diagnostiek lvb & psychiatrie een vak apart?!...diagnostiek lvb & psychiatrie een vak...

Diagnostiek LVB & PsychiatrieEen vak apart?!

Symposium 17 mei 2018LKC volwassenen&psychiatrie

Jeanet nieuwenhuis, ( beleids) psychiater en junior onderzoeker VGGNet

Inhoud lezing

• Verwachtingen en leerdoelen

• Begrippen diagnostiek, LVB en psychiatrische stoornis

• Dilemma’s diagnostiek in de verstandelijk gehandicapten zorg

• Dilemma’s diagnostiek in de algemene psychiatrie

• Onderzoeks resultaten LVB in de algemene psychiatrie

• Hot items: PTSS en trauma

• Instinkers en tips

Verwachtingen en leerdoelen

• Geen lijsten met screeningsinstrumenten en diagnostiek vragenlijsten>> handboek LVB & psychiatrie

• Wel 3D leren kijken

• Pluis en niet pluis

• Tips en instinkers

• Meer alert zijn op trauma en depressie

Diagnostiek • Een beschrijvende diagnose betekent letterlijk uit het Grieks; dia=door

(heen), gnosis= kennis, inzicht, oordeel ”. Begrijpen wat er met de patiënt aan de hand is (de symptomatologie) in samenhang, het ontstaan/oorzaak (pathogenese) en de ( sociale) context waarbij bevorderende en belemmerende factoren genoemd worden.

• De beschrijvende diagnose is de ruggengraat van de hele behandeling en is bedoeld om zo te komen tot het behandelplan en de DSM classificatie en of Diagnostic Manual ID

• Verklären und verstehen

• Gaat het om pathologie, coping of context?

Psychiatrische stoornis

• DSM 5 psychische stoornis: klachten of verschijnselen die het algemene funktioneren ernstig nadelig beïnvloeden, die de persoon en/of de omgeving doen lijden, en die uiteindelijk mogelijk de ontwikkeling doen stagneren

• en/of mi. teloorgang van verworven vaardigheden!

Beschrijvende diagnose• naam, geslacht en leeftijd

• klachten

• intelligentieniveau of, aangeven als intelligentieniveau niet bekend is

• werkhypothese: diagnose / differentiaal diagnose met onderbouwing

• sociale context (partner, kinderen, ouders, belangrijke personen)

• wonen / werk / dagbesteding

• emotionele ontwikkeling

• somatiek

• financiën

• huisvesting/relatie met de buurt

• zelfzorg

• hobby’s

• reclassering / juridisch kader

• curator en wettelijke vertegenwoordiger

•

DSM 5 MID/BIF• MID: Mild Intellectual Disorder DSM 5: IQ (50-70) en

problemen in het adaptief funktioneren in conceptueel, sociaal en praktische domein

• BIF: Borderline Intellectual Functioning DSM: V code negatieve invloed op behandeling of de prognose

Hoeveel cliënten zijn patiënten?

Normale ontwikkeling van het kind

1e-4e levensjaar

Peuterperiode

4e-6e levensjaar

Kleuterperiode

6e-12e levensjaar

Schoolperiode

12e-18e

levensjaar

Adolescentieperiode

ContinentieMotoriek

TaalCommunicatie

SociaalAngstenFantasie

Drift

Sociale interactieKennis

GewetenZelfbewust

Inhibitie

Lichamelijke en Seksuele ontwikkeling

Autonomie & identiteitAlcohol/drugs

IQ en sociaal-emotionele ontwikkeling• Geen discrepantie biedt een evenwichtige

persoonlijkheidsontwikkeling

• Een eigen plaats en rol in de omgeving

• Functioneren naar vermogen, zingeving en toekomstperspectief

• Hoe groter de discrepantie des te meer kans op psychiatrische problematiek & overvraging

• En problemen in de coping

• Gaat het om danger signs?

• Het antwoord ligt bij de ontwikkelingsanamnese!!

Dysmorfe kenmerkenbijzondere en diverse somatische afwijking?

of

Symptomen van ontwikkelingsstoornissen1e-4e levensjaar

Peuterperiode

4e-6e levensjaar

Kleuterperiode

6e-12e levensjaar

Schoolperiode

12e-18e

levensjaar

Adolescentieperiode

Beperkingen inOogcontact

SpraakContactname

Taalbegrip

Problemen inGedragSociaal

FlexibiliteitLeerproblemen

GedragAngsten

Aandacht &Concentratie

GewetenStemming

StemmingPsychose

Alc/drugsmisbruikIdentiteitsontw

Criminaliteit

Onset (kinder)psychiatrische stoornissen per leeftijdscategorie

1e-4e levensjaar

Peuterperiode

4e-6e levensjaar

Kleuterperiode

6e-12e levensjaar

Schoolperiode

12e-18e

levensjaar

Adolescentieperiode

ASSTaal-spraakst

MotorischeafwMentale

retardatie

LeerstoornisADHDODD

Separatieangst

CDAngst st

OCDStemmingst

DepressiePsychoseBipolair

Alc/drugsmisbruikPersoonlijkheidsst

Eetstoornissen

Verstandelijk gehandicaptenzorg

• Literatuur: 30-40% psychiatrische problemen bij IQ < 70

• Diagnostic overshadowing

• Verlies vaardigheden, coping

• Moeilijk of agressief gedrag

• Veel somatische problemen

• Stress en life events!

• Vraagt dus om kennis van de normale ontwikkeling van dezecliënt

• En om kennis van psychopathologie

• Iedere goed diagnostiek begint met goede communicatie!

Volwassenen psychiatrie

Psychopathologie

DSM

Indicatiestelling

Medicatie

Crisismanagement etc.

Maar niets over IQ testen of LVB te herkennen of

De normale ontwikkeling!

Kinderpsychiatrie

Sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind

Hechting

Ontwikkelingsstoornissen en andere psychopathologie

Medicatie

Intelligentie onderzoek

Door de knieën leren gaan!

Psychiatrie en LVB

Zeer diverse groep patiënten

Baseline exaggeration vaak onbekend

Presentatie van symptomen afhankelijk van IQ en emotionele ontwikkeling en copingsvaardigheden

Omgeving in beeld ?

Overvraging ?

Hoe lager het IQ hoe verder de symptomen afstaan van de DSM>>>MD-ID

Gerrie

Instinkers• Niet herkennen van de LVB binnen de psychiatrie!

• Screening met de SCIL

• Gemiste depressie ( IQ <70 PAS-ADD depressie)

• BPS ipv of ASS en of trauma/ hechtingsstoornis

• Schizofrenie ipv herkend trauma met stemmen horen

• TSQ >70 als screeningsinstrument>>>LEC

• IQ <70 TIF (Hall et al;2014) of IES-ID

• Desintegratie psychose

Conclusies onderzoek LVB, FACT en Trauma

• Bij ruim 837 patiënten in 5 FACT teams Apeldoorn en Oost Brabant

• Voorkomen vermoeden LVB in EPA patiënten gescreend met de SCIL : 4 van de 10 patiënten

• Waarvan 40,0% zwakbegaafd en 16,1 % in IQ range 50-70

• Prevalentie van trauma is overeenkomstig met de literatuur in EPA in onze data 87%

• Aanwijzingen voor PTSS : 41,7 % in de FACT populatie

• Seksueel tauma 60,7 % van de SCIL positieve groep vrouwen dus vermoeden LVB ( IQ 50-85)

TIPS

• In de psychiatrie: denk altijd aan LVB

• Neem kennis van de normale ontwikkeling van een kind

• Neem altijd een ontwikkelingsanamnese af of kijk video’s/filmpjes en foto’s

• Weet daarna wat de basisontwikkeling was en is en welk verwachtte ontwikkelingspotentieel past bij deze persoon.

• Knik of teruggang in de ontwikkeling is een dangersign!

• Denk aan trauma en misbruik!