ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΚΟΥΡΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Επικοινωνία είναι η ικανότητα μας να μοιραζόμαστε ιδέες και συναισθήματα, η βάση

της ανθρώπινης επαφής.

Όλοι οι άνθρωποι στον πλανήτη χρησιμοποιούμε την ίδια διαδικασία με στόχο να

μοιραστούμε τις ιδέες μας και τα συναισθήματα μας. Παρόλο που χρησιμοποιούμε

διαφορετικές ηχητικά λέξεις και σύμβολα ο λόγος που επικοινωνούμε παραμένει ο

ίδιος.

Εάν κάποιος αναζητήσει τον ορισμό της επικοινωνίας θα διαβάσει ότι η ανθρώπινη

επικοινωνία είναι μια δυναμική διαδικασία κατά την οποία τα άτομα προσπαθούν να

μοιραστούν ιδέες με άλλα άτομα με την χρήση συμβόλων. Είναι διαδικασία

ανταλλαγής μηνυμάτων - όχι απαραίτητα ανθρώπων- αλλά κάθε οργανισμού ή

μηχανής που είναι σε θέση να λάβει και να στείλει μήνυμα ή σήμα.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΚΟΥΡΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ

Η έννοια της επικοινωνίας μπορεί να οριστεί ως η διαδικασία ανταλλαγής

πληροφορίας μεταξύ δύο μερών: του Πομπού και του Δέκτη.

Η επικοινωνία (από την λατινική λέξη commūnicāre, που σημαίνει "να μοιραστείς")

είανι η πράξη της μετφοράς των επιθυμητών εννοιών απί μια οντότητα ή ομάδα σε μια

άλλη μέσω της χρήσης αμοιβαία κατανοητών σημείων και σημειωτικών κανόνων.

Τα βασικά βήματα που είναι εγγενή σε όλες τις μορφές επικοινωνίας είναι: 1

1. Ο σχηματισμός επικοινωνιακού κινήτρου.

2. Η σύνθεση του μηνύματος (εσωτερική ή τεχνική επεξεργασία σχετικά με το τι

ακριβώς πρέπει να εκφραστεί).

3. Η κωδικοποίηση του μηνύματος (για παράδειγμα, σε ψηφιακά δεδομένα, γραπτό

κείμενο, ομιλία, εικόνες, χειρονομίες κ.ο.κ.

4. Μετάδοση του κωδικοποιημένου μηνύματος ως ακολουθία σημάτων

χρησιμοποιώντας ένα συγκεκριμένο κανάλι ή μέσο.

5. Οι πηγές θορύβου όπως οι φυσικές δυνάμεις (κακοκαιρία) και σε ορισμένες

περιπτώσεις η ανθρώπινη δραστηριότητα (τόσο σκόπιμη όσο και τυχαία) αρχίζουν να

επηρεάζουν την ποιότητα των σημάτων που διαδίδονται από την πηγή σε έναν ή

περισσότερους δέκτες.

6. Υποδοχή σημάτων και επανασυναρμολόγηση του κωδικοποιημένου μηνύματος από

μια ακολουθία ληφθέντων σημάτων.

7. Αποκωδικοποίηση του επανασυναρμολογημένου του κωδικοποιημένου μηνύματος.

8. Ερμηνεία και αντίληψη του υποτιθέμενου αρχικού μηνύματος.

Η αποτελεσματική επικοινωνία είναι βασική για ενημέρωση, κινητοποίηση, επιβολή

ελέγχου κανόνων και εξουσίας αλλά και συναισθηματικής έκφρασης. Είναι βασική για

κοινωνική συνοχή.

1 Shannon,πρόσβαση 23/11/2017

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΚΟΥΡΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ

Με την πάροδο του χρόνου οι τρόποι επικοινωνίας όπως και οι κοινωνίες

προσαρμόζονται και εξελίσσονται. Παρόλο που επικοινωνία υπάρχει και στο ζωικό

βασίλειο οι άνθρωποι έχουμε μια μοναδική ικανότητα να χρησιμοποιούμε σύμβολα

εκτός της χρονικής και χωρικής πραγματικότητας, πχ. χρησιμοποιούμε λέξεις όπως:

εκπαίδευση για να επικοινωνήσουμε ένα concept που εμπεριέχει και την έννοια της

μάθησης και την έννοια της διδασκαλίας. Παράλληλα επικαλούμαστε το παρελθόν για

να φανταστούμε το μέλλον.2 Αυτή μας η ικανότητα να σκεφτόμαστε εκτός της άμεσης

πραγματικότητας μας επέτρεψε να αναπτύξουμε τέχνη, φιλοσοφία, συστήματα πίστης

και ακαδημαϊκές θεωρίες. Για παράδειγμα τα ζώα δεν καταλαβαίνουν συμβολισμούς

και άξονες - εάν δείξεις κάτι με το δάχτυλο σου σε ένα σκύλο θα κοιτάξει το δάχτυλο

και όχι αυτό που εσύ δείχνεις - ίσως αναπαράγουν κάποια πράγματα αλλά όχι με τον

ίδιο τρόπο, δεν έχουν την ικανότητα να αντιλαμβάνονται αφηρημένες έννοιες όπως ο

άνθρωπος.

ΑΛΛΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Μορφές επικοινωνίας υπήρχαν από την στιγμή που υπήρξε ο άνθρωπος, προφανώς

οι μέθοδοι που χρησιμοποιούσε ο εκάστοτε πολιτισμός ή κοινωνία δεν ήταν

αναγνωρίσιμοι από όλους.

Κάποιοι θεωρητικοί υποστηρίζουν ότι οι πρώτες "γλώσσες" του ανθρώπου πρέπει να

ήταν ονοματοποιητικές3. Υποθέτουν ότι ο προϊστορικός άνθρωπος επικοινωνούσε με

τέτοιου είδους λέξεις και χειρονομίες.

2 Communication in the Real World: An Introduction to Communication Studies,2016

3 Ονοματοποιία: Η παραγωγή λέξεων των οποίων ο ήχος μιμείται τον φυσικό ήχο του πράγματος το οποίο

δηλώνουν. Τέτοιες είναι, για παράδειγμα, οι λέξεις μπουμπουνίζω, γαργάρα, τσιρίζω, καθώς και οι λέξεις που μιμούνται φωνές ζώων, όπως βελάζω, γαβγίζω, γκαρίζω.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΚΟΥΡΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ

Τοιχογραφίες

Τα σχέδια σε σπηλιές - τοιχογραφίες - υπολογίζονται περίπου στο 38.000 πΧ, και

θεωρούνται πρώιμη μορφή επικοινωνίας. Η τεχνική ήταν απλή, έφτιαχναν ένα μίγμα

από χυμούς φρούτων και μούρων, χρησιμοποιούσαν χρωματιστά μέταλλα ή αίμα ζώων

και ζωγραφίζαν απλές παραστάσεις. Δεν υπάρχει ακριβής εξήγηση για την χρήση τους.

Τα ευρήματα δείχνουν ότι δεν ήταν απλώς διακοσμήσεις οικημάτων καθώς στα

σπήλαια δεν έχουν βρεθεί σημάδια συνεχούς κατοίκησης. Επίσης βρίσκονται συχνά σε

περιοχές σπηλαίων που δεν είναι εύκολα προσβάσιμες. Η επικρατέστερη θεωρία λέει

ότι ήταν ένα είδος manual για το ποια ζώα ήταν βρώσιμα. Άλλοι επιστήμονες θεωρούν

ότι έχουν θρησκευτική ή τελετουργική σημασία.

Συνήθως συναντάμε σκηνές με ζώα όπως βίσωνες, ελάφια, άλογα, ούρους(έχει

παρατηρηθεί ομοιότητα σε όλα τον κόσμο), η ανθρώπινη παρουσία δίνεται συνήθως

με την απεικόνιση χεριών ( γινόταν με ένα είδος stencil, ακουμπούσαν το χέρι στο

τοίχωμα και φτύναν το μείγμα πάνω του) και λιγότερο σαν μορφή, όταν έχουμε μορφή

είναι πολλή απλή και όχι περίτεχνη. Πάνω σε αυτό το φαινόμενο υπάρχει η αντίληψη

ότι ίσως θεωρούνταν θρησκευτικό taboo η απεικόνιση της ανθρώπινης μορφής.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΚΟΥΡΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ

Σήματα καπνού

Τα σήματα καπνού και ο ήχος των τυμπάνων ήταν άλλη μια μορφή επικοινωνίας. Η

χρήση των τυμπάνων προκαλούσε ανεπιθύμητη προσοχή για αυτό κατέφυγαν σε άλλες

μεθόδους επικοινωνίας. Χρησιμοποιούσαν αγγελιοφόρους για την ανταλλαγή

μηνυμάτων αλλά ήταν χρονοβόρο και επικίνδυνο και έτσι κατέληξαν στα σήματα

καπνού και τη νοηματική. Δεν ήταν δομημένη γλώσσα γιατί έπρεπε να μείνει μυστική,

το μήνυμα έπρεπε να αποκωδικοποιηθεί μόνο από τον προορισμένο παραλήπτη του.

Σε ορισμένες φυλές το ένα σύννεφο σήμαινε προσοχή, τα δύο σήμαιναν όλα καλά

ενώ τα τρία σύννεφα ή τρεις φωτιές κίνδυνος ή βοήθεια.

Τα σήματα καπνού χρησιμοποιήθηκαν και στην Κίνα τον 8ο αιώνα όπου οι στρατιώτες

του Τείχους προειδοποιούσαν ο ένας τον άλλον, το μήνυμα ταξίδευε μέχρι και 750

χιλιόμετρα σε λίγες μόνο ώρες.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΚΟΥΡΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ

Talking drums

Τα τύμπανα χρησιμοποιήθηκαν για επικοινωνία μεγάλων αποστάσεων και για

τελετουργική χρήση. Στην Νέα Γουινέα οι ήχοι των τυμπάνων προειδοποιούσαν για

κίνδυνους και ερχομό κάποιου που δεν ανήκε στην φυλή( ο ήχος τους ταξιδεύει με 100

μίλια την ώρα). Με την μετακίνηση πληθυσμού από την Νιγηρία και την Γκάνα για την

πώληση τους σαν σκλάβους τα talking drums ταξίδεψαν στην Αμερική και την

Καραϊβική όπου χρησίμευσαν σαν γλώσσα ανάμεσα στους υποδηλωμένους.

Επικοινωνούσαν μεταξύ τους σε κώδικες άγνωστους στους υποδουλωτές τους, μέχρι

που εκείνοι το αντιλήφθηκαν και κατάσχεσαν τα τύμπανα.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΚΟΥΡΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ

Αβορίγινες

Οι αβορίγινες της Αυστραλίας χρησιμοποιούσαν ξύλα 10 με 30 cm διακοσμημένα με

σύμβολα που δηλώναν την φυλή, είχαν σκοπούς αναγνώρισης, ταυτοποίησης και

απόδειξη αυθεντικότητας. Χρησιμοποιούνταν για διπλωματικούς λόγους,

προειδοποιήσεις, αναγγελίες γάμων κ.α. αλλά και ασύλου. Όταν ένας αγγελιοφόρος

έμπαινε σε περιοχή άλλης φυλής αυτόματα αποκτούσε το δικαίωμα να περάσει με

ασφάλεια μέχρι να φτάσει στον προορισμό του, αντίστοιχα οι φύλακες

προειδοποιούσαν την υπόλοιπη κοινότητα για την παρουσία του με σήματα καπνού.

Ακόμη και σε περίπτωση που δεν έφταναν σε κάποια συμφωνία το ξύλο έδινε στον

αγγελιοφόρο ασφαλές πέρασμα μέχρι να γυρίσει στην κοινότητα του.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΚΟΥΡΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ

Kula

Το Kula4, επίσης γνωστό ως ανταλλαγή Kula ή Kularing, είναι ένα τελετουργικό σύστημα

ανταλλαγής που διεξάγεται στην Επαρχία της Miln Bay της Παπούα Νέας Γουινέας. Ο

δακτύλιος Kula έγινε διάσημος από τον πατέρα της σύγχρονης ανθρωπολογίας

Bronisław Malinowski, ο οποίος χρησιμοποίησε αυτή τη δοκιμαστική υπόθεση για να

υποστηρίξει την καθολικότητα της ορθολογικής λήψης αποφάσεων (ακόμη και μεταξύ

των «ιθαγενών») και για τον πολιτιστικό χαρακτήρα του αντικειμένου της προσπάθειάς

τους. Το ριζοσπαστικό έργο του Μαλινόβσκι, αντιμετώπισε άμεσα το ερώτημα: "γιατί οι

άνθρωποι θα κινδύνευαν να ζουν και να μετακινούνται σε τεράστιες εκτάσεις

επικίνδυνων ωκεανών για να δώσουν μακριά αυτά που φαίνεται να είναι άχρηστα

μπιχλιμπίδια"; Ο Malinowski παρακολούθησε προσεκτικά το δίκτυο ανταλλαγών

βραχιολιών και περιδέραιωνστα νησιά Trobriand και διαπίστωσε ότι αποτελούν μέρος

ενός συστήματος ανταλλαγής (τον δακτύλιο Kula) και ότι αυτό το σύστημα ανταλλαγής

ήταν σαφώς συνδεδεμένο με την πολιτική εξουσία. Η μελέτη του Malinowski έγινε

θέμα συζήτησης με τον Γάλλο ανθρωπολόγο Marcel Mauss .Έκτοτε, ο δακτύλιος Kula

ήταν κεντρικός στο συνεχιζόμενο ανθρωπολογικό διάλογο σχετικά με τη φύση της

δωρεάς.

4 Πηγή προέλευσης: https://en.wikipedia.org/wiki/Kula_ring,23/11/2017

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΚΟΥΡΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΚΟΥΡΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ

Βιβλιογραφία

William F. Arens, Christian Arens, Michael F. Weigold(2010), Contemporary Advertising,

McGraw-Hill Higher Education, New York City

William Wells, John Burnett, Sandra Ernst Moriarty(1998), Advertising: Principles &

Practice, Prentice-Hall International, New Jersey

Matt Haig(2005), Brand failures: the truth about the 100 biggest branding mistakes of all

time, Kogan Page Publishers

Ανώνυμος(2016), Communication in the Real World: An Introduction to Communication Studies, University of Minnesota Libraries Publishing edition, 2016. This edition adapted from a work originally produced in 2013 by a publisher who has requested that it not receive attribution, Minnesota

'Αλλες πηγές

Ανώνυμος(2017), https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_advertising, [πρόσβαση

23/11/2017]

Ανώνυμος(2017 https://en.wikipedia.org/wiki/Kula_ring, [πρόσβαση 23/11/2017]

C.E. Shannon, "A Mathematical Theory of Communication" (PDF). Math.harvard.edu,

[πρόσβαση 23/11/2017]

Γιάγκος Αθανασόπουλος(2008), Διαφημιστική Φωτογραφία/ Σημειώσεις, ΤΕΙ Αθηνών