S Y M P O S I U M

Yoghurt: een veelzijdige bondgenoot

Samenvatting van de presentaties

YOGHURT, DE PARTNER BIJ EEN LACTOSEVRIJE DIEET

Pr Jean-Louis BRESSONHôpital Necker- Enfants malades, Université Paris Descartes

YOGHURT: EEN INDICATOR VOOR EEN EVENWICHTIG EETPATROONDr Pascale HEBELDépartement consommation du CREDOC Centre de recherche pour l’étude et l’observation des conditions de vie

YOGHURT EN METABOLE ZIEKTEN : WAT ZIJN DE VERBANDEN?

Dr Frédéric FUMERONCentre de recherche des Cordeliers, Université Paris Diderot

Een samenvatting van de presenaties vindt u op de website van Syndifrais :

http://www.syndifrais.com/

YOGHURT, DE PARTNER BIJ EEN LACTOSEVRIJE DIEET

n

Prof. Jean-Louis BRESSONHôpital Necker – Enfants Malades, Université Descartes, Parijs

De werking van lactase (LPH, een enzym dat lactose hydrolyseert in glucose en galactose, die opgenomen worden door de dunne darm) varieert in de loop van ons leven. Lactase is zeer actief bij zuigelingen, maar de aanwezigheid neemt geleidelijk af in de loop van de eerste levensjaren, en is uiteindelijk zeer gering aanwezig bij 65-70 % van de volwassen wereldbevolking. De niet-persistentie van lactase (NPL) is dan ook een fysiologische ontwikkeling die zich voordoet bij alle zoogdieren, inclusief de mens. De prevalentie van lactase (PL) en NPL zijn genetisch bepaald, waarbij PL autoso-maal dominant is. NPL moet onderscheiden worden van aangeboren lactasetekort, een uiterst zeld-zame aandoening, en secundair lactasetekort, een bijverschijnsel van ziekten die letsels veroorzaken aan het epitheel van de dunne darm. Secundair lactasetekort heelt tijdens de genezing van de onderliggende ziekte. Bij afwezigheid van lactase komt de niet-verteerde lactose in de dikke darm terecht, waar het wordt gefermenteerd door de bacteriën, die in het bijzonder organische zuren en waterstof produceren. De slechte vertering van lactose kan dezelfde symptomen veroorzaken als lactose-intolerantie (buikpijn, gerommel in de buik, opgezwollen gevoel, winderigheid, diarree …), maar dit is niet bij alle NPL-patiënten het geval. Bij sommigen blijven deze symptomen uit, ondanks de inname van grote hoeveel-heden lactose. De diagnose lactose-intolerantie is daardoor moeilijk te stellen, gezien de zeer geringe correlatie tussen de intensiteit van de klachten en de enzymatische werking van lactase. De behandeling van NPL bestaat dan ook al te vaak in het bannen van alle lactoseproducten, hoewel de bacteriën (melkfermenten) in yoghurt de aanwezige lactose verteren, en men dus zonder problemen yoghurt kan innemen .

Deze eigenschap is trouwens erkend door het EFSA . Het hierover gepubliceerde advies benadrukt dat bewezen is dat de yoghurtfermenten Lactobacillus delbrueckii subsp. bulgaricus en Streptococcus thermophilus, zoals gede�nieerd door de CODEX, de lactosevertering verbeteren bij personen die geen lactose verteren. De Europese Commissie staat dan ook het gebruik van de claim “verbetert de lactosevertering” toe voor yoghurt, op voorwaarde dat elke portie minstens 108 levende fermenten bevat.

Referenties:1. Pelletier, X., Laure-Boussuge, S., & Donazzolo, Y. (2001). Hydrogen excretion upon ingestion of dairy products inlactose-intolerant male subjects: importance of the live �ora. European journal of clinical nutrition, 55(6), 509-512.2. EFSA. Scienti�c opinion on the substantiation of health claims related to live yoghurt cultures and improved lactosedigestion. EFSA Journal 2010;8(10):1763

1

2

YOGHURT, EEN INDICATOR VOOR EEN EVENWICHTIG EETPATROON

n

Dr. Pascale HEBELAfdeling consumptie van het CREDOC

Centre de recherche pour l’étude et l’observation des conditions de vie

Tussen 2003 en 2010 is de kwaliteit van de voeding van de Franse bevolkingsgroepen tussen 25 en 69 jaar gedaald, doordat ze aanzienlijk minder fruit, vis en eieren eten. De consumptie van verse zuivelproducten (yoghurt, gefermenteerde melk, kwark, petits-suisses, zuiveldesserts) is tussen 2007 en 2010 signi�cant gedaald. Er zijn nog maar weinig studies verschenen over het verband tussen de consumptie van verse zuivelproducten en de voedingsindicatoren.

De voedingsenquête Comportement et Consommation Alimentaire en France (CCAF) werd gereali-seerd tussen oktober 2009 en juli 2010. Daarbij werd de consumptie gedurende zeven opeenvolgen-de dagen nagegaan, met behulp van een consumptiedagboek. Deze enquête wordt om de 3 jaar afgenomen bij een representatieve nationale steekproef van 1.200 Franse gezinnen.

De enquête toonde aan dat volwassenen tussen 25 en 64 jaar die veel verse zuivelproducten innemen (>6 porties/week):

• doorgaans meer zuivelproducten en (vooral vers) fruit eten, en minder kant-en-klaargerechten;• zich meer houden aan sommige aanbevelingen van het Programme National Nutrition Santé (PNNS, Nationaal Programma voor Gezonde Voeding), in het bijzonder aan de regels “3 tot 4 zuivel producten per dag” en “5 porties fruit en groenten per dag”;• een hoeveelheid calcium, jodium, kalium en vitamines B2, B6 en B9 innemen die dichter aanleunt bij de aanbevolen hoeveelheden;• gezonder (Pandiet-score) en gevarieerder (voedingsdiversiteitsscore) eten.

Wie veel verse zuivelproducten eet (>6 porties/week), heeft een hogere totale suikerinname, maar een vergelijkbare totale energie-inname en een BMI dat niet signi�cant verschilt van het BMI van wie weinig verse zuivelproducten (<4 porties/week) .

Deze studie toont dan ook een positief statistisch verband aan tussen het consumptieniveau van verse zuivelproducten enerzijds en de voedingskwaliteit en de adequate inname van voed-ingssto�en anderzijds. Wie veel verse zuivelproducten eet, heeft omwille van zijn of haar algemeen eetpatroon, een betere aanbreng van voedingssto�en dan wie weinig verse zuivelproducten eet.

Referenties :1 Comportements et consommations alimentaires en France, CCAF 2007, P. Hébel (coord.), Éditions Tec&Doc,Lavoisier, 20122. Hébel, P., & Colin, J. (2013). P009 Association positive entre la consommation de produits laitiers frais et les indicesde qualité de l’alimentation. Nutrition clinique et métabolisme, 27(Supplement 1), S61-S62.

1

2

YOGHURT EN METABOLE ZIEKTEN: WAT ZIJN DE VERBANDEN?

Dr. Frédéric FUMERONINSERM, Centre de recherche des Cordeliers, Université Diderot, Parijs

In Frankrijk neemt de prevalentie van metabole ziekten zoals obesitas en diabetes type 2 (DT2) nog voortdurend toe. Heel wat studies wijzen op een heilzaam e�ect van zuivelproducten op de preval-entie van het metabool syndroom (buikobesitas, hoge bloeddruk, dyslipidemie, insulineresistentie, glucose-intolerantie). Onder meer de Franse studie D.E.S.I.R. (Data from an Epidemiological Study on the Insulin Resistance syndrome), die gedurende 9 jaar 5.212 vrijwilligers volgde. Deze studie toont aan dat de consumptie van zuivelproducten het risico op het metabool syndroom doet afnemen. Een vijftiental longitudinale en prospectieve studies wijzen eveneens op zo’n inverse relatie tussen de consumptie van zuivelproducten en het ontstaan van het metabool syndroom en diabetes type 2.

Toch hebben nog maar weinig studies de speci�eke e�ecten van yoghurtconsumptie op metabole ziekten onderzocht.

Een van die studies is de NAHNES-studie (US National Health and Nutrition Examination Survey, 1999-2004). Deze studie volgde gedurende 5 jaar de eetgewoonten en klinische situatie van 4.519 personen. Ze toonde aan dat de proefpersonen die minstens één portie yoghurt per dag innemen, een signi�cant lagere Body Mass Index en middelomtrek hebben dan personen die geen yoghurt eten. Bovendien wijst deze studie op een omgekeerd verband tussen yoghurtconsumptie en de prevalentie van het metabool syndroom .

Een recente studie die 3 cohorten volgde (met in totaal ongeveer 195.000 mannen en vrouwen) bewees eveneens dat het eten van minstens 2 porties yoghurt per dag, het risico op diabetes type 2 met 12 % vermindert. De meest recente meta-analyse, die dit resultaat omvat, toont aan dat de inname van één portie yoghurt per dag het risico op diabetes type 2 met 18 % doet dalen.

In conclusie, hoewel er nog geen causaal verband werd aangetoond, tonen de epidemiologische studies, die de speci�eke e�ecten van yoghurt hebben bestudeerd, aan dat yoghurt eten het risico op diabetes type 2 en het metabool syndroom vermindert. Yoghurtconsumptie is bovendien een indicator van een gezonder eetpatroon. Deze e�ecten zouden het cardiovasculaire risico kunnen doen dalen.

Referenties :1. Fumeron, F., et al., (2011). Dairy products and the metabolic syndrome in a prospective study, DESIR. Journal of theAmerican College of Nutrition,30(sup5), 454S-463S.2. Beydoun, M. A., et al.,(2008). Ethnic di�erences in dairy and related nutrient consumption among US adults andtheir association with obesity, central obesity, and the metabolic syndrome. The American journal of clinical nutrition,87(6), 1914-1925.3. Chen M et al., Dairy consumption and risk of type 2 diabetes: 3 cohorts of US adults and an updated meta-analysis.BMC Med. 2014 Nov 25;12:215.

1

2

3