbon (2007) ldquoLes estampages du fonds Louis Robertrdquo CRAI 2 643-660

Briant P (1992) Darius les Perses et lrsquoEmpire Paris

mdash (1996) Histoire de lrsquoempire perse Paris

Brijder H A G eacuted (1984) Ancient Greek and Related Pottery Proceedings of the International Vase Symposium in Amsterdam 12-15 Avril 1984 Amsterdam

Broneer O (1930) Corinth IV Terracotta Lamps Athegravenes

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 443

Bruer S G et M Kunze (2010) Der Stadtplan von Patara und Beobachtungen zu den Stadtmauern Patara I 1 Istanbul

Brun P (1994) ldquoLes fortifications drsquoHyllarima Philon de Byzance et Pleistarchosrdquo in Debord amp Descat 1994 193-204

mdash (2001) ldquoLes sites archeacuteologiquesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 23-75

mdash (2007a) ldquoLa Carie et les Cariens vus depuis Athegravenes au Ve siegraveclerdquo in Brun 2007b 13-32

mdash eacuted (2007b) Scripta Anatolica Hommages agrave Pierre Debord Bordeaux

Bruneau Ph (1970a) Recherches sur les cultes de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Paris

mdash (1970b) ldquoTombes drsquoArgosrdquo BCH 94 437-531

mdash (1970c) Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la maison des Comeacutediens La vaisselle Paris

Bruns-Oumlzgan Chr (1987) Lykische Grabreliefs des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Tuumlbingen

mdash (2002) ldquoEine fruumlhkaiserzeitliche Stoa in Knidos und ihre Funderdquo in Berns amp Hesberg 2002 247-256

mdash (2004) Knidos A Guide to the Ancient Site Konya

mdash (2005) ldquoAttische Bildhauer in Knidosrdquo in Strocka 2005 179-191

Bryce T R (1986) The Lycians I The Lycians in Literary and Epigraphic Sources Copenhague

Buchholz H G (1978) ldquoTamassos Zypern 1974-1976 3 Berichtrdquo AA 155-230

Buckler J (1980) The Theban Hegemony 371-362 BC Cambridge-Londres

mdash (1998) ldquoEpameinondas and the new inscription fron Knidosrdquo Mnemosyne s IV 51 192-205

mdash (2003) Aegean Greece in the Fourth Century BC Leyde-Boston

Buraselis K (2008) ldquoThe Problem of the Ptolemaic Sibling Marriage A Case of Dynastic Acculturationrdquo in McKechnie amp Guillaume 2008 291-302

Burkert W (1992) The Orientalizing Revolution Cambridge

mdash (2001) ldquoLa religione greca allrsquoombra dellrsquoOriente i livelli dei contatti e degli influssi rdquo in Ribicini et al 2001 21-30

Burn L (2004) Hellenistic Art From Alexander the Great to Augustus Los Angeles

Buschor E (1950) Maussollos und Alexander Munich

Buschmann K (1992) ldquoHızırlık bei Fethiye das altlykische Telebehirdquo AST 10 429-438

Buumlyuumlkyoumlruumlk F et C Tibet (1999-2000) ldquo1998-1999 Yılı Antalya Doğu Nekropoluuml Kurtarma Kazılarırdquo Adalya 4 115-171

Cahn H A (1970) Knidos Die Muumlnzen des sechsten und fuumlnften Jahrhunderts v Chr Berlin

Canciani F et F W von Hase (1979) La tomba Bernardini di Palestrina Rome

Cannadine D et S Price eacuted (1987) Rituals of Royalty Power and Ceremonial in Traditional Societies Cambridge

Caputo V eacuted (2008) Iasos in Etagrave Romana Miscellanea storico-archeologica Suppl au vol 83-84 de Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Ferrare

Cargill J (1981) The Second Athenian League Empire or Free Alliance Berkeley-Los Angeles-Londres

Carney E D (2005) ldquoWomen and Dunasteia in Cariardquo AJPh 126 65-91

Carubba O (1993) ldquoDynasten und Staumldte Sprachliche und sonstige Bemerkungen zu den Namen auf den lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 11-25

Carstens A M (1999a) Death Matters Funerary Architecture on the Halikarnassos Peninsula Thegravese Copenhague

mdash (1999b) ldquoSepulchral Architecture on the Halicarnassos Peninsulardquo in Proceedings of the XVth International Congress of Classical Archaeology Amsterdam July 12-17 1998 109-111

mdash (2002) ldquoTomb Cult on the Halikarnassos Peninsulardquo AJA 106 391-409

mdash (2006) ldquoCypriot chamber tombsrdquo in Wriedt Soslashrensen amp Winther Jacobsen 2006 125-179

mdash (2008) ldquoTombs of the Halikarnassos Peninsula ndash the Late Bronze and Early Iron Agerdquo in Pedersen 2008 52-118

mdash (2009) Karia and the Hekatomnids The Creation of a Dynasty Oxford

mdash (2013) ldquoDivine Kingship at the City Centrerdquo in Henry 2013

mdash (agrave paraicirctre) ldquoBridging the boundary the sacrificial deposit of the Maussolleion of Halikarnassos and its symbolic languagerdquo in Draycott C et M Stamatopoulou eacuted Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Carte geacuteologique de Turquie (1963) feuillet Konya 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964a) feuillet Denizli 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964b) feuillet Izmir 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1997) feuillets Fethiye L8 L9 M8 M9 et Antalya L10 M10-M11 1100000e Maden Tetkik ve Arama genel muumlduumlrluumlğuuml Ankara

Carter J C (1970) ldquoRelief Sculptures from the Necropolis of Tarantordquo AJA 74 125-137

Cataldi S eacuted (2004) Poleis e Politeiai Atti del Convegno Internazionale di Storia Greca (Torino 2002) Alexandrie

Caubet A eacuted (1997) De Chypre agrave la Bactriane Les sceaux du Proche-Orient ancien Actes du colloque international Museacutee du Louvre 18 mars 1995 Paris

mdash (1998) Lrsquoart des modeleurs drsquoargile Antiquiteacutes de Chypre Coroplastique 2 Paris

Cavalier L (2005) Architecture romaine drsquoAsie Mineure Les monuments de Xanthos et leur ornementation Bordeaux

mdash (2006) ldquoObservations sur lrsquoarchitecture de Xanthos agrave lrsquoeacutepoque archaiumlquerdquo REA 108 327-354

mdash (2007) ldquoHorrea drsquoAndriakegrave et Patara un nouveau type drsquoeacutedifice fonctionnel en Lycie agrave lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo REA 109 51-65

mdash (2012) ldquoDeux nouveaux temples agrave Limyra rdquo in Seyer 2012 133-139

Ccedilevik N (2008) ldquoNortheast Lycia The New Evidence - Results from the Past Ten Years from the Bey Mountains Surface Surveysrdquo Adalya 11 189-233

Ccedilevik N B Varkıvanccedil et E Akyuumlrek eacuted (2005) Trebenna tarihi arkeolojisi ve doğası Trebenna its history archaeology and natural environment Istanbul

444 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Ccedilevik N et I Pimouguet-Peacutedarros (2010) ldquoFortifications et systegraveme deacutefensif de Myra Recherches 2009rdquo Anatolia Antiqua 18 243-275

Chambers M A (1955) ldquoThe Twelve Gods at Cosrdquo HThR 48 153-154

Chantraine P (1999) Dictionnaire eacutetymologique de la langue grecque Paris

Chapoutier F (1934) Les Dioscures au service drsquoune deacuteesse Paris

Chiekova D (2008) Cultes et vie religieuse dans les citeacutes du Pont Gauche (VIIe ndash Ier s avant J C) Berne

Childs W A P et P Demargne (1989) Le monument des Neacutereacuteides Le decor sculpteacute Fouilles de Xanthos VIII Paris

Choisy A (1876) ldquoNote sur les Tombeaux Lydiens de Sardesrdquo RA 32 73-81

Ccedililingiroğlu A (1997) Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı Izmir

Cimok F (2000) Antioch Mosaics Istanbul

Civelek A (2001) Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Doumlnemi Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

Clay J (1984) ldquoThe Hecate of the Theogonyrdquo GRBS 25 27-38

Colas-Rannou F (2009) ldquoImages et socieacuteteacute en Lycie au VIe siegravecle avant J-C le pilier drsquoIsinda et son programme iconographiquerdquo REA 111 453-474

mdash (agrave paraicirctre) ldquoDrsquoune mixiteacute agrave une identiteacute les Lyciens et leurs imagesrdquo in Ziche (agrave paraicirctre)

Colvin S eacuted (2004) The Greco-Roman East Cambridge

Ccedilokay-Kepccedile S (2006) The Karaccedilallı Necropolis near Antalya Adalya Suppl series 4 Antalya

Cook J M (1961) ldquoSome Sites of the Milesian Territoryrdquo ABSA 56 90-101

mdash (1965) ldquoOld-Smyrna Fourth-Century Black Glazerdquo ABSA 60 143-153

Cook J M et W H Plommer (1966) The Sanctuary of Hemithea at Kastabos Cambridge

Corbett P E (1955) ldquoPalmette Stamps from an Attic Black-glaze Workshoprdquo Hesperia 24 172-186

Corso A (2007) ldquoThe cult and political background of the Knidian Aphroditerdquo in Proceedings of the Danish Institute at Athens V Athegravenes 173-197

Corsten Th (2007a) ldquoKibyratis in Antiquityrdquo Anatolian Archaeology 13 18-19

mdash (2007b) ldquoKibyra und Lykienrdquo in Schuler 2007 175-181

mdash (2008) ldquoResearch in the Kibyratis in 2006 and 2007rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas 6 112-116

mdash (2009) ldquoZwei Inschriften zur fruumlhen Geschichte von Kibyrardquo in Tekin 2009 91-98

Ccediloumlrtuumlk U (2004) Kuzey Karia Akccedilay Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması thegravese MA Muğla

mdash (2008) ldquoKuzey Karia Akccedilay (Harpasos) Vadisi Mezar Mimarisi Hakkında Bir Araştırmardquo Anadolu (Anatolia) ns 2 37-60

Costabile F (1997) LrsquoArchitettura samia in Occidente Soveria Manelli

Coulton J J (1982) ldquoTermessians at Oinoandardquo AS 32 115-131

mdash (1994) ldquoThe Fortifications of Balbourardquo REA 96 327-335

mdash (1998) ldquoHighland Cities in South-West Turkey The Oinoanda and Balboura Surveysrdquo in Matthews 1998 227-236

Coupel P et P Demargne (1969) Le Monument des Neacutereacuteides LrsquoArchitecture Texte et Planches photographiques Fouilles de Xanthos III Paris

Crowther Ch V (1993) ldquoForeign Judges in Seleucid Citiesrdquo JAC 8 57-61

mdash (1995) ldquoIasos in the Second Century BC III Foreign Judges from Prienerdquo BICS 40 91-136

mdash (1999) ldquoAus der Arbeit der lsquoInscriptiones Graecaersquo IV Koan Decrees for Foreign Judgesrdquo Chiron 39 251-320

Curti F et A Parrini (agrave paraicirctre) ldquoIasos importazioni di ceramica attica a figure rosse nel V nel IV sec a Crdquo

Culasso Gastaldi E (2003) ldquoUn decreto ateniese di prossenia per tre individui di Iasos (IG II2 3 + 165)rdquo ZPE 142 109-118

mdash (2004) Le prossenie ateniesi del IV secolo aC Gli onorati asiatici Alexandrie

Davesne A et F Laroche-Traunecker (1998) Le site de Meydancıkkale Recherches entreprises sous la direction drsquoEmmanuel Laroche (1971-1982) Paris

Davies J K (1969) ldquoThe Date of IG II2 1609rdquo Historia 18 309-333

Debord P (1969) ldquoSur les inscriptions de la peacuteriode drsquoOlympichos agrave Labraundardquo REA 71 383-389

mdash (1982) Aspects sociaux et eacuteconomiques de la vie religieuse dans lrsquoAnatolie greacuteco-romaine Leyde

mdash (1994) ldquoEssai sur la geacuteographie historique de la reacutegion de Stratoniceacuteerdquo in Mactoux amp Geacuteny 1994 107-121

mdash (1999) LrsquoAsie Mineure au IVe siegravecle (412-323 aC) Pouvoirs et jeux politiques Bordeaux

mdash (2003) ldquoCiteacute grecque-village carien Des usages du mot koinonrdquo Studi ellenistici 2003 115-180

mdash (2008) ldquoApollon en Carierdquo in Şahin 2008 57-67

mdash (2009) ldquoPeut-on deacutefinir un pantheacuteon carien rdquo in Rumscheid 2009 251-266

Debord P et R Descat eacuted (1994) Fortifications et deacutefense du territoire en Asie Mineure occidentale et meacuteridionale Table-ronde Istanbul 20-27 mai 1993 REA 96

Debord P et E Varinlioğlu eacuted (2001) Les Hautes Terres de Carie Bordeaux

mdash eacuted (2011) Citeacutes de Carie Harpasa Bargasa Orthosia dans lrsquoAntiquiteacute Rennes

Dedeoğlu H (2003) The Lydians and Sardis Izmir

Dedeoğlu H et H Malay (1994) ldquoKuzey Lydiarsquoda Geccedil Hellenistik Bir Mezarrdquo Arkeoloji Dergisi 2 Izmir 129-135

Delemen I (2007) The Achaemenid Impact on Local Populations and Culture in Anatolia (6th-4th centuries BC) Papers Presented at the International Workshop Istanbul 20-21 May 2005 Istanbul

De Ligt L eacuted (2004) Roman Rule and Civic Life Local and Regional Perspectives Leyde

Delrieux F (2001) ldquoIasos agrave la fin du IVe siegravecle aC Les monnaies aux fruits de mer des fils de Theacuteodotos au versement de lrsquoekklesiastikonrdquo REG 114 160-189

mdash (2008) ldquoLe deacutecret drsquoIasos en lrsquohonneur des fils de Peldeacutemis agrave lrsquoeacutepoque classiquerdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 14 33-36

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 445

Deltour-Leacutevie Cl (1982) Les piliers funeacuteraires de Lycie Louvain-la-Neuve

Dellbruumlck R (1912) Hellenistische Bauten in Latium II Strasbourg

Demargne P (1974) Tombes-maisons Tombes rupestres et sarcophages Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1990) ldquoDas Nereiden-Monument von Xanthosrdquo in Borchhardt et al 1990 65-69

Demirer Uuml (1998) ldquo1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısırdquo MKKS (7 ndash 9 Nisan Kuşadası 1997) Ankara 25-41

Demirtaş M B (2007) Technical and Workmanship Features of the Temple of Artemis at Magnesia thegravese ineacutedite

mdash (2010) ldquoKaria-Ionia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağırdquo in Aybek amp Oumlz 2010 105-113

De Polignac F (2005) ldquoUsages de lrsquoeacutecriture dans les sanctuaires du haut archaiumlsmerdquo Kernos Suppl 15 13-25

Descat R (1994) ldquoLes forteresses de Theacutera et de Kallipolisrdquo in Debord amp Descat 1994 205-214

mdash (1994) ldquoLa geacuteographie dans les listes des tributs attiques Lepsimandos et Kasocirclaba en Carierdquo ZPE 104 61ndash68

mdash (1998) ldquoLa carriegravere drsquoEupoleacutemos strategravege maceacutedonien en Asie Mineurerdquo REA 100 167-190

Des Courtils J (1994) ldquoNouvelles donneacutees sur le rempart de Xanthosrdquo in Debord amp Descat 1994 285-298

mdash (1995) ldquoUn nouveau bas-relief archaiumlque de Xanthosrdquo RA 2 337-364

mdash (2003) Guide de Xanthos et du Leacutetocircon Istanbul

mdash (2001) ldquoXanthos et le Leacutetocircon au IIe s aCrdquo in Bresson amp Descat 2001 213-224

mdash (2006) ldquoNouvelles deacutecouvertes agrave Xanthosrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 145-152

mdash (2007) ldquoIntroduction La Lycie dans lrsquohistoirerdquo in Lemaicirctre 2007a 11-23

Des Courtils J et D Laroche (2004) Xanthos et le Leacutetocircon rapport sur la campagne de 2003 Anatolia Antiqua 12

Des Courtils J et A Pariente (1991) ldquoProblegravemes topographiques et religieux agrave lrsquoHerakleion de Thasosrdquo in Le Dinahet amp Eacutetienne 1991 67-84

Demargne P (1974) Fouilles de Xanthos V Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris

Devambez P et E Haspels (1959) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Architecture et ceacuteramique II Paris

DeVries K (1997) ldquoThe Attic Pottery from Gordionrdquo in Oakley et al 1997 447-455

Diehl Ch et G Cousin (1886) ldquoVilles inconnues du Golfe Ceacuteramiquerdquo BCH 10 428-30

Dignas B (2007) ldquoPorter la couronne drsquoun dieu titre civique charge religieuse pouvoir ou fardeau rdquo Kernos 20 173-187

Diler A (1997a) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması-1995rdquo AST 14 189-206

mdash (1997b) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması ndash 1996rdquo AST 15 409-422

mdash (2002) ldquoThe Northern Rock Necropolis of Caunusrdquo in Studien zum antiken Kleinasien V Asia Minor Studien 44 63-95

mdash (2008) ldquoBodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri Pedasa Mylasa Damlıboğaz (Hydai) Kedreai (Sediradası) Kissebuumlkuuml

(Anastasioupolis) ve Mobolla Kalesi Yuumlzey Araştırmaları 2004-2005rdquo AST 24 479-500

Diler A U Aydınoğlu et A K Şenol eacuted (2010) ldquoOlive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Kariardquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

Dinccedil R (1993) Lydia Tuumlmuumlluumlsleri (thegravese ineacutedite) Izmir

Dinccedil R et M Oumlnder (1992) ldquoKayapınarı-Hamamtepe Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 3 31-51

Dinsmoor W B (1950) The Architecture of ancient Greece Londres-New York-Toronto-Sydney

Domingo Gygax M (2001) Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit Bonn

Donati L (2007) ldquoLa ceramica grigia arcaica di Iasosrdquo Rassegna di Archeologia 14 224-236

Dornisch W (1992) Die griechischen Bogentore Zur Entstehung und Verbreitung des griechischen Keilsteingewoumllbes Europaumlische Hochschulschriften Reihe 28 Kunstgeschichte Band 83 Francfort-Berlin

Doumlrtluumlk K B Varkıvanccedil T Kahya J des Courtils M Doğan-Alparslan et R Boyraz (2006) III Likya Sempozyumu The IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Proceedings Antalya

Dotterweich Uuml (1999) Unguentarien mit kuppefoumlrmiger Muumlndung aus Knidos Knidos-Studien Band I Francfort

Draycott C et M Stamatopoulou eacuted (agrave paraicirctre) Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Drew-Bear Th (1999) Phrygian votive Steles Ankara

Dumeacutezil G (2003) ldquoLa triple Heacutecaterdquo (1982) in Dumeacutezil 2003

mdash (2003) Esquisses de mythologie Paris

Dunand Ch et P Leacutevecircque eacuted (1975) Les syncreacutetismes dans les religions de lrsquoAntiquiteacute Leyde

Duumlndar E (2008) Patara Unguentariumları Istanbul

Duumlring B (2011) The Prehistory of Asia Minor From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies Cambridge

Durm J (1910) Die Baukunst der Griechen Handbuch der Architektur I-II Leipzig

Dusinberre E R M (1997) ldquoImperial style and constructed identity a lsquoGraeco-Persianrsquo cylinder seal from Sardisrdquo Ars Orientalis 27 99-129

mdash (2003) Aspects of Empire in Achaemenid Sardis Cambridge

Dyggve E F Poulsen et K Rhomaios (1934) Das Heroon von Kalydon Copenhague

Eck W (2004) ldquoStraszligen und ihre Denkmaumllerrdquo in Frei-Stolba 2004 17-39

mdash (2008) ldquoDie Bauinschrift der neronischen Thermen in Patara Zur methodischen Auswertung einer partiell eradierten Inschriftrdquo ZPE 166 269-275

Eacutecochard E (2012) Approche geacuteoarcheacuteologique et valorisation du patrimoine geacuteomorphologique autour du Leacutetocircon (plaine de Xanthos Turquie) Thegravese ineacutedite Paris Est-Creacuteteil-Val de Marne

Edhem Bey (1906) ldquoFouilles drsquoAlabandardquo CRAI 407-422

Ehrenberg V (1930) 1965 ldquoEunomiardquo Charisteria 16-29 revu dans Id 1946 70-93 repris dans Id 1965 139-158

mdash (1946) Aspects of the Ancient World Oxford

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 13: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

70 ndash Denis Rousset

eacutegalement le terrain qui a eacuteteacute concerneacute par ce processus juridique terrain en quelque sorte exproprieacuterdquo Et lrsquoauteur de conclure ldquoRome nrsquoa pas construit de routes en Lycie Rome a rendu le reacuteseau romainrdquo 47

Mais en reacutealiteacute il est impossible drsquoaffirmer que Rome ait rendu ldquoromainrdquo le reacuteseau existant en Lycie ce reacuteseau nrsquoest-il pas preacutesenteacute dans le stadiasme suivant lrsquouniteacute grecque au lieu des milles que lrsquoon attendrait en pareil cas Quant agrave deacutefinir les routes lyciennes comme viae publicae agrave la faveur des mesures donneacutees dans le stadiasme crsquoest confondre la mesure de la longueur drsquoune route et la deacutefinition de sa largeur et de sa surface crsquoest aussi certainement exageacuterer la hacircte juridique des Romains agrave leur arriveacutee en Lycie et formaliser le statut de routes qui ne devaient peut-ecirctre pas ecirctre toutes classeacutees comme viae publicae 48

Il est drsquoautre part certain que la mesure des itineacuteraires lyciens sous Q Veranius srsquoest ici et lagrave accompagneacutee drsquoune œuvre de reacuteparation drsquoameacutelioration ou de construction de segments de routes nouveaux comme le montrent quelques cas certains ou possibles Drsquoune part sur lrsquoautel deacutecouvert entre Myra et Limyra que les Lyciens deacutediegraverent agrave lrsquoEmpereur Claude en mecircme temps que le pilier de Patara sous Q Veranius les deacutedicants se disaient ldquoreconnaissants pour la paix et la construction (κατασκευή) des routesrdquo 49 La reacutealiteacute de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius eacutetait donc manifesteacutee par ce monument eacutedifieacute sur le bord drsquoune route certainement antique Lrsquoobservation des vestiges de la route a conduit Th Marksteiner agrave y voir sur un traceacute certainement preacuteromain une construction en fait nouvelle 50 Ainsi lrsquoobservation de lrsquoarcheacuteologue tranche-t-elle dans ce cas preacutecis lrsquoambiguiumlteacute du terme mecircme de la deacutedicace κατασκευή peut a priori comme lrsquoavait releveacute M Woumlrrle deacutesigner aussi bien la reacutefection ou lrsquoameacutenagement de lrsquoexistant que la construction ex nihilo 51

La mecircme prudence doit ecirctre appliqueacutee agrave lrsquoindication analogue que donne le stadiasme lui-mecircme agrave propos de travaux reacutealiseacutes entre Ideacutebessos et Kitanaura l C 3-4 ἀπὸ Ἰδεβησσοῦ ἡ εἰς Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων φέρουσα κατεσκεύασται ἐ[πὶ] στάδια λβ le verbe nrsquoindique pas neacutecessairement la construction nouvelle drsquoune route comme on lrsquoa soutenu 52 Drsquoautre part que les travaux de construction ou de reacutenovation aient eacuteteacute sur cette route conduits sur 32 stades indique-t-il qursquoagrave la date de lrsquoinscription ils demeuraient en cours sur le reste de la distance jusqursquoagrave Kitanaura pour devoir ecirctre ulteacuterieurement compleacuteteacutes Enfin cette indication isoleacutee dans le stadiasme impliquerait-elle que les travaux de voirie demeuraient alors incomplets uniquement sur cet itineacuteraire comme lrsquoont soutenu S Şahin et M Adak 53

Il existe enfin un possible troisiegraveme teacutemoignage de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius si ses sebasta erga attesteacutes agrave Kibyra sont bien des travaux de voirie comme deacutejagrave R Cagnat le pensait 54 Ces deux ou trois teacutemoignages de lrsquoœuvre routiegravere de Q Veranius prennent place parmi les tregraves nombreuses reacutealisations que menegraverent agrave bien les premiers gouverneurs de la province en matiegravere de constructions ou reacuteparations drsquoutiliteacute geacuteneacuterale entre autres pour les phares les thermes et lrsquoaqueduc de Patara 55

Il paraicirct donc assureacute que le stadiasme rend compte agrave la fois de la mesure drsquoitineacuteraires existants et de la reacutealisation effective de travaux de voirie qursquoil srsquoagisse drsquoameacutenagement de reacutefection ou de construction Agrave cette œuvre mixte meneacutee en Lycie on peut comparer ce que lrsquoon sait de lrsquoœuvre viaire des Romains dans drsquoautres provinces en Asie il est possible que le premier gouverneur se soit en partie contenteacute de placer des milliaires sur des routes preacuteexistantes comme on lrsquoa vu supra p 67-68 Pour la Gaule Strabon attribue agrave M Agrippa le meacuterite drsquoavoir ouvert (ἔτεμε) depuis Lyon quatre routes mais on sait en reacutealiteacute que celles-ci existaient deacutejagrave et elles ne firent de sa part lrsquoobjet que de reacutefection ou drsquoameacutelioration 56 Comme la formulation de Strabon lrsquoexpression ὁδοὺς καθrsquo ὅ[λην Λυ]κίαν ἐποίησεν du preacuteambule afficheacute agrave Patara deacutesignait

47 Biagi 2008 les citations aux p 304 et 30748 Sur la notion de viae publicae cf Pekary 1968 1-36 Rathmann 2003 3-23 qui souligne la prudence neacutecessaire dans lrsquoutilisation de

la cateacutegorie de viae publicae49 Inscription de Bonda Tepesi en partie citeacutee supra p 65 et publieacutee par Marksteiner amp Woumlrrle 2002 545-569 S Biagi cite cet article

sans neacuteanmoins le prendre totalement en consideacuteration50 Op cit p 55351 Op cit p 561 voir Hellmann 1992 196-19752 Işkan 1998-1999 83 et 93-94 Şahin 2009 104 n 15 voulant faire une diffeacuterence entre κατεσκεύασται et ἐπεσκεύασται Nolleacute 1996 16

avait traduit ldquogebautrepariertrdquo Ccedilevik 2008 201 ldquorebuiltrepairedrdquo53 Şahin amp Adak 2007 16 74 et 11154 Cf supra p 66-67 n 2255 Reacutecapitulation des mentions eacutepigraphiques et des reacutealisations de Q Veranius par Woumlrrle 2007 90 n 36 cf aussi Schuler 2007 16

Pour la voirie on rappellera le pont de Termessos pregraves drsquoOinoanda ducirc agrave T Clodius Eprius Marcellus en 50 pC cf Milner 1998 Pour Patara cf Şahin 2007 H Işkan-Işik et al 2008 Eck 2008 Voir aussi Şahin 2008

56 Strabon 4611 C 208 cf Rathmann 2003 20-22

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 71

une œuvre agrave la fois symbolique et reacuteelle qursquoelle geacuteneacuteralisait et amplifiait crsquoeacutetait agrave la fois un message de propagande proclamant lrsquoinclusion de la Lycie entiegraverement mesureacutee parmi les provinces de lrsquoEmpire le compte rendu de travaux reacuteels et peut-ecirctre lrsquoannonce programmatique drsquoautres travaux agrave venir

Soulignons un dernier point relatif agrave lrsquoutilisation du stadiasme pour lrsquoarcheacuteologue de terrain crsquoest sans doute surinterpreacuteter cette source que de lrsquoutiliser pour dater de lrsquoeacutepoque de Claude les vestiges de routes effectivement retrouveacutes ici et lagrave en Lycie Certes lrsquoun des grands meacuterites de la remarquable eacutedition de S Şahin et M Adak est drsquoavoir releveacute et illustreacute gracircce agrave leur connaissance ineacutegaleacutee de la Lycie de nombreux vestiges de routes anciennes Mais crsquoest peut-ecirctre se deacutepartir de la prudence neacutecessaire que drsquoattribuer aux ldquoingeacutenieurs romainsrdquo tel segment de route construite entre Choma et Podalia et aux Romains de lrsquoeacutepoque de Claude une chausseacutee paveacutee entre Sidyma et Kalabatia 57 Gardons-nous donc de dater agrave la lumiegravere drsquoun texte geacuteneacuteral des vestiges particuliers 58 Sans doute faut-il parler plutocirct de route ldquoantiquerdquo voire ldquoanciennerdquo en lrsquoabsence drsquoartefacts associeacutes qui soient preacuteciseacutement datables en particulier de milliaires de cette eacutepoque et dans lrsquoattente de fouilles archeacuteologiques de ces segments de routes 59

LocaLIteacutes eacutetapes et cIteacutes

Degraves la reacuteveacutelation de son contenu lrsquoinscription du stadiasme de Patara a eacuteteacute reconnue comme une source importante pour la toponymie de la Lycie et lrsquoidentification des localiteacutes qui deacutefinissent chaque itineacuteraire mesureacute Peut-on neacuteanmoins utiliser la mention de ces localiteacutes dans le stadiasme comme un indice de leur statut institutionnel Dans son eacutetude de la geacuteographie historique de la Lycie occidentale parue en 2003 W Tietz nrsquoa pas heacutesiteacute agrave consideacuterer la mention drsquoune localiteacute dans le stadiasme comme lrsquoindice qursquoelle constituait agrave lrsquoeacutepoque de Claude une citeacute Tout nom que mentionne la liste comme point de deacutepart ou drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire serait celui drsquoune polis certes deux itineacuteraires paraissent laisser agrave lrsquoeacutecart les centres principaux de citeacutes pour conduire agrave une localiteacute secondaire mais dans les deux cas le nom de la citeacute dont deacutepend la localiteacute est ajouteacutee agrave titre de preacutecision 60 de lrsquoabsence drsquoune localiteacute importante sur le traceacute mecircme drsquoun itineacuteraire on pourrait aller jusqursquoagrave deacuteduire qursquoelle nrsquoeacutetait pas indeacutependante agrave cette eacutepoque 61

Plusieurs eacutediteurs et commentateurs ulteacuterieurs du stadiasme se sont neacuteanmoins abstenus drsquoutiliser le stadiasme comme une source pour la carte des citeacutes lyciennes sous Claude ainsi S Şahin et M Adak H Hellenkemper et Fr Hild ou encore S Mitchell qui comparait les informations du stadiasme de Patara avec ce que le traiteacute entre Rome et la Lycie de 46 aC nous apprend de la geacuteographie de la Lycie septentrionale 62 Mais en 2007 Chr Schuler a voulu agrave son tour interpreacuteter le stadiasme dans un sens intitutionnel ldquoim Stadiasmos sind ausschlieszliglich Siedlungen mit Polisstatus verzeichnetrdquo Cette regravegle pourrait notamment aider agrave retracer lrsquoeacutevolution du statut politique de deux localiteacutes Akarassos et Kodoppa qui agrave consideacuterer leur mention dans le stadiasme seraient des citeacutes alors que dans le traiteacute ceacutesarien elles eacutetaient mentionneacutees comme localiteacutes de rang secondaire 63

Il nrsquoest pas possible drsquoexaminer les quelque 50 toponymes que mentionne le stadiasme pour deacuteterminer srsquoils deacutesignent tous des citeacutes indeacutependantes Lrsquoenquecircte ne pourrait drsquoailleurs pas ecirctre complegravetement probante puisque lrsquoon manque de

57 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 107 et 186 Şahin 2009 10358 Le point a souvent eacuteteacute souligneacute pour les fortifications antiques eg par Y Garlan 1986 16 Cf aussi D Rousset dans le compte-rendu

de C Typaldou-Fakiris Villes fortifieacutees de Phocide et la IIIe guerre sacreacutee 356-346 av J-C (2004) RA 2005 p 101-10359 Cf deacutejagrave en ce sens Rousset 2010 122-123 et 144 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 et illustrations adoptent souvent pour les

vestiges de routes la prudente leacutegende ldquoroumlmischbyzantinischrdquo voire ldquoroumlmischosmanischrdquo Pour les routes de la reacutegion de Kyaneai eacutetudieacutees dans le cadre drsquoune prospection drsquoensemble (cf supra n 43) on a quelques indications chronologiques plus preacutecises Sur les milliaires cf supra p 67 et n 27

60 Tietz 2003 276 n 207 ldquoDas Milliarium nennt weder jeden Ort noch jedes Poliszentrum in Lykien sondern lediglich diejenigen groumlszligeren Ansiedlungen die an bedeutenden Straszligen lagen Poliszentren die abseits dieser Straszligen lagen treten nicht auf waumlhrend bei Orten die zu einer nicht gleichnamigen Polis gehoumlren deren Name ebenfalls genannt wird Alle Namen ohne weiteren Zusatz sind also auf die Poliszentren gleichnamiger Poleis zu beziehenrdquo de mecircme agrave propos de Kosara et de Lyrnai p 269 cf aussi p 224 262 265 273 et 284

61 Op cit p 292 agrave propos de Teacutelandros ldquoAutonome Muumlnzen liegen gleichfalls nicht vor und auch im Milliarium aus Patara taucht es nicht auf obwohl es an der Kuumlstenstraszlige von Telmessos nach Kalynda lag Man darf wohl davon ausgehen daszlig es erwaumlhnt worden waumlre wenn es sich um ein wichtiges lykisches Poliszentrum gehandelt haumltte Der Befund ist also derselbe wie bei Daidala das ebenfalls nicht genannt wird obwohl es an derselben Straszlige lag und laumlszligt vielleicht denselben Schluszlig zu daszlig Telandros wie dieses in der fruumlhen Kaiserzeit kein selbstaumlntiges Poliszentrum sondern de iure Teil der rhodischen Peraia war der allerdings de facto vom roumlmischen Statthalter in Patara verwaltet wurde (hellip)rdquo Dans le mecircme sens Schuler 2010 69-86 agrave la p 81 et n 79

62 Mitchell 2005 217-222 Texte de lrsquoinscription reproduit dans SEG 55 1452 et AE 2005 148763 Schuler 2007 77-78 Sur ce point voir mes reacuteserves deacutejagrave dans Rousset 2010 140 et 143

72 ndash Denis Rousset

sources preacutecises sur le statut politique des communauteacutes lyciennes au Ier s de notre egravere Ainsi entre le stadiasme de 45 pC et les sources soit anteacuterieures soit posteacuterieures qui peuvent indiquer le statut indeacutependant ou deacutependant drsquoune communauteacute il serait toujours loisible de supposer un changement de statut

Examinons neacuteanmoins le cas de quelques localiteacutes qui pourraient contrevenir agrave la regravegle eacutenonceacutee par W Tietz et Chr Schuler Il y a deux localiteacutes dont le nom est deacutefini par lrsquoadjonction drsquoun toponyme au geacutenitif Outre la mention Ἀτταλεία τῆς Π[αμφυλίας] (l C 8) qui indique la province voisine que lrsquoitineacuteraire atteint au sortir de la Lycie il y a [Κ]όδοπα τῆς Μυλιάδος (l B 37) Que Kodopa soit ainsi deacutefinie agrave la diffeacuterence drsquoautres localiteacutes eacutegalement mentionneacutees par le stadiasme dans la mecircme reacutegion la Milyade paraicirct destineacute agrave eacuteviter une confusion avec une possible homonyme 64

Or le cas de Kodopa est preacuteciseacutement celui sur lequel Chr Schuler a voulu fonder la regravegle que le stadiasme nommerait uniquement des noms de citeacutes Sur cette localiteacute de Milyade inconnue jusqursquoil y a peu il existe maintenant au total trois teacutemoignages outre le stadiasme de 45 pC Κοδοππα est mentionneacutee dans le traiteacute de 46 aC parmi les toponymes qui deacutesignent non pas des citeacutes mais des localiteacutes de rang secondaire comme lrsquoont mis en eacutevidence S Mitchell et Chr Schuler 65 Il existe drsquoautre part une eacutepitaphe drsquoArykanda graveacutee en lettres carreacutees et avec ligatures (IIe ou IIIe s pC ) pour une femme Κολοπηνῂ [καὶ ] Ἀρυκανδίδι S Mitchell avait judicieusement corrigeacute le premier ethnique en Κοδοπηνή et Chr Schuler a tireacute argument du double ethnique pour soutenir que Kodopa eacutetait comme Arykanda une citeacute 66 Chr Schuler eacutecarte en effet lrsquoideacutee que Kodopegravenegrave et drsquoautres ethniques de cette mecircme partie de la Lycie puissent ecirctre des ldquodeacutemotiquesrdquo car ldquoDer Gebrauch solcher Demotika ist (hellip) in dieser Zeit [lrsquoeacutepoque impeacuteriale] in Lykien nicht mehr uumlblichrdquo 67 Traiter lrsquoensemble de cette question est ici impossible et de toute faccedilon difficile faute de nombreuses sources pour tous les ethniques attesteacutes en Lycie Signalons seulement agrave titre drsquoexemple pour la mecircme reacutegion de la Milyade que deux eacutepitaphes attestent lrsquoune lrsquoethnique Elbesseus lrsquoautre le toponyme Elbessos qui est connu par deux autres sources comme deacutesignant une localiteacute de rang secondaire 68 Il est donc possible que des eacutepitaphes lyciennes drsquoeacutepoque impeacuteriale aient mentionneacute des ldquodeacutemotiquesrdquo ie des ethniques qui ne sont pas ceux drsquoune citeacute indeacutependante

Dans le cas de lrsquoeacutepitaphe drsquoArykanda mecircme si lrsquoon considegravere Kodopegravenegrave comme un ethnique de citeacute agrave lrsquoeacutegal drsquoArykandis cela montre que Kodopa eacutetait une citeacute au IIe ou IIIe s pC tandis qursquoelle eacutetait une localiteacute secondaire agrave lrsquoeacutepoque de Ceacutesar entre temps elle eacutetait donc devenue une citeacute Mais est-ce avant lrsquoeacutepoque de Claude et sa mention mecircme dans la troisiegraveme source qui la mentionne le stadiasme montre-t-elle sa promotion au statut de citeacute degraves cette eacutepoque comme lrsquoaffirme Chr Schuler Ce changement de statut pourrait aussi bien ecirctre posteacuterieur agrave cette eacutepoque et le stadiasme mentionnerait alors une localiteacute demeureacutee de rang secondaire de Ceacutesar jusqursquoagrave Claude On voit donc que le cas de Kodopa nrsquoest pas deacutecisif Quant agrave Akarassos eacutegalement mentionneacutee dans le stadiasme (l B 39) et eacutevoqueacutee par Chr Schuler elle figure eacutegalement parmi les localiteacutes de rang secondaire dans le traiteacute de 46 aC et elle nrsquoest dite ldquociteacuterdquo que dans une notice de Kapitocircn de Lycie connue par lrsquointermeacutediaire de Eacutetienne de Byzance 69

Parmi les localiteacutes que mentionne le stadiasme deux sont deacutefinies par lrsquoadjonction drsquoun nom de citeacute ou de territoire Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως (l B 21) est une localiteacute sur le territoire drsquoune reacutegion ou drsquoune citeacute formeacutee au total de huit communauteacutes dans la Lycie occidentale Lyrnai nrsquoeacutetait pas la ville principale de cet Eacutetat qui srsquoappelait sans doute Oktapolis Oktapolis mecircme nrsquoest pas mentionneacutee comme point drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire du stadiasme peut-ecirctre parce qursquoelle eacutetait agrave lrsquoeacutecart drsquoune route importante Quant agrave la preacutecision τῆς Ὀκτα[π]όλεως donneacutee pour cette seule localiteacute de la reacutegion peut-ecirctre eacutetait-elle destineacutee agrave eacuteviter une confusion avec une homonyme ou une paronyme 70

64 Adak amp Şahin 2004 68 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 150 n 255 En Carie existaient les Kodapeis nommeacutes dans les listes de tribut attiques et dans une inscription cf Bresson et al 2005 Drsquoautre part on a trouveacute agrave Korykos en Cilicie Tracheacutee plusieurs deacutedicaces agrave Zeus Kodopaios ou Kodopas cf notamment Sayar amp Şahin 2008 Varinlioğlu 2010

65 Voir SEG 55 1452 l 59 Cf op cit (supra n 62 et 63) respectivement aux p 210 et 77 cf aussi Rousset 2010 135-141 qui reproduit la liste des localiteacutes de rang secondaire

66 TAM II 794 (I Arykanda 147) commenteacutees par S Mitchell p 221 et par Chr Schuler p 7767 Loc cit p 7868 Voir TIB sv Rousset 2010 14069 Sur Akarassos cf TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 197-198 Agrave lrsquoincertitude sur le statut de Kodoppa et drsquoAkarassos est lieacutee la

question du statut politique et juridique de la Milyade agrave lrsquoeacutepoque de Claude telle que conduit agrave la poser une deacutecision drsquoun gouverneur que jrsquoai reacuteeacutediteacutee et commenteacutee dans Rousset 2010 145-152 commentaire sur ce point p 150 et 169

70 Voir principalement TIB sv ldquoLornaiardquo et ldquoOktapolisrdquo Tietz 2003 265-279 particuliegraverement p 265-269 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 148-151 150 et n 255 sur la possible confusion toponymique avec Lyrnas de Lycie orientale Faute de connaicirctre personnellement cette partie de la la Lycie occidentale je ne discute pas la localisation de Lyrnai Hippoukocircmegrave et Oktapolis en lrsquoabsence de sources nouvelles il serait

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 73

Dans la Lycie orientale on trouve mentionneacutee agrave quatre reprises l C 5 6 11 et 14 Kosara εἰς Κό[σ]αρα Μν[αρικῆς ] [ἀπ]ὸ Κοσά[ρ]ων [ἀπὸ Κοσάρων τ]ῆς Μναρικῆς ἀπὸ Κοσάρων [τ]ῆς Μναρικῆς Srsquoagirait-il par trois fois de preacutevenir une possible confusion La preacutecision indique en tout cas que Kosara appartenait agrave la reacutegion voire peut-ecirctre agrave lrsquoancien territoire drsquoune localiteacute appeleacutee Mnara Celle-ci non mentionneacutee dans le stadiasme apparaicirct dans une eacutepitaphe du IIIe s pC qui montre qursquoelle eacutetait alors elle-mecircme rattacheacutee agrave Phaseacutelis On a supposeacute que Mnara eacutetait identique aux Marmareis qui srsquoeacutetaient opposeacutes agrave Alexandre en 334 et que ces derniers avaient eacuteteacute englobeacutes dans le territoire de Phaseacutelis 71 Dans ces conditions il paraicirct peu vraisemblable que Kosara par trois fois deacutesigneacutee comme faisant partie de la Mnarikegrave ait eacuteteacute agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une citeacute indeacutependante

Il faut enfin rappeler le cas de Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων (l C 3-4 commenteacutees supra puis l C 5 et 12 sans la mecircme preacutecision) Cette localiteacute sise agrave lrsquoEst de la Lycie qui avait agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique eacutemis son propre monnayage et jouissait donc alors de son indeacutependance eacutetait bel et bien agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une communauteacute deacutependant de Termessos la Grande 72

Nrsquoen allait-il pas de mecircme pour Typallia qui est citeacutee agrave deux reprises dans le stadiasme (l C 6 et 7) Certes sa mention ne srsquoaccompagne pas de la preacutecision τῶν Τερμησσέων Typallia est par ailleurs explicitement attesteacutee comme une polis quelques deacutecennies seulement avant lrsquoeacutepoque de Claude dans une deacutedicace de c 30 aC Mais drsquoautre part deux eacutepitaphes de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont lrsquoune du IIIe s pC montrent que Typallia deacutependait de Termessos la Grande 73 Est-ce donc avant ou apregraves lrsquoeacutepoque de Claude qursquoelle avait perdu son indeacutependance Agrave vrai dire crsquoest la position mecircme de Typallia localiseacutee de faccedilon certaine sur un site au Nord de Kitanaura sur la route menant de cette localiteacute termessienne vers la ville de Termessos qui doit faire consideacuterer que Typallia faisait elle aussi neacutecessairement partie du territoire de Termessos degraves lrsquoeacutepoque du stadiasme comme lrsquoont souligneacute agrave la fois F Onur et S Şahin 74 Il est remarquable que le stadiasme ne donne pourtant pas la preacutecision τῶν Τερμησσέων pour Typallia agrave la diffeacuterence de Kitanaura

Relevons enfin un dernier point relatif agrave ces deux localiteacutes appartenant lrsquoune explicitement lrsquoautre certainement au territoire de Termessos nrsquoest-il pas singulier qursquoelles soient mentionneacutees dans le stadiasme alors que la citeacute de Termessos ne faisait assureacutement pas partie de la province de Lycie 75 On a rappeleacute supra p 68 lrsquoopinion admise suivant laquelle les itineacuteraires du stadiasme parcourent la seule Lycie et mentionnent agrave lrsquoexteacuterieur de la province uniquement deux villes limitrophes Kibyra en Asie et Attaleia ldquode Pamphylierdquo Ne doit-on pas deacutesormais preacuteciser qursquoil en va de mecircme assureacutement pour Kitanaura et certainement pour Typallia Et ne faudrait-il pas retoucher en conseacutequence le traceacute de la frontiegravere nord-est de la Lycie en la faisant passer entre Ideacutebessos et Kitanaura Enfin la mention dans le stadiasme de Trabenna et drsquoOnobara localiteacutes assez proches de Termessos et drsquoAttaleia peut-elle toujours ecirctre utiliseacutee comme la preuve que les premiegraveres appartenaient degraves lors agrave la Lycie agrave la diffeacuterence des secondes 76

Revenant agrave la question du statut politique des localiteacutes du stadiasme on doit enfin remarquer que la Lycie orientale preacutesente quelques cas de localiteacutes qui furent drsquoapregraves drsquoautres sources sans doute dans lrsquoensemble posteacuterieures englobeacutees par telle de leurs voisines respectives Ainsi Onobara mentionneacutee dans le stadiasme comme relieacutee par un itineacuteraire agrave Trabenna (l C 9) apparaicirct comme ldquoeine Dorfgemeinderdquo de Trabenna mecircme drsquoapregraves plusieurs inscriptions drsquoeacutepoque impeacuteriale qui ne sont pas preacuteciseacutement dateacutees 77 De mecircme alors que le stadiasme nomme de faccedilon distincte Ideacutebessos Akalissos et Korma

eacutegalement vain de discuter la question tregraves controverseacutee de lrsquoidentiteacute des huit communauteacutes qui composaient Oktapolis Tietz 2003 273 eacutecarte lrsquoideacutee qursquoelle puisse avoir compteacute Hippoukocircmegrave et Symbra parce que preacuteciseacutement celles-ci sont mentionneacutees dans le stadiasme contra Şahin loc cit

71 Voir SEG 51 1829 TIB sv ldquoKosarardquo et ldquoMnarardquo Iplikccedilioğlu 2004 114 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218-223 Ccedilevik 2008 205-20772 Voir Nolleacute 1996 TIB sv ldquoDikitanaurardquo Iplikccedilioğlu 2004 112-113 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 214-217 Iplikccedilioğlu et al 2007

296-300 ndeg 214-219 Ccedilevik 2008 200-205 Kizgut amp Pimouguet-Peacutedarros 200873 Voir SEG 44 1113 51 1838-1839 (le ndeg 1839 deacutejagrave SEG 2 671) TIB sv ldquoTypalliardquo Iplikccedilioğlu 2004 106-108 et 114-115 Şahin

amp Adak 2007 230-232 Iplikccedilioğlu et al 2007 282-296 nos 201-213 Ccedilevik 2008 198-20074 F Onur dans Ccedilevik et al 2005 161 et 162 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 216 et 231-232 et p 218 219 et 235 sur le traceacute de la

frontiegravere entre Termessos et Phaseacutelis75 Voir Heberdey 1934 732-775 sv ldquoTermessos 1)rdquo col 749-750 TIB p 103-105 et sv ldquoTermessosrdquo autonomie de la citeacute consideacutereacutee

comme pamphylienne et rattachement administratif agrave la province de Lycie-Pamphylie agrave partir de la creacuteation de cette double province sous Vespasien (cf supra n 9)

76 Ainsi Onur 2005 162 et 163 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 et 23377 Voir Heberdey amp Kalinka 1896 36-37 ndeg 47-48 et SEG VI 622 Iplikccedilioğlu 2004 123 et n 135 mentionnant plusieurs autres

attestations ineacutedites de ldquoTrebennaten aus Onobarardquo TIB sv ldquoOnobarardquo et ldquoTrebennardquo Ccedilevik et al 2005 161-166 sur lrsquohistoire antique de la citeacute S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 233 et 236-237 Ccedilevik 2008 195-198 (ldquokatoikia under Trebennardquo)

74 ndash Denis Rousset

comme localiteacutes deacutefinissant deux itineacuteraires (l C 1-2) les Akalisseis Idebesseis et Kormeis apparaissent dans des inscriptions de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont certaines sont dateacutees du IIIe s comme unis dans une ldquosympolitierdquo formeacutee autour drsquoAkalissos 78

Reacutecapitulant les cas examineacutes on voit que le stadiasme mentionne en 45 pC drsquoune part trois ou quatre localiteacutes qui nrsquoeacutetaient alors pas indeacutependantes cela est certain pour Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως et Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων vraisemblable pour Κόσαρα τῆς Μναρικῆς et pour Typallia Il y a drsquoautre part deux localiteacutes Akarassos et Kodopa qui sous Ceacutesar avaient eu un rang secondaire il est possible que la seconde soit devenue une citeacute ulteacuterieurement agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Inversement il y a trois localiteacutes Onobara Ideacutebessos et Korma qui apparaissent agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale en particulier dans des sources posteacuterieures au stadiasme comme ayant un rang secondaire deacutependant drsquoune de leurs voisines ou englobeacutees dans une sympolitie Agrave ces exemples on pourrait enfin ajouter le cas certes un peu diffeacuterent de Kastabara dont lrsquoexistence a eacuteteacute reacuteveacuteleacutee par sa mention dans le stadiasme 79 si lrsquoon accepte la localisation reccedilue agrave Deliktaş-Darıoumlzuuml site qui srsquoavegravere avoir appartenu au IIe s et au IIIe s pC agrave la citeacute de Tlos il faudra admettre que Kastabara indeacutependante sous Claude fut ensuite englobeacutee par sa voisine meacuteridionale

Est-il donc possible de faire du stadiasme la pierre de touche du statut de citeacute et drsquoen infeacuterer tant de changements de statut suivant des sens qui selon les cas seraient opposeacutes Les cas de Lyrnai et de Kitanaura contreviennent de toute eacutevidence agrave cet emploi ils interdisent de faire de la mention drsquoune localiteacute le sucircr indice drsquoun statut autonome

La mention dans le stadiasme ne peut ecirctre consideacutereacutee comme un brevet de citeacute Si tel eacutetait lrsquoobjet du stadiasme on devrait drsquoailleurs srsquoeacutetonner de lrsquoabsence drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba qui du moins pour les deux premiegraveres devaient ecirctre des citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude 80 Comme on lrsquoa mis en eacutevidence preacuteceacutedemment le stadiasme est une liste drsquoitineacuteraires drsquoune part mesureacutes drsquoautre part en partie ameacutenageacutes reacutepareacutes ou construits sous la conduite des Romains les lieux de deacutepart ou drsquoarriveacutee des itineacuteraires ainsi que quelques lieux intermeacutediaires mentionneacutes au passage sont des points ou des nœuds routiers Certes la plupart drsquoentre eux sont les centres urbains de communauteacutes qui sans aucun doute avaient agrave lrsquoeacutepoque de Claude le statut de citeacute Mais ce nrsquoest assureacutement pas le cas de tous

Des deux inscriptions du pilier de Patara la deacutedicace du monument par les Lyciens (face A) inscrite en 45-46 pC nous montre les Lyciens approuvant le nouvel ordre administratif et institutionnel mis en place lors de la reacuteduction en province Ainsi le message ideacuteologique de la conquecircte eacutetait partageacute et repris agrave leur compte par les Lyciens toujours fidegraveles agrave Rome mais deacutesormais conquis Crsquoest ce qursquoillustre eacutegalement la deacutedicace contemporaine graveacutee sur lrsquoautel de Claude entre Myra et Limyra qui montre aussi lrsquoœuvre routiegravere que la conquecircte amena sans deacutelai en Lycie Centrale

Lrsquoinscription des faces B et C qui est contemporaine de ces deux deacutedicaces ou bien de peu posteacuterieure est agrave la diffeacuterence de celles-ci toute de sobrieacuteteacute la reacutedaction de son preacuteambule (l B 1-8) et la mesure originelle des distances en milles me paraissent indiquer qursquoelle eacutemane des autoriteacutes romaines Est-ce dans le mecircme sens qursquoil faut interpreacuteter lrsquoabsence apparente de Boubocircn et de Komba qui serait sans doute singuliegravere dans un texte reacutedigeacute par les Lyciens Crsquoest cependant agrave lrsquointention des Lyciens que toutes les distances furent finalement converties en stades peut-ecirctre par un reacutedacteur local Ainsi lrsquoinscription concilie-t-elle les points de vue sinon de ses reacutedacteurs et de ses lecteurs du moins assureacutement des autoriteacutes romaines et des Lyciens devenus provinciaux

Si spectaculaire que soit le pilier de Patara et riches les inscriptions qursquoil porte il faut de faccedilon judicieuse mesurer lrsquoapport du stadiasme agrave la geacuteographie historique de la Lycie impeacuteriale La deacutecouverte de ce texte a permis de notables progregraves dans notre connaissance de la toponymie lycienne et dans lrsquoidentification des localiteacutes et des vestiges archeacuteologiques On doit en revanche se garder de le surinterpreacuteter pour lrsquohistoire des voies de communication et pour la geacuteographie des citeacutes-Eacutetats et se deacutefier de lrsquoamplification rheacutetorique propre au texte comme de notre propension agrave en tirer une regravegle geacuteneacuteralisante La liste du stadiasme mentionne des localiteacutes qui ne sont pas toutes les centres urbains de citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude Entre

78 Voir notamment TAM II 830 834 et 902 Jameson 1974a 41-42 et 1974b 216 TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 212-214 Kizgut et al 2009

79 L B 34 cf supra n 680 Cf supra p 65 et n 7 Aperlai est agrave la tecircte drsquoune sympolitie au Ier s pC cf IGR III 690 et SEG 52 1452 TIB sv Boubocircn frappe

monnaie sous Auguste sur un Seacutebasteion deacutedieacute sous Neacuteron figurent deux deacutedicaces nommant le Conseil et du Peuple de Boubocircn ainsi que le gouverneur de Lycie cf TIB sv Kokkinia 2008 7-8 35-38 ndeg 6 et 9 et p 160 Komba nrsquoest pas attesteacutee comme citeacute avant Ptoleacutemeacutee (533) et une inscription du IIIe s pC TAM II 734 TIB sv

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 75

ces localiteacutes ou lieux drsquoeacutetape la liste eacutenumegravere des itineacuteraires qui existaient degraves avant cette eacutepoque tantocirct les Romains se contentegraverent drsquoen recenser la longueur mesurant ainsi tout lrsquoespace de la nouvelle province tantocirct ils ameacutenagegraverent et reacuteparegraverent des routes existantes tantocirct enfin ils construisirent des routes comme lrsquoillustre le monument sis sur la voie entre Myra et Limyra Lrsquoinscription si elle conduit agrave chercher sur le terrain les traces mateacuterielles du reacuteseau viaire qui parcourait la Lycie ne nous autorise pas agrave les dater toutes en retour de lrsquoeacutepoque de Claude Ce sont agrave lrsquoinverse les progregraves de notre connaissance archeacuteologique eacutepigraphique et numismatique qui nous autoriseront agrave mesurer plus preacuteciseacutement lrsquoeffet reacuteel de lrsquoœuvre proclameacutee par le pilier de Patara et agrave deacutenombrer plus exactement les citeacutes que comptait la Lycie pacifieacutee par Rome

Reacutefeacuterences bibliographiques

ndash Euploia La Lycie et la Carie antiques p 439 agrave 462

AbreacuteviAtions

Beazley ARV2 J D Beazley Attic Red-figure Vase-painters 2e eacutedition Oxford 1963

FdX I Fouilles de Xanthos I P Demargne Les piliers funeacuteraires Paris 1958

FdX II Fouilles de Xanthos II H Metzger Lrsquoacropole lycienne Paris 1963

FdX IV Fouilles de Xanthos IV H Metzger Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Paris 1972

FdX V Fouilles de Xanthos V P Demargne Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris 1974

HTC P Debord et E Varinlioğlu dir Les hautes terres de Carie Bordeaux 2001

IPArk G Thuumlr et H Taeuber eacuted Prozeszligrechtliche Inschriften der griechischen Poleis Arkadien (IPArk) Vienne 1994

Labraunda J Crampa eacuted Labraunda Swedish Excavations and Researches The Greek Inscriptions 13-133 Lund 1972

R ndash O P J Rhodes et R Osborne Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford 2003

Sinuri L Robert eacuted Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa I Paris 1945

Tod M N Tod eacuted A Selection of Greek Historical Inscriptions I-II 2nd ed Oxford 1946-1948

Charisteria (1930) Charisteria Alois Rzach zum achtzigsten Geburtstag dargebracht

Ancient Anatolia (1986) Ancient Anatolia Aspects of Change and Cultural Development Essays in honor of M J Mellink Madison

Catalogue of Ancient Near Eastern Seals (1966) Catalogue of Ancient Near Eastern Seals in the Ashmolean Museum I Oxford

La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens (2007) La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens de Tyr agrave Carthage catalogue de lrsquoexposition Paris Institut du monde arabe 6 novembre 2007-20 avril 2008 Paris

Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia (2006) Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Antalya

The Aegean and the Near East (1956) The Aegean and the Near East Studies presented to Hetty Goldman on the occasion of her Seventy-fifth Birthday New York

Xanthos 1998 Xanthos en Turquie de la Perse agrave Byzance Dossiers drsquoarcheacuteologie Dijon

Iasos tra VI e IV sec a C Iasos tra VI e IV sec aC Miscellanea storico-archeologica Supplemento al volume 81deg degli Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara a a 181deg 2003-2004 Ferrara

Rumscheid Fr dir (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 13 bis 15 Oktober 2005 Bonn

Piri Reis eacuted E Z Oumlkte trans V Ccedilabuk (1988) Kitab-ı Bahriye II Ankara

Agora XIII BA Sparkes amp L Talcott The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 131-2 Black and plain pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC Princeton 1970

Agora XXXIII S I Rotroff The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 33 The Hellenistic Pottery The plain wares Princeton 2006

Kerameikos XI I Scheibler Kerameikos Ergebnisse der Ausgrabungen XI Die griechische Lampen Berlin 1976

Labraunda II1 P Hellstroumlm Labraunda Swedish excavations and researches II1 Pottery of Classical and late date terracotta lamps and glass (ActaAthen-4o 521) Lund 1965

Labraunda III2 J Crampa Labraunda Swedish excavations and researches III2 The Greek inscriptions I 1-12 (Period of Olympichos) (ActaAthen-4o 531) Lund 1965

Maussolleion at

Halikarnassos 7 L Vaag V Noslashrskov amp J Lund The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramic material and other finds from selected contexts Aarhus 2002

Milet III6 A Peschlow-Bindokat Milet Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 III6 Feldforschungen im Latmos Berlin 2005

440 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

NS A Maiuri Nuova Silloge epigrafica di Rodi e Cos Florence 1925

Olynthos V D M Robinson Excavations at Olynthos V Mosaics vases and lamps of Olynthos found in 1928 and 1931 (1933)

Olynthos XIII D M Robinson Excavations at Olynthos XIII Vases found in 1934 and 1938 (1950)

BMC Caria B V Head A Catalogue of the Greek Coins in the British Museum Greek Coins of Caria Cos Rhodes amp C Londres 1897

SNG Muumlnchen H R Baldus Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen 22Heft Karien Munich 2006

SNG Tuumlbingen D Mannsperger Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Muumlnzsammlung der Universitaumlt Tuumlbingen 5Heft Karien und Lydien Munich 1994

bibliogrAphie

Abbasoğlu H et W Martini eacuted (2003) Die Akropolis von Perge Band 1 Survey und Sondagen 1994-1997 Mayence

Adak M (2004) ldquoLokalisierung von Olympos und Korykos in Ostlykienrdquo Gephyra 1 27-52

Adam J-P (1981) Lrsquoarchitecture militaire grecque Paris

Adiego I J (1994) ldquoEl nombre cario Hecatomnordquo CFC(G) ns 4 247-256

mdash (1998) ldquoDie neue Bilingue von Kaunos und das Problem des karischen Alphabetsrdquo in Bluumlmel et al 1998 57-79

mdash (2000) ldquoLa inscripcioacuten greco-caria de los Hecatoacutemnides en el santuario de Sinurirdquo Kadmos 39 133-157

mdash (2007) The Carian Language With an appendix by K Konuk Leyde-Boston

mdash (2010) ldquoRecent Developments in the Carian Deciphermentrdquo in van Bremen amp Carbon 2010 147-176

mdash (2013) ldquoCarian Identity and Carian Languagerdquo in Henry 2013 15-20

Adiego I J P Debord et E Varinlioğlu (2005) ldquoLa stegravele caro-grecque drsquoHyllarima (Carie)rdquo REA 107 601-653

Ager S L (1996) Interstate Arbitrations in the Greek World 337-90 BC Berkeley

Akarca A (1952) ldquoMylasarsquoda Hellenistik bir Mezarrdquo Belleten 16 367-405

mdash (1959) Les monnaies grecques de Mylasa Bibliothegraveque de lrsquoInstitut Franccedilais drsquoArcheacuteologie drsquoIstanbul I Paris

mdash (1971) ldquoBeccedilinrdquo Belleten 25 3-37

Aringkerstad T (2000-2001) ldquoHellenistic-Roman Chamber Tombs at Milas Swedish Excavations 1938rdquo Opuscula Atheniensia 25-26 9-24

Aksakal A H (2003) Manisarsquonın Bilinmeyen Değerleri Manisa

Aktaş Ş (2009) ldquoStadiumrdquo in Işık 2009 358-359

Akurgal E (1941) Griechische Reliefs des VI Jahrhunderts aus Lykien Berlin

mdash (1961) Die Kunst Anatoliens von Homer bis Alexander Berlin

mdash (1993) Anadolu Uygarlıkları Ankara

Alston R et O van Nijf eacuted (2008) Feeding the Ancient Greek City Londres

Andersen S (2007) The Tylos Period Burials in Bahrain Volume I The Glass and Pottery Vessels Aarhus

Anderson-Stojanović V R (1987) ldquoThe Chronology and Function of Ceramic Unguentariardquo AJA 91 105-122

mdash (1992) Stobi The Hellenistic and Roman Pottery Princeton

Andrewes A (1938) ldquoEunomiardquo CQ 32 89-102

Andrianou D (2006) ldquoChairs Beds and Tables Evidence for Furnished Interiors in Hellenistic Greecerdquo Hesperia 75 219-266

Angeli Bertinelli M G et A Donati eacuted (2010) Cittagrave e territorio La Liguria e il mondo antico Atti del IV incontro internazionale di storia antica Gecircnes

Arık O (2007) ldquoOn the Ceramics found in the Preliminary Phase of the Peccedilin Excavationrdquo in Boumlhlendorf-Arslan et al 2007 523-530

Armstrong D et J J Walsh (1986) ldquoSIG 593 The letter of Flamininus to Chyretiaerdquo CPh 81 32-46

Arqueacute M-C S Lemaicirctre et S Y Waksman (2012) ldquoLes ceacuteramiques de cuisson en Lycie romaine essai de deacutefinition des faciegraves morphologiques et drsquoapprovisionnement en Meacutediterraneacutee orientalerdquo in Batigne-Vallet 2012 141-153

Arthur P (2007) ldquoPots and boundaries On cultural and economic areas between Late Antiquity and early Middle Agesrdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 15-27

Asheri D (1966) Distribuzioni di terra nellrsquoantica Grecia Turin

Ashmole B (1951) ldquoDemeter of Cnidusrdquo JHS 1951 13-28

Ashton G (1995) Ancient Megisti The Forgotten Kastellorizo Nedlands WA

Ashton R H J et A R Meadows (2008) ldquoThe Letoon Deposit Lycian League Coinage Rhodian Plinthophori and Pseudo-Rhodian Drachms from Haliartos (yet again) and Asia Minorrdquo NC 168 111-134

Aybek S et A K Oumlz eacuted (2010) Metropolis Ionia II The Land of the Crossroads Essays in Honour of Recep Mericcedil Istanbul

Aydaş M (2006) ldquoGladiatorial Inscriptions from Stratoniceia in Cariardquo EA 39 105-110

Aydınoğlu Uuml et A K Şenol eacuted (2010) Olive Oil And Wine Production in Anatolia during Antiquity Symposium Proceedings Istanbul

Babelon E (1907) Traiteacute des monnaies grecques et romaines II Description historique Tome 1 Comprenant les monnaies grecques depuis les origines jusqursquoaux guerres meacutediques Paris

Badie A S Lemaicirctre et J-C Moretti (2004) ldquoLe theacuteacirctre du Leacutetocircon de Xanthos Eacutetat des recherches en 1999rdquo Anatolia Antiqua 12 145-186

Bailey D M (1988) A Catalogue of the Lamps in the British Museum III Roman Provincial Lamps Londres

Balandier Cl (2002) ldquoLa deacutefense des territoires agrave Chypre de lrsquoeacutepoque archaiumlque aux invasions arabesrdquo DHA 281 175-206

mdash (2010a) Les fortifications au service de lrsquohistoire histoire de la deacutefense de Chypre de lrsquoeacutepoque chypro-archaiumlque aux invasions arabes Paris

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 441

mdash (agrave paraicirctre) La deacutefense de la Palestine aux peacuteriodes acheacutemeacutenide et helleacutenistique Eacutetude historique et archeacuteologique

Baldıran A (1990) Stratonikeia Nekropol Buluntuları thegravese ineacutedite Konya

mdash (1999) ldquoStratonikeiarsquodan Unguentariumlarrdquo Selccediluk Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi 4 Konya 335-356

Balot R K (2009) ldquoThe Virtue Politics of Democratic Athensrdquo in Salkever 2009 271-299

Bammer A (1968-1971) ldquoBeitraumlge zur ephesischen Architektur I Zum Eckkapitell eines Ringhallentempelsrdquo OumlJh 49 1-22

mdash (1974) ldquoZu den Kapitellen des Altares von Pergamonrdquo FuB 16 183-190

mdash (2007) ldquoLrsquoArchitecture helleacutenistique en Asie Mineure et ses concepts reacutetrospectifs et anticipantsrdquo in Images et moderniteacute helleacutenistiques Appropriation et repreacutesentation du monde drsquoAlexandre agrave Ceacutesar Rome 91-101

Baran A (2004) ldquoBeccedilin Zeus Karios () Tapınağırdquo I ve II Arkeolojik Araştırmaları Sempozyumu Ankara 19-38

mdash (2009) ldquoKarian Architecture before the Hekatomnidsrdquo in Rumscheid 2009 291-313

Barnett R D (1957) The Nimrud Ivories Londres

mdash (1980) ldquoA Winged Goddess of Wine on an Electrum Plaquerdquo AS 30 169-178

Başaran C A Yalccedilın et M Tombul (1998) ldquo1995 Yılı Skepsis Aşağı Kent ve Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo VIII MKKS (7-9 Nisan 1997 Kuşadası) Ankara 551-585

Batigne-Vallet C eacuted (2012) Les ceacuteramiques communes comprises dans leur contexte reacutegional Faciegraves de consommation et mode drsquoapprovisionnement Actes de la table ronde organiseacutee agrave Lyon les 2 et 3 feacutevrier 2009 Lyon

Bats M (1993) ldquoLa vaisselle culinaire comme marqueur culturel lrsquoexemple de la Gaule meacuteridionale et de la Grande-Gregravece (ive-ier s av J-C)rdquo Terre cuite et socieacuteteacute la ceacuteramique document technique eacuteconomique culturel XIVe Rencontre internationale drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire drsquoAntibes Actes des rencontres 21-22-23 octobre 1993 Juan-les-Pins 407-425

Baughan E P (2004) Anatolian Funerary Klinai Tradition and Identity Thegravese PhD University of California Berkeley

Bean G E et J M Cook (1955) ldquoThe Halicarnassus Peninsulardquo ABSA 50 56-170

mdash (1957) ldquoThe Carian Coast IIIrdquo ABSA 52 58-146

Bellinger A R et P Grierson (1973) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbartion Oaks Collection and in the Whittemone Collection Vol I Washington

Bencivenni A (2003) Progetti di riforme costituzionali nelle epigrafi greche dei secoli IV-II aC Bologne

Benter M (2009) ldquoHydas eine befestigte Houmlhensiedlung auf der Bozburun-Halbinselrdquo in Rumscheid 2009 481ndash501

Berg W (1979) ldquoHecate Greek or lsquoAnatolianrsquo rdquo Numen 21 128-140

Berg Brise M (2004) ldquoHellenistic and Early Roman Pottery from Halikarnassosrdquo in Isager amp Pedersen 2004 177-189

Berges D (2006) Knidos Beitraumlge zur Geschichte der archaischen Stadt Mayence

Berns C et H von Hesberg eacuted (2002) Patris und Imperium Kulturelle und politische Identitaumlt in den Staumldten in den

roumlmischen Provinzen Kleinasiens in der fruumlhen Kaiserzeit Kolloquium Koumlln November 1998 Cologne

Berti F (1993) Iasos di Caria Arslantepe Hierapolis Iasos Kyme Scavi archaeologici Italiani in Turchia Venise 189-249

mdash (2004) ldquoAppunti per lo studio dei vasi attici a figure rosse di Iasosrsquo in Iasos tra VI e IV sec aC 101-117

mdash (2005) ldquoDigressioni su alcune anfore panatenaiche offerte votive e culti nellrsquoagora di Iasosrdquo in Pierobon Benoit 2005 116-129

Berti F et C Franco (2006) ldquoNote su frammenti di ceramica attica con graffitirdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 21-28

Berti F et V Graziano (1994) Iasos Catane

Berti F et L Innocente (1998) ldquoDue nuovi graffiti in alfabeto cario da Iasosrdquo in Bluumlmel et al 1998 137-142

mdash (2005) ldquoGraffito cario su piede di coppa atticardquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 11 20-21

Berti F R Fabiani Z Kızıltan et M Nafissi eacuted (2010) Wandering Marbles of Iasos at the Istanbul Archaeological Museum Istanbul

Bessac J-Cl (1993) Lrsquooutillage traditionnel du tailleur de pierre De lrsquoAntiquiteacute agrave nos jours Paris

Beyer D (1997) ldquoEmar et Ougarit reacuteflexions sur la glyptique de deux villes de Syrie du Nord vers la fin de lrsquoacircge du bronzerdquo in Caubet 1997 171-183

Biagi S (2008) ldquoLe stadiasmos de Patara et la deacutefinition de lrsquoespace romain dans la nouvelle province de Lycie-Pamphylierdquo Res Antiquae 5 299-307

Bianco E (2000) ldquoChabrias Atheniensisrdquo RSA 30 47-72

Bilde PG V Noslashrskov et P Pedersen eacuted (1999) Hvad fandt vi Aarhus

Bilgin A R Dinccedil et M Oumlnder (1996) ldquoLydiarsquodaki iki Tuumlmuumlluumlsrsquode Temizlik Kazısı Ccedilalışmalarırdquo ADerg 4 207-222

Bingoumll O (19761977) ldquoDie Dachziegel von Bayrakli (Alt-Smyrna)rdquo Anadolu 20 19761977 63-81

mdash (1980) Das ionische Normalkapitell in hellenistischer und roumlmischer Zeit in Kleinasien IstMitt Beiheft 20 Tubingen

Birley A R (2005) The Roman Government of Britain Oxford

Blaise F (2006) ldquoPoetics and Politics Tradition re-worked in Solonrsquos Eunomia [Poem 4]rdquo in Blok amp Lardinois 2006 114-133

Blok J H et A P M H Lardinois eacuted (2006) Solon of Athens New Historical and Philological Approaches Leyde

Blondeacute F (2007) Les ceacuteramiques drsquousage quotidien agrave Thasos au IVe siegravecle avant J-C Eacutetudes Thasiennes XX Paris

Blum H B Faist P Pfaumllzner et A-M Wittke eacuted (2002) Bruumlckenland Anatolien Ursachen Extensitaumlt und Modi des Kulturaustausches zwischen Anatolien und seinen Nachbarn Tuumlbingen

Bluumlmel W (1990) ldquoZwei neue Inschriften aus Mylasa aus der Zeit des Maussollos rdquo EA 16 29-43

mdash (1991) Die Inschriften der Rhodischen Peraia IK 38 Bonn

mdash (1992a) Die Inschriften von Knidos I IK 41 Bonn

mdash (1992b) ldquoEinheimische Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo EA 20 7-34

442 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1993) ldquoSGDI 5727 (Halikarnassos) eine Revisionrdquo Kadmos 32 1-18

mdash (1994a) ldquoTwo New Inscriptions from the Cnidian Peninsula Proxeny Decree for Epameinondas and a Funeral Epigramrdquo EA 23 157-159

mdash (1994b) ldquoUumlber die chronologische und geographische Verteilung einheimischer Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo in Giannotta et al 1994 65-86

mdash (1995) ldquoInschriften aus Karien Irdquo EA 25 35-64

mdash (2002) ldquoNeue Fragmente der Pachturkunden aus Amosrdquo EA 34 107-111

mdash (2004) ldquoNeue Inschriften aus Karien II Mylasa und Umgebungrdquo EA 37 1-43

Bluumlmel W et A Kızıl (2004) ldquoEine neue karische Inschrift aus der Region von Mylasardquo Kadmos 43 131-138

Bluumlmel W P Frei et Chr Marek eacuted (1998) Colloquium Caricum Akten der internationalen Tagung uumlber die karisch-griechische Bilingue von Kaunos 3110-1111997 in Feusisberg bei Zuumlrich Kadmos 37 57-79

Boardman J et G Buchner (1966) ldquoSeals from Ischia and the Lyre-Player Grouprdquo JDAI 81 1-62

Boardman J (1967) Excavations in Chios 1952-1955 Greek Emporio Londres

mdash (1968) Archaic Greek Gems Schools and Artists in the Sixth and Early Fifth Centuries BC Londres

mdash (1970) Greek Gems and Finger Rings Londres

mdash (1990) ldquoThe Lyre Player Group of Seals an Encorerdquo AA 1 1-17

mdash (2000) Persia and the West An Archaeological Investigation of the Genesis of Achaemenid Art Londres

mdash (2003) Die Perser und der Westen Mayence

Bockisch G (1969) ldquoDie Karer und ihre Dynastenrdquo Klio 51 117-75

Boedeker D (1983) ldquoHecate a Transfunctional Goddessrdquo TAPhA 113 79-93

Boumlhlendorf-Aslan B A O Uysal et J Witte-Ott eacuted (2007) Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeology Contexts Proceedings of the First International Symposium on Late Antique Byzantine Seljuk and Ottoman pottery and tiles in archaeological context Ccedilanakkale 1-3 June 2005 Byzas 7 Istanbul

Bonifay M et J-C Treacuteglia eacuted (2007) LRCW2 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1662 (I)

Borchhardt J (19691970) ldquoEin Totengericht in Lykien Zum Grabmal des χntildetabura in Limyrardquo IstMitt 19-20 187-222

mdash (1975) Myra eine lykische Metropole in antiker und byzantinischer Zeit Istanbuler Forschungen Band 30 Berlin

mdash (1991) ldquoEin Ptolemaion in Limyrardquo RA 309-322

mdash (1993) Die Steine von Zẽmuri Archaumlologische Forschungen an den Verborgenen Wassern von Limyra Vienne

mdash (1990a) ldquoKunst in Lykienrdquo in Borchhardt et al 1990 45-49

mdash (1990b) ldquoDas Heroon von Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 75-78

Borchhardt J et G Dobesch eacuted (1993) Akten des II Internationalen Lykien-Symposium Vienna 6-12 mai 1990 Vienne

Borchhardt J H Eigner M Pesditschek et P Ruggendorfer eacuted (1997-1999) ldquoArchaumlologisch-sprachwissenschaftliches Corpus der Denkmaumller mit lykischer Schriftrdquo Anzeiger OumlAW phil-hist Kl 1342 Vienne 11-96

Borchhardt J R Jacobek et A Dinstl eacuted (1990) Goumltter Heroen Herrscher in Lykien Munich

Borchhardt J G Neumann et K Schulz (2003) ldquoTuminehiTymnessosrdquo Adalya 6 21-89

Borchhardt J et S Şişmanoğlu (1999) ldquoDas Diptychon von TubureTyberissosrdquo in Scherrer et al 1999 275-297

Borchhardt J et G Stanzl (1990) ldquoEin hellenistischer Bau des Herrscherkultes Das Ptolemaion in Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 79-84

Borza E N et O Palagia (2007) ldquoThe Chronology of the Macedonian Royal Tombs at Verginardquo JdI 122 81-124

Bousquet J (1992) ldquoLes inscriptions du Leacutetocircon en lrsquohonneur drsquoArbinas et lrsquoeacutepigramme grecque de la stegravele de Xanthos Lrsquoinscription bilingue de Deacutemokleidegraves et les inscriptions lyciennes unilinguesrdquo in Fouilles de Xanthos IX1 Paris 155-199

Bowden W L Lavan et C Machado eacuted (2004) Recent Research on the Late Antique Courtryside Leyde-Boston

Bowersock G W (1983) Roman Arabia New York

Boyd Th D (1978) ldquoThe Arch and the Vault in Greek Architecturerdquo AJA 82 83-100

Boysal Y (1970) ldquoTurgut Kazısı 1969 Yılı Raporurdquo Anadolu 12 63-78

mdash (1998) ldquo1996 Yılı Stratonikeia Ccedilalışmalarırdquo KST 19-2 153-160

Boysal Y et M Kadıoğlu (1999) ldquo1997 Yılı Stratonikeia Nekropol Ccedilalışmalarırdquo KST 20-2 215-228

Bracke H (1993) ldquoPisidia in Hellenistic times (334-325 BC)rdquo in Waelkens 1993 15-35

Brandt B V Gassner et S Ladstaumltter eacuted (2005) Synergia Festschrift fuumlr Friedrich Krinzinger II Vienne

Bresson A (1991) Recueil des inscriptions de la Peacutereacutee rhodienne Paris-Besanccedilon

mdash (2007a) ldquoUnity Diversity and Conflict in Hellenistic Lyciardquo in Elton amp Reger 2007 73-79

mdash (2007b) ldquoLes Cariens ou la mauvaise conscience du barbarerdquo in Urso 2007 209-228

Bresson A P Brun et E Varinlioğlu (2001) ldquoLes Inscriptions Grecques et Latinesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 81-305

Bresson A P Brun R Descat et K Konuk (2005) ldquoUn deacutecret honorifique des Kodapeis (Carie du Sud)rdquo REA 107 69-81

Bresson A et R Descat eacuted (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au IIe s aC Bordeaux

Bresson A D Rousset et J-M Carbon (2007) ldquoLes estampages du fonds Louis Robertrdquo CRAI 2 643-660

Briant P (1992) Darius les Perses et lrsquoEmpire Paris

mdash (1996) Histoire de lrsquoempire perse Paris

Brijder H A G eacuted (1984) Ancient Greek and Related Pottery Proceedings of the International Vase Symposium in Amsterdam 12-15 Avril 1984 Amsterdam

Broneer O (1930) Corinth IV Terracotta Lamps Athegravenes

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 443

Bruer S G et M Kunze (2010) Der Stadtplan von Patara und Beobachtungen zu den Stadtmauern Patara I 1 Istanbul

Brun P (1994) ldquoLes fortifications drsquoHyllarima Philon de Byzance et Pleistarchosrdquo in Debord amp Descat 1994 193-204

mdash (2001) ldquoLes sites archeacuteologiquesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 23-75

mdash (2007a) ldquoLa Carie et les Cariens vus depuis Athegravenes au Ve siegraveclerdquo in Brun 2007b 13-32

mdash eacuted (2007b) Scripta Anatolica Hommages agrave Pierre Debord Bordeaux

Bruneau Ph (1970a) Recherches sur les cultes de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Paris

mdash (1970b) ldquoTombes drsquoArgosrdquo BCH 94 437-531

mdash (1970c) Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la maison des Comeacutediens La vaisselle Paris

Bruns-Oumlzgan Chr (1987) Lykische Grabreliefs des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Tuumlbingen

mdash (2002) ldquoEine fruumlhkaiserzeitliche Stoa in Knidos und ihre Funderdquo in Berns amp Hesberg 2002 247-256

mdash (2004) Knidos A Guide to the Ancient Site Konya

mdash (2005) ldquoAttische Bildhauer in Knidosrdquo in Strocka 2005 179-191

Bryce T R (1986) The Lycians I The Lycians in Literary and Epigraphic Sources Copenhague

Buchholz H G (1978) ldquoTamassos Zypern 1974-1976 3 Berichtrdquo AA 155-230

Buckler J (1980) The Theban Hegemony 371-362 BC Cambridge-Londres

mdash (1998) ldquoEpameinondas and the new inscription fron Knidosrdquo Mnemosyne s IV 51 192-205

mdash (2003) Aegean Greece in the Fourth Century BC Leyde-Boston

Buraselis K (2008) ldquoThe Problem of the Ptolemaic Sibling Marriage A Case of Dynastic Acculturationrdquo in McKechnie amp Guillaume 2008 291-302

Burkert W (1992) The Orientalizing Revolution Cambridge

mdash (2001) ldquoLa religione greca allrsquoombra dellrsquoOriente i livelli dei contatti e degli influssi rdquo in Ribicini et al 2001 21-30

Burn L (2004) Hellenistic Art From Alexander the Great to Augustus Los Angeles

Buschor E (1950) Maussollos und Alexander Munich

Buschmann K (1992) ldquoHızırlık bei Fethiye das altlykische Telebehirdquo AST 10 429-438

Buumlyuumlkyoumlruumlk F et C Tibet (1999-2000) ldquo1998-1999 Yılı Antalya Doğu Nekropoluuml Kurtarma Kazılarırdquo Adalya 4 115-171

Cahn H A (1970) Knidos Die Muumlnzen des sechsten und fuumlnften Jahrhunderts v Chr Berlin

Canciani F et F W von Hase (1979) La tomba Bernardini di Palestrina Rome

Cannadine D et S Price eacuted (1987) Rituals of Royalty Power and Ceremonial in Traditional Societies Cambridge

Caputo V eacuted (2008) Iasos in Etagrave Romana Miscellanea storico-archeologica Suppl au vol 83-84 de Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Ferrare

Cargill J (1981) The Second Athenian League Empire or Free Alliance Berkeley-Los Angeles-Londres

Carney E D (2005) ldquoWomen and Dunasteia in Cariardquo AJPh 126 65-91

Carubba O (1993) ldquoDynasten und Staumldte Sprachliche und sonstige Bemerkungen zu den Namen auf den lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 11-25

Carstens A M (1999a) Death Matters Funerary Architecture on the Halikarnassos Peninsula Thegravese Copenhague

mdash (1999b) ldquoSepulchral Architecture on the Halicarnassos Peninsulardquo in Proceedings of the XVth International Congress of Classical Archaeology Amsterdam July 12-17 1998 109-111

mdash (2002) ldquoTomb Cult on the Halikarnassos Peninsulardquo AJA 106 391-409

mdash (2006) ldquoCypriot chamber tombsrdquo in Wriedt Soslashrensen amp Winther Jacobsen 2006 125-179

mdash (2008) ldquoTombs of the Halikarnassos Peninsula ndash the Late Bronze and Early Iron Agerdquo in Pedersen 2008 52-118

mdash (2009) Karia and the Hekatomnids The Creation of a Dynasty Oxford

mdash (2013) ldquoDivine Kingship at the City Centrerdquo in Henry 2013

mdash (agrave paraicirctre) ldquoBridging the boundary the sacrificial deposit of the Maussolleion of Halikarnassos and its symbolic languagerdquo in Draycott C et M Stamatopoulou eacuted Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Carte geacuteologique de Turquie (1963) feuillet Konya 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964a) feuillet Denizli 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964b) feuillet Izmir 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1997) feuillets Fethiye L8 L9 M8 M9 et Antalya L10 M10-M11 1100000e Maden Tetkik ve Arama genel muumlduumlrluumlğuuml Ankara

Carter J C (1970) ldquoRelief Sculptures from the Necropolis of Tarantordquo AJA 74 125-137

Cataldi S eacuted (2004) Poleis e Politeiai Atti del Convegno Internazionale di Storia Greca (Torino 2002) Alexandrie

Caubet A eacuted (1997) De Chypre agrave la Bactriane Les sceaux du Proche-Orient ancien Actes du colloque international Museacutee du Louvre 18 mars 1995 Paris

mdash (1998) Lrsquoart des modeleurs drsquoargile Antiquiteacutes de Chypre Coroplastique 2 Paris

Cavalier L (2005) Architecture romaine drsquoAsie Mineure Les monuments de Xanthos et leur ornementation Bordeaux

mdash (2006) ldquoObservations sur lrsquoarchitecture de Xanthos agrave lrsquoeacutepoque archaiumlquerdquo REA 108 327-354

mdash (2007) ldquoHorrea drsquoAndriakegrave et Patara un nouveau type drsquoeacutedifice fonctionnel en Lycie agrave lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo REA 109 51-65

mdash (2012) ldquoDeux nouveaux temples agrave Limyra rdquo in Seyer 2012 133-139

Ccedilevik N (2008) ldquoNortheast Lycia The New Evidence - Results from the Past Ten Years from the Bey Mountains Surface Surveysrdquo Adalya 11 189-233

Ccedilevik N B Varkıvanccedil et E Akyuumlrek eacuted (2005) Trebenna tarihi arkeolojisi ve doğası Trebenna its history archaeology and natural environment Istanbul

444 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Ccedilevik N et I Pimouguet-Peacutedarros (2010) ldquoFortifications et systegraveme deacutefensif de Myra Recherches 2009rdquo Anatolia Antiqua 18 243-275

Chambers M A (1955) ldquoThe Twelve Gods at Cosrdquo HThR 48 153-154

Chantraine P (1999) Dictionnaire eacutetymologique de la langue grecque Paris

Chapoutier F (1934) Les Dioscures au service drsquoune deacuteesse Paris

Chiekova D (2008) Cultes et vie religieuse dans les citeacutes du Pont Gauche (VIIe ndash Ier s avant J C) Berne

Childs W A P et P Demargne (1989) Le monument des Neacutereacuteides Le decor sculpteacute Fouilles de Xanthos VIII Paris

Choisy A (1876) ldquoNote sur les Tombeaux Lydiens de Sardesrdquo RA 32 73-81

Ccedililingiroğlu A (1997) Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı Izmir

Cimok F (2000) Antioch Mosaics Istanbul

Civelek A (2001) Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Doumlnemi Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

Clay J (1984) ldquoThe Hecate of the Theogonyrdquo GRBS 25 27-38

Colas-Rannou F (2009) ldquoImages et socieacuteteacute en Lycie au VIe siegravecle avant J-C le pilier drsquoIsinda et son programme iconographiquerdquo REA 111 453-474

mdash (agrave paraicirctre) ldquoDrsquoune mixiteacute agrave une identiteacute les Lyciens et leurs imagesrdquo in Ziche (agrave paraicirctre)

Colvin S eacuted (2004) The Greco-Roman East Cambridge

Ccedilokay-Kepccedile S (2006) The Karaccedilallı Necropolis near Antalya Adalya Suppl series 4 Antalya

Cook J M (1961) ldquoSome Sites of the Milesian Territoryrdquo ABSA 56 90-101

mdash (1965) ldquoOld-Smyrna Fourth-Century Black Glazerdquo ABSA 60 143-153

Cook J M et W H Plommer (1966) The Sanctuary of Hemithea at Kastabos Cambridge

Corbett P E (1955) ldquoPalmette Stamps from an Attic Black-glaze Workshoprdquo Hesperia 24 172-186

Corso A (2007) ldquoThe cult and political background of the Knidian Aphroditerdquo in Proceedings of the Danish Institute at Athens V Athegravenes 173-197

Corsten Th (2007a) ldquoKibyratis in Antiquityrdquo Anatolian Archaeology 13 18-19

mdash (2007b) ldquoKibyra und Lykienrdquo in Schuler 2007 175-181

mdash (2008) ldquoResearch in the Kibyratis in 2006 and 2007rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas 6 112-116

mdash (2009) ldquoZwei Inschriften zur fruumlhen Geschichte von Kibyrardquo in Tekin 2009 91-98

Ccediloumlrtuumlk U (2004) Kuzey Karia Akccedilay Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması thegravese MA Muğla

mdash (2008) ldquoKuzey Karia Akccedilay (Harpasos) Vadisi Mezar Mimarisi Hakkında Bir Araştırmardquo Anadolu (Anatolia) ns 2 37-60

Costabile F (1997) LrsquoArchitettura samia in Occidente Soveria Manelli

Coulton J J (1982) ldquoTermessians at Oinoandardquo AS 32 115-131

mdash (1994) ldquoThe Fortifications of Balbourardquo REA 96 327-335

mdash (1998) ldquoHighland Cities in South-West Turkey The Oinoanda and Balboura Surveysrdquo in Matthews 1998 227-236

Coupel P et P Demargne (1969) Le Monument des Neacutereacuteides LrsquoArchitecture Texte et Planches photographiques Fouilles de Xanthos III Paris

Crowther Ch V (1993) ldquoForeign Judges in Seleucid Citiesrdquo JAC 8 57-61

mdash (1995) ldquoIasos in the Second Century BC III Foreign Judges from Prienerdquo BICS 40 91-136

mdash (1999) ldquoAus der Arbeit der lsquoInscriptiones Graecaersquo IV Koan Decrees for Foreign Judgesrdquo Chiron 39 251-320

Curti F et A Parrini (agrave paraicirctre) ldquoIasos importazioni di ceramica attica a figure rosse nel V nel IV sec a Crdquo

Culasso Gastaldi E (2003) ldquoUn decreto ateniese di prossenia per tre individui di Iasos (IG II2 3 + 165)rdquo ZPE 142 109-118

mdash (2004) Le prossenie ateniesi del IV secolo aC Gli onorati asiatici Alexandrie

Davesne A et F Laroche-Traunecker (1998) Le site de Meydancıkkale Recherches entreprises sous la direction drsquoEmmanuel Laroche (1971-1982) Paris

Davies J K (1969) ldquoThe Date of IG II2 1609rdquo Historia 18 309-333

Debord P (1969) ldquoSur les inscriptions de la peacuteriode drsquoOlympichos agrave Labraundardquo REA 71 383-389

mdash (1982) Aspects sociaux et eacuteconomiques de la vie religieuse dans lrsquoAnatolie greacuteco-romaine Leyde

mdash (1994) ldquoEssai sur la geacuteographie historique de la reacutegion de Stratoniceacuteerdquo in Mactoux amp Geacuteny 1994 107-121

mdash (1999) LrsquoAsie Mineure au IVe siegravecle (412-323 aC) Pouvoirs et jeux politiques Bordeaux

mdash (2003) ldquoCiteacute grecque-village carien Des usages du mot koinonrdquo Studi ellenistici 2003 115-180

mdash (2008) ldquoApollon en Carierdquo in Şahin 2008 57-67

mdash (2009) ldquoPeut-on deacutefinir un pantheacuteon carien rdquo in Rumscheid 2009 251-266

Debord P et R Descat eacuted (1994) Fortifications et deacutefense du territoire en Asie Mineure occidentale et meacuteridionale Table-ronde Istanbul 20-27 mai 1993 REA 96

Debord P et E Varinlioğlu eacuted (2001) Les Hautes Terres de Carie Bordeaux

mdash eacuted (2011) Citeacutes de Carie Harpasa Bargasa Orthosia dans lrsquoAntiquiteacute Rennes

Dedeoğlu H (2003) The Lydians and Sardis Izmir

Dedeoğlu H et H Malay (1994) ldquoKuzey Lydiarsquoda Geccedil Hellenistik Bir Mezarrdquo Arkeoloji Dergisi 2 Izmir 129-135

Delemen I (2007) The Achaemenid Impact on Local Populations and Culture in Anatolia (6th-4th centuries BC) Papers Presented at the International Workshop Istanbul 20-21 May 2005 Istanbul

De Ligt L eacuted (2004) Roman Rule and Civic Life Local and Regional Perspectives Leyde

Delrieux F (2001) ldquoIasos agrave la fin du IVe siegravecle aC Les monnaies aux fruits de mer des fils de Theacuteodotos au versement de lrsquoekklesiastikonrdquo REG 114 160-189

mdash (2008) ldquoLe deacutecret drsquoIasos en lrsquohonneur des fils de Peldeacutemis agrave lrsquoeacutepoque classiquerdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 14 33-36

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 445

Deltour-Leacutevie Cl (1982) Les piliers funeacuteraires de Lycie Louvain-la-Neuve

Dellbruumlck R (1912) Hellenistische Bauten in Latium II Strasbourg

Demargne P (1974) Tombes-maisons Tombes rupestres et sarcophages Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1990) ldquoDas Nereiden-Monument von Xanthosrdquo in Borchhardt et al 1990 65-69

Demirer Uuml (1998) ldquo1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısırdquo MKKS (7 ndash 9 Nisan Kuşadası 1997) Ankara 25-41

Demirtaş M B (2007) Technical and Workmanship Features of the Temple of Artemis at Magnesia thegravese ineacutedite

mdash (2010) ldquoKaria-Ionia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağırdquo in Aybek amp Oumlz 2010 105-113

De Polignac F (2005) ldquoUsages de lrsquoeacutecriture dans les sanctuaires du haut archaiumlsmerdquo Kernos Suppl 15 13-25

Descat R (1994) ldquoLes forteresses de Theacutera et de Kallipolisrdquo in Debord amp Descat 1994 205-214

mdash (1994) ldquoLa geacuteographie dans les listes des tributs attiques Lepsimandos et Kasocirclaba en Carierdquo ZPE 104 61ndash68

mdash (1998) ldquoLa carriegravere drsquoEupoleacutemos strategravege maceacutedonien en Asie Mineurerdquo REA 100 167-190

Des Courtils J (1994) ldquoNouvelles donneacutees sur le rempart de Xanthosrdquo in Debord amp Descat 1994 285-298

mdash (1995) ldquoUn nouveau bas-relief archaiumlque de Xanthosrdquo RA 2 337-364

mdash (2003) Guide de Xanthos et du Leacutetocircon Istanbul

mdash (2001) ldquoXanthos et le Leacutetocircon au IIe s aCrdquo in Bresson amp Descat 2001 213-224

mdash (2006) ldquoNouvelles deacutecouvertes agrave Xanthosrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 145-152

mdash (2007) ldquoIntroduction La Lycie dans lrsquohistoirerdquo in Lemaicirctre 2007a 11-23

Des Courtils J et D Laroche (2004) Xanthos et le Leacutetocircon rapport sur la campagne de 2003 Anatolia Antiqua 12

Des Courtils J et A Pariente (1991) ldquoProblegravemes topographiques et religieux agrave lrsquoHerakleion de Thasosrdquo in Le Dinahet amp Eacutetienne 1991 67-84

Demargne P (1974) Fouilles de Xanthos V Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris

Devambez P et E Haspels (1959) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Architecture et ceacuteramique II Paris

DeVries K (1997) ldquoThe Attic Pottery from Gordionrdquo in Oakley et al 1997 447-455

Diehl Ch et G Cousin (1886) ldquoVilles inconnues du Golfe Ceacuteramiquerdquo BCH 10 428-30

Dignas B (2007) ldquoPorter la couronne drsquoun dieu titre civique charge religieuse pouvoir ou fardeau rdquo Kernos 20 173-187

Diler A (1997a) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması-1995rdquo AST 14 189-206

mdash (1997b) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması ndash 1996rdquo AST 15 409-422

mdash (2002) ldquoThe Northern Rock Necropolis of Caunusrdquo in Studien zum antiken Kleinasien V Asia Minor Studien 44 63-95

mdash (2008) ldquoBodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri Pedasa Mylasa Damlıboğaz (Hydai) Kedreai (Sediradası) Kissebuumlkuuml

(Anastasioupolis) ve Mobolla Kalesi Yuumlzey Araştırmaları 2004-2005rdquo AST 24 479-500

Diler A U Aydınoğlu et A K Şenol eacuted (2010) ldquoOlive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Kariardquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

Dinccedil R (1993) Lydia Tuumlmuumlluumlsleri (thegravese ineacutedite) Izmir

Dinccedil R et M Oumlnder (1992) ldquoKayapınarı-Hamamtepe Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 3 31-51

Dinsmoor W B (1950) The Architecture of ancient Greece Londres-New York-Toronto-Sydney

Domingo Gygax M (2001) Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit Bonn

Donati L (2007) ldquoLa ceramica grigia arcaica di Iasosrdquo Rassegna di Archeologia 14 224-236

Dornisch W (1992) Die griechischen Bogentore Zur Entstehung und Verbreitung des griechischen Keilsteingewoumllbes Europaumlische Hochschulschriften Reihe 28 Kunstgeschichte Band 83 Francfort-Berlin

Doumlrtluumlk K B Varkıvanccedil T Kahya J des Courtils M Doğan-Alparslan et R Boyraz (2006) III Likya Sempozyumu The IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Proceedings Antalya

Dotterweich Uuml (1999) Unguentarien mit kuppefoumlrmiger Muumlndung aus Knidos Knidos-Studien Band I Francfort

Draycott C et M Stamatopoulou eacuted (agrave paraicirctre) Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Drew-Bear Th (1999) Phrygian votive Steles Ankara

Dumeacutezil G (2003) ldquoLa triple Heacutecaterdquo (1982) in Dumeacutezil 2003

mdash (2003) Esquisses de mythologie Paris

Dunand Ch et P Leacutevecircque eacuted (1975) Les syncreacutetismes dans les religions de lrsquoAntiquiteacute Leyde

Duumlndar E (2008) Patara Unguentariumları Istanbul

Duumlring B (2011) The Prehistory of Asia Minor From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies Cambridge

Durm J (1910) Die Baukunst der Griechen Handbuch der Architektur I-II Leipzig

Dusinberre E R M (1997) ldquoImperial style and constructed identity a lsquoGraeco-Persianrsquo cylinder seal from Sardisrdquo Ars Orientalis 27 99-129

mdash (2003) Aspects of Empire in Achaemenid Sardis Cambridge

Dyggve E F Poulsen et K Rhomaios (1934) Das Heroon von Kalydon Copenhague

Eck W (2004) ldquoStraszligen und ihre Denkmaumllerrdquo in Frei-Stolba 2004 17-39

mdash (2008) ldquoDie Bauinschrift der neronischen Thermen in Patara Zur methodischen Auswertung einer partiell eradierten Inschriftrdquo ZPE 166 269-275

Eacutecochard E (2012) Approche geacuteoarcheacuteologique et valorisation du patrimoine geacuteomorphologique autour du Leacutetocircon (plaine de Xanthos Turquie) Thegravese ineacutedite Paris Est-Creacuteteil-Val de Marne

Edhem Bey (1906) ldquoFouilles drsquoAlabandardquo CRAI 407-422

Ehrenberg V (1930) 1965 ldquoEunomiardquo Charisteria 16-29 revu dans Id 1946 70-93 repris dans Id 1965 139-158

mdash (1946) Aspects of the Ancient World Oxford

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 14: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 71

une œuvre agrave la fois symbolique et reacuteelle qursquoelle geacuteneacuteralisait et amplifiait crsquoeacutetait agrave la fois un message de propagande proclamant lrsquoinclusion de la Lycie entiegraverement mesureacutee parmi les provinces de lrsquoEmpire le compte rendu de travaux reacuteels et peut-ecirctre lrsquoannonce programmatique drsquoautres travaux agrave venir

Soulignons un dernier point relatif agrave lrsquoutilisation du stadiasme pour lrsquoarcheacuteologue de terrain crsquoest sans doute surinterpreacuteter cette source que de lrsquoutiliser pour dater de lrsquoeacutepoque de Claude les vestiges de routes effectivement retrouveacutes ici et lagrave en Lycie Certes lrsquoun des grands meacuterites de la remarquable eacutedition de S Şahin et M Adak est drsquoavoir releveacute et illustreacute gracircce agrave leur connaissance ineacutegaleacutee de la Lycie de nombreux vestiges de routes anciennes Mais crsquoest peut-ecirctre se deacutepartir de la prudence neacutecessaire que drsquoattribuer aux ldquoingeacutenieurs romainsrdquo tel segment de route construite entre Choma et Podalia et aux Romains de lrsquoeacutepoque de Claude une chausseacutee paveacutee entre Sidyma et Kalabatia 57 Gardons-nous donc de dater agrave la lumiegravere drsquoun texte geacuteneacuteral des vestiges particuliers 58 Sans doute faut-il parler plutocirct de route ldquoantiquerdquo voire ldquoanciennerdquo en lrsquoabsence drsquoartefacts associeacutes qui soient preacuteciseacutement datables en particulier de milliaires de cette eacutepoque et dans lrsquoattente de fouilles archeacuteologiques de ces segments de routes 59

LocaLIteacutes eacutetapes et cIteacutes

Degraves la reacuteveacutelation de son contenu lrsquoinscription du stadiasme de Patara a eacuteteacute reconnue comme une source importante pour la toponymie de la Lycie et lrsquoidentification des localiteacutes qui deacutefinissent chaque itineacuteraire mesureacute Peut-on neacuteanmoins utiliser la mention de ces localiteacutes dans le stadiasme comme un indice de leur statut institutionnel Dans son eacutetude de la geacuteographie historique de la Lycie occidentale parue en 2003 W Tietz nrsquoa pas heacutesiteacute agrave consideacuterer la mention drsquoune localiteacute dans le stadiasme comme lrsquoindice qursquoelle constituait agrave lrsquoeacutepoque de Claude une citeacute Tout nom que mentionne la liste comme point de deacutepart ou drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire serait celui drsquoune polis certes deux itineacuteraires paraissent laisser agrave lrsquoeacutecart les centres principaux de citeacutes pour conduire agrave une localiteacute secondaire mais dans les deux cas le nom de la citeacute dont deacutepend la localiteacute est ajouteacutee agrave titre de preacutecision 60 de lrsquoabsence drsquoune localiteacute importante sur le traceacute mecircme drsquoun itineacuteraire on pourrait aller jusqursquoagrave deacuteduire qursquoelle nrsquoeacutetait pas indeacutependante agrave cette eacutepoque 61

Plusieurs eacutediteurs et commentateurs ulteacuterieurs du stadiasme se sont neacuteanmoins abstenus drsquoutiliser le stadiasme comme une source pour la carte des citeacutes lyciennes sous Claude ainsi S Şahin et M Adak H Hellenkemper et Fr Hild ou encore S Mitchell qui comparait les informations du stadiasme de Patara avec ce que le traiteacute entre Rome et la Lycie de 46 aC nous apprend de la geacuteographie de la Lycie septentrionale 62 Mais en 2007 Chr Schuler a voulu agrave son tour interpreacuteter le stadiasme dans un sens intitutionnel ldquoim Stadiasmos sind ausschlieszliglich Siedlungen mit Polisstatus verzeichnetrdquo Cette regravegle pourrait notamment aider agrave retracer lrsquoeacutevolution du statut politique de deux localiteacutes Akarassos et Kodoppa qui agrave consideacuterer leur mention dans le stadiasme seraient des citeacutes alors que dans le traiteacute ceacutesarien elles eacutetaient mentionneacutees comme localiteacutes de rang secondaire 63

Il nrsquoest pas possible drsquoexaminer les quelque 50 toponymes que mentionne le stadiasme pour deacuteterminer srsquoils deacutesignent tous des citeacutes indeacutependantes Lrsquoenquecircte ne pourrait drsquoailleurs pas ecirctre complegravetement probante puisque lrsquoon manque de

57 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 17 107 et 186 Şahin 2009 10358 Le point a souvent eacuteteacute souligneacute pour les fortifications antiques eg par Y Garlan 1986 16 Cf aussi D Rousset dans le compte-rendu

de C Typaldou-Fakiris Villes fortifieacutees de Phocide et la IIIe guerre sacreacutee 356-346 av J-C (2004) RA 2005 p 101-10359 Cf deacutejagrave en ce sens Rousset 2010 122-123 et 144 Hellenkemper amp Hild 2004 244-282 et illustrations adoptent souvent pour les

vestiges de routes la prudente leacutegende ldquoroumlmischbyzantinischrdquo voire ldquoroumlmischosmanischrdquo Pour les routes de la reacutegion de Kyaneai eacutetudieacutees dans le cadre drsquoune prospection drsquoensemble (cf supra n 43) on a quelques indications chronologiques plus preacutecises Sur les milliaires cf supra p 67 et n 27

60 Tietz 2003 276 n 207 ldquoDas Milliarium nennt weder jeden Ort noch jedes Poliszentrum in Lykien sondern lediglich diejenigen groumlszligeren Ansiedlungen die an bedeutenden Straszligen lagen Poliszentren die abseits dieser Straszligen lagen treten nicht auf waumlhrend bei Orten die zu einer nicht gleichnamigen Polis gehoumlren deren Name ebenfalls genannt wird Alle Namen ohne weiteren Zusatz sind also auf die Poliszentren gleichnamiger Poleis zu beziehenrdquo de mecircme agrave propos de Kosara et de Lyrnai p 269 cf aussi p 224 262 265 273 et 284

61 Op cit p 292 agrave propos de Teacutelandros ldquoAutonome Muumlnzen liegen gleichfalls nicht vor und auch im Milliarium aus Patara taucht es nicht auf obwohl es an der Kuumlstenstraszlige von Telmessos nach Kalynda lag Man darf wohl davon ausgehen daszlig es erwaumlhnt worden waumlre wenn es sich um ein wichtiges lykisches Poliszentrum gehandelt haumltte Der Befund ist also derselbe wie bei Daidala das ebenfalls nicht genannt wird obwohl es an derselben Straszlige lag und laumlszligt vielleicht denselben Schluszlig zu daszlig Telandros wie dieses in der fruumlhen Kaiserzeit kein selbstaumlntiges Poliszentrum sondern de iure Teil der rhodischen Peraia war der allerdings de facto vom roumlmischen Statthalter in Patara verwaltet wurde (hellip)rdquo Dans le mecircme sens Schuler 2010 69-86 agrave la p 81 et n 79

62 Mitchell 2005 217-222 Texte de lrsquoinscription reproduit dans SEG 55 1452 et AE 2005 148763 Schuler 2007 77-78 Sur ce point voir mes reacuteserves deacutejagrave dans Rousset 2010 140 et 143

72 ndash Denis Rousset

sources preacutecises sur le statut politique des communauteacutes lyciennes au Ier s de notre egravere Ainsi entre le stadiasme de 45 pC et les sources soit anteacuterieures soit posteacuterieures qui peuvent indiquer le statut indeacutependant ou deacutependant drsquoune communauteacute il serait toujours loisible de supposer un changement de statut

Examinons neacuteanmoins le cas de quelques localiteacutes qui pourraient contrevenir agrave la regravegle eacutenonceacutee par W Tietz et Chr Schuler Il y a deux localiteacutes dont le nom est deacutefini par lrsquoadjonction drsquoun toponyme au geacutenitif Outre la mention Ἀτταλεία τῆς Π[αμφυλίας] (l C 8) qui indique la province voisine que lrsquoitineacuteraire atteint au sortir de la Lycie il y a [Κ]όδοπα τῆς Μυλιάδος (l B 37) Que Kodopa soit ainsi deacutefinie agrave la diffeacuterence drsquoautres localiteacutes eacutegalement mentionneacutees par le stadiasme dans la mecircme reacutegion la Milyade paraicirct destineacute agrave eacuteviter une confusion avec une possible homonyme 64

Or le cas de Kodopa est preacuteciseacutement celui sur lequel Chr Schuler a voulu fonder la regravegle que le stadiasme nommerait uniquement des noms de citeacutes Sur cette localiteacute de Milyade inconnue jusqursquoil y a peu il existe maintenant au total trois teacutemoignages outre le stadiasme de 45 pC Κοδοππα est mentionneacutee dans le traiteacute de 46 aC parmi les toponymes qui deacutesignent non pas des citeacutes mais des localiteacutes de rang secondaire comme lrsquoont mis en eacutevidence S Mitchell et Chr Schuler 65 Il existe drsquoautre part une eacutepitaphe drsquoArykanda graveacutee en lettres carreacutees et avec ligatures (IIe ou IIIe s pC ) pour une femme Κολοπηνῂ [καὶ ] Ἀρυκανδίδι S Mitchell avait judicieusement corrigeacute le premier ethnique en Κοδοπηνή et Chr Schuler a tireacute argument du double ethnique pour soutenir que Kodopa eacutetait comme Arykanda une citeacute 66 Chr Schuler eacutecarte en effet lrsquoideacutee que Kodopegravenegrave et drsquoautres ethniques de cette mecircme partie de la Lycie puissent ecirctre des ldquodeacutemotiquesrdquo car ldquoDer Gebrauch solcher Demotika ist (hellip) in dieser Zeit [lrsquoeacutepoque impeacuteriale] in Lykien nicht mehr uumlblichrdquo 67 Traiter lrsquoensemble de cette question est ici impossible et de toute faccedilon difficile faute de nombreuses sources pour tous les ethniques attesteacutes en Lycie Signalons seulement agrave titre drsquoexemple pour la mecircme reacutegion de la Milyade que deux eacutepitaphes attestent lrsquoune lrsquoethnique Elbesseus lrsquoautre le toponyme Elbessos qui est connu par deux autres sources comme deacutesignant une localiteacute de rang secondaire 68 Il est donc possible que des eacutepitaphes lyciennes drsquoeacutepoque impeacuteriale aient mentionneacute des ldquodeacutemotiquesrdquo ie des ethniques qui ne sont pas ceux drsquoune citeacute indeacutependante

Dans le cas de lrsquoeacutepitaphe drsquoArykanda mecircme si lrsquoon considegravere Kodopegravenegrave comme un ethnique de citeacute agrave lrsquoeacutegal drsquoArykandis cela montre que Kodopa eacutetait une citeacute au IIe ou IIIe s pC tandis qursquoelle eacutetait une localiteacute secondaire agrave lrsquoeacutepoque de Ceacutesar entre temps elle eacutetait donc devenue une citeacute Mais est-ce avant lrsquoeacutepoque de Claude et sa mention mecircme dans la troisiegraveme source qui la mentionne le stadiasme montre-t-elle sa promotion au statut de citeacute degraves cette eacutepoque comme lrsquoaffirme Chr Schuler Ce changement de statut pourrait aussi bien ecirctre posteacuterieur agrave cette eacutepoque et le stadiasme mentionnerait alors une localiteacute demeureacutee de rang secondaire de Ceacutesar jusqursquoagrave Claude On voit donc que le cas de Kodopa nrsquoest pas deacutecisif Quant agrave Akarassos eacutegalement mentionneacutee dans le stadiasme (l B 39) et eacutevoqueacutee par Chr Schuler elle figure eacutegalement parmi les localiteacutes de rang secondaire dans le traiteacute de 46 aC et elle nrsquoest dite ldquociteacuterdquo que dans une notice de Kapitocircn de Lycie connue par lrsquointermeacutediaire de Eacutetienne de Byzance 69

Parmi les localiteacutes que mentionne le stadiasme deux sont deacutefinies par lrsquoadjonction drsquoun nom de citeacute ou de territoire Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως (l B 21) est une localiteacute sur le territoire drsquoune reacutegion ou drsquoune citeacute formeacutee au total de huit communauteacutes dans la Lycie occidentale Lyrnai nrsquoeacutetait pas la ville principale de cet Eacutetat qui srsquoappelait sans doute Oktapolis Oktapolis mecircme nrsquoest pas mentionneacutee comme point drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire du stadiasme peut-ecirctre parce qursquoelle eacutetait agrave lrsquoeacutecart drsquoune route importante Quant agrave la preacutecision τῆς Ὀκτα[π]όλεως donneacutee pour cette seule localiteacute de la reacutegion peut-ecirctre eacutetait-elle destineacutee agrave eacuteviter une confusion avec une homonyme ou une paronyme 70

64 Adak amp Şahin 2004 68 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 150 n 255 En Carie existaient les Kodapeis nommeacutes dans les listes de tribut attiques et dans une inscription cf Bresson et al 2005 Drsquoautre part on a trouveacute agrave Korykos en Cilicie Tracheacutee plusieurs deacutedicaces agrave Zeus Kodopaios ou Kodopas cf notamment Sayar amp Şahin 2008 Varinlioğlu 2010

65 Voir SEG 55 1452 l 59 Cf op cit (supra n 62 et 63) respectivement aux p 210 et 77 cf aussi Rousset 2010 135-141 qui reproduit la liste des localiteacutes de rang secondaire

66 TAM II 794 (I Arykanda 147) commenteacutees par S Mitchell p 221 et par Chr Schuler p 7767 Loc cit p 7868 Voir TIB sv Rousset 2010 14069 Sur Akarassos cf TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 197-198 Agrave lrsquoincertitude sur le statut de Kodoppa et drsquoAkarassos est lieacutee la

question du statut politique et juridique de la Milyade agrave lrsquoeacutepoque de Claude telle que conduit agrave la poser une deacutecision drsquoun gouverneur que jrsquoai reacuteeacutediteacutee et commenteacutee dans Rousset 2010 145-152 commentaire sur ce point p 150 et 169

70 Voir principalement TIB sv ldquoLornaiardquo et ldquoOktapolisrdquo Tietz 2003 265-279 particuliegraverement p 265-269 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 148-151 150 et n 255 sur la possible confusion toponymique avec Lyrnas de Lycie orientale Faute de connaicirctre personnellement cette partie de la la Lycie occidentale je ne discute pas la localisation de Lyrnai Hippoukocircmegrave et Oktapolis en lrsquoabsence de sources nouvelles il serait

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 73

Dans la Lycie orientale on trouve mentionneacutee agrave quatre reprises l C 5 6 11 et 14 Kosara εἰς Κό[σ]αρα Μν[αρικῆς ] [ἀπ]ὸ Κοσά[ρ]ων [ἀπὸ Κοσάρων τ]ῆς Μναρικῆς ἀπὸ Κοσάρων [τ]ῆς Μναρικῆς Srsquoagirait-il par trois fois de preacutevenir une possible confusion La preacutecision indique en tout cas que Kosara appartenait agrave la reacutegion voire peut-ecirctre agrave lrsquoancien territoire drsquoune localiteacute appeleacutee Mnara Celle-ci non mentionneacutee dans le stadiasme apparaicirct dans une eacutepitaphe du IIIe s pC qui montre qursquoelle eacutetait alors elle-mecircme rattacheacutee agrave Phaseacutelis On a supposeacute que Mnara eacutetait identique aux Marmareis qui srsquoeacutetaient opposeacutes agrave Alexandre en 334 et que ces derniers avaient eacuteteacute englobeacutes dans le territoire de Phaseacutelis 71 Dans ces conditions il paraicirct peu vraisemblable que Kosara par trois fois deacutesigneacutee comme faisant partie de la Mnarikegrave ait eacuteteacute agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une citeacute indeacutependante

Il faut enfin rappeler le cas de Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων (l C 3-4 commenteacutees supra puis l C 5 et 12 sans la mecircme preacutecision) Cette localiteacute sise agrave lrsquoEst de la Lycie qui avait agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique eacutemis son propre monnayage et jouissait donc alors de son indeacutependance eacutetait bel et bien agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une communauteacute deacutependant de Termessos la Grande 72

Nrsquoen allait-il pas de mecircme pour Typallia qui est citeacutee agrave deux reprises dans le stadiasme (l C 6 et 7) Certes sa mention ne srsquoaccompagne pas de la preacutecision τῶν Τερμησσέων Typallia est par ailleurs explicitement attesteacutee comme une polis quelques deacutecennies seulement avant lrsquoeacutepoque de Claude dans une deacutedicace de c 30 aC Mais drsquoautre part deux eacutepitaphes de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont lrsquoune du IIIe s pC montrent que Typallia deacutependait de Termessos la Grande 73 Est-ce donc avant ou apregraves lrsquoeacutepoque de Claude qursquoelle avait perdu son indeacutependance Agrave vrai dire crsquoest la position mecircme de Typallia localiseacutee de faccedilon certaine sur un site au Nord de Kitanaura sur la route menant de cette localiteacute termessienne vers la ville de Termessos qui doit faire consideacuterer que Typallia faisait elle aussi neacutecessairement partie du territoire de Termessos degraves lrsquoeacutepoque du stadiasme comme lrsquoont souligneacute agrave la fois F Onur et S Şahin 74 Il est remarquable que le stadiasme ne donne pourtant pas la preacutecision τῶν Τερμησσέων pour Typallia agrave la diffeacuterence de Kitanaura

Relevons enfin un dernier point relatif agrave ces deux localiteacutes appartenant lrsquoune explicitement lrsquoautre certainement au territoire de Termessos nrsquoest-il pas singulier qursquoelles soient mentionneacutees dans le stadiasme alors que la citeacute de Termessos ne faisait assureacutement pas partie de la province de Lycie 75 On a rappeleacute supra p 68 lrsquoopinion admise suivant laquelle les itineacuteraires du stadiasme parcourent la seule Lycie et mentionnent agrave lrsquoexteacuterieur de la province uniquement deux villes limitrophes Kibyra en Asie et Attaleia ldquode Pamphylierdquo Ne doit-on pas deacutesormais preacuteciser qursquoil en va de mecircme assureacutement pour Kitanaura et certainement pour Typallia Et ne faudrait-il pas retoucher en conseacutequence le traceacute de la frontiegravere nord-est de la Lycie en la faisant passer entre Ideacutebessos et Kitanaura Enfin la mention dans le stadiasme de Trabenna et drsquoOnobara localiteacutes assez proches de Termessos et drsquoAttaleia peut-elle toujours ecirctre utiliseacutee comme la preuve que les premiegraveres appartenaient degraves lors agrave la Lycie agrave la diffeacuterence des secondes 76

Revenant agrave la question du statut politique des localiteacutes du stadiasme on doit enfin remarquer que la Lycie orientale preacutesente quelques cas de localiteacutes qui furent drsquoapregraves drsquoautres sources sans doute dans lrsquoensemble posteacuterieures englobeacutees par telle de leurs voisines respectives Ainsi Onobara mentionneacutee dans le stadiasme comme relieacutee par un itineacuteraire agrave Trabenna (l C 9) apparaicirct comme ldquoeine Dorfgemeinderdquo de Trabenna mecircme drsquoapregraves plusieurs inscriptions drsquoeacutepoque impeacuteriale qui ne sont pas preacuteciseacutement dateacutees 77 De mecircme alors que le stadiasme nomme de faccedilon distincte Ideacutebessos Akalissos et Korma

eacutegalement vain de discuter la question tregraves controverseacutee de lrsquoidentiteacute des huit communauteacutes qui composaient Oktapolis Tietz 2003 273 eacutecarte lrsquoideacutee qursquoelle puisse avoir compteacute Hippoukocircmegrave et Symbra parce que preacuteciseacutement celles-ci sont mentionneacutees dans le stadiasme contra Şahin loc cit

71 Voir SEG 51 1829 TIB sv ldquoKosarardquo et ldquoMnarardquo Iplikccedilioğlu 2004 114 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218-223 Ccedilevik 2008 205-20772 Voir Nolleacute 1996 TIB sv ldquoDikitanaurardquo Iplikccedilioğlu 2004 112-113 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 214-217 Iplikccedilioğlu et al 2007

296-300 ndeg 214-219 Ccedilevik 2008 200-205 Kizgut amp Pimouguet-Peacutedarros 200873 Voir SEG 44 1113 51 1838-1839 (le ndeg 1839 deacutejagrave SEG 2 671) TIB sv ldquoTypalliardquo Iplikccedilioğlu 2004 106-108 et 114-115 Şahin

amp Adak 2007 230-232 Iplikccedilioğlu et al 2007 282-296 nos 201-213 Ccedilevik 2008 198-20074 F Onur dans Ccedilevik et al 2005 161 et 162 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 216 et 231-232 et p 218 219 et 235 sur le traceacute de la

frontiegravere entre Termessos et Phaseacutelis75 Voir Heberdey 1934 732-775 sv ldquoTermessos 1)rdquo col 749-750 TIB p 103-105 et sv ldquoTermessosrdquo autonomie de la citeacute consideacutereacutee

comme pamphylienne et rattachement administratif agrave la province de Lycie-Pamphylie agrave partir de la creacuteation de cette double province sous Vespasien (cf supra n 9)

76 Ainsi Onur 2005 162 et 163 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 et 23377 Voir Heberdey amp Kalinka 1896 36-37 ndeg 47-48 et SEG VI 622 Iplikccedilioğlu 2004 123 et n 135 mentionnant plusieurs autres

attestations ineacutedites de ldquoTrebennaten aus Onobarardquo TIB sv ldquoOnobarardquo et ldquoTrebennardquo Ccedilevik et al 2005 161-166 sur lrsquohistoire antique de la citeacute S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 233 et 236-237 Ccedilevik 2008 195-198 (ldquokatoikia under Trebennardquo)

74 ndash Denis Rousset

comme localiteacutes deacutefinissant deux itineacuteraires (l C 1-2) les Akalisseis Idebesseis et Kormeis apparaissent dans des inscriptions de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont certaines sont dateacutees du IIIe s comme unis dans une ldquosympolitierdquo formeacutee autour drsquoAkalissos 78

Reacutecapitulant les cas examineacutes on voit que le stadiasme mentionne en 45 pC drsquoune part trois ou quatre localiteacutes qui nrsquoeacutetaient alors pas indeacutependantes cela est certain pour Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως et Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων vraisemblable pour Κόσαρα τῆς Μναρικῆς et pour Typallia Il y a drsquoautre part deux localiteacutes Akarassos et Kodopa qui sous Ceacutesar avaient eu un rang secondaire il est possible que la seconde soit devenue une citeacute ulteacuterieurement agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Inversement il y a trois localiteacutes Onobara Ideacutebessos et Korma qui apparaissent agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale en particulier dans des sources posteacuterieures au stadiasme comme ayant un rang secondaire deacutependant drsquoune de leurs voisines ou englobeacutees dans une sympolitie Agrave ces exemples on pourrait enfin ajouter le cas certes un peu diffeacuterent de Kastabara dont lrsquoexistence a eacuteteacute reacuteveacuteleacutee par sa mention dans le stadiasme 79 si lrsquoon accepte la localisation reccedilue agrave Deliktaş-Darıoumlzuuml site qui srsquoavegravere avoir appartenu au IIe s et au IIIe s pC agrave la citeacute de Tlos il faudra admettre que Kastabara indeacutependante sous Claude fut ensuite englobeacutee par sa voisine meacuteridionale

Est-il donc possible de faire du stadiasme la pierre de touche du statut de citeacute et drsquoen infeacuterer tant de changements de statut suivant des sens qui selon les cas seraient opposeacutes Les cas de Lyrnai et de Kitanaura contreviennent de toute eacutevidence agrave cet emploi ils interdisent de faire de la mention drsquoune localiteacute le sucircr indice drsquoun statut autonome

La mention dans le stadiasme ne peut ecirctre consideacutereacutee comme un brevet de citeacute Si tel eacutetait lrsquoobjet du stadiasme on devrait drsquoailleurs srsquoeacutetonner de lrsquoabsence drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba qui du moins pour les deux premiegraveres devaient ecirctre des citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude 80 Comme on lrsquoa mis en eacutevidence preacuteceacutedemment le stadiasme est une liste drsquoitineacuteraires drsquoune part mesureacutes drsquoautre part en partie ameacutenageacutes reacutepareacutes ou construits sous la conduite des Romains les lieux de deacutepart ou drsquoarriveacutee des itineacuteraires ainsi que quelques lieux intermeacutediaires mentionneacutes au passage sont des points ou des nœuds routiers Certes la plupart drsquoentre eux sont les centres urbains de communauteacutes qui sans aucun doute avaient agrave lrsquoeacutepoque de Claude le statut de citeacute Mais ce nrsquoest assureacutement pas le cas de tous

Des deux inscriptions du pilier de Patara la deacutedicace du monument par les Lyciens (face A) inscrite en 45-46 pC nous montre les Lyciens approuvant le nouvel ordre administratif et institutionnel mis en place lors de la reacuteduction en province Ainsi le message ideacuteologique de la conquecircte eacutetait partageacute et repris agrave leur compte par les Lyciens toujours fidegraveles agrave Rome mais deacutesormais conquis Crsquoest ce qursquoillustre eacutegalement la deacutedicace contemporaine graveacutee sur lrsquoautel de Claude entre Myra et Limyra qui montre aussi lrsquoœuvre routiegravere que la conquecircte amena sans deacutelai en Lycie Centrale

Lrsquoinscription des faces B et C qui est contemporaine de ces deux deacutedicaces ou bien de peu posteacuterieure est agrave la diffeacuterence de celles-ci toute de sobrieacuteteacute la reacutedaction de son preacuteambule (l B 1-8) et la mesure originelle des distances en milles me paraissent indiquer qursquoelle eacutemane des autoriteacutes romaines Est-ce dans le mecircme sens qursquoil faut interpreacuteter lrsquoabsence apparente de Boubocircn et de Komba qui serait sans doute singuliegravere dans un texte reacutedigeacute par les Lyciens Crsquoest cependant agrave lrsquointention des Lyciens que toutes les distances furent finalement converties en stades peut-ecirctre par un reacutedacteur local Ainsi lrsquoinscription concilie-t-elle les points de vue sinon de ses reacutedacteurs et de ses lecteurs du moins assureacutement des autoriteacutes romaines et des Lyciens devenus provinciaux

Si spectaculaire que soit le pilier de Patara et riches les inscriptions qursquoil porte il faut de faccedilon judicieuse mesurer lrsquoapport du stadiasme agrave la geacuteographie historique de la Lycie impeacuteriale La deacutecouverte de ce texte a permis de notables progregraves dans notre connaissance de la toponymie lycienne et dans lrsquoidentification des localiteacutes et des vestiges archeacuteologiques On doit en revanche se garder de le surinterpreacuteter pour lrsquohistoire des voies de communication et pour la geacuteographie des citeacutes-Eacutetats et se deacutefier de lrsquoamplification rheacutetorique propre au texte comme de notre propension agrave en tirer une regravegle geacuteneacuteralisante La liste du stadiasme mentionne des localiteacutes qui ne sont pas toutes les centres urbains de citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude Entre

78 Voir notamment TAM II 830 834 et 902 Jameson 1974a 41-42 et 1974b 216 TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 212-214 Kizgut et al 2009

79 L B 34 cf supra n 680 Cf supra p 65 et n 7 Aperlai est agrave la tecircte drsquoune sympolitie au Ier s pC cf IGR III 690 et SEG 52 1452 TIB sv Boubocircn frappe

monnaie sous Auguste sur un Seacutebasteion deacutedieacute sous Neacuteron figurent deux deacutedicaces nommant le Conseil et du Peuple de Boubocircn ainsi que le gouverneur de Lycie cf TIB sv Kokkinia 2008 7-8 35-38 ndeg 6 et 9 et p 160 Komba nrsquoest pas attesteacutee comme citeacute avant Ptoleacutemeacutee (533) et une inscription du IIIe s pC TAM II 734 TIB sv

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 75

ces localiteacutes ou lieux drsquoeacutetape la liste eacutenumegravere des itineacuteraires qui existaient degraves avant cette eacutepoque tantocirct les Romains se contentegraverent drsquoen recenser la longueur mesurant ainsi tout lrsquoespace de la nouvelle province tantocirct ils ameacutenagegraverent et reacuteparegraverent des routes existantes tantocirct enfin ils construisirent des routes comme lrsquoillustre le monument sis sur la voie entre Myra et Limyra Lrsquoinscription si elle conduit agrave chercher sur le terrain les traces mateacuterielles du reacuteseau viaire qui parcourait la Lycie ne nous autorise pas agrave les dater toutes en retour de lrsquoeacutepoque de Claude Ce sont agrave lrsquoinverse les progregraves de notre connaissance archeacuteologique eacutepigraphique et numismatique qui nous autoriseront agrave mesurer plus preacuteciseacutement lrsquoeffet reacuteel de lrsquoœuvre proclameacutee par le pilier de Patara et agrave deacutenombrer plus exactement les citeacutes que comptait la Lycie pacifieacutee par Rome

Reacutefeacuterences bibliographiques

ndash Euploia La Lycie et la Carie antiques p 439 agrave 462

AbreacuteviAtions

Beazley ARV2 J D Beazley Attic Red-figure Vase-painters 2e eacutedition Oxford 1963

FdX I Fouilles de Xanthos I P Demargne Les piliers funeacuteraires Paris 1958

FdX II Fouilles de Xanthos II H Metzger Lrsquoacropole lycienne Paris 1963

FdX IV Fouilles de Xanthos IV H Metzger Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Paris 1972

FdX V Fouilles de Xanthos V P Demargne Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris 1974

HTC P Debord et E Varinlioğlu dir Les hautes terres de Carie Bordeaux 2001

IPArk G Thuumlr et H Taeuber eacuted Prozeszligrechtliche Inschriften der griechischen Poleis Arkadien (IPArk) Vienne 1994

Labraunda J Crampa eacuted Labraunda Swedish Excavations and Researches The Greek Inscriptions 13-133 Lund 1972

R ndash O P J Rhodes et R Osborne Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford 2003

Sinuri L Robert eacuted Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa I Paris 1945

Tod M N Tod eacuted A Selection of Greek Historical Inscriptions I-II 2nd ed Oxford 1946-1948

Charisteria (1930) Charisteria Alois Rzach zum achtzigsten Geburtstag dargebracht

Ancient Anatolia (1986) Ancient Anatolia Aspects of Change and Cultural Development Essays in honor of M J Mellink Madison

Catalogue of Ancient Near Eastern Seals (1966) Catalogue of Ancient Near Eastern Seals in the Ashmolean Museum I Oxford

La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens (2007) La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens de Tyr agrave Carthage catalogue de lrsquoexposition Paris Institut du monde arabe 6 novembre 2007-20 avril 2008 Paris

Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia (2006) Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Antalya

The Aegean and the Near East (1956) The Aegean and the Near East Studies presented to Hetty Goldman on the occasion of her Seventy-fifth Birthday New York

Xanthos 1998 Xanthos en Turquie de la Perse agrave Byzance Dossiers drsquoarcheacuteologie Dijon

Iasos tra VI e IV sec a C Iasos tra VI e IV sec aC Miscellanea storico-archeologica Supplemento al volume 81deg degli Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara a a 181deg 2003-2004 Ferrara

Rumscheid Fr dir (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 13 bis 15 Oktober 2005 Bonn

Piri Reis eacuted E Z Oumlkte trans V Ccedilabuk (1988) Kitab-ı Bahriye II Ankara

Agora XIII BA Sparkes amp L Talcott The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 131-2 Black and plain pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC Princeton 1970

Agora XXXIII S I Rotroff The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 33 The Hellenistic Pottery The plain wares Princeton 2006

Kerameikos XI I Scheibler Kerameikos Ergebnisse der Ausgrabungen XI Die griechische Lampen Berlin 1976

Labraunda II1 P Hellstroumlm Labraunda Swedish excavations and researches II1 Pottery of Classical and late date terracotta lamps and glass (ActaAthen-4o 521) Lund 1965

Labraunda III2 J Crampa Labraunda Swedish excavations and researches III2 The Greek inscriptions I 1-12 (Period of Olympichos) (ActaAthen-4o 531) Lund 1965

Maussolleion at

Halikarnassos 7 L Vaag V Noslashrskov amp J Lund The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramic material and other finds from selected contexts Aarhus 2002

Milet III6 A Peschlow-Bindokat Milet Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 III6 Feldforschungen im Latmos Berlin 2005

440 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

NS A Maiuri Nuova Silloge epigrafica di Rodi e Cos Florence 1925

Olynthos V D M Robinson Excavations at Olynthos V Mosaics vases and lamps of Olynthos found in 1928 and 1931 (1933)

Olynthos XIII D M Robinson Excavations at Olynthos XIII Vases found in 1934 and 1938 (1950)

BMC Caria B V Head A Catalogue of the Greek Coins in the British Museum Greek Coins of Caria Cos Rhodes amp C Londres 1897

SNG Muumlnchen H R Baldus Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen 22Heft Karien Munich 2006

SNG Tuumlbingen D Mannsperger Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Muumlnzsammlung der Universitaumlt Tuumlbingen 5Heft Karien und Lydien Munich 1994

bibliogrAphie

Abbasoğlu H et W Martini eacuted (2003) Die Akropolis von Perge Band 1 Survey und Sondagen 1994-1997 Mayence

Adak M (2004) ldquoLokalisierung von Olympos und Korykos in Ostlykienrdquo Gephyra 1 27-52

Adam J-P (1981) Lrsquoarchitecture militaire grecque Paris

Adiego I J (1994) ldquoEl nombre cario Hecatomnordquo CFC(G) ns 4 247-256

mdash (1998) ldquoDie neue Bilingue von Kaunos und das Problem des karischen Alphabetsrdquo in Bluumlmel et al 1998 57-79

mdash (2000) ldquoLa inscripcioacuten greco-caria de los Hecatoacutemnides en el santuario de Sinurirdquo Kadmos 39 133-157

mdash (2007) The Carian Language With an appendix by K Konuk Leyde-Boston

mdash (2010) ldquoRecent Developments in the Carian Deciphermentrdquo in van Bremen amp Carbon 2010 147-176

mdash (2013) ldquoCarian Identity and Carian Languagerdquo in Henry 2013 15-20

Adiego I J P Debord et E Varinlioğlu (2005) ldquoLa stegravele caro-grecque drsquoHyllarima (Carie)rdquo REA 107 601-653

Ager S L (1996) Interstate Arbitrations in the Greek World 337-90 BC Berkeley

Akarca A (1952) ldquoMylasarsquoda Hellenistik bir Mezarrdquo Belleten 16 367-405

mdash (1959) Les monnaies grecques de Mylasa Bibliothegraveque de lrsquoInstitut Franccedilais drsquoArcheacuteologie drsquoIstanbul I Paris

mdash (1971) ldquoBeccedilinrdquo Belleten 25 3-37

Aringkerstad T (2000-2001) ldquoHellenistic-Roman Chamber Tombs at Milas Swedish Excavations 1938rdquo Opuscula Atheniensia 25-26 9-24

Aksakal A H (2003) Manisarsquonın Bilinmeyen Değerleri Manisa

Aktaş Ş (2009) ldquoStadiumrdquo in Işık 2009 358-359

Akurgal E (1941) Griechische Reliefs des VI Jahrhunderts aus Lykien Berlin

mdash (1961) Die Kunst Anatoliens von Homer bis Alexander Berlin

mdash (1993) Anadolu Uygarlıkları Ankara

Alston R et O van Nijf eacuted (2008) Feeding the Ancient Greek City Londres

Andersen S (2007) The Tylos Period Burials in Bahrain Volume I The Glass and Pottery Vessels Aarhus

Anderson-Stojanović V R (1987) ldquoThe Chronology and Function of Ceramic Unguentariardquo AJA 91 105-122

mdash (1992) Stobi The Hellenistic and Roman Pottery Princeton

Andrewes A (1938) ldquoEunomiardquo CQ 32 89-102

Andrianou D (2006) ldquoChairs Beds and Tables Evidence for Furnished Interiors in Hellenistic Greecerdquo Hesperia 75 219-266

Angeli Bertinelli M G et A Donati eacuted (2010) Cittagrave e territorio La Liguria e il mondo antico Atti del IV incontro internazionale di storia antica Gecircnes

Arık O (2007) ldquoOn the Ceramics found in the Preliminary Phase of the Peccedilin Excavationrdquo in Boumlhlendorf-Arslan et al 2007 523-530

Armstrong D et J J Walsh (1986) ldquoSIG 593 The letter of Flamininus to Chyretiaerdquo CPh 81 32-46

Arqueacute M-C S Lemaicirctre et S Y Waksman (2012) ldquoLes ceacuteramiques de cuisson en Lycie romaine essai de deacutefinition des faciegraves morphologiques et drsquoapprovisionnement en Meacutediterraneacutee orientalerdquo in Batigne-Vallet 2012 141-153

Arthur P (2007) ldquoPots and boundaries On cultural and economic areas between Late Antiquity and early Middle Agesrdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 15-27

Asheri D (1966) Distribuzioni di terra nellrsquoantica Grecia Turin

Ashmole B (1951) ldquoDemeter of Cnidusrdquo JHS 1951 13-28

Ashton G (1995) Ancient Megisti The Forgotten Kastellorizo Nedlands WA

Ashton R H J et A R Meadows (2008) ldquoThe Letoon Deposit Lycian League Coinage Rhodian Plinthophori and Pseudo-Rhodian Drachms from Haliartos (yet again) and Asia Minorrdquo NC 168 111-134

Aybek S et A K Oumlz eacuted (2010) Metropolis Ionia II The Land of the Crossroads Essays in Honour of Recep Mericcedil Istanbul

Aydaş M (2006) ldquoGladiatorial Inscriptions from Stratoniceia in Cariardquo EA 39 105-110

Aydınoğlu Uuml et A K Şenol eacuted (2010) Olive Oil And Wine Production in Anatolia during Antiquity Symposium Proceedings Istanbul

Babelon E (1907) Traiteacute des monnaies grecques et romaines II Description historique Tome 1 Comprenant les monnaies grecques depuis les origines jusqursquoaux guerres meacutediques Paris

Badie A S Lemaicirctre et J-C Moretti (2004) ldquoLe theacuteacirctre du Leacutetocircon de Xanthos Eacutetat des recherches en 1999rdquo Anatolia Antiqua 12 145-186

Bailey D M (1988) A Catalogue of the Lamps in the British Museum III Roman Provincial Lamps Londres

Balandier Cl (2002) ldquoLa deacutefense des territoires agrave Chypre de lrsquoeacutepoque archaiumlque aux invasions arabesrdquo DHA 281 175-206

mdash (2010a) Les fortifications au service de lrsquohistoire histoire de la deacutefense de Chypre de lrsquoeacutepoque chypro-archaiumlque aux invasions arabes Paris

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 441

mdash (agrave paraicirctre) La deacutefense de la Palestine aux peacuteriodes acheacutemeacutenide et helleacutenistique Eacutetude historique et archeacuteologique

Baldıran A (1990) Stratonikeia Nekropol Buluntuları thegravese ineacutedite Konya

mdash (1999) ldquoStratonikeiarsquodan Unguentariumlarrdquo Selccediluk Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi 4 Konya 335-356

Balot R K (2009) ldquoThe Virtue Politics of Democratic Athensrdquo in Salkever 2009 271-299

Bammer A (1968-1971) ldquoBeitraumlge zur ephesischen Architektur I Zum Eckkapitell eines Ringhallentempelsrdquo OumlJh 49 1-22

mdash (1974) ldquoZu den Kapitellen des Altares von Pergamonrdquo FuB 16 183-190

mdash (2007) ldquoLrsquoArchitecture helleacutenistique en Asie Mineure et ses concepts reacutetrospectifs et anticipantsrdquo in Images et moderniteacute helleacutenistiques Appropriation et repreacutesentation du monde drsquoAlexandre agrave Ceacutesar Rome 91-101

Baran A (2004) ldquoBeccedilin Zeus Karios () Tapınağırdquo I ve II Arkeolojik Araştırmaları Sempozyumu Ankara 19-38

mdash (2009) ldquoKarian Architecture before the Hekatomnidsrdquo in Rumscheid 2009 291-313

Barnett R D (1957) The Nimrud Ivories Londres

mdash (1980) ldquoA Winged Goddess of Wine on an Electrum Plaquerdquo AS 30 169-178

Başaran C A Yalccedilın et M Tombul (1998) ldquo1995 Yılı Skepsis Aşağı Kent ve Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo VIII MKKS (7-9 Nisan 1997 Kuşadası) Ankara 551-585

Batigne-Vallet C eacuted (2012) Les ceacuteramiques communes comprises dans leur contexte reacutegional Faciegraves de consommation et mode drsquoapprovisionnement Actes de la table ronde organiseacutee agrave Lyon les 2 et 3 feacutevrier 2009 Lyon

Bats M (1993) ldquoLa vaisselle culinaire comme marqueur culturel lrsquoexemple de la Gaule meacuteridionale et de la Grande-Gregravece (ive-ier s av J-C)rdquo Terre cuite et socieacuteteacute la ceacuteramique document technique eacuteconomique culturel XIVe Rencontre internationale drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire drsquoAntibes Actes des rencontres 21-22-23 octobre 1993 Juan-les-Pins 407-425

Baughan E P (2004) Anatolian Funerary Klinai Tradition and Identity Thegravese PhD University of California Berkeley

Bean G E et J M Cook (1955) ldquoThe Halicarnassus Peninsulardquo ABSA 50 56-170

mdash (1957) ldquoThe Carian Coast IIIrdquo ABSA 52 58-146

Bellinger A R et P Grierson (1973) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbartion Oaks Collection and in the Whittemone Collection Vol I Washington

Bencivenni A (2003) Progetti di riforme costituzionali nelle epigrafi greche dei secoli IV-II aC Bologne

Benter M (2009) ldquoHydas eine befestigte Houmlhensiedlung auf der Bozburun-Halbinselrdquo in Rumscheid 2009 481ndash501

Berg W (1979) ldquoHecate Greek or lsquoAnatolianrsquo rdquo Numen 21 128-140

Berg Brise M (2004) ldquoHellenistic and Early Roman Pottery from Halikarnassosrdquo in Isager amp Pedersen 2004 177-189

Berges D (2006) Knidos Beitraumlge zur Geschichte der archaischen Stadt Mayence

Berns C et H von Hesberg eacuted (2002) Patris und Imperium Kulturelle und politische Identitaumlt in den Staumldten in den

roumlmischen Provinzen Kleinasiens in der fruumlhen Kaiserzeit Kolloquium Koumlln November 1998 Cologne

Berti F (1993) Iasos di Caria Arslantepe Hierapolis Iasos Kyme Scavi archaeologici Italiani in Turchia Venise 189-249

mdash (2004) ldquoAppunti per lo studio dei vasi attici a figure rosse di Iasosrsquo in Iasos tra VI e IV sec aC 101-117

mdash (2005) ldquoDigressioni su alcune anfore panatenaiche offerte votive e culti nellrsquoagora di Iasosrdquo in Pierobon Benoit 2005 116-129

Berti F et C Franco (2006) ldquoNote su frammenti di ceramica attica con graffitirdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 21-28

Berti F et V Graziano (1994) Iasos Catane

Berti F et L Innocente (1998) ldquoDue nuovi graffiti in alfabeto cario da Iasosrdquo in Bluumlmel et al 1998 137-142

mdash (2005) ldquoGraffito cario su piede di coppa atticardquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 11 20-21

Berti F R Fabiani Z Kızıltan et M Nafissi eacuted (2010) Wandering Marbles of Iasos at the Istanbul Archaeological Museum Istanbul

Bessac J-Cl (1993) Lrsquooutillage traditionnel du tailleur de pierre De lrsquoAntiquiteacute agrave nos jours Paris

Beyer D (1997) ldquoEmar et Ougarit reacuteflexions sur la glyptique de deux villes de Syrie du Nord vers la fin de lrsquoacircge du bronzerdquo in Caubet 1997 171-183

Biagi S (2008) ldquoLe stadiasmos de Patara et la deacutefinition de lrsquoespace romain dans la nouvelle province de Lycie-Pamphylierdquo Res Antiquae 5 299-307

Bianco E (2000) ldquoChabrias Atheniensisrdquo RSA 30 47-72

Bilde PG V Noslashrskov et P Pedersen eacuted (1999) Hvad fandt vi Aarhus

Bilgin A R Dinccedil et M Oumlnder (1996) ldquoLydiarsquodaki iki Tuumlmuumlluumlsrsquode Temizlik Kazısı Ccedilalışmalarırdquo ADerg 4 207-222

Bingoumll O (19761977) ldquoDie Dachziegel von Bayrakli (Alt-Smyrna)rdquo Anadolu 20 19761977 63-81

mdash (1980) Das ionische Normalkapitell in hellenistischer und roumlmischer Zeit in Kleinasien IstMitt Beiheft 20 Tubingen

Birley A R (2005) The Roman Government of Britain Oxford

Blaise F (2006) ldquoPoetics and Politics Tradition re-worked in Solonrsquos Eunomia [Poem 4]rdquo in Blok amp Lardinois 2006 114-133

Blok J H et A P M H Lardinois eacuted (2006) Solon of Athens New Historical and Philological Approaches Leyde

Blondeacute F (2007) Les ceacuteramiques drsquousage quotidien agrave Thasos au IVe siegravecle avant J-C Eacutetudes Thasiennes XX Paris

Blum H B Faist P Pfaumllzner et A-M Wittke eacuted (2002) Bruumlckenland Anatolien Ursachen Extensitaumlt und Modi des Kulturaustausches zwischen Anatolien und seinen Nachbarn Tuumlbingen

Bluumlmel W (1990) ldquoZwei neue Inschriften aus Mylasa aus der Zeit des Maussollos rdquo EA 16 29-43

mdash (1991) Die Inschriften der Rhodischen Peraia IK 38 Bonn

mdash (1992a) Die Inschriften von Knidos I IK 41 Bonn

mdash (1992b) ldquoEinheimische Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo EA 20 7-34

442 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1993) ldquoSGDI 5727 (Halikarnassos) eine Revisionrdquo Kadmos 32 1-18

mdash (1994a) ldquoTwo New Inscriptions from the Cnidian Peninsula Proxeny Decree for Epameinondas and a Funeral Epigramrdquo EA 23 157-159

mdash (1994b) ldquoUumlber die chronologische und geographische Verteilung einheimischer Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo in Giannotta et al 1994 65-86

mdash (1995) ldquoInschriften aus Karien Irdquo EA 25 35-64

mdash (2002) ldquoNeue Fragmente der Pachturkunden aus Amosrdquo EA 34 107-111

mdash (2004) ldquoNeue Inschriften aus Karien II Mylasa und Umgebungrdquo EA 37 1-43

Bluumlmel W et A Kızıl (2004) ldquoEine neue karische Inschrift aus der Region von Mylasardquo Kadmos 43 131-138

Bluumlmel W P Frei et Chr Marek eacuted (1998) Colloquium Caricum Akten der internationalen Tagung uumlber die karisch-griechische Bilingue von Kaunos 3110-1111997 in Feusisberg bei Zuumlrich Kadmos 37 57-79

Boardman J et G Buchner (1966) ldquoSeals from Ischia and the Lyre-Player Grouprdquo JDAI 81 1-62

Boardman J (1967) Excavations in Chios 1952-1955 Greek Emporio Londres

mdash (1968) Archaic Greek Gems Schools and Artists in the Sixth and Early Fifth Centuries BC Londres

mdash (1970) Greek Gems and Finger Rings Londres

mdash (1990) ldquoThe Lyre Player Group of Seals an Encorerdquo AA 1 1-17

mdash (2000) Persia and the West An Archaeological Investigation of the Genesis of Achaemenid Art Londres

mdash (2003) Die Perser und der Westen Mayence

Bockisch G (1969) ldquoDie Karer und ihre Dynastenrdquo Klio 51 117-75

Boedeker D (1983) ldquoHecate a Transfunctional Goddessrdquo TAPhA 113 79-93

Boumlhlendorf-Aslan B A O Uysal et J Witte-Ott eacuted (2007) Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeology Contexts Proceedings of the First International Symposium on Late Antique Byzantine Seljuk and Ottoman pottery and tiles in archaeological context Ccedilanakkale 1-3 June 2005 Byzas 7 Istanbul

Bonifay M et J-C Treacuteglia eacuted (2007) LRCW2 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1662 (I)

Borchhardt J (19691970) ldquoEin Totengericht in Lykien Zum Grabmal des χntildetabura in Limyrardquo IstMitt 19-20 187-222

mdash (1975) Myra eine lykische Metropole in antiker und byzantinischer Zeit Istanbuler Forschungen Band 30 Berlin

mdash (1991) ldquoEin Ptolemaion in Limyrardquo RA 309-322

mdash (1993) Die Steine von Zẽmuri Archaumlologische Forschungen an den Verborgenen Wassern von Limyra Vienne

mdash (1990a) ldquoKunst in Lykienrdquo in Borchhardt et al 1990 45-49

mdash (1990b) ldquoDas Heroon von Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 75-78

Borchhardt J et G Dobesch eacuted (1993) Akten des II Internationalen Lykien-Symposium Vienna 6-12 mai 1990 Vienne

Borchhardt J H Eigner M Pesditschek et P Ruggendorfer eacuted (1997-1999) ldquoArchaumlologisch-sprachwissenschaftliches Corpus der Denkmaumller mit lykischer Schriftrdquo Anzeiger OumlAW phil-hist Kl 1342 Vienne 11-96

Borchhardt J R Jacobek et A Dinstl eacuted (1990) Goumltter Heroen Herrscher in Lykien Munich

Borchhardt J G Neumann et K Schulz (2003) ldquoTuminehiTymnessosrdquo Adalya 6 21-89

Borchhardt J et S Şişmanoğlu (1999) ldquoDas Diptychon von TubureTyberissosrdquo in Scherrer et al 1999 275-297

Borchhardt J et G Stanzl (1990) ldquoEin hellenistischer Bau des Herrscherkultes Das Ptolemaion in Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 79-84

Borza E N et O Palagia (2007) ldquoThe Chronology of the Macedonian Royal Tombs at Verginardquo JdI 122 81-124

Bousquet J (1992) ldquoLes inscriptions du Leacutetocircon en lrsquohonneur drsquoArbinas et lrsquoeacutepigramme grecque de la stegravele de Xanthos Lrsquoinscription bilingue de Deacutemokleidegraves et les inscriptions lyciennes unilinguesrdquo in Fouilles de Xanthos IX1 Paris 155-199

Bowden W L Lavan et C Machado eacuted (2004) Recent Research on the Late Antique Courtryside Leyde-Boston

Bowersock G W (1983) Roman Arabia New York

Boyd Th D (1978) ldquoThe Arch and the Vault in Greek Architecturerdquo AJA 82 83-100

Boysal Y (1970) ldquoTurgut Kazısı 1969 Yılı Raporurdquo Anadolu 12 63-78

mdash (1998) ldquo1996 Yılı Stratonikeia Ccedilalışmalarırdquo KST 19-2 153-160

Boysal Y et M Kadıoğlu (1999) ldquo1997 Yılı Stratonikeia Nekropol Ccedilalışmalarırdquo KST 20-2 215-228

Bracke H (1993) ldquoPisidia in Hellenistic times (334-325 BC)rdquo in Waelkens 1993 15-35

Brandt B V Gassner et S Ladstaumltter eacuted (2005) Synergia Festschrift fuumlr Friedrich Krinzinger II Vienne

Bresson A (1991) Recueil des inscriptions de la Peacutereacutee rhodienne Paris-Besanccedilon

mdash (2007a) ldquoUnity Diversity and Conflict in Hellenistic Lyciardquo in Elton amp Reger 2007 73-79

mdash (2007b) ldquoLes Cariens ou la mauvaise conscience du barbarerdquo in Urso 2007 209-228

Bresson A P Brun et E Varinlioğlu (2001) ldquoLes Inscriptions Grecques et Latinesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 81-305

Bresson A P Brun R Descat et K Konuk (2005) ldquoUn deacutecret honorifique des Kodapeis (Carie du Sud)rdquo REA 107 69-81

Bresson A et R Descat eacuted (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au IIe s aC Bordeaux

Bresson A D Rousset et J-M Carbon (2007) ldquoLes estampages du fonds Louis Robertrdquo CRAI 2 643-660

Briant P (1992) Darius les Perses et lrsquoEmpire Paris

mdash (1996) Histoire de lrsquoempire perse Paris

Brijder H A G eacuted (1984) Ancient Greek and Related Pottery Proceedings of the International Vase Symposium in Amsterdam 12-15 Avril 1984 Amsterdam

Broneer O (1930) Corinth IV Terracotta Lamps Athegravenes

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 443

Bruer S G et M Kunze (2010) Der Stadtplan von Patara und Beobachtungen zu den Stadtmauern Patara I 1 Istanbul

Brun P (1994) ldquoLes fortifications drsquoHyllarima Philon de Byzance et Pleistarchosrdquo in Debord amp Descat 1994 193-204

mdash (2001) ldquoLes sites archeacuteologiquesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 23-75

mdash (2007a) ldquoLa Carie et les Cariens vus depuis Athegravenes au Ve siegraveclerdquo in Brun 2007b 13-32

mdash eacuted (2007b) Scripta Anatolica Hommages agrave Pierre Debord Bordeaux

Bruneau Ph (1970a) Recherches sur les cultes de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Paris

mdash (1970b) ldquoTombes drsquoArgosrdquo BCH 94 437-531

mdash (1970c) Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la maison des Comeacutediens La vaisselle Paris

Bruns-Oumlzgan Chr (1987) Lykische Grabreliefs des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Tuumlbingen

mdash (2002) ldquoEine fruumlhkaiserzeitliche Stoa in Knidos und ihre Funderdquo in Berns amp Hesberg 2002 247-256

mdash (2004) Knidos A Guide to the Ancient Site Konya

mdash (2005) ldquoAttische Bildhauer in Knidosrdquo in Strocka 2005 179-191

Bryce T R (1986) The Lycians I The Lycians in Literary and Epigraphic Sources Copenhague

Buchholz H G (1978) ldquoTamassos Zypern 1974-1976 3 Berichtrdquo AA 155-230

Buckler J (1980) The Theban Hegemony 371-362 BC Cambridge-Londres

mdash (1998) ldquoEpameinondas and the new inscription fron Knidosrdquo Mnemosyne s IV 51 192-205

mdash (2003) Aegean Greece in the Fourth Century BC Leyde-Boston

Buraselis K (2008) ldquoThe Problem of the Ptolemaic Sibling Marriage A Case of Dynastic Acculturationrdquo in McKechnie amp Guillaume 2008 291-302

Burkert W (1992) The Orientalizing Revolution Cambridge

mdash (2001) ldquoLa religione greca allrsquoombra dellrsquoOriente i livelli dei contatti e degli influssi rdquo in Ribicini et al 2001 21-30

Burn L (2004) Hellenistic Art From Alexander the Great to Augustus Los Angeles

Buschor E (1950) Maussollos und Alexander Munich

Buschmann K (1992) ldquoHızırlık bei Fethiye das altlykische Telebehirdquo AST 10 429-438

Buumlyuumlkyoumlruumlk F et C Tibet (1999-2000) ldquo1998-1999 Yılı Antalya Doğu Nekropoluuml Kurtarma Kazılarırdquo Adalya 4 115-171

Cahn H A (1970) Knidos Die Muumlnzen des sechsten und fuumlnften Jahrhunderts v Chr Berlin

Canciani F et F W von Hase (1979) La tomba Bernardini di Palestrina Rome

Cannadine D et S Price eacuted (1987) Rituals of Royalty Power and Ceremonial in Traditional Societies Cambridge

Caputo V eacuted (2008) Iasos in Etagrave Romana Miscellanea storico-archeologica Suppl au vol 83-84 de Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Ferrare

Cargill J (1981) The Second Athenian League Empire or Free Alliance Berkeley-Los Angeles-Londres

Carney E D (2005) ldquoWomen and Dunasteia in Cariardquo AJPh 126 65-91

Carubba O (1993) ldquoDynasten und Staumldte Sprachliche und sonstige Bemerkungen zu den Namen auf den lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 11-25

Carstens A M (1999a) Death Matters Funerary Architecture on the Halikarnassos Peninsula Thegravese Copenhague

mdash (1999b) ldquoSepulchral Architecture on the Halicarnassos Peninsulardquo in Proceedings of the XVth International Congress of Classical Archaeology Amsterdam July 12-17 1998 109-111

mdash (2002) ldquoTomb Cult on the Halikarnassos Peninsulardquo AJA 106 391-409

mdash (2006) ldquoCypriot chamber tombsrdquo in Wriedt Soslashrensen amp Winther Jacobsen 2006 125-179

mdash (2008) ldquoTombs of the Halikarnassos Peninsula ndash the Late Bronze and Early Iron Agerdquo in Pedersen 2008 52-118

mdash (2009) Karia and the Hekatomnids The Creation of a Dynasty Oxford

mdash (2013) ldquoDivine Kingship at the City Centrerdquo in Henry 2013

mdash (agrave paraicirctre) ldquoBridging the boundary the sacrificial deposit of the Maussolleion of Halikarnassos and its symbolic languagerdquo in Draycott C et M Stamatopoulou eacuted Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Carte geacuteologique de Turquie (1963) feuillet Konya 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964a) feuillet Denizli 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964b) feuillet Izmir 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1997) feuillets Fethiye L8 L9 M8 M9 et Antalya L10 M10-M11 1100000e Maden Tetkik ve Arama genel muumlduumlrluumlğuuml Ankara

Carter J C (1970) ldquoRelief Sculptures from the Necropolis of Tarantordquo AJA 74 125-137

Cataldi S eacuted (2004) Poleis e Politeiai Atti del Convegno Internazionale di Storia Greca (Torino 2002) Alexandrie

Caubet A eacuted (1997) De Chypre agrave la Bactriane Les sceaux du Proche-Orient ancien Actes du colloque international Museacutee du Louvre 18 mars 1995 Paris

mdash (1998) Lrsquoart des modeleurs drsquoargile Antiquiteacutes de Chypre Coroplastique 2 Paris

Cavalier L (2005) Architecture romaine drsquoAsie Mineure Les monuments de Xanthos et leur ornementation Bordeaux

mdash (2006) ldquoObservations sur lrsquoarchitecture de Xanthos agrave lrsquoeacutepoque archaiumlquerdquo REA 108 327-354

mdash (2007) ldquoHorrea drsquoAndriakegrave et Patara un nouveau type drsquoeacutedifice fonctionnel en Lycie agrave lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo REA 109 51-65

mdash (2012) ldquoDeux nouveaux temples agrave Limyra rdquo in Seyer 2012 133-139

Ccedilevik N (2008) ldquoNortheast Lycia The New Evidence - Results from the Past Ten Years from the Bey Mountains Surface Surveysrdquo Adalya 11 189-233

Ccedilevik N B Varkıvanccedil et E Akyuumlrek eacuted (2005) Trebenna tarihi arkeolojisi ve doğası Trebenna its history archaeology and natural environment Istanbul

444 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Ccedilevik N et I Pimouguet-Peacutedarros (2010) ldquoFortifications et systegraveme deacutefensif de Myra Recherches 2009rdquo Anatolia Antiqua 18 243-275

Chambers M A (1955) ldquoThe Twelve Gods at Cosrdquo HThR 48 153-154

Chantraine P (1999) Dictionnaire eacutetymologique de la langue grecque Paris

Chapoutier F (1934) Les Dioscures au service drsquoune deacuteesse Paris

Chiekova D (2008) Cultes et vie religieuse dans les citeacutes du Pont Gauche (VIIe ndash Ier s avant J C) Berne

Childs W A P et P Demargne (1989) Le monument des Neacutereacuteides Le decor sculpteacute Fouilles de Xanthos VIII Paris

Choisy A (1876) ldquoNote sur les Tombeaux Lydiens de Sardesrdquo RA 32 73-81

Ccedililingiroğlu A (1997) Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı Izmir

Cimok F (2000) Antioch Mosaics Istanbul

Civelek A (2001) Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Doumlnemi Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

Clay J (1984) ldquoThe Hecate of the Theogonyrdquo GRBS 25 27-38

Colas-Rannou F (2009) ldquoImages et socieacuteteacute en Lycie au VIe siegravecle avant J-C le pilier drsquoIsinda et son programme iconographiquerdquo REA 111 453-474

mdash (agrave paraicirctre) ldquoDrsquoune mixiteacute agrave une identiteacute les Lyciens et leurs imagesrdquo in Ziche (agrave paraicirctre)

Colvin S eacuted (2004) The Greco-Roman East Cambridge

Ccedilokay-Kepccedile S (2006) The Karaccedilallı Necropolis near Antalya Adalya Suppl series 4 Antalya

Cook J M (1961) ldquoSome Sites of the Milesian Territoryrdquo ABSA 56 90-101

mdash (1965) ldquoOld-Smyrna Fourth-Century Black Glazerdquo ABSA 60 143-153

Cook J M et W H Plommer (1966) The Sanctuary of Hemithea at Kastabos Cambridge

Corbett P E (1955) ldquoPalmette Stamps from an Attic Black-glaze Workshoprdquo Hesperia 24 172-186

Corso A (2007) ldquoThe cult and political background of the Knidian Aphroditerdquo in Proceedings of the Danish Institute at Athens V Athegravenes 173-197

Corsten Th (2007a) ldquoKibyratis in Antiquityrdquo Anatolian Archaeology 13 18-19

mdash (2007b) ldquoKibyra und Lykienrdquo in Schuler 2007 175-181

mdash (2008) ldquoResearch in the Kibyratis in 2006 and 2007rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas 6 112-116

mdash (2009) ldquoZwei Inschriften zur fruumlhen Geschichte von Kibyrardquo in Tekin 2009 91-98

Ccediloumlrtuumlk U (2004) Kuzey Karia Akccedilay Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması thegravese MA Muğla

mdash (2008) ldquoKuzey Karia Akccedilay (Harpasos) Vadisi Mezar Mimarisi Hakkında Bir Araştırmardquo Anadolu (Anatolia) ns 2 37-60

Costabile F (1997) LrsquoArchitettura samia in Occidente Soveria Manelli

Coulton J J (1982) ldquoTermessians at Oinoandardquo AS 32 115-131

mdash (1994) ldquoThe Fortifications of Balbourardquo REA 96 327-335

mdash (1998) ldquoHighland Cities in South-West Turkey The Oinoanda and Balboura Surveysrdquo in Matthews 1998 227-236

Coupel P et P Demargne (1969) Le Monument des Neacutereacuteides LrsquoArchitecture Texte et Planches photographiques Fouilles de Xanthos III Paris

Crowther Ch V (1993) ldquoForeign Judges in Seleucid Citiesrdquo JAC 8 57-61

mdash (1995) ldquoIasos in the Second Century BC III Foreign Judges from Prienerdquo BICS 40 91-136

mdash (1999) ldquoAus der Arbeit der lsquoInscriptiones Graecaersquo IV Koan Decrees for Foreign Judgesrdquo Chiron 39 251-320

Curti F et A Parrini (agrave paraicirctre) ldquoIasos importazioni di ceramica attica a figure rosse nel V nel IV sec a Crdquo

Culasso Gastaldi E (2003) ldquoUn decreto ateniese di prossenia per tre individui di Iasos (IG II2 3 + 165)rdquo ZPE 142 109-118

mdash (2004) Le prossenie ateniesi del IV secolo aC Gli onorati asiatici Alexandrie

Davesne A et F Laroche-Traunecker (1998) Le site de Meydancıkkale Recherches entreprises sous la direction drsquoEmmanuel Laroche (1971-1982) Paris

Davies J K (1969) ldquoThe Date of IG II2 1609rdquo Historia 18 309-333

Debord P (1969) ldquoSur les inscriptions de la peacuteriode drsquoOlympichos agrave Labraundardquo REA 71 383-389

mdash (1982) Aspects sociaux et eacuteconomiques de la vie religieuse dans lrsquoAnatolie greacuteco-romaine Leyde

mdash (1994) ldquoEssai sur la geacuteographie historique de la reacutegion de Stratoniceacuteerdquo in Mactoux amp Geacuteny 1994 107-121

mdash (1999) LrsquoAsie Mineure au IVe siegravecle (412-323 aC) Pouvoirs et jeux politiques Bordeaux

mdash (2003) ldquoCiteacute grecque-village carien Des usages du mot koinonrdquo Studi ellenistici 2003 115-180

mdash (2008) ldquoApollon en Carierdquo in Şahin 2008 57-67

mdash (2009) ldquoPeut-on deacutefinir un pantheacuteon carien rdquo in Rumscheid 2009 251-266

Debord P et R Descat eacuted (1994) Fortifications et deacutefense du territoire en Asie Mineure occidentale et meacuteridionale Table-ronde Istanbul 20-27 mai 1993 REA 96

Debord P et E Varinlioğlu eacuted (2001) Les Hautes Terres de Carie Bordeaux

mdash eacuted (2011) Citeacutes de Carie Harpasa Bargasa Orthosia dans lrsquoAntiquiteacute Rennes

Dedeoğlu H (2003) The Lydians and Sardis Izmir

Dedeoğlu H et H Malay (1994) ldquoKuzey Lydiarsquoda Geccedil Hellenistik Bir Mezarrdquo Arkeoloji Dergisi 2 Izmir 129-135

Delemen I (2007) The Achaemenid Impact on Local Populations and Culture in Anatolia (6th-4th centuries BC) Papers Presented at the International Workshop Istanbul 20-21 May 2005 Istanbul

De Ligt L eacuted (2004) Roman Rule and Civic Life Local and Regional Perspectives Leyde

Delrieux F (2001) ldquoIasos agrave la fin du IVe siegravecle aC Les monnaies aux fruits de mer des fils de Theacuteodotos au versement de lrsquoekklesiastikonrdquo REG 114 160-189

mdash (2008) ldquoLe deacutecret drsquoIasos en lrsquohonneur des fils de Peldeacutemis agrave lrsquoeacutepoque classiquerdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 14 33-36

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 445

Deltour-Leacutevie Cl (1982) Les piliers funeacuteraires de Lycie Louvain-la-Neuve

Dellbruumlck R (1912) Hellenistische Bauten in Latium II Strasbourg

Demargne P (1974) Tombes-maisons Tombes rupestres et sarcophages Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1990) ldquoDas Nereiden-Monument von Xanthosrdquo in Borchhardt et al 1990 65-69

Demirer Uuml (1998) ldquo1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısırdquo MKKS (7 ndash 9 Nisan Kuşadası 1997) Ankara 25-41

Demirtaş M B (2007) Technical and Workmanship Features of the Temple of Artemis at Magnesia thegravese ineacutedite

mdash (2010) ldquoKaria-Ionia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağırdquo in Aybek amp Oumlz 2010 105-113

De Polignac F (2005) ldquoUsages de lrsquoeacutecriture dans les sanctuaires du haut archaiumlsmerdquo Kernos Suppl 15 13-25

Descat R (1994) ldquoLes forteresses de Theacutera et de Kallipolisrdquo in Debord amp Descat 1994 205-214

mdash (1994) ldquoLa geacuteographie dans les listes des tributs attiques Lepsimandos et Kasocirclaba en Carierdquo ZPE 104 61ndash68

mdash (1998) ldquoLa carriegravere drsquoEupoleacutemos strategravege maceacutedonien en Asie Mineurerdquo REA 100 167-190

Des Courtils J (1994) ldquoNouvelles donneacutees sur le rempart de Xanthosrdquo in Debord amp Descat 1994 285-298

mdash (1995) ldquoUn nouveau bas-relief archaiumlque de Xanthosrdquo RA 2 337-364

mdash (2003) Guide de Xanthos et du Leacutetocircon Istanbul

mdash (2001) ldquoXanthos et le Leacutetocircon au IIe s aCrdquo in Bresson amp Descat 2001 213-224

mdash (2006) ldquoNouvelles deacutecouvertes agrave Xanthosrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 145-152

mdash (2007) ldquoIntroduction La Lycie dans lrsquohistoirerdquo in Lemaicirctre 2007a 11-23

Des Courtils J et D Laroche (2004) Xanthos et le Leacutetocircon rapport sur la campagne de 2003 Anatolia Antiqua 12

Des Courtils J et A Pariente (1991) ldquoProblegravemes topographiques et religieux agrave lrsquoHerakleion de Thasosrdquo in Le Dinahet amp Eacutetienne 1991 67-84

Demargne P (1974) Fouilles de Xanthos V Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris

Devambez P et E Haspels (1959) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Architecture et ceacuteramique II Paris

DeVries K (1997) ldquoThe Attic Pottery from Gordionrdquo in Oakley et al 1997 447-455

Diehl Ch et G Cousin (1886) ldquoVilles inconnues du Golfe Ceacuteramiquerdquo BCH 10 428-30

Dignas B (2007) ldquoPorter la couronne drsquoun dieu titre civique charge religieuse pouvoir ou fardeau rdquo Kernos 20 173-187

Diler A (1997a) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması-1995rdquo AST 14 189-206

mdash (1997b) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması ndash 1996rdquo AST 15 409-422

mdash (2002) ldquoThe Northern Rock Necropolis of Caunusrdquo in Studien zum antiken Kleinasien V Asia Minor Studien 44 63-95

mdash (2008) ldquoBodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri Pedasa Mylasa Damlıboğaz (Hydai) Kedreai (Sediradası) Kissebuumlkuuml

(Anastasioupolis) ve Mobolla Kalesi Yuumlzey Araştırmaları 2004-2005rdquo AST 24 479-500

Diler A U Aydınoğlu et A K Şenol eacuted (2010) ldquoOlive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Kariardquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

Dinccedil R (1993) Lydia Tuumlmuumlluumlsleri (thegravese ineacutedite) Izmir

Dinccedil R et M Oumlnder (1992) ldquoKayapınarı-Hamamtepe Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 3 31-51

Dinsmoor W B (1950) The Architecture of ancient Greece Londres-New York-Toronto-Sydney

Domingo Gygax M (2001) Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit Bonn

Donati L (2007) ldquoLa ceramica grigia arcaica di Iasosrdquo Rassegna di Archeologia 14 224-236

Dornisch W (1992) Die griechischen Bogentore Zur Entstehung und Verbreitung des griechischen Keilsteingewoumllbes Europaumlische Hochschulschriften Reihe 28 Kunstgeschichte Band 83 Francfort-Berlin

Doumlrtluumlk K B Varkıvanccedil T Kahya J des Courtils M Doğan-Alparslan et R Boyraz (2006) III Likya Sempozyumu The IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Proceedings Antalya

Dotterweich Uuml (1999) Unguentarien mit kuppefoumlrmiger Muumlndung aus Knidos Knidos-Studien Band I Francfort

Draycott C et M Stamatopoulou eacuted (agrave paraicirctre) Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Drew-Bear Th (1999) Phrygian votive Steles Ankara

Dumeacutezil G (2003) ldquoLa triple Heacutecaterdquo (1982) in Dumeacutezil 2003

mdash (2003) Esquisses de mythologie Paris

Dunand Ch et P Leacutevecircque eacuted (1975) Les syncreacutetismes dans les religions de lrsquoAntiquiteacute Leyde

Duumlndar E (2008) Patara Unguentariumları Istanbul

Duumlring B (2011) The Prehistory of Asia Minor From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies Cambridge

Durm J (1910) Die Baukunst der Griechen Handbuch der Architektur I-II Leipzig

Dusinberre E R M (1997) ldquoImperial style and constructed identity a lsquoGraeco-Persianrsquo cylinder seal from Sardisrdquo Ars Orientalis 27 99-129

mdash (2003) Aspects of Empire in Achaemenid Sardis Cambridge

Dyggve E F Poulsen et K Rhomaios (1934) Das Heroon von Kalydon Copenhague

Eck W (2004) ldquoStraszligen und ihre Denkmaumllerrdquo in Frei-Stolba 2004 17-39

mdash (2008) ldquoDie Bauinschrift der neronischen Thermen in Patara Zur methodischen Auswertung einer partiell eradierten Inschriftrdquo ZPE 166 269-275

Eacutecochard E (2012) Approche geacuteoarcheacuteologique et valorisation du patrimoine geacuteomorphologique autour du Leacutetocircon (plaine de Xanthos Turquie) Thegravese ineacutedite Paris Est-Creacuteteil-Val de Marne

Edhem Bey (1906) ldquoFouilles drsquoAlabandardquo CRAI 407-422

Ehrenberg V (1930) 1965 ldquoEunomiardquo Charisteria 16-29 revu dans Id 1946 70-93 repris dans Id 1965 139-158

mdash (1946) Aspects of the Ancient World Oxford

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 15: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

72 ndash Denis Rousset

sources preacutecises sur le statut politique des communauteacutes lyciennes au Ier s de notre egravere Ainsi entre le stadiasme de 45 pC et les sources soit anteacuterieures soit posteacuterieures qui peuvent indiquer le statut indeacutependant ou deacutependant drsquoune communauteacute il serait toujours loisible de supposer un changement de statut

Examinons neacuteanmoins le cas de quelques localiteacutes qui pourraient contrevenir agrave la regravegle eacutenonceacutee par W Tietz et Chr Schuler Il y a deux localiteacutes dont le nom est deacutefini par lrsquoadjonction drsquoun toponyme au geacutenitif Outre la mention Ἀτταλεία τῆς Π[αμφυλίας] (l C 8) qui indique la province voisine que lrsquoitineacuteraire atteint au sortir de la Lycie il y a [Κ]όδοπα τῆς Μυλιάδος (l B 37) Que Kodopa soit ainsi deacutefinie agrave la diffeacuterence drsquoautres localiteacutes eacutegalement mentionneacutees par le stadiasme dans la mecircme reacutegion la Milyade paraicirct destineacute agrave eacuteviter une confusion avec une possible homonyme 64

Or le cas de Kodopa est preacuteciseacutement celui sur lequel Chr Schuler a voulu fonder la regravegle que le stadiasme nommerait uniquement des noms de citeacutes Sur cette localiteacute de Milyade inconnue jusqursquoil y a peu il existe maintenant au total trois teacutemoignages outre le stadiasme de 45 pC Κοδοππα est mentionneacutee dans le traiteacute de 46 aC parmi les toponymes qui deacutesignent non pas des citeacutes mais des localiteacutes de rang secondaire comme lrsquoont mis en eacutevidence S Mitchell et Chr Schuler 65 Il existe drsquoautre part une eacutepitaphe drsquoArykanda graveacutee en lettres carreacutees et avec ligatures (IIe ou IIIe s pC ) pour une femme Κολοπηνῂ [καὶ ] Ἀρυκανδίδι S Mitchell avait judicieusement corrigeacute le premier ethnique en Κοδοπηνή et Chr Schuler a tireacute argument du double ethnique pour soutenir que Kodopa eacutetait comme Arykanda une citeacute 66 Chr Schuler eacutecarte en effet lrsquoideacutee que Kodopegravenegrave et drsquoautres ethniques de cette mecircme partie de la Lycie puissent ecirctre des ldquodeacutemotiquesrdquo car ldquoDer Gebrauch solcher Demotika ist (hellip) in dieser Zeit [lrsquoeacutepoque impeacuteriale] in Lykien nicht mehr uumlblichrdquo 67 Traiter lrsquoensemble de cette question est ici impossible et de toute faccedilon difficile faute de nombreuses sources pour tous les ethniques attesteacutes en Lycie Signalons seulement agrave titre drsquoexemple pour la mecircme reacutegion de la Milyade que deux eacutepitaphes attestent lrsquoune lrsquoethnique Elbesseus lrsquoautre le toponyme Elbessos qui est connu par deux autres sources comme deacutesignant une localiteacute de rang secondaire 68 Il est donc possible que des eacutepitaphes lyciennes drsquoeacutepoque impeacuteriale aient mentionneacute des ldquodeacutemotiquesrdquo ie des ethniques qui ne sont pas ceux drsquoune citeacute indeacutependante

Dans le cas de lrsquoeacutepitaphe drsquoArykanda mecircme si lrsquoon considegravere Kodopegravenegrave comme un ethnique de citeacute agrave lrsquoeacutegal drsquoArykandis cela montre que Kodopa eacutetait une citeacute au IIe ou IIIe s pC tandis qursquoelle eacutetait une localiteacute secondaire agrave lrsquoeacutepoque de Ceacutesar entre temps elle eacutetait donc devenue une citeacute Mais est-ce avant lrsquoeacutepoque de Claude et sa mention mecircme dans la troisiegraveme source qui la mentionne le stadiasme montre-t-elle sa promotion au statut de citeacute degraves cette eacutepoque comme lrsquoaffirme Chr Schuler Ce changement de statut pourrait aussi bien ecirctre posteacuterieur agrave cette eacutepoque et le stadiasme mentionnerait alors une localiteacute demeureacutee de rang secondaire de Ceacutesar jusqursquoagrave Claude On voit donc que le cas de Kodopa nrsquoest pas deacutecisif Quant agrave Akarassos eacutegalement mentionneacutee dans le stadiasme (l B 39) et eacutevoqueacutee par Chr Schuler elle figure eacutegalement parmi les localiteacutes de rang secondaire dans le traiteacute de 46 aC et elle nrsquoest dite ldquociteacuterdquo que dans une notice de Kapitocircn de Lycie connue par lrsquointermeacutediaire de Eacutetienne de Byzance 69

Parmi les localiteacutes que mentionne le stadiasme deux sont deacutefinies par lrsquoadjonction drsquoun nom de citeacute ou de territoire Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως (l B 21) est une localiteacute sur le territoire drsquoune reacutegion ou drsquoune citeacute formeacutee au total de huit communauteacutes dans la Lycie occidentale Lyrnai nrsquoeacutetait pas la ville principale de cet Eacutetat qui srsquoappelait sans doute Oktapolis Oktapolis mecircme nrsquoest pas mentionneacutee comme point drsquoarriveacutee drsquoun itineacuteraire du stadiasme peut-ecirctre parce qursquoelle eacutetait agrave lrsquoeacutecart drsquoune route importante Quant agrave la preacutecision τῆς Ὀκτα[π]όλεως donneacutee pour cette seule localiteacute de la reacutegion peut-ecirctre eacutetait-elle destineacutee agrave eacuteviter une confusion avec une homonyme ou une paronyme 70

64 Adak amp Şahin 2004 68 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 150 n 255 En Carie existaient les Kodapeis nommeacutes dans les listes de tribut attiques et dans une inscription cf Bresson et al 2005 Drsquoautre part on a trouveacute agrave Korykos en Cilicie Tracheacutee plusieurs deacutedicaces agrave Zeus Kodopaios ou Kodopas cf notamment Sayar amp Şahin 2008 Varinlioğlu 2010

65 Voir SEG 55 1452 l 59 Cf op cit (supra n 62 et 63) respectivement aux p 210 et 77 cf aussi Rousset 2010 135-141 qui reproduit la liste des localiteacutes de rang secondaire

66 TAM II 794 (I Arykanda 147) commenteacutees par S Mitchell p 221 et par Chr Schuler p 7767 Loc cit p 7868 Voir TIB sv Rousset 2010 14069 Sur Akarassos cf TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 197-198 Agrave lrsquoincertitude sur le statut de Kodoppa et drsquoAkarassos est lieacutee la

question du statut politique et juridique de la Milyade agrave lrsquoeacutepoque de Claude telle que conduit agrave la poser une deacutecision drsquoun gouverneur que jrsquoai reacuteeacutediteacutee et commenteacutee dans Rousset 2010 145-152 commentaire sur ce point p 150 et 169

70 Voir principalement TIB sv ldquoLornaiardquo et ldquoOktapolisrdquo Tietz 2003 265-279 particuliegraverement p 265-269 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 148-151 150 et n 255 sur la possible confusion toponymique avec Lyrnas de Lycie orientale Faute de connaicirctre personnellement cette partie de la la Lycie occidentale je ne discute pas la localisation de Lyrnai Hippoukocircmegrave et Oktapolis en lrsquoabsence de sources nouvelles il serait

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 73

Dans la Lycie orientale on trouve mentionneacutee agrave quatre reprises l C 5 6 11 et 14 Kosara εἰς Κό[σ]αρα Μν[αρικῆς ] [ἀπ]ὸ Κοσά[ρ]ων [ἀπὸ Κοσάρων τ]ῆς Μναρικῆς ἀπὸ Κοσάρων [τ]ῆς Μναρικῆς Srsquoagirait-il par trois fois de preacutevenir une possible confusion La preacutecision indique en tout cas que Kosara appartenait agrave la reacutegion voire peut-ecirctre agrave lrsquoancien territoire drsquoune localiteacute appeleacutee Mnara Celle-ci non mentionneacutee dans le stadiasme apparaicirct dans une eacutepitaphe du IIIe s pC qui montre qursquoelle eacutetait alors elle-mecircme rattacheacutee agrave Phaseacutelis On a supposeacute que Mnara eacutetait identique aux Marmareis qui srsquoeacutetaient opposeacutes agrave Alexandre en 334 et que ces derniers avaient eacuteteacute englobeacutes dans le territoire de Phaseacutelis 71 Dans ces conditions il paraicirct peu vraisemblable que Kosara par trois fois deacutesigneacutee comme faisant partie de la Mnarikegrave ait eacuteteacute agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une citeacute indeacutependante

Il faut enfin rappeler le cas de Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων (l C 3-4 commenteacutees supra puis l C 5 et 12 sans la mecircme preacutecision) Cette localiteacute sise agrave lrsquoEst de la Lycie qui avait agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique eacutemis son propre monnayage et jouissait donc alors de son indeacutependance eacutetait bel et bien agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une communauteacute deacutependant de Termessos la Grande 72

Nrsquoen allait-il pas de mecircme pour Typallia qui est citeacutee agrave deux reprises dans le stadiasme (l C 6 et 7) Certes sa mention ne srsquoaccompagne pas de la preacutecision τῶν Τερμησσέων Typallia est par ailleurs explicitement attesteacutee comme une polis quelques deacutecennies seulement avant lrsquoeacutepoque de Claude dans une deacutedicace de c 30 aC Mais drsquoautre part deux eacutepitaphes de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont lrsquoune du IIIe s pC montrent que Typallia deacutependait de Termessos la Grande 73 Est-ce donc avant ou apregraves lrsquoeacutepoque de Claude qursquoelle avait perdu son indeacutependance Agrave vrai dire crsquoest la position mecircme de Typallia localiseacutee de faccedilon certaine sur un site au Nord de Kitanaura sur la route menant de cette localiteacute termessienne vers la ville de Termessos qui doit faire consideacuterer que Typallia faisait elle aussi neacutecessairement partie du territoire de Termessos degraves lrsquoeacutepoque du stadiasme comme lrsquoont souligneacute agrave la fois F Onur et S Şahin 74 Il est remarquable que le stadiasme ne donne pourtant pas la preacutecision τῶν Τερμησσέων pour Typallia agrave la diffeacuterence de Kitanaura

Relevons enfin un dernier point relatif agrave ces deux localiteacutes appartenant lrsquoune explicitement lrsquoautre certainement au territoire de Termessos nrsquoest-il pas singulier qursquoelles soient mentionneacutees dans le stadiasme alors que la citeacute de Termessos ne faisait assureacutement pas partie de la province de Lycie 75 On a rappeleacute supra p 68 lrsquoopinion admise suivant laquelle les itineacuteraires du stadiasme parcourent la seule Lycie et mentionnent agrave lrsquoexteacuterieur de la province uniquement deux villes limitrophes Kibyra en Asie et Attaleia ldquode Pamphylierdquo Ne doit-on pas deacutesormais preacuteciser qursquoil en va de mecircme assureacutement pour Kitanaura et certainement pour Typallia Et ne faudrait-il pas retoucher en conseacutequence le traceacute de la frontiegravere nord-est de la Lycie en la faisant passer entre Ideacutebessos et Kitanaura Enfin la mention dans le stadiasme de Trabenna et drsquoOnobara localiteacutes assez proches de Termessos et drsquoAttaleia peut-elle toujours ecirctre utiliseacutee comme la preuve que les premiegraveres appartenaient degraves lors agrave la Lycie agrave la diffeacuterence des secondes 76

Revenant agrave la question du statut politique des localiteacutes du stadiasme on doit enfin remarquer que la Lycie orientale preacutesente quelques cas de localiteacutes qui furent drsquoapregraves drsquoautres sources sans doute dans lrsquoensemble posteacuterieures englobeacutees par telle de leurs voisines respectives Ainsi Onobara mentionneacutee dans le stadiasme comme relieacutee par un itineacuteraire agrave Trabenna (l C 9) apparaicirct comme ldquoeine Dorfgemeinderdquo de Trabenna mecircme drsquoapregraves plusieurs inscriptions drsquoeacutepoque impeacuteriale qui ne sont pas preacuteciseacutement dateacutees 77 De mecircme alors que le stadiasme nomme de faccedilon distincte Ideacutebessos Akalissos et Korma

eacutegalement vain de discuter la question tregraves controverseacutee de lrsquoidentiteacute des huit communauteacutes qui composaient Oktapolis Tietz 2003 273 eacutecarte lrsquoideacutee qursquoelle puisse avoir compteacute Hippoukocircmegrave et Symbra parce que preacuteciseacutement celles-ci sont mentionneacutees dans le stadiasme contra Şahin loc cit

71 Voir SEG 51 1829 TIB sv ldquoKosarardquo et ldquoMnarardquo Iplikccedilioğlu 2004 114 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218-223 Ccedilevik 2008 205-20772 Voir Nolleacute 1996 TIB sv ldquoDikitanaurardquo Iplikccedilioğlu 2004 112-113 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 214-217 Iplikccedilioğlu et al 2007

296-300 ndeg 214-219 Ccedilevik 2008 200-205 Kizgut amp Pimouguet-Peacutedarros 200873 Voir SEG 44 1113 51 1838-1839 (le ndeg 1839 deacutejagrave SEG 2 671) TIB sv ldquoTypalliardquo Iplikccedilioğlu 2004 106-108 et 114-115 Şahin

amp Adak 2007 230-232 Iplikccedilioğlu et al 2007 282-296 nos 201-213 Ccedilevik 2008 198-20074 F Onur dans Ccedilevik et al 2005 161 et 162 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 216 et 231-232 et p 218 219 et 235 sur le traceacute de la

frontiegravere entre Termessos et Phaseacutelis75 Voir Heberdey 1934 732-775 sv ldquoTermessos 1)rdquo col 749-750 TIB p 103-105 et sv ldquoTermessosrdquo autonomie de la citeacute consideacutereacutee

comme pamphylienne et rattachement administratif agrave la province de Lycie-Pamphylie agrave partir de la creacuteation de cette double province sous Vespasien (cf supra n 9)

76 Ainsi Onur 2005 162 et 163 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 et 23377 Voir Heberdey amp Kalinka 1896 36-37 ndeg 47-48 et SEG VI 622 Iplikccedilioğlu 2004 123 et n 135 mentionnant plusieurs autres

attestations ineacutedites de ldquoTrebennaten aus Onobarardquo TIB sv ldquoOnobarardquo et ldquoTrebennardquo Ccedilevik et al 2005 161-166 sur lrsquohistoire antique de la citeacute S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 233 et 236-237 Ccedilevik 2008 195-198 (ldquokatoikia under Trebennardquo)

74 ndash Denis Rousset

comme localiteacutes deacutefinissant deux itineacuteraires (l C 1-2) les Akalisseis Idebesseis et Kormeis apparaissent dans des inscriptions de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont certaines sont dateacutees du IIIe s comme unis dans une ldquosympolitierdquo formeacutee autour drsquoAkalissos 78

Reacutecapitulant les cas examineacutes on voit que le stadiasme mentionne en 45 pC drsquoune part trois ou quatre localiteacutes qui nrsquoeacutetaient alors pas indeacutependantes cela est certain pour Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως et Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων vraisemblable pour Κόσαρα τῆς Μναρικῆς et pour Typallia Il y a drsquoautre part deux localiteacutes Akarassos et Kodopa qui sous Ceacutesar avaient eu un rang secondaire il est possible que la seconde soit devenue une citeacute ulteacuterieurement agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Inversement il y a trois localiteacutes Onobara Ideacutebessos et Korma qui apparaissent agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale en particulier dans des sources posteacuterieures au stadiasme comme ayant un rang secondaire deacutependant drsquoune de leurs voisines ou englobeacutees dans une sympolitie Agrave ces exemples on pourrait enfin ajouter le cas certes un peu diffeacuterent de Kastabara dont lrsquoexistence a eacuteteacute reacuteveacuteleacutee par sa mention dans le stadiasme 79 si lrsquoon accepte la localisation reccedilue agrave Deliktaş-Darıoumlzuuml site qui srsquoavegravere avoir appartenu au IIe s et au IIIe s pC agrave la citeacute de Tlos il faudra admettre que Kastabara indeacutependante sous Claude fut ensuite englobeacutee par sa voisine meacuteridionale

Est-il donc possible de faire du stadiasme la pierre de touche du statut de citeacute et drsquoen infeacuterer tant de changements de statut suivant des sens qui selon les cas seraient opposeacutes Les cas de Lyrnai et de Kitanaura contreviennent de toute eacutevidence agrave cet emploi ils interdisent de faire de la mention drsquoune localiteacute le sucircr indice drsquoun statut autonome

La mention dans le stadiasme ne peut ecirctre consideacutereacutee comme un brevet de citeacute Si tel eacutetait lrsquoobjet du stadiasme on devrait drsquoailleurs srsquoeacutetonner de lrsquoabsence drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba qui du moins pour les deux premiegraveres devaient ecirctre des citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude 80 Comme on lrsquoa mis en eacutevidence preacuteceacutedemment le stadiasme est une liste drsquoitineacuteraires drsquoune part mesureacutes drsquoautre part en partie ameacutenageacutes reacutepareacutes ou construits sous la conduite des Romains les lieux de deacutepart ou drsquoarriveacutee des itineacuteraires ainsi que quelques lieux intermeacutediaires mentionneacutes au passage sont des points ou des nœuds routiers Certes la plupart drsquoentre eux sont les centres urbains de communauteacutes qui sans aucun doute avaient agrave lrsquoeacutepoque de Claude le statut de citeacute Mais ce nrsquoest assureacutement pas le cas de tous

Des deux inscriptions du pilier de Patara la deacutedicace du monument par les Lyciens (face A) inscrite en 45-46 pC nous montre les Lyciens approuvant le nouvel ordre administratif et institutionnel mis en place lors de la reacuteduction en province Ainsi le message ideacuteologique de la conquecircte eacutetait partageacute et repris agrave leur compte par les Lyciens toujours fidegraveles agrave Rome mais deacutesormais conquis Crsquoest ce qursquoillustre eacutegalement la deacutedicace contemporaine graveacutee sur lrsquoautel de Claude entre Myra et Limyra qui montre aussi lrsquoœuvre routiegravere que la conquecircte amena sans deacutelai en Lycie Centrale

Lrsquoinscription des faces B et C qui est contemporaine de ces deux deacutedicaces ou bien de peu posteacuterieure est agrave la diffeacuterence de celles-ci toute de sobrieacuteteacute la reacutedaction de son preacuteambule (l B 1-8) et la mesure originelle des distances en milles me paraissent indiquer qursquoelle eacutemane des autoriteacutes romaines Est-ce dans le mecircme sens qursquoil faut interpreacuteter lrsquoabsence apparente de Boubocircn et de Komba qui serait sans doute singuliegravere dans un texte reacutedigeacute par les Lyciens Crsquoest cependant agrave lrsquointention des Lyciens que toutes les distances furent finalement converties en stades peut-ecirctre par un reacutedacteur local Ainsi lrsquoinscription concilie-t-elle les points de vue sinon de ses reacutedacteurs et de ses lecteurs du moins assureacutement des autoriteacutes romaines et des Lyciens devenus provinciaux

Si spectaculaire que soit le pilier de Patara et riches les inscriptions qursquoil porte il faut de faccedilon judicieuse mesurer lrsquoapport du stadiasme agrave la geacuteographie historique de la Lycie impeacuteriale La deacutecouverte de ce texte a permis de notables progregraves dans notre connaissance de la toponymie lycienne et dans lrsquoidentification des localiteacutes et des vestiges archeacuteologiques On doit en revanche se garder de le surinterpreacuteter pour lrsquohistoire des voies de communication et pour la geacuteographie des citeacutes-Eacutetats et se deacutefier de lrsquoamplification rheacutetorique propre au texte comme de notre propension agrave en tirer une regravegle geacuteneacuteralisante La liste du stadiasme mentionne des localiteacutes qui ne sont pas toutes les centres urbains de citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude Entre

78 Voir notamment TAM II 830 834 et 902 Jameson 1974a 41-42 et 1974b 216 TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 212-214 Kizgut et al 2009

79 L B 34 cf supra n 680 Cf supra p 65 et n 7 Aperlai est agrave la tecircte drsquoune sympolitie au Ier s pC cf IGR III 690 et SEG 52 1452 TIB sv Boubocircn frappe

monnaie sous Auguste sur un Seacutebasteion deacutedieacute sous Neacuteron figurent deux deacutedicaces nommant le Conseil et du Peuple de Boubocircn ainsi que le gouverneur de Lycie cf TIB sv Kokkinia 2008 7-8 35-38 ndeg 6 et 9 et p 160 Komba nrsquoest pas attesteacutee comme citeacute avant Ptoleacutemeacutee (533) et une inscription du IIIe s pC TAM II 734 TIB sv

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 75

ces localiteacutes ou lieux drsquoeacutetape la liste eacutenumegravere des itineacuteraires qui existaient degraves avant cette eacutepoque tantocirct les Romains se contentegraverent drsquoen recenser la longueur mesurant ainsi tout lrsquoespace de la nouvelle province tantocirct ils ameacutenagegraverent et reacuteparegraverent des routes existantes tantocirct enfin ils construisirent des routes comme lrsquoillustre le monument sis sur la voie entre Myra et Limyra Lrsquoinscription si elle conduit agrave chercher sur le terrain les traces mateacuterielles du reacuteseau viaire qui parcourait la Lycie ne nous autorise pas agrave les dater toutes en retour de lrsquoeacutepoque de Claude Ce sont agrave lrsquoinverse les progregraves de notre connaissance archeacuteologique eacutepigraphique et numismatique qui nous autoriseront agrave mesurer plus preacuteciseacutement lrsquoeffet reacuteel de lrsquoœuvre proclameacutee par le pilier de Patara et agrave deacutenombrer plus exactement les citeacutes que comptait la Lycie pacifieacutee par Rome

Reacutefeacuterences bibliographiques

ndash Euploia La Lycie et la Carie antiques p 439 agrave 462

AbreacuteviAtions

Beazley ARV2 J D Beazley Attic Red-figure Vase-painters 2e eacutedition Oxford 1963

FdX I Fouilles de Xanthos I P Demargne Les piliers funeacuteraires Paris 1958

FdX II Fouilles de Xanthos II H Metzger Lrsquoacropole lycienne Paris 1963

FdX IV Fouilles de Xanthos IV H Metzger Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Paris 1972

FdX V Fouilles de Xanthos V P Demargne Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris 1974

HTC P Debord et E Varinlioğlu dir Les hautes terres de Carie Bordeaux 2001

IPArk G Thuumlr et H Taeuber eacuted Prozeszligrechtliche Inschriften der griechischen Poleis Arkadien (IPArk) Vienne 1994

Labraunda J Crampa eacuted Labraunda Swedish Excavations and Researches The Greek Inscriptions 13-133 Lund 1972

R ndash O P J Rhodes et R Osborne Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford 2003

Sinuri L Robert eacuted Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa I Paris 1945

Tod M N Tod eacuted A Selection of Greek Historical Inscriptions I-II 2nd ed Oxford 1946-1948

Charisteria (1930) Charisteria Alois Rzach zum achtzigsten Geburtstag dargebracht

Ancient Anatolia (1986) Ancient Anatolia Aspects of Change and Cultural Development Essays in honor of M J Mellink Madison

Catalogue of Ancient Near Eastern Seals (1966) Catalogue of Ancient Near Eastern Seals in the Ashmolean Museum I Oxford

La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens (2007) La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens de Tyr agrave Carthage catalogue de lrsquoexposition Paris Institut du monde arabe 6 novembre 2007-20 avril 2008 Paris

Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia (2006) Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Antalya

The Aegean and the Near East (1956) The Aegean and the Near East Studies presented to Hetty Goldman on the occasion of her Seventy-fifth Birthday New York

Xanthos 1998 Xanthos en Turquie de la Perse agrave Byzance Dossiers drsquoarcheacuteologie Dijon

Iasos tra VI e IV sec a C Iasos tra VI e IV sec aC Miscellanea storico-archeologica Supplemento al volume 81deg degli Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara a a 181deg 2003-2004 Ferrara

Rumscheid Fr dir (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 13 bis 15 Oktober 2005 Bonn

Piri Reis eacuted E Z Oumlkte trans V Ccedilabuk (1988) Kitab-ı Bahriye II Ankara

Agora XIII BA Sparkes amp L Talcott The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 131-2 Black and plain pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC Princeton 1970

Agora XXXIII S I Rotroff The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 33 The Hellenistic Pottery The plain wares Princeton 2006

Kerameikos XI I Scheibler Kerameikos Ergebnisse der Ausgrabungen XI Die griechische Lampen Berlin 1976

Labraunda II1 P Hellstroumlm Labraunda Swedish excavations and researches II1 Pottery of Classical and late date terracotta lamps and glass (ActaAthen-4o 521) Lund 1965

Labraunda III2 J Crampa Labraunda Swedish excavations and researches III2 The Greek inscriptions I 1-12 (Period of Olympichos) (ActaAthen-4o 531) Lund 1965

Maussolleion at

Halikarnassos 7 L Vaag V Noslashrskov amp J Lund The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramic material and other finds from selected contexts Aarhus 2002

Milet III6 A Peschlow-Bindokat Milet Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 III6 Feldforschungen im Latmos Berlin 2005

440 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

NS A Maiuri Nuova Silloge epigrafica di Rodi e Cos Florence 1925

Olynthos V D M Robinson Excavations at Olynthos V Mosaics vases and lamps of Olynthos found in 1928 and 1931 (1933)

Olynthos XIII D M Robinson Excavations at Olynthos XIII Vases found in 1934 and 1938 (1950)

BMC Caria B V Head A Catalogue of the Greek Coins in the British Museum Greek Coins of Caria Cos Rhodes amp C Londres 1897

SNG Muumlnchen H R Baldus Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen 22Heft Karien Munich 2006

SNG Tuumlbingen D Mannsperger Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Muumlnzsammlung der Universitaumlt Tuumlbingen 5Heft Karien und Lydien Munich 1994

bibliogrAphie

Abbasoğlu H et W Martini eacuted (2003) Die Akropolis von Perge Band 1 Survey und Sondagen 1994-1997 Mayence

Adak M (2004) ldquoLokalisierung von Olympos und Korykos in Ostlykienrdquo Gephyra 1 27-52

Adam J-P (1981) Lrsquoarchitecture militaire grecque Paris

Adiego I J (1994) ldquoEl nombre cario Hecatomnordquo CFC(G) ns 4 247-256

mdash (1998) ldquoDie neue Bilingue von Kaunos und das Problem des karischen Alphabetsrdquo in Bluumlmel et al 1998 57-79

mdash (2000) ldquoLa inscripcioacuten greco-caria de los Hecatoacutemnides en el santuario de Sinurirdquo Kadmos 39 133-157

mdash (2007) The Carian Language With an appendix by K Konuk Leyde-Boston

mdash (2010) ldquoRecent Developments in the Carian Deciphermentrdquo in van Bremen amp Carbon 2010 147-176

mdash (2013) ldquoCarian Identity and Carian Languagerdquo in Henry 2013 15-20

Adiego I J P Debord et E Varinlioğlu (2005) ldquoLa stegravele caro-grecque drsquoHyllarima (Carie)rdquo REA 107 601-653

Ager S L (1996) Interstate Arbitrations in the Greek World 337-90 BC Berkeley

Akarca A (1952) ldquoMylasarsquoda Hellenistik bir Mezarrdquo Belleten 16 367-405

mdash (1959) Les monnaies grecques de Mylasa Bibliothegraveque de lrsquoInstitut Franccedilais drsquoArcheacuteologie drsquoIstanbul I Paris

mdash (1971) ldquoBeccedilinrdquo Belleten 25 3-37

Aringkerstad T (2000-2001) ldquoHellenistic-Roman Chamber Tombs at Milas Swedish Excavations 1938rdquo Opuscula Atheniensia 25-26 9-24

Aksakal A H (2003) Manisarsquonın Bilinmeyen Değerleri Manisa

Aktaş Ş (2009) ldquoStadiumrdquo in Işık 2009 358-359

Akurgal E (1941) Griechische Reliefs des VI Jahrhunderts aus Lykien Berlin

mdash (1961) Die Kunst Anatoliens von Homer bis Alexander Berlin

mdash (1993) Anadolu Uygarlıkları Ankara

Alston R et O van Nijf eacuted (2008) Feeding the Ancient Greek City Londres

Andersen S (2007) The Tylos Period Burials in Bahrain Volume I The Glass and Pottery Vessels Aarhus

Anderson-Stojanović V R (1987) ldquoThe Chronology and Function of Ceramic Unguentariardquo AJA 91 105-122

mdash (1992) Stobi The Hellenistic and Roman Pottery Princeton

Andrewes A (1938) ldquoEunomiardquo CQ 32 89-102

Andrianou D (2006) ldquoChairs Beds and Tables Evidence for Furnished Interiors in Hellenistic Greecerdquo Hesperia 75 219-266

Angeli Bertinelli M G et A Donati eacuted (2010) Cittagrave e territorio La Liguria e il mondo antico Atti del IV incontro internazionale di storia antica Gecircnes

Arık O (2007) ldquoOn the Ceramics found in the Preliminary Phase of the Peccedilin Excavationrdquo in Boumlhlendorf-Arslan et al 2007 523-530

Armstrong D et J J Walsh (1986) ldquoSIG 593 The letter of Flamininus to Chyretiaerdquo CPh 81 32-46

Arqueacute M-C S Lemaicirctre et S Y Waksman (2012) ldquoLes ceacuteramiques de cuisson en Lycie romaine essai de deacutefinition des faciegraves morphologiques et drsquoapprovisionnement en Meacutediterraneacutee orientalerdquo in Batigne-Vallet 2012 141-153

Arthur P (2007) ldquoPots and boundaries On cultural and economic areas between Late Antiquity and early Middle Agesrdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 15-27

Asheri D (1966) Distribuzioni di terra nellrsquoantica Grecia Turin

Ashmole B (1951) ldquoDemeter of Cnidusrdquo JHS 1951 13-28

Ashton G (1995) Ancient Megisti The Forgotten Kastellorizo Nedlands WA

Ashton R H J et A R Meadows (2008) ldquoThe Letoon Deposit Lycian League Coinage Rhodian Plinthophori and Pseudo-Rhodian Drachms from Haliartos (yet again) and Asia Minorrdquo NC 168 111-134

Aybek S et A K Oumlz eacuted (2010) Metropolis Ionia II The Land of the Crossroads Essays in Honour of Recep Mericcedil Istanbul

Aydaş M (2006) ldquoGladiatorial Inscriptions from Stratoniceia in Cariardquo EA 39 105-110

Aydınoğlu Uuml et A K Şenol eacuted (2010) Olive Oil And Wine Production in Anatolia during Antiquity Symposium Proceedings Istanbul

Babelon E (1907) Traiteacute des monnaies grecques et romaines II Description historique Tome 1 Comprenant les monnaies grecques depuis les origines jusqursquoaux guerres meacutediques Paris

Badie A S Lemaicirctre et J-C Moretti (2004) ldquoLe theacuteacirctre du Leacutetocircon de Xanthos Eacutetat des recherches en 1999rdquo Anatolia Antiqua 12 145-186

Bailey D M (1988) A Catalogue of the Lamps in the British Museum III Roman Provincial Lamps Londres

Balandier Cl (2002) ldquoLa deacutefense des territoires agrave Chypre de lrsquoeacutepoque archaiumlque aux invasions arabesrdquo DHA 281 175-206

mdash (2010a) Les fortifications au service de lrsquohistoire histoire de la deacutefense de Chypre de lrsquoeacutepoque chypro-archaiumlque aux invasions arabes Paris

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 441

mdash (agrave paraicirctre) La deacutefense de la Palestine aux peacuteriodes acheacutemeacutenide et helleacutenistique Eacutetude historique et archeacuteologique

Baldıran A (1990) Stratonikeia Nekropol Buluntuları thegravese ineacutedite Konya

mdash (1999) ldquoStratonikeiarsquodan Unguentariumlarrdquo Selccediluk Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi 4 Konya 335-356

Balot R K (2009) ldquoThe Virtue Politics of Democratic Athensrdquo in Salkever 2009 271-299

Bammer A (1968-1971) ldquoBeitraumlge zur ephesischen Architektur I Zum Eckkapitell eines Ringhallentempelsrdquo OumlJh 49 1-22

mdash (1974) ldquoZu den Kapitellen des Altares von Pergamonrdquo FuB 16 183-190

mdash (2007) ldquoLrsquoArchitecture helleacutenistique en Asie Mineure et ses concepts reacutetrospectifs et anticipantsrdquo in Images et moderniteacute helleacutenistiques Appropriation et repreacutesentation du monde drsquoAlexandre agrave Ceacutesar Rome 91-101

Baran A (2004) ldquoBeccedilin Zeus Karios () Tapınağırdquo I ve II Arkeolojik Araştırmaları Sempozyumu Ankara 19-38

mdash (2009) ldquoKarian Architecture before the Hekatomnidsrdquo in Rumscheid 2009 291-313

Barnett R D (1957) The Nimrud Ivories Londres

mdash (1980) ldquoA Winged Goddess of Wine on an Electrum Plaquerdquo AS 30 169-178

Başaran C A Yalccedilın et M Tombul (1998) ldquo1995 Yılı Skepsis Aşağı Kent ve Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo VIII MKKS (7-9 Nisan 1997 Kuşadası) Ankara 551-585

Batigne-Vallet C eacuted (2012) Les ceacuteramiques communes comprises dans leur contexte reacutegional Faciegraves de consommation et mode drsquoapprovisionnement Actes de la table ronde organiseacutee agrave Lyon les 2 et 3 feacutevrier 2009 Lyon

Bats M (1993) ldquoLa vaisselle culinaire comme marqueur culturel lrsquoexemple de la Gaule meacuteridionale et de la Grande-Gregravece (ive-ier s av J-C)rdquo Terre cuite et socieacuteteacute la ceacuteramique document technique eacuteconomique culturel XIVe Rencontre internationale drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire drsquoAntibes Actes des rencontres 21-22-23 octobre 1993 Juan-les-Pins 407-425

Baughan E P (2004) Anatolian Funerary Klinai Tradition and Identity Thegravese PhD University of California Berkeley

Bean G E et J M Cook (1955) ldquoThe Halicarnassus Peninsulardquo ABSA 50 56-170

mdash (1957) ldquoThe Carian Coast IIIrdquo ABSA 52 58-146

Bellinger A R et P Grierson (1973) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbartion Oaks Collection and in the Whittemone Collection Vol I Washington

Bencivenni A (2003) Progetti di riforme costituzionali nelle epigrafi greche dei secoli IV-II aC Bologne

Benter M (2009) ldquoHydas eine befestigte Houmlhensiedlung auf der Bozburun-Halbinselrdquo in Rumscheid 2009 481ndash501

Berg W (1979) ldquoHecate Greek or lsquoAnatolianrsquo rdquo Numen 21 128-140

Berg Brise M (2004) ldquoHellenistic and Early Roman Pottery from Halikarnassosrdquo in Isager amp Pedersen 2004 177-189

Berges D (2006) Knidos Beitraumlge zur Geschichte der archaischen Stadt Mayence

Berns C et H von Hesberg eacuted (2002) Patris und Imperium Kulturelle und politische Identitaumlt in den Staumldten in den

roumlmischen Provinzen Kleinasiens in der fruumlhen Kaiserzeit Kolloquium Koumlln November 1998 Cologne

Berti F (1993) Iasos di Caria Arslantepe Hierapolis Iasos Kyme Scavi archaeologici Italiani in Turchia Venise 189-249

mdash (2004) ldquoAppunti per lo studio dei vasi attici a figure rosse di Iasosrsquo in Iasos tra VI e IV sec aC 101-117

mdash (2005) ldquoDigressioni su alcune anfore panatenaiche offerte votive e culti nellrsquoagora di Iasosrdquo in Pierobon Benoit 2005 116-129

Berti F et C Franco (2006) ldquoNote su frammenti di ceramica attica con graffitirdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 21-28

Berti F et V Graziano (1994) Iasos Catane

Berti F et L Innocente (1998) ldquoDue nuovi graffiti in alfabeto cario da Iasosrdquo in Bluumlmel et al 1998 137-142

mdash (2005) ldquoGraffito cario su piede di coppa atticardquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 11 20-21

Berti F R Fabiani Z Kızıltan et M Nafissi eacuted (2010) Wandering Marbles of Iasos at the Istanbul Archaeological Museum Istanbul

Bessac J-Cl (1993) Lrsquooutillage traditionnel du tailleur de pierre De lrsquoAntiquiteacute agrave nos jours Paris

Beyer D (1997) ldquoEmar et Ougarit reacuteflexions sur la glyptique de deux villes de Syrie du Nord vers la fin de lrsquoacircge du bronzerdquo in Caubet 1997 171-183

Biagi S (2008) ldquoLe stadiasmos de Patara et la deacutefinition de lrsquoespace romain dans la nouvelle province de Lycie-Pamphylierdquo Res Antiquae 5 299-307

Bianco E (2000) ldquoChabrias Atheniensisrdquo RSA 30 47-72

Bilde PG V Noslashrskov et P Pedersen eacuted (1999) Hvad fandt vi Aarhus

Bilgin A R Dinccedil et M Oumlnder (1996) ldquoLydiarsquodaki iki Tuumlmuumlluumlsrsquode Temizlik Kazısı Ccedilalışmalarırdquo ADerg 4 207-222

Bingoumll O (19761977) ldquoDie Dachziegel von Bayrakli (Alt-Smyrna)rdquo Anadolu 20 19761977 63-81

mdash (1980) Das ionische Normalkapitell in hellenistischer und roumlmischer Zeit in Kleinasien IstMitt Beiheft 20 Tubingen

Birley A R (2005) The Roman Government of Britain Oxford

Blaise F (2006) ldquoPoetics and Politics Tradition re-worked in Solonrsquos Eunomia [Poem 4]rdquo in Blok amp Lardinois 2006 114-133

Blok J H et A P M H Lardinois eacuted (2006) Solon of Athens New Historical and Philological Approaches Leyde

Blondeacute F (2007) Les ceacuteramiques drsquousage quotidien agrave Thasos au IVe siegravecle avant J-C Eacutetudes Thasiennes XX Paris

Blum H B Faist P Pfaumllzner et A-M Wittke eacuted (2002) Bruumlckenland Anatolien Ursachen Extensitaumlt und Modi des Kulturaustausches zwischen Anatolien und seinen Nachbarn Tuumlbingen

Bluumlmel W (1990) ldquoZwei neue Inschriften aus Mylasa aus der Zeit des Maussollos rdquo EA 16 29-43

mdash (1991) Die Inschriften der Rhodischen Peraia IK 38 Bonn

mdash (1992a) Die Inschriften von Knidos I IK 41 Bonn

mdash (1992b) ldquoEinheimische Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo EA 20 7-34

442 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1993) ldquoSGDI 5727 (Halikarnassos) eine Revisionrdquo Kadmos 32 1-18

mdash (1994a) ldquoTwo New Inscriptions from the Cnidian Peninsula Proxeny Decree for Epameinondas and a Funeral Epigramrdquo EA 23 157-159

mdash (1994b) ldquoUumlber die chronologische und geographische Verteilung einheimischer Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo in Giannotta et al 1994 65-86

mdash (1995) ldquoInschriften aus Karien Irdquo EA 25 35-64

mdash (2002) ldquoNeue Fragmente der Pachturkunden aus Amosrdquo EA 34 107-111

mdash (2004) ldquoNeue Inschriften aus Karien II Mylasa und Umgebungrdquo EA 37 1-43

Bluumlmel W et A Kızıl (2004) ldquoEine neue karische Inschrift aus der Region von Mylasardquo Kadmos 43 131-138

Bluumlmel W P Frei et Chr Marek eacuted (1998) Colloquium Caricum Akten der internationalen Tagung uumlber die karisch-griechische Bilingue von Kaunos 3110-1111997 in Feusisberg bei Zuumlrich Kadmos 37 57-79

Boardman J et G Buchner (1966) ldquoSeals from Ischia and the Lyre-Player Grouprdquo JDAI 81 1-62

Boardman J (1967) Excavations in Chios 1952-1955 Greek Emporio Londres

mdash (1968) Archaic Greek Gems Schools and Artists in the Sixth and Early Fifth Centuries BC Londres

mdash (1970) Greek Gems and Finger Rings Londres

mdash (1990) ldquoThe Lyre Player Group of Seals an Encorerdquo AA 1 1-17

mdash (2000) Persia and the West An Archaeological Investigation of the Genesis of Achaemenid Art Londres

mdash (2003) Die Perser und der Westen Mayence

Bockisch G (1969) ldquoDie Karer und ihre Dynastenrdquo Klio 51 117-75

Boedeker D (1983) ldquoHecate a Transfunctional Goddessrdquo TAPhA 113 79-93

Boumlhlendorf-Aslan B A O Uysal et J Witte-Ott eacuted (2007) Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeology Contexts Proceedings of the First International Symposium on Late Antique Byzantine Seljuk and Ottoman pottery and tiles in archaeological context Ccedilanakkale 1-3 June 2005 Byzas 7 Istanbul

Bonifay M et J-C Treacuteglia eacuted (2007) LRCW2 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1662 (I)

Borchhardt J (19691970) ldquoEin Totengericht in Lykien Zum Grabmal des χntildetabura in Limyrardquo IstMitt 19-20 187-222

mdash (1975) Myra eine lykische Metropole in antiker und byzantinischer Zeit Istanbuler Forschungen Band 30 Berlin

mdash (1991) ldquoEin Ptolemaion in Limyrardquo RA 309-322

mdash (1993) Die Steine von Zẽmuri Archaumlologische Forschungen an den Verborgenen Wassern von Limyra Vienne

mdash (1990a) ldquoKunst in Lykienrdquo in Borchhardt et al 1990 45-49

mdash (1990b) ldquoDas Heroon von Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 75-78

Borchhardt J et G Dobesch eacuted (1993) Akten des II Internationalen Lykien-Symposium Vienna 6-12 mai 1990 Vienne

Borchhardt J H Eigner M Pesditschek et P Ruggendorfer eacuted (1997-1999) ldquoArchaumlologisch-sprachwissenschaftliches Corpus der Denkmaumller mit lykischer Schriftrdquo Anzeiger OumlAW phil-hist Kl 1342 Vienne 11-96

Borchhardt J R Jacobek et A Dinstl eacuted (1990) Goumltter Heroen Herrscher in Lykien Munich

Borchhardt J G Neumann et K Schulz (2003) ldquoTuminehiTymnessosrdquo Adalya 6 21-89

Borchhardt J et S Şişmanoğlu (1999) ldquoDas Diptychon von TubureTyberissosrdquo in Scherrer et al 1999 275-297

Borchhardt J et G Stanzl (1990) ldquoEin hellenistischer Bau des Herrscherkultes Das Ptolemaion in Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 79-84

Borza E N et O Palagia (2007) ldquoThe Chronology of the Macedonian Royal Tombs at Verginardquo JdI 122 81-124

Bousquet J (1992) ldquoLes inscriptions du Leacutetocircon en lrsquohonneur drsquoArbinas et lrsquoeacutepigramme grecque de la stegravele de Xanthos Lrsquoinscription bilingue de Deacutemokleidegraves et les inscriptions lyciennes unilinguesrdquo in Fouilles de Xanthos IX1 Paris 155-199

Bowden W L Lavan et C Machado eacuted (2004) Recent Research on the Late Antique Courtryside Leyde-Boston

Bowersock G W (1983) Roman Arabia New York

Boyd Th D (1978) ldquoThe Arch and the Vault in Greek Architecturerdquo AJA 82 83-100

Boysal Y (1970) ldquoTurgut Kazısı 1969 Yılı Raporurdquo Anadolu 12 63-78

mdash (1998) ldquo1996 Yılı Stratonikeia Ccedilalışmalarırdquo KST 19-2 153-160

Boysal Y et M Kadıoğlu (1999) ldquo1997 Yılı Stratonikeia Nekropol Ccedilalışmalarırdquo KST 20-2 215-228

Bracke H (1993) ldquoPisidia in Hellenistic times (334-325 BC)rdquo in Waelkens 1993 15-35

Brandt B V Gassner et S Ladstaumltter eacuted (2005) Synergia Festschrift fuumlr Friedrich Krinzinger II Vienne

Bresson A (1991) Recueil des inscriptions de la Peacutereacutee rhodienne Paris-Besanccedilon

mdash (2007a) ldquoUnity Diversity and Conflict in Hellenistic Lyciardquo in Elton amp Reger 2007 73-79

mdash (2007b) ldquoLes Cariens ou la mauvaise conscience du barbarerdquo in Urso 2007 209-228

Bresson A P Brun et E Varinlioğlu (2001) ldquoLes Inscriptions Grecques et Latinesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 81-305

Bresson A P Brun R Descat et K Konuk (2005) ldquoUn deacutecret honorifique des Kodapeis (Carie du Sud)rdquo REA 107 69-81

Bresson A et R Descat eacuted (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au IIe s aC Bordeaux

Bresson A D Rousset et J-M Carbon (2007) ldquoLes estampages du fonds Louis Robertrdquo CRAI 2 643-660

Briant P (1992) Darius les Perses et lrsquoEmpire Paris

mdash (1996) Histoire de lrsquoempire perse Paris

Brijder H A G eacuted (1984) Ancient Greek and Related Pottery Proceedings of the International Vase Symposium in Amsterdam 12-15 Avril 1984 Amsterdam

Broneer O (1930) Corinth IV Terracotta Lamps Athegravenes

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 443

Bruer S G et M Kunze (2010) Der Stadtplan von Patara und Beobachtungen zu den Stadtmauern Patara I 1 Istanbul

Brun P (1994) ldquoLes fortifications drsquoHyllarima Philon de Byzance et Pleistarchosrdquo in Debord amp Descat 1994 193-204

mdash (2001) ldquoLes sites archeacuteologiquesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 23-75

mdash (2007a) ldquoLa Carie et les Cariens vus depuis Athegravenes au Ve siegraveclerdquo in Brun 2007b 13-32

mdash eacuted (2007b) Scripta Anatolica Hommages agrave Pierre Debord Bordeaux

Bruneau Ph (1970a) Recherches sur les cultes de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Paris

mdash (1970b) ldquoTombes drsquoArgosrdquo BCH 94 437-531

mdash (1970c) Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la maison des Comeacutediens La vaisselle Paris

Bruns-Oumlzgan Chr (1987) Lykische Grabreliefs des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Tuumlbingen

mdash (2002) ldquoEine fruumlhkaiserzeitliche Stoa in Knidos und ihre Funderdquo in Berns amp Hesberg 2002 247-256

mdash (2004) Knidos A Guide to the Ancient Site Konya

mdash (2005) ldquoAttische Bildhauer in Knidosrdquo in Strocka 2005 179-191

Bryce T R (1986) The Lycians I The Lycians in Literary and Epigraphic Sources Copenhague

Buchholz H G (1978) ldquoTamassos Zypern 1974-1976 3 Berichtrdquo AA 155-230

Buckler J (1980) The Theban Hegemony 371-362 BC Cambridge-Londres

mdash (1998) ldquoEpameinondas and the new inscription fron Knidosrdquo Mnemosyne s IV 51 192-205

mdash (2003) Aegean Greece in the Fourth Century BC Leyde-Boston

Buraselis K (2008) ldquoThe Problem of the Ptolemaic Sibling Marriage A Case of Dynastic Acculturationrdquo in McKechnie amp Guillaume 2008 291-302

Burkert W (1992) The Orientalizing Revolution Cambridge

mdash (2001) ldquoLa religione greca allrsquoombra dellrsquoOriente i livelli dei contatti e degli influssi rdquo in Ribicini et al 2001 21-30

Burn L (2004) Hellenistic Art From Alexander the Great to Augustus Los Angeles

Buschor E (1950) Maussollos und Alexander Munich

Buschmann K (1992) ldquoHızırlık bei Fethiye das altlykische Telebehirdquo AST 10 429-438

Buumlyuumlkyoumlruumlk F et C Tibet (1999-2000) ldquo1998-1999 Yılı Antalya Doğu Nekropoluuml Kurtarma Kazılarırdquo Adalya 4 115-171

Cahn H A (1970) Knidos Die Muumlnzen des sechsten und fuumlnften Jahrhunderts v Chr Berlin

Canciani F et F W von Hase (1979) La tomba Bernardini di Palestrina Rome

Cannadine D et S Price eacuted (1987) Rituals of Royalty Power and Ceremonial in Traditional Societies Cambridge

Caputo V eacuted (2008) Iasos in Etagrave Romana Miscellanea storico-archeologica Suppl au vol 83-84 de Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Ferrare

Cargill J (1981) The Second Athenian League Empire or Free Alliance Berkeley-Los Angeles-Londres

Carney E D (2005) ldquoWomen and Dunasteia in Cariardquo AJPh 126 65-91

Carubba O (1993) ldquoDynasten und Staumldte Sprachliche und sonstige Bemerkungen zu den Namen auf den lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 11-25

Carstens A M (1999a) Death Matters Funerary Architecture on the Halikarnassos Peninsula Thegravese Copenhague

mdash (1999b) ldquoSepulchral Architecture on the Halicarnassos Peninsulardquo in Proceedings of the XVth International Congress of Classical Archaeology Amsterdam July 12-17 1998 109-111

mdash (2002) ldquoTomb Cult on the Halikarnassos Peninsulardquo AJA 106 391-409

mdash (2006) ldquoCypriot chamber tombsrdquo in Wriedt Soslashrensen amp Winther Jacobsen 2006 125-179

mdash (2008) ldquoTombs of the Halikarnassos Peninsula ndash the Late Bronze and Early Iron Agerdquo in Pedersen 2008 52-118

mdash (2009) Karia and the Hekatomnids The Creation of a Dynasty Oxford

mdash (2013) ldquoDivine Kingship at the City Centrerdquo in Henry 2013

mdash (agrave paraicirctre) ldquoBridging the boundary the sacrificial deposit of the Maussolleion of Halikarnassos and its symbolic languagerdquo in Draycott C et M Stamatopoulou eacuted Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Carte geacuteologique de Turquie (1963) feuillet Konya 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964a) feuillet Denizli 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964b) feuillet Izmir 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1997) feuillets Fethiye L8 L9 M8 M9 et Antalya L10 M10-M11 1100000e Maden Tetkik ve Arama genel muumlduumlrluumlğuuml Ankara

Carter J C (1970) ldquoRelief Sculptures from the Necropolis of Tarantordquo AJA 74 125-137

Cataldi S eacuted (2004) Poleis e Politeiai Atti del Convegno Internazionale di Storia Greca (Torino 2002) Alexandrie

Caubet A eacuted (1997) De Chypre agrave la Bactriane Les sceaux du Proche-Orient ancien Actes du colloque international Museacutee du Louvre 18 mars 1995 Paris

mdash (1998) Lrsquoart des modeleurs drsquoargile Antiquiteacutes de Chypre Coroplastique 2 Paris

Cavalier L (2005) Architecture romaine drsquoAsie Mineure Les monuments de Xanthos et leur ornementation Bordeaux

mdash (2006) ldquoObservations sur lrsquoarchitecture de Xanthos agrave lrsquoeacutepoque archaiumlquerdquo REA 108 327-354

mdash (2007) ldquoHorrea drsquoAndriakegrave et Patara un nouveau type drsquoeacutedifice fonctionnel en Lycie agrave lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo REA 109 51-65

mdash (2012) ldquoDeux nouveaux temples agrave Limyra rdquo in Seyer 2012 133-139

Ccedilevik N (2008) ldquoNortheast Lycia The New Evidence - Results from the Past Ten Years from the Bey Mountains Surface Surveysrdquo Adalya 11 189-233

Ccedilevik N B Varkıvanccedil et E Akyuumlrek eacuted (2005) Trebenna tarihi arkeolojisi ve doğası Trebenna its history archaeology and natural environment Istanbul

444 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Ccedilevik N et I Pimouguet-Peacutedarros (2010) ldquoFortifications et systegraveme deacutefensif de Myra Recherches 2009rdquo Anatolia Antiqua 18 243-275

Chambers M A (1955) ldquoThe Twelve Gods at Cosrdquo HThR 48 153-154

Chantraine P (1999) Dictionnaire eacutetymologique de la langue grecque Paris

Chapoutier F (1934) Les Dioscures au service drsquoune deacuteesse Paris

Chiekova D (2008) Cultes et vie religieuse dans les citeacutes du Pont Gauche (VIIe ndash Ier s avant J C) Berne

Childs W A P et P Demargne (1989) Le monument des Neacutereacuteides Le decor sculpteacute Fouilles de Xanthos VIII Paris

Choisy A (1876) ldquoNote sur les Tombeaux Lydiens de Sardesrdquo RA 32 73-81

Ccedililingiroğlu A (1997) Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı Izmir

Cimok F (2000) Antioch Mosaics Istanbul

Civelek A (2001) Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Doumlnemi Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

Clay J (1984) ldquoThe Hecate of the Theogonyrdquo GRBS 25 27-38

Colas-Rannou F (2009) ldquoImages et socieacuteteacute en Lycie au VIe siegravecle avant J-C le pilier drsquoIsinda et son programme iconographiquerdquo REA 111 453-474

mdash (agrave paraicirctre) ldquoDrsquoune mixiteacute agrave une identiteacute les Lyciens et leurs imagesrdquo in Ziche (agrave paraicirctre)

Colvin S eacuted (2004) The Greco-Roman East Cambridge

Ccedilokay-Kepccedile S (2006) The Karaccedilallı Necropolis near Antalya Adalya Suppl series 4 Antalya

Cook J M (1961) ldquoSome Sites of the Milesian Territoryrdquo ABSA 56 90-101

mdash (1965) ldquoOld-Smyrna Fourth-Century Black Glazerdquo ABSA 60 143-153

Cook J M et W H Plommer (1966) The Sanctuary of Hemithea at Kastabos Cambridge

Corbett P E (1955) ldquoPalmette Stamps from an Attic Black-glaze Workshoprdquo Hesperia 24 172-186

Corso A (2007) ldquoThe cult and political background of the Knidian Aphroditerdquo in Proceedings of the Danish Institute at Athens V Athegravenes 173-197

Corsten Th (2007a) ldquoKibyratis in Antiquityrdquo Anatolian Archaeology 13 18-19

mdash (2007b) ldquoKibyra und Lykienrdquo in Schuler 2007 175-181

mdash (2008) ldquoResearch in the Kibyratis in 2006 and 2007rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas 6 112-116

mdash (2009) ldquoZwei Inschriften zur fruumlhen Geschichte von Kibyrardquo in Tekin 2009 91-98

Ccediloumlrtuumlk U (2004) Kuzey Karia Akccedilay Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması thegravese MA Muğla

mdash (2008) ldquoKuzey Karia Akccedilay (Harpasos) Vadisi Mezar Mimarisi Hakkında Bir Araştırmardquo Anadolu (Anatolia) ns 2 37-60

Costabile F (1997) LrsquoArchitettura samia in Occidente Soveria Manelli

Coulton J J (1982) ldquoTermessians at Oinoandardquo AS 32 115-131

mdash (1994) ldquoThe Fortifications of Balbourardquo REA 96 327-335

mdash (1998) ldquoHighland Cities in South-West Turkey The Oinoanda and Balboura Surveysrdquo in Matthews 1998 227-236

Coupel P et P Demargne (1969) Le Monument des Neacutereacuteides LrsquoArchitecture Texte et Planches photographiques Fouilles de Xanthos III Paris

Crowther Ch V (1993) ldquoForeign Judges in Seleucid Citiesrdquo JAC 8 57-61

mdash (1995) ldquoIasos in the Second Century BC III Foreign Judges from Prienerdquo BICS 40 91-136

mdash (1999) ldquoAus der Arbeit der lsquoInscriptiones Graecaersquo IV Koan Decrees for Foreign Judgesrdquo Chiron 39 251-320

Curti F et A Parrini (agrave paraicirctre) ldquoIasos importazioni di ceramica attica a figure rosse nel V nel IV sec a Crdquo

Culasso Gastaldi E (2003) ldquoUn decreto ateniese di prossenia per tre individui di Iasos (IG II2 3 + 165)rdquo ZPE 142 109-118

mdash (2004) Le prossenie ateniesi del IV secolo aC Gli onorati asiatici Alexandrie

Davesne A et F Laroche-Traunecker (1998) Le site de Meydancıkkale Recherches entreprises sous la direction drsquoEmmanuel Laroche (1971-1982) Paris

Davies J K (1969) ldquoThe Date of IG II2 1609rdquo Historia 18 309-333

Debord P (1969) ldquoSur les inscriptions de la peacuteriode drsquoOlympichos agrave Labraundardquo REA 71 383-389

mdash (1982) Aspects sociaux et eacuteconomiques de la vie religieuse dans lrsquoAnatolie greacuteco-romaine Leyde

mdash (1994) ldquoEssai sur la geacuteographie historique de la reacutegion de Stratoniceacuteerdquo in Mactoux amp Geacuteny 1994 107-121

mdash (1999) LrsquoAsie Mineure au IVe siegravecle (412-323 aC) Pouvoirs et jeux politiques Bordeaux

mdash (2003) ldquoCiteacute grecque-village carien Des usages du mot koinonrdquo Studi ellenistici 2003 115-180

mdash (2008) ldquoApollon en Carierdquo in Şahin 2008 57-67

mdash (2009) ldquoPeut-on deacutefinir un pantheacuteon carien rdquo in Rumscheid 2009 251-266

Debord P et R Descat eacuted (1994) Fortifications et deacutefense du territoire en Asie Mineure occidentale et meacuteridionale Table-ronde Istanbul 20-27 mai 1993 REA 96

Debord P et E Varinlioğlu eacuted (2001) Les Hautes Terres de Carie Bordeaux

mdash eacuted (2011) Citeacutes de Carie Harpasa Bargasa Orthosia dans lrsquoAntiquiteacute Rennes

Dedeoğlu H (2003) The Lydians and Sardis Izmir

Dedeoğlu H et H Malay (1994) ldquoKuzey Lydiarsquoda Geccedil Hellenistik Bir Mezarrdquo Arkeoloji Dergisi 2 Izmir 129-135

Delemen I (2007) The Achaemenid Impact on Local Populations and Culture in Anatolia (6th-4th centuries BC) Papers Presented at the International Workshop Istanbul 20-21 May 2005 Istanbul

De Ligt L eacuted (2004) Roman Rule and Civic Life Local and Regional Perspectives Leyde

Delrieux F (2001) ldquoIasos agrave la fin du IVe siegravecle aC Les monnaies aux fruits de mer des fils de Theacuteodotos au versement de lrsquoekklesiastikonrdquo REG 114 160-189

mdash (2008) ldquoLe deacutecret drsquoIasos en lrsquohonneur des fils de Peldeacutemis agrave lrsquoeacutepoque classiquerdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 14 33-36

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 445

Deltour-Leacutevie Cl (1982) Les piliers funeacuteraires de Lycie Louvain-la-Neuve

Dellbruumlck R (1912) Hellenistische Bauten in Latium II Strasbourg

Demargne P (1974) Tombes-maisons Tombes rupestres et sarcophages Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1990) ldquoDas Nereiden-Monument von Xanthosrdquo in Borchhardt et al 1990 65-69

Demirer Uuml (1998) ldquo1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısırdquo MKKS (7 ndash 9 Nisan Kuşadası 1997) Ankara 25-41

Demirtaş M B (2007) Technical and Workmanship Features of the Temple of Artemis at Magnesia thegravese ineacutedite

mdash (2010) ldquoKaria-Ionia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağırdquo in Aybek amp Oumlz 2010 105-113

De Polignac F (2005) ldquoUsages de lrsquoeacutecriture dans les sanctuaires du haut archaiumlsmerdquo Kernos Suppl 15 13-25

Descat R (1994) ldquoLes forteresses de Theacutera et de Kallipolisrdquo in Debord amp Descat 1994 205-214

mdash (1994) ldquoLa geacuteographie dans les listes des tributs attiques Lepsimandos et Kasocirclaba en Carierdquo ZPE 104 61ndash68

mdash (1998) ldquoLa carriegravere drsquoEupoleacutemos strategravege maceacutedonien en Asie Mineurerdquo REA 100 167-190

Des Courtils J (1994) ldquoNouvelles donneacutees sur le rempart de Xanthosrdquo in Debord amp Descat 1994 285-298

mdash (1995) ldquoUn nouveau bas-relief archaiumlque de Xanthosrdquo RA 2 337-364

mdash (2003) Guide de Xanthos et du Leacutetocircon Istanbul

mdash (2001) ldquoXanthos et le Leacutetocircon au IIe s aCrdquo in Bresson amp Descat 2001 213-224

mdash (2006) ldquoNouvelles deacutecouvertes agrave Xanthosrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 145-152

mdash (2007) ldquoIntroduction La Lycie dans lrsquohistoirerdquo in Lemaicirctre 2007a 11-23

Des Courtils J et D Laroche (2004) Xanthos et le Leacutetocircon rapport sur la campagne de 2003 Anatolia Antiqua 12

Des Courtils J et A Pariente (1991) ldquoProblegravemes topographiques et religieux agrave lrsquoHerakleion de Thasosrdquo in Le Dinahet amp Eacutetienne 1991 67-84

Demargne P (1974) Fouilles de Xanthos V Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris

Devambez P et E Haspels (1959) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Architecture et ceacuteramique II Paris

DeVries K (1997) ldquoThe Attic Pottery from Gordionrdquo in Oakley et al 1997 447-455

Diehl Ch et G Cousin (1886) ldquoVilles inconnues du Golfe Ceacuteramiquerdquo BCH 10 428-30

Dignas B (2007) ldquoPorter la couronne drsquoun dieu titre civique charge religieuse pouvoir ou fardeau rdquo Kernos 20 173-187

Diler A (1997a) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması-1995rdquo AST 14 189-206

mdash (1997b) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması ndash 1996rdquo AST 15 409-422

mdash (2002) ldquoThe Northern Rock Necropolis of Caunusrdquo in Studien zum antiken Kleinasien V Asia Minor Studien 44 63-95

mdash (2008) ldquoBodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri Pedasa Mylasa Damlıboğaz (Hydai) Kedreai (Sediradası) Kissebuumlkuuml

(Anastasioupolis) ve Mobolla Kalesi Yuumlzey Araştırmaları 2004-2005rdquo AST 24 479-500

Diler A U Aydınoğlu et A K Şenol eacuted (2010) ldquoOlive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Kariardquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

Dinccedil R (1993) Lydia Tuumlmuumlluumlsleri (thegravese ineacutedite) Izmir

Dinccedil R et M Oumlnder (1992) ldquoKayapınarı-Hamamtepe Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 3 31-51

Dinsmoor W B (1950) The Architecture of ancient Greece Londres-New York-Toronto-Sydney

Domingo Gygax M (2001) Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit Bonn

Donati L (2007) ldquoLa ceramica grigia arcaica di Iasosrdquo Rassegna di Archeologia 14 224-236

Dornisch W (1992) Die griechischen Bogentore Zur Entstehung und Verbreitung des griechischen Keilsteingewoumllbes Europaumlische Hochschulschriften Reihe 28 Kunstgeschichte Band 83 Francfort-Berlin

Doumlrtluumlk K B Varkıvanccedil T Kahya J des Courtils M Doğan-Alparslan et R Boyraz (2006) III Likya Sempozyumu The IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Proceedings Antalya

Dotterweich Uuml (1999) Unguentarien mit kuppefoumlrmiger Muumlndung aus Knidos Knidos-Studien Band I Francfort

Draycott C et M Stamatopoulou eacuted (agrave paraicirctre) Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Drew-Bear Th (1999) Phrygian votive Steles Ankara

Dumeacutezil G (2003) ldquoLa triple Heacutecaterdquo (1982) in Dumeacutezil 2003

mdash (2003) Esquisses de mythologie Paris

Dunand Ch et P Leacutevecircque eacuted (1975) Les syncreacutetismes dans les religions de lrsquoAntiquiteacute Leyde

Duumlndar E (2008) Patara Unguentariumları Istanbul

Duumlring B (2011) The Prehistory of Asia Minor From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies Cambridge

Durm J (1910) Die Baukunst der Griechen Handbuch der Architektur I-II Leipzig

Dusinberre E R M (1997) ldquoImperial style and constructed identity a lsquoGraeco-Persianrsquo cylinder seal from Sardisrdquo Ars Orientalis 27 99-129

mdash (2003) Aspects of Empire in Achaemenid Sardis Cambridge

Dyggve E F Poulsen et K Rhomaios (1934) Das Heroon von Kalydon Copenhague

Eck W (2004) ldquoStraszligen und ihre Denkmaumllerrdquo in Frei-Stolba 2004 17-39

mdash (2008) ldquoDie Bauinschrift der neronischen Thermen in Patara Zur methodischen Auswertung einer partiell eradierten Inschriftrdquo ZPE 166 269-275

Eacutecochard E (2012) Approche geacuteoarcheacuteologique et valorisation du patrimoine geacuteomorphologique autour du Leacutetocircon (plaine de Xanthos Turquie) Thegravese ineacutedite Paris Est-Creacuteteil-Val de Marne

Edhem Bey (1906) ldquoFouilles drsquoAlabandardquo CRAI 407-422

Ehrenberg V (1930) 1965 ldquoEunomiardquo Charisteria 16-29 revu dans Id 1946 70-93 repris dans Id 1965 139-158

mdash (1946) Aspects of the Ancient World Oxford

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 16: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 73

Dans la Lycie orientale on trouve mentionneacutee agrave quatre reprises l C 5 6 11 et 14 Kosara εἰς Κό[σ]αρα Μν[αρικῆς ] [ἀπ]ὸ Κοσά[ρ]ων [ἀπὸ Κοσάρων τ]ῆς Μναρικῆς ἀπὸ Κοσάρων [τ]ῆς Μναρικῆς Srsquoagirait-il par trois fois de preacutevenir une possible confusion La preacutecision indique en tout cas que Kosara appartenait agrave la reacutegion voire peut-ecirctre agrave lrsquoancien territoire drsquoune localiteacute appeleacutee Mnara Celle-ci non mentionneacutee dans le stadiasme apparaicirct dans une eacutepitaphe du IIIe s pC qui montre qursquoelle eacutetait alors elle-mecircme rattacheacutee agrave Phaseacutelis On a supposeacute que Mnara eacutetait identique aux Marmareis qui srsquoeacutetaient opposeacutes agrave Alexandre en 334 et que ces derniers avaient eacuteteacute englobeacutes dans le territoire de Phaseacutelis 71 Dans ces conditions il paraicirct peu vraisemblable que Kosara par trois fois deacutesigneacutee comme faisant partie de la Mnarikegrave ait eacuteteacute agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une citeacute indeacutependante

Il faut enfin rappeler le cas de Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων (l C 3-4 commenteacutees supra puis l C 5 et 12 sans la mecircme preacutecision) Cette localiteacute sise agrave lrsquoEst de la Lycie qui avait agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique eacutemis son propre monnayage et jouissait donc alors de son indeacutependance eacutetait bel et bien agrave lrsquoeacutepoque du stadiasme une communauteacute deacutependant de Termessos la Grande 72

Nrsquoen allait-il pas de mecircme pour Typallia qui est citeacutee agrave deux reprises dans le stadiasme (l C 6 et 7) Certes sa mention ne srsquoaccompagne pas de la preacutecision τῶν Τερμησσέων Typallia est par ailleurs explicitement attesteacutee comme une polis quelques deacutecennies seulement avant lrsquoeacutepoque de Claude dans une deacutedicace de c 30 aC Mais drsquoautre part deux eacutepitaphes de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont lrsquoune du IIIe s pC montrent que Typallia deacutependait de Termessos la Grande 73 Est-ce donc avant ou apregraves lrsquoeacutepoque de Claude qursquoelle avait perdu son indeacutependance Agrave vrai dire crsquoest la position mecircme de Typallia localiseacutee de faccedilon certaine sur un site au Nord de Kitanaura sur la route menant de cette localiteacute termessienne vers la ville de Termessos qui doit faire consideacuterer que Typallia faisait elle aussi neacutecessairement partie du territoire de Termessos degraves lrsquoeacutepoque du stadiasme comme lrsquoont souligneacute agrave la fois F Onur et S Şahin 74 Il est remarquable que le stadiasme ne donne pourtant pas la preacutecision τῶν Τερμησσέων pour Typallia agrave la diffeacuterence de Kitanaura

Relevons enfin un dernier point relatif agrave ces deux localiteacutes appartenant lrsquoune explicitement lrsquoautre certainement au territoire de Termessos nrsquoest-il pas singulier qursquoelles soient mentionneacutees dans le stadiasme alors que la citeacute de Termessos ne faisait assureacutement pas partie de la province de Lycie 75 On a rappeleacute supra p 68 lrsquoopinion admise suivant laquelle les itineacuteraires du stadiasme parcourent la seule Lycie et mentionnent agrave lrsquoexteacuterieur de la province uniquement deux villes limitrophes Kibyra en Asie et Attaleia ldquode Pamphylierdquo Ne doit-on pas deacutesormais preacuteciser qursquoil en va de mecircme assureacutement pour Kitanaura et certainement pour Typallia Et ne faudrait-il pas retoucher en conseacutequence le traceacute de la frontiegravere nord-est de la Lycie en la faisant passer entre Ideacutebessos et Kitanaura Enfin la mention dans le stadiasme de Trabenna et drsquoOnobara localiteacutes assez proches de Termessos et drsquoAttaleia peut-elle toujours ecirctre utiliseacutee comme la preuve que les premiegraveres appartenaient degraves lors agrave la Lycie agrave la diffeacuterence des secondes 76

Revenant agrave la question du statut politique des localiteacutes du stadiasme on doit enfin remarquer que la Lycie orientale preacutesente quelques cas de localiteacutes qui furent drsquoapregraves drsquoautres sources sans doute dans lrsquoensemble posteacuterieures englobeacutees par telle de leurs voisines respectives Ainsi Onobara mentionneacutee dans le stadiasme comme relieacutee par un itineacuteraire agrave Trabenna (l C 9) apparaicirct comme ldquoeine Dorfgemeinderdquo de Trabenna mecircme drsquoapregraves plusieurs inscriptions drsquoeacutepoque impeacuteriale qui ne sont pas preacuteciseacutement dateacutees 77 De mecircme alors que le stadiasme nomme de faccedilon distincte Ideacutebessos Akalissos et Korma

eacutegalement vain de discuter la question tregraves controverseacutee de lrsquoidentiteacute des huit communauteacutes qui composaient Oktapolis Tietz 2003 273 eacutecarte lrsquoideacutee qursquoelle puisse avoir compteacute Hippoukocircmegrave et Symbra parce que preacuteciseacutement celles-ci sont mentionneacutees dans le stadiasme contra Şahin loc cit

71 Voir SEG 51 1829 TIB sv ldquoKosarardquo et ldquoMnarardquo Iplikccedilioğlu 2004 114 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218-223 Ccedilevik 2008 205-20772 Voir Nolleacute 1996 TIB sv ldquoDikitanaurardquo Iplikccedilioğlu 2004 112-113 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 214-217 Iplikccedilioğlu et al 2007

296-300 ndeg 214-219 Ccedilevik 2008 200-205 Kizgut amp Pimouguet-Peacutedarros 200873 Voir SEG 44 1113 51 1838-1839 (le ndeg 1839 deacutejagrave SEG 2 671) TIB sv ldquoTypalliardquo Iplikccedilioğlu 2004 106-108 et 114-115 Şahin

amp Adak 2007 230-232 Iplikccedilioğlu et al 2007 282-296 nos 201-213 Ccedilevik 2008 198-20074 F Onur dans Ccedilevik et al 2005 161 et 162 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 216 et 231-232 et p 218 219 et 235 sur le traceacute de la

frontiegravere entre Termessos et Phaseacutelis75 Voir Heberdey 1934 732-775 sv ldquoTermessos 1)rdquo col 749-750 TIB p 103-105 et sv ldquoTermessosrdquo autonomie de la citeacute consideacutereacutee

comme pamphylienne et rattachement administratif agrave la province de Lycie-Pamphylie agrave partir de la creacuteation de cette double province sous Vespasien (cf supra n 9)

76 Ainsi Onur 2005 162 et 163 S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 et 23377 Voir Heberdey amp Kalinka 1896 36-37 ndeg 47-48 et SEG VI 622 Iplikccedilioğlu 2004 123 et n 135 mentionnant plusieurs autres

attestations ineacutedites de ldquoTrebennaten aus Onobarardquo TIB sv ldquoOnobarardquo et ldquoTrebennardquo Ccedilevik et al 2005 161-166 sur lrsquohistoire antique de la citeacute S Şahin in Şahin amp Adak 2007 218 233 et 236-237 Ccedilevik 2008 195-198 (ldquokatoikia under Trebennardquo)

74 ndash Denis Rousset

comme localiteacutes deacutefinissant deux itineacuteraires (l C 1-2) les Akalisseis Idebesseis et Kormeis apparaissent dans des inscriptions de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont certaines sont dateacutees du IIIe s comme unis dans une ldquosympolitierdquo formeacutee autour drsquoAkalissos 78

Reacutecapitulant les cas examineacutes on voit que le stadiasme mentionne en 45 pC drsquoune part trois ou quatre localiteacutes qui nrsquoeacutetaient alors pas indeacutependantes cela est certain pour Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως et Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων vraisemblable pour Κόσαρα τῆς Μναρικῆς et pour Typallia Il y a drsquoautre part deux localiteacutes Akarassos et Kodopa qui sous Ceacutesar avaient eu un rang secondaire il est possible que la seconde soit devenue une citeacute ulteacuterieurement agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Inversement il y a trois localiteacutes Onobara Ideacutebessos et Korma qui apparaissent agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale en particulier dans des sources posteacuterieures au stadiasme comme ayant un rang secondaire deacutependant drsquoune de leurs voisines ou englobeacutees dans une sympolitie Agrave ces exemples on pourrait enfin ajouter le cas certes un peu diffeacuterent de Kastabara dont lrsquoexistence a eacuteteacute reacuteveacuteleacutee par sa mention dans le stadiasme 79 si lrsquoon accepte la localisation reccedilue agrave Deliktaş-Darıoumlzuuml site qui srsquoavegravere avoir appartenu au IIe s et au IIIe s pC agrave la citeacute de Tlos il faudra admettre que Kastabara indeacutependante sous Claude fut ensuite englobeacutee par sa voisine meacuteridionale

Est-il donc possible de faire du stadiasme la pierre de touche du statut de citeacute et drsquoen infeacuterer tant de changements de statut suivant des sens qui selon les cas seraient opposeacutes Les cas de Lyrnai et de Kitanaura contreviennent de toute eacutevidence agrave cet emploi ils interdisent de faire de la mention drsquoune localiteacute le sucircr indice drsquoun statut autonome

La mention dans le stadiasme ne peut ecirctre consideacutereacutee comme un brevet de citeacute Si tel eacutetait lrsquoobjet du stadiasme on devrait drsquoailleurs srsquoeacutetonner de lrsquoabsence drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba qui du moins pour les deux premiegraveres devaient ecirctre des citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude 80 Comme on lrsquoa mis en eacutevidence preacuteceacutedemment le stadiasme est une liste drsquoitineacuteraires drsquoune part mesureacutes drsquoautre part en partie ameacutenageacutes reacutepareacutes ou construits sous la conduite des Romains les lieux de deacutepart ou drsquoarriveacutee des itineacuteraires ainsi que quelques lieux intermeacutediaires mentionneacutes au passage sont des points ou des nœuds routiers Certes la plupart drsquoentre eux sont les centres urbains de communauteacutes qui sans aucun doute avaient agrave lrsquoeacutepoque de Claude le statut de citeacute Mais ce nrsquoest assureacutement pas le cas de tous

Des deux inscriptions du pilier de Patara la deacutedicace du monument par les Lyciens (face A) inscrite en 45-46 pC nous montre les Lyciens approuvant le nouvel ordre administratif et institutionnel mis en place lors de la reacuteduction en province Ainsi le message ideacuteologique de la conquecircte eacutetait partageacute et repris agrave leur compte par les Lyciens toujours fidegraveles agrave Rome mais deacutesormais conquis Crsquoest ce qursquoillustre eacutegalement la deacutedicace contemporaine graveacutee sur lrsquoautel de Claude entre Myra et Limyra qui montre aussi lrsquoœuvre routiegravere que la conquecircte amena sans deacutelai en Lycie Centrale

Lrsquoinscription des faces B et C qui est contemporaine de ces deux deacutedicaces ou bien de peu posteacuterieure est agrave la diffeacuterence de celles-ci toute de sobrieacuteteacute la reacutedaction de son preacuteambule (l B 1-8) et la mesure originelle des distances en milles me paraissent indiquer qursquoelle eacutemane des autoriteacutes romaines Est-ce dans le mecircme sens qursquoil faut interpreacuteter lrsquoabsence apparente de Boubocircn et de Komba qui serait sans doute singuliegravere dans un texte reacutedigeacute par les Lyciens Crsquoest cependant agrave lrsquointention des Lyciens que toutes les distances furent finalement converties en stades peut-ecirctre par un reacutedacteur local Ainsi lrsquoinscription concilie-t-elle les points de vue sinon de ses reacutedacteurs et de ses lecteurs du moins assureacutement des autoriteacutes romaines et des Lyciens devenus provinciaux

Si spectaculaire que soit le pilier de Patara et riches les inscriptions qursquoil porte il faut de faccedilon judicieuse mesurer lrsquoapport du stadiasme agrave la geacuteographie historique de la Lycie impeacuteriale La deacutecouverte de ce texte a permis de notables progregraves dans notre connaissance de la toponymie lycienne et dans lrsquoidentification des localiteacutes et des vestiges archeacuteologiques On doit en revanche se garder de le surinterpreacuteter pour lrsquohistoire des voies de communication et pour la geacuteographie des citeacutes-Eacutetats et se deacutefier de lrsquoamplification rheacutetorique propre au texte comme de notre propension agrave en tirer une regravegle geacuteneacuteralisante La liste du stadiasme mentionne des localiteacutes qui ne sont pas toutes les centres urbains de citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude Entre

78 Voir notamment TAM II 830 834 et 902 Jameson 1974a 41-42 et 1974b 216 TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 212-214 Kizgut et al 2009

79 L B 34 cf supra n 680 Cf supra p 65 et n 7 Aperlai est agrave la tecircte drsquoune sympolitie au Ier s pC cf IGR III 690 et SEG 52 1452 TIB sv Boubocircn frappe

monnaie sous Auguste sur un Seacutebasteion deacutedieacute sous Neacuteron figurent deux deacutedicaces nommant le Conseil et du Peuple de Boubocircn ainsi que le gouverneur de Lycie cf TIB sv Kokkinia 2008 7-8 35-38 ndeg 6 et 9 et p 160 Komba nrsquoest pas attesteacutee comme citeacute avant Ptoleacutemeacutee (533) et une inscription du IIIe s pC TAM II 734 TIB sv

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 75

ces localiteacutes ou lieux drsquoeacutetape la liste eacutenumegravere des itineacuteraires qui existaient degraves avant cette eacutepoque tantocirct les Romains se contentegraverent drsquoen recenser la longueur mesurant ainsi tout lrsquoespace de la nouvelle province tantocirct ils ameacutenagegraverent et reacuteparegraverent des routes existantes tantocirct enfin ils construisirent des routes comme lrsquoillustre le monument sis sur la voie entre Myra et Limyra Lrsquoinscription si elle conduit agrave chercher sur le terrain les traces mateacuterielles du reacuteseau viaire qui parcourait la Lycie ne nous autorise pas agrave les dater toutes en retour de lrsquoeacutepoque de Claude Ce sont agrave lrsquoinverse les progregraves de notre connaissance archeacuteologique eacutepigraphique et numismatique qui nous autoriseront agrave mesurer plus preacuteciseacutement lrsquoeffet reacuteel de lrsquoœuvre proclameacutee par le pilier de Patara et agrave deacutenombrer plus exactement les citeacutes que comptait la Lycie pacifieacutee par Rome

Reacutefeacuterences bibliographiques

ndash Euploia La Lycie et la Carie antiques p 439 agrave 462

AbreacuteviAtions

Beazley ARV2 J D Beazley Attic Red-figure Vase-painters 2e eacutedition Oxford 1963

FdX I Fouilles de Xanthos I P Demargne Les piliers funeacuteraires Paris 1958

FdX II Fouilles de Xanthos II H Metzger Lrsquoacropole lycienne Paris 1963

FdX IV Fouilles de Xanthos IV H Metzger Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Paris 1972

FdX V Fouilles de Xanthos V P Demargne Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris 1974

HTC P Debord et E Varinlioğlu dir Les hautes terres de Carie Bordeaux 2001

IPArk G Thuumlr et H Taeuber eacuted Prozeszligrechtliche Inschriften der griechischen Poleis Arkadien (IPArk) Vienne 1994

Labraunda J Crampa eacuted Labraunda Swedish Excavations and Researches The Greek Inscriptions 13-133 Lund 1972

R ndash O P J Rhodes et R Osborne Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford 2003

Sinuri L Robert eacuted Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa I Paris 1945

Tod M N Tod eacuted A Selection of Greek Historical Inscriptions I-II 2nd ed Oxford 1946-1948

Charisteria (1930) Charisteria Alois Rzach zum achtzigsten Geburtstag dargebracht

Ancient Anatolia (1986) Ancient Anatolia Aspects of Change and Cultural Development Essays in honor of M J Mellink Madison

Catalogue of Ancient Near Eastern Seals (1966) Catalogue of Ancient Near Eastern Seals in the Ashmolean Museum I Oxford

La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens (2007) La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens de Tyr agrave Carthage catalogue de lrsquoexposition Paris Institut du monde arabe 6 novembre 2007-20 avril 2008 Paris

Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia (2006) Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Antalya

The Aegean and the Near East (1956) The Aegean and the Near East Studies presented to Hetty Goldman on the occasion of her Seventy-fifth Birthday New York

Xanthos 1998 Xanthos en Turquie de la Perse agrave Byzance Dossiers drsquoarcheacuteologie Dijon

Iasos tra VI e IV sec a C Iasos tra VI e IV sec aC Miscellanea storico-archeologica Supplemento al volume 81deg degli Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara a a 181deg 2003-2004 Ferrara

Rumscheid Fr dir (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 13 bis 15 Oktober 2005 Bonn

Piri Reis eacuted E Z Oumlkte trans V Ccedilabuk (1988) Kitab-ı Bahriye II Ankara

Agora XIII BA Sparkes amp L Talcott The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 131-2 Black and plain pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC Princeton 1970

Agora XXXIII S I Rotroff The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 33 The Hellenistic Pottery The plain wares Princeton 2006

Kerameikos XI I Scheibler Kerameikos Ergebnisse der Ausgrabungen XI Die griechische Lampen Berlin 1976

Labraunda II1 P Hellstroumlm Labraunda Swedish excavations and researches II1 Pottery of Classical and late date terracotta lamps and glass (ActaAthen-4o 521) Lund 1965

Labraunda III2 J Crampa Labraunda Swedish excavations and researches III2 The Greek inscriptions I 1-12 (Period of Olympichos) (ActaAthen-4o 531) Lund 1965

Maussolleion at

Halikarnassos 7 L Vaag V Noslashrskov amp J Lund The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramic material and other finds from selected contexts Aarhus 2002

Milet III6 A Peschlow-Bindokat Milet Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 III6 Feldforschungen im Latmos Berlin 2005

440 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

NS A Maiuri Nuova Silloge epigrafica di Rodi e Cos Florence 1925

Olynthos V D M Robinson Excavations at Olynthos V Mosaics vases and lamps of Olynthos found in 1928 and 1931 (1933)

Olynthos XIII D M Robinson Excavations at Olynthos XIII Vases found in 1934 and 1938 (1950)

BMC Caria B V Head A Catalogue of the Greek Coins in the British Museum Greek Coins of Caria Cos Rhodes amp C Londres 1897

SNG Muumlnchen H R Baldus Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen 22Heft Karien Munich 2006

SNG Tuumlbingen D Mannsperger Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Muumlnzsammlung der Universitaumlt Tuumlbingen 5Heft Karien und Lydien Munich 1994

bibliogrAphie

Abbasoğlu H et W Martini eacuted (2003) Die Akropolis von Perge Band 1 Survey und Sondagen 1994-1997 Mayence

Adak M (2004) ldquoLokalisierung von Olympos und Korykos in Ostlykienrdquo Gephyra 1 27-52

Adam J-P (1981) Lrsquoarchitecture militaire grecque Paris

Adiego I J (1994) ldquoEl nombre cario Hecatomnordquo CFC(G) ns 4 247-256

mdash (1998) ldquoDie neue Bilingue von Kaunos und das Problem des karischen Alphabetsrdquo in Bluumlmel et al 1998 57-79

mdash (2000) ldquoLa inscripcioacuten greco-caria de los Hecatoacutemnides en el santuario de Sinurirdquo Kadmos 39 133-157

mdash (2007) The Carian Language With an appendix by K Konuk Leyde-Boston

mdash (2010) ldquoRecent Developments in the Carian Deciphermentrdquo in van Bremen amp Carbon 2010 147-176

mdash (2013) ldquoCarian Identity and Carian Languagerdquo in Henry 2013 15-20

Adiego I J P Debord et E Varinlioğlu (2005) ldquoLa stegravele caro-grecque drsquoHyllarima (Carie)rdquo REA 107 601-653

Ager S L (1996) Interstate Arbitrations in the Greek World 337-90 BC Berkeley

Akarca A (1952) ldquoMylasarsquoda Hellenistik bir Mezarrdquo Belleten 16 367-405

mdash (1959) Les monnaies grecques de Mylasa Bibliothegraveque de lrsquoInstitut Franccedilais drsquoArcheacuteologie drsquoIstanbul I Paris

mdash (1971) ldquoBeccedilinrdquo Belleten 25 3-37

Aringkerstad T (2000-2001) ldquoHellenistic-Roman Chamber Tombs at Milas Swedish Excavations 1938rdquo Opuscula Atheniensia 25-26 9-24

Aksakal A H (2003) Manisarsquonın Bilinmeyen Değerleri Manisa

Aktaş Ş (2009) ldquoStadiumrdquo in Işık 2009 358-359

Akurgal E (1941) Griechische Reliefs des VI Jahrhunderts aus Lykien Berlin

mdash (1961) Die Kunst Anatoliens von Homer bis Alexander Berlin

mdash (1993) Anadolu Uygarlıkları Ankara

Alston R et O van Nijf eacuted (2008) Feeding the Ancient Greek City Londres

Andersen S (2007) The Tylos Period Burials in Bahrain Volume I The Glass and Pottery Vessels Aarhus

Anderson-Stojanović V R (1987) ldquoThe Chronology and Function of Ceramic Unguentariardquo AJA 91 105-122

mdash (1992) Stobi The Hellenistic and Roman Pottery Princeton

Andrewes A (1938) ldquoEunomiardquo CQ 32 89-102

Andrianou D (2006) ldquoChairs Beds and Tables Evidence for Furnished Interiors in Hellenistic Greecerdquo Hesperia 75 219-266

Angeli Bertinelli M G et A Donati eacuted (2010) Cittagrave e territorio La Liguria e il mondo antico Atti del IV incontro internazionale di storia antica Gecircnes

Arık O (2007) ldquoOn the Ceramics found in the Preliminary Phase of the Peccedilin Excavationrdquo in Boumlhlendorf-Arslan et al 2007 523-530

Armstrong D et J J Walsh (1986) ldquoSIG 593 The letter of Flamininus to Chyretiaerdquo CPh 81 32-46

Arqueacute M-C S Lemaicirctre et S Y Waksman (2012) ldquoLes ceacuteramiques de cuisson en Lycie romaine essai de deacutefinition des faciegraves morphologiques et drsquoapprovisionnement en Meacutediterraneacutee orientalerdquo in Batigne-Vallet 2012 141-153

Arthur P (2007) ldquoPots and boundaries On cultural and economic areas between Late Antiquity and early Middle Agesrdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 15-27

Asheri D (1966) Distribuzioni di terra nellrsquoantica Grecia Turin

Ashmole B (1951) ldquoDemeter of Cnidusrdquo JHS 1951 13-28

Ashton G (1995) Ancient Megisti The Forgotten Kastellorizo Nedlands WA

Ashton R H J et A R Meadows (2008) ldquoThe Letoon Deposit Lycian League Coinage Rhodian Plinthophori and Pseudo-Rhodian Drachms from Haliartos (yet again) and Asia Minorrdquo NC 168 111-134

Aybek S et A K Oumlz eacuted (2010) Metropolis Ionia II The Land of the Crossroads Essays in Honour of Recep Mericcedil Istanbul

Aydaş M (2006) ldquoGladiatorial Inscriptions from Stratoniceia in Cariardquo EA 39 105-110

Aydınoğlu Uuml et A K Şenol eacuted (2010) Olive Oil And Wine Production in Anatolia during Antiquity Symposium Proceedings Istanbul

Babelon E (1907) Traiteacute des monnaies grecques et romaines II Description historique Tome 1 Comprenant les monnaies grecques depuis les origines jusqursquoaux guerres meacutediques Paris

Badie A S Lemaicirctre et J-C Moretti (2004) ldquoLe theacuteacirctre du Leacutetocircon de Xanthos Eacutetat des recherches en 1999rdquo Anatolia Antiqua 12 145-186

Bailey D M (1988) A Catalogue of the Lamps in the British Museum III Roman Provincial Lamps Londres

Balandier Cl (2002) ldquoLa deacutefense des territoires agrave Chypre de lrsquoeacutepoque archaiumlque aux invasions arabesrdquo DHA 281 175-206

mdash (2010a) Les fortifications au service de lrsquohistoire histoire de la deacutefense de Chypre de lrsquoeacutepoque chypro-archaiumlque aux invasions arabes Paris

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 441

mdash (agrave paraicirctre) La deacutefense de la Palestine aux peacuteriodes acheacutemeacutenide et helleacutenistique Eacutetude historique et archeacuteologique

Baldıran A (1990) Stratonikeia Nekropol Buluntuları thegravese ineacutedite Konya

mdash (1999) ldquoStratonikeiarsquodan Unguentariumlarrdquo Selccediluk Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi 4 Konya 335-356

Balot R K (2009) ldquoThe Virtue Politics of Democratic Athensrdquo in Salkever 2009 271-299

Bammer A (1968-1971) ldquoBeitraumlge zur ephesischen Architektur I Zum Eckkapitell eines Ringhallentempelsrdquo OumlJh 49 1-22

mdash (1974) ldquoZu den Kapitellen des Altares von Pergamonrdquo FuB 16 183-190

mdash (2007) ldquoLrsquoArchitecture helleacutenistique en Asie Mineure et ses concepts reacutetrospectifs et anticipantsrdquo in Images et moderniteacute helleacutenistiques Appropriation et repreacutesentation du monde drsquoAlexandre agrave Ceacutesar Rome 91-101

Baran A (2004) ldquoBeccedilin Zeus Karios () Tapınağırdquo I ve II Arkeolojik Araştırmaları Sempozyumu Ankara 19-38

mdash (2009) ldquoKarian Architecture before the Hekatomnidsrdquo in Rumscheid 2009 291-313

Barnett R D (1957) The Nimrud Ivories Londres

mdash (1980) ldquoA Winged Goddess of Wine on an Electrum Plaquerdquo AS 30 169-178

Başaran C A Yalccedilın et M Tombul (1998) ldquo1995 Yılı Skepsis Aşağı Kent ve Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo VIII MKKS (7-9 Nisan 1997 Kuşadası) Ankara 551-585

Batigne-Vallet C eacuted (2012) Les ceacuteramiques communes comprises dans leur contexte reacutegional Faciegraves de consommation et mode drsquoapprovisionnement Actes de la table ronde organiseacutee agrave Lyon les 2 et 3 feacutevrier 2009 Lyon

Bats M (1993) ldquoLa vaisselle culinaire comme marqueur culturel lrsquoexemple de la Gaule meacuteridionale et de la Grande-Gregravece (ive-ier s av J-C)rdquo Terre cuite et socieacuteteacute la ceacuteramique document technique eacuteconomique culturel XIVe Rencontre internationale drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire drsquoAntibes Actes des rencontres 21-22-23 octobre 1993 Juan-les-Pins 407-425

Baughan E P (2004) Anatolian Funerary Klinai Tradition and Identity Thegravese PhD University of California Berkeley

Bean G E et J M Cook (1955) ldquoThe Halicarnassus Peninsulardquo ABSA 50 56-170

mdash (1957) ldquoThe Carian Coast IIIrdquo ABSA 52 58-146

Bellinger A R et P Grierson (1973) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbartion Oaks Collection and in the Whittemone Collection Vol I Washington

Bencivenni A (2003) Progetti di riforme costituzionali nelle epigrafi greche dei secoli IV-II aC Bologne

Benter M (2009) ldquoHydas eine befestigte Houmlhensiedlung auf der Bozburun-Halbinselrdquo in Rumscheid 2009 481ndash501

Berg W (1979) ldquoHecate Greek or lsquoAnatolianrsquo rdquo Numen 21 128-140

Berg Brise M (2004) ldquoHellenistic and Early Roman Pottery from Halikarnassosrdquo in Isager amp Pedersen 2004 177-189

Berges D (2006) Knidos Beitraumlge zur Geschichte der archaischen Stadt Mayence

Berns C et H von Hesberg eacuted (2002) Patris und Imperium Kulturelle und politische Identitaumlt in den Staumldten in den

roumlmischen Provinzen Kleinasiens in der fruumlhen Kaiserzeit Kolloquium Koumlln November 1998 Cologne

Berti F (1993) Iasos di Caria Arslantepe Hierapolis Iasos Kyme Scavi archaeologici Italiani in Turchia Venise 189-249

mdash (2004) ldquoAppunti per lo studio dei vasi attici a figure rosse di Iasosrsquo in Iasos tra VI e IV sec aC 101-117

mdash (2005) ldquoDigressioni su alcune anfore panatenaiche offerte votive e culti nellrsquoagora di Iasosrdquo in Pierobon Benoit 2005 116-129

Berti F et C Franco (2006) ldquoNote su frammenti di ceramica attica con graffitirdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 21-28

Berti F et V Graziano (1994) Iasos Catane

Berti F et L Innocente (1998) ldquoDue nuovi graffiti in alfabeto cario da Iasosrdquo in Bluumlmel et al 1998 137-142

mdash (2005) ldquoGraffito cario su piede di coppa atticardquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 11 20-21

Berti F R Fabiani Z Kızıltan et M Nafissi eacuted (2010) Wandering Marbles of Iasos at the Istanbul Archaeological Museum Istanbul

Bessac J-Cl (1993) Lrsquooutillage traditionnel du tailleur de pierre De lrsquoAntiquiteacute agrave nos jours Paris

Beyer D (1997) ldquoEmar et Ougarit reacuteflexions sur la glyptique de deux villes de Syrie du Nord vers la fin de lrsquoacircge du bronzerdquo in Caubet 1997 171-183

Biagi S (2008) ldquoLe stadiasmos de Patara et la deacutefinition de lrsquoespace romain dans la nouvelle province de Lycie-Pamphylierdquo Res Antiquae 5 299-307

Bianco E (2000) ldquoChabrias Atheniensisrdquo RSA 30 47-72

Bilde PG V Noslashrskov et P Pedersen eacuted (1999) Hvad fandt vi Aarhus

Bilgin A R Dinccedil et M Oumlnder (1996) ldquoLydiarsquodaki iki Tuumlmuumlluumlsrsquode Temizlik Kazısı Ccedilalışmalarırdquo ADerg 4 207-222

Bingoumll O (19761977) ldquoDie Dachziegel von Bayrakli (Alt-Smyrna)rdquo Anadolu 20 19761977 63-81

mdash (1980) Das ionische Normalkapitell in hellenistischer und roumlmischer Zeit in Kleinasien IstMitt Beiheft 20 Tubingen

Birley A R (2005) The Roman Government of Britain Oxford

Blaise F (2006) ldquoPoetics and Politics Tradition re-worked in Solonrsquos Eunomia [Poem 4]rdquo in Blok amp Lardinois 2006 114-133

Blok J H et A P M H Lardinois eacuted (2006) Solon of Athens New Historical and Philological Approaches Leyde

Blondeacute F (2007) Les ceacuteramiques drsquousage quotidien agrave Thasos au IVe siegravecle avant J-C Eacutetudes Thasiennes XX Paris

Blum H B Faist P Pfaumllzner et A-M Wittke eacuted (2002) Bruumlckenland Anatolien Ursachen Extensitaumlt und Modi des Kulturaustausches zwischen Anatolien und seinen Nachbarn Tuumlbingen

Bluumlmel W (1990) ldquoZwei neue Inschriften aus Mylasa aus der Zeit des Maussollos rdquo EA 16 29-43

mdash (1991) Die Inschriften der Rhodischen Peraia IK 38 Bonn

mdash (1992a) Die Inschriften von Knidos I IK 41 Bonn

mdash (1992b) ldquoEinheimische Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo EA 20 7-34

442 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1993) ldquoSGDI 5727 (Halikarnassos) eine Revisionrdquo Kadmos 32 1-18

mdash (1994a) ldquoTwo New Inscriptions from the Cnidian Peninsula Proxeny Decree for Epameinondas and a Funeral Epigramrdquo EA 23 157-159

mdash (1994b) ldquoUumlber die chronologische und geographische Verteilung einheimischer Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo in Giannotta et al 1994 65-86

mdash (1995) ldquoInschriften aus Karien Irdquo EA 25 35-64

mdash (2002) ldquoNeue Fragmente der Pachturkunden aus Amosrdquo EA 34 107-111

mdash (2004) ldquoNeue Inschriften aus Karien II Mylasa und Umgebungrdquo EA 37 1-43

Bluumlmel W et A Kızıl (2004) ldquoEine neue karische Inschrift aus der Region von Mylasardquo Kadmos 43 131-138

Bluumlmel W P Frei et Chr Marek eacuted (1998) Colloquium Caricum Akten der internationalen Tagung uumlber die karisch-griechische Bilingue von Kaunos 3110-1111997 in Feusisberg bei Zuumlrich Kadmos 37 57-79

Boardman J et G Buchner (1966) ldquoSeals from Ischia and the Lyre-Player Grouprdquo JDAI 81 1-62

Boardman J (1967) Excavations in Chios 1952-1955 Greek Emporio Londres

mdash (1968) Archaic Greek Gems Schools and Artists in the Sixth and Early Fifth Centuries BC Londres

mdash (1970) Greek Gems and Finger Rings Londres

mdash (1990) ldquoThe Lyre Player Group of Seals an Encorerdquo AA 1 1-17

mdash (2000) Persia and the West An Archaeological Investigation of the Genesis of Achaemenid Art Londres

mdash (2003) Die Perser und der Westen Mayence

Bockisch G (1969) ldquoDie Karer und ihre Dynastenrdquo Klio 51 117-75

Boedeker D (1983) ldquoHecate a Transfunctional Goddessrdquo TAPhA 113 79-93

Boumlhlendorf-Aslan B A O Uysal et J Witte-Ott eacuted (2007) Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeology Contexts Proceedings of the First International Symposium on Late Antique Byzantine Seljuk and Ottoman pottery and tiles in archaeological context Ccedilanakkale 1-3 June 2005 Byzas 7 Istanbul

Bonifay M et J-C Treacuteglia eacuted (2007) LRCW2 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1662 (I)

Borchhardt J (19691970) ldquoEin Totengericht in Lykien Zum Grabmal des χntildetabura in Limyrardquo IstMitt 19-20 187-222

mdash (1975) Myra eine lykische Metropole in antiker und byzantinischer Zeit Istanbuler Forschungen Band 30 Berlin

mdash (1991) ldquoEin Ptolemaion in Limyrardquo RA 309-322

mdash (1993) Die Steine von Zẽmuri Archaumlologische Forschungen an den Verborgenen Wassern von Limyra Vienne

mdash (1990a) ldquoKunst in Lykienrdquo in Borchhardt et al 1990 45-49

mdash (1990b) ldquoDas Heroon von Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 75-78

Borchhardt J et G Dobesch eacuted (1993) Akten des II Internationalen Lykien-Symposium Vienna 6-12 mai 1990 Vienne

Borchhardt J H Eigner M Pesditschek et P Ruggendorfer eacuted (1997-1999) ldquoArchaumlologisch-sprachwissenschaftliches Corpus der Denkmaumller mit lykischer Schriftrdquo Anzeiger OumlAW phil-hist Kl 1342 Vienne 11-96

Borchhardt J R Jacobek et A Dinstl eacuted (1990) Goumltter Heroen Herrscher in Lykien Munich

Borchhardt J G Neumann et K Schulz (2003) ldquoTuminehiTymnessosrdquo Adalya 6 21-89

Borchhardt J et S Şişmanoğlu (1999) ldquoDas Diptychon von TubureTyberissosrdquo in Scherrer et al 1999 275-297

Borchhardt J et G Stanzl (1990) ldquoEin hellenistischer Bau des Herrscherkultes Das Ptolemaion in Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 79-84

Borza E N et O Palagia (2007) ldquoThe Chronology of the Macedonian Royal Tombs at Verginardquo JdI 122 81-124

Bousquet J (1992) ldquoLes inscriptions du Leacutetocircon en lrsquohonneur drsquoArbinas et lrsquoeacutepigramme grecque de la stegravele de Xanthos Lrsquoinscription bilingue de Deacutemokleidegraves et les inscriptions lyciennes unilinguesrdquo in Fouilles de Xanthos IX1 Paris 155-199

Bowden W L Lavan et C Machado eacuted (2004) Recent Research on the Late Antique Courtryside Leyde-Boston

Bowersock G W (1983) Roman Arabia New York

Boyd Th D (1978) ldquoThe Arch and the Vault in Greek Architecturerdquo AJA 82 83-100

Boysal Y (1970) ldquoTurgut Kazısı 1969 Yılı Raporurdquo Anadolu 12 63-78

mdash (1998) ldquo1996 Yılı Stratonikeia Ccedilalışmalarırdquo KST 19-2 153-160

Boysal Y et M Kadıoğlu (1999) ldquo1997 Yılı Stratonikeia Nekropol Ccedilalışmalarırdquo KST 20-2 215-228

Bracke H (1993) ldquoPisidia in Hellenistic times (334-325 BC)rdquo in Waelkens 1993 15-35

Brandt B V Gassner et S Ladstaumltter eacuted (2005) Synergia Festschrift fuumlr Friedrich Krinzinger II Vienne

Bresson A (1991) Recueil des inscriptions de la Peacutereacutee rhodienne Paris-Besanccedilon

mdash (2007a) ldquoUnity Diversity and Conflict in Hellenistic Lyciardquo in Elton amp Reger 2007 73-79

mdash (2007b) ldquoLes Cariens ou la mauvaise conscience du barbarerdquo in Urso 2007 209-228

Bresson A P Brun et E Varinlioğlu (2001) ldquoLes Inscriptions Grecques et Latinesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 81-305

Bresson A P Brun R Descat et K Konuk (2005) ldquoUn deacutecret honorifique des Kodapeis (Carie du Sud)rdquo REA 107 69-81

Bresson A et R Descat eacuted (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au IIe s aC Bordeaux

Bresson A D Rousset et J-M Carbon (2007) ldquoLes estampages du fonds Louis Robertrdquo CRAI 2 643-660

Briant P (1992) Darius les Perses et lrsquoEmpire Paris

mdash (1996) Histoire de lrsquoempire perse Paris

Brijder H A G eacuted (1984) Ancient Greek and Related Pottery Proceedings of the International Vase Symposium in Amsterdam 12-15 Avril 1984 Amsterdam

Broneer O (1930) Corinth IV Terracotta Lamps Athegravenes

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 443

Bruer S G et M Kunze (2010) Der Stadtplan von Patara und Beobachtungen zu den Stadtmauern Patara I 1 Istanbul

Brun P (1994) ldquoLes fortifications drsquoHyllarima Philon de Byzance et Pleistarchosrdquo in Debord amp Descat 1994 193-204

mdash (2001) ldquoLes sites archeacuteologiquesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 23-75

mdash (2007a) ldquoLa Carie et les Cariens vus depuis Athegravenes au Ve siegraveclerdquo in Brun 2007b 13-32

mdash eacuted (2007b) Scripta Anatolica Hommages agrave Pierre Debord Bordeaux

Bruneau Ph (1970a) Recherches sur les cultes de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Paris

mdash (1970b) ldquoTombes drsquoArgosrdquo BCH 94 437-531

mdash (1970c) Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la maison des Comeacutediens La vaisselle Paris

Bruns-Oumlzgan Chr (1987) Lykische Grabreliefs des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Tuumlbingen

mdash (2002) ldquoEine fruumlhkaiserzeitliche Stoa in Knidos und ihre Funderdquo in Berns amp Hesberg 2002 247-256

mdash (2004) Knidos A Guide to the Ancient Site Konya

mdash (2005) ldquoAttische Bildhauer in Knidosrdquo in Strocka 2005 179-191

Bryce T R (1986) The Lycians I The Lycians in Literary and Epigraphic Sources Copenhague

Buchholz H G (1978) ldquoTamassos Zypern 1974-1976 3 Berichtrdquo AA 155-230

Buckler J (1980) The Theban Hegemony 371-362 BC Cambridge-Londres

mdash (1998) ldquoEpameinondas and the new inscription fron Knidosrdquo Mnemosyne s IV 51 192-205

mdash (2003) Aegean Greece in the Fourth Century BC Leyde-Boston

Buraselis K (2008) ldquoThe Problem of the Ptolemaic Sibling Marriage A Case of Dynastic Acculturationrdquo in McKechnie amp Guillaume 2008 291-302

Burkert W (1992) The Orientalizing Revolution Cambridge

mdash (2001) ldquoLa religione greca allrsquoombra dellrsquoOriente i livelli dei contatti e degli influssi rdquo in Ribicini et al 2001 21-30

Burn L (2004) Hellenistic Art From Alexander the Great to Augustus Los Angeles

Buschor E (1950) Maussollos und Alexander Munich

Buschmann K (1992) ldquoHızırlık bei Fethiye das altlykische Telebehirdquo AST 10 429-438

Buumlyuumlkyoumlruumlk F et C Tibet (1999-2000) ldquo1998-1999 Yılı Antalya Doğu Nekropoluuml Kurtarma Kazılarırdquo Adalya 4 115-171

Cahn H A (1970) Knidos Die Muumlnzen des sechsten und fuumlnften Jahrhunderts v Chr Berlin

Canciani F et F W von Hase (1979) La tomba Bernardini di Palestrina Rome

Cannadine D et S Price eacuted (1987) Rituals of Royalty Power and Ceremonial in Traditional Societies Cambridge

Caputo V eacuted (2008) Iasos in Etagrave Romana Miscellanea storico-archeologica Suppl au vol 83-84 de Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Ferrare

Cargill J (1981) The Second Athenian League Empire or Free Alliance Berkeley-Los Angeles-Londres

Carney E D (2005) ldquoWomen and Dunasteia in Cariardquo AJPh 126 65-91

Carubba O (1993) ldquoDynasten und Staumldte Sprachliche und sonstige Bemerkungen zu den Namen auf den lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 11-25

Carstens A M (1999a) Death Matters Funerary Architecture on the Halikarnassos Peninsula Thegravese Copenhague

mdash (1999b) ldquoSepulchral Architecture on the Halicarnassos Peninsulardquo in Proceedings of the XVth International Congress of Classical Archaeology Amsterdam July 12-17 1998 109-111

mdash (2002) ldquoTomb Cult on the Halikarnassos Peninsulardquo AJA 106 391-409

mdash (2006) ldquoCypriot chamber tombsrdquo in Wriedt Soslashrensen amp Winther Jacobsen 2006 125-179

mdash (2008) ldquoTombs of the Halikarnassos Peninsula ndash the Late Bronze and Early Iron Agerdquo in Pedersen 2008 52-118

mdash (2009) Karia and the Hekatomnids The Creation of a Dynasty Oxford

mdash (2013) ldquoDivine Kingship at the City Centrerdquo in Henry 2013

mdash (agrave paraicirctre) ldquoBridging the boundary the sacrificial deposit of the Maussolleion of Halikarnassos and its symbolic languagerdquo in Draycott C et M Stamatopoulou eacuted Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Carte geacuteologique de Turquie (1963) feuillet Konya 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964a) feuillet Denizli 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964b) feuillet Izmir 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1997) feuillets Fethiye L8 L9 M8 M9 et Antalya L10 M10-M11 1100000e Maden Tetkik ve Arama genel muumlduumlrluumlğuuml Ankara

Carter J C (1970) ldquoRelief Sculptures from the Necropolis of Tarantordquo AJA 74 125-137

Cataldi S eacuted (2004) Poleis e Politeiai Atti del Convegno Internazionale di Storia Greca (Torino 2002) Alexandrie

Caubet A eacuted (1997) De Chypre agrave la Bactriane Les sceaux du Proche-Orient ancien Actes du colloque international Museacutee du Louvre 18 mars 1995 Paris

mdash (1998) Lrsquoart des modeleurs drsquoargile Antiquiteacutes de Chypre Coroplastique 2 Paris

Cavalier L (2005) Architecture romaine drsquoAsie Mineure Les monuments de Xanthos et leur ornementation Bordeaux

mdash (2006) ldquoObservations sur lrsquoarchitecture de Xanthos agrave lrsquoeacutepoque archaiumlquerdquo REA 108 327-354

mdash (2007) ldquoHorrea drsquoAndriakegrave et Patara un nouveau type drsquoeacutedifice fonctionnel en Lycie agrave lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo REA 109 51-65

mdash (2012) ldquoDeux nouveaux temples agrave Limyra rdquo in Seyer 2012 133-139

Ccedilevik N (2008) ldquoNortheast Lycia The New Evidence - Results from the Past Ten Years from the Bey Mountains Surface Surveysrdquo Adalya 11 189-233

Ccedilevik N B Varkıvanccedil et E Akyuumlrek eacuted (2005) Trebenna tarihi arkeolojisi ve doğası Trebenna its history archaeology and natural environment Istanbul

444 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Ccedilevik N et I Pimouguet-Peacutedarros (2010) ldquoFortifications et systegraveme deacutefensif de Myra Recherches 2009rdquo Anatolia Antiqua 18 243-275

Chambers M A (1955) ldquoThe Twelve Gods at Cosrdquo HThR 48 153-154

Chantraine P (1999) Dictionnaire eacutetymologique de la langue grecque Paris

Chapoutier F (1934) Les Dioscures au service drsquoune deacuteesse Paris

Chiekova D (2008) Cultes et vie religieuse dans les citeacutes du Pont Gauche (VIIe ndash Ier s avant J C) Berne

Childs W A P et P Demargne (1989) Le monument des Neacutereacuteides Le decor sculpteacute Fouilles de Xanthos VIII Paris

Choisy A (1876) ldquoNote sur les Tombeaux Lydiens de Sardesrdquo RA 32 73-81

Ccedililingiroğlu A (1997) Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı Izmir

Cimok F (2000) Antioch Mosaics Istanbul

Civelek A (2001) Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Doumlnemi Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

Clay J (1984) ldquoThe Hecate of the Theogonyrdquo GRBS 25 27-38

Colas-Rannou F (2009) ldquoImages et socieacuteteacute en Lycie au VIe siegravecle avant J-C le pilier drsquoIsinda et son programme iconographiquerdquo REA 111 453-474

mdash (agrave paraicirctre) ldquoDrsquoune mixiteacute agrave une identiteacute les Lyciens et leurs imagesrdquo in Ziche (agrave paraicirctre)

Colvin S eacuted (2004) The Greco-Roman East Cambridge

Ccedilokay-Kepccedile S (2006) The Karaccedilallı Necropolis near Antalya Adalya Suppl series 4 Antalya

Cook J M (1961) ldquoSome Sites of the Milesian Territoryrdquo ABSA 56 90-101

mdash (1965) ldquoOld-Smyrna Fourth-Century Black Glazerdquo ABSA 60 143-153

Cook J M et W H Plommer (1966) The Sanctuary of Hemithea at Kastabos Cambridge

Corbett P E (1955) ldquoPalmette Stamps from an Attic Black-glaze Workshoprdquo Hesperia 24 172-186

Corso A (2007) ldquoThe cult and political background of the Knidian Aphroditerdquo in Proceedings of the Danish Institute at Athens V Athegravenes 173-197

Corsten Th (2007a) ldquoKibyratis in Antiquityrdquo Anatolian Archaeology 13 18-19

mdash (2007b) ldquoKibyra und Lykienrdquo in Schuler 2007 175-181

mdash (2008) ldquoResearch in the Kibyratis in 2006 and 2007rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas 6 112-116

mdash (2009) ldquoZwei Inschriften zur fruumlhen Geschichte von Kibyrardquo in Tekin 2009 91-98

Ccediloumlrtuumlk U (2004) Kuzey Karia Akccedilay Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması thegravese MA Muğla

mdash (2008) ldquoKuzey Karia Akccedilay (Harpasos) Vadisi Mezar Mimarisi Hakkında Bir Araştırmardquo Anadolu (Anatolia) ns 2 37-60

Costabile F (1997) LrsquoArchitettura samia in Occidente Soveria Manelli

Coulton J J (1982) ldquoTermessians at Oinoandardquo AS 32 115-131

mdash (1994) ldquoThe Fortifications of Balbourardquo REA 96 327-335

mdash (1998) ldquoHighland Cities in South-West Turkey The Oinoanda and Balboura Surveysrdquo in Matthews 1998 227-236

Coupel P et P Demargne (1969) Le Monument des Neacutereacuteides LrsquoArchitecture Texte et Planches photographiques Fouilles de Xanthos III Paris

Crowther Ch V (1993) ldquoForeign Judges in Seleucid Citiesrdquo JAC 8 57-61

mdash (1995) ldquoIasos in the Second Century BC III Foreign Judges from Prienerdquo BICS 40 91-136

mdash (1999) ldquoAus der Arbeit der lsquoInscriptiones Graecaersquo IV Koan Decrees for Foreign Judgesrdquo Chiron 39 251-320

Curti F et A Parrini (agrave paraicirctre) ldquoIasos importazioni di ceramica attica a figure rosse nel V nel IV sec a Crdquo

Culasso Gastaldi E (2003) ldquoUn decreto ateniese di prossenia per tre individui di Iasos (IG II2 3 + 165)rdquo ZPE 142 109-118

mdash (2004) Le prossenie ateniesi del IV secolo aC Gli onorati asiatici Alexandrie

Davesne A et F Laroche-Traunecker (1998) Le site de Meydancıkkale Recherches entreprises sous la direction drsquoEmmanuel Laroche (1971-1982) Paris

Davies J K (1969) ldquoThe Date of IG II2 1609rdquo Historia 18 309-333

Debord P (1969) ldquoSur les inscriptions de la peacuteriode drsquoOlympichos agrave Labraundardquo REA 71 383-389

mdash (1982) Aspects sociaux et eacuteconomiques de la vie religieuse dans lrsquoAnatolie greacuteco-romaine Leyde

mdash (1994) ldquoEssai sur la geacuteographie historique de la reacutegion de Stratoniceacuteerdquo in Mactoux amp Geacuteny 1994 107-121

mdash (1999) LrsquoAsie Mineure au IVe siegravecle (412-323 aC) Pouvoirs et jeux politiques Bordeaux

mdash (2003) ldquoCiteacute grecque-village carien Des usages du mot koinonrdquo Studi ellenistici 2003 115-180

mdash (2008) ldquoApollon en Carierdquo in Şahin 2008 57-67

mdash (2009) ldquoPeut-on deacutefinir un pantheacuteon carien rdquo in Rumscheid 2009 251-266

Debord P et R Descat eacuted (1994) Fortifications et deacutefense du territoire en Asie Mineure occidentale et meacuteridionale Table-ronde Istanbul 20-27 mai 1993 REA 96

Debord P et E Varinlioğlu eacuted (2001) Les Hautes Terres de Carie Bordeaux

mdash eacuted (2011) Citeacutes de Carie Harpasa Bargasa Orthosia dans lrsquoAntiquiteacute Rennes

Dedeoğlu H (2003) The Lydians and Sardis Izmir

Dedeoğlu H et H Malay (1994) ldquoKuzey Lydiarsquoda Geccedil Hellenistik Bir Mezarrdquo Arkeoloji Dergisi 2 Izmir 129-135

Delemen I (2007) The Achaemenid Impact on Local Populations and Culture in Anatolia (6th-4th centuries BC) Papers Presented at the International Workshop Istanbul 20-21 May 2005 Istanbul

De Ligt L eacuted (2004) Roman Rule and Civic Life Local and Regional Perspectives Leyde

Delrieux F (2001) ldquoIasos agrave la fin du IVe siegravecle aC Les monnaies aux fruits de mer des fils de Theacuteodotos au versement de lrsquoekklesiastikonrdquo REG 114 160-189

mdash (2008) ldquoLe deacutecret drsquoIasos en lrsquohonneur des fils de Peldeacutemis agrave lrsquoeacutepoque classiquerdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 14 33-36

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 445

Deltour-Leacutevie Cl (1982) Les piliers funeacuteraires de Lycie Louvain-la-Neuve

Dellbruumlck R (1912) Hellenistische Bauten in Latium II Strasbourg

Demargne P (1974) Tombes-maisons Tombes rupestres et sarcophages Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1990) ldquoDas Nereiden-Monument von Xanthosrdquo in Borchhardt et al 1990 65-69

Demirer Uuml (1998) ldquo1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısırdquo MKKS (7 ndash 9 Nisan Kuşadası 1997) Ankara 25-41

Demirtaş M B (2007) Technical and Workmanship Features of the Temple of Artemis at Magnesia thegravese ineacutedite

mdash (2010) ldquoKaria-Ionia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağırdquo in Aybek amp Oumlz 2010 105-113

De Polignac F (2005) ldquoUsages de lrsquoeacutecriture dans les sanctuaires du haut archaiumlsmerdquo Kernos Suppl 15 13-25

Descat R (1994) ldquoLes forteresses de Theacutera et de Kallipolisrdquo in Debord amp Descat 1994 205-214

mdash (1994) ldquoLa geacuteographie dans les listes des tributs attiques Lepsimandos et Kasocirclaba en Carierdquo ZPE 104 61ndash68

mdash (1998) ldquoLa carriegravere drsquoEupoleacutemos strategravege maceacutedonien en Asie Mineurerdquo REA 100 167-190

Des Courtils J (1994) ldquoNouvelles donneacutees sur le rempart de Xanthosrdquo in Debord amp Descat 1994 285-298

mdash (1995) ldquoUn nouveau bas-relief archaiumlque de Xanthosrdquo RA 2 337-364

mdash (2003) Guide de Xanthos et du Leacutetocircon Istanbul

mdash (2001) ldquoXanthos et le Leacutetocircon au IIe s aCrdquo in Bresson amp Descat 2001 213-224

mdash (2006) ldquoNouvelles deacutecouvertes agrave Xanthosrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 145-152

mdash (2007) ldquoIntroduction La Lycie dans lrsquohistoirerdquo in Lemaicirctre 2007a 11-23

Des Courtils J et D Laroche (2004) Xanthos et le Leacutetocircon rapport sur la campagne de 2003 Anatolia Antiqua 12

Des Courtils J et A Pariente (1991) ldquoProblegravemes topographiques et religieux agrave lrsquoHerakleion de Thasosrdquo in Le Dinahet amp Eacutetienne 1991 67-84

Demargne P (1974) Fouilles de Xanthos V Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris

Devambez P et E Haspels (1959) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Architecture et ceacuteramique II Paris

DeVries K (1997) ldquoThe Attic Pottery from Gordionrdquo in Oakley et al 1997 447-455

Diehl Ch et G Cousin (1886) ldquoVilles inconnues du Golfe Ceacuteramiquerdquo BCH 10 428-30

Dignas B (2007) ldquoPorter la couronne drsquoun dieu titre civique charge religieuse pouvoir ou fardeau rdquo Kernos 20 173-187

Diler A (1997a) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması-1995rdquo AST 14 189-206

mdash (1997b) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması ndash 1996rdquo AST 15 409-422

mdash (2002) ldquoThe Northern Rock Necropolis of Caunusrdquo in Studien zum antiken Kleinasien V Asia Minor Studien 44 63-95

mdash (2008) ldquoBodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri Pedasa Mylasa Damlıboğaz (Hydai) Kedreai (Sediradası) Kissebuumlkuuml

(Anastasioupolis) ve Mobolla Kalesi Yuumlzey Araştırmaları 2004-2005rdquo AST 24 479-500

Diler A U Aydınoğlu et A K Şenol eacuted (2010) ldquoOlive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Kariardquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

Dinccedil R (1993) Lydia Tuumlmuumlluumlsleri (thegravese ineacutedite) Izmir

Dinccedil R et M Oumlnder (1992) ldquoKayapınarı-Hamamtepe Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 3 31-51

Dinsmoor W B (1950) The Architecture of ancient Greece Londres-New York-Toronto-Sydney

Domingo Gygax M (2001) Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit Bonn

Donati L (2007) ldquoLa ceramica grigia arcaica di Iasosrdquo Rassegna di Archeologia 14 224-236

Dornisch W (1992) Die griechischen Bogentore Zur Entstehung und Verbreitung des griechischen Keilsteingewoumllbes Europaumlische Hochschulschriften Reihe 28 Kunstgeschichte Band 83 Francfort-Berlin

Doumlrtluumlk K B Varkıvanccedil T Kahya J des Courtils M Doğan-Alparslan et R Boyraz (2006) III Likya Sempozyumu The IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Proceedings Antalya

Dotterweich Uuml (1999) Unguentarien mit kuppefoumlrmiger Muumlndung aus Knidos Knidos-Studien Band I Francfort

Draycott C et M Stamatopoulou eacuted (agrave paraicirctre) Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Drew-Bear Th (1999) Phrygian votive Steles Ankara

Dumeacutezil G (2003) ldquoLa triple Heacutecaterdquo (1982) in Dumeacutezil 2003

mdash (2003) Esquisses de mythologie Paris

Dunand Ch et P Leacutevecircque eacuted (1975) Les syncreacutetismes dans les religions de lrsquoAntiquiteacute Leyde

Duumlndar E (2008) Patara Unguentariumları Istanbul

Duumlring B (2011) The Prehistory of Asia Minor From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies Cambridge

Durm J (1910) Die Baukunst der Griechen Handbuch der Architektur I-II Leipzig

Dusinberre E R M (1997) ldquoImperial style and constructed identity a lsquoGraeco-Persianrsquo cylinder seal from Sardisrdquo Ars Orientalis 27 99-129

mdash (2003) Aspects of Empire in Achaemenid Sardis Cambridge

Dyggve E F Poulsen et K Rhomaios (1934) Das Heroon von Kalydon Copenhague

Eck W (2004) ldquoStraszligen und ihre Denkmaumllerrdquo in Frei-Stolba 2004 17-39

mdash (2008) ldquoDie Bauinschrift der neronischen Thermen in Patara Zur methodischen Auswertung einer partiell eradierten Inschriftrdquo ZPE 166 269-275

Eacutecochard E (2012) Approche geacuteoarcheacuteologique et valorisation du patrimoine geacuteomorphologique autour du Leacutetocircon (plaine de Xanthos Turquie) Thegravese ineacutedite Paris Est-Creacuteteil-Val de Marne

Edhem Bey (1906) ldquoFouilles drsquoAlabandardquo CRAI 407-422

Ehrenberg V (1930) 1965 ldquoEunomiardquo Charisteria 16-29 revu dans Id 1946 70-93 repris dans Id 1965 139-158

mdash (1946) Aspects of the Ancient World Oxford

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 17: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

74 ndash Denis Rousset

comme localiteacutes deacutefinissant deux itineacuteraires (l C 1-2) les Akalisseis Idebesseis et Kormeis apparaissent dans des inscriptions de lrsquoeacutepoque impeacuteriale dont certaines sont dateacutees du IIIe s comme unis dans une ldquosympolitierdquo formeacutee autour drsquoAkalissos 78

Reacutecapitulant les cas examineacutes on voit que le stadiasme mentionne en 45 pC drsquoune part trois ou quatre localiteacutes qui nrsquoeacutetaient alors pas indeacutependantes cela est certain pour Λύρναι τῆς Ὀκτα[π]όλεως et Κιτάν[αυρ]α τῶν Τερμησσέων vraisemblable pour Κόσαρα τῆς Μναρικῆς et pour Typallia Il y a drsquoautre part deux localiteacutes Akarassos et Kodopa qui sous Ceacutesar avaient eu un rang secondaire il est possible que la seconde soit devenue une citeacute ulteacuterieurement agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Inversement il y a trois localiteacutes Onobara Ideacutebessos et Korma qui apparaissent agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale en particulier dans des sources posteacuterieures au stadiasme comme ayant un rang secondaire deacutependant drsquoune de leurs voisines ou englobeacutees dans une sympolitie Agrave ces exemples on pourrait enfin ajouter le cas certes un peu diffeacuterent de Kastabara dont lrsquoexistence a eacuteteacute reacuteveacuteleacutee par sa mention dans le stadiasme 79 si lrsquoon accepte la localisation reccedilue agrave Deliktaş-Darıoumlzuuml site qui srsquoavegravere avoir appartenu au IIe s et au IIIe s pC agrave la citeacute de Tlos il faudra admettre que Kastabara indeacutependante sous Claude fut ensuite englobeacutee par sa voisine meacuteridionale

Est-il donc possible de faire du stadiasme la pierre de touche du statut de citeacute et drsquoen infeacuterer tant de changements de statut suivant des sens qui selon les cas seraient opposeacutes Les cas de Lyrnai et de Kitanaura contreviennent de toute eacutevidence agrave cet emploi ils interdisent de faire de la mention drsquoune localiteacute le sucircr indice drsquoun statut autonome

La mention dans le stadiasme ne peut ecirctre consideacutereacutee comme un brevet de citeacute Si tel eacutetait lrsquoobjet du stadiasme on devrait drsquoailleurs srsquoeacutetonner de lrsquoabsence drsquoAperlai de Boubocircn et de Komba qui du moins pour les deux premiegraveres devaient ecirctre des citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude 80 Comme on lrsquoa mis en eacutevidence preacuteceacutedemment le stadiasme est une liste drsquoitineacuteraires drsquoune part mesureacutes drsquoautre part en partie ameacutenageacutes reacutepareacutes ou construits sous la conduite des Romains les lieux de deacutepart ou drsquoarriveacutee des itineacuteraires ainsi que quelques lieux intermeacutediaires mentionneacutes au passage sont des points ou des nœuds routiers Certes la plupart drsquoentre eux sont les centres urbains de communauteacutes qui sans aucun doute avaient agrave lrsquoeacutepoque de Claude le statut de citeacute Mais ce nrsquoest assureacutement pas le cas de tous

Des deux inscriptions du pilier de Patara la deacutedicace du monument par les Lyciens (face A) inscrite en 45-46 pC nous montre les Lyciens approuvant le nouvel ordre administratif et institutionnel mis en place lors de la reacuteduction en province Ainsi le message ideacuteologique de la conquecircte eacutetait partageacute et repris agrave leur compte par les Lyciens toujours fidegraveles agrave Rome mais deacutesormais conquis Crsquoest ce qursquoillustre eacutegalement la deacutedicace contemporaine graveacutee sur lrsquoautel de Claude entre Myra et Limyra qui montre aussi lrsquoœuvre routiegravere que la conquecircte amena sans deacutelai en Lycie Centrale

Lrsquoinscription des faces B et C qui est contemporaine de ces deux deacutedicaces ou bien de peu posteacuterieure est agrave la diffeacuterence de celles-ci toute de sobrieacuteteacute la reacutedaction de son preacuteambule (l B 1-8) et la mesure originelle des distances en milles me paraissent indiquer qursquoelle eacutemane des autoriteacutes romaines Est-ce dans le mecircme sens qursquoil faut interpreacuteter lrsquoabsence apparente de Boubocircn et de Komba qui serait sans doute singuliegravere dans un texte reacutedigeacute par les Lyciens Crsquoest cependant agrave lrsquointention des Lyciens que toutes les distances furent finalement converties en stades peut-ecirctre par un reacutedacteur local Ainsi lrsquoinscription concilie-t-elle les points de vue sinon de ses reacutedacteurs et de ses lecteurs du moins assureacutement des autoriteacutes romaines et des Lyciens devenus provinciaux

Si spectaculaire que soit le pilier de Patara et riches les inscriptions qursquoil porte il faut de faccedilon judicieuse mesurer lrsquoapport du stadiasme agrave la geacuteographie historique de la Lycie impeacuteriale La deacutecouverte de ce texte a permis de notables progregraves dans notre connaissance de la toponymie lycienne et dans lrsquoidentification des localiteacutes et des vestiges archeacuteologiques On doit en revanche se garder de le surinterpreacuteter pour lrsquohistoire des voies de communication et pour la geacuteographie des citeacutes-Eacutetats et se deacutefier de lrsquoamplification rheacutetorique propre au texte comme de notre propension agrave en tirer une regravegle geacuteneacuteralisante La liste du stadiasme mentionne des localiteacutes qui ne sont pas toutes les centres urbains de citeacutes agrave lrsquoeacutepoque de Claude Entre

78 Voir notamment TAM II 830 834 et 902 Jameson 1974a 41-42 et 1974b 216 TIB sv S Şahin in Şahin amp Adak 2007 212-214 Kizgut et al 2009

79 L B 34 cf supra n 680 Cf supra p 65 et n 7 Aperlai est agrave la tecircte drsquoune sympolitie au Ier s pC cf IGR III 690 et SEG 52 1452 TIB sv Boubocircn frappe

monnaie sous Auguste sur un Seacutebasteion deacutedieacute sous Neacuteron figurent deux deacutedicaces nommant le Conseil et du Peuple de Boubocircn ainsi que le gouverneur de Lycie cf TIB sv Kokkinia 2008 7-8 35-38 ndeg 6 et 9 et p 160 Komba nrsquoest pas attesteacutee comme citeacute avant Ptoleacutemeacutee (533) et une inscription du IIIe s pC TAM II 734 TIB sv

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 75

ces localiteacutes ou lieux drsquoeacutetape la liste eacutenumegravere des itineacuteraires qui existaient degraves avant cette eacutepoque tantocirct les Romains se contentegraverent drsquoen recenser la longueur mesurant ainsi tout lrsquoespace de la nouvelle province tantocirct ils ameacutenagegraverent et reacuteparegraverent des routes existantes tantocirct enfin ils construisirent des routes comme lrsquoillustre le monument sis sur la voie entre Myra et Limyra Lrsquoinscription si elle conduit agrave chercher sur le terrain les traces mateacuterielles du reacuteseau viaire qui parcourait la Lycie ne nous autorise pas agrave les dater toutes en retour de lrsquoeacutepoque de Claude Ce sont agrave lrsquoinverse les progregraves de notre connaissance archeacuteologique eacutepigraphique et numismatique qui nous autoriseront agrave mesurer plus preacuteciseacutement lrsquoeffet reacuteel de lrsquoœuvre proclameacutee par le pilier de Patara et agrave deacutenombrer plus exactement les citeacutes que comptait la Lycie pacifieacutee par Rome

Reacutefeacuterences bibliographiques

ndash Euploia La Lycie et la Carie antiques p 439 agrave 462

AbreacuteviAtions

Beazley ARV2 J D Beazley Attic Red-figure Vase-painters 2e eacutedition Oxford 1963

FdX I Fouilles de Xanthos I P Demargne Les piliers funeacuteraires Paris 1958

FdX II Fouilles de Xanthos II H Metzger Lrsquoacropole lycienne Paris 1963

FdX IV Fouilles de Xanthos IV H Metzger Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Paris 1972

FdX V Fouilles de Xanthos V P Demargne Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris 1974

HTC P Debord et E Varinlioğlu dir Les hautes terres de Carie Bordeaux 2001

IPArk G Thuumlr et H Taeuber eacuted Prozeszligrechtliche Inschriften der griechischen Poleis Arkadien (IPArk) Vienne 1994

Labraunda J Crampa eacuted Labraunda Swedish Excavations and Researches The Greek Inscriptions 13-133 Lund 1972

R ndash O P J Rhodes et R Osborne Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford 2003

Sinuri L Robert eacuted Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa I Paris 1945

Tod M N Tod eacuted A Selection of Greek Historical Inscriptions I-II 2nd ed Oxford 1946-1948

Charisteria (1930) Charisteria Alois Rzach zum achtzigsten Geburtstag dargebracht

Ancient Anatolia (1986) Ancient Anatolia Aspects of Change and Cultural Development Essays in honor of M J Mellink Madison

Catalogue of Ancient Near Eastern Seals (1966) Catalogue of Ancient Near Eastern Seals in the Ashmolean Museum I Oxford

La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens (2007) La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens de Tyr agrave Carthage catalogue de lrsquoexposition Paris Institut du monde arabe 6 novembre 2007-20 avril 2008 Paris

Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia (2006) Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Antalya

The Aegean and the Near East (1956) The Aegean and the Near East Studies presented to Hetty Goldman on the occasion of her Seventy-fifth Birthday New York

Xanthos 1998 Xanthos en Turquie de la Perse agrave Byzance Dossiers drsquoarcheacuteologie Dijon

Iasos tra VI e IV sec a C Iasos tra VI e IV sec aC Miscellanea storico-archeologica Supplemento al volume 81deg degli Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara a a 181deg 2003-2004 Ferrara

Rumscheid Fr dir (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 13 bis 15 Oktober 2005 Bonn

Piri Reis eacuted E Z Oumlkte trans V Ccedilabuk (1988) Kitab-ı Bahriye II Ankara

Agora XIII BA Sparkes amp L Talcott The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 131-2 Black and plain pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC Princeton 1970

Agora XXXIII S I Rotroff The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 33 The Hellenistic Pottery The plain wares Princeton 2006

Kerameikos XI I Scheibler Kerameikos Ergebnisse der Ausgrabungen XI Die griechische Lampen Berlin 1976

Labraunda II1 P Hellstroumlm Labraunda Swedish excavations and researches II1 Pottery of Classical and late date terracotta lamps and glass (ActaAthen-4o 521) Lund 1965

Labraunda III2 J Crampa Labraunda Swedish excavations and researches III2 The Greek inscriptions I 1-12 (Period of Olympichos) (ActaAthen-4o 531) Lund 1965

Maussolleion at

Halikarnassos 7 L Vaag V Noslashrskov amp J Lund The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramic material and other finds from selected contexts Aarhus 2002

Milet III6 A Peschlow-Bindokat Milet Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 III6 Feldforschungen im Latmos Berlin 2005

440 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

NS A Maiuri Nuova Silloge epigrafica di Rodi e Cos Florence 1925

Olynthos V D M Robinson Excavations at Olynthos V Mosaics vases and lamps of Olynthos found in 1928 and 1931 (1933)

Olynthos XIII D M Robinson Excavations at Olynthos XIII Vases found in 1934 and 1938 (1950)

BMC Caria B V Head A Catalogue of the Greek Coins in the British Museum Greek Coins of Caria Cos Rhodes amp C Londres 1897

SNG Muumlnchen H R Baldus Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen 22Heft Karien Munich 2006

SNG Tuumlbingen D Mannsperger Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Muumlnzsammlung der Universitaumlt Tuumlbingen 5Heft Karien und Lydien Munich 1994

bibliogrAphie

Abbasoğlu H et W Martini eacuted (2003) Die Akropolis von Perge Band 1 Survey und Sondagen 1994-1997 Mayence

Adak M (2004) ldquoLokalisierung von Olympos und Korykos in Ostlykienrdquo Gephyra 1 27-52

Adam J-P (1981) Lrsquoarchitecture militaire grecque Paris

Adiego I J (1994) ldquoEl nombre cario Hecatomnordquo CFC(G) ns 4 247-256

mdash (1998) ldquoDie neue Bilingue von Kaunos und das Problem des karischen Alphabetsrdquo in Bluumlmel et al 1998 57-79

mdash (2000) ldquoLa inscripcioacuten greco-caria de los Hecatoacutemnides en el santuario de Sinurirdquo Kadmos 39 133-157

mdash (2007) The Carian Language With an appendix by K Konuk Leyde-Boston

mdash (2010) ldquoRecent Developments in the Carian Deciphermentrdquo in van Bremen amp Carbon 2010 147-176

mdash (2013) ldquoCarian Identity and Carian Languagerdquo in Henry 2013 15-20

Adiego I J P Debord et E Varinlioğlu (2005) ldquoLa stegravele caro-grecque drsquoHyllarima (Carie)rdquo REA 107 601-653

Ager S L (1996) Interstate Arbitrations in the Greek World 337-90 BC Berkeley

Akarca A (1952) ldquoMylasarsquoda Hellenistik bir Mezarrdquo Belleten 16 367-405

mdash (1959) Les monnaies grecques de Mylasa Bibliothegraveque de lrsquoInstitut Franccedilais drsquoArcheacuteologie drsquoIstanbul I Paris

mdash (1971) ldquoBeccedilinrdquo Belleten 25 3-37

Aringkerstad T (2000-2001) ldquoHellenistic-Roman Chamber Tombs at Milas Swedish Excavations 1938rdquo Opuscula Atheniensia 25-26 9-24

Aksakal A H (2003) Manisarsquonın Bilinmeyen Değerleri Manisa

Aktaş Ş (2009) ldquoStadiumrdquo in Işık 2009 358-359

Akurgal E (1941) Griechische Reliefs des VI Jahrhunderts aus Lykien Berlin

mdash (1961) Die Kunst Anatoliens von Homer bis Alexander Berlin

mdash (1993) Anadolu Uygarlıkları Ankara

Alston R et O van Nijf eacuted (2008) Feeding the Ancient Greek City Londres

Andersen S (2007) The Tylos Period Burials in Bahrain Volume I The Glass and Pottery Vessels Aarhus

Anderson-Stojanović V R (1987) ldquoThe Chronology and Function of Ceramic Unguentariardquo AJA 91 105-122

mdash (1992) Stobi The Hellenistic and Roman Pottery Princeton

Andrewes A (1938) ldquoEunomiardquo CQ 32 89-102

Andrianou D (2006) ldquoChairs Beds and Tables Evidence for Furnished Interiors in Hellenistic Greecerdquo Hesperia 75 219-266

Angeli Bertinelli M G et A Donati eacuted (2010) Cittagrave e territorio La Liguria e il mondo antico Atti del IV incontro internazionale di storia antica Gecircnes

Arık O (2007) ldquoOn the Ceramics found in the Preliminary Phase of the Peccedilin Excavationrdquo in Boumlhlendorf-Arslan et al 2007 523-530

Armstrong D et J J Walsh (1986) ldquoSIG 593 The letter of Flamininus to Chyretiaerdquo CPh 81 32-46

Arqueacute M-C S Lemaicirctre et S Y Waksman (2012) ldquoLes ceacuteramiques de cuisson en Lycie romaine essai de deacutefinition des faciegraves morphologiques et drsquoapprovisionnement en Meacutediterraneacutee orientalerdquo in Batigne-Vallet 2012 141-153

Arthur P (2007) ldquoPots and boundaries On cultural and economic areas between Late Antiquity and early Middle Agesrdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 15-27

Asheri D (1966) Distribuzioni di terra nellrsquoantica Grecia Turin

Ashmole B (1951) ldquoDemeter of Cnidusrdquo JHS 1951 13-28

Ashton G (1995) Ancient Megisti The Forgotten Kastellorizo Nedlands WA

Ashton R H J et A R Meadows (2008) ldquoThe Letoon Deposit Lycian League Coinage Rhodian Plinthophori and Pseudo-Rhodian Drachms from Haliartos (yet again) and Asia Minorrdquo NC 168 111-134

Aybek S et A K Oumlz eacuted (2010) Metropolis Ionia II The Land of the Crossroads Essays in Honour of Recep Mericcedil Istanbul

Aydaş M (2006) ldquoGladiatorial Inscriptions from Stratoniceia in Cariardquo EA 39 105-110

Aydınoğlu Uuml et A K Şenol eacuted (2010) Olive Oil And Wine Production in Anatolia during Antiquity Symposium Proceedings Istanbul

Babelon E (1907) Traiteacute des monnaies grecques et romaines II Description historique Tome 1 Comprenant les monnaies grecques depuis les origines jusqursquoaux guerres meacutediques Paris

Badie A S Lemaicirctre et J-C Moretti (2004) ldquoLe theacuteacirctre du Leacutetocircon de Xanthos Eacutetat des recherches en 1999rdquo Anatolia Antiqua 12 145-186

Bailey D M (1988) A Catalogue of the Lamps in the British Museum III Roman Provincial Lamps Londres

Balandier Cl (2002) ldquoLa deacutefense des territoires agrave Chypre de lrsquoeacutepoque archaiumlque aux invasions arabesrdquo DHA 281 175-206

mdash (2010a) Les fortifications au service de lrsquohistoire histoire de la deacutefense de Chypre de lrsquoeacutepoque chypro-archaiumlque aux invasions arabes Paris

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 441

mdash (agrave paraicirctre) La deacutefense de la Palestine aux peacuteriodes acheacutemeacutenide et helleacutenistique Eacutetude historique et archeacuteologique

Baldıran A (1990) Stratonikeia Nekropol Buluntuları thegravese ineacutedite Konya

mdash (1999) ldquoStratonikeiarsquodan Unguentariumlarrdquo Selccediluk Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi 4 Konya 335-356

Balot R K (2009) ldquoThe Virtue Politics of Democratic Athensrdquo in Salkever 2009 271-299

Bammer A (1968-1971) ldquoBeitraumlge zur ephesischen Architektur I Zum Eckkapitell eines Ringhallentempelsrdquo OumlJh 49 1-22

mdash (1974) ldquoZu den Kapitellen des Altares von Pergamonrdquo FuB 16 183-190

mdash (2007) ldquoLrsquoArchitecture helleacutenistique en Asie Mineure et ses concepts reacutetrospectifs et anticipantsrdquo in Images et moderniteacute helleacutenistiques Appropriation et repreacutesentation du monde drsquoAlexandre agrave Ceacutesar Rome 91-101

Baran A (2004) ldquoBeccedilin Zeus Karios () Tapınağırdquo I ve II Arkeolojik Araştırmaları Sempozyumu Ankara 19-38

mdash (2009) ldquoKarian Architecture before the Hekatomnidsrdquo in Rumscheid 2009 291-313

Barnett R D (1957) The Nimrud Ivories Londres

mdash (1980) ldquoA Winged Goddess of Wine on an Electrum Plaquerdquo AS 30 169-178

Başaran C A Yalccedilın et M Tombul (1998) ldquo1995 Yılı Skepsis Aşağı Kent ve Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo VIII MKKS (7-9 Nisan 1997 Kuşadası) Ankara 551-585

Batigne-Vallet C eacuted (2012) Les ceacuteramiques communes comprises dans leur contexte reacutegional Faciegraves de consommation et mode drsquoapprovisionnement Actes de la table ronde organiseacutee agrave Lyon les 2 et 3 feacutevrier 2009 Lyon

Bats M (1993) ldquoLa vaisselle culinaire comme marqueur culturel lrsquoexemple de la Gaule meacuteridionale et de la Grande-Gregravece (ive-ier s av J-C)rdquo Terre cuite et socieacuteteacute la ceacuteramique document technique eacuteconomique culturel XIVe Rencontre internationale drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire drsquoAntibes Actes des rencontres 21-22-23 octobre 1993 Juan-les-Pins 407-425

Baughan E P (2004) Anatolian Funerary Klinai Tradition and Identity Thegravese PhD University of California Berkeley

Bean G E et J M Cook (1955) ldquoThe Halicarnassus Peninsulardquo ABSA 50 56-170

mdash (1957) ldquoThe Carian Coast IIIrdquo ABSA 52 58-146

Bellinger A R et P Grierson (1973) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbartion Oaks Collection and in the Whittemone Collection Vol I Washington

Bencivenni A (2003) Progetti di riforme costituzionali nelle epigrafi greche dei secoli IV-II aC Bologne

Benter M (2009) ldquoHydas eine befestigte Houmlhensiedlung auf der Bozburun-Halbinselrdquo in Rumscheid 2009 481ndash501

Berg W (1979) ldquoHecate Greek or lsquoAnatolianrsquo rdquo Numen 21 128-140

Berg Brise M (2004) ldquoHellenistic and Early Roman Pottery from Halikarnassosrdquo in Isager amp Pedersen 2004 177-189

Berges D (2006) Knidos Beitraumlge zur Geschichte der archaischen Stadt Mayence

Berns C et H von Hesberg eacuted (2002) Patris und Imperium Kulturelle und politische Identitaumlt in den Staumldten in den

roumlmischen Provinzen Kleinasiens in der fruumlhen Kaiserzeit Kolloquium Koumlln November 1998 Cologne

Berti F (1993) Iasos di Caria Arslantepe Hierapolis Iasos Kyme Scavi archaeologici Italiani in Turchia Venise 189-249

mdash (2004) ldquoAppunti per lo studio dei vasi attici a figure rosse di Iasosrsquo in Iasos tra VI e IV sec aC 101-117

mdash (2005) ldquoDigressioni su alcune anfore panatenaiche offerte votive e culti nellrsquoagora di Iasosrdquo in Pierobon Benoit 2005 116-129

Berti F et C Franco (2006) ldquoNote su frammenti di ceramica attica con graffitirdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 21-28

Berti F et V Graziano (1994) Iasos Catane

Berti F et L Innocente (1998) ldquoDue nuovi graffiti in alfabeto cario da Iasosrdquo in Bluumlmel et al 1998 137-142

mdash (2005) ldquoGraffito cario su piede di coppa atticardquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 11 20-21

Berti F R Fabiani Z Kızıltan et M Nafissi eacuted (2010) Wandering Marbles of Iasos at the Istanbul Archaeological Museum Istanbul

Bessac J-Cl (1993) Lrsquooutillage traditionnel du tailleur de pierre De lrsquoAntiquiteacute agrave nos jours Paris

Beyer D (1997) ldquoEmar et Ougarit reacuteflexions sur la glyptique de deux villes de Syrie du Nord vers la fin de lrsquoacircge du bronzerdquo in Caubet 1997 171-183

Biagi S (2008) ldquoLe stadiasmos de Patara et la deacutefinition de lrsquoespace romain dans la nouvelle province de Lycie-Pamphylierdquo Res Antiquae 5 299-307

Bianco E (2000) ldquoChabrias Atheniensisrdquo RSA 30 47-72

Bilde PG V Noslashrskov et P Pedersen eacuted (1999) Hvad fandt vi Aarhus

Bilgin A R Dinccedil et M Oumlnder (1996) ldquoLydiarsquodaki iki Tuumlmuumlluumlsrsquode Temizlik Kazısı Ccedilalışmalarırdquo ADerg 4 207-222

Bingoumll O (19761977) ldquoDie Dachziegel von Bayrakli (Alt-Smyrna)rdquo Anadolu 20 19761977 63-81

mdash (1980) Das ionische Normalkapitell in hellenistischer und roumlmischer Zeit in Kleinasien IstMitt Beiheft 20 Tubingen

Birley A R (2005) The Roman Government of Britain Oxford

Blaise F (2006) ldquoPoetics and Politics Tradition re-worked in Solonrsquos Eunomia [Poem 4]rdquo in Blok amp Lardinois 2006 114-133

Blok J H et A P M H Lardinois eacuted (2006) Solon of Athens New Historical and Philological Approaches Leyde

Blondeacute F (2007) Les ceacuteramiques drsquousage quotidien agrave Thasos au IVe siegravecle avant J-C Eacutetudes Thasiennes XX Paris

Blum H B Faist P Pfaumllzner et A-M Wittke eacuted (2002) Bruumlckenland Anatolien Ursachen Extensitaumlt und Modi des Kulturaustausches zwischen Anatolien und seinen Nachbarn Tuumlbingen

Bluumlmel W (1990) ldquoZwei neue Inschriften aus Mylasa aus der Zeit des Maussollos rdquo EA 16 29-43

mdash (1991) Die Inschriften der Rhodischen Peraia IK 38 Bonn

mdash (1992a) Die Inschriften von Knidos I IK 41 Bonn

mdash (1992b) ldquoEinheimische Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo EA 20 7-34

442 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1993) ldquoSGDI 5727 (Halikarnassos) eine Revisionrdquo Kadmos 32 1-18

mdash (1994a) ldquoTwo New Inscriptions from the Cnidian Peninsula Proxeny Decree for Epameinondas and a Funeral Epigramrdquo EA 23 157-159

mdash (1994b) ldquoUumlber die chronologische und geographische Verteilung einheimischer Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo in Giannotta et al 1994 65-86

mdash (1995) ldquoInschriften aus Karien Irdquo EA 25 35-64

mdash (2002) ldquoNeue Fragmente der Pachturkunden aus Amosrdquo EA 34 107-111

mdash (2004) ldquoNeue Inschriften aus Karien II Mylasa und Umgebungrdquo EA 37 1-43

Bluumlmel W et A Kızıl (2004) ldquoEine neue karische Inschrift aus der Region von Mylasardquo Kadmos 43 131-138

Bluumlmel W P Frei et Chr Marek eacuted (1998) Colloquium Caricum Akten der internationalen Tagung uumlber die karisch-griechische Bilingue von Kaunos 3110-1111997 in Feusisberg bei Zuumlrich Kadmos 37 57-79

Boardman J et G Buchner (1966) ldquoSeals from Ischia and the Lyre-Player Grouprdquo JDAI 81 1-62

Boardman J (1967) Excavations in Chios 1952-1955 Greek Emporio Londres

mdash (1968) Archaic Greek Gems Schools and Artists in the Sixth and Early Fifth Centuries BC Londres

mdash (1970) Greek Gems and Finger Rings Londres

mdash (1990) ldquoThe Lyre Player Group of Seals an Encorerdquo AA 1 1-17

mdash (2000) Persia and the West An Archaeological Investigation of the Genesis of Achaemenid Art Londres

mdash (2003) Die Perser und der Westen Mayence

Bockisch G (1969) ldquoDie Karer und ihre Dynastenrdquo Klio 51 117-75

Boedeker D (1983) ldquoHecate a Transfunctional Goddessrdquo TAPhA 113 79-93

Boumlhlendorf-Aslan B A O Uysal et J Witte-Ott eacuted (2007) Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeology Contexts Proceedings of the First International Symposium on Late Antique Byzantine Seljuk and Ottoman pottery and tiles in archaeological context Ccedilanakkale 1-3 June 2005 Byzas 7 Istanbul

Bonifay M et J-C Treacuteglia eacuted (2007) LRCW2 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1662 (I)

Borchhardt J (19691970) ldquoEin Totengericht in Lykien Zum Grabmal des χntildetabura in Limyrardquo IstMitt 19-20 187-222

mdash (1975) Myra eine lykische Metropole in antiker und byzantinischer Zeit Istanbuler Forschungen Band 30 Berlin

mdash (1991) ldquoEin Ptolemaion in Limyrardquo RA 309-322

mdash (1993) Die Steine von Zẽmuri Archaumlologische Forschungen an den Verborgenen Wassern von Limyra Vienne

mdash (1990a) ldquoKunst in Lykienrdquo in Borchhardt et al 1990 45-49

mdash (1990b) ldquoDas Heroon von Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 75-78

Borchhardt J et G Dobesch eacuted (1993) Akten des II Internationalen Lykien-Symposium Vienna 6-12 mai 1990 Vienne

Borchhardt J H Eigner M Pesditschek et P Ruggendorfer eacuted (1997-1999) ldquoArchaumlologisch-sprachwissenschaftliches Corpus der Denkmaumller mit lykischer Schriftrdquo Anzeiger OumlAW phil-hist Kl 1342 Vienne 11-96

Borchhardt J R Jacobek et A Dinstl eacuted (1990) Goumltter Heroen Herrscher in Lykien Munich

Borchhardt J G Neumann et K Schulz (2003) ldquoTuminehiTymnessosrdquo Adalya 6 21-89

Borchhardt J et S Şişmanoğlu (1999) ldquoDas Diptychon von TubureTyberissosrdquo in Scherrer et al 1999 275-297

Borchhardt J et G Stanzl (1990) ldquoEin hellenistischer Bau des Herrscherkultes Das Ptolemaion in Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 79-84

Borza E N et O Palagia (2007) ldquoThe Chronology of the Macedonian Royal Tombs at Verginardquo JdI 122 81-124

Bousquet J (1992) ldquoLes inscriptions du Leacutetocircon en lrsquohonneur drsquoArbinas et lrsquoeacutepigramme grecque de la stegravele de Xanthos Lrsquoinscription bilingue de Deacutemokleidegraves et les inscriptions lyciennes unilinguesrdquo in Fouilles de Xanthos IX1 Paris 155-199

Bowden W L Lavan et C Machado eacuted (2004) Recent Research on the Late Antique Courtryside Leyde-Boston

Bowersock G W (1983) Roman Arabia New York

Boyd Th D (1978) ldquoThe Arch and the Vault in Greek Architecturerdquo AJA 82 83-100

Boysal Y (1970) ldquoTurgut Kazısı 1969 Yılı Raporurdquo Anadolu 12 63-78

mdash (1998) ldquo1996 Yılı Stratonikeia Ccedilalışmalarırdquo KST 19-2 153-160

Boysal Y et M Kadıoğlu (1999) ldquo1997 Yılı Stratonikeia Nekropol Ccedilalışmalarırdquo KST 20-2 215-228

Bracke H (1993) ldquoPisidia in Hellenistic times (334-325 BC)rdquo in Waelkens 1993 15-35

Brandt B V Gassner et S Ladstaumltter eacuted (2005) Synergia Festschrift fuumlr Friedrich Krinzinger II Vienne

Bresson A (1991) Recueil des inscriptions de la Peacutereacutee rhodienne Paris-Besanccedilon

mdash (2007a) ldquoUnity Diversity and Conflict in Hellenistic Lyciardquo in Elton amp Reger 2007 73-79

mdash (2007b) ldquoLes Cariens ou la mauvaise conscience du barbarerdquo in Urso 2007 209-228

Bresson A P Brun et E Varinlioğlu (2001) ldquoLes Inscriptions Grecques et Latinesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 81-305

Bresson A P Brun R Descat et K Konuk (2005) ldquoUn deacutecret honorifique des Kodapeis (Carie du Sud)rdquo REA 107 69-81

Bresson A et R Descat eacuted (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au IIe s aC Bordeaux

Bresson A D Rousset et J-M Carbon (2007) ldquoLes estampages du fonds Louis Robertrdquo CRAI 2 643-660

Briant P (1992) Darius les Perses et lrsquoEmpire Paris

mdash (1996) Histoire de lrsquoempire perse Paris

Brijder H A G eacuted (1984) Ancient Greek and Related Pottery Proceedings of the International Vase Symposium in Amsterdam 12-15 Avril 1984 Amsterdam

Broneer O (1930) Corinth IV Terracotta Lamps Athegravenes

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 443

Bruer S G et M Kunze (2010) Der Stadtplan von Patara und Beobachtungen zu den Stadtmauern Patara I 1 Istanbul

Brun P (1994) ldquoLes fortifications drsquoHyllarima Philon de Byzance et Pleistarchosrdquo in Debord amp Descat 1994 193-204

mdash (2001) ldquoLes sites archeacuteologiquesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 23-75

mdash (2007a) ldquoLa Carie et les Cariens vus depuis Athegravenes au Ve siegraveclerdquo in Brun 2007b 13-32

mdash eacuted (2007b) Scripta Anatolica Hommages agrave Pierre Debord Bordeaux

Bruneau Ph (1970a) Recherches sur les cultes de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Paris

mdash (1970b) ldquoTombes drsquoArgosrdquo BCH 94 437-531

mdash (1970c) Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la maison des Comeacutediens La vaisselle Paris

Bruns-Oumlzgan Chr (1987) Lykische Grabreliefs des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Tuumlbingen

mdash (2002) ldquoEine fruumlhkaiserzeitliche Stoa in Knidos und ihre Funderdquo in Berns amp Hesberg 2002 247-256

mdash (2004) Knidos A Guide to the Ancient Site Konya

mdash (2005) ldquoAttische Bildhauer in Knidosrdquo in Strocka 2005 179-191

Bryce T R (1986) The Lycians I The Lycians in Literary and Epigraphic Sources Copenhague

Buchholz H G (1978) ldquoTamassos Zypern 1974-1976 3 Berichtrdquo AA 155-230

Buckler J (1980) The Theban Hegemony 371-362 BC Cambridge-Londres

mdash (1998) ldquoEpameinondas and the new inscription fron Knidosrdquo Mnemosyne s IV 51 192-205

mdash (2003) Aegean Greece in the Fourth Century BC Leyde-Boston

Buraselis K (2008) ldquoThe Problem of the Ptolemaic Sibling Marriage A Case of Dynastic Acculturationrdquo in McKechnie amp Guillaume 2008 291-302

Burkert W (1992) The Orientalizing Revolution Cambridge

mdash (2001) ldquoLa religione greca allrsquoombra dellrsquoOriente i livelli dei contatti e degli influssi rdquo in Ribicini et al 2001 21-30

Burn L (2004) Hellenistic Art From Alexander the Great to Augustus Los Angeles

Buschor E (1950) Maussollos und Alexander Munich

Buschmann K (1992) ldquoHızırlık bei Fethiye das altlykische Telebehirdquo AST 10 429-438

Buumlyuumlkyoumlruumlk F et C Tibet (1999-2000) ldquo1998-1999 Yılı Antalya Doğu Nekropoluuml Kurtarma Kazılarırdquo Adalya 4 115-171

Cahn H A (1970) Knidos Die Muumlnzen des sechsten und fuumlnften Jahrhunderts v Chr Berlin

Canciani F et F W von Hase (1979) La tomba Bernardini di Palestrina Rome

Cannadine D et S Price eacuted (1987) Rituals of Royalty Power and Ceremonial in Traditional Societies Cambridge

Caputo V eacuted (2008) Iasos in Etagrave Romana Miscellanea storico-archeologica Suppl au vol 83-84 de Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Ferrare

Cargill J (1981) The Second Athenian League Empire or Free Alliance Berkeley-Los Angeles-Londres

Carney E D (2005) ldquoWomen and Dunasteia in Cariardquo AJPh 126 65-91

Carubba O (1993) ldquoDynasten und Staumldte Sprachliche und sonstige Bemerkungen zu den Namen auf den lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 11-25

Carstens A M (1999a) Death Matters Funerary Architecture on the Halikarnassos Peninsula Thegravese Copenhague

mdash (1999b) ldquoSepulchral Architecture on the Halicarnassos Peninsulardquo in Proceedings of the XVth International Congress of Classical Archaeology Amsterdam July 12-17 1998 109-111

mdash (2002) ldquoTomb Cult on the Halikarnassos Peninsulardquo AJA 106 391-409

mdash (2006) ldquoCypriot chamber tombsrdquo in Wriedt Soslashrensen amp Winther Jacobsen 2006 125-179

mdash (2008) ldquoTombs of the Halikarnassos Peninsula ndash the Late Bronze and Early Iron Agerdquo in Pedersen 2008 52-118

mdash (2009) Karia and the Hekatomnids The Creation of a Dynasty Oxford

mdash (2013) ldquoDivine Kingship at the City Centrerdquo in Henry 2013

mdash (agrave paraicirctre) ldquoBridging the boundary the sacrificial deposit of the Maussolleion of Halikarnassos and its symbolic languagerdquo in Draycott C et M Stamatopoulou eacuted Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Carte geacuteologique de Turquie (1963) feuillet Konya 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964a) feuillet Denizli 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964b) feuillet Izmir 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1997) feuillets Fethiye L8 L9 M8 M9 et Antalya L10 M10-M11 1100000e Maden Tetkik ve Arama genel muumlduumlrluumlğuuml Ankara

Carter J C (1970) ldquoRelief Sculptures from the Necropolis of Tarantordquo AJA 74 125-137

Cataldi S eacuted (2004) Poleis e Politeiai Atti del Convegno Internazionale di Storia Greca (Torino 2002) Alexandrie

Caubet A eacuted (1997) De Chypre agrave la Bactriane Les sceaux du Proche-Orient ancien Actes du colloque international Museacutee du Louvre 18 mars 1995 Paris

mdash (1998) Lrsquoart des modeleurs drsquoargile Antiquiteacutes de Chypre Coroplastique 2 Paris

Cavalier L (2005) Architecture romaine drsquoAsie Mineure Les monuments de Xanthos et leur ornementation Bordeaux

mdash (2006) ldquoObservations sur lrsquoarchitecture de Xanthos agrave lrsquoeacutepoque archaiumlquerdquo REA 108 327-354

mdash (2007) ldquoHorrea drsquoAndriakegrave et Patara un nouveau type drsquoeacutedifice fonctionnel en Lycie agrave lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo REA 109 51-65

mdash (2012) ldquoDeux nouveaux temples agrave Limyra rdquo in Seyer 2012 133-139

Ccedilevik N (2008) ldquoNortheast Lycia The New Evidence - Results from the Past Ten Years from the Bey Mountains Surface Surveysrdquo Adalya 11 189-233

Ccedilevik N B Varkıvanccedil et E Akyuumlrek eacuted (2005) Trebenna tarihi arkeolojisi ve doğası Trebenna its history archaeology and natural environment Istanbul

444 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Ccedilevik N et I Pimouguet-Peacutedarros (2010) ldquoFortifications et systegraveme deacutefensif de Myra Recherches 2009rdquo Anatolia Antiqua 18 243-275

Chambers M A (1955) ldquoThe Twelve Gods at Cosrdquo HThR 48 153-154

Chantraine P (1999) Dictionnaire eacutetymologique de la langue grecque Paris

Chapoutier F (1934) Les Dioscures au service drsquoune deacuteesse Paris

Chiekova D (2008) Cultes et vie religieuse dans les citeacutes du Pont Gauche (VIIe ndash Ier s avant J C) Berne

Childs W A P et P Demargne (1989) Le monument des Neacutereacuteides Le decor sculpteacute Fouilles de Xanthos VIII Paris

Choisy A (1876) ldquoNote sur les Tombeaux Lydiens de Sardesrdquo RA 32 73-81

Ccedililingiroğlu A (1997) Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı Izmir

Cimok F (2000) Antioch Mosaics Istanbul

Civelek A (2001) Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Doumlnemi Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

Clay J (1984) ldquoThe Hecate of the Theogonyrdquo GRBS 25 27-38

Colas-Rannou F (2009) ldquoImages et socieacuteteacute en Lycie au VIe siegravecle avant J-C le pilier drsquoIsinda et son programme iconographiquerdquo REA 111 453-474

mdash (agrave paraicirctre) ldquoDrsquoune mixiteacute agrave une identiteacute les Lyciens et leurs imagesrdquo in Ziche (agrave paraicirctre)

Colvin S eacuted (2004) The Greco-Roman East Cambridge

Ccedilokay-Kepccedile S (2006) The Karaccedilallı Necropolis near Antalya Adalya Suppl series 4 Antalya

Cook J M (1961) ldquoSome Sites of the Milesian Territoryrdquo ABSA 56 90-101

mdash (1965) ldquoOld-Smyrna Fourth-Century Black Glazerdquo ABSA 60 143-153

Cook J M et W H Plommer (1966) The Sanctuary of Hemithea at Kastabos Cambridge

Corbett P E (1955) ldquoPalmette Stamps from an Attic Black-glaze Workshoprdquo Hesperia 24 172-186

Corso A (2007) ldquoThe cult and political background of the Knidian Aphroditerdquo in Proceedings of the Danish Institute at Athens V Athegravenes 173-197

Corsten Th (2007a) ldquoKibyratis in Antiquityrdquo Anatolian Archaeology 13 18-19

mdash (2007b) ldquoKibyra und Lykienrdquo in Schuler 2007 175-181

mdash (2008) ldquoResearch in the Kibyratis in 2006 and 2007rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas 6 112-116

mdash (2009) ldquoZwei Inschriften zur fruumlhen Geschichte von Kibyrardquo in Tekin 2009 91-98

Ccediloumlrtuumlk U (2004) Kuzey Karia Akccedilay Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması thegravese MA Muğla

mdash (2008) ldquoKuzey Karia Akccedilay (Harpasos) Vadisi Mezar Mimarisi Hakkında Bir Araştırmardquo Anadolu (Anatolia) ns 2 37-60

Costabile F (1997) LrsquoArchitettura samia in Occidente Soveria Manelli

Coulton J J (1982) ldquoTermessians at Oinoandardquo AS 32 115-131

mdash (1994) ldquoThe Fortifications of Balbourardquo REA 96 327-335

mdash (1998) ldquoHighland Cities in South-West Turkey The Oinoanda and Balboura Surveysrdquo in Matthews 1998 227-236

Coupel P et P Demargne (1969) Le Monument des Neacutereacuteides LrsquoArchitecture Texte et Planches photographiques Fouilles de Xanthos III Paris

Crowther Ch V (1993) ldquoForeign Judges in Seleucid Citiesrdquo JAC 8 57-61

mdash (1995) ldquoIasos in the Second Century BC III Foreign Judges from Prienerdquo BICS 40 91-136

mdash (1999) ldquoAus der Arbeit der lsquoInscriptiones Graecaersquo IV Koan Decrees for Foreign Judgesrdquo Chiron 39 251-320

Curti F et A Parrini (agrave paraicirctre) ldquoIasos importazioni di ceramica attica a figure rosse nel V nel IV sec a Crdquo

Culasso Gastaldi E (2003) ldquoUn decreto ateniese di prossenia per tre individui di Iasos (IG II2 3 + 165)rdquo ZPE 142 109-118

mdash (2004) Le prossenie ateniesi del IV secolo aC Gli onorati asiatici Alexandrie

Davesne A et F Laroche-Traunecker (1998) Le site de Meydancıkkale Recherches entreprises sous la direction drsquoEmmanuel Laroche (1971-1982) Paris

Davies J K (1969) ldquoThe Date of IG II2 1609rdquo Historia 18 309-333

Debord P (1969) ldquoSur les inscriptions de la peacuteriode drsquoOlympichos agrave Labraundardquo REA 71 383-389

mdash (1982) Aspects sociaux et eacuteconomiques de la vie religieuse dans lrsquoAnatolie greacuteco-romaine Leyde

mdash (1994) ldquoEssai sur la geacuteographie historique de la reacutegion de Stratoniceacuteerdquo in Mactoux amp Geacuteny 1994 107-121

mdash (1999) LrsquoAsie Mineure au IVe siegravecle (412-323 aC) Pouvoirs et jeux politiques Bordeaux

mdash (2003) ldquoCiteacute grecque-village carien Des usages du mot koinonrdquo Studi ellenistici 2003 115-180

mdash (2008) ldquoApollon en Carierdquo in Şahin 2008 57-67

mdash (2009) ldquoPeut-on deacutefinir un pantheacuteon carien rdquo in Rumscheid 2009 251-266

Debord P et R Descat eacuted (1994) Fortifications et deacutefense du territoire en Asie Mineure occidentale et meacuteridionale Table-ronde Istanbul 20-27 mai 1993 REA 96

Debord P et E Varinlioğlu eacuted (2001) Les Hautes Terres de Carie Bordeaux

mdash eacuted (2011) Citeacutes de Carie Harpasa Bargasa Orthosia dans lrsquoAntiquiteacute Rennes

Dedeoğlu H (2003) The Lydians and Sardis Izmir

Dedeoğlu H et H Malay (1994) ldquoKuzey Lydiarsquoda Geccedil Hellenistik Bir Mezarrdquo Arkeoloji Dergisi 2 Izmir 129-135

Delemen I (2007) The Achaemenid Impact on Local Populations and Culture in Anatolia (6th-4th centuries BC) Papers Presented at the International Workshop Istanbul 20-21 May 2005 Istanbul

De Ligt L eacuted (2004) Roman Rule and Civic Life Local and Regional Perspectives Leyde

Delrieux F (2001) ldquoIasos agrave la fin du IVe siegravecle aC Les monnaies aux fruits de mer des fils de Theacuteodotos au versement de lrsquoekklesiastikonrdquo REG 114 160-189

mdash (2008) ldquoLe deacutecret drsquoIasos en lrsquohonneur des fils de Peldeacutemis agrave lrsquoeacutepoque classiquerdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 14 33-36

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 445

Deltour-Leacutevie Cl (1982) Les piliers funeacuteraires de Lycie Louvain-la-Neuve

Dellbruumlck R (1912) Hellenistische Bauten in Latium II Strasbourg

Demargne P (1974) Tombes-maisons Tombes rupestres et sarcophages Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1990) ldquoDas Nereiden-Monument von Xanthosrdquo in Borchhardt et al 1990 65-69

Demirer Uuml (1998) ldquo1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısırdquo MKKS (7 ndash 9 Nisan Kuşadası 1997) Ankara 25-41

Demirtaş M B (2007) Technical and Workmanship Features of the Temple of Artemis at Magnesia thegravese ineacutedite

mdash (2010) ldquoKaria-Ionia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağırdquo in Aybek amp Oumlz 2010 105-113

De Polignac F (2005) ldquoUsages de lrsquoeacutecriture dans les sanctuaires du haut archaiumlsmerdquo Kernos Suppl 15 13-25

Descat R (1994) ldquoLes forteresses de Theacutera et de Kallipolisrdquo in Debord amp Descat 1994 205-214

mdash (1994) ldquoLa geacuteographie dans les listes des tributs attiques Lepsimandos et Kasocirclaba en Carierdquo ZPE 104 61ndash68

mdash (1998) ldquoLa carriegravere drsquoEupoleacutemos strategravege maceacutedonien en Asie Mineurerdquo REA 100 167-190

Des Courtils J (1994) ldquoNouvelles donneacutees sur le rempart de Xanthosrdquo in Debord amp Descat 1994 285-298

mdash (1995) ldquoUn nouveau bas-relief archaiumlque de Xanthosrdquo RA 2 337-364

mdash (2003) Guide de Xanthos et du Leacutetocircon Istanbul

mdash (2001) ldquoXanthos et le Leacutetocircon au IIe s aCrdquo in Bresson amp Descat 2001 213-224

mdash (2006) ldquoNouvelles deacutecouvertes agrave Xanthosrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 145-152

mdash (2007) ldquoIntroduction La Lycie dans lrsquohistoirerdquo in Lemaicirctre 2007a 11-23

Des Courtils J et D Laroche (2004) Xanthos et le Leacutetocircon rapport sur la campagne de 2003 Anatolia Antiqua 12

Des Courtils J et A Pariente (1991) ldquoProblegravemes topographiques et religieux agrave lrsquoHerakleion de Thasosrdquo in Le Dinahet amp Eacutetienne 1991 67-84

Demargne P (1974) Fouilles de Xanthos V Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris

Devambez P et E Haspels (1959) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Architecture et ceacuteramique II Paris

DeVries K (1997) ldquoThe Attic Pottery from Gordionrdquo in Oakley et al 1997 447-455

Diehl Ch et G Cousin (1886) ldquoVilles inconnues du Golfe Ceacuteramiquerdquo BCH 10 428-30

Dignas B (2007) ldquoPorter la couronne drsquoun dieu titre civique charge religieuse pouvoir ou fardeau rdquo Kernos 20 173-187

Diler A (1997a) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması-1995rdquo AST 14 189-206

mdash (1997b) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması ndash 1996rdquo AST 15 409-422

mdash (2002) ldquoThe Northern Rock Necropolis of Caunusrdquo in Studien zum antiken Kleinasien V Asia Minor Studien 44 63-95

mdash (2008) ldquoBodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri Pedasa Mylasa Damlıboğaz (Hydai) Kedreai (Sediradası) Kissebuumlkuuml

(Anastasioupolis) ve Mobolla Kalesi Yuumlzey Araştırmaları 2004-2005rdquo AST 24 479-500

Diler A U Aydınoğlu et A K Şenol eacuted (2010) ldquoOlive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Kariardquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

Dinccedil R (1993) Lydia Tuumlmuumlluumlsleri (thegravese ineacutedite) Izmir

Dinccedil R et M Oumlnder (1992) ldquoKayapınarı-Hamamtepe Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 3 31-51

Dinsmoor W B (1950) The Architecture of ancient Greece Londres-New York-Toronto-Sydney

Domingo Gygax M (2001) Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit Bonn

Donati L (2007) ldquoLa ceramica grigia arcaica di Iasosrdquo Rassegna di Archeologia 14 224-236

Dornisch W (1992) Die griechischen Bogentore Zur Entstehung und Verbreitung des griechischen Keilsteingewoumllbes Europaumlische Hochschulschriften Reihe 28 Kunstgeschichte Band 83 Francfort-Berlin

Doumlrtluumlk K B Varkıvanccedil T Kahya J des Courtils M Doğan-Alparslan et R Boyraz (2006) III Likya Sempozyumu The IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Proceedings Antalya

Dotterweich Uuml (1999) Unguentarien mit kuppefoumlrmiger Muumlndung aus Knidos Knidos-Studien Band I Francfort

Draycott C et M Stamatopoulou eacuted (agrave paraicirctre) Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Drew-Bear Th (1999) Phrygian votive Steles Ankara

Dumeacutezil G (2003) ldquoLa triple Heacutecaterdquo (1982) in Dumeacutezil 2003

mdash (2003) Esquisses de mythologie Paris

Dunand Ch et P Leacutevecircque eacuted (1975) Les syncreacutetismes dans les religions de lrsquoAntiquiteacute Leyde

Duumlndar E (2008) Patara Unguentariumları Istanbul

Duumlring B (2011) The Prehistory of Asia Minor From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies Cambridge

Durm J (1910) Die Baukunst der Griechen Handbuch der Architektur I-II Leipzig

Dusinberre E R M (1997) ldquoImperial style and constructed identity a lsquoGraeco-Persianrsquo cylinder seal from Sardisrdquo Ars Orientalis 27 99-129

mdash (2003) Aspects of Empire in Achaemenid Sardis Cambridge

Dyggve E F Poulsen et K Rhomaios (1934) Das Heroon von Kalydon Copenhague

Eck W (2004) ldquoStraszligen und ihre Denkmaumllerrdquo in Frei-Stolba 2004 17-39

mdash (2008) ldquoDie Bauinschrift der neronischen Thermen in Patara Zur methodischen Auswertung einer partiell eradierten Inschriftrdquo ZPE 166 269-275

Eacutecochard E (2012) Approche geacuteoarcheacuteologique et valorisation du patrimoine geacuteomorphologique autour du Leacutetocircon (plaine de Xanthos Turquie) Thegravese ineacutedite Paris Est-Creacuteteil-Val de Marne

Edhem Bey (1906) ldquoFouilles drsquoAlabandardquo CRAI 407-422

Ehrenberg V (1930) 1965 ldquoEunomiardquo Charisteria 16-29 revu dans Id 1946 70-93 repris dans Id 1965 139-158

mdash (1946) Aspects of the Ancient World Oxford

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 18: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

Le staDiasme De PataRa et La geacuteogRaPhie histoRique De La Lycie ndash 75

ces localiteacutes ou lieux drsquoeacutetape la liste eacutenumegravere des itineacuteraires qui existaient degraves avant cette eacutepoque tantocirct les Romains se contentegraverent drsquoen recenser la longueur mesurant ainsi tout lrsquoespace de la nouvelle province tantocirct ils ameacutenagegraverent et reacuteparegraverent des routes existantes tantocirct enfin ils construisirent des routes comme lrsquoillustre le monument sis sur la voie entre Myra et Limyra Lrsquoinscription si elle conduit agrave chercher sur le terrain les traces mateacuterielles du reacuteseau viaire qui parcourait la Lycie ne nous autorise pas agrave les dater toutes en retour de lrsquoeacutepoque de Claude Ce sont agrave lrsquoinverse les progregraves de notre connaissance archeacuteologique eacutepigraphique et numismatique qui nous autoriseront agrave mesurer plus preacuteciseacutement lrsquoeffet reacuteel de lrsquoœuvre proclameacutee par le pilier de Patara et agrave deacutenombrer plus exactement les citeacutes que comptait la Lycie pacifieacutee par Rome

Reacutefeacuterences bibliographiques

ndash Euploia La Lycie et la Carie antiques p 439 agrave 462

AbreacuteviAtions

Beazley ARV2 J D Beazley Attic Red-figure Vase-painters 2e eacutedition Oxford 1963

FdX I Fouilles de Xanthos I P Demargne Les piliers funeacuteraires Paris 1958

FdX II Fouilles de Xanthos II H Metzger Lrsquoacropole lycienne Paris 1963

FdX IV Fouilles de Xanthos IV H Metzger Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Paris 1972

FdX V Fouilles de Xanthos V P Demargne Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris 1974

HTC P Debord et E Varinlioğlu dir Les hautes terres de Carie Bordeaux 2001

IPArk G Thuumlr et H Taeuber eacuted Prozeszligrechtliche Inschriften der griechischen Poleis Arkadien (IPArk) Vienne 1994

Labraunda J Crampa eacuted Labraunda Swedish Excavations and Researches The Greek Inscriptions 13-133 Lund 1972

R ndash O P J Rhodes et R Osborne Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford 2003

Sinuri L Robert eacuted Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa I Paris 1945

Tod M N Tod eacuted A Selection of Greek Historical Inscriptions I-II 2nd ed Oxford 1946-1948

Charisteria (1930) Charisteria Alois Rzach zum achtzigsten Geburtstag dargebracht

Ancient Anatolia (1986) Ancient Anatolia Aspects of Change and Cultural Development Essays in honor of M J Mellink Madison

Catalogue of Ancient Near Eastern Seals (1966) Catalogue of Ancient Near Eastern Seals in the Ashmolean Museum I Oxford

La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens (2007) La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens de Tyr agrave Carthage catalogue de lrsquoexposition Paris Institut du monde arabe 6 novembre 2007-20 avril 2008 Paris

Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia (2006) Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Antalya

The Aegean and the Near East (1956) The Aegean and the Near East Studies presented to Hetty Goldman on the occasion of her Seventy-fifth Birthday New York

Xanthos 1998 Xanthos en Turquie de la Perse agrave Byzance Dossiers drsquoarcheacuteologie Dijon

Iasos tra VI e IV sec a C Iasos tra VI e IV sec aC Miscellanea storico-archeologica Supplemento al volume 81deg degli Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara a a 181deg 2003-2004 Ferrara

Rumscheid Fr dir (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 13 bis 15 Oktober 2005 Bonn

Piri Reis eacuted E Z Oumlkte trans V Ccedilabuk (1988) Kitab-ı Bahriye II Ankara

Agora XIII BA Sparkes amp L Talcott The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 131-2 Black and plain pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC Princeton 1970

Agora XXXIII S I Rotroff The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 33 The Hellenistic Pottery The plain wares Princeton 2006

Kerameikos XI I Scheibler Kerameikos Ergebnisse der Ausgrabungen XI Die griechische Lampen Berlin 1976

Labraunda II1 P Hellstroumlm Labraunda Swedish excavations and researches II1 Pottery of Classical and late date terracotta lamps and glass (ActaAthen-4o 521) Lund 1965

Labraunda III2 J Crampa Labraunda Swedish excavations and researches III2 The Greek inscriptions I 1-12 (Period of Olympichos) (ActaAthen-4o 531) Lund 1965

Maussolleion at

Halikarnassos 7 L Vaag V Noslashrskov amp J Lund The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramic material and other finds from selected contexts Aarhus 2002

Milet III6 A Peschlow-Bindokat Milet Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 III6 Feldforschungen im Latmos Berlin 2005

440 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

NS A Maiuri Nuova Silloge epigrafica di Rodi e Cos Florence 1925

Olynthos V D M Robinson Excavations at Olynthos V Mosaics vases and lamps of Olynthos found in 1928 and 1931 (1933)

Olynthos XIII D M Robinson Excavations at Olynthos XIII Vases found in 1934 and 1938 (1950)

BMC Caria B V Head A Catalogue of the Greek Coins in the British Museum Greek Coins of Caria Cos Rhodes amp C Londres 1897

SNG Muumlnchen H R Baldus Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen 22Heft Karien Munich 2006

SNG Tuumlbingen D Mannsperger Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Muumlnzsammlung der Universitaumlt Tuumlbingen 5Heft Karien und Lydien Munich 1994

bibliogrAphie

Abbasoğlu H et W Martini eacuted (2003) Die Akropolis von Perge Band 1 Survey und Sondagen 1994-1997 Mayence

Adak M (2004) ldquoLokalisierung von Olympos und Korykos in Ostlykienrdquo Gephyra 1 27-52

Adam J-P (1981) Lrsquoarchitecture militaire grecque Paris

Adiego I J (1994) ldquoEl nombre cario Hecatomnordquo CFC(G) ns 4 247-256

mdash (1998) ldquoDie neue Bilingue von Kaunos und das Problem des karischen Alphabetsrdquo in Bluumlmel et al 1998 57-79

mdash (2000) ldquoLa inscripcioacuten greco-caria de los Hecatoacutemnides en el santuario de Sinurirdquo Kadmos 39 133-157

mdash (2007) The Carian Language With an appendix by K Konuk Leyde-Boston

mdash (2010) ldquoRecent Developments in the Carian Deciphermentrdquo in van Bremen amp Carbon 2010 147-176

mdash (2013) ldquoCarian Identity and Carian Languagerdquo in Henry 2013 15-20

Adiego I J P Debord et E Varinlioğlu (2005) ldquoLa stegravele caro-grecque drsquoHyllarima (Carie)rdquo REA 107 601-653

Ager S L (1996) Interstate Arbitrations in the Greek World 337-90 BC Berkeley

Akarca A (1952) ldquoMylasarsquoda Hellenistik bir Mezarrdquo Belleten 16 367-405

mdash (1959) Les monnaies grecques de Mylasa Bibliothegraveque de lrsquoInstitut Franccedilais drsquoArcheacuteologie drsquoIstanbul I Paris

mdash (1971) ldquoBeccedilinrdquo Belleten 25 3-37

Aringkerstad T (2000-2001) ldquoHellenistic-Roman Chamber Tombs at Milas Swedish Excavations 1938rdquo Opuscula Atheniensia 25-26 9-24

Aksakal A H (2003) Manisarsquonın Bilinmeyen Değerleri Manisa

Aktaş Ş (2009) ldquoStadiumrdquo in Işık 2009 358-359

Akurgal E (1941) Griechische Reliefs des VI Jahrhunderts aus Lykien Berlin

mdash (1961) Die Kunst Anatoliens von Homer bis Alexander Berlin

mdash (1993) Anadolu Uygarlıkları Ankara

Alston R et O van Nijf eacuted (2008) Feeding the Ancient Greek City Londres

Andersen S (2007) The Tylos Period Burials in Bahrain Volume I The Glass and Pottery Vessels Aarhus

Anderson-Stojanović V R (1987) ldquoThe Chronology and Function of Ceramic Unguentariardquo AJA 91 105-122

mdash (1992) Stobi The Hellenistic and Roman Pottery Princeton

Andrewes A (1938) ldquoEunomiardquo CQ 32 89-102

Andrianou D (2006) ldquoChairs Beds and Tables Evidence for Furnished Interiors in Hellenistic Greecerdquo Hesperia 75 219-266

Angeli Bertinelli M G et A Donati eacuted (2010) Cittagrave e territorio La Liguria e il mondo antico Atti del IV incontro internazionale di storia antica Gecircnes

Arık O (2007) ldquoOn the Ceramics found in the Preliminary Phase of the Peccedilin Excavationrdquo in Boumlhlendorf-Arslan et al 2007 523-530

Armstrong D et J J Walsh (1986) ldquoSIG 593 The letter of Flamininus to Chyretiaerdquo CPh 81 32-46

Arqueacute M-C S Lemaicirctre et S Y Waksman (2012) ldquoLes ceacuteramiques de cuisson en Lycie romaine essai de deacutefinition des faciegraves morphologiques et drsquoapprovisionnement en Meacutediterraneacutee orientalerdquo in Batigne-Vallet 2012 141-153

Arthur P (2007) ldquoPots and boundaries On cultural and economic areas between Late Antiquity and early Middle Agesrdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 15-27

Asheri D (1966) Distribuzioni di terra nellrsquoantica Grecia Turin

Ashmole B (1951) ldquoDemeter of Cnidusrdquo JHS 1951 13-28

Ashton G (1995) Ancient Megisti The Forgotten Kastellorizo Nedlands WA

Ashton R H J et A R Meadows (2008) ldquoThe Letoon Deposit Lycian League Coinage Rhodian Plinthophori and Pseudo-Rhodian Drachms from Haliartos (yet again) and Asia Minorrdquo NC 168 111-134

Aybek S et A K Oumlz eacuted (2010) Metropolis Ionia II The Land of the Crossroads Essays in Honour of Recep Mericcedil Istanbul

Aydaş M (2006) ldquoGladiatorial Inscriptions from Stratoniceia in Cariardquo EA 39 105-110

Aydınoğlu Uuml et A K Şenol eacuted (2010) Olive Oil And Wine Production in Anatolia during Antiquity Symposium Proceedings Istanbul

Babelon E (1907) Traiteacute des monnaies grecques et romaines II Description historique Tome 1 Comprenant les monnaies grecques depuis les origines jusqursquoaux guerres meacutediques Paris

Badie A S Lemaicirctre et J-C Moretti (2004) ldquoLe theacuteacirctre du Leacutetocircon de Xanthos Eacutetat des recherches en 1999rdquo Anatolia Antiqua 12 145-186

Bailey D M (1988) A Catalogue of the Lamps in the British Museum III Roman Provincial Lamps Londres

Balandier Cl (2002) ldquoLa deacutefense des territoires agrave Chypre de lrsquoeacutepoque archaiumlque aux invasions arabesrdquo DHA 281 175-206

mdash (2010a) Les fortifications au service de lrsquohistoire histoire de la deacutefense de Chypre de lrsquoeacutepoque chypro-archaiumlque aux invasions arabes Paris

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 441

mdash (agrave paraicirctre) La deacutefense de la Palestine aux peacuteriodes acheacutemeacutenide et helleacutenistique Eacutetude historique et archeacuteologique

Baldıran A (1990) Stratonikeia Nekropol Buluntuları thegravese ineacutedite Konya

mdash (1999) ldquoStratonikeiarsquodan Unguentariumlarrdquo Selccediluk Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi 4 Konya 335-356

Balot R K (2009) ldquoThe Virtue Politics of Democratic Athensrdquo in Salkever 2009 271-299

Bammer A (1968-1971) ldquoBeitraumlge zur ephesischen Architektur I Zum Eckkapitell eines Ringhallentempelsrdquo OumlJh 49 1-22

mdash (1974) ldquoZu den Kapitellen des Altares von Pergamonrdquo FuB 16 183-190

mdash (2007) ldquoLrsquoArchitecture helleacutenistique en Asie Mineure et ses concepts reacutetrospectifs et anticipantsrdquo in Images et moderniteacute helleacutenistiques Appropriation et repreacutesentation du monde drsquoAlexandre agrave Ceacutesar Rome 91-101

Baran A (2004) ldquoBeccedilin Zeus Karios () Tapınağırdquo I ve II Arkeolojik Araştırmaları Sempozyumu Ankara 19-38

mdash (2009) ldquoKarian Architecture before the Hekatomnidsrdquo in Rumscheid 2009 291-313

Barnett R D (1957) The Nimrud Ivories Londres

mdash (1980) ldquoA Winged Goddess of Wine on an Electrum Plaquerdquo AS 30 169-178

Başaran C A Yalccedilın et M Tombul (1998) ldquo1995 Yılı Skepsis Aşağı Kent ve Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo VIII MKKS (7-9 Nisan 1997 Kuşadası) Ankara 551-585

Batigne-Vallet C eacuted (2012) Les ceacuteramiques communes comprises dans leur contexte reacutegional Faciegraves de consommation et mode drsquoapprovisionnement Actes de la table ronde organiseacutee agrave Lyon les 2 et 3 feacutevrier 2009 Lyon

Bats M (1993) ldquoLa vaisselle culinaire comme marqueur culturel lrsquoexemple de la Gaule meacuteridionale et de la Grande-Gregravece (ive-ier s av J-C)rdquo Terre cuite et socieacuteteacute la ceacuteramique document technique eacuteconomique culturel XIVe Rencontre internationale drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire drsquoAntibes Actes des rencontres 21-22-23 octobre 1993 Juan-les-Pins 407-425

Baughan E P (2004) Anatolian Funerary Klinai Tradition and Identity Thegravese PhD University of California Berkeley

Bean G E et J M Cook (1955) ldquoThe Halicarnassus Peninsulardquo ABSA 50 56-170

mdash (1957) ldquoThe Carian Coast IIIrdquo ABSA 52 58-146

Bellinger A R et P Grierson (1973) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbartion Oaks Collection and in the Whittemone Collection Vol I Washington

Bencivenni A (2003) Progetti di riforme costituzionali nelle epigrafi greche dei secoli IV-II aC Bologne

Benter M (2009) ldquoHydas eine befestigte Houmlhensiedlung auf der Bozburun-Halbinselrdquo in Rumscheid 2009 481ndash501

Berg W (1979) ldquoHecate Greek or lsquoAnatolianrsquo rdquo Numen 21 128-140

Berg Brise M (2004) ldquoHellenistic and Early Roman Pottery from Halikarnassosrdquo in Isager amp Pedersen 2004 177-189

Berges D (2006) Knidos Beitraumlge zur Geschichte der archaischen Stadt Mayence

Berns C et H von Hesberg eacuted (2002) Patris und Imperium Kulturelle und politische Identitaumlt in den Staumldten in den

roumlmischen Provinzen Kleinasiens in der fruumlhen Kaiserzeit Kolloquium Koumlln November 1998 Cologne

Berti F (1993) Iasos di Caria Arslantepe Hierapolis Iasos Kyme Scavi archaeologici Italiani in Turchia Venise 189-249

mdash (2004) ldquoAppunti per lo studio dei vasi attici a figure rosse di Iasosrsquo in Iasos tra VI e IV sec aC 101-117

mdash (2005) ldquoDigressioni su alcune anfore panatenaiche offerte votive e culti nellrsquoagora di Iasosrdquo in Pierobon Benoit 2005 116-129

Berti F et C Franco (2006) ldquoNote su frammenti di ceramica attica con graffitirdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 21-28

Berti F et V Graziano (1994) Iasos Catane

Berti F et L Innocente (1998) ldquoDue nuovi graffiti in alfabeto cario da Iasosrdquo in Bluumlmel et al 1998 137-142

mdash (2005) ldquoGraffito cario su piede di coppa atticardquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 11 20-21

Berti F R Fabiani Z Kızıltan et M Nafissi eacuted (2010) Wandering Marbles of Iasos at the Istanbul Archaeological Museum Istanbul

Bessac J-Cl (1993) Lrsquooutillage traditionnel du tailleur de pierre De lrsquoAntiquiteacute agrave nos jours Paris

Beyer D (1997) ldquoEmar et Ougarit reacuteflexions sur la glyptique de deux villes de Syrie du Nord vers la fin de lrsquoacircge du bronzerdquo in Caubet 1997 171-183

Biagi S (2008) ldquoLe stadiasmos de Patara et la deacutefinition de lrsquoespace romain dans la nouvelle province de Lycie-Pamphylierdquo Res Antiquae 5 299-307

Bianco E (2000) ldquoChabrias Atheniensisrdquo RSA 30 47-72

Bilde PG V Noslashrskov et P Pedersen eacuted (1999) Hvad fandt vi Aarhus

Bilgin A R Dinccedil et M Oumlnder (1996) ldquoLydiarsquodaki iki Tuumlmuumlluumlsrsquode Temizlik Kazısı Ccedilalışmalarırdquo ADerg 4 207-222

Bingoumll O (19761977) ldquoDie Dachziegel von Bayrakli (Alt-Smyrna)rdquo Anadolu 20 19761977 63-81

mdash (1980) Das ionische Normalkapitell in hellenistischer und roumlmischer Zeit in Kleinasien IstMitt Beiheft 20 Tubingen

Birley A R (2005) The Roman Government of Britain Oxford

Blaise F (2006) ldquoPoetics and Politics Tradition re-worked in Solonrsquos Eunomia [Poem 4]rdquo in Blok amp Lardinois 2006 114-133

Blok J H et A P M H Lardinois eacuted (2006) Solon of Athens New Historical and Philological Approaches Leyde

Blondeacute F (2007) Les ceacuteramiques drsquousage quotidien agrave Thasos au IVe siegravecle avant J-C Eacutetudes Thasiennes XX Paris

Blum H B Faist P Pfaumllzner et A-M Wittke eacuted (2002) Bruumlckenland Anatolien Ursachen Extensitaumlt und Modi des Kulturaustausches zwischen Anatolien und seinen Nachbarn Tuumlbingen

Bluumlmel W (1990) ldquoZwei neue Inschriften aus Mylasa aus der Zeit des Maussollos rdquo EA 16 29-43

mdash (1991) Die Inschriften der Rhodischen Peraia IK 38 Bonn

mdash (1992a) Die Inschriften von Knidos I IK 41 Bonn

mdash (1992b) ldquoEinheimische Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo EA 20 7-34

442 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1993) ldquoSGDI 5727 (Halikarnassos) eine Revisionrdquo Kadmos 32 1-18

mdash (1994a) ldquoTwo New Inscriptions from the Cnidian Peninsula Proxeny Decree for Epameinondas and a Funeral Epigramrdquo EA 23 157-159

mdash (1994b) ldquoUumlber die chronologische und geographische Verteilung einheimischer Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo in Giannotta et al 1994 65-86

mdash (1995) ldquoInschriften aus Karien Irdquo EA 25 35-64

mdash (2002) ldquoNeue Fragmente der Pachturkunden aus Amosrdquo EA 34 107-111

mdash (2004) ldquoNeue Inschriften aus Karien II Mylasa und Umgebungrdquo EA 37 1-43

Bluumlmel W et A Kızıl (2004) ldquoEine neue karische Inschrift aus der Region von Mylasardquo Kadmos 43 131-138

Bluumlmel W P Frei et Chr Marek eacuted (1998) Colloquium Caricum Akten der internationalen Tagung uumlber die karisch-griechische Bilingue von Kaunos 3110-1111997 in Feusisberg bei Zuumlrich Kadmos 37 57-79

Boardman J et G Buchner (1966) ldquoSeals from Ischia and the Lyre-Player Grouprdquo JDAI 81 1-62

Boardman J (1967) Excavations in Chios 1952-1955 Greek Emporio Londres

mdash (1968) Archaic Greek Gems Schools and Artists in the Sixth and Early Fifth Centuries BC Londres

mdash (1970) Greek Gems and Finger Rings Londres

mdash (1990) ldquoThe Lyre Player Group of Seals an Encorerdquo AA 1 1-17

mdash (2000) Persia and the West An Archaeological Investigation of the Genesis of Achaemenid Art Londres

mdash (2003) Die Perser und der Westen Mayence

Bockisch G (1969) ldquoDie Karer und ihre Dynastenrdquo Klio 51 117-75

Boedeker D (1983) ldquoHecate a Transfunctional Goddessrdquo TAPhA 113 79-93

Boumlhlendorf-Aslan B A O Uysal et J Witte-Ott eacuted (2007) Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeology Contexts Proceedings of the First International Symposium on Late Antique Byzantine Seljuk and Ottoman pottery and tiles in archaeological context Ccedilanakkale 1-3 June 2005 Byzas 7 Istanbul

Bonifay M et J-C Treacuteglia eacuted (2007) LRCW2 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1662 (I)

Borchhardt J (19691970) ldquoEin Totengericht in Lykien Zum Grabmal des χntildetabura in Limyrardquo IstMitt 19-20 187-222

mdash (1975) Myra eine lykische Metropole in antiker und byzantinischer Zeit Istanbuler Forschungen Band 30 Berlin

mdash (1991) ldquoEin Ptolemaion in Limyrardquo RA 309-322

mdash (1993) Die Steine von Zẽmuri Archaumlologische Forschungen an den Verborgenen Wassern von Limyra Vienne

mdash (1990a) ldquoKunst in Lykienrdquo in Borchhardt et al 1990 45-49

mdash (1990b) ldquoDas Heroon von Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 75-78

Borchhardt J et G Dobesch eacuted (1993) Akten des II Internationalen Lykien-Symposium Vienna 6-12 mai 1990 Vienne

Borchhardt J H Eigner M Pesditschek et P Ruggendorfer eacuted (1997-1999) ldquoArchaumlologisch-sprachwissenschaftliches Corpus der Denkmaumller mit lykischer Schriftrdquo Anzeiger OumlAW phil-hist Kl 1342 Vienne 11-96

Borchhardt J R Jacobek et A Dinstl eacuted (1990) Goumltter Heroen Herrscher in Lykien Munich

Borchhardt J G Neumann et K Schulz (2003) ldquoTuminehiTymnessosrdquo Adalya 6 21-89

Borchhardt J et S Şişmanoğlu (1999) ldquoDas Diptychon von TubureTyberissosrdquo in Scherrer et al 1999 275-297

Borchhardt J et G Stanzl (1990) ldquoEin hellenistischer Bau des Herrscherkultes Das Ptolemaion in Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 79-84

Borza E N et O Palagia (2007) ldquoThe Chronology of the Macedonian Royal Tombs at Verginardquo JdI 122 81-124

Bousquet J (1992) ldquoLes inscriptions du Leacutetocircon en lrsquohonneur drsquoArbinas et lrsquoeacutepigramme grecque de la stegravele de Xanthos Lrsquoinscription bilingue de Deacutemokleidegraves et les inscriptions lyciennes unilinguesrdquo in Fouilles de Xanthos IX1 Paris 155-199

Bowden W L Lavan et C Machado eacuted (2004) Recent Research on the Late Antique Courtryside Leyde-Boston

Bowersock G W (1983) Roman Arabia New York

Boyd Th D (1978) ldquoThe Arch and the Vault in Greek Architecturerdquo AJA 82 83-100

Boysal Y (1970) ldquoTurgut Kazısı 1969 Yılı Raporurdquo Anadolu 12 63-78

mdash (1998) ldquo1996 Yılı Stratonikeia Ccedilalışmalarırdquo KST 19-2 153-160

Boysal Y et M Kadıoğlu (1999) ldquo1997 Yılı Stratonikeia Nekropol Ccedilalışmalarırdquo KST 20-2 215-228

Bracke H (1993) ldquoPisidia in Hellenistic times (334-325 BC)rdquo in Waelkens 1993 15-35

Brandt B V Gassner et S Ladstaumltter eacuted (2005) Synergia Festschrift fuumlr Friedrich Krinzinger II Vienne

Bresson A (1991) Recueil des inscriptions de la Peacutereacutee rhodienne Paris-Besanccedilon

mdash (2007a) ldquoUnity Diversity and Conflict in Hellenistic Lyciardquo in Elton amp Reger 2007 73-79

mdash (2007b) ldquoLes Cariens ou la mauvaise conscience du barbarerdquo in Urso 2007 209-228

Bresson A P Brun et E Varinlioğlu (2001) ldquoLes Inscriptions Grecques et Latinesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 81-305

Bresson A P Brun R Descat et K Konuk (2005) ldquoUn deacutecret honorifique des Kodapeis (Carie du Sud)rdquo REA 107 69-81

Bresson A et R Descat eacuted (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au IIe s aC Bordeaux

Bresson A D Rousset et J-M Carbon (2007) ldquoLes estampages du fonds Louis Robertrdquo CRAI 2 643-660

Briant P (1992) Darius les Perses et lrsquoEmpire Paris

mdash (1996) Histoire de lrsquoempire perse Paris

Brijder H A G eacuted (1984) Ancient Greek and Related Pottery Proceedings of the International Vase Symposium in Amsterdam 12-15 Avril 1984 Amsterdam

Broneer O (1930) Corinth IV Terracotta Lamps Athegravenes

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 443

Bruer S G et M Kunze (2010) Der Stadtplan von Patara und Beobachtungen zu den Stadtmauern Patara I 1 Istanbul

Brun P (1994) ldquoLes fortifications drsquoHyllarima Philon de Byzance et Pleistarchosrdquo in Debord amp Descat 1994 193-204

mdash (2001) ldquoLes sites archeacuteologiquesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 23-75

mdash (2007a) ldquoLa Carie et les Cariens vus depuis Athegravenes au Ve siegraveclerdquo in Brun 2007b 13-32

mdash eacuted (2007b) Scripta Anatolica Hommages agrave Pierre Debord Bordeaux

Bruneau Ph (1970a) Recherches sur les cultes de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Paris

mdash (1970b) ldquoTombes drsquoArgosrdquo BCH 94 437-531

mdash (1970c) Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la maison des Comeacutediens La vaisselle Paris

Bruns-Oumlzgan Chr (1987) Lykische Grabreliefs des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Tuumlbingen

mdash (2002) ldquoEine fruumlhkaiserzeitliche Stoa in Knidos und ihre Funderdquo in Berns amp Hesberg 2002 247-256

mdash (2004) Knidos A Guide to the Ancient Site Konya

mdash (2005) ldquoAttische Bildhauer in Knidosrdquo in Strocka 2005 179-191

Bryce T R (1986) The Lycians I The Lycians in Literary and Epigraphic Sources Copenhague

Buchholz H G (1978) ldquoTamassos Zypern 1974-1976 3 Berichtrdquo AA 155-230

Buckler J (1980) The Theban Hegemony 371-362 BC Cambridge-Londres

mdash (1998) ldquoEpameinondas and the new inscription fron Knidosrdquo Mnemosyne s IV 51 192-205

mdash (2003) Aegean Greece in the Fourth Century BC Leyde-Boston

Buraselis K (2008) ldquoThe Problem of the Ptolemaic Sibling Marriage A Case of Dynastic Acculturationrdquo in McKechnie amp Guillaume 2008 291-302

Burkert W (1992) The Orientalizing Revolution Cambridge

mdash (2001) ldquoLa religione greca allrsquoombra dellrsquoOriente i livelli dei contatti e degli influssi rdquo in Ribicini et al 2001 21-30

Burn L (2004) Hellenistic Art From Alexander the Great to Augustus Los Angeles

Buschor E (1950) Maussollos und Alexander Munich

Buschmann K (1992) ldquoHızırlık bei Fethiye das altlykische Telebehirdquo AST 10 429-438

Buumlyuumlkyoumlruumlk F et C Tibet (1999-2000) ldquo1998-1999 Yılı Antalya Doğu Nekropoluuml Kurtarma Kazılarırdquo Adalya 4 115-171

Cahn H A (1970) Knidos Die Muumlnzen des sechsten und fuumlnften Jahrhunderts v Chr Berlin

Canciani F et F W von Hase (1979) La tomba Bernardini di Palestrina Rome

Cannadine D et S Price eacuted (1987) Rituals of Royalty Power and Ceremonial in Traditional Societies Cambridge

Caputo V eacuted (2008) Iasos in Etagrave Romana Miscellanea storico-archeologica Suppl au vol 83-84 de Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Ferrare

Cargill J (1981) The Second Athenian League Empire or Free Alliance Berkeley-Los Angeles-Londres

Carney E D (2005) ldquoWomen and Dunasteia in Cariardquo AJPh 126 65-91

Carubba O (1993) ldquoDynasten und Staumldte Sprachliche und sonstige Bemerkungen zu den Namen auf den lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 11-25

Carstens A M (1999a) Death Matters Funerary Architecture on the Halikarnassos Peninsula Thegravese Copenhague

mdash (1999b) ldquoSepulchral Architecture on the Halicarnassos Peninsulardquo in Proceedings of the XVth International Congress of Classical Archaeology Amsterdam July 12-17 1998 109-111

mdash (2002) ldquoTomb Cult on the Halikarnassos Peninsulardquo AJA 106 391-409

mdash (2006) ldquoCypriot chamber tombsrdquo in Wriedt Soslashrensen amp Winther Jacobsen 2006 125-179

mdash (2008) ldquoTombs of the Halikarnassos Peninsula ndash the Late Bronze and Early Iron Agerdquo in Pedersen 2008 52-118

mdash (2009) Karia and the Hekatomnids The Creation of a Dynasty Oxford

mdash (2013) ldquoDivine Kingship at the City Centrerdquo in Henry 2013

mdash (agrave paraicirctre) ldquoBridging the boundary the sacrificial deposit of the Maussolleion of Halikarnassos and its symbolic languagerdquo in Draycott C et M Stamatopoulou eacuted Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Carte geacuteologique de Turquie (1963) feuillet Konya 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964a) feuillet Denizli 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964b) feuillet Izmir 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1997) feuillets Fethiye L8 L9 M8 M9 et Antalya L10 M10-M11 1100000e Maden Tetkik ve Arama genel muumlduumlrluumlğuuml Ankara

Carter J C (1970) ldquoRelief Sculptures from the Necropolis of Tarantordquo AJA 74 125-137

Cataldi S eacuted (2004) Poleis e Politeiai Atti del Convegno Internazionale di Storia Greca (Torino 2002) Alexandrie

Caubet A eacuted (1997) De Chypre agrave la Bactriane Les sceaux du Proche-Orient ancien Actes du colloque international Museacutee du Louvre 18 mars 1995 Paris

mdash (1998) Lrsquoart des modeleurs drsquoargile Antiquiteacutes de Chypre Coroplastique 2 Paris

Cavalier L (2005) Architecture romaine drsquoAsie Mineure Les monuments de Xanthos et leur ornementation Bordeaux

mdash (2006) ldquoObservations sur lrsquoarchitecture de Xanthos agrave lrsquoeacutepoque archaiumlquerdquo REA 108 327-354

mdash (2007) ldquoHorrea drsquoAndriakegrave et Patara un nouveau type drsquoeacutedifice fonctionnel en Lycie agrave lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo REA 109 51-65

mdash (2012) ldquoDeux nouveaux temples agrave Limyra rdquo in Seyer 2012 133-139

Ccedilevik N (2008) ldquoNortheast Lycia The New Evidence - Results from the Past Ten Years from the Bey Mountains Surface Surveysrdquo Adalya 11 189-233

Ccedilevik N B Varkıvanccedil et E Akyuumlrek eacuted (2005) Trebenna tarihi arkeolojisi ve doğası Trebenna its history archaeology and natural environment Istanbul

444 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Ccedilevik N et I Pimouguet-Peacutedarros (2010) ldquoFortifications et systegraveme deacutefensif de Myra Recherches 2009rdquo Anatolia Antiqua 18 243-275

Chambers M A (1955) ldquoThe Twelve Gods at Cosrdquo HThR 48 153-154

Chantraine P (1999) Dictionnaire eacutetymologique de la langue grecque Paris

Chapoutier F (1934) Les Dioscures au service drsquoune deacuteesse Paris

Chiekova D (2008) Cultes et vie religieuse dans les citeacutes du Pont Gauche (VIIe ndash Ier s avant J C) Berne

Childs W A P et P Demargne (1989) Le monument des Neacutereacuteides Le decor sculpteacute Fouilles de Xanthos VIII Paris

Choisy A (1876) ldquoNote sur les Tombeaux Lydiens de Sardesrdquo RA 32 73-81

Ccedililingiroğlu A (1997) Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı Izmir

Cimok F (2000) Antioch Mosaics Istanbul

Civelek A (2001) Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Doumlnemi Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

Clay J (1984) ldquoThe Hecate of the Theogonyrdquo GRBS 25 27-38

Colas-Rannou F (2009) ldquoImages et socieacuteteacute en Lycie au VIe siegravecle avant J-C le pilier drsquoIsinda et son programme iconographiquerdquo REA 111 453-474

mdash (agrave paraicirctre) ldquoDrsquoune mixiteacute agrave une identiteacute les Lyciens et leurs imagesrdquo in Ziche (agrave paraicirctre)

Colvin S eacuted (2004) The Greco-Roman East Cambridge

Ccedilokay-Kepccedile S (2006) The Karaccedilallı Necropolis near Antalya Adalya Suppl series 4 Antalya

Cook J M (1961) ldquoSome Sites of the Milesian Territoryrdquo ABSA 56 90-101

mdash (1965) ldquoOld-Smyrna Fourth-Century Black Glazerdquo ABSA 60 143-153

Cook J M et W H Plommer (1966) The Sanctuary of Hemithea at Kastabos Cambridge

Corbett P E (1955) ldquoPalmette Stamps from an Attic Black-glaze Workshoprdquo Hesperia 24 172-186

Corso A (2007) ldquoThe cult and political background of the Knidian Aphroditerdquo in Proceedings of the Danish Institute at Athens V Athegravenes 173-197

Corsten Th (2007a) ldquoKibyratis in Antiquityrdquo Anatolian Archaeology 13 18-19

mdash (2007b) ldquoKibyra und Lykienrdquo in Schuler 2007 175-181

mdash (2008) ldquoResearch in the Kibyratis in 2006 and 2007rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas 6 112-116

mdash (2009) ldquoZwei Inschriften zur fruumlhen Geschichte von Kibyrardquo in Tekin 2009 91-98

Ccediloumlrtuumlk U (2004) Kuzey Karia Akccedilay Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması thegravese MA Muğla

mdash (2008) ldquoKuzey Karia Akccedilay (Harpasos) Vadisi Mezar Mimarisi Hakkında Bir Araştırmardquo Anadolu (Anatolia) ns 2 37-60

Costabile F (1997) LrsquoArchitettura samia in Occidente Soveria Manelli

Coulton J J (1982) ldquoTermessians at Oinoandardquo AS 32 115-131

mdash (1994) ldquoThe Fortifications of Balbourardquo REA 96 327-335

mdash (1998) ldquoHighland Cities in South-West Turkey The Oinoanda and Balboura Surveysrdquo in Matthews 1998 227-236

Coupel P et P Demargne (1969) Le Monument des Neacutereacuteides LrsquoArchitecture Texte et Planches photographiques Fouilles de Xanthos III Paris

Crowther Ch V (1993) ldquoForeign Judges in Seleucid Citiesrdquo JAC 8 57-61

mdash (1995) ldquoIasos in the Second Century BC III Foreign Judges from Prienerdquo BICS 40 91-136

mdash (1999) ldquoAus der Arbeit der lsquoInscriptiones Graecaersquo IV Koan Decrees for Foreign Judgesrdquo Chiron 39 251-320

Curti F et A Parrini (agrave paraicirctre) ldquoIasos importazioni di ceramica attica a figure rosse nel V nel IV sec a Crdquo

Culasso Gastaldi E (2003) ldquoUn decreto ateniese di prossenia per tre individui di Iasos (IG II2 3 + 165)rdquo ZPE 142 109-118

mdash (2004) Le prossenie ateniesi del IV secolo aC Gli onorati asiatici Alexandrie

Davesne A et F Laroche-Traunecker (1998) Le site de Meydancıkkale Recherches entreprises sous la direction drsquoEmmanuel Laroche (1971-1982) Paris

Davies J K (1969) ldquoThe Date of IG II2 1609rdquo Historia 18 309-333

Debord P (1969) ldquoSur les inscriptions de la peacuteriode drsquoOlympichos agrave Labraundardquo REA 71 383-389

mdash (1982) Aspects sociaux et eacuteconomiques de la vie religieuse dans lrsquoAnatolie greacuteco-romaine Leyde

mdash (1994) ldquoEssai sur la geacuteographie historique de la reacutegion de Stratoniceacuteerdquo in Mactoux amp Geacuteny 1994 107-121

mdash (1999) LrsquoAsie Mineure au IVe siegravecle (412-323 aC) Pouvoirs et jeux politiques Bordeaux

mdash (2003) ldquoCiteacute grecque-village carien Des usages du mot koinonrdquo Studi ellenistici 2003 115-180

mdash (2008) ldquoApollon en Carierdquo in Şahin 2008 57-67

mdash (2009) ldquoPeut-on deacutefinir un pantheacuteon carien rdquo in Rumscheid 2009 251-266

Debord P et R Descat eacuted (1994) Fortifications et deacutefense du territoire en Asie Mineure occidentale et meacuteridionale Table-ronde Istanbul 20-27 mai 1993 REA 96

Debord P et E Varinlioğlu eacuted (2001) Les Hautes Terres de Carie Bordeaux

mdash eacuted (2011) Citeacutes de Carie Harpasa Bargasa Orthosia dans lrsquoAntiquiteacute Rennes

Dedeoğlu H (2003) The Lydians and Sardis Izmir

Dedeoğlu H et H Malay (1994) ldquoKuzey Lydiarsquoda Geccedil Hellenistik Bir Mezarrdquo Arkeoloji Dergisi 2 Izmir 129-135

Delemen I (2007) The Achaemenid Impact on Local Populations and Culture in Anatolia (6th-4th centuries BC) Papers Presented at the International Workshop Istanbul 20-21 May 2005 Istanbul

De Ligt L eacuted (2004) Roman Rule and Civic Life Local and Regional Perspectives Leyde

Delrieux F (2001) ldquoIasos agrave la fin du IVe siegravecle aC Les monnaies aux fruits de mer des fils de Theacuteodotos au versement de lrsquoekklesiastikonrdquo REG 114 160-189

mdash (2008) ldquoLe deacutecret drsquoIasos en lrsquohonneur des fils de Peldeacutemis agrave lrsquoeacutepoque classiquerdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 14 33-36

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 445

Deltour-Leacutevie Cl (1982) Les piliers funeacuteraires de Lycie Louvain-la-Neuve

Dellbruumlck R (1912) Hellenistische Bauten in Latium II Strasbourg

Demargne P (1974) Tombes-maisons Tombes rupestres et sarcophages Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1990) ldquoDas Nereiden-Monument von Xanthosrdquo in Borchhardt et al 1990 65-69

Demirer Uuml (1998) ldquo1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısırdquo MKKS (7 ndash 9 Nisan Kuşadası 1997) Ankara 25-41

Demirtaş M B (2007) Technical and Workmanship Features of the Temple of Artemis at Magnesia thegravese ineacutedite

mdash (2010) ldquoKaria-Ionia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağırdquo in Aybek amp Oumlz 2010 105-113

De Polignac F (2005) ldquoUsages de lrsquoeacutecriture dans les sanctuaires du haut archaiumlsmerdquo Kernos Suppl 15 13-25

Descat R (1994) ldquoLes forteresses de Theacutera et de Kallipolisrdquo in Debord amp Descat 1994 205-214

mdash (1994) ldquoLa geacuteographie dans les listes des tributs attiques Lepsimandos et Kasocirclaba en Carierdquo ZPE 104 61ndash68

mdash (1998) ldquoLa carriegravere drsquoEupoleacutemos strategravege maceacutedonien en Asie Mineurerdquo REA 100 167-190

Des Courtils J (1994) ldquoNouvelles donneacutees sur le rempart de Xanthosrdquo in Debord amp Descat 1994 285-298

mdash (1995) ldquoUn nouveau bas-relief archaiumlque de Xanthosrdquo RA 2 337-364

mdash (2003) Guide de Xanthos et du Leacutetocircon Istanbul

mdash (2001) ldquoXanthos et le Leacutetocircon au IIe s aCrdquo in Bresson amp Descat 2001 213-224

mdash (2006) ldquoNouvelles deacutecouvertes agrave Xanthosrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 145-152

mdash (2007) ldquoIntroduction La Lycie dans lrsquohistoirerdquo in Lemaicirctre 2007a 11-23

Des Courtils J et D Laroche (2004) Xanthos et le Leacutetocircon rapport sur la campagne de 2003 Anatolia Antiqua 12

Des Courtils J et A Pariente (1991) ldquoProblegravemes topographiques et religieux agrave lrsquoHerakleion de Thasosrdquo in Le Dinahet amp Eacutetienne 1991 67-84

Demargne P (1974) Fouilles de Xanthos V Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris

Devambez P et E Haspels (1959) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Architecture et ceacuteramique II Paris

DeVries K (1997) ldquoThe Attic Pottery from Gordionrdquo in Oakley et al 1997 447-455

Diehl Ch et G Cousin (1886) ldquoVilles inconnues du Golfe Ceacuteramiquerdquo BCH 10 428-30

Dignas B (2007) ldquoPorter la couronne drsquoun dieu titre civique charge religieuse pouvoir ou fardeau rdquo Kernos 20 173-187

Diler A (1997a) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması-1995rdquo AST 14 189-206

mdash (1997b) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması ndash 1996rdquo AST 15 409-422

mdash (2002) ldquoThe Northern Rock Necropolis of Caunusrdquo in Studien zum antiken Kleinasien V Asia Minor Studien 44 63-95

mdash (2008) ldquoBodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri Pedasa Mylasa Damlıboğaz (Hydai) Kedreai (Sediradası) Kissebuumlkuuml

(Anastasioupolis) ve Mobolla Kalesi Yuumlzey Araştırmaları 2004-2005rdquo AST 24 479-500

Diler A U Aydınoğlu et A K Şenol eacuted (2010) ldquoOlive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Kariardquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

Dinccedil R (1993) Lydia Tuumlmuumlluumlsleri (thegravese ineacutedite) Izmir

Dinccedil R et M Oumlnder (1992) ldquoKayapınarı-Hamamtepe Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 3 31-51

Dinsmoor W B (1950) The Architecture of ancient Greece Londres-New York-Toronto-Sydney

Domingo Gygax M (2001) Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit Bonn

Donati L (2007) ldquoLa ceramica grigia arcaica di Iasosrdquo Rassegna di Archeologia 14 224-236

Dornisch W (1992) Die griechischen Bogentore Zur Entstehung und Verbreitung des griechischen Keilsteingewoumllbes Europaumlische Hochschulschriften Reihe 28 Kunstgeschichte Band 83 Francfort-Berlin

Doumlrtluumlk K B Varkıvanccedil T Kahya J des Courtils M Doğan-Alparslan et R Boyraz (2006) III Likya Sempozyumu The IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Proceedings Antalya

Dotterweich Uuml (1999) Unguentarien mit kuppefoumlrmiger Muumlndung aus Knidos Knidos-Studien Band I Francfort

Draycott C et M Stamatopoulou eacuted (agrave paraicirctre) Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Drew-Bear Th (1999) Phrygian votive Steles Ankara

Dumeacutezil G (2003) ldquoLa triple Heacutecaterdquo (1982) in Dumeacutezil 2003

mdash (2003) Esquisses de mythologie Paris

Dunand Ch et P Leacutevecircque eacuted (1975) Les syncreacutetismes dans les religions de lrsquoAntiquiteacute Leyde

Duumlndar E (2008) Patara Unguentariumları Istanbul

Duumlring B (2011) The Prehistory of Asia Minor From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies Cambridge

Durm J (1910) Die Baukunst der Griechen Handbuch der Architektur I-II Leipzig

Dusinberre E R M (1997) ldquoImperial style and constructed identity a lsquoGraeco-Persianrsquo cylinder seal from Sardisrdquo Ars Orientalis 27 99-129

mdash (2003) Aspects of Empire in Achaemenid Sardis Cambridge

Dyggve E F Poulsen et K Rhomaios (1934) Das Heroon von Kalydon Copenhague

Eck W (2004) ldquoStraszligen und ihre Denkmaumllerrdquo in Frei-Stolba 2004 17-39

mdash (2008) ldquoDie Bauinschrift der neronischen Thermen in Patara Zur methodischen Auswertung einer partiell eradierten Inschriftrdquo ZPE 166 269-275

Eacutecochard E (2012) Approche geacuteoarcheacuteologique et valorisation du patrimoine geacuteomorphologique autour du Leacutetocircon (plaine de Xanthos Turquie) Thegravese ineacutedite Paris Est-Creacuteteil-Val de Marne

Edhem Bey (1906) ldquoFouilles drsquoAlabandardquo CRAI 407-422

Ehrenberg V (1930) 1965 ldquoEunomiardquo Charisteria 16-29 revu dans Id 1946 70-93 repris dans Id 1965 139-158

mdash (1946) Aspects of the Ancient World Oxford

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 19: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

Reacutefeacuterences bibliographiques

ndash Euploia La Lycie et la Carie antiques p 439 agrave 462

AbreacuteviAtions

Beazley ARV2 J D Beazley Attic Red-figure Vase-painters 2e eacutedition Oxford 1963

FdX I Fouilles de Xanthos I P Demargne Les piliers funeacuteraires Paris 1958

FdX II Fouilles de Xanthos II H Metzger Lrsquoacropole lycienne Paris 1963

FdX IV Fouilles de Xanthos IV H Metzger Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Paris 1972

FdX V Fouilles de Xanthos V P Demargne Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris 1974

HTC P Debord et E Varinlioğlu dir Les hautes terres de Carie Bordeaux 2001

IPArk G Thuumlr et H Taeuber eacuted Prozeszligrechtliche Inschriften der griechischen Poleis Arkadien (IPArk) Vienne 1994

Labraunda J Crampa eacuted Labraunda Swedish Excavations and Researches The Greek Inscriptions 13-133 Lund 1972

R ndash O P J Rhodes et R Osborne Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford 2003

Sinuri L Robert eacuted Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa I Paris 1945

Tod M N Tod eacuted A Selection of Greek Historical Inscriptions I-II 2nd ed Oxford 1946-1948

Charisteria (1930) Charisteria Alois Rzach zum achtzigsten Geburtstag dargebracht

Ancient Anatolia (1986) Ancient Anatolia Aspects of Change and Cultural Development Essays in honor of M J Mellink Madison

Catalogue of Ancient Near Eastern Seals (1966) Catalogue of Ancient Near Eastern Seals in the Ashmolean Museum I Oxford

La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens (2007) La Meacutediterraneacutee des Pheacuteniciens de Tyr agrave Carthage catalogue de lrsquoexposition Paris Institut du monde arabe 6 novembre 2007-20 avril 2008 Paris

Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia (2006) Proceedings of the IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Antalya

The Aegean and the Near East (1956) The Aegean and the Near East Studies presented to Hetty Goldman on the occasion of her Seventy-fifth Birthday New York

Xanthos 1998 Xanthos en Turquie de la Perse agrave Byzance Dossiers drsquoarcheacuteologie Dijon

Iasos tra VI e IV sec a C Iasos tra VI e IV sec aC Miscellanea storico-archeologica Supplemento al volume 81deg degli Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara a a 181deg 2003-2004 Ferrara

Rumscheid Fr dir (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 13 bis 15 Oktober 2005 Bonn

Piri Reis eacuted E Z Oumlkte trans V Ccedilabuk (1988) Kitab-ı Bahriye II Ankara

Agora XIII BA Sparkes amp L Talcott The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 131-2 Black and plain pottery of the 6th 5th and 4th centuries BC Princeton 1970

Agora XXXIII S I Rotroff The Athenian Agora Results of excavations conducted by the American School of Classical Studies at Athens 33 The Hellenistic Pottery The plain wares Princeton 2006

Kerameikos XI I Scheibler Kerameikos Ergebnisse der Ausgrabungen XI Die griechische Lampen Berlin 1976

Labraunda II1 P Hellstroumlm Labraunda Swedish excavations and researches II1 Pottery of Classical and late date terracotta lamps and glass (ActaAthen-4o 521) Lund 1965

Labraunda III2 J Crampa Labraunda Swedish excavations and researches III2 The Greek inscriptions I 1-12 (Period of Olympichos) (ActaAthen-4o 531) Lund 1965

Maussolleion at

Halikarnassos 7 L Vaag V Noslashrskov amp J Lund The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramic material and other finds from selected contexts Aarhus 2002

Milet III6 A Peschlow-Bindokat Milet Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen seit dem Jahre 1899 III6 Feldforschungen im Latmos Berlin 2005

440 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

NS A Maiuri Nuova Silloge epigrafica di Rodi e Cos Florence 1925

Olynthos V D M Robinson Excavations at Olynthos V Mosaics vases and lamps of Olynthos found in 1928 and 1931 (1933)

Olynthos XIII D M Robinson Excavations at Olynthos XIII Vases found in 1934 and 1938 (1950)

BMC Caria B V Head A Catalogue of the Greek Coins in the British Museum Greek Coins of Caria Cos Rhodes amp C Londres 1897

SNG Muumlnchen H R Baldus Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen 22Heft Karien Munich 2006

SNG Tuumlbingen D Mannsperger Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Muumlnzsammlung der Universitaumlt Tuumlbingen 5Heft Karien und Lydien Munich 1994

bibliogrAphie

Abbasoğlu H et W Martini eacuted (2003) Die Akropolis von Perge Band 1 Survey und Sondagen 1994-1997 Mayence

Adak M (2004) ldquoLokalisierung von Olympos und Korykos in Ostlykienrdquo Gephyra 1 27-52

Adam J-P (1981) Lrsquoarchitecture militaire grecque Paris

Adiego I J (1994) ldquoEl nombre cario Hecatomnordquo CFC(G) ns 4 247-256

mdash (1998) ldquoDie neue Bilingue von Kaunos und das Problem des karischen Alphabetsrdquo in Bluumlmel et al 1998 57-79

mdash (2000) ldquoLa inscripcioacuten greco-caria de los Hecatoacutemnides en el santuario de Sinurirdquo Kadmos 39 133-157

mdash (2007) The Carian Language With an appendix by K Konuk Leyde-Boston

mdash (2010) ldquoRecent Developments in the Carian Deciphermentrdquo in van Bremen amp Carbon 2010 147-176

mdash (2013) ldquoCarian Identity and Carian Languagerdquo in Henry 2013 15-20

Adiego I J P Debord et E Varinlioğlu (2005) ldquoLa stegravele caro-grecque drsquoHyllarima (Carie)rdquo REA 107 601-653

Ager S L (1996) Interstate Arbitrations in the Greek World 337-90 BC Berkeley

Akarca A (1952) ldquoMylasarsquoda Hellenistik bir Mezarrdquo Belleten 16 367-405

mdash (1959) Les monnaies grecques de Mylasa Bibliothegraveque de lrsquoInstitut Franccedilais drsquoArcheacuteologie drsquoIstanbul I Paris

mdash (1971) ldquoBeccedilinrdquo Belleten 25 3-37

Aringkerstad T (2000-2001) ldquoHellenistic-Roman Chamber Tombs at Milas Swedish Excavations 1938rdquo Opuscula Atheniensia 25-26 9-24

Aksakal A H (2003) Manisarsquonın Bilinmeyen Değerleri Manisa

Aktaş Ş (2009) ldquoStadiumrdquo in Işık 2009 358-359

Akurgal E (1941) Griechische Reliefs des VI Jahrhunderts aus Lykien Berlin

mdash (1961) Die Kunst Anatoliens von Homer bis Alexander Berlin

mdash (1993) Anadolu Uygarlıkları Ankara

Alston R et O van Nijf eacuted (2008) Feeding the Ancient Greek City Londres

Andersen S (2007) The Tylos Period Burials in Bahrain Volume I The Glass and Pottery Vessels Aarhus

Anderson-Stojanović V R (1987) ldquoThe Chronology and Function of Ceramic Unguentariardquo AJA 91 105-122

mdash (1992) Stobi The Hellenistic and Roman Pottery Princeton

Andrewes A (1938) ldquoEunomiardquo CQ 32 89-102

Andrianou D (2006) ldquoChairs Beds and Tables Evidence for Furnished Interiors in Hellenistic Greecerdquo Hesperia 75 219-266

Angeli Bertinelli M G et A Donati eacuted (2010) Cittagrave e territorio La Liguria e il mondo antico Atti del IV incontro internazionale di storia antica Gecircnes

Arık O (2007) ldquoOn the Ceramics found in the Preliminary Phase of the Peccedilin Excavationrdquo in Boumlhlendorf-Arslan et al 2007 523-530

Armstrong D et J J Walsh (1986) ldquoSIG 593 The letter of Flamininus to Chyretiaerdquo CPh 81 32-46

Arqueacute M-C S Lemaicirctre et S Y Waksman (2012) ldquoLes ceacuteramiques de cuisson en Lycie romaine essai de deacutefinition des faciegraves morphologiques et drsquoapprovisionnement en Meacutediterraneacutee orientalerdquo in Batigne-Vallet 2012 141-153

Arthur P (2007) ldquoPots and boundaries On cultural and economic areas between Late Antiquity and early Middle Agesrdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 15-27

Asheri D (1966) Distribuzioni di terra nellrsquoantica Grecia Turin

Ashmole B (1951) ldquoDemeter of Cnidusrdquo JHS 1951 13-28

Ashton G (1995) Ancient Megisti The Forgotten Kastellorizo Nedlands WA

Ashton R H J et A R Meadows (2008) ldquoThe Letoon Deposit Lycian League Coinage Rhodian Plinthophori and Pseudo-Rhodian Drachms from Haliartos (yet again) and Asia Minorrdquo NC 168 111-134

Aybek S et A K Oumlz eacuted (2010) Metropolis Ionia II The Land of the Crossroads Essays in Honour of Recep Mericcedil Istanbul

Aydaş M (2006) ldquoGladiatorial Inscriptions from Stratoniceia in Cariardquo EA 39 105-110

Aydınoğlu Uuml et A K Şenol eacuted (2010) Olive Oil And Wine Production in Anatolia during Antiquity Symposium Proceedings Istanbul

Babelon E (1907) Traiteacute des monnaies grecques et romaines II Description historique Tome 1 Comprenant les monnaies grecques depuis les origines jusqursquoaux guerres meacutediques Paris

Badie A S Lemaicirctre et J-C Moretti (2004) ldquoLe theacuteacirctre du Leacutetocircon de Xanthos Eacutetat des recherches en 1999rdquo Anatolia Antiqua 12 145-186

Bailey D M (1988) A Catalogue of the Lamps in the British Museum III Roman Provincial Lamps Londres

Balandier Cl (2002) ldquoLa deacutefense des territoires agrave Chypre de lrsquoeacutepoque archaiumlque aux invasions arabesrdquo DHA 281 175-206

mdash (2010a) Les fortifications au service de lrsquohistoire histoire de la deacutefense de Chypre de lrsquoeacutepoque chypro-archaiumlque aux invasions arabes Paris

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 441

mdash (agrave paraicirctre) La deacutefense de la Palestine aux peacuteriodes acheacutemeacutenide et helleacutenistique Eacutetude historique et archeacuteologique

Baldıran A (1990) Stratonikeia Nekropol Buluntuları thegravese ineacutedite Konya

mdash (1999) ldquoStratonikeiarsquodan Unguentariumlarrdquo Selccediluk Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi 4 Konya 335-356

Balot R K (2009) ldquoThe Virtue Politics of Democratic Athensrdquo in Salkever 2009 271-299

Bammer A (1968-1971) ldquoBeitraumlge zur ephesischen Architektur I Zum Eckkapitell eines Ringhallentempelsrdquo OumlJh 49 1-22

mdash (1974) ldquoZu den Kapitellen des Altares von Pergamonrdquo FuB 16 183-190

mdash (2007) ldquoLrsquoArchitecture helleacutenistique en Asie Mineure et ses concepts reacutetrospectifs et anticipantsrdquo in Images et moderniteacute helleacutenistiques Appropriation et repreacutesentation du monde drsquoAlexandre agrave Ceacutesar Rome 91-101

Baran A (2004) ldquoBeccedilin Zeus Karios () Tapınağırdquo I ve II Arkeolojik Araştırmaları Sempozyumu Ankara 19-38

mdash (2009) ldquoKarian Architecture before the Hekatomnidsrdquo in Rumscheid 2009 291-313

Barnett R D (1957) The Nimrud Ivories Londres

mdash (1980) ldquoA Winged Goddess of Wine on an Electrum Plaquerdquo AS 30 169-178

Başaran C A Yalccedilın et M Tombul (1998) ldquo1995 Yılı Skepsis Aşağı Kent ve Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo VIII MKKS (7-9 Nisan 1997 Kuşadası) Ankara 551-585

Batigne-Vallet C eacuted (2012) Les ceacuteramiques communes comprises dans leur contexte reacutegional Faciegraves de consommation et mode drsquoapprovisionnement Actes de la table ronde organiseacutee agrave Lyon les 2 et 3 feacutevrier 2009 Lyon

Bats M (1993) ldquoLa vaisselle culinaire comme marqueur culturel lrsquoexemple de la Gaule meacuteridionale et de la Grande-Gregravece (ive-ier s av J-C)rdquo Terre cuite et socieacuteteacute la ceacuteramique document technique eacuteconomique culturel XIVe Rencontre internationale drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire drsquoAntibes Actes des rencontres 21-22-23 octobre 1993 Juan-les-Pins 407-425

Baughan E P (2004) Anatolian Funerary Klinai Tradition and Identity Thegravese PhD University of California Berkeley

Bean G E et J M Cook (1955) ldquoThe Halicarnassus Peninsulardquo ABSA 50 56-170

mdash (1957) ldquoThe Carian Coast IIIrdquo ABSA 52 58-146

Bellinger A R et P Grierson (1973) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbartion Oaks Collection and in the Whittemone Collection Vol I Washington

Bencivenni A (2003) Progetti di riforme costituzionali nelle epigrafi greche dei secoli IV-II aC Bologne

Benter M (2009) ldquoHydas eine befestigte Houmlhensiedlung auf der Bozburun-Halbinselrdquo in Rumscheid 2009 481ndash501

Berg W (1979) ldquoHecate Greek or lsquoAnatolianrsquo rdquo Numen 21 128-140

Berg Brise M (2004) ldquoHellenistic and Early Roman Pottery from Halikarnassosrdquo in Isager amp Pedersen 2004 177-189

Berges D (2006) Knidos Beitraumlge zur Geschichte der archaischen Stadt Mayence

Berns C et H von Hesberg eacuted (2002) Patris und Imperium Kulturelle und politische Identitaumlt in den Staumldten in den

roumlmischen Provinzen Kleinasiens in der fruumlhen Kaiserzeit Kolloquium Koumlln November 1998 Cologne

Berti F (1993) Iasos di Caria Arslantepe Hierapolis Iasos Kyme Scavi archaeologici Italiani in Turchia Venise 189-249

mdash (2004) ldquoAppunti per lo studio dei vasi attici a figure rosse di Iasosrsquo in Iasos tra VI e IV sec aC 101-117

mdash (2005) ldquoDigressioni su alcune anfore panatenaiche offerte votive e culti nellrsquoagora di Iasosrdquo in Pierobon Benoit 2005 116-129

Berti F et C Franco (2006) ldquoNote su frammenti di ceramica attica con graffitirdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 21-28

Berti F et V Graziano (1994) Iasos Catane

Berti F et L Innocente (1998) ldquoDue nuovi graffiti in alfabeto cario da Iasosrdquo in Bluumlmel et al 1998 137-142

mdash (2005) ldquoGraffito cario su piede di coppa atticardquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 11 20-21

Berti F R Fabiani Z Kızıltan et M Nafissi eacuted (2010) Wandering Marbles of Iasos at the Istanbul Archaeological Museum Istanbul

Bessac J-Cl (1993) Lrsquooutillage traditionnel du tailleur de pierre De lrsquoAntiquiteacute agrave nos jours Paris

Beyer D (1997) ldquoEmar et Ougarit reacuteflexions sur la glyptique de deux villes de Syrie du Nord vers la fin de lrsquoacircge du bronzerdquo in Caubet 1997 171-183

Biagi S (2008) ldquoLe stadiasmos de Patara et la deacutefinition de lrsquoespace romain dans la nouvelle province de Lycie-Pamphylierdquo Res Antiquae 5 299-307

Bianco E (2000) ldquoChabrias Atheniensisrdquo RSA 30 47-72

Bilde PG V Noslashrskov et P Pedersen eacuted (1999) Hvad fandt vi Aarhus

Bilgin A R Dinccedil et M Oumlnder (1996) ldquoLydiarsquodaki iki Tuumlmuumlluumlsrsquode Temizlik Kazısı Ccedilalışmalarırdquo ADerg 4 207-222

Bingoumll O (19761977) ldquoDie Dachziegel von Bayrakli (Alt-Smyrna)rdquo Anadolu 20 19761977 63-81

mdash (1980) Das ionische Normalkapitell in hellenistischer und roumlmischer Zeit in Kleinasien IstMitt Beiheft 20 Tubingen

Birley A R (2005) The Roman Government of Britain Oxford

Blaise F (2006) ldquoPoetics and Politics Tradition re-worked in Solonrsquos Eunomia [Poem 4]rdquo in Blok amp Lardinois 2006 114-133

Blok J H et A P M H Lardinois eacuted (2006) Solon of Athens New Historical and Philological Approaches Leyde

Blondeacute F (2007) Les ceacuteramiques drsquousage quotidien agrave Thasos au IVe siegravecle avant J-C Eacutetudes Thasiennes XX Paris

Blum H B Faist P Pfaumllzner et A-M Wittke eacuted (2002) Bruumlckenland Anatolien Ursachen Extensitaumlt und Modi des Kulturaustausches zwischen Anatolien und seinen Nachbarn Tuumlbingen

Bluumlmel W (1990) ldquoZwei neue Inschriften aus Mylasa aus der Zeit des Maussollos rdquo EA 16 29-43

mdash (1991) Die Inschriften der Rhodischen Peraia IK 38 Bonn

mdash (1992a) Die Inschriften von Knidos I IK 41 Bonn

mdash (1992b) ldquoEinheimische Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo EA 20 7-34

442 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1993) ldquoSGDI 5727 (Halikarnassos) eine Revisionrdquo Kadmos 32 1-18

mdash (1994a) ldquoTwo New Inscriptions from the Cnidian Peninsula Proxeny Decree for Epameinondas and a Funeral Epigramrdquo EA 23 157-159

mdash (1994b) ldquoUumlber die chronologische und geographische Verteilung einheimischer Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo in Giannotta et al 1994 65-86

mdash (1995) ldquoInschriften aus Karien Irdquo EA 25 35-64

mdash (2002) ldquoNeue Fragmente der Pachturkunden aus Amosrdquo EA 34 107-111

mdash (2004) ldquoNeue Inschriften aus Karien II Mylasa und Umgebungrdquo EA 37 1-43

Bluumlmel W et A Kızıl (2004) ldquoEine neue karische Inschrift aus der Region von Mylasardquo Kadmos 43 131-138

Bluumlmel W P Frei et Chr Marek eacuted (1998) Colloquium Caricum Akten der internationalen Tagung uumlber die karisch-griechische Bilingue von Kaunos 3110-1111997 in Feusisberg bei Zuumlrich Kadmos 37 57-79

Boardman J et G Buchner (1966) ldquoSeals from Ischia and the Lyre-Player Grouprdquo JDAI 81 1-62

Boardman J (1967) Excavations in Chios 1952-1955 Greek Emporio Londres

mdash (1968) Archaic Greek Gems Schools and Artists in the Sixth and Early Fifth Centuries BC Londres

mdash (1970) Greek Gems and Finger Rings Londres

mdash (1990) ldquoThe Lyre Player Group of Seals an Encorerdquo AA 1 1-17

mdash (2000) Persia and the West An Archaeological Investigation of the Genesis of Achaemenid Art Londres

mdash (2003) Die Perser und der Westen Mayence

Bockisch G (1969) ldquoDie Karer und ihre Dynastenrdquo Klio 51 117-75

Boedeker D (1983) ldquoHecate a Transfunctional Goddessrdquo TAPhA 113 79-93

Boumlhlendorf-Aslan B A O Uysal et J Witte-Ott eacuted (2007) Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeology Contexts Proceedings of the First International Symposium on Late Antique Byzantine Seljuk and Ottoman pottery and tiles in archaeological context Ccedilanakkale 1-3 June 2005 Byzas 7 Istanbul

Bonifay M et J-C Treacuteglia eacuted (2007) LRCW2 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1662 (I)

Borchhardt J (19691970) ldquoEin Totengericht in Lykien Zum Grabmal des χntildetabura in Limyrardquo IstMitt 19-20 187-222

mdash (1975) Myra eine lykische Metropole in antiker und byzantinischer Zeit Istanbuler Forschungen Band 30 Berlin

mdash (1991) ldquoEin Ptolemaion in Limyrardquo RA 309-322

mdash (1993) Die Steine von Zẽmuri Archaumlologische Forschungen an den Verborgenen Wassern von Limyra Vienne

mdash (1990a) ldquoKunst in Lykienrdquo in Borchhardt et al 1990 45-49

mdash (1990b) ldquoDas Heroon von Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 75-78

Borchhardt J et G Dobesch eacuted (1993) Akten des II Internationalen Lykien-Symposium Vienna 6-12 mai 1990 Vienne

Borchhardt J H Eigner M Pesditschek et P Ruggendorfer eacuted (1997-1999) ldquoArchaumlologisch-sprachwissenschaftliches Corpus der Denkmaumller mit lykischer Schriftrdquo Anzeiger OumlAW phil-hist Kl 1342 Vienne 11-96

Borchhardt J R Jacobek et A Dinstl eacuted (1990) Goumltter Heroen Herrscher in Lykien Munich

Borchhardt J G Neumann et K Schulz (2003) ldquoTuminehiTymnessosrdquo Adalya 6 21-89

Borchhardt J et S Şişmanoğlu (1999) ldquoDas Diptychon von TubureTyberissosrdquo in Scherrer et al 1999 275-297

Borchhardt J et G Stanzl (1990) ldquoEin hellenistischer Bau des Herrscherkultes Das Ptolemaion in Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 79-84

Borza E N et O Palagia (2007) ldquoThe Chronology of the Macedonian Royal Tombs at Verginardquo JdI 122 81-124

Bousquet J (1992) ldquoLes inscriptions du Leacutetocircon en lrsquohonneur drsquoArbinas et lrsquoeacutepigramme grecque de la stegravele de Xanthos Lrsquoinscription bilingue de Deacutemokleidegraves et les inscriptions lyciennes unilinguesrdquo in Fouilles de Xanthos IX1 Paris 155-199

Bowden W L Lavan et C Machado eacuted (2004) Recent Research on the Late Antique Courtryside Leyde-Boston

Bowersock G W (1983) Roman Arabia New York

Boyd Th D (1978) ldquoThe Arch and the Vault in Greek Architecturerdquo AJA 82 83-100

Boysal Y (1970) ldquoTurgut Kazısı 1969 Yılı Raporurdquo Anadolu 12 63-78

mdash (1998) ldquo1996 Yılı Stratonikeia Ccedilalışmalarırdquo KST 19-2 153-160

Boysal Y et M Kadıoğlu (1999) ldquo1997 Yılı Stratonikeia Nekropol Ccedilalışmalarırdquo KST 20-2 215-228

Bracke H (1993) ldquoPisidia in Hellenistic times (334-325 BC)rdquo in Waelkens 1993 15-35

Brandt B V Gassner et S Ladstaumltter eacuted (2005) Synergia Festschrift fuumlr Friedrich Krinzinger II Vienne

Bresson A (1991) Recueil des inscriptions de la Peacutereacutee rhodienne Paris-Besanccedilon

mdash (2007a) ldquoUnity Diversity and Conflict in Hellenistic Lyciardquo in Elton amp Reger 2007 73-79

mdash (2007b) ldquoLes Cariens ou la mauvaise conscience du barbarerdquo in Urso 2007 209-228

Bresson A P Brun et E Varinlioğlu (2001) ldquoLes Inscriptions Grecques et Latinesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 81-305

Bresson A P Brun R Descat et K Konuk (2005) ldquoUn deacutecret honorifique des Kodapeis (Carie du Sud)rdquo REA 107 69-81

Bresson A et R Descat eacuted (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au IIe s aC Bordeaux

Bresson A D Rousset et J-M Carbon (2007) ldquoLes estampages du fonds Louis Robertrdquo CRAI 2 643-660

Briant P (1992) Darius les Perses et lrsquoEmpire Paris

mdash (1996) Histoire de lrsquoempire perse Paris

Brijder H A G eacuted (1984) Ancient Greek and Related Pottery Proceedings of the International Vase Symposium in Amsterdam 12-15 Avril 1984 Amsterdam

Broneer O (1930) Corinth IV Terracotta Lamps Athegravenes

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 443

Bruer S G et M Kunze (2010) Der Stadtplan von Patara und Beobachtungen zu den Stadtmauern Patara I 1 Istanbul

Brun P (1994) ldquoLes fortifications drsquoHyllarima Philon de Byzance et Pleistarchosrdquo in Debord amp Descat 1994 193-204

mdash (2001) ldquoLes sites archeacuteologiquesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 23-75

mdash (2007a) ldquoLa Carie et les Cariens vus depuis Athegravenes au Ve siegraveclerdquo in Brun 2007b 13-32

mdash eacuted (2007b) Scripta Anatolica Hommages agrave Pierre Debord Bordeaux

Bruneau Ph (1970a) Recherches sur les cultes de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Paris

mdash (1970b) ldquoTombes drsquoArgosrdquo BCH 94 437-531

mdash (1970c) Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la maison des Comeacutediens La vaisselle Paris

Bruns-Oumlzgan Chr (1987) Lykische Grabreliefs des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Tuumlbingen

mdash (2002) ldquoEine fruumlhkaiserzeitliche Stoa in Knidos und ihre Funderdquo in Berns amp Hesberg 2002 247-256

mdash (2004) Knidos A Guide to the Ancient Site Konya

mdash (2005) ldquoAttische Bildhauer in Knidosrdquo in Strocka 2005 179-191

Bryce T R (1986) The Lycians I The Lycians in Literary and Epigraphic Sources Copenhague

Buchholz H G (1978) ldquoTamassos Zypern 1974-1976 3 Berichtrdquo AA 155-230

Buckler J (1980) The Theban Hegemony 371-362 BC Cambridge-Londres

mdash (1998) ldquoEpameinondas and the new inscription fron Knidosrdquo Mnemosyne s IV 51 192-205

mdash (2003) Aegean Greece in the Fourth Century BC Leyde-Boston

Buraselis K (2008) ldquoThe Problem of the Ptolemaic Sibling Marriage A Case of Dynastic Acculturationrdquo in McKechnie amp Guillaume 2008 291-302

Burkert W (1992) The Orientalizing Revolution Cambridge

mdash (2001) ldquoLa religione greca allrsquoombra dellrsquoOriente i livelli dei contatti e degli influssi rdquo in Ribicini et al 2001 21-30

Burn L (2004) Hellenistic Art From Alexander the Great to Augustus Los Angeles

Buschor E (1950) Maussollos und Alexander Munich

Buschmann K (1992) ldquoHızırlık bei Fethiye das altlykische Telebehirdquo AST 10 429-438

Buumlyuumlkyoumlruumlk F et C Tibet (1999-2000) ldquo1998-1999 Yılı Antalya Doğu Nekropoluuml Kurtarma Kazılarırdquo Adalya 4 115-171

Cahn H A (1970) Knidos Die Muumlnzen des sechsten und fuumlnften Jahrhunderts v Chr Berlin

Canciani F et F W von Hase (1979) La tomba Bernardini di Palestrina Rome

Cannadine D et S Price eacuted (1987) Rituals of Royalty Power and Ceremonial in Traditional Societies Cambridge

Caputo V eacuted (2008) Iasos in Etagrave Romana Miscellanea storico-archeologica Suppl au vol 83-84 de Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Ferrare

Cargill J (1981) The Second Athenian League Empire or Free Alliance Berkeley-Los Angeles-Londres

Carney E D (2005) ldquoWomen and Dunasteia in Cariardquo AJPh 126 65-91

Carubba O (1993) ldquoDynasten und Staumldte Sprachliche und sonstige Bemerkungen zu den Namen auf den lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 11-25

Carstens A M (1999a) Death Matters Funerary Architecture on the Halikarnassos Peninsula Thegravese Copenhague

mdash (1999b) ldquoSepulchral Architecture on the Halicarnassos Peninsulardquo in Proceedings of the XVth International Congress of Classical Archaeology Amsterdam July 12-17 1998 109-111

mdash (2002) ldquoTomb Cult on the Halikarnassos Peninsulardquo AJA 106 391-409

mdash (2006) ldquoCypriot chamber tombsrdquo in Wriedt Soslashrensen amp Winther Jacobsen 2006 125-179

mdash (2008) ldquoTombs of the Halikarnassos Peninsula ndash the Late Bronze and Early Iron Agerdquo in Pedersen 2008 52-118

mdash (2009) Karia and the Hekatomnids The Creation of a Dynasty Oxford

mdash (2013) ldquoDivine Kingship at the City Centrerdquo in Henry 2013

mdash (agrave paraicirctre) ldquoBridging the boundary the sacrificial deposit of the Maussolleion of Halikarnassos and its symbolic languagerdquo in Draycott C et M Stamatopoulou eacuted Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Carte geacuteologique de Turquie (1963) feuillet Konya 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964a) feuillet Denizli 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964b) feuillet Izmir 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1997) feuillets Fethiye L8 L9 M8 M9 et Antalya L10 M10-M11 1100000e Maden Tetkik ve Arama genel muumlduumlrluumlğuuml Ankara

Carter J C (1970) ldquoRelief Sculptures from the Necropolis of Tarantordquo AJA 74 125-137

Cataldi S eacuted (2004) Poleis e Politeiai Atti del Convegno Internazionale di Storia Greca (Torino 2002) Alexandrie

Caubet A eacuted (1997) De Chypre agrave la Bactriane Les sceaux du Proche-Orient ancien Actes du colloque international Museacutee du Louvre 18 mars 1995 Paris

mdash (1998) Lrsquoart des modeleurs drsquoargile Antiquiteacutes de Chypre Coroplastique 2 Paris

Cavalier L (2005) Architecture romaine drsquoAsie Mineure Les monuments de Xanthos et leur ornementation Bordeaux

mdash (2006) ldquoObservations sur lrsquoarchitecture de Xanthos agrave lrsquoeacutepoque archaiumlquerdquo REA 108 327-354

mdash (2007) ldquoHorrea drsquoAndriakegrave et Patara un nouveau type drsquoeacutedifice fonctionnel en Lycie agrave lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo REA 109 51-65

mdash (2012) ldquoDeux nouveaux temples agrave Limyra rdquo in Seyer 2012 133-139

Ccedilevik N (2008) ldquoNortheast Lycia The New Evidence - Results from the Past Ten Years from the Bey Mountains Surface Surveysrdquo Adalya 11 189-233

Ccedilevik N B Varkıvanccedil et E Akyuumlrek eacuted (2005) Trebenna tarihi arkeolojisi ve doğası Trebenna its history archaeology and natural environment Istanbul

444 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Ccedilevik N et I Pimouguet-Peacutedarros (2010) ldquoFortifications et systegraveme deacutefensif de Myra Recherches 2009rdquo Anatolia Antiqua 18 243-275

Chambers M A (1955) ldquoThe Twelve Gods at Cosrdquo HThR 48 153-154

Chantraine P (1999) Dictionnaire eacutetymologique de la langue grecque Paris

Chapoutier F (1934) Les Dioscures au service drsquoune deacuteesse Paris

Chiekova D (2008) Cultes et vie religieuse dans les citeacutes du Pont Gauche (VIIe ndash Ier s avant J C) Berne

Childs W A P et P Demargne (1989) Le monument des Neacutereacuteides Le decor sculpteacute Fouilles de Xanthos VIII Paris

Choisy A (1876) ldquoNote sur les Tombeaux Lydiens de Sardesrdquo RA 32 73-81

Ccedililingiroğlu A (1997) Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı Izmir

Cimok F (2000) Antioch Mosaics Istanbul

Civelek A (2001) Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Doumlnemi Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

Clay J (1984) ldquoThe Hecate of the Theogonyrdquo GRBS 25 27-38

Colas-Rannou F (2009) ldquoImages et socieacuteteacute en Lycie au VIe siegravecle avant J-C le pilier drsquoIsinda et son programme iconographiquerdquo REA 111 453-474

mdash (agrave paraicirctre) ldquoDrsquoune mixiteacute agrave une identiteacute les Lyciens et leurs imagesrdquo in Ziche (agrave paraicirctre)

Colvin S eacuted (2004) The Greco-Roman East Cambridge

Ccedilokay-Kepccedile S (2006) The Karaccedilallı Necropolis near Antalya Adalya Suppl series 4 Antalya

Cook J M (1961) ldquoSome Sites of the Milesian Territoryrdquo ABSA 56 90-101

mdash (1965) ldquoOld-Smyrna Fourth-Century Black Glazerdquo ABSA 60 143-153

Cook J M et W H Plommer (1966) The Sanctuary of Hemithea at Kastabos Cambridge

Corbett P E (1955) ldquoPalmette Stamps from an Attic Black-glaze Workshoprdquo Hesperia 24 172-186

Corso A (2007) ldquoThe cult and political background of the Knidian Aphroditerdquo in Proceedings of the Danish Institute at Athens V Athegravenes 173-197

Corsten Th (2007a) ldquoKibyratis in Antiquityrdquo Anatolian Archaeology 13 18-19

mdash (2007b) ldquoKibyra und Lykienrdquo in Schuler 2007 175-181

mdash (2008) ldquoResearch in the Kibyratis in 2006 and 2007rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas 6 112-116

mdash (2009) ldquoZwei Inschriften zur fruumlhen Geschichte von Kibyrardquo in Tekin 2009 91-98

Ccediloumlrtuumlk U (2004) Kuzey Karia Akccedilay Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması thegravese MA Muğla

mdash (2008) ldquoKuzey Karia Akccedilay (Harpasos) Vadisi Mezar Mimarisi Hakkında Bir Araştırmardquo Anadolu (Anatolia) ns 2 37-60

Costabile F (1997) LrsquoArchitettura samia in Occidente Soveria Manelli

Coulton J J (1982) ldquoTermessians at Oinoandardquo AS 32 115-131

mdash (1994) ldquoThe Fortifications of Balbourardquo REA 96 327-335

mdash (1998) ldquoHighland Cities in South-West Turkey The Oinoanda and Balboura Surveysrdquo in Matthews 1998 227-236

Coupel P et P Demargne (1969) Le Monument des Neacutereacuteides LrsquoArchitecture Texte et Planches photographiques Fouilles de Xanthos III Paris

Crowther Ch V (1993) ldquoForeign Judges in Seleucid Citiesrdquo JAC 8 57-61

mdash (1995) ldquoIasos in the Second Century BC III Foreign Judges from Prienerdquo BICS 40 91-136

mdash (1999) ldquoAus der Arbeit der lsquoInscriptiones Graecaersquo IV Koan Decrees for Foreign Judgesrdquo Chiron 39 251-320

Curti F et A Parrini (agrave paraicirctre) ldquoIasos importazioni di ceramica attica a figure rosse nel V nel IV sec a Crdquo

Culasso Gastaldi E (2003) ldquoUn decreto ateniese di prossenia per tre individui di Iasos (IG II2 3 + 165)rdquo ZPE 142 109-118

mdash (2004) Le prossenie ateniesi del IV secolo aC Gli onorati asiatici Alexandrie

Davesne A et F Laroche-Traunecker (1998) Le site de Meydancıkkale Recherches entreprises sous la direction drsquoEmmanuel Laroche (1971-1982) Paris

Davies J K (1969) ldquoThe Date of IG II2 1609rdquo Historia 18 309-333

Debord P (1969) ldquoSur les inscriptions de la peacuteriode drsquoOlympichos agrave Labraundardquo REA 71 383-389

mdash (1982) Aspects sociaux et eacuteconomiques de la vie religieuse dans lrsquoAnatolie greacuteco-romaine Leyde

mdash (1994) ldquoEssai sur la geacuteographie historique de la reacutegion de Stratoniceacuteerdquo in Mactoux amp Geacuteny 1994 107-121

mdash (1999) LrsquoAsie Mineure au IVe siegravecle (412-323 aC) Pouvoirs et jeux politiques Bordeaux

mdash (2003) ldquoCiteacute grecque-village carien Des usages du mot koinonrdquo Studi ellenistici 2003 115-180

mdash (2008) ldquoApollon en Carierdquo in Şahin 2008 57-67

mdash (2009) ldquoPeut-on deacutefinir un pantheacuteon carien rdquo in Rumscheid 2009 251-266

Debord P et R Descat eacuted (1994) Fortifications et deacutefense du territoire en Asie Mineure occidentale et meacuteridionale Table-ronde Istanbul 20-27 mai 1993 REA 96

Debord P et E Varinlioğlu eacuted (2001) Les Hautes Terres de Carie Bordeaux

mdash eacuted (2011) Citeacutes de Carie Harpasa Bargasa Orthosia dans lrsquoAntiquiteacute Rennes

Dedeoğlu H (2003) The Lydians and Sardis Izmir

Dedeoğlu H et H Malay (1994) ldquoKuzey Lydiarsquoda Geccedil Hellenistik Bir Mezarrdquo Arkeoloji Dergisi 2 Izmir 129-135

Delemen I (2007) The Achaemenid Impact on Local Populations and Culture in Anatolia (6th-4th centuries BC) Papers Presented at the International Workshop Istanbul 20-21 May 2005 Istanbul

De Ligt L eacuted (2004) Roman Rule and Civic Life Local and Regional Perspectives Leyde

Delrieux F (2001) ldquoIasos agrave la fin du IVe siegravecle aC Les monnaies aux fruits de mer des fils de Theacuteodotos au versement de lrsquoekklesiastikonrdquo REG 114 160-189

mdash (2008) ldquoLe deacutecret drsquoIasos en lrsquohonneur des fils de Peldeacutemis agrave lrsquoeacutepoque classiquerdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 14 33-36

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 445

Deltour-Leacutevie Cl (1982) Les piliers funeacuteraires de Lycie Louvain-la-Neuve

Dellbruumlck R (1912) Hellenistische Bauten in Latium II Strasbourg

Demargne P (1974) Tombes-maisons Tombes rupestres et sarcophages Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1990) ldquoDas Nereiden-Monument von Xanthosrdquo in Borchhardt et al 1990 65-69

Demirer Uuml (1998) ldquo1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısırdquo MKKS (7 ndash 9 Nisan Kuşadası 1997) Ankara 25-41

Demirtaş M B (2007) Technical and Workmanship Features of the Temple of Artemis at Magnesia thegravese ineacutedite

mdash (2010) ldquoKaria-Ionia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağırdquo in Aybek amp Oumlz 2010 105-113

De Polignac F (2005) ldquoUsages de lrsquoeacutecriture dans les sanctuaires du haut archaiumlsmerdquo Kernos Suppl 15 13-25

Descat R (1994) ldquoLes forteresses de Theacutera et de Kallipolisrdquo in Debord amp Descat 1994 205-214

mdash (1994) ldquoLa geacuteographie dans les listes des tributs attiques Lepsimandos et Kasocirclaba en Carierdquo ZPE 104 61ndash68

mdash (1998) ldquoLa carriegravere drsquoEupoleacutemos strategravege maceacutedonien en Asie Mineurerdquo REA 100 167-190

Des Courtils J (1994) ldquoNouvelles donneacutees sur le rempart de Xanthosrdquo in Debord amp Descat 1994 285-298

mdash (1995) ldquoUn nouveau bas-relief archaiumlque de Xanthosrdquo RA 2 337-364

mdash (2003) Guide de Xanthos et du Leacutetocircon Istanbul

mdash (2001) ldquoXanthos et le Leacutetocircon au IIe s aCrdquo in Bresson amp Descat 2001 213-224

mdash (2006) ldquoNouvelles deacutecouvertes agrave Xanthosrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 145-152

mdash (2007) ldquoIntroduction La Lycie dans lrsquohistoirerdquo in Lemaicirctre 2007a 11-23

Des Courtils J et D Laroche (2004) Xanthos et le Leacutetocircon rapport sur la campagne de 2003 Anatolia Antiqua 12

Des Courtils J et A Pariente (1991) ldquoProblegravemes topographiques et religieux agrave lrsquoHerakleion de Thasosrdquo in Le Dinahet amp Eacutetienne 1991 67-84

Demargne P (1974) Fouilles de Xanthos V Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris

Devambez P et E Haspels (1959) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Architecture et ceacuteramique II Paris

DeVries K (1997) ldquoThe Attic Pottery from Gordionrdquo in Oakley et al 1997 447-455

Diehl Ch et G Cousin (1886) ldquoVilles inconnues du Golfe Ceacuteramiquerdquo BCH 10 428-30

Dignas B (2007) ldquoPorter la couronne drsquoun dieu titre civique charge religieuse pouvoir ou fardeau rdquo Kernos 20 173-187

Diler A (1997a) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması-1995rdquo AST 14 189-206

mdash (1997b) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması ndash 1996rdquo AST 15 409-422

mdash (2002) ldquoThe Northern Rock Necropolis of Caunusrdquo in Studien zum antiken Kleinasien V Asia Minor Studien 44 63-95

mdash (2008) ldquoBodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri Pedasa Mylasa Damlıboğaz (Hydai) Kedreai (Sediradası) Kissebuumlkuuml

(Anastasioupolis) ve Mobolla Kalesi Yuumlzey Araştırmaları 2004-2005rdquo AST 24 479-500

Diler A U Aydınoğlu et A K Şenol eacuted (2010) ldquoOlive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Kariardquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

Dinccedil R (1993) Lydia Tuumlmuumlluumlsleri (thegravese ineacutedite) Izmir

Dinccedil R et M Oumlnder (1992) ldquoKayapınarı-Hamamtepe Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 3 31-51

Dinsmoor W B (1950) The Architecture of ancient Greece Londres-New York-Toronto-Sydney

Domingo Gygax M (2001) Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit Bonn

Donati L (2007) ldquoLa ceramica grigia arcaica di Iasosrdquo Rassegna di Archeologia 14 224-236

Dornisch W (1992) Die griechischen Bogentore Zur Entstehung und Verbreitung des griechischen Keilsteingewoumllbes Europaumlische Hochschulschriften Reihe 28 Kunstgeschichte Band 83 Francfort-Berlin

Doumlrtluumlk K B Varkıvanccedil T Kahya J des Courtils M Doğan-Alparslan et R Boyraz (2006) III Likya Sempozyumu The IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Proceedings Antalya

Dotterweich Uuml (1999) Unguentarien mit kuppefoumlrmiger Muumlndung aus Knidos Knidos-Studien Band I Francfort

Draycott C et M Stamatopoulou eacuted (agrave paraicirctre) Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Drew-Bear Th (1999) Phrygian votive Steles Ankara

Dumeacutezil G (2003) ldquoLa triple Heacutecaterdquo (1982) in Dumeacutezil 2003

mdash (2003) Esquisses de mythologie Paris

Dunand Ch et P Leacutevecircque eacuted (1975) Les syncreacutetismes dans les religions de lrsquoAntiquiteacute Leyde

Duumlndar E (2008) Patara Unguentariumları Istanbul

Duumlring B (2011) The Prehistory of Asia Minor From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies Cambridge

Durm J (1910) Die Baukunst der Griechen Handbuch der Architektur I-II Leipzig

Dusinberre E R M (1997) ldquoImperial style and constructed identity a lsquoGraeco-Persianrsquo cylinder seal from Sardisrdquo Ars Orientalis 27 99-129

mdash (2003) Aspects of Empire in Achaemenid Sardis Cambridge

Dyggve E F Poulsen et K Rhomaios (1934) Das Heroon von Kalydon Copenhague

Eck W (2004) ldquoStraszligen und ihre Denkmaumllerrdquo in Frei-Stolba 2004 17-39

mdash (2008) ldquoDie Bauinschrift der neronischen Thermen in Patara Zur methodischen Auswertung einer partiell eradierten Inschriftrdquo ZPE 166 269-275

Eacutecochard E (2012) Approche geacuteoarcheacuteologique et valorisation du patrimoine geacuteomorphologique autour du Leacutetocircon (plaine de Xanthos Turquie) Thegravese ineacutedite Paris Est-Creacuteteil-Val de Marne

Edhem Bey (1906) ldquoFouilles drsquoAlabandardquo CRAI 407-422

Ehrenberg V (1930) 1965 ldquoEunomiardquo Charisteria 16-29 revu dans Id 1946 70-93 repris dans Id 1965 139-158

mdash (1946) Aspects of the Ancient World Oxford

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 20: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

440 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

NS A Maiuri Nuova Silloge epigrafica di Rodi e Cos Florence 1925

Olynthos V D M Robinson Excavations at Olynthos V Mosaics vases and lamps of Olynthos found in 1928 and 1931 (1933)

Olynthos XIII D M Robinson Excavations at Olynthos XIII Vases found in 1934 and 1938 (1950)

BMC Caria B V Head A Catalogue of the Greek Coins in the British Museum Greek Coins of Caria Cos Rhodes amp C Londres 1897

SNG Muumlnchen H R Baldus Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Staatliche Muumlnzsammlung Muumlnchen 22Heft Karien Munich 2006

SNG Tuumlbingen D Mannsperger Sylloge Nummorum Graecorum Deutschland Muumlnzsammlung der Universitaumlt Tuumlbingen 5Heft Karien und Lydien Munich 1994

bibliogrAphie

Abbasoğlu H et W Martini eacuted (2003) Die Akropolis von Perge Band 1 Survey und Sondagen 1994-1997 Mayence

Adak M (2004) ldquoLokalisierung von Olympos und Korykos in Ostlykienrdquo Gephyra 1 27-52

Adam J-P (1981) Lrsquoarchitecture militaire grecque Paris

Adiego I J (1994) ldquoEl nombre cario Hecatomnordquo CFC(G) ns 4 247-256

mdash (1998) ldquoDie neue Bilingue von Kaunos und das Problem des karischen Alphabetsrdquo in Bluumlmel et al 1998 57-79

mdash (2000) ldquoLa inscripcioacuten greco-caria de los Hecatoacutemnides en el santuario de Sinurirdquo Kadmos 39 133-157

mdash (2007) The Carian Language With an appendix by K Konuk Leyde-Boston

mdash (2010) ldquoRecent Developments in the Carian Deciphermentrdquo in van Bremen amp Carbon 2010 147-176

mdash (2013) ldquoCarian Identity and Carian Languagerdquo in Henry 2013 15-20

Adiego I J P Debord et E Varinlioğlu (2005) ldquoLa stegravele caro-grecque drsquoHyllarima (Carie)rdquo REA 107 601-653

Ager S L (1996) Interstate Arbitrations in the Greek World 337-90 BC Berkeley

Akarca A (1952) ldquoMylasarsquoda Hellenistik bir Mezarrdquo Belleten 16 367-405

mdash (1959) Les monnaies grecques de Mylasa Bibliothegraveque de lrsquoInstitut Franccedilais drsquoArcheacuteologie drsquoIstanbul I Paris

mdash (1971) ldquoBeccedilinrdquo Belleten 25 3-37

Aringkerstad T (2000-2001) ldquoHellenistic-Roman Chamber Tombs at Milas Swedish Excavations 1938rdquo Opuscula Atheniensia 25-26 9-24

Aksakal A H (2003) Manisarsquonın Bilinmeyen Değerleri Manisa

Aktaş Ş (2009) ldquoStadiumrdquo in Işık 2009 358-359

Akurgal E (1941) Griechische Reliefs des VI Jahrhunderts aus Lykien Berlin

mdash (1961) Die Kunst Anatoliens von Homer bis Alexander Berlin

mdash (1993) Anadolu Uygarlıkları Ankara

Alston R et O van Nijf eacuted (2008) Feeding the Ancient Greek City Londres

Andersen S (2007) The Tylos Period Burials in Bahrain Volume I The Glass and Pottery Vessels Aarhus

Anderson-Stojanović V R (1987) ldquoThe Chronology and Function of Ceramic Unguentariardquo AJA 91 105-122

mdash (1992) Stobi The Hellenistic and Roman Pottery Princeton

Andrewes A (1938) ldquoEunomiardquo CQ 32 89-102

Andrianou D (2006) ldquoChairs Beds and Tables Evidence for Furnished Interiors in Hellenistic Greecerdquo Hesperia 75 219-266

Angeli Bertinelli M G et A Donati eacuted (2010) Cittagrave e territorio La Liguria e il mondo antico Atti del IV incontro internazionale di storia antica Gecircnes

Arık O (2007) ldquoOn the Ceramics found in the Preliminary Phase of the Peccedilin Excavationrdquo in Boumlhlendorf-Arslan et al 2007 523-530

Armstrong D et J J Walsh (1986) ldquoSIG 593 The letter of Flamininus to Chyretiaerdquo CPh 81 32-46

Arqueacute M-C S Lemaicirctre et S Y Waksman (2012) ldquoLes ceacuteramiques de cuisson en Lycie romaine essai de deacutefinition des faciegraves morphologiques et drsquoapprovisionnement en Meacutediterraneacutee orientalerdquo in Batigne-Vallet 2012 141-153

Arthur P (2007) ldquoPots and boundaries On cultural and economic areas between Late Antiquity and early Middle Agesrdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 15-27

Asheri D (1966) Distribuzioni di terra nellrsquoantica Grecia Turin

Ashmole B (1951) ldquoDemeter of Cnidusrdquo JHS 1951 13-28

Ashton G (1995) Ancient Megisti The Forgotten Kastellorizo Nedlands WA

Ashton R H J et A R Meadows (2008) ldquoThe Letoon Deposit Lycian League Coinage Rhodian Plinthophori and Pseudo-Rhodian Drachms from Haliartos (yet again) and Asia Minorrdquo NC 168 111-134

Aybek S et A K Oumlz eacuted (2010) Metropolis Ionia II The Land of the Crossroads Essays in Honour of Recep Mericcedil Istanbul

Aydaş M (2006) ldquoGladiatorial Inscriptions from Stratoniceia in Cariardquo EA 39 105-110

Aydınoğlu Uuml et A K Şenol eacuted (2010) Olive Oil And Wine Production in Anatolia during Antiquity Symposium Proceedings Istanbul

Babelon E (1907) Traiteacute des monnaies grecques et romaines II Description historique Tome 1 Comprenant les monnaies grecques depuis les origines jusqursquoaux guerres meacutediques Paris

Badie A S Lemaicirctre et J-C Moretti (2004) ldquoLe theacuteacirctre du Leacutetocircon de Xanthos Eacutetat des recherches en 1999rdquo Anatolia Antiqua 12 145-186

Bailey D M (1988) A Catalogue of the Lamps in the British Museum III Roman Provincial Lamps Londres

Balandier Cl (2002) ldquoLa deacutefense des territoires agrave Chypre de lrsquoeacutepoque archaiumlque aux invasions arabesrdquo DHA 281 175-206

mdash (2010a) Les fortifications au service de lrsquohistoire histoire de la deacutefense de Chypre de lrsquoeacutepoque chypro-archaiumlque aux invasions arabes Paris

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 441

mdash (agrave paraicirctre) La deacutefense de la Palestine aux peacuteriodes acheacutemeacutenide et helleacutenistique Eacutetude historique et archeacuteologique

Baldıran A (1990) Stratonikeia Nekropol Buluntuları thegravese ineacutedite Konya

mdash (1999) ldquoStratonikeiarsquodan Unguentariumlarrdquo Selccediluk Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi 4 Konya 335-356

Balot R K (2009) ldquoThe Virtue Politics of Democratic Athensrdquo in Salkever 2009 271-299

Bammer A (1968-1971) ldquoBeitraumlge zur ephesischen Architektur I Zum Eckkapitell eines Ringhallentempelsrdquo OumlJh 49 1-22

mdash (1974) ldquoZu den Kapitellen des Altares von Pergamonrdquo FuB 16 183-190

mdash (2007) ldquoLrsquoArchitecture helleacutenistique en Asie Mineure et ses concepts reacutetrospectifs et anticipantsrdquo in Images et moderniteacute helleacutenistiques Appropriation et repreacutesentation du monde drsquoAlexandre agrave Ceacutesar Rome 91-101

Baran A (2004) ldquoBeccedilin Zeus Karios () Tapınağırdquo I ve II Arkeolojik Araştırmaları Sempozyumu Ankara 19-38

mdash (2009) ldquoKarian Architecture before the Hekatomnidsrdquo in Rumscheid 2009 291-313

Barnett R D (1957) The Nimrud Ivories Londres

mdash (1980) ldquoA Winged Goddess of Wine on an Electrum Plaquerdquo AS 30 169-178

Başaran C A Yalccedilın et M Tombul (1998) ldquo1995 Yılı Skepsis Aşağı Kent ve Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo VIII MKKS (7-9 Nisan 1997 Kuşadası) Ankara 551-585

Batigne-Vallet C eacuted (2012) Les ceacuteramiques communes comprises dans leur contexte reacutegional Faciegraves de consommation et mode drsquoapprovisionnement Actes de la table ronde organiseacutee agrave Lyon les 2 et 3 feacutevrier 2009 Lyon

Bats M (1993) ldquoLa vaisselle culinaire comme marqueur culturel lrsquoexemple de la Gaule meacuteridionale et de la Grande-Gregravece (ive-ier s av J-C)rdquo Terre cuite et socieacuteteacute la ceacuteramique document technique eacuteconomique culturel XIVe Rencontre internationale drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire drsquoAntibes Actes des rencontres 21-22-23 octobre 1993 Juan-les-Pins 407-425

Baughan E P (2004) Anatolian Funerary Klinai Tradition and Identity Thegravese PhD University of California Berkeley

Bean G E et J M Cook (1955) ldquoThe Halicarnassus Peninsulardquo ABSA 50 56-170

mdash (1957) ldquoThe Carian Coast IIIrdquo ABSA 52 58-146

Bellinger A R et P Grierson (1973) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbartion Oaks Collection and in the Whittemone Collection Vol I Washington

Bencivenni A (2003) Progetti di riforme costituzionali nelle epigrafi greche dei secoli IV-II aC Bologne

Benter M (2009) ldquoHydas eine befestigte Houmlhensiedlung auf der Bozburun-Halbinselrdquo in Rumscheid 2009 481ndash501

Berg W (1979) ldquoHecate Greek or lsquoAnatolianrsquo rdquo Numen 21 128-140

Berg Brise M (2004) ldquoHellenistic and Early Roman Pottery from Halikarnassosrdquo in Isager amp Pedersen 2004 177-189

Berges D (2006) Knidos Beitraumlge zur Geschichte der archaischen Stadt Mayence

Berns C et H von Hesberg eacuted (2002) Patris und Imperium Kulturelle und politische Identitaumlt in den Staumldten in den

roumlmischen Provinzen Kleinasiens in der fruumlhen Kaiserzeit Kolloquium Koumlln November 1998 Cologne

Berti F (1993) Iasos di Caria Arslantepe Hierapolis Iasos Kyme Scavi archaeologici Italiani in Turchia Venise 189-249

mdash (2004) ldquoAppunti per lo studio dei vasi attici a figure rosse di Iasosrsquo in Iasos tra VI e IV sec aC 101-117

mdash (2005) ldquoDigressioni su alcune anfore panatenaiche offerte votive e culti nellrsquoagora di Iasosrdquo in Pierobon Benoit 2005 116-129

Berti F et C Franco (2006) ldquoNote su frammenti di ceramica attica con graffitirdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 21-28

Berti F et V Graziano (1994) Iasos Catane

Berti F et L Innocente (1998) ldquoDue nuovi graffiti in alfabeto cario da Iasosrdquo in Bluumlmel et al 1998 137-142

mdash (2005) ldquoGraffito cario su piede di coppa atticardquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 11 20-21

Berti F R Fabiani Z Kızıltan et M Nafissi eacuted (2010) Wandering Marbles of Iasos at the Istanbul Archaeological Museum Istanbul

Bessac J-Cl (1993) Lrsquooutillage traditionnel du tailleur de pierre De lrsquoAntiquiteacute agrave nos jours Paris

Beyer D (1997) ldquoEmar et Ougarit reacuteflexions sur la glyptique de deux villes de Syrie du Nord vers la fin de lrsquoacircge du bronzerdquo in Caubet 1997 171-183

Biagi S (2008) ldquoLe stadiasmos de Patara et la deacutefinition de lrsquoespace romain dans la nouvelle province de Lycie-Pamphylierdquo Res Antiquae 5 299-307

Bianco E (2000) ldquoChabrias Atheniensisrdquo RSA 30 47-72

Bilde PG V Noslashrskov et P Pedersen eacuted (1999) Hvad fandt vi Aarhus

Bilgin A R Dinccedil et M Oumlnder (1996) ldquoLydiarsquodaki iki Tuumlmuumlluumlsrsquode Temizlik Kazısı Ccedilalışmalarırdquo ADerg 4 207-222

Bingoumll O (19761977) ldquoDie Dachziegel von Bayrakli (Alt-Smyrna)rdquo Anadolu 20 19761977 63-81

mdash (1980) Das ionische Normalkapitell in hellenistischer und roumlmischer Zeit in Kleinasien IstMitt Beiheft 20 Tubingen

Birley A R (2005) The Roman Government of Britain Oxford

Blaise F (2006) ldquoPoetics and Politics Tradition re-worked in Solonrsquos Eunomia [Poem 4]rdquo in Blok amp Lardinois 2006 114-133

Blok J H et A P M H Lardinois eacuted (2006) Solon of Athens New Historical and Philological Approaches Leyde

Blondeacute F (2007) Les ceacuteramiques drsquousage quotidien agrave Thasos au IVe siegravecle avant J-C Eacutetudes Thasiennes XX Paris

Blum H B Faist P Pfaumllzner et A-M Wittke eacuted (2002) Bruumlckenland Anatolien Ursachen Extensitaumlt und Modi des Kulturaustausches zwischen Anatolien und seinen Nachbarn Tuumlbingen

Bluumlmel W (1990) ldquoZwei neue Inschriften aus Mylasa aus der Zeit des Maussollos rdquo EA 16 29-43

mdash (1991) Die Inschriften der Rhodischen Peraia IK 38 Bonn

mdash (1992a) Die Inschriften von Knidos I IK 41 Bonn

mdash (1992b) ldquoEinheimische Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo EA 20 7-34

442 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1993) ldquoSGDI 5727 (Halikarnassos) eine Revisionrdquo Kadmos 32 1-18

mdash (1994a) ldquoTwo New Inscriptions from the Cnidian Peninsula Proxeny Decree for Epameinondas and a Funeral Epigramrdquo EA 23 157-159

mdash (1994b) ldquoUumlber die chronologische und geographische Verteilung einheimischer Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo in Giannotta et al 1994 65-86

mdash (1995) ldquoInschriften aus Karien Irdquo EA 25 35-64

mdash (2002) ldquoNeue Fragmente der Pachturkunden aus Amosrdquo EA 34 107-111

mdash (2004) ldquoNeue Inschriften aus Karien II Mylasa und Umgebungrdquo EA 37 1-43

Bluumlmel W et A Kızıl (2004) ldquoEine neue karische Inschrift aus der Region von Mylasardquo Kadmos 43 131-138

Bluumlmel W P Frei et Chr Marek eacuted (1998) Colloquium Caricum Akten der internationalen Tagung uumlber die karisch-griechische Bilingue von Kaunos 3110-1111997 in Feusisberg bei Zuumlrich Kadmos 37 57-79

Boardman J et G Buchner (1966) ldquoSeals from Ischia and the Lyre-Player Grouprdquo JDAI 81 1-62

Boardman J (1967) Excavations in Chios 1952-1955 Greek Emporio Londres

mdash (1968) Archaic Greek Gems Schools and Artists in the Sixth and Early Fifth Centuries BC Londres

mdash (1970) Greek Gems and Finger Rings Londres

mdash (1990) ldquoThe Lyre Player Group of Seals an Encorerdquo AA 1 1-17

mdash (2000) Persia and the West An Archaeological Investigation of the Genesis of Achaemenid Art Londres

mdash (2003) Die Perser und der Westen Mayence

Bockisch G (1969) ldquoDie Karer und ihre Dynastenrdquo Klio 51 117-75

Boedeker D (1983) ldquoHecate a Transfunctional Goddessrdquo TAPhA 113 79-93

Boumlhlendorf-Aslan B A O Uysal et J Witte-Ott eacuted (2007) Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeology Contexts Proceedings of the First International Symposium on Late Antique Byzantine Seljuk and Ottoman pottery and tiles in archaeological context Ccedilanakkale 1-3 June 2005 Byzas 7 Istanbul

Bonifay M et J-C Treacuteglia eacuted (2007) LRCW2 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1662 (I)

Borchhardt J (19691970) ldquoEin Totengericht in Lykien Zum Grabmal des χntildetabura in Limyrardquo IstMitt 19-20 187-222

mdash (1975) Myra eine lykische Metropole in antiker und byzantinischer Zeit Istanbuler Forschungen Band 30 Berlin

mdash (1991) ldquoEin Ptolemaion in Limyrardquo RA 309-322

mdash (1993) Die Steine von Zẽmuri Archaumlologische Forschungen an den Verborgenen Wassern von Limyra Vienne

mdash (1990a) ldquoKunst in Lykienrdquo in Borchhardt et al 1990 45-49

mdash (1990b) ldquoDas Heroon von Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 75-78

Borchhardt J et G Dobesch eacuted (1993) Akten des II Internationalen Lykien-Symposium Vienna 6-12 mai 1990 Vienne

Borchhardt J H Eigner M Pesditschek et P Ruggendorfer eacuted (1997-1999) ldquoArchaumlologisch-sprachwissenschaftliches Corpus der Denkmaumller mit lykischer Schriftrdquo Anzeiger OumlAW phil-hist Kl 1342 Vienne 11-96

Borchhardt J R Jacobek et A Dinstl eacuted (1990) Goumltter Heroen Herrscher in Lykien Munich

Borchhardt J G Neumann et K Schulz (2003) ldquoTuminehiTymnessosrdquo Adalya 6 21-89

Borchhardt J et S Şişmanoğlu (1999) ldquoDas Diptychon von TubureTyberissosrdquo in Scherrer et al 1999 275-297

Borchhardt J et G Stanzl (1990) ldquoEin hellenistischer Bau des Herrscherkultes Das Ptolemaion in Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 79-84

Borza E N et O Palagia (2007) ldquoThe Chronology of the Macedonian Royal Tombs at Verginardquo JdI 122 81-124

Bousquet J (1992) ldquoLes inscriptions du Leacutetocircon en lrsquohonneur drsquoArbinas et lrsquoeacutepigramme grecque de la stegravele de Xanthos Lrsquoinscription bilingue de Deacutemokleidegraves et les inscriptions lyciennes unilinguesrdquo in Fouilles de Xanthos IX1 Paris 155-199

Bowden W L Lavan et C Machado eacuted (2004) Recent Research on the Late Antique Courtryside Leyde-Boston

Bowersock G W (1983) Roman Arabia New York

Boyd Th D (1978) ldquoThe Arch and the Vault in Greek Architecturerdquo AJA 82 83-100

Boysal Y (1970) ldquoTurgut Kazısı 1969 Yılı Raporurdquo Anadolu 12 63-78

mdash (1998) ldquo1996 Yılı Stratonikeia Ccedilalışmalarırdquo KST 19-2 153-160

Boysal Y et M Kadıoğlu (1999) ldquo1997 Yılı Stratonikeia Nekropol Ccedilalışmalarırdquo KST 20-2 215-228

Bracke H (1993) ldquoPisidia in Hellenistic times (334-325 BC)rdquo in Waelkens 1993 15-35

Brandt B V Gassner et S Ladstaumltter eacuted (2005) Synergia Festschrift fuumlr Friedrich Krinzinger II Vienne

Bresson A (1991) Recueil des inscriptions de la Peacutereacutee rhodienne Paris-Besanccedilon

mdash (2007a) ldquoUnity Diversity and Conflict in Hellenistic Lyciardquo in Elton amp Reger 2007 73-79

mdash (2007b) ldquoLes Cariens ou la mauvaise conscience du barbarerdquo in Urso 2007 209-228

Bresson A P Brun et E Varinlioğlu (2001) ldquoLes Inscriptions Grecques et Latinesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 81-305

Bresson A P Brun R Descat et K Konuk (2005) ldquoUn deacutecret honorifique des Kodapeis (Carie du Sud)rdquo REA 107 69-81

Bresson A et R Descat eacuted (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au IIe s aC Bordeaux

Bresson A D Rousset et J-M Carbon (2007) ldquoLes estampages du fonds Louis Robertrdquo CRAI 2 643-660

Briant P (1992) Darius les Perses et lrsquoEmpire Paris

mdash (1996) Histoire de lrsquoempire perse Paris

Brijder H A G eacuted (1984) Ancient Greek and Related Pottery Proceedings of the International Vase Symposium in Amsterdam 12-15 Avril 1984 Amsterdam

Broneer O (1930) Corinth IV Terracotta Lamps Athegravenes

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 443

Bruer S G et M Kunze (2010) Der Stadtplan von Patara und Beobachtungen zu den Stadtmauern Patara I 1 Istanbul

Brun P (1994) ldquoLes fortifications drsquoHyllarima Philon de Byzance et Pleistarchosrdquo in Debord amp Descat 1994 193-204

mdash (2001) ldquoLes sites archeacuteologiquesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 23-75

mdash (2007a) ldquoLa Carie et les Cariens vus depuis Athegravenes au Ve siegraveclerdquo in Brun 2007b 13-32

mdash eacuted (2007b) Scripta Anatolica Hommages agrave Pierre Debord Bordeaux

Bruneau Ph (1970a) Recherches sur les cultes de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Paris

mdash (1970b) ldquoTombes drsquoArgosrdquo BCH 94 437-531

mdash (1970c) Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la maison des Comeacutediens La vaisselle Paris

Bruns-Oumlzgan Chr (1987) Lykische Grabreliefs des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Tuumlbingen

mdash (2002) ldquoEine fruumlhkaiserzeitliche Stoa in Knidos und ihre Funderdquo in Berns amp Hesberg 2002 247-256

mdash (2004) Knidos A Guide to the Ancient Site Konya

mdash (2005) ldquoAttische Bildhauer in Knidosrdquo in Strocka 2005 179-191

Bryce T R (1986) The Lycians I The Lycians in Literary and Epigraphic Sources Copenhague

Buchholz H G (1978) ldquoTamassos Zypern 1974-1976 3 Berichtrdquo AA 155-230

Buckler J (1980) The Theban Hegemony 371-362 BC Cambridge-Londres

mdash (1998) ldquoEpameinondas and the new inscription fron Knidosrdquo Mnemosyne s IV 51 192-205

mdash (2003) Aegean Greece in the Fourth Century BC Leyde-Boston

Buraselis K (2008) ldquoThe Problem of the Ptolemaic Sibling Marriage A Case of Dynastic Acculturationrdquo in McKechnie amp Guillaume 2008 291-302

Burkert W (1992) The Orientalizing Revolution Cambridge

mdash (2001) ldquoLa religione greca allrsquoombra dellrsquoOriente i livelli dei contatti e degli influssi rdquo in Ribicini et al 2001 21-30

Burn L (2004) Hellenistic Art From Alexander the Great to Augustus Los Angeles

Buschor E (1950) Maussollos und Alexander Munich

Buschmann K (1992) ldquoHızırlık bei Fethiye das altlykische Telebehirdquo AST 10 429-438

Buumlyuumlkyoumlruumlk F et C Tibet (1999-2000) ldquo1998-1999 Yılı Antalya Doğu Nekropoluuml Kurtarma Kazılarırdquo Adalya 4 115-171

Cahn H A (1970) Knidos Die Muumlnzen des sechsten und fuumlnften Jahrhunderts v Chr Berlin

Canciani F et F W von Hase (1979) La tomba Bernardini di Palestrina Rome

Cannadine D et S Price eacuted (1987) Rituals of Royalty Power and Ceremonial in Traditional Societies Cambridge

Caputo V eacuted (2008) Iasos in Etagrave Romana Miscellanea storico-archeologica Suppl au vol 83-84 de Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Ferrare

Cargill J (1981) The Second Athenian League Empire or Free Alliance Berkeley-Los Angeles-Londres

Carney E D (2005) ldquoWomen and Dunasteia in Cariardquo AJPh 126 65-91

Carubba O (1993) ldquoDynasten und Staumldte Sprachliche und sonstige Bemerkungen zu den Namen auf den lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 11-25

Carstens A M (1999a) Death Matters Funerary Architecture on the Halikarnassos Peninsula Thegravese Copenhague

mdash (1999b) ldquoSepulchral Architecture on the Halicarnassos Peninsulardquo in Proceedings of the XVth International Congress of Classical Archaeology Amsterdam July 12-17 1998 109-111

mdash (2002) ldquoTomb Cult on the Halikarnassos Peninsulardquo AJA 106 391-409

mdash (2006) ldquoCypriot chamber tombsrdquo in Wriedt Soslashrensen amp Winther Jacobsen 2006 125-179

mdash (2008) ldquoTombs of the Halikarnassos Peninsula ndash the Late Bronze and Early Iron Agerdquo in Pedersen 2008 52-118

mdash (2009) Karia and the Hekatomnids The Creation of a Dynasty Oxford

mdash (2013) ldquoDivine Kingship at the City Centrerdquo in Henry 2013

mdash (agrave paraicirctre) ldquoBridging the boundary the sacrificial deposit of the Maussolleion of Halikarnassos and its symbolic languagerdquo in Draycott C et M Stamatopoulou eacuted Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Carte geacuteologique de Turquie (1963) feuillet Konya 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964a) feuillet Denizli 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964b) feuillet Izmir 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1997) feuillets Fethiye L8 L9 M8 M9 et Antalya L10 M10-M11 1100000e Maden Tetkik ve Arama genel muumlduumlrluumlğuuml Ankara

Carter J C (1970) ldquoRelief Sculptures from the Necropolis of Tarantordquo AJA 74 125-137

Cataldi S eacuted (2004) Poleis e Politeiai Atti del Convegno Internazionale di Storia Greca (Torino 2002) Alexandrie

Caubet A eacuted (1997) De Chypre agrave la Bactriane Les sceaux du Proche-Orient ancien Actes du colloque international Museacutee du Louvre 18 mars 1995 Paris

mdash (1998) Lrsquoart des modeleurs drsquoargile Antiquiteacutes de Chypre Coroplastique 2 Paris

Cavalier L (2005) Architecture romaine drsquoAsie Mineure Les monuments de Xanthos et leur ornementation Bordeaux

mdash (2006) ldquoObservations sur lrsquoarchitecture de Xanthos agrave lrsquoeacutepoque archaiumlquerdquo REA 108 327-354

mdash (2007) ldquoHorrea drsquoAndriakegrave et Patara un nouveau type drsquoeacutedifice fonctionnel en Lycie agrave lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo REA 109 51-65

mdash (2012) ldquoDeux nouveaux temples agrave Limyra rdquo in Seyer 2012 133-139

Ccedilevik N (2008) ldquoNortheast Lycia The New Evidence - Results from the Past Ten Years from the Bey Mountains Surface Surveysrdquo Adalya 11 189-233

Ccedilevik N B Varkıvanccedil et E Akyuumlrek eacuted (2005) Trebenna tarihi arkeolojisi ve doğası Trebenna its history archaeology and natural environment Istanbul

444 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Ccedilevik N et I Pimouguet-Peacutedarros (2010) ldquoFortifications et systegraveme deacutefensif de Myra Recherches 2009rdquo Anatolia Antiqua 18 243-275

Chambers M A (1955) ldquoThe Twelve Gods at Cosrdquo HThR 48 153-154

Chantraine P (1999) Dictionnaire eacutetymologique de la langue grecque Paris

Chapoutier F (1934) Les Dioscures au service drsquoune deacuteesse Paris

Chiekova D (2008) Cultes et vie religieuse dans les citeacutes du Pont Gauche (VIIe ndash Ier s avant J C) Berne

Childs W A P et P Demargne (1989) Le monument des Neacutereacuteides Le decor sculpteacute Fouilles de Xanthos VIII Paris

Choisy A (1876) ldquoNote sur les Tombeaux Lydiens de Sardesrdquo RA 32 73-81

Ccedililingiroğlu A (1997) Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı Izmir

Cimok F (2000) Antioch Mosaics Istanbul

Civelek A (2001) Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Doumlnemi Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

Clay J (1984) ldquoThe Hecate of the Theogonyrdquo GRBS 25 27-38

Colas-Rannou F (2009) ldquoImages et socieacuteteacute en Lycie au VIe siegravecle avant J-C le pilier drsquoIsinda et son programme iconographiquerdquo REA 111 453-474

mdash (agrave paraicirctre) ldquoDrsquoune mixiteacute agrave une identiteacute les Lyciens et leurs imagesrdquo in Ziche (agrave paraicirctre)

Colvin S eacuted (2004) The Greco-Roman East Cambridge

Ccedilokay-Kepccedile S (2006) The Karaccedilallı Necropolis near Antalya Adalya Suppl series 4 Antalya

Cook J M (1961) ldquoSome Sites of the Milesian Territoryrdquo ABSA 56 90-101

mdash (1965) ldquoOld-Smyrna Fourth-Century Black Glazerdquo ABSA 60 143-153

Cook J M et W H Plommer (1966) The Sanctuary of Hemithea at Kastabos Cambridge

Corbett P E (1955) ldquoPalmette Stamps from an Attic Black-glaze Workshoprdquo Hesperia 24 172-186

Corso A (2007) ldquoThe cult and political background of the Knidian Aphroditerdquo in Proceedings of the Danish Institute at Athens V Athegravenes 173-197

Corsten Th (2007a) ldquoKibyratis in Antiquityrdquo Anatolian Archaeology 13 18-19

mdash (2007b) ldquoKibyra und Lykienrdquo in Schuler 2007 175-181

mdash (2008) ldquoResearch in the Kibyratis in 2006 and 2007rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas 6 112-116

mdash (2009) ldquoZwei Inschriften zur fruumlhen Geschichte von Kibyrardquo in Tekin 2009 91-98

Ccediloumlrtuumlk U (2004) Kuzey Karia Akccedilay Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması thegravese MA Muğla

mdash (2008) ldquoKuzey Karia Akccedilay (Harpasos) Vadisi Mezar Mimarisi Hakkında Bir Araştırmardquo Anadolu (Anatolia) ns 2 37-60

Costabile F (1997) LrsquoArchitettura samia in Occidente Soveria Manelli

Coulton J J (1982) ldquoTermessians at Oinoandardquo AS 32 115-131

mdash (1994) ldquoThe Fortifications of Balbourardquo REA 96 327-335

mdash (1998) ldquoHighland Cities in South-West Turkey The Oinoanda and Balboura Surveysrdquo in Matthews 1998 227-236

Coupel P et P Demargne (1969) Le Monument des Neacutereacuteides LrsquoArchitecture Texte et Planches photographiques Fouilles de Xanthos III Paris

Crowther Ch V (1993) ldquoForeign Judges in Seleucid Citiesrdquo JAC 8 57-61

mdash (1995) ldquoIasos in the Second Century BC III Foreign Judges from Prienerdquo BICS 40 91-136

mdash (1999) ldquoAus der Arbeit der lsquoInscriptiones Graecaersquo IV Koan Decrees for Foreign Judgesrdquo Chiron 39 251-320

Curti F et A Parrini (agrave paraicirctre) ldquoIasos importazioni di ceramica attica a figure rosse nel V nel IV sec a Crdquo

Culasso Gastaldi E (2003) ldquoUn decreto ateniese di prossenia per tre individui di Iasos (IG II2 3 + 165)rdquo ZPE 142 109-118

mdash (2004) Le prossenie ateniesi del IV secolo aC Gli onorati asiatici Alexandrie

Davesne A et F Laroche-Traunecker (1998) Le site de Meydancıkkale Recherches entreprises sous la direction drsquoEmmanuel Laroche (1971-1982) Paris

Davies J K (1969) ldquoThe Date of IG II2 1609rdquo Historia 18 309-333

Debord P (1969) ldquoSur les inscriptions de la peacuteriode drsquoOlympichos agrave Labraundardquo REA 71 383-389

mdash (1982) Aspects sociaux et eacuteconomiques de la vie religieuse dans lrsquoAnatolie greacuteco-romaine Leyde

mdash (1994) ldquoEssai sur la geacuteographie historique de la reacutegion de Stratoniceacuteerdquo in Mactoux amp Geacuteny 1994 107-121

mdash (1999) LrsquoAsie Mineure au IVe siegravecle (412-323 aC) Pouvoirs et jeux politiques Bordeaux

mdash (2003) ldquoCiteacute grecque-village carien Des usages du mot koinonrdquo Studi ellenistici 2003 115-180

mdash (2008) ldquoApollon en Carierdquo in Şahin 2008 57-67

mdash (2009) ldquoPeut-on deacutefinir un pantheacuteon carien rdquo in Rumscheid 2009 251-266

Debord P et R Descat eacuted (1994) Fortifications et deacutefense du territoire en Asie Mineure occidentale et meacuteridionale Table-ronde Istanbul 20-27 mai 1993 REA 96

Debord P et E Varinlioğlu eacuted (2001) Les Hautes Terres de Carie Bordeaux

mdash eacuted (2011) Citeacutes de Carie Harpasa Bargasa Orthosia dans lrsquoAntiquiteacute Rennes

Dedeoğlu H (2003) The Lydians and Sardis Izmir

Dedeoğlu H et H Malay (1994) ldquoKuzey Lydiarsquoda Geccedil Hellenistik Bir Mezarrdquo Arkeoloji Dergisi 2 Izmir 129-135

Delemen I (2007) The Achaemenid Impact on Local Populations and Culture in Anatolia (6th-4th centuries BC) Papers Presented at the International Workshop Istanbul 20-21 May 2005 Istanbul

De Ligt L eacuted (2004) Roman Rule and Civic Life Local and Regional Perspectives Leyde

Delrieux F (2001) ldquoIasos agrave la fin du IVe siegravecle aC Les monnaies aux fruits de mer des fils de Theacuteodotos au versement de lrsquoekklesiastikonrdquo REG 114 160-189

mdash (2008) ldquoLe deacutecret drsquoIasos en lrsquohonneur des fils de Peldeacutemis agrave lrsquoeacutepoque classiquerdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 14 33-36

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 445

Deltour-Leacutevie Cl (1982) Les piliers funeacuteraires de Lycie Louvain-la-Neuve

Dellbruumlck R (1912) Hellenistische Bauten in Latium II Strasbourg

Demargne P (1974) Tombes-maisons Tombes rupestres et sarcophages Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1990) ldquoDas Nereiden-Monument von Xanthosrdquo in Borchhardt et al 1990 65-69

Demirer Uuml (1998) ldquo1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısırdquo MKKS (7 ndash 9 Nisan Kuşadası 1997) Ankara 25-41

Demirtaş M B (2007) Technical and Workmanship Features of the Temple of Artemis at Magnesia thegravese ineacutedite

mdash (2010) ldquoKaria-Ionia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağırdquo in Aybek amp Oumlz 2010 105-113

De Polignac F (2005) ldquoUsages de lrsquoeacutecriture dans les sanctuaires du haut archaiumlsmerdquo Kernos Suppl 15 13-25

Descat R (1994) ldquoLes forteresses de Theacutera et de Kallipolisrdquo in Debord amp Descat 1994 205-214

mdash (1994) ldquoLa geacuteographie dans les listes des tributs attiques Lepsimandos et Kasocirclaba en Carierdquo ZPE 104 61ndash68

mdash (1998) ldquoLa carriegravere drsquoEupoleacutemos strategravege maceacutedonien en Asie Mineurerdquo REA 100 167-190

Des Courtils J (1994) ldquoNouvelles donneacutees sur le rempart de Xanthosrdquo in Debord amp Descat 1994 285-298

mdash (1995) ldquoUn nouveau bas-relief archaiumlque de Xanthosrdquo RA 2 337-364

mdash (2003) Guide de Xanthos et du Leacutetocircon Istanbul

mdash (2001) ldquoXanthos et le Leacutetocircon au IIe s aCrdquo in Bresson amp Descat 2001 213-224

mdash (2006) ldquoNouvelles deacutecouvertes agrave Xanthosrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 145-152

mdash (2007) ldquoIntroduction La Lycie dans lrsquohistoirerdquo in Lemaicirctre 2007a 11-23

Des Courtils J et D Laroche (2004) Xanthos et le Leacutetocircon rapport sur la campagne de 2003 Anatolia Antiqua 12

Des Courtils J et A Pariente (1991) ldquoProblegravemes topographiques et religieux agrave lrsquoHerakleion de Thasosrdquo in Le Dinahet amp Eacutetienne 1991 67-84

Demargne P (1974) Fouilles de Xanthos V Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris

Devambez P et E Haspels (1959) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Architecture et ceacuteramique II Paris

DeVries K (1997) ldquoThe Attic Pottery from Gordionrdquo in Oakley et al 1997 447-455

Diehl Ch et G Cousin (1886) ldquoVilles inconnues du Golfe Ceacuteramiquerdquo BCH 10 428-30

Dignas B (2007) ldquoPorter la couronne drsquoun dieu titre civique charge religieuse pouvoir ou fardeau rdquo Kernos 20 173-187

Diler A (1997a) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması-1995rdquo AST 14 189-206

mdash (1997b) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması ndash 1996rdquo AST 15 409-422

mdash (2002) ldquoThe Northern Rock Necropolis of Caunusrdquo in Studien zum antiken Kleinasien V Asia Minor Studien 44 63-95

mdash (2008) ldquoBodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri Pedasa Mylasa Damlıboğaz (Hydai) Kedreai (Sediradası) Kissebuumlkuuml

(Anastasioupolis) ve Mobolla Kalesi Yuumlzey Araştırmaları 2004-2005rdquo AST 24 479-500

Diler A U Aydınoğlu et A K Şenol eacuted (2010) ldquoOlive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Kariardquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

Dinccedil R (1993) Lydia Tuumlmuumlluumlsleri (thegravese ineacutedite) Izmir

Dinccedil R et M Oumlnder (1992) ldquoKayapınarı-Hamamtepe Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 3 31-51

Dinsmoor W B (1950) The Architecture of ancient Greece Londres-New York-Toronto-Sydney

Domingo Gygax M (2001) Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit Bonn

Donati L (2007) ldquoLa ceramica grigia arcaica di Iasosrdquo Rassegna di Archeologia 14 224-236

Dornisch W (1992) Die griechischen Bogentore Zur Entstehung und Verbreitung des griechischen Keilsteingewoumllbes Europaumlische Hochschulschriften Reihe 28 Kunstgeschichte Band 83 Francfort-Berlin

Doumlrtluumlk K B Varkıvanccedil T Kahya J des Courtils M Doğan-Alparslan et R Boyraz (2006) III Likya Sempozyumu The IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Proceedings Antalya

Dotterweich Uuml (1999) Unguentarien mit kuppefoumlrmiger Muumlndung aus Knidos Knidos-Studien Band I Francfort

Draycott C et M Stamatopoulou eacuted (agrave paraicirctre) Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Drew-Bear Th (1999) Phrygian votive Steles Ankara

Dumeacutezil G (2003) ldquoLa triple Heacutecaterdquo (1982) in Dumeacutezil 2003

mdash (2003) Esquisses de mythologie Paris

Dunand Ch et P Leacutevecircque eacuted (1975) Les syncreacutetismes dans les religions de lrsquoAntiquiteacute Leyde

Duumlndar E (2008) Patara Unguentariumları Istanbul

Duumlring B (2011) The Prehistory of Asia Minor From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies Cambridge

Durm J (1910) Die Baukunst der Griechen Handbuch der Architektur I-II Leipzig

Dusinberre E R M (1997) ldquoImperial style and constructed identity a lsquoGraeco-Persianrsquo cylinder seal from Sardisrdquo Ars Orientalis 27 99-129

mdash (2003) Aspects of Empire in Achaemenid Sardis Cambridge

Dyggve E F Poulsen et K Rhomaios (1934) Das Heroon von Kalydon Copenhague

Eck W (2004) ldquoStraszligen und ihre Denkmaumllerrdquo in Frei-Stolba 2004 17-39

mdash (2008) ldquoDie Bauinschrift der neronischen Thermen in Patara Zur methodischen Auswertung einer partiell eradierten Inschriftrdquo ZPE 166 269-275

Eacutecochard E (2012) Approche geacuteoarcheacuteologique et valorisation du patrimoine geacuteomorphologique autour du Leacutetocircon (plaine de Xanthos Turquie) Thegravese ineacutedite Paris Est-Creacuteteil-Val de Marne

Edhem Bey (1906) ldquoFouilles drsquoAlabandardquo CRAI 407-422

Ehrenberg V (1930) 1965 ldquoEunomiardquo Charisteria 16-29 revu dans Id 1946 70-93 repris dans Id 1965 139-158

mdash (1946) Aspects of the Ancient World Oxford

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 21: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 441

mdash (agrave paraicirctre) La deacutefense de la Palestine aux peacuteriodes acheacutemeacutenide et helleacutenistique Eacutetude historique et archeacuteologique

Baldıran A (1990) Stratonikeia Nekropol Buluntuları thegravese ineacutedite Konya

mdash (1999) ldquoStratonikeiarsquodan Unguentariumlarrdquo Selccediluk Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi 4 Konya 335-356

Balot R K (2009) ldquoThe Virtue Politics of Democratic Athensrdquo in Salkever 2009 271-299

Bammer A (1968-1971) ldquoBeitraumlge zur ephesischen Architektur I Zum Eckkapitell eines Ringhallentempelsrdquo OumlJh 49 1-22

mdash (1974) ldquoZu den Kapitellen des Altares von Pergamonrdquo FuB 16 183-190

mdash (2007) ldquoLrsquoArchitecture helleacutenistique en Asie Mineure et ses concepts reacutetrospectifs et anticipantsrdquo in Images et moderniteacute helleacutenistiques Appropriation et repreacutesentation du monde drsquoAlexandre agrave Ceacutesar Rome 91-101

Baran A (2004) ldquoBeccedilin Zeus Karios () Tapınağırdquo I ve II Arkeolojik Araştırmaları Sempozyumu Ankara 19-38

mdash (2009) ldquoKarian Architecture before the Hekatomnidsrdquo in Rumscheid 2009 291-313

Barnett R D (1957) The Nimrud Ivories Londres

mdash (1980) ldquoA Winged Goddess of Wine on an Electrum Plaquerdquo AS 30 169-178

Başaran C A Yalccedilın et M Tombul (1998) ldquo1995 Yılı Skepsis Aşağı Kent ve Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo VIII MKKS (7-9 Nisan 1997 Kuşadası) Ankara 551-585

Batigne-Vallet C eacuted (2012) Les ceacuteramiques communes comprises dans leur contexte reacutegional Faciegraves de consommation et mode drsquoapprovisionnement Actes de la table ronde organiseacutee agrave Lyon les 2 et 3 feacutevrier 2009 Lyon

Bats M (1993) ldquoLa vaisselle culinaire comme marqueur culturel lrsquoexemple de la Gaule meacuteridionale et de la Grande-Gregravece (ive-ier s av J-C)rdquo Terre cuite et socieacuteteacute la ceacuteramique document technique eacuteconomique culturel XIVe Rencontre internationale drsquoArcheacuteologie et drsquoHistoire drsquoAntibes Actes des rencontres 21-22-23 octobre 1993 Juan-les-Pins 407-425

Baughan E P (2004) Anatolian Funerary Klinai Tradition and Identity Thegravese PhD University of California Berkeley

Bean G E et J M Cook (1955) ldquoThe Halicarnassus Peninsulardquo ABSA 50 56-170

mdash (1957) ldquoThe Carian Coast IIIrdquo ABSA 52 58-146

Bellinger A R et P Grierson (1973) Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbartion Oaks Collection and in the Whittemone Collection Vol I Washington

Bencivenni A (2003) Progetti di riforme costituzionali nelle epigrafi greche dei secoli IV-II aC Bologne

Benter M (2009) ldquoHydas eine befestigte Houmlhensiedlung auf der Bozburun-Halbinselrdquo in Rumscheid 2009 481ndash501

Berg W (1979) ldquoHecate Greek or lsquoAnatolianrsquo rdquo Numen 21 128-140

Berg Brise M (2004) ldquoHellenistic and Early Roman Pottery from Halikarnassosrdquo in Isager amp Pedersen 2004 177-189

Berges D (2006) Knidos Beitraumlge zur Geschichte der archaischen Stadt Mayence

Berns C et H von Hesberg eacuted (2002) Patris und Imperium Kulturelle und politische Identitaumlt in den Staumldten in den

roumlmischen Provinzen Kleinasiens in der fruumlhen Kaiserzeit Kolloquium Koumlln November 1998 Cologne

Berti F (1993) Iasos di Caria Arslantepe Hierapolis Iasos Kyme Scavi archaeologici Italiani in Turchia Venise 189-249

mdash (2004) ldquoAppunti per lo studio dei vasi attici a figure rosse di Iasosrsquo in Iasos tra VI e IV sec aC 101-117

mdash (2005) ldquoDigressioni su alcune anfore panatenaiche offerte votive e culti nellrsquoagora di Iasosrdquo in Pierobon Benoit 2005 116-129

Berti F et C Franco (2006) ldquoNote su frammenti di ceramica attica con graffitirdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 12 21-28

Berti F et V Graziano (1994) Iasos Catane

Berti F et L Innocente (1998) ldquoDue nuovi graffiti in alfabeto cario da Iasosrdquo in Bluumlmel et al 1998 137-142

mdash (2005) ldquoGraffito cario su piede di coppa atticardquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 11 20-21

Berti F R Fabiani Z Kızıltan et M Nafissi eacuted (2010) Wandering Marbles of Iasos at the Istanbul Archaeological Museum Istanbul

Bessac J-Cl (1993) Lrsquooutillage traditionnel du tailleur de pierre De lrsquoAntiquiteacute agrave nos jours Paris

Beyer D (1997) ldquoEmar et Ougarit reacuteflexions sur la glyptique de deux villes de Syrie du Nord vers la fin de lrsquoacircge du bronzerdquo in Caubet 1997 171-183

Biagi S (2008) ldquoLe stadiasmos de Patara et la deacutefinition de lrsquoespace romain dans la nouvelle province de Lycie-Pamphylierdquo Res Antiquae 5 299-307

Bianco E (2000) ldquoChabrias Atheniensisrdquo RSA 30 47-72

Bilde PG V Noslashrskov et P Pedersen eacuted (1999) Hvad fandt vi Aarhus

Bilgin A R Dinccedil et M Oumlnder (1996) ldquoLydiarsquodaki iki Tuumlmuumlluumlsrsquode Temizlik Kazısı Ccedilalışmalarırdquo ADerg 4 207-222

Bingoumll O (19761977) ldquoDie Dachziegel von Bayrakli (Alt-Smyrna)rdquo Anadolu 20 19761977 63-81

mdash (1980) Das ionische Normalkapitell in hellenistischer und roumlmischer Zeit in Kleinasien IstMitt Beiheft 20 Tubingen

Birley A R (2005) The Roman Government of Britain Oxford

Blaise F (2006) ldquoPoetics and Politics Tradition re-worked in Solonrsquos Eunomia [Poem 4]rdquo in Blok amp Lardinois 2006 114-133

Blok J H et A P M H Lardinois eacuted (2006) Solon of Athens New Historical and Philological Approaches Leyde

Blondeacute F (2007) Les ceacuteramiques drsquousage quotidien agrave Thasos au IVe siegravecle avant J-C Eacutetudes Thasiennes XX Paris

Blum H B Faist P Pfaumllzner et A-M Wittke eacuted (2002) Bruumlckenland Anatolien Ursachen Extensitaumlt und Modi des Kulturaustausches zwischen Anatolien und seinen Nachbarn Tuumlbingen

Bluumlmel W (1990) ldquoZwei neue Inschriften aus Mylasa aus der Zeit des Maussollos rdquo EA 16 29-43

mdash (1991) Die Inschriften der Rhodischen Peraia IK 38 Bonn

mdash (1992a) Die Inschriften von Knidos I IK 41 Bonn

mdash (1992b) ldquoEinheimische Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo EA 20 7-34

442 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1993) ldquoSGDI 5727 (Halikarnassos) eine Revisionrdquo Kadmos 32 1-18

mdash (1994a) ldquoTwo New Inscriptions from the Cnidian Peninsula Proxeny Decree for Epameinondas and a Funeral Epigramrdquo EA 23 157-159

mdash (1994b) ldquoUumlber die chronologische und geographische Verteilung einheimischer Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo in Giannotta et al 1994 65-86

mdash (1995) ldquoInschriften aus Karien Irdquo EA 25 35-64

mdash (2002) ldquoNeue Fragmente der Pachturkunden aus Amosrdquo EA 34 107-111

mdash (2004) ldquoNeue Inschriften aus Karien II Mylasa und Umgebungrdquo EA 37 1-43

Bluumlmel W et A Kızıl (2004) ldquoEine neue karische Inschrift aus der Region von Mylasardquo Kadmos 43 131-138

Bluumlmel W P Frei et Chr Marek eacuted (1998) Colloquium Caricum Akten der internationalen Tagung uumlber die karisch-griechische Bilingue von Kaunos 3110-1111997 in Feusisberg bei Zuumlrich Kadmos 37 57-79

Boardman J et G Buchner (1966) ldquoSeals from Ischia and the Lyre-Player Grouprdquo JDAI 81 1-62

Boardman J (1967) Excavations in Chios 1952-1955 Greek Emporio Londres

mdash (1968) Archaic Greek Gems Schools and Artists in the Sixth and Early Fifth Centuries BC Londres

mdash (1970) Greek Gems and Finger Rings Londres

mdash (1990) ldquoThe Lyre Player Group of Seals an Encorerdquo AA 1 1-17

mdash (2000) Persia and the West An Archaeological Investigation of the Genesis of Achaemenid Art Londres

mdash (2003) Die Perser und der Westen Mayence

Bockisch G (1969) ldquoDie Karer und ihre Dynastenrdquo Klio 51 117-75

Boedeker D (1983) ldquoHecate a Transfunctional Goddessrdquo TAPhA 113 79-93

Boumlhlendorf-Aslan B A O Uysal et J Witte-Ott eacuted (2007) Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeology Contexts Proceedings of the First International Symposium on Late Antique Byzantine Seljuk and Ottoman pottery and tiles in archaeological context Ccedilanakkale 1-3 June 2005 Byzas 7 Istanbul

Bonifay M et J-C Treacuteglia eacuted (2007) LRCW2 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1662 (I)

Borchhardt J (19691970) ldquoEin Totengericht in Lykien Zum Grabmal des χntildetabura in Limyrardquo IstMitt 19-20 187-222

mdash (1975) Myra eine lykische Metropole in antiker und byzantinischer Zeit Istanbuler Forschungen Band 30 Berlin

mdash (1991) ldquoEin Ptolemaion in Limyrardquo RA 309-322

mdash (1993) Die Steine von Zẽmuri Archaumlologische Forschungen an den Verborgenen Wassern von Limyra Vienne

mdash (1990a) ldquoKunst in Lykienrdquo in Borchhardt et al 1990 45-49

mdash (1990b) ldquoDas Heroon von Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 75-78

Borchhardt J et G Dobesch eacuted (1993) Akten des II Internationalen Lykien-Symposium Vienna 6-12 mai 1990 Vienne

Borchhardt J H Eigner M Pesditschek et P Ruggendorfer eacuted (1997-1999) ldquoArchaumlologisch-sprachwissenschaftliches Corpus der Denkmaumller mit lykischer Schriftrdquo Anzeiger OumlAW phil-hist Kl 1342 Vienne 11-96

Borchhardt J R Jacobek et A Dinstl eacuted (1990) Goumltter Heroen Herrscher in Lykien Munich

Borchhardt J G Neumann et K Schulz (2003) ldquoTuminehiTymnessosrdquo Adalya 6 21-89

Borchhardt J et S Şişmanoğlu (1999) ldquoDas Diptychon von TubureTyberissosrdquo in Scherrer et al 1999 275-297

Borchhardt J et G Stanzl (1990) ldquoEin hellenistischer Bau des Herrscherkultes Das Ptolemaion in Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 79-84

Borza E N et O Palagia (2007) ldquoThe Chronology of the Macedonian Royal Tombs at Verginardquo JdI 122 81-124

Bousquet J (1992) ldquoLes inscriptions du Leacutetocircon en lrsquohonneur drsquoArbinas et lrsquoeacutepigramme grecque de la stegravele de Xanthos Lrsquoinscription bilingue de Deacutemokleidegraves et les inscriptions lyciennes unilinguesrdquo in Fouilles de Xanthos IX1 Paris 155-199

Bowden W L Lavan et C Machado eacuted (2004) Recent Research on the Late Antique Courtryside Leyde-Boston

Bowersock G W (1983) Roman Arabia New York

Boyd Th D (1978) ldquoThe Arch and the Vault in Greek Architecturerdquo AJA 82 83-100

Boysal Y (1970) ldquoTurgut Kazısı 1969 Yılı Raporurdquo Anadolu 12 63-78

mdash (1998) ldquo1996 Yılı Stratonikeia Ccedilalışmalarırdquo KST 19-2 153-160

Boysal Y et M Kadıoğlu (1999) ldquo1997 Yılı Stratonikeia Nekropol Ccedilalışmalarırdquo KST 20-2 215-228

Bracke H (1993) ldquoPisidia in Hellenistic times (334-325 BC)rdquo in Waelkens 1993 15-35

Brandt B V Gassner et S Ladstaumltter eacuted (2005) Synergia Festschrift fuumlr Friedrich Krinzinger II Vienne

Bresson A (1991) Recueil des inscriptions de la Peacutereacutee rhodienne Paris-Besanccedilon

mdash (2007a) ldquoUnity Diversity and Conflict in Hellenistic Lyciardquo in Elton amp Reger 2007 73-79

mdash (2007b) ldquoLes Cariens ou la mauvaise conscience du barbarerdquo in Urso 2007 209-228

Bresson A P Brun et E Varinlioğlu (2001) ldquoLes Inscriptions Grecques et Latinesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 81-305

Bresson A P Brun R Descat et K Konuk (2005) ldquoUn deacutecret honorifique des Kodapeis (Carie du Sud)rdquo REA 107 69-81

Bresson A et R Descat eacuted (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au IIe s aC Bordeaux

Bresson A D Rousset et J-M Carbon (2007) ldquoLes estampages du fonds Louis Robertrdquo CRAI 2 643-660

Briant P (1992) Darius les Perses et lrsquoEmpire Paris

mdash (1996) Histoire de lrsquoempire perse Paris

Brijder H A G eacuted (1984) Ancient Greek and Related Pottery Proceedings of the International Vase Symposium in Amsterdam 12-15 Avril 1984 Amsterdam

Broneer O (1930) Corinth IV Terracotta Lamps Athegravenes

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 443

Bruer S G et M Kunze (2010) Der Stadtplan von Patara und Beobachtungen zu den Stadtmauern Patara I 1 Istanbul

Brun P (1994) ldquoLes fortifications drsquoHyllarima Philon de Byzance et Pleistarchosrdquo in Debord amp Descat 1994 193-204

mdash (2001) ldquoLes sites archeacuteologiquesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 23-75

mdash (2007a) ldquoLa Carie et les Cariens vus depuis Athegravenes au Ve siegraveclerdquo in Brun 2007b 13-32

mdash eacuted (2007b) Scripta Anatolica Hommages agrave Pierre Debord Bordeaux

Bruneau Ph (1970a) Recherches sur les cultes de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Paris

mdash (1970b) ldquoTombes drsquoArgosrdquo BCH 94 437-531

mdash (1970c) Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la maison des Comeacutediens La vaisselle Paris

Bruns-Oumlzgan Chr (1987) Lykische Grabreliefs des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Tuumlbingen

mdash (2002) ldquoEine fruumlhkaiserzeitliche Stoa in Knidos und ihre Funderdquo in Berns amp Hesberg 2002 247-256

mdash (2004) Knidos A Guide to the Ancient Site Konya

mdash (2005) ldquoAttische Bildhauer in Knidosrdquo in Strocka 2005 179-191

Bryce T R (1986) The Lycians I The Lycians in Literary and Epigraphic Sources Copenhague

Buchholz H G (1978) ldquoTamassos Zypern 1974-1976 3 Berichtrdquo AA 155-230

Buckler J (1980) The Theban Hegemony 371-362 BC Cambridge-Londres

mdash (1998) ldquoEpameinondas and the new inscription fron Knidosrdquo Mnemosyne s IV 51 192-205

mdash (2003) Aegean Greece in the Fourth Century BC Leyde-Boston

Buraselis K (2008) ldquoThe Problem of the Ptolemaic Sibling Marriage A Case of Dynastic Acculturationrdquo in McKechnie amp Guillaume 2008 291-302

Burkert W (1992) The Orientalizing Revolution Cambridge

mdash (2001) ldquoLa religione greca allrsquoombra dellrsquoOriente i livelli dei contatti e degli influssi rdquo in Ribicini et al 2001 21-30

Burn L (2004) Hellenistic Art From Alexander the Great to Augustus Los Angeles

Buschor E (1950) Maussollos und Alexander Munich

Buschmann K (1992) ldquoHızırlık bei Fethiye das altlykische Telebehirdquo AST 10 429-438

Buumlyuumlkyoumlruumlk F et C Tibet (1999-2000) ldquo1998-1999 Yılı Antalya Doğu Nekropoluuml Kurtarma Kazılarırdquo Adalya 4 115-171

Cahn H A (1970) Knidos Die Muumlnzen des sechsten und fuumlnften Jahrhunderts v Chr Berlin

Canciani F et F W von Hase (1979) La tomba Bernardini di Palestrina Rome

Cannadine D et S Price eacuted (1987) Rituals of Royalty Power and Ceremonial in Traditional Societies Cambridge

Caputo V eacuted (2008) Iasos in Etagrave Romana Miscellanea storico-archeologica Suppl au vol 83-84 de Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Ferrare

Cargill J (1981) The Second Athenian League Empire or Free Alliance Berkeley-Los Angeles-Londres

Carney E D (2005) ldquoWomen and Dunasteia in Cariardquo AJPh 126 65-91

Carubba O (1993) ldquoDynasten und Staumldte Sprachliche und sonstige Bemerkungen zu den Namen auf den lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 11-25

Carstens A M (1999a) Death Matters Funerary Architecture on the Halikarnassos Peninsula Thegravese Copenhague

mdash (1999b) ldquoSepulchral Architecture on the Halicarnassos Peninsulardquo in Proceedings of the XVth International Congress of Classical Archaeology Amsterdam July 12-17 1998 109-111

mdash (2002) ldquoTomb Cult on the Halikarnassos Peninsulardquo AJA 106 391-409

mdash (2006) ldquoCypriot chamber tombsrdquo in Wriedt Soslashrensen amp Winther Jacobsen 2006 125-179

mdash (2008) ldquoTombs of the Halikarnassos Peninsula ndash the Late Bronze and Early Iron Agerdquo in Pedersen 2008 52-118

mdash (2009) Karia and the Hekatomnids The Creation of a Dynasty Oxford

mdash (2013) ldquoDivine Kingship at the City Centrerdquo in Henry 2013

mdash (agrave paraicirctre) ldquoBridging the boundary the sacrificial deposit of the Maussolleion of Halikarnassos and its symbolic languagerdquo in Draycott C et M Stamatopoulou eacuted Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Carte geacuteologique de Turquie (1963) feuillet Konya 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964a) feuillet Denizli 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964b) feuillet Izmir 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1997) feuillets Fethiye L8 L9 M8 M9 et Antalya L10 M10-M11 1100000e Maden Tetkik ve Arama genel muumlduumlrluumlğuuml Ankara

Carter J C (1970) ldquoRelief Sculptures from the Necropolis of Tarantordquo AJA 74 125-137

Cataldi S eacuted (2004) Poleis e Politeiai Atti del Convegno Internazionale di Storia Greca (Torino 2002) Alexandrie

Caubet A eacuted (1997) De Chypre agrave la Bactriane Les sceaux du Proche-Orient ancien Actes du colloque international Museacutee du Louvre 18 mars 1995 Paris

mdash (1998) Lrsquoart des modeleurs drsquoargile Antiquiteacutes de Chypre Coroplastique 2 Paris

Cavalier L (2005) Architecture romaine drsquoAsie Mineure Les monuments de Xanthos et leur ornementation Bordeaux

mdash (2006) ldquoObservations sur lrsquoarchitecture de Xanthos agrave lrsquoeacutepoque archaiumlquerdquo REA 108 327-354

mdash (2007) ldquoHorrea drsquoAndriakegrave et Patara un nouveau type drsquoeacutedifice fonctionnel en Lycie agrave lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo REA 109 51-65

mdash (2012) ldquoDeux nouveaux temples agrave Limyra rdquo in Seyer 2012 133-139

Ccedilevik N (2008) ldquoNortheast Lycia The New Evidence - Results from the Past Ten Years from the Bey Mountains Surface Surveysrdquo Adalya 11 189-233

Ccedilevik N B Varkıvanccedil et E Akyuumlrek eacuted (2005) Trebenna tarihi arkeolojisi ve doğası Trebenna its history archaeology and natural environment Istanbul

444 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Ccedilevik N et I Pimouguet-Peacutedarros (2010) ldquoFortifications et systegraveme deacutefensif de Myra Recherches 2009rdquo Anatolia Antiqua 18 243-275

Chambers M A (1955) ldquoThe Twelve Gods at Cosrdquo HThR 48 153-154

Chantraine P (1999) Dictionnaire eacutetymologique de la langue grecque Paris

Chapoutier F (1934) Les Dioscures au service drsquoune deacuteesse Paris

Chiekova D (2008) Cultes et vie religieuse dans les citeacutes du Pont Gauche (VIIe ndash Ier s avant J C) Berne

Childs W A P et P Demargne (1989) Le monument des Neacutereacuteides Le decor sculpteacute Fouilles de Xanthos VIII Paris

Choisy A (1876) ldquoNote sur les Tombeaux Lydiens de Sardesrdquo RA 32 73-81

Ccedililingiroğlu A (1997) Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı Izmir

Cimok F (2000) Antioch Mosaics Istanbul

Civelek A (2001) Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Doumlnemi Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

Clay J (1984) ldquoThe Hecate of the Theogonyrdquo GRBS 25 27-38

Colas-Rannou F (2009) ldquoImages et socieacuteteacute en Lycie au VIe siegravecle avant J-C le pilier drsquoIsinda et son programme iconographiquerdquo REA 111 453-474

mdash (agrave paraicirctre) ldquoDrsquoune mixiteacute agrave une identiteacute les Lyciens et leurs imagesrdquo in Ziche (agrave paraicirctre)

Colvin S eacuted (2004) The Greco-Roman East Cambridge

Ccedilokay-Kepccedile S (2006) The Karaccedilallı Necropolis near Antalya Adalya Suppl series 4 Antalya

Cook J M (1961) ldquoSome Sites of the Milesian Territoryrdquo ABSA 56 90-101

mdash (1965) ldquoOld-Smyrna Fourth-Century Black Glazerdquo ABSA 60 143-153

Cook J M et W H Plommer (1966) The Sanctuary of Hemithea at Kastabos Cambridge

Corbett P E (1955) ldquoPalmette Stamps from an Attic Black-glaze Workshoprdquo Hesperia 24 172-186

Corso A (2007) ldquoThe cult and political background of the Knidian Aphroditerdquo in Proceedings of the Danish Institute at Athens V Athegravenes 173-197

Corsten Th (2007a) ldquoKibyratis in Antiquityrdquo Anatolian Archaeology 13 18-19

mdash (2007b) ldquoKibyra und Lykienrdquo in Schuler 2007 175-181

mdash (2008) ldquoResearch in the Kibyratis in 2006 and 2007rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas 6 112-116

mdash (2009) ldquoZwei Inschriften zur fruumlhen Geschichte von Kibyrardquo in Tekin 2009 91-98

Ccediloumlrtuumlk U (2004) Kuzey Karia Akccedilay Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması thegravese MA Muğla

mdash (2008) ldquoKuzey Karia Akccedilay (Harpasos) Vadisi Mezar Mimarisi Hakkında Bir Araştırmardquo Anadolu (Anatolia) ns 2 37-60

Costabile F (1997) LrsquoArchitettura samia in Occidente Soveria Manelli

Coulton J J (1982) ldquoTermessians at Oinoandardquo AS 32 115-131

mdash (1994) ldquoThe Fortifications of Balbourardquo REA 96 327-335

mdash (1998) ldquoHighland Cities in South-West Turkey The Oinoanda and Balboura Surveysrdquo in Matthews 1998 227-236

Coupel P et P Demargne (1969) Le Monument des Neacutereacuteides LrsquoArchitecture Texte et Planches photographiques Fouilles de Xanthos III Paris

Crowther Ch V (1993) ldquoForeign Judges in Seleucid Citiesrdquo JAC 8 57-61

mdash (1995) ldquoIasos in the Second Century BC III Foreign Judges from Prienerdquo BICS 40 91-136

mdash (1999) ldquoAus der Arbeit der lsquoInscriptiones Graecaersquo IV Koan Decrees for Foreign Judgesrdquo Chiron 39 251-320

Curti F et A Parrini (agrave paraicirctre) ldquoIasos importazioni di ceramica attica a figure rosse nel V nel IV sec a Crdquo

Culasso Gastaldi E (2003) ldquoUn decreto ateniese di prossenia per tre individui di Iasos (IG II2 3 + 165)rdquo ZPE 142 109-118

mdash (2004) Le prossenie ateniesi del IV secolo aC Gli onorati asiatici Alexandrie

Davesne A et F Laroche-Traunecker (1998) Le site de Meydancıkkale Recherches entreprises sous la direction drsquoEmmanuel Laroche (1971-1982) Paris

Davies J K (1969) ldquoThe Date of IG II2 1609rdquo Historia 18 309-333

Debord P (1969) ldquoSur les inscriptions de la peacuteriode drsquoOlympichos agrave Labraundardquo REA 71 383-389

mdash (1982) Aspects sociaux et eacuteconomiques de la vie religieuse dans lrsquoAnatolie greacuteco-romaine Leyde

mdash (1994) ldquoEssai sur la geacuteographie historique de la reacutegion de Stratoniceacuteerdquo in Mactoux amp Geacuteny 1994 107-121

mdash (1999) LrsquoAsie Mineure au IVe siegravecle (412-323 aC) Pouvoirs et jeux politiques Bordeaux

mdash (2003) ldquoCiteacute grecque-village carien Des usages du mot koinonrdquo Studi ellenistici 2003 115-180

mdash (2008) ldquoApollon en Carierdquo in Şahin 2008 57-67

mdash (2009) ldquoPeut-on deacutefinir un pantheacuteon carien rdquo in Rumscheid 2009 251-266

Debord P et R Descat eacuted (1994) Fortifications et deacutefense du territoire en Asie Mineure occidentale et meacuteridionale Table-ronde Istanbul 20-27 mai 1993 REA 96

Debord P et E Varinlioğlu eacuted (2001) Les Hautes Terres de Carie Bordeaux

mdash eacuted (2011) Citeacutes de Carie Harpasa Bargasa Orthosia dans lrsquoAntiquiteacute Rennes

Dedeoğlu H (2003) The Lydians and Sardis Izmir

Dedeoğlu H et H Malay (1994) ldquoKuzey Lydiarsquoda Geccedil Hellenistik Bir Mezarrdquo Arkeoloji Dergisi 2 Izmir 129-135

Delemen I (2007) The Achaemenid Impact on Local Populations and Culture in Anatolia (6th-4th centuries BC) Papers Presented at the International Workshop Istanbul 20-21 May 2005 Istanbul

De Ligt L eacuted (2004) Roman Rule and Civic Life Local and Regional Perspectives Leyde

Delrieux F (2001) ldquoIasos agrave la fin du IVe siegravecle aC Les monnaies aux fruits de mer des fils de Theacuteodotos au versement de lrsquoekklesiastikonrdquo REG 114 160-189

mdash (2008) ldquoLe deacutecret drsquoIasos en lrsquohonneur des fils de Peldeacutemis agrave lrsquoeacutepoque classiquerdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 14 33-36

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 445

Deltour-Leacutevie Cl (1982) Les piliers funeacuteraires de Lycie Louvain-la-Neuve

Dellbruumlck R (1912) Hellenistische Bauten in Latium II Strasbourg

Demargne P (1974) Tombes-maisons Tombes rupestres et sarcophages Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1990) ldquoDas Nereiden-Monument von Xanthosrdquo in Borchhardt et al 1990 65-69

Demirer Uuml (1998) ldquo1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısırdquo MKKS (7 ndash 9 Nisan Kuşadası 1997) Ankara 25-41

Demirtaş M B (2007) Technical and Workmanship Features of the Temple of Artemis at Magnesia thegravese ineacutedite

mdash (2010) ldquoKaria-Ionia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağırdquo in Aybek amp Oumlz 2010 105-113

De Polignac F (2005) ldquoUsages de lrsquoeacutecriture dans les sanctuaires du haut archaiumlsmerdquo Kernos Suppl 15 13-25

Descat R (1994) ldquoLes forteresses de Theacutera et de Kallipolisrdquo in Debord amp Descat 1994 205-214

mdash (1994) ldquoLa geacuteographie dans les listes des tributs attiques Lepsimandos et Kasocirclaba en Carierdquo ZPE 104 61ndash68

mdash (1998) ldquoLa carriegravere drsquoEupoleacutemos strategravege maceacutedonien en Asie Mineurerdquo REA 100 167-190

Des Courtils J (1994) ldquoNouvelles donneacutees sur le rempart de Xanthosrdquo in Debord amp Descat 1994 285-298

mdash (1995) ldquoUn nouveau bas-relief archaiumlque de Xanthosrdquo RA 2 337-364

mdash (2003) Guide de Xanthos et du Leacutetocircon Istanbul

mdash (2001) ldquoXanthos et le Leacutetocircon au IIe s aCrdquo in Bresson amp Descat 2001 213-224

mdash (2006) ldquoNouvelles deacutecouvertes agrave Xanthosrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 145-152

mdash (2007) ldquoIntroduction La Lycie dans lrsquohistoirerdquo in Lemaicirctre 2007a 11-23

Des Courtils J et D Laroche (2004) Xanthos et le Leacutetocircon rapport sur la campagne de 2003 Anatolia Antiqua 12

Des Courtils J et A Pariente (1991) ldquoProblegravemes topographiques et religieux agrave lrsquoHerakleion de Thasosrdquo in Le Dinahet amp Eacutetienne 1991 67-84

Demargne P (1974) Fouilles de Xanthos V Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris

Devambez P et E Haspels (1959) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Architecture et ceacuteramique II Paris

DeVries K (1997) ldquoThe Attic Pottery from Gordionrdquo in Oakley et al 1997 447-455

Diehl Ch et G Cousin (1886) ldquoVilles inconnues du Golfe Ceacuteramiquerdquo BCH 10 428-30

Dignas B (2007) ldquoPorter la couronne drsquoun dieu titre civique charge religieuse pouvoir ou fardeau rdquo Kernos 20 173-187

Diler A (1997a) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması-1995rdquo AST 14 189-206

mdash (1997b) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması ndash 1996rdquo AST 15 409-422

mdash (2002) ldquoThe Northern Rock Necropolis of Caunusrdquo in Studien zum antiken Kleinasien V Asia Minor Studien 44 63-95

mdash (2008) ldquoBodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri Pedasa Mylasa Damlıboğaz (Hydai) Kedreai (Sediradası) Kissebuumlkuuml

(Anastasioupolis) ve Mobolla Kalesi Yuumlzey Araştırmaları 2004-2005rdquo AST 24 479-500

Diler A U Aydınoğlu et A K Şenol eacuted (2010) ldquoOlive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Kariardquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

Dinccedil R (1993) Lydia Tuumlmuumlluumlsleri (thegravese ineacutedite) Izmir

Dinccedil R et M Oumlnder (1992) ldquoKayapınarı-Hamamtepe Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 3 31-51

Dinsmoor W B (1950) The Architecture of ancient Greece Londres-New York-Toronto-Sydney

Domingo Gygax M (2001) Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit Bonn

Donati L (2007) ldquoLa ceramica grigia arcaica di Iasosrdquo Rassegna di Archeologia 14 224-236

Dornisch W (1992) Die griechischen Bogentore Zur Entstehung und Verbreitung des griechischen Keilsteingewoumllbes Europaumlische Hochschulschriften Reihe 28 Kunstgeschichte Band 83 Francfort-Berlin

Doumlrtluumlk K B Varkıvanccedil T Kahya J des Courtils M Doğan-Alparslan et R Boyraz (2006) III Likya Sempozyumu The IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Proceedings Antalya

Dotterweich Uuml (1999) Unguentarien mit kuppefoumlrmiger Muumlndung aus Knidos Knidos-Studien Band I Francfort

Draycott C et M Stamatopoulou eacuted (agrave paraicirctre) Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Drew-Bear Th (1999) Phrygian votive Steles Ankara

Dumeacutezil G (2003) ldquoLa triple Heacutecaterdquo (1982) in Dumeacutezil 2003

mdash (2003) Esquisses de mythologie Paris

Dunand Ch et P Leacutevecircque eacuted (1975) Les syncreacutetismes dans les religions de lrsquoAntiquiteacute Leyde

Duumlndar E (2008) Patara Unguentariumları Istanbul

Duumlring B (2011) The Prehistory of Asia Minor From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies Cambridge

Durm J (1910) Die Baukunst der Griechen Handbuch der Architektur I-II Leipzig

Dusinberre E R M (1997) ldquoImperial style and constructed identity a lsquoGraeco-Persianrsquo cylinder seal from Sardisrdquo Ars Orientalis 27 99-129

mdash (2003) Aspects of Empire in Achaemenid Sardis Cambridge

Dyggve E F Poulsen et K Rhomaios (1934) Das Heroon von Kalydon Copenhague

Eck W (2004) ldquoStraszligen und ihre Denkmaumllerrdquo in Frei-Stolba 2004 17-39

mdash (2008) ldquoDie Bauinschrift der neronischen Thermen in Patara Zur methodischen Auswertung einer partiell eradierten Inschriftrdquo ZPE 166 269-275

Eacutecochard E (2012) Approche geacuteoarcheacuteologique et valorisation du patrimoine geacuteomorphologique autour du Leacutetocircon (plaine de Xanthos Turquie) Thegravese ineacutedite Paris Est-Creacuteteil-Val de Marne

Edhem Bey (1906) ldquoFouilles drsquoAlabandardquo CRAI 407-422

Ehrenberg V (1930) 1965 ldquoEunomiardquo Charisteria 16-29 revu dans Id 1946 70-93 repris dans Id 1965 139-158

mdash (1946) Aspects of the Ancient World Oxford

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 22: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

442 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1993) ldquoSGDI 5727 (Halikarnassos) eine Revisionrdquo Kadmos 32 1-18

mdash (1994a) ldquoTwo New Inscriptions from the Cnidian Peninsula Proxeny Decree for Epameinondas and a Funeral Epigramrdquo EA 23 157-159

mdash (1994b) ldquoUumlber die chronologische und geographische Verteilung einheimischer Personennamen in griechischen Inschriften aus Karienrdquo in Giannotta et al 1994 65-86

mdash (1995) ldquoInschriften aus Karien Irdquo EA 25 35-64

mdash (2002) ldquoNeue Fragmente der Pachturkunden aus Amosrdquo EA 34 107-111

mdash (2004) ldquoNeue Inschriften aus Karien II Mylasa und Umgebungrdquo EA 37 1-43

Bluumlmel W et A Kızıl (2004) ldquoEine neue karische Inschrift aus der Region von Mylasardquo Kadmos 43 131-138

Bluumlmel W P Frei et Chr Marek eacuted (1998) Colloquium Caricum Akten der internationalen Tagung uumlber die karisch-griechische Bilingue von Kaunos 3110-1111997 in Feusisberg bei Zuumlrich Kadmos 37 57-79

Boardman J et G Buchner (1966) ldquoSeals from Ischia and the Lyre-Player Grouprdquo JDAI 81 1-62

Boardman J (1967) Excavations in Chios 1952-1955 Greek Emporio Londres

mdash (1968) Archaic Greek Gems Schools and Artists in the Sixth and Early Fifth Centuries BC Londres

mdash (1970) Greek Gems and Finger Rings Londres

mdash (1990) ldquoThe Lyre Player Group of Seals an Encorerdquo AA 1 1-17

mdash (2000) Persia and the West An Archaeological Investigation of the Genesis of Achaemenid Art Londres

mdash (2003) Die Perser und der Westen Mayence

Bockisch G (1969) ldquoDie Karer und ihre Dynastenrdquo Klio 51 117-75

Boedeker D (1983) ldquoHecate a Transfunctional Goddessrdquo TAPhA 113 79-93

Boumlhlendorf-Aslan B A O Uysal et J Witte-Ott eacuted (2007) Late Antique and Medieval Pottery and Tiles in Mediterranean Archaeology Contexts Proceedings of the First International Symposium on Late Antique Byzantine Seljuk and Ottoman pottery and tiles in archaeological context Ccedilanakkale 1-3 June 2005 Byzas 7 Istanbul

Bonifay M et J-C Treacuteglia eacuted (2007) LRCW2 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1662 (I)

Borchhardt J (19691970) ldquoEin Totengericht in Lykien Zum Grabmal des χntildetabura in Limyrardquo IstMitt 19-20 187-222

mdash (1975) Myra eine lykische Metropole in antiker und byzantinischer Zeit Istanbuler Forschungen Band 30 Berlin

mdash (1991) ldquoEin Ptolemaion in Limyrardquo RA 309-322

mdash (1993) Die Steine von Zẽmuri Archaumlologische Forschungen an den Verborgenen Wassern von Limyra Vienne

mdash (1990a) ldquoKunst in Lykienrdquo in Borchhardt et al 1990 45-49

mdash (1990b) ldquoDas Heroon von Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 75-78

Borchhardt J et G Dobesch eacuted (1993) Akten des II Internationalen Lykien-Symposium Vienna 6-12 mai 1990 Vienne

Borchhardt J H Eigner M Pesditschek et P Ruggendorfer eacuted (1997-1999) ldquoArchaumlologisch-sprachwissenschaftliches Corpus der Denkmaumller mit lykischer Schriftrdquo Anzeiger OumlAW phil-hist Kl 1342 Vienne 11-96

Borchhardt J R Jacobek et A Dinstl eacuted (1990) Goumltter Heroen Herrscher in Lykien Munich

Borchhardt J G Neumann et K Schulz (2003) ldquoTuminehiTymnessosrdquo Adalya 6 21-89

Borchhardt J et S Şişmanoğlu (1999) ldquoDas Diptychon von TubureTyberissosrdquo in Scherrer et al 1999 275-297

Borchhardt J et G Stanzl (1990) ldquoEin hellenistischer Bau des Herrscherkultes Das Ptolemaion in Limyrardquo in Borchhardt et al 1990 79-84

Borza E N et O Palagia (2007) ldquoThe Chronology of the Macedonian Royal Tombs at Verginardquo JdI 122 81-124

Bousquet J (1992) ldquoLes inscriptions du Leacutetocircon en lrsquohonneur drsquoArbinas et lrsquoeacutepigramme grecque de la stegravele de Xanthos Lrsquoinscription bilingue de Deacutemokleidegraves et les inscriptions lyciennes unilinguesrdquo in Fouilles de Xanthos IX1 Paris 155-199

Bowden W L Lavan et C Machado eacuted (2004) Recent Research on the Late Antique Courtryside Leyde-Boston

Bowersock G W (1983) Roman Arabia New York

Boyd Th D (1978) ldquoThe Arch and the Vault in Greek Architecturerdquo AJA 82 83-100

Boysal Y (1970) ldquoTurgut Kazısı 1969 Yılı Raporurdquo Anadolu 12 63-78

mdash (1998) ldquo1996 Yılı Stratonikeia Ccedilalışmalarırdquo KST 19-2 153-160

Boysal Y et M Kadıoğlu (1999) ldquo1997 Yılı Stratonikeia Nekropol Ccedilalışmalarırdquo KST 20-2 215-228

Bracke H (1993) ldquoPisidia in Hellenistic times (334-325 BC)rdquo in Waelkens 1993 15-35

Brandt B V Gassner et S Ladstaumltter eacuted (2005) Synergia Festschrift fuumlr Friedrich Krinzinger II Vienne

Bresson A (1991) Recueil des inscriptions de la Peacutereacutee rhodienne Paris-Besanccedilon

mdash (2007a) ldquoUnity Diversity and Conflict in Hellenistic Lyciardquo in Elton amp Reger 2007 73-79

mdash (2007b) ldquoLes Cariens ou la mauvaise conscience du barbarerdquo in Urso 2007 209-228

Bresson A P Brun et E Varinlioğlu (2001) ldquoLes Inscriptions Grecques et Latinesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 81-305

Bresson A P Brun R Descat et K Konuk (2005) ldquoUn deacutecret honorifique des Kodapeis (Carie du Sud)rdquo REA 107 69-81

Bresson A et R Descat eacuted (2001) Les citeacutes drsquoAsie Mineure occidentale au IIe s aC Bordeaux

Bresson A D Rousset et J-M Carbon (2007) ldquoLes estampages du fonds Louis Robertrdquo CRAI 2 643-660

Briant P (1992) Darius les Perses et lrsquoEmpire Paris

mdash (1996) Histoire de lrsquoempire perse Paris

Brijder H A G eacuted (1984) Ancient Greek and Related Pottery Proceedings of the International Vase Symposium in Amsterdam 12-15 Avril 1984 Amsterdam

Broneer O (1930) Corinth IV Terracotta Lamps Athegravenes

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 443

Bruer S G et M Kunze (2010) Der Stadtplan von Patara und Beobachtungen zu den Stadtmauern Patara I 1 Istanbul

Brun P (1994) ldquoLes fortifications drsquoHyllarima Philon de Byzance et Pleistarchosrdquo in Debord amp Descat 1994 193-204

mdash (2001) ldquoLes sites archeacuteologiquesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 23-75

mdash (2007a) ldquoLa Carie et les Cariens vus depuis Athegravenes au Ve siegraveclerdquo in Brun 2007b 13-32

mdash eacuted (2007b) Scripta Anatolica Hommages agrave Pierre Debord Bordeaux

Bruneau Ph (1970a) Recherches sur les cultes de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Paris

mdash (1970b) ldquoTombes drsquoArgosrdquo BCH 94 437-531

mdash (1970c) Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la maison des Comeacutediens La vaisselle Paris

Bruns-Oumlzgan Chr (1987) Lykische Grabreliefs des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Tuumlbingen

mdash (2002) ldquoEine fruumlhkaiserzeitliche Stoa in Knidos und ihre Funderdquo in Berns amp Hesberg 2002 247-256

mdash (2004) Knidos A Guide to the Ancient Site Konya

mdash (2005) ldquoAttische Bildhauer in Knidosrdquo in Strocka 2005 179-191

Bryce T R (1986) The Lycians I The Lycians in Literary and Epigraphic Sources Copenhague

Buchholz H G (1978) ldquoTamassos Zypern 1974-1976 3 Berichtrdquo AA 155-230

Buckler J (1980) The Theban Hegemony 371-362 BC Cambridge-Londres

mdash (1998) ldquoEpameinondas and the new inscription fron Knidosrdquo Mnemosyne s IV 51 192-205

mdash (2003) Aegean Greece in the Fourth Century BC Leyde-Boston

Buraselis K (2008) ldquoThe Problem of the Ptolemaic Sibling Marriage A Case of Dynastic Acculturationrdquo in McKechnie amp Guillaume 2008 291-302

Burkert W (1992) The Orientalizing Revolution Cambridge

mdash (2001) ldquoLa religione greca allrsquoombra dellrsquoOriente i livelli dei contatti e degli influssi rdquo in Ribicini et al 2001 21-30

Burn L (2004) Hellenistic Art From Alexander the Great to Augustus Los Angeles

Buschor E (1950) Maussollos und Alexander Munich

Buschmann K (1992) ldquoHızırlık bei Fethiye das altlykische Telebehirdquo AST 10 429-438

Buumlyuumlkyoumlruumlk F et C Tibet (1999-2000) ldquo1998-1999 Yılı Antalya Doğu Nekropoluuml Kurtarma Kazılarırdquo Adalya 4 115-171

Cahn H A (1970) Knidos Die Muumlnzen des sechsten und fuumlnften Jahrhunderts v Chr Berlin

Canciani F et F W von Hase (1979) La tomba Bernardini di Palestrina Rome

Cannadine D et S Price eacuted (1987) Rituals of Royalty Power and Ceremonial in Traditional Societies Cambridge

Caputo V eacuted (2008) Iasos in Etagrave Romana Miscellanea storico-archeologica Suppl au vol 83-84 de Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Ferrare

Cargill J (1981) The Second Athenian League Empire or Free Alliance Berkeley-Los Angeles-Londres

Carney E D (2005) ldquoWomen and Dunasteia in Cariardquo AJPh 126 65-91

Carubba O (1993) ldquoDynasten und Staumldte Sprachliche und sonstige Bemerkungen zu den Namen auf den lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 11-25

Carstens A M (1999a) Death Matters Funerary Architecture on the Halikarnassos Peninsula Thegravese Copenhague

mdash (1999b) ldquoSepulchral Architecture on the Halicarnassos Peninsulardquo in Proceedings of the XVth International Congress of Classical Archaeology Amsterdam July 12-17 1998 109-111

mdash (2002) ldquoTomb Cult on the Halikarnassos Peninsulardquo AJA 106 391-409

mdash (2006) ldquoCypriot chamber tombsrdquo in Wriedt Soslashrensen amp Winther Jacobsen 2006 125-179

mdash (2008) ldquoTombs of the Halikarnassos Peninsula ndash the Late Bronze and Early Iron Agerdquo in Pedersen 2008 52-118

mdash (2009) Karia and the Hekatomnids The Creation of a Dynasty Oxford

mdash (2013) ldquoDivine Kingship at the City Centrerdquo in Henry 2013

mdash (agrave paraicirctre) ldquoBridging the boundary the sacrificial deposit of the Maussolleion of Halikarnassos and its symbolic languagerdquo in Draycott C et M Stamatopoulou eacuted Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Carte geacuteologique de Turquie (1963) feuillet Konya 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964a) feuillet Denizli 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964b) feuillet Izmir 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1997) feuillets Fethiye L8 L9 M8 M9 et Antalya L10 M10-M11 1100000e Maden Tetkik ve Arama genel muumlduumlrluumlğuuml Ankara

Carter J C (1970) ldquoRelief Sculptures from the Necropolis of Tarantordquo AJA 74 125-137

Cataldi S eacuted (2004) Poleis e Politeiai Atti del Convegno Internazionale di Storia Greca (Torino 2002) Alexandrie

Caubet A eacuted (1997) De Chypre agrave la Bactriane Les sceaux du Proche-Orient ancien Actes du colloque international Museacutee du Louvre 18 mars 1995 Paris

mdash (1998) Lrsquoart des modeleurs drsquoargile Antiquiteacutes de Chypre Coroplastique 2 Paris

Cavalier L (2005) Architecture romaine drsquoAsie Mineure Les monuments de Xanthos et leur ornementation Bordeaux

mdash (2006) ldquoObservations sur lrsquoarchitecture de Xanthos agrave lrsquoeacutepoque archaiumlquerdquo REA 108 327-354

mdash (2007) ldquoHorrea drsquoAndriakegrave et Patara un nouveau type drsquoeacutedifice fonctionnel en Lycie agrave lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo REA 109 51-65

mdash (2012) ldquoDeux nouveaux temples agrave Limyra rdquo in Seyer 2012 133-139

Ccedilevik N (2008) ldquoNortheast Lycia The New Evidence - Results from the Past Ten Years from the Bey Mountains Surface Surveysrdquo Adalya 11 189-233

Ccedilevik N B Varkıvanccedil et E Akyuumlrek eacuted (2005) Trebenna tarihi arkeolojisi ve doğası Trebenna its history archaeology and natural environment Istanbul

444 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Ccedilevik N et I Pimouguet-Peacutedarros (2010) ldquoFortifications et systegraveme deacutefensif de Myra Recherches 2009rdquo Anatolia Antiqua 18 243-275

Chambers M A (1955) ldquoThe Twelve Gods at Cosrdquo HThR 48 153-154

Chantraine P (1999) Dictionnaire eacutetymologique de la langue grecque Paris

Chapoutier F (1934) Les Dioscures au service drsquoune deacuteesse Paris

Chiekova D (2008) Cultes et vie religieuse dans les citeacutes du Pont Gauche (VIIe ndash Ier s avant J C) Berne

Childs W A P et P Demargne (1989) Le monument des Neacutereacuteides Le decor sculpteacute Fouilles de Xanthos VIII Paris

Choisy A (1876) ldquoNote sur les Tombeaux Lydiens de Sardesrdquo RA 32 73-81

Ccedililingiroğlu A (1997) Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı Izmir

Cimok F (2000) Antioch Mosaics Istanbul

Civelek A (2001) Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Doumlnemi Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

Clay J (1984) ldquoThe Hecate of the Theogonyrdquo GRBS 25 27-38

Colas-Rannou F (2009) ldquoImages et socieacuteteacute en Lycie au VIe siegravecle avant J-C le pilier drsquoIsinda et son programme iconographiquerdquo REA 111 453-474

mdash (agrave paraicirctre) ldquoDrsquoune mixiteacute agrave une identiteacute les Lyciens et leurs imagesrdquo in Ziche (agrave paraicirctre)

Colvin S eacuted (2004) The Greco-Roman East Cambridge

Ccedilokay-Kepccedile S (2006) The Karaccedilallı Necropolis near Antalya Adalya Suppl series 4 Antalya

Cook J M (1961) ldquoSome Sites of the Milesian Territoryrdquo ABSA 56 90-101

mdash (1965) ldquoOld-Smyrna Fourth-Century Black Glazerdquo ABSA 60 143-153

Cook J M et W H Plommer (1966) The Sanctuary of Hemithea at Kastabos Cambridge

Corbett P E (1955) ldquoPalmette Stamps from an Attic Black-glaze Workshoprdquo Hesperia 24 172-186

Corso A (2007) ldquoThe cult and political background of the Knidian Aphroditerdquo in Proceedings of the Danish Institute at Athens V Athegravenes 173-197

Corsten Th (2007a) ldquoKibyratis in Antiquityrdquo Anatolian Archaeology 13 18-19

mdash (2007b) ldquoKibyra und Lykienrdquo in Schuler 2007 175-181

mdash (2008) ldquoResearch in the Kibyratis in 2006 and 2007rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas 6 112-116

mdash (2009) ldquoZwei Inschriften zur fruumlhen Geschichte von Kibyrardquo in Tekin 2009 91-98

Ccediloumlrtuumlk U (2004) Kuzey Karia Akccedilay Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması thegravese MA Muğla

mdash (2008) ldquoKuzey Karia Akccedilay (Harpasos) Vadisi Mezar Mimarisi Hakkında Bir Araştırmardquo Anadolu (Anatolia) ns 2 37-60

Costabile F (1997) LrsquoArchitettura samia in Occidente Soveria Manelli

Coulton J J (1982) ldquoTermessians at Oinoandardquo AS 32 115-131

mdash (1994) ldquoThe Fortifications of Balbourardquo REA 96 327-335

mdash (1998) ldquoHighland Cities in South-West Turkey The Oinoanda and Balboura Surveysrdquo in Matthews 1998 227-236

Coupel P et P Demargne (1969) Le Monument des Neacutereacuteides LrsquoArchitecture Texte et Planches photographiques Fouilles de Xanthos III Paris

Crowther Ch V (1993) ldquoForeign Judges in Seleucid Citiesrdquo JAC 8 57-61

mdash (1995) ldquoIasos in the Second Century BC III Foreign Judges from Prienerdquo BICS 40 91-136

mdash (1999) ldquoAus der Arbeit der lsquoInscriptiones Graecaersquo IV Koan Decrees for Foreign Judgesrdquo Chiron 39 251-320

Curti F et A Parrini (agrave paraicirctre) ldquoIasos importazioni di ceramica attica a figure rosse nel V nel IV sec a Crdquo

Culasso Gastaldi E (2003) ldquoUn decreto ateniese di prossenia per tre individui di Iasos (IG II2 3 + 165)rdquo ZPE 142 109-118

mdash (2004) Le prossenie ateniesi del IV secolo aC Gli onorati asiatici Alexandrie

Davesne A et F Laroche-Traunecker (1998) Le site de Meydancıkkale Recherches entreprises sous la direction drsquoEmmanuel Laroche (1971-1982) Paris

Davies J K (1969) ldquoThe Date of IG II2 1609rdquo Historia 18 309-333

Debord P (1969) ldquoSur les inscriptions de la peacuteriode drsquoOlympichos agrave Labraundardquo REA 71 383-389

mdash (1982) Aspects sociaux et eacuteconomiques de la vie religieuse dans lrsquoAnatolie greacuteco-romaine Leyde

mdash (1994) ldquoEssai sur la geacuteographie historique de la reacutegion de Stratoniceacuteerdquo in Mactoux amp Geacuteny 1994 107-121

mdash (1999) LrsquoAsie Mineure au IVe siegravecle (412-323 aC) Pouvoirs et jeux politiques Bordeaux

mdash (2003) ldquoCiteacute grecque-village carien Des usages du mot koinonrdquo Studi ellenistici 2003 115-180

mdash (2008) ldquoApollon en Carierdquo in Şahin 2008 57-67

mdash (2009) ldquoPeut-on deacutefinir un pantheacuteon carien rdquo in Rumscheid 2009 251-266

Debord P et R Descat eacuted (1994) Fortifications et deacutefense du territoire en Asie Mineure occidentale et meacuteridionale Table-ronde Istanbul 20-27 mai 1993 REA 96

Debord P et E Varinlioğlu eacuted (2001) Les Hautes Terres de Carie Bordeaux

mdash eacuted (2011) Citeacutes de Carie Harpasa Bargasa Orthosia dans lrsquoAntiquiteacute Rennes

Dedeoğlu H (2003) The Lydians and Sardis Izmir

Dedeoğlu H et H Malay (1994) ldquoKuzey Lydiarsquoda Geccedil Hellenistik Bir Mezarrdquo Arkeoloji Dergisi 2 Izmir 129-135

Delemen I (2007) The Achaemenid Impact on Local Populations and Culture in Anatolia (6th-4th centuries BC) Papers Presented at the International Workshop Istanbul 20-21 May 2005 Istanbul

De Ligt L eacuted (2004) Roman Rule and Civic Life Local and Regional Perspectives Leyde

Delrieux F (2001) ldquoIasos agrave la fin du IVe siegravecle aC Les monnaies aux fruits de mer des fils de Theacuteodotos au versement de lrsquoekklesiastikonrdquo REG 114 160-189

mdash (2008) ldquoLe deacutecret drsquoIasos en lrsquohonneur des fils de Peldeacutemis agrave lrsquoeacutepoque classiquerdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 14 33-36

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 445

Deltour-Leacutevie Cl (1982) Les piliers funeacuteraires de Lycie Louvain-la-Neuve

Dellbruumlck R (1912) Hellenistische Bauten in Latium II Strasbourg

Demargne P (1974) Tombes-maisons Tombes rupestres et sarcophages Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1990) ldquoDas Nereiden-Monument von Xanthosrdquo in Borchhardt et al 1990 65-69

Demirer Uuml (1998) ldquo1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısırdquo MKKS (7 ndash 9 Nisan Kuşadası 1997) Ankara 25-41

Demirtaş M B (2007) Technical and Workmanship Features of the Temple of Artemis at Magnesia thegravese ineacutedite

mdash (2010) ldquoKaria-Ionia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağırdquo in Aybek amp Oumlz 2010 105-113

De Polignac F (2005) ldquoUsages de lrsquoeacutecriture dans les sanctuaires du haut archaiumlsmerdquo Kernos Suppl 15 13-25

Descat R (1994) ldquoLes forteresses de Theacutera et de Kallipolisrdquo in Debord amp Descat 1994 205-214

mdash (1994) ldquoLa geacuteographie dans les listes des tributs attiques Lepsimandos et Kasocirclaba en Carierdquo ZPE 104 61ndash68

mdash (1998) ldquoLa carriegravere drsquoEupoleacutemos strategravege maceacutedonien en Asie Mineurerdquo REA 100 167-190

Des Courtils J (1994) ldquoNouvelles donneacutees sur le rempart de Xanthosrdquo in Debord amp Descat 1994 285-298

mdash (1995) ldquoUn nouveau bas-relief archaiumlque de Xanthosrdquo RA 2 337-364

mdash (2003) Guide de Xanthos et du Leacutetocircon Istanbul

mdash (2001) ldquoXanthos et le Leacutetocircon au IIe s aCrdquo in Bresson amp Descat 2001 213-224

mdash (2006) ldquoNouvelles deacutecouvertes agrave Xanthosrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 145-152

mdash (2007) ldquoIntroduction La Lycie dans lrsquohistoirerdquo in Lemaicirctre 2007a 11-23

Des Courtils J et D Laroche (2004) Xanthos et le Leacutetocircon rapport sur la campagne de 2003 Anatolia Antiqua 12

Des Courtils J et A Pariente (1991) ldquoProblegravemes topographiques et religieux agrave lrsquoHerakleion de Thasosrdquo in Le Dinahet amp Eacutetienne 1991 67-84

Demargne P (1974) Fouilles de Xanthos V Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris

Devambez P et E Haspels (1959) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Architecture et ceacuteramique II Paris

DeVries K (1997) ldquoThe Attic Pottery from Gordionrdquo in Oakley et al 1997 447-455

Diehl Ch et G Cousin (1886) ldquoVilles inconnues du Golfe Ceacuteramiquerdquo BCH 10 428-30

Dignas B (2007) ldquoPorter la couronne drsquoun dieu titre civique charge religieuse pouvoir ou fardeau rdquo Kernos 20 173-187

Diler A (1997a) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması-1995rdquo AST 14 189-206

mdash (1997b) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması ndash 1996rdquo AST 15 409-422

mdash (2002) ldquoThe Northern Rock Necropolis of Caunusrdquo in Studien zum antiken Kleinasien V Asia Minor Studien 44 63-95

mdash (2008) ldquoBodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri Pedasa Mylasa Damlıboğaz (Hydai) Kedreai (Sediradası) Kissebuumlkuuml

(Anastasioupolis) ve Mobolla Kalesi Yuumlzey Araştırmaları 2004-2005rdquo AST 24 479-500

Diler A U Aydınoğlu et A K Şenol eacuted (2010) ldquoOlive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Kariardquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

Dinccedil R (1993) Lydia Tuumlmuumlluumlsleri (thegravese ineacutedite) Izmir

Dinccedil R et M Oumlnder (1992) ldquoKayapınarı-Hamamtepe Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 3 31-51

Dinsmoor W B (1950) The Architecture of ancient Greece Londres-New York-Toronto-Sydney

Domingo Gygax M (2001) Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit Bonn

Donati L (2007) ldquoLa ceramica grigia arcaica di Iasosrdquo Rassegna di Archeologia 14 224-236

Dornisch W (1992) Die griechischen Bogentore Zur Entstehung und Verbreitung des griechischen Keilsteingewoumllbes Europaumlische Hochschulschriften Reihe 28 Kunstgeschichte Band 83 Francfort-Berlin

Doumlrtluumlk K B Varkıvanccedil T Kahya J des Courtils M Doğan-Alparslan et R Boyraz (2006) III Likya Sempozyumu The IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Proceedings Antalya

Dotterweich Uuml (1999) Unguentarien mit kuppefoumlrmiger Muumlndung aus Knidos Knidos-Studien Band I Francfort

Draycott C et M Stamatopoulou eacuted (agrave paraicirctre) Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Drew-Bear Th (1999) Phrygian votive Steles Ankara

Dumeacutezil G (2003) ldquoLa triple Heacutecaterdquo (1982) in Dumeacutezil 2003

mdash (2003) Esquisses de mythologie Paris

Dunand Ch et P Leacutevecircque eacuted (1975) Les syncreacutetismes dans les religions de lrsquoAntiquiteacute Leyde

Duumlndar E (2008) Patara Unguentariumları Istanbul

Duumlring B (2011) The Prehistory of Asia Minor From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies Cambridge

Durm J (1910) Die Baukunst der Griechen Handbuch der Architektur I-II Leipzig

Dusinberre E R M (1997) ldquoImperial style and constructed identity a lsquoGraeco-Persianrsquo cylinder seal from Sardisrdquo Ars Orientalis 27 99-129

mdash (2003) Aspects of Empire in Achaemenid Sardis Cambridge

Dyggve E F Poulsen et K Rhomaios (1934) Das Heroon von Kalydon Copenhague

Eck W (2004) ldquoStraszligen und ihre Denkmaumllerrdquo in Frei-Stolba 2004 17-39

mdash (2008) ldquoDie Bauinschrift der neronischen Thermen in Patara Zur methodischen Auswertung einer partiell eradierten Inschriftrdquo ZPE 166 269-275

Eacutecochard E (2012) Approche geacuteoarcheacuteologique et valorisation du patrimoine geacuteomorphologique autour du Leacutetocircon (plaine de Xanthos Turquie) Thegravese ineacutedite Paris Est-Creacuteteil-Val de Marne

Edhem Bey (1906) ldquoFouilles drsquoAlabandardquo CRAI 407-422

Ehrenberg V (1930) 1965 ldquoEunomiardquo Charisteria 16-29 revu dans Id 1946 70-93 repris dans Id 1965 139-158

mdash (1946) Aspects of the Ancient World Oxford

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 23: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 443

Bruer S G et M Kunze (2010) Der Stadtplan von Patara und Beobachtungen zu den Stadtmauern Patara I 1 Istanbul

Brun P (1994) ldquoLes fortifications drsquoHyllarima Philon de Byzance et Pleistarchosrdquo in Debord amp Descat 1994 193-204

mdash (2001) ldquoLes sites archeacuteologiquesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 23-75

mdash (2007a) ldquoLa Carie et les Cariens vus depuis Athegravenes au Ve siegraveclerdquo in Brun 2007b 13-32

mdash eacuted (2007b) Scripta Anatolica Hommages agrave Pierre Debord Bordeaux

Bruneau Ph (1970a) Recherches sur les cultes de Deacutelos agrave lrsquoeacutepoque helleacutenistique et agrave lrsquoeacutepoque impeacuteriale Paris

mdash (1970b) ldquoTombes drsquoArgosrdquo BCH 94 437-531

mdash (1970c) Deacutelos XXVII Lrsquoicirclot de la maison des Comeacutediens La vaisselle Paris

Bruns-Oumlzgan Chr (1987) Lykische Grabreliefs des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Tuumlbingen

mdash (2002) ldquoEine fruumlhkaiserzeitliche Stoa in Knidos und ihre Funderdquo in Berns amp Hesberg 2002 247-256

mdash (2004) Knidos A Guide to the Ancient Site Konya

mdash (2005) ldquoAttische Bildhauer in Knidosrdquo in Strocka 2005 179-191

Bryce T R (1986) The Lycians I The Lycians in Literary and Epigraphic Sources Copenhague

Buchholz H G (1978) ldquoTamassos Zypern 1974-1976 3 Berichtrdquo AA 155-230

Buckler J (1980) The Theban Hegemony 371-362 BC Cambridge-Londres

mdash (1998) ldquoEpameinondas and the new inscription fron Knidosrdquo Mnemosyne s IV 51 192-205

mdash (2003) Aegean Greece in the Fourth Century BC Leyde-Boston

Buraselis K (2008) ldquoThe Problem of the Ptolemaic Sibling Marriage A Case of Dynastic Acculturationrdquo in McKechnie amp Guillaume 2008 291-302

Burkert W (1992) The Orientalizing Revolution Cambridge

mdash (2001) ldquoLa religione greca allrsquoombra dellrsquoOriente i livelli dei contatti e degli influssi rdquo in Ribicini et al 2001 21-30

Burn L (2004) Hellenistic Art From Alexander the Great to Augustus Los Angeles

Buschor E (1950) Maussollos und Alexander Munich

Buschmann K (1992) ldquoHızırlık bei Fethiye das altlykische Telebehirdquo AST 10 429-438

Buumlyuumlkyoumlruumlk F et C Tibet (1999-2000) ldquo1998-1999 Yılı Antalya Doğu Nekropoluuml Kurtarma Kazılarırdquo Adalya 4 115-171

Cahn H A (1970) Knidos Die Muumlnzen des sechsten und fuumlnften Jahrhunderts v Chr Berlin

Canciani F et F W von Hase (1979) La tomba Bernardini di Palestrina Rome

Cannadine D et S Price eacuted (1987) Rituals of Royalty Power and Ceremonial in Traditional Societies Cambridge

Caputo V eacuted (2008) Iasos in Etagrave Romana Miscellanea storico-archeologica Suppl au vol 83-84 de Atti dellrsquoAccademia delle Scienze di Ferrara Ferrare

Cargill J (1981) The Second Athenian League Empire or Free Alliance Berkeley-Los Angeles-Londres

Carney E D (2005) ldquoWomen and Dunasteia in Cariardquo AJPh 126 65-91

Carubba O (1993) ldquoDynasten und Staumldte Sprachliche und sonstige Bemerkungen zu den Namen auf den lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 11-25

Carstens A M (1999a) Death Matters Funerary Architecture on the Halikarnassos Peninsula Thegravese Copenhague

mdash (1999b) ldquoSepulchral Architecture on the Halicarnassos Peninsulardquo in Proceedings of the XVth International Congress of Classical Archaeology Amsterdam July 12-17 1998 109-111

mdash (2002) ldquoTomb Cult on the Halikarnassos Peninsulardquo AJA 106 391-409

mdash (2006) ldquoCypriot chamber tombsrdquo in Wriedt Soslashrensen amp Winther Jacobsen 2006 125-179

mdash (2008) ldquoTombs of the Halikarnassos Peninsula ndash the Late Bronze and Early Iron Agerdquo in Pedersen 2008 52-118

mdash (2009) Karia and the Hekatomnids The Creation of a Dynasty Oxford

mdash (2013) ldquoDivine Kingship at the City Centrerdquo in Henry 2013

mdash (agrave paraicirctre) ldquoBridging the boundary the sacrificial deposit of the Maussolleion of Halikarnassos and its symbolic languagerdquo in Draycott C et M Stamatopoulou eacuted Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Carte geacuteologique de Turquie (1963) feuillet Konya 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964a) feuillet Denizli 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1964b) feuillet Izmir 1500000e Maden Tetkik ve Arama Enstituumlsuuml Ankara

Carte geacuteologique de Turquie (1997) feuillets Fethiye L8 L9 M8 M9 et Antalya L10 M10-M11 1100000e Maden Tetkik ve Arama genel muumlduumlrluumlğuuml Ankara

Carter J C (1970) ldquoRelief Sculptures from the Necropolis of Tarantordquo AJA 74 125-137

Cataldi S eacuted (2004) Poleis e Politeiai Atti del Convegno Internazionale di Storia Greca (Torino 2002) Alexandrie

Caubet A eacuted (1997) De Chypre agrave la Bactriane Les sceaux du Proche-Orient ancien Actes du colloque international Museacutee du Louvre 18 mars 1995 Paris

mdash (1998) Lrsquoart des modeleurs drsquoargile Antiquiteacutes de Chypre Coroplastique 2 Paris

Cavalier L (2005) Architecture romaine drsquoAsie Mineure Les monuments de Xanthos et leur ornementation Bordeaux

mdash (2006) ldquoObservations sur lrsquoarchitecture de Xanthos agrave lrsquoeacutepoque archaiumlquerdquo REA 108 327-354

mdash (2007) ldquoHorrea drsquoAndriakegrave et Patara un nouveau type drsquoeacutedifice fonctionnel en Lycie agrave lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo REA 109 51-65

mdash (2012) ldquoDeux nouveaux temples agrave Limyra rdquo in Seyer 2012 133-139

Ccedilevik N (2008) ldquoNortheast Lycia The New Evidence - Results from the Past Ten Years from the Bey Mountains Surface Surveysrdquo Adalya 11 189-233

Ccedilevik N B Varkıvanccedil et E Akyuumlrek eacuted (2005) Trebenna tarihi arkeolojisi ve doğası Trebenna its history archaeology and natural environment Istanbul

444 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Ccedilevik N et I Pimouguet-Peacutedarros (2010) ldquoFortifications et systegraveme deacutefensif de Myra Recherches 2009rdquo Anatolia Antiqua 18 243-275

Chambers M A (1955) ldquoThe Twelve Gods at Cosrdquo HThR 48 153-154

Chantraine P (1999) Dictionnaire eacutetymologique de la langue grecque Paris

Chapoutier F (1934) Les Dioscures au service drsquoune deacuteesse Paris

Chiekova D (2008) Cultes et vie religieuse dans les citeacutes du Pont Gauche (VIIe ndash Ier s avant J C) Berne

Childs W A P et P Demargne (1989) Le monument des Neacutereacuteides Le decor sculpteacute Fouilles de Xanthos VIII Paris

Choisy A (1876) ldquoNote sur les Tombeaux Lydiens de Sardesrdquo RA 32 73-81

Ccedililingiroğlu A (1997) Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı Izmir

Cimok F (2000) Antioch Mosaics Istanbul

Civelek A (2001) Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Doumlnemi Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

Clay J (1984) ldquoThe Hecate of the Theogonyrdquo GRBS 25 27-38

Colas-Rannou F (2009) ldquoImages et socieacuteteacute en Lycie au VIe siegravecle avant J-C le pilier drsquoIsinda et son programme iconographiquerdquo REA 111 453-474

mdash (agrave paraicirctre) ldquoDrsquoune mixiteacute agrave une identiteacute les Lyciens et leurs imagesrdquo in Ziche (agrave paraicirctre)

Colvin S eacuted (2004) The Greco-Roman East Cambridge

Ccedilokay-Kepccedile S (2006) The Karaccedilallı Necropolis near Antalya Adalya Suppl series 4 Antalya

Cook J M (1961) ldquoSome Sites of the Milesian Territoryrdquo ABSA 56 90-101

mdash (1965) ldquoOld-Smyrna Fourth-Century Black Glazerdquo ABSA 60 143-153

Cook J M et W H Plommer (1966) The Sanctuary of Hemithea at Kastabos Cambridge

Corbett P E (1955) ldquoPalmette Stamps from an Attic Black-glaze Workshoprdquo Hesperia 24 172-186

Corso A (2007) ldquoThe cult and political background of the Knidian Aphroditerdquo in Proceedings of the Danish Institute at Athens V Athegravenes 173-197

Corsten Th (2007a) ldquoKibyratis in Antiquityrdquo Anatolian Archaeology 13 18-19

mdash (2007b) ldquoKibyra und Lykienrdquo in Schuler 2007 175-181

mdash (2008) ldquoResearch in the Kibyratis in 2006 and 2007rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas 6 112-116

mdash (2009) ldquoZwei Inschriften zur fruumlhen Geschichte von Kibyrardquo in Tekin 2009 91-98

Ccediloumlrtuumlk U (2004) Kuzey Karia Akccedilay Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması thegravese MA Muğla

mdash (2008) ldquoKuzey Karia Akccedilay (Harpasos) Vadisi Mezar Mimarisi Hakkında Bir Araştırmardquo Anadolu (Anatolia) ns 2 37-60

Costabile F (1997) LrsquoArchitettura samia in Occidente Soveria Manelli

Coulton J J (1982) ldquoTermessians at Oinoandardquo AS 32 115-131

mdash (1994) ldquoThe Fortifications of Balbourardquo REA 96 327-335

mdash (1998) ldquoHighland Cities in South-West Turkey The Oinoanda and Balboura Surveysrdquo in Matthews 1998 227-236

Coupel P et P Demargne (1969) Le Monument des Neacutereacuteides LrsquoArchitecture Texte et Planches photographiques Fouilles de Xanthos III Paris

Crowther Ch V (1993) ldquoForeign Judges in Seleucid Citiesrdquo JAC 8 57-61

mdash (1995) ldquoIasos in the Second Century BC III Foreign Judges from Prienerdquo BICS 40 91-136

mdash (1999) ldquoAus der Arbeit der lsquoInscriptiones Graecaersquo IV Koan Decrees for Foreign Judgesrdquo Chiron 39 251-320

Curti F et A Parrini (agrave paraicirctre) ldquoIasos importazioni di ceramica attica a figure rosse nel V nel IV sec a Crdquo

Culasso Gastaldi E (2003) ldquoUn decreto ateniese di prossenia per tre individui di Iasos (IG II2 3 + 165)rdquo ZPE 142 109-118

mdash (2004) Le prossenie ateniesi del IV secolo aC Gli onorati asiatici Alexandrie

Davesne A et F Laroche-Traunecker (1998) Le site de Meydancıkkale Recherches entreprises sous la direction drsquoEmmanuel Laroche (1971-1982) Paris

Davies J K (1969) ldquoThe Date of IG II2 1609rdquo Historia 18 309-333

Debord P (1969) ldquoSur les inscriptions de la peacuteriode drsquoOlympichos agrave Labraundardquo REA 71 383-389

mdash (1982) Aspects sociaux et eacuteconomiques de la vie religieuse dans lrsquoAnatolie greacuteco-romaine Leyde

mdash (1994) ldquoEssai sur la geacuteographie historique de la reacutegion de Stratoniceacuteerdquo in Mactoux amp Geacuteny 1994 107-121

mdash (1999) LrsquoAsie Mineure au IVe siegravecle (412-323 aC) Pouvoirs et jeux politiques Bordeaux

mdash (2003) ldquoCiteacute grecque-village carien Des usages du mot koinonrdquo Studi ellenistici 2003 115-180

mdash (2008) ldquoApollon en Carierdquo in Şahin 2008 57-67

mdash (2009) ldquoPeut-on deacutefinir un pantheacuteon carien rdquo in Rumscheid 2009 251-266

Debord P et R Descat eacuted (1994) Fortifications et deacutefense du territoire en Asie Mineure occidentale et meacuteridionale Table-ronde Istanbul 20-27 mai 1993 REA 96

Debord P et E Varinlioğlu eacuted (2001) Les Hautes Terres de Carie Bordeaux

mdash eacuted (2011) Citeacutes de Carie Harpasa Bargasa Orthosia dans lrsquoAntiquiteacute Rennes

Dedeoğlu H (2003) The Lydians and Sardis Izmir

Dedeoğlu H et H Malay (1994) ldquoKuzey Lydiarsquoda Geccedil Hellenistik Bir Mezarrdquo Arkeoloji Dergisi 2 Izmir 129-135

Delemen I (2007) The Achaemenid Impact on Local Populations and Culture in Anatolia (6th-4th centuries BC) Papers Presented at the International Workshop Istanbul 20-21 May 2005 Istanbul

De Ligt L eacuted (2004) Roman Rule and Civic Life Local and Regional Perspectives Leyde

Delrieux F (2001) ldquoIasos agrave la fin du IVe siegravecle aC Les monnaies aux fruits de mer des fils de Theacuteodotos au versement de lrsquoekklesiastikonrdquo REG 114 160-189

mdash (2008) ldquoLe deacutecret drsquoIasos en lrsquohonneur des fils de Peldeacutemis agrave lrsquoeacutepoque classiquerdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 14 33-36

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 445

Deltour-Leacutevie Cl (1982) Les piliers funeacuteraires de Lycie Louvain-la-Neuve

Dellbruumlck R (1912) Hellenistische Bauten in Latium II Strasbourg

Demargne P (1974) Tombes-maisons Tombes rupestres et sarcophages Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1990) ldquoDas Nereiden-Monument von Xanthosrdquo in Borchhardt et al 1990 65-69

Demirer Uuml (1998) ldquo1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısırdquo MKKS (7 ndash 9 Nisan Kuşadası 1997) Ankara 25-41

Demirtaş M B (2007) Technical and Workmanship Features of the Temple of Artemis at Magnesia thegravese ineacutedite

mdash (2010) ldquoKaria-Ionia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağırdquo in Aybek amp Oumlz 2010 105-113

De Polignac F (2005) ldquoUsages de lrsquoeacutecriture dans les sanctuaires du haut archaiumlsmerdquo Kernos Suppl 15 13-25

Descat R (1994) ldquoLes forteresses de Theacutera et de Kallipolisrdquo in Debord amp Descat 1994 205-214

mdash (1994) ldquoLa geacuteographie dans les listes des tributs attiques Lepsimandos et Kasocirclaba en Carierdquo ZPE 104 61ndash68

mdash (1998) ldquoLa carriegravere drsquoEupoleacutemos strategravege maceacutedonien en Asie Mineurerdquo REA 100 167-190

Des Courtils J (1994) ldquoNouvelles donneacutees sur le rempart de Xanthosrdquo in Debord amp Descat 1994 285-298

mdash (1995) ldquoUn nouveau bas-relief archaiumlque de Xanthosrdquo RA 2 337-364

mdash (2003) Guide de Xanthos et du Leacutetocircon Istanbul

mdash (2001) ldquoXanthos et le Leacutetocircon au IIe s aCrdquo in Bresson amp Descat 2001 213-224

mdash (2006) ldquoNouvelles deacutecouvertes agrave Xanthosrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 145-152

mdash (2007) ldquoIntroduction La Lycie dans lrsquohistoirerdquo in Lemaicirctre 2007a 11-23

Des Courtils J et D Laroche (2004) Xanthos et le Leacutetocircon rapport sur la campagne de 2003 Anatolia Antiqua 12

Des Courtils J et A Pariente (1991) ldquoProblegravemes topographiques et religieux agrave lrsquoHerakleion de Thasosrdquo in Le Dinahet amp Eacutetienne 1991 67-84

Demargne P (1974) Fouilles de Xanthos V Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris

Devambez P et E Haspels (1959) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Architecture et ceacuteramique II Paris

DeVries K (1997) ldquoThe Attic Pottery from Gordionrdquo in Oakley et al 1997 447-455

Diehl Ch et G Cousin (1886) ldquoVilles inconnues du Golfe Ceacuteramiquerdquo BCH 10 428-30

Dignas B (2007) ldquoPorter la couronne drsquoun dieu titre civique charge religieuse pouvoir ou fardeau rdquo Kernos 20 173-187

Diler A (1997a) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması-1995rdquo AST 14 189-206

mdash (1997b) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması ndash 1996rdquo AST 15 409-422

mdash (2002) ldquoThe Northern Rock Necropolis of Caunusrdquo in Studien zum antiken Kleinasien V Asia Minor Studien 44 63-95

mdash (2008) ldquoBodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri Pedasa Mylasa Damlıboğaz (Hydai) Kedreai (Sediradası) Kissebuumlkuuml

(Anastasioupolis) ve Mobolla Kalesi Yuumlzey Araştırmaları 2004-2005rdquo AST 24 479-500

Diler A U Aydınoğlu et A K Şenol eacuted (2010) ldquoOlive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Kariardquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

Dinccedil R (1993) Lydia Tuumlmuumlluumlsleri (thegravese ineacutedite) Izmir

Dinccedil R et M Oumlnder (1992) ldquoKayapınarı-Hamamtepe Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 3 31-51

Dinsmoor W B (1950) The Architecture of ancient Greece Londres-New York-Toronto-Sydney

Domingo Gygax M (2001) Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit Bonn

Donati L (2007) ldquoLa ceramica grigia arcaica di Iasosrdquo Rassegna di Archeologia 14 224-236

Dornisch W (1992) Die griechischen Bogentore Zur Entstehung und Verbreitung des griechischen Keilsteingewoumllbes Europaumlische Hochschulschriften Reihe 28 Kunstgeschichte Band 83 Francfort-Berlin

Doumlrtluumlk K B Varkıvanccedil T Kahya J des Courtils M Doğan-Alparslan et R Boyraz (2006) III Likya Sempozyumu The IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Proceedings Antalya

Dotterweich Uuml (1999) Unguentarien mit kuppefoumlrmiger Muumlndung aus Knidos Knidos-Studien Band I Francfort

Draycott C et M Stamatopoulou eacuted (agrave paraicirctre) Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Drew-Bear Th (1999) Phrygian votive Steles Ankara

Dumeacutezil G (2003) ldquoLa triple Heacutecaterdquo (1982) in Dumeacutezil 2003

mdash (2003) Esquisses de mythologie Paris

Dunand Ch et P Leacutevecircque eacuted (1975) Les syncreacutetismes dans les religions de lrsquoAntiquiteacute Leyde

Duumlndar E (2008) Patara Unguentariumları Istanbul

Duumlring B (2011) The Prehistory of Asia Minor From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies Cambridge

Durm J (1910) Die Baukunst der Griechen Handbuch der Architektur I-II Leipzig

Dusinberre E R M (1997) ldquoImperial style and constructed identity a lsquoGraeco-Persianrsquo cylinder seal from Sardisrdquo Ars Orientalis 27 99-129

mdash (2003) Aspects of Empire in Achaemenid Sardis Cambridge

Dyggve E F Poulsen et K Rhomaios (1934) Das Heroon von Kalydon Copenhague

Eck W (2004) ldquoStraszligen und ihre Denkmaumllerrdquo in Frei-Stolba 2004 17-39

mdash (2008) ldquoDie Bauinschrift der neronischen Thermen in Patara Zur methodischen Auswertung einer partiell eradierten Inschriftrdquo ZPE 166 269-275

Eacutecochard E (2012) Approche geacuteoarcheacuteologique et valorisation du patrimoine geacuteomorphologique autour du Leacutetocircon (plaine de Xanthos Turquie) Thegravese ineacutedite Paris Est-Creacuteteil-Val de Marne

Edhem Bey (1906) ldquoFouilles drsquoAlabandardquo CRAI 407-422

Ehrenberg V (1930) 1965 ldquoEunomiardquo Charisteria 16-29 revu dans Id 1946 70-93 repris dans Id 1965 139-158

mdash (1946) Aspects of the Ancient World Oxford

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 24: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

444 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Ccedilevik N et I Pimouguet-Peacutedarros (2010) ldquoFortifications et systegraveme deacutefensif de Myra Recherches 2009rdquo Anatolia Antiqua 18 243-275

Chambers M A (1955) ldquoThe Twelve Gods at Cosrdquo HThR 48 153-154

Chantraine P (1999) Dictionnaire eacutetymologique de la langue grecque Paris

Chapoutier F (1934) Les Dioscures au service drsquoune deacuteesse Paris

Chiekova D (2008) Cultes et vie religieuse dans les citeacutes du Pont Gauche (VIIe ndash Ier s avant J C) Berne

Childs W A P et P Demargne (1989) Le monument des Neacutereacuteides Le decor sculpteacute Fouilles de Xanthos VIII Paris

Choisy A (1876) ldquoNote sur les Tombeaux Lydiens de Sardesrdquo RA 32 73-81

Ccedililingiroğlu A (1997) Urartu Krallığı Tarihi ve Sanatı Izmir

Cimok F (2000) Antioch Mosaics Istanbul

Civelek A (2001) Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Doumlnemi Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

Clay J (1984) ldquoThe Hecate of the Theogonyrdquo GRBS 25 27-38

Colas-Rannou F (2009) ldquoImages et socieacuteteacute en Lycie au VIe siegravecle avant J-C le pilier drsquoIsinda et son programme iconographiquerdquo REA 111 453-474

mdash (agrave paraicirctre) ldquoDrsquoune mixiteacute agrave une identiteacute les Lyciens et leurs imagesrdquo in Ziche (agrave paraicirctre)

Colvin S eacuted (2004) The Greco-Roman East Cambridge

Ccedilokay-Kepccedile S (2006) The Karaccedilallı Necropolis near Antalya Adalya Suppl series 4 Antalya

Cook J M (1961) ldquoSome Sites of the Milesian Territoryrdquo ABSA 56 90-101

mdash (1965) ldquoOld-Smyrna Fourth-Century Black Glazerdquo ABSA 60 143-153

Cook J M et W H Plommer (1966) The Sanctuary of Hemithea at Kastabos Cambridge

Corbett P E (1955) ldquoPalmette Stamps from an Attic Black-glaze Workshoprdquo Hesperia 24 172-186

Corso A (2007) ldquoThe cult and political background of the Knidian Aphroditerdquo in Proceedings of the Danish Institute at Athens V Athegravenes 173-197

Corsten Th (2007a) ldquoKibyratis in Antiquityrdquo Anatolian Archaeology 13 18-19

mdash (2007b) ldquoKibyra und Lykienrdquo in Schuler 2007 175-181

mdash (2008) ldquoResearch in the Kibyratis in 2006 and 2007rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas 6 112-116

mdash (2009) ldquoZwei Inschriften zur fruumlhen Geschichte von Kibyrardquo in Tekin 2009 91-98

Ccediloumlrtuumlk U (2004) Kuzey Karia Akccedilay Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması thegravese MA Muğla

mdash (2008) ldquoKuzey Karia Akccedilay (Harpasos) Vadisi Mezar Mimarisi Hakkında Bir Araştırmardquo Anadolu (Anatolia) ns 2 37-60

Costabile F (1997) LrsquoArchitettura samia in Occidente Soveria Manelli

Coulton J J (1982) ldquoTermessians at Oinoandardquo AS 32 115-131

mdash (1994) ldquoThe Fortifications of Balbourardquo REA 96 327-335

mdash (1998) ldquoHighland Cities in South-West Turkey The Oinoanda and Balboura Surveysrdquo in Matthews 1998 227-236

Coupel P et P Demargne (1969) Le Monument des Neacutereacuteides LrsquoArchitecture Texte et Planches photographiques Fouilles de Xanthos III Paris

Crowther Ch V (1993) ldquoForeign Judges in Seleucid Citiesrdquo JAC 8 57-61

mdash (1995) ldquoIasos in the Second Century BC III Foreign Judges from Prienerdquo BICS 40 91-136

mdash (1999) ldquoAus der Arbeit der lsquoInscriptiones Graecaersquo IV Koan Decrees for Foreign Judgesrdquo Chiron 39 251-320

Curti F et A Parrini (agrave paraicirctre) ldquoIasos importazioni di ceramica attica a figure rosse nel V nel IV sec a Crdquo

Culasso Gastaldi E (2003) ldquoUn decreto ateniese di prossenia per tre individui di Iasos (IG II2 3 + 165)rdquo ZPE 142 109-118

mdash (2004) Le prossenie ateniesi del IV secolo aC Gli onorati asiatici Alexandrie

Davesne A et F Laroche-Traunecker (1998) Le site de Meydancıkkale Recherches entreprises sous la direction drsquoEmmanuel Laroche (1971-1982) Paris

Davies J K (1969) ldquoThe Date of IG II2 1609rdquo Historia 18 309-333

Debord P (1969) ldquoSur les inscriptions de la peacuteriode drsquoOlympichos agrave Labraundardquo REA 71 383-389

mdash (1982) Aspects sociaux et eacuteconomiques de la vie religieuse dans lrsquoAnatolie greacuteco-romaine Leyde

mdash (1994) ldquoEssai sur la geacuteographie historique de la reacutegion de Stratoniceacuteerdquo in Mactoux amp Geacuteny 1994 107-121

mdash (1999) LrsquoAsie Mineure au IVe siegravecle (412-323 aC) Pouvoirs et jeux politiques Bordeaux

mdash (2003) ldquoCiteacute grecque-village carien Des usages du mot koinonrdquo Studi ellenistici 2003 115-180

mdash (2008) ldquoApollon en Carierdquo in Şahin 2008 57-67

mdash (2009) ldquoPeut-on deacutefinir un pantheacuteon carien rdquo in Rumscheid 2009 251-266

Debord P et R Descat eacuted (1994) Fortifications et deacutefense du territoire en Asie Mineure occidentale et meacuteridionale Table-ronde Istanbul 20-27 mai 1993 REA 96

Debord P et E Varinlioğlu eacuted (2001) Les Hautes Terres de Carie Bordeaux

mdash eacuted (2011) Citeacutes de Carie Harpasa Bargasa Orthosia dans lrsquoAntiquiteacute Rennes

Dedeoğlu H (2003) The Lydians and Sardis Izmir

Dedeoğlu H et H Malay (1994) ldquoKuzey Lydiarsquoda Geccedil Hellenistik Bir Mezarrdquo Arkeoloji Dergisi 2 Izmir 129-135

Delemen I (2007) The Achaemenid Impact on Local Populations and Culture in Anatolia (6th-4th centuries BC) Papers Presented at the International Workshop Istanbul 20-21 May 2005 Istanbul

De Ligt L eacuted (2004) Roman Rule and Civic Life Local and Regional Perspectives Leyde

Delrieux F (2001) ldquoIasos agrave la fin du IVe siegravecle aC Les monnaies aux fruits de mer des fils de Theacuteodotos au versement de lrsquoekklesiastikonrdquo REG 114 160-189

mdash (2008) ldquoLe deacutecret drsquoIasos en lrsquohonneur des fils de Peldeacutemis agrave lrsquoeacutepoque classiquerdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 14 33-36

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 445

Deltour-Leacutevie Cl (1982) Les piliers funeacuteraires de Lycie Louvain-la-Neuve

Dellbruumlck R (1912) Hellenistische Bauten in Latium II Strasbourg

Demargne P (1974) Tombes-maisons Tombes rupestres et sarcophages Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1990) ldquoDas Nereiden-Monument von Xanthosrdquo in Borchhardt et al 1990 65-69

Demirer Uuml (1998) ldquo1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısırdquo MKKS (7 ndash 9 Nisan Kuşadası 1997) Ankara 25-41

Demirtaş M B (2007) Technical and Workmanship Features of the Temple of Artemis at Magnesia thegravese ineacutedite

mdash (2010) ldquoKaria-Ionia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağırdquo in Aybek amp Oumlz 2010 105-113

De Polignac F (2005) ldquoUsages de lrsquoeacutecriture dans les sanctuaires du haut archaiumlsmerdquo Kernos Suppl 15 13-25

Descat R (1994) ldquoLes forteresses de Theacutera et de Kallipolisrdquo in Debord amp Descat 1994 205-214

mdash (1994) ldquoLa geacuteographie dans les listes des tributs attiques Lepsimandos et Kasocirclaba en Carierdquo ZPE 104 61ndash68

mdash (1998) ldquoLa carriegravere drsquoEupoleacutemos strategravege maceacutedonien en Asie Mineurerdquo REA 100 167-190

Des Courtils J (1994) ldquoNouvelles donneacutees sur le rempart de Xanthosrdquo in Debord amp Descat 1994 285-298

mdash (1995) ldquoUn nouveau bas-relief archaiumlque de Xanthosrdquo RA 2 337-364

mdash (2003) Guide de Xanthos et du Leacutetocircon Istanbul

mdash (2001) ldquoXanthos et le Leacutetocircon au IIe s aCrdquo in Bresson amp Descat 2001 213-224

mdash (2006) ldquoNouvelles deacutecouvertes agrave Xanthosrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 145-152

mdash (2007) ldquoIntroduction La Lycie dans lrsquohistoirerdquo in Lemaicirctre 2007a 11-23

Des Courtils J et D Laroche (2004) Xanthos et le Leacutetocircon rapport sur la campagne de 2003 Anatolia Antiqua 12

Des Courtils J et A Pariente (1991) ldquoProblegravemes topographiques et religieux agrave lrsquoHerakleion de Thasosrdquo in Le Dinahet amp Eacutetienne 1991 67-84

Demargne P (1974) Fouilles de Xanthos V Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris

Devambez P et E Haspels (1959) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Architecture et ceacuteramique II Paris

DeVries K (1997) ldquoThe Attic Pottery from Gordionrdquo in Oakley et al 1997 447-455

Diehl Ch et G Cousin (1886) ldquoVilles inconnues du Golfe Ceacuteramiquerdquo BCH 10 428-30

Dignas B (2007) ldquoPorter la couronne drsquoun dieu titre civique charge religieuse pouvoir ou fardeau rdquo Kernos 20 173-187

Diler A (1997a) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması-1995rdquo AST 14 189-206

mdash (1997b) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması ndash 1996rdquo AST 15 409-422

mdash (2002) ldquoThe Northern Rock Necropolis of Caunusrdquo in Studien zum antiken Kleinasien V Asia Minor Studien 44 63-95

mdash (2008) ldquoBodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri Pedasa Mylasa Damlıboğaz (Hydai) Kedreai (Sediradası) Kissebuumlkuuml

(Anastasioupolis) ve Mobolla Kalesi Yuumlzey Araştırmaları 2004-2005rdquo AST 24 479-500

Diler A U Aydınoğlu et A K Şenol eacuted (2010) ldquoOlive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Kariardquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

Dinccedil R (1993) Lydia Tuumlmuumlluumlsleri (thegravese ineacutedite) Izmir

Dinccedil R et M Oumlnder (1992) ldquoKayapınarı-Hamamtepe Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 3 31-51

Dinsmoor W B (1950) The Architecture of ancient Greece Londres-New York-Toronto-Sydney

Domingo Gygax M (2001) Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit Bonn

Donati L (2007) ldquoLa ceramica grigia arcaica di Iasosrdquo Rassegna di Archeologia 14 224-236

Dornisch W (1992) Die griechischen Bogentore Zur Entstehung und Verbreitung des griechischen Keilsteingewoumllbes Europaumlische Hochschulschriften Reihe 28 Kunstgeschichte Band 83 Francfort-Berlin

Doumlrtluumlk K B Varkıvanccedil T Kahya J des Courtils M Doğan-Alparslan et R Boyraz (2006) III Likya Sempozyumu The IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Proceedings Antalya

Dotterweich Uuml (1999) Unguentarien mit kuppefoumlrmiger Muumlndung aus Knidos Knidos-Studien Band I Francfort

Draycott C et M Stamatopoulou eacuted (agrave paraicirctre) Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Drew-Bear Th (1999) Phrygian votive Steles Ankara

Dumeacutezil G (2003) ldquoLa triple Heacutecaterdquo (1982) in Dumeacutezil 2003

mdash (2003) Esquisses de mythologie Paris

Dunand Ch et P Leacutevecircque eacuted (1975) Les syncreacutetismes dans les religions de lrsquoAntiquiteacute Leyde

Duumlndar E (2008) Patara Unguentariumları Istanbul

Duumlring B (2011) The Prehistory of Asia Minor From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies Cambridge

Durm J (1910) Die Baukunst der Griechen Handbuch der Architektur I-II Leipzig

Dusinberre E R M (1997) ldquoImperial style and constructed identity a lsquoGraeco-Persianrsquo cylinder seal from Sardisrdquo Ars Orientalis 27 99-129

mdash (2003) Aspects of Empire in Achaemenid Sardis Cambridge

Dyggve E F Poulsen et K Rhomaios (1934) Das Heroon von Kalydon Copenhague

Eck W (2004) ldquoStraszligen und ihre Denkmaumllerrdquo in Frei-Stolba 2004 17-39

mdash (2008) ldquoDie Bauinschrift der neronischen Thermen in Patara Zur methodischen Auswertung einer partiell eradierten Inschriftrdquo ZPE 166 269-275

Eacutecochard E (2012) Approche geacuteoarcheacuteologique et valorisation du patrimoine geacuteomorphologique autour du Leacutetocircon (plaine de Xanthos Turquie) Thegravese ineacutedite Paris Est-Creacuteteil-Val de Marne

Edhem Bey (1906) ldquoFouilles drsquoAlabandardquo CRAI 407-422

Ehrenberg V (1930) 1965 ldquoEunomiardquo Charisteria 16-29 revu dans Id 1946 70-93 repris dans Id 1965 139-158

mdash (1946) Aspects of the Ancient World Oxford

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 25: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 445

Deltour-Leacutevie Cl (1982) Les piliers funeacuteraires de Lycie Louvain-la-Neuve

Dellbruumlck R (1912) Hellenistische Bauten in Latium II Strasbourg

Demargne P (1974) Tombes-maisons Tombes rupestres et sarcophages Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1990) ldquoDas Nereiden-Monument von Xanthosrdquo in Borchhardt et al 1990 65-69

Demirer Uuml (1998) ldquo1996 Yılı Patara Oygu Mezarlar Kurtarma Kazısırdquo MKKS (7 ndash 9 Nisan Kuşadası 1997) Ankara 25-41

Demirtaş M B (2007) Technical and Workmanship Features of the Temple of Artemis at Magnesia thegravese ineacutedite

mdash (2010) ldquoKaria-Ionia Tipi Kurt Ağzı Kanca ve Magnesia Artemis Tapınağırdquo in Aybek amp Oumlz 2010 105-113

De Polignac F (2005) ldquoUsages de lrsquoeacutecriture dans les sanctuaires du haut archaiumlsmerdquo Kernos Suppl 15 13-25

Descat R (1994) ldquoLes forteresses de Theacutera et de Kallipolisrdquo in Debord amp Descat 1994 205-214

mdash (1994) ldquoLa geacuteographie dans les listes des tributs attiques Lepsimandos et Kasocirclaba en Carierdquo ZPE 104 61ndash68

mdash (1998) ldquoLa carriegravere drsquoEupoleacutemos strategravege maceacutedonien en Asie Mineurerdquo REA 100 167-190

Des Courtils J (1994) ldquoNouvelles donneacutees sur le rempart de Xanthosrdquo in Debord amp Descat 1994 285-298

mdash (1995) ldquoUn nouveau bas-relief archaiumlque de Xanthosrdquo RA 2 337-364

mdash (2003) Guide de Xanthos et du Leacutetocircon Istanbul

mdash (2001) ldquoXanthos et le Leacutetocircon au IIe s aCrdquo in Bresson amp Descat 2001 213-224

mdash (2006) ldquoNouvelles deacutecouvertes agrave Xanthosrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 145-152

mdash (2007) ldquoIntroduction La Lycie dans lrsquohistoirerdquo in Lemaicirctre 2007a 11-23

Des Courtils J et D Laroche (2004) Xanthos et le Leacutetocircon rapport sur la campagne de 2003 Anatolia Antiqua 12

Des Courtils J et A Pariente (1991) ldquoProblegravemes topographiques et religieux agrave lrsquoHerakleion de Thasosrdquo in Le Dinahet amp Eacutetienne 1991 67-84

Demargne P (1974) Fouilles de Xanthos V Tombes-maisons tombes rupestres et sarcophages Paris

Devambez P et E Haspels (1959) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Architecture et ceacuteramique II Paris

DeVries K (1997) ldquoThe Attic Pottery from Gordionrdquo in Oakley et al 1997 447-455

Diehl Ch et G Cousin (1886) ldquoVilles inconnues du Golfe Ceacuteramiquerdquo BCH 10 428-30

Dignas B (2007) ldquoPorter la couronne drsquoun dieu titre civique charge religieuse pouvoir ou fardeau rdquo Kernos 20 173-187

Diler A (1997a) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması-1995rdquo AST 14 189-206

mdash (1997b) ldquoİccedil Karia Yuumlzey Araştırması ndash 1996rdquo AST 15 409-422

mdash (2002) ldquoThe Northern Rock Necropolis of Caunusrdquo in Studien zum antiken Kleinasien V Asia Minor Studien 44 63-95

mdash (2008) ldquoBodrum Yarımadası Leleg Yerleşimleri Pedasa Mylasa Damlıboğaz (Hydai) Kedreai (Sediradası) Kissebuumlkuuml

(Anastasioupolis) ve Mobolla Kalesi Yuumlzey Araştırmaları 2004-2005rdquo AST 24 479-500

Diler A U Aydınoğlu et A K Şenol eacuted (2010) ldquoOlive Oil and Wine Production of the Halikarnassos Peninsula in Kariardquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

Dinccedil R (1993) Lydia Tuumlmuumlluumlsleri (thegravese ineacutedite) Izmir

Dinccedil R et M Oumlnder (1992) ldquoKayapınarı-Hamamtepe Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 3 31-51

Dinsmoor W B (1950) The Architecture of ancient Greece Londres-New York-Toronto-Sydney

Domingo Gygax M (2001) Untersuchungen zu den lykischen Gemeinwesen in klassischer und hellenistischer Zeit Bonn

Donati L (2007) ldquoLa ceramica grigia arcaica di Iasosrdquo Rassegna di Archeologia 14 224-236

Dornisch W (1992) Die griechischen Bogentore Zur Entstehung und Verbreitung des griechischen Keilsteingewoumllbes Europaumlische Hochschulschriften Reihe 28 Kunstgeschichte Band 83 Francfort-Berlin

Doumlrtluumlk K B Varkıvanccedil T Kahya J des Courtils M Doğan-Alparslan et R Boyraz (2006) III Likya Sempozyumu The IIIrd Symposium on Lycia 07-10 November 2005 Antalya Proceedings Antalya

Dotterweich Uuml (1999) Unguentarien mit kuppefoumlrmiger Muumlndung aus Knidos Knidos-Studien Band I Francfort

Draycott C et M Stamatopoulou eacuted (agrave paraicirctre) Dining amp Death Interdisciplinary perspectives on the ldquofunerary banquetrdquo in ancient art burial and belief Colloquia Antiqua 2012

Drew-Bear Th (1999) Phrygian votive Steles Ankara

Dumeacutezil G (2003) ldquoLa triple Heacutecaterdquo (1982) in Dumeacutezil 2003

mdash (2003) Esquisses de mythologie Paris

Dunand Ch et P Leacutevecircque eacuted (1975) Les syncreacutetismes dans les religions de lrsquoAntiquiteacute Leyde

Duumlndar E (2008) Patara Unguentariumları Istanbul

Duumlring B (2011) The Prehistory of Asia Minor From Complex Hunter-Gatherers to Early Urban Societies Cambridge

Durm J (1910) Die Baukunst der Griechen Handbuch der Architektur I-II Leipzig

Dusinberre E R M (1997) ldquoImperial style and constructed identity a lsquoGraeco-Persianrsquo cylinder seal from Sardisrdquo Ars Orientalis 27 99-129

mdash (2003) Aspects of Empire in Achaemenid Sardis Cambridge

Dyggve E F Poulsen et K Rhomaios (1934) Das Heroon von Kalydon Copenhague

Eck W (2004) ldquoStraszligen und ihre Denkmaumllerrdquo in Frei-Stolba 2004 17-39

mdash (2008) ldquoDie Bauinschrift der neronischen Thermen in Patara Zur methodischen Auswertung einer partiell eradierten Inschriftrdquo ZPE 166 269-275

Eacutecochard E (2012) Approche geacuteoarcheacuteologique et valorisation du patrimoine geacuteomorphologique autour du Leacutetocircon (plaine de Xanthos Turquie) Thegravese ineacutedite Paris Est-Creacuteteil-Val de Marne

Edhem Bey (1906) ldquoFouilles drsquoAlabandardquo CRAI 407-422

Ehrenberg V (1930) 1965 ldquoEunomiardquo Charisteria 16-29 revu dans Id 1946 70-93 repris dans Id 1965 139-158

mdash (1946) Aspects of the Ancient World Oxford

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 26: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

446 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (1965) Polis und Imperium Zuumlrich-Stuttgart

Ehrenberg V et A M H Jones (1960) Documents Illustrating the Reigns of Augustus and Tiberius Oxford

Ehrhardt N et L-M Guumlnther eacuted (2002) Widerstand-Anpassung-Integration Die griechische Staatenwelt und Rom Festschrift fuumlr J Deininger zum 65 Geburtstag Stuttgart

Eilers C F et N P Milner (1995) ldquoQ Mucius Scaevola and Oenoanda A new Inscriptionrdquo Anatolian Studies 45 73-89

Einicke R St Lehmann H Loumlhr G Mehnert A Mehnert et A Slawish eacuted (2009) Zuruumlck zum Gegenstand Festschrift fuumlr Andreas E Furtwaumlngler Langenweissbach

Eiring J et J Lund eacuted (2004) Transport Amphorae and Trade in the Eastern Mediterranean Acts of the International Colloquium at the Danish Institute at Athens 2002 Athegravenes

Elderkin G W (1935) ldquoTwo Mosaics Representing the Seven Wise Menrdquo AJA 39 92-111

mdash (1937) ldquoTwo Curse Inscriptionsrdquo Hesperia 6 382-395

Elton H et G Reger eacuted (2007) Regionalism in Hellenistic and Roman Asia Minor Bordeaux

Engel C W (2009) The Greek God of Healing Asclepius amp Goddess of Health Hygeia A Double-gendered Double-deity Model Thegravese ineacutedite Yale

Erasmus H J (1960) ldquoEunomiardquo AClass 3 53-64

Erhart K P (1979) The Development of the Facing Head Motif on Greek Coins and its Relation to Classical Art New York

Errington M (1987) ldquoΘεὰ Ῥώμη und roumlmischer Einfluszlig suumldlich des Maumlanders im 2 Jh v Chrrdquo Chiron 17 97-118

Eschbach N (2003a) ldquoZur Chronologie der fruumlhen Keramik auf der Akropolis von Perge Ein Vorberichtrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 21-213

mdash (2003b) ldquoDie archaische Keramikrdquo in Abbasoğlu amp Martini 2003 87-1033

Eskioğlu M (1989) ldquoGaripler Tuumlmuumlluumlsuuml ve Kayserirsquodeki Tuumlmuumlluumls Tipi Mezarlarrdquo TAD 28 189-225

Evliya Ccedilelebi Zillioğlu (1985) Evliyacirc Ccedilelebi Seyahatnamesi IX-X Istanbul

Fabiani R (1999) ldquoLa questione delle monete SUN per una nuova interpretazionerdquo AIIS 16 87-123

mdash (2001) ldquoUn decreto ateniese riproposto a Iasos (IG II2 3 e Iasos 3926)rdquo PP 56 69-100

mdash (2007) ldquoRicongiungimento di pietre erranti dalla parastagraves PRO TOU ARXEIOU di Iasos IK 281-Iasos 24+30 e IK 281-Iasos 58+44rdquo PP 62 373-384

mdash (2010) ldquoMagistrates and Phylai in Late Classical and early Hellenistic Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 467-482

mdash (2012) I decreti onorari di Iasos tra cronologia e storia

mdash (agrave paraicirctre a) ldquoGli onori dei prosseni a Iasosrdquo in Fischer agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre b) ldquoDedochthai tei boulei kai toi demoi protagonisti e prassi della procedura deliberativa a Iasos in epoca ellenisticardquo in Mann amp Scholz agrave paraicirctre

mdash (agrave paraicirctre c) ldquoI Iasos 52 e il culto di Zeus Idrieusrdquo in Maddoli agrave paraicirctre

Fabricius J (1999) Die hellenistischen Totenmahlreliefs 1999

Fano Santi M eacuted (2004) Studi di archeologia in onore di Gustavo Traversari I Rome

Farnell L W (1896) The Cults of the Greek States Oxford

Farnsworth M et H Wisely (1958) ldquoFifth Century Intentional Red Glazerdquo AJA 62 165-173

Fauth W (2006) Hekate Polymorphos Wesenvarianten einer antiken Gottheit Zwischen fruumlhgriechischer Theogonie und spaumltantikem Syncretismus Hambourg

Figueira Th (1998) The Power of Money Philadelphie

Fischer G (2012) Der Beitrag Kleinasiens zur Kultur- Geistesgeschichte der griechisch-roumlmischen Antike Tagung der kleinasiatischen Kommission der Oumlsterreichischen Akademie der Wissenschaften Vienne 3-5 November 2010 Vienne

Fleischer R (1983) Der Klagefrauensarkophag aus Sidon Tuumlbingen

Flensted-Jensen P (2004) ldquoIdymardquo in Hansen amp Nielsen 2004 ndeg 893

Flensted-Jensen P et A M Carstens (2004) ldquoHalikarnassos and the Lelegiansrdquo in Isager amp Pedersen 2004 109-123

Floris P (2008) ldquoLucerne di Etagrave Medio ndash Imperiale dalla ldquoCasa dei Mosaicirdquo in Caputo 2008 49-64

Fossey J M (1992) ldquoThe Development of some Defensive Networks in Eastern Central Greece during the Classical Periodrdquo in Maele amp Fossey 1992 109-132

Forstenpointner G U Quatember A Galik G Weissengruber et A Konecny (2007) ldquoPurple-dye production in Lycia Results of an archaeozoological field survey in Andriake (South-West Turkey)rdquo OJA 26-2 201-214

Fortunelli F et C Masseria eacuted (2009) Ceramica attica da santuari della Grecia della Ionia e dellrsquoItalia Atti Convegno Perugia 14-17 marzo 2007 Venose

Fournier J (2010) Entre tutelle romaine et autonomie civique Lrsquoadministration judiciaire dans les provinces helleacutenophones de lrsquoEmpire romain (129 av J-C-235 ap J-C) Athegravenes

Franco C (2001) ldquoAristotele e Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 7 21-26

mdash (2004) ldquoIasos ellenistica tra politica e culturardquo in Fano Santi 2004 383-395

Fraser P M (1968-1969) ldquoArchaeology in Greece 1968-69rdquo Archaeological Reports 15 3-33

mdash (1977) Rhodian Funerary Monuments Oxford

Fraser P M et G E Bean (1954) The Rhodian Peraea and Islands Oxford

Frankfort H (1954) The Art and Architecture of the Ancient Orient Londres

Frei P (1990a) ldquoDie Goumltterkulte Lykiens in der Kaiserzeitrdquo ANRW II 18 3 1729-1864

mdash (1990b) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Borchhardt et al 1990 7-17

mdash (1993) ldquoSolymer ndash Milyer ndash Termilen ndash Lykier ethnische und politische Einheitenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 87-97

Frei-Stolba R eacuted (2004) Siedlung und Verkehr im roumlmischen Reich Berne

French D eacuted (1994) Studies in the History and Topography of Lycia and Pisidia in memoriam A S Hall Ankara

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 27: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 447

mdash (1997) ldquoPre- and Early Roman Roads of Asia Minor The earliest Roman paved roads in Asia Minorrdquo Arkeoloji Dergisi 5 179-187

Funke P (1998) ldquoAthen und Kleinasien im 4 Jh v Chr Uumlberlegungen zum historisch-politischen Kontext eines neuen Proxeniedekretes aus Kaunosrdquo Kadmos 37 211-228

mdash (2008) ldquoIntegration und Herrschaft Uumlberlegungen zur lsquoTrilingue von Xanthosrsquordquo in Kottsieper et al 2008 603-612

Garlan Y (1974) Recherches de poliorceacutetique grecque Paris

mdash (1986) ldquoLes fortifications grecques bilan et perspectives de recherchesrdquo in La fortification dans lrsquohistoire du monde grec Colloque de Valbonne 1982 Paris

Garlan Y et F Blondeacute (2004) ldquoLes repreacutesentations de vases sur les timbres amphoriques thasiensrdquo in Eiring amp Lund 2004 123-136

Gassner V (1997) Das Suumldtor der Tetragonos-Agora Keramik und Kleinfunde Forschungen in Ephesos 13 Vienne

Gauthier Ph (1972) Symbola Les eacutetrangers et la justice dans les citeacutes grecques Nancy

mdash (1985) Les citeacutes grecques et leurs bienfaiteurs (IVe-Ier siegravecle avant J-C) Contribution agrave lrsquohistoire des institutions BCH Suppl 12 Athegravenes-Paris

mdash (1990) ldquoBulletin eacutepigraphiquerdquo ndeg 276 REG 103 481-482

mdash (1994) ldquoLes rois helleacutenistiques et les juges eacutetrangers agrave propos de deacutecrets de Kimocirclos et de Laodiceacutee du Lykosrdquo JS 165-195

Gabrielsen V eacuted (1999) Hellenistic Rhodes Politics Culture and Society Aarhus

mdash (2000) ldquoThe Rhodian Peraia in the third and second centuries BCrdquo CampM 51 129-183

Gay K et Th Corsten (2006) ldquoLycian Tombs in the Kibyratis and the Extent of Lycian Culturerdquo Anatolian Studies 56 47-60

Gebauer J (2007) ldquoDie Keramik der Grabungen in Limyra 20022003 Ein Querschnitt durch das vorroumlmische Materialrdquo in Seyer 2007 48-72

Gehrke H J (1985) Stasis Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5 und 4 Jahrhunderts v Chr Munich

mdash (1996) Alexander der Grosse Munich

Gercke A et E Norden (1914) Einleitung in die Altertumswissenschaft III-2 Leipzig-Berlin

Giannotta M E R Gusmani L Innocente D Marcozzi M Salvini M Sinatra et P Vannicelli (1994) La decifrazione del cario Atti del I Simposio Internazionale Rome 3-4 mai 1993 Rome

Gill D W J (1984) ldquoThe Workshops of Attic Bolsalrdquo in Brijder 1984 102-106

Ginouvegraves R et R Martin (1985) Dictionnaire meacutethodique de lrsquoarchitecture grecque et romaine I Paris

Gjerstad E (1934) The Swedish Cyprus Expedition finds and results of the excavations in Cyprus 1927-1931 vol I Stockholm

Goldhill S (1990) ldquoThe Great Dionysia and Civic Ideologyrdquo in Winkler amp Zeitlin 1990 97-129

Goldman B (1960) ldquoThe Development of the Lion-Griffinrdquo AJA 64-4 319-328 pl 88-91

Goldman H (1950) Excavations at Goumlzluuml KuleTarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton

Gomme A W A Andrewes et K J Dover (1981) A Historical Commentary on Thucydides V Book VIII Oxford

Gossel B (1980) Makedonische Kammergraumlber thegravese Munich

Graszlighoff G et Fl Mittenhuber eacuted (2009) Untersuchungen zum Stadiasmos von Patara Modellierung und Analyse eines antiken geographischen Streckennetzes Berne

Graf Fr (1985) Nordionische Kulte Rome

Grandjean Y (1985) ldquoTuyegraveres ou supportsrdquo BCH 109 265-279

Greenewalt C H (1979) ldquoThe Sardis campaign of 1977rdquo BASOR Supplement 23 12-19

Greenewalt C H Jr N D Cahill et M L Rautman (1987) ldquoThe Sardis campaign of 1984rdquo BASOR Supplement 25 13-54

Grossmann G (1950) Politische Schlagwoumlrter aus der Zeit des Peloponnesischen Krieges Inaugural-Dissertation Universitaumlt Basel Zurich

Gruben G (1960) Die Kapitelle des Heratempels auf Samos (thegravese ineacutedite)

mdash (1976) Die Tempel der Griechen Munich

Guarducci M (1995) Epigrafia Greca vol I (2e eacuted) Rome

Guettel Cole S (1993) ldquoProcession and Celebration at the Dionysiardquo in Scodel 1993 25-38

Guido G (1924) ldquoViaggio di esplorazione in Cariardquo ASAtene 4-5 345-96

Guumllşen F (2009) ldquoBuumlyuumlk Hamamrdquo in Işık 2007 359-360

Gunter A C (1985) ldquoLooking at Hekatomnid Patronage from Labraundardquo REA 87 113-124

Guumlner E (2004) Gelibolu Vadisi ve Ccedilevresinin Arkeolojik Araştırması (thegravese ineacutedite) Muğla

Guumlrler B (1994) Metropolisrsquoin Helenistik Doumlnem Seramiği (thegravese ineacutedite) Izmir

mdash (2000) Tire Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Gurt i Esparraguera J M J Buxeda i Garrigoacutes et M A Cau Ontiveros eacuted (2005) LRCW I Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and Archaeometry BAR International Series S1340

Haas V (1994) Geschichte der hethitischen Religion Leyde

Haumlgg I et R Haumlgg (1980) Excavations in the Barbouna Area at Assine The Middle Slopes 1973-1977 Uppsala

Habicht Chr (1975) ldquoDer Beitrag Spartas zur Restitution von Samos waumlhrend des Lamischen Kriegesrdquo Chiron 5 45-50

mdash (1998) ldquoTitus Flavius Metrobios Periodonike aus Iasosrdquo in Kneissl amp Losemann 1998 311-316

Hafner G (1952) Corpus Vasorum Antiquorum Deutschland 8 Karlsruhe

Haider P W (2004) ldquoKontakte zwischen Griechen und Aumlgyptern und ihre Auswirkungen auf die archaisch-griechische Weltrdquo in Rollinger amp Ulf 2004 447-491

Hall A S (1986) ldquoRECAM Notes and Studies no 9 the Milyadeis and their Territoryrdquo Anatolian Studies 36 137-157

mdash (1994) ldquoSindardquo in French 1994 48-52

Hall A S et J J Coulton (1990) ldquoA Hellenistic Allotment List from Balboura in the Kibyratisrdquo Chiron 20 109-158

Hanfmann M A (1973) ldquoExcavation and Restoration Activities at Sardis in 1971rdquo TuumlrkAD 20-1 89-105

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 28: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

448 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Hansen E et Chr Le Roy (1976) ldquoAu Leacutetocircon de Xanthosrdquo RA 317-336

mdash (2012) Le temple de Leacuteto au Leacutetoon de Xanthos Fouilles de Xanthos XI Aarhus

Hansen D P (1998) ldquoArt of the Royal Tombs of Ur A Brief Interpretationrdquo in Zettler amp Horne 1998 43-50

Hansen M H (2002) A Comparative Study of Six City-State Cultures Copenhague

Hansen M H et Th H Nielsen eacuted (2004) An Inventory of Archaic and Classical Poleis Oxford

Hansen P A eacuted (1983) Carmina epigraphica Graeca saeculorum VIII-V aChr n (Texte und Kommentare 12) Berlin-New York

Hansen S S (2008) ldquoHellenistic Totenmahl reliefs from the Halikarnasos Peninsulardquo Halicarnassian Studies V 119-137

Harper R P et İ Bayburtluoğlu (1968) ldquoPreliminary Report on Excavations at Şar Comana Cappadociae in 1967rdquo Anatolian Studies 17 149-159

Harrison R M et N Fıratlı (1968) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Fifth Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 22 Princeton

Haselberger L eacuted (1999) Appearance and Essence Refinements of Classical Architecture Curvature Philadelphie

Hayes J (1968) ldquoA Seventh-Century Pottery Grouprdquo in Harrison amp Fıratlı 203-216

mdash (1991) Paphos III The Hellenistic and Roman Pottery Nicosie

mdash (1992) Excavations at Saraccedilhane in Istanbul Volume II The Pottery Princeton

mdash (1997) Handbook of Mediterranean Roman Pottery Londres

Head B V (1897) Catalogue of the Greek Coins of Caria Cos Rhodes Londres

Heberdey R et E Kalinka (1896) Bericht uumlber zwei Reisen im suumldwestlichen Kleinasien Vienne

Heckel W (2006) Whorsquos Who in the Age of Alexander the Great Prosopography of Alexanderrsquos Empire Oxford

Heisserer A (1980) Alexander the Great and the Greeks The Epigraphic Evidence Norman

Held W (1997) ldquoForschungen in Loryma 1995rdquo in AST 14 165-181

mdash (2000) ldquoForschungen in Loryma 1998rdquo in AST 17 295-306

mdash (2001) ldquoForschungen in Loryma 1999rdquo in AST 18 149-162

mdash (2002) ldquoForschungen in Loryma 2000rdquo in AST 19 189-202

mdash (2003a) ldquoForschungen in Loryma 2001rdquo in AST 20 289-300

mdash (2003b) ldquoNeue und revidierte Inschriften aus Loryma und der Karischen Chersonesrdquo EA 36 55-86

mdash (2005a) ldquoLoryma ve Karia Chersonesosrsquounun yerleşim sistemirdquo Olba 12 85-100

mdash (2005b) ldquoZur Datierung des klassischen Athenatempels in Miletrdquo AA 2004 123-127

mdash (2006a) ldquoPlatz Heiligtum und politische Institutionen in Loryma und der karischen Chersonesrdquo in Hoepfner amp Lehmann 2004 41-52

mdash (2006b) ldquoLorymardquo in Radt 2006 187-197

mdash (2009) ldquoDie Karer und die Rhodische Peraiardquo in Rumscheid 2009 121-134

mdash (2010) ldquoDie Heiligtuumlmer und Kulte von Lorymardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 355-377

mdash (agrave paraitre) ldquoHellenistische Grabmonumente auf der Karischen Chersonesrdquo in Plenarkolloquium des SPP 1209 Die hellenistische Polis als Lebensform 26-28 11 2009

Held W A Berger et A Herda (1999) ldquoLoryma in Karien Vorbericht uumlber die Kampagnen 1995 und 1998rdquo IstMitt 49 159-196

Held W G Şenol et K Şenol (2007) ldquo2005 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 24 37-50

mdash (2008) ldquo2006 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 25 365-380

mdash (2009) ldquo2007 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 26 211-226

mdash (2010) ldquo2008 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 27 215-232

mdash (agrave paraicirctre) ldquo2009 yılı Bybassos araştırmasırdquo AST 28

Hellenkemper H et F Hild (2004) Tabula Imperii Byzantini 8 Lykien und Pamphylien Vienne

Hellmann M-Chr (1992) Recherches sur le vocabulaire de lrsquoarchitecture grecque drsquoapregraves les inscriptions de Deacutelos Paris

mdash (2002) Lrsquoarchitecture grecque I Les principes de construction Paris

Hellstroumlm P (1965) Pottery of Classical and Later Date Terracotta Lamps and Glass Labraunda Swedish Excavations and Researches II 1 Lund

mdash (1982) The Temple of Zeus Labraunda Swedish Excavations and Researches I 3 Lund

mdash (1994) ldquoArchitecture Characteristic Building-Types and Peculiarities of Style and Techniquerdquo in Isager 1994 36-57

mdash (2007) Labraunda A Guide to the Karian Sanctuary of Zeus Labraundos Istanbul

mdash (2009) ldquoSacred Architecture and Karian Identityrdquo in Rumscheid 2009 267-290

Hellstroumlm P et T Thieme (1981) ldquoThe Andrones at Labraundardquo BMNE 16 58-74

Helms M W (1998) Access to Origins Affines Ancestors and Aristocrats Austin

Henry A S (1983) Honours and Privileges in Athenian Decrees The Principal Formulae of Athenian Honorary Decrees Hildesheim-Zurich-New York

Henry O (2003) ldquoLes tumuli de la confluence MeacuteandreHarpasosrdquo Kubaba 5 139-168

mdash (2006) ldquoReacuteflexions sur le proprieacutetaire de la tombe monumentale de Labraundardquo REA 108 415-432

mdash (2009) Tombes de Carie Architecture funeacuteraire et culture carienne VIe-IIe s aC Rennes

mdash (2011) ldquoHarpasa les neacutecropolesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2011 77-96

mdash (2013a) ldquoUn tumulus en villerdquo in Henry 2013b 123-134

mdash (2013b) Le Mort dans la ville Pratiques contextes et impacts des inhumations intra-muros en Anatolie du deacutebut de lrsquoAcircge du Bronze agrave lrsquoeacutepoque romaine [2e Rencontres drsquoArcheacuteologie de lrsquoIFEA] Istanbul

mdash (2013c) ldquoA Tribute to the Ionian Renaissancerdquo in Henry 2013d 81-90

mdash (2013d) 4th century Karia Identity under the Hekatomnids [Varia Anatolica XXVIII] Istanbul

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 29: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 449

Henry O et U Kelp eacuted (agrave paraicirctre) Tumulus as Sema Proceedings of an International Conference on Space Politics Culture and Religion in the first Millenium BC 1-3 June 2009 Berlin

Hermary A et H Treacuteziny (2000) ldquoLes sanctuaires de Phoceacutee agrave la lumiegravere des derniegraveres fouillesrdquo in Oumlzyiğit amp Erdoğan 2000 11-23

Herzog R (1899) Koische Forschungen und Funde Leipzig

Heubeck A (1982) ldquoZur lykischen Verbalflexionrdquo in Tischler 1982 107-119

mdash (1989) ldquoZur lykischen Inschrift von Ccedilağman (N 306)rdquo HS 102 46-57

Heuzet L (1923) Catalogue des figurines antiques de terre cuite Figurines orientales et figurines des icircles asiatiques Museacutee National du Louvre Paris

Hirschfeld G (1885) Paphlagonische Felsengraumlber Ein Beitrag zur Kunstgeschichte Kleinasiens Berlin

Hitzl K (2001) ldquoTalentrdquo DNP 11 1230-1231

Houmlckmann U (2007) Zyprisch-griechische Kleinplastik Kouroi andere Figuren und plastisch verzierte Gefaumlszlige Archaumlologische Studien zu Naukratis II Worms

Hodkinson S (2000) Property and Wealth in Classical Sparta Londres

Hoepfner W (1971) Zwei Ptolemaierbauten Das Ptolemaierweigeschnk in Olympia und ein Bauvor-haben in Alexandria Mann

mdash (1996) ldquoZum Maussoleion von Halikarnassosrdquo AA 7 95-114

Hoepfner W et L Lehmann eacuted (2004) Die griechische Agora Berlin

Hofstetter E (1990) Sirenen im archaischen und klassischen Griechenland Wuumlrzburg

Hoslashjlund F et K Aaris-Soslashrensen (1981) The Maussolleion at Halikarnassos Reports of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 1 The Sacrificial Deposit Hoslashjbjerg

Houmllkeskamp K J (1999) Schiedsrichter Gesetzgeber und Gesetzgebung im archaischen Griechenland Stuttgart 44-59

Hornblower S (1982) Mausolus Oxford

mdash (1996) The Greek World 479-323 BC Londres-New York

mdash (2004) Thucydides and Pindar Oxford

mdash (2008) A Commentary on Thucydides III Oxford

Howland R H (1958) The Athenian Agora IV Greek Lamps and their Survivals Princeton

Hrouda B (1971) Handbuch des Archaumlologie I Munich

mdash (1991) Der Alte Orient Munich

Hula E et E Szanto (1894) ldquoBericht uumlber eine Reise in Karienrdquo SitzbWien 132 II 1-36

Huumllden O (2006) Graumlber und Grabtypen im Bergland von Yavu (Zentrallykien) Studien zur antiken Grabkultur in Lykien Bonn

mdash (2007) ldquoUumlberlegungen zur identitaumltsstiftenden Wirkung lykischer Graumlberrdquo in Neumann 2007 121-133

mdash (2008) ldquoErgebnisse der archaumlologischen Untersuchungen im Stadtgebiet und im Umland von Boubonrdquo in Kokkinia 2008 133-178

Huumllden O et Th Corsten (agrave paraicirctre) ldquoZwischen den Kulturen Feldforschungen in der Kibyratis Bericht zu den Kampagnen 2008-2011 Mit Beitraumlgen von J Gebauer und K B Zimmerrdquo IstMitt 62

Ibba M A (2004) ldquoLa fontana ldquoarcaicardquo dellrsquoagora di Iasos e i suoi materialirdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 73-99

Iakovidis S (1983) Late Helladic Citadels on Mainland Greece Leyde

Imparati F eacuted (1988) Eothen Studi di Storia e di Filologia Anatolica dedicati a Giovanni Pugliese Carratelli Florence

Imhoof-Blumer F (1883) Monnaies Grecques Amsterdam

İplikccedilioğlu B (2004) ldquoLaumlndliche Siedlungen und das Territorium von Termessos (Pisidien)rdquo in Kolb 2004 103-125

mdash (2008) ldquoDie Provinz Lycia unter Galba und die Gruumlndung der Doppelprovinz Lycia et Pamphylia unter Vespasianrdquo AAWW 143-2 5-23

İplikccedilioğlu B G Ccedilelgin et A Vedat Ccedilelgin (2007) Epigraphische Forschungen in Termessos und seinem Territorium IV Vienne

İren K (2007) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004-2005 yılları Arkeolojik Yuumlzey Araştırmalarırdquo AST 24 399-420

mdash (2008) ldquo2007 yılı İlk Ccedilağ Kenti İdyma ve Ccedilevresi Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 25 255-262

İren K et M Guumlrbuumlzer (2005) ldquoIdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2004 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 4 7-31

mdash (2006) ldquoİdyma İlkccedilağ Kenti ve Ccedilevresi 2005 Yılı Arkeolojik Envanteri ve Yuumlzey Araştırmasırdquo TUumlBA Kuumlltuumlr Envanteri Dergisi 5 7-22

Isager J eacuted (1994) Hecatomnid Caria amp the Ionian Renaissance Halicarnassian Studies I Odense

Isager S et P Pedersen eacuted (2004) The Salmakis Inscription and Hellenistic Halikarnassos Halicarnassian Studies IV Odense 177-189

Işın G H İşkan-Işık et Ccedil Uygun (2001) ldquoTepecikrdquo in Işık 2001 79-80

Işık F (2000) Patara The History and Ruins of the Capital City of Lycian League Antalya

mdash eacuted (2001) ldquoPatara 1999rdquo KST 22-2 79-94

mdash (2004) ldquoPatara 2003rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2005) ldquoPatara in 2004rdquo ANMED News of Archaeology from Anatoliarsquos Mediterranean Areas Antalya

mdash (2008) ldquoPatara 2006rdquo KST 29 59-72

Işık F H İşkan-Işık et N Ccedilevik (1998-1999) Miliarium Lyciae Das Wegweisermonument von Patara Lykia 4 [2001]

Işık G et Chr Marek (2005) ldquoDie Basen der Hekatomniden in Kaunos-Kbidrdquo in Brandt et al 2005 239-247

Işın G (2004) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2004 341-342

mdash (2005) ldquoTepecik Cisternrdquo in Işık 2005 61-62

mdash (2007a) ldquoAn Achaemenid Stamp Seal from Patarardquo in Delemen 2007 75-82

mdash (2007b) Patara Terrakottaları Hellenistik ve Erken Roma Doumlnemleri Patara V1 Istanbul

mdash (2007c) ldquoGeneral Outlook to the Hellenistic Pottery of Patara with Selected Examplesrdquo in Lemaicirctre 2007c 137-151

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 30: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

450 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2008) ldquoThe Preliminary Report on the Hellenistic Pottery of Patara from the Tepecik Hill Excavationsrdquo Asia Minor Studien 55 157-172

Işın G et F Işık (2008) ldquoTepecik Bey Sarayırdquo in Işık 2008 59-60

İşkan-Işık H eacuted (2009) ldquoTlos 2007 Yılı Kazı Etkinliklerirdquo KST 30 355-370

İşkan-Işık H et Ccedil Uygun (2009) ldquoAkropolrdquo in Işık 2009 355-357

İşkan-Işık H W Eck et H Engelmann (2008) ldquoDer Leuchtturm von Patara und Sex Marcius Priscus als Statthalter der Provinz Lycia von Nero bis Vespasianrdquo ZPE 164 91-121

Istenič J et G Schneider (2000) ldquoAegean cooking ware in the eastern Adriaticrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 36 Abingdon 341-348

İzmirligil Uuml (1975) ldquoUşak ndash Selccedilikler Tuumlmuumlluumlslerirdquo TAD 22-1 41-69

Jeffery L H (1961) The Local Scripts of Archaic Greece Oxford

mdash (1990) The local Scripts of Archaic Greece Revised Edition with a Supplement by A W Johnston Oxford

Jehne M (1994) Koine Eirene Untersuchungen zu den Befiredigungs- und Stabilisierungsbemuumlhen in der griechischen Poliswelt des 4 Jahrhunderts v Chr Stuttgart

Jenkins I (2006) Greek Architecture and its Sculpture in the British Museum Londres

Jeppesen K (1955) ldquoThe Propylaerdquo Labraunda Swedish Excavations and Researches vol I1 Stockholm

mdash (1981) ldquoDid Vitrivius ever Visit Halikarnassos rdquo Anadolu 22 85-95

mdash (1986) The Maussolleion at Halikarnassos The Written Sources and their Archaeological Background vol II-1 The Ancient Greek and Latin Writers 15 2 Copenhague

mdash (1999) ldquoEt klassisk verdensvidunder til revision Maussollaeliget i Halikarnassosrdquo in Bilde et al 1999 39-56

mdash (2002) The Maussolleion at Halikarnassos 5 The Superstructure Copenhague

Jeppesen K et J Zahle (1975) ldquoInvestigations on the Site of the Mausoleum 1970-1973rdquo AJA 69 67-79

Johnston A (2003) ldquoThe Alphabetrdquo in Stampolidis amp Karageorgis 2003 263-276

Jones A H M (1971) The Cities of the Eastern Roman Provinces Oxford

Jones C P (2001) ldquoThe Claudian Monument at Patarardquo ZPE 137 161-168

Jones F F (1950) The Pottery in Excavations at Goumlzluuml Kule Tarsus I The Hellenistic and Roman Periods Princeton 149-296

Kahya T (2002) ldquoPatara Dark Age Potteryrdquo Adalya 5 35ndash59

Kaletsch H (1999) ldquoKariardquo DNP 6 271-277

Kalinka E eacuted (1901) Tituli Lyciae lingua Lycia conscripti (Tituli Asiae Minoris I) Vienne

mdash (1920) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc1 Pars Lyciae orientalis cum Xantho oppido (Tituli Asiae Minoris II 1) Vienne

mdash (1930) Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti fasc2 Regio quae ad Xanthum flumen pertinet praeter Xanthum oppidum (Tituli Asiae Minoris II 2) Vienne

Kallet-Marx R M (1995) Hegemony to Empire the Development of the Roman Imperium in the East from 148 to 62 BC Berkeley

Karageorgis V (1973-1974) Excavations in the Necropolis of Salamis III (Salamis 5 3 vol) Nicosie

Karlsson L (1992) Fortifications Towers and Masonry Techniques in the Hegemony of Syracuse 405-211 BC Stockholm

mdash (1994) ldquoThoughts about Fortifications in Caria from Maussollos to Demetrios Poliorketesrdquo in Debord amp Descat 1994 141-153

mdash (2010) ldquoLabraunda 2009 A Preliminary Report on the Swedish Excavations with Contributions by O Henry and J Blidrdquo Opuscula 3 61-104

mdash (2011) ldquoThe Forts and Fortifications of Labraundardquo in Karlsson amp Carlsson 2001 217-252

Karlsson L et S Carlsson (2011) Labraunda and Karia Proceedings of the International Symposium commemorating sixty years of Swedish archaeological Work in Labraunda Stockholm November 20-21 2008 Boreas 32

Karlsson L et O Henry (2008) ldquoA Carian Graffito from Labraundardquo Kadmos 47 171-176

Kawerau G et A Rehm (1914) Das Delphinion in Milet Berlin

Keaveney A (1992) Lucullus a Life Londres-New York

Keen A G (1992) ldquoThe Dynastic Tombs of Xanthos ndash Who was buried where rdquo AS 42 53-63

mdash (1998) Dynastic Lycia A Political History of the Lycians and their Relations with foreign Powers c 545-362 BC Leyde-Boston-Cologne

Keil B (1914) ldquoGriechische Staatsaltertuumlmerrdquo in Gercke amp Norden 1914 307-433

mdash (1916) EIPHNH Leipzig

Kellner H J (1976) Urartu Ein Wiederentdeckter Rivale Assyriens Munich

Kenrick P M (1985) Excavations at Sidi Khrebish Benghazi (Berenice) III 1 The Fine Pottery Londres

Kılınccedil F (2000) ldquoNew Find The Antakya Sarcophagusrdquo Antioch The Lost Ancient City Chr Kondoleon eacuted Princeton 103

Kızgut I Bulut S et N Ccedilevik (2009a) ldquoBeydağları 2008 Yuumlzey Araştırmalarırdquo Anadolu Akdeniz Haberleri 7 2009 108-114

mdash (2009b) ldquoAn East Lycian City Idebessosrdquo Adalya 12 145-172

Kızgut I et I Pimouguet-Peacutedarros (2008) ldquoKitanaura rapport sur la campagne de 2007rdquo Anatolia Antiqua 16 393-412

Kızıl A (1996) ldquoBeccedilin Hellenistik Doumlnem Oda Mezarırdquo MKKS 6 255-271

mdash (1999) Karya Boumllgesi Roma Doumlnemi Anıt Mezarları (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (2008) ldquo2006 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo 25 AST 3 357-375

mdash (2009) ldquo1990-2005 Yılları arasında Milasrsquota Kurtarma Kazıları Yapılan Mezarlar ve Buluntuları Uumlzerine Genel Bir Değerlendirmerdquo in Rumscheid 2009 397-463

mdash (2010) ldquoKeramosrsquoun Guumlneyinde Yapılan Yuumlzey Araştırmalarında tespit edilen Zeytinyağı İşliklerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 259-277

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 31: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 451

Kızıl A et İ E Oumlztekin (2009) ldquo2007 Yılı Muğla İli Milas İlccedilesi ile Oumlren ve Selimiye Beldelerinde Arkeolojik Yuumlzey Araştırmasırdquo AST 3 293-310

Kjeldsen K et J Zahle (1975) ldquoLykische Graumlber ein vorlaumlufiger Berichtrdquo AA 312-350

Klinkott H (2002) ldquoZur politischen Akkulturation unter den Achaimeniden Der Testfall Karienrdquo in Blum et al 2002 173-204

mdash (2005) Der Satrap Ein achaimenidischer Amtstraumlger und seine Handlungsspielraumlume Francfort

mdash (2009) ldquoDie Karer im Achaimenidenreichrdquo in Rumscheid 2009 149-162

Kneissl P et V Losemann eacuted (1998) Imperium Romanum Studien zu Geschichte und Rezeption Festschrift fuumlr Karl Christ zum 75 Geburtstag Stuttgart

Knigge Uuml (1976) Kerameikos IX Ergebnisse der Ausgrabungen der Suumldhuumlgel Berlin

mdash (1981) ldquoKerameikos Taumltigkeitsbericht 1979rdquo AA 385-396

Knoepfler D (2001) Deacutecrets eacutereacutetriens de proxeacutenie et de citoyenneteacute Lausanne

Koch H (1992) Es kuumlndet Dareios der Koumlnig Vom Leben im persischen Groszligreich Mayence

Koehler E L (1995) The Lesser Phrygian Tumuli The Inhumations (The Gordion Excavations (1950-1973) Final Reports Vol II-1 Philadelphie

Koenigs W et H Philipp (1996) ldquoProportion und Groumlsserdquo in Saumlule und Gebaumllk Diskussionen zur archaumlologischen Bauforschung 6 Mayence 133-147

Kokkinia C (2004) ldquoRuling inducing arguing how to govern (and survive) a Greek Provincerdquo in de Ligt 2004 39-58

mdash (2008a) ldquoGrain for Cibyra Veranius Philagros and the lsquoGreat Conspiracyrsquordquo in Alston amp van Nijf 2008 143-158

mdash eacuted (2008b) Boubon The Inscriptions and Archaeological Remains A Survey 2004-2006 Athegravenes

Kolb A (2006) Herrschaftsstrukturen und Herrschaftspraxis Konzepte Prinzipien und Strategien der Administration im roumlmischen Kaiserreich Berlin

Kolb F (1992) ldquoGeschichte Lykiens im Altertumrdquo in Kolb amp Kupke 1992 9-31

mdash eacuted (2000) Lykische Studien 5 Die Siedlungskammer des Yavuberglandes Berichte uumlber die Ergebnisse der Feldforschungskampagne 1995 auf dem Territorium der zentrallykischen Polis Kyaneai Asia Minor Studien 41 Bonn

mdash (2002) ldquoLykiens Weg in die roumlmische Provinzordnungrdquo in Ehrhardt amp Guumlnther 2002 207-221

mdash (2003) Lykische Studien 6 Feldforschung auf dem Gebiet der Polis Kyaneai in Zentrallykien Bericht uumlber die Ergebnisse der Kampagnen 1996 und 1997 Asia Minor Studien 48 Bonn

mdash (2004) Chora und Polis Munich

mdash eacuted (2008a) Lykische Studien 8 Keramik Muumlnzen Kirchen Wirtschaftskomplexe des Zentrallykischen Yavu-Berglandes (Gebiet von Kyaneai) Tuumlbinger Althistorische Studien 4 Tubingen

mdash (2008b) Burg ndash Polis ndash Bischofssitz Geschichte der Siedlungskammer von Kyaneai in der Suumldwesttuumlrkei Mayence

Kolb F et M Zimmermann (1990) ldquoNeue Inschriften aus Kyaneai und Umgebungrdquo EA 16 115-137

Kolb F et B Kupke (1992) Lykien Geschichte Lykiens im Altertum Mayence

Kolb F et W Tietz (2001) ldquoZagaba Muumlnzpraumlgung und politische Geographie in Zentrallykienrdquo Chiron 31 347-426

Konecny A (1997) Hellenistische Turmgehoumlfte in Zentral-und Ostlykien Vienne

Konuk K (2001) ldquoLes Monnaiesrdquo in Debord amp Varinlioğlu 2001 77-80

mdash (2009) ldquoThe Coinage of Hyssaldomos Dynast of Mylasardquo in Einicke 2009 145-152

Korkut T (2007) ldquoDie kaiserzeitlichen Gebrauchkeramik aus Patarardquo in Lemaicirctre 2007c 191-224

Korkut T et G Grosche (2007) Das Bouleuterion von Patara Versammlungsgebaumlude des lykischen Bundes Patara II 1 Istanbul

Korkut T et B Ercan (2009) ldquoTiyatrordquo in Işık 2009 361-362

Kosmetatou E (1997) ldquoPisidia and the Hellenistic Kings from 323 to 133 BCrdquo AncSoc 28 5-37

Kottsieper I R Schmitt et J Woumlhrle eacuted (2008) Beruumlhrungspunkte Studien zur Sozial- und Religionsgeschichte Israels und seiner Umwelt Festschrift fuumlr Rainer Albertz zu seinem 65 Geburtstag Muumlnster

Koumlktuumlrk H (1996-1997) ldquoNew Lights on Prehistorical Lycia Finds from Girmeler Cave near Tlosrdquo Lykia 3 39-45

Kraus Th (1960) Hekate Studien zu Wesen und Bild der Goumlttin in Kleinasien und Griechenland Heidelberg

Krickl E [1892] (2005) Lycian Journal 1892 N Başgelen eacuted Istanbul

Kristensen Th eacuted (1993) City amp Nature Changing Relations in Time and Space Odense

Kuehner R Fr Blass B Gerth et W M Calder (1890-1904) Ausfuumlhrliche Grammatik der griechischen Sprache I-II Hanovre-Leipzig

Kunisch N (1972) ldquoGrabfunde aus dem Stadtgebiet von Bergamardquo Pergamenische Forschungen Bd 1 Berlin 94-107

Laffi U (1967) ldquoLe iscrizioni relative allrsquointroduzione del nuovo calendario della provincia drsquoAsiardquo SCO 16 1-98

Lambrechts P (1968) ldquoRapport sur la premiegravere campagne de fouilles agrave Pessinus (aoucirct-septembre 1967)rdquo TAD 16-2 Ankara 113-131

Landolfi M (2004) ldquoSulle prime importazioni attiche a figure nere a Iasosrdquo Iasos tra VIe e IVe sec aC 55-72

mdash (2009) ldquoImportazioni di ceramiche attiche nel Santuario di Zeus Megistos di Iasos di Cariardquo in Fortunelli amp Masseria 2009 43-50

Laroche E (1974) ldquoLes eacutepitaphes lyciennesrdquo in Metzger et al 1974 123-149

mdash (1979) ldquoLrsquoinscription lyciennerdquo in Fouilles de Xanthos VI Paris 49-127

Laumonier A (1934) ldquoInscriptions de Carierdquo BCH 58 291-380

mdash (1958) Cultes indigegravenes en Carie Paris

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 32: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

452 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Lawall M L (1998) ldquoBolsals Mendean Amphores and the date of the Porticello Shipwreckrdquo IJNA 27 16-23

mdash (2002) ldquoIlion before Alexander Amphoras and Economic Archaeologyrdquo Studia Troica 12 Mayence 197-243

Lawrence A W (1979) Greek Aims in Fortification Oxford

Lebas Ph et S Reinach (1888) Voyage archeacuteologique en Gregravece et en Asie Mineure Paris

Lebreton St (2010) ldquoLes geacuteomegravetres de Quintus Veranius Agrave propos du stadiasmos de Patarardquo DHA 362 61-116

Lebrun R (1990) ldquoQuelques aspects de la divination en Anatolie du Sud-Ouestrdquo Kernos 3 185-195

Le Dinahet M-Th et R Eacutetienne eacuted (1991) Lrsquoespace sacrificiel Lyon

Lemaicirctre S eacuted (2007a) Les produits et les marcheacutes Ceacuteramique antique en Lycie (VIIe s av J-C-VIIe ap J-C) Bordeaux

mdash (2007b) ldquoVaisselle antique agrave Limyra en Lycie orientale (SO 3A et 3B)ldquo in Marksteiner et al 2007 197-235

mdash eacuted (2007c) Ceacuteramiques antiques en Lycie (VIIe s aC-VIIe s pC) Les produits et les marcheacutes Actes de la table-ronde de Poitiers (21-22 mars 2003) Bordeaux

Lemaicirctre S S Elaigne et A Alary (2004) ldquoLe mobilier ceacuteramique drsquoun remblai romain dans le sanctuaire du Leacutetocircon de Xanthosrdquo in Des Courtils amp Laroche 2004 329-333

Leurini L (1999) ldquoOsservazioni sullo Zeus Idrieus di Iasosrdquo Bollettino dellrsquoAssociazione Iasos di Caria 5 20-21

Leacutevecircque P (1972) ldquoFormes et structures meacutediterraneacuteennes dans la genegravese de la religion grecquerdquo Praelectiones Patavinae Rome 145-180

mdash (1975) ldquoLe syncreacutetisme creacuteto-myceacutenienrdquo in Dunand amp Leacutevecircque 1975 19-75

Leacutevecircque P et L Seacutechan (1990) Les grandes diviniteacutes de la Gregravece2 Paris

Levi D (1972) ldquoIasos le campagne di scavo 1969-1970rdquo ASAA ns 31-32 461-532

Leyenaar-Plaisier P G (19841985) ldquoUne siregravene en terre cuite au Museacutee National des Antiquiteacutes de Leyderdquo De Oudheidkundige Mededelingen 65 31-35

Linders T et P Hellstroumlm eacuted (1989) Architecture and Society in Hecatomnid Caria Proceedings of the Uppsala Symposium Uppsala

Lochman T (1990) ldquoUne stegravele phrygiennerdquo Revue du Louvre et des Museacutees de France 6 455-481

Loumlhr Chr (2000) Griechische Familienweihungen Untersuchungen einer Repraumlsentationsform von ihren Anfaumlngen bis zum Ende des 4 Jhs v Chr Rahden

Love I C (1968) ldquoKnidos-Excavations in 1967rdquo TAD 16-2 Ankara 133-159

Luce J-M eacuted (2007) Identiteacutes ethniques dans le monde grec antique Actes du colloque international de Toulouse 9-11 mars 2006 Pallas 73 Toulouse

Lupu E (2005) Greek Sacred Laws Leyde

Ma J (1999) Antiochos III and the Cities of Western Asia Minor Oxford

Maaszlig M (1972) Die Prohedrie des Dionysostheaters in Athen Munich

MacDowell D M (2004) ldquoEpikerdes of Kyrene and the Athenian Privilege of Ateleiardquo ZPE 150 127-133

MacKechnie P et Ph Guillaume eacuted (2008) Ptolemy II Philadelphus and his World Leyde-Boston

MacNicoll A W et N P Milner (1997) Hellenistic Fortifications from the Aegean to the Euphrates Oxford

MacPhee I (2000) ldquoFalaieff Bell-Kraters from Ancien Corinthrdquo Hesperia 69 453-486

Machatschek A (1967) Die Nekropolen und Grabmaumller im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im rauhen Kilikien Vienne

Mactoux M-M et Eacute Geny eacuted (1994) Meacutelanges Pierre Leacutevecircque 8 Religion anthropologie et socieacuteteacute Paris

Maddoli G (2001) ldquoNuovi testi da Iasosrdquo PP 56 15-32

mdash (2007) ldquoEpigrafi di Iasos Nuovi supplementi Irdquo PP 62 193-372

mdash (2010) ldquoNouveauteacutes au sujet des Heacutekatomnides drsquoapregraves les inscriptions de Iasosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 123-131

mdash eacuted (agrave paraicirctre) Studi in memoria di Giovanni Pugliese Carratelli PP Naples

Mader I (2003) ldquoDie Fruumlhe Keramik in Limyrardquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 31-36

Maffi A (1973) ldquoStrateuesthai meta Athenaionrdquo Contributo allo studio dellrsquoisoteleiardquo RIL 107 939-964

Magie D (1950) Roman Rule in Asia Minor II Princeton

Maiuri A (1925) Nuova Silloge Epigrafica di Rodi e Cos Florence

Mallowan M E L (1966) Nimrud and its Remains II Londres

Manganaro G (1965) ldquoPer la storia dei culti in Siciliardquo PP 20 177-178

mdash (1996) ldquoStudi di epigrafia siceliotardquo RAL 7 40-42

Maniegravere-Leacutevecircque A-M (2006) ldquoHabitat proto-byzantin agrave Xanthos les espaces de reacuteception de la grande reacutesidence nord-est de lrsquoacropole lyciennerdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 425-440

Mann Chr et P Scholz eacuted (agrave paraicirctre) Demokratie in der hellenistischen Polis Berlin

Mansel A M (1974) ldquoGemlilk Tuumlmuumlluumls Mezarırdquo Belleten 150 181-191

Marcellesi M-C (2007) ldquoLe lsquotreacutesorrsquo du temple du Leacutetocircon de Xanthos (1975-2002) Les monnaies rhodiennes et la circulation moneacutetaire en Lycie agrave la basse eacutepoque helleacutenistiquerdquo RN 163 45-90 pl VII-XII

Marek Chr eacuted (2006) Die Inschriften von Kaunos Vestigia Beitraumlge zur Alten Geschichte 55 Munich

mdash (2011) ldquoKaunos und Lykienrdquo Adalya 14 57-62

Marek Chr et P Frei (2010) Geschichte Kleinasiens in der Antike Munich

Markoe G (1985) Phoenician Bronze and Silver Bowls from Cyprus and the Mediterranean Berkeley-Los Angeles-Londres

Marksteiner Th (1993) ldquoStadtdarstellungen und lykische Staumldterdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 31-38

mdash (1997) Die Befestigte Siedlung von Limyra Vienne

mdash (2002) Trysa Eine zentrallykische Niederlassung im Wandel der Zeit Vienne

mdash (2002a) ldquoStaumldtische Strukturen im vorhellenistischen Lykienrdquo in Hansen 2002 57-72

Marksteiner Th S Lemaicirctre et B Yener-Marksteiner eacuted (2007) ldquoDie Grabungen am Suumldtor von Limyrardquo OumlJh 76 294-333

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 33: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 453

Marksteiner Th et M Woumlrrle (2002) ldquoEin Altar fuumlr Kaiser Claudius auf dem Bonda Tepesi zwischen Myra und Limyrardquo Chiron 32 545-569

Marksteiner Th et B Yener-Marksteiner (2009) ldquoDie Grabungen in Sondage 303637 in der Weststadt von Limyra der archaumlologische Befund und die Keramikrdquo Oumlsterreichische Jahrhaumlfte des Archaumlologisches Institutes in Wien 78 221-252

Marquardt P (1961) ldquoA portrait of Hecaterdquo AJPh 102 250-255

Marsden E W (1969) Greek and Roman Artillery Historical Development Oxford

Martin R (1974) Lrsquourbanisme dans la Gregravece antique2 Paris

Marty F (2004) ldquoLa vaisselle de cuisson du port antique de Fos (Bouches-du-Rhocircne)rdquo in Rivet 2004 97-128

mdash (2007) Les ceacuteramiques communes tardo-antiques du golfe de Fos (Bouches-du-Rhocircne France) in Bonifay amp Treacuteglia 2007 293-303

Masson O (1988) ldquoNoms cariens agrave Iasosrdquo in Imparati 1988 155-157

Masturzo N (2004) ldquoAlcune osservazioni sul tempio in antis nel lsquosantuariorsquo dellrsquoagora di Iasosrdquo in Iasos tra VIe e IVe sec aC 141-157

Matthaumlus H (1993) ldquoZur Rezeption orientalischer Kunst- Kultur- und Lebensformen in Griechenlandrdquo in Raaflaub 1993 165-186

Matthews R eacuted (1998) Ancient Anatolia Fifty Yearrsquos Work by the British Institute at Ankara Londres

Mayet F et M Picon (1986) ldquoUne sigilleacutee phoceacuteenne tardive (lsquoLate Roman C Warersquo) et sa diffusion en Occidentrdquo Figlina 7 129-142

Mazzola E (2006) ldquoEcate solo dea delle donne La dea nelle testimonianze letterarie dalle origini al III secolo d Crdquo Acme 59 305-318

Meadows A R (2002) ldquoStratonikeia in Caria the Hellenistic City and its Coinagerdquo NC 162 79-134

Mele A (2004) ldquoCostituzioni arcaiche ed Eunomiardquo in Cataldi 2004 55-69

Meier-Bruumlgger M (1994) ldquoEin neuer Blick nach zehn Jahrenrdquo in Giannotta 1994 111-114

Meiggs R (1972) The Athenian Empire Oxford

Melchert H C (2003) The Luwians Leyde

Mellink M J (1956) ldquoArchaeology in Asia Minorrdquo AJA 60 369-384 pl 120-125

mdash (1971) ldquoExcavations at Karatas-Semayuumlk and Elmalırdquo AJA 75 245-255

mdash et al (1998) Kızıbel an Archaic Painted Tomb Chamber in Northern Lycia Philadelphie

Menchelli S S Santoro M Pasquinucci et G Guiducci eacuted (2010) LRCW3 Late Roman Coarse Wares Cooking Wares and Amphorae in the Mediterranean Archaeology and archaeometry comparison between western and eastern Mediterranean BAR International Series 2185 (II)

Mendel G (1912) Museacutees impeacuteriaux ottomans Catalogue des sculptures grecques romaines et byzantines I Constantinople

Mericcedil R (1996) Metropolis Kazıların İlk Beş Yılı 1990-1995 Excavations The First Five Years 1990-1995 Izmir

Meritt B D H T Wade-Gery et M F MacGregor (1939) The Athenian Tribute Lists I Harvard

mdash (1950) The Athenian Tribute Lists III Princeton

Mertens D (2006) Staumldte und Bauten der Westgriechen Munich

Metzger H (1972) Les ceacuteramiques archaiumlques et classiques de lrsquoacropole lycienne Fouilles de Xanthos IV Paris

mdash (1974) La stegravele trilingue du Leacutetocircon Fouilles de Xanthos V Paris

mdash (1978) ldquoFouilles du Leacutetocircon de Xanthos (1962-1972)rdquo Proceedings of the Xth International Congress of Classical Archaeology Tuumlrk Tarih Kurumu Basımevi Ankara 789-803

mdash (1989) ldquoObservations sur la diffusion de la ceacuteramique attique agrave figures rouges et agrave ldquovernisrdquo noir en Anatolierdquo Akurgalrsquoa Armagan Anadolu 22 [1981-1983] 187-193

Migeotte L (1984) Lrsquoemprunt public dans les citeacutes grecques Queacutebec-Paris

mdash (1992) Les souscriptions publiques dans les citeacutes grecques Genegraveve-Queacutebec

Miller M C (1993) ldquoAdoption and Adaptation of Achaemenid Metalware Forms in Attic Black-Gloss Ware of the Fifth Centuryrdquo Archaeologische Mitteilungen aus Iran 26 109-146

Miller S G (1993) The Tomb of Lyson and Kallikles A Painted Macedonian Tomb Mayence

Milner N P (1998a) An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region Conducted by A S Hall Londres

mdash (1998b) ldquoA Hellenistic Statue Base in the Upper Agora at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 113-116

mdash (1998c) ldquoA Roman bridge at Oinoandardquo Anatolian Studies 48 117-123

mdash (2007) ldquoA Hellenistic Treaty from Boubonrdquo in Schuler 2007 157-164

Mitchell St (1992) ldquoHellenismus in Pisidienrdquo in Schwertheim 1992 1-27

mdash (1993) Anatolia Land men and gods in Asia Minor I Oxford

mdash (2005) ldquoThe Treaty between Rome and Lycia of 46 BC (MS 2070)rdquo in Pintaudi 2005 163-258

Mitsopoulos-Leon V (1991) Die Basilika am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde I Keramik hellenistischer und roumlmischer Zeit FiE IX 2 2

Mollard-Besques S (1963) Catalogue raisonneacute des figurines et reliefs en terre cuite grecs et romains II Myrina Museacutee du Louvre et Collections des Universiteacutes de France Paris

Montanari Fr A Rengakos et Chr Tsagalis (2009) Brillrsquos companion to Hesiod Leyde

Moslashrkholm O et J Zahle (1972) ldquoThe Coinage of Kuprlli Numismatic and Archaeological Studyrdquo Acta Archaelogica 43 57-113

Morris S P (1985) ldquoLASANA a Contribution to the ancient Greek Kitchenrdquo Hesperia 54 393-409

Moscati S (1988) The Phoenicians Milan

Moulton W J (1915) ldquoAn Inscribed Tomb at Beit Jibrinrdquo AJA 19 63-70

Muumlhlbauer L (2007) Lykische Grabarchitektur vom Holz zum Stein Vienne

Muumllke Chr (2002) Solons Politische Elegien und Iamben (Fr 1-13 32-37 West) Munich-Leipzig

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 34: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

454 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Muss U et A Bammer (2001) Der Altar des Artemisions von Ephesos Forschungen in Ephesos Bd 12-2 Vienne

Muumlth S (2010) ldquoFortifikationskunst und Repraumlsentation an der Stadtmauer von Messenerdquo Byzas 10 57-83

Myres J L (1914) Handbook of the Cesnola Collection of Antiquities from Cyprus The Metropolitan Museum of Art New York

mdash (1947) ldquoEunomiardquo CR 80-82

Nagy A M (2000) ldquoUne gemme votive de lrsquoeacutepoque impeacuterialerdquo Eirene 36 134-146

Nayır K (1982) ldquoAlibeyli Tuumlmuumlluumlsleri Kurtarma Kazısındash1981rdquo KST 4 199-206

Neri D (2000) Le coppe fenicie della Tomba Bernardini nel museo di Villa Giulia La Spezia

Neumann G eacuted (1979) Neufunde lykischer Inschriften seit 1901 Denkschr OumlAW phil-hist Kl 135 Vienne

mdash (1985) ldquoBeitraumlge zum Lykischen VIIrdquo Die Sprache 31 243-248

mdash (1988) ldquoBeobachtungen an karischen Ortsnamenrdquo in Imparati 1988 183-91

mdash (2004) Das Lykische und seine Verwandten Goumlttingen

mdash (2007) Creating Identities Die Funktion von Grabmalen und oumlffentlichen Denkmalen in Gruppenbildungsprozessen Kassel

Neumann G et M Zimmermann (2003) ldquoDie lykischen Goumltter der Agora Neulesung der griechisch-lykischen Bilingue TL 72a-b in Kyaneairdquo in Kolb 2003 187-192

Newton Ch Th (1863) A History of Discoveries at Halicarnassus Cnidus and Branchidae II part 2 Londres

mdash (1865) Travels and Discoveries in the Levant Londres

Nicolet Cl (1988) Lrsquoinventaire du monde Geacuteographie et politique aux origines de lrsquoEmpire romain Paris

Nielsen Th H (2002) Arkadia and its Poleis in the Archaic and Classical Periods Goumlttingen

mdash (2004) Once Again Studies in the Ancient Greek Polis Munich

Niku M (2002) ldquoAspects of the Taxation of Foreign Residents in Hellenistic Athensrdquo Arctos 36 41-57

Nilsson M (1955) Geschichte der griechischen Religion Munich

Nolleacute J (1996) ldquoKitanaura Muumlnzen und Geschichte einer kleinen Stadt in den ostlykischen Bergenrdquo Jahrbuch fuumlr Numismatik und Geldgeschichte 46 7-29

Nolleacute J (2001) Die Abwehr der wilden Schweine Schwarzwildjagden im antiken Lykien Munich

Nourse K L (2002) Women and the Early Development of Royal Power in the Hellenistic East Thegravese Universiteacute de Pennsylvanie

Oakley J H W D E Coulson et O Palagia eacuted (1997) Athenian Potters and Painters Oxford

Oberleitner W (1994) rdquoDas Heroon von Trysa Ein lykisches Fuumlrstengrab des 4 Jahrhunderts v Chrrdquo AW 25 1-68

mdash (1990) ldquoDas Heroon von Trysardquo in Borchhardt et al 1990 71-74

Oehlinger N (2002) ldquoIndogermanische Sprachtraumlger lebten schon im 3 Jahrtausend v Chr in Kleinasienrdquo in Die Hethiter und ihr Reich Volk der 1000 Goumltter (exhibition catalogue) Darmstadt 49-52

Ogden P (1999) Polygamy Prostitutes and Death the Hellenistic Dynasties Londres

Orthmann W (1971) Untersuchungen zur spaumlthethitischen Kunst Bonn

Osborne M J (1981) Naturalization in Athens I Bruxelles

mdash (1982) Naturalization in Athens II Bruxelles

Ostwald M (1969) Nomos and the Beginnings of the Athenian Democracy Oxford

Oumlzet A (1998) Dipten Gelen Parıltı-Bodrum Sualtı Arkeoloji Muumlzesi Cam Eserleri Ankara

Oumlzgan Bruns C (2002) Knidos Antik Kent Rehberi Konya

Oumlzgan R et al (1996) ldquo1995 Knidos Kazıları Raporurdquo KST 18 1996 273-296

mdash (1998) ldquo1998 Yılı Knidos Kazılarıldquo KST 21 1999 115-132

mdash (2000) ldquoSaumlulensarkophage ndash und danachrdquo IstMitt 50 365-387

mdash (2002) ldquo2002 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 25 2003 205-216

mdash (2003) ldquo2003 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 26 2004 235-248

mdash (2005) ldquo2005 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 28 2006 649-668

mdash (2006) ldquo2006 Yılı Knidos Kazılarırdquo KST 29 2007 107-126

mdash (2009) ldquoEski-Yeni Knidos Problemirdquo ArkveSan 132 91-112

Oumlzgen I et al eacuted (1996) The Lydian Treasure Istanbul

Oumlzkan M K M Atıcı F Oumllmez et B Okuducu (2000) ldquoAydın Merkez Kalfakoumly Sulucadere Mevkii 12 Pafta 421 Parselde Hellenistik Mezar Kurtarma Mezarırdquo MKKS 2 17-26

Oumlzkaya V et O San (2000) ldquoAlinda Nekropoluuml Irdquo AST 17 263-279

Oumlzuumldoğru Ş (2007) ldquoPttara and the Dynast Wakhssepddimi (Wekhessere II)rdquo Adalya 10 31-42

Oumlzyiğit Ouml (1991) ldquo1989 Yılı Phokaia Kazı Ccedilalışmalarırdquo KST 12 127-155

Oumlzyiğit O et A Erdoğan eacuted (2000) Les cultes des citeacutes phoceacuteennes Actes du colloque international Aix-en-ProvenceMarseille 4-5 juin 1999 Aix-en-Provence

Paarmann B (2004) ldquoGeographically Grouped Ethnics in the Athenian Tribute Listsrdquo in Nielsen 2004 77-110

Pairaut H (1969) ldquoDiana Nemorensisrdquo MEFR 81 425-471

Palagia O et W Coulson eacuted (1993) Sculpture from Arkadia and Laconia Oxford

Papadopoulos J K (1992) ldquoLASANA tuyegraveres and kiln firing Supportsrdquo Hesperia 61 203-221

Parapetti R (1985) ldquoIl Bouleuterion aspetti architettonici e decorativirdquo Studi su Iasos di Caria Bollettino drsquoArte Supplemento 31-32 Rome 105-137

Parker R (1996) Athenian Religion a History Oxford

Parrot A (1969) Assur Paris

Pasinli A T Goumlkyıldırım F Duumlzguumlner et F Guumlven (1998) ldquoCcedilatalca ndashİnceğiz Koumlyuuml Maltepe Nekropoluuml 1994 Yılı Kurtarma Kazısırdquo MKKS 6 205-221

Paton J M (1927) The Erechtheum Harvard

Paton W R (1900) ldquoSites in E Karia and S Lydiardquo JHS 20 57-80

Paton W R et J L Myres (1896) ldquoKarian sites and Inscriptionsrdquo JHS 16 109-112 et 188-236

Pearson L (1960) The Lost Histories of Alexander the Great Oxford

Pedersen P (1983) ldquoZwei Ornamentierte Saumlulenhaumllse aus Halikarnassosrdquo JdI 98 87-121

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 35: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 455

mdash (1988) ldquoTwo Ionic buildings in Halicarnassusrdquo V Araştırma Sonuccedilları Toplantısı 359-368

mdash (1989) ldquoSome general Trends in architectural Layout of the 4th Cariardquo in Linders amp Hellstroumlm 1989 9-14

mdash (1991) The Maussolleion Terrace and Accessory Structures The Maussolleion at Halikarnassos 3 1

mdash (1994a) ldquoThe fortifications of Halikarnassosrdquo in Debord amp Descat 1994 215-236

mdash (1994b) ldquoThe Ionian Renaissance and some aspects of its Origin within the field of architecture and planningrdquo in Isager 1994 11-35

mdash (2001-2002) ldquoReflections on the Ionian Renaissance in Greek Architecture and its Historical Backgroundrdquo Hephaistos 19-20 97-130

mdash (2004) ldquoPergamon and the Ionian Renaissancerdquo IstMitt 54 409-434

mdash eacuted (2008) Halicarnassian Studies 5

mdash (2009) ldquoThe Palace of Maussollos at Halikarnassosrdquo in Rumscheid 2009 315-348

mdash (2010) ldquoThe City-wall of Halikarnassosrdquo in Van Bremen amp Carbon 2010 269-316

mdash (2011) ldquoThe Ionian Renaissance and Alexandria - seen from the perspective of a Karian-Ionian lewis holerdquo in Karlsson amp Carlsson 2011 364-388

Pekary Th (1968) Untersuchungen zu den roumlmischen Reichsstrassen Bonn

Pellegrino E (2004) ldquoNote sur un deacutepotoir de ceacuteramiques du IIIe s apr J-C et la datation de la reacutesidence du Nord-Est de lrsquoacropole lycienne agrave Xanthosrdquo Anatolia Antiqua 12 123-143

mdash (2007a) ldquoLes ceacuteramiques de la maison du nord-est de lrsquoacropole lycienne de Xanthos un ensemble original de la fin du VIe-deacutebut du VIIe s ap J-Crdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 659-669

mdash (2007b) ldquoPreacutesentation des ceacuteramiques agrave pacircte rouge orangeacute sableuse de Xanthos Une production de ceacuteramique culinaire locale sur le long termerdquo in Lemaicirctre 2007c 225-259

Pemberton E G (1985) ldquoTen Hellenistic Graves in Ancient Corinthrdquo Hesperia 54 271-307

Peppas Delmousou D (1977) ldquoZu den Urkunden dramatischer Auffuumlhrungenrdquo MDAI (A) 92 230-233

Perea Yeacutebenes S (2005) ldquoUn capitulo de la teuacutergia antigua los oraculos de Heacutecate y la cuestioacuten de los lsquoestatuas parlantesrsquordquo Mhvnh 5 189-240

Peschlow-Bindokat A (1977) ldquoHerakleia am Latmosrdquo AA 90-104

mdash (1994) ldquoDie Befestigungen von Latmosrdquo in Debord amp Descat 1994 155-172

mdash (1996) Der Latmos Berlin

mdash (1996) ldquoDer Kult des anatolischen Regen- und Wettergottes auf dem Gipfel des Latmos und das Heiligtum des Zeus Akraios im Tal von Dikilitaşrdquo IstMitt 46 217-225

mdash (2005) Feldforschungen im Latmos Die karische Stadt Latmos Berlin-New York

Pestazzola U (1952) ldquoSelene Hecaterdquo Acme 5 531-559

Petit Th (1989) ldquoUn deacutepocirct de fondation au lsquopalaisrsquo drsquoAmathonterdquo BCH 113 135-148

mdash (2008) ldquoLa forecirct qui cache lrsquoarbre De lrsquolsquoArbre-de-la-Viersquo levantin aux diptegraveres ioniques et agrave lrsquoordre corinthienrdquo Ktegravema 33 309-327

mdash (2011) Œdipe et le Cheacuterubin Les sphinx levantins cypriotes et grecs comme gardiens drsquoImmortaliteacute Fribourg

Pfeiffer St (2004) Das Dekret von Kanopos (238 v Chr) Kommentar und historische Auswertung eines dreisprachigen Synodaldekretes der aumlgyptischen Priester zu Ehren Ptolemaiosrsquo III und seiner Familie Munich-Leipzig

Picard Ch (1948) Les religions preacutehelleacuteniques (Cregravete et Mycegravenes) Paris

Pickard-Cambridge A [1968] (1996) Le feste drammatiche di Atene Florence

Picon M (1987) ldquoLa fixation du baryum et du strontium par les ceacuteramiquesrdquo Revue drsquoarcheacuteomeacutetrie 11 41-47

mdash (1993) ldquoLrsquoanalyse chimique des ceacuteramiques bilan et perspectivesrdquo Archeometria della Ceramica Problemi di Metodo Atti 8deg Simposio Internazionale della Ceramica (Rimini 1992) Bologne 3-26

mdash (1995) ldquoGrises et grises quelques reacuteflexions sur les ceacuteramiques cuites en mode Brdquo 1as Jornadas de Ceracircmica Medieval e Poacutes-Medieval - meacutetodos e resultados para o seu estu Porto Maio 283-292

Pierobon Benoit R eacuted (2005) Iasos e la Caria Nuovi studi e ricerche Naples

Pimouguet-Peacutedarros I (1994) ldquoLes fortifications de la Peacutereacutee rhodiennerdquo in Debord amp Descat 1994 243-272

mdash (1998) ldquoLe siegravege drsquoHalicarnasse par Alexandrerdquo Enquecirctes et Documents CRHIA 25 15-33

mdash (2000a) Archeacuteologie de la deacutefense Histoire des fortifications antiques de Carie Paris

mdash (2000b) ldquoLrsquoapparition des premiers engins balistiques dans le monde grec et helleacuteniseacute un eacutetat de la questionrdquo REA 102 5-26

mdash (2010) ldquoLes fortifications drsquoAlinda en Carierdquo Kubaba 91-110

Pintaudi R eacuted (2005) Papyri graecae Schoslashyen (PSchoslashyen I) Florence

Piras D (2009) ldquoDer archaumlologische Kontext karischer Sprachdenkmaumller und seine Bedeutung fuumlr die kulturelle Identitaumlt Kariensrdquo in Rumscheid 2009 229-250

Poetto M (1993) Lrsquoiscrizione Luvio Geroglifica di Yalburt Studia Mediterranea 8 Pavie

Poncy H (2001) ldquoSceaux du museacutee drsquoAdana Groupe du ldquoJoueur de lyrerdquo (VIIIe siegravecle av J-C) ndash Sceaux en verre et cachets aneacutepigraphes drsquoeacutepoque acheacutemeacutenide ndash Scaraboiumldes inscrits ndash Scarabeacutees et sceaux eacutegyptisantsrdquo Anatolia Antiqua 9 9-37

Porada E (1956) ldquoA Lyre Player from Tarsus and his Relationsrdquo in The Aegean and the Near East 185-211

Pryce F N (1928) Catalogue of Sculpture in the Department of Greek and Roman Antiquities of the British Museum vol I part 1 Prehellenic and early Greek Londres

Przeworski S (1939) Die Metallindustrie Anatoliens in der Zeit von 1500-700 v Chr Internationales Archiv fuumlr Ethnographie Bd 36 Leyde

Puchstein O (1905) ldquoEmplektonrdquo RE V2 col 2524-2425

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 36: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

456 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Pugliese Caratelli G (1961) ldquoUn documento del culto de Ecate a Cirenerdquo PP 16 456-466

mdash (1969-1970) ldquoNuovo supplemento epigrafico di Iasosrdquo ASAA ns 31-32 371-405

mdash (1985) ldquoCari in Iasosrdquo RAL 40 [1986] 149-155

mdash (1987) ldquoAncora su Iasos e i Carirdquo RAL 42 [1989] 289-292

Quaszlig F (1993) Die Honoratiorenschicht in den Staumldten des griechischen Ostens Untersuchungen zur politischen und sozialen Entwicklung in hellenistischer und roumlmischer Zeit Stuttgart

Raaflaub K (2006) ldquoAthenian and Spartan eunomia or what to do with Solonrsquos Timocracyrdquo in Blok amp Lardinois 2006 390-428

Radt W (1992) ldquoDie fruumlhesten Wehrmauern von Pergamon und die zugehoumlrigen Keramikfunderdquo IstMitt 42 163-234

mdash (1993) ldquoLandscape and Greek Urban Planning Examplified by Pergamon and Prienerdquo in Kristensen 1993 201-209

Radet G (1909) Cybeacutebeacute Bordeaux

Radicke J (1995) Die Rede des Demosthenes fuumlr die Freiheit der Rhodier (Or 15) Stuttgart-Leipzig

Raimond E (2004) ldquoLa probleacutematique lukkiennerdquo Colloquium Anatolicum 3 93-146

Ramage A (1972) ldquoThe Fourteenth Campaign at Sardis (1971)rdquo BASOR 206 9-39

Ramage N H (1997) ldquoThe Attic Potteryrdquo in Schaeffer amp Snyder 1997 63-121

Ratte Ch (1993) ldquoLydian Contributions to East Greek Architecturerdquo in Des Courtils amp Moretti 1993 1-12

Rathmann M (2003) Untersuchungen zu den Reichsstrassen in den westlichen Provinzen des Imperium Romanum Mayence

Rathmann M eacuted (2007) Wahrnehmung und Erfassung geographischer Raumlume in der Antike Mayence

Reger G (1999) ldquoThe Relations between Rhodes and Caria from 246 to 167 BCrdquo in Gabrielsen et al 1999 76-97

mdash (2004) ldquoSympoliteia in Hellenistic Asia Minorrdquo in Colvin 2004 144-180

Rhodes P J (1985) The Athenian Empire Oxford

mdash (1998) Isoteleia NPauly 5 col 1144

Rhodes P J et R Osborne (2003) Greek Historical Inscriptions 404-323 BC Oxford

Ribicini S M Rocchi et P Xella (2001) La questione delle influenze vicino-orientali sulla religione greca Rome

Rife J R et M M Morison (1987) ldquoLife and Death at a port in Roman Greece The Kerchai Cemetery Project 2002-2006rdquo Hesperia 56 143-181

Ringrose-Voase A J et G S Humphreys eacuted (1994) Soil Micromorphology studies in managements and genesis Developments in Soil Science 22

Rizza G (1996) ldquoUna kylix laconica del Pittore della Caccia a Cataniardquo I Vasi attici ed altre ceramiche coeve in Sicilia vol I Atti del Convegno Internazionale Catania-Camarina-Gela-Vittoria 28 marzo ndash 1 aprile 1990 Cronache di Archeologia 291990 Catane 135-143

Rivet L eacuted (1984) SFECAG Actes du Congregraves de Vallauris Marseille

Robert L (1937) Eacutetudes Anatoliennes Paris

mdash (1945) Le sanctuaire de Sinuri pregraves de Mylasa Les inscriptions I Paris

mdash (1948) Hellenica IV Paris

mdash (1953) ldquoLe sanctuaire drsquoArteacutemis agrave Amyzonrdquo CRAI 403-415

mdash (1962) Villes drsquoAsie Mineure2 Paris

mdash (1987) Documents drsquoAsie Mineure Paris

Robert J et L (1954) La Carie II Paris

mdash (1983) Fouilles drsquoAmyzon en Carie I Paris

Robinson D M (1950) Vases found in 1934 and 1938 Excavations at Olynthus XIII Baltimore

Robinson H S (1959) Pottery of the Roman Pottery Chronology The Athenian Agora V Athegravenes

mdash (1962) ldquoExcavations at Corinth 1960rdquo Hesperia 31 33-48

Rocheron C (2011) La ceacuteramique commune agrave pacircte calcaire de Xanthos et du Leacutetocircon de lrsquoeacutepoque classique agrave la peacuteriode protobyzantine Thegravese ineacutedite (Bordeaux 3)

Rodenwaldt G (1940) ldquoEin lykisches Motivrdquo JdI 55 44-57

Roller L E (1999) In Search of God the Mother Berkeley-Los Angeles-Londres

Rollinger R et C H Ulf eacuted (2004) Griechische Archaik Interne Entwicklungen - Externe Impulse Berlin

Roos P (1972) The Rock-cut Tombs of Caunus I The Architecture Goumlteborg

mdash (1974) The Rock-Tombs of Caunos II The Finds Goumlteborg

mdash (2006) Survey of Rock-Cut Chamber-Tombs in Caria Goumlteborg

Rose B et G Darbyshire eacuted (2011) The New Chronology of Iron Age Gordion Philadephie

Rosenbaum E (1971) Anamur Nekropoluuml ndash The Necropolis of Anemurium Ankara

Rosen K (1978) ldquoDer lsquogoumlttliche Alexanderrsquo Athen und Samosrdquo Historia 27 20-39

Rotroff S I (2006) Hellenistic Pottery The Plain Wares The Athenian Agora XXXIII Princeton

Rotroff S I et J H Oakley (1992) Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora Hesperia Suppl 25 Princeton

Rotroff S I et J A Oliver (2003) The Hellenistic Pottery from Sardis The Finds through 1994 Archaeological Exploration of Sardis Monograph 12 Londres

Rotroff S I et J McK Camp (1996) ldquoThe Date of the Third Period of the Pnyxrdquo Hesperia 65 263-294

Rousset D (2010) De Lycie en Cabalide La convention entre les Lyciens et les Termessiens pregraves drsquoOinoanda Paris

Ruumlckert B (2000) ldquoKeramik Der Kampagne 1995rdquo in Kolb 2000 95-136

Ruumlckert B (2003a) ldquoDie Keramik aus den Grabungen auf dem Avşar Tepesi 19961997rdquo in Kolb 2003 135-161

mdash (2003b) ldquoZur fruumlhen Keramik aus dem Gebiet von Kyaneairdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 13-21

mdash (2007) ldquoKeramik aus den Sondagen 9 30 und 31 in Limyrardquo in Lemaicirctre 2007c 31-33

mdash (2008) ldquoDie Keramik aus dem Feldforschungen im Yavu-Bergland und den Ausgrabungen auf dem 7rdquo in Kolb 2008 1-105

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 37: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 457

Ruumlckert B et F Kolb eacuted (2003) Probleme der Keramikchronologie des suumldlichen und westlichen Kleinasiens in geometrischer und archaischer Zeit Internationales Kolloquium Tuumlbingen 243- 263 1998 Antiquitas Reihe 3 Band 44

Rumscheid F (1994) Untersuchungen zur kleinasiatischen Bauornamentik des Hellenismus Mayence

mdash (1998) Priene Fuumlhrer durch das Pompeji Kleinasiens Istanbul

mdash eacuted (2009) Die Karer und die Anderen Internationales Kolloquium an der Freien Universitaumlt Berlin 2005 Bonn

Rupp D W (1988) ldquoThe lsquoRoyal Tombsrsquo at Salamis (Cyprus) ideological messages of power and authorityrdquo JMA 11 111-139

Ruppe U (2007) ldquoNeue Forschungen an der Stadtmauer von Priene- Erste Ergebnisserdquo IstMitt 57 271-322

Ruzicka S (1979) The Hekatomnid Dynasty of Caria Chicago

mdash (1992a) Politics of a Persian Dynasty The Hecatomnids in the Fourth Century BC Norman-Londres

mdash (1992b) ldquoAthens and the Politics of the Eastern Mediterranean in the Fourth Century BCrdquo AncW 23 63-70

Şahin M (1976) The Political and Religious Structure in the Territory of Stratoniceia in Caria Ankara

mdash (2009) ldquoAlt-Myndos Einige Betrachtungen zu Lokalisation und Stadtmauernrdquo in Rumscheid 2009 503-516

Şahin N eacuted (2008) 1 Uluslararası Antik Doumlnemde Kehanet ve Apollonrsquoun Anadolu Kuumlltleri Sempozyum (17-20 Ağustos 2005 Ege Uumlniveritesi İzmir) ArkDerg 20082

Şahin S (1994) ldquoEin Vorbericht uumlber den Stadiasmus provinciae Lyciae in Patarardquo Lykia 1 130-137

mdash (2007) ldquoDie Bauinschrift auf dem Druckrohraquaumldukt von Delikkemer bei Patarardquo in Schuler 2007 99-109

mdash (2008) ldquoKaiserbauten und Kaiserehrungen in Patarardquo in Winter 2008 597-610

mdash (2009) ldquoParerga zum Stadiasmus Patarensis (1) Uumlberlegungen zur Strecke 3 von Sidyma nach Kalabatiardquo Gephyra 6 101-112

Şahin S et M Adak (2004a) ldquoStadiasmus Patarensis Ein zweiter Vorbericht uumlber das claudische Strassenprogramm in Lykienrdquo in Frei-Stolba 2004 227-262

mdash (2004b) ldquoNeue Inschriften aus Tlosrdquo Gephyra 1 85-105

mdash (2007) Stadiasmus patarensis Itinera romana provinciae Lyciae Istanbul

Saint-Martin A (1821) ldquoObservations sur les inscriptions lyciennes deacutecouvertes par M Cockerellrdquo JS 235-248

Salkever S G eacuted (2009) The Cambridge Companion to Ancient Greek Political Thought Cambridge

Salman B (2009) ldquoMozaikler Uumlzerinde Guumlneş Saati Betimlemeli Sahneler - Hatay Muumlzesinde Yer Alan İki Parccedila ve Diğer Oumlrnekler Uumlzerine Araştırmalarrdquo Journal of Mosaic Research 3 232-255

Salviat F (1993) ldquoLe vin de Rhodes et les plantations du degraveme drsquoAmosrdquo in La production du vin et de lrsquohuile en Meacutediterraneacutee Aix-en-ProvenceToulon 1991 BCH Suppl 26 151-161

Salway B (2007) ldquoThe perception and description of space in Roman itinerariesrdquo in Rathmann 2007 181-209

Sancisi-Weerdenburg H et A Kuhrt eacuted (1991) Achaemenid History VI Asia Minor and Egypt Old Cultures in a New

Empire Proceedings of the Groningen 1988 Achaemenid History Workshop Leyde 83-143

Saner T (1994) ldquoObservations on the different Types of Masonry used in the City Walls of Amosrdquo REA 96 273-284

Sarian H (1992) ldquoHekaterdquo LIMC 6 Addenda 985-1018

Sartre M (1982) Trois eacutetudes sur lrsquoArabie romaine et byzantine Bruxelles

Sayar M H et H Şahin (2008) ldquoZeus Kodopas Eine neue Epiklese aus dem Rauhen Kilikienrdquo EA 41 113-119

Schaeffer Snyder J N H Ramage et C H Greenewalt Jr eacuted (1997) The Corinthian Attic and Lakonian Pottery from Sardis Archaeological Exploration of Sardis Monograph 10 Cambridge (Mass)

Schede M (1964) Die Ruinen von Priene Berlin

Schefold K (1934) Untersuchungen zu den Kertscher Vasen Berlin-Leipzig

Scherrer P H Taeuber et H Thuumlr eacuted (1999) Steine und Wege Festschrift fuumlr Dieter Knibbe OumlAI Sonderschriften Bd 32 Vienne

Schipporeit S Th (1998) ldquoDas alte und das neue Priene Das Heiligtum der Demeter und die Gruumlndung Prienesrdquo MDAI (I) 48 193-236

Schmaltz B (2003) ldquoFruumlhe Lokale Ware in Kaunosrdquo in Ruumlckert amp Kolb 2003 37-43

mdash (2009) ldquoKlassische Letkultur und karische Provinz rdquo in Rumscheid 2009 195-205

Schmidt-Dounas B (1985) Der lykische Sarkophag aus Sidon Istanbuler Mitteilungen Beiheft 30 Tubingen

Schmitt-Pantel P (1990) ldquoSacrifical Meal and Symposion Two Models of Civic Institutions in the Archaic Cityrdquo Sympotica A symposium on the Symposion Oxford 14-26

Schneider H (2007) Geschichte der antiken Technik Munich

Schuler Chr (2007a) Griechische Epigraphik in Lykien Vienne

mdash eacuted (2007b) Griechische Epigraphik in Lykien Eine Zwischenbilanz Akten des Internationales Kolloquiums Muumlnchen 2005 Vienne

Schulz A (2000) Die Stadtmauern von Neandreia in der Troas Bonn

Schuumlrr D (1996) ldquoZur karischen Felsgrabinschrift von Kaunosrdquo Kadmos 35 157-159

mdash (1997a) ldquoNymphen von Phellosrdquo Kadmos 36 127-140

mdash (1997b) ldquoLuwisch-lykische Wettergottformelnrdquo Die Sprache 39 59-73

mdash (1998) ldquoKaunos in lykischen Inschriftenrdquo in Bluumlmel et al 1998 143-162

mdash (2000) ldquoZur lydischen Felsinschrift von Silsilisrdquo IncLing 23 107-121

mdash (2001) ldquoBemerkungen zu Lesung und Verstaumlndnis einiger lykischer Inschriftenrdquo Kadmos 40 127-154

mdash (2003) ldquoZur Rekonstruktion altanatolischer Verserdquo IF 108 104-126

mdash (2005) ldquoDas Piχre-Poem in Antiphellosrdquo Kadmos 44 95-164

mdash (2007) ldquoFormen der Akkulturation in Lykien Griechisch-lykische Sprachbeziehungenrdquo in Schuler 2007 27-40

mdash (2008a) ldquoZur Rolle der lykischen Mindisrdquo Kadmos 47 147-170

mdash (2008b) ldquoLykisch Jurtta- und sentildenaha-rdquo IF 113 176-186

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 38: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

458 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

mdash (2013) ldquoKaunisch-Karisches in Krya Revision der Grabinschrift und Vergleicherdquo in Henry 2013 21-32

Schwenk C J (1985) Athens in the Age of Alexander The Dated Laws amp Decrees of the ldquoLykourgan Erardquo 338-322 BC Chicago

Schweyer A V (2002) Les Lyciens et la mort Istanbul

Schwertheim E eacuted (1992) Forschungen in Pisidien Asia Minor Studien 6 Bonn

Scodel R eacuted (1993) Theater and Society in the Classical World Ann Arbor

Scott N (1973) ldquoThe Daily Life of the Ancient Egyptiansrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin 31-3 123-170

Scranton R L (1941) Greek Walls Oxford

Sekunda N (1991) ldquoAchaemenid Settlement in Caria Lycia and Greater Phrygiardquo in Sancisi-Weerdenburg amp Kuhrt 1991 83-143

Sevin V et A Oumlzfırat (2001) ldquoVan ndash Altıntepe Excavationsrdquo Istanbul Universityrsquos Contributions to Archaeology in Turkey (1932 ndash 2000) O Belli eacuted Istanbul 175-198

Seyer M (2004) ldquoEin bemerkenswerter Bau in Zentrallykien ndash Uumlberlegungen zum Grabmal des Ntildeθurigaχatilde in Ccedilindamrdquo OumlJh 73 221-236

mdash (2006) ldquoUumlberlegungen zur Chronologie lykischer Felsgraumlber aus klassischer Zeitrdquo in Doumlrtluumlk et al 2006 719-734

mdash eacuted (2007) Studien in Lykien Ergaumlnzungshefte zu den Jahresheften des Oumlsterreichischen Archaumlologischen Institutes Heft Vienne

mdash (2008) ldquoDas Grabmal des Hurttuweti in Myrardquo OumlJh 77 335-362

mdash (2012) ldquo40 Jahre grabung in Limyrardquo Actes du colloque international de Vienne 3-5 deacutec 2009 Vienne 325-343

Sharon I (1987) ldquoPhoenician and Greek Ashlar Construction Techniques at Tel Dor Israelrdquo BASOR 267 21-42

Sherwin-White S (1978) Ancient Cos An historical Study from the Dorian Settlement to the Imperial Period Goumlttingen

Shipley D G J (1987) A History of Samos 800-188 BC Oxford

Simpson E (1990) ldquoMidasrsquo bed and a royal Phrygian funeralrdquo JFA 17 69-87

Şimşek C (1997) Hierapolis Guumlney Nekropoluuml (thegravese ineacutedite) Konya

mdash (1998) ldquoCcedilambaşı Tuumlmuumlluumlsuumlrdquo MKKS 8 493-517

Slane K W (1986) ldquoTwo Deposits from the Early Cellar Building Corinthrdquo Hesperia 55 273-318

mdash (1990) The Sanctuary of Demeter and Kore The Roman Pottery and Lamps Corinth 182 Princeton

Smith J C (1982) ldquoA Roman Chamber Tomb on the South-East Slopes of Monasteriaki Kephala Knossosrdquo ABSA 72 255-293

Smith R R R et Chr Ratteacute (1995) ldquoArchaeological Research at Aphrodisias in Caria 1993rdquo AJA 99 33-58

Soumlğuumlt B (2003) ldquoDağlık Kilikya Boumllgesi Mezar Nişlerirdquo Olba VII Istanbul 239-260

Soumlğuumlt B et Z Gider (2010) ldquoBelentepe Helenistik Doumlnem Zeytinyağı Atoumllyelerirdquo in Aydinoğlu amp Şenol 2010 241-259

Sokolowski Fr (1955) Lois sacreacutees de lrsquoAsie Mineure Paris

mdash (1962) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

mdash (1969) Lois sacreacutees des citeacutes grecques Paris

Sparkes B A et L Talcott (1970) The Athenian Agora XII Black and Plain Pottery of the 6th 5th and 4th Centuries BC Princeton New Jersey

Stampolidis N Chr (1989) ldquoThe Provenance of Marblerdquo in Linders amp Hellstroumlm 1989

Stampolidis N Chr et V Karageorgis eacuted (2003) Sea Routes Interconnections in the Mediterranean 16th-6th C BC Proceedings of the International Symposium Rethymnon September 29th-October 2nd 2002 Reacutethymnon

Stampolidis N Chr et L Parlama (2000) The City Beneath the City Antiquities from the Metropolitan Railway Excavations Athegravenes

Stanzl G (1999) ldquoThe Ptolemaion at Limyra and its Recently Discovered Curvaturerdquo in Haselberger 1999 155-171

mdash (2003) ldquoDas Ptolemaion von Limyra vom Entstehen eines antiken Bauwerksrdquo Antike Welt 34 3-14

Stein D L (1997) ldquoCommon Mitannian and pseudo-Kassite a Question of Quality and Classrdquo in Caubet 1997 73-115

Stewart A F (1977) Skopas of Paros Park Ridge

Stronach D B (1957) ldquoThe Development and Diffusion of Metal Types in Early Bronze Age Anatoliardquo Anatolian Studies 7 89-125

Strong D E (1964) ldquoA Greek Silver Head-Vaserdquo The British Museum Quarterly 28 95-102 pl XXVIII-XXVIII

Strzygowski S (1907) ldquoA Sarcophagus of the Sidamara Type in the Collection of Sir Frederick Cook and the Influence of Stage Architecture upon the Art of Antiochrdquo JHS 27 111

Stucky R A (1984) Tribune drsquoEchmoun Ein griechischer Reliefzyklus des 4 Jahrhunderts v Chr Bacircle

mdash (1988) ldquoSidon - Labraunda - Halikarnassosrdquo in Kanon Festschrift Ernst Berger Antike Kunst Beiheft 15 119-126

mdash (2005) Das Eshmoun-Heiligtum von Sidon Architektur und Inschriften Antike Kunst Beiheft 19 Bacircle

Sturgeon M C (1977) ldquoThe Relief on the Theater of Dionysos in Athensrdquo AJA 81 31-53

Sugliano A (2001) ldquoCittadini pareci stranieri le categorie giuridiche e sociali nelle cittagrave greche drsquoAsia Minore fra III e I secolo aCrdquo MediterrAnt 41 293-324

Szanto E (1892) Das griechische Buumlrgerrecht Fribourg

Szegedy-Maszak A (1978) ldquoLegends of the Greek Lawgiversrdquo GRBS 19 199-209

Takmer B (2007) ldquoLex Portorii Provinciae Lyciae Ein Vorbericht uumlber die Zollinschrift aus Andriake aus neronischer Zeitrdquo Gephyra 4 165-188

Talloen P (2003) Cult in Pisidia Religious Practice in Southwestern Asia Minor thegravese de doctorat Leuven

Tekin O (2007) Eski Anadolu ve Trakya Istanbul

mdash eacuted (2009) Ancient History Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World Studies in memory of Clemens E Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur Istanbul

Tekoğlu R (2002-2003) ldquoThree New Lycian Inscriptions from Tlos and Asartaşrdquo Die Sprache 43 104-114

Thalheim Th (1901) ldquoDegravemeusisrdquo RE IV2 col 2853-2854

Thompson M O Moslashrkholm et C M Kraay (1973) An Inventory of Greek Coins Hoards New-York

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 39: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 459

Thomsen A (1997) ldquoBalburardquo in NPauly 2 419- (2002) Die lykische Dynastensiedlung auf dem Avşar Tepesi Bonn

Thonemann P J (2004) ldquoThe Date of Lucullusrsquo Quaestorshiprdquo ZPE 149 80-82

Thornton J (2001) ldquoGli aristoi lrsquoakriton plethos e la provincializzazione della Licia nel monumento di Patarardquo MediterrAnt 4 427-446

mdash (2004) ldquoPistoigrave symmachoi Versioni locali e versione imperiale della provincializzazione della Liciardquo MediterrAnt 7 247-286

mdash (2008) ldquoLesteiai nella dedica a Claudio del monumento di Patara una sommessa proposta drsquointerpretazionerdquo MediterrAnt 11 175-198

Tietz W (2003) Der Golf von Fethiye Bonn

mdash (2009) ldquoKarer und Lykier Politische und kulturelle Beziehungen im 54 Jh v Chrrdquo in Rumscheid 2009 163-172

Tırpan A (1990) ldquoKnidos Akropol Surlarırdquo AST 8 429-456

mdash (1997) ldquoLagina Hekate Temenosu 1995rdquo KST 18 309-337

Tırpan A et Soumlğuumlt B (2004) ldquo2002 Yılı Lagina Kazılarırdquo KST 25-2 87-101

mdash (2005) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2003 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 26-1 371-386

mdash (2006) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2004 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 27-2 257-270

mdash (2007) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2005 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 28-2 591-612

mdash (2008) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2006 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 29-3 387-410

mdash (2009) ldquoLagina ve Boumlruumlkccediluuml 2007 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 30-4 243-266

mdash (2010) ldquoLagina Boumlruumlkccediluuml Belentepe ve Mengefe 2008 Yılı Ccedilalışmalarırdquo KST 31-3 505-527

Tischler J eacuted (1982) Serta Indogermanica Fs G Neumann Innsbruck

Tomasello F (1991) Lrsquoacquedotto romano e la necropoli presso lrsquoistmo Missione archaeologica Italiana di Iasos ndash II Rome

Tomlinson R A (1961) ldquoEmplekton Masonry and Greek Structurardquo JHS 81 133-181

Touratsoglou I (1995) Macedonia History Monuments Museums Athegravenes

Tozkoparan M (1998) Stratoniceia Nekropol Buluntuları Thegravese ineacutedite Konya

Trampedach K (1994) Platon die Akademie und die zeitgenossische Politik Stuttgart

Treacuteheux J (1976) ldquoRetour sur lrsquoArteacutemision de lrsquoicirclerdquo Recueil Plassart 175-204

Tuna-Noumlrling Y (1995) Die Ausgrabungen von Alt-Smyrna und Pitane Die attisch-schwarzfigurige Keramik und der attische Keramikexport nach Kleinasien Istanbuler Forschungen 41

Tuna N N Atıcı I Sakarya et E Koparal (2009) ldquoThe Preliminary Results of Burgaz Excavations within the Context of Locating Old Knidosrdquo in Rumscheid 2009 517-532

Tuumlrktuumlzuumln M (1992) ldquoCcedilavdarhisar (Aizanoi) Roma Devri Nekropoluuml Kurtarma Kazısırdquo MKKS 2 81-95

mdash (1993) ldquoZwei Saulensarkophage aus der Suumldwestnekropole in Aiznaoirdquo AA 517-526

Turnovsky P (2005) ldquoThe morphological repertory of Late Roman Early Byzantine Coarse Wares in Ephesosrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 635-645

Ulf Chr eacuted (1996) Wege zur Genese griechischer Identitaumlt Berlin

Urso G eacuted (2007) Tra Oriente e Occidente Indigeni Greci e Romani in Asia minore Atti del convegno internazionale Cividale del Friuli 28-30 settembre 2006 Pise

Uygun Ccedil (2009) Patara Tepecik Nekropoluuml ve Bey Evirsquonden Ele Geccedilen Kırmızı Astarlı Seramikler (İOuml 2yy-İS 3 yy) thegravese ineacutedite Antalya

Uzunoğlu E (1986) ldquoThree Hittite Cylinder Seals in the Istanbul Archaeological Museumrdquo Ancient Anatolia 77-83

Vaag L E (2002) ldquoFine Wares Black and Plain Potteryrdquo in Vaag et al 2002 28-39

Vaag L E V Norskov J Lund et M K Schaldemose (2002) The Maussolleion at Halikarnassos Report of the Danish Archaeological Expedition to Bodrum 7 The Pottery Ceramics Material and Other Finds from Selected Contexts Aarhus

Vacante S (2008) ldquoEconomia e territorio di Iasos nellrsquoetagrave di Alessandro Magno Una rilettura di SIG3 307rdquo MediterrAnt 9 509-531

mdash (2010) ldquoAlessandro e lrsquoapodosis del mar piccolo di Iasos alcune osservazionirdquo in Angeli Bertinelli amp Donati 2010 229-235

Van Bremen R (2007) ldquoNetworks of Rhodians in Kariardquo MHR 22 113-132

Van Bremen R et J M Carbon eacuted (2010) Hellenistic Karia Proceedings of the First International Conference on Hellenistic Karia (Oxford 29 June - 2 July 2006) Bordeaux

Van de Maele S et J M Fossey eacuted (1992) Fortificationes Antiquae Amsterdam

Varinlioğlu E (1981) ldquoInscriptions from Erythraerdquo ZPE 44 45-50

mdash (1986) Die Inschriften von Keramos Bonn

mdash (2010) ldquoKodapa and Kodopardquo in Van Bremen amp Carbon 2010 207-216

Varinlioğlu E A Bresson P Brun P Debord et R Descat (1990) ldquoUne inscription de Pladasa en Carierdquo REA 92 1-2 59-78

Varinlioğlu E et P Debord (2004) ldquoHyllarima 2003rdquo AST 22 67-68

Varkıvanccedil B (1995) ldquoDas Heroon von Mezargediği in der Naumlhe von Kaunosrdquo Lykia 2 99-111

Venit M S (1999) ldquoThe Stagni Painted Tomb Cultural Interchange and Gender Differentiation in Roman Alexandriardquo AJA 103 641-669

Verzone T (1978) ldquoHierapolis di Frigia Nei Lavori della Missione archaeologica Italiana in ldquoQuaderni de Le Ricerca Scientifica CNRrdquo 100 1-87 391-475

Vessberg O (1953) ldquoHellenistic and Roman Lamps in Cyprusrdquo- Opuscula Atheniensia 1 115-129

Vessberg O et A Westholm (1956) ldquoThe Swedish Cyprus Expeditionrdquo Vol IV Part 3 The Hellenistic and Roman Periods in Cyprus Stockholm

Villard L et F Blondeacute (1992) ldquoSur quelques vases preacutesents dans la Collection Hippocratique confrontation des donneacutees litteacuteraires et archeacuteologiquesrdquo BCH 116 97-117

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 40: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

460 ndash Euploia la CariE Et la lyCiE antiquEs

Virgilio B eacuted (2003) Studi Ellenistici 15 Pise

Vismara N (1989) Monetazione arcaica della Lycia I Il dynasta Wekhssere I (Glaux 2) Milan

Voigtlaumlnder W (1986) ldquoZur archaischen Keramik in Miletrdquo in Milet 1899-1980 Ergebnisse Problem und Perspektiven einer Ausgrabung Kolloquium Frankfurt am Main 1980 W Muumlller- Wiener eacuted Tuumlbingen 35-56

Von Bothmer D (1962) ldquoPainted Greek Vasesrdquo The Metropolitan Museum of Art Bulletin New Series 21-1 1-11

Von Gerkan A (1948-1949) ldquoDie Herkunft des dorischen Gebaumllksrdquo JdI 63 1-13

Von Hammer-Purgstall J (1811) Topographische Ansichten gesammelt auf einer Reise in die Levante Vienne

Von Saldern A (1980) Ancient and Byzantine Glass from Sardis Cambridge (Mass)-Londres

Von Schiele W eacuted (1983) Istanbuler Forschungen Band 34 Tuumlbingen

Vouvalidis K G Syrides et K Albanakis (2005) ldquoHolocene morphology of the Thessaloniki Bay Impact of sea level riserdquo Zeitschrift fuumlr Geomorphologie Suppleacutement 137 147-158

Vroom J (2004) ldquoLate antique Pottery settlement and trade in the East Mediterranean a preliminary comparison of ceramics from Limyra (Lycia) and Boeotiardquo in Bowden et al 2004 281-331

mdash (2005) ldquoNew light on lsquoDark Agersquo pottery a note on finds from south-western Turkeyrdquo Rei Cretariae Romanae Fautorum Acta 39 Abingdon 249-255

Waksman S Y P Reynolds S Bien et J-C Treacuteglia (2005) ldquoA major production of Late Roman lsquoLevantinersquo and lsquoCypriotrsquo common waresrdquo in Gurt i Esparraguera et al 2005 311-325

Waksman S Y et J-C Treacuteglia (2007) ldquoCaracteacuterisation geacuteochimique et diffusion meacutediterraneacuteenne des ceacuteramiques culinaires lsquoeacutegeacuteennesrsquo Eacutetudes compareacutees des mobiliers de Marseille de Beyrouth et drsquoAlexandrie (Ve s-VIIe s)rdquo in Bonifay amp Treacuteglia 2007 645-657

Waksman S Y A Bouquillon N Cantin et I Katona (2007) ldquoThe first Byzantine lsquoGlazed White Waresrsquo in the early medieval technological contextrdquo Archaeometric and Archaeological Approaches to Ceramics Papers presented at EMACrsquo05 8th

European Meeting on Ancient Ceramics Lyon 2005 BAR International Series S1691 129-135

Waksman S Y S Lemaicirctre avec la collaboration de M-C Arqueacute B Yener-Marksteiner et E Pellegrino (2010) ldquoCeacuteramiques culinaires de Lycie aux eacutepoques romaine et proto-byzantine approches archeacuteologiques et archeacuteomeacutetriquesrdquo in Menchelli et al 2010 781-790

Walbank M B (2002a) ldquoNotes on Attic Decreesrdquo ZPE 139 61-65

mdash (2002b) ldquoDihippos Myrrhinousios (ZPE 137 113-116)rdquo ZPE 140 71-72

Waelkens M eacuted (1993) Sagalassos I First General Report on the Survey (1986-1989) and Excavations (1990-1991) Louvain

mdash (2004) ldquoEin Blick von der Ferne Seleukiden und Attaliden in Pisidienrdquo IstMitt 54 435-480

mdash (2005) ldquoProvincial capitals and hinterland cities A dialogue at Sagalassosrdquo in Brandt et al 2005 377-386

Waelkens M et L Vandeput (2007) ldquoRegionalism in Hellenistic and Roman Pisidiardquo in Elton amp Reger 2007 97-105

Walcot P (1966) Hesiod and the Near East Cardiff

Walpole R (1820) Travels in Various Countries of the East being a Continuation of Memoirs relating to European and Asiatic Turkey amp c Londres

Walser G (1980) ldquoDie Straszligenbautaumltigkeit von Kaiser Claudiusrdquo Historia 29 438-462

Waywell G B (1978) The Free-standing Sculptures of the Mausoleum at Halicarnassus in the British Museum Londres

mdash (1993) ldquoThe Ada Zeus and Idrieus Relief from Tegea in the British Museumrdquo in Palagia amp Coulson 1993 79-86

Weickenmeier N (1985) Theorienbildung zur Genese des Triglyphon Versuch einer kritischen Bestandsaufname Darmstadt

Weicker G (1902) Der Seelenvogel in der alten Litteratur und Kunst Eine Mythologisch-Archaeologische Untersuchung Leipzig

Weiler I (1996) ldquoSoziogenese und soziale Mobilitaumlt im archaischen Griechenland Gedanken zur Begegnung mit den Voumllkern des Alten Orientsrdquo in Ulf 1996 211-239

Weiskopf M (1989) The so-called ldquoGreat Satrapsrsquo Revoltrdquo 366-360 BC Concerning Local Instability in the Achaemenid Far West Historia Einzelschriften 63 Wiesbaden

Weiss P (1992) ldquoPisidien Eine historische Landschaft im Licht ihrer Muumlnzpraumlgungrdquo in Schwertheim 1992 143-165

Welwei K W (2000) ldquoPeraiardquo DNP 9 533-5

Werth W (2006) Hekate Untersuchungen zur dreigestaltigen Goumlttin Hambourg

Wesenberg B (1984) ldquoZu den Schriften der griechischen Architektenrdquo DiskAB 4 39-48

mdash (1991) ldquoZur Entstehung des griechischen Keilsteingewoumllbesrdquo DiskAB 5 252-258

West M L (1966) Hesiod Theogony Oxford

Westholm A (1963) ldquoThe Architecture of the Hieronrdquo Swedish Excavations and Researches I 2 Lund

Wieder M D Adan-Bayewitz et F Asaro (1994) ldquoSource materials micromorphology and the provenance of the storage jars from Roman Galileerdquo in Ringrose-Voase amp Humphreys 1994 307-316

Wiegand Th et H Schrader (1904) Priene Ergebnisse der Ausgrabungen und Untersuchungen 1895-1898 Berlin

Williams C (1989) Anemurium The Roman and Early Byzantine Pottery Subsidia Mediaevalia 16 Toronto

Winkler J J et F I Zeitlin eacuted (1990) Nothing to do with Dionysos Athenian Drama in its Social Context Princeton

Winter E eacuted (2008) Vom Euphrat bis zum Bosporus Kleinasien in der Antike Festschrift fuumlr Elmar Schwertheim zum 65 Geburtstag II Bonn

Winter F E (1971) Greek Fortifications Toronto

mdash (1994) ldquoProblems of Tradition and Innovation in Greek Fortifications in Asia Minor late fifth to third century BCrdquo in Debord amp Descat 1994 29-52

Wittek P [1934] (1967) Das Fuumlrstentum Mentesche Amsterdam

Woumlrrle M (1977) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens Irdquo Chiron 43-66

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 41: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf

reacutefeacuterEnCEs bibliographiquEs ndash 461

mdash (1988) Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda Munich

mdash (1991) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens IV drei griechische Inschriften aus Limyrardquo Chiron 21 203-239

mdash (1995) ldquoEpigraphische Forschungen zur Geschichte Lykiens V die griechischen Inschriften der Nekropolen von Limyrardquo Chiron 25 387-417

mdash (2001-2002) ldquoDie Toten von Limyra Eine traurige epigraphische Bilanzrdquo Lykia 6 296-300

mdash (2007) ldquoLimyra in der fruumlhen Kaiserzeitrdquo in Schuler 2007 85-97

Wriedt Soslashrensen L et K Winther Jacobsen eacuted (2006) Panayia Amathoussa II Political cultural ethnic and social relations in Cyprus Approaches to Regional Studies (Monograph of the Danish Institute at Athens 62) Athegravenes

Wright G R H (1987) ldquoMasonry Construction at Marib and the lsquoInterwoven structurersquo (emplecton) of Vitruviusrdquo Archaumlologische Berichte aus dem venem Band 4 79-83

Wurster W (1993) ldquoDynast ohne Palast - Uumlberlegungen zum Wohnbereich lykischer Feudalherrenrdquo in Borchhardt amp Dobesch 1993 I 5-30

Yağcı E E (1990) ldquoHatay Muumlzesirsquondeki bir Gurup Cam Eserrdquo I Uluslararası Cam Sanatı Sempozyumu Istanbul 29-30

Yakar J (2007) Anadolursquonun Etnoarkeolojisi Istanbul

Yener E (1998) ldquoAydın İli Ccediline İlccedilesi Kabataş Koumlyuuml Tepecik Tuumlmuumlluumlsuuml Kurtarma Kazısı 1996rdquo MKKS 8 235 -255

Yener-Marksteiner B (2007) ldquoKeramik aus der Sondage 5 in der Weststadt von Limyrardquo in Marksteiner et al 2007 236-276

Yener B et Th Marksteiner (2007) ldquoFundkeramik aus Sondage West 3 und der Ringmauer im Westbereich von Xanthosrdquo in Lemaicirctre 2007c 77-115

Young R S (1981) The Gordion Excavations Final Reports Volume I Three Great Early Tumuli Philadelphie

Zahle J (1979) ldquoLykische Felsgraumlber mit Reliefs aus dem 4 Jahrhundert v Chrrdquo JDAI 94 245-346

mdash (1990) ldquoHerrscherportraumlts auf lykischen Muumlnzenrdquo in Borchhardt et al 1990 51-56

Zettler R L et L Horne eacuted (1998) Treasures from the Royal Tombs of Ur Philadelphie

Zgusta L (1964) Kleinasiatische Personennamen Prague

mdash (1984) Kleinasiatische Ortsnamen Heidelberg

Ziche I eacuted (agrave paraicirctre) Identity and Identification in Antiquity Proceedings of the International Conference held at the Florida International University Miami April 7th-9th 2009 H Ziche eacuted Cambridge Scholars Press

Zografou A (2010) Chemins drsquoHeacutecate Portes routes carrefours et autres figures de lrsquoentre-deux Kernos Suppl 24 Paris

Zoroğlu L (1986) ldquoKelenderis Mezar Buluntularırdquo Anadolu Araştırmaları 455-466

mdash (2000a) Kelenderis I Kaynaklar Kalıntılar Buluntular Ankara

mdash (2000b) ldquoKelenderis Nekropoluumlrdquo OLBA III Mersin 115-135

mdash (2009) CVA Turkish Republic Silifke Museum Fascicule 1 Turkish Institute of Archaeology Istanbul

  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie
Page 42: Le_stadiasme_de_Patara_et_la_geographie.pdf
  • 00PAGES DE TITRE
  • SOMMAIRE
  • Rousset
  • Bibliographie