ecobouwers opendeur bxl 2014

20
Co-funded by the Intelligent Energy Europe Programme of the European Union Brussel Deze Week 01 02 NOV 08 11 NOV BEZOEK GRATIS ENERGIEZUINIGE EN DUURZAME HUIZEN 40 Brusselse woningen SCHRIJF JE IN VIA WWW.ECOBOUWERS.BE VISITEZ GRATUITEMENT DES MAISONS DURABLES ET ÉCONOMES EN ÉNERGIE 40 maisons à Bruxelles INSCRIVEZ-VOUS SUR WWW.ECOBATISSEURS.BE

Upload: stapel-magazinemakers

Post on 05-Apr-2016

221 views

Category:

Documents


3 download

DESCRIPTION

Campagnemagazine van Bond Beter Leefmilieu en Ecoconso.

TRANSCRIPT

Page 1: Ecobouwers Opendeur BXL 2014

Co-funded by the Intelligent Energy EuropeProgramme of the European Union

BrusselDezeWeek

01 –02NOV

08 –11NOV

BEZOEK GRATIS ENERGIEZUINIGE EN DUURZAME HUIZEN40 Brusselse woningen

SCHRIJF JE IN VIA WWW.ECOBOUWERS.BE

VISITEZ GRATUITEMENT DES MAISONS DURABLES ET ÉCONOMES EN ÉNERGIE40 maisons à Bruxelles

INSCRIVEZ-VOUS SUR WWW.ECOBATISSEURS.BE

Page 2: Ecobouwers Opendeur BXL 2014

2 ECOBOUWERS

Uw gids naar wooninspiratie en -informatie

Le site de référence pour votre habitat

Page 3: Ecobouwers Opendeur BXL 2014

3

Dank aan/Remerciements alle bouwheren/tous les maîtres d’ouvrage, Bostoen, Cluster Ecobuild, Cluster Éco-construction, Leefmilieu Brussel-Bruxelles Environnement, Plate-forme Maison Passive, Passiefhuis-Platform, 2ehands.be, Knauf, VIBE, Habitos, Ik ga bouwen en renoveren, Je Vais Construire & Rénover, Agenda Speciale dank/Remerciements spéciaux Serge Fraas Medewerkers/Collaborateurs Hélène Dekker, Alice Van Den Berge, Marjan Van de maele, Benjamin Clarysse, Sarah Vandenbroucke, Stef D’Hauwers, Jurgen Naets, Bart De Vliegher, Marlies Nachtergaele, Thijs Demeulemeester, Xavier Beghin Fotografie/Photographie Tim Van de Velde, de openstellers/les maîtres d’ouvrage Campagnebeeld/Image de campagne Coming Soon Reclame/Publicité Sarah Vandenbroucke, [email protected], 02 282 17 27 Projectcoördinatie BBL Benjamin Clarysse, [email protected], 02 282 17 44 Chargée de projet écoconso Marjan Van de maele, [email protected], 081 39 07 99 Concept & realisatie/ Conception et réalisation Stapel Magazinemakers www.stapel.be Verantwoordelijke uitgever/ Editeur responsable Danny Jacobs, Tweekerkenstraat 47, 1000 Brussel

06SAMEN STERKTachtig stadsbewoners zetten schouders onder duurzame cohousing.

PLUS FORTS ENSEMBLE80 citadins s’engagent pour le cohousing durable.

18TOURSBXLInspirerende Brusselse gebouwen | Bâtiments remarquables à Bruxelles.

14 ECOBOUWERS OPENDEUR

BEZOEK GRATIS ENERGIEZUINIGE EN DUURZAME HUIZEN

PORTES OUVERTESÉCOBÂTISSEURS

VISITEZ GRATUITEMENT DES MAISONS DURABLES ET ÉCONOMES EN ÉNERGIE

Ecobouwers Opendeur is een initiatief van Bond Beter Leefmilieu en écoconso met steun van Leefmilieu Brussel en de Europese Commissie.

Les Portes Ouvertes Écobâtis-seurs sont une initiative du Bond Beter Leefmilieu et d’écoconso, avec le soutien de Bruxelles Environnement et de la Commission européenne.

De organisatoren zijn niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties en de publireportages in dit magazine. De organisaties zijn tevens niet aansprakelijk voor ongevallen op weg naar/van de te bezoeken woningen of tijdens het bezoek aan de woningen in kwestie. Enkel de auteurs zijn verantwoor-delijk voor hun artikels, die niet noodzakelijk de mening van de Europese Unie weergeven. EASME noch de Europese Commissie zijn verantwoordelijk voor het gebruik van informatie in deze publicatie.

Les organisateurs ne peuvent pas être tenus responsables pour le contenu des publicités et des pu-blireportages dans ce magazine, ni pour les accidents survenant lors des déplacements vers les maisons visitables, sur le chemin de retour ou lors des visites des maisons en question. Les auteurs seuls sont responsables du contenu du magazine, qui ne reflète pas nécessairement l’opinion de l’Union européen-ne. Ni EASME, ni la Commission européenne ne sont responsable de l’utilisation faite de l’information contenue dans cette publication.

05 EDITO 1 1 ACTU(A) 19 INFO(S)

COLOFON/COLOPHON

Uw gids naar wooninspiratie en -informatie

Le site de référence pour votre habitat

Page 4: Ecobouwers Opendeur BXL 2014

4 ECOBOUWERS

VOUS SOUHAITEZ CONSTRUIRE OU RÉNOVER DURABLEMENT ?

Achetez ou vendez votre matériel de construction sur 2ememain.be

DUURZAAM BOUWEN OF VERBOUWEN?

Koop en verkoop je bouwmaterialen op 2dehands.be

023_2DE_001_Ad Eco_127x185_BI.indd 1 10/09/14 13:21Process CyanProcess MagentaProcess YellowProcess Black

MULTIFIT 032 - 035

years,thebestchoice

ENVIRONMENT •

HEA

LTH

• PE

RF

ORMANCES

Alle voordelen op een rij:• Onbeklede, opgerolde en halfharde platen

van duurzame kwaliteit

• Laterale wrijving en verhoogde elasticiteit voor een vlotte plaatsing

• Geen koudestroming dankzij optimale aansluiting met dakspant

Tous les avantages réunis:• Panneau semi-rigide roulé non revêtu de

qualité durable

• La finition des bords et l’élasticité latérale offrent une bonne tenue de l’isolant

• La jonction parfaite avec l’ossature de la toiture permet d’exclure les flux de froid

Luchtdicht afwerken met onze accessoires verlaagt het E-peil van de woning. Une finition étanche à l’air avec nos accessoires abaisse le niveau E de la maison.

DUURZAME GLASWOL VOOR HELLENDE DAKEN LA LAINE MINÉRALE DURABLE POUR TOITURES INCLINÉES

MAN_AD Ecobouw 185x127,5mm BIL v3.indd 1 22/09/14 09:48

Page 5: Ecobouwers Opendeur BXL 2014

5

Edito

In Brussel vertegenwoordigt het gebouwenbe-stand tot 70% van het totale energieverbruik. De grootste energiebesparing zal komen van de overstap naar energiezuinige gebouwen.

Het Brussels Gewest is sinds enkele jaren voorlo-per op het vlak van energiebeleid en stimuleert haar inwoners om ook duurzaam te bouwen en te verbouwen. Met meer dan 765.000 m2 passief-gebouwen en 243 voorbeeldprojecten, goed voor 621.000 m2, werpen die inspanningen duidelijk vruchten af. Maar de uitdagingen blijven groot, zowel voor nieuwbouw als voor renovaties.

Gelukkig evolueert de bouwsector razendsnel: nieuwe materialen en technologieën worden op de markt gebracht, de aangeboden steunmaatregelen veranderen... Reden te meer om je goed te informe-ren vooraleer je aan de werken begint! Bijna veertig gezinnen die duurzaam gebouwd of verbouwd heb-ben in Brussel, nodigen je uit bij hen thuis. Laat je inspireren door hun keuzes en verhalen. Alle prakti-sche informatie vind je verderop in dit magazine. SARA VAN DYCK

BELEIDSMEDEWERKER ENERGIE

BOND BETER LEEFMILIEU

WWW.BONDBETERLEEFMILIEU.BE

BRUSSELS GEWEST NEEMT HET VOORTOUW IN DUURZAAM

BOUWEN

À Bruxelles, pas moins de 70% de la consommation d’énergie est liée au bâtiment. Construire des bâtiments durables permettra de significatives

économies d’énergie. La Région bruxelloise est, depuis quelques années, précurseur en matière des politiques énergétiques et incite ses habi-tants à construire et rénover de façon durable. Ces efforts portent visiblement leurs fruits, avec plus de 765 000 m2 de bâtiments passifs et 243 bâtiments exemplaires, représentant 621 000 m2. Mais les défis restent de taille, au-tant pour les nouvelles constructions que pour les rénovations.

Heureusement, le monde de la construc-tion évolue vite : de nouveaux matériaux et technologies voient le jour, les primes et organismes d’information s’adaptent… Autant de raisons pour bien s’informer avant de se lancer dans les travaux ! Près de 40 ménages qui ont construit ou rénové de façon durable à Bruxelles vous ouvrent exceptionnellement leurs portes. Laissez-vous inspirer par leurs choix et récits. Tous les renseignements pra-tiques dans ce magazine !

MARJAN VAN DE MAELE

CHARGÉE DE MISSION PORTES OUVERTES ÉCOBÂTISSEURS

ÉCOCONSO

WWW.ECOCONSO.BE

LA RéGION BRUXELLOISE PRÉCURSEUR EN MATIÈRE DE CONSTRUCTION DURABLE

VOUS SOUHAITEZ CONSTRUIRE OU RÉNOVER DURABLEMENT ?

Achetez ou vendez votre matériel de construction sur 2ememain.be

DUURZAAM BOUWEN OF VERBOUWEN?

Koop en verkoop je bouwmaterialen op 2dehands.be

023_2DE_001_Ad Eco_127x185_BI.indd 1 10/09/14 13:21Process CyanProcess MagentaProcess YellowProcess Black

MULTIFIT 032 - 035

years,thebestchoice

ENVIRONMENT •

HEA

LTH

• PE

RF

ORMANCES

Alle voordelen op een rij:• Onbeklede, opgerolde en halfharde platen

van duurzame kwaliteit

• Laterale wrijving en verhoogde elasticiteit voor een vlotte plaatsing

• Geen koudestroming dankzij optimale aansluiting met dakspant

Tous les avantages réunis:• Panneau semi-rigide roulé non revêtu de

qualité durable

• La finition des bords et l’élasticité latérale offrent une bonne tenue de l’isolant

• La jonction parfaite avec l’ossature de la toiture permet d’exclure les flux de froid

Luchtdicht afwerken met onze accessoires verlaagt het E-peil van de woning. Une finition étanche à l’air avec nos accessoires abaisse le niveau E de la maison.

DUURZAME GLASWOL VOOR HELLENDE DAKEN LA LAINE MINÉRALE DURABLE POUR TOITURES INCLINÉES

MAN_AD Ecobouw 185x127,5mm BIL v3.indd 1 22/09/14 09:48

©M

AGAL

I RON

SMAN

S

Page 6: Ecobouwers Opendeur BXL 2014

Un habitat abordable, durable et spacieux en ville, c’est possible! Visite chez Brutopia, un remarquable projet de cohousing à Forest. “Ici, je ne dois sortir les poubelles que deux fois par an.”

fêtes ou des réunions. “Per-sonne n’a regardé la Coupe du Monde dans son coin. Tout le monde est venu dans cette salle suivre les matches. Une fois par mois, nous organi-sons un brunch des voisins. Tous les habitants sont les bienvenus mais personne n’est obligé. Nous ne sommes pas une communauté…”

ABORDABLESerge Fraas, architecte

reportage

6 ECOBOUWERS | ÉCOBÂTISSEURS

Dans le parking souterrain: un grand garage à vélos et des voitures partagées.

Au rez-de-chaussée: un jardin communautaire et une buanderie partagée avec une machine à laver et un séchoir professionnels. “Un lavage coûte un euro. Nous avons quasi amorti la machine en trois mois. C’est une superbe réussite.” À côté du jardin: un espace polyvalent pour des

Plus forts

ensemble

80 CITADINS S’ENGAGENT POUR

LE COHOUSING DURABLE

Samen sterkTACHTIG STADSBEWONERS ZETTEN SCHOUDERS ONDER DUURZAME COHOUSING

Page 7: Ecobouwers Opendeur BXL 2014

7

Betaalbaar, ruim én duurzaam wonen in de stad: het kan! Op bezoek bij Brutopia, een inspirerend cohousingproject in Vorst.

“Ik moet hier maar twee keer per jaar het vuilnis buitenzetten.”

In de ondergrondse parking: een grote fiet-senstalling en gedeelde auto’s. Op het gelijk-

vloers: een gemeenschappe-lijke tuin plus een gedeelde wasruimte met professio-nele wasmachine én droog-kast. “Eén euro kost een wasbeurt. Na drie maanden hadden we de machine zo goed als terugverdiend. Een megasucces is het.” Naast

comfort. Dat leek onmoge-lijk. Maar met Brutopia zijn we in dat opzet geslaagd.” Het cohousingproject haalde er de Blue House Prize én de Prijs Voorbeeldgebouw 2009 mee binnen, goed voor een premie van 500 000 euro. “Doordat we zonder traditi-onele projectontwikkelaars werkten, konden we de prijs drukken”, zegt Serge. “Anders betaal je sowieso meer voor een vergelijkbaar apparte-ment in een nieuwbouwblok. Wij brachten een groep mensen samen en zochten zelf naar een terrein om dit project te realiseren.”

FOUNDING FATHERSOm het project in goede ba-nen te leiden, werd in 2008 een vzw met verschillende werkgroepen opgericht.

plus pour un appartement comparable dan un nouvel immeuble. Nous avons réuni un groupe de gens et avons cherché nous-mêmes le ter-rain pour réaliser ce projet.”

PÈRES FONDATEURSPour mener à bien ce projet, une asbl avec différents groupes de travail a été créée en 2008. Un certain Marc en fut l’instigateur. Sa nièce enceinte cherchait depuis un moment une maison familiale abordable à Bruxelles. Elle ne trouvait rien et en avait parlé à son oncle. Il lui a proposé de démarrer un projet de co-housing. Il a envoyé un mail à tous ses contacts dont Serge Fraas, son architecte. “Je n’avais pas non plus

de tuin: een polyvalente ruimte voor feestjes of vergaderingen. “Niemand van ons keek voetbal op zijn appartement tijdens de Wereldbeker. Iedereen kwam naar hier om de matchen te volgen. En één keer per maand organiseren we een burenbrunch. Alle bewoners zijn welkom, niets is verplicht. Het is hier geen commune, hé.”

BETAALBAARSerge Fraas, architect én bewoner van Brutopia, is en-thousiast. En de tachtig an-dere inwoners ook, zo blijkt. “De mensen die hier een appartement kochten, wil-den per se in Brussel blijven wonen. Liefst in een mooi, duurzaam én betaalbaar gebouw met hedendaags

et habitant de Brutopia, est enthousiaste. Et les 80 autres habitants aussi apparemment. “Les gens qui achètent un appartement ici veulent continuer à habiter à Bruxelles. De préférence dans un beau bâtiment durable, abordable et avec tout le confort moderne. Cela semblait irréaliste. Mais Brutopia prouve le contraire.” Ce projet de cohousing a remporté le Blue House Prize et le Prix Bâtiment Exemplaire en 2009, soit une prime de 500 000 euros. “Grâce au fait que nous n’avons pas travaillé avec les promoteurs immobiliers traditionnels, nous avons pu maintenir un prix abordable”, explique Serge. “Sinon on paye d’office

Page 8: Ecobouwers Opendeur BXL 2014

Le bAtiment est durable et économe en énergie : 27 des 29 unités répondent à la norme passive

l’envie de payer pendant 25 ans pour ma maison”, explique-t-il. “Je louais alors un appartement mais commençais doucement à rêver d’un projet de cohou-sing durable et abordable.” Quinze “pères fondateurs” ont assisté à la première réunion. La première tâche a été de trouver un terrain ad hoc. Ils ont choisi un com-plexe de hangars à Forest, d’une vingtaine de parcelles disponibles au départ. “Près de la Gare du Midi et en

oblique du Wiels, le Centre d’Art Contemporain. Sur le terrain se trouvaient des entrepôts qui avaient servi de centre de réparations pour les bus et les camions. Les bâtiments étaient en pi-teux état et le sol devait être dépollué. La démolition était la seule issue possible. Heu-reusement, le propriétaire – un médecin pensionné – s’est tout de suite montré enthousiaste. Nous avons pu acheter le terrain à d’ex-cellentes conditions.”

BABYSITTER INCLUSSerge Fraas et son associé François Stekke ont été les architectes du projet. Ils ont imaginé deux blocs d’habitation reliés par un jardin communautaire. “En bas, quelques bureaux et un centre de services pour les personnes âgées du quartier. Les appartements à double exposition aux étages varient entre 70 et 150 m². Ils ont été livrés casco, de telle sorte que chacun a pu choisir sa finition, en matériaux éco-logiques évidemment!” À Brutopia, vivent des gens de tout standing. Une mixité sociale voulue par les pères fondateurs. “Origine, mé-tier, revenus et âge varient fortement”, poursuit Serge.

8 ECOBOUWERS | ÉCOBÂTISSEURS

Page 9: Ecobouwers Opendeur BXL 2014

9

De initiatiefnemer was een zekere Marc. Zijn zwangere nichtje zocht al geruime tijd naar een betaalbare gezinswoning in Brussel. Ze vond niks en deed haar beklag bij haar oom. Waarop die spontaan voorstelde om een cohousingproject op te starten. Hij stuurde een mail naar al zijn contacten, onder wie ook Serge Fraas, de architect van Marcs privéwoning. “Ook ik had geen zin om 25 jaar lang een eigen huis af te betalen”, vertelt hij. “Ik woonde toen in een huurappartement, maar droomde stilletjes van een duurzaam en betaalbaar

cohousingproject.” Op de startvergadering kwamen vijftien Founding Fathers opdagen. De eerste taak was een geschikt terrein vinden. Uit een twintigtal beschik-bare percelen selecteerden ze een hangarcomplex in Vorst. “Vlakbij het station Brussel-Zuid en schuin tegenover kunstencentrum Wiels. Op het terrein stonden magazijnen die ooit dienst deden als herstelcentrale voor bussen en vrachtwa-gens. De gebouwen waren in slechte staat en de grond moest gesaneerd worden. Afbraak was de enige optie. Gelukkig was de eigenaar

Het gebouw moest energie-zuinig en duurzaam zijn: 27 van de 29 units voldoen aan de passiefnorm

– een arts op rust – meteen enthousiast. We konden het terrein kopen aan zeer goede voorwaarden.” BABYSIT INCLUSIEFSerge Fraas en zijn vennoot François Stekke werden aan-gesteld als architecten. Ze tekenden twee woonblokken, met elkaar verbonden door een gemeenschappelijke tuin. “Beneden zitten enkele kantoren en een diensten-centrum voor de ouderen uit de wijk. De doorzonapparte-menten op de verdiepingen variëren tussen de 70 en 150 m². Ze werden casco op-geleverd, zodat iedereen zelf de afwerking kon bepalen, zij het wel met ecologische materialen. Een epoxyvloer gieten is echt not done.” In Brutopia wonen mensen van alle rang en stand. Die sociale mix was ook de bedoeling van de initiatiefnemers. “Af-komst, beroep, inkomen en leeftijd lopen sterk uiteen”, zegt Serge. “We hebben late twintigers, maar ook gepensi-oneerde zakenlui. En de groep verjongt spontaan. Toen we in 2008 met het project van start gingen, waren er nog maar vier kinderen. Nu al 24. Bij goed weer spelen ze samen in de gemeenschappelijke tuin. En als het regent, trekken ze naar de polyvalente ruimte beneden. Veel bewoners babysitten ook regelmatig op elkaars kinderen. Zulke synergiën gebeuren nu een-maal gemakkelijker in een cohousingproject.”

BEURTROLHet gebouw moest energie-zuinig én duurzaam zijn: 27 van de 29 units voldoen

“Veel bewoners babysitten ook regelmatig op elkaars kinderen. Zulke synergieën gebeuren nu eenmaal gemakkelijker in een cohousingproject.”

“De nombreux habitants jouent réguliè-rement aux babysitters pour les enfants des autres. Ce genre de synergies est évidemment plus facile dans un projet de cohousing.”

Page 10: Ecobouwers Opendeur BXL 2014

onderhoud van de trappen, de polyvalente zaal en de tuin spraken we een beurtrol af. En aangezien we hier met 29 gezinnen wonen, moet ik maar twee keer per jaar de vuilniszakken buiten zetten. Dat is vijftig keer minder dan in mijn vorige woning.”

10 ECOBOUWERS | ÉCOBÂTISSEURS

“Nous avons des presque trentenaires mais aussi des hommes d’affaires pensionnés. Et le groupe se rajeunit naturellement. Il n’y avait que quatre enfants en 2008, Ils sont vingt-quatre aujourd’hui. Par beau temps, ils jouent ensemble dans le

Des panneaux solaires se trouvent sur le toit. “Mais tout aussi importante est notre vue commune durable”, pré-cise Serge Fraas. “Comment créer une bonne ambiance? Comment impliquer tout un chacun dans le projet? Quels équipements communau-taires sont alors nécessaires? Quel degré de vie privée veut-on dans un tel projet? Pour tous ces sujets, des arrange-ments préalables existent. Les balcons ne peuvent pas faire de l’ombre à ceux d’en dessous. L’entretien des esca-liers, de la salle polyvalente et du jardin fait l’objet d’une tournante. Et comme vingt-neuf familles vivent ici, je ne dois sortir les poubelles que deux fois par an!”

aan de passiefnorm. De penthouses zijn lage-ener-gie-appartementen. Het schrijnwerk werd uitgevoerd met FSC-gekeurd hout. Een regenwaterput levert water voor alle toiletten, de tuin en de schoonmaak. En op de daken liggen zonnepanelen. “Maar minstens even belang-rijk is een duurzame samen-horigheid”, zegt Serge Fraas. “Hoe zorgen we voor de juiste sfeer? Hoe betrekken we iedereen bij het project? Welke gemeenschappelijke voorzieningen zijn daarvoor nodig? Hoeveel privacy wil je in een cohousingproject? Daarover maakten we vooraf duidelijke afspraken. Zo mochten de balkons geen schaduw werpen op die van de onderburen. Voor het

jardin communautaire. Et s’il pleut, ils envahissent la salle polyvalente. De nombreux habitants jouent réguliè-rement aux babysitters pour les enfants des autres. Ce genre de synergies est évidemment plus facile dans un projet de cohousing.”

UN BATIMENT ÉCOLOGIQUELe bâtiment est durable et économe en énergie: vingt-sept des vingt-neuf unités répondraient à la norme passive. Les penthouses sont des appartements à basse énergie. La menuiserie a été réalisée en bois FSC. Un réservoir d’eau de pluie ali-mente toutes les toilettes et sert au jardin et au nettoyage.

De appartementen werden casco opgeleverd, zodat iedereen zelf de afwerking kon bepalen.

Les appartements ont été livrés casco, de telle sorte que chacun a pu choisir sa finition.

BRUTOPIABEZOEK OP / VISITES LES 02/11 – 14H08/11 – 09/11 – 10HSCHRIJF JE IN OP / INSCRIPTION VIAWWW.ECOBATISSEURS.BECODE: BX1190/01

Page 11: Ecobouwers Opendeur BXL 2014

11

actua

PORTAAL DUURZAAM BOUWENOm informatie over duurzaam bouwen toegankelij-ker te maken, lanceerden Leefmilieu Brussel en de Service Public de Wallonie samen een nieuwe por-taalsite. Op www.portaalduurzaambouwen.be vinden bouwprofessionals – zoals ontwerpers, aannemers, studiebureaus en handelaars in bouwmaterialen – snel de weg naar praktische tools en technische details, maar ook informatie over normen, financiële ondersteuning en beschikbare opleidingen. Een panel van vertegenwoordigers uit de sector waakt over de inhoud en houdt de site voortdurende up-to-date.

WWW.PORTAAL-DUURZAAMBOUWEN.BE

Ce portail est proposé par Bruxelles Environnement et le Département développement durable du SPW dans le cadre de leurs alliances Emploi-Environnement respectives, en partenariat avec le CSTC et la Confédération Construction.

LIVRE SUR LA CONSTRUCTION

PASSIVEDans Architecture + Passive, plusieurs acteurs – l’architecte, l’ingénieur, le juriste, l’entrepreneur, le maître d’ouvrage, l’enseignant, le passionné – confient leur vision de la construction passive en Belgique. Le livre est paru en trois langues (NL, FR et ANG) début octobre à l’initiative de l’asbl be.pas-sive, fruit d’une collaboration entre la Plate-forme Maison Passive, Passiefhuis Platform, la Faculté d’Architecture de l’ULB et Bruxelles Environne-ment. Tout ce que vous devez savoir sur la concep-tion d’une maison passive et sur l’énergie en tant que solution plutôt que problème s’y retrouve.

SECRÉTARIAT ÉNERGIE DE BRUXELLES ENVIRONNEMENT02 563 42 13 WWW.BRUXELLESPASSIF.BE

Deze portaalsite wordt u aangeboden door Leefmilieu Brussel en het departement Développement durable van de SPW, in het kader van hun respectievelijke Werkgelegenheid-Leef-milieu-allianties, in partnerschap met het WTCB en de Confederatie Bouw.

PORTAIL CONSTRUCTION DURABLEBruxelles Environnement et le Service Public de Wallonie (SPW) ont lancé conjointement un nouveau portail afin de rendre l’information sur la construction durable plus accessible. Sur www.portailconstructiondurable.be, les professionnels de la construction – concepteurs, entrepreneurs, bureaux d’études et négociants en matériaux – trouve-ront rapidement des informations pratiques et des dé-tails techniques, mais aussi des infos sur les normes, les soutiens financiers et les formations disponibles. Un panel d’experts du secteur gère le site et le tient constamment à jour.

WWW.PORTAILCONSTRUCTIONDURABLE.BE

PASSIEF BOUWBOEKIn Architectuur + Passief geven diverse spelers – de architect, de ingenieur, de jurist, de aannemer, de bouwheer, de lesgever, de liefhebber – hun visie op passiefbouw in België. Het boek verscheen begin oktober (in NL, FR en EN) op initiatief van vzw be.passive en is de vrucht van een samenwerking tussen Passiefhuis Platform, Plate-forme Maison Passive, de faculteit Architectuur van de ULB en Leefmilieu Brussel. Alles wat je moet weten om een passiefgebouw te ontwerpen en om energie als

oplossing – niet als probleem – te zien, komt erin aan bod.

ENERGIESECRETARIAAT LEEFMILIEU BRUSSEL02 563 42 13 | WWW.BRUSSELPASSIEF.BE

Page 12: Ecobouwers Opendeur BXL 2014

12 ECOBOUWERS

actu(a)

ENERGIEHUIS HELPT BESPAREN

Het Energiehuis is een nieuwe dienst van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest die

u helpt om minder te verbruiken. In zes lokale structuren stelt het Energiehuis een

team van deskundigen ter beschikking. Eige-naar of huurder? Het Energiehuis staat voor u klaar,

ongeacht uw inkomen.

Gratis huisbezoek. Een deskundige komt ter plaatse en helpt u energie te besparen door een actieplan op te stellen met persoonlijk advies.

Gratis kleine ingrepen. Indien nodig, biedt het Ener-giehuis u tot drie gratis ingrepen aan (tochtvrij maken van ramen en deuren, plaatsen van reflecterende platen achter de verwarming…)

Gratis persoonlijke begeleiding. Tijdens grote werken (isolatie, ramen, verwarming…) helpt een raadgever u bij elke stap, zoals de keuze van de juis-te techniek of de analyse van offertes. Hij verstrekt de nodige informatie over premies en leningen en helpt u bij de administratie.

WWW.MAISONENERGIEHUIS.BE | 02 563 40 00

LEEFMILIEU BRUSSEL VERHUISTLeefmilieu Brussel, de overheidsdienst voor milieu en energie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, ver-huist vanaf half november naar een gloednieuw passief gebouw langs het kanaal. Met een oppervlakte van 17 500 m2 is het een van de grootste passiefgebouwen in Europa, met ook 700 m2 aan photovoltaïsche panelen die voor 18,5 % aan het elektriciteitsverbruik van de kantoren zullen bijdragen.

NIEUW ADRES: LEEFMILIEU BRUSSEL

SITE VAN THURN & TAXIS

HAVENLAAN 86C, 1000 BRUSSEL

WWW.LEEFMILIEUBRUSSEL.BE

BRUXELLESENVIRONNEMENTDÉMÉNAGEBruxelles Environnement, l’administration de l’Envi-ronnement et de l’Energie de la Région de Bruxelles Capitale, déménage à la mi-novembre dans un bâtiment passif tout neuf le long du canal. D’une su-perficie de 17 500 m2, il s’agit de l’un des plus grands immeubles passifs d’Europe, avec aussi 700 m2

de panneaux photovoltaïques qui couvriront 18,5% des besoins en électricité des bureaux.

NOUVELLE ADRESSE : BRUXELLES ENVIRONNEMENT

SITE DE TOUR & TAXIS

86C AVENUE DU PORT, 1000 BRUXELLES

WWW.BRUXELLESENVIRONNEMENT.BE

LA MAISON DE L’ÉNERGIE AIDE À ÉCONOMISERLa Maison de l’Énergie est un nou-veau service de la Région de Bruxelles Capitale qui vous aide à consommer moins. Elle met à votre disposition des experts dans six antennes locales. Proprié-taire ou locataire? La Maison de l’Énergie est à votre service, quels que soient vos revenus.

Visite à domicile gratuite. Un expert vient chez vous et vous aide à économiser de l’énergie à l’aide d’un plan d’action personnalisé.

Petites interventions gratuites. Si nécessaire, la Mai-son de l’Énergie offre jusqu’à 3 interventions gratuites (calfeutrage des portes et fenêtres, pose de panneaux réfléchissants derrière les radiateurs…).

Accompagnement personnalisé gratuit. Un conseiller vous guide lors de gros travaux (isolation, fenêtres, chauffage...), dans le choix des techniques ou dans l’analyse des devis. Il informe sur les prêts et primes et vous aide avec les formalités administratives.

WWW.MAISONENERGIEHUIS.BE | 02 563 40 00

Page 13: Ecobouwers Opendeur BXL 2014

13

BESPAAR 150 EURO OP JE ENERGIEFACTUUR

1Vul de energietest in op www.energie-jacht.be

2Stel jouw energie-vraag aan een panel van experts

3Boek een Powershare-energieavond

4Volg je meterstanden van gas, elektriciteit en water op via de online rekentool

WWW.ENERGIEJACHT.BE

WAT KAN JE DOEN?

energychallenge WWW.ENERGYCHALLENGE.BE | [email protected] | 081 730 730

Energy Challenge en-courage les citoyens à poser les gestes utiles pour réduire leur

facture énergétique. L’an dernier, 200 ménages ont participé et les économies d’énergie ont atteint en moyenne 15%, soit une dimi-nution de la facture de 300 €/an !

DYNAMIQUE, CITOYENNE, LUDIQUEVous n’aimez pas le gaspillage ? Vous aussi vous voulez écono-

L’ miser des centaines d’euros sans gros investissements et sans perte de confort ? Rejoi-gnez une dynamique citoyenne ludique et passez à l’action !

ACCOMPAGNEMENT GRATUITL’Energy Challenge se déroule du 1er novembre 2014 au 1er mars 2015. Les inscriptions, ou-vertes dès à présent, sont indivi-duelles et un accompagnement gratuit vous est proposé.

PAS BESOIN DE S’ÉCLAIRER À LA BOUGIEPOUR FAIRE DES ÉCONOMIES !

Page 14: Ecobouwers Opendeur BXL 2014

01 –02NOV

08 –11NOV

Une habitation passive en intérieur d’ilot Le défi pour cette rénovation: réaliser un logement passif en site urbain très dense. La conception de la maison a été guidée par l'optimisation des apports solaires.

BRUXELLES-VILLE VISITES LES 01/11 ET 02/11 À 10H ET À 14H

VISITEZ GRATUITEMENT DES MAISONS DURABLES ET ÉCONOMES EN ÉNERGIE40 maisons à Bruxelles 100 maisons en Wallonie150 maisons en Flandre

INSCRIVEZ-VOUS SUR WWW.ECOBATISSEURS.BE OU WWW.ECOBOUWERS.BE

BEZOEK GRATIS ENERGIEZUINIGE EN DUURZAME HUIZEN40 Brusselse woningen100 woningen in Wallonië150 woningen in Vlaanderen

SCHRIJF JE IN VIA WWW.ECOBOUWERS.BE OF WWW.ECOBATISSEURS.BE

AAC

ARCH

ITEC

TURE

- A

MAN

DINE

SEL

LIER

| PH

OTO

Y.GL

AVIE

Duurzame penthouse met fantastisch uitzicht Nieuw leven voor deze leegstaande “penthouse”-kantoorverdieping. Het wordt een passieve, bio-ecologische gezinswoning in de stad (binnen- en buitenisolatie, houten constructies). Nu in werffase. SCHAARBEEK BEZOEK OP 1/11 OM 10H EN OP 2/11, 10/11 EN 11/11 OM 14H

KARE

N SA

S

Rénovation d’une maison en 4 logements passifs Rénovation d’une maison de maître (1899) en 4 logements passifs, dans une démarche de développement durable : toitures végétalisés, matériaux avec un bon éco-bilan, récupération de l’eau de pluie, … BRUXELLES-VILLE VISITES LES 01/11, 02/11 ET 11/11 À 14H ET LE 02/11 À 10H

JULI

EN K

ESSL

ER

PASSI(E)F MAISON PASSIVE CERTIFIÉE / GECERTIFICEERD PASSIEFHUIS14 ECOBOUWERS | ÉCOBÂTISSEURS

Page 15: Ecobouwers Opendeur BXL 2014

15

Rénovation d’une maison unifamiliale classée Maison unifamiliale dessinée par Paul Hankar en 1895, dont la façade fut classée en 2001. Le défi était d’atteindre le standard basse énergie sans modifier la façade avant.

SAINT-GILLES VISITES LE 08/11 À 14H ET LE 09/11 À 10H ET À 14H

Rénovation basse énergie avec maté-riaux bio-écologiques Le caractère unique de la façade est conservé grâce à l’isolation par l’intérieur. En plus de la conception économe en énergie et le choix pour des matériaux bio-écologiques, la situation était également un aspect important.

ANDERLECHT VISITE LE 02/11 À 10H

MAR

C VA

NDER

STRI

CHT

Twee ecologische renovaties in één straat Opmerkelijke renovaties met ecologische materialen: kurk en cellulose. Kurk werd gebruikt als buitenisolatie en akoestische isolatie voor tussenvloeren. Bekijk ook een micro-WKK in combinatie met zonnepanelen voor warm water.

ETTERBEEK 9/11, 10/11 EN 11/11 OM 10H EN 14H

Rénovation “très basse énergie” de deux duplex Aménagement de deux appartements aux derniers niveaux d’un immeuble de 1911, repris à l’Inventaire du patrimoine. L’ensemble de l’enveloppe a été isolée par l’extérieur, sauf la façade avant qui a été isolée par l’intérieur.

SAINT-GILLES VISITES VOIR WWW.ECOBATISSEURS.BE

THOM

AS D

EGÉE

LEIT

MOT

IV A

RCHI

TECT

URE

D. D

ARDE

NNE

Bio-ecologische renovatie voor fietsers Een renovatie van een rijwoning in de stad tot een zeer lage-energiestandaard. De voorgevel werd langs de binnenzijde geïsoleerd. Als technieken: zonneboiler, gascondensatieketel en balansventilatie. De fietsen hangen in de gang aan het plafond.

SCHAARBEEK BEZOEK OP 9/11 OM 10H EN 14H

EWOU

D SA

EY

BATEX LAURÉAT DU CONCOURS DE BÂTIMENTS EXEMPLAIRES / LAUREAAT WEDSTRIJD VOORBEELDGEBOUWEN

KARB

ON' A

RCHI

TECT

URE

& UR

BANI

SME

Un brin de paille L’objectif premier qui a guidé la conception du projet est de créer une habitation saine, vivante et résiliente dans laquelle il fait bon vivre. Ossature bois isolée en ballots de paille.

UCCLE VISITE LE 10/11 À 10H

Page 16: Ecobouwers Opendeur BXL 2014

16 ECOBOUWERS | ÉCOBÂTISSEURS PASSI(E)F MAISON PASSIVE CERTIFIÉE / GECERTIFICEERD PASSIEFHUIS

Une rénovation basse énergie contemporaine Rénovation d’une maison bel étage axée sur la réduction des besoins de chauffage, avec “relooking” de la façade avant. Grand défi : installer une ventilation double flux dans les espaces existants. BERCHEM-SAINTE-AGATHE VISITES VOIR WWW.ECOBATISSEURS.BE

Rénovation discrète dans le respect du standard passif Rénovation d’une ancienne habitation sociale trois façades, située au cœur de la cité jardin du Joli-Bois, dans le respect de la typologie et du caractère du quartier. L’objectif énergétique poursuivi est de respecter tous les critères du standard “Passif”.

WOLUWE-SAINT-PIERRE VISITES LES 01/11, 09/11 ET 10/11 À 10H ET À 14H

FHW

ARC

HITE

CTES

GILL

ES R

OBRE

CHTS

FH

W A

RCHI

TECT

ES

Transformation basse énergie d’un ancien atelier Rénovation basse énergie d’un ancien atelier d’intérieur d’ilôt en un logement pour artiste. Le bâtiment est couvert d’une “chaussette” d’isolant. Utilisation d’énergies renouvela-bles pour l’eau chaude et le chauffage.

KOEKELBERG VISITES LE 01/11 À 10H ET LE 02/11 À 14H

Maison de maitre de 1905rénovée pour y créer le confort nécessaire tout en conservant sa structure et son caractère. L'aménagement de la maison est suffisamment flexible que pour en faire la maison d'une vie!

EVERE VISITES LE 09/11 À 10H ET À 14H

LAUR

ENT

COLL

IGNO

N

Dakappartement wordt voorbeeld- woning De verbouwing van een appartement met een uitbreiding op het dak van een appartementsgebouw uit de jaren dertig. Optimale bezonning en een gezond binnenklimaat. Laat meegroeibaar/wisselend gebruik toe.

ANDERLECHT 9/11 OM 10H EN 14H EN 11/11 OM 14H

Transformation d’un dépot en logement et atelier Travailler et se loger au même endroit permet de moins se déplacer. D’où l’association de l’atelier de menuiserie et le logement. Le logement est basse énergie. Une grande partie des travaux ont été réalisé en autoconstruction.

JETTE VISITES LE 01/11 À 14H ET LE 02/11 À 10H

MET

ARC

HITE

CTUU

R

MAR

C OP

DEBE

ECK

Page 17: Ecobouwers Opendeur BXL 2014

17

Verbouwing voor doe-het-zelvers Deze woning is interessant voor mensen die met ecologische mate-rialen aan de slag willen. We hebben – tot nu toe – zonder architect gewerkt en bijna alles waarvoor we geen premie krijgen hebben we zelf gedaan of zullen we zelf doen.

WATERMAAL-BOSVOORDE BEZOEK OP 8/11 EN 9/11 OM 10H EN 14H

Lage-Energierenovatie van een duplexDe uitdaging: een duplex dakappartement binnen een mede-eigendom renoveren tot de lage-energiestandaard, gebruik makend van ecologische en innoverende materialen en met behoud van verschillende elementen.

SCHAARBEEK BEZOEK OP 01/11 EN 02/11 OM 14H EN OP 08/11 EN 09/11 OM 10H EN OM 14H

Rénovation passive d’une maison mitoyenne en zone urbaine Cette maison mitoyenne des années ‘60, située dans un environnement conditionné par le bruit du chemin de fer et le chantier du RER a été transformé en une confortable et lumineuse habitation certifiée passive.

WATERMAEL-BOITSFORT VISITES LE 08/11 À 14H ET LE 09/11 À 10H

Brutopia: habitat groupé participatif Le projet Brutopia est né d’un désir commun à une trentaine d’hommes et de femmes : celui d’habiter Bruxelles d’une manière qui soit à la fois durable, collective, responsable et écologique.

FOREST VISITES LE 02/11 À 14H ET LES 08/11 ET 09/11 À 10H

GIID

ARC

HITE

CTUR

E

De la passoire thermique à la très basse énergie Rénovation très basse énergie d’une maison 3 façades, grâce à des solutions performantes au niveau de l’isolation, de la ventilation, de l’étanchéité à l’air, des énergies renouvelables et du chauffage

AUDERGHEM VISITES LE 01/11 À 10H ET À 14H

Petite quatre façades passive en duplex inversé Petite quatre façades au standard passif qui se caractérise par sa disposition en duplex inversé, offrant une vue dégagée sur les alentours depuis les pièces de vie. La façade en peuplier rétifié permet de mieux se fondre dans le décor environnant.

UCCLE VISITES LES 01/11 ET 02/11 À 10H

PRIG

NOT

PIER

RE B

LOND

EL A

RCHI

TECT

ESST

EKKE

+ F

RAAS

, ARC

HITE

CTES

+ A

AAA

ARCH

ITEC

TES

MAT

TIAS

D’H

OOGH

E

BATEX LAURÉAT DU CONCOURS DE BÂTIMENTS EXEMPLAIRES / LAUREAAT WEDSTRIJD VOORBEELDGEBOUWEN

Page 18: Ecobouwers Opendeur BXL 2014

tours

18 ECOBOUWERS18 ECOBOUWERS | ÉCOBÂTISSEURS

Circuit à la découverte DES MAISONS PASSIVESLa Plate-forme Maison Passive (pmp) vous emmène, durant une après-midi, à la décou-verte du principe de construction et de réno-vation passive. Lors de ce circuit, vous visi-terez plusieurs maisons passives à Bruxelles et serez accueillis par les habitants. Au départ de la visite, vous pourrez découvrir le centre mobile Energy Experience et ses ani-mations sur l’isolation, l’étanchéité à l’air et la ventilation, et poser toutes vos questions à l’animateur. Circuit offert par la pmp.

SAMEDI 8/11, DE 14H À 18H

RENDEZ-VOUS: DÉPART ET ARRIVÉE DU CIRCUIT PRÈS

D’UNE GARE. LES DÉTAILS SONT REPRIS SUR LE SITE

WWW.ECOBATISSEURS.BE

PRIX : GRATUIT | € 50 VOUS SERONT FACTURÉS EN CAS DE

DÉSISTEMENT MOINS DE DEUX JOURS AVANT LA VISITE

MAX. 25 PERSONNES

MOYEN DE TRANSPORT : TRAJET EN BUS, ASSURÉ PAR LA PMP

INFOS ET INSCRIPTIONS : [email protected]

(EN INDIQUANT LA DATE DU CIRCUIT CHOISI)

WWW.ENERGY-EXPERIENCE.BE

Inspirerende gebouwen IN BRUSSELBond Beter Leefmilieu neemt je mee op sleeptouw langs twee opmerkelijke gebouwen in Brussel. We bezoeken een voorbeeldverbouwing van een stadswoning tot een zeer lage-energiewoning met veel bio-ecologische materialen en een conversie van een kantoorruimte tot knappe loft met een fantastisch uitzicht. Ontdek de rest van het parcours op www.ecobouwers.be.

ZATERDAG 8/11 OM 14U | PRIJS: GRATIS

VERPLAATSING: TE VOET EN OPENBAAR VERVOER

WWW.ECOBOUWERS.BE

ecobuild.brussels

Het Brusselse netwerk van bouw-professionals die thuis zijn in duurzaam (ver)bouwen.ecobuild.brussels verenigt 125 Brusselse bedrijven en 24 partners die actief zijn in de sector van duurzaam (ver)bouwen, van architecten en aannemers over bouwhande-laars en bouwpromotoren tot studiebureaus. Samen werken ze aan de professionalisering van de sector en helpen ze particulieren met duurzame (ver)bouwplannen bij de keuze van de juiste bouwpartners.

WWW.CLUSTER-ECOBUILD.BE

ecobuild.brussels

Le réseau des acteurs bruxellois de la construc-tion et de la rénovation durables. ecobuild.brussels réunit 125 entreprises bruxelloises ainsi que 24 partenaires actifs dans le secteur de la construction et de la rénovation durables. Le réseau regroupe tous les intervenants dans le processus de construction ou de rénovation (ar-chitectes, entrepreneurs, promoteurs immobiliers et bureaux d'étude). Ensemble, ils travaillent pour la professionnalisation du secteur et conseillent également les particuliers porteurs d'un projet de construction ou de rénovation durable.

WWW.CLUSTER-ECOBUILD.BE

Page 19: Ecobouwers Opendeur BXL 2014

19

BEZOEK GRATISENERGIEZUINIGE ENDUURZAME HUIZEN

40 BRUSSELSE WONINGEN

100 WONINGEN IN WALLONIË

150 WONINGEN IN VLAANDEREN

SCHRIJF JE IN VIA WWW.ECOBOUWERS.BE

WWW.ECOBATISSEURS.BE

VISITEZ GRATUITEMENT

DES MAISONS DURABLES ET

ÉCONOMES EN ÉNERGIE

40 MAISONS À BRUXELLES 100 MAISONS EN WALLONIE150 MAISONS EN FLANDRE

INSCRIVEZ-VOUS SURWWW.ECOBATISSEURS.BE

WWW.ECOBOUWERS.BE

Tijdens Ecobouwers Opendeur – Portes Ouvertes Écobâtisseurs kom je alles te weten over bouwen met aandacht voor energiezuinigheid en duurzame materialen. De focus ligt op de bouwheer: waarom kiezen voor energiezuinig of duurzaam bouwen? Hoe begin je eraan? En waarop moet je letten?

ECHTE ERVARINGENVan 1 tot 2 en van 8 tot 11 november kijk je gratis binnen in meer dan 40 energiezui-nige woningen, passiefwoningen en voor-beeldprojecten. De eigenaars van de wonin-gen verzorgen – soms samen met hun architect of aannemer – de rondleiding. Ze tonen de bezoekers welke technieken tot energiebesparing leiden, hoe ze die zelf hebben toegepast en vanuit welke filosofie. Geen verkoopspraatjes, maar echte ervarin-gen over hoe duurzaam en energiezuinig bouwen in de praktijk verloopt!

HOE NEEM JE DEEL?Er is altijd een interessant bouwpro-ject in je buurt. Bekijk het aanbod op www.ecobouwers.be, maak je keuze en schrijf je online in.

VOLG ECOBOUWERS VIA FACEBOOK

WWW.FACEBOOK.COM/ECOBOUWERSBBL

Les Portes Ouvertes Écobâtisseurs – Ecobouwers Open-deur vous proposent une découverte de l’habitat du-rable, avec une attention spéciale pour les économies d’énergie et les matériaux durables. Le maître d’ou-vrage est au centre de l’événement : quelles étaient ses envies et motivations pour la construction durable ? De quelle façon a-t-il concrétisé ses idées ? Quels étaient les points d’attention les plus importants ?

DES INFORMATIONS DE PREMIÈRE MAINLes 1, 2, et 8, 9, 10, 11 novembre, vous pouvez visiter gratuitement plus de 40 maisons économes en énergie, passives ou lauréates de l’appel à projets BATEX. Les maîtres d’ouvrage organisent eux-mêmes leurs visites, accompagnés ou non de leur architecte, entrepreneur ou installateur. Ils montrent aux visiteurs les choix et techniques mis en oeuvre pour aboutir à des économies d’énergie et à une approche plus durable de la construction ou de la rénovation. Pas de boniments mais un échange d’expériences sur la construction et la rénovation durables en pratique.

COMMENT PARTICIPER?Il y a certainement un projet intéressant qui ouvre ses portes près de chez vous. Consultez le programme sur www.ecobatisseurs.be, faites votre choix et inscrivez-vous via le formulaire en ligne.

Bond Beter Leefmilieu is de onafhankelijke federatie die natuur- en milieuverenigingen in Vlaanderen verenigt, ver-sterkt en vertegenwoordigt.

écoconso encourage des comportements et des modes de consommation respectueux de l’environne-ment et de la santé.

VOLG ONS WWW.BONDBETERLEEFMILIEU.BE

WWW.FACEBOOK.COM/BONDBETERLEEFMILIEU

WWW.TWITTER.COM/BONDBETERLEEFMILIEU

STEUN ONS BE27-523-0801218-73

SUIVEZ-NOUS WWW.ECOCONSO.BE

WWW.FACEBOOK.COM/ECOCONSO

WWW.TWITTER.COM/ECOCONSO_ASBL

Page 20: Ecobouwers Opendeur BXL 2014

20 ECOBOUWERS

UW PARTNER

www.beterbouwenenverbouwen.be

www.tubatisjerenove.be

VOTRE PARTENAIRE

La baignoire reprend sa placeToutes les tendances et leurs prixOptimiser un petit espace3 projets d’architectes avec budget

DossierSALLE DE BAINS

Récupération de chaleur Ventiler sans pertes d’énergie Droit de superficie Acheter une maison sans payer le terrain

5 MITOYENNES DE CARACTÈREÀ la recherche d’espace et de lumière

MA

I 2

01

4

4€

N° 1

en

Bel

giqu

e - 3

3e a

nnée

- N° 2

99

LLLaLaaa bL aignoiTooutes leOptiO mi

333 ppprroo3 jjets d’a

DDE

RéRécup

ieee

r r leee e tteteerl raain

E CCCCCCCCAAARAA ACe e eeeeettt e dee lu

JUIL

LET-

AO

ÛT

2014

- 4

1 en

Bel

giq

ue -

33e

ann

ée -

301

Travaux d’étéRÉNOVER SA TOITURE-

diagnostic pour une intervention optimale-

AMÉNAGER SA TERRASSE-

le top 5 des revêtements-

PEINTURE ET SOLS-

investir dans une bonne préparation-

GAGNEZ

UN SÉJOURpour les découvrirpour les découvrir

MAISONS DE VACANCES

s’inspirer par la détenteMAISs’inspir7

YI301-001 11/06/14 14:41 Pagina 1

Kwartaaltijdschrift van het Vlaams Instituut voor Bio-Ecologisch Bouwen en Wonen

Wonen Natuur

met de

WmdN 70 * zomer 2014

DOSSIER NATUURLIJK ISOLERENTERUGKOMDAG POSTGRADUAAT BIO-ECOLOGISCH BOUWEN

GRATISBIJLAGE

48 p.

JUN

I 20

14

- €

4D

e n

umm

er 1

in B

elgi

ë - 3

3ste

jaar

gang

- n

r. 30

0

> Verlengstuk van je keuken > Breng schaduw met planten

Zomers TERRAS

50 pagina’s WOONREPORTAGES Laat je inspireren!

nr. 300 SPECIAAL

VERJAARDAGS-NUMMER

Buitendeuren Het visitekaartje van je woning

Natuurlijk bouwmateriaal Hennep

3 creatieve oplossingen

Salon en slaapkamer geswitcht

g>Ve> Verlengrlengstuk van jvan je ke k ken ken>Br> eng nnttenn

TERRAASS

OONONNNNNNNNRREPLLLLaLaaaaaaata je

H

Salon e

X BINNENKIJKEN4

Kwartaaltijdschrift van het Vlaams Instituut voor Bio-Ecologisch Bouwen en Wonen

Wonen Natuurmet de

WmdN 71 * herfst 2014

DOSSIER ECOLOGISCH BOUWEN 2.0

DE OKELAAR: BIO-ECOLOGISCH COHOUSEN

SEP

TEM

BE

R 2

014

- €4

De

num

mer

1 in

Bel

gïe

- 3

3ste

jaar

gan

g

nr.3

02 -

P20

7166

- M

aand

bla

d

KEUKEN> Kies het juiste werkblad

> Inrichting van een leefruimte en keuken

4 plannen met budget

X BINNENKIJKEN4

an het Vlaams Instituut voor Bio-Ecologisch Bouwen en Wonen

EXTRA alle bouw-

en energie-

premies

NIEUW

De beste

rentevoeten

van het moment

ISOLATIEin de praktijk

> Het belang van

een goede geluidsisolatie

> Renoveren & isoleren:

hoe verhelp je koudebruggen?

FOTOVOLTAISCHE PANELEN

Interessant, ook zonder premies

Gratis

bijlage

48 p.

¨

YH302NL-001 06/08/14 11:48 Pagina 1

OB60422_Maga.indd 3 05/09/14 13:37

certified PDF