30

DOSS

IER

ICT I

N DE

ZO

RG GESIGNALEERD

SEPTEMBER 2015

IT IN DE OKDoor het toenemend aantal beeld-

schermen en informatiestromen wordt de operatiekamer (OK) steeds meer afhankelijk van ict.

Het belang van standaard infrastructuren neemt daardoor toe. Een sterk en stabiel netwerk is daarom cruciaal voor het veilig uitvoeren van ingrepen. Ziekenhuizen moeten daarom fors investeren in hun basisinfra-structuur en netwerk. De grenzen tussen ict en medische apparatuur en instrumenten vervagen. Gerbrand Ruiter, directeur Zorg bij Metri, signaleert vier trends die de OK op technologisch gebied veranderen en een ijzersterke infrastructuur vereisen.

1SIMULATIE VAN INGREPENDoor het toenemend gebruik van beelden

kunnen chirurgen of andere specialisten patiëntspecifieke simulaties maken. Deze zul-len niet alleen worden gebruikt voor onder-wijs en training, maar ook om de uitkomst van een ingreep te verbeteren. 3D-printing van te opereren organen wordt ingezet om de simulatie van de ingreep vooraf uit te voeren om de operatiestrategie te bepalen. De aanpak wordt dus bepaald voordat de patiënt in de OK is of al opengesneden is. Dit verkort operaties en verminderd het risico voor patiënten. Daarnaast zorgt simulatie voor oefening met mens/apparaat-interfaces, waardoor de precisie van operaties toeneemt en de patiënt sneller herstelt.

2 NIEUWE WERKWIJZENDoor verbeterde beeldapparatuur nemen

kleine ingrepen toe en grote operaties af. Patiënten hoeven minder onder volledige narcose en door middel van plaatselijke verdoving kan via de bloedvaten worden ingegrepen. Door de introductie van nieuwe technieken hoeft er dus minder te worden gesneden. De toename van het gebruik van beelden, en daarmee het aantal beeldscher-

men in de OK, maak het ook mogelijk dat ingrepen worden uitgevoerd door een robot of een telechirurg. Met patient data moni-toring-systemen observeert een anesthesist op afstand vier tot zes patiënten die onder narcose zijn en hoeft hij niet meer continu in de OK aanwezig te zijn.

3 ROBOTICARobotchirurgie is met de DaVinci-robot

al geïntroduceerd in de operatiekamer. Toekomstige robots in de OK zullen veel kleiner en handzamer zijn en nemen daarmee minder ruimte in. Robots als DaVinci waren conceptueel zo ingericht dat zij de handbewe-ging van de chirurg moesten overnemen. Dit zou moeten leiden tot een toename van pre-cisie tijdens het snijden. De introductie van 3D-beelden bij de robots heeft ertoe geleid dat de accuraatheid van de operatie meer kan toenemen. De verbeterde en kleinere chirur-gische robots in combinatie met 3D-beelden en optimalisatie van it-infrastructuren maakt het mogelijk dat uiterst complexe ingrepen op afstand kunnen worden gedaan.

4HYBRIDE OPERATIEKAMERSEen hybride OK is voorzien van geavan-

ceerde beeldapparatuur, waardoor het mo-gelijk wordt om tegelijkertijd kleine en grote ingrepen waarbij gesneden moet worden te verrichten in dezelfde ruimte. Verder kunnen er multidisciplinaire ingrepen plaatsvinden in een hybride OK. Dankzij de beeldvor-mende technieken kunnen bijvoorbeeld een cardioloog en een chirurg gelijktijdig werken aan een hart. De hybride OK is daardoor meestal twee keer zo groot als een normale OK, ongeveer tachtig in plaats van veertig vierkante meter. Daarbij zijn er binnen deze operatiekamers veel meer mogelijkheden voor het aansluiten van medische apparatuur. Rond 2018 werkt ongeveer 75 procent van de hartchirurgen in een hybride OK. n (AS)

DOSSIER ICT IN DE ZORG

SEPTEMBER 2015 31