binder1 - telangana€¦ · 2016 trc publication Éèí∞=

Éèí∞=<≥·Hõ ™œO Œ~°ºOÉèí∞=#yi Ñ¨~åº@HõO

K«i„`« – âßã¨<åÅ∞

_®II ^•º=#Ñ¨e¡ ã¨ «º<å~åÜ«∞

DECCAN ACADEMY, "Chandram" 490, St.No. 11,Himayatnagar, Hyderabad - 500 029.

Fax: 040-27635644 Mobile: 9030626288E-mail: trchyd@gmail.com website : www.trchyd.com

Éèí∞=<≥·Hõ ™œO Œ~°ºOTRC Publication2016

Éèí∞=<≥·Hõ ™œO Œ~°ºOÉèí∞=#yi Ñ¨~åº@HõO, K«i„ « – âßã¨<åÅ∞

Bhuvanaika SoundaryamBhuvanagiri Paryaatakam, Charitra - Shaasanaalu

by Dr. Dyavanapalli Satyanarayana

First Edition : 7th December, 2016

Copies : 1000

Price : Rs. 40/-

Published by :M. Vedakumar, Chairman

Telangana Resource Centre, Hyderabad.

For Copies :Telangana Resource Centre"Chandram" 490, Street No. 11,Himayatnagar, Hyderabad-500029.TELANGANA.email: trchyd@gmail.comMobile : 9030626288website : www.trchyd.org

Navodaya Book House Nava Telangana Nava Chetana Bhuvanagiri (HeritageCommittee)

Photos : Dr. Dyavanapalli Satyanarayana

Book & Cover Design : M. Vedakumar

Layout : Charita Impressions, Azamabad Industrial Area, Hyderabad - 500 020.

Printed at :

Azamabad, Hyderabad. Ph.+91-040-27678411e-mail : deccan.press@yahoo.com

_®II ^•º=#Ñ¨e¡ ã¨ «º<å~åÜ«∞ TRC Publication

=ÚO Œ∞=∂@...... Ü«∞O. "Õ Œ‰õΩ=∂~ü, Kè≥·Ô~‡<£, TRC 5

1. K«i„ «'Éèí∞=#—O ÃÑ·<Õ ÃÑ ŒÌ 'yi— 11|$Ç¨Ï ü tÖÏ Ü«ÚQÆÑ¨Ù PÅÜ«∂Å∞ 12q+¨µ‚‰õΩO_»∞Å HÍÅOÖ’... 14Kåà◊√‰õΩºÅ HÍÅOÖ’... 14HÍHõfÜ«ÚÅ HÍÅOÖ’... 18Ñ¨ Œ‡<åÜ«∞‰õΩÅ HÍÅOÖ’... 20ã¨∞ÖÏÎ#∞Å HÍÅOÖ’... 21P èŒ∞xHõ Ü«ÚQÆOÖ’... 22

2. Ñ¨~åº@HõOHÀ@QÀ_»Å∞, „áêOQÆÏÅ∞ 27=∞O@Ñ¨O, =O@âßÅ, Jâ◊fiâßÅÅ∞ 31ã¨ÑÎ QÆ∞O_®Å∞ 32K≥~°∞=ÙÅ∞, ‰õΩO@Å∞ 33HÀ@QÀ_» JOK«∞Å∞ 35~å∞Å ™êfl#Ñ¶∞\ÏìÅ∞ 36

q+¨Ü«∞ ã¨∂zHõ

U#∞QÆ∞Å ÉÏq 37~å[Éèí=#O, á¶œO>ˇ~Ú<£ 38x~å‡ "≥·z„ «ºO 39JÅOHõ~°Å∞ 40Ñ¨iã¨~° Hõ@ì_®Å∞ 41Ñ¨~åº@Hõ J=HÍâßÅ∞ 43Jaè=$kú „Ñ¨ÏoHõÅ∞ 43

3. âßã¨<åÅ∞Éèí∞=#yi âßã¨<åÅ∞ (1–9) 47H˘Å#∞áêHõ âßã¨#O 62

4. J#∞|O è•Å∞Éè’#yi Hõ äŒ 69ã¨~åfi~Ú áêÑ¨#fl 71Éèí∞=#yi PO„ èŒ =∞Ç¨ã¨Éèí 76J Œ∞ƒù « Ñ¨~åº@HõOQÍ Éèí∞=#yi dÖÏ¡ 78Bhongir's Batholith Marvel 79

á⁄ Œ∞Ì# ÖËz# ŒQÆæ~°∞flOp H˘O Œ~°∞ XHõ H˘O_»#∞ K«∂ã¨∂Î<Õ LO\Ï~°∞.=∞i H˘O Œ~°∞ P =∂~°æOÖ’ áÈÜÕ∞@Ñ¨ÙÊ_»∞ P H˘O_»#∞ K«∂ã¨∞ÎO\Ï~°∞. P H˘O_»=∂„ «O "åi =∞#ã¨∞ûÅ#∞ `˘eKÕã¨∞ÎO@∞Ok. P H˘O_» JHõ _» ZO Œ∞‰õΩOk?P XHõ >Ë JÖÏ ZO Œ∞‰õΩ LOk? P H˘O_»#∞ ZHõ _ç #∞O_ç Z‰õΩ¯`åO? H˘O_»#∞"≥ «∞‰õΩ¯O@∂ =∞#"Õ∞ JHõ _çH˘zÛ L#fl=∂? P H˘O_» g∞ Œ U=∞<åfl L#fl^•?H˘O_» K«∞@∞ìÑ¨Hõ Å U=Ú#fl~Ú? H˘O_» LO>Ë ÖÏÉèí"Õ∞O\˜? WÖÏO\˜ „Ñ¨â◊flÅ∞=∂„ «O "åi =∞#ã¨∞û#∞ "Õkèã¨∂Î<Õ LO\Ï~Ú. P H˘O_»<Õ Éèí∞=#yi H˘O_». P„Ñ¨â◊flÅ‰õΩ ã¨=∂ è•#OQÍ ~°∂Ñ¨Ùk Œ∞Ì‰õΩ#fl Õ D Ñ¨ÙãÎHõO. ÃÇ·Ï"Õ ÃÑ· L#fl XHõQ˘ÑÊ ÖÏºO_£=∂~ü #∞ z#fl JHõ∆~åÖ’¡ K«∂Ñ≤OKÕ „ÑÜ«∞ «flO Wk. É·áêãπ =∂~°æOÖ’"≥à◊√ÎO>Ë D H˘O_» XHõ U#∞QÆ∞ PHÍ~°OÖ’ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. JÖÏO\˜ F ÃÑ ŒÌU#∞QÆ∞#∞ F zxfl J ŒÌOÖ’ K«∂¿ãÎ, "≥O@<Õ "≥o§ •xfl x[OQÍ K«∂_®ÅxÑ≤ã∞ÎOk.D „Ñ¨Ü«∞ «flO ‰õÄ_® JÖÏO\˜ Õ. Wk K«kq# "≥O@<Õ Éèí∞=#yiH˜ "≥àÏ§Åx«Ñ¨Ê‰õΩO_® JxÑ≤ã¨∞ÎOk.

"≥Ú Œ\˜#∞Oz ‰õÄ_® ≥ÅOQÍ i™È~üû ÃãO@~ü (\˜P~üã≤) ≥ÅOQÍ„Ñ¨`ÕºHõ ~å„+¨ì U~åÊ@∞`À áê@∞QÍ K«i„`«, "å~°ã¨`«fiO Ñ¨~åº=~°O ÖÏO\˜JOâßÅ‰õΩ „áê è•#ºO Wã¨∞Î#fl ãÖQÆu ≥eã≤O Õ. JO Œ∞Ö’ ÉèÏQÆOQÍ<Õ WÑ¨Ê\˜=~°‰õÄ D JOâßÅÃÑ· =zÛ# Ñ¨ÙãÎHÍÅ‰õΩ *’_çOÑ¨Ù ^•º=#Ñë¡ HõÅO #∞Oz"≥Å∞=_ç# D `å*Ï Ñ¨ÙãÎHõO. ^•º=#Ñë¡ ~°K«#Å#∞ QÆ «OÖ’ ‰õÄ_® \©P~üã‘

yix HÍáê_»∞‰õΩO^•O...H˘O_»#∞ fiÛk^Œ∞Ì‰õΩO^•O!

„Ñ¨K«∞iOz# ã¨OQÆu ≥eã≤O Õ. Éèí∞=#yiÃÑ· QÆ «OÖ’ ‰õÄ_® H˘xfl Ñ¨ÙãÎHÍÅ∞=zÛ<å "å\˜HõO>Ë aè#fl"≥∞ÿOk D Ñ¨ÙãÎHõO. ≥ÅOQÍ ~å„+ì Pq~åƒù= J#O «~°`å*Ï qâıëêÅ∞ WO Œ∞Ö’ KÀ@∞ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~Ú. K«i„ «, "å~°ã¨ «fiOÃÑ· JO ŒiH©Pã¨HÎ ÃÑOKåÅ<Õ L ÕÌâ◊O`À D Ñ¨ÙãÎHõO «‰õΩ¯= èŒ~°Ö’ JOkOKÕO Œ∞‰õΩ gÅ∞QÍZHÍ#g∞ Z_ç+¨<£QÍ fã¨∞‰õΩ=ã¨∞Î<åflO.

HÀ@QÀ_»Å∞, „áêOQÆÏÅ QÆ∞iOz D Ñ¨Ùã¨ÎHõOÖ’ ^•º=#Ñë¡ K«Hõ¯QÍq=iOKå~°∞. Ñ¨ÙãÎHõO K« Œ∞=Ù «∞O>Ë =∞#ã¨∞û =∂„ «O Éèí∞=#yiH˜ "≥o§ HÀ@#∞ãÖ Œi≈ã¨∞Î#fl@∞¡QÍ LOk. Hõà◊§‰õΩ Hõ\ì#@∞¡QÍ Jx JO@∞O\ÏO. Éèí∞=#yiQÆ∞iOz ™ê÷x‰õΩÅ‰õΩ ‰õÄ_® ≥eÜ«∞x Z<Àfl qâıëêÅ∞ "≥Å¡_çOKå~°∞. P H˘O_»#∞,HÀ@#∞, Tix K«∂ã≤# "å~°∞ D Ñ¨ÙãÎHõO K«kq Õ å=Ú ãÖ Œi≈OzOk H˘O «=∂„`«"Õ∞#x, K«∂_®eûOk H˘O_»O`« LO^Œx J#∞HÀ=_»O MÏÜ«∞O. JÖÏK«∂ã¨∞ÎO>Ë =∞#‰õΩ ≥e¿ã K«i„ « =∞#efl Pâ◊Û~°ºK«H˜ «∞efl KÕã¨∞ÎO@∞Ok.

XHõ<å_»∞ Pk=∞ =∂#=Ù_»∞ `«# K«i„`«#∞ ÉÁ=∞‡Å ~°∂Ñ¨OÖ’ K≥H˜¯ÉèÏq`«~åÅ‰õΩ JOkOKå_»∞. P ÉÁ=∞‡Å#∞ J~°÷O KÕã¨∞H˘x <å\˜ K«i„`«#∞≥Å∞ã¨∞‰õΩ<ÕO Œ∞‰õΩ <Õ\˜ =∂#=Ù_»∞ „Ñ¨Ü«∞uflã¨∞Î<åfl_»∞. K«i„ « ≥eÜ«∞x *Ïu«# qt+ì «#∞, |ÖÏxfl HÀÖ’Ê «∞Ok. JÖÏO\˜ =ÚÑ¨ÙÊ ~å‰õΩO_® LO_®ÅO>Ë

XHõ *Ïu «# QÆ «O QÆ∞iOz ≥Å∞ã∞HÀ"åe. =~°Î=∂#OÖ’ rqOKåe. Éèíq+º «∞ÎQÆ∞iOz ÉÏ^èŒº`åÜ«Ú`«OQÍ PÖ’zOKåe. =~°Î=∂#O J<Õk =~°Î=∂<åxˆHÑ¨iq∞ «O HÍ Œ∞. QÆ «O #∞Oz Ñ¨Ù@∞ìH˘zÛ# =~°Î=∂#O Éèíq+¨º «∞Î‰õÄ Ñ¨Ù<åkx"Õã¨∞ÎOk. =~°Î=∂#OÖ’ rqOK«_»O JO>Ë QÆ åxfl «=ÙfiHÀ=_»O, Éèíq+¨º «∞Î#∞xi‡OK«∞HÀ=_»O. „uHÍÖÏÅ =∞ èŒº =O ≥# K«i„ «. P =O ≥# g∞ Œ∞QÍ Éèí∞=#yixKÕ~°∞‰õΩO>Ë...

ŒHõ <£ Ñ‘~î°Éèí∂q∞Ö’ L#fl „Ñ¨=ÚY UHõtÖÏ Ñ¨~°fi`åÖ’¡ XHõ\ ˜ Éèí∞=#yiH˘O_». JO ÕHÍ Œ∞, Ü«Ú<≥™È¯ „ÑÑOK« "å~°ã «fi ÇÏŸ^• á⁄Ok# P¢¿ãìeÜ«∂Ö’xLÅ∂~°∞ ™êfl#|O_» (Batholith) HõO>Ë Éèí∞=#yi ÃÑ ŒÌ Œx ^•º=#Ñë¡ "å\˜H˘Å «Å`À ã¨Ç¨ ¿Ñ~˘¯#_»O =∞# „áêO «OÃÑ· =∞# Q“~°"åxfl ÃÑOzOk. K«i„ «Ñ¨Ó~°fi Ü«ÚQÆOÖ’ Éèí∞=#yi H˘O_» U~°Ê_ç# f~°∞#∞ D Ñ¨ÙãÎHõOÖ’ q=iOKå~°∞.~åHõ∆ã¨QÆ∞à◊§ Ü«ÚQÍhfl „Ñ¨™êÎqOKå~°∞. P HÍÖÏxH˜ K≥Ok# „Ñ¨[Å∞ Ñ¨ÓlOz#ã÷ÖÏxfl ^•º=#Ñë¡ QÆ∞iÎOK«_»O qâı+Ö. K«i„ «HÍ~°∞Å HõO\˜H˜ ™ÈHõx, "å~°∞

Ñ¨ÓiÎ™ê÷~ÚÖ’ qâı¡+≤OK«ÖËHõáÈ~Ú# =∞Ô~<Àfl P è•~åÅ#∞ ‰õÄ_® „Ñ¨™êÎqOKå~°∞.JÖÏ WO « =~°‰õΩ ÉèÏqOz#@∞¡ Éèí∞=#yi HÀ@#∞ "≥Ú Œ@ Kåà◊√‰õΩºÅ∞ Hõ\˜ìOKå~°xHÍHõ q+¨µ‚‰õΩO_»∞ÖË Hõ\ìOKå~°#_®xH˜ x Œ~°≈#OQÍ "åi ~å[zÇ¨flÅ∞, <åËÅ=O\˜ „áê=∂˜Hõ =ã¨∞ÎQÆ « P è•~åÅ#∞ K«∂Ñ≤OKå~°∞. ^•O`À D HÀ@ K«i„ «=∞~À P~°∞ =O ŒÅ UO_»∞¡ "≥#‰õΩ¯ "≥o§Ok. •º=#Ñe¡ WO «‰õΩ =ÚO Œ∞ ÑÙãÎHõOÖ’„Ñ¨Hõ\ ˜Oz#@∞¡ Éèí∞=#yiÖ’ Éèí∞=<Õâ◊fi~åÅÜ«∞ tkäÖÏÅ∞, Éèˇ ·~°= tÅÊO|Ü«∞@Ñ¨_»@O PÜ«∞# •~°≈xHõ Ñ¨iâ’ èŒ#‰õΩ x Œ~°≈#O. "å\˜ÃÑ· J èŒºÜ«∞<åÅ∞[~°QÆ=Åã≤ LOk.

XHõ „Hõ=∞Ñ¨ ŒúuÖ’ ~°K«~Ú « áê~î°‰õΩÅ#∞ =ÚO Œ∞‰õΩ fã¨∞ÔHàÏÎ~°∞. Kåi„ «HõÜ«ÚQÆOÖ’ WHõ _ç HÀ@, PÅÜ«∂Å x~å‡O, JO Œ∞Ö’ qq èŒ ~å[=OâßÅáê„ «#∞ q=iOKå~°∞. „H©.â◊.1100 "≥Ú ŒÅ∞H˘x [iy# K«i„ «#∞ qÑ¨ÙÅOQÍ≥eáê~°∞. Ñ¨Å∞ ~å[=OâßÅ áêÅ##∞ K«qK«∂ã≤# Éèí∞=#yi =Úã≤¡O ~åAÅ

UÅ∞|_çh K«∂ã≤Ok. ≥ÅOQÍ ™êÜ«Ú èŒ áÈ~å\ÏxH˜ <åÜ«∞Hõ «fiO =Ç≤ÏOz#~åq <å~åÜ«∞Ô~_ç¤, P~°∞@¡ ~å=∞K«O„^•Ô~_ç¤, Éèí∂^•# L^Œº=∂xH˜ `˘eTÑ≤ixzÛ# „Ñ¨=ÚY∞Å<≥O Œi<À D „áêO «O JOkOzOk. P qâıëêÅhflD ~°K«#Ö’ L<åfl~Ú.

~°Hõ~°HÍÅ tÖÏÊÅ∞, âßã<åÅ∞, Ñ¶≤~°OQÆ∞Å∞ ÖÏO\ "å\ QÆ∞iOz =∞iÜ«Ú™êfl#Ñ¶¨∞\ÏìÅ∞, U#∞QÆ∞Å ÉÏq, ~å[Éèí=#O, á¶œO>ˇ~Ú<£ `«k`«~åÅ#∞q=iOKå~°∞. x~å‡ "≥·z„ux, JÅOHõ~°Å#∞, Éèí∞=#yi Ñ¨iã¨~° Hõ@ì_®ÅQÆ∞iOz q=iOKå~°∞. Ô~O_»∞ =∞\ì HÀ@Å∞ tkäÅ"≥∞ÿáÈ~Ú# f~°∞#∞ ≥eáê~°∞.Éèí∞=#yix Ñ¨~åº@Hõ HO„ ŒOQÍ ZÖÏ fiÛk ŒÌ=KÀÛ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. Ñ¨Å∞ Jaè=$kú„ÑÏoHõÅ#∞ ‰õÄ_® „Ñ™êÎqOKå~°∞. Éèí∞=#yi HÀ@ x~å‡OÃÑ· [#ÉÏÇïà◊ºOÖ’„Ñ¨Kå~°OÖ’ L#fl Hõ äŒÅ#∞ ‰õÄ_® q=iOKå~°∞. ã¨~åfi~Ú áêÑ¨#fl`À D HÀ@‰õΩQÆÅ J#∞|O è•xfl ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. WHõ z=~À¡ qq èŒ âßã<åÅ QÆ∞iOz q=iOKå~°∞.Éèí∞=#yiÖ’ [iy# Ñ¨ ŒH˘O_»= PO„ èŒ =∞Ç¨ã¨Éèí „Ñ¨ ÕºHõ «#∞ q=iOKå~°∞.

K«i„`«#∞ q=iOKÕO^Œ∞‰õΩ, JHõ¯_ç Hõ@ì_®Å „áêâ◊™êÎºxfl `≥e¿ÑO^Œ∞‰õΩ=∂„ «"Õ∞ ~°K«~Ú « Ñ¨iq∞ «O HÍÖË Œ∞. ã¨ÑÎ QÆ∞O_®Å∞ ÖÏO\˜ "å\˜x U q èŒOQÍJaè=$kú KÕã¨∞HÀ=KÀÛ ã¨∂zOKå~°∞.

Éèí∞=#yi „áêO`«O WÑ¨ÙÊ_»∞ HMDA ÑïkèÖ’H˜ KÕiOk. *ÏfÜ«∞~°ÇÏ^•iÃÑ· L#fl D „áêO`åxfl ™êÇÏã „H©_»Å‰õΩ xÅÜ«∞OQÍ KÕÜ«∂Åx, P è•ºu‡HõH∆„ «OQÍ fiÛk^•ÌÅx ~å„+ì „ÑÉèí∞ «fiO ÉèÏqOK«_»O`À =Ú#∞=ÚO Œ∞ D „áêO «O=∞iO « Jaè=$kÌ K≥O Õ J=HÍâ◊O HõxÑ≤™ÈÎOk. =∞~À Ü«∂Éè·, J~°"≥· Uà◊§HÍÖÏxfl, <å\ J=ã~åÅ#∞ Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞H˘x =∂ãì~ü áê¡<£ ~°∂á⁄OkOK«∞H˘x^•xfl ã¨ „H õ=∞OQÍ J=∞Å∞ KÕã¨∂ Î Ñïã¨~ ° „áêO`åÅ#∞ Ãã·` «O DJaè=$kú„Ñ¨ÏoHõÖ’ ÉèÏQÆO KÕÜ«∂e. K«∞@∞ìÑ¨Hõ Å qâıëêÅ`À n<˘flHõ Ñ¨~åº@Hõã¨~°∂¯ º\òQÍ ‰õÄ_® fiÛk^•Ìe. |ã¨∞û, Ô~·Å∞...WÖÏ qq èŒ „Ñ¨Ü«∂ =ã¨ «∞Å#∞"≥∞~°∞QÆ∞Ñ~åÛe. ~å„+ì"åºÑÎOQÍ q^•º~°∞÷Å‰õΩ Éèí∞=#yix F ãO Œ~°≈hÜ«∞ ã÷ÅOQÍ„Ñ¨Hõ\ÕKåe. JO Œ∞‰õΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ# U~åÊ@∞¡ KÕÜ«∞_»OÖ’ „Ñ¨Éèí∞ «fiO K˘~°=K«∂áêe.

™ê è•~°OQÍ Kåi„ «Hõ, "å~°ã «fi „áê è•#º Hõ@ì_®Å‰õΩ PHõ å~ÚÅ #∞Oz=ÚÑ¨ÙÊ á⁄Oz LO@∞Ok. •xfl x"åiOKåe. ™ê÷x‰õΩÖ’¡ HÀ@, H˘O_», Kåi„ «HõP è•~åÅ∞, Hõ@ì_®Å Ñ¨i~°Hõ∆ÃÑ· J=QÍÇ¨Ï# ÃÑOKåe. áê~î°âßÅ q^•º~°∞÷Å∞,Pã¨HÎ QÆÅ ™ê÷x‰õΩÅ`À x~°O «~° xÑ¶∂ / ã¨=∂Kå~° / `À_®Ê@∞ |$O^•Å#∞U~åÊ@∞ KÕã¨∞HÀ"åe.

™ê‡~üì ã≤\©Å «~°Ç¨Ö’ ÃÇÏi>Ë*ò Ñ¨@ìÏÅ∞QÍ ˆHO„ Œ, ~å„+ì „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞H˘xfl Ñ¨@ìÏÅHõ∞ „Ñ¨ ÕºHõ QÆ∞iÎOÑ¨Ù#∞ W"åfieû# J=ã¨~°O LOk. JÖÏO\˜QÆ∞iÎOÑ¨Ù#∞ QÆ#∞Hõ Éèí∞=#yi á⁄Ok Õ WHõ _ç "å~°ã¨ «fi Hõ@ì_®Å‰õΩ =∞iO «~°Hõ∆ ‰õÄ_® Åaèã¨∞ÎOk. JO ÕQÍ‰õΩO_® „Ñ¨Ñ¨OK« "å~°ã¨ «fi Hõ@ì_®Å *Ïa`åÖ’ÖË • P ™ê÷~Ú W «~° "å~°ã «fi *Ïa`åÖ’¡ ‰õÄ_® KÀ@∞ KÕã∞‰õΩ<Õ ™ê÷~Ú Éèí∞=#yiH˘O_»‰õΩ LOk. P kâ◊Ö’ ‰õÄ_® „Ñ¨Éèí∞ «fiO «QÆ∞ K«~°ºÅ∞ fã¨∞‰õΩ<ÕO Œ∞‰õΩ DÑ¨ÙãÎHõO „¿Ñ~°#∞ JOkã¨∞ÎO Œx Ptã¨∞Î<åflO.

\˜P~üã≤ „Ñ¨K«∞iOz# Ñ¨Ùã¨ÎHÍÅ#∞ Jq∞`«OQÍ P^ŒiOz#@∞¡QÍ<Õ, DÑ¨ÙãÎHÍxfl ‰õÄ_® áê~î°‰õΩÅ∞ P Œi™êÎ~°x HÀ~°∞‰õΩO@∞<åflO.

(Vedakumar. M)Governing Council Member

INTACHÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £,25 #=O|~ü, 2016.

1K«i„ «

ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’ ŒHõ #∞ Ñ‘~î°Éèí∂q∞ ã¨Ç¨Ï["≥∞ÿ# UHõtÖÏ Ñ¨~°fi`åÅHõ∞ „Ñ¨ ÕºHõxÅÜ«∞O. JÖÏO\˜ UHõtÖÏ Ñ¨~°fi`åÖ’¡ "≥∞ÿã¨∂~°∞ Ñ‘~î°Éèí∂q∞ ÃÑ·#∞#fl '#OkH˘O_»—«~°∞"å « K≥ÑCHÀ Œy# Z ≥ÎÂ# Ñ~°fi «O 'Éèí∞=#yi—. P «~°∞"å « ™ê÷#OÖ’ ¿Ñ~˘¯<Õ ≥·#

=~°OQÆÖòÖ’x 'UHõtÅ— UHõOQÍ Ü«∂= ü ≥Å∞QÆ∞ ÕâßxH˜ 150 ã¨O= «û~åÅ∞~å[ è•xQÍ =iúe¡Ok. HÍx •x HõO>Ë U_»∞ =O ŒÅ ã¨O= «û~åÅ =ÚO Œ∞ #∞OKÕÉèí∞=#yi ≥Å∞QÆ∞ ~å*ÏºÅ Ãã·xHõ ta~°«OQÍ, ™ê=∞O « ~å[ è•xQÍ =iúe¡Ok.ÃÑ·QÍ „H©.â◊.1123 <å\˜H ≥Å∞QÆ∞ Õâ◊OÖ’ ¿Ñ~˘Ok# f~°÷H∆„ «OQÍ ‰õÄ_® =iúe¡#@∞¡Éèí∞=#yiÖ’<Õ Kåà◊√Hõº ~å[º ã¨~°fiÃã·<åº èŒº‰õ∆Ω_»∞ HtÜ«∞~°ã¨~ü J<Õ ŒO_»<åÜ«∞‰õΩ_»∞"Õ~ÚOz# âßã¨#O ≥Å∞Ñ¨Ù «∞#flk. ¿Ñ~˘Ok# f~°÷H∆„`åÅ∞ ã¨Ç¨Ï[OQÍ JO Œ"≥∞ÿ#„ÑHõ$uÖ’ =iúÅ∞¡ å~Ú. Éèí∞=#yiÖ’ JO Œ"≥∞ÿ# „ÑHõ$uÖ’ L#fl Kåi„ «Hõ x~å‡ÏÅ∞Éèí∞=#yiH˜ ã¨∞=~å‚xH˜ ã¨∞"åã¨# Jaƒ# ã≤÷ux KÕ‰õÄ~åÛ~Ú.

'Éèí∞=#—O ÃÑ·<Õ ÃÑ ŒÌ 'yi—Éèí∞=#yi x[OQÍ<Õ D Éèí∞=#O (Éèí∂q∞) ÃÑ·#∞#fl JuÃÑ ŒÌ '™êfl#|O_»—

(Batholith). SHõº ~å*ÏºÅ q^•º ™ê=∂lHõ ™êOã¨ $uHõ ãÖã÷ (UNESCO)„Ñ¨ÑÖK« "å~°ã¨ «fi ãÖÑ¨ ŒQÍ QÆ∞iÎOz# P¢¿ãìeÜ«∂Ö’x LÅ∂~°∞ ÉÏ`Àe ü HõO>ËÉèí∞=#yi ÉÏ`Àe ü Z «∞ÎÖ’#∞, "≥·âßÅºOÖ’#∞ ÃÑ ŒÌk. 2.5 aeÜ«∞<£ ãÖ= «û~åÅHÕ Œ\˜ #∞Oz ~°∂áêO «~°O K≥Ok# Éèí∞=#yi ™êfl#|O_» Z «∞Î 1410 J_»∞QÆ∞Å∞HÍQÍ LÅ∂~°∞ ÉÏ`Àe ü Z «∞Î 1142 J_»∞QÆ∞Å∞ =∂„ «"Õ∞. J\Ï¡Q LÅ∂~°∞ ÉÏ`Àe üK«∞@∞ìH˘Å « 9.4 K«.H˜.g∞. HÍQÍ Éèí∞=#yi ÉÏ`Àe ü K«∞@∞ìH˘Å « 9.63 K«.H˜.g∞.HÍ|\˜ì WÑ¨Ê\ ˜ÔH·<å =∞# ˆHO„^Œ ~å¢+¨ì „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞ D Ñ¶¨∞#"≥∞ÿ# q+¨Ü«∂xfl„Ñ¨ÑÖK«=∞O`å Kå\˜ K≥áêÊe. « Œaè=$kúÔH· Hõ$+≤ KÕÜ«∂e.

K«i„ «

|$Ç¨Ï ü tÖÏÜ«ÚQÆÑ¨Ù PÅÜ«∂Å∞Éèí∞=#yi UHõtÖÏ Ñ¨~°fi «O Éèí∂=∞\ÏìxH˜ 600 J_»∞QÆ∞Å Z «∞Î À H˘xfl

HÀ@¡ ãÖ= «û~åÅ HÕ Œ@ Éèí∂q∞ #∞Oz Lá⁄ÊOy# ÖÏ"å xi‡ «O. •x =∞ èŒºÖ’JHõ _»Hõ _® U~°Ê_ç# QÆ∞Ç¨ÏÅ∞, ^•x Ñïã¨~åÅ∞ Pk =∂#=Ùx HÍÅO #∞O_çP èŒ∞xHõ =∂#=Ùx HÍÅO =~°‰õΩ „Ñ¨[Å‰õΩ P„â◊Ü«∞O Wã¨∂Î<Õ =ã¨∞Î#flq. JO Œ∞‰õΩx Œ~°≈#OQÍ D H˘O_» áê ŒO #∞O_ç Ô~·Å∞ =∂~°æO ŒQÆæ~° ^•HÍ Pk =∂#=ÙÅã¨=∂^èŒ∞Öˇ·# ÔH~Ú~°#∞Å∞ ÖË^• ~åHõ∆ã¨QÆ∞à◊√§ KåÖÏ HõxÊã¨∞Î<åflÜ«∞x PKå~°ºa~°∞ Œ∞~åA ~å=∞~åA QÍ~°∞ „áêp# Hõ@ì_®Å∞ – Éè’#yi J<Õ "åºãOÖ’ ~åâß~°∞.=º=™êÜ«∞ qãÎ~°Ö’ J=hfl èŒfiOã"≥∞ÿ#ÑÊ\H© QÆ∞@ì HO Œ∞#fl =∞Å¡#fl QÆ∞_ç =ÚO Œ@WÑ¨Ê\˜H© XHõ ~åHõ∆ã¨ QÆ∞_ç HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.

ã¨∞=∂~°∞ Ô~O_»∞ #∞O_ç =¸_»∞ "ÕÅ ã¨O= «û~åÅ H˜O Œ@ WHõ _» =∞#∞QÆ_»™êyOz# P ~åHõ∆ã¨QÆ∞à◊§ Ü«ÚQÍxH˜ K≥Ok# „Ñ¨[Å∞ Ñ¨ÓlOz# ã÷ÖÏxfl D Ñ¨ÙãÎHõ

~°K«~Ú`« QÆ∞iÎOz "≥Å∞QÆ∞Ö’H˜ `≥KåÛ_»∞. DÑ¨Ó*Ïã¨÷ÅO Éèí∞=#yix Z‰õΩ¯ «∞#flÑC_»∞ HÀ@"≥Ú Œ\˜ ^•fi~åxH˜ H˘OK≥O =ÚO Œ∞QÍ Z_»=∞Ñ¨Hõ #∞#fl ~åu QÆ∞O_»∞¡ U~°Êiz# QÆ∞Ç¨Ï ‰õΩ_çQÀ_»ÃÑ·#∞Ok. P ã¨÷ÅOÖ’ J_»∞QÆ∞ "≥_»Å∞Ê,

~åHõ∆ã¨QÆ∞à◊§ (W#∞Ñ¨) Ü«ÚQÆÑ¨Ù 'Éèí∞=#— Õ= « QÆ∞_ç – z„ «O

132016

J_»∞QÆ∞#fl~° á⁄_»=Ù H˘Å «Ö`À JO_®HÍ~°OÖ’ S Œ∞ =ÅÜ«∂Å ~MÏ z„ «O K≥H¯LOk. D =ÅÜ«∂Å#∞ Ö’ÇÏÑÙ PÜ«Ú èŒO`À... |Çïâß W#∞Ñ Le`À K«∞Hõ Å∞K«∞Hõ Å∞QÍ K≥HÍ¯~°∞. D JO_®HÍ~°ÑÙ =ÅÜ«∂Å ~MÏ z„`åxfl WOw¡+πÖ’ lÜ≥∂"≥∞„\H±_ç*·<£ JO\Ï~°∞. P èŒ∞xHõ "Àº=∞QÍ=ÚÅ∞/YQÀà◊ âß¢ãÎAÅ∞ ‰õÄ_® =∞# qâ◊fiOãiÊÖÏHÍ~° =ÅÜ«∂Å (Ãã·Ê~°Öò) ~°∂ÑOÖ’ LO Œx K≥ÑÊ@O QÆ=∞<å~°›O. „ÑÑOK«OÖ’<ÕJ «ºO « „áêp#"≥∞ÿ#kQÍ K≥ÑÊ|_»∞ «∞#fl ~°∞Qfi Œ ™êÇ≤Ï «ºO ‰õÄ_® qâ◊fiO |$ÇÏ üJO_®HÍ~°OÖ’ LO Œx, ^•x HÍ~°ºHõÖÏáêÅ#∞ #_çÑ≤OKÕ"å_»∞ |$ÇÏãÊu Jx¿Ñ~˘¯Ok. D |$ÇÏãÊu<Õ QÆÑu J<åfl~°∞. J «x =ÚYO U#∞QÆ∞ «Å PHÍ~°OÖ’LO@∞O Œ<åfl~°∞. Éèí∞=#yi UHõtÖÏ Ñ~°fi «O ‰õÄ_® U#∞QÆ∞ PHÍ~°OÖ’<Õ HõxÊã∞ÎO_»_»OQÆ=∞<å~°›O. U#∞QÆ∞ «Å QÆÅ Õ=Ù_»∞ (QÆÑu) `˘e «~°ÑÙ (7= â◊ å|úO) q„QÆÇÏO‰õÄ_® Éèí∞=#yiÖ’ WÑÊ\H ÑÓ[ÅO Œ∞‰õΩO@∞#flk.

PKå~°º ÔH.Ñ¨ÙÖÏ¡~å=ÙQÍi Ñïâ’^èŒ#Ö’¡ =∞Ç¨Ï|∂Éò#QÆ~ü lÖÏ¡Ö’ L#fl=Ú_»∞=∂ÖòÖ’x |$Ç¨Ï ütÖÏ Ü«ÚQÆÑ¨Ù =∂#=ÙÅ‰õΩ YQÀà◊âß„ãÎO Ñï*Ï˝#=ÚO Œx„áê^äŒq∞HõOQÍ `ÕeOk. J^Õ <ÕÑ¨^äŒºOÖ’ J^Õ Ü«ÚQÍxH˜ K≥Ok# Éèí∞=#yi|$Ç¨Ï ütÖÏ Ü«ÚQÆÑ¨Ù „Ñ¨[Å‰õΩ ‰õÄ_® YQÀà◊âß„ãÎ Ñï*Ï˝#O LO Œx K≥Ñ¨Ê_®xH˜g~°∞ K≥‰õΩ¯‰õΩ#fl JO_®HÍ~°Ñ¨Ù =ÅÜ«∂Å z„ «O (qâ◊fiO „Ñü~°∂ÑÖ) x Œ~°≈#=∞x,P |$ÇÏ ü JO_»"Õ∞ Éèí∞=#yi Jx ¿Ñ~°∞ ~å=_®xH Éèí∂q∞Hõ J~ÚºO Œx K≥ÑÊ=K«∞Û.

|$ÇÏ ü tÖÏ Ü«ÚQÆÑÙ =∞#∞+µÅ∞ W#∞Ñ Ö’Çxfl HõxÃÑ\ì qiqQÍ "å_®~°∞."å~°∞ Ñ¨ÓlOz# W#∞Ñ¨ Ö’Ç¨Ï Õ= «#∞ =∂=∂‡Ü«∞=∞‡ J<Õ"å~°∞. tkäÅ ã≤÷uÖ’L#fl JÖÏO\˜ =∂=∂‡~Ú QÆ∞_ç Éèí∞=#yi H˜O Œ L «Î~°O "≥·Ñ¨Ù# LOk. P QÆ∞_çxW\©=Å ™ê÷x‰õΩÅ∞ Ñ¨Ù#~°∞ ŒúiOK«_»O`À •x áê « Œ#O WÑ¨C_»∞ HõxÊOK« Œ∞. HÍx,P QÆ∞_çÖ’ WÑ¨Ê\ ˜H© L#fl =∂=∂‡~Ú q„QÆÇ¨ÏO =∂„`«O áê`«^Õ. ^•xflÑ¨C_»∞áÈK«=∞‡ JO@∞<åfl~°∞.

|$Ç¨Ï`ü tÖÏ Ü«ÚQÍxH˜ K≥Ok# z„`« ÖËY<åÅ∞ Éèí∞=#yi ÃÑ·#∞#flã¨ÑÎQÆ∞O_®Ö’¡ 6= QÆ∞O_»O (ÃÑ· #∞Oz 2=k) Ñ¨Hõ #∞#fl QÆ∞Ç¨ÏÖ’ L<åfl~Ú. PÜ«ÚQÆÑ¨Ù =∂#=ÙÅ‰õΩ z„`«ÖËY<åÅ∞ ^Õ=Ùà◊√¡. HÍ|\˜ì "å\ ˜x JÑ¨ÙÊ_»Ñ¨ÙÊ_»∞ÑÓlOK«_®xH "≥àı§O Œ∞‰õΩ gÅ∞QÍ "≥∞@∞¡ K≥HÍ¯~°∞. =~å¬HÍÅOÖ’ Œ∂H [Åáê`åxHã¨g∞Ñ¨OÖ’ PÇ¨¡ ŒHõ~°"≥∞ÿ# Ñ¨iã¨~åÖ’¡ D QÆ∞Ç¨z„`åÅ∞ LO_»_»O QÆ=∞<å~°›O. DQÆ∞Ç¨ÅÜ«∞O «~åfi « q+¨µ‚‰õΩO_»∞Ö’, "åi «~°∞"åu Kåà◊√‰õΩºÖ’ [Åáê «Ñ¨Ù h\˜xPÑ¨_®xH˜ 14 JOQÆ∞àÏÅ á⁄_»"≥·# W@∞HõÅ`À P#Hõ@ì Hõ\Ïì~°∞.

q+¨µ‚‰õΩO_»∞Å HÍÅOÖ’...„H©.â◊.4 #∞O_ç 6 â◊ åÉÏÌÖ =∞ èŒº HÍÅOÖ’

Éèí∞=#yi HÀ@#∞ q+µ‚‰õΩO_»∞Å∞ Hõ\˜ìOKå~°xK≥Ñ¨Ê=K«∞Û. P =Oâ◊Ñ¨Ù ~åA q„Hõ"Õ∞O„^ŒÉèí\Ïì~°Hõ=~°‡‰õΩ ã¨O|OkèOz# <åˇO XHõ\ ˜Éèí∞=#yi =¸_»= ^•fi~°O = ŒÌ ^˘iHOk. P<åO „H©.â◊. 567Ö’ "Õ~ÚOz#k. Ñ‘#∞QÆ∞ÅŒ~åfi*ÏQÍ Ñ≤Å∞ã∞Î#fl HÀ@ „Ñ"Õâ◊ =∂~°æO ŒQÆæ~° ‰õÄ_® q+µ‚‰õΩO_»∞Å tÖÏâßã#O

XHõ@∞Ok. ^•xfl Z=~°∂ WÑÊ\=~°‰õΩ QÆ∞iÎOK«ÖË Œ∞, K« Œ∞=ÖË Œ∞. JÖÏQ HÀ@QÀ_»ÃÑ·ÉèÏQÆOÖ’ K≥H¯# ÅOÑ¶≤∞ã∞Î#fl ã≤OÇÏO tÖÏÊxfl, "≥Ú Œ\ HÀ@QÀ_» „Ñ"Õâ◊ •fi~°OZ_»=∞"≥·ÑÙ# HÀ@QÀ_» |Ü«∞\ "≥·ÑÙ#fl =∞~À ÅOÑ¶≤∞ã∞Î#fl ã≤OÇÏO tÖÏÊxfl WÑÊ\=~°‰õΩU K«i„ «HÍ~°∞_»∂ K«∂_»ÖË Œ∞. Jq q+µ‚‰õΩO_»∞Å ~å[zÇflÅ∞. D Éèí∞=#yiHãg∞ÑOÖ’<Õ q+µ‚‰õΩO_ç ~å[ è•#∞Å∞ H©ã~°, WO„ ŒáêÅ#QÆ~°O LO_»_»O QÆ=∞<å~°›O.

~å¢+¨ì‰õÄ@∞Å HÍÅOÖ’ („H©.â◊. 753–973) Éèí∞=#yi *ˇ·# =∞`«ã¨∞÷Å„Ñ¨ÉèÏ"åxH˜ Ö’<≥·#@∞¡ Éèí∞=#yi Ñ¨iã¨~åÖ’¡ WÑ¨Ê\˜H© HõxÊã¨∞Î#fl *·# f~°÷OHõ~°∞ÅtÅÊ YO_çHõÅ∞ ãÊ+ìÑ~°∞™êÎ~Ú. « Œ#O «~° HÍÅOÖ’ *·#∞Å q„QÆÇÅ∞ Ç≤ÏO Œ∞=ÙÅ(â‹·=ÙÅ) P„QÆÇ¨xH˜ QÆ∞Ô~· èŒfiOã¨=∞Ü«∂º~Ú.

Kåà◊√‰õΩºÅ HÍÅOÖ’...Éèí∞=#yi „áêp# „áêâ◊™êÎºxfl ≥e¿Ñ Éèí∞=<Õâ◊fi~åÅÜ«∞O D Ñ@ìÏxH «∂~°∞Ê/

PˆQflÜ«∞ kâ◊Ö’ LO_Õk. ^•xfl S^•~°∞ =O ŒÅ ã¨O= «û~åÅ H˜O Œ |Ç¨Ï=∞hã∞ÖÏÎ#∞Ö’, ‰õΩ «∞ÉÏ¬Ç‘Ï ã∞ÖÏÎ#∞Ö’ ‰õÄeÛ •x ãÎOÉèÏÅ∞, W «~°„`å tkäÅ tÅÅ`À[=∂Öˇ |Ç¨~ü Œ~åæ, QÀsÅ∞ Hõ\Ïì~°∞. WOHÍ q∞yeáÈ~Ú# PÅÜ«∞ tkäÖÏÅ∞,XHõ JO Œ"≥∞ÿ# Éè·~°= tÅÊO W\©=Å |Ü«∞@Ñ¨_®¤~Ú. Éèí∞=<Õâ◊fi~åÅÜ«∞O ZÑ¨Ê\˜#∞Oz =∞#∞QÆ_»Ö’ LO_Õ À K≥Ñ¨ÊÖË=Ú HÍx, =Úã≤¡=ÚÅ ‰õÄeÛ"Õ «<å\˜H˜ L#flPÅÜ«∂xfl =∂„ «O 12= â◊ åÉÏÌ~°OÉèíOÖ’ HÍHõfÜ«∞ ~åA Ô~O_»= ÉË «~åAHõ\˜ìOz LO_»=K«∞Û Jx PKå~°º a~°∞ Œ∞~åA ~å=∞~åAQÍ~°∞ ÉèÏqOKå~°∞. JO Œ∞‰õΩx^Œ~°≈#O ÉË`«~åA‰õΩ, J`«x ™ê„=∂@∞ì P~°= q„Hõ=∂k`«º Kåà◊√‰õΩºxH˜'„uÉèí∞=#=∞Å¡— J<Õ a~°∞ Œ∞ LO_»_»O Jx ~å=∞~åAQÍ~°∞ ~åâß~°∞. «~°∞"å «HÍÅOÖ’ '„uÉèí∞=#yi— Ñ ŒOÖ’x '„u— Å∞ÑÎ"≥∞ÿ 'Éèí∞=#yi— q∞yeO Œx "åi q=~°.

<åˇO

152016

Éèí∞=#yi g∞ Œ∞#fl HÀ@, •x HO Œ L#fl Ô~O_»∞ =∞\ì HÀ@Å#∞ HõeÑ≤ „uÉèí∞=#yiJx Ñ≤eKåˆ~"≥∂!

HõO Œ∂~°∞ KÀ_» ~åAÅ âßã¨<åÅ∞ =∂„ «O ~å=∞~åA QÍi Ñ¨iâ’ èŒ#Å‰õΩaè#flOQÍ P KÀ_»∞Å ™ê=∞O «∞ÖË Éèí∞=#yiÖ’ Ô~O_»∞ Õ"åÅÜ«∂Å#∞ Hõ\ìOKå~°x,P PÅÜ«∂Å‰õΩ ÑÅ∞=Ù~°∞ ~å[#∞ºÅ∞ •<åÅ∞ KÕâß~°x ≥Å∞ÑÙ «∞<åfl~Ú. HõO Œ∂~°∞KÀ_»∞Å∞ ŒH∆ ≥ÅOQÍ#∞ #Å¡Q˘O_» ŒQÆæi áê#QÆÖò (~å[ è•x) #∞O_ç áêeOKå~°∞.„H©.â◊.1105Ö’ cè=∞ Õ= KÀ_»~åA #∞Oz uÑ¨ÊÑ¨iÎ „QÍ=∂xfl ^•#OQÍ á⁄Ok#HÍ=eÜ«∞ „|Ç¨Ï‡ Õ=Ü«∞º Éèí∞=#yiÖ’ Hõ\ìOz# „|¿ÇÏ‡â◊fi~° PÅÜ«∞O, =∞~îåÅ‰õΩ„H©.â◊.1106 U„Ñ≤Öò 8 <å_»∞ H˘Å#∞áêHõ ~åA Ñ¨~°=∂~° [QÆ ÕÌ=Ù_»∞ ^•<åÅ∞KÕâß_»x H˘Å#∞áêHõÖ’x XHõ âßã¨#OÖ’ LOk.

Éèí∞=#yiÖ’x =∞ã‘ Œ∞ =ÚO Œ@ ^˘iH˜# =∞~À tÖÏâßã¨#OÖ’ ™⁄_»¤ÅÜ«∞ºJ<Õ ŒO_»<åÜ«∞‰õΩ_»∞ Éèí∞=#yiÖ’x cè=∞<å~åÜ«∞ ™êfiq∞ PÅÜ«∂xH˜ ^•<åÅ∞KÕ¿ã ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ cè=∞ ^ŒO_»<åÜ«∞‰õΩxfl ã¨∞ÎuOK«_»O HõxÊã¨∞ÎOk. D cè=∞ŒO_»<åÜ«∞‰õΩ_»∞ HõO Œ∂~°∞ KÀ_»~åA cè=∞ Õ=Ù_»∞ J<Õ"å_Õ. D cè=∞<å~åÜ«∞

PÅÜ«∂xfl „H©.â◊. 11= â◊ åaÌ z=i áê ŒOÖ’ cè=∞ Õ=KÀ_»∞x «e¡ "≥∞ÿÖÏO|Hõ\˜ìOz#@∞¡ âßã<åÅ J è•ºÜ«∞#O •fi~å J=QÆ «=∞=Ù «∞Ok. D PÅÜ«∞O WÑÙÊ_»∞Éèí∞=#yi Ñ¨@ìOÖ’ LOk.

„H©.â◊. 1108Ö’ Éèí∞=#yi ~å[ è•xQÍ Kåà◊√‰õΩºÅ = ŒÌ ŒO_»<åÜ«∞‰õΩ_çQÍÑ¨iáêÅ# KÕã≤# Z\ì c~°=∞~°_ç¤ [#QÍ=∞ lÖÏ¡Ö’ L#fl É·~åxÑ¨e¡ *·<åÅÜ«∂xH˜=∞~°=∞‡ «∞ÎÅ∞ KÕ~ÚOz *·# =Ú#∞Å‰õΩ •<åÅ∞ KÕâß_»x JHõ _ç âßã¨#OÖ’ LOk.

HÀ@Ö’ ~å[=∂~°æO

„H©.â◊.12= â◊ åÉÏÌ~°OÉèíOÖ’ HõO Œ∂~°∞ KÀ_»∞Å∞, HÍHõfÜ«ÚÅ∞, WOHÍ H˘O Œ~°∞™ê÷xHõ ~å[=OjÜ«ÚÅ∞ ‰õÄ_® HõàÏº˜ Kåà◊√Hõº ~åAÅ‰õΩ ™ê=∞O`«∞Å∞QÍ,ŒO_»<åÜ«∞‰õΩÅ∞QÍ, Ãã·<åº èŒº‰õ∆ΩÅ∞QÍ LO_Õ"å~°∞. JÖÏO\"åiÖ’ ÅH©∆ ‡ Õ=Ù_»∞ J<Õ

XHõ ŒO_»<åÜ«∞‰õΩ_»∞ Kåà◊√Hõº~åA „uÉèí∞=#=∞Å∞¡x HÍÅOÖ’ „H©.â◊.1111Ö’ "≥·âßYáœ~°‚q∞ <å_»∞ K«O„ Œ„QÆÇÏ ã=∞Ü«∞OÖ’ Éèí∞=#yi Hõ~°ÏÅ`À Hõeã≤ Éèí∞=#yiÖ’x™È"Õ∞â◊fi~° PÅÜ«∂xH âßâ◊fi « QÆO_»nÑO (#O ŒgQÆ) ^•#O KÕã≤#@∞¡ ≥e¿Ñ XHõtÖÏ âßã#O 1976Ö’ Éèí∞=#yiÖ’<Õ ÅaèOzOk. ™È"Õ∞â◊fi~åÅÜ«∞O WÑ¨ÙÊ_»∞ÑK«ÛÅHõ@ì ™È"Õ∞â◊fi~åÅÜ«∞OQÍ Ñ≤Å∞=|_»∞ «∞#flk. Kåà◊√Hõº ~åAÅ ã~°fiÃã·<åº èŒº‰õ∆Ω_≥·#HtÜ«∞~°ã~ü ÃÑ· PÅÜ«∂xH „H©.â◊.1123Ö’ QÍ#∞QÆÅ"åO_»¡ #∞Oz =KÕÛ Ñ#∞fl|HÍ~ÚÅ#∞ ^•#O KÕã≤# =∞~À âßã#=¸ Éèí∞=#yiÖ’ ^˘iHOk.

ãïQÍæ 23 ãÖ= «û~åÅ «~°∞"å «... JO>Ë 1146 U„Ñ≤Öò 15# ("≥·âßYâ◊√ Œú „ «Ü≥∂ Œt) ™êH∆Í «∂Î HõàÏº˜ Kåà◊√Hõº K«„Hõ=iÎ [QÆ ÕHõ=∞Å∞¡_»∞ Éèí∞=#yiÖ’x™È"Õ∞â◊fi~åÅÜ«∂xH =zÛ Õ=ÙxH, ÑÓ*Ï~°¡‰õΩ <≥Å<≥ÖÏ HÍ=Åã≤# ã Œ∞áêÜ«∂ÅHÀãOÑ¨#∞flÅ #∞Oz =KÕÛ P^•Ü«∂xfl, H˘xfl Éèí∂=ÚÅ#∞ ^•#O KÕã≤#@∞¡ ≥e¿Ñ =∞~ÀtÖÏâßã¨#O ™ê÷xHõ MÏr WO\˜ "≥#∞‰õΩ#fl ÉÏq ŒQÆæ~° ^˘iHÕk. Éèí∞=#yix[QÆ ÕHõ=∞Å∞¡x ™ê=∞O «∞xQÍ áêeOz# q ŒÌ=∞Ü«∞º „H©.â◊. 1156 „áêO «OÖ’ãg∞ÑOÖ’x =_»ÑiÎÖ’ HõO Œ~Êâ◊fi~°™êfiq∞ PÅÜ«∂xfl, K«O Œ∞Ñ@¡Ö’ q ÕÌâ◊fi~°™êfiq∞PÅÜ«∂xfl Hõ\ìOKå_»x ≥e¿Ñ âßã¨<åÅ∂ ÅaèOKå~Ú.

™È"Õ∞â◊fi~åÅÜ«∞O

172016

Éèí∞=#yiH˜ «∂~°∞Ê "≥·Ñ¨Ù# „H©.â◊. 11= â◊ åÉÌOÖ’ „Ñ¨u+≤ìOz# =@∞HõÉèˇ·~°= tÅÊO W\©=e «=fiHÍÖ’¡ J#∞HÀ‰õΩO_® |Ü«∞ÅÊ_çOk. '~°∂Ñ è•º# ~° åfl=o—J<Õ tÅÊ âß¢ãÎ „QÆO äŒO „Ñ¨HÍ~°O J+ìÉè·~°=ÙÅ`À áê@∞ ã¨fi~å‚Hõ~°¬ Éè·~°=Ùxfl,=@∞Hõ Éè·~°=Ùxfl Ñ¨ÓlOKÕ PKå~°O ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’ LOk. « « ÅÊOÖ’ =@∞HõÉè·~°=Ùx ~°∂Ñ¨ è•º# â’¡HõO WÖÏ LOk.

qH©~°‚Ö’Ç≤Ï « [@O „u<Õ„ «O ~°HõÎ q„QÆÇ¨Ï"£∞â◊¥ÅO HõáêÅO áêâ◊OK« _»=∞~°∞O Œ èŒ «O HõÔ~·óII<å<å ~°∂ÃÑ·ó Ñ≤âßK≥·â◊Û <å<å ~°∂Ñ¨ QÆÿ~°fi$ «"£∞âßfi<å~°∂_è»O K« x~åfiO =@∞HõO Éè·~°=O Éèí*ËII(J~°÷O : N =@∞Hõ Éè·~°=Ù_»∞ Z„~°x â◊s~°KåÛùÜ«∞Å`À, =¸_»∞ Hõ#∞Å`À,

q_ç=_ç# Z„~°x [_»Å`À, <åÅ∞æ KÕ «∞Å`À, <å<å ~°∂Ñ¨=ÚÅ∞ QÆÅ Ñ≤âßK«=ÚÅ`À,QÆ=ÚÅ`À â◊√#Hõ (‰õΩHõ ) "åÇ¨Ï#O`À LO_»∞#∞. D ™êfiq∞ ‰õΩ_ç "≥·Ñ¨Ù# H˜OkKÕuÖ’ â◊¥ÅO, ÃÑ· KÕuÖ’ _»=∞~°∞HõO, Z_»=∞ "≥·Ñ¨Ù# H˜Ok KÕuÖ’ HõáêÅO, ÃÑ·KÕuÖ’ áêâ◊O Ñ¨@∞ì‰õΩx LO_»∞#∞. JÖÏO\˜ =@∞Hõ Éè·~°=Ùxfl ÉèílOK«∞K«∞<åfl#∞.)

D tÅÊ ÅHõ ∆ÏÅhfl Éè í ∞=#yiÖ’|Ü«∞@Ñ_ç# =@∞Hõ Éèˇ·~°=Ùx tÅÊOÖ’ L<åfl~Ú.D U_»∞ J_»∞QÆ∞Å Z ≥·Î# tÅÊO HO Œ HõxÊOz#áê#=@ìO ~°O„ èŒOÖ’ q_çQÍ â◊√#Hõ tÅÊO kQã≤LO_Õk. WÑÊ\˜H Jk èŒfiOãO HÍ‰õΩO_» LO>ËÉèíq+º üÖ’ ZÑÊ\˜ÔH·<å |Ü«∞@Ñ_»=K«∞Û. Ç≤ÏO Œ∂~åAÅ∞ «=∞ „áêO «O / ~å[ è•xÃÑ· =Úã≤¡OÅ^•_ç «ÑÊ Œ#∞‰õΩ#flÑÙÊ_»∞ (WÖÏ) «=∞ „Ñ è•#≥·=O q„QÆÇÅ#∞ Éèí∂q∞Ö’ ^•K«∞H˘<Õ"å~°∞.

=@∞Hõ (ÉÏÅ) Éè·~°=Ùxfl HÍsÎHõ =∂ã¨OÖ’"≥Ú^Œ\ ˜ 8 ~ÀAÅ∞ (Éèˇ ·~°"å+¨ìq∞) Ñ¨Ól¿ãÎáêáêÅ∞ Ç¨ÏiOz áêáê~ÚÅ∞ HõÅ∞QÆ∞`å~°xÇ≤ÏO^Œ∞=ÙÅ #=∞‡HõO. WÖÏO\ ˜ #=∞‡HõO≥ÅOQÍÖ’ „H©.â◊. 1000 ã¨O= «û~°O <å\˜H

„Ñ¨â◊ã¨ ÎOQÍ LO_Õ^Œ#_®xH˜ x^Œ~°≈OQÍ PHÍÅOÖ’ JÅOÑ¨Ó~°∞ "åã≤ =∞O ä•# Éè·~°=Ù_»∞

W\©=Å |Ü«∞@Ñ¨_ç#=@∞Hõ Éè·~°=Ù_»∞

~åã≤# 'Éè·~°= «O„ «O— J<Õ ã¨Oã¨ $ « „QÆO ä•xfl K«∂Ñ¨=K«∞Û. 'q*Ï˝# Éè·~°= «O„ «O—„Ñ¨HÍ~°O "å=∂Kå~° (`åO„uHõ) =∞ « âßY J#∞Ü«∂Ü«ÚÅ∞ XHõ „Hõ=∞ Ñ¨ ŒúuÖ’KÕ¿ã Ö·OyHõ ™ê èŒ# ^•fi~å ‰õÄ_® =ÚHÎx ™êkèOK«=K«∞Û Jx qâ◊fiã≤OKÕ"å~°∞.

Éèí∞=#yi Éè·~°= tÅÊ ÅHõ∆ÏÅ#∞ |\ì Jk „H©.â◊. 11= â◊ å|ÌÑÙ Kåà◊√‰õΩºÅ∞/ HõO Œ∂~°∞ KÀ_»∞Å HÍÅO <å\˜ Œx ã÷Ñ¨u _®. D=∞x t=<åyÔ~_ç¤QÍ~°∞ K≥áêÊ~°∞.ŒH∆ ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’<Õ J~°∞ ≥·# D U_»_»∞QÆ∞Å Z ≥·Î# q„QÆÇ¨xfl D Ñ¨ÙãÎHÍxfl

Pq+¨ iOz# ~À*Ë (27.11.2016) Ü«∂^•„k–Éèí∞=#yi lÖÏ¡ HõÖˇHõì~ü N=∞uJx « ~å=∞K«O„ Œ<£ Éèí∞=#yi "å~°ã¨ «fi ã¨OÑ¶∞O Hõ$+≤ À Éèí∞=#yi „áêOQÆOÖ’Pq+¨ iOKå~°∞.

HÀ@Ö’x =¸_»= „Ñ¨"Õâ◊ ^•fi~åxfl Ñ‘#∞QÆ∞Å Œ~åfi*Ï ÖË • Ñ‘#∞QÆ∞Å k|ƒJx Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. P Œ~åfi*Ï‰õΩ Ô~O_»∞ "≥·ÑÙÖÏ L#fl <åÅ∞QÆ∞ âßã<åÅ#∞ WÑÊ\=~°‰õÄZ=~°∂ ã¨iQÍæ K« Œ∞=ÖËHõáÈ=_»O =Å# P HÍÅO (12= â◊ å|ÌO Ñ¨Ó~åfi~°÷O)<å\˜ =∞Ô~<Àfl Kåi„ «Hõ q+¨Ü«∂Å∞ ≥eÜ«∞_»O ÖË Œ∞. HÍ|\ì Ñ¨Ù~å=ã¨∞Î âßYÑ‘#∞QÆ∞Å Œ~åfi*Ï „áêO «OÖ’ «=fiHÍÅ∞, Ñ¨iâ’ èŒ#Å∞ KÕÑ¨@ì=Åã≤ LOk.

HÍHõfÜ«ÚÅ HÍÅOÖ’... Éèí∞=#yi „H©.â◊. 12= â◊ å|ÌO #∞Oz „H©.â◊. 1323 =~°‰õΩ =~°OQÆÖò

~å[ è•xQÍ ≥Å∞QÆ∞ Õâßxfl áêeOz# HÍHõfÜ«ÚÅ Pnè#OÖ’ LOk. "åi HÍÅÑ¨Ùâßã¨<åÅ∞, W Œq∞ «ú"≥∞ÿ# Hõ@ì_®Å∞ Éèí∞=#yiÖ’ WÑ¨Ê\˜=~°ÔH· Õ "≥Å∞QÆ∞ K«∂_»ÖË Œ∞.HÍx "åi HÍÅÑ¨Ù „QÆO^ä•Å∞ q=iOz# Ñ¨ÙeE^ŒO (Ñ¨ÙOr`«O), Ñ¨pÛã¨∞(áêzHõÖÏ@), JëêìK≥=∞‡, "å=∞# QÆ∞O@ÖÏ@ "≥Ú ŒÖ·# P@Å‰õΩ ã¨O|OkèOz#ˆ~MÏ z„`åÅ∞ Éèí∞=#yi g∞ Œ∞#fl =O@âßÅ, Jâ◊fiâßÅÅ ŒQÆæ~° Ñ¨~°∞Ñ¨Ù|O_»ÃÑ·#

"å=∞#QÆ∞O@Å∞, Ñ¨ÙOr «O

192016

wã≤ L<åfl~Ú. HÀ@ ÑÇ~å KÕ¿ã Ãã·x‰õΩÅ∞, "åi =O@ =∞#∞+µÅ∞ MÏm ã=∞Ü«∂Ö’¡PÜ«∂ P@Å∞ P_»∞‰õΩ<Õ"å~°x, Ü«Ú ŒúOÖ’ ÔQÅ∞Ñ¨Ù ÅHõ∆ ºOQÍ P P@Å∞ LO_Õ=x≥Å∞ã∞ÎOk. <åK«# ™È=∞# «# 'L «Î~° ÇÏi=Oâ◊OÖ’—, « Œ#O «~°O Ñ≤OQÆo ã∂~°#

`«# 'HõàÏ Ñ¨Ó~À‚^ŒÜ«∞O—Ö’, ã¨O‰õΩ™êÅ ~°∞„^ŒHõq `«# 'x~°O‰õΩâ’áêMÏº#O—Ö’áêzHõÖÏ@ (Ñ¨pÛã¨∞)#∞ QÆ∞iOz q=iOz#@∞¡ 'PO„ èŒ∞Å ™êOÑ¶≤∞Hõ K«i„ «—Ö’ã∞~°=~°O „Ñ`åÑÔ~_ç¤QÍ~°∞ ~åâß~°∞. H˘~°q QÀÑ~åA «# 'ã≤OÇã# •fi„uOtHõ—Ö’Ñ¨ÙeE ŒO P@Å#∞ =i‚Oz#@∞¡ ã¨∞~°=~°O H˜Ok q èŒOQÍ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞.

«QÆ∞Å∞ qiqÜ≥ÿ∞# Hõ_»∞"≥∞K«∞ÛQÆ<å_»∞ Œ∞, Ñ¨ÙÅ∞Å =¸@, E ŒO|∞ÅÖ’q∞QÆ∞ÅQÆ <Õ~°Êi ÉÏy_ç uQÆ∞@<£ ™⁄QÆ\ÏÅ <Õ #u „áœ_è»∞O_»<£'ã‘`«=∞‡ "å=∞# QÆ∞O@ÖÏ@— J<Õ *Ï#Ñ¨^Œ ˆQÜ«∞O QÆ∞iOz PKå~°º

a~°∞ Œ∞~åA ~å=∞~åA QÍ~°∞ „Ñ¨™êÎqOK«QÍ, P P@ QÆ∞iOz _®. ã¨∞|ƒÅH∆ ‡ =∞~°¡«# ' ≥Å∞QÆ∞ *Ï#Ñ¨ Œ ™êÇ≤Ï «ºO – áœ~å˜Hõ ˆQÜ«∂Å∞— J<Õ ã≤ •úO « „QÆO äŒOÖ’

q=iOKå~°∞."≥Ú «Îg∞‡ Œ Éèí∞=#yiÖ’ ÅaèOz# 10 âßã¨<åÅ∞ qâ◊ ŒO KÕ¿ã Õq∞@O>Ë,

Éèí∞=#yi HÀ@#∞ „H©.â◊.1100= ãO= «û~°O =~°H ≥ÅOQÍÖ’x ™ê=∞O «~åAÖËxi‡OKå~°x, Éèí∞=#yi XHõ „Ñã≤ Œú"≥∞ÿ# f~°÷ H∆„ «O ‰õÄ_® Jx. D HÀ@ „H©.â◊.1162=~°‰õΩ HõàÏº˜ Kåà◊√‰õΩºÅ‰õΩ, P «~°∞"å « 1323 =~°‰õΩ HÍHõfÜ«ÚÅ‰õΩ ™ê=∞O «~å[ è•xQÍ =∞#∞QÆ_» ™êyOzOk. =∞~À Ñ¨Ù+¨ ~°HÍÅO =~°‰õΩ =∞Ç¨Ï=∞‡ £ a<£`«∞QÆ¡H± J<Õ _èçb¡ ã¨∞ÖÏÎ#∞ ^•_»∞Å <ÕÑ¨^äŒºOÖ’ HÍHõfÜ«∞ ~å[º Ñ¨`«#O`ÀJ «ÖÏ‰õΩ «Å"≥∞ÿ<å „H©.â◊.1336 „áêO «OÖ’ =Úã¨∞#∂i <åÜ«∞‰õΩÅ UÅ∞|_çÖ’H˜=zÛOk. HÍx =∞m§ J#u HÍÅOÖ’<Õ ŒHõ <£Ö’ U~°Ê_ç# =∞~À =Úã≤¡O ~å[ºO™ê÷Ñ‰õΩ_»∞ |ÇÏ=∞<£ ëê Pnè#OÖ’H "≥o§áÈ~ÚOk. PÜ«∞#‰õΩ, =Úã∞#∂i HÍÑÜ«∞<åÜ«∞‰õΩxH˜ =∞ èŒº „H©.â◊.1350= Œâ◊HõOÖ’ [iy# Ñ¶∞~°¬Ö’¡ HÍÑ¨Ü«∞ H˘_»∞‰õΩq<åÜ«∞‰õΩ_»∞ K«xáÈ~Ú#O Œ∞‰õΩ qKåiã¨∂Î _®. •â◊~°kä «# ''J=∞$ «=e¡ ≥Å∞QÆ∞«e¡—— J<Õ HÍ=ºOÖ’ HÍÑ¨Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩxÃÑ· H˜Ok Hõq « ~åâß_»∞.

Éèí∞=#yi âß„ «=ÙÅ Ç¨ÏãÎ=ÚÅ#∞ lHõã¨∞ «∞ q<åÜ«∞‰õΩ#OÑ≤ ÔQeÛu ^•x†Éèí∞=#yi ~°Hõ∆ ¿ãÜ«∞ h Ñ¨Ù„ «∞ QÆ∂_»|e Ü≥Úã¨Oyu, =∞~°Å â◊„ «∞Å‰õΩ lHõ .

`«^Œ#O`«~°O ‰õΩki# ã¨OkèÖ’ Éèí∞=#yi L`«Î~° `≥ÅOQÍ ã¨iÇ¨Ï^Œ∞ÌQÍx~°‚~ÚOK«|_çOk.

Ñ¨ Œ‡<åÜ«∞‰õΩÅ HÍÅOÖ’...=∞~À ÑÙ+¯~° HÍÅOÖ’ „H©.â◊. 1369Ö’

Éèí∞=#yix ~åK«H˘O_» Ñ¨^Œ‡<åÜ«∞Hõ ~åAJ#áÈ`« <åÜ«∞‰õΩ_»∞ P„Hõq∞OKå_»∞. `«#~å[^è•#∞Öˇ ·# ~åK«H˘O_», ^Õ=~°H˘O_»,HÀ@Å#∞ Éè·~°=, PO[<ÕÜ«∞, QÆÑü q„QÆÇ¨Ï„Ñu+ìÅ`À J+ìkQÆƒO èŒ#O KÕâß_»∞. JÖÏO\˜q„QÆÇ¨Å∞ Éèí∞=#yi ÃÑ·#, HÕ Œ Ñ¨@ìOÖ’WÑ¨Ê\˜H© HõxÊ™êÎ~Ú. JÖÏ „Ñü+≤ìOz# XHõÇ¨Ï#∞=∞O «∞x QÆ∞_ç „áêO «O ¿Ñ~°∞ Ç¨Ï#∞=∂<£"å_»QÍ „áêK«∞~°ºOÖ’H˜ =zÛOk.WHõ _ç ÇÏ#∞=∞O «∞_»∞, ãÇÏ[ tÅÖ’ K≥H¯# q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ Ñ Œ‡<åÜ«∞‰õΩÅ HÍÅÑÙ"Õ.

Éèí∞=#yi „H©.â◊. 1369 #∞Oz ã¨∞=∂~°∞ S Œ∞ ŒâßÉÏÌÅ HÍÅO J#áÈ «#,PÜ«∞# "å~°ã¨∞Å áêÅ#Ö’ H˘#™êyOk. JO Œ∞‰õΩ x Œ~°≈#"≥∞ÿ# XHõ tÖÏ âßã¨#OMÏr WO\˜ ^ŒQÆæ~° ^˘iH˜Ok. Jk J#áÈ`«# H˘_»∞‰õΩ ã≤OQÆ=∞<åÜ«∞‰õΩ_»∞"Õ~ÚOzOk. PÜ«∞# =∞O„u ÉÏK«Ü«∞ "Õ~ÚOz# âßã¨#=¸ Ñ‘#∞QÆ∞Å k|ƒŒQÆæ~° LOk. PÜ«∞# z#fl`å « =∞#∞=∞_»∞ H˘~°q QÀÑ¨~åA ~°zOz# 'ã≤OÇ¨ã¨#

^•fi„uOtHõ—Ö’ „H©.â◊. 1465 „áêO «OÖ’ Éèí∞=#yiÖ’ Ñ¨Ù~å „â◊=O [iˆQ Œx,P #QÆ~° „Ñ¨[Å∞ Nâ‹·ÅO, JÇ¨ÏŸaÅO, F~°∞QÆÅ∞¡, HÍàıâ◊fi~°O, èŒ~°‡Ñ¨Ùi Ü«∂„`åã¨O Œ~°≈#Å∞ KÕ¿ã"å~°x, "å\˜ q=~åÅ#∞ XHõ J„QÆÇ¨~°OÖ’ XHõ áœ~å˜‰õΩ_»∞≥eÜ«∞*Ë¿ã"å_»<Õ q=~åÅ∞ WÖÏ L<åfl~Ú.

Ñ¨ Œ‡<åÜ«∞‰õΩÅ HÍÅÑ¨Ù J+ìkQÆƒO èŒ#q<åÜ«∞Hõ tÅÊO

K≥~°∞=Ù ‰õΩO@ JOK«∞# Éè·~°=Ù_»∞

212016

=∞ã‘ Œ∞

Éèí∞=#yi Ü≥Ú ŒÌ <˘Hõ Ü«∞„QÆÇ¨~°O|∞ _»QÆæé˜ Ü«∞O Œ∞ H˘O Œ~°∞ ã¨Éèí∞ºÅ∞ÑÙ~å „â◊=O|∞ ¿ãÜ«ÚK«∞#fl #@ (`å#∞#∞) KÕi q#∞<≥_» #áœÊ~å‰õΩO_»∞f~°÷Ñ¶ÅO|∞ ÖˇiOQÆ∞K«∞K«∞

ã¨∞ÖÏÎ#∞Å HÍÅOÖ’...„H©.â◊.1432Ö’ =∞m§ |Ç¨Ï=∞h ã¨∞ÖÏÎ#∞Å (JÇ¨Ï‡ £ ëê) Jnè#OÖ’H˜ "≥o§

WHõ 5 â◊`åÉÏÌÅ ÃÑ·|_ç =Úã≤¡OÅ áêÅ#Ö’<Õ LOk. |Ç¨Ï=∞hÅ "å~°ã¨∞Å∞‰õΩ «∞ÉÏ¬Ç‘ÏÅ∞, "åi «~åfi « =zÛ# =Úã≤¡O ~åAÅ∞ Jã¨Ñπ*ÏÇ‘ÏÅ∞. J~Ú Õ =∞ èŒº=∞ èŒºÖ’... 15= â◊ åÉÏÌ~°OÉèíOÖ’ H˘O «HÍÅO q[Ü«∞#QÆ~° ~å[º ™ê=∞O «∞_»∞=∂ ŒÜ«∞ eOQÆ=∞ <åÜ«∞‰õΩ_»∞, 16= â◊ åÉÏÌ~°OÉèíOÖ’ H˘O «HÍÅO F~°∞QÆÅ∞¡ ã‘ åÑuMÏ#∞_»∞, 18= â◊ åÉÏÌ~°OÉèíOÖ’ H˘O «HÍÅO ã¨~åfi~Ú áêÑ¨#fl D Éèí∞=#yiHÀ@#∞ P„Hõq∞Oz áêeOKå~°x ~å=∞~åAQÍ~°∞ ~åâß~°∞.

„H©.â◊. 1550Ö’ W„|Ç‘ÏO ‰õΩ «∞Éòëê QÀÖÁ¯O_» ã¨∞ÖÏÎ<£ HÍ=_®xH˜ PÜ«∞#™È Œ~°∞xfl Éèí∞=#yi HÀ@Ö’ |OkèOz#@∞¡ ÃÇÏKü.ÔH. ¿+~åfix QÍ~°∞ ~åâß~°∞.W„|Ç‘ÏO H˘_»∞‰õΩ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ x~å‡ « =∞Ç¨Ï=∞‡ £ ‰õΩb ‰õΩ «∞ÉòëêÇ‘Ï HÍÅOÖ’QÀO_»∞~åA ÉÏcr Éèí∞=#yi #∞Oz P‰õΩÅ∞, áÈHõÅ∞ Ñ¨Ó~°fiÑ¨Ù PkÖÏÉÏ £ lÖÏ¡„áêO`åxH˜ kQÆ∞=∞u KÕã¨∞‰õΩ#fl@∞¡QÍ JOHõO~åA Hõ^äŒ =Å# `≥Å∞ã¨∞Î#flk.‰õΩ «∞ÉòëêÇ‘ÏÅ HÍÅOÖ’ Éèí∞=#yi Ãã·xHõ ˆHO„ ŒOQÍ, *·Å∞QÍ, Y*Ï<åQÍ Ñ¨xKÕã≤Ok. 1708 U„Ñ≤ÖòÖ’ ã¨~åfi~Ú áêÑ¨#fl D HÀ@#∞ [~ÚOz H˘Å¡Q˘\ì#èŒ#O`À [#QÍ=∞ lÖÏ¡Ö’x `å\˜H˘O_» HÀ@#∞ |Ö’¿Ñ «O KÕâß_»∞.

Kåà◊√‰õΩºÅ HÍÅOÖ’ LK«Ûùã≤÷ux J#∞ÉèíqOz# Éèí∞=#yi =∞~À™êi 16,17 â◊ åÉÏÌÅÖ’ ‰õΩ «∞ÉÏ¬Ç‘ÏÅ P èŒfi~°ºOÖ’ PÇ¨¡ ŒHõ~°"≥∞ÿ# ã≤÷uÖ’ L#fl@∞¡ DH˘O_» g∞ Œ∞#fl Kåi„ «Hõ J=âıëêÅ ^•fi~å, P<å\˜ ~°K«#Å ^•fi~å ≥Å∞ã¨∞Î#flk.`åsMò–W–[Ñ¶~å, « è£H~å =O\ ã=∞HÍb# „QÆO ä•Å∞ QÀÖÁ¯O_» K«∞@∂ì Éè’<£y~ü,<å~˘¯O_», Ñ¨\Ï<£K≥~°∞, W„|Ç‘ÏOÑ¨@flO =∞ èŒº#∞#fl 500 "≥∞ÿà◊§ "≥·âßÅºOÖ’ Ñ¨ÓÅ∞,Ñ¶ÖÏÅ`À Hõà◊Hõà◊ÖÏ_Õ Ñ¨K«Û Œ#O qãÎiOz LO_Õ Œx =i‚OKå~Ú.

P èŒ∞xHõ Ü«ÚQÆOÖ’...P èŒ∞xHõ Ü«ÚQÆOÖ’ 1944Ö’ Éèí∞=#yiÖ’ [iy# x*ÏO ~å¢+ì PO„ èŒ

=∞ÇãÉèí •fi~å q∞ «"å Œ∞Å #∞O_ç Hõ=¸ºxã∞ìÅ∞ âßâ◊fi «OQÍ "Õ~°∞ Ñ_ç « Œ#O «~°HÍÅOÖ’ Ñ¶∞# q[Ü«∂Å∞ ™êkèOKå~°∞. P<å\˜ ã¨ÉèÏ èŒº‰õ∆Ω_»∞ ~åq <å~åÜ«∞ Ô~_ç¤QÆ∞iOz Éèí∞=#yi Hõq _®. ‰õÄÔ~à◊§ q~î°ÖÏKå~°º WÖÏ Hõq « ~åâß_»∞.

<å_»∞ <Õ_»∞#∞ 'Éèí∞=#yi g~°=Ú—#‰õΩ=∂#º HÍ„"≥∞_»∞ '~åq— =∞~˘Hõ ¿Ñ~°∞

≥ÅOQÍ K«i„`«Ö’ KÀ@∞ ã¨OáêkOK«∞‰õΩ#fl =∞Ô~O^Œ~À <åÜ«∞‰õΩÅ#∞Éèí∞=#yi JOkOzOk. ≥ÅOQÍÏ ™êÜ«Ú èŒ áÈ~å\ÏxH˜ <åÜ«∞Hõ «fiO =Ç≤ÏOz#~åq <å~åÜ«∞Ô~_ç¤`À áê@∞ P~°∞@¡ ~å=∞K«O„^•Ô~_ç¤, *ˇ·x =∞Å¡Ü«∞º QÆ∞áêÎ,Éèí∂^•<À Œº=∂xH˜ ˘e TÑ≤ixzÛ# Éèí∂^•<£ ~å=∞K«O„^•Ô~_ç¤ Éèí∞=#yi a_»¤Å∞.≥ÖOQÍ ™êÜ«Ú èŒ áÈ~å@OÖ’ ÉèÏQÆOQÍ Hõ=¸ºxã¨∞ì <åÜ«∞‰õΩÅ∞ 1946–48

ãO= «û~åÅ HÍÅOÖ’ P<å\ <≥·*ÏO ã~å¯~°∞ JO_» ŒO_»Å`À q[$OaèOz q èŒfiOãOã$+≤ìOz# ~°*ÏHÍ~°¡ÃÑ·# g~Àz « áÈ~å@O KÕâß~°∞. J~Ú<å 1948 ãO= «û~°OÖ’Éèí∞=#yiH˜ K≥Ok# XHõ 14 Uà◊§ Ñ¨ Œ‡âße Ñ¨_»∞K«∞ (#Hõ PO_®à◊=∞‡) Éèí∞=#yiHÀ@Ö’H˜ Ñ¨â◊√=ÙÅ ¿Ñ_» HÀã¨O "≥o§#Ñ¨ÙÊ_»∞ ~°*ÏHÍ~°∞¡ P"≥∞#∞ =∂#ÉèíOQÆO KÕã≤K«OÑ≤#@∞¡ *Ï#Ñ¨ Œ∞Å∞ áê_»∞‰õΩ<Õ LÜ«∂ºÅ áê@#∞ K≥ifi~åÅ ÉÏQÆÜ«∞º, #HõQÀÑ≤, Hõã≤Ô~_ç¤ "≥OHõ@Ô~_ç¤ QÍ~°∞¡ "≥Å∞QÆ∞Ö’H˜ fã¨∞H˘KåÛ~°∞.

„Ñ¨ ÕºHõ ≥ÅOQÍ ~å¢+ì ™ê èŒ<À Œº=∞OÖ’ Éèí∞=#yiH˜ K≥Ok# Ñ¨Å∞=Ù~°∞<åÜ«∞‰õΩÅ∞, Hõ=ÙÅ∞ `«=∞ QÆà◊O, HõÅO ã¨=∂*ÏxH˜ qxÊOKå~°∞. JÖÏO\˜Hõ=~Ú„ «∞Ö’¡ XHõÔ~·# |O_®~°∞ [Ü«∞N WÖÏ Hõ=#O KÕâß~°∞.

Éèí∞=#yi dÖÏ¡≥ÅOQÍ *Ï «~°‰õΩ

H˘ «Î ÃÑo§ ‰õÄ «∞iÖÏ =Ú™êÎÉ·

232016

q Œ∞º ü HÍO «∞Ö’¡, "≥<≥flÅ "≥Å∞ «∞~°∞Ö’«_çã≤ =Ú ŒÌ=Ù «∞Ok.

D ã¨O|~åÅ∞ =¸_»∞<åà◊§ =ÚK«Û@ HÍ‰õÄ_» ŒxdÖÏ¡ ™êH∆QÍ Ñ¨Ü«∞x^•ÌO... „Ñ¨=∂O KÕ •ÌO≥ÅOQÍ ™êkè •ÌO...

*· ≥ÅOQÍ.... *·*· ≥ÅOQÍ≥ÅOQÍ ~å¢ëÈì Œº=∞ HÍÅOÖ’#∞, P «~°∞"å « ‰õÄ_® Éèí∂ HõÉÏÅ‰õΩ áêÅÊ_ç

~å¢ëêìxfl ≥~° "≥#∞Hõ #∞O_Õ J@∞ì_çHÕz# =Ú~îå <åÜ«∞‰õΩ_»∞ #~¸"£∞k ‰õÄ_®Éèí∞=#yˆ~ HÍ=_»O`À Éèí∞=#yi K«i„ «Ö’ XHõ =∞K«Û #"≥∂ ≥·Ok. #~¸"£∞ DãÖ=`«û~°OÖ’<Õ áÈbã¨∞Å HÍÅ∞ÊÖ’¡ =∞~°Õz# ãÖQÆu `≥eã≤O^Õ. #~¸"£∞ã¨xflÇ≤Ï «∞Å∞, ÉÏkè «∞Ö’¡ Ç≤ÏO Œ∂ =Úã≤¡OÅ∞ W~°∞=Ù~°∂ LO_»@O QÆ=∞<å~°›O.

≥ÅOQÍ ~åRO U~°Ê_®¤Hõ Z=Ô~ãπì tY~åxfl Juz#fl =Ü«∞ã∞Ö’<Õ Jkè~ÀÇ≤ÏOz~å„ëêìxH ¿Ñ~°∞ ≥zÛ# ÅOÉÏ_ç yi[# J=∂‡~Ú =∂ÖÏ= ü ÑÓ~°‚, ÇÏi[# JÉÏƒ~ÚP#O £Å‰õΩ "åi QÆ∞~°∞=Ù al<ÕÑe¡ âıY~üÉÏ|∞ tHõ∆xzÛOk D Éèí∞=#yi g∞ Œ<Õ.

WO «\˜ Kåi„ «Hõ "≥·Éèí= <ÕÑ¨ èŒºO`À XHõ lÖÏ¡‰õΩ (Ü«∂^•„k) ~å[ è•xÜ≥ÿ∞~åR ~å[^è•x #QÆ~°O (ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ "≥∞„\’áêe@<£ _≥=ÅÑπ"≥∞O\ò J^ä•i\©)Ñ¨ikèÖ’H˜ ‰õÄ_® KÕiáÈ~Ú 163= #O|~ü *ÏfÜ«∞ ~°Ç¨Ï^•i g∞ Œ LOk HÍ|\ì~åR „ÑÉèí∞ «fiO Éèí∞=#yix J_≥fiOK«~ü, P è•ºu‡Hõ Ñ~åº@Hõ HO„ ŒOQÍ fiÛk^•ÌÅx„Ñ¨ÏoHõÅ∞ ~°zã¨∞ÎO_»_»O =Ú^•=Ç¨ÏO.

Z=Ô~ã¨∞ì tY~åxfl Jkè~ÀÇ≤ÏOz#Ñ¨Ó~°‚ P#O £Å#∞ Jaè#Okã¨∞Î#fl

≥ÅOQÍ =ÚYº=∞O„u

252016

2Ñ¨~åº@HõO

272016

Éèí∞=#yi HÀ@ÃÑ·H˜ "≥∞@∞¡

Kåi„ «Hõ „áê è•#º=Ú#fl Éèí=#yi „Ñ¨Hõ$u ™œO Œ~åºxH˜, ™êÇ¨Ïã¨Hõ$`åºÅ‰õΩ‰õÄ_® <≥Å=Ù. 600 J_»∞QÆ∞Å Z «∞Î#fl D UHõtÖÏ #QÆ~°O ZH˜ Õ<Õ =∞#‰õΩ DJO^•Åhfl Hõ#|_»QÆÅ=Ù. ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ Œ∞‰õΩ 45 H˜Ö’g∞@~°¡ Œ∂~°OÖ’ Éèí∞=#yiÑ¨@ìO =∞ èŒºÖ’ L#fl D |$Ç¨Ï ü tÅ ÃÑ·# H˘xfl, K«∞@∞ìÑ¨Hõ Å H˘xfl Œ~°≈hÜ«∞ã÷ÖÏÅ∞<åfl~Ú. "å\˜x H˘O_» ÃÑ·H˜ Z‰õΩ¯ «∂ XH˘¯Hõ \˜QÍ WÖÏ K«∂_»=K«∞Û.

HÀ@QÀ_»Å∞, „áêOQÆÏÅ∞Ñ@ìO "≥·ÑÙ#fl Éèí∞=#yi QÆ∞@ì#∞ U@"åÅ∞ ã÷ÅO #∞O_ç ZHõ _»O „áê~°OaèOz

F =O Œ "≥∞@∞¡ ^•\ÏHõ HÀ@ ^•fi~åxH˜ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù#, =∞#‰õΩ Z_»=∞ "≥·Ñ¨Ù# HÀ@

Ñ¨~åº@HõO

q+¨µ‚‰õΩO_»∞Å ~å[ zÇ¨ÏflOÅOÑ¶≤∞ã¨∞Î#fl ã≤OÇ¨ÏO

QÀ_» Ö’Ñ¨Å ~åu QÆ∞O_»¡ ã¨=Ú^•Ü«∞O HõxÊã¨∞ÎOk. D QÆ∞O_»¡Ö’¡ XHõ W#∞Ñ¨Ñ¶≤~°Oy ‰õÄ~°∞‰õΩáÈ «∞#flk. Ñ¶≤~°OyH˜, HÀ@ ^•fi~åxH˜ =∞ èŒºÖ’ <åÅ∞QÆ∞ QÆ∞O_»∞¡XHõ QÆ∞Ç¨Ï#∞ U~°Ê~åÛ~Ú. JO Œ∞Ö’ XHõ ~å~Ú LÑï «ÖÏxH˜ S Œ∞ =ÅÜ«∂Åˆ~MÏ z„ «=ÚOk. S Œ∞ =ÅÜ«∂Å∞ ÑÖK« Éèí∂`åÅ‰õΩ „Ñ¨fHõÖË"≥∂! J_»∞QÆ∞#fl~°á⁄_»=Ù, J_»∞QÆ∞ "≥_»Å∞Ê Ñï=∂ÏÅ`À JO_®HÍ~°OÖ’ wã≤# P ˆ~MÏz„`åxflã∞=∂~°∞ =¸_»∞ "ÕÅ ãO= «û~åÅ HO Œ@ WHõ _» x=ã≤Oz# |$ÇÏ ü tÖÏ Ü«ÚQÆÑÙ„Ñ¨[Å∞ qâ◊fiÉèí∞=# ÉèÏO_®xH˜... JO>Ë Õ=ÙxH˜ „Ñü~°∂ÑÖQÍ (z„uOK«∞H˘x)Ñ¨ÓlOKå~°∞.

D ~MÏz„ «ÑÙ QÆ∞O_»¡ #∞O_ç HÀ@ •fi~°OÖ’H „Ñ"ÕtOKÕ =ÚO Œ∞ ‰õΩ_ç"≥·ÑÙ‰õΩK«∂¿ãÎ JÅ¡O « Œ∂~°OÖ’ HÀ@QÀ_»#∞ P#∞H˘x =∞iH˘xfl QÆ∞O_»∞¡ HõxÊ™êÎ~Ú."å\H PO[<ÕÜ«Ú_»∞, q<åÜ«∞‰õΩx q„QÆÇÅ∞ K≥H¯ L<åfl~Ú. Éèí∞=#yiÖ’ ˘iH#Ñ¨ Œ‡<åÜ«∞Hõ ~åA ã≤OQÆ=∞<åÜ«∞‰õΩx âßã¨#O P è•~°OQÍ, D q„QÆÇ¨Å tÅÊsuP è•~°OQÍ g\˜x „H©.â◊.1369Ö’ ã≤OQÆ=∞ «O„_ç J#áÈ «<åÜ«∞‰õΩ_»∞ D HÀ@#∞[~ÚOz# ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ<À, ÖË^• =∞~À 20 ã¨O=`«û~åÅ‰õΩ WHõ¯_çH˜ =zÛ#ã≤OQÆ=∞<åÜ«∞‰õΩ_À K≥H˜ OKå~°x K≥Ñ¨Ê=K«∞Û. Ñ¨ Œ‡<åÜ«∞Hõ ~åAÅ∞ «=∞ HÀ@Å‰õΩJ+ìk‰õΩ¯ÖÏ WÖÏ q<åÜ«∞Hõ, Ç¨Ï#∞=∞, Éè·~°= tÖÏÊÅ#∞ K≥H˜ OKÕ"å~°∞.

D q„QÆÇÅ "≥#∞Hõ HÀ@ QÀ_»‰õΩ =∞iH˘xfl tÖÏÊÅ∞<åfl~Ú. "å\Ö’¡ =ÚO Œ∞HÍÅ∞ ZuÎ ÅOÑ¶≤∞ã¨∞Î#fl@∞¡ HõxÊã¨∞Î#fl ã≤OÇ¨ÏO tÅÊO „H©.â◊.4–6 â◊ åÉÏÌÅ =∞ èŒº≥ÅOQÍ#∞ Ñ¨iáêeOz# q+¨µ‚‰õΩO_ç ~åAÅ JkèHÍiHõ zÇ¨flxfl ã¨∂zã¨∞ÎOk.

q+¨µ‚‰õΩO_ç =Oâ◊Ñ¨Ù z=i Q˘Ñ¨Ê ~åA q„Hõ"Õ∞O„ Œ Éèí\Ïì~°Hõ =~°‡‰õΩ ã¨O|OkèOz#

292016

<åˇO XHõ\˜ Éèí∞=#yiÃÑ· ^˘iH˜Ok. nxÃÑ·#∞#fl Ñ‘#∞QÆ∞Å Œ~åfi*Ï ŒQÆæ~° XHõtÖÏ âßã¨#OÖ’ ‰õÄ_® q+¨µ‚‰õΩO_»∞Å HÍÅÑ¨Ù JHõ∆~åÅ∞<åfl~Ú. g@xflO\˜ =Å¡Éèí∞=#yi HÀ@#∞ "≥Ú@ì"≥Ú Œ@ q+¨µ‚‰õΩO_ç ~åAÅ∞ „H©.â◊.5–6 â◊ åÉÏÌÅ =∞ èŒºHÍÅOÖ’ xi‡OKå~°x K≥Ñ¨Ê=K«∞Û.

HÀ@ „Ñ"Õâ◊ ^•fi~°O Jxfl HÀ@ÅÖÏQ =¸_»∞ =∞Å∞ÑÙÅ`À â◊ «$ Œ∞~ƒù ŒºOQÍ,ÇïO^•QÍ LOk. W~°∞ÔH·# "≥∞@¡ =~°∞ãÅ∞ JO ŒOQÍ L<åfl~Ú. D •fi~åxH H˘O «HÍÅO „H «O =~°‰õÄ Z ≥ÎÂ# K≥Hõ «Å∞ÑÙÅ∞ LO_Õq. "å\H U#∞QÆ∞Å∞ `ÀÜ«∞‰õΩO_®x~ÀkèOKÕ W#∞Ñ "Õ∞‰õΩÅ∞ ÃÑ ŒÌ ÃÑ ŒÌq LO_Õq. D ^•fi~°O WÑÊ\H© H˘O «¿ãÑÙ PyK«∂_» Œy# JO ŒO`À JÅ~å~°∞ «∞#flk. •fi~åxfl ZH¯ Õ •x ÃÑ·#∞#fl PiÛÖ’¡ HõxÊOKÕ~°O„ è•Å∞ PãHÎHõ~°"≥∞ÿ# K«i„ «#∞ K≥áêÎ~Ú. 16–18 â◊ åÉÏÌÖ’¡ P ~°O„ è•Å QÆ∞O_®HÀ@ HOk #∞Oz =KÕÛ â◊„ «∞ Ãã·x‰õΩÅ ÃÑ·H «∞áêH QÆ∞O_»∞¡ ¿ÑÖËÛ"å~°∞, ãÅãÅ HÍQ#∂<≥ áÈ¿ã"å~°∞. D „Ñ è•# ^•fi~°O P#∞H˘x ‰õΩ_ç"≥·ÑÙ HÀ@QÀ_»Å∞ Éèí∞=#yig∞kH ™êQÆ∞ «∞<åfl~Ú. HÀ@QÀ_»Å "≥O|_Õ qâßÅ"≥∞ÿ# "≥∞@∞¡<åfl~Ú. P "≥∞@¡<≥‰õΩ¯ «∂HOk"≥·ÑÙ #∞O_ç =KÕÛ Ñ≤Å¡ QÍÅ∞Å#∞ P™êfikã∂Î, K«∞@∂ì P=iOz L#fl Ñ@ìO,QÆ∞@ìÅ∞, ÑK«Ûx „ÑHõ$u, ÑO@ á⁄ÖÏÅ∞, K≥~°∞=ÙÅ∞ K«∂ã∂Î =ÚO Œ∞‰õΩ ™êy Õ H˘O «Œ∂~°O «~åfi « =∞~À „Ñ"Õâ◊ ^•fi~°O =ã∞ÎOk.

D Ô~O_»= HÀ@ ^•fi~°O #∞Oz <Õ~°∞QÍ HÀ@ H˜Ok "≥·Ñ¨Ù‰õΩ ™êy<å, ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù‰õΩ uiy =ÚO Œ∞‰õΩ ™êy<å Kåà◊√‰õΩºÅ HÍÅO <å\˜ HÀ@QÀ_»Å∞, Œ~åfi*ÏÅ∞,"åi HõO>Ë =ÚO Œ∞ HÍÅÑ¨Ù Hõ@ì_®Å∞ ‰õÄ_® HõxÊ™êÎ~Ú. D „áêO`åxfl Ñ‘#∞QÆ∞Åk|ƒ JO\Ï~°∞. WHõ _ç XHõ HÀ@ QÀ_» ÃÑ· ÉèÏQÆOÖ’ q+¨µ‚‰õΩO_»∞Å ~å[zÇ¨Ïfl"≥∞ÿ#

Ô~O_»= „Ñ¨"Õâ◊ ^•fi~°O

ÅOÑ¶≤∞ã¨∞Î#fl ã≤OÇ¨ÏO tÅÊO LOk. Ñ‘#∞QÆ∞Åk|ƒ ŒQÆæi Œ~åfi*ÏÖ’ <åÅ∞QÆ∞ tÖÏâßã¨<åÅ~åà◊√§ á⁄ky L<åfl~Ú. D HÀ@QÀ_» =Úy¿ã^•HÍ =ÚO Œ∞‰õΩ ™êy Õ JHõ _» =∞~À z#fl^Œ~åfi*Ï LOk. Ñ¨<≥flO_»= â◊`å|ÌÑ¨Ù PŒ~åfi*Ï‰õΩ W~°∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ L#fl ^•fi~° áêÅ‰õΩÅ

q„QÆÇ¨Å#∞ Z=~À ^Œ∞O_»QÆ∞Å∞ Ñ¨ÓiÎQÍ`˘eKÕâß~°∞. Œ~åfi*Ï ÃÑ·QÆ_»Ñ¨‰õΩ ÅH©∆ ‡ ÕqH˜ U#∞QÆ∞Å∞ «=∞ ˘O_®Å`À Jaè¿+HõOKÕã¨∞Î#fl@∞¡#fl tÅÊO KåÖÏ JO ŒOQÍ LOk. ÅH©∆ ‡ Õq q„QÆÇ¨xfl ‰õÄ_® Z=~À`˘eKÕâß~°∞. D Ñ‘#∞QÆ∞Å k|ƒ „áêO «OÖ’ Ñ¨Ù~å=ã¨∞Î âßY «=fiHÍÅ∞ [iÑ≤ ÕKåÖÏ qâıëêÅ∞ "≥Å∞QÆ∞ K«∂¿ã J=HÍâ◊O LOk.

Ô~O_»= „Ñ¨"Õâ◊ ^•fi~°O HõO>Ë =¸_»=k KåÖÏ L#fl «OQÍ LOk. nxflKåà◊√‰õΩºÅ HÍÅO („H©.â◊.1100 „áêO «O) «~åfi « 15, 16 â◊ åÉÏÌÖ’¡ |ÇÏ=∞hÅ∞,‰õΩ «∞ÉÏ¬Ç‘Ï ã¨∞ÖÏÎ#∞Å∞ ÉÏQÍ =∞~°=∞‡ «∞Î KÕâß~°x ≥e¿Ñ "åi (=Úã≤¡O) "åã¨∞Îâ‹·eÑ¨Ó~°fiÑ¨Ù x~å‡ÏÅ g∞ Œ HõxÊã¨∞ÎOk. D ^•fi~°OÖ’ ÉèÏQÆOQÍ<Õ ~°Ç¨Ïã¨º ™⁄~°OQÆ=∂~°æO LOk. JO «‰õΩ =ÚO Œ∞ HÍÅÑ¨Ù „Ñ¨"Õâ◊ ^•fi~°O «∂~°∞Ê "≥·Ñ¨Ù‰õΩ LO_»QÍ^•xfl =¸ã≤ "ÕÜ«∞_»O [iyOk. JO Œ∞=Å¡ ^•x =ÚO Œ~°∞#fl Hõ@ì_»O, ^•ix~°∞Ñ¨Ü≥∂QÆ=∞Ü«∂º~Ú. D ^•fi~°O ŒQÆæ~° XHõ Ñ¶≤~°Oy tkäÅ ã≤÷uÖ’ LOk. ^•xÑ¨Hõ <Õ XHõ Z ≥ÎÂ# "ÕkHõ Hõ\ì ^•x g∞ Œ 16= â◊ å|ÌOÖ’ XHõ á⁄_»"≥·# Ñ¶≤~°OyxÃÑ\Ïì~°∞ – H˜Ok "≥·Ñ¨Ù #∞O_ç =KÕÛ â◊ «$=ÙÅx ¿ÑeÛ "ÕÜ«∞_®xH˜. D Ñ¶≤~°OyH˜Z_»=∞ "≥·Ñ¨Ù# =∞~À Ñ¶≤~°Oy QÆ ≥Ì LOk HÍx, ^•x g∞k Ñ¶≤~°Oy =∂„ «O QÆ∞@ìH˜Ok ÉèÏQÆOÖ’ L#fl h\˜ QÆ∞O_»OÖ’ Ñ¨_çáÈ~ÚO Œ@.

=¸_»= „Ñ¨"Õâ◊ •fi~åxfl P#∞H˘x J<ÕHõ x~å‡ÏÅ∞ tkäÖÏ=ã÷Ö’ L<åfl~Ú."å\Ö’¡ JO Œ"≥∞ÿ# JO_®HÍ~°ÑÙ ~åu HõÑC`À L#fl Ô~O_»∞ =¸_»∞ QÆ*ÏÅ á⁄_»"≥·#[Å‰õΩO_çHõÅ∞ =∞# ^Œ$+≤ ìx PHõi¬™êÎ~Ú. WOHÍ ™êfl<åÅ QÆ^Œ∞Å =O\ ˜x~å‡ÏÅ∞<åfl~Ú. D ã¨÷ÅOÖ’ ‰õΩ`«∞ÉÏ¬Ç‘ÏÅ HÍÅOÖ’ Ñ¶≤~°OQÆ∞Å#∞, "å\˜H˜HÍ=Åã≤# =∞O Œ∞ QÆ∞O_»¡#∞ «Ü«∂~°∞ KÕã≤# ~Àà◊√§, _®Hõà◊√§ "≥Ú ŒÖ·# P#"åà◊√§HõxÊ™êÎ~Ú. ™ê÷xHõ |™êìO_£ Z Œ∞~°∞QÍ L#fl =∞_çQÆÅ "≥#∞Hõ D =∞ èŒº ‰õÄ_®Ñ¶Ù\òÉÏÖò Ãã·AÖ’ L#fl XHõ W#∞Ñ¨ QÆ∞O_»∞ ^˘iH˜O Œ@. P W#∞Ñ¨ QÆ∞O_»∞ HÀ@ÃÑ·#∞#fl Ñ¶≤~°OQÆ∞Ö’¡ XHõ ÃÑ ŒÌ Ñ¶≤~°Oy â◊ «$=ÙÅ ÃÑ·H˜ ¿ÑeÛO Õ.

Kåà◊√‰õΩºÅŒ~åfi[

312016

=∞O@Ñ¨O, =O@âßÅ, Jâ◊fiâßÅÅ∞Ñ¶≤~°Oy "ÕkHõÅ "≥#∞Hõ z#fláê\ "≥∞ÿ •#=ÚOk. JO Œ∞Ö’ XHõ ÃÑ ŒÌ =O@âßÅ

LOk. ^•x<å#∞H˘x ^è•<åºQÍ~åÅ∞<åfl~Ú. D =O@âßÅ g∞k "≥·Ñ¨Ù ‰õÄ_®J<ÕHõ QÆ Œ∞Å =~°∞ãÅ∞<åfl~Ú. Jq Ãã·x‰õΩÅ P"å™êÖ’, Jâ◊fiâßÅÖ’ ÖËHõ HÍ~åºÅÜ«∞QÆ Œ∞Ö’ JÜ«ÚºO\Ï~Ú. WHõ _» Ñ¨~°∞Ñ¨Ù |O_» g∞ Œ Ãã·x‰õΩÅ∞ MÏm ã¨=∞Ü«∂Ö’¡P_»∞‰õΩ#fl Ñ¨ÙOr «O, Ñ¨pÛã¨∞, JëêìK≥=∞‡ «k «~° P@Å‰õΩ ã¨O|OkèOz# =~°∞ã¨ˆ~MÏz„`åÅ∞ L<åfl~Ú.

=~°∞ã¨ QÆ Œ∞Å∞, =O@âßÅ =∞ èŒº XHõ tÖÏ =∞O@ÑÖ LOk. =∞O@Ñ¨ãÎOÉèÏÅ∞ <åÅ∞QÆ∂ tÅÊHõà◊ À XáêÊ~°∞ «∞<åfl~Ú. HÍx Jq XˆH Õ"åÅÜ«∂xqHÍ=Ù, XˆH HÍÖÏxH˜ K≥Ok#q HÍ=Ù. J=hfl ã¨∞=∂~°∞ `˘q∞‡k =O ŒÅ Uà◊§HÕ Œ@ Kåà◊√‰õΩºÅ HÍÅOÖ’ WHõ _» xi‡Oz# PÅÜ«∂Å‰õΩ K≥Ok#q. "å\˜x14, 15 â◊ åÉÏÌÅÖ’ |Ç¨Ï=∞h =OâßxH˜ K≥Ok# =Úã≤¡O ã¨∞ÖÏÎ#∞Å∞ x~°¡Hõ∆ ºOKÕâß~°∞. =¸_»∞#fl~° ŒŒâßÉÏÌÅ HÕ Œ WHõ _» ã≤h Ç‘Ï~À Hõ$+‚O~åAÃÑ· 'zÅHÍQÀiOHõ— J<Õ ã≤x=∂#∞ z„fHõiã¨∞Î#flÑ¨C_»∞ D Ñïã¨~åÖ’¡ Ñ¨_ç L#fl PÅÜ«∞ãÎOÉèÏÅ#∞ XHõ KÀ@ KÕiÛ =∞O@ÑÖ ÖÏQÍ xÅÉˇ\ì, "å\˜ =∞ èŒºÖ’ PO*<ÕÜ«Úxq„QÆÇ¨xfl ÃÑ\ì z„fHõ~° KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°@.

D =∞O@ÑÖ #∞O_ç =ÚO Œ∞‰õΩ ™êy Õ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù H˘O_» JOK«∞, ^•x HÕ ŒQÆ∞O_»O JQÍ èŒOQÍ HõxÊ™êÎ~Ú. P H˘O_» JOK«∞# ‰õÄ~°∞ÛO>Ë HÕk #∞Oz i=Ùfi#=ã¨∞Î#fl K«Å¡QÍÅ∞Å∞ =∞# =ÚOQÆ∞~°¡#∞ ˆ~Ñ¨Ù «∂ PÇ¨¡ •xfl™êÎ~Ú. D H˘O_»OK«∞"≥O|_Õ QÆ["≥∞ «∞Î =∞\ìQÆ_»¤ qâßÅOQÍ HõxÊã¨∞ÎOk. P =∞\ìx U "≥ÜÕ∞ºO_»¡ HÕ Œ<À

=∞O@Ñ¨O, =O@âßÅ

HOk #∞Oz ≥zÛ PÜ«∂ Hõ@ì_®Å x~å‡OÖ’ "å_®~°∞. P =∞\ìÖ’ J<ÕHõ Kåi„ «HõJ=âıëêÅ∞ ^˘iˆH J=HÍâßÅ∞ qâı+¨OQÍ HõxÊã¨∞Î<åfl~Ú. HÍ|\ì, ~åR Ñ¨Ù~å=ã¨∞ÎâßY WHõ _» «=fiHÍÅ∞ KÕÑ¨\ì=Åã≤ LO@∞Ok.

ã¨Ñ¨Î QÆ∞O_®Å∞=∞O@ÑO „áêO «ÑÙ =∞\ì "Õ∞@ #∞Oz H˘O_» ÃÑ·H ZHõ _®xH H˘O_» JOK«∞<Õ

Ô~O_»∞ QÆ*ÏÅ "≥_»Ö·Ê# "≥∞@¡#∞ U~åÊ@∞ KÕâß~°∞. XHõÑ¨C_»∞ "å\˜ g∞ Œ QÆ∞„~åÅ∞"ÕQÆOQÍ ÃÑ·H˜ Ñ¨~°∞ÔQ ÕÎq. WÑ¨C_»∞ =∂„ «O PHõ å~ÚÅ∞ P "≥∞@¡ ~åà◊§#∞ KåÖÏ"å\˜x H˘O_» H˜OkH˜ ˘i¡Oz qHõ$`å#O ŒO á⁄O Œ∞ «∞O_»_»O`À "å\˜ P#"åà◊√§=∂„ «"Õ∞ JHõ _»Hõ _® q∞yÖÏ~Ú.

~åu "≥∞@¡‰õΩ ã¨=∂O «~°OQÍ H˘O_» =∞ èŒºÖ’ L «Î~°O #∞Oz ŒH∆O "≥·Ñ¨ÙQÍ™êQÆ∞ «∞#fl U@"åÅ∞Ö’ U_»∞ h\˜ QÆ∞O_®Å∞ U~°Ê_®¤~Ú. "å\˜x ã¨ÑÎ QÆ∞O_®Å∞/ã¨ÑÎ ã¨~°ã¨∞ûÅ∞ Jx, U_»∞ Hõ#ºHõÅ ÉÏ=ÙÅ∞ Jx Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl~°∞. x*ÏxH˜ JqÉÏ=ÙÅ Ñi=∂OÖ’ HÍ‰õΩO_® ‰õΩO@Å Ñi=∂ÏÖ’¡ L<åfl~Ú. Kåi„ «Hõ Ü«ÚQÍÖ’¡"å\ #∞O_ç XHõ h\ K«∞Hõ ‰õÄ_® HOkH =$ è•QÍ *ÏiáÈ‰õΩO_® _»OQÆ∞ ã∞#flO`ÀHõeÑ≤# ~åu x~å‡ÏÅ∞ KÕâß~°∞. =~å¬HÍÅOÖ’ H˘O_» ÃÑ·#∞Oz *ÏÅ∞"åi# h\˜ À

ã¨ÑÎ QÆ∞O_®Å∞

332016

xO_ç# QÆ∞O_®Å∞ ZO_®HÍÅOÖ’ H˘O_» ÃÑ·#∞#fl „Ñ¨[Å‰õΩ LÑ¨Ü≥∂QÆ=∞ÜÕ∞ºÖÏL<åfl~Ú. P QÆ∞O_®Å#∞ P#∞‰õΩ<Õ „Ñ¨[Å∞, Ãã·x‰õΩÅ x"åã¨ ™ê÷<åÅ∞, PÅÜ«∂Å∞LO_Õ=x K≥Ñ¨Ê_®xH˜ x^Œ~°≈#OQÍ JHõ¯_» "å\˜ Ñ¨Ù<å^Œ∞Å∞ HõxÊã¨∞Î<åfl~Ú.Éèí∞=#yiÖ’ ^˘iH˜# âßã¨<åÖ’¡ W^˘Hõ f~°÷H∆„ «O J#_®xH˜ HÍ~°O D J~°∞ ≥·#JO Œ"≥∞ÿ# h\˜ QÆ∞O_®ÖË.

HÕkH˜ áÈ`«∞<åflH˘nÌ D h\˜ QÆ∞O_®Å Ñï=∂O, Ö’`«∞ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂áÈÜ«∂~Ú. Ñ¨ÓiÎQÍ HÕk "≥·Ñ¨Ù#∞#fl P~°=, U_»= QÆ∞O_®Å<≥·`Õ „Ñ¨`ÕºHõOQÍxi‡OKå~°∞. "å\˜ =∞^èŒº P#Hõ@ì Hõ\Ïì~°∞. P Hõ@ì‰õΩ W~°∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ QÆ∞O_®Ö’¡H˜kQÆ_®xH˜ "≥∞@∞¡ Hõ\Ïì~°∞. "≥∞\¡‰õΩ ã¨=∂O «~°OQÍ h\˜ =∞\ÏìÅ#∞ ≥Å∞ã¨∞H˘<Õ~°O„ è•Å∞ ˘eKå~°∞. ã∞=∂~°∞ J_»∞QÆ∞ Z_»O`À 60 #∞Oz 100 J_»∞QÆ∞Å Ö’ «∞#flD QÆ∞O_®Å∞ D «‰õΩ J#∞=ÙQÍ LO_Õq XHõ<å_»∞. D<å_Õ"≥∂ z#fl z#fl ÃÑ_»ÖòÉ’@∞¡ uÑ¨Ê_®xH˜ J#∞=ÙQÍ L<åfl~Ú. ˆH=ÅO P#Hõ@ì#∞ h~°∞ *ÏiáÈ‰õΩO_®=∞~°=∞‡`«∞Î KÕ¿ãÎ KåÅ∞, =∞iO`« P#O^•xfl =∞# ™⁄O`«O KÕã¨∞HÀ=K«∞Û. DQÆ∞O_®Ö’¡ Ñ¨Óã¨∞Î#fl `å=∞~°Ñ¨Ù=ÙfiÅ∞, HõÅ∞= Ñ¨ÓÅ∞ Ñ¨~åº@‰õΩÅ Hõà◊§‰õΩWOÑ¨Ùxã¨∞ Î<åfl~Ú. P~°= QÆ∞O_»O Z_»=∞ Ñ¨Hõ¯# |$Ç¨Ï`ü tÖÏÜ«ÚQÆÑ¨ÙQÆ∞Ç¨ÅÜ«∞=ÚOk – z#fl [Åáê «O =ÚO Œ~°. P PÅÜ«∂xfl KÕ~°∞HÀ=_®xH˜z#fl z#fl "≥∞@∞¡<åfl~Ú. D QÆ∞O_»O P#Hõ@ìÃÑ·# 6–7 â◊ åÉÏÌÅ‰õΩ K≥Ok# 14JOQÆ∞àÏÅ á⁄_»"≥·# W@∞HõÅ∞<åfl~Ú.

K≥~°∞=ÙÅ∞, ‰õΩO@Å∞JxflO\ Hõ<åfl ÃÑ·#∞#fl QÆ∞O_»O #∞O_ç Z_»=∞ "≥·ÑÙH ™êy Õ HÀ@ ÃÑ·ÉèÏQÍxH

KÕ~°∞‰õΩO\ÏO. ‰õΩ_ç "≥·ÑÙH ™êy Õ 'K≥~°∞=Ù ‰õΩO@—‰õΩ KÕ~°∞‰õΩO\ÏO. =¸_»∞ «O ≥Å∞QÍL#fl Éèí∞=#yi H˘O_» "≥Ú Œ\˜ «O ≥ H˜Ok áê Œ ÉèÏQÆOÖ’ L#fl D K≥~°∞=Ù‰õΩO@KåÖÏ JO Œ"≥∞ÿ#k, J~°∞ ≥·#k. x[OQÍ<Õ XHõ z#fláê\˜ K≥~°∞=O « qâßÅOQÍLOk. ZO_®HÍÖOÖ’ ‰õÄ_® •xÖ’ hà◊√§ ZO_çáÈ=Ù. ÃÑ·QÍ JO «∞ ≥eÜ«∞#O «Ö’ «∞QÍ LOk JO\Ï~°∞. D K≥~°∞=Ù g∞k"≥·Ñ¨Ù Éè·~°= tÅÊO K≥H˜ LOk. ^•xfl„H©.â◊.1369Ö’ Ñ¨ Œ‡<åÜ«∞Hõ~åA J#áÈ`å<åÜ«Ú_»∞ K≥H˜ OKå_»∞ – Éèí∞=#yiÃÑ·«# q[Ü«∂xH˜ QÆ∞~°∞ÎQÍ, HÀ@ J+ì kQÆƒO èŒ#OÖ’ ÉèÏQÆOQÍ. D K≥~°∞=Ù ‰õΩO@#∞

‰õÄ_® PÜ«∞<Õ U~åÊ@∞ KÕ~ÚOz LO\Ï_»∞. K≥~°∞=Ù ‰õΩO@ K«∞@∂ì J<ÕHõ ~ÀÅ∞QÆ∞O@Å∞, ‰õΩO_»ÃÑO‰õΩÅ∞ HõxÊã¨∞Î<åfl~Ú. Jq XHõÑ¨Ê\ ˜ „Ñ¨[Å x"å™êxfl,

‰õΩ «∞ÉòëêÇ‘ÏÅ HÍÅOÖ’ =∞O Œ∞ QÆ∞O_»∞ ™ê=∂„y «Ü«∂~°∞ KÕã≤# Hõ~å‡QÍ~°Ñ¨ÙP#"åà◊§#∞ `≥eÜ«∞*Ëã¨∞Î<åfl~Ú. WÑ¨Ê\ ˜H© D K≥~°∞=Ù‰õΩO@ "≥#∞Hõ#∞#flHÀ@QÀ_»<å#∞H˘x L#fl ~åu QÆ∞O_»¡Ö’¡ XHõÑC_»∞ (16= â◊ å|ÌOÖ’) WHõ _Õ «Ü«∂Ô~·#Ñ¶≤~°Oy ‰õÄ~°∞‰õΩáÈ «∂ HõxÊã¨∞ÎOk.

D Ñ¶≤~°Oy L#fl ~åu QÆ∞O_»∞¡ "≥Ú ŒÅ∞H˘x Éèí∞=#yi LÑï «ÅO K«∞@∂ìqâßÅ"≥∞ÿ# HÀ@QÀ_» ÑÇ~å KÕÜ«∞_®xH gÅ∞QÍ Hõ\Ïì~°∞. D QÀ_» H˘O_» JOK«∞#∞Ñï"Õ+≤ì «"≥∞ÿ LOk HÍ|\ì, QÀ_» HÕk H˘O_» x\Ï~°∞QÍ, *Ï~°∞_»∞QÍ LOk HÍ|\ìHÕk #∞Oz â◊ «$=ÙÅ∞ Z=~°∂ D H˘O_»#∞ ZˆH¯ ™êÇ¨Ïã¨=¸ KÕÜ«∞ÖË~°∞. KÕã≤<å"åix JÑ¨C_Õ, JHõ _Õ Z Œ∞~˘¯<Õ q èŒOQÍ QÀ_»Ö’¡ #∞O_ç «∞áê‰õΩÅ∞ ¿ÑÖËÛO Œ∞‰õΩ,=∞ã≤ÖË #∂<≥#∞ "åi g∞ Œ áÈ¿ãO Œ∞‰õΩ gÅ∞QÍ ~°O„ è•Å∞<åfl~Ú.

K≥~°∞=Ù‰õΩO@ ŒQÆæi D HÀ@ QÀ_» g∞k #∞Oz ‰õΩ_ç "≥·Ñ¨Ù‰õΩ K«∂¿ãÎ =¸_»∞<åÅ∞QÆ∞ HÖ’g∞@~°¡ Œ∂~°OÖ’ L#fl f<Õq∞ K≥~°∞=Ù J<Õ F ÃÑ ŒÌ K≥~°∞=Ù HõxÊã∞ÎOk.^•xx Éèí∞=#yi Ñ¨~åº@‰õΩÅ HÀãÖ É’\ÕQ∑ ˆHO„ ŒOQÍ Jaè=$kú KÕÜ«∞=K«∞Û.f<Õq∞ K≥~°∞=Ù‰õΩ, =~°OQÆÖò "≥àı§ ~°Ç¨Ï^•iH˜ =∞ èŒº H˘K≥Û QÆ∞@ìÅ∞<åfl~Ú. P QÆ∞@ìÖ’¡XHõ „áêp# t"åÅÜ«∞O „|Ç¨‡O_»"≥∞ÿ# =ÚY=∞O_»ÑÖ`À LOk. t=eOQÆOáê#=\ÏìxH˜ 12= â◊ å|ÌOÖ’ XHõ âßã¨#O K≥Hõ |_çOk. ã¨g∞Ñ¨Ñ¨Ù =∞~À QÆ∞@ìÃÑ·g~°Éèí„^•ÅÜ«∞=ÚOk. D PÅÜ«∂Å∞ Kåà◊√‰õΩºÅ HÍÅO =~°‰õΩ *·#∞Å =ã¨ «∞Å∞ /

K≥~°∞=Ù ‰õΩO@

352016

PÅÜ«∂Å∞QÍ =i÷e¡ HÍHõfÜ«ÚÅ HÍÅOÖ’ â‹·"åÅÜ«∂Å∞QÍ =∂~°Û|_ç#@∞¡ Àã∞ÎOk.K«i„`«, ÉèíH˜Î, „>ˇH˜¯OQ∑ g∞^Œ Pã¨H˜Î L#fl Ñ¨~åº@‰õΩÅ HÀã¨O D PÅÜ«∂Å#∞Ñ¨Ù#~°∞ ŒúiOKåe.

H˘K≥ÛQÆ∞@ìÅ Ñ¨Hõ #∞Oz "≥à◊√Î#fl =~°OQÆÖò ~°Ç¨Ï^•iH˜ Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù# ~åR„Ñ¨Éèí∞ «fiO D =∞ èŒº H˘O « Éèí∂q∞ ¿ãHõiOzOk. ã¨∞=∂~°∞ Ô~O_»∞ H˜Ö’ g∞@~°¡Œ∂~°OÖ’ L#fl P „áêO «O #∞O_ç Éèí∞=#yi ÃÑ·H˜ ~ÀÑπ"Õ (`åà◊§ =O ≥#) xi‡Oz,

~ÀÑπ"Õ |ÔH@¡Ö’ Ñ¨~åº@‰õΩÅ#∞ KÕ~°"ÕÜ«∂Åx „Ñ¨Éèí∞ «fiO „Ñ¨ÏoHõÅ∞ ~°zã¨∞Î#flk.~ÀÑπ"Õ x~å‡ ã÷ÖÏxH˜ "≥#∞Hõ/Z_»=∞ "≥·Ñ¨Ù# J=∞‡‰õΩO@ J<Õ K≥~°∞=ÙOk.

Jk KåÖÏ =~°‰õΩ HõÉÏ˚‰õΩ QÆ∞Ô~·Ok. D J=∞‡‰õΩO@, f<Õq∞ K≥~°∞=ÙÅ ¿Ñ~°∞¡ 8, 9â◊ åÉÏÌÖ’¡ WHõ _» =∞#∞QÆ_»Ö’ L#fl *·# =∞ «ã¨∞÷Å „áê è•<åºxfl QÆ∞~°∞Î KÕã¨∞Î<åfl~Ú.Éèí∞=#yi Ñ¨iã¨~åÖ’¡ JHõ _»Hõ _® tkäÅ *·# q„QÆÇ¨Å∞ WÑ¨Ê\˜H© HõxÊã¨∞ÎO_»_»OD q+¨Ü«∂xfl |ÅÑ¨~°∞ã¨∞ÎOk.

HÀ@QÀ_» JOK«∞Å∞J=∞‡‰õΩO@#∞ K«∂ã≤ HÀ@QÀ_» g∞ Œ∞QÍ =ÚO Œ∞‰õΩ ™êQÆ∞ «∂ LO>Ë H˘OK≥O

Œ∂~°O «~°∞"å « P HÀ@QÀ_» L «Î~°Ñ¨Ù H˘ã¨ #∞Oz =∞#O =∞m§ ŒH∆O "≥·Ñ¨Ù‰õΩuiˆQ q èŒOQÍ =∞Å∞Ñ¨Ù fã¨∞‰õΩOk. D =∞Å∞Ñ¨Ù „áêO «O KåÖÏ „käe¡OQ∑QÍ...x[O

HÀ@QÀ_» JOK«∞Å∞

K≥áêÊÅO>Ë XH˜O « ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ, J Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ PÇ¨¡ ŒHõ~°OQÍ, Pã¨HÎHõ~°OQÍ‰õÄ_® LOk. 550 J_»∞QÆ∞Å Z «∞Î#∞#fl HÀ@ |∞~°∞AÅ H˜O Œ L#fl Éèí∞=#yiÑ¨@ìOÖ’x Ç¨Ï#∞=∂<£ "å_» JO^•Å#∞, áê=ÚÖÏQÍ =OHõÅ∞ u~°∞QÆ∞`«∂™êyáÈ «∞#fl Ô~·à◊§ ™ÈÜ«∞QÍÅ#∞, =∞iH˘xfl HÖ’g∞@~°¡ Œ∂~°OÖ’ HõxÊã∞Î#fl Ü«∂ ŒyiˆH∆„`åxfl D HÀ@ =∞Å∞Ñ¨Ù #∞O_ç K«∂_»_»O =∞izáÈÖËx =∞ èŒ∞~å#∞Éèí∂uxã¨∞ÎOk.

~å∞Å ™êfl#Ñ¶∞\ÏìÅ∞Éèí∞=#yiH Ñ_»=∞\ "≥·ÑÙ#fl D HÀ@ |∞~°∞AÅ‰õΩ, H˘O_» ã÷ÖÏxH =∞ èŒº#∞#fl

MÏm ã÷ÅOÖ’ =∞~À Ô~O_»∞ qâßÅ"≥∞ÿ# HÀ<Õ~°¡ =O\˜ h\˜ QÆ∞O_®Å∞<åfl~Ú. g\˜x~å˜ "åã¨Ñ¨Ù „ã‘ÎÖË "å_ç#@∞¡ ≥e¿Ñ ™êfl#Ñ¨Ù QÆ ≥ÌÅ∞, ã¨g∞Ñ¨Ñ¨Ù Ñ¨ÓÅ =<åÅ∞,Ñ¨Hõ #∞#fl #Ok, PO[<ÕÜ«∞ q„QÆÇ¨Å∞ ≥eÜ«∞*Ëã¨∞Î<åfl~Ú. =∞~À QÆ∞O_»OÖ’ K≥ åÎK≥^•~°O Ñ¨_»‰õΩO_® ^•x ÃÑ·# Ñ¨Oki "Õâß~°x `≥e¿Ñ Ñ¨Ù<åk ~°O„^è•Å∞HõxÊã¨∞Î<åfl~Ú. D QÆ∞O_®Å #∞O_ç Ñ¨ÓÅ =<åÅ‰õΩ h\˜x "≥∂@Å •fi~å ã¨~°Ñ¶~åKÕ¿ã"å~°x ≥e¿Ñ P#"åà◊√§ ‰õÄ_® HõxÊã¨∞Î<åfl~Ú. Hõ#HÍO|~åÅ∞, QÀiO@Å∞,|O «∞Å∞, fQÆ =∞Ö¡Å∞ "≥Ú ŒÖ·# ÑÓÅ K≥@∞¡ WÑC_»∞ ‰õÄ_® ÑÙ+≤ìOz HõxÊã∞Î<åfl~Ú– "å\˜ q «Î<åÅ∞ U\Ï =~å¬HÍÅOÖ’ "≥ÚÅÔH «∞Î «∞<åfl~Ú HÍ|\ì.

~å∞Å ™êfl#"å\˜Hõ

372016

WHõ _»∞#fl t"åÅÜ«∂xfl èŒfiOãO KÕã≤ t=Ù_»∞, #Ok q„QÆÇÅ#∞ XHõ QÆ∞O_»OÖ’Ñ_Õâß~°∞. "≥ÜÕ∞ºà◊§ HO Œ\ #Ok ™œO Œ~°ºO hà◊§Ö’ #∞O_ç ‰õÄ_® ÃÑ·H HõxÊã∞Î#flk.QÆ∞O_»O X_»∞¤#∞#fl H˘O_»H PO[<ÕÜ«∞ q„QÆÇxfl ˘eKå~°∞. Ñ Œ‡<åÜ«∞Hõ~åA J#áÈ «<åÜ«Ú_»∞ P~°∞#fl~° â◊ åÉÏÌÅ HO Œ D Éèí∞=#yix [~ÚOz#ÑC_»∞ HÀ@#∞ J+ìkQÆƒO èŒ#O KÕÜ«∞_»OÖ’ ÉèÏQÆOQÍ K≥H¯Oz# PO[<ÕÜ«∞ q„QÆÇÖ’¡ W^˘Hõ\.

U#∞QÆ∞Å ÉÏqPO[<ÕÜ«∞ q„QÆÇ¨ÏO #∞Oz =ÚO Œ∞‰õΩ ™êQÆ∞ «∂ H˘O_» ŒHõ∆Ñ¨Ù z=~°#∞

KÕ~°∞‰õΩO@∞#fl =∂~°æOÖ’ =∞#‰õΩ =∞~À Ô~O_»∞ h\˜ QÆ∞O_®Å∞ HõxÊ™êÎ~Ú. Wq‰õÄ_® qâßÅ"≥∞ÿ#"Õ. z@ìz=i QÆ∞O_®xfl U#∞QÆ∞Å ÉÏq Jx Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. DÉÏq Ö’ «∞ ‰õÄ_® ≥eÜ«∞ Œ@. Ö’ ≥·# ÉÏq HÍ|>Ëì JO Œ∞Ö’ hà◊√§ Ñ¨K«ÛQÍL<åfl~Ú. HÍx XHõÑC_»∞ nxÖ’x h\x U#∞QÆ∞Å ãÇÜ«∞O`À â◊√„ÉèíO KÕ¿ã"å~°@.

Éèí∞=#yi H˘O_» J„QÆÉèÏQÍ# L#fl ~å[ Éèí=#OÖ’H˜ D ÉÏq #∞O_Õ h\˜xÃÑ·Ñ¨ÙÅ ^•fi~å ã¨~°Ñ¶~å KÕ¿ã"å~°∞. ~å[ Éèí=#O HõO>Ë H˘OK≥O Z ≥ÎÂ# QÀ_»Å∞(PiÛÅ∞) Hõ\ ì, "å\˜ g∞ Œ∞#fl ‰õΩàÏ~ÚÖ’H˜ U#∞QÆ∞Å ^•fi~å "≥∂@`À h\˜xxOÑ≤, •x #∞O_ç ÃÑ·Ñ¨ÙÅ •fi~å ~å[ Éèí=#O QÀ_»Å<å#∞H˘x L#fl ‰õΩO_ôÅÖ’H˜,

U#∞QÆ∞Å ÉÏq

™êfl<åÅ QÆ Œ∞Ö’¡H˜ h\˜x ã¨~°Ñ¶~å KÕã≤# P è•~åÅ∞ WÑ¨Ê\˜H© HõxÊã¨∞Î<åfl~Ú. DU#∞QÆ∞Å "≥∂@ XHõ J Œ∞ƒù « Œ$â◊ºOQÍ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.

~å[Éèí=#O, á¶œO>ˇ~Ú<£U#∞QÆ∞Å ÉÏq ŒQÆæ~° #∞O_ç K«∂¿ãÎ K«∞@∂ì qãÎiOz# Éèí∞=#yi Ñ¨@ìO

HõxÊã∞ÎOk. ÉÏq #∞O_ç Z_»=∞ "≥·ÑÙ‰õΩ "≥àıÎ XHõ qâßÅ"≥∞ÿ# Z ≥ÎÂ# "ÕkHõ HõxÊã∞ÎOk.Jk ã¨∞=∂~°∞QÍ K« Œ~°OQÍ LOk. •xfl ZHõ _®xH˜ L «Î~°O #∞O_ç, ŒH∆O #∞O_çPˆ~ã≤ "≥∞@∞¡<åfl~Ú. ~å[ Éèí=#OÖ’H˜ "≥∞>¡Hõ QÍ<Õ =∞#efl Jq∞ «OQÍ PHõi¬OKÕkn~°… K« «∞~°„™êHÍ~°OÖ’ L#fl [Å ‰õΩO_»O. 4 QÆ*ÏÅ "≥_»Å∞Ê, 8 QÆ*ÏÅ á⁄_»=Ùã¨∞=∂~°∞ QÆ[O#~° Ö’ «∞`À xi‡Oz# D ‰õΩO_»O 4 JOK«∞Å#∞ <åÅ∞ˆQ ~åà◊§`ÀHõ@ì_»O Pâ◊Û~°ºO Hõeyã¨∞ÎOk. 24 J_»∞QÆ∞Å á⁄_»"≥·# UHõtÖÏ ~åà◊§#∞ ZÖÏJO « #∞#∞ÑÙQÍ, JO ŒOQÍ =∞eKå~À =∞#Hõ~°÷O HÍ Œ∞. D [Å‰õΩO_»O ‰õΩ «∞ÉÏ¬Ç‘ÏÅHÍÅOÖ’ á¶œO>ˇ~Ú<£QÍ LO_ç LO@∞Ok. QÆ∞@ì H˜Ok #∞Oz =KÕÛ Ñ≤Å¡ QÍÅ∞Å∞D á¶œO>ˇ~Ú<£ h\˜ aO Œ∞=ÙÅ#∞ HõÅ∞Ñ¨ÙH˘x =zÛ WKÕÛ K«Å¡ Œ<åxfl P<å\˜~åAÅ∞ WHõ _» P~°∞|Ü«∞@ ‰õÄ~°∞Ûx Ç~ÚQÍ P™êfikOKÕ"å~°#fl=∂@. D ‰õΩO_»OŒQÆæi #∞Oz K«∂¿ãÎ Éèí∞=#yi Ñ¨@ì JO^•Åhfl HõxÑ≤™êÎ~Ú.

D á¶œO>ˇ~Ú<£ ~å[Éèí=#O Ñ¨tÛ=∞Ñ¨Ù P=~°Ö’ LOk. nx «~°∞"å «`«∂~°∞Ê "≥·Ñ¨Ù =¸_»∞ P=~°Å∞ XH˘¯Hõ¯\ ˜ =¸_Õã≤ qâßÅ"≥∞ÿ# QÆ^Œ∞Å`Àxi‡OK«|_®¤~Ú. XHõÑC_»∞ Ñ_»=∞\ P=~°Ö’ ‰õÄ_® =¸_»∞ QÆ Œ∞Å∞#fl@∞¡ ÉèÏq¿ãÎD Éèí=#OÖ’ "≥Ú «ÎO Ñ¨<≥flO_»∞ QÆ Œ∞Å∞O_Õ=#fl=∂@. W™ê¡q∞H± "åã¨∞ÎÖ’ WÖÏO\˜x~å‡Ïxfl ÉÏ~å Œi JO\Ï~°∞ (ÉÏ~å´12). ÉÏ~å Œi ™ê è•~°OQÍ HÀ@ tY~å„QÆ™ê÷#OÖ’<Õ LO@∞Ok. WHõ _» ‰õÄ_® JÖÏˆQ LOk.

~å[Éèí=#O(ÉÏ~å^Œi)

392016

x~å‡ "≥·z„`«ºOÑ¨_»=∞\˜ P=~° «~°∞"åu P=~° "≥Ú ŒÅ∞H˘x «∂~°∞Ê P=~° =~°‰õΩ

„Ñü QÆk QÀ_» Ñ¨Ù<åk ã÷ÅOÖ’ =¸_»∞ QÆ*ÏÅ á⁄_»=Ù, QÆ[O "≥_»Å∞Ê, QÆ[OÖ’ «∞`À L#fl Éèí∂QÆ~°ƒù ‰õΩO_ôÅ∞ L<åfl~Ú. JO>Ë „Ñü QÆkÖ’#∂ =∞Ozh\˜=ãü LO_Õ Œ#fl=∂@. WÖÏO\˜ ‰õΩO_ôÅÖ’H˜ U#∞QÆ∞Å ÉÏq #∞O_ç ÃÑ·Ñ¨ÙÅ Hõ<≥Hõ∆<£LOk. ~å[Éèí=#O Dâß#ºO "≥·ÑÙ QÆkÖ’ ‰õΩO_ôÅ‰õΩ h~°∞ |Ü«∞@‰õΩ "≥àı§ =∂~åæÅ∞‰õÄ_® L<åfl~Ú. HÍ|\ì Jq =∞QÆ∞~°∞^˘_»∞¡ JÜ«ÚºO\Ï~Ú. D ‰õΩO_ôÅxflO\˜g∞ Œ "Õã≤# ~åu ÃÑ·HõÑ¨CÅ∞ tÅÊHõàÏ â’aè «OQÍ L<åfl~Ú.

ÉÏ~å Œi Ñ_»=∞\ P=~° #∞O_ç «∂~°∞Ê "≥·ÑÙ P=~° "≥·ÑÙ "≥à◊√Î<åflH˘nÌx~å‡ÏÅ∞, "å\ "≥·z„ «ºO ÃÑ~°∞QÆ∞ «∂ áÈ~ÚOk. Ô~O_»= P=~°Ö’ ~å[ãO L\˜ìÑ_ÕÖÏÔ~O_»∞ "≥·ÑÙÖÏ Ô~O_Õã≤ á⁄_»"å\ ãÎOÉèÏÅ∞<åfl~Ú. P ãÎOÉèÏÅ#∞ P#∞H˘x L «Î~°O"≥·ÑÙ, ŒH∆O "≥·ÑÙ L#fl QÆ Œ∞Å g∞ Œ 12 QÆ*ÏÅ á⁄_»"≥·# (XH) Hõ„~° À KÕã≤#Œ∂ÖÏÅ∞<åfl~Ú– WÑÊ\H©... JO>Ë J~Ú^•~°∞ â◊ åÉÏÌÅ∞ QÆ_çz# «~°∞"å « ‰õÄ_®.

ÉÏ~å Œi H˜O Œ

JÅOHõ~°Å∞ÉÏ~å^Œi Ñ¨_»=∞\ ˜ P=~°Ö’

QÀ_»Å H˜Ok #∞Oz ÃÑ· =~°‰õΩ _»OQÆ∞ã¨∞#flO`À KÕã≤# JÅOHõ~°Å∞O_»QÍ«∂~°∞Ê "≥·Ñ¨Ù L#fl Ô~O_»∞ P=~°Ö’¡x

P~°∞ QÆ Œ∞Å QÀ_»Å∞ Jhfl QÆ∂_»∞Å`ÀJÅOHõiOK«|_ç#q. D JÅOHÍiHõQÆ∂_»∞Å∞ XH˘¯Hõ \ ã∂Hõ∆ ‡ ÉÏ~å Œi=ÖL<åflÜ«∞x 1925–26 <å\˜ x*ÏO~å¢+ì Ñ¨Ù~å=ã¨∞Î âßY "åi¬Hõ x"ÕkHõÖ’¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. J~°OQÆ∞à◊O =∞O Œ=Ú#flK ≥H õ ¯Å#∞ J~ °_ » ∞Q Æ ∞ , J_ » ∞Q Æ ∞Ñ¨i=∂ÏÖ’¡ QÆ∂_»∞Å∞QÍ KÕã≤, "å\˜ÃÑ·# Ô~O_»∞ q∞b¡ g∞@~°¡ =∞O ŒO`À _»OQÆ∞ ã¨∞#flO Ñ¨Óã≤ J<ÕHõ JÅOHõ~°Å#∞~°∂á⁄OkOK«_»O J Œ∞ƒù «OQÍ HõxÊã¨∞ÎOk. "≥∞ «Î\˜ Œ∞|ƒ/XO„_»∞ =∞\ìx ã¨∞#flO`ÀHõeÑ≤, JO Œ∞Ö’ HÀ_çQÆ∞_»¡ ™⁄# áÈã≤ «Ü«∂~°∞ KÕã≤# q∞„â◊=∞O`À P QÆ∂_»∞Å‰õΩÑ¨Ó « Ñ¨ÓÜ«∞_»O =Å¡ Jq J «ºO « #∞#∞Ñ¨ÙQÍ, áÈ « áÈã≤#@∞¡QÍ JO ŒOQÍHõxÊã¨∞Î<åfl~Ú. P QÆ∂à◊§‰õΩ Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù ~°OQÆ∞ Ñ¨ÓÜ«∞_»O =Å¡ "å\˜ JO ŒO =∞iO «W#∞=∞_çOzOk. "å\˜ JO^•xfl K«∂ã≤ F~°fiÖËx AÖÏ~ÚÅ∞ "å\˜x ~åà◊§`ÀH˘@ì_»O, "å\˜ g∞ Œ «=∞ ¿Ñ~°∞¡, „Ñ≤Ü«∞ «=ÚÅ ¿Ñ~°∞¡ ÉÁQÆ∞æ À ~åã¨∞ÎO_»_»O =Å¡ PJO Œ"≥∞ÿ# QÆ∂à◊§hfl K≥kiáÈ «∞<åfl~Ú.

ÉÏ~å Œi =ÚO Œ~° Ñ¶≤~°Oy

JÅOHõ~°

412016

ÉÏ~å Œi Ö’ÑÅ∞#fl@∞=O\ QÆ∂_»∞ÖË Éèí=#O ÃÑ·# K«∞@∂ì~å XHÀ¯ Ü« x\òÖ’12 K˘Ñ¨C# LO_Õq. "å\h KåÖÏ =~°‰õΩ èŒfiOã¨O KÕâß~°∞. D ~å[Éèí=#OÔ~O_»∞ JO «ã¨∞÷Ö’¡ LOk. Dâß#ºO, PˆQflÜ«∞Ñ¨Ù QÆ Œ∞Å #∞O_ç ÃÑ· JO «ã¨∞÷‰õΩ,Éèí=#O H˜O Œ L#fl Éèí∂QÆ~°ƒù JO «ã¨∞÷‰õΩ "≥∞@∞¡<åfl~Ú. Éèí=#O ÃÑ·H˜ ZH˜ #Ñ¨C_»∞=∞#‰õΩ Éèí∞=#yi g∞ Œ<Õ HÍ Œ∞, ã¨HõÅ Éèí∞=# ÉèÏO_»O g∞ Œ J#∞Éèí∂u ‰õÄ_®HõÅ∞QÆ∞ «∞Ok. JO Œ∞HÍ¯~°O Z «∞Î XHõ\˜ HÍQÍ, D Œ~° QÍe =∞~˘Hõ\˜.

Éèí=#ÑÙ «∂~°∞Ê P=~°Ö’x =∞ èŒº QÆk KåÖÏ JO Œ"≥∞ÿ#k. ~åA‰õΩ q„âßOuÔH·H\Ï~ÚOz# ≥· LO@∞Ok. P QÆk =ÚO Œ∞ ( «∂~°∞Ê) ÉèÏQÆOÖ’ J~°ú K«O„^•HÍ~°OÖ’XHõ ÉÏÅ¯h LOk. |Ç¨ïâß ‰õΩ «∞ÉÏ¬Ç‘Ï ã¨∞ÖÏÎ<£ (~åA) ÉË •"åk Ãã·xHÍkèHÍiÃã·x‰õΩÅ‰õΩ P[Å∞ W=fi_®xH QÍh, „Ñ[Å‰õΩ ~°≠~ÀHÍ Œ~°≈#q∞zÛ "åi ã=∞ãºÅ∞q#_®xH˜ QÍx D ÉÏÅ¯h LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_ç LO@∞Ok.

Éèí=#O HÕ Œ (JO_»~ü „Q“O_£Ö’) L#fl PiÛ QÆ Œ∞Å∞ Jâ◊fiâßÅÅ∞QÍ, Ãã·xHõQÆ$Ç¨Å∞QÍ LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_ç LO\Ï~Ú. Jq K«∂_»=ÚK«Û@QÍ L<åfl~Ú. D Éèí=#OÔ~O_»∞ JO «ã¨∞÷Ö’¡ LOk. Dâß#ºO, PˆQflÜ«∞Ñ¨Ù QÆ Œ∞Å #∞O_ç ÃÑ· JO «ã¨∞÷‰õΩ,Éèí=#O HÕ Œ L#fl JO «ã¨∞÷‰õΩ "≥∞@∞¡<åfl~Ú. XHõÑ¨C_»∞ D Éèí=#O #Å∞=¸ÅÖÏ<åÅ∞QÆ∞ QÆ ≥ÌÅÃÑ· Ñ¶≤~°OQÆ∞Å∞O_Õ=@. WÑ¨C_»∞ =∂„ «O PˆQflÜ«∞O "≥·Ñ¨Ù#fl QÆ ≥Ì g∞ Œ=∂„ «"Õ∞ XHõ Ñ¶≤~°Oy LOk. nx HÕ Œ "≥·Ñ¨Ù# ‰õÄ_® XHõ h\˜ QÆ∞O_»O LOk.WÑ¨C_»∞ D Éèí=#O K«∞@∞ìÑ¨Hõ Å >ˇbá¶È<£ _çáê~üì"≥∞O@∞"å~°∞ =∞ixfl x~å‡ÏÅ∞Hõ\Ïì~°∞. JO Œ∞Ö’ ŒH∆O "≥·ÑÙ#fl ae¤OQ∑#∞ ÔQãπìÇÏ∫*òQÍ, Ô~™êìÔ~O\òQÍ "å_»∞HÀ=K«∞Û.

Ñ¨iã¨~° Hõ@ì_®Å∞Éèí∞=#yi H˜Ok ÉèÏQÆOÖ’ «∂~°∞Ê "≥·Ñ¨Ù# XHõÑ¨C_»∞ „áêp# Ñ¨@ì=ÚO_Õk.

Wk Ô~O_»∞ HÀ@QÀ_»Å =∞ èŒº LO_Õk. D Ô~O_»∞ HÀ@QÀ_»Å∂ =∞\ì À Hõ\ì#"ÕHÍx Ñ¨\˜+ìOQÍ<Õ xi‡Oz#q J#_®xH˜ x Œ~°≈#OQÍ q∞ye L#fl Z ≥ÎÂ# QÀ_»Å∞,"å\˜ K«∞@∂ì Ö’ ≥·# HõO ŒHÍÅ∞ HõxÊã¨∞Î<åfl~Ú. XHõ HÀ@QÀ_» Ñ¨ÓiÎQÍ èŒfiOã¨OHÍQÍ =∞~˘Hõ HÀ@QÀ_» =∂„ «O WÑ¨Ê\˜H© tkäÅ=∂„ «OQÍ<≥·<å q∞ye LOk. DHÀ@QÀ_»Ö’¡ WÑ¨C_»∞ K«∂_» Œy#q XHõ PO[<ÕÜ«∞ ™êfiq∞ QÆ∞_ç, W\©=Å Hõ\ì#=∞~À J=∞‡"åi QÆ∞_ç =∂„`«"Õ∞. PO[<ÕÜ«∞ ™êfiq∞ QÆ∞_ç 50 Uà◊§ H˜O^Œ@Ñ¨Ù#i‡OK«|_çOk. D QÆ∞_çH˜ W~°∞ Ñ¨Hõ¯ÖÏ Ô~O_»∞ h\ ˜ QÆ∞O_®Å∞<åfl~Ú."å\˜<å#∞H˘x L#fl =∞\ì QÀ_»Ö’¡ J<ÕHõ tkäÅ tÖÏÊÅ∞, PÅÜ«∞ ãÎOÉèÏÅ =ÚHõ Å∞

L<åfl~Ú. âßã<åÖ’¡ „Ñ™êÎqOK«|_ç# cè=∞<å~åÜ«∞™êfiq∞ QÆ∞_ç, ™È"Õ∞â◊fi~åÅÜ«∞OÉèí∞=#yi Ñ¨@ìOÖ’ L<åfl~Ú.

PO[<ÕÜ«∞ ™êfiq∞ QÆ∞_ç #∞O_ç L «Î~°O "≥·ÑÙ‰õΩ ™êy Õ =∂=∂‡~Ú QÆ∞_ç =ã∞ÎOk.^•x =ÚO Œ∞ "≥·ÑÙ W\©=Å Hõ\˜ì# =∞Å¡#fl QÆ∞_ç LOk. ^•xH =ÚO Œ∞ ÉèÏQÆOÖ’Kåà◊√‰õΩºÅ HÍÅÑÙ PÅÜ«∞ tÅÊHõàÏ YO_»O XHõ\ Ñ_ç LOk. WÖÏO\q D „áêO «OÖ’=∞iH˘xfl L<åfl~Ú. =~å¬HÍÅOÖ’ Éèí∞=#yi ÃÑ· #∞Oz Œ∂H ã#flx [Åáê`åÅ#∞=∞Å¡#fl QÆ∞_ç =ÚO Œi =∞O@ÑO #∞Oz K«∂_»=K«∞Û. =∞Å¡#fl QÆ∞_çH "åÜ«Ú=ºkâ◊Ö’ XHõ ~åHõ∆ã QÆ∞_ç (ÔH~Ú~°#∞) LOk. =∞Å¡#fl QÆ∞_çH «∂~°∞Ê "≥·ÑÙ# JÅ¡O «Œ∂~°OÖ’ XHõ =Úã≤¡O Hõ@ì_»O LOk. ^•xfl D =∞ èÕº =∞ã‘ Œ∞QÍ =∂~åÛ~°∞.

WOHÍ «∂~°∞Ê "≥·Ñ¨Ù ~°Ç¨Ï^•i kâ◊QÍ ™êy Õ Ñ¨O@ á⁄ÖÏÅ =∞ èŒºÖ’ XHõ^Œ~åæ, ^•x "≥#∞Hõ XHõ HÀ<Õ~°∞ L<åfl~Ú. x*ÏxH˜ D ^Œ~åæ XHõÑ¨C_»∞Éèí∞=<Õâ◊fi~åÅÜ«∞O. ™ê÷xHõ Hõ äŒ#O „Ñ¨HÍ~°O Éè’#Ü«∞º J<Õ Q˘Å¡ ‰õΩÅã¨∞÷_»∞ ~åAH˜D QÆ∞@ì#∞ HÀ@ Hõ@ì_®xH˜ J#∞"≥·# ã¨÷ÅOQÍ K«∂Ñ≤, JO^Œ∞‰õΩ ã¨Ç¨ÏHõiOz,„ÑuÑ¶ÅOQÍ D HÀ@‰õΩ «# ¿Ñ~°∞ (Éè’#yi) ÃÑ@∞ì=∞x, «# ¿Ñ~°∞# Éè’<Õâ◊fi~åÅÜ«∞OHõ\˜ìOK«∞=∞x J<åfl_»@. D Hõ äŒÖ’ "åãÎ==Ú#flÑÊ\H©, ÖË#ÑÊ\H© PÅÜ«∞O =∂„ «Ox[O. WHõ \ PÅÜ«∞OÖ’x #Ok q„QÆÇxfl áÈbãπ Ü«∂Hõ∆<£‰õΩ (1948‰õΩ) =ÚO Œ∞ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ Œ∞Ö’x Ñ¨a¡H± QÍÔ~¤<£ûÖ’ L#fl =¸ºlÜ«∂xH˜ «~°eOKå~°@.

~åHõ∆ã¨ QÆ∞_ç

432016

Ñ¨~åº@Hõ J=HÍâßÅ∞Éèí∞=#yi ~åR ~å[ è•xH˜ H=ÅO 45 H˜Ö’g∞@~°¡ Œ∂~°OÖ’, Jn ~°Ç¨Ï^•i

g∞ Œ LOk HÍ|\ì WHõ _» Ñ¨~åº@HõO Jaè=$kú K≥O Õ J=HÍâ◊O Z‰õΩ¯=QÍ LOk.Wk ™êÇ¨Ïã¨ Ñ¨~°º@#`À áê@∞ Kåi„`«Hõ Ñ¨~°º@#‰õΩ, ZHÀ@∂i*ÏxH˜ ‰õÄ_®J#∞‰õÄÅOQÍ LOk. nx K«∞@∞ìÑ¨Hõ¯Å ˆH=ÅO 10 H˜Ö’g∞@~°¡ Ñ¨ikèÖ’„Ñ¨ã≤kúQÍOz# Ñ¨~åº@Hõ HO„^•Å∞ J<ÕHõO L<åfl~Ú. "å\˜Ö’¡ ÉèÏ~° « Õâ◊Ñ¨Ù „Ñ¨ã≤ ŒúˆH∆„`åÅ xÅÜ«∞"≥∞ÿ# ã¨∞ˆ~O„ ŒÑ¨Ùi 7 H˜Ö’ g∞@~°∞¡, Ü«∂ Œyi 10 H˜Ö’g∞@~°¡Œ∂~°OÖ’ L<åfl~Ú. H˘Å#∞áêHõ *·# Õ"åÅÜ«∂Å∞, ÃÑO|iÎ W «Î_ç Ç¨ÏãÎHõàÏ

ˆHO„ ŒO 25 H˜Ö’g∞@~°¡ Œ∂~åÖ’¡ L<åfl~Ú.Éèí∞=#yi K«∞@∞ìÑ¨Hõ Ö’¡ H˘K≥Û QÆ∞@ìÖ’¡ L#fl Õ"åÅÜ«∂Å∞, U<≥Å∞ J<Õ

J~°∞ ≥·# QÆ∞@ìÅ∞, XHõ QÆ∞@ìÃÑ·#∞#fl QÆ∞Ç¨ÏÖ’ Pk=∂#=ÙÅ∞ "Õã≤# z„`åÅ∞, ÃÑ ŒÌ=∞„i K≥@∞ì, <åÅ∞QÆ∞ K≥~°∞=ÙÅ∞ "≥Ú ŒÖ·#q Éèí∞=#yi Ñ~åº@Hõ HO„ Œ „áê è•#º «#∞ÃÑOK«∞`å~Ú. „Ñã∞Î «O Éèí∞=#yix Œi≈OKÕ Ñ~åº@‰õΩÅ‰õΩ Éèí∞=#yi ãg∞ÑOÖ’x~°Ç¨Ï^•i ÃÑ·#∞#fl i"≥~å Ç¨ÏŸ@ÖòÖ’ uO_ç, =ã¨u ã¨ Œ∞áêÜ«∂Å∞<åfl~Ú.

Jaè=$kú „Ñ¨ÏoHõÅ∞ÃÑ· <ÕÑ¨ äŒºOÖ’ Éèí∞=#yix Ñ¨~åº@Hõ HO„ ŒOQÍ Jaè=$kú KÕÜ«∞_®xH˜ „H˜O Œ

¿Ñ~˘¯#fl „Ñ¨ÏoHõÅ#∞ Ñ¨ijÅ#Ö’H˜ fã¨∞HÀ=K«∞Û.1. Éèí∞=#yi ÃÑ·#∞#fl ãÑÎQÆ∞O_®Ö’¡x "≥Ú Œ\ Ô~O_»∞ QÆ∞O_®Å#∞ („Ñ"Õâ◊ =∂~°æO

ŒQÆæ~°∞#fl "å\x), K≥~°∞=Ù‰õΩO@#∞ ÑÙ#~°∞ ŒúiOz "å\Ö’¡ z#fl ÃÑ_»Öò É’@¡#∞,ã‘„ «∂ "åH˜OQ∑ ÉÏÖòû#∞ U~åÊ@∞ KÕÜ«∂e. ÃÑ·#∞O_ç H˜O Œ =~°‰õΩ =~°∞ã¨QÍL#fl ã¨ÑÎQÆ∞O_®ÅÖ’ á¶œO>ˇ~Ú<£Å∞ U~åÊ@∞KÕÜ«∂e.

2. J=∞‡‰õΩO@#∞, f<Õq∞ K≥~°∞=Ù#∞ É’\˜OQ∑ áê~ÚO@∞¡QÍ Jaè=$kú KÕÜ«∂e.3. Éèí∞=#yi ÃÑ·#∞#fl K≥~°∞=Ù‰õΩO@ ŒQÆæiH ~ÀÑπ"Õ xi‡Oz, JHõ _ç #∞O_ç HÀ@QÀ_»

"≥O@ |∞~°∞AÅ∞, h\˜ QÆ∞O_®Å#∞ K«∂ã¨∂Î ~å[Éèí=#O K«∞@∂ì uiˆQÖÏ"åH˜OQ∑ Zã¨ ÖË@~ü ÖË • ã‘ „ «∂ (áê~° Œ~°≈Hõ) QÍA =O ≥##∞ U~åÊ@∞KÕÜ«∂e.

4. QÆ∞@ì H˜O Œ∞#fl PO[<ÕÜ«∞™êfiq∞ QÆ∞_çH˜ L «Î~å# L#fl h\˜ QÆ∞O_®xfl â◊√„ÉèíOKÕã≤, ^•x "≥#∞Hõ L#fl „ã‘ <£ PHÍ~°OÖ’ L#fl |O_»‰õΩ ™œO_£ JO_£ Ö·\ò ëÈU~åÊ@∞ KÕÜ«∂e. P QÆ∞O_»OÖ’H˜ ÃÑ·#∞O_ç Œ∂ˆH [Åáê «O H˜Ok "≥·Ñ¨Ù‰õΩ‰õÄ_® [Åáê «OQÍ *Ï~°∞ «∞Ok HÍ|\ì P QÆ∞O_»OÖ’x h\˜<Õ ~˘>Ë\ò KÕã¨∂Î

=~å¬HÍÅOÖ’ Éèí∞=#yiÃÑ· [Åáê`åÅ∞

ZÑ¨C_»∂ HõxÑ≤OKÕ [Åáê`«O ÖÏQÍ KÕã≤, ^•x ÃÑ·#∞O_ç H˘O_»ÃÑ·#∞#fl~å[Éèí=#O ŒQÆæ~°‰õΩ KÕ~°∞‰õΩ<ÕÖÏ Zã¨ ÖË@~ü U~åÊ@∞ KÕÜ«∂e.

5. ã¨ÑÎQÆ∞O_®Å∞, ~å˜ QÆ∞O_®Å‰õΩ Ñ¨Hõ #∞#fl =∞\ì "Õ∞@ÅÃÑ· „áêp# HÍÅÑ¨ÙÑ¨ÓÅ =<åÅ#∞ ÃÑOKåe. x*ÏO HÍÅÑ¨Ù `«=∞Åáê‰õΩÅ `À@Å#∞Ñ¨Ù#~°∞^ŒúiOKåe.

6. Éèí∞=#yi K«∞@∂ì Ñ¨_çáÈ~Ú# Ñ¶≤~°OQÆ∞Å#∞, #ÖÁæO_» áÈbãπ ¿ãì+¨<£ =ÚO Œ∞ÃÑ\ì# Éèí∞=#yi Ñ¶≤~°OQÆ∞Å#∞ XHõ KÀ@‰õΩ KÕiÛ D HÀ@ „áêOQÆOÖ’„Ñ¨ Œ~°≈#‰õΩ ÃÑ\Ïìe.

7. Éèí∞=#yi ÃÑ·#∞#fl =∞\˜ì "Õ∞@Ö’¡, Ñ‘#∞QÆ∞Å k|ƒÖ’, H˘O_» H˜O^Œ∞#flHÀ@QÀ_»Ö’¡, HõO ŒHÍÖ’¡ ÑÙ~å=ã∞ÎâßY «=fiHÍÅ∞ KÕÑ\˜ì, Kåi„ «Hõ J=âıëêÅ#∞"≥eH˜ fã≤ Ãã·\ò =¸ºlÜ«∞OÖ’ ÃÑ\Ïìe.

8. H˘K≥Û QÆ∞@ìÖ’¡ L#fl PÅÜ«∂Å = ŒÌ‰õΩ „>ˇH˜ OQ∑ „\ÏH±û U~åÊ@∞ KÕÜ«∂e. U<≥QÆ∞@ìÖ’¡ ‰õÄ_® J_≥fiOK«~ü @∂~°¡#∞, Ñ¨Hõ¯<Õ L#fl áêO_»=ÙÅ QÆ∞Ç¨ÏÅ#∞,Ô~O_≥Hõ~åÅ "≥·âßÅºOÖ’ qãÎiOz# =∞„i K≥@∞ì#∞ ZHÀ Ñ~åº@HõOQÍ Jaè=$kúKÕÜ«∂e.

9. "≥ÜÕ∞à◊§ H˜O Œ\ ˜ ™È"Õ∞â◊fi~åÅÜ«∂xfl, Éè’<Õâ◊fi~åÅÜ«∂xfl Ñ¨Ù#~°∞ ŒúiOKåe.10. Éèí∞=#yi H˘O_» L «Î~° áê ŒOÖ’ L#fl J=∞‡‰õΩO@ ŒQÆæ~° ÖËH±=Óº ÔQãπìÇÏ∫*òÅ∞,

Ô~™êìÔ~O\òû Hõ\Ïìe. Wq ~ÀÑπ"Õ ˆH„^•xH˜ ‰õÄ_® ŒQÆæ~°QÍ LO\Ï~Ú.11. *ÏfÜ«∞ ~°Ç¨Ï^•i #∞O_ç ^Œ~åæ g∞^Œ∞QÍ Éèí∞=#yi =~°‰õΩ, P `«~°∞"å`«

Éèí∞=#yi K«∞@∂ì W~°∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ K≥@¡ À J„áÈKü ~À_»∞¤ "ÕÜ«∂e.

452016

3âßã¨<åÅ∞

472016

BHUVBHUVBHUVBHUVBHUVANAANAANAANAANAGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - Nooooo. 1. 1. 1. 1. 1(P(P(P(P(Prrrrrooooovvvvvenance not knoenance not knoenance not knoenance not knoenance not known)wn)wn)wn)wn)

Western ChalukyaTribhuvanamallaC.V.36, Khara, Vaisakha su. 15. Tuesday, lunar eclipse (A.D.1111).

Partly illegible. It seems toregister the gift of a Nandadiviga(perpetual lamp) to the god Somesvaradeva by Lakshmideva, thedandanayaka of Bhuvanagiri and perhaps the Karanams of place.It is worth nothing that the forts were governed by Dandanayakasin this period. Capitals like Kollipaka were underMahamandalesvaras.

TEXTTEXTTEXTTEXTTEXTFIRST SIDEFIRST SIDEFIRST SIDEFIRST SIDEFIRST SIDE

1. ã¨fiã≤Î ã¨=∞ãÎ Éèí∞=<å„â◊Ü«∞ „j2. Ñ¨$näfi=Å¡Éèí =∞Ç¨~å*Ïkè ~å[3. Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~° Ñ¨~°=∞ Éèí\Ïì~°Hõ ã¨4. `åº„â◊Ü«∞ ‰õΩà◊ uà◊Hõ Kåà◊√HÍº5. Éèí~° „j =∞„uÎÉèí∞=#=∞Å¡ Õ6. =~° q[Ü«∞~å[º =Ú «Î~À «Î7. ~åaè=$kú „Ñ¨= Œú9 =∂# =∂K«O8. „^•Hõ `å~°O [Ü«∞xÎÑ¨Ù~° Œ<≥9. Åg_ç<Ààò ã¨∞Yã¨OHõ è• q10. <À ŒkO ~å[ºOÔQÜ«Úº «Î11. q∞Ô~ N =∞KåÛà◊√Hõº q„Hõ

12. =∞ =+¨9 ^Œ36 <≥Ü«∞ Y13. ~° ã¨O= «û~° Œ "≥·™êY â◊√ Œú Ñ¨Ó14. ‚"≥∞ =∞OQÆà◊ "å~° ŒO Œ∞ ™È=∞„QÆ15. Ç¨Ï ukäxq∞ «ÎkO N=∞ Œ∞ƒù=16. #yiÜ«∞ Œ¤ åÜ«∞HõO ÅH©∆ ‡ Õ=17. Ü«∞––– Hõ~°QÆà◊Ñ¨Ê N ™È18. "Õ∞â◊fi~° Õ=~° #O^•k"≥ÔQ – ––19. áÈ ––––––20. –––––––21. –––––––22. –––––––23. ~åÑ¨Ó=fi9Hõ =∂K«O„^•Hõ 9 `å24. ~°O #_ç=O`åy H˘@∞ì ~° èŒ=∞‡925. #_≥ =kèHÍi QÆà◊Ñ¨Ê ≥ „Ñ¨26. uáêoã≤ Œ=iÔQ "å~°Ï27. ã≤Ü«∞Å∞ H˘_»∞H˘à◊QÆ∞ =∞O28. á⁄O#flÅ∞ Hõ\ìã≤ HÀ\˜ HõqÖˇ29. Ü«∞O HÀ\˜ „ÉÏÇ¨Ï‡iÔQ HÀ30. @ì Ñ¨Ùº g∞ èŒ=∞‡=∞O ÔH_çã≤31. Œ=~° áê «Hõ @@

492016

Western Chalukya[Tribhuvanamalla]C.V.48, Sobhakrit, Vaisakha .......... [A.D.1123]

Fragmentary. Details missing.

1. --- j=∞KåÛà◊√Hõº q2. „Hõ=∞ =+¨9 ^Œ à◊8 <≥Ü«∞3. â’ÉèíHõ$ «ûO= «û~° Œ4. "≥·âßY â◊√ Œú Ñ¨Hõ∆ Œ

--------

SECOND SIDESECOND SIDESECOND SIDESECOND SIDESECOND SIDE1. Œ «ÎO Ñ¨~° ---2. ã¨∞#Ì ~åó ---3. „™ê˜q∞ ---4. „H˜q∞: ---

BHUVBHUVBHUVBHUVBHUVANAANAANAANAANAGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - Nooooo. 2. 2. 2. 2. 2(O(O(O(O(On the entrance gate of the forn the entrance gate of the forn the entrance gate of the forn the entrance gate of the forn the entrance gate of the fort near Pt near Pt near Pt near Pt near Peenugula diba)eenugula diba)eenugula diba)eenugula diba)eenugula diba)

Western ChalukyaTribhuvanamallaC.V.48, Sobhakrit, Vaisakha su.3, Akshatritiya,Adityavara [A.D.1123]

It records the gift of some des from the oil-millers for thegod Somesvaradeva of Bhuvanagiri tirtha, by Sarvadhyaksha -dandanayaka Kesiyarasar, the sumkha - sahana veggada,Deharadadhishthayaka and (Jodhara dadhishthayaka?)

1. ã¨fiã≤Î „j=∞„uÎÉèí∞=# =∞Å¡ Õ2. =~° ÕÇ¨~° ŒkèëêªÜ«∞Hõ (ã¨∞)3. (Mˇ) ™êÇ¨Ï"≥QÆæ_» (*’ èŒ~°)4. kèëêªÜ«∞HõO ã¨"åfi èŒºHõ∆ Œ5. ¤<åÜ«∞Hõ ˆHã≤Ü«∞~°6. ã¨~ü „j=∞K«KåÛà◊√Hõº q7. „Hõ=∞=+¨9 Œà◊8 <≥Ü«∞8. â’Éèí Hõ$ «O = «û~° Œ9. "≥·âßY â◊√ Œú Ñ¨Hõ∆ Œ10. Hõ∆„ufÜ«∞ Ü«Ú Pk11. «º"å~° ŒO Œ∞ Éèí∞=#yi

BHUVBHUVBHUVBHUVBHUVANAANAANAANAANAGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - Nooooo. 3. 3. 3. 3. 3(O(O(O(O(On a stone near the gate of the forn a stone near the gate of the forn a stone near the gate of the forn a stone near the gate of the forn a stone near the gate of the fort)t)t)t)t)

512016

12. Ü«∞f «÷9 kO „j ™È"Õ∞â◊fi13. ~° Õ=ÔQæ9 Je¡Ü«∞ Ñ¨Ù14. ~° Œ ≥e¡ QÆ~° QÍOQÆàÁ -15. #∞Ì QÍO (|e - =Ù) oÜ≥∞ Ü≥Ú -16. ÖÏ ŒQÍO (QÆà‹æ#QÍ ÔH¯)17. „ Œ=∞‡=ÔQ Ü≥∂ÔQ (ó) ~å18. Ü«∞=∞O ≥é∞ ó | ≥Å¡19. "≥∞Öˇ (ã¨)=∞O ó ã¨20. =fi ÉÏ è• Ñ¨iÇ¨~°‚=∂21. ÔQ è•~å Ñ¨Ó=fi9HõO=∂22. _ç H˘@ì s èŒ =∞‡ (Hõ -)23. „Ñ¨u‰õÄà◊ ~å Œ~°Ñ¨Ê -24. ≥ ÉÏ Œ∞t Ü«∞e¡™êã≤25. ~°HõqÖˇQÆà◊O „ÉÏÇ¨Ï‡~°∞26. =∞#o Œáê Ñ¨ (=QÆ∞æ ~°||)27. ã¨fi Œ åÎO Ñ¨~° Œ åÎO "åÜ≥∂28. Ç¨Ïˆ~ « =ã¨∞O èŒ~åO+¨+≤ª29. =fi +¨ ã¨Ç¨Ï„™ê˜ qëêª30. Ü«∂O*ÏÜ«∞ Õ Hõ$q∞ó

Western ChalukyaTribhuvanamalla[C.V.50] Krodhana

Fragmentary. Introduces certain Mahamandalesvara, whobears a string of titles. Details missing.

TEXTTEXTTEXTTEXTTEXTBRBRBRBRBROKEN SLOKEN SLOKEN SLOKEN SLOKEN SLABABABABAB

1. - - ãÎÉèí∞=<å„â◊Ü«∞ „j=∞-2. - =∞Ç¨~å*Ïkè ~å[-3. - - â◊fi~° Ñ¨~°=∞Éèí\Ïì~°4. Hõ ã¨ åº„â◊Ü«∞ ‰õΩà◊ uà◊HõO5. Kåà◊√HÍºÉèí~° „j =∞„uÉèí∞=6. #=∞Å¡ Õ=~° q[Ü«∞ ~å[º7. - - „qkú „Ñ¨= Œú9=∂#8. - - `å~°O |~°O Ñ¨Å∞-9. - - ÖÏº Œ <≥Öˇg-10. - - à◊ ã¨OHõ ä•q<À-11. - - [ºOÔQ Ü«Ú «Î12. - - Œ Ñ¨ À‡Ñ¨rq ã¨ -13. - - Ñ¨OK« =∞Ç¨â◊ -14. - - =∞¤àıâ◊fi~°O -15. - - Ç¨Ï#=∞¿ÇÏ -

BHUVBHUVBHUVBHUVBHUVANAANAANAANAANAGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - Nooooo. 4. 4. 4. 4. 4(O(O(O(O(On the door jamb of the forn the door jamb of the forn the door jamb of the forn the door jamb of the forn the door jamb of the fort near the Pt near the Pt near the Pt near the Pt near the Peenugula dibba)eenugula dibba)eenugula dibba)eenugula dibba)eenugula dibba)

532016

16. - - ~°∞~åÜ«∞Hõ Œ -17. - - ~À Ç¨Ï Hõ Éèí QÆ -18. - - Hõ[#Kå~°∞ -19. - - [# =∞<À ~°O -20. - - Œ ÉèíO[#O -21. - - ¿ÇÏ`åÊ «O a~°∞ Œ22. - - yi=„[23. - - Hõ g~å -24. - - ¤oHõ |xÌHÍ25. - - Ü«∞OHõHÍéO Hõ$ -26. - - ã≤OQÆ# ÔH· ã¨∞i -27. - - # kâßÑ¨@ìO -28. - - Hõ ÅÖÏ@ Ñ¨ -29. - - ¤oHõ |=∞‡ -30. - - ~°HõHõ ã¨O „j=∞u31. - - Õ=Ñ¨ ŒHõ=∞à◊ -32. - - Ç¨Ü«∞ã≤QÆO -33. - - „Ñ¨â◊ã≤Î ã¨Ç≤Ï «O -34. - - =∞¤àıâ◊fi~°O ¿ã -35. - - KåÛ à◊√Hõº q„Hõ36. - - ≥·<≥=∞ „HÀ èŒ# -37. - - ÉèÏ„ ŒÑ¨ Œ -38. - - k"å~° ŒOk<å -39. - - Ñ¨=fi xq∞

Western ChalukyaTribhuvanamalla

Fragmentary. It seems to record some gift to the godBhimanarayana of Bhuvanagiri by Soddalayya dandanayaka, theofficer in-charge of Bhuvanagiri (fort) of some drammad out ofthe herjjumka. From the eulogy of Bhimadandanayaka in the be-ginning, it seems that the god Bhimanarayana was installed byhim.

––– ––– ––– –––––– ––– ––– –––

1. ––– „j =∞„uÎÉèí∞ -2. #=∞Å¡ Õ=~° q[Ü«∞ ~å[º =Ú «Î~À «Î~å3. aè=$kú „Ñ¨= Œú =∂#=∂K«O„^•Hõ `å~°O4. ã¨Å∞ «∞Îq∞Ô~ « åÊ Œ Ñ¨ À‡Ñ¨rq cè5. =∞ ŒÏ¤kèÑ¨ <å =∞Ç¨#∞ÉèÏ=# „Ñ¨ å6. Ñ¨ "≥∞<≥·<≥ || Éˇã¨#O Kåà◊√Hõº~å=∞O Éˇ7. Ãã ã¨Åu|à◊O cè=∞ ŒÏ¤kèÑ¨O ~°Hõ8. (Ãã) <˘=Ù Œfi$ «Î~°O #∞fl<≥<˘ (-) Ñ¨<≥<≥ÌO9. (=) HÍoOQÆ~åÜ«∞O aã≤ã¨ (=@O) =∞10. à◊"Õâ◊O Ñ¨ÓQÆÖˇ_≥=Öˇ_≥Ü«∞O QÆ∂[˚ ~°O QÆ∂_»∞

BHUVBHUVBHUVBHUVBHUVANAANAANAANAANAGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - Nooooo. 5. 5. 5. 5. 5(O(O(O(O(On a slabe set up in frn a slabe set up in frn a slabe set up in frn a slabe set up in frn a slabe set up in front of the Mont of the Mont of the Mont of the Mont of the Masjid)asjid)asjid)asjid)asjid)

552016

11. ~å¤O ‰õΩã≤ ŒO "ÕOwâ◊#àÏ§_ç Œ#u Éèí12. Ü«∞kO K«„Hõ‰õÄ\Ïkè<å äŒ II [#"≥ (-~)13. Hõ ≥ "Õà◊√Ê è•„fÑ¨Ù~°=∞O ã¨∞@ìO QÆ_»O14. =∞O„uË„ «# ÉèÏàÏ Ñ≤ Hõ=Ç≤ÏÉèÏ -15. Œ∞ _ç@O <˘ Œfl~°Ü«∞ „uË„ «# ÉèÏ(^•)

SECOND SIDESECOND SIDESECOND SIDESECOND SIDESECOND SIDE––– ––– ––– –––––– ––– ––– –––

1. =+¨ 9 ( ŒO Œ∞) „HÀ èŒ<å|Ì ŒO Œ∞ «Î~åÜ«∞ ã¨O„Hõ=∞2. ŒO Œ∞ =∞Ç¨„Ñ¨ è•#O Éèí∞=#yiÜ«∞ ~°kèHÍi âÁ_»¤3. à◊Ü«∞º ŒO_»<åÜ«∞Hõ cèƒù9 =∞<å~åÜ«∞ Õ=i4. ÔQ ÃÇÏA˚9O Hõ Œe¡ (uOQÆ>ìOÔQÔ~~° Ñ¨=Ô~) „ Œ=∞‡5. "åÔQ è•~åÑ¨Ó=fi9HõO =∂_çH˘@ì i ŒO#_»6. ã≤ Œ=QÆæ9 Hõ∆Ü«∞ Ñ¨Ùº q∞‰õΩ¯~ü II

THIRD SIDETHIRD SIDETHIRD SIDETHIRD SIDETHIRD SIDE1. ––––––2. ––– Ñ¨~° Œ åÎO "åÜ≥∂3. ––– ã¨Ç¨Ï„™ê –4. –––: II qO^•ºkè5. ––– @ ~°âß~Ú6. ––– =Éè’QÆ ––7. ––– QÍ_≥ ~åOÉèí -8. ––– #~°HõO –––9. ––– ~å=∞ –––10. ––– ¿ã «∞ –––11. ––– Éèí=kƒùó ã¨ –– `å -12. ––– Éèí∂Ü≥∂ Éèí∂Ü≥∂ -13. ––– *Ïó Ñ¨~°=∞ -

14. ––– Œ¿Ñ « =∞#15. ––– áêÅÜ«∞xÎ –––16. ––– Éè’º –––17. ––– =¸kfl918. ––– qó âßÅ ‰õΩO –––19. ––– _®¤Ç¨Ïà◊ -20. ––– #à◊ó r"åº -21. ––– „taè –––

––––––––––––––––––

Ñ‘#∞QÆ∞Å Œ~åfi[ ŒQÆæi âßã¨<åÅ∞

572016

Western ChalukyaPratapachakravarti JagadekamallaRegnal year 9, Kshaya, Vaisakha, su.3, Akshatritiya[A.D.1146, April 15 Monday]

Fragmentary. The inscription refers itself to the prosperousreign of the king Chalukya Pratapachakravarti Jagadekamalla,ruling from [Kalya]na. His senadhipati who is said to be govern-ing Bhuvanagiri seems to have made the gift of 4 chinnas out ofHerjjumka and 2 drammas out of Vaddaravula-sumka for everymonth and some land of 1 mattar of gadde and 50 mattars ofkaramba for the worship and offerings of the god (name missing)and the pujaris.

1. ~å[Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~° Ñ¨~°=∞ -2. \Ïì~°Hõ ã¨ åº„â◊Ü«∞ ‰õΩà◊uà◊HõO –––3. HõO Kåà◊√HÍºÉèí~°O „j=∞4. [˚QÆ ÕHõ=∞Å¡ Õ=~° q[Ü«∞5. ~å[º =Ú «Î~À «Î~åaè=$6. kú „Ñ¨= Œú9=∂# -7. =∂ K«O„^•Hõ 9 `å~°O8. HõàÏºÑ¨Ù~° Œ <≥Öˇ g_ç<Ààò -

BHUVBHUVBHUVBHUVBHUVANAANAANAANAANAGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - Nooooo. 6. 6. 6. 6. 6(O(O(O(O(On the brn the brn the brn the brn the broken stone near theoken stone near theoken stone near theoken stone near theoken stone near thewwwwwell behind the Khajiell behind the Khajiell behind the Khajiell behind the Khajiell behind the Khaji’’’’’s house)s house)s house)s house)s house)

9. ã¨∞Y ãÖHõ ä•q<À ( Œ) kO~å -10. - ÔQÜ«Úº «Îq∞Ô~ „j=∞ -11. - - à◊√Hõº „Ñ¨ åÑ¨ K«„Hõ=uÎ912. - QÆ ÕHõ=∞Å¡ Õ=+¨9 Œ913. Hõ∆Ü«∞ ãÖ= «û~° Œ "≥·âß -14. â◊√ Œú Ñ¨Hõ∆ Œ JHõ∆„uf15. Ü«∞O ™È=∞"å~° ŒO Œ∞ „j=∞16. Ç¨„Ñ¨ è•<≥#ãÎó (Ñ¨Ù~°-)17. (QÆ9 _» ––– )18. „j Hõ~°O - =∞Ç¨ãÖkè19. q„QÆÇ≤Ï –––20. ¿ã<åkèÑü Ç¨Ï_»Ñ¨= –––21. <åÜ«∞HõO |=∞‡ Õ=~° –––22. Ü≥∂à‹ #_≥= Éèí∞=#yi

SECOND SIDESECOND SIDESECOND SIDESECOND SIDESECOND SIDE––– ––– ––– –––––– ––– ––– –––

1. - _≥=O _»O è•Hõ∆ « Ñ¨Ù\ ˜Ê Œ∂2. Ñ¨nÑ¨ x"Õ ŒºHõ O Ñ¨Ó*Ïi Œ -3. Ü«∞# „QÍ ã¨Hõ O ÃÇÏA˚9 OHõ4. Œe¡ uOQÆ oÌOQÆoOÔQ <åÅ∞¯ -5. <åÅ∞‰õΩ zO#=Ú=∞O =_»¤~å6. =Ùà◊ ã¨∞OHõ «e¡ uOQÆoÌOQÆ7. oOÔQ „ Œ=∞‡ Î a=~å # HÍÖˇfiÜ«∞ -8. e¡ QÆ ≥Ì =∞ «Î1 HÀ=∞\˜ QÆ∞|ƒeÜ«∞9. ãúà◊ Œe¡ áêâ◊fi9 Ñ¨¤ «~° ÔHÜ«∞ºÔHÅ10. ÉèÏQÆ Œe¡ Hõ~°O| =∞ «Î~°∞ O11. WOu x «∞=∞O è•~å=Ó=fiHõ =∂12. _ç H˘@ì s èŒ=∞‡9 =∞O #_» ~Úã≤ Œ13. = QÆæ9 Hõ∆Ü«∞ Ñ¨Ùº (=) ‰õΩ¯ q èŒ#o14. Œ=~°∞ ~“~°Ñ¨H˜ o=~ü II

592016

ãOÇÏiOz# Ñ≤ ŒÑ F~°∞QÆÅ∞¡ ~å[º=Ú#∞ Ñ Œ‡<åÜ«∞Hõ ~å[ºO «~åƒùQÆ=ÚQÍ „QÆÇ≤ÏOzJ@∞ Ñ≤=∞‡@ Éèí∞=#yi Œ∞~°æ=Ú#∞ ™êkèOz JK«\˜ QÆO_ç ã¨g∞Ñ¨=∞On âßã¨#=Ú"Õ~ÚOK≥#∞. Jk Jã¨OÑ¨ÓiÎ âßã¨#=Ú. D âßã¨#=Ú# J#áÈ`å<åÜ«∞xa~°∞ Œ=ÚÅ∞ ¿Ñ~˘¯#|_ç#q. âßã#=Ú â◊Hõ ãO= «û~°=Ú 1300 HÍà◊Ü«ÚHÎ HÍsÎHõ=∂ã¨=Ú# "Õ~ÚOÑ¨|_ç#k.

âßã¨#=Ú - =¸Å=Ú„j QÆËâßÜ«∞#=∞ó ã¨fiã≤Î„j =∞#‡Ç¨ =∞O_»ÖËâ◊fi~° PO„ èŒ Õâßnèâ◊fi~° QÆ[ Œà◊

qá¶êà◊, ~åÜ«∞QÍÜ«∞ QÀáêà◊ ÑÖK« áêO_»º Œà◊ qÉèÏà◊ „Ñü QÆO_» Éè·~°= Éèí∞[|Åcè=∞ Y_»æ <å~åÜ«∞ HÍHõu ~å[º ™ê÷Ñ¨<åKå~°º J+ì k‰õΩ¯ ~åÜ«∞ =∞<À ÉèíÜ«∞OHõ~°ˆ~K«~°¡ =Oâ’ Œƒù= =~°º ^•z<åÜ«∞x ã≤OQÆ=∞ <åÜ«∞x =~°ã¨∞ «∞O_»∞ ™È=∞‰õΩÅÑ¨~°â◊√~å=∞ qÉèÏà◊ J„ÑüÇ¨Ï`« „Ñ¨`åÑ¨ÙO_≥·# J#áÈ`å<åÜ«∞xOQÍ~°∞ ã¨HõÅÉèí∂=ÅÜ«∞=Ú#∞ áêeã¨∂Î â◊Hõ =~°¬O|∞Å∞ 1300 JQÆ∞ HÍà◊Ü«ÚHÎ ãÖ= «û~°HÍsÎHõ =∂ã¨=Ú# .............. „j„j„j.

P è•~°O : a.Zãπ.âß„ã≤Î - ˆ~K«~°¡ Ñ¨ Œ‡<åÜ«∞‰õΩÅ K«i„ « - âßã¨<åÅ∞

BHUVBHUVBHUVBHUVBHUVANAANAANAANAANAGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - Nooooo. 7. 7. 7. 7. 7

VelamaSirigayanayaka

Fragmentary. It begins with the mention of Anavota and hisson Simgamanayaka who bears the titles Bhujabala Bhima,Somakula Parasurama and Khadganarayana (incomplete)

TEXTTEXTTEXTTEXTTEXT1. qâ’Éèí=∂# =∞ã¨∂ « ™êÉèí∂Ñü=∞#fl ("À –––- ^ÒÑü=∞ –––)2. x ã¨=fi9 Ö’Hõó I Œfi+¨#‡Ç¨Éèí$ «∞¯Å Ñ¨Hõ∆ (––––––)3. =∞~°~°∞kè~å áê~°ã≤HÍÎ=hHõO I Ü«∞O (––––––)4. O„ Œ=∞¿ã= Œ∞QÆú[Å Œ<Õfl9 „`À «û=O ‰õΩ=fi `å (––– <å<åHõO -)5. ã≤OQÆ=∞<åÜ«∞ˆH# x «~å=∂ÉèÏuÜ«∞ (––– ~å#ƒùÇ¨ <£ –––)6. WëêìfiÜ«∞[˝ÑüO ã¨=∞„QÆ qÉèí"≥·Ü≥∂ Õ= (––– l «ã¨∞Åi=Ù‰õΩ –––)7. Ö’ Éèí∞[|Åcè=∞ ™È=∞‰õΩÅ Ñ~°â◊√~å=∞ QÆ[ Œà◊ (qÉèÏà◊) Y_»æ<å~åÜ«∞

BHUVBHUVBHUVBHUVBHUVANAANAANAANAANAGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - Nooooo. 8. 8. 8. 8. 8(O(O(O(O(On a stone near the Khajin a stone near the Khajin a stone near the Khajin a stone near the Khajin a stone near the Khaji’’’’’s house)s house)s house)s house)s house)

612016

KannadaFragmentary.Mentions certain Bachiraja and a gift (of land).

––––––––––––1. |oÜ«∞ *Á#flQÀ –––2. (-Ü«∞O) è•~åÑ¨Ó=fi9 HõO3. (–––) „uÉè’QÍÉèíºO «Î~° ã≤4. (kú)~ÚO a@∞ì H˘@ì -5. - «ú9 ≥ ÉÏz~å[O6. ––– „Ñ¨Éèí - äŒ J+ìÉè’QÆ7. QÆ Õ[™êfi=∞º=∞8. ––– =∞ Pà◊ ÔHÜ«∞ -9. =ÔQæ Ñ¨_≥ Œ∞ H˘@ì10. ™ê=∂<ÀºÜ«∞O èŒ11. –– «∞ #$9 áêÏO12. HÍÖË HÍÖË áêÅh -13. - =kƒùó ã¨"åfi9 <Õ14. `å ÉèÏq#ó áêu÷915. –– Éèí∂Ü≥∂ Éèí∂16. Ü≥∂ Ü«∂K« Õ ~å=∞K«17. O„ Œó II

BHUVBHUVBHUVBHUVBHUVANAANAANAANAANAGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - NGIRI INSCRIPTIONS - Nooooo. 9. 9. 9. 9. 9(O(O(O(O(On the gate near Pn the gate near Pn the gate near Pn the gate near Pn the gate near Peenugula dibba)eenugula dibba)eenugula dibba)eenugula dibba)eenugula dibba)

Western ChalukyaTribhuvanamalladevaC.V.[3] 1; Vyaya, Vaisakha su. 3. Aksha-tritiya[A.D.1105, April 6]

The record introduces the prince Jagaddeva who is said tohave been the son of Udayaditya and grandson of Gondala of theParamara line in which great kings like Sir Harsha, Munja, Sindala,Bhojadeva and others were born. Then it refers to the Chalukyaking Tribhuvanamalla alias Chalukya Rama and Vikranta-chakresvara, who, out of affection, brought Jagaddeva the princeof Dhara, and, treating him like his son, bestowed on him part ofthe Kuntala country. Jagaddeva is stated to have conquered thekings of Vegi, Dravila, Chakrakuta, Mahira and Ballala, of whichthe conquest of the last king is described in a separate verse.

Such Jaggaddeva residing in his own capital Kollipaka, itstates, granted the village Goshttipalu in Alete-Kampana with allimmunities as Devabhoga to the god Somesvara and the attachedmatha built by Bammadeva-nayaka son of Dhakkananayaka, atthe king’s fort Bhuvanagiri on the occasion of Akshaya-tritiya.The gift was intended for the amga-ramga-bhogas of the godSomesvara and for feeding (the ascetics and students) in the matha.Some other monetary gifts are also recorded.

KKKKKOLOLOLOLOLANUPANUPANUPANUPANUPAKA INSCRIPTIONAKA INSCRIPTIONAKA INSCRIPTIONAKA INSCRIPTIONAKA INSCRIPTION(((((OOOOOn stone pillar unearn stone pillar unearn stone pillar unearn stone pillar unearn stone pillar unearthed)thed)thed)thed)thed)

632016

1. ÅH©∆ ‡â◊fi~°ã¨º [QÆ Œ∞ Œƒù=¿ÇÏ «∞2. Éèí∂ « <åaè„Ñ¨Éèí∂ « Hõ=∞Å „Ñ¨3. Éèí=Ñ¨º¿ÇÏ «∞ó áêÜ«∂ Œ¿ÇÏ «∞ ~°4. qzO «º =∞Ç¨„Ñ¨ÉèÏ"À =∂¿ÇÏ5. â◊fi~å #K«ÖÏkèÑü=∞‡9 ¿ÇÏâ◊ó II J6. ã≤Î„Ñ¨â◊ãÎ #~°áêÅ =∞˜„Ñ¨ã¨∂7. uó ãÖ~°Hõ∆ º=∂ â◊~°Ïkú9 ^èŒ8. ~å èŒ~O„ Œó I ~å*Ï˝Ox*ÏÉèí∞ºk «9. ~å[ã¨=∞$ Œú ÅH∆Í‡º Ö’ˆHã¨∞ è•10. fl9= ã¨=∞ó Ñ¨~°=∂~° =Oâ◊ó II „j11. Ç¨Ï+¨9 =ÚO[#$Ñ¨ ã≤O ŒÅ Éè’[ Õ==Ú12. MËº+¨µ ~å[º Hõ=∞ÖÏ =∞#∞ Éèí∂ « = «∞û13. « ŒfiOâ◊*Ë+¨µ |Ç¨ï+¨µ H∆u áêÅˆH+¨µ14. *Ï «ãÎ «ãÎ Œ#∞ Q˘O_»ÅÉèí∂q∞ áêÅó II15. L Õ «º «™ê‡ Œ∂ƒùK«O„^• Œ∞ ŒÜ«∂16. „nO„ Œ ãÖxÉèÏ „^•[ºOK« HÍ~° è•~åÜ«∂17. =Ú ŒÜ«∂k «º Éèí∂Ñüó II z„ «=∞ø18. =fi9 ó Ñ¨q^•Ì =ó â◊„`«∞^Œ∞QÆæ9 „`«Ü«∞19. Hõ∆ÜÕ∞ UHÀÑ¨ºÉèí∂ „ «Ê`åáêyfl ~°∞ Œ20. Ü«∂k «º ãÖÉèí=ó II Õ[ó21. ã¨=¸fÎ = q~å[=∂#ãÎ ™êº «=∞‡22. *Ï «ó „ÑüÑÖ#ó Hõfl9 II J#∂#^•<å23. kQÆ∞„Ñ¨=$^ÀÌ ~å*Ï [QÆ ÕÌ= Wu „Ñ¨

SECOND SIDESECOND SIDESECOND SIDESECOND SIDESECOND SIDE24. ã≤ Œúó II ^•<åO|∞ â’ (aè «Hõ~À)25. èŒ$ «Éèí„ ŒzÇ¨Ïfló H∆À (©Éèí~À-)26. ŒfiÇ¨Ï#ˆHe ã¨=∞ «÷ (=¸uÎó)27. „Ñ¨MÏº « =Oâ◊ qÉèí"À (qÉèí∞-)

28. è•aè =$kú¿ÇÏ «∞ó ã¨∞~°kfi (Ñ¨)29. W= „Ñü ÑÖ# Hõfl9 ó (II HõÖÏº)30. (=¸uÎ9 ~°=h èŒ~° -) =ÚYºÉèí∂ «ó (áê)31. ^•„t `åYà◊ ( èŒ~Àq|∞)32. ( è•kè"åã¨ó –––) J -33. «∞ºOã¨ «ó ã≤÷~° «~° ã≤÷u¿ÇÏ «∞34. ~°∞"åfi º ¿ÇÏ=∂K«ÖËâ◊ W= ‰õΩO35. «Å è•i©â◊ó II ¿ÇÏà’36. `åö « xâß « Y_»æ Œo`å<£37. Hõ$`åfi [QÆ « O@HÍ<£ Œ$âßº38. =Hõ∆ã≤ xâ◊ÛÅO „Ñ≤Ü«∞ «39. =∂O ™ê„=∂[º ~å[º „tÜ«∞O40. cè å Ü«∂ « qã≤ « Éèí∂ «41. Å Ñ¨f<£ Œ åfi ÉèíÜ«∞O áêÅ42. Ü«∞<ÕÌ=ó ‰õΩO «Å=Å¡Éè’43. q[Ü«∞ Õ q„HÍO « K«„ˆH44. â◊fi~°ó II ã¨„j KåÅ∞Hõº45. ~å=∞ó ãÖHõÅ#ÊÑ¨t~À46. =∞O_»<åÉèíºzÛ9 `åO47. „Ñ¶‘∞ó ¿ãfl¿ÇÏ<åfÜ«∞48. è•~åÑ¨Ùi qÉèí∞ qÉèí=O xqfi49. â◊O «O =ãÖ «O Œ åfi Œú O ‰õΩO50. «Ö’"åfi º9 ó Ñ≤ «$[#K«51. i ≥·ó Ñ¨Ù„ «=<å‡#Ü«∞O

THIRD SIDETHIRD SIDETHIRD SIDETHIRD SIDETHIRD SIDE52. (–––) „â◊Ü«∞„j Ñ¨$näfi=Å¡ (Éèíó)53. (–––) ~å[Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~° Ñ¨~° (ó)54. ã¨ åº„â◊Ü«∞ ‰õΩÅuÅHõ Kå (à◊√ -)55. (Hõº) „j=∞„uÉèí∞=# =∞Å¡=Å¡Éèí (- -)

652016

56. HõÖÏºÑ¨Ù~° q"Õt « x[q[Ü«∞ ã¨ O è•57. "åˆ~ ã¨∞MË# ~å[º=Ú#∞ Éèí=58. uII "Õwâ◊O „ ŒqHÍnèâ◊O K«„Hõ‰õÄ>Ë59. â◊ =∂Ç≤Ï~°O |ÖÏ¡à◊O ã¨ [QÆ ÕÌ"À l «"å60. <£ kQÆÜ≥∂ Œº «ó II Ãã·<Õº HõÏfl961. @HÍ<åO ktkèt xdàı HÍOkj62. ˆH ã¨fiH©ÜÕ∞ ¿ÑºHÀÉÏÇ¨ï|ÖË# „Ñ¨|à◊63. =∞i|ÅO +¨@ûÇ¨Ï„ã¨O xÇ¨Ï «º |ÖÏ¡64. à◊™êºl~°OˆQ [Ü«∞=∞Ñ¨Ç¨Ï$ « •<£65. bÅÜ«∂ (cè) à◊=ÚK≥Û ~å~°∂_è»ó HÍ66. à◊ "Õ∞Ñ¶∞O x[q[Ü«∞ QÆ[O „j [QÆ67. ÕÌ=Éèí∂=ó II « À x~å[ è•<åºO H˘68. e¡áêHÍÜ«∂O ã¨∞Yã¨O Hõ ä• q<À Õ69. # ã≤÷ åfi ~å[º ÅH©∆ ‡=∞#∞Éèí=<£ =Å¡Éèí70. ã¨º Œ∞QÆæ9 ™ê÷<Õ Éèí∞=#y~“ kHõºf «÷9ã¨º71. ™È"Õ∞â◊fi~° ™Èº «Î~°fˆ~ èŒHõ ˇ <åÜ«∞Hõ72. ã¨ºÑ¨Ù„ Õ x*Ïã¨fiÜ«∞ Ñ¨q„ Õ „|=∞‡73. Õ=<åÜ«∞ˆH# x=∂‡ Ñ≤ «ã¨º„ ≥Ñ¨Ó_»∞74. +¨ Õ"åÅÜ«∞ã¨º ™È"Õ∞â◊fi~°=∞~îåáê

FOURFOURFOURFOURFOURTH SIDETH SIDETH SIDETH SIDETH SIDE75. (––– +≤ì) « Õ==∞ Õ76. (–––)ã¨º „|¿ÇÏ‡â◊fi~°77. (–––)ã¨∞ è• Hõ=∞‡9 x=∂‡78. (–––)"åOQÆÉè’QÆ ~°OQÆÉè’QÆ79. (–––)x[# ™êfi è•ºÜ«∂#fl80. (–––) «ú9 O „j=∞KåÛÅ∞81. (Hõºx) q„Hõ=∞=+¨9 UHõ82. (-) â◊ «Î"Õ∞ =ºÜ«∞ ã¨O= «ûˆ~83. (-) âßY â◊√ Œú JHõ∆Ü«∞ «$f

84. Ü«∂Ü«∂ =∂k «º "åˆ~ J85. Hõ∆Ü«∞ «$fÜ«∂ xq∞ «Î P86. ÖË\˜ HõOÑ¨Hõ =∞ èÕº QÀ+≤ª87. áêà◊<å=∞ „QÍ=∞ =∞#OQÆ∞o88. „¿ÑHõ∆©Ü«∞O ÑïÇ¨Ï$ «ã¨=fi989. Hõ~°ÉÏ èŒO Õ=Éè’wHõ$ «º90. è•~åÑ¨Ó=fi HõO [QÆ ÕÌ=91. =∞Ç¨=∞¤ÖËâ◊fi~À Œ «Î92. "å<£ II èŒ"≥∂‡9 Ü«∞O93. ã¨fi èŒ=∞‡9 xqfi9 âı+¨ (=∞) âıÃ+ì#fl9 ~°94. Ñüaè ÕÌ9âßkèHÍi aèâ◊ÛÑï95. áêÅhÜ«∞ó II |Ç¨ïaè=fi996. ã¨∞ è• Œ åÎ ~å[aèó ã¨QÆ~åk97. aèó II Ü«∞ã¨º Ü«∞ã¨º Ü«∞^•Éèí∂98. q∞ ãÎã¨º «ã¨º « • Ñ¨ÅO II ã¨fi Œ99. `åÎO Ñ¨~° Œ åÎO "åÜ≥∂ Ç¨Ïˆ~100. « =ã¨∞O èŒ~åO +¨+≤ì=º9 +¨9101.ã¨Ç¨Ï„™ê˜ qëêªÜ«∂O *ÏÜ«∞ Õ102. „H˜q∞ó II ™ê=∂<ÀºÜ«∂O èŒ103.=∞‡9 ¿ã «∞ #$9 áêÏO HÍÖËHÍ104.ÖË áêÅhÜ≥∂ Éèí=kƒù ã¨û105."åfi9 "Õ å<åÛùq#ó áêuú9106."ÕO„^•#∂ƒùÜ≥∂ Éèí∂Ü≥∂107.Ü«∂K« Õ ~å=∞K«O„ ŒóII

672016

4J#∞|O è•Å∞

692016

Éè’#yi Hõ äŒPk~åA g~°Éèí„ Œ~å=Ù

D yi Œ∞~°æ=Ú#‰õΩ Éè’#yi J#∞ <å=∞Hõ~°"≥∞@∞¡ KÕÜ«∞|_ç#^À ≥Å∞ÑÙ#\ìQÍ èŒÜ≥ÚHõ\ HõÅ Œ∞. D Hõ äŒÖ’ "åãÎ==Ú#fl@∞ì#∞ ≥eÜ«ÚK«∞#flk. J «ºO « ÑÙ~å «#HÍÅ=ÚÖ’ D „áêO «Ñ¨Ù Ç≤ÏO Œ∂~å*ÁHõ_»∞ Éè’#yi H©âß#º=Ú# #∞#fl ~åÜ«∞yiQÆ∞@ìÅ g∞ Œ HÀ@Hõ@∞ìÅ‰õΩ „áê~°OaèOK≥#∞. D QÆ∞~°∞ÎÅ∞ WÑ¨ÙÊ>ˇH˜x P QÆ∞@ìÅÃÑ·Hõ#|_»∞#∞. HÀ@ x~åº=Ú ™êQÆ∞K«∞O_»QÍ P QÆ∞@ìÅÖ’ "Õ∞HõÅ#∞ "Õ∞Ñ¨ÙH˘#∞K«∞#flXHõ Q˘Å¡"å_»∞ P Ç¨Ï_®q_çÜ«∞O «Ü«Ú QÆ=∞xOK≥#∞. P Q˘Å¡"åx ¿Ñ~°∞ Éè’#(Éè’#Ü«∞º) Uq∞\˜ Ç¨Ï_®q_ç JO « WK«Û@ Uq∞ Hõ_»∞ «∞<åfl~°∞ Jx „Ñ¨tflOK≥#∞,''=∂~åA QÍi Ü«Ú[˝ „Ñ¨HÍ~°=Ú WK«Û@ HÀ@ Hõ_»∞`«∞<åfl=Ú—— Jx "å~°∞„Ñ «∞º «Î~°q∞zÛi. Q˘Å¡É’Ü«∞_»∞ ÑHõÑHõ#qfi ''g∞ ~åAQÍiH HÀ@Å <≥K«Û@ QÆ@ì=Ö<ÀU =∂„ «=Ú ≥eÜ«∞#@∞¡#flk.—— Jx x~°ƒùÜ«∞=ÚQÍ ÑeÔH#∞. JO «\˜ À #∂~°∞H˘#Hõ''g∞ ~åA QÍiH˜ *Ï˝#"Õ∞ Ü«Ú#flÜ≥∞_»Å W\ì Ñ¨xH˜ =∂e# QÆ∞@ìÅ#∞ Ñ¨ãÖ Œ∞KÕã≤Ü«ÚO_»_»∞. Z Œ∞~°∞QÍ #∞#fl QÆ∞@ìÅÃÑ· â◊„ «∞~åA ŒO_»∞q_çã≤, g∞ HÀ@ÃÑ·^•_ç ãëÑ≤#KÀ g∞ HÀ@ÃÑ· Ü≥∞@∞¡O_»∞<À Ü≥∂zOz<å~å—— W@∞ì Ñ¨Å∞‰õΩK«∞Éè’#Éè’Ü«∞_»∞ «# q*Ï˝#=Ú#∞ „Ñ¨Hõ\ÕK≥#∞.

P Q˘Å¡"åx "åHõº=Ú ÖÏÜ«Ú^ÀºQÆ∞Å#∞ K«H˜ «∞Å#∞ QÍqOK≥#∞. JO «"å~°∞P Q˘Å¡"åx Hõ^ä• q^è•#=Ú#∞ ~åAQÍiH˜ x"ÕkOzi. ~åAQÍ~°∞ "≥O@<ÕQ˘Å¡"åxx Ñ≤eÑ≤OK«∞H˘x ''Éè’Ü«∞_® =∂ PÖ’K«#=Ú#∞ PˆH∆Ñ≤Oz<å=Ù,ÉÏQÍ<ÕÜ«Ú#flk. h=Ù `≥eã≤# "å_»=ÙQÍ Hõ#|_»∞K«∞<åfl=Ù. =∞i HÀ@ <≥Hõ¯_»Hõ@∞ì=∞O Œ∞"À K≥Ñ¨ÙÊ=Ú. h=Ù K≥Ñ≤Ê# „Ñ¨HÍ~°=Ú KÕã≤ x#∞fl Q“~°q™êÎ=Ú—— Jx~åA QÍ~°∞ J#∞#Ü«∞=ÚQÍ Ñ¨eH˜i.

''~åAQÍ~°∞ <å‰õΩ Ô~O_»∞ =~°=ÚÅ∞ ŒÜ«∞KÕã≤, <å ã¨ÅÇ¨##∞ã¨iOz Ñ¨x[iÑ≤#KÀ, ™ê\ÖËx QÆ∞@ì#∞ K«∂Ñ≤OK«QÆÅ#∞. •xx â◊„ «∞=Ù ™êkèOK«∞@ Œ∞+¯~°=Ú——Jx Q˘Å¡Éè’#_»<≥#∞. ~åA QÍ~°∞ "åx Ô~O_»∞ HÀÔ~¯Å#∞ fÔ~Û Œ#x "åQÍú#=ÚKÕÃã#∞. Q˘Å¡"åx Ô~O_»∞ HÀiHõÅÖ’, XHõ\˜ Ñ¨~°fi «=ÚÃÑ· HÀ@ QÆ@∞ì@ÜÕ∞QÍHõ QÆ∞@ìkQÆ∞=#∞ XHõ #QÆ~°=Ú ‰õÄ_» xi‡OK«=Öˇ#∞. "åx ¿Ñ~°∞ Éè’#, "åx ÉèÏ~°º¿Ñ~°∞yi, HÍ|\ì P W ŒÌi ¿Ñ~°∞¡ LO_»∞#@∞¡QÍ, HÀ@‰õΩ#∞, #QÆ~°=Ú#∞‰õΩ#∞ ''Éè’#yi——Jx <å=∞Hõ~°=Ú KÕÜ«∞=Öˇ#∞. Ô~O_»=k, Éè’#yi #QÆ~°=ÚÖ’ "åx ¿Ñ~° <˘HõQÆ∞_ç Hõ\ìOK«=ÅÜ«Ú#∞ D Ô~O_»∞ q+¨Ü«∞=ÚÅ‰õΩ ~åA ã¨=∞‡uOK≥#∞.

Éè’#yi <å=∞=Ú á⁄Ok# P Ñ¨~°fi «=Ú P HÍÅ=ÚÖ’ «~°∞QÆ∞Å‡Å`å~°Å`ÀxO_ç Ü«ÚO_»@KÕ yiã¨fi~°∂Ñ¨=Ú Hõ#|_»‰õΩO_≥#@ ^•xÃÑ· „áêH˜# XHÍ<˘Hõ fQÆÑ¨~°fi`« t~°=Ú#∞O_ç Ñ¨~°fi`« áê^Œ=Ú =~°‰õΩ JO`«@=Ú ^Œ@ì=ÚQÆ "åºÑ≤OzÜ«ÚO_≥#∞. P fQÆ Ü≥ÚHõ «e¡"Õ~°∞ ZK«Û@ #∞#fl^À Éè’# É’Ü«∞xH ≥eã≤Ü«ÚO_≥#∞.P QÆ∞@ì‰õΩ Ñ¨_»=∞~°QÍ 4, 5 =∞~Úà◊§ ^Œ∂~°=Ú# Ç¨Ï#∞=∂Ñ¨Ù~°=ÚÖ’ `«e¡"Õ~°∞O_≥#@. HÍ|\˜ì Éè’#_® K≥@∞ì "Õ~°∞#∞ H˘\˜ì"ÕÃã#∞, `«`«Êùe`«=ÚQÍ QÆ∞@ì<å=iOzÜ«Ú#fl fQÆÜ«∞O «Ü«Ú Ô~O_»∞ ~ÀAÅÖ’ ZO_çáÈÜ≥∞#∞. =¸_»= ~ÀAL ŒÜ«∞=Ú# "å_® Ü≥∞O_ç# fQÆ#O «#∞ «QÆ∞ÅÉˇ>ì#∞, JO « QÆ∞@ìg∞k K≥@∞ìKÕ=∞ÅxflÜ«Ú Éèíã¨‡=ÚHÍQÍ QÆ∞@ì XHõ JO_®HÍ~°=Ú# |Ü«∞@Ñ¨_≥#∞, JÑ¨ÙÊ_»∞Q˘Å¡"å_»∞ ~åAQÍix Ñ≤Å∞K«∞H˘x =zÛ QÆ∞@ì#∞ K«∂ÃÑ#∞. ~åAQÍ~å Ñ¨~°fi «Ñ¨Ù"Õ∞e Ñ¨iã≤÷u, B#fl «º=Ú, JO ŒK«O Œ=ÚÅ∞, [Å™œHõ~°º=ÚÅ∞ ueH˜Oz J «ºO «=Úk`«∞[Ü≥∞º#∞. "≥O@<Õ ^•xg∞^Œ ã¨÷ÖÏ=~°=Ú QÍqOz, HÀ@Hõ\˜ìOK≥#∞.#QÆ~°=∞#∞ QÆ∂_® x~å‡=Ú QÍqOK≥#∞. Ñ¨Ó~ÀfiHõ Î"åQÍÌ<å#∞™ê~°=ÚQ˘Å¡ ŒOÑ «∞ÅQÆ∞ Éè’#Ü«∞º yÔ~=∞‡Å ¿Ñ~°∞`À ''Éè’#yi—— Jx å=∞Hõ~°=Ú KÕÃã#∞.„QÍ=∞=Ú# HÍˆQflÜ«∞=¸Å=Ú# Éè’#Ü«∞º ¿Ñ~° ^Õ"åÅÜ«∞=Ú Hõ\˜ìOK≥#∞. Dq èŒ=ÚQÍ Éè’#yi [#‡Hõ äŒ ≥eÜ«ÚK«∞#flk.

– „áêp<åO„ èŒ #QÆ~°=ÚÅ∞1950

712016

„H©.â◊. 1687Ö’ ≥ÅOQÍ#∞ áêeOKÕ QÀÖÁ¯O_» ~å*Ïºxfl "≥ÚÑ¶∞Öò ™ê„=∂\òB~°OQÆ*Ë|∞ F_çOz ŒHõ <£ ã¨∞ÉÏQÍ KÕã≤ XHõ QÆ=~°fl~°∞ áêÅ#Ö’ LOKå_»∞. ã¨∞ÉÏJkèHÍ~°∞Å∞ WHõ _ç ™ê÷x‰õΩÅ∞ HÍ Œ∞ HÍ|\ì "å~°∞ „Ñ¨*Ï ãÖˆH∆=∞O HÀãÖ Ñ¨xKÕÜ«∞‰õΩO_® Ñ¨#∞flÅ =ã¨∂Å∞, gÖ·#xfl q è•Å ¢ÃÑ·"Õ@∞ ãÖáê Œ#Å g∞ Õ Œ$+≤ìÃÑ>Ëì"å~°∞. JÖÏO\˜ =Úã≤¡O ã¨~åÌ~°∞Å‰õΩ À_»∞ „Ñ¨ «ºHõ∆ ÑïáêÅ# ÖËHõáÈ=_»O =Å¡™ê÷xHõ [g∞O^•~°∞¡ ‰õÄ_® „Ñ¨[Å<Õ Ç≤ÏOã≤OK«_»O "≥Ú ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~°∞. „Ñ¨[Ö’¡ 14=â◊ å|ÌO #∞Oz ≥ÅOQÍÖ’ ã≤÷~°Ñ¨_»∞ «∂ =zÛ# «∞~°Hõ "åà◊√¡ ‰õÄ_® L<åfl~°∞.

JO>Ë Ç≤ÏO Œ∂ =Úã≤¡OÅ∞ JO Œ~°∂ XHõ ™ê÷xHõ ãÖˆH∆=∞ „Ñ¨Éèí∞ «fi U~åÊ@∞#∞HÀ~°∞‰õΩO@∞#fl <ÕÑ¨ äŒºOÖ’ [#QÍ=∞ lÖÏ¡Ö’ Q“_» ‰õΩÅOÖ’ <åK«QÀx ã¨~åfi~ÚáêÑ¨#fl J<Õ g~°∞_»∞ Ñ¨Ù\Ïì_»∞. W «_»∞ ≥ÅOQÍÖ’ ™ê÷xHõ ã¨fi «O„ « ÑïáêÅ##∞„Ñ"Õâ◊ÃÑ\ÏìÅ<Õ |$ÇÏ ü Pâ◊Ü«∞O HõÅ"å_»∞. JO Œ∞‰õΩ PÜ«∞# =ÚO Œ∞QÍ ≥ÅOQÍÖ’u+ì "Õã≤# "≥ÚÑ¶∞Öò „Ñ¨Éèí∞`åfixfl áê~° ÀÅ=Åã≤ LO@∞Ok. WO Œ∞‰õΩ PÜ«∞#‰õΩÃã·#ºO HÍ"åe, PÜ«Ú^è•Å∞ HÍ"åe, Ñ¶ ≤~°OQÆ∞Å∞ HÍ"åe. g@xflO\ ˜xãÖáêkOK«_®xH˜ èŒ#O HÍ"åe. âß~° ŒHÍO„_»∞, g~°=Ú+≤ì"å~°∞, Ñ≤K«∞Û‰õΩO@¡"å~°∞J<Õ *Ï#Ñ¨ Œ∞Å∞ áê_Õ g~°QÍ äŒ „Ñ¨HÍ~°O áêÑ¨#fl «# «e¡ (ÖË • q «O «∞ ™È Œi)ã¨~°fi=∞‡ K«∂Ñ≤# KÀ@ «qfi U_»∞ H˘ÃÑÊ~°Å èŒ#O "≥eH˜ fã≤, ^•x`À |O èŒ∞q∞„`«∞Å#∞, Ü«Ú=‰õΩÅ#∞ HõÅ∞Ñ¨ÙH˘x Ãã·#ºO xi‡OKå_»∞. áêÑ¨#fl Ãã·#ºOÖ’=ÚYº"≥∞ÿ# =ºHÎ g∞~å™êÃÇÏ|∞. W «~° =ÚYº =º‰õΩÎÖ’¡ ¿Ñ~˘¯# Œy# "å~°∞ Ç¨Ïã¨<£,Ç¨ï¿ã<£, W=∂"£∞, Œ∂ Õ‰õΩÅ Ñ‘~°∞, ‰õΩ=∞‡i QÀqO Œ#fl, KåHõe ã¨~°fi#fl, =∞OQÆe=∂ã¨#fl. *Ï#Ñ¨ Œ QÍ äŒ „Ñ¨HÍ~°O áêÑ¨#fl "≥Ú «ÎO 12 "ÕÅ =∞Ok Ãã·x‰õΩÅ#∞«Ü«∂~°∞ KÕâß_»∞. J~Ú Õ MÏÑ¶‘MÏ<£ J<Õ 17= â◊ åÉÏÌO «ÑÙ =Úã≤¡O K«i„ «HÍ~°∞_»∞

=∂„ «O "≥ÚÑ¶∞Öò áêÅ##∞ ZkiOz# áêÑ#fl#∞ •i ÀÑ≤_ô •~°∞QÍ z„uOKå_»∞.Ãã·<åºxfl xÜ«∞q∞OK«∞HÀ=_®xH˜ J=ã¨~°=∞ÜÕ∞º èŒ<åxfl ã¨OáêkOK«_®xH˜

áêÑ¨#fl èŒx‰õΩÅ∞, "åºáê~°∞Å∞, [g∞O^•~°∞Å∞, ã¨~åÌ~°¡#∞ H˘Å¡Q˘\Ïì_»∞ – "åi

ã¨~åfi~Ú áêÑ¨#fl

^ŒQÆæˆ~ JkèHõ "≥Ú`«ÎOÖ’ ^èŒ#=ÚO@∞Ok HÍ|\˜ì. "å~°O^Œ~°∂ Hõeã≤ „Ñ¨Éèí∞`«fiã¨Ç¨Ü«∞O`À áêÑ¨#fl#∞ |OkèOKÕ Ñ¨ äŒHÍxfl ~°∂á⁄OkOKå~°∞. Wk ≥eã≤ "åi„áêO`åÅ‰õΩ Œ∂~°OQÍ HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡Ö’ LO_Õ ZÅQÆO ŒÅ Ñ¨iQÆÏ [g∞O^•~°∞"≥OHõ„\Ï=Ù H˘Å∞=ÙÖ’ Ñ¨xH˜ ‰õΩk~å_»∞. P HÍÅOÖ’ [y`åºÅ lÖÏ¡Ö’x á⁄Å"åã¨,=∂<åÅ [g∞O^•~°¡ =∞ èŒº [QÆ_®Å∞ [~°∞QÆ∞ «∞<åfl~Ú. áêÑ¨#fl «# [g∞O^•~°∞Ñ¨H∆Í# P [QÆ_®Ö’¡ áêÖÁæx q[Ü«∞O ™êkèOKå_»∞. P <ÕÑ¨ äŒºOÖ’ áêÑ¨#fl‰õΩ «#=O\˜ =º‰õΩÎÖ·# H˘O_»Å ~åÜ«Ú_»∞, Ç¨Ï#∞=∞O «∞ J<Õ"åi`À Ñ¨iK«Ü«∞"≥∞ÿOk.g~°∞ „QÍ=∂Å∞ „QÍ=∂Å<Õ H˘Å¡Q˘>Ëì"å~°∞. ÉÏkè « „Ñ[Å∞ [g∞O^•~°∞ "≥OHõ„\Ï=Ù‰õΩK≥Ñ¨ÊQÍ PÜ«∞# áêÑ¨#fl#∞ *·Å∞Ö’ ÃÑ\Ïì_»∞. HÍx J «x ÉèÏ~°º «# H˘_»∞‰õΩP~ÀQÆºO ÉÏÔQ· Õ M·nÅ#∞ q_»∞ ŒÅ KÕ™êÎ=∞x "≥Ú‰õΩ¯‰õΩ#fl HÀiHõ <≥~°"Õi# "Õ∞~°‰õΩ"≥OHõ„\Ï=Ù áêÑ¨#fl#∞ q_çzÃÑ\Ïì_»∞.

KåHõe ã¨~°fi#fl J<Õ ã¨Ç¨ÏK«~°∞x`À Hõeã≤ áêÑ¨#fl [#QÍ=∞ „áêO «OÖ’xëêÇπÏÑ¨Ù~åxH˜ =zÛ, JHõ¯_˘Hõ =∞\˜ì HÀ@ Hõ\ ˜ì Ãã·x‰õΩÅ#∞ xÜ«∞q∞OK«_»O„áê~°OaèOKå_»∞. WOHÍ èŒ#O HÍ=Åã≤ =zÛ =∞m¡ "åºáê~°∞Å#∞, „QÍ=∂Å#∞H˘Å¡Q˘@ì_»O „áê~°OaèOKå_»∞. q+¨Ü«∞O "≥ÚÑ¶∞Å∞ K«„Hõ=iÎ B~°OQÆ*Ë|∞‰õΩ „Ñ¨[Å∞,„Ñ¨Éèí∞`åfikèHÍ~°∞Å ^•fi~å `≥eã≤Ok. "≥O@<Õ J`«_»∞ áêÑ¨#fl#∞ tH˜∆OK«∞=∞xH˘Å#∞áêHõÖ’ ã¨~åÌ~üQÍ Ñ¨x KÕã¨∞Î#fl ~°∞ã¨∞ÎO kÖòMÏ<£#∞ P ÕtOKå_»∞. ~°∞ã¨∞ÎO«# J#∞K«~°∞_»∞ MÏã≤OMÏ<£ <åÜ«∞Hõ «fiOÖ’ Ñ¨OÑ≤# Ãã·#ºO ëêÇπÏÑ¨Ù~°O HÀ@#∞

=Ú@ì_çOzOk. •O`À áêÑ¨#fl XHõ ÉèÏ~° « Õâ◊ ™ê÷~Ú K«„Hõ=iÎ B~°OQÆ*Ë|∞ Ñ¨OÑ≤#Ãã·#ºO`À áÈ~å_»=Åã≤ =zÛOk. P Ãã·<åºxfl ZkiOz F_çOz#>ˇÿ¡`Õ `«#∞~å[H©Ü«∞OQÍ Z ŒQÆ=K«∞Û J<Õ Pâ◊Ü«∞O`À áêÑ¨#fl, J «x Ãã·#ºO g~å"Õâ◊O`À

732016

MÏã≤OMÏ<£ Ãã·<åºxfl Z Œ∞~˘¯x F_çOKå~°∞. áêÑ¨#fl MÏã≤OMÏ<£#∞ K«Oáê_»∞.~°∞ã¨∞ÎO kÖòMÏ<£‰õΩ Wk TÇ≤ÏOK«x Ñ¨iÏ=∞O. áêÑ¨#fl â◊HÎ ™ê=∞~å÷ºÅ#∞

«#∞ «‰õΩ¯=QÍ JOK«<å "Õâß#x ≥Å∞ã∞H˘x ~°∞ã∞ÎO "≥O@<Õ "ÕÅ H˘Åk Ãã·x‰õΩÅ#∞"≥O>Ëã¨∞‰õΩx "≥o§ ëêÇπÏÑ¨Ù~°O HÀ@#∞ =Ú@ì_çOKå_»∞. áêÑ¨#fl ŒQÆæ~° "ÕÅ =∞OkÃã·x‰õΩÅ∞ ÖË~°∞. HÍ|\ì ~°∞ã¨∞ÎO kÖòMÏ<£#∞ Z Œ∞~À¯=_»O ™ê èŒºO HÍ Œx ~°Ç¨Ïã¨º^•fi~°O #∞O_ç «Ñ≤ÊOK«∞‰õΩx áêiáÈÜ«∂_»∞. ~°∞ã¨∞ÎO áêÑ¨#fl ÖËx ëêÇπÏÑ¨Ù~°OHÀ@#∞ èŒfiOã¨O KÕã≤ H˘Å#∞áêHõ‰õΩ uiyáÈÜ«∂_»∞.

~°∞ã¨∞ÎO kÖòMÏ<£ H˘Å#∞áêHõ‰õΩ "≥o§áÈQÍ<Õ áêÑ¨#fl Ãã·xHõ |ÅQÍÅ#∞ JkèHõã¨OYºÖ’ xÜ«∞q∞OK«∞H˘x, =zÛ ëêÇπÏÑ¨Ù~°O HÀ@#∞ =Ú@ì_çOz, HÍÑ¨ÖÏ L#fl«∞~°Hõ Ãã·x‰õΩÅ#∞ F_çOz HÀ@#∞ =â◊Ñ¨~°∞Û‰õΩ<åfl_»∞. "≥O@<Õ =∞\ì HÀ@ ™ê÷#OÖ’

~åu HÀ@#∞ |e+ìOQÍ xi‡OKå_»∞. P èŒ∞xHõ PÜ«Ú è•Å∞... JO>Ë «∞áê‰õΩÅ∞,=∞O Œ∞ QÆ∞O_»∞ ™ê=∂„y ã¨=∞‰õÄ~°∞Û‰õΩ<åfl_»∞.

áêÑ¨#fl |ÅÑ¨_»∞ «∞#fl ã¨OQÆu ≥Å∞ã¨∞‰õΩx ~°∞ã¨∞ÎO kÖòMÏ<£ ëêÇπÏÑ¨Ù~°OHÀ@ÃÑ· =∞m§ ŒO_»Ü«∂„ « KÕâß_»∞. HÍx D™êi áêÑ¨#fl, J «x Ãã·x‰õΩÅ∞ ~°∞ã¨∞ÎOkÖòMÏ<£ Ãã·#ºO`À áÈ\ÏáÈ\©QÍ áÈ~å_®~°∞. ëêÇπÏÑ¨Ù~°O ~åu HÀ@#∞ KèÕkOK«_»O~°∞ã¨∞ÎO Ãã·<åºxH˜ ™ê èŒºO HÍÖË Œ∞. =¸_»∞ <≥ÅÅ «~°∞"å « ‰õÄ_® HÀ@ =â◊OHÍHõáÈ=_»O`À Ãã·#ºO JÅã≤áÈ~Ú L#fl «~°∞OÖ’ ~°∞ã¨∞ÎO‰õΩ áêÑ¨#fl HÍ#∞HõÅPâ◊ K«∂Ñ≤ Ü«Ú^•úxfl q~°q∞OK«∞HÀ=∞x HÀ~å_»∞. ~°∞ã¨∞ÎO HÍ#∞‰õÅ∞ fã¨∞‰õΩxH˘Å#∞áêHõ‰õΩ uiy "≥o§áÈÜ«∂_»∞.

D Ü«Ú ŒúO ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ñ¨ÙiÌÖò MÏ<£ J<Õ ["Õ∞^•~°∞ HõuÎ "Õ@∞‰õΩ áêÑ¨#fl„Ñ¨ è•# J#∞K«~°∞_»∞ KåHõe ã¨~åfiÜ«∞ |ÅÜ«∂º_»∞. JÑ¨Ê@∞flOz J «x ¿Ñ~°∞<Õ

(ã¨~åfiÜ«∞) áêÑ¨#fl «# ¿Ñ~°∞ =ÚO Œ∞ ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl_»O\Ï~°∞ H˘O Œ~°∞. ã¨~åfiÜ«∞áêÑ¨#flÖË ëêÇπÏÑ¨Ù~°O HÀ@#∞ xi‡OKå~°∞ HÍ|\ì ™ê÷x‰õΩÅ∞ "åi~°∞=Ùi ¿Ñ~°¡#∞HõeÑ≤ (ã¨~åfiÜü∞ áêÑ¨#fl) Ñ¨Å∞Hõ_»O „áê~°OaèOKåˆ~"≥∂! J~Ú Õ áêÑ¨#fl «e¡ ¿Ñ~°∞‰õÄ_® ã¨~°fi=∞‡ HÍ|\ì áêÑ¨#fl ¿Ñ~°∞‰õΩ =ÚO Œ∞ P"≥∞ ¿Ñ~°∞#∞ KÕiÛ Ñ≤Å∞=_»O =Å¡‰õÄ_® áêÑ¨#fl‰õΩ ã¨~åfiÜ«∞ áêÑ¨#fl J<Õ ¿Ñ~°∞ =KÕÛ J=HÍâ◊=ÚOk.

„H©.â◊. 1707Ö’ "≥ÚÑ¶∞Öò ™ê„=∂\ò B~°OQÆ*Ë|∞ K«xáÈÜ«∂_»∞. ã≤OÇ¨ã¨#OHÀãO _èçb¡Ö’ J «x "å~°ã∞Å =∞ èŒº áÈ~°∞ "≥Ú ŒÖ·Ok. P HÍÅOÖ’ ŒHõ <£ ã∞ÉË •~°∞S# B~°OQÆ*Ë|∞ H˘_»∞‰õΩ HÍO|H∆± ‰õÄ_® _èçb¡Ö’ KÀ@∞ KÕã¨∞‰õΩO@∞#fl ~å[H©Ü«∞Ñ¨iÏ=∂Å#∞ *Ï„QÆ`«ÎQÍ QÆ=∞xã¨∂Î ^ŒHõ¯#∞ =º=Ç¨~åÅ#∞ JÅHõ∆ ºO KÕã¨∞Î#fl«~°∞OÖ’ J Œ#∞ K«∂ã≤ áêÑ¨#fl #ÖÁæO_» lÖÏ¡Ö’x =eQ˘O_» =∞O_»ÅOÖ’ L#fl

"Õ=ÚÅH˘O_» g∞ Œ HÀ@ Hõ\Ïì_»∞. JÖÏˆQ [#QÍ=∞ lÖÏ¡Ö’x `å\˜H˘O_»Ö’ =∞~ÀHÀ@ Hõ\Ïì_»∞. =∞iO « Ãã·xHõ |ÖÏxfl ÃÑOK«∞‰õΩ<åfl_»∞.

P «‡ qâßfiãÖ ÃÑOK«∞‰õΩ#fl «~°∞"å « „H©.â◊. 1708 U„Ñ≤Öò 1 <å_»∞ =~°OQÆÖò„Ñ¨[Å∞ "≥ÚÇ¨Ï„~°O ÑÖ_»∞QÆ [~°∞Ñ¨Ù‰õΩO@∞#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’ áêÑ¨#fl Ô~O_»∞ – =¸_»∞=O^ŒÅ Ñ¨^•u ^Œà◊O`À, <åÅ∞ÔQ·^Œ∞ =O^ŒÅ JtfiHõ ^Œà◊O`À =~°OQÆÖò#∞=Ú@ì_çOKå_»∞. =~°OQÆÖò HÀ@, Ñ¨@ìÏxfl KÕ~ •~°∞ÅxflO\˜h =¸~ÚOz PtfiHõŒà◊O`À Ñ¨@ìO g∞ Œ Ñ¨_ç ÅHõ∆Å ~°∂áêÜ«∞Å qÅ∞"≥·# èŒ# ãÖÑüÎx H˘Å¡Q˘\Ïì_»∞.

HÀ@#∞ ™êfinè#O KÕã¨∞‰õΩx =~°OQÆÖò u"åpÅ ã¨O «#∞ H˘Å¡Q˘\Ïì_»∞. HÀ@Ö’x=ã≤OKÕ 12 "ÕÅ ¢ã‘ÎÅ∞, ÑÙ~°∞+µÅ∞, Ñ≤Å¡Å#∞ |OnÅ∞QÍ Ñ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞. Z Œ∞~°∞Ñ_ç#=O ŒÅ =∞Ok =Úã≤¡O Ãã·x‰õΩÅ#∞, ã~åÌ~°∞Å#∞ K«Oáê_»∞. =∞Ô~O Œi<À |OkèOKå_»∞.MÏr (<åºÜ«∞=¸iÎ) =∞Ç¨Ï=∞‡ Œ∞ ÉèÏ~°º#∞ «# = ŒÌ LOK«∞‰õΩx, J «x a_»¤#∞"Õâ◊ºÅ‰õΩ JÑ¨ÊyOKå_»@.

F~°∞QÆÅ∞¡ HÀ@, K«∞@∞ì Ñ¨Hõ Å „QÍ=∂Å#∞ H˘Å¡Q˘\ì, qâı+¨"≥∞ÿ# èŒ<åxflãOáêkOK«∞H˘#fl áêÑ#fl Ô~\ìOz# L`åûÇÏO`À Ãã·#ºO`À "≥o§ Éèí∞=#yi HÀ@ÃÑ·^ŒO_≥uÎ, ^Œ∞~°æ áêÅ‰õΩxfl F_çOz HÀ@#∞ ™êfinè# Ñ¨~°∞Û‰õΩ<åfl_»∞. Éèí∞=#yiŒO_»Ü«∂„ «Ö’ ‰õÄ_® áêÑ#fl‰õΩ KåÖÏ èŒ#O ÅaèOzOk. D ŒO_»Ü«∂„ «Å •fi~å

ÅaèOz# èŒ#O`À áêÑ¨#fl `å\˜H˘O_» HÀ@#∞ |Ö’¿Ñ «O KÕâß_»∞.≥ÅOQÍ QÆ∞O_≥HÍÜ«∞ =O\˜ „áêO «OÖ’ L#fl F~°∞QÆÅ∞¡, Éèí∞=#yi =O\˜

â◊„`«∞ ^Œ∞ˆ~ƒù^Œº HÀ@Å#∞ áêÑ¨#fl J=bÅQÍ ™êfinè#O KÕã¨∞H˘x ã¨OÑ¨^Œ#∞H˘Å¡Q˘@ì_»O, =Úã≤¡O Ãã·x‰õΩÅ#∞, ã¨~åÌ~°∞Å#∞ K«OÑ¨_»O, XHõ MÏr ÉèÏ~°º#∞ «#= ŒÌ ÃÑ@∞ìHÀ=_»O J<ÕHõ =∞Ok =Úã≤¡O ã¨~åÌ~°∞Å‰õΩ #K«ÛÖË Œ∞. áêÑ¨#fl ‰õÄ_®ã¨~åÌ~°∞ Jx Ñ≤Å∞=|_Õ ™ê÷~ÚH˜ Z ŒQÆ_»O "åiH˜ HõO@yOÑ¨~ÚOk. JÖÏO\˜

752016

"åiÖ’ ëêÃÇÏ W<åÜ«∞ ü J<Õ XHõ =Úã≤¡O Ü≥∂y _èçb¡H˜ "≥o§ B~°OQÆ*Ë|∞ «~åfi «"≥ÚÑ¶∞Öò K«„Hõ=iÎ S# |Ç¨ï Œ∂~üëê‰õΩ áêÑ¨#fl K«~°ºÅ QÆ∞iOz K≥Ñ≤Ê, «fi~°QÍK«~°ºÅ∞ fã¨∞HÀ"åÅO@∂ #Å∞ÃÑ· ~ÀAÅ∞ x~åÇ¨~° nHõ∆ KÕã≤ K«xáÈÜ«∂_»∞.

^•O`À |Ç¨Ï Œ∂~üëê ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ ã¨∞ÉË •~ü Ü« ã¨Ñ¶πMÏ<£ ~°∞*ò |Ç¨xH˜áêÑ#fl#∞ K«OÑÙ=∞x P ÕâßeKåÛ_»∞. Ü« ãÑ¶πMÏ<£ ÑOÑ≤# J «x J «ºO « „Ñ è•#¿ã<åx kÖÏ=~ü MÏ<£ Ãã·xHõ |ÅQÍÅ`À "≥o§ áêÑ¨#fl HÀ@ ëêÇπÏÑ¨Ù~°O HÀ@#∞=Ú@ì_çOKå_»∞. áêÑ¨#fl Ãã·xHõ |ÅQÍÅ#∞ F_çOz HÀ@#∞ =â◊Ñ¨~°∞Û‰õΩ<åfl_»∞.áêÑ#fl =~°OQÆÖò #∞O_ç |OnÅ∞QÍ ≥zÛ# =Úã≤¡O Ãã·x‰õΩÅ∞ áêÑ#flÃÑ· u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞KÕã≤ kÖÏ=~ü MÏ<£ "≥·Ñ¨Ù uiQÍ~°∞. ^•O`À F@q∞ «Ñ¨Ê Œx J~°÷"≥∞ÿ# áêÑ¨#fl~°Ç¨Ïã¨º =∂~°æO QÆ∞O_® «Ñ≤ÊOK«∞H˘x `å\˜H˘O_» HÀ@‰õΩ KÕ~å_»∞.

`å\H˘O_»Ö’ =∞iO « Ãã·<åºxfl ã=∞‰õÄ~°∞Û‰õΩ<åfl_»∞. DÖ’QÍ kÖÏ=~ü MÏ<£Ãã·xHõ |ÅQÍÅ`À ëêÇπÏÑ¨Ù~°O #∞Oz =zÛ `å\˜H˘O_» HÀ@#∞ =Ú@ì_çOKå_»∞.J~Ú Õ áêÑ#fl JÑÊ\˜H HÀ@#∞ â◊„ «∞ Œ∞~ƒù ŒºOQÍ xi‡OK«_»O`À, J «x Ãã·<åºÅ∞‰õÄ_® =Úã≤¡O Ãã·<åºÅ`À g~Àz «OQÍ áÈ~å_»_»O`À `˘q∞‡k <≥ÅÅ Ü«Ú ŒúO«~°∞"å « ‰õÄ_® HÀ@ =â◊O HÍHõáÈ=_»O`À kÖÏ=~ü MÏ<£ HÀ@Ö’H˜ PÇ¨~°O –

=ã¨∞Î=ÙÅ∞ KÕ~°‰õΩO_® KÕã≤, J Œ#Ñ¨Ù |ÅQÍÅ`À =Ú@ì_çx L èŒ$ «O KÕâß_»∞.WHõ `å\˜H˘O_»Ö’ ‰õÄ_® Ñ¨~å[Ü«∞O «Ñ¨Ê Œx ÉèÏqOz áêÑ¨#fl H˘kÌ=∞Ok

J#∞K«~°∞Å`À Hõeã≤ HÀ@ #∞Oz «Ñ≤ÊOK«∞H˘x HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡Ö’x Ç¨ï™êflÉÏ £ã¨g∞Ñ¨OÖ’ L#fl ã¨~åfi~Ú¿Ñ@‰õΩ "≥o§, JHõ¯_» XHõ HÀ@ Hõ\˜ì |ÅÑ¨_»∞`«∞#flã=∞Ü«∞OÖ’ XHõ ¿Ñ~°∞ ≥eÜ«∞x #=∞‡Hõ„^ÀÇ≤Ï QÆ∂_è»K«~°ºO •fi~å =Úã≤¡O Ãã·<åºÅ‰õΩzHÍ¯_»∞. Ü« ã¨Ñ¶πMÏ<£ ~°∞*ò |Ç¨h áêÑ¨#fl «Å#∞ #iH˜ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ HÀ@‰õΩ"ÕÖÏ_»n~ÚOKå_»∞. "≥ÚO_≥O<Õ"≥∂ _èçb¡Ö’x "≥ÚÑ¶∞Öò K«„Hõ=iÎ |Ç¨Ï Œ∂~ü ëê‰õΩHÍ#∞HõQÍ ÑOáê_»∞. *Ï#Ñ Œ P è•~åÖË"≥∂ áêÑ#fl QÀÖÁ¯O_» HÀ@#∞ U_»∞ Ñ¶∞_çÜ«∞Å∞UÖÏHõ K«xáÈÜ«∂_»x ≥Å∞Ñ¨Ù`å~Ú.

U"≥∞ÿ<å XHõ ™ê=∂#º =ºHÎ «# rq « HÍÅOÖ’<Õ F~°∞QÆÅ∞¡, Éèí∞=#yi=O\˜ =∞Ç¨Ï`«Î~°"≥∞ÿ# HÀ@Å#∞ ™êfinè#O KÕã¨∞H˘x, _èçb¡ ~åA‰õΩ |∞QÆ∞Å∞Ñ¨Ù\˜ìOK«QÆÆeQÍ_»O>Ë J`«xH˜ P â◊H˜ÎxzÛOk `«# „áêO`«OÖ’ ™ê÷xHõ ã¨OˆH∆=∞„Ñ¨Éèí∞`åfixfl „Ñ¨u+≤ìOKåÅ#fl HÍOˆH∆. HÀ@Å#∞ H˘Å¡Q˘\˜ì „Ñ¨[Å #∞Oz KÒ`ü,ã¨~Ìâò=Úd =O\˜ Ñ¨#∞flÅ∞ =ã¨∂Å∞ KÕã≤# t"årx XHõ *ÏfÜ«∞ ™ê÷~Ú P Œ~°≈Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞QÍ H©iÎã¨∞Î#fl <ÕÑ¨ äŒºOÖ’ J Õ q èŒOQÍ ≥ÅOQÍÖ’ ™ê÷xHõ „Ñ¨Éèí∞`åfixfl™ê÷Ñ≤OKåÅ<Õ Pâ◊Ü«∞O`À Pâ◊Ü«∞ ™ê^èŒ#ÔH· HÀ@Å#∞, ^èŒx‰õΩÅ#∞ H˘Å¡Q˘\˜ì#áêÑ¨#fl#∞ ‰õÄ_® ≥ÅOQÍ t"årQÍ, Õâ◊Éèí‰õΩÎ_»∞QÍ H©iÎOKåe.

Éèí∞=#yiPO„ èŒ =∞Ç¨ã¨Éèí

~åq <å~åÜ«∞Ô~_ç¤

Ñ¨ ŒH˘O_»= PO„ èŒ =∞Ç¨ã¨Éèí 1944Ö’ Éèí∞=#yiÖ’ [iyOk. Ñ¨ Œ= PO„ èŒ=∞ÇãÉèíÖ’ =∂ x~å‡ |ÅÇ‘Ï# « ãÊ+ìOQÍ HõxÑ≤OzOk. JO Œ∞Hõx P =∞ÇãÉèí`«~åfi`« P Ö’áêxfl `˘ÅyOK«@O HÀãÖ Ñ¨@∞ì^ŒÅ`À nHõ∆`À Ñ¨xKÕÜ«∞_»O"≥Ú ŒÅ∞ÃÑ\ÏìO. "ÕÖÏk ã¨Éèí∞ºÅ#∞ KÕiÊOKåO. =O ŒÖÏk Hõq∞\©Å#∞ U~°Ê~°KåO.PO„ èŒ =∞Ç¨ã¨Éèí#∞ |bÜ«∞"≥∞ÿ# „Ñ¨*’ Œº=∞OQÍ ~°∂á⁄OkOK«_®xH˜ Hõ$+≤ KÕâßO.P ~ÀAÖ’¡ Ü«Ú Œú Ñïã≤÷u #∞Oz Ñ¨Ù\ì# J<ÕHõ ã¨=∞ã¨ºÅ#∞ Ñï+¨ iOK«_»OÖ’Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsì JÇ¨Ïiflâ◊Å∞ Ñ¨x KÕã≤Ok. PO„ èŒ =∞Ç¨ã¨Éèí x~å‡OÖ’#∂ W «~°HÍ~°º„Hõ=∂Å x~°fiÇ¨ÏÖ’#∞ «=∞ Ñ¨ÓiÎHÍÖÏxfl qxÜ≥∂yOKÕ HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ =O ŒÅãOYºÖ’ =ÚO Œ∞‰õΩ =KåÛ~°∞. nxfl K«∂ã≤# PO„ èŒ =∞ÇãÉèí q∞ «"å Œ <åÜ«∞‰õΩÅ‰õΩHõOÑ¨~°O Ñ¨Ù\ìOk. PO„ èŒ =∞Ç¨ã¨ÉèíÖ’ JÑ¨Ê\˜"åiH˜ >ˇH˜flHõÖòQÍ "≥∞*Ïi\© LOk.^•x ™êÜ«∞O`À "å~°∞ Hõ=¸ºxã∞ìÅ#∞ =∞ÇãÉèí #∞Oz |Ç≤Ï+¯iOKåÅ#∞‰õΩ<åfl~°∞.HÍx Jk "åiH˜ ™ê èŒºO HÍx Ñ¨x J~ÚOk. Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsì `å#∞ xi‡Oz#L Œº=∞ |ÅO P è•~°OQÍ PO„ èŒ =∞ÇãÉèíÖ’x q∞ «"å Œ <åÜ«∞Hõ åfixfl F_çOK«_®xHHõ$ «xâ◊Û=∞~ÚOk. Wk K«∂ã≤# q∞ «"å Œ <åÜ«∞‰õΩÅ‰õΩ Hõ=¸ºxã¨∞ìÅ q[Ü«∞O« äŒº=∞x ≥eã≤áÈ~ÚOk. ^•x`À "åiÖ’ JÜ≥∂=∞Ü«∞O "åºÑ≤OzOk. ZxflHõÅ∞

[iy Õ «=∞ •~°∞ F@q∞ MÏÜ«∞=∞h QÆ∞iÎOKå~°∞. ZxflÅ#∞ "å~Ú^• "ÕÜ«∞_®xH„Ñ¨Ü«∞uflOKå~°∞. Jk "åiH˜ =â◊O HÍÖË Œ∞. JÖÏO\˜ Ñ¨iã≤÷ «∞Ö’¡ QÆ «ºO «~°O ÖËHõ"å~°∞ PO„ èŒ =∞Ç¨ã¨Éèí #∞O_ç x„+¨ q∞OKåÅx xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ<åfl~°∞.

D Ñ¨iã≤÷ «∞Ö’¡ <Õ#∞ =∞Ç¨ã¨Éèí J èŒº‰õ∆Ω_»∞QÍ UHõ„w=OQÍ ZxflHõÜ«∂º#∞.q∞ «"å Œ∞Å QÆ∞O_≥ÅÖ’ QÆ∞|∞Å∞ Ñ¨Ù\ìOz# D =∞Ç¨ã¨Éèí QÆ « =∞Ç¨ã¨ÉèíÅ #∞OzQÆ∞Ï «‡HõOQÍ<Õ HÍHõ „Ñ¨*Ï ã¨g∞Hõ~°ÅÖ’ ‰õÄ_® qt+ì «#∞ ã¨OáêkOK«∞‰õΩOk.

772016

Éèí∞=#yi =∞Ç¨ã¨Éèí‰õΩ Ñ¨k Ñ¨<≥flO_»∞ "ÕÅ=∞Ok „Ñ¨[Å∞ Ç¨[~°Ü«∂º~°∞.Jk=~°ÔH#fl_»∂ ÖË#O « K«Hõ QÍ, x~å‡Ü«Ú «OQÍ „Ñ¨ux èŒ∞Å Éè’[# =ã¨ «∞Å‰õΩU~åÊ@∞¡ [iQÍ~Ú.

D =∞ÇãÉèí x|O èŒ<å=oÖ’ =∞iH˘xfl =∂~°∞ÊÅ∞ KÕã≤Ok. PO„ èŒ =∞ÇãÉèíã¨O «iOK«∞‰õΩ#fl „Ñ¨*Ï ã¨fiÉèÏ"åxH˜ J#∞=ÙQÍ ã¨Éèíº «fi ~°∞ã¨∞=Ú#∞ <åÅ∞QÆ∞ JÏÅ#∞Oz XHõ JÏ‰õΩ «yæOKåO. P<å\˜ <å J èŒºH∆ÀÑ¨<åºã¨OÖ’x H˘xfl =ÚYºÉèÏQÍÅ#∞ "Õ~KÀ@ „Ñ¨™êÎqã¨∞Î<åfl#∞.

„Ñ¨Éèí∞`åfixH˜ q#fláêÅ∞, =∞Ç¨Ï[~°¡ À "≥Ú ŒÖ·# PO„ èŒ =∞Ç¨ã¨Éèí „Hõ=∞OQÍL`åûÇ¨Ï=O`«∞Öˇ·# Ü«Ú=‰õΩÅ Hõ$+≤`À áÈ~å@ Ñ¨\˜=∞QÆÅ „Ñ¨*Ï L^Œº=∞OQÍ~°∂á⁄OkOk. Wk D =∞Ç¨ã¨ÉèíÖ’ „Ñ¨ã¨∞Êù@OQÍ =ºHõÎ=∞~ÚOk. JkÖ’ JeyPO„ èŒ =∞Ç¨ã¨Éèí#∞O_ç x„+¨ q∞Oz# q∞ «"å Œ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ P «~åfi « `å=ÚKÕã≤# Ñ¨x á⁄~°áê@∞ Jx „QÆÇ≤ÏOKå~°∞. «=∞ LxH˜H ÉèíOQÆO HõÅ∞QÆ∞ «∞#fl Œx`≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. JO^Œ∞Hõx K≥ki# |ÖÏÅ#∞ ‰õÄ_»nã¨∞H˘x áÈ\© ã¨OÑ¶¨∂xfl™ê÷Ñ≤OK«∞‰õΩ<åfl~°∞. «=∞ Õ JãÅ∞ ãOÑ¶∞=∞h, Éèí∞=#yi =∞ÇãÉèí áÈ\© ãOÑ¶∞=∞xz„ « qz„ «"≥∞ÿ# "å Œ#Å∞ ÖË=nâß~°∞. P "å Œ#Å`À H˘O «=∞Ok<≥·<å «=∞"≥·Ñ¨ÙPHõi¬OK«QÆÅ=∞x PtOKå~°∞. Éèí∞=#yi PO„ èŒ =∞Ç¨ã¨Éèí Hõ=¸ºxã¨∞ìÅk HÍ|\ìHõ=¸ºx¿ãì «~°∞Å∞ «=∞ = ŒÌ‰õΩ ~åQÆÅ~°#∞‰õΩ<åfl~°∞. HÍx "åi Pâ◊Å∞ Ñ¶eOK«ÖË Œ∞.HÍà’r <å~åÜ«∞~å=Ù, áÈÅ¯OÑ¨e¡ "≥OHõ@ ~å=∂~å=Ù =Ú#flQÆ∞"å~°∞ Éèí∞=#yi=∞Ç¨ã¨ÉèíÖ’ L`åûÇ¨ÏOQÍ áêÖÁæ<åfl~°∞. H˘ã¨‰õΩ ~å[|Ç¨Ï Œ∂~ü "≥OHõ@ ~å=∂Ô~_ç¤QÍ~°∞ ‰õÄ_® q∞ «"å Œ∞Å XuÎ_»∞Å#∞ u~°ã¨ iOz Ô~O_»∞ ~ÀAÅáê@∞ Éèí∞=#yi=∞Ç¨ã¨ÉèíÖ’ áêÖÁæ<åfl~°∞.

D =∞Ç¨ã¨Éèí‰õΩ K«O„_» ~å*Ëâ◊fi~°~å=ÙQÍ~°∞ =KåÛ~°∞. =∞Ç¨ã¨Éèí U~åÊ@¡Ö’#∞,K«~°ÛÅ x~°fiÇ¨ÏÖ’#∞, ã¨Éèí [Ü«∞„Ñ¨ ŒO J=_®xH˜ "å~°∞ ZO «QÍ<À `À_»Ê_®¤~°∞.

Ü«Ú=‰õΩÅÖ’ WO`«\˜ L`åûÇ¨xfl, Ñ¨@∞ì^ŒÅ#∞, q∞`«"å^Œ∞ÅÖ’ x~åâßxãÊ $ÇÏÅ#∞ HõeyOz# Éèí∞=#yi =∞ÇãÉèí ≥ÅOQÍÏ K«i„ «#∞ #∂ «fl ÑO ä•Å‰õΩ=∞o§OzOk. Wk "≥Ú «ÎO x*ÏO ~å¢+ì „Ñ¨[Å áÈ~å@O g∞ Œ<Õ QÍ_è»"≥∞ÿ# „Ñ¨ÉèÏ=OKÕã≤Ok.

– g~° ≥ÅOQÍÏ : <å J#∞Éèí"åÅ∞ – *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞1972

792016

1925 <å\˜ Éèí∞=#yi á¶È\’Å∞

P è•~°O : x*ÏO ~å¢+ì Ñ¨Ù~å=ã¨∞Î âßY "åi¬Hõ x"ÕkHõ, 1925–26.

3 "ÕÅ ã¨O= «û~åÅKåi„ «‰õ ™œO Œ~åºxH˜ xÅÜ«∞"≥∞ÿ

7 ~å[=OâßÅ‰õΩÃã·xHõ ˆHO„ Œ"≥∞ÿ

10 âßã¨<åÅ‰õΩ P#"åÖ·

10 PÅÜ«∂Å‰õΩ PÅ"åÅ"≥∞ÿ

5 =Úã≤¡O Hõ@ì_®Å‰õΩ=¸Å"åã¨"≥∞ÿ

6 `ÀÑ¨ÙÅ‰õΩ Pk"åã¨"≥∞ÿ

7 QÆ∞O_®Å‰õΩ QÆ∞O_≥HÍÜ≥ÿ∞

3 ‰õΩO@Å‰õΩ ˆHO„ Œ"≥∞ÿ

„Ñ¨Ñ¨OK«OÖ’<ÕÃÑ ŒÌ ™êfl#|O_≥·

ã¨Ç¨Ï[ tÖÏ™œO Œ~åºxH˜ <≥Å"≥·

ã¨=∞„QÆ Ñ¨~åº@HÍxH˜z~°∞<å=∂ HÍ#∞#fl

Éèí∞=#yiÃÑ· ™êkèHÍiHõ„áê=∂˜Hõ Ñ¨ÙãÎHõO

binder1 - telangana€¦ · 2016 trc publication Éèí∞=

Documents

binder1 - 6temflex · motocross - reglement particulier...

un comparatif de rétinographes non mydriatiques · les...

binder1 - 6temflex · reglement particulier 2018 article 4...

inner trc...

trc lamballr

supplementary information identification of novel...

binder1 -...

binder1 - 6temflex...2019/03/12 · motocross - reglement...

binder1 - caf...allocations familiales caf les relais...

telangana residential educational institutions recruitment...

binder1.pdf - barzanji.pdf

dynamisez vos cours magistraux à l’aide des techniques...

binder1 - sup'management · est porteur d'un grand projet...

haïti : des catastrophes naturelles à la sécurité...

cours s4 lp trc éthique touristique

evaluation de la performance des trc et des solutions

telangana - nalanda educational institutions€¦ ·...

binder1 - aquaprimeur · aquaponics journal et sylvia...

pipe confer trc juin-06

[特集]trcポスターセッション2013...