matiere medicale chinoise - gbv.de · — fructus piperis longi (bi ba) 286 — fructus cubebae (bi...

17
B. AUTEROCHE M. AUTEROCHE / M. DEMONT MATIERE MEDICALE CHINOISE MALOINE 27, RUE DE LECOLE DE MEDECINE 75006 PARIS 1992

Upload: truongthien

Post on 28-Aug-2019

233 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

B. AUTEROCHEM. AUTEROCHE / M. DEMONT

MATIEREMEDICALECHINOISE

MALOINE27, RUE DE LECOLE DE MEDECINE 75006 PARIS

1992

Table des matieres

Preface du Professeur Wang Zhan-xi VIIAvant-propos IX

PREMIERE PARTIELES BASES DE LA MATIERE MEDICALE CHINOISE

/• Les procedes de preparation des composants de la pharmacopee 3— Objectifs vises par les procedes de fabrication 4— Principaux procedes 5

//. Les proprietes des composants medicamenteux 10— Les quatre temperaments 10— Les cinq saveurs 12— Les tendances directionnelles 15— Les lieux d'action privilegies 17— Composants toxiques ou non toxiques 19

///. Les regies d'utilisation des composants 21— Les associations medicamenteuses 21— Les formes traditionnelles des medicaments 24— Les principes d'administration 24— Conduite a tenir pour la preparation des decoctions 25— Precautions d'emploi des medicaments et contre-indications 28— Posologie des medicaments 29— Dosage et posologie quotidienne moyenne des preparations 30

XVI Table des matieres

DEUXIEME PARTIE

LE DROGUIER

Chapitre 1 - Les drogues qui liberent la Surface (Jie Biao Yao) 33

1.1. Les drogues piquantes et tiedes qui liberent la Surface(Xin Wen Jie Biao Yao) 34— Herba Ephedrae (Ma Huang) 35— Ramulus Cinnamomi (Gui Zhi) 37— Folium Perillae (Zi Su Ye) 39

Additif : Caulis Perillae (Su Geng) 41— Rhizoma Zingiberis recens (Sheng Jiang) 41

Additif : Cortex Rhizoma Zingiberis recens (Sheng Jiang Pi) 43— Herba Elsholtziae (Xiang Ru) 43— Herba Schizonepetae (Jing Jie) 45— Radix Ledebouriellae (Fang Feng) 46— Rhizoma seu Radix Notopterygii (Qiang Huo) 48— Radix Angelicae dahuricae (Bai Zhi) 49— Rhizoma Ligustici (Gao Ben) 51— Fructus Xanthii (Cang Er Zhi) 52

Additif : Folium seu Caulis Xanthii (Cang Er Cao) 53Cang ErChong 54

— Flos Magnoliae (Xin Yi) 54— Bulbus Allii fistulosi (Cong Bai) 55— Semen Coriandri (Hu Sui) 57— Ramulus et Folium Tamaricis (Cheng Liu) 58

1.2. Les drogues piquantes et fraiches qui liberent la Surface(Xin Lian Jie Biao Yao) 59— Herba Menthae (Bo He) 59— Fructus Arctii (Niu Bang Zhi) 61— Periostracum Cicadae (Chan Tui) 62— Sojae praeparatum (Dan Dou Chi) 64

Additif : Semen Glycine germinatum (Da Dou Huang Juan) 65— Folium Mori (Sang Ye) 65

Additif : Ramulus Mori (Sang Zhi) 67Fructus Mori (Sang Shen) 67

— Flos Chrysanthemi (Ju Hua) 67Additif : Flos Chrysanthemi indici (Ye Ju Hua) 69

— Fructus Viticis (Man Jing Zi) 69— Radix Puerariae (Ge Gen) 71

Additif : Flos Puerariae (Ge Hua) 73— Radix Bupleuri (Chai Hu) 73— Rhizoma Cimicifugae (Sheng Ma) 75— Herba Spirodelae (Fu Ping) 77— Herba Equiseti (Mu Zei) 78

Table des matieres XVII

Chapitre 2 - Les drogues qui clarifient la Chaleur (Qing Re Yao) 8 1

2.1. Les drogues qui clarifient la Chaleur et dispersent le Feu(Qing Re Xie Huo Yao) 82— Gypsum (Shi Gao) 83— Rhizoma Anemarrhenae (Zhi Mu) 85— Rhizoma Phragmitis (Lu Gen) 87— Rhizoma Trichosanthis (Tian Hua Fen) 88— Folium Bambusae (Zhu Ye) 90— Fructus Gardeniae (Zhi Zi) 91— Spica Prunellae (Xia Ku Cao) 93— Herba Lofatheri (Dan Zhu Ye) 94— Calcitum (Han Shui Shi) 95— Herba Commelinae (Ya Zhi Cao) 95— Scapus Eriaucolonis buergeriani (Gu Jing Cao) 97— Flos Buddleiae officinalis (Mi Meng Hua) 98— Semen Celosiae argentae (Qing Xiang Zi) 99

2.2. Les drogues qui clarifient la Chaleur et assechent VHumidite(Qing Re Zao Shi Yao) 100— Radix Scutellariae (Huang Qin) 101— Rhizoma Coptidis (Huang Lian) 103— Cortex Phellodendri (Huang Bai) 105— Radix Gentianae (Long Dan Cao) 107— Radix Sophorae flavescentis (Ku Shen) 109

2.3. Les drogues qui clarifient la Chaleur et rafratchissent le Sang(Qing Re Liang Xue Yao) 111— Cornu Rhinoceri (Xi Jiao) 111

Additif : Cornu Bubali (Shui Niu Jiao)Radix Rehmanniae recens (Sheng Di Huang).Radix Scrophulariae (Xuan Shen)Cortex Moutan radicis (Mu Dan Pi)Radix Paeoniae rubra (Chi Shao Yao)Radix Lithospermi (Zi Cao)

1314161820

2.4. Les drogues qui clarifient la Chaleur et e'liminent les toxines(Qing Re Jie Du Yao) 123

Flos Lonicerae (Jin Yin Hua)Additif: Caulis Lonicerae (Ren Dong Teng).Fructus Forsythiae (Lian Qiao)Additif : Semen Forsythiae (Lian Qiao Xin) .Herba Taraxaci (Pu Gong Ying)Herba Violae cum radice (Zi Hua Di Ding)...Folium Isatidis (Da Qing Ye)Additif : Radix Isatidis (Ban Lan Gen)Indigo pulverata levis (Qing Dai)Herba Andrographidis (Chuan Xin Lian)

24252627272930323234

XVIII Table des matieres

— Calculus Bovis (Niu Huang) 136— Rhizoma Paridis (Zao Xiu) 137— Rhizoma Polygoni bistortae (Quan Shen) 138— Herba Lobeliae (Ban Bian Lian) 139— Herba Sarmentosa (Chui Peng Cao) 140— Rhizoma Smilacis (Tu Fu Ling) 141— Herba Houttuyniae cordatae (Yu Xing Cao) 142— Rhizoma Belamcandae (She Gan) 143— Radix Sophorae subprostratae (Shan Dou Gen) 145

Additif : Rhizoma Menispermi dahuricae (Bei Dou Gen) 146— Lasiosphaera seu Calvatia (Ma Bo) 146— Herba Portulacae oleraceae (Ma Chi Xian) 147— Radix Pulsatillae (Bai Tou Weng) 148— Cortex Fraxini (Qin Pi) 149— Fructus Bruceae (Ya Dan Zi) 150— Caulis Sargentodoxae (Hong Teng) 152— Herba Patriniae seu Thlaspi (Bai Jiang Cao) 153

Additif : Radix Patriniae (Mu Tou Hui) 154— Herba Oldenlandiae (Bai Hua She She Cao) 154— Fel Ursi (Xiong Dan) 155— Radix Ampelopsis (Bai Lian) 156— Cortex Dictamni radicis (Bai Xian Pi) 157— Radix Rhaponticis seu Echinops (Lou Lu) 158— Tuber Cremastrae seu Pleione (Shan Ci Gu) 159— Folium Ilicis chinensis (Si Ji Qing) 160— Rhizoma seu Radix Fagopyrum cymosum (Jin Qiao Mei) 161— Herba Euphorbiae (Di Jin Cao) 162— Caulis Ajugae (Bai Mao Xia Ku Cao) 163— Semen Phaseoli (Lu Dou) 165

Additif : (Lu Dou Yi) 166

2.5. Les drogues qui clarifient la Chaleur Vide(Qing Xu Re Yao) 167— Herba Artemisiae chinghao (Qing Hao) 167— Radix Cynanchi (Bai Wei) 169— Cortex Lycii radicis (Di Gu Pi) 170— Radix Stellariae dichotomae (Yin Chai Hu) 172— Rhizoma Picrorrhizae (Hu Huang Lian) 173

Chapitre 3 - Les drogues qui permettent 1'evacuation par le bas (Xie Xia Yao) 175

3.1. Les drogues purgatives(Gong Xia Yao) 176— Rhizoma et Radix Rhei (Da Huang) 177— Mirabilitum (Mang Xiao) 180— Folium Sennae (Fan Xie Ye) 181— Aloe (Lu Hui) 182

Table des matieres XIX

3.2. Les emollients, lubrifiants(Run Xia Yao) 184— Semen Cannabis (Huo Ma Ren) 185— Semen Pruni (Yu Li Ren) 186

3.3. Les purgatifs drastiques(Jun Xia Zhu Shui Yao) 187— Radix Euphorbiae kansui (Gan Sui) 187— Radix Euphorbiae seu Knoxiae (Da Ji) 189— Flos Genkwae (Yuan Hua) 190— Semen Crotonis (Ba Dou) 192— Semen Pharbitidis (Qian Niu Zi) 194— Radix Phytolaccae (Shang Lu) 196— Semen Euphorbiae lathyridis (Qian Jin Zi) 197

199Chapitre 4 - Les drogues qui chassent le Vent-Humidite (Qu Feng Shi Yao)

— Radix Angelicae pubescentis (Du Huo) 200— Radix Clematidis (Wei Ling Xian) 202— Radix Stephaniae tetrandrae (Fang Ji) 203— Radix Gentianae (Qin Jiao) 205— Herba Siegesbeckiae (Xi Xian Cao) 206— Folium Clerodendri (Chou Wu Tong) 207— Fructus Chaenomelis (Mu Gua) 208— Caulis Trachelospermi (Luo Shi Teng) 210— Radix seu Rhizoma Cynanchi (Xu Chang Qing) 2 11— Ramulus Mori (Sang Zhi) 212— Ramulus Loranthi (Sang Ji Sheng) 2 1 3— Cortex Acanthopanacis radicis (Wu Jia Pi) 214— Os Tigridis (Hu Gu) 215— Agkistrodon (Bai Hua She) 216

Additif : Zaocys Sicca (Wu Shao She) 218Periostracum Serpentis (She Tui) 218

— Cortex Erythrinae (Hai Tong Pi) 219— Faeces Bombycis Mori (Can Sha) 220— Herba Aristolochiae (Xun Gu Feng) 221— Caulis Piperis (Hai Feng Teng) 222— Rhizoma Homalomenae (Qian Nian Jian) 222— Lignum Pini nodi (Song Jie) 223

Chapitre 5 - Les drogues aromatiques qui chassent 1'Humidite(Fang Xiang Hua Shi Yao) 225

— Rhizoma Atractylodis (Cang Zhu) 226— Cortex Magnoliae officinalis (Hou Po) 228

Additif : Flos Magnoliae Officinalis (Hou Po Hua) 229— Herba Agastachi (Huo Xiang) 229

XX Table des matieres

— Herba Eupatorii (Pei Lan) 231— Fructus Amomi (Sha Ren) 232

Additif : Sha Ren Ke 234— Fructus Cardamomi rotundi (Bai Dou Kou) 234

Additif : Dou Kou Ke 235— Semen Alpiniae katsumadai (Cao Dou Kou) 236— Fructus Tsaoko (Cao Guo) 237

Chapitre 6 - Les drogues qui favorisent la diurese et font ecouler l'Humidite(Li Shui Shen Shi Yao) 239

— Poria (Fu Ling) 240Additif : Cortex Poriae (Fu Ling Pi) 242

Poria rubra (Chi Fu Ling) 242Radix Poriae (Fu Shen) 242

— Polyporus umbellatus (Zhu Ling) 243— Rhizoma Alismatis (Ze Xie) 244— Semen Coicis (Yi Yi Ren) 245— Semen Plantaginis (Che Qian Zi) 247

Additif: Herba Plantaginis (Che Qian Cao) 248— Talcum (Hua Shi) 248— Caulis Akebiae (Mu Tong) 250— Medulla Tetrapanacis (Tong Cao) 251

Additif : Geng Tong Cao 252— Herba Lysimachiae (Jin Qian Cao) 252— Spora Lygodii (Hai Jin Sha) 254

Additif : Herba Lygodii (Hai Jin Sha Teng) 254— Folium Pyrrosiae (Shi Wei) 255— Rhizoma Dioscoreae hypoglaucae (Bei Xie) 256— Herba Artemisiae capillaris (Yin Chen Hao) 257— Fructus Kochiae (Di Fu Zi) 258— Exocarpium Benincasae (Dong Gua Pi) 259

Additif : Semen Benincasae (Dong Gua Zi) 260— Fructus Lagenariae (Hu Lu Ke) 260— Semen Phaseoli (Chi Xiao Dou) 261— Herba Euphorbiae helioscopiae (Ze Qi) 262— Herba Polygoni avicularis (Bian Xu) 263— Herba Dianthi (Qu Mai) 264— Medulla Caulis Junci (Deng Xin Cao) 266— Semen Abutili (Dong Kui Zi) 267— Niter (Xiao Shi) 268

Chapitre 7 - Les drogues qui rechauffent PInterne (Wen Li Yao) 271

— Radix Aconiti praeparata (Fu Zi) 272Additif : Radix Aconiti (Wu Tou) 274

— Rhizoma Zingiberis (Gan Jiang) 276

Table des matieres XXI

Additif : (Pao Jiang) 277— Cortex Cinnamomi (Rou Gui) 278— Fructus Evodiae (Wu Zhu Yu) 281— Herba Asari (Xi Xin) 283— Pericarpiumn Zanthoxyli (Hua Jiao) 285

Additif : Semen Zanthoxyli (Jiao Mu) 286— Fructus Piperis longi (Bi Ba) 286— Fructus Cubebae (Bi Cheng Qie) 287— Flos Caryophylli (Ding Xiang) 288

Additif : Fructus Caryophylli (Mu Ding Xiang) 289— Rhizoma Alpiniae officinarum (Gao Liang Jiang) 290— Fructus Foeniculi (Xiao Hui Xiang) 291

Additif : Fructus Illicii veri (Ba Jiao Hui Xiang) 292— Fructus Piperis nigri (Hu Jiao) 293

Chapitre 8 - Les drogues qui regularisent le Qi (Li Qi Yao) 295

— Pericarpium Citri reticulatae (Chen Pi) 297Additif: Ju He 299

Ju Luo 299Ju Ye 299Hua Ju Hong 299

— Pericarpium Citri reticulatae viride (Qing Pi) 300— Fructus Aurantii immaturus (Zhi Shi) 302

Additif : Fructus Aurantii (Zhi Ke) 304— Fructus Citri sarcodactyli (Fo Shu) 304

Additif : Flos Citri sarcodactyli (Fo Shu Hua) 306— Fructus Citri (Xiang Yuan) 306-— Fructus Ponciri trifoliatae (Gou Ju) 307— Radix Saussureae (Mu Xiang) 308— Rhizoma Cyperi (Xiang Fu) 310— Radix Linderae (Wu Yao) 312— Lignum Aquilariae resinatum (Chen Xiang) 313— Fructus Toosendan (Chuan Lian Zi) 315— Semen Litchi (Li Zhi He) 316— Radix Aristolochiae (Qing Mu Xiang) 318— Bulbus Allii macrosthemi (Xie Bai) 319— Lignum Santali albi (Tan Xiang) 320— Semen Canavaliae (Dao Dou) 321— Calyx Kaki (Shi Di) 322— Rhizoma Nardostachytis (Gan Song) 323— Fructus Aesculi (Suo Luo Zi) 324— Fructus Akebiae (Ba Yue Zha) 325— Flos Rosae rugosae (Mei Gui Hua) 326— Flos Pruni (Lu E Mei) 327— Aspongopus (Jiu Xiang Chong) 328

XXII Table des matieres

Chapitre 9 - Les drogues qui font digerer (Xiao Shi Yao) 331

— Fructus Crataegi (Shan Zha) 332— Massa fermentata medicinalis (Shen Qu) 333

Additif: Jian Qu 334— Fructus Hordei germinatus (Mai Ya) 334— Fructus Oryzae sativae germinatus (Gu Ya) 336— Semen Raphani (Lai Fu Zi) 337— Endothelium Stomachi Galli (Ji Nei Jin) 338

Chapitre 1 0 - Les anthelminthiques (Qu Chong Yao) 341

— Fructus Quisqualis (Shi Jun Zi) 342— Cortex Meliae (Ku Lian Pi) 343— Semen Arecae (Bing Lang) 344

Additif: Da Fu Pi 346— Semen Cucurbitae moschatae (Nan Gua Zi) 346— Radix Agrimoniae (Xian He Cao Gen Ya) 347— Omphalia (Lei Wan) 348— Fructus Carpesii (He Shi) 348— Semen Torreyae (Fei Zi) 349— Pasta Ulmi (Wu Yi) 350— Rhizoma Dryopteris (Guan Zhong) 352

Chapitre 11 - Les drogues qui arretent le Sang (Zhi Xue Yao) 355

— Herba seu Radix Circii Japonici (Da Ji) 356— Herba Cephalanoploris (Xiao Ji) 357— Radix Sanguisorbae (Di Yu) 358— Radix Bohemeriae (Zhu Ma Gen) 360— Folium Callicarpae (Zi Zhu) 361— Rhizoma Imperatae (Bai Mao Gen) 362

Additif : Flos Imperatae (Bai Mao Hua) 363— Flos Sophorae immaturus (Huai Hua) 364

Additif : Fructus Sophorae (Huai Jiao Zi) 364— Cacumen Biotae (Ce Bai Ye) 365— Herba Agrimoniae (Xian He Cao) 366— Rhizoma Bletillae (Bai Ji) 368— Folium et Petiolus Trachycarpi (Zong Lu Tan) 369— Crinis Carbonisatus (Xue Yu Tan) 370— Radix Notoginseng (San Qi) 371

Additif : Ju Ye San Qi 373Jing Tian San Qi 373

— Radix Rubiae (Qian Cao) 374— Pollen Typhae (Pu Huang) 375— Ophicalcitum (Hua Rui Shi) 376— Folium Artemisiae Argyii (Ai Ye) 377— Terra Flava usta (Zao Xin Huang Tu) 379

Table des matieres XXIII

— Radix Rumecis (Yang Ti) 380— Nodus Rhizomatis Nelumbinis (Ou Jie) 381

Chapitre 12 - Les drogues qui activent la circulation du Sang et dispersentses Amas (Huo Xue Qu Yu Yao) 383

— Rhizoma Ligustici wallichii (Chuan Xiong) 384— Olibanum (Ru Xiang) 387— Resina Myrrhae (Mo Yao) 389— Rhizoma Corydalis (Yan Hu Suo) 390—- Radix Curcumae (Yu Jin) 392— Rhizoma Curcumae longae (Jiang Huang) 394— Rhizoma Zedoariae (E Zhu) 395— Rhizoma Sparganii (San Leng) 396— Radix Salviae miltiorrhizae (Dan Shen) 397— Rhizoma Polygoni cuspidati (Hu Zhang) 400— Herba Leonuri (Yi Mu Cao) 401

Additif : Fructus Leonuri (Chong Wei Zi) 402— Caulis Spatholobi ou Caulis Millettiae (Ji Xue Teng) 403

Additif : Gel de Caulis Spatholobi ou de Caulis Millettiae(Ji Xue Teng Gao) 404

— Semen Persicae (Tao Ren) 405— Flos Carthami (Hong Hua) 406— Stigma Croci (Fan Hong Hua) 407— Faeces Trogopterorum (Wu Ling Zhi) 409— Radix Achyranthis ou Radix Cyathulae (Niu Xi) 410

Additif : (Tu Niu Xi) 413— Squama Manitis (Chuan Shan Jia) 413— Eupolyphaga (Zhe Chong) 415— Hirudo (Shui Zhi) 416— Tabanus bivittatus (Meng Chong) 418— Lignum Dalbergiae odoriferae (Jiang Xiang) 419— Herba Lycopi (Ze Lan) 420— Flos Rosae chinensis (Yue Ji Hua) 421— Flos Campsis (Ling Xiao Hua) 422— Pyritum (Zi Ran Tong) 424— Semen Vaccariae (Wang Pu Liu Xing) 425— Herba Artemisiae anomalae (Liu Ji Nu) 426— Lignum Sappan (Su Mu) 427— Lacca sinica exsiccata (Gan Qi) 428

XXIV Table des matieres

Chapitre 13 - Les drogues qui transforment les Mucosites, arretent la toux etcalment la dyspnee (Hua Tan Zhi Ke Ping Chuan Yao) 431

13.1. Les medicaments qui transforment les Mucosites(Hua Tan Yao) 432

13.1.A. Les drogues qui rechauffent et transforment les Mucosites froides(Wen Hua Tan Yao) 433

— Rhizoma Pinelliae (Ban Xia) 433— Rhizoma Arisaemae (Tian Nan Xing) 436

Additif : Pulvis Arisaematis cum felle bovis (Dan Nan Xing) 438— Semen Sinapis (Bai Jie Zi) 438— Rhizoma Typhonii (Bai Fu Zi) 440— Fructus Gleditsiae (Zao Jia) 441

Additif : Spina Gleditsiae (Zao Jiao Ci) 442— Flos Inulae (Xuan Fu Hua) 443

Additif : Herba Inulae (Jin Fei Cao) 444

13.1 .B. Les drogues de temperament equilibre qui transforment les Mucositesfroides et chaudes (Ping Hua Han Re Tan Yao) 445

— Radix Platycodi (Jie Geng) 445— Rhizoma Cynanchi (Bai Qian) 446— Lapis Chloriti (Meng Shi) 447— Herba Rorippae (Han Cai) 449

13.l.C. Les drogues qui clarifient et transforment les Mucosites chaudes(Qing Hua Re Tan Yao) 450

— Radix Peucedani (Qian Hu) 450— Fructus Trichosanthis (Gua Lou) 451

Additif : Radix Trichosanthis (Tian Hua Fen) 453— Bulbus Fritillariae (Bei Mu) 453— Concretio Bambusae (Tian Zhu Huang) 455— Caulis Bambusae in taeniis (Zhu Ru) 456— Succus Bambusae (Zhu Li) 457— Pumex (Fu Hai Shi) 458— Concha Meretricis seu Cyclinae (Hai Ge Ke) 459— Sargassum (Hai Zao) 461— Thallus Laminariae seu Eckloniae (Kun Bu) 462— Rhizoma Dioscoreae bulbiferae (Huang Yao Zi) 463— Semen Sterculiae (Pang Da Hai) 464— Fel Suis (Zhu Dan Zhi) 465

13.2. Les drogues qui arretent la toux et calment la dyspnee(Zhi Ke Ping Chuan Yao) 467— Semen Armeniacae amarum (Xing Ren) 467

Additif : (Tian Xing Ren) 468— Radix Stemonae (Bai Bu) 469— Radix Asteris (Zi Wan) 470— Flos Farfarae (Kuan Dong Hua) 471

Table des matieres XXV

— Fructus Perillae (Zi Su Zi) 472— Cortex Mori radicis (Sang Bai Pi) 473— Semen Lepidii seu Descurainiae (Ting Li Zi) 474— Folium Eriobotryae (Pi Pa Ye) 476— Fructus Aristolochiae (Ma Dou Ling) 477

Additif : Radix Aristolochiae (Qing Mu Xiang) 478— Herba Ardisiae (Ai Di Sha) 478— Semen Ginkgo (Bai Guo) 480

Additif: Folium Ginkgo (Yin Xing Ye) 481— Flos Daturae (Yang Jin Hua) 481

Chapitre 14 - Les drogues qui calment l'esprit (An Shen Yao) 483

14.1. Les drogues qui apaisent l'esprit par leur lourdeur(Zhong Zhen An Shen Yao) 484— Cinnabaris (Zhu Sha) 484— Magnetitum (Ci Shi) 486— Succinum (Hu Po) 487— Os Draconis (Long Gu) 489— Dens Draconis (Long Chi) 490

14.2. Les drogues qui nourrissent le Coeur et apaisent l'esprit(Yang Xin An Shen Yao) 491— Semen Ziziphi spinosae (Suan Zao Ren) 491— Semen Biotae (Bai Zi Ren) 493— Radix Polygalae (Yuan Zhi) 494— Cortex Albizziae (He Huan Pi) 495

Additif : Flos Albizziae (He Huang Hua) 496

Chapitre 15 - Les drogues qui calment le Foie et eteignent le Vent(drogues anticonvulsivantes) (Ping Gan Xi Feng Yao) 497

— Cornu Antelopis (Ling Yang Jiao) 498Additif : Cornu Caprae (Shan Yang Jiao) 500

— Concha Haliotidis (Shi Jue Ming) 500— Concha Ostreae (Mu Li) 501— Margarita (Zhen Zhu) 503— Concha Margaritifera usta (Zhen Zhu Mu) 504— Carapax Eretmochelios (Dai Mao) 506— Concha Mauritiae (Zi Bei Chi) 507— Haematitum (Dai Zhe Shi) 508— Ramulus Uncariae cum uncis (Gou Teng) 509— Rhizoma Gastrodiae (Tian Ma) 510— Fructus Tribuli (Ci Ji Li) 512— Semen Cassiae (Jue Ming Zi) 514— Pericarpium Sojae (Lu Dou Yi) 515— Scorpio (Quan Xie) 516

XXVI Table des matieres

— Scolopendra (Wu Gong) 518— Bombyx Batryticatus (Bai Jiang Can) 520— Lumbricus (Di Long) 521— Folium Apocyni veneti (Luo Bu Ma) 524

Chapitre 16 - Les drogues qui ouvrent les pures ouvertures du Coeur(drogues qui restaurent la conscience) (Kai Qiao Yao) 525

16.1. Les drogues qui restaurent la conscience en rafraichissant 526— Borneolum (Bing Pian) 526— Calculus Bovis (Niu Huang) 528

16.2. Les drogues qui restaurent la conscience en rechauffant 528— Moschus (She Xiang) 528— Styrax liquidus (Su He Xiang) 530— Rhizoma Acori graminei (Shi Chang Pu) 531

Chapitre 17 - Les drogues tonifiantes (Bu Xu Yao) 535

17.1. Les drogues qui tonifient le Qi(Bu Qi Yao) 536— Radix Ginseng (Ren Shen) 537

Additif : Folium Ginseng (Ren Shen Ye) 540— Radix Panacis quinquefolii (Xi Yang Shen) 541— Radix Codonopsis Pilosulae (Dang Shen) 542— Radix Pseudostellariae (Tai Zi Shen) 544— Radix Astragali (Huang Qi) 545— Rhizoma Atractylodis macrocephalae (Bai Zhu) 549— Rhizoma Dioscoreae (Shan Yao) 551— Semen Dolichoris Album (Bian Dou) 554

Additif : Cortex Dolichoris album (Bian Dou Yi) 555Flos Dolichoris album (Bian Dou Hua) 555

— Radix Glycyrrhizae (Gan Cao) 555— Fructus Ziziphi jujubae (Da Zao) 558— Sucre de Malt (Yi Tang) 560— Mel (Feng Mi) 561

17.2. Les drogues qui tonifient le Yang(Bu Yang Yao) 563— Cornu Cervi pantotrichum (Lu Rong) 564

Additif : Cornu Cervi (Lu Jiao) 566Colla Cornu Cervi (Lu Jiao Jiao) 566Colla Cornu degelatinatum (Lu Jiao Shuang) 567

— Radix Morindae officinalis (Ba Ji Tian) 567— Herba Cistanches (Rou Cong Rong) 569— Rhizoma Curculiginis (Xian Mao) 570— Herba Epimedii (Yin Yang Huo) 571— Semen Trigonellae (Hu Lu Ba) 573

Table des matieres XXVII

— Cortex Eucommiae (Du Zhong) 574— Radix Dipsaci (Xu Duan) 576— Rhizoma Cibotii (Gou Ji) 577— Rhizoma Drynariae (Gu Sui Bu) 579— Fructus Psoraleae (Bu Gu Zhi) 580— Fructus Alpiniae Oxyphyllae (Yi Zhi Ren) 582— Cordyceps (Dong Chong Xia Cao) 584— Gecko (Ge Jie) 585— Semen Juglandis regiae (Hu Tao Rou) 587— Placenta Hominis (Zi He Che) 588

Additif : Cordon ombilical (Qi Dai) 589— Semen Cuscutae (Tu Si Zi) 590— Semen Astragali complanati (Sha Yuan Zi) 592— Herba Cynomorii (Suo Yang) 593— Penis Canidis (Huang Gou Shen) 594— Semen Allii tuberosi (Jiu Zi) 595— Actinolitum (Yang Qi Shi) 596

17.3. Les drogues qui tonifient le Sang(BuXue Yao) 597— Radix Angelicae sinensis (Dang Gui) 598— Radix Rehmanniae praeparata (Shu Di Huang) 601— Radix Polygoni multiflori (He Shou Wu) 603

Additif : Rameaux rampants de Polygonum (Ye Jiao Teng) 605— Radix Paeoniae alba (Bai Shao Yao) 605— Colla Corii Asini (E Jiao) 607— Arillus Longan (Long Yan Rou) 609

17.4. Les drogues qui tonifient le Yin(Bu Yin Yao) 61 1— Radix Adenophorae, Radix Glehniae (Sha Shen) 612— Radix Ophiopogonis (Mai Men Dong) 614— Radix Asparagi (Tian Men Dong) 616— Herba Dendrobii (Shi Hu) 617— Rhizoma Polygonati odorati (Yu Zhu) 619— Rhizoma Polygonati (Huang Jing) 620— Bulbus Lilii (Bai He) 622— Fructus Lycii (Gou Qi Zi) 623— Fructus Mori (Sang Shen) 624— Herba Ecliptae (Mo Han Lian) 626— Fructus Ligustri Lucidi (Nii Zhen Zi) 627— Plastrum Testudinis (Gui Ban) 628

Additif : Colla Plastri Testudinis (Gui Ban Jiao) 630— Carapax Trionycis (Bie Jia) 630— Semen Sesami (Hei Zi Ma) 632— Ganoderma (Ling Zhi Cao) 633

XXVIII Table des matieres

Chapitre 18 - Les drogues astringentes (Shou Se Yao) 635

— Fructus Schisandrae (Wu Wei Zi) 636— Fructus Mume (Wu Mei) 639— Galla Chinensis (Wu Bei Zi) 641— Fructus Tritici aestivi (Fu Xiao Mai) 643

Additif : Semen Tritici levis (Xiao Mai) 644— Rhizoma Oryzae (Nuo Dao Gen Su) 644— Radix Ephedrae (Ma Huang Gen) 645— Cortex Ailanthi (Chun Pi) 646— Pericarpium Granati (Shi Liu Pi) 648— Fructus Chebulae (He Zi) 649— Semen Myristicae (Rou Dou Kou) 651— Halloysitum Rubrum (Chi Shi Zhi) 652— Limonitum (Yu Yu Liang) 654— Pericarpium Papaveris (Ying Su Ke) 655— Semen Nelumbinis (Lian Zi) 657

Additif : Stamen Nelumbinis (Lian Xu) 658Plumula Nelumbinis (Lian Zi Xin) 658Receptaculum Nelumbinis (Lian Fang) 659Folium Nelumbinis (He Ye) 659

— Semen Euryalis ferox (Qian Shi) 660— Fructus Corni (Shan Zhu Yu) 661— Fructus Rosae laevigatae (Jin Yin Zi) 663— Ootheca Mantidis (Sang Piao Xiao) 664— Fructus Rubi (Fu Pen Zi) 665— Os Sepiae (Wu Zei Gu) 667— Erinacei corium (Ci Wei Pi) 669

Chapitre 19 - Les drogues emetiques (Yong Tu Yao) 671

— Pediculus Cucumis Melo (Gua Di) 672— Radix Dichroae (Chang Shan) 674

Additif : Plantula Dichroae (Shu Qi) 675— Chalcanthitum (Dan Fan) 676— Rhizoma et Radix Veratri nigri (Li Lu) 677

Chapitre 20 - Les drogues pour l'usage externe et autres drogues(Wai Yong Yao Ji Qi Ta) 681

— Sulfur (Liu Huang) 682— Realgar (Xiong Huang) 683— Arsenolite ou Arsenopyrite (Pi Shi) 685— Calomelas (Qing Fen) 687— Sheng Yao 688— Minium (Qian Dan) 689— Smithsonite (Lu Gan Shi) 691— Borax (Peng Sha) 692

Table des matieres XXIX

— Alumen (Ming Fan) 694— Melanteritum (Zao Fan) 696— Herba seu Radix Ranunculi (Mao Gen) 698— Bulbus Allii (Da Suan) 699— Mylabris (Ban Mao) 701— Venenum Bufonis (Chan Su) 702

Additif : Chan Pi 704— Semen Strychni (Ma Qian Zi) 704— Fructus Cnidii (She Chuang Zi) 706— Nidus Vespae (Lu Feng Fang) 708— Folium Hibisci (Mu Fu Rong Ye) 710— Sanguis Draconis (Xue Jie) 711— Camphora (Zhang Nao) 712— Semen Chaulmoograe (Da Feng Zi) 714— Cortex Hibisci (Mu Jin Pi) 715

Additif: Tu Jin Pi 716— Fasciculus Vascularis Luffae (Si Gua Luo) 716— Resina Pini (Colophonia) (Song Xiang) 718— Acacia seu Uncaria (Hai Er Cha) 719— Concha Arcae (Wa Leng Zi) 721— Gekko Chinensis (Shou Gong) 722

TROISIEME PARTIELES ANNEXES

I. Synthese sur les indications des drogues 727

A. Indications fonctionnelies des drogues en medecine chinoise 727— Cceur et Intestin Grele 727— Rate et Estomac 729— Foie et Vesicule Biliaire 730— Reins et Vessie 733— Poumon et Gros Intestin 734

B. Utilisation des drogues en medecine occidentale 736— Action sur le systeme respiratoire 736— Action sur le systeme circulatoire 737— Action sur l'appareil digestif 740— Action sur le sang 743— Action sur le systeme urinaire 745— Action sur le systeme neuro-endocrinien 745— Action anticancereuse 748— Action sur les maladies infectieuses 750— Action sur les maladies d'origine parasitaire 756

XXX Table des matieres

II. Preparations de la pharmacopee chinoise numerotees dans le texte 759

III. Index des plantes 803

— Classement sur nom pharmaceutique 803— Classement sur nom botanique 822— Classement sur nom Pinyin 840

IV. Index des preparations 859

— Classement en Francais 860

— Classement en Pinyin 872

V. Le droguier en ideogrammes 885

VI. Glossaire 905

Bibliographie 917