ªíãºíèé ìîäåëóóä - wordpress.com · 700 nm- 1 mm 1800 îíä Àíãëèéí...
TRANSCRIPT
ªíãºíèé ìîäåëóóä
Öàõèëãààí ñîðîíçîí äîëãèîí
ªíãºíèé ñïåêòð
Õðîìàòûí äèàãðàì
ªíãºíèé ìîäåëóóä
Corel Draw ïðîãðàìì äýýðõ ºíãºíèé
ñîíãîëò
2
Õàðæ ìýäðýõ¿é
3
Ãýðýë íü í¿äíèé òîðëîã
á¿ðõ¿¿ëèéí ìýäðýëèéí ýñ¿¿äýä
öàõèëãààí ñîðîíçîí äîëãèîíû
õýëáýðòýé öàöðàã ýíåðãè áîëîí
õ¿ð÷ àëèâàà ç¿éëñèéí îðøèí
áàéãàà íü ìýäðýãääýã.
Ãýðýë
4
ãýðëèéí ¿¿ñã¿¿ð- ýíåðãè áîëîí
öàõèëãààí ñîðîíçîí äîëãèîí ãàðãàæ
áàéãàà áèåò
ãýðëèéí õóðä- 300 000 êì/ñåê âààêóì
îð÷èíä
ãýðëèéí öàöðàã- äóðûí ÷èãëýëä
òàðõàõ ãýðýë
2 Ýíåðãè E=MC
äóëààí
Öàõèëãààí
ñîðîíçîí
äîëãèîí
Öàõèëãààí ñîðîíçîí
äîëãèîíû óðò Wavelength
5
Äîëãèîíû óðò ( λ ) ñàíòèìåòðèéã
ñàÿä õóâààñíû 38-77 îð÷èì (370-770
íàíîìåòð) λ = wavelength of a sound wave or
electromagnetic wave
c = speed of light in vacuum = 299,792.458
km/s ~ 300km/s = 300,000,000 m/s or
c = speed of sound in air = 343 m/s at 20 °C
(68 °F)
f = frequency of the wave
Öàõèëãààí ñîðîíçîí
äîëãèîíû õýëáýëçýë amplitude
6
y = A sin(t − k) + b
A õýëáýëçýë (Db)
Öàõèëãààí ñîðîíçîí ýíåðãèéí ñïåêòåð¿¿ä
7
Àóäèî
Ðàäèî Ðåíòãåí òóÿà
¯çýãäýõ
ñïåêòåð¿¿ä
Ãàììà òóÿà
¯çýãäýõ öàõèëãààí ñîðîíçîí äîëãèîí Visible electromagnetic radiation
8
7.5×1014 Hz - 3.8×1014 Hz äàâòàìæèéí
õîîðîíäîõ öàõèëãààí ñîðîíçîí
äîëãèîíûã í¿äýýð õàðàõ áîëîìæòîé.
Ýíä (v) ýñâýë (c ) õóðä,
(f ) äàâòàìæ,
(λ) äîëãèîíû óðò
ªíãºíèé ñïåêòåð Color
9
Íàðíû ãýðýë - 7 ºíãºò ãýðëèéí ñïåêòð.
ñïåêòð íü äîëãèîíû óðòààð ÿëãààòàé
¯çýãäýõ ãýðëèéí ñïåêòð¿¿ä Electromagnetic spectrum
10
õºõ ÿãààí- fiolet
õºõ-cyan,
öýíõýð-blue,
íîãîîí-green,
øàð-yellow,
óëáàð øàð-orange,
óëààí-red
650-800 nm
(400nm)
Í¿äýíä õàðàãäàõ ãýðëèéí ñïåêòð¿¿ä Electromagnetic spectrum
11
ªí㺠Äîëãèîíû èíòåðâàë Äàâòàìæèéí èíòåðâàë
red
~ 625-740 nm
~ 480-405 THz
orange
~ 590-625 nm
~ 510-480 THz
yellow
~ 565-590 nm
~ 530-510 THz
green
~ 500-565 nm
~ 600-530 THz
cyan
~ 485-500 nm
~ 620-600 THz
blue
~ 440-485 nm
~ 680-620 THz
violet
~ 380-440 nm
~ 790-680 THz
Èíôðà óëààí òóÿà Infrared wavelength
12
infrared (IR)
áàãà äàâòàìæòàé
óðò äîëãèîí
700 nm- 1 mm
1800 îíä Àíãëèéí àñòðîíîì William Herschel
•near infrared NIR, IR-A DIN, 0.7–1.4 µm in wavelength, defined by the water absorption, and
commonly used in fiber optic telecomunication because of the low attenuation losses in the SiO2
glass medium.
•short wavelength IR SWIR, IR-B DIN, 1.4–3 µm Water absorption increases significantly at
1450 nm
•mid wavelength IR MWIR, IR-C DIN, also intermediate-IR (IIR), 3–8 µm
•long wavelength IR LWIR, IR-C DIN, 8–15 µm)
•far infrared FIR, 15–1000 µm
Õýò ÿãààí ultraviolet wavelength
13
ultraviolet (UV)
Óëòüðà õºõ
ºíäºð äàâòàìæòàé
áîãèíî äîëãèîí
10 nm- 380 nm
near UV (380–200 nm wavelength) extreme or vacuum UV (200–10 nm)
UVA (380–315 nm), also called Long Wave or "blacklight";
UVB (315–280 nm), also called Medium Wave;
UVC (280-10 nm), also called Short Wave or "germicidal
1981 îíä Ãåðìàíû ôèçèê÷ Johann Wilhelm Ritter
Ãýðýë õýìæèõ íýãæ light units
14
Quantity
SI unit
Symbol
Luminous energy
Joule
J
Ãýðëèéí óðñãàë
Luminous flux
lumen or ( candela · steradian )
lm
Ãýðëèéí õ¿÷
Luminous intensity
candela
cd
Êîíòðàñò
Luminance
candela / square metre
cd/m2
Ãýðýëòýëò
Illuminance
lux or (lumen / square metre)
lx
Luminous efficacy
lumens per watt
lm/w
Í¿ä eye
15
ªíãèéã ìýäðýõ
16
Õ¿íèé í¿äíèé òîðëîã
Í¿ä êàìåð
Ìýäðýëèéí ýñ¿¿ä íü rod – ñàâõàíöàð áà cone-
ëîíõîíöîð ãýæ àíãèëíà.
Rod ñàâõàíöàð íü ºíãèéã ìýäðýõã¿é.
Êîíå –Ëîíöîíöîð áà ìýäðýìæ
17
Ëîíõîíöîð íü óëààí, íîãîîí áîëîí öýíõýð 3 òºðºëä
õóâààãäàíà.
Òóñ á¿ðäýý ãýðëèéí äàâòàìæèéã ÿëãààòàé ìýäðýíý.
Êîíå -ëîíõîíöîð áà ìýäðýìæ
18
Òàðõèíä 3 êîíå-ñ ñèãíàë
ìýäýýëýë èðäýã
E - ãýðýë (ñïåêòð)
S - ñïåêòåðèéí èäýâõæèëòèéí ôóíêöóóä
Êîíå- ëîíõîíöîð áà ìýäðýìæ
19
ªí㺠íü 3 ºíãºíèé íèéëáýð áàéäëààð 3 õýìæýýñò
(3 dimensional) îãòîðãóéí âåêòîðûí áàéäëààð
òºñººëºãäºíº.
CIE ªíãºíèé (Õðîìàòûí) äèàãðàì
20
CIE Chromaticity Diagram
1931 îíä CIE (Commission
Internationale de
L'Eclairage, áóþó Îëîí
óëñûí ãýðýëòýëòèéí
Êîìèññ )
(X, Y, Z)
ªíãºíèé ìîäåëóóä
23
R-RED #FF0000
G-GREEN #00FF00
B-BLUE #0000FF
16- system
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
A
B
C
D
E
F
Additive Color Mixing
R-RED 0-255
G-GREEN 0-255
B-BLUE 0-255
ªíãºíèé ìîäåëóóä
26
RGB áîëîí CMY ºíãºíèé øèëæèëò
Öàãààí RGB –í (1, 1, 1) ñ CMY- èéí (0, 0, 0) ðóó
CMYK ìîäåë (K –key Black)
K := min (C, M, Y),
C := C - K,
M := M - K,
Y := Y - K.
L*a*b (Lab) ªíãºíèé ìîäåë
27
CIE L*a*b 1976 îíîîñ
Ãýðýëòýëò – Luminance L
Õðîìàò
a – íîãîîíîîñ óëààí,
b – öýíõýðýýñ øàð
Photoshop
ªíãºíèé ìîäåëóóä
31
HSB (Hue, Saturation, Brightness),
HSV (Hue, Saturation, Value)
Hue, ªí㺠(red, blue, yellow): 0-360 (0-
100%)
Saturation, ªíãºíèé "vibrancy“ õ¿÷ 0-100%
ñààðàëààñ-òîä
Value - brightness 0-100%
ªíãºíèé ìîäåëóóä
35
HLS õàðàãäàõ áàéäàë
HLS /HSL / HIS
Hue, Luminance, Saturation
Hue, Saturation, Lightness Luminance /
Luminosity
Hue, Intensity. Saturation
ªíãºíèé ìîäåëóóä
37
YIQ ºíãºíèé ìîäåë
YIQ ìîäåëèéã NTSC ºíãºò TV broadcast ñèñòåìä
B/W TV äýýð Y àøèãëàõ áàéäëààð áóóðñàí.
- I: orange-blue òýíõëýã,
- Q: purple-green òýõëýã.
I áîëîí Q òýíõëýã¿¿ä íü R - Y áîëîí B - Y òýíõëýãýýð
ö/ç äàãóó 33 ãðàäóñ ýðã¿¿ëñýí
I = 0.877(R - Y) cos 33 - 0.492(B - Y) sin 33
Q = 0.877(R - Y) sin 33 + 0.492(B - Y) cos 33 áóþó
I = 0.736(R - Y) - 0.268(B - Y) = 0.596R - 0.275G -
0.321B
Q = 0.478(R - Y) + 0.413(B - Y) = 0.212R - 0.523G +
0.311B Í¿ä ýõëýýä Y ãýðýëòýëòýä, I, äàðàà íü Q-ä ìýäðýìòãèé.
38