circulation abbatiale et pouvoir monastique de l’époque carolingienne au premier âge féodal...
TRANSCRIPT
Circulation abbatiale et pouvoir monastique
de l’époque carolingienne au premier âge féodal
Autour de Benoît d’Aniane († 821), Odon de Cluny († 942) et Guillaume de Volpiano († 1031)
Isabelle Rosé (Université de Rennes 2)
Les multi-abbatiats de Benoît, Odon et Guillaume
Benoît d’Aniane Odon de Cluny
Guillaume de Volpiano
Cartographie : I. RoséCartographie : I. Rosé
Cartographie : I. Rosé
La mobilité liée à la formation aristocratique
Cour carolingienne
Guillaume le Pieux
Foulque le Roux
Remi d’Auxerre
BENOÎT
ODON
GUILLAUME
Cartographie : I. Rosé
La mobilité liée à la formation monastique
Cour carolingienne
BENOÎT
ODON
GUILLAUME
Cartographie : I. Rosé
La mobilité réformatrice : Benoît d’Aniane (780-821)
Cartographie : I. Rosé
La mobilité réformatrice : Odon de Cluny (926-942)
Cartographie : I. Rosé
La mobilité réformatrice : Guillaume de Volpiano (989-1031)
Cartographie : I. Rosé
Les co-abbés d’Odon et de Guillaume
Co-abbés d’Odon
Co-abbés de GuillaumeCartographie : I. Rosé
Cartographie : I. Rosé
L’itinérance abbatiale selon la Vie de Benoît d’Aniane
• Cuius ille obediens iussis, circumivit singolorum monasteria, non solum semel et bis, sed et mulcis vicibus.
• Omnesque pariter invidiæ face succensi […], circillionem rerumque cupidum et prediis aliorum invasorem suarum animarum iugiter oratorem publica voce clamabant.
ARDON, Vita Benedicti abbatis anianensis et indensis, MGH SS, XV/1, chap. 29, p. 211.
Un adventus abbatial dans la Vita Odonis• Deinde, sumptis secum duobus comitibus, itidemque
præsulibus, simul cum patre nostro Odone profecti sunt. Quorum adventu fratres cognito [...], observabant aditum, prius se mori fatentes quam eos introire sinerent .
• At postmodum pater Odo [...] ascendit asellum, et cœpit ire concite ad prædictum monasterium [...]. Revera extemplo projectis armis exierunt obviam ei […].
• […] ejusque sunt amplexati vestigia. Non parva siquidem lætitia eo die omnibus est facta. Patrem igitur Odonem cœnobii receperunt claustra.
JEAN DE SALERNE, Vita Odonis, dans PL 133, III, chap. 8, col. 80 C-81 C.
Conclusion : Itinéraire hypothétique de Guillaume de Volpiano
969
969-987962
987
988-989
989-990990-994
994
995
996-997
999-1000
1000-1001
1001
1002
1003
Aix-la Chapelle
1004
1005
1006
1006-1007
1008
1012
1014
1015
101610171018
1019
1020-1021
1023
1023-1024
10251026
1027
1028
1030
1031
Cartographie : I. Rosé