Controle van de kansspelinrichtingen en illegale gokhuizen

Marc CALLUChristophe WIDAR

Philippe NIZOTPascal LIAGRE

Sven VERVLOETVersie 3 (2009)

INHOUD

I) DEFINITIES 4

II) STRAFRECHTERLIJKE BEPALINGEN EN INBESLAGNEMINGEN 5

III) CONTROLE VAN DE INSTELLINGEN KLASSE I 6

1. Inleiding................................................................................................................................................6

2. Wijze van controle............................................................................................................................7

a. Controle van de identiteit en inschrijving van de spelers aan de ingang van de speelzaal.......................................................................................................................................................7b. Controle van de spelen..................................................................................................................8

c. Controle van de instelling.............................................................................................................9

d. Controle van het personeel........................................................................................................10

e. Rapport aan de Kansspelcommissie – sectie “Controle”................................................10

IV) CONTROLE VAN DE INSTELLINGEN KLASSE II 11

1. Inleiding..............................................................................................................................................11

2. Wijze van controle..........................................................................................................................11

a. Controle van de identiteit en inschrijving van de spelers aan de ingang van de speelzaal.....................................................................................................................................................12

b. Controle van de speelautomaten............................................................................................12

c. Controle van de instelling...........................................................................................................14

d. Controle van het personeel........................................................................................................15

e. Rapport gericht aan de Kansspelcommissie – sectie “controle”.................................16

3. Samenvatting.......................................................................................................................................16

4. Bijlagen...................................................................................................................................................17

V) CONTROLE VAN DE INRICHTINGEN KLASSE III 19

1. Inleiding..............................................................................................................................................19

2. Wijze van controle..........................................................................................................................19

3. Samenvatting.......................................................................................................................................22

4. Bijlagen...................................................................................................................................................23

VI) INTERVENTIE IN EEN GOKTENT 28

1. Inleiding..................................................................................................................................................28

2. Procedure..............................................................................................................................................29

a. Wetgeving.........................................................................................................................................29

b. Proces- verbaal en de informatie aan de Procureur des Konings................................30

c. Briefing...............................................................................................................................................31

d. Interventie........................................................................................................................................31

2

e. Proces-verbaal van verhoor van de speler...........................................................................32

f. Proces-verbaal van interventie.................................................................................................33

g. Verhoor van de verantwoordelijken (sleutelfiguren)........................................................33

h. Opvolging..........................................................................................................................................34

i. Bijlagen..............................................................................................................................................34

3

INLEIDING

Na verschillende jaren van controles, uitgevoerd samen met de verschillende politiediensten, heeft de sectie “Controle” van de Kansspelcommissie besloten om, in samenspraak met het crimineel beleid, een “vademecum” van interventie op te stellen in het kader van de kansspelen.

Dit werkdocument is bestemd voor alle politiemensen die genoodzaakt zijn om zich, in het kader van hun professionele activiteiten, te begeven in legale of illegale kansspelinrichtingen.

Dit “vademecum” heeft enkel de bedoeling om het werk van de ordehandhaver te vergemakkelijken in een steeds complexer wordende materie. Het geeft ook talrijke tips voor de politie zij het lokaal of federaal om de samenwerking met de kansspelcommissie en meerbepaald met de controledienst te stimuleren.

Zo vindt u in dit werk een stramien voor controle in:

- de kansspelinrichtingen klasse I (casino’s)- de kansspelinrichtingen klasse II (speelautomatenhallen, vroeger – en in ’t algemeen lunaparken genoemd, doch waar men alleen geldspelen uitbaat)- de kansspelinrichtingen klasse III (herbergen), met inlichtingenfiche voor de Kansspelcommissie. Dit formulier werd opgesteld door Hoofdcommissaris L. CLAEYS van de federale politie- de illegale goktenten

De sectie “Controle” van de Kansspelcommissie is te uwer beschikking via haar permanentie (24/24 uur) voor iedere inlichting of operatie waarbij om haar steun wordt verzocht:

Permanentie tel.: 02/504 00 40fax: 02/504 00 66

Marc CALLU tel.: 02/504 00 60marc.callu@just.fgov.be

Pascal LIAGRE tel.: 02/504 00 53p.liagre@just.fgov.be

Christophe WIDAR tel.: 02/504 00 59christophe.widar@just.fgov.be

Philippe NIZOT tel.: 02/504 00 67philippe.nizot@just.fgov.be

Er dient opgemerkt dat voor wat betreft de technische vereisten voorzien in de wet en haar uitvoeringsbesluiten zoals het gemiddeld uurverlies, het theoretisch herverdelingsgehalte … de dienst Metrologie sectie kansspelen bij de Federale Overheidsdienst Economie P.M.E middenstand en Energie de specifieke controle hierop in samenwerking met de kansspelcommissie zal uitvoeren. De sectie Metrologie – Kansspelen kan via onze diensten bereikt worden.

4

De Kansspelcommissie beschikt over een website waarop men terecht kan voor allerhande nuttige informatie zoals onder andere de kansspelwetgeving, de lijsten van de vergunninghouders (interessant om na te gaan door de politiedienst of er al dan niet een vergunning is afgeleverd voor de inrichting), de lijst van toegelaten kansspeltoestellen (www.gamingcommission.fgov.be).

Voor de volledigheid vermelden we ook de omzendbrief COL 8/2004 van het College van Procureurs-generaal bij de Hoven van Beroep, meerbepaald de herziene versie van 19 februari 2009.I) DEFINITIES

• De wet van 7 mei 1999 op de kansspelen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers, en haar uitvoeringsbesluiten heeft definitief een verouderde wetgeving aangaande de kansspelmaterie vervangen en vormt vandaag de legale basis aangaande de repressie van illegale kansspelen in het algemeen en goktenten in het bijzonder.

Deze wet biedt ook het grote voordeel een aantal definities te formuleren in de kansspelmaterie.

Artikel 2 (wet van 07.05.1999)“Voor de toepassing van deze wet en haar uitvoeringsbesluiten wordt verstaan onder:

1° kansspelen: elk spel of weddenschap, waarbij een ingebrachte inzet van om het even welke aard, hetzij het verlies van deze inzet door minstens één der spelers of wedders, hetzij een winst van om het even welke aard voor minstens één der spelers, wedders of inrichters van het spel of de weddenschap tot gevolg heeft en waarbij het toeval een zelfs bijkomstig element is in het spelverloop, de aanduiding van de winnaar of de bepaling van de winstgrootte (bij wijze van voorbeeld kan men hier verwijzen naar het pokerspel waar de kaartspelen duidelijk een kansspelgenerator zijn zodat althans het toevalsaspect aanwezig is en dat in tegenstelling van het aangehaalde verweer dat pokerspelen behendigheidsspelen zijn);

2° exploiteren: in werking stellen of houden, installeren of in stand houden van één of meerdere kansspelen of kansspelinrichtingen;

3° kansspelinrichting: de gebouwen of plaatsen waar één of meerdere kansspelen worden geëxploiteerd;

4° speelzaal: plaats in de kansspelinrichting waar de kansspelen worden geëxploiteerd.”

N.B.De nieuwe wet heeft eindelijk en in tegenstelling tot de vorige wetgevingen (artikel 305 van het SWB en de wet van 24.10.1902) een definitie gegeven van de term “kansspel”.De term “kansspel” waar het artikel 2 van de wet van 07.05.1999 naar refereert wordt thans zeer ruim gedefinieerd en gaat in tegen de vroeger geldende rechtspraak van het Hof van cassatie dat een verboden kansspel definieerde als een spel dat hetzij op zichzelf, hetzij wegens de omstandigheden waarin het

5

wordt beoefend, van die aard is dat het toeval de overhand heeft op de geestelijke of lichamelijke behendigheid.

Thans volstaat het dat het toeval een zelfs bijkomstig element is.

• Worden niet beschouwd als kansspelen:

Artikel 3 (wet van 07.05.1999)

“Geen kansspelen in de zin van deze wet zijn:1. Spelen betreffende sportbeoefening en weddenschappen die naar

aanleiding ervan worden aangegaan;2. spelen die aan de speler of gokker geen ander voordeel opleveren dan het

recht om maximaal vijf keer gratis verder te spelen;3. kaart - of gezelschapsspelen, uitgeoefend buiten de kansspelinrichtingen

klasse I en II, alsook spelen uitgebaat door pretparken of door kermisexploitanten naar aanleiding van kermissen, handelsbeurzen of andere beurzen onder soortgelijke omstandigheden, die slechts een zeer beperkte inzet vereisen en aan de speler of gokker slechts een materieel voordeel van geringe waarde kunnen opleveren;

4. De Koning bepaalt de voorwaarden waaraan de spelen moeten voldoen die worden aangeboden in het kader van televisieprogramma’s via nummerreeksen van het Belgische nummerplan, waarvoor het is toegestaan om van de oproeper naast de prijs van de communicatie ook een betaling voor de inhoud te vragen, doch beperkt tot deze reeksen waarop het eindgebruikertarief geen functie is van de tijdsduur van de oproep, en die een totaal spelprogramma inhouden.

Artikel 3 bisDeze wet is niet van toepassing op de loterijen in de zin van de wet van 31 december 1851 op de loterijen en van de artikelen 301, 302, 303 en 304 van het Strafwetboek, noch op de openbare loterijen, weddenschappen en wedstrijden bedoeld in artikel 3, § 1, eerste lid, van de wet van 19 april 2002 tot rationalisering van de werking en het beheer van de nationale Loterij.

II) STRAFRECHTERLIJKE BEPALINGEN EN INBESLAGNEMINGEN

Het is nuttig om even te herinneren aan de strafrechterlijke bepalingen vervat in de artikelen 63, 64, 65 en 67 van de wet van 07.05.1999.

Artikel 63 van de wet van 07/05/1999 stipuleert dat:“De daders van de inbreuken op de bepalingen van de artikelen 4, 8, 26, 27, 46 en 58 worden gestraft met een gevangenisstraf van zes maanden tot vijf jaar en met een boete van 100 € tot 100.000 € of met een van deze straffen alleen.”

Artikel 64 preciseert dat:“De daders van de inbreuken op de bepalingen van de artikelen 54, 60, en 62 worden gestraft met een gevangenisstraf van één maand tot drie jaar en met een boete van 26 € tot 25.000 € of met één van deze straffen alleen.Krijgt dezelfde straf:

6

1° eenieder die aan de exploitatie van een op grond van deze wet niet-toegestane kansspelinrichting heeft deelgenomen in de hoedanigheid van bankhouder, bestuurder, aangestelde of vertegenwoordiger;2° eenieder die op welke wijze ook reclame maakt of spelers werft voor een kansspelinrichting die bij wet is verboden of krachtens de wet niet uitdrukkelijk is toegestaan, of voor een daarmee vergelijkbare, in het buitenland gevestigde inrichting.”

Artikel 65 stelt dat:“Voornoemde straffen kunnen worden verdubbeld:

1. bij recidive binnen vijf jaar volgend op een veroordeling krachtens deze wet of de besluiten tot uitvoering ervan;

2. ingeval de overtreding is gepleegd ten aanzien van een persoon jonger dan 18 jaar.”

Dient opgemerkt dat de behandelende magistraat thans de mogelijkheid heeft om een aanhoudingsmandaat af te leveren. Inderdaad, gezien de maximale duurtijd van de straffen één jaar overschrijdt, heeft de onderzoeksrechter thans de mogelijkheid om een aanhoudingsbevel af te leveren.Voor de wetswijziging waarbij de strafmaat werd verzwaard, was dit niet mogelijk.

Artikel 67 betreft de verbeurdverklaringen:“Bij elke vorm van overtreding worden de bij het spel ingezette geld, de daarmee gelijkgestelde papieren, de meubelen, de instrumenten, het gereedschap en de toestellen gebruikt bij of bestemd voor de spelen verbeurdverklaard.”

Dit artikel is belangrijk omdat het de inbeslagname rechtvaardigt, meerbepaald van de toestellen en het ingezette geld. In samenspraak met het betrokken Parket kunnen in beslag genomen toestellen eventueel worden ondergebracht bij de eigenaar/plaatser van de toestellen.

N.B. Aangaande het specifieke probleem van de inbeslagname van de ingezette gelden en/of de gelden bestemd voor het spel, preciseert mevrouw de Procureur generaal Anne THILY in haar rondschrijven van 01.04.1998 aangaande de gokhuizen, gericht aan de Procureurs des Konings het volgende:

“Voor de sommen geld, gevonden in het bezit van de spelers, is de situatie delicater. De wet (nota opsteller: ten tijde van deze brief gold nog artikel 305 SWB) viseert de “ingezette gelden” en niet deze “bestemd voor het spel”.De jurisprudentie hieromtrent is verdeeld. Het Hof van Beroep te Brussel oordeelde dat een persoon, aangetroffen in een goktent, geïnstalleerd op de verdieping van een drankgelegenheid, waar men zich publiekelijk aan een kansspel overlevert er aangetrokken werd door het spel waaraan hij had deelgenomen of ging deelnemen en dat bijgevolg het geld aangetroffen in zijn bezit “ingezet geld” betreft (Brussel, 02.04.1981, Pas.81,II, 103).Nochtans heeft hetzelfde Hof geoordeeld dat de ingezette sommen deze zijn waarvan uit het dossier blijkt dat ze uit het spel voortkomen en niet deze gevonden in het bezit van de spelers.Iemand kan dus in een speelzaal aanwezig zijn zonder al het geld in zijn bezit in te zetten in het spel (Brussel, 16.03.1994, JLMB 1994 blz. 1134).

7

Het Parket zal de gelden in het bezit van de spelers in beslag nemen teneinde na te gaan of het al dan niet afkomstig is van de spelwinsten. Als het Parket niet bij machte is om op basis van de elementen in het dossier (inbegrepen de verhoren van de spelers en deelnemers)aan te tonen dat het geld, gevonden in het bezit van een speler en in beslag genomen, afkomstig is van de spelwinst, dan moet het geld terug worden gegeven aan deze speler…”

Met betrekking tot de inbeslagnames verwijzen wij naar de wet van 19.12.2002 (B.S. 11.02.2003) en naar artikel 28 octies van het Wetboek van strafvordering (Centraal Orgaan voor de Inbeslagneming en de Verbeurdverklaring).

III) CONTROLE VAN DE INSTELLINGEN KLASSE I

1. Inleiding

De Wet van 07.05.1999 op de kansspelen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers, en haar uitvoeringsbesluiten, onderwerpt de kansspelinrichtingen klasse I of casino’s aan een vergunning klasse “A”.

Artikel 29 van de Wet van 07.05.1999 beperkt het aantal van deze instellingen tot 9 zijnde:Blankenberge, Chaudfontaine, Dinant, Knokke-Heist, Middelkerke, Namur, Oostende, Spa en Brussel (K.B. 09603 van 20.06.2002).

Het is vooral hoofdstuk IV “kansspelinrichtingen” van de Wet van 07.05.1999, Afdeling I, artikel 28 tot 33 dat de casino’s behandelt.

Het werk van de commissie bestaat uit een minutieuze studie van het aanvraagdossier, namelijk een nazicht van de elementen van het dossier, bijkomende gegevens, externe rapporten aangaande de solvabiliteit, betrouwbaarheid, controles ter plaatse en noodzakelijke verhoren.Het volgend stramien werd opgesteld door de cel “controle” teneinde geen enkel detail te vergeten en om als leidraad te dienen voor het opstellen van een uniform en coherent rapport in elk dossier.

8

« Teneinde het werk van de politieman te vergemakkelijken, hebben wij geopteerd voor een chronologische lijst die alle vragen bevat welke de politieman zich dient te stellen ten opzichte van de uitbating van een kansspelinrichting klasse I van bij het binnenstappen tot bij het buitengaan van de zaal.De controle van elementen opgelegd door de wettelijke bepalingen en waarbij strafrechterlijke sancties zijn voorzien bij niet naleving worden in de tekst in het vet aangeduid met daarbij tussen haakjes het desbetreffend artikel van de wet van 07.05.1999.De elementen die de Kansspelcommissie aanbelangen en die bij niet naleving administratief door haar kunnen worden gesanctioneerd, worden in de tekst in cursief weergegeven .Het is belangrijk dat de politieman die gebreken vaststelt welke in de tekst in cursief worden weergegeven, hiervan een rapport maakt ten behoeve van de cel “controle” van de Kansspelcommissie.Een laatste opmerking aangaande de wetswijzigingen, die momenteel legio zijn in de kansspelmaterie.Wij zullen huidig document geregeld actualiseren en zoals we reeds eerder hebben vermeld, is de dienst “Controle” 24 op 24 uur bereikbaar via het nummer 02/ 504.00.40 in geval van problemen.

2. Wijze van controle

De controle van een kansspelinrichting door een politiedienst start reeds nog voor dat men zich daadwerkelijk naar de instelling begeeft.De eerste taak van de politieman bestaat uit het verifiëren van de concessieovereenkomst welke verplicht dient te zijn afgesloten tussen de gemeente waar de instelling zich bevindt en haar exploitant.De voorwaarden van deze concessieovereenkomst liggen vervat in het KB 9605 van 26.06.2002.

Ondanks het feit dat hier geen strafrechterlijke bepalingen zijn voorzien, zouden bij niet naleving hiervan, maatregelen volgen van de lokale overheid alsook op het niveau van de Kansspelcommissie.

Wij raden de politieman aan om contact op te nemen met de Kansspelcommissie teneinde de precieze exploitant van de te bezoeken instelling te identificeren, teneinde te vernemen of hij al een vergunning bezit of heeft aangevraagd en teneinde te vernemen of de instelling al het voorwerp uitmaakt van op – of aanmerkingen van de diensten van de Kansspelcommissie.

Datum en aanvangsuur van de controle:

a. Controle van de identiteit en inschrijving van de spelers aan de ingang van de speelzaal

9

1. Verplichting van inschrijving van de personen bij de ingang van de speelzaal (artikel 62 van de wet van 07.05.1999)

1° Voorlegging van een identiteitsbewijs: De exploitant moet hiervan een kopie maken welke hij tien jaar na het laatste bezoek moet bewaren

2° Inschrijving in een register met naam, voornamen, geboorteplaats en –datum, beroep en adres van de betrokken persoon

3° De betrokken persoon moet dit register ondertekenen

In de praktijk beschikken de meeste exploitanten thans over een registratie per computer. Bij het eerste bezoek wordt een fiche aangemaakt met alle wettelijke gegevens. Deze fiche dient ondertekend door de klant en tien jaar bijgehouden. Een fotokopie van het identiteitsbewijs dient eveneens genomen en bijgehouden.Ook het dagregister wordt thans meestal per computer bijgehouden. De handtekening van de speler is hier vervangen door een gedateerde foto. Op het einde van de dag worden de foto’s afgeprint en bijgehouden in een kaft.

De Kansspelcommissie heeft deze wijze van registratie toegelaten op voorwaarde dat alle wettelijk voorziene inlichtingen beschikbaar zijn.

2. Toegangsverbod voor personen jonger dan 21 jaar (artikel 54 van de wet van 07.05.1999)

3. Toegangsverbod voor magistraten, notarissen, gerechtsdeurwaarders en leden van de politiediensten buiten het kader van de uitoefening van hun dienst (artikel 54 van de wet van 07.05.1999)

De gegevensbank “EPIS” in de schoot van de federale Overheidsdienst Justitie is operationeel en beschikbaar voor de exploitanten en de Kansspelcommissie.

b. Controle van de spelen

4. Lijst en aantal toestellen die mogen worden geëxploiteerd (artikel 4 van de wet van 07.5.1999 – artikel 7 en KB 9645 van 19.07.2001, artikelen 1 en 2 gewijzigd door het KB van 24/11/2004 BS 8/12/2004 en 17/09/2005)

“De kansspelen waarvan de uitbating is toegelaten in de inrichtingen van klasse “I” verdelen zich in twee categorieën te weten:

1° de tafelspelen:

Baccara, Big wheel, black jack,poker, chemin de fer, craps, mini punto banco, midi punto banco,,maxi punto banco,Franse roulette, Amerikaanse roulette, Engelse roulette sic bo en bingo

10

2° de automatische spelen:

a) rollenautomaten van het type Reel Slot

b) spelen van het type video

c) spelen van het type wheel of fortune

d) paardenwedrennen met verscheidene terminals waar tenminste 12 spelers kunnen plaatsnemen

e) spelen van het type Keno

Een nominatieve lijst van de kansspelen die in een casino mogen worden geëxploiteerd, is ter beschikking bij de Kansspelcommissie en op verzoek verkrijgbaar. Artikel 2Het aantal automatische spelen dat toegelaten is, wordt vastgesteld op ten hoogste 15 spelen per aanwezige en gedurende ten minste vijf uur geopende tafel (een geopende tafel is een speelklare tafel met jetons en het nodige personeel).

5. Dient opgemerkt dat het steeds verboden is om twee of verschillende apparaten op elkaar aan te sluiten met het oog op het toekennen van één prijs (artikel 8 van de wet van 07.05.1999)

c. Controle van de instelling

6. Verbod om enige vorm van lening of krediet toe te staan aan spelers(artikel 58 van de wet van 07.05.1999) vervangen door artikel 145 van de programmawet van 17.04.2003

“Behoudens het gebruik van kredietkaarten en debetkaarten in kansspelinrichtingen klasse I mag niemand aan de spelers en de gokkers enige vorm van lening of krediet toestaan of met hen een geldelijke of materiële transactie aangaan ter betaling van een inzet of een verlies. Een verrichting waarvan de som 10.000 euro of meer bedraagt, moet gebeuren door middel van een kredietkaart of debetkaart”

7. De aanwezigheid van geldautomaten in kansspelinrichtingen klasse I is verboden(artikel 58 wet van 07.05.1999)

Op te merken valt dat enkel geldautomaten verboden zijn, terwijl toestellen om bankbiljetten in kleingeld te wisselen, toegelaten zijn.

11

8. Het is toegelaten aan het cliënteel van kansspelinrichtingen klasse I verplaatsingen, maaltijden, dranken of geschenken kosteloos of onder marktprijs van vergelijkbare goederen en diensten aan te bieden, tot een maximumbedrag van 50 euro per week en per speler (artikel 60 van de wet van 07.05.1999 gewijzigd en aangevuld door artikel 146 van de programmawet van 17.04.2003)

1° Volledige en strikte scheiding van de speelzaal (artikel 32 punt 5 van de wet van 07.05.1999)Om houder van een vergunning klasse A te kunnen blijven moet de aanvrager de speelzaal op zodanige wijze volledig en strikt scheiden van de ruimten in het casino die een andere bestemming hebben, alsook van de voor het publiek toegankelijke ruimten buiten het casino, dat de kansspelen van buiten de speelzaal niet kunnen worden gezien.

2° Aan de kansspelen mag alleen worden deelgenomen met contant betaalde speelpenningen en –fiches die eigen zijn aan de spelinrichting (artikel 59 van de wet van 07.05.1999).

Het systeem van paycard is al in verschillende zalen van toepassing, samen met het gebruik van penningen en muntstukken.

3° De houder van de vergunning is verplicht op zichtbare wijze, aan de ingang van elke speelzaal een bord te hangen met de hieronder vermelde tekst:“In deze instelling worden met vergunning nummer ……… kansspelen geëxploiteerd.Worden niet toegelaten in de speelzalen van de inrichtingen klasse “I” personen die jonger zijn dan 21 jaar.Er mogen noch leningen noch voorschotten toegestaan worden. Een folder die de speler waarschuwt voor gokverslaving die resulteert uit misbruik, is beschikbaar.”Dit bord wordt door de commissie ter beschikking gesteld van de kansspelinrichtingen klasse I (KB 9646 van 19.07.20012, artikel 9 §1).

4° De beschrijving van de werking van de spelen die er zich bevinden alsook de werkingsregels van de spelen moeten ter beschikking zijn aan de ingang van de speelzalen (KB 9646 van 19.07.2001, artikel 9 § 2).

d. Controle van het personeel 9. Controle van het in de speelzaal aanwezige personeel

De personen die een beroepsactiviteit uitoefenen in de instelling klasse I moeten houder zijn van een vergunning klasse D (artikel 25, punt 4 en artikel44 van de wet van 07.05.1999).

Indien hij nog geen vergunning bezit, moet betrokkene in het bezit zijn van een bewijs (kopie van de aanvraag en bewijs van versturen aangetekende zending)

12

dat een aanvraag voor het bekomen van vergunning D werd ingediend bij de Kansspelcommissie.

Op te merken valt dat de minimum leeftijd voor het personeel 18 jaar is (artikel 54 van de wet van 07.05.1999).

Een inbreuk op deze bepalingen wordt niet strafrechterlijk beteugeld doch heeft wel administratieve gevolgen.

Er wordt nadrukkelijk gevraagd aan de controlerende politiediensten dat ingeval van inbreuken vastgesteld bij de controle van het personeel, hiervan de Kansspelcommissie in te lichten.

Er wordt ook op gewezen dat personeelsleden werkzaam in de speelzaal en niet in het bezit van een vergunning D, zich zouden kunnen voordoen als spelers. In dit geval moeten ze echter in het spelersregister staan ingeschreven. Men moet dus bij een controle aandacht besteden aan de exacte “status” van de aanwezigen.

Uur van de beëindiging van de controle:

e. Rapport aan de Kansspelcommissie – sectie “Controle”

Teneinde de informatie in het kader van de materie kansspelen te kunnen centraliseren, wat onontbeerlijk is voor de goede werking van de kansspelcommissie, wordt aan de tussenkomende politiediensten gevraagd om het eenvormig formulier, gevoegd aan het einde van dit hoofdstuk, in te vullen en over te maken.Dit rapport dient zowel te worden overgemaakt bij tussenkomst die aanleiding geeft tot het opstellen van een proces-verbaal, als bij controle die geen vaststellingen van strafrechterlijke inbreuken oplevert.

IV) CONTROLE VAN DE INSTELLINGEN KLASSE II

13

1. Inleiding

De Wet van 07.05.1999 op de kansspelen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers, en haar uitvoeringsbesluiten onderwerpt de inrichtingen klasse II of automatenhallen aan het bezit van een vergunning klasse B.Het deel van de wet hierboven aangehaald aangaande deze kansspelinrichtingen, wordt voornamelijk behandeld in hoofdstuk IV “Kansspelinrichtingen” Afdeling II, artikelen 34 tot 38.Ook hier bestaat de taak van de Kansspelcommissie uit een minutieus nazicht van het aanvraagdossier, zijnde een controle van de elementen in het dossier, bijkomende inlichtingen, externe rapporten aangaande de solvabiliteit, financiële middelen en betrouwbaarheid, controle ter plaatse en, indien nodig, zekere verhoren.

Het volgend stramien werd opgesteld door de cel “controle” teneinde geen enkel detail te vergeten en om als leidraad te dienen voor het opstellen van een uniform en coherent rapport in elk dossier.

Teneinde het werk van de controlerende politieman te vergemakkelijken werd geopteerd voor een lijst die de vragen bevat die hij zich dient te stellen aangaande de exploitatie van een kansspelinrichting klasse II, van bij het betreden tot bij het buitengaan van de speelzaal.De wettelijke bepalingen die onderhevig zijn aan strafrechterlijke vervolging bij niet naleving worden in de tekst in het vet aangeduid met telkens daarbij tussen haakjes de verwijzing naar het betreffende wetsartikel van de wet van 07.05.1999.

Met betrekking tot de inbeslagnames ingeval van overtreding herinneren wij aan artikel 67 van de wet van 07.05.1999 (zie hoofdstuk VII over de strafbepalingen) dat betrekking heeft op de verbeurdverklaring alsook aan de circulaire van 01.04.1998 uitgaande van mevrouw de Procureur-generaal Anne THILY, aangaande de gokhuizen en gericht aan de Procureurs des Konings.

In de praktijk zal er overgegaan worden tot de inbeslagname van het in de toestellen aanwezige geld.

Met betrekking tot de wetswijzigingen, momenteel legio in deze materie, zal dit werkje geregeld aangepast worden en herinneren wij er nogmaals aan dat ingeval van problemen, de dienst “controle” 24 op 24 uur te uwer beschikking is via het nummer 02/504 00 40.

De elementen die rechtstreeks de kansspelcommissie aanbelangen en die bij niet naleving door haar kunnen worden gesanctioneerd worden in cursief in de tekst weergegeven.

2. Wijze van controle

De controle van een instelling door een politiedienst begint eigenlijk al nog voor men zich ter plaatse begeeft.

14

De eerste taak bestaat erin na te gaan of er tussen de gemeente waar de instelling gelegen is en de exploitant een convenant is afgesloten.Dit convenant bepaalt waar de instelling is gevestigd alsook de modaliteiten, openingsuren en -dagen en wie de gemeentelijke controle uitoefent (meestal de plaatselijke politie - artikel 34 van de wet van 07.05.1999).Zelfs indien voor de niet-naleving van dit artikel geen enkele strafrechterlijke sanctie is voorzien zou een inbreuk hierop maatregelen vanwege de locale overheid alsmede van de Kansspelcommissie teweeg moeten brengen.Het wordt de controlerende politiedienst aangeraden contact met de Kansspelcommissie op te nemen teneinde de precieze exploitant van de te bezoeken instelling te kennen en te vernemen of hij al een vergunning heeft, dan wel heeft aangevraagd en of de exploitant of instelling al het voorwerp van opmerkingen of vaststellingen vanwege de Kansspelcommissie uitmaakt.

Datum en aanvangsuur van de controle:

a. Controle van de identiteit en inschrijving van de spelers aan de ingang van de speelzaal

1. Verplichting van inschrijving van de personen van bij de toegang tot de speelzaal (artikel 62 van de wet van 07.05.1999)

1° Voorlegging identiteitsbewijs: de exploitant moet hiervan een kopie nemen en deze ten minste 10 jaar na het laatste bezoek bijhouden;

2° Inschrijving in een register van de volledige naam, voornamen, geboortedatum en –plaats, beroep en adres van de klant;

3° de exploitant doet de betrokken persoon dit register ondertekenen.

In de praktijk beschikken de meeste exploitanten thans over een registratie per computer. Bij het eerste bezoek wordt een fiche aangemaakt met alle wettelijke gegevens. Deze fiche dient ondertekend door de klant en tien jaar bijgehouden. Een fotokopie van het identiteitsbewijs dient eveneens genomen en bijgehouden.Ook het dagregister wordt thans meestal per computer bijgehouden. De handtekening van de speler is hier vervangen door een gedateerde foto. Op het einde van de dag worden de foto’s afgeprint en bijgehouden in een kaft.

De Kansspelcommissie heeft deze wijze van registratie toegelaten op voorwaarde dat alle wettelijk voorziene inlichtingen beschikbaar zijn.

2. Toegang tot de speelzalen is verboden voor personen jonger dan 21 jaar (artikel 54 van de wet van 07.05.1999 §1)

3. Toegang tot de speelzalen is verboden voor magistraten, notarissen, deurwaarders en leden van de politiediensten buiten de uitoefening van hun ambt (artikel 54 van de wet van 07.05.1999 §2)

15

De gegevensbank “EPIS” is thans beschikbaar bij de Federale Overheidsdienst Justitie voor de exploitanten en de Kansspelcommissie. (De exploitanten krijgen bij bevraging van deze gegevensbank enkel de melding of een persoon tot de speelzaal mag worden toegelaten of niet, zonder opgave van reden).

b. Controle van de speelautomaten

Voorafgaande opmerking: Een toestel in een kansspelinrichting mag slechts gecontroleerd worden als het op het ogenblik van de controle in exploitatie is.

Paragraaf 2 van artikel 2 van de wet van 07.05.1999 zegt het volgende: ”(…) exploiteren: in werking stellen of houden, installeren of instandhouden van één of meerdere kansspelen (…)”.Opdat een toestel niet in aanmerking zou komen voor controle moet het dus zijn uitgeschakeld, afgekoppeld van het stroomnet en op zodanige wijze geplaatst zijn dat het onmogelijk is voor een persoon erop te spelen.

4. Lijst van de toestellen die mogen worden geëxploiteerd (artikel 7 van de wet van 07.05.1999 en KB van 26.04.2004 (B.S.04.05.2004), art ikel 1, artikel 8 en 9 – artikel 4 van de wet van 07.05.1999)

1° De automatische kansspelen waarvan de exploitatie in de inrichtingen klasse II is toegelaten zijn onderverdeeld in de volgende vijf categorieën (KB van 26.04.2004 (B.S.04.05.2004), artikel 1):

- black-jack spelen;- paardenweddenschappen;- dobbelspelen;- pokerspelen;- roulettespelen.

Artikel 7 van de wet van 07.05.1999 stelt dat:“De Koning bepaalt bij een in de Ministerraad overlegd besluit per klasse van kansspelinrichting de lijst van de kansspelen en het aantal kansspelen waarvan de exploitatie is toegestaan onder de voorwaarden van deze wet.”

Teneinde tegemoet te komen aan de restricties opgelegd door de nieuwe wet, heeft de kansspelcommissie een lijst opgesteld met de toegelaten toestellen Zij zal tevens instaan voor het actualiseren van deze lijst. Een geactualiseerde lijst kan door de persoon die zich bij de lokale of federale politie bezighoudt met de materie bij de commissie worden bekomen of geraadpleegd via de website van de kansspelcommissie.

2° Het aantal automatische kansspelen waarvan de exploitatie is toegestaan in de kansspelinrichtingen klasse II is beperkt tot 30 toestellen (KB 26.04.2004, artikel 8).

16

3° De automaten samengesteld uit maximum zes terminals zijn beperkt tot drie per inrichting (KB van 26.04.2004 (B.S.04.05.2004), artikel 9).

Uit beide vorige artikelen blijkt dat als het aantal toestellen effectief gelimiteerd wordt tot 30 toestellen, er aan maximaal 45 terminals kan gespeeld worden (27 toestellen met 1 terminal en 3 toestellen met 6 terminals).

De toestellen die niet overeenstemmen (vorm of aantal) met de hoger genoemde bepalingen dienen in beslag genomen op basis van artikel 4 van de wet van 07.05.1999 die stelt dat:

“Het is verboden, onder welke vorm, op welke plaats en op welke rechtstreekse of onrechtstreekse manier ook, één of meer kansspelen of kansspelinrichtingen te exploiteren tenzij die overeenkomstig deze wet zijn toegestaan.”

Voor wat betreft de nieuwe technische gegevens vermeld in de wetgeving (artikel 8 van de wet van 07.05.1999 – maximum inzet, winst en verlies, gemiddeld verlies; KB van 22.12.2000, artikel 3 - theoretisch herverdelingsgehalte) dienen de toestellen sinds 01 juli 2004 het statuut “toelating van de Kansspelcommissie” te hebben op basis van het statuut “modelgoedkeuring van een kansspelautomaat van de dienst Metrologie” de toestellen dienen voorzien van een identificatieplaatje waarvan een voorbeeld in bijlage. Deze identificatieplaat dient op alle automatische kansspelen zowel in klasse I, II als III te zijn aangebrachtHet is belangrijk te preciseren, zoals reeds aangehaald in de inleiding,dat de controles van de technische gegevens van de toestellen en hun conformiteit, zal gebeuren door de dienst Metrologie sectie kansspelen, samen met de dienst “controle” van de Kansspelcommissie.

Het is steeds verboden twee of verschillende apparaten op elkaar aan te sluiten met het oog op het toekennen van één prijs (artikel 8 van de wet van 07.05.1999).

Dit artikel betreft ondermeer met name spelen van het type “Mystery Jack Pot”.

c. Controle van de instelling

5. Verbod om leningen toe te staan aan spelers (artikel 58 van de wet van 07.05.1999)

“Niemand mag aan de spelers en de gokkers enige vorm van lening of krediet toestaan of met hen een geldelijke of materiële transactie aangaan ter betaling van een inzet of verlies.”

Na verschillende discussies met de kansspelsector werd besloten dat betaalkaarten (debetkaarten) toegelaten worden in de inrichtingen klasse II terwijl kredietkaarten verboden blijven.

17

6. De aanwezigheid van geldautomaten is in kansspelinrichtigen klasse II is verboden (artikel 58 van de wet van 07.05.1999).

Op te merken valt dat enkel geldautomaten verboden zijn, terwijl toestellen om bankbiljetten in muntstukken te wisselen toegelaten zijn.

7. Het is verboden kosteloos verplaatsingen, maaltijden, dranken of geschenken aan te bieden aan het cliënteel of zulks te doen onder de marktprijs van vergelijkbare goederen en diensten (artikel 60 van de wet van 07.05.1999).

Voor de inrichtingen klasse II gaat het vooral om dranken en eten (broodjes, snacks). Waar het vroeger gebeurde dat dit dikwijls gratis werd verschaft, dient men er dus op toe te zien dat dit thans gebeurt aan normale prijzen.

1° De speelzaal moet op zodanige wijze volledig en strikt gescheiden zijn van de ruimten in de spelinrichting klasse II die een andere bestemming hebben, alsook van de voor het publiek toegankelijke ruimten buiten de spelinrichting, dat de kansspelen van buiten de speelzaal niet kunnen worden gezien.

2° De exploitant mag in de speelzaal geen bar of restaurant uitbaten, noch zulks aan een derde toevertrouwen (artikel 37 punt 5 van de wet van 07.05.1999).

Er mogen echter wel niet-alcoholische dranken in de speelzaal worden gebruikt.

Het principe is dat een niet-alcoholische drank kan worden genuttigd tijdens het spel en dat er iets kan gegeten worden uit het vuistje. Bij uitzondering, en na schriftelijke toestemming van de Kansspelcommissie, kan bij speciale gebeurtenissen (verjaardagen – opening) toestemming gegeven worden om een betalend buffet aan te bieden.

3° Aan de kansspelen mag alleen worden deelgenomen met contant betaalde speelpenningen en-fiches eigen aan de instelling (artikel 59 van de wet van 07.05.1999).

Een wetswijziging ligt momenteel ter studie teneinde een systeem van “Pay-card” binnen de instellingen klasse II toe te passen.Dergelijk systeem wordt reeds in verschillende zalen gebruikt samen met speelpenningen en muntstukken.

4° De minimum inzet bedraagt 0,10 € en de maximum inzet 0,25 €. Per spel mag de speler niet meer dan 200 maal de maximale inzet ontvangen (KB 10147 van 22.12.2000 artikel 5 punt c en g - artikel 6).

5° De betaling geschiedt zodra de speler het betalingsmechanisme in werking zet. De betaling kan geschieden op elk ogenblik van de partij (KB 10147 van 22.12.2000 artikel 5 punt e en f).

6° De houder van de vergunning is verplicht op zichtbare wijze aan de ingang van elke speelzaal een bord te hangen met de hieronder vermelde tekst:

18

“In deze inrichting worden met vergunning nummer …… kansspelen geëxploiteerd.Worden niet toegelaten in de speelzalen van de inrichtingen klasse II personen die jonger zijn dan 21 jaar.Het is verboden alcohol te gebruiken binnen de speelzalen van de inrichting.Er mogen noch leningen noch voorschotten toegestaan worden.Een folder die de speler waarschuwt voor gokverslaving die resulteert uit misbruik, is beschikbaar.”Dit bord wordt door de commissie ter beschikking gesteld van de inrichtingen klasse II (KB 10148 van 22.12.2000 artikel 14 § 1).

7° “De beschrijving van de spelen die er zich bevinden alsook de werkingsregels van de spelen moeten ook duidelijk leesbaar aangebracht worden aan de ingang van de speelzaal (KB 10148 van 22.12.2000 artikel 14 § 2).

8° In de speelzaal van een inrichting klasse II moeten folders met informatie over gokverslaving beschikbaar zijn voor het publiek (deze folders worden uitgegeven en verdeeld door de commissie) (KB 10148 van 22.12.2000 artikel 15).

d. Controle van het personeel

8. Controle van het personeel aanwezig in de speelzaal

Iedereen die gedurende de openingsuren een beroepsactiviteit uitoefent in een inrichting klasse I of II, welke verband houdt met het spel moet in het bezit zijn van een vergunning “D” (artikel 25, punt 4 en artikel 44 van de wet van 07.05.1999).

Indien betrokkene nog niet in het bezit is van een vergunning moet hij een bewijs van aanvraag van vergunning bij de commissie bij zich hebben (een kopie van de aanvraag plus het bewijs van aangetekende verzending aan de Kansspelcommissie). Een inbreuk op deze bepalingen heeft geen strafrechterlijke gevolgen maar kan wel administratief worden gesanctioneerd.

Er wordt dan ook met aandrang aan de controlerende politiedienst gevraagd om de personeelsleden te identificeren en ingeval van overtreding hiervan de Kansspelcommissie in te lichten.

We wensen er ook de aandacht op te vestigen dat personeelsleden die in de speelzaal werken doch niet in het bezit zijn van hun vergunning “D”, zich zouden kunnen laten doorgaan als spelers. In dat geval moeten zij echter in het spelersregister staan ingeschreven. Men moet dus bij controle aandachtig zijn naar de rol van iedere aanwezige.

e. Rapport gericht aan de Kansspelcommissie – sectie “controle”

19

Teneinde de informatie in het kader van de materie kansspelen te kunnen centraliseren, wat onontbeerlijk is voor de goede werking van de Kansspelcommissie, wordt aan de tussenkomende politiediensten gevraagd het eenvormig formulier, gevoegd aan het einde van dit hoofdstuk, in te vullen en over te maken.

Dit formulier dient zowel te worden overgemaakt bij tussenkomst die aanleiding geeft tot het opstellen van een proces-verbaal, als bij controle die geen vaststelling van strafrechterlijke inbreuken oplevert.

3. Samenvatting

Verificatie van bestaan en de voorwaarden van convenant afgesloten tussen de gemeente waar de kansspelinrichting is gevestigd en de exploitant.

1. Toegang tot de speelzaal slechts toegestaan na registratie (artikel 62)

1° voorlegging identiteitsbewijs: exploitant moet hiervan een kopie nemen en 10 jaar na laatste bezoek bijhouden

2° inschrijving in register met complete naam, voornamen, geboortedatum en –plaats, beroep en adres van de klant

3° betrokken persoon moet dit register ondertekenen

2. Toegangsverbod voor personen jonger dan 21 jaar (artikel 54 §1)

3. Toegangsverbod voor magistraten, notarissen, deurwaarders en leden van politiediensten (artikel 54 § 2)

4. Lijst en aantal toestellen welke mogen worden geëxploiteerd (artikel 4 – artikel 7 en KB 22.12.2000, artikel 1, artikel 7 en 8)

1° De automatische toestellen waarvan de exploitatie is toegelaten in de inrichtingen klasse II zijn onderverdeeld in vijf categorieën (KB 26.04.2004, artikel 1):

-black-jack spelen-paardenweddenschappen-dobbelspelen-pokerspelen-roulettespelen

2° Het aantal automatische kansspelen waarvan de exploitatie is toegestaan is beperkt tot 30 (KB 26.04.2004 artikel 8)

20

3° De automaten samengesteld uit maximum zes terminals zijn beperkt tot drie per inrichting (KB 26.04.2004 artikel 9)

Uit beide voorgaande artikelen blijkt dat indien het aantal toestellen effectief beperkt is tot 30, er mogelijkheid is tot 45 speelposten of terminals (27 toestellen met één terminal en drie toestellen met max. zes terminals).

Het is steeds verboden twee of verschillende apparaten op elkaar aan te sluiten met het oog op het toekennen van één prijs (artikel 8).

De toestellen welke niet overeenstemmen met de bepalingen hierboven (naar vorm of naar aantal) dienen in beslag genomen op basis van artikelen 4 en 67 die stipuleren dat:“Het is verboden, onder welke vorm, op welke plaats en op welke rechtstreekse of onrechtstreekse manier ook, één of meer kansspelen of kansspelinrichtingen te exploiteren tenzij die overeenkomstig deze wet zijn toegestaan”;en “Bij elke vorm van overtreding worden de bij het spel ingezette geld, de daarmee gelijkgestelde papieren, de meubelen, de instrumenten het gereedschap en de toestellen gebruikt bij of bestemd voor de spelen verbeurdverklaard”.

5. Verbod om leningen of krediet aan de spelers toe te staan (artikel 58)

Niemand mag aan de spelers of wedders enige vorm van lening of krediet toestaan of met hen een geldelijke of materiële transactie aangaan ter betaling van een inzet of een verlies.

6. De aanwezigheid van geldautomaten in kansspelinrichtingen II is verboden (artikel 58)

7. Het is verboden kosteloos verplaatsingen, maaltijden, dranken of geschenken aan te bieden aan het cliënteel of zulks te doen onder de marktprijs van vergelijkbare goederen en diensten (artikel 60)

8. Controle van het in de speelzaal aanwezige personeel

9. Rapport bestemd voor de Kansspelcommissie – uniform formulier

- De tussenkomende dienst- De vastgestelde strafrechterlijke inbreuken- De inbreuken of tekortkomingen welke administratieve

maatregelen teweeg brengen

4. Bijlage n

21

Uniform formulierVoorbeeld identificatieplaat

INLICHTINGSFORMULIER KLASSE I EN II AANGAANDE INBREUKEN OP DE WET OP DE KANSSPELEN (WET VAN 07.05.1999)

Arrondissement:

Afzender:- Locale politie:

- Federale politie:

Datum:

Bestemmeling:KansspelcommissieDienst “Controle”Kantersteen 47

1000 BRUSSEL

tel.: 02/ 504 00 60 – Fax.: 02/504 00 66Dossier nr.:

Notitienummer:

1. Algemene inlichtingen

- Adres, aard en naam van de gecontroleerde instelling

- Identiteit van de exploitant(en)

2. Inlichtingen spelen

- Omstandigheden van de ontdekking van de inbreuk(en) (controle, informatie, andere)

- Benaming en beschrijving van de spelen

(dobbelspel, kaartspel, automatisch toestel)

3. Aanvullende inlichtingen

- Coördinaten verbalisant

- Eventuele bijzondere opmerkingen

22

23

V) CONTROLE VAN DE INRICHTINGEN KLASSE III

1. Inleiding

De wet van 07.05.1999 op de kansspelen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers, en haar uitvoeringsbesluiten onderwerpt de inrichtingen klasse III of drankgelegenheden aan een vergunning klasse “C”.Vooral hoofdstuk IV “ kansspelinrichtingen” van de wet van 07.05.1999, Afdeling III, artikelen 39 tot 43 behandelt dit luik.

Het volgend stramien werd opgesteld door de cel “controle” teneinde geen details te vergeten en om als leidraad te dienen voor het opstellen van een uniform en coherent document in elk dossier.

De controle van bepalingen welke bij niet naleving strafrechterlijk beteugeld worden, zijn in de tekst in het vet weergegeven . Tussen haakjes wordt telkens het betreffende artikel van de wet van 07.05.1999 weergegeven. Voor wat betreft de inbeslagname ingeval van inbreuk, herinneren wij aan artikel 67 van de wet van 07.05.1999 (hoofdstuk VII Strafbepalingen) betreffende de verbeurdverklaring alsmede het schrijven dd. 01.04.1998 van mevrouw Anne THILY, Procureur - generaal aangaande de gokhuizen en bestemd voor de Procureurs des konings.

In de praktijk zal er overgegaan worden tot inbeslagname van de gelden aanwezig in de toestellen en inbeslagname ter plaatse van de toestellen zelf. Belangrijk is ook te vermelden of ook het taksvignet in beslag is genomen.

De begane overtredingen die de commissie aanbelangen en waarvoor enkel administratieve sancties zijn voorzien worden in de tekst in cursief weergegeven .

Het is belangrijk dat de politieman die inbreuken vaststelt, in de tekst in cursief weergegeven, hiervan een rapport maakt ten behoeve van de Kansspelcommissie, cel “controle”.

Dit werk zal geregeld worden herzien teneinde de wetswijzigingen, momenteel legio in deze materie op te nemen.Ingeval van problemen, is de dienst “Controle” 24 uur op 24 uur te uwer beschikking via het nummer 02/504 00 40.

In herbergen kunnen ook andere elektronische toestellen worden opgemerkt: flipper, elektrische darts, weddenschapterminals en elektronische toestellen onder artikel 3.3 van de kansspelwet zijnde uitzonderingen als elektronische kaart- of gezelschapsspelen die enkel een kleine inzet vergen (0.22 €) en een kleine winst kunnen geven (6.20 €). Deze bedragen zijn niet cumuleerbaar en worden, bij wijze van voorbeeld, vooropgesteld door de circulaire 8/2004 van het College der Procureurs-generaal.

2. Wijze van controle

De controle van de instelling door een politiedienst vangt reeds aan nog voor het ter plaatse gaan. De eerste taak van de politieman is na te gaan of de exploitant

24

van de herberg over een positief advies voor uitbating kansspelen van de burgemeester beschikt van de plaats waar de instelling is gevestigd.

Het is eveneens aangeraden informatie bij de Kansspelcommissie in te winnen aangaande de te controleren instelling(en) (geldige aanvraag, reeds vergunning …).

1. Indien de uitbater niet over een vergunning beschikt, valt hij onder de toepassing van artikel 4 van de wet van 07.05.1999 welk stipuleert :

“Het is verboden, onder welke vorm, op welke plaats en op welke rechtstreekse of onrechtstreekse manier ook, één of meer kansspelen of kansspelinrichtingen te exploiteren tenzij die overeenkomstig de wet zijn toegestaan. Niemand mag zonder voorafgaande vergunning van de Kansspelcommissie een of meer kansspelen of kansspelinrichtingen exploiteren.”

Belangrijke opmerking aangaande de instellingen uitgebaat onder de vorm van een V.Z.W.

Volgens artikel 1 van het Wetboek van Koophandel kunnen enkel daden van koophandel worden uitgeoefend door kooplieden die van deze daden hoofdzakelijk of aanvullend hun beroep maken. Artikel 1 van de Wet op de Verenigingen zonder Rechtspersoonlijkheid bepaalt dat het doel van een VZW geen nijverheids- of handelszaken kan omvatten, wat hun uitsluit van het verwerven van de hoedanigheid van handelsonderneming.

Artikel 42 van de wet van 7 mei 1999 op de kansspelen, kansspelinrichtingen … bepaalt dat de aanvrager van een vergunning klasse C moet zijn ingeschreven in de Kruispuntbank van Ondernemingen in de hoedanigheid van handelsondernemingen.

Gezien een VZW wel kan zijn ingeschreven in de Kruispuntbank, doch niet over de juiste hoedanigheid beschikt, kan zij ook geen vergunning klasse C bekomen.

2. De deelneming aan kansspelen in kansspelinrichtingen klasse III is verboden voor minderjarigen” (artikel 54 wet van 07.05.1999 § 1)

De beteugeling van deze inbreuk is een prioriteit voor de Kansspelcommissie.

3. Maximum twee kansspel en mogen worden uitgebaat in drankgelegenheden (artikel 39 wet van 07.05.1999)

4. Lijst van de kansspelen waarvan de exploitatie is toegestaan (artikel 7 wet van 07.05.1999 en KB 10149 van 22.12.2000 artikel 1 en 2)

“Zijn enkel toegelaten in de kansspelinrichtingen klasse III:-elektrische biljarten type „Bingo”-elektrische biljarten type „One ball“

25

De toestellen die naar vorm of aantal niet overeenstemmen met de hoger vernoemde bepalingen dienen te worden in beslag genomen op basis van artikel 4 van de wet van 07.05.1999 dat stelt:“Het is verboden, onder welke vorm, op welke plaats en op welke rechtstreekse of onrechtstreekse manier ook, één of meerdere kansspelen te exploiteren tenzij die overeenkomstig deze wet zijn toegestaan”.

De werkingsregels worden vermeld in het KB van 22.12.2000 meer bepaald in artikelen 1 en 2 zijnde:

Artikel 11° Ze mogen niet uitgerust zijn met een automatisch betalingsmechanisme;

2° de basisinzet, dat wil zeggen het minimumbedrag dat nodig is om het toestel in werking te brengen, is beperkt tot 0,25 €, de minimuminzet is gelijk aan de basisinzet en de maximuminzet is gelijk aan 25 maal de basisinzet;

3° er kan per spel maar één bijkomende bal worden verkregen,tegen een prijs die uitdrukkelijk op het toestel vermeld staat en die niet hoger mag zijn dan 25 maal de basisinzet;

4° de maximuminzet moet de mogelijkheid bieden om een maximale winst te boeken;

5° het inzetten geschiedt door op een daartoe bestemde knop aan het toestel evenveel keer te drukken als de basisinzet in de gekozen inzet gaat;

6° het toestel kan enkel in werking worden gesteld door er muntstukken ter waarde van ten hoogste 2 € (In de KB’s is er sprake van een waarde van 1,25 € doch dit werd om evidente praktische redenen op 2 € gebracht).

Artikel 2De winstmogelijkheden mogen in geen geval tweeduizend maal de basisinzet te boven gaan. De winst moet in één keer worden toegekend na het einde van een spel.

5. Verbod om leningen aan de spelers toe te staan (artikel 58 wet van 07.05.1999)

De wet verbiedt formeel om aan de spelers of gokkers enige vorm van lening of krediet toe te staan of met hen een geldelijke of materiële transactie aan te gaan ter betaling van een inzet of en verlies.

6. De aanwezigheid van geldautomaten is verboden in kansspelinrichtingen klasse III (artikel 58 wet van 07.05.1999)

Op te merken valt dat enkel geldautomaten verboden zijn, niet de automaten dienstig voor het omwisselen van bankbiljetten in muntstukken.

26

Dit systeem in trouwens ingebouwd in een aantal toestellen en wordt toegelaten zolang de inbreng van het bankbiljet enkel dienstig is voor het wisselen in muntstukken en dus niet voor het opstarten van het spel.

7. Het is verboden kosteloos verplaatsingen, maaltijden, dranken of geschenken aan te bieden aan het cliënteel of zulks te doen onder de marktprijs van vergelijkbare goederen en prijzen (artikel 60 van de wet van 07.05.1999)

8. De werking en beheer van de kansspelinrichtingen klasse III (KB 1015 van 22.12.2000 hoofdstuk III artikel 3 tot 7)

Artikel 3“Met betrekking tot de kansspelen mag noch binnen de inrichting, noch daarbuiten enige publiciteit worden gemaakt”.

Artikel 4“De houder van de vergunning moet op minder dan een meter afstand van de speeltoestellen duidelijk een bord met de volgende tekst aanbrengen:In deze inrichting worden met vergunning nummer…… kansspelen geëxploiteerd. Er mogen geen leningen noch voorschotten worden toegestaan. Onder dit bord bevindt zich een folder waarin de speler wordt gewaarschuwd tegen gokverslaving. Deelname aan kansspelen is ten strengste verboden voor minderjarigen.

Artikel 5“De houder van de vergunning moet een folder met informatie over gokverslaving ter beschikking van de klanten en van de spelers stellen op een standaard die zodanig dat hij opvalt moet worden geplaatst onder het bord vermeld in artikel 4 van dit besluit. Om aan de vraag te kunnen voldoen, moeten steeds ten minste twee folders op de standaard worden geplaatst.”

Artikel 6“De exploitant van de instelling moet voortdurend zorgen voor de eerlijkheid van het spel, alsook voor de regelmatige werking ervan.”

Artikel 7“ De exploitant moet van ieder defect aan een kansspel geëxploiteerd in de inrichting melding maken in een daartoe bestemd register het toestel moet in geval van defect verplicht buiten dienst worden gesteld.”Uur einde controle:

Rapport bestemd voor de Kansspelcommissie, dienst “Controle”.

In het kader van een centralisatie van de gegevens inzake kansspelen en teneinde de kansspelcommissie toe te laten eventuele maatregelen te nemen, wordt aan de controlerende politiedienst uitdrukkelijk gevraagd om het eenvormig formulier in te vullen waarvan een exemplaar als bijlage op het einde van dit hoofdstuk is gevoegd.

27

Dit formulier dient overgemaakt niet enkel ingeval proces-verbaal werd opgesteld maar ook naar aanleiding van een controle die geen aanleiding geeft tot eventuele strafrechterlijke vervolging.

3. Samenvatting

1. Het is verboden, onder welke vorm, op welke plaats en op welke rechtstreekse of onrechtstreekse manier ook, één of meer kansspelen of kansspelinrichtingen te exploiteren tenzij die overeenkomstig deze wet zijn toegestaan.

Niemand mag zonder voorafgaande schriftelijke vergunning van de Kansspelcommissie een of meer kansspelen of kansspelinrichtingen exploiteren (artikel 4 wet van 07.05.1999)

2. De deelname aan kansspelen in kansspelinrichtingen klasse III is verboden voor minderjarigen (artikel 54 § 1 wet van 07.05.1999)

3. Maximaal twee kansspeltoestellen mogen worden geëxploiteerd in drankgelegenheden (artikel 39 wet van 07.05.1999)

4. Lijst van de toegelaten toestellen (artikel 7 en KB 22.12.2000 artikel 1 en 2)

- Elektrische biljarten type “Bingo”- Elektrische biljarten type „One ball“

Toestellen die niet overeenstemmen (naar vorm of aantal) dienen te worden in beslag genomen op basis van artikel 4 van de wet van 07.05.1999.

5. Verbod om leningen toe te staan aan de spelers (artikel 58)

6. Aanwezigheid van geldautomaten is verboden in de kansspelinrichtingen klasse III (artikel 58)

7. Verbod om kosteloos verplaatsingen, maaltijden, dranken of geschenken aan te bieden aan het cliënteel of zulks te doen onder de marktprijs van vergelijkbare goederen en diensten (artikel 60)

8. Rapport bestemd voor de kansspelcommissie – eenvormig formulier

- De tussenkomende politiedienst

28

- De vastgestelde strafrechterlijke overtredingen- Overtredingen welke administratief worden gesanctioneerd

4. Bijlage n

Eenvormig formulierPV van het verhoor

29

FORMULIER CONTROLE - INRICHTINGEN KLASSE III

Arrondissement:

Afzender:

Onderzoekers:

Datum:

BestemmelingKansspelcommissie

Dienst “Controle”Kantersteen 471000 BrusselTel.: 02/504 00 60Fax.: 02/504 00 66

Controlenummer:

Notitienummer:

Gecontroleerde instelling

Naam van de instelling:

Adres:

Tel.:

Sluitingsdag:

Vergunning klasse C

Nummer:

Identiteit exploitant

Naam:

Voornamen:

Datum/plaats geboorte:

Adres:

Firma die de toestellen plaatst, herstelt …

Naam:

Adres:

Identiteit verantwoordelijke:

30

Inlichtingen kansspelen

Aantal toestellen in de inrichting:

Toestel 1Naam:

Automatisch betalingsmechanisme:

Basisinzet:Extra bal (+ vermelde prijs):

Inzet met drukknop:

Inzet met muntstuk max. 2 €:

Afstandsbediening:Folder kansspelverslaving aanwezig:

Verbod minderjarige:

Toestel 2

Naam:

Automatisch betalingsmechanisme:

Basisinzet:Extra bal (+ vermelde prijs):

Inzet met drukknop:

Inzet met muntstuk max. 2 €:

Afstandsbediening:Folder kansspelverslaving aanwezig:

Verbod minderjarige:

Identiteit aanwezige verantwoordelijke

Naam:

Voornamen:

Datum en geboorteplaats:

Adres:

Waarschuwing gegeven door controlerende dienst:

Contact Kansspelcommissie

Datum:

Contactpersoon:

Onderwerp:

Gedaan op:

Handtekening:

31

Proces-verbaal van het verhoor

Dossiernummer:PV nummer: van:

Het jaar tweeduizend,De van de maand om uur.

Wij, , Officier van de gerechtelijke politie, hulpofficier van de Procureur des Konings te gaan op datum en uur zoals hoger vermeld, bijgestaan door over tot verhoor van de genaamde:

Naam:Voornamen:Geboordedatum en –plaats:Burgerlijke staat:Nationaliteit:Beroep:Adres:

die ons in het Nederlands verklaart:“Ik kies ervoor mij in het Nederlands uit te drukken.U deelt mij mee dat ik ingevolge artikel 47 bis van het wetboek van strafvordering:

- Ik mag vragen dat alle vragen mij gesteld worden en alle antwoorden die ik geef in de gebruikte bewoordingen worden genoteerd;

- Ik mag vragen dat een bepaalde opsporingshandeling wordt verricht of een bepaald verhoor wordt afgenomen;

- Ik mag alle documenten in mijn bezit gebruiken en eventueel aan het dossier laten toevoegen;

- Mijn verklaringen mogen gebruikt worden als bewijs in rechte.Ik ben uitbater/de verantwoordelijke ter plaatse in het etablissement “

“,gesitueerd in .Ik oefen deze functie uit sinds .

U brengt me op de hoogte van de feiten die u bezighouden, met name dat heden om       uur, uw diensten een controle hebben uitgevoerd in mijn etablissement in het bijzijn van leden van de Kansspelcommissie.

Tijdens uw bezoek hebt u vastgesteld dat het/de toestel(len) van het type "bingo" onder de benaming: 1. Serienummer: 2. Serienummer:

Dit (deze) toestel(len) was/waren in werking op het moment van jullie interventie.

Op uw vraag verduidelijk ik dat ik niet beschik over een vergunning C die vereist is voor de uitbating van (een) bingo(s), dewelke wordt toegekend door de Kansspelcommissie.

32

U deelt mij mee dat ik overtreding ben met de Wet van 07.05.1999, meer bepaald artikel 4 dat stipuleert: «Niemand mag zonder voorafgaande schrijftelijke vergunning van de kansspelcommissie een of meer kansspelen of kansspelinrichtingen exploiteren.»

Ik antwoord u dat:

U deelt mij mee dat betrokken toestel(len) ter plaatse wordt in beslag genomen en dat ik aangesteld word als bewaker van de zegels (cf. Art. 507 van het Strafwetboek). Het appraat bevat de som €, welke ter plaatse wordt in beslag genomen en achtergelaten in het apparaat. Het toestel behoort toe aan de firma:

U deelt me mee dat ik overeenkomstig artikel 57 van het SWB een gratis kopie van mijn proces-verbaal van verhoor krijg.Ik wens geen kopie van mijn proces-verbaal van verhoor.Ik wens uitdrukkelijk deze kopie en neem er akte van dat u mij deze niet geeft om reden van

- Procedure- Om praktische redenen doch wordt later bezorgd

Naam van de magistraat tot wie ik mij kan richten:De kopie kan mij later worden bezorgd via de post op het adres:Straat: Nr: , Postcode: Gemeente:

Ik wens niet dat mijn verklaring wordt voorgelezen, ik wens ze zelf te lezen.U geeft mij lezing van mijn verklaring zoals door mij gewenst

Ik wens niets aan mijn verklaring te veranderen, toe te voegen of te verbeteren.Ik wens volgende veranderingen, toevoegingen of verbeteringen aan mijn verklaring:

Na lezing, volhardt en tekent om uur.

33

INTERVENTIE IN EEN GOKTENT

1. Inleiding

Het probleem dat ons bezighoudt betreft de illegale kansspelen in clandestiene gelegenheden beter bekend onder de naam “goktenten”. In het merendeel van de gevallen vind je dergelijke goktenten op de verdiepingen of in achtergelegen zaaltjes van cafés en drankslijterijen. Zo gebeurt het dat politiemensen bij een controle spelers in volle spel betrappen.

In België treft men verschillende illegale spelen aan.

In België treft men verschillende types illegale spelen aan.De twee voornaamste zijn:

- het dobbelspel: “passe anglaise”, “barbouth”- het kaartspel: “rami-poker”, “poker”

Het onderscheid tussen beide is van belang want bij het dobbelspel is het geld “fysiek” op de speeltafel aanwezig of zit het in handen van de spelers, terwijl bij het kaartspel het geld vervangen werd door penningen en de rekeningen na het spel vereffend worden via een fiche waarop winst en verlies opgetekend staan.

Als wij dit punt willen verduidelijken is dit omdat de aard van het spel de finaliteit van de interventie en het verhoor van de spelers mee bepaalt.Zo is het voor de “passe anglaise” en “barbouth” van het grootste belang de beker en de dobbelstenen, het geld van de pot (die op tafel staat, in handen is van de “bankier” of in die van de “aangever”) en het geld van de inzetten(in de handen van de spelers) te vinden.Bij het verhoor van de speler is het van belang het bedrag voor het tafelrecht te weten te komen en te laten verklaren (tafelrecht dat aan de exploitant van het spel wordt betaald en die niet altijd de uitbater van de zaal is) (tafelrecht kan gaan van 5 € (200 BEF) tot 15 € (600 BEF) per kwartier spel).

Voor “rami-poker“ en “poker” moet de hand kunnen gelegd worden op de kaarten, penningen, de boekhouding en, zo mogelijk, op de pot die over het algemeen goed is verstopt.In het laatste geval zal het verhoor van de spelers van het grootste belang zijn, want de spelers zijn de enigen die de waarde van de penningen kunnen aangeven. Een veel voorkomend fenomeen in herbergen maar ook in privé woningen zijn ook de pokertornooien van het type texas hold’em (community poker). De definitie van kansspel is duidelijk wanneer er een inzet is van om het even welke aard (verdoken inzet: inkomgeld, verhoogde drankprijzen) die hetzij een winst van om het even welke aard voor minstens één der spelers of inrichters van het spel tot gevolg heeft, hetzij het verlies van deze inzet door minstens één der spelers en waarbij het toeval een zelfs bijkomstig element is in het spelverloop, de aanduiding van de winnaar of de bepaling van de winstgrootte (kaarten zijn altijd een toevalsgenerator).Bijkomend dient ook gesteld dat poker via informatiemaatschappijinstrumenten (internet, gsm …) een illegale activiteit is wanneer er voldaan is aan de vereisten van de definitie van een kansspel. De uitbater die meestal vanuit het buitenland opereert kan vervolgd worden voor illegale kansspelen (objectieve ubiquiteitstheorie – een misdrijf kan in België worden vervolgd als delen van het

34

misdrijf bv. de inzet in een kansspel in België plaatsvinden). Ook de publiciteit voor illegale kansspelen en websites (die illegale inrichtingen zijn) is verboden (artikel 64 2° - kansspelwet 7/5/99).

Afgezien van die twee spelcategorieën kan men nog volgende spelen aantreffen:- Casinospelen: roulette, black jack- Automatische kansspeltoestellen “Slots” (uitbetalend)- Illegale loterijen

Al deze spelen kunnen ook via het internet worden gespeeld (zie hoger).

Voornamelijk in Vlaanderen en Limburg treft men nog het banken aan. Het gaat om een soort kaartspel uitgebaat in achterzaaltjes van cafés. De speler zet geld in op één of meer kaarten uitgestald op een tafel of matje (dikwijls hieraan vastgenaaid om vlug te kunnen wegnemen).De waarde van de kaarten gaat van “7” tot aas. Het principe van het spel bestaat hierin dat de speler geld inzet op de kaart waarvan hij denkt dat de bankier deze zal omdraaien van een tweede boek kaarten gelijk aan de kaarten op het matje (7 – aas).

N.B.Wat de roulette betreft, werden verschillende types ervan (OPTA-roulettes …) uitgebaat in clandestiene zalen op het einde van de jaren ‘80 en in het begin van de jaren ‘90. Momenteel is dat fenomeen bijna helemaal verdwenen.

Het Aziatisch milieu en meer bepaald het Chinese is gekend om zijn liefde voor alle soorten gokspelen. We moeten hierbij maar kijken naar hun frequenteren in de speelzalen. Het is nochtans zeer moeilijk om in dit milieu te penetreren, of om interventie te doen in de speelholen waar clandestiene spelen van Aziatische origine (“mah-jong”) of andere worden geëxploiteerd, zonder nog te spreken van verhoor van de betrokkenen. Een bijzonderheid is ook het spel “pai gaw” dat ofwel met dominostenen ofwel met kaarten wordt gespeeld. Naast de spelers zijn er ook wedders aanwezig die gaan inzetten op de mogelijke winst of verlies van de spelers. Vaak is ook een woekeraar aanwezig die gelden gaat lenen. Bij terugbetalingsproblemen dienen schuldenaars niet vaak hand en spandiensten te leveren bij drugsmokkel, mensenhandel of prostitutie. Gezien de specificiteit is het aan te raden om contact op te nemen met de Kansspelcommissie, dienst controle die over een zekere ervaring terzake beschikt.

2. Procedure

a. Wetgeving

Het is nuttig om in het kader van de problematiek die ons bezighoudt, even terug te komen op de wet van 07.05.1999 op de kansspelen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers, en haar uitvoeringsbesluiten Zoals we gezien hebben in hoofdstuk II (“Definities”) heeft deze wet, die momenteel de legale basis vormt voor de repressie van illegale spelen in het algemeen en goktenten in het bijzonder, ook het grote voordeel een aantal definities te geven in de kansspel materie.

35

Ter herinnering: artikel 2 van de wet van 07.05.1999 stelt dat:“Voor de toepassing van deze wet en haar uitvoeringsbesluiten wordt verstaan onder:1° Kansspel: elk spel of weddenschap, waarbij een ingebrachte inzet van om het even welke aard, hetzij het verlies van deze inzet door minstens één der spelers of wedders, hetzij een winst van om het even welke aard voor minstens één der spelers, wedders of inrichters van het spel of de weddenschap tot gevolg heeft en waarbij het toeval een zelfs bijkomstig element is in het spelverloop, de aanduiding van de winnaar of de bepaling van de winstgrootte;

2° Exploiteren: in werking stellen of houden, installeren of instandhouden van één of meerdere kansspelen of kansspelinrichtingen;

3° Kansspelinrichting: de gebouwen of plaatsen waar één of meerdere kansspelen worden geëxploiteerd;

4° Speelzaal: plaats in de kansspelinrichting waar de kansspelen worden geëxploiteerd.

Aangaande de materie die ons interesseert, zijnde de goktenten, stelt artikel 4 van de wet van 07.05.1999 dat:“Het is verboden, onder welke vorm, op welke plaats en op welke rechtstreekse of onrechtstreekse manier ook, één of meer kansspelen of kansspelinrichtingen te exploiteren tenzij die overeenkomstig deze wet zijn toegestaan. Niemand mag zonder voorafgaande schriftelijke vergunning van de Kansspelcommissie een of meer kansspelen of kansspelinrichtingen exploiteren.”

Aangaande de strafrechterlijke bepalingen verwijzen wij naar hoofdstuk III: “Strafrechterlijke bepalingen en inbeslagnames”

De interventie in een clandestiene speelzaal zal meestal op basis van heterdaad in overtreding op de voorgaande wetteksten.

Aangaande de speelzalen waar kansspelen onder de dekking van een “privé club” worden geëxploiteerd stelt de wetgeving van 14.11.1939 op de privé-clubs” dat: als er kansspelen uitgebaat worden, vervalt de notie “prive-club” en aldus volstaat één verklaring dat er kansspelen worden uitgebaat.

Eveneens belangrijk te vermelden is het feit dat de leden van de Kansspelcommissie en van het secretariaat in het kader van de uitoefening van hun functie op elk ogenblik van de dag of nacht kunnen binnentreden in de inrichtingen, lokalen en vertrekken waar zij voor het vervullen van een onderzoek ter plaatse moeten zijn. Voor bewoonde lokalen moet er een vermoeden zijn van inbreuk op de kansspelwet en een voorafgaande toelating van de rechter van de politierechtbank (artikel 15 § 1 1°). Ook hier kan worden beroep gedaan worden op onze diensten voor bijkomende informatie omtrent deze voorafgaande toelating.

b. Proces- verbaal en de informatie aan de Procureur des Konings

36

De informatie inzake clandestiene speelzalen kan uit verschillende bronnen komen:- op aangifte;- via een informant (opgepast voor manipulatie door deze informanten die vaak zelf exploitant van clandestiene spelen zijn);- ingevolge een klacht; toevallige ontdekking bij een controle of andere operatie;- bekomen inlichtingen in een ander dossier (vb. een persoon beweert tijdens zijn verhoor; ter rechtvaardiging vaneen grote som geld in zijn bezit deze gewonnen te hebben bij een clandestien spel)Het bekomen van informatie moet steeds gevolgd worden door een discrete verificatie. Dit kan gebeuren door observatie ter plaatse, identificatie van nummerplaten en identificatie van personen gekend in de materie kansspelen.

Indien de informatie juist blijkt zal overgegaan worden tot opstellen van een aanvankelijk proces-verbaal met indicator nummer 58 met vermelding inbreuk wet van 07.05.1999 op de kansspelen, kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers.

De essentiële elementen die in het aanvankelijk PV moeten worden opgenomen zijn:- de plaats van uitbating: exacte benaming, adres en, zo mogelijk, de precieze plaats

waar de speeltafel staat - identiteit van de uitbater van de inrichting- identiteit van de speluitbater: deze is niet noodzakelijk dezelfde als diegene die de

zaak runt;- aard van het spel: “poker”, “rami poker”, “passe anglaise” …- tafelrecht- duur van het spel: met betrekking tot de inrichting, en tot de partij bezig op het

moment van de interventie;- verschillende elementen: gesloten deur, aanwezigheid van een uitkijkpost, aard

aanwezigen- andere inbreuken: mogelijkheid van andere inbreuken: drugs, wapens, illegalen …

Het doel van dit proces verbaal is om zo vlug mogelijk een kantschrift te krijgen met het oog op de inval (in de kansspelmaterie en vooral aangaande de illegale spelen verandert alles snel. Het is in deze optiek altijd interessant om een direct contact te hebben met de magistraat die de kansspelmaterie onder zijn bevoegdheid heeft.

c. Briefing

Naast de elementen die men gewoonlijk in een briefing terugvindt (zoals personeel, uitrusting,materiaal, voertuigen, doel van de interventie …) is het voor de leider van de operatie van belang het doel van de interventie en de “regels van het spel” aan de deelnemers uit te leggen. Het slagen van een interventie van dit type hangt af van de motivering van de deelnemers.

37

Het is belangrijk om de twee volgende rubrieken uit te diepen en te verduidelijken: de modus operandi en de taakverdeling.

i) Modus operandi

- algemene modus operandi: ter plekke houden van de spelers, veiligheidsfouillering (spelers en inrichting), controle CSB- bijzondere modus operandi: grondige fouillering van de spelers, alle zaken, geld en documenten die bij een speler worden aangetroffen in een envelop steken, overgaan tot een uitgebreid verhoor, inbeslagneming van het geld en de interessante documenten

ii) Taakverdeling

- de taakverdeling is van belang omwille van volgende redenen:- een interventie in een clandestien speelzaal brengt gevaar met zich;- noodzaak de constitutieve elementen van de inbreuk te vinden: de dobbelstenen, kaarten, geld, lijst met rekeningen, penningen …;- de organisatie van de interventie en van de procedureaktes die volgen, stelt ons bovendien in staat om elke “aarzeling” en elk probleem met de talrijke aanwezigen te vermijden.

De operatieverantwoordelijke zal bovendien ervoor moeten instaan dat:- vrouwelijk personeel aanwezig is (met het oog op fouillering van eventuele vrouwen aanwezig in de zaal);- bij de briefing een gedetailleerd plan van de wijk evenals, indien mogelijk, een gedetailleerde schets van de inrichting en van de plaats waar de speeltafel staat;- voldoende omslagen (groot formaat) meegenomen worden;- standaard verhoorformulieren meegenomen worden;- een koevoet, krachtige lamp, dozen en verzegelmateriaal meegenomen worden.

Hij dient ook te voorzien dat foto’s kunnen genomen worden van de plaats en van de spelers teneinde een fotodossier samen te stellen welk aan het dossier kan worden gevoegd en om een specifieke documentatie op te bouwen.

d. Interventie

De inval moet gebeuren met voldoende personeel op basis van de opgedragen taken.

Uit de verschillende invallen die wij gedaan hebben, is gebleken dat snelheid, precisie en verrassingseffect de voornaamste determinanten zijn voor een geslaagde operatie.

Het zijn inderdaad die factoren die het mogelijk maken de aanwezige personen ter plekke vast te houden, de interessante en constitutieve elementen te vinden en elk probleem te vermijden.

38

Bij een inval is het kritieke moment meestal het openmaken van de toegangsdeur. Daarbij moet men strategisch te werk gaan. Belangrijk is dat eens men in het etablissement is binnengegaan, alle aanwezigen op hun plaats blijven om de identiteit van de spelers vast te stellen en een fotodossier aan te leggen.Op het einde van de interventie, alvorens weg te gaan en eventueel te verzegelen, is het belangrijk een erg zorgvuldige fouillering van de plaats te doen, vooral als de spelers van penningen gebruik hebben gemaakt.

Het is inderdaad zo dat de aankoop van penningen het bestaan van een rekeningenlijst veronderstelt, maar ook van een pot voor alle spelers. Het is op basis van die pot dat de winst aan het einde van de partij wordt verdeeld.

e. Proces-verbaal van verhoor van de speler

Het verhoor van de spelers gebeurt meestal ter plaatse en wel zo snel mogelijk na de veiligheidsmaatregelen. Op die manier hebben de spelers geen tijd om onderlinge afspraken te maken over de elementen waarover ze verhoord zullen worden. Deze werkwijze vergemakkelijkt ook de identificatie van de deelnemers die elkaar dikwijls slechts met voornaam of pseudoniem kennen.Verhoor ter plaatse heeft ook het voordeel dat men niet moet voorzien in transport van betrokkenen naar de burelen.Op welke manier de basisinlichtingen ook verkregen zijn;steeds dient bij het op poten zetten van een interventie een maximum aan informatie over de inrichting, de exploitant en het spel verkregen te worden.

Het verhoor van de speler moet de bevestiging toelaten van de ingezamelde informatie verkregen op verschillende manieren, gaande van “eenvoudige” observatie, toepassing van “speciale technieken” of het eenvoudigste, door een gecodeerde informant die vrije toegang heeft tot de speelzaal.

De vooraf ingezamelde informatie is belangrijk omdat ze ook het verhoor van de speler vergemakkelijkt en men de antwoorden op de gestelde vragen (vooral wat betreft de aard van het spel, het tafelrecht …) eigenlijk al op voorhand kent.

Bij illegale spelen is het belangrijk dat de speler ondervindt dat de politieman de materie meester is.

Over het algemeen verloopt een interventie op de spelers in drie fasen:

- grondige fouillering van betrokkene- nazicht van de omslag: het geld en de compromitterende documenten moeten bijgehouden worden met het oog op inbeslagname.- het eigenlijke verhoor: gebeurt op vooraf gemaakte formulieren (bevattende een lijst met vragen die dienen gesteld)

Doel is bewijselementen te verzamelen aangaande de uitbating van het spel, aard van het spel, feit dat er voor geld gespeeld wordt, het bestaan van een tafelrecht, de identificatie van de sleutelfiguren en hun exacte rol, de waarde van de penningen …

39

Het is eveneens interessant de speler te horen omtrent zijn professionele activiteiten en zijn inkomen, zeker als hij in het bezit wordt gevonden van grote sommen geld (zie noot N.B. bij Punt 7).

f. Proces-verbaal van interventie

Het proces-verbaal bevat gewoonlijk volgende rubrieken:- interventie- lokalisatie- identificatie van de verantwoordelijke(n)- identificatie van de spelers- vaststellingen- inbeslagneming geld van de spelers- inbeslagneming geld aangetroffen in de instelling en van twijfelachtige oorsprong- inbeslagneming van de gelden in het bezit van de exploitant van het illegaal spel- inbeslagneming van constitutieve elementen van de inbreuk - tussenkomst van het labo- verzegeling (volgens instructies van de magistraat)- mededeling aan parket

N.B.Aangaande de inbeslagname stelt artikel 67 van de wet van 07.05.1999 dat:“Bij elke vorm van overtreding worden het bij het spel ingezette geld, de daarmee gelijkgestelde papieren, de meubelen, de instrumenten, het gereedschap en de toestellen gebruikt bij of bestemd voor de spelen verbeurd verklaard.”

Wij verwijzen ook naar hoofdstuk III “Strafrechterlijke bepalingen en inbeslagnames” en, in het bijzonder naar de circulaire van 01.04.1998 aangaande kansspelen, uitgaande van mevrouw Anne THILY Procureur generaal te Luik.

In de praktijk hadden verschillende politiediensten de gewoonte om het geld dat de speler voor zich liggen had en bij zich had, in beslag te nemen en, in sommige gevallen, ook het geld dat buiten de speelzaal werd gevonden (bijv. in een voertuig)

De uiteindelijke beslissing aangaande de verbeurd verklaring valt echter niet onder zijn bevoegdheid.

Het is echter nodig heel precies tewerk te gaan teneinde de inbreuk vast te stellen en aan te tonen dat het geld effectief als spelinzet was bestemd

Vanuit praktisch standpunt geniet het de voorkeur dat één persoon de inbeslagnemingen van gelden centraliseert en zorgt voor de neerlegging, dit teneinde verlies van sommen geld te verhinderen en problemen te voorkomen. Er dient opgemerkt dat het totaal van de in beslag genomen gelden in de duizenden Euro kan belopen.

40

Zoals hiervoor reeds werd verduidelijkt is het de bevoegdheid van de magistraat om te beslissen of de zegels worden gelegd.

g. Verhoor van de verantwoordelijken (sleutelfiguren)

Dit verhoor gebeurt:

- na de inval en verhoor van de spelers- in de politiebureaus- door de persoon die het dossier beheert

Dit verhoor moet gedetailleerd zijn en volgende elementen ter kennis brengen:- identificatie van de exploitant(en) (firma’s of fysieke personen)- aard van het spel- historiek- bedrag van de inzetten- tafelrecht- identificatie van de persoon die het tafelrecht int- voordelen die uit het spel werden gehaald (geld, dranken,andere)- periodiciteit van het spel en duur- totaal bedrag van de gespeelde sommen- waarde van de penningen- bestaan van andere speelzalen en lokalisatie- inbeslagneming van het geld in zijn bezit- beroepsactiviteiten en inkomsten- betrokkene wordt dikwijls aangesteld als zegelbewaker van de verzegelde speelzaal

N.B.Het is belangrijk om zowel de speler als de exploitant te verhoren omtrent hun professionele activiteiten en hun inkomsten. Het verder onderzoek zou kunnen aantonen dat de inkomsten werden gepuurd uit proxenitisme, drugs of andere trafiek en dat ingeval niet kan aangetoond worden dat de aangetroffen gelden ingezette gelden waren, deze worden verbeurd verklaard op basis van de andere feiten. De op de spelers en exploitant(en) aangetroffen gelden kunnen dus in beslag genomen blijven met het oog op verbeurd verklaring in toepassing van de artikelen 42, 43 en 43 bis van het SWB, dus in het kader van een andere misdrijf dan dit van het ingeleid dossier.

h. Opvolging

- Controle van de zegels- Controle van de situatie na heropening

i. Bijlagen

- Proces-verbaal van verhoor van speler

41

42

PRO JUSTITIA

Verhoor in concept

Het jaar tweeduizend,De van de maand om uur

Wij,

Officier van gerechtelijke politie, hulpofficier van de Procureur des Konings te , gaan op datum en uur zoals hoger vermeld, bijgestaan door over tot verhoor van de genaamde:

Naam:Voornamen:Geboren te:Op:Burgerlijke staatIngeschreven te:

Beroep:Nationaliteit

Die verklaart:“U deelt mij mee dat ik ingevolge artikel 47 bis van het wetboek van strafvordering:Ik mag vragen dat alle vragen die mij gesteld worden en alle antwoorden die ik geef in de gebruikte bewoordingen worden genoteerd.Ik mag vragen dat een bepaalde opsporingshandeling wordt verricht of een bepaald verhoor wordt afgenomen.Ik alle documenten in mijn bezit mag gebruiken en eventueel aan het dossier kan laten voegen.Mijn verklaringen als bewijs in rechte kunnen worden gebruikt.”

VRAAG:Op het ogenblik van onze interventie heden² om uur in de instelling gelegen te:Waar bevond u zich precies, in gezelschap van wie, waarmee bezig, welk spel spelend?

VRAAG:Hoe verloopt het spel?

VRAAG:Worden de resultaten vermeld op een papier/schrift? Wordt er gebruik gemaakt van speelpenningen of andere manier van betalen en/ of boekhouding?

43

VRAAG:Wie levert de speelpenningen?

VRAAG:Hoeveel speelpenningen zin verkocht? Wat is hun waarde?

VRAAG:Wat is de minimum inzet of het bedrag nodig om in het spel te komen?

VRAAG:Wie houdt de rekeningen bij? Op welk document? Waar bevindt dit document zich?

VRAAG:Hoeveel bedraagt het tafelrecht; voor hoeveel tijd is dit geldig? Wie ontvangt het tafelrecht?Hoeveel bedraagt het percentage voor de herberguitbater?

VRAAG:Waar en hoe worden de rekeningen vereffend en de uitbetalingen gedaan (tussen de spelers, onder controle van de organisator en/of de herberguitbater)?

VRAAG:Hoeveel bedragen de gemiddelde gespeelde bedragen per spel; per avond?

VRAAG:Sinds wanneer komt u in deze instelling? Hoeveel keer komt u hier gemiddeld (per week; per maand)?

VRAAG:Hoeveel hebt u gewonnen of verloren bij het laatste spel? Hoeveel hebt u reeds gewonnen/verloren sinds u deze instelling bezoekt?

VRAAG:Is er een geldschieter aanwezig in de zaal? Indien ja, wat is zijn/haar naam en of bijnaam? Hebt u al geld van hem geleend? Zo ja, hoeveel en aan welke intrest?

44

VRAAG:Kent u ander plaatsen waar het mogelijk is om te spelen? Bent u professioneel speler of een vaste klant in speelzalen?

VRAAG:Welke is uw beroepsactiviteit en sinds hoelang? Hoeveel bedraagt uw inkomen? Hoeveel bedraagt het inkomen van uw partner?

VRAAG:Bent u hier met een voertuig? Zoja, hetwelke? Wie is de eigenaar? Bent u vergezeld door iemand? Wie bestuurde het voertuig?

VRAAG:Welke is de precieze oorsprong van het geld in uw bezit gevonden tijdens de interventie?

U opent samen met mij de omslag waarin het geld en de bezittingen in mijn bezit op het ogenblik van uw interventie, omslag welke u in mijn aanwezigheid gesloten hebt. Ik heb samen met u dit geld herteld en heb vastgesteld dat het bedrag overeenstemt met hetgeen ik op mij had, zijnde:

- biljetten van 500 €- biljetten van 200 €- biljetten van 100 €- biljetten van 50 €- biljetten van 20 €- biljetten van 10 €- biljetten van 5 €- stukken van 2 €- stukken van 1€

voor een totaal bedrag van (cijfers en letters) €

Ik neem er kennis van dat dit geld in beslag genomen wordt teneinde neerlegging op de correctionele griffie van de rechtbank van eerste aanleg van het arrondissement.

U deelt mij mee dat ik overeenkomstig artikel 57 van het SWB een gratis kopie van mijn proces-verbaal van verhoor kan krijgen. Ik wens geen kopie van mijn proces-verbaal van verhoor.Ik wens uitdrukkelijk deze kopie en ik neem er akte van dat u mij deze niet geeft om reden van

45

- procedure- om praktische redenen doch wordt later bezorgd

Naam van de magistraat tot wie ik mij kan richten:De kopie kan mij later via de post bezorgd worden op het adres:Straat Nr , Postcode Gemeente

Ik wens niet dat mijn verklaring voorgelezen wordt, ik wens ze zelf te lezen.U geeft mij lezing van mijn verklaring zoals door mij gewenst.

Ik wens niets aan mijn verklaring te veranderen, toe te voegen of te verbeteren.Ik wens volgende veranderingen, toevoegingen of verbeteringen aan mijn verklaring:

Na lezing, volhardt en tekent om uur

Nr persoon tijdens de interventieOperatie: (naam)Betreft: interventie in een speelzaal te op

Personeel:

Uitrusting en materieel:

Doel van de interventie: in het kader van dossier heterdaad verboden kansspel zijnde en eventuele andere misdrijven

Modus operandi

- Immobilisatie van de spelers- Grondige fouillering van de spelers en voertuigen- Toog- Identificatie en controle CSB

Voor iedere speler

Alle voorwerpen, geld en papieren in omslag + naam speler met oog op verhoorOmstandig verhoor (zie formulier verhoor in concept)Inbeslagname van het geldSpelers laten vertrekken na verhoor en indien controle CSB negatief

Taakverdeling

Groep 1: interventie in de zaal en immobilisatie van de spelers strafrechterlijke elementen bevriezen (dobbelstenen …)

Groep 2: nazicht instelling en controle CSB, bewaken ingang

Verhoor en inbeslagname alle deelnemers

Herberguitbater mee naar lokalen voor verhoor

46

Briefing: datum uur

Bijlagen: - plan omgeving - plan instelling

DE KANSSPELCOMMISSIE STAAT TEN UWEN DIENSTE VOOR ONDERSTEUNING, INFORMATIE EN SAMENWERKING. WIJ BEDANKEN TEVENS VOOR FEEDBACK EN

UITWISSELING VAN INFORMATIE.

Nuttige aanvullingen of opmerkingen i.v.m. dit vademecum? Contacteer ons: Marc.Callu@just.fgov.be

47