lo diari n°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la une » lo retrait : boisson divine pagina 10...

32
o diari «À la Une» Lo Retrait: Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala de l’IEO Miègjorn-Pirenèas Disponible au numéro et par abonnement ISSN: 2427 - 5735 — CPPAP:0117 G 92946 Rencontre: Matthieu Poitavin pagina 12 L L a cultura, en occitan Eveniment: Rémi Geffroy, novèl album! pagina 14

Upload: others

Post on 17-Aug-2021

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

o diari

« À la Une »Lo Retrait : Boisson Divine

pagina 10

N°33Setembre Octobre

2016

5 €

Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala de l’IEO Miègjorn-PirenèasDisponible au numéro et par abonnement

ISSN : 2427 - 5735 — CPPAP :0117 G 92946

Rencontre : Matthieu Poitavin

pagina 12

L L a cultura, en occitan

Eveniment : Rémi Geffroy, novèl album !

pagina 14

Page 2: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

Lo Diari et lodiari.com sont des publications de l’IEO Midi-Pyrénées, association sise 11 rue Malcousinat, 31000 Toulouse.

ISSN : 2427–5735 CPPAP : 0117 G 92946

Directeur de la publication : Pierre Loubère

Rédacteur en chef : Sébastien Pugin

Rédacteur & Maquettiste : Aldric Hagège

Impression & Routage :

P.R.D., Millau

Remerciements à nos partenaires, relecteurs,

contributeurs et collaborateurs.

La rentrada que se’n torna. Eth tribalh, l’escòla, eths

transpòrts e tot çò qui sobra. E com d’abitud, en-

guan que serà piri que l’an passat.

Per segur, no’vs vaga pas de prene’vs eth vòste

temps.

Totun qu’avetz a’vs hèr plaser tanben  !

E tà seguir l’actualitat culturau, en occi-

tan o pas, que’vs costarà drin de temps.

Alavetz, tota l’equipa de «  Lo Diari” qu’a decidit

d’aidà’vs a préner eth temps de profitar e de hè’vs gòi.

Aqueth numerò que dèisha plan de plaça aus grans

formats e sustot a las entrevistas. Que’vs poderatz

préner eth temps de l’encontre e de la reflexion en

leguir las nostas entrevistas. Que s’i parlarà de tot :

de literatura actuau e de literatura classica, de musi-

ca actuau e de teatre, etc.

N’esitetz pas mes, respiratz, prenetz-ve eth temps.

De tot biais, tot çò qui èra urgent avant que serà en-

còra urgent un còp leguit « Lo Diari » !

Prene’s eth temps.

Edito

Page 3: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

Novèlas – p.4

Edicions – p.5

Tresaurs en lum – p.8

Lo Retrait :Boisson Divine – p.10

Rencontre :Matthieu Poitavin – p.12

Ne parlamEpoxy – p.14

Qu’avem legit – p.16

Festenals – p.19

Carta blanca (version paganta)Lo Scopitòne – p.20

Las Bèlas Letras – p.21

« Midi espòrt »– p.22

Rémi Geffroy – p.24

VejaireDu jour au lendemain – p.26

TV – p.27

Agenda – p.28

Photo : Aldric Hagège

Page 4: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

4 N°33 – Setembre Octobre

Frederic Mistrau en TolosaEra mantienença de Gasconha — Naut - Lengadoc, qu’a per projecte d’installar ua estatua deth Mestre de Malhana enas Aladas Frederic Mistral de Tolo-sa. Eth poèta provençau qu’ei a l’origina deths jocs floraus en occitan. Ara, qu’èm ara realisacion d’aquera estatua que serà inaugurada ara fin de seteme de dètz-sèt.Après l’estatua de Pèire Godolin, que trobam nor-mau que Tolosa arcuelhisca enfin ua estatua deth prèmi novel de literatura de mila nau cents quate.Per aquera rason, eths felibres regionaus qu’avian ua suscripcion.Mercia d’enviar eras vòstas participacion a : Felibres de Gasconha — Naut – Lengadoc,11 rue Malcousinat, 31 000 Toulouse.

Abonatz-ve a « Lo Diari » en linha.A petits drins, « Lo Diari » que contunha la sua mo-dernizacion. O mèslèu la sua normalizacion. Aqueth còp, eth progrès qu’arriba pera nosta difusion. D’ara enlà e com entad un « magazine normau », que’vs poderatz abonar au noste magazine de l’actualitat culturau en occitan e pagar en linha dirèctament sus eth noste site internet.Atau, que receberatz a casa 6 numeròs de la version papèr cada annada (32 pajas, A4, quadricromia, dab totas las arrubricas). Que’vs sufeish donc d’anar tau noste site internet lodiari.com, de i entrar-i laguens de l’arrubrica «  Le magazine  » puish d’emplear la vòsta demanda qui’s tròba a baish de la paja. Per se-gur, eth vòste pagament que serà realizat gràcias a carta bancària sus ua plataforma 100% securizada.

Novèlas

#1 La rota dusca a l’ItàliaAmoroses de montanhas, de grands espacis e de va-canças calmas lènc de las gents, las rasons de far un road trip per las Alpas mancavan pas.Nòstre viatge nos menèt dusca a l’Eslovènia, en pas-sant per l’Itàlia e l’Àustria.Per evitar les engorgaments e profitar dels païsatges, prenèm las rotas pichonas. La primièra etapa mar-canta es le Puèi de Velai. Fasèm pas qu’i passar, mas sufís per s’avisar qu’es una vila magnifica, dotada d’un patrimòni excepcional : apercebèm una polida plaça ornada d’una font, de veirinas amb d’enqua-draments medievals de pèira, de pichonas Verges delicadament pausadas dins de cavitats curadas als cantons de las carrièras…La rota es bèla, passam per de vilatges polits coma Aiguilhe, amb son impressionanta glèisa quilhada sus un piton volcanic. Còps que i a, los toponims son estonants : Saint-Bonnet- le-Froid, le Gros Louis…Arribam a Chambèri un pauc abans la nèit. Jos una aparéncia un pauc freja, la vila amaga de po-lits passatges cubèrts que fan pensar a las trabolas lionesas, de plaçòtas e de carrieròtas que mancan pas de gràcia.L’endeman, prenèm la rota cap a l’Itàlia. Passam pel massís de las Bauges, la valada de la Tarentaise, le Parc de la Vanoise, es sublim. Aprèp Bourg-Saint- Maurice, traversam le pòrt del Petit-Saint- Ber-nard. Nos arrestam qualquas minutas per profitar de la beutat e de la serenitat d’aquel lòc unic, de la frescura, de las altas cimas ennevadas. I sèm… Ara, cap a l’Itàlia…

Un projècte enter-generacionau a l’entorn dau teatre ena lenga.

Eth dissabte 18 de junh, a la sala de las hès-tas de Bozols que’s tiè la representacion tea-trau «  Lo temps novèl  » segon eth conte de Joan Bodon. Aquera representacion aubrita a tots que clavava eth tribalh de tota ua annada. Que s’ageish de un projècte enter-generacionau qu’integrava a l’encòp eths residents de l’EHPAD «  Les Cazelles  » de Bozols, eth personau de l’esta-bliment, eths mainats de l’escòla Saint François e eth grope Los Faisseliers - CCOR dab Paul Bony e Amans Batut. Aquestes dus darrèrs qu’interpreta-van eths ròtles principaus (Paul Bony que joguè Jean Jaurès notament au meeting fondator de Carmauç). La mesa en scèna qu’èra d’Oliver Royer.Dròlles, ancians e actius que s’amassèn a l’entorn de un projècte comun. La lenga e la cultura en occitan qu’estèn un factor de ligam sociau. E vist eth succès de l’edicion, ua navèra emission que que serà organi-zada autanlèu la rentrada qu’arriba.

Fulheton : Road trip per las Alpas

Page 5: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

5N°33 – Setembre Octobre

Edicions

Letras d’Òc : a taula !

Las edicions Letras d’òc-Camins recam-pan las recèptas las mai requistas, agradi-vas e saborosas dins un libre de cosina collectiu publicat en occitan e en francés. Fasètz-nos descobrir

totas las meravilhas culinàrias de la tèrra d’òc, de las Valadas de Piemont al Bearn, del Lemosin a la Provença, e d’endacòm mai : sopas e potatges, farç e bolhit, sauças e moletas, carn e carnsala-da, peis e cauquilhas, campairòls e ceps, pastisses e tortas, adobaments e espècias, còcas e cocons, frutas e ortalissas, formas e formatjons, pastissa-riás de tota mena... e que te sabi, ieu ?

Totas las informacions sus www.letrasdoc.org/page-Acutalité-10-0-0-0-0.html

Navega !

Moussu T e lei Jovents navegan despuei mai d’una desena d’anna-das entre Marselha e leis Americas. Creat per Tatou e Blu de Massilia Sound System, aqueste «  side project  » es de-vendut un dei gropes lei plus estimulants de la scèna francesa, mesclant poesia urbana provençala, ritmes creòls e blues. Amb un enracinament occitan e de guitarras fòrça ròck, son novèl album es sensa concession !

Navega !Livre-disc illustrat per Tatou e Blu. 48 paginas e 11 titòlsDe sortir le 23 de setembre en çò de World Village / PIASmoussuteleijovents.com

Gascon d’Astarac

Desempuish lo mes de mai de 2016, ua navèra version deu lexic gascon-francés/francés-gascon Gascon d’Astarac, de Jacques Tujague que sortiscoc. Aqueste lexic, qu’estoc en-riquit per l’autor d’entra-das navèras e tanben d’ua partida en grafia normali-zada.Gascon d’Astarac, qu’es-toc realizat per Jacques

Tujague entà deishar ua traça de la particularitat d’aqueste parlar. Aqueste trabalh ei plan complet e pòt èster considerat bien mes que sonque un lexic ; compausat d’ua partida gramaticala e d’ua conjugason que podem díser que representa un utís indispensable entà la coneishença deu parlar de l’Astarac.

Gascon d’AstaracPrètz de venta 20 € e 3,50 € entau pòrtComanda a Jacques Tujague,50 rue Gaston de Foix,33260 La Teste de Buch.Tél : 05 56 66 29 [email protected]

Lo Crimi deu comte Neville

Ua joena casterana qui ne’s pòt pas sofrir a si me-disha que cèrca a’s har assassinar peu son pair entà ajudar aqueste a acomplir shens domaus la prediccion d’ua devinaira encontrada au tèrme d’ua fuga qui ne n’ei pas.

Lo Crimi deu Comte NevilleAmélie Nothomb, 14 x 22 cm, 74 paginas,10 €www.pernoste.com

Page 6: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

6 N°33 – Setembre Octobre

Los Ignorants

Raconte d’una iniciacion crosada, roman grafic d’Étienne Davodeau.Mai de 200 000 exemplaris en version francesa ! re-virat en mantuna lenga (italian, espanhòl, portugués, anglés, neerlandés, chinés, taiwanés...) e... enfin en occitan (lengadocian) !Étienne Davodeau es autor de benda dessenhada, sap pas gaire del monde del vin.Richard Leroy es vinhairon, a quitament pas jamai legit de benda dessenhada. Mas aquels d’aquí son totes dos de bona volontat e plan curioses. Perqué se causís de se vodar la vida a escriure e dessenhar libres o a produsir de vin ? Cossí e per qual se fa aital ?Mai d’una annada de temps, per respondre a aquelas questions, Étienne anèt trabalhar dins las vinhas e la cava de Richard, que, en retorn, cabussèt dins lo monde de la benda dessenhada.Dubriguèron fòrça botelhas e legiguèron fòrça libres. Se passegèron, anèron rescontrar autors e vinhairons apassionats per lor mestièr.Étienne Davodeau fa l’escomesa qu’existisson tant de biaisses de realizar un libre que n’i a de produire de vin. Constata que l’un coma l’autre an lo poder, ne-cite e preciós, de ressarrar los èstres umans.Es lo raconte gaujós d’aquela iniciacion crosada que vos prepausa Los Ignorants.Sortida prevista en setembre de 2016, jos reserva d’aténer las 120 soscripcions (pagament serà encaissat sonque se lo nombre de soscripcions permet lo tiratge)

Los IgnorantsÉtienne Davodeau,272 paginas, 19,5 x 26,5 cm, coberta sopla,25 €w w w. f a c e b o o k . c o m / Te r a i r ò l - R e v i r a d a -Ignorants-1043002005792962/

Lo Pavòt dins la nivolaL’aligança de l’occitan e de la poesia americana  : traduccion de poèmas d’Emily Dickinson per Peyre Anghilante.« À mille lieues du romantisme qui caractérise son époque, Dickinson, dans la solitude, invente la mo-dernité. Ses mots sont précis, ciselés  ; elle scrute le monde avec d’autant plus d’acuité qu’elle l’explore en son propre corps, de toute son âme incandes-cente. » escriu Aurélia Lassaque dins la prefaci.

Lo Pavòt dins la nivola,Emily Dickinson,trad. Peyre Anghilante,Ua coedicion Chambra d’òc — Letras d’òc320 p. 12 x 19,5 cmIllustracion de Rothko en cubèrta.14 €www.letrasdoc.org

Lo Petit Nicolau en gascon

« Mamà que digò doman qu’anèrem crompar cau-sas tà la rentrada.— Quinas causas ? ce demandè papà.— Hèra de causas, ce respondó mamà. Au demiei : ua saca navèra, ua troça, e puisj cauçaduras.— Enqüèra cauçaduras  ? ce cridè papà. Mes n’ei pas possible  ! Que las se minja o qué ?— Non, mes que minja sopa tà vàder gran, ce digó mamà. E puish quan vad gran, qu’a los pès qui vaden grans tanben. »

Lo Petit Nicolau en gascon, Sempé & Goscinny, revirada de Sèrgi Mauhourat,Edicion bilingüaIMAV edicions, 2016, 15 €,www.imaveditions.com

Page 7: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

7N°33 – Setembre Octobre

Editor, autor, label o musician ?

Sortissètz un libre, un disc, un DVD ?

En occitan, sus la lenga e o la cultura occitanas ?

Esitatz pas ! Podètz enviar un exemplar premsa a la redaccion de Lo Diari. Se retenga nòstra atencion, ne parlarem dins la revista e o le site internet !

Avis :

Chansonnier totémique languedocien – III

Volume 3 : transmission des gestes rituels languedo-ciens. Jean-Michel Lhubac, Marie-José Fages-Lhu-bac, Josiane Ubaud e Pierre François (illustracions).Doas grandas partidas per aquel tresen obratge : las tintorietas (o cants actats) e les movements rituals (rondas, branlon, rigodons...).

Cançonièr totemic lengadocian, Volume 3  : Trans-mission des gestes rituels languedociens,Jean-Michel Lhubac, Marie-José Fages-Lhubac, Jo-siane Ubaud,Illustracions de Pierre François,TrabucaïreLibre 21 x 30cm, 160 paginasCD 40 pistas + DVD 37 capítols42 €www.trabucaire.com

Études sur la littérature occitane

Balhats per le domeni internacional de las estudis medievalas occitanas, les articles de Gérard Goui-ran amassadas dins aquel volum concilian l’exigé-ncia scientifica amb una granda atencion al lector, quitament s’es non-iniciat. Descobrirà aquí, sens dificultats, la riquesa d’una literatura a la fecondacion de l’Euròpa literària.Amb un quasèrn intèrn de 8 paginas d’enlumina-duras dels retraits dels trobadors citats.

Études sur la littérature oc-citane du Moyen Âge,Tèxtes de Gérard Gouiran, amassats e presentats per Gilda Caiti-Russo,Edicions Lambert-Lucas amb la participacion de l’Universitat Paul-Valéry – Montpelhièr, 16 x 24cm, 336 pages, 24 €www.lambert-lucas.com

Memòrias d’un vailet de bòria

Racontes en lenga d’òc, d’una partida dels so-venir d’adolescent de Zéphirin Bosc, dit Sefir, quand quitèt le collègi e se trobèt dins l’obliga-cion de dintrar dins la vida activa, coma domes-tic agricòla, pastre de montanha, boièr e dalhaire en Carladez puèi en Viadène. Filh d’una familha de vinhairons de la valada d’òlt e desena naissen-ça d’una frairiá de dotze, trabalhèt entre 1943 e 1947 de còp en còp dins aqueles mestièrs que se sonavan vailet de bòria. Après una vida plan emplenada, se consacrèt, tre la retirada, a l’istòria locala, a la defensa e promocion de sa lenga mai-rala  : l’occitan, per son escritura e coma mante-neire e majoral del Felibritge.

Memòrias d’un vailet de bòria,Zéphirin Bosc,132 p., 16 x 24 cm,10 € e 2 € de pòrt, Colleccion del Cercle Occitan du Haut Rouergue, En comanda a Zéphirin Bosc,le Bosc Nalt d’Espeyrac, 12140 Entraygues.

Zefir BÒSC

Memòrias d’un vailet de bòria

Collection du Cercle Occitan du Haut Rouergue « Sus las piadas de Josèp Vaylet »

Page 8: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

8 N°33 – Setembre Octobre

A l’entorn de las annadas 1968, un genre teatral no-vèl se desvolopa en França. Mai popular e reivindi-catiu, lo teatre d’Agit-Prop ven bolegar la tradicion teatrala occitana e li donar un vam novèl.

A la debuta de les annadas 1970, lo teatre occi-tan compta mai d’un milièr de peças escri-

chas dempuèi la debuta del sègle. Aquela produc-cion demòra pasmens variada amb d’un costat un teatre local regionalista e de l’autre un teatre lite-rari de grands autors contemporanèus, pauc jogat per manca d’actors, de luòcs e de public.Es primièr jos l’influéncia de Robert Lafont, escriveire e figura màger de l’occitanisme contemporanèu que lo teatre occitan capita de se tirar de sas problemati-cas tradicionalas. L’autor crèa tre 1966, aprèp son res-contre amb André Neyton e en collaboracion amb lo Centre Dramatique Occitan de Toulon, un teatre intellectual e didactic, que sa tòca es de presentar las problematicas istoricas rescontradas per l’occitan. Al meteis periòde, un grop d’estudiants lioneses originaris del Miègjorn se recampa a l’entorn de Claudí Alranq per fondar lo Teatre de la Carrièra, portaire d’un teatre occitan popular, de reinvidica-cion obrièra e linguistica. Aquel teatre novèl tracta dels problèmas de la vida quotidiana de son pu-blic, los inserís dins un paisatge cultural occitan e s’apièja sus de vectors coma la lenga, l’istòria e los contes.La primièra creacion del Teatre de la Carrièra, Mort et résurrec-tion de M. Occitània, espelís en 1970 pendent una virada dins los vilatges del Miègjorn que patisson de la crisi viticòla. Mai tard, amb La Pastorale de Fos, creada en 1975, la companhiá formaliza un novèl metòde de creacion, apiejat sus d’enquès-tas menadas alprèp de la popu-lacion locala, l’organizacion de

rescontres e d’animacions per balhar la paraula al pòble en fin de la restituir per la forma teatrala. Dins las annadas seguentas, lo Teatre de la Car-rièra rescontra un grand succès e vira dins la

Tresaurs en lum amb lo Cirdòc-Mediatèca occitana

Las annadas 70 e la construccion del teatre

occitan contemporanèu.

Page 9: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

França tota. Serà per exemple programat al festenal d’Avinhon mas tanben a la Cartoucherie de Vincennes.

Lo Teatre occitan cabus-sa alara dins un teatre de creacion populara en lenga minoritària, amb d’ambicions universa-las e que s’enriquís de la memòria collectiva. Mas se lo Teatre de la Carrièra sembla ocupar tot l’espa-ci teatral occitan de las annadas 1970, d’autras companhiás apareisson dins lo meteis periòde e malhan lo territòri occitan d’un teatre militant, qu’utiliza los còdes de l’eiretatge occitan per legir lo present. A Montpelhièr, la companhiá dels Compagnons de la Rampe creada en 1968 e formada d’estu-diants deven tre 1974 una companhiá profes-sionala jos lo nom de La Rampe. Jòga de pèças de teatre contemporanèu mas tanben d’espec-tacles de creacion per lo jove public, inspirats del

folclòre tradicional. Fins a la fin de las annadas 1970, afirma de mai en mai son identitat occitana abans de s’aprochar del Teatre de la Carrièra. A Niça, es Francis Gag que contribuís al desvolo-pament d’un teatre occitan novèl ont emplega los mejans modèrnes de communicacion en particu-lar dins la revista Lou Sourgentin ou Ràdio Nice-Côte d’Azur.

Lo Diari : abonatz-vos !Lo Diari pendent 1 an,

siá 6 numeròs ;

32 paginas

e 4 rubricas exclusivas ;

un exemplar imprimit

adreçat per corrièr en çò vòstre

= 24 €

(en plaça de 30 € al numerò)

Per vos abonar :

lodiari.com/le-magazine– pagament securizat per carta, directa-

ment en linha ;

– per chèc, amb le bulletin de telecargar

sul site.

IEO MP – Lo DiariAbonnements

11 rue Malcousinat 31000 TOULOUSE

Los archius del Teatre occitan contemporanèu al Cirdòc

Las colleccions d’archius del Cirdòc abrigan mai d’une fons relatiu al teatre occitan de las annadas 1970. Dintrats per donacions successivas, los fonses d’archius del Teatre de la Carrièra e del Théâtre de la Rampe contenon de documents nombroses relatius a totas las creacions artisti-cas (dorsièrs d’espectacle, documentacion, tèxtes de las pèças mas tanben una iconografía plan rica), mas tanben sus l’istòria administrativa e pro-fessionala de las doas companhiás. Enfin, de nombrosas copaduras de premsa permeton d’estudiar la recepcion de las pèças. Aquela collecion foguèt completada per la donacion de Claudí Alranq de l’ensem dels do-cuments de trabalh de sa tèsi « Théâtre d’Oc contemporain ou les arts de jouer du Midi de la France » que conten entre autres l’ensem dels tèxtes de la pèças amassadas per l’autor.Per accedir a l’inventari complet del Fons Teatre occitan contemporanèu :

http ://www.calames.abes.fr/pub/ms/FileId-1382

Page 10: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

10 N°33 – Setembre Octobre

Lo Retrait

Boisson Divine, l’entrevista.

Sylvain Carrère : Quinas son las originas deu grope Boisson Divine ?

Baptiste  : Las originas... be i a longtemps  ! Qu’èra en 2005 o 2006, qu’èram au collègi dab l’Adrian (lo fondator deu grope). Adrian qu’ei lo bataire e jo lo guitarrista — cantador. Doncas, que ns’encontrèm au collègi de Riscla, un petit vilatjòt de 1500 abitants. Benlèu pas un vilatjòt entà la region, mès entau monde qu’ei un petit vi-latge. Naturaument, eth que portava ua camiseta Iron Maiden e jo tanben. Un còp encontrat, que comencèm de jogar amassa. E despuish la debuta-da, la volentat d’escríver las nostas compausicions que i èra. Doncas, que’s hiquèm a escríver cançons en francés pr’amor que n’èram pas tròp adaise en gascon a l’epòca. La permèra cançon que compau-sèm qu’èra Pays du vin. E doncas, après quauquas annadas a jogar amassas, qu’apitèm un disc dab nau tròç de cançons. Qu’èra en 2009. Alavetz, un còp compausat 9 cançons, Adrian que partí har la sua vita professionau de cap tà París entà de-vénguer cosinèr. Lo disc, après, que sortí sonque en 2013, pr’amor, en realitat,qu’avèvam esperat de trobar lo bon mesclatge, la bona maison de disc, etc. N’èra pas lo noste mestièr. Non l’ei pas

tanpòc adara... Après, perqué Boisson Divine ? Pr’amor, a la debuta-da, quan compausèm cançons en francés, los mots boisson e divine qu’èran quasi dens to-tas las cançons. Atau, que trobèm qu’estoré ua idea de las bonas.

Justament Bap-tiste, que n’as parlat dab aquera cançon prumèra, Pays de vin, quin ligam avetz vo-sautis dab la tasca, dab lo territòri ?

Baptiste  : Lo noste ligam dab la tèrra qu’ei un ligam de tostemps. Per exemple, jo que vivi a nosta despuish tostemps. E qu’ei a nosta despui-sh 400 ans. Doncas la cultura e la tèrra que son pertot. Lo mié pairbon qu’èra paisan e que l’ei enqüèra. Qu’a 91 ans, mès qu’ei enqüèra paisan. Lo mié pair qu’èra tanben paisan, mès especiali-zat dens la vinha. E doncas qu’ei naturau de can-tar lo país e la tèrra entà nosauts. Pr’amor que i avem tostemps viscut, qu’èm vaduts sus aquera tèrra e benlèu que moriràm sus aquera tèrra.

E que’n pensan los pairs o los grans-pairs d’aqueth tipe de musica ? Per’mor n’ei pas un es-tille tot public, que i a ua radicalitat laguens lo metal, quin espiar e pòrtan los ancians de la tua maison sus aquera faiçon de hèr musica ?

Baptiste  : A la debutada, n’èra pas aisit. N’èra pas enqüèra Boisson Divine –  qu’avèm sonque 14 ans  – que jogàvam death metal a la maison dab guitarras acosticas. Que i avè doncas hèra de crits, hèra de brut. Doncas ne comprenèvan pas  ; a l’epòca non cantàvam pas en gascon. Mès dus ans i a, qu’avèm hèit un concèrt acostic a Riscla. Que i a ua formula electrica de Boisson Di-

Que soi en companhia de Baptiste deu grope Boisson Divine. Un grope de qui s’enten plan sovent sus l’antena de Ràdio País. Aqueth grope que hè lo sué petit caminament despuish quauques temps e que veng de sortir un disc navèth que s’apèra « Volentat ». – S. C.

Page 11: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

11N°33 – Setembre Octobre

vine e ua formula acostica entà jogar davant los vielhs o la gent qui n’aiman pas lo metal, que n’i a. E doncas dus ans i a, que joguèi da-vant lo mié pairbon. E eth qu’èra hèra fièr, que’m di-sèva, qu’èra com a l’epòca lo rondèu, la lenga e tot aquò. Quiò ! Qu’èra hèra fièr. Que hè hèra plaser d’enténer aquò deu pairbon.

Aqueth disc navèth Volentat1, qu’ei çò que v’i avetz volut entrar deguens aqueth disc ? Per’mor que i a plan d’influéncias tradicionaus laguens dau repertòri com per exemple la represa de « Los Tilholèrs ». E puish que i a creacions. On ei la ter-mièra entre creacion e repertòri tradicionau ?

Baptiste : Non pensi pas que i aja tròp de ter-mièra entre los dus. Quan escotas « Los Tilholèrs » sus eth darrèr disc, non i a pas nada termièra. Qu’ei sonque ua canta tradicionau mès dab instruments d’adara. Après, dens lo disc, que i a un esperit tra-dicionau. Quiò ! Que’u disi pr’amor que i a « Los Tilholèrs » e drin d’ « Aqueras Montanhas » dens la cançon « Sent-Pençard » (lo solò de guitarra) ; que i a enqüèra « La dança de l’ors » o « Quin bra-guèr  ». Qu’ensajam tostemps de compausar mu-sica de nosta, pr’amor que pensi qu’ei hòrt important que los ar-tistas e contunhen de crear quauquarren de nau. Que pensi que ua cultura sense creacion ei ua cultura morta. Que cau contunhar de hèr creacion, poesia, contunhar a crear dens tots los demeis. Mema la cosina, que cau contunhar de crear la cosina gascona, coma lo hesó André Daguin dab lo magret enas annadas 60. Qu’ei ua creacion, qu’ac cau díser. Quiò, qu’avem tostemps enveja de

1 — cf. Lo Diari n°32, Julhet – Agost 2016 ; « Lo Scopitòne », p.19.

prepausar quauquarren de nau dens aquera lenga entà hèr avançar la nosta cultura.

Òm pòt imaginar un disc de Boisson Divine sense nada creacion ?

Baptiste  : Non. Òm n’ac pòt pas imaginar. Qu’aimi tròp la creacion entà imaginar un disc dab sonque represas de musica tradicionau. Non, non, que i aurà tostemps creacions. Non te’n hàcia pas lo disc tresau qu’arribarà lèu. Que i aurà crea-cions de 20 minutas. Que’n tornaram parlar dens ua o duas annadas. Que veiram.

Justament, entà acabar, quin serà Boisson Di-vine d’ací a 5 o 6 ans ? Quin ei l’avénguer d’aquera formacion ?

Baptiste  : Que podem imaginar que dens 5 o 6 ans, que haram un disc tresau, un disc quatau... Ben-lèu, que seram mei coneguts que uei. Qu’ac espèri.

Que joguèm au Ra-gnard Rock Fetsival 2016 la setmana pas-sada. Qu’èra lo noste permèr concèrt da-vant metalòs. Qu’èra hèra positiu. La gent que venguèvan après lo concèrt entà pausar questions sus la len-ga, sus la boha e sus la nosta cultura. Qu’èra hòrt interessant  ! E doncas uei qu’ei sonque la debutada, alavetz que podem imaginar que dens 4 o 5, o 6 ans, benlèu que seram sus l’empont au Helfest. Qu’ac podem imaginar. Benlèu, n’ac sèi pas enqüèra.

Page 12: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

12 N°33 – Setembre Octobre

Rescontre

Rescontre amb Matthieu Poitavin

Un polit libre, devètz èstre fièr…Soi fièr del trabalh collectiu, de trabalhar amb

de gents sensibles. Stéphane Barbier es un collèga. M’agrada sa fotografia. Sèm dos amoroses de Nimes que partiguèrem cadun del nòstre costat. Es un òme de la natura, pescaire, sensible… Ne parlam pas perque sèm d’òmes, mas me sembla qu’avèm la mes-ma sensibilitat sus Nimes. Me volguèt pas sus lo ca-min de sa fotografia. Partiguèt del tèxte, sabiái pas çò qu’anava donar. A la debuta, quand recebèri las fòtos, me diguèri « Es pas çò qu’aviái vist ». Segur, aviái mas idèas e soi un pauc fotografa tanben. Mas la resulta finala m’agrada, per un còp !

Pr’aquò es un libre qu’es de melhor descobrir a tra-vèrs sa mòstra. Faguèrem primièr una mòstra de foto-grafias bèlas. Dins la mòstra, la fòto es mai importante. I servèrem sonque qualquas frasas, coma d’eslogans. I a pas l’istòria entièra, mas fonciona melhor. Se volètz l’integralitat de l’istòria, qu’es una caminada, aquí i a lo libre. L’ideal es d’aver los dos !

Las edicions Baie, son especializadas dins la fo-tografia ?

Es un editor de «  Beaux libres  ». Edita tota una colleccion sus la bovina. Fa tanben una revista mera-vilhosa que se ditz In Vino. Son tres collègas que par-tisson dins una region e te fan un reportatge dessús. Lo monde son abonatz mas sabon pas quand van re-çaupre lo numèro. Los autors an una libertat de pas

creire ! Partisson sus un còp de còr. Es un editor plan trabalhaire qu’es amorós de sa region.

Dins lo vòstre libre, la fotografia, tant coma lo tèxte, revèrtan la solitud. Èrem prevenguts amb lo ti-tol. I a una estetica volguda de la solitud per mostrar un aspècte non convencional de la vila de Nimes ?

Es pas volgut. Stéphane es un solitari, soi un solitari, atal. Çò qu’es pertocant dins la fotografia de Stéphane e que foguèt dificile de rendre al tiratge, es lo costat escur que mai. Es son estile.

Dins la vòstra poesia tanben, non ? Sembla que partís del sorne, del « glauque ».

Aquò es estranh. Lo monde me dison que soi qualqu’un de negre. Es terrible perque soi qualqu’un de joiós. M’agrada lo rire. Mas quand sortís un libre, los legidors veson lo costat negre de la fòrça  ! Vertat que i a un pauc de negre. Vesi las causas d’un biais fosc, es fosc al dedins de ieu. Soi pas qualqu’un de clar e m’agradan pas las causas facilas. Naturalament, soi tanben quauqu’un de bordelic. Mas aquela caminada Sus lei piadas de l’absenta devriá èstre, es, un camin cap a la lutz.

Aprèp, coma avèm dich, soi un sensible. Dins cada pèira, dins cada mot, dins cada vergueta que pòdi me-tre, i a una cèrca. Soi mai estructuralista, es a dire de cercar de botar de sensibilitat dins tot. Sentissi tot. Es pas fusional, mas puslèu sensual dins lo biais de l’emo-cion que pòdon portar los mots.

Dins la vòstra biografia de presentacion, se ditz qu’avètz estudiat las letras. Es pas dificil de se des-partir de l’aspècte teoric per far sorgir lo sensible ?

Pas sus ieu, non. A la debuta, benlèu quand èri es-tudiant, o caliá tot analizar e m’empachava de crear. Per se ne despartir, faguèri de teatre. De teatre d’im-provizacion. Quand fas aquó, t’obliga de sortir de totes los camins, de tornar venir enfant e d’oblidar çò qu’as aprés. Ma tòca principala es de racontar d’istòrias. Que siá per l’imatge o la musica dels mots… mas es una tòca tota simpla, coma racontar, gausar te racon-

Sus lei piadas de l’Absenta — Sur les pas de l’Absente. Una passejada poetica en soli-tari dins Nimes. Un libre a legir, mai a gaitar, fruta d’un trabalh entre l’escrivan Matthieu Poitavin e lo fotografa Stéphane Barbier. Matthieu Poitavin, de l’agait d’entre dos ; so-miaire ? soscaire ? espepissaire o simplament endormit ? Lo meteis agait que Gaston Lagaffe a quand es endacòm mai que çò qu’es a far, lo que pòt èstre tant plan un inno-cent coma un engèni o un joan-fotre. Se ne caldrà mesfisar d’aquel. Mas coma acceptèt

de parlar d’el pel Diari, deu pas èstre un maichant arganhòl ! — C.C.

Page 13: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

13N°33 – Setembre Octobre

tar d’istòrias, e de préner plaser a aquò.

Disiatz que lo libre èra un ca-minament cap a la lutz. Lo solelh es un personatge, un remèdi al sorne ?

Es evident. Soi un miègterran, soi un afogat de Grècia. A mesura, i soi de mai en mai sensible. Dins mon libre precedent, Esperit de Sau, i teniá una plaça importanta tanben, vertat. Mas es natural perque soi dins un país ont es fòrt.

Pel caminaire de passatge, Nimes sembla pas una vila desèrta. Perqué ne mostrar aquel aspècte ?

Es una vila que foguèt desertada per sa cultura. A renonciat a son occitanisme, per exemple, sens o dire. Es una critica que li fau. Es pas possible d’èstre fièr d’una Nimes espanhòla, andalosa, de la Feria. Ai pas res contra ! Mas es pas possible de renegar una autra cultura e de s’oblidar coma fai. Pensi qu’es un pro-blèma d’amplor francesa, pas restacat simplament a Nimes. Dins la presentacion que faguèri a l’Estivada, lo monde me diguèron qu’Esperit de Sau èra un libre sus Aigas-mòrta. Non ! Es pas un libre localista. Lo vòli coma una ficcion. Perqué seriá pas a París ?... Nimes, dins « Sus lei piadas de l’Absenta », es un pretèxte tan-ben per se racontar d’istòrias, tornamai.

Es dificile, aquò : Quand fas un libre sus París, lo monde te dison pas «  los legidors coneisson pas los noms de carrièra, serà tròp complicat, lo podrem pas vendre ». E siás pas un autor regionalista nimai. L’autre jorn, una librariá de la Vau Clusa volguèt pas préner lo libre perque parlava de Nimes. Me pensèri « Me’n foti que siá a Nimes ! ». En tant que legidor, faràs l’es-fòrç de te perdre. Mas pel vendeire, s’escrives en occi-tan emai sus una vila en particular, siás regionalista e interessarà sonque los nimesencs. Es una idèa dificila de combatre !

A la debuta, lo tèxte s’apelava « Nimes l’occitane, sus lei piadas de l’Absenta ». Mas l’editor qu’es pas occitanista e que sentís las causas me levèt la primièra partida de la frasa. Aquel libre es un poèma. En ajant daissat « Nimes l’occitana », seriá estat catalogat coma un libre sus Nimes e tot lo trabalh poetic seriá mòrt.

Frederic Mistral es present dins los toponimes que retrobam dins la vòstra passejada. Nimes demorariá occitana sens Frederic Mistral ?

Si ben  ! Mistral es important,

mas n’i a d’autres. I a Bigot, tan-ben. A son estatua a Nimes dins los jardins de la Font, e es tanben un poèta occitan. Mistral a fach sos estudis a Nimes, mas i es pas tant lo culte coma a Arles. E puèi a Nimes, i a de contaires e d’es-crivans modèrnes que marcan lo païsatge occitan. I a Jòrdi Gròs, i a Robèrt Lafont, Aimat Serres, un

fum de gents de qualitat ! Aimat Sèrras faguèt un libre sus la scarrièras de Nimes. Ne parli dins lo libre. Una calandreta pòrta son nom. Es un occitanisme poderós, modèrne, qu’a pas forçadament besonh de Frederic Mistral. Nimes es la debuta de la Provença. Lo folklòre provençal i es tanben fòrt. Nimes es prigondament oc-citana, emai provençala. Los nimesencs son occitans sens o saupre. Es important d’o dire.

Parlar d’una vila dins un poèma es un biais de s’apropriar aquela vila ?

Òc, es un trabalh de reïnvencion. Es un problèma de transmission tanben culturala, cresi, una manca de transmission qu’ai, perque soi nascut dins una familha mondializada de las annadas uechanta. La cultura, la lenga, me son pas estadas transmesas, qu’èran ja a se perdre. Nimes es la vila de mon en-fància. Una enfància urosa. Un grand vilatge ont i aviá pas grand causa a faire se que non de potonejar la grand. Mas aviái pas lo costat sensible qu’ai ara. Es l’identitat fòrta que me mancava. Atencion lo « ieu » del reconte es benlèu pas ieu que vos parli aquí ! Mas es vertat que me soi reapropiat Nimes.

Podètz aver una inspiracion en defòra de la vila ?M’avise que non ! Gaire en defòra de las vilas, o

LA vila, perque soi un viatjaire e que tròbi dins las vilas de fòrtas personalitats, de sensacions… Totas las vilas m’interèssan. La vila mai miègterrana que rescontrèri es New York. I a una energia bauja ! Las gents te difusan d’ondas positivas, es agradiu, fòrça !

Finalament avètz una escritura negra ensolelhada ?

Vertat que soi un miègterran, un gregau. Mas m’agrada lo negre, Idées Noires de Franquin, Noir Dé-sir, Pierre Soulages… Quand fasiái de fotografia, drollet, fasiái de foto-grafia en negre e blanc, pasmens èra pas la mòda. Un fotografa m’aviá dich qu’aviái un agach en negre e blanc. Benlèu que mos sòmis son tanben en negre e blanc…

Page 14: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

14

Ne parlam

Expo Epoxy

Art urbAn / Retorn sus l’exposicion Epoxy al musèu « Les abattoirs » a Tolosa del 15 de junh fins al 28 d’agost de 2016 dins lo cadre del festenal « Rose beton »Es una exposicion collectiva que mescla artistas estran-gièrs e del país nòstre reconeguts dins lo mitan «  street art » dempuèi annadas a un nivèl internacional. — C.L.

Fotos © Big Addictcargocollective.com/bigaddict

rose-beton.com

Futura(USA)

Nascut en 1955 a N. York, Futura alias Futura 2000 es una legenda viventa de la scèna del grafiti. illustra-tor, fotograf, escultor, crea-tor de mòda e conceptor grafic, es l’un dels protago-nistas los mai importants de l’actuala scèna inter-nacionala de l’art urban.

www.futura2000.com

Tilt(FR)

Tolosan conegut al nivèl internacional dins lo mitan del graf. Tre 1988, faguèt sos primièrs tags sus las rampas d’esquèit. Auèi, son tra-balh es enriquit pels viatges nombroses pel mond.

www.graffitilt.com

Page 15: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

15

Boris Tellegen(NL)Boris Tellegen, mai cone-gut jol nom de Delta es un precursor de la scèna al ni-vèl europèu. En mesclant lo sieu trabalh de recèrca sus la bidimensionalitat de las letras e dels mots a la seuna formacion d’engenhaire.

boristellegen.com

Mist(FR)Guillaume Lemarquier alias Mist, fa partida de la segonda generacion de grafitaires de l’escòla pa-risenca e se concentra sus letratges « wild style » sens doblidar los seus perso-natges inimitables. Precur-sor dels «  Designers toys  » o jòcs d’artistas, figurinas colleccionadas dins man-tunes païses del mond.

mistone.blogspot.fr

Craig Costello(USA)Craig Costello alias « Krink », o « KR », es l’un dels Street Artists lo mai visionari o inspirant d’uèi. Es tot parièr lo creator de Krink, marca de tintas e futres faits a la man de pri-mièra, tant apreciats pels artistas coma pels grafi-taires. Son utís de trabalh es un extinctor ; utís incontra-rotlable que provòca irrup-cions de colors, rajantas que cubrisson arquitecturas.

www.craigcostello.nyc

Page 16: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

16 N°33 – Setembre Octobre

Qu’avem legit

Andréu Pic : poète injustament desbrembat

Que poderiá parlar d’Andrèu Pic de mantuas faiçons. Que

senteishi qu’èm injustes de cap a eth, mes qu’ei sustot ignorància.

Ena «  Nouvelle histoire de la littérature occitane  » de Robert Laffont e Christian Anatole, de 1971, qu’a dret en tot e per tot a 31 linhas, d’elògi vertat. N’au ente-ni cap soen citat peths professors e sapients nosti, e que m’aunori d’aver pro parlat d’eth en emis-sions de Radiò-Païs a Tarba (cer-catz eras K7 de « Escrivans » enas arquivas, be las trobaratz) que vos balhi adaptacion deth mièu ar-ticle en francés ena efemèra revis-ta « Vasconia » deth dit « Patrimoine de Gascogne » No 4 de seteme 2004.

Que’m trobè anar en Gondrin (Gèrs) en 2003 cercar se’s brembavan aiqui, on nasquèc en 1910 e se moric en 1958, traças deth mainat poète (e professor d’Espanhòu). Gondrin era bastida armanhaquesa on me platz de dentrar dam eth, e ena sièva grafia :

GoundriPer Goundri qu’an un coumbent

L’auresoule y espouse lou bent

taurequi tume las grans parets

---- Amnemie, ès gnaute coumbent, chets

psaume ?*

Nòta : « chets »= « sense »Quin portau a, d’un ren, bastit ací eth poète a

sa bastida ! Ueit linhas, e qu’ei dita era impression qu’òm a, dentrant en Gondrin, eth mistèri d’aque-ras parets qu’eth vent esposa... Dentram-i, a punte-

tas... Que me’n vau doncas enas arruas dera bastida,

demandant ath monde s’an entenut a parlar d’un Andréu Pic, en disent-les çò que’n sabi, e sustot çò mes segur, qu’ei nascut e mort acitau. E no i auriá quauqu’ua placa, quauqua mencion sus ua paret deth

sièu nom. Era secretaria de mai-ria que fineish per aprene’m que i a ua taua placa, e que coneish ua persona au mens que’m poderia parlar deth que no sap era èster eth grand òme locau. Qu’encontrarè atau Monsur Ivas Dalla Vedova, un modèste entreprenur d’origi-na italiana, installat ath ras dera vilòta, que s’interèssa a de bon ath patrimòni locau, e que’s farà un plaser d’acompanhà’m devant era maison deth poète, e de fè’m lei-ger eths articles pareishuts quan fuc pausada aiqui era placa, en 1959, sus era façada. Que leigem : A la memorio dou poèto e sapient

gascoun André Pic, 1910-1958, basut en aquesto may-soun. L’Escolo Gastoun Febus 1959. Urós dera mièva visita, Monsur Ivas Dalla Vedova que cercarà en eths sièvi papèrs un petit fèish de poèmes d’Andréu Pic editat pera Revista Oc, colleccion

Messatges, quan se moric, e que me’n farà ua fo-tocopia.

Ara, que vos inviti a tornar encontrar eth noste Andréu en Barri d’Euse (Eauze, en Armanhac) :

Aqueth barri oey data l’aret dou bignéen-tems qu’ère ciutatroumane...Bourdilé

qui trestéyes l’estoutabise’t d’esmouchàla rélhe au marme routsoubrance d’un autà

lati ou d’estrouncàü cap d’Emperadouqui counegou lou cardous trimfes e cadou

Chetre pique-taloss’ère per tu lou hat de trebucà û cosde Diuse dou becat

Page 17: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

17N°33 – Setembre Octobre

û nouble piyets hemnencqui t’alugue (you dic)en aquet tès noucientla luts dou Bèt antic...

Oun bau ? A tout pesà,loungadement encoétout aqueste bladàserà laurat dou boé

abans de-y hourucàau pergoun : omis housnoû boulem, nou, crubàla glori dous ayous.

Que balhava eth poète aquesta precision  : «  la bilo roumano d’Elusa qu’ey adare û loutissement ou camps e bignes  : nat recerc n’ey estat héyt » (Proses et Poesies, p.158). Que vesem dab quin estrambòrd aqueth poème ditz era romanitat de nosta tèrra, e era nosta fòla capacitat de desbromb e de mauco-neishença.

Dam poètes coma aqueste, era poesia gascoa qu’ei encòp enraïgada e universala. Vesetz quin ditz eth terrador en ligant-le ath mes fòrt dera nosta ci-vilisacion e dera nosta istoèra. E vesetz er’audacia tranquilla, tota classica, dera fòrma, d’aqueth vèrs cairat en marbre mes sense ren de redde, de conven-cionau.

S’avem un poète qu’escapa a tot provincialisme, qu’ei aqueste ! Que’s hinsa ara nautor d’un Vergili, d’un Leopardi, que coneishiá, umaniste de prumèra.

Que’m platz de seguí’u (Reclams, 1937) sus eths passes d’un Henry Beyle, alias Stendhal, en sièu viatge en Provença e en Gasconha, ena pròsa clara e agusada deths articles que balhava ara revista de Camelat e Palay : dubèrtura e sen critic, arren no li

mancava, coma en’aqueth comparèr que gausa entre Mistral e Jasmin (Reclams, 1957), en avançant que, se Mistral agèc coma interprète un Gounod (Mi-rèio), a Jasmin qu’auria calut era musica autant ten-dra mes mes prima d’un Cimarosa.

Quant de causas a descobrir d’aqueth escrivan que gausi díser deths mes grans dera nosta litera-tura ! Monsur Lazartigues, regent, qu’auria uei mes de cent ans, que’m responèc ath telefòne plan cor-tés, e m’expliquèc quin n’avia pas tornat véser eth sièu companh d’escòla primària, quin eths sièvi dus camins avian forquejat, eth dintrant ar’Escòla nor-mala deths regents, Andréu passant professor d’es-panhòu, quin tanben no avia james arren leijut deth amic , çò que confirma plan era mièva impression : « deguns no ei profète en sièu païs ! ». Benlèu tanplan Andréu no fic arren contra aqueth desbromb, mèma se tornèc regularament a Gondrin aras vacanças.

Un qu’aimèc e botèc Andréu en davant, qu’ei Miquèu de Camelat, dam qui agèc ua importanta correspondéncia, e que’n pensava fèr eth sièu « suc-cessor » : açò qu’ei ua auta istoèra, que vo’n poderam parlar un aute còp se voletz.

Miquèu Pujòl, Junh 2016.

Bibliografia (braca) :

• Eth recuelh de poèmes publicat per « Messa-tges » (revista Òc).

• Proses e poesies, 1976 presentacion de M. Saint-Bezard, «  libe de l’escole Gastou -Fe-bus ».

• Letres Causides de Miqueu de Camelat a Andrèu Pic presentadas per M. Saint-Be-zard felibre mayourau secretari de l’Escole Gastoû Febus 1967.

Page 18: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

VOTRE MISSION VOUS ATTEND SUR

#FAITESLESAUTSERVICE-CIVIQUE.GOUV.FR

16À25ANS

30ANS EN SITUATION DE HANDICAP

FRANCE ET ÉTRANGER

Eth Servici Civic, un utís entà

desvolopar las associacions.

La Seccion Regionau Meidia-Pireneas

de l’Institut d’Estudis Occitans

qu’arriba tot just d’obtier l’agradament

d’intermediacion dau Servici Civic.

Dab aqueth agradament, l’IEO MP

que’s hica a la dispausicion de

totas las associacions qui’s dedican

a la lenga ena Region Lengadòc-

Rosselhon-Meidia-Pireneas. En efèit,

l’IEO MP que’vs da la possibilitat

d’arcuélher, pendent ua mission

de 6 a 12 mes, ua volentària o un

volentari que poderà participar a

la vita de la vòsta estructura e au

sué desvolopament. Atau, se voletz

arcuélher quauquarrís, que’vs podem

hèr profitar d’ua convencion de

Servici Civic. Tanben, que v’aidaram

entà  : hèr las vòstas demarchas

administrativas, cercar un volentari

o ua volentària, preparar l’arribada

de la joena o dau joen, definir la o

las missions de la persona en Servici

Civic, gerir eths pagaments, etc.

Ara, s’ètz interessats per eth

dispositiu de Servici Civic, n’esitetz

pas mes e contactatz l’IEO MP  :

09 62 56 09 91 (diluns e dimars)

o [email protected]

TOTAS LAS INFORMACIONS SUS

MISSIONS :6 – 8 – 10

MESES

[email protected]

24 A 35 ÒRASPER SETMANA

Page 19: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

19N°33 – Setembre Octobre

Ne parlam

Festenals : e se l’occitanisme

sufiguèsse pas ? Al risque de contrariar tre la de-

buta una bona partida dau-dit occitanisme, òc : l’occitanisme sufís pas.

Dins la volontat qu’avèm de prepausar prestacions de qualitat per los que parlan, comprenon, defendon la lenga e cultura occitanas ; dins las reflexions que menam sus la lenga e las politicas culturalas e linguisticas, es qu’avèm pas – nosaus actors de la defensa e promocion de l’occitan – de temps en temps, tendéncia a oblidar los autres ? E òc  : es plan e plan necessari de far per los que son ja convencuts, mai fin finala, quid de los que son encara luènh de las questions que fan nòstra vida vidanta  ? Uèi, vos prepausem un biais de far, n’i a d’autres. Vos prepausem un biais de menar amics, pròches al monde occitan...

...sens parlar d’occitan !Amb los festenals occitans que

començan, amb tanben la dintrada de las associacions d’un biais mai general, avèm la possibilitat de partejar moments de musica, cinemà, conte e racontes, bals, passejadas e autras fèstas de vilatge. I a tant de veire, d’escotar, de far e partejar, en familha, entre amics. Plaser e convivéncia. Ensagem d’au mostrar cada numèro  : en matièra de cultura «  occitana  » (en occitan, a l’entorn de l’occitan...) n’i a per tot lo monde e doncas cadun i pòt trobar quicòm a son gost. Doncas, en plaça de far parladissas sus la necessitat de defendre l’occitan, perqué pas, simplament, se servir de l’extraordinària e regaudissenta diversitat d’eveniments prepausats pels festenals occitans de la dintrada ? Pas per convéncer quin que siá, simplament per passar moments de

paratge, prendre de bon temps. Plaser e convenéncia, vos disèm ! Als rockers, Boisson Divine  ; als métalleux, Stille Volk  ; als enquestaires de bibliotèca, Florian Vernet  ; als youtubers, Dètz  ; etc. La melhora causa que podèm totes far per l’occitan ? Partejar, escambiar e sustot, sustot  : aimar, s’amusar e profeitar, non de non !

A.H.

La seleccion, parcelària e incompleta :

• Festenal polifonic en nauta valada d’Aude, del 2 al 11 de setembre, per le Groupe d’Étude et de Sauvegarde du Patrimoine Polyphonique Espérazannais (GESPPE) e l’IEO d’Aude  ; gesppe.zic.fr ;

• Festenal Occitània, del 6 de setembre al 20 de novembre, per l’IEO 31, www.festivaloccitania.com ;

• Vendemias d’Òc, del 10 de setembre al 7 d’octobre, per l’IEO 82 – Associacion Antonin Perbòsc ;

• Hestenau Planvengut, les 22 e 23 de stembre, per lo Med’Òc (Movement deus Estudiants d’Occitània) de Pau, www.facebook.com/events/1159764934043833 ;

• Mòstra de cinèma occitan, del 16 de junh al 8 de decembre, per la Generalitat de Catalunya, llengua.ge nc at . c at /c a /o c c it a /mo s t r a -cinema-occitan ;

• Les Troubadours chantent l’art roman, del 7 de mai al 25 de novembre, Trob’art Productions, Associacion Le Passe Muraille e l’Universitat de Stanford, festival-troubadoursartroman.fr

05 61 11 24 87 www•festivaloccitania•com

Umanitat plurala

Tim

Bas

tian

· Ate

lier K

unst

art

| N

umér

o de

lice

nces

: n

°2-1

0556

52 e

t n° 3

-105

5653

17enaedicion

Le Conseil Départemental de la Haute-GaronneVille de Toulouse

Région Occitanie / Pyrénées-Méditerranée

del 9 de setembre al 4 de novembre de 2016

toulouse

1011

00

11011

11011

111

111001

1011

1110100

1011

001

111

100

11

001

1

001

100

00011111

0 0

11

11

11

1011

00

0001

111

0

111

101

00

011

10

1011

000111

1011

00

111

101

00

0

110

Generalitat de CatalonhaDepartament

de Cultura

CINÈMA

OCCITAN

2016MÒSTRA

D

E Alàs

Almacelles

Arenys de Mar

Arenys de Munt

Artedó

Aurinhac

Barcelona

Bordèu

Canet de Mar

Cassà de la Selva

Castelló d'Empúries

Coazze

Foish

GironaLes

Lleida

Martignano

Montalban

Montlaur

Narbona

Ostana

Pàmias

Prada de Conflent

Premià de Mar

Reus

Tarragona

Tolosa

Tortosa

Tremp

Vielha

Vilagalhenc

Organiza: Amb la collaboracion de:

Podètz consultar la programacion sus:

www.gencat.cat/

llengua/mostradecinemaoccitan

Ajuntamentde Tortosa

AJUNTAMENT DE CANET DE MARÀREA DE CULTURA

Biblioteca Popular Pare Fidel Fita

Biblioteca Pública

TARRAGONA

CERCLE OCCITÀ DELS DOS ARENYS

L.90

9-20

16

Page 20: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

20 N°33 – Setembre Octobre

Carta blanca

Polyphonic SystemPolifonia tribau a dançar.

Ah macanica, quina bona suspresa en tot escotar Polyphonic System aquera debuta deu mes de

julhet a Castelnòu d’Arri, en l’encastre deu forum Euro-Region !

Devath ua petita hala e a l’òra de l’aperitiu, los quate collègas que perpausèn ua musica tribau ges-sida deu repertòri tradicionau deu territòri occitan, dab ua tòca : her dançar lo monde !

Mission pleada dongas per Polyfonic System, on podem arretrobar dus « istorics » de la musica occitana, dab Manu Théron (Còr de la Plana) tos-temps a la punta e Ange B (Fabulous Trobadors, QDLB) arretrobat e eficaç dab la soa tecnica de Hu-man Beat Box (quin se dit aquò en gascon ? !).

Clamenç Gauthier e Henri Maquet que pòrtan tanben las loas contribucions preciosas dab flaütas,

vriolons e bohas … sense nat dobte, qu’èm a la sorga de çò qui’s hé de mielhor en musica occitana !

Au cairehorc deu caminament de cadun, qu’ar-retrobam mes que tot l’esperit deu grop mitic Ga-cha Empega en çò de Polyphonic System, segon jo, dab ua tribalitat sonòra unica, mes tanben l’espe-rit de las tensons, combat vocau creat peus tro-badors e hicats en lutz peus Fabulous Trobadors a la debuta de las annadas ueitanta.

E quin plaser de tornar véger lo noste Ange B na-cionau, laguens un registre mes que tot ritmic, mes tostemps aquiu entà enviar la saussa a la canta.

Au bèth miei d’ua epòca trista e plapada de sang, Polyfonic System qu’ensaja d’arrecampar lo monde, de cantar la fraternitat ! E aquò qu’arregaudeish lo còr e l’amna !

Lo Scopitòne de Silvan CArrèrE

Page 21: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

21N°33 – Setembre Octobre

Las Bèlas Letras de Cecila ChApduElh

Le monument

Entre los gi-ratòris, las al-

lèas de platanas e los monuments al mòrts clotu-rats d’obuses, aquí qualques constan-tas del païsatge francés. Cal passar al delà del “mort pour la France”, per aver enveja de s’i clinar dessús, al delà de lor auste-ritat, per veire que los mòrts acaban tots parièrs mòrts, sens distinccion de classa militària.

Cal sortir del punt de vista de la glòria nacionala finalament discreta. La glòria nacionala aguèt plan consciéncia de l’absurditat de la guèrra. Remem-bratz, “Maudite soit la guerre”, çò-ditz lo monument de Genciòus en Cruesa. La glòria nacionala sabiá se-gurament que sa guèrra aviá fait náisser plan de sen-timents anarquistas, antinacionalistas. Louis Bartas escriu dins sos Carnets de guerre : « Et dans les vil-lages on parle déjà d’élever des monuments de gloire, d’apothéose aux victimes de la grande tuerie, à ceux, disent les patriotards, qui « ont fait volontairement le sacrifice de leur vie  », comme si les malheureux avaient pu choisir, faire différemment. Je ne donne-rai mon obole que si ces monuments symbolisaient une véhémente protestation contre la guerre, l’esprit de la guerre et non pour exalter, glorifier une telle mort afin d’inciter les générations futures à suivre l’exemple de ces martyrs malgré eux. »

Es dins una crisi de ràbia parièra que dintra lo paire de Claude Duneton, un jorn de commemora-cion davant lo monument de son vilatge. Aquò se passa a Lagleygeolle — La Gleisòla. Polit toponime, non ? Claude Duneton se bòta aital a parlar de son paire, del dòl qu’aguèt a la mòrt de son paire, plan longtemps après la granda guèrra. La curiositat re-monta cap a cadun dels noms inscrits sus aquel mo-nument, e Claude Duneton se fa istorian lo moment d’aquel libre. Es un amorós de la lenga francesa, un letrat al percors atipic e autodidacte plan sovent, mas tanben un sensible. A tornar legir son òbra, es benlèu çò que lo caracteriza lo melhor  : dire las causas tal coma las sentís e las aima, per tal de las far partejar, sens tabó o vertat predictada. En tota franquisa.

Los joves de Lagleygeole, aprèp lo bal del 14 de julhet, cossí foguèron mobilizats, que sabián, vist lor atge e lo petit monde del campèstre dins lo qual vivián — tant poblat que foguèsse a l’epòca — que sabián del demai del monde ? Qué sabián del demai de la França quand tantes mobilizats sabián pas par-lar francés ?

Pr’aquò es pas evident de parlar d’un libre tirat a mai de 1200 exemplars ! Pas evident de parlar aquí d’un libre que deu aver ja un aparelh critic plan dense, sul qual se disputiguèron mai d’un intellec-tual. Sauprai ieu dire çò qu’es juste de dire sus aquel obratge  ? Aver LA bona idèa que revolucionarà lo monde de la critica literària, tota pretencion gar-dada ? Cap interèst a aquò. Simplament adoptar lo biais de Duneton : dire çò que fa enveja de dire. Per-qué parlar d’un libre en francés, franquiment d’un tabó suprèm dins una revista occitanista !

Per la plaça qu’i ten l’occitan d’en primièr. Dins la grafia de l’autor, occitanofil, mas pas tant a caval qu’aquò sus las darrièras nòrmas a la mòda. Lo biais de narracion i fa d’anar e venir entre los joves dins la fangassa dels fronts e lo quotidian cargats de laguis d’una campanha sens òmes. Se canta en occitan per se remontar lo moral entre soldats :

« Sems d’a Poch et d’a LaubasDe Crumièra et d’EntinhacPel francès n’en savems gaïre,Pel patois n’en crainhans cas. » S’ensaja lo francés quand cal escriure als òmes

per lor demandar de nòvas : « Si vous entendé dire des nouvelles de Joseph écrivé moi zen que moi j’en ai pas. Je passe bien peine de lui. » Un “roman vrai” en version originala, coma lo Bagatoni de Valèri Ber-nard que ne parlèrem aquí antan.

E puèi cal parlar de Le Monument perça que atal, crosant las recèrcas istòricas e n’imaginant tota l’inti-mitat, los quites dialògs dins totas las lengas del front e del campèstre, Claude Duneton capita de nos esmòure. Reconstituís lo percors dels vint-e-sèt inscrits sul mo-nument de La Gleisòla. Totes acabaràn per morir, siatz-ne segurs ! Un trabalh a la mòda de La Vie Mode d’Em-ploi de Georges Perec, mas pas amb de personatges de ficcion, sens la distància sardonica que lo narrator bòta entre los personatges e el-meteis. Una reconstitucion gigantesca — per evitar de dire monumentala — mas sens debòrd d’artificis. Un raconte que, quand l’auretz acabat, pòst-fàcia compresa, tornaretz barrar en fasent un grand sospir.

Le Monument, Claude Duneton — Presses de la Cité, 528 p. 2010.

Page 22: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

22 N°33 – Setembre Octobre

Rugbi a 13 : Les Orses de Sent Gaudenç

Tornam a las originas deu XIII. Au comença-ment, totes les que corrián darrèr un balon pon-

chut jogavan a XV, e mès que mès en Anglatèrra. Le Nòrd deu país èra obrèr e le sud èra mes ric. Au sud, òm considerava que le jòc èra un espòrt nòble e que s’i deviá jogar sense cap argent. Mentre qu’au Nòrd, les obrèrs demandavan compensacions de las oras perdudas a s’entrainar. Le Sud levava las mans au cèu, en disent qu’èra pas possible de pagar quauqu’un entà practicar un espòrt.

Tot aquò provoquèc ua separacion esportiva màger entre l’Anglatèrra de la Rugbi Liga au Nòrd e l’Anglatèrra fidèla a la Rugbi Union au Sud. Pr’aquò, mèma se-parats totis les clubs continuèron de jogar a XV.

Pèi, au Nòrd, que calèc pagar les jogaires e entà i arribar, la liga s’i hesoc a espurgar le jòc ! Ne tirèren las tò-cas dirèctas entre les 22. Mes trobèron que le jòc èra pas pro viu. Estudièron encara la causa, e acabèron per suprimir les dus tre-sen linhas alas. Atau se trobèron a Tretze  ! Les jogaïres que sobravan venguèron

remplaçants ; pèi que tirèn dus remplaçants entà ar-ribar au jòc que coneguem auei.

Atau, inventèron le XIII, un jòc mès brutau ambe plan mès de mèrcas. Es demorat un espòrt fisic e sobte. Entra la linha de defensa e la linha d’ataca, i a una tresena zòna que permet d’agir e pensar le jòc que l’òm vau hèr.

Mes coma Sent Gaudenç venguèc tretzista se l’Anglatèrra es pas au ras ?

Dins las annadas 50, Jean Soubie, maquinhon de son estat, adujat per les dus hilhs, Robert e Fer-nand, demoravan dins Lòt e Garona. Venguián a Sent-Gaudenç quèrrer bèstias. Que n’i aviá d’aqueth temps ! Alavètz las hièras s’i portavan plan !

Un dia venguèc que n’avèren pro de hèr le camin e s’installèron a Sent Gaudenç.

Les joens Robert e Fernand, tretzistas dinc au cap de las unglas, se trobèron dins un país de XV ! Jogavan mes sense retrobar le plaser deu jòc.

Atau, un dia au cafè, les dus joens, te diguèron pas davant un jornalista (que ne coneguèven pas) que volián montar una equipa de tretze  ! Èra pas tombat dins l’aurelha d’un sord aquò !

Avètz entenut a parlar deus orses ? plan segur ! Mes, les Orses de Sent Gaudenç !Rasseguratz-vos non s’agís pas de las bèstias  ! Nani ! S’agís d’una equipa de 13 jogaires de rugbi ! Les Orses a XIII de Sent Gaudenç. Atau s’apèra l’equipa esportiva eroïna deu Comenge ! Aquí son istòria.

Espòrt

Page 23: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

23N°33 – Setembre Octobre

Le lendeman, le Jean Soubie te legís le jornau e apren la navèra ! E çò ditz aus hilhs : « ac avetz dit ! E ben hasètz-ac ara ! ».

E, es çò que hasquèren  ! Fondat en 58 ambe le nom de « Racing Club de Sent-Gaudenç” l’actuala equipa deus «  Orses de Sent-Gaudenç Cominges XIII” demora eretèra deu valorós Jean Soubie, neis-sut dins Lòt e Garona. Qu’empleguèc tota son ener-gia e son amna entà portar sos jogaïres a la victòria.

Adujat per les hilhs, Jean Soubie trionfarà tan-lèu 1960 quan Sent-Gaudenç emportèc son prumèr títou de campion de França de prumèra division.

Pèi, tot s’encadenarà ambe la regularitat d’un metronòme. A la prima, les blus e blancs butats per tota una region se presentèron sovent a l’ultime ren-detz-vos. Les Orses s’englorièron dempèi mès de 50 ans.

Aquiu lor palmarès  : campionat de França 1èra division en 60, copa de França 61, finala deu cam-pionat 61, finala deus campionats de França Elita 1 de 63 - 66 - 67- 69 e 2004, copa de França / Lord Derby de 73 - 91- 92 e quauques campionats e copas ambe las equipas de joens.

Le club establisquèc ua Carta que’s vòu portaira de sas valors.

«  Ací dins noste país, en tèrra de Comenge… trabalham entà avançar. Que siá dins la victòria o la des·hèita. Conjugan volentat, teneson e energia. Nòste engatjament esportiu, ritma totas nostas an-nadas.

Nostes educators, caps, entrainaires, benevòles, partenaris, amics e espectators, totis hen partida d’un tot ; que hè nosta fòrça ! ». La Carta s’acaba en afirmant  : «  Ací dins noste polit país en tèrra co-mengesa totis portam l’espiar cap l’asuelh que per delà las cimas deu Cadira nos mena entà doman ».

S’espiam las darrèras annadas, 96 mèrca un contorn dins le paisatge deu Rugby Comminges. Quan Jean-Alain Rives ne preng le cap, l’equipa s’es-tructura notament ambe una modificacion d’estatut juridic necessària.

Auei, pas mens de 30 personas encadran les 250 jogaires de las 6 equipas deu club e l’escòla de rugbi. Preocupats que son de passar aus Orsons las valors que haràn les Orses de doman.

Atau nasquèc le XIII a Sent-Gaudenç, ambe una equipa constituida de 80% de quinzistas. Una for-midabla epopèia que dura encara !

Gisèla Lafargue.

Page 24: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

24 N°33 – Setembre Octobre

De jour au lendemain : un novèl album per Rémi Geffroy

Bonjorn Rémi Geffroy. Per començar, quins elements biografics poiriás donar als que vos co-neisserián pas ? Qui sètz, d’ont venètz ?

Rémi Geffroy  : Som nascut a Tolosa d’un paire breton e d’una maire avaironesa. Costat musica tradicionala, es subretot le costat avaironés que me brecèt abans de començar l’acordeon. La menina dirigissiá un grop folcloric (amb coma instruments l’associacion tipica cabreta - acordeon cromatic1), aviái ja dins le cap aires que retrobam dins le re-pertòri de Carcin o d’Auvèrnha abans mèma de jo-gar mas primièras nòtas. Aquò m’ajudèt plan quand comencèri a dètz ans sus un acordeon de locacion. L’aurelha èra un pauc formada inconscientament.

S’es incontornable dins la musica occitana, dins la musica a dançar, dins la musica de fèsta o de bal, cal reconéisser que l’acordeon a pas totjorn bona premsa. Cossí arribèretz a l’instrument ?

R.G.  : Un pauc per azard, amb ma sòrre, voliam jogar d’un instrument dempuèi tot petits. Un jorn, un amic dels parents me prestèt un acordeon cro-matic, per que m’exercisca a trobar qualques nòtas. M’agradava plan. Un còp arribat a l’escòla de musica de Caors per m’inscriure, m’anoncièt que me caliá un diatonic. Descobriguèri doncas aquel instru-ment mes petit que semblava a çò que pensavi èstre le « vertadièr » gròs acordeon que vesèm pertot. Fin finala i ai retrobat le repertòri tradicional que m’aviá breçat pendent las annadas precedentas e n’ai finala-ment presat la practica.

« La mélancolie, c’est le bonheur d’être triste » escriguèt Victor Hugo (Les Travailleurs de la mer, 3ena partida, Libre I, capítol 1). Es l’impres-sion que se desgatja de vòstre primièr album  : quicòm coma una catharsis, un besonh de des-passar una certana tristesa per la metre en parti-da dins la musica. Du jour au lendemain sembla mai luminós, mai joiós, mai optimista tanbens.

La miralha d’un caminament personal ?R.G.   : De la tristesa naisson bèlas pèças, de la

jòia naisson aires emplenats d’energia. Es la vida de cada jorn que balha elements de composicion. Du jour au lendemain serà pas tant luminós, al mens a la debuta. Representa tot un camin, long e difi-cil, tre un novèl avenidor possible. En consequéncia, al menú del CD  : la solitud, les combats interiors, les rescontres, l’espèr... e tot aquò fins a la novèla partença. Cada pèça simboliza un tròç de l’istòria. Benlèu que d’unis se retrobaràn dins aquel laberint, passam gaireben totis per moments atal. Del còp provocat per un moment fòrt de la nòstra vida, le camin interior per se remetre e enfin la reobertu-ra sul monde exterior. Optimista  ? Brica  ! La tòca es que, quitament dins las pèças malenconiosas, se pòsca imaginar un cèl blau al dessús de sa tèsta.

Albums realizats amb d’autres musicians, par-ticipacions a Tara’s Folk, The Booze Brothers, le Trio Abrégé  : fasètz fòrça musica acompanhat. Una causida ? Un besonh ?

R.G.  : Las composicions, les projèctes personals coma aquel novèl CD, son un biais de terapia (mu-sico-thérapie). Per çò qu’es de la rèsta, jogar amb les autres, es just essencial. Sol, podèm far çò que volèm, mai amb d’autres va mai luènh dins las pos-sibilitats pr’amor que combinan las idèas de cadun e l’energia creada e partejada sus la scèna es sim-plament geniala. Vist que m’agrada un molon de musicas diferentas, som urós de me poder adap-tar amb l’acordeon, dins divèrsas formacions que m’agradan e ont me pòdi exprimir, que siá dins un grop de ròck o de bal fòlc.

Aquela diversitat se retròba tanbens dins vòstras practicas musicalas  : concèrts, enregis-traments, bals, talhièrs... Pensatz qu’es impor-tant per un compositor, per un musician de se confrontar a las diferentas practicas  ? Qué vos

Le 20 d’octobre de 2014, aguèri le privilègi de signar pel site internet del Diari « Rémi Geffroy : la leçon de musique » ont m’esforçavi de partejar ma descobèrta de la musi-ca d’aquel jove artista. Nos anam pas mentir : quitament se sèm tenguts a una certana neutralitat jornalistica, es pas sens entosiasme que li consacram uèi una entrevista, a l’escasença de la sortida de son darrièr album. — Aldric hAgègE.

Page 25: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

25N°33 – Setembre Octobre

apòrta caduna d’entre elas ? R.G.  : Cossí que siá, se cal daissar anar a la des-

cobèrta de tot çò que pòt ofrir cada pòrta entredu-bèrta. En musica, es parièr. Petit a petit, me som me-tut a far causas variadas e caduna m’aportèt fòrça dins çò qu’es a la fin, mon bagatge personal. Per la petita anecdòta, voliái explicar una tecnica pendent un estagi que me som metut a far las primièras nò-tas de la pèça « Réveil matin ». Aquel encadenament fasiá rire tot le monde, ieu le primièr e nos focali-zèrem sus l’idèa que semblava a un revelh a tindar. Puèi l’idèa s’es desvolopada, en la reprenent a l’os-tal, fins a abotir a la pèça. L’auriái benlèu pas jamai compausada s’aguèssi pas animat aquel talhièr.

Anem, petita question provoc’  : cossí far per tombar pas dins l’acordeon « ringard » ?

R.G.   : Çò « ringard » per d’unis es fabulós per d’autres. Çò que compta per ieu, es de poder sor-tir çò qu’ai al fons en fasent nòtas amb un instru-

ment qu’aimi. Quand èri al licèu, aviái vergonha de dire que jogavi d’acordeon, «  es tròp ringard  ». Uèi, m’arriba de sortir de scèna per tombar sus jo-ves « métalleux » que me venon dire : « es tròp cool l’acordeon ! ! ». Las idèas càmbian segon le biais de practicar las causas. Se donam bolas de petanca a qualqu’un que fa de circ en li explicant le principi del jòc, serà pas forçadament entosiasta. Per contra serà plan content de poder joglar amb, e trobarà segurament la bola de petanca «  cool  », en anant a l’encontre dels especialistas del boçon que seràn desconcertats per aquel jove qu’a pas « res comprés a las règlas ».

Vos sètz tirat de l’Entre-deux, passat Du jour au lendemain. De qué avètz enveja uèi e per la se-guida ? Qué vos podèm dire ?

R.G.  : De pòrtas novèlas de dubrir... contunhar de rescontrar personas apassionadas, crear autras causas. Veirem plan çò que la vida resèrva.

Discografia

• Dançarem, musiciens traditionnels du Quercy, (participacion), AMTP Quercy, 2012, 14 titòls 12 € ;

• Entre-Deux, Org&Com, 2012, 12 titòls, agotat mai disponible en linha ;

• Parenthèse — musique pour l’imaginaire, au-toproduccion, 2014, EP 5 titòls, 7 € ;

• Du jour au lendemain, Arthénice Musique, 2016, 12 titòls, 15 €.

Formacions e Informacions

• Tara’s Folk (labelbooze.wix.com/tarasfolk) ;

• Booze brothers (www.boozebrothers.info) ;

• Trio Abrégé (www.zicmeup.com/groupe/

abregetrio) ;

Las informacions, las datas e mai se podon

trobar sus :

remigeffroy.wixsite.com/officiel

Page 26: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

26 N°33 – Setembre Octobre

VejaireDu jour au lendemain — Critica

Le primièr mot que me ven a l’escotar d’aquel al-bum novèl, es tocat. Qué vòl dire qu’una òbra

nos a tocat ? Es un biais de qualificar un movement de l’òbra fins a l’espectator. Quand èm davant una òbra, avèm dins le cap una fila de « personas », d’ins-tàncias de jutjament successius (vesètz Vice-Versa de Pixar  ?). I a le jutjament estetic («  me plai, me plai pas  »), un jutjament teoric de còps («  es inte-ressant(a) »), etc. Generalament, aqueles jutjaments fan un pauc gardabarrièra : se me plai pas, auraí pas enveja de m’interrogar s’es interessant, complèxe... Mas, qualques òbras an la capacitat de passar per dessús tot aquò per anar dirèctament ressondir amb emocions, sovenirs, sensacions  ; amb l’afècte, le subconscient, apelatz aquò coma vos plai. Passar le camin, la barralha, le can e la pòrta per dintrar en çò vosautres. Alara, aquò nos tòca. Se mena sovenirs a la susfàcia, se càmbia nòstre estat del moment, se l’òbra qu’avèm davant les uèlhs (o aquí, las aurelhas) nos pòt far venir joiós, trist, melancolic, alara vòl dire qu’èm bolegats, o per utilizar le tèrme exact  : esmoguts. Un biais per nosautis de projectar, de poblar tèxte, musica, pintura...

Esmogut. Es quicòm d’important. En latin ex movere es literalament «  bolegar defòra  ». Du

jour au lendemain me sembla plan conténer aqueles dos movements opausats e comple-mentaris, que ne fan una musica complèta. Me sembla una musica abitada, personala e collectiva. Non  : personala doncas collecti-va. Utilizant la composicion coma catharsis, coma biais de metabolizar experiéncias de la vida, Rémi Geffroy bastís una musica perso-nala que pòt evocar, tocar e ressonar amb la vida de cadun. Me sembla pas tant anodin qu’aquò, pr’amor qu’èm dins un monde que va aviat, ont las òbras artisticas sont (tròp) sovent limitadas a un objectiu de succès e doncas una sola dimension estetica. Aquí de musica qu’a « quicòm de díser ». Aquí un ar-tista que pren son temps.

Cal pas oblidar que Entre-Deux data de 2012 e Parenthèse — musique pour l’ima-

ginaire de setembre de 2014. Es probablament un element central de l’autra granda qualitat del disc : i vesèm una vertadièra progression de l’artista. Me sembla que la musica (composicion e interpreta-cion) es mai personala, avançada, arboradura, mai ambiciosa e exigenta benlèu tanben. Amb tota las resèrvas ligadas a l’interpretacion, plan segur. Mai segur, la progression musicala, amb una còla plan mai importanta que la del triò d’Entre-Deux e don-cas orquestracions ricas e fòrt interessantas.

Du jour au lendemain es una transicion, la primièra etapa vertadièra de la realizacion d’un potencial que se devinava plan fins a uèi, enriquit sens dobte per las experiéncias personalas e musi-calas divèrsas del compositor musician. Un artista qu’avança amb nosautis e que me sembla definitiva-ment meritar una aurelha atentiva !

Du jour au lendemain, Rémi Geffroy e convidats,Arthénice Musique,2016, 12 titòls, 15 €

Contunham de parlar « Du jour au lendemain », novèl album de Rémi Geffroy (cf. version premium pp.24–25).A l’ora de boclar aquel numèro (fin de julhet) avèm — privilègi de la premsa — ja recebut la version numerica de l’album. Vejaire. — A.H.

Page 27: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

27N°33 – Setembre Octobre

TVUn temps fòrt occitan,

Castèlnau d’Arri lei 1, 2 e 3 de julhet de 2016 : Forum Euroregionau Patrimòni e Creacion

Tè Vé Òc anèt a Castèlnau d’Arri, au rescontre d’una soscadissa importanta sus « Patrimòni e Crea-cion ». Lo Forum fuguèt coma lo fuòc d’artifici finau de TOTAL FESTUM de 2016 !Taulas redondas, conferéncias, espectacles nombroses, debats, concèrts, espòrts regionaus, cosina, balètis, talhièrs, mòstras, recampèron lo public d’aquel finau. Un public vengut d’Occitània tota, l’Occitània granda. Un Forum gigant, fòrça ben reçauput per la Vila de Castèlnau d’Arri amb una organizacion capitada pel CIRDÒC e sa còla.Tè Vé Òc i cubriguèt mantunes moments a la demanda dau CIRDÒC. De captacions integralas de quauqueis accions fuguèron fachas, que se trobaràn lèu sul site dau CIRDÒC. Podretz trobar :

Divendres 1 :— Una reflexion sus l’Amassada de la Region Lengadòc Rosselhon Miègjorn Pirenèus dubriguèt lo Forum e recampèt leis actors de l’occitan en Region LRMP.— La dubertura oficiala dau Forum seguiguèt, amb d’elegits e representants dei territòris de la region LRMP.— Una taula redonda : « Escambis teatraus e adapta-cions » amb lei representants de la Companhiá Ma-riantònia Oliver (Balearas), La Rampe TIO (Lengadòc), Teatre deis originas (Lengadòc), Art Cie (Lengadòc), Cie du Sarment (Catalunya Nord) Auditori Sa Màniga (Balearas) e Marionetes nomàdes (Catalunya) ; — Supereròi, teatre jove public e adultes (El Perro Azul Teatro), un moment remirable e de qualitat granda. Una creacion originala amb un actor unenc mascat que ten mantunes ròtles.

Dissabte 2 : — Taula redonda sus la creacion e re-creacion musica-la : tradicion, recèrca e contemporaneitat, animada per David Ibàñez (Director artistic de la Fira Mediterrània de Manresa) amb Vox Bigerri, Du Bartàs, La Talvera, Cie Guillaume Lopez, Bufassons, Lo Còr de la Plana e Polifonic system.— Taula redonda  : «  Musicas actualas e identitats  » animada per Camille Martel amb Mauresca, Avant mardi, Propaganda pel pet, Valencian Music associa-tion, Agence Sirventès, Lo Còr de la Plana, Polifonic system e David Ibàñez.— Concèrt de Mauresca.

Dimenge 3 :— Patrimòni e creacion culinària animat per Mirel-ha Braç (IEO Aude). Amb Gerard Noguès (Fundació Institut Català de la Cuina i la Cultura gastronomica), Vincent Marquès (autor), Roberto Colomero (Pre-sident d’Espaci occitan dels Aups - Valadas Occitanas)— Conferéncia de Claudi Alranq « Plus le futur inter-pelle, plus l’archaïsme répond : les animaux de la fête occitane. » Coma totjorn un moment fòrt, qu’interpèla vertadièrament. En mai d’aqueleis captacions integralas, d’au-trei moments nombroses faràn l’objècte de doas emis-sions de paréisser sus TV Sud e sus lei sites de Tè Vé Òc, Occitanica e FIMOC. Leis espòrts regionaus que vegèron un public nombrós e afogat, lei concèrts, lei deambulacions de grops musicaus costumats venguts d’Occitània tota amb d’animaus totemics tanben.Lo Forum Eurò Regionau fuguèt un rescontre variat e fòrça ric entre actors de la creacion occitana, institu-cionaus e public. De renovelar de segur en 2017.

Lèu la dintrada amb Òctele

Una annada escolara comença e per totes los joves en aprendissatge de l’occitan, que siá en Calandreta, escòlas bilingüas o endacòm mai, ÒC-tele vos prepausa de seguir Pepin Trespomas, las aventuras d’un petit cavalièr, al ritme d’un episòdi novèl cada 15 jorns. E per los que son concernits per l’ensenhament de l’occitan, la bona novèla ven d’un D’ÒC Show excepcional, totjorn presentat per nòstre illustra Silvan Carrère, lo dimècres 28 de se-tembre en direct d’Albi !L’AgendaAvètz, benlèu, ja vist l’emission novèla d’ÒCtele : un agendà cultural co-produsit per Lo Cirdòc, en par-tenariat amb La FaBrica  ? Los eveniments màgers de la periòde en cors, sus l’espaci geografic occitan i son presentats per Samira El Hadrati.

ClinhadaVaquí una rubrica ÒCtele dubèrta als que fan de videos cortetas, originalas, escolaras, amators. En-viatz vòstras videos a ÒCtele e seretz benlèu difu-sats. ([email protected] o Oc Prod, 77 avenue des Lilas, 64000 Pau).ArtistasMai en mai d’artistas nos fan passar lors clips, ex-traits de concèrt, videos musicalas per lor promo-cion. Sètz musician, cantaire... contactetz-nos.E maiClément Pech, cap redactor de La Setmana torna en fòrça amb una seria de « Cara e Cara » filmats pendan l’Hestivòc de Pau ; los dos primièrs episòdis de la sitcom ÒC-veituratge dins pauc de temps sus ÒCtele e fòrça autras suspresas...

ÒCtele, 1èra tele 100% en occitanwww.octele.com — [email protected]

Page 28: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

28 N°33 – Setembre Octobre

NB  : A l’ora d’acabar la revista, totas las programacions son pas arrestadas. Consultar la documentacion dedicada.

Son pas acabats

Del 6 de junh al 8 de decembre

Mòstra de cinèma OccitanEspanha e FrançàLa Mòstra de Cinèma Occitan ofrís una vision panoramica de la lenga e de la cultura occitanas a travèrs de las creacions audiovisualas e contribuís a bastir un ret d’exibicions publicas, en Catalonha e en Occitània, amb la collaboracion d’institucions, entitats culturalas e entrepresas catalanas e occitanas.Generalitat de Catalunya llengua.gencat.cat/oc/occita/mostra-cinema-occitan/index.html

Del 7 de mai al 25 de novembre

Les Troubadours chantent l’art romanOccitània Pireneas mediter-ranèaConcèrts de qualitat, dins zònas ruralas, a l’entorn del patrimòni religiós e musical medieval. festival-troubadoursartroman.fr/

Setembrele 1er de setembre

Cafè-cantairesTolosaOstal d’Occitània18hCafè cantaires ambe le Xavier Vidal, organizat per La Topina

e l’associacion AMTET. Podètz cantar en occitan en grop acompanhats de musicaires, quin que siá vòstre nivel de lenga e de cant.Gratuitwww.ostaldoccitania.net

del 2 al 11 de setembre 15en Festenal polifonic en nauta valada d’Aude

• divendres 2, Saint Ferriol, 21h : Ardalh (bearnés), 10 € ;

• dissabte 3, Quilhan, 21h  : Madamicella (còrs), 10 € ;

• divendres 9, Espesèlh, 21h  : La Mata de Jonc (catalans), 10 € ;

• dissabte 10, Quilhan, 21h  : Andhira (sardas e italianas), 10 € ;

• dimenge 11, Esperaza, 16h  : Calis Mabrüca e Le Gesppe (occitanas e del monde), participacion liura ;

• dissabte e dimenge 3 e 4  : Estagi de cant, 40  € (35  € pels adherents del amics del GESPPE o de l’IEO Aude).Entresenhas 04 68 74 02 50 o gesppe.zic.fr/contact

les 3 e 4 de setembreFestenal Trad’AzunArrens-MarsousDissabte 3 :

• 14h : dubertura del festenal• 14h-20h  : salon de luteria e

mercat artesan• 15h-18h : estagi de cant, dança,

musica• 15h-17h  : scèna dubèrta pels

musicians (sus inscripcion)• 17h : cantèras• 19h : aperitiu repais • 20h30-22h30 : bal amb Huec• 22h30-23h : cantèra• 23h-1h : bal amb Brotto-Lopez• 1h-1h30 : cantèra• 1h30 : bal boeuf.

Dimenge 4 :• 9h : acheulh• 10h-14h30  : salon de luteria e

mercat artesan• 10h-13h  : estagi de cant,

dança, musica• 10h-12h  : scèna dubèrta pels

musicians (sus inscripcion)• 10h  : petita randonada de 2h

de marcha fins al bèlvéser de Caubarol (preveire cauçaduras de marcha, desconselhada al joves enfants)

• 11h  : visita de la capèla de Pouey Lahun

• 11h : cantèras• 13h : aperitiu repais• 15h-17h : bal amb Duo Raibaud

Bibonne• 17h-17h30 : cantèra• 17h30-19h30  : bal amb

Maishant temps• 20h  : biaça musical e fin del

festenalInformacions e tarifes, tradazun.jimdo.com/le-programme/

le 3 de setembrePassejadaBoason (Bozouls) – Sta Fauste14hRendètz-vos a 14h a l’Ostal de Vila  ; descobèrta del canyon de Bouzouls e visita de la glèisa de Sta Fausta, en òc.Dubèrt a totis – gratuitOrganizat per l’IEO 12Ensenhaments : 05 65 68 18 75

del 6 de setembre al 20 de novembre

Festenal Occitània Region Occitània Pireneas Mediterranea

• 6 de set., Tolosa, Conferéncia de premsa, gratuit ;

• 9 de set., Tolosa, Conferéncia, gratuit ;

• del 9 al 17 de set., Tolosa, Exposicion, gratuit ;

• del 9 de set. al 21 d’octobre, Murèth, Exposicion ;

• 10 de set., Murèth, Fèsta, gratuit ;

• 14 de set., Tolosa, Presentacion, gratuit ;

• 17 de set., Tolosa, Inauguracion del Festenal, gratuit ;

Agenda

Page 29: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

29N°33 – Setembre Octobre

• 17 de set., Tolosa, Mercat, gratuit ;

• 17 de set., Tolosa, Passa-Carrièra, gratuit ;

• 17 de set., Murèth, Comic, 25 € ;• 23 de set., Tolosa, Inauguracion

d’exposicion, gratuit ;• de 23 de set. al 1er d’octobre,

Tolosa, Exposicion, gratuit ; • 24 de set., Montsegur, Cant &

Poesia, participacion liura ; • 25 de set., Sant Felix de

Lauragués, Cant & Poesia, 10 € ; • 26 de set., Tolosa, Cant &

Poesia & Musica, gratuit ; • 28 de set., Tolosa, Conte,

gratuit ; • 29 de set., Tolosa, Teatre, 12 € ; • 30 de set., Tolosa, Musica,

6 €/8 € ; • 30 de set., Puègbonieu, Teatre,

gratuit ; • 30 de set., Herranh, Musica ; • 1er e 2 d’octobre, San-Lís,

Fèsta, Repas 8 € ; • 1er d’octobre, Tolosa, Fèsta,

Repas 5 €(enfants), 8 € (adultes) ; • 1er d’octobre, Herranh, Visita

comentada, gratuit ; • 1er d’octobre, Herranh, Repais

& Balèti, 15 € (repais) bal gratuit ;• 1er d’octobre, Herranh, Cant, 5 € ; • 1er d’octobre, Venèrca, Conte,

gratuit ; • 1er d’octobre, Venèrca,

Concèrt, 10 € ; • 1er d’octobre, La Vaur, Comic,

5 €/8 € ; • 1er d’octobre, Montesquiu de

Volvèstre, Balèti ; • 2 d’octobre, Herranh, Estagi

de musica, 20 € ; • 2 d’octobre, San-Lís,

Messa & Repais & Espectacle, 10 €(espectacle) 26 € (espectacle + repais) ;

• 6 d’octobre, Vilafranca de Lauragués, Exposicion, gratuit ;

• 7 d’octobre, Vilafranca de Lauragués, Cinemà, 5 €/7 € ;

• 8 d’octobre, Vilafranca de Lauragués, Balèti, gratuit ;

• 8 d’octobre, Senta Gabèla, Balèti, 10 € ;

• 9 d’octobre, Gèrm de Loron,

Musica, 6 €/8 € ; • 9 d’octobre, Senta Gabèla,

Mercat & Musica & Repais, gratuit ;

• 11 d’octobre, Tolosa, Musica, gratuit ;

• del 11 al 15 d’octobre, Tolosa, Balèti, participacion liura ;

• 11 d’octobre, Vilafranca de Lauragués, Conferéncia, gratuit ;

• 13 d’octobre, Castanet Tolosan, Cine & Musica, 4 €

• 14 d’octobre, Aigafonda (Calmon), Conte, 5  € (adulte) gratuit (enfants) ;

• 14 d’octobre, Tolosa, Rencontre Film Trad e Cantèra, gratuit ;

• 14 d’octobre, Tolosa, Musica, 6 €/8 € ;

• 15 d’octobre, Tolosa, Musica, 15,80 € ;

• 15 d’octobre, Albi, Collòqui, gratuit ;

• 15 d’octobre, Vilafranca de Lauragués, Teatre, 5 €/8 € ;

• 15 d’octobre, Sant Sulpici la Punta, Dança & Balèti, participacion liura ;

• 19 d’octobre, Tolosa, Musica, gratuit ;

• 21 d’octobre, Boussens, Cant, gratuit ;

• 26 d’octobre, Tolosa, Conte, gratuit ;

• 27 d’octobre, Tolosa, Cinèma, gratuit 2ans/6 €/8 € ;

• 28 d’octobre, Vaquièrs, Musica, gratuit -18ans/5 €/8 € ;

• 29 d’octobre, Tolosa, Projeccion ;

• 30 d’octobre, Ramonvila Santa Anha, Balèti, gratuit -12ans/6 €/8 € ;

• 4 de novembre, Mazamet, Musica, 8 € ;

• 17 de novembre, Tolosa, Projeccion, gratuit ;

• 20 de novembre, Tolosa, Festenal Peuples et Musiques au Cinéma,Organizat per l’IEO 31 e partenaris. www.festivaloccitania.comwww.ieo31.com

le 8 de setembreCinèmaTolosaOstal d’Occitània

• 18h 30 : « Cathare », classic en la cinematografia occitana.

• 19h  : «  Trobadors  » aperten a una tièra de quatre filmes ont le realitzador Michel Gayraud posèt en imatges diferents aspèctes de la tradicion culturala a l’Occitània medievala.Gratuitwww.ostaldoccitania.net

del 9 al 11 de setembreHèsta de la hustaLuc de BearnAnimacions, passejada, talhièrs, concèrts (Artús, Lo Còr de la plana, Calva...)Estagi de cant amb Manu Theron les 10 e 11 de setembre. (50 € per 2 jorns, siá 2 x 6h).Inscripcions :[email protected] e 06 82 95 45 43.o s t a u b e a r n e s . f r /a g e n d a / ? e v e n t = f e t e - d u -bois-2016

del 10 de setembre al 7 d’octobre

Vendémias d’ÒcMontalban10 de setembre  : passejada toponimia animada per Paul Brugan, St Nauphary, gratuit. 6 d’octobre : Mòstra de cinemà en occitan

• 15h : Trobadors• 20h  : Ibòs en Bigòrra. Entre

mutacions e mites & Catars (Ancian colègi, sala de projeccion, gratuit) ; 7 d’octobre, 16h  : Conferéncia «  L’Occitan, las formacions e les mestièrs  » presentada per Sebastien Pugin (Ancian collègi, sala de projeccion, gratuit) ; 14 d’octobre, 20h30  : Concèrt, Alide Sans en solo (Espaci dels Augustins, 8 € adh – 6 € minimas

Page 30: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

30 N°33 – Setembre Octobre

socials e 10 € non aderents) ; Organizat per l’IEO 82 – Associacion Antonin Perbò[email protected] 63 03 48 70

le 11 de setembreConcèrtComps-la-Grand-VilleAbadiá de Bonnecombes15hConcèrt avec Philippe Vialard10 €ccor.eu

le 15 de setembreConferénciaTolosaOstal d’Occitàniade 18h a 20h  : Conferéncia de l’Alem Surre Garcia : « Lo camin de la faula, d’India als Pirineus », passant per Pèrsia, Bagdad, Cordoa e Saragossa.Gratuitwww.ostaldoccitania.net

le 17 e 18 de setembreJornadas del patrimòniTolosaOstal d’OccitàniaDissabte  : concèrt basco-occitan, dansas tradicionalas (oraris de precisar)Dimenge  : 15h, duo Muriel Batbie Castell e Lakhdar Hanou, «  Fin’Amor Cants d’amor mediterraneus  », poesias occitanas acompanhadass pel laüt oriental.Gratuitwww.ostaldoccitania.net

les 17 e 18 de setembreJornadas Europencas del PatrimòniEuròpaVisitas, dubèrtura de monuments, eveniments...j o u r n e e s d u p a t r i m o i n e .culturecommunication.gouv.fr/

le 18 de setembreJornada pòrtas dubèrtasTolosaCOMDTPer las Jornadas Europencas del Patrimòni, le COMDT prepausa una visita liura del talhièr de fabricacion d’instruments. Mòstras, instruments del monde e La photo sur le rythme du Trad. 11h–12h30  : iniciacion als instruments14h–17h : impromptus de musica, cant e danças18h : concert-bal amb la Còla del Conservatori de Tolosawww.comdt.org/agenda/

le 18 setembreJornadas del PatrimòniRodezCentre culturel et Archives Dépar-tementales, Salle de Conférence15hDifusion del DVD « 10 par jour » d’Yves Garric sus la guèrra de 14-18, seguida d’un escambi en sa preséncia. Gratuit.ccor.eu

les 22 e 23 de setembreHestenau PlanvengutPauUniversitatLo Med’Òc de Pau, Movement deus Estudiants d’Occitània de l’UPPA, que torna organizar lo son hestau «  Planvengut  ». La dusau edicion que’s debanarà los dijaus 22 e divés 23 de seteme 2016 dab un beròi programa.Lo dijaus 22 de seteme suu prat deu campus :

• lo vrèspe  : Olimpiadas d’Occitania dab jòcs desacostumats ubèrts a tots

• 19h30 : Cantèra• 21h  : Concèrts dab Atzembla

(Punk/Ròck) e Goulamas’K (Skà/Ròck-Trad).

Lo divés 23 de seteme a La Centrifugeuse, concèrts dab :

• 20h  : La Fraîche (Jazz & Hip-Hòp)

• 21h : Espartenhas (bal trad)• 22h  : Lou Seriol (Ròck-fòlc-

reggae-pachankà Occitan)Tà poder finançar lo projècte, lo Med’òc qu’a besonh un drin d’ajuda e que perpausan de participar a ua dineròla virtuau sus un site especializat  : Leetchi. Que cercan monde tanben tà balhar un còp de man benevòle au parat deu hestau, s’ètz interessats que’us podetz [email protected] w w . f a c e b o o k . c o m /events/1159764934043833/

le 23 de setembreFelibrejada de TolosaTolosaOstal d’Occitània

• 14h : arcuelh deths felibres ath centre dera maison d’Occitania .

• 15h : Depòst de garba ara plaça Frederic Mistrau (casau deras plantas ) dab lecturas de poèmas !

• 16h : Remesa deras pervenches a quauques felibres ara sala Perbòsc ( Maison d’Occitania) peth sindic de Gasconha -Naut Languedoc.

• 17h30  : Vernissatge der’exposicion der’Escòla deras Pireneos sala Perbòsc (Ostal d’Occitània) en preséncia deth Capolièr deth Felibritge, e de nombrosis personalitats e partenaris.

• 19h  : Aperitiu ofèrt pera mantienença de Gasconha–Naut -Languedoc.

• 20h30  : Eth majorau Jòrdi Passerat harà ua conferéncia sus eth poeta : « Pèire de Godolin »

• 21h30  : Eth Capolièr deth Felibritge Jacmes Motet harà ua conferéncia sus  : eth Felibritge guèi, vector d’economia pera lengua.www.ostaldoccitania.net

Page 31: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

31N°33 – Setembre Octobre

le 24 de setembreJornada del FelibritgeTolosaOstal d’Occitània10h30  : Missa en Occitan dab eth pair Jòrdi Passerat, carrèra deth Taure, cantada e animada peras dues escòlas felibrencas de Gasconha «  Eras pastorellas de Campan, e l’Escloupeto de Rodes. »12h : un aperitiu que serà servit a l’Ostau d’Occitania15h : Cor d’amor dehòra à l’Ostau (Esquirau)dab diferents grops de folkore en occitan.Eth sindic de Gasconha que daurirà era cor d’amor !Que començaràn a dançar  : Eras Pastorellas de Campan, l’Escloupeto de Rodes. Qu’auram eth plaser d’enténer contaires gascons deth Gers. Qu’acabaram peras Sardaignes de Tournefeuille !Alavetz ara fin de l’Espectacle que’s clavarà era Felibrejada,tostemps dab plan d’emocion. www.ostaldoccitania.net

le 28 de setembreRescontre de la TutaTolosaOstal d’Occitània«  Serada Contes  » avec Monique Burg et Pèire Boissièrewww.latutadoc.com

le 30 de setembreAnniversariTolosaOstal d’OccitàniaL’associacion Toulangues celèbra son 10en anniversari.www.toulangues.orgwww.ostaldoccitania.net

Octobrele 4 d’octobre

TeatreLavercantièraOstal RampouxLos Barjacaires prepausan la pèça «  Gaston Dominici assassin par défaut  » per le Centre dramatic occitan de Tolon.10 €Los Barjacaires en partenariat amb l’IEO d’Òlt.

le 5 d’octobreDescobèrta d’una òbraRodésOstal de las associacions18h« Escriches de femnas tarnesas » - Ramon Ginolhac - IEO de Tarn (2015)En preséncia de l’autor.Dubèrt a totes e a gratisOrganisat par l’IEO 12Ensenhaments : 05 65 68 18 75

le 6 d’octobre Cafè-cantairesTolosaOstal d’OccitàniaCafè cantaires ambe le Xavier Vidal, organizat per La Topina e l’associacion AMTET. Podètz cantar en occitan en grop acompanhats de musicaires, quin que siá vòstre nivèl de lenga e de cant.Gratuitwww.ostaldoccitania.net

le 8 d’octobrePrintemps de Setembre de TolosaTolosaOstal d’Occitània

Projeccion d’un film en continuGratuit www.ostaldoccitania.netwww.printempsdeseptembre.com/fr

del 8 al 23 d’octobreJazz sur son 31Nauta-GaronaTrentena edicion per aqueste festenal  ! Dempuèi 30 ans le festenal Jazz sur son 31 es l’eveniment marcant de la sason culturala de Nauta-Garona. Aquela edicion ofrís una programacion de la mai eclectica, al aculhir artistas del mond entièr al entorn de tematicas (Scène 31, Jazz européen, Autour du jazz français, Club New York, Passerelles...) segon una politica d’accessibilitat. Informacions, programacion e reservacions  : jazz31.haute-garonne.fr

le 15 d’octobreQuine OccitanAgen d’Avairon Sala de las fèstas20h30Quina occitanccor.eu

le 22 d’octobrePresentacion de discTolosaOstal d’OccitàniaLas Mondinas  : amb la colaboracion de La Topina, presentacion del darrièr disc del grup tolosenc que remportèt le prètz de cant a Aramis e le prètz del public a Laas.Gratuitwww.ostaldoccitania.net

Page 32: Lo diari N°33 · 2018. 2. 14. · o diari « À la Une » Lo Retrait : Boisson Divine pagina 10 N°33 Setembre Octobre 2016 5 € Lo Diari, La cultura, en occitan — Revista bimestriala

LA HAUTE-GARONNE C’EST VOUS !

Renseignements : tél : 05 34 45 05 92jazz31.haute-garonne.fr

30 ans, ça jazz !312 artistes EN concert sur 25 lieux

08 232016OCT.

AU

CRÉA

TION

CD3

1: 1

6/07

N° Li

cenc

es :

1/10

8660

0-2/

1086

602-

3/10

8660

3

PARTENAIRES MÉDIA