Notes du mont Royal

Ceci est une œuvre tombée dans le domaine public, et hébergée sur « No-tes du mont Royal » dans le cadre d’un

exposé gratuit sur la littérature.SOURCE DES IMAGES

Google Livres

www.notesdumontroyal.com 쐰

V-I N D E X E O R V M, Q V A E H O C I N

L I B R O H A B E N T V R .

Iamblichns de myfteriis &gjrptioram,Chalda*.onrm, Aflyriotum. Prodns in Platonicum Aldbiadem de anima^atcj demone. Ptodusdefacrificio,&magia. Porphyrius de diuinis^ac^ cUrmonibus. Synefrac Platoucusdefomniis. Pfeftus de dcmonibus. Expofitio Prifdani,& Matfiliiin Theophrarrnm defenfu,phantafia,

&intcUecui. Alcinoi Platonid philofophi JiberdedodrinaPlatonis. Speufippi Platonis difcipuli hbei de Platonis definitionibus. P ythagorac philofophi aurea uerba. Symbola Pithagorz philofophi. Xenocratisphilofophi platonidJiberde motte. MercortiTriimegtitiPimandcr. , Einfdem Afdepius. Matfilii Fidni detriplici uita Lib. II . Eiufdem libet de uoluptate. Eiufdera de Sole & luraine Iibri. 11. Apologia eiufdem in libtum fuum de lumine. Eiufdem hbellus dc magis. Quod neceflatia fic fecuritas, ot ttanquiUitat animi. Ptaxlariflunaium fententiarum huius operis btcuis atmocatio.

?.;!

• V » , 8 t , ( , ^ 7 ,7

M A R S I L I V S FidnusFIotennnnjReaetendjfflmo ihChriftoPatri DJoa_niMemV i d fanftx Romanae ecdefix Catdinali fapplidtet fe comraendat.

Cam epiftolam ad te fctibete itatoiffem in catdinea dignitate napet tibi collata gtatulatotl.co gitarem'qt cuipotifflmumeamdatemtibiteddendam,qaicongtatulationemnofttam effi cetet admodom gtatiotem, in academiam me fubito contuli fpetans in eins faltem penetta fibasfalatatoremnobisafiqaemtibiacceptifflmam nondefatatam.Illicetgodiuina qua/ dam fotte,ptimusoccuttit lamblichus intet academicos cognomento diuinas,& magnus ibi faceidos.Cai qaidem falae inquam Iambliche facetdosmagne.Inprxfentia(ut uides) IoanniMecUci,nouochriftiana;teUgionisantiftiticongtatalatatasfam,ta ptecot, fi iufta peto,congtatulationemnofttam,alioqainidanam,diuinisuetbis,m7fteriis'qj tuis effides pleniore. Annuit ille ptedbus,atqj hac ad te fentetia loanes facetdos magne uenic magnus illefacetdos.Tu igitutfalnutotem tantum Ixtos ezcipe.atq} poftfaluutionem prima.poft leftam epiftolam,qaid diainas illeloqaatutjfiplacetyattentiusaudi.ptomifitenim^utfaa, taaqj perfona paritetdigaadiceret,fe tibi breuibus,quid £gyptiii& Aflj-ii facetdotes de celigione,tebns'qt diuinis fenferint,expreffurum.

A R G V M E N T V M I N L I B R V M I A M B L I C H I .

Porphyrius, quiinter Platonicosproptetexcellentiam philofophus appellacut, longam in A-gyptum mifit epiftolam ad Anebonem facerdotem uariatnm, & gtauium quxftio/ num plenam ad omnes philofophix partes fpeftantiam,prxfernrn ad deum.atque ange/ los, dxmones'que, & animas. ad ptouidentiam. ad fatum.uaticinia.magicen.mitacula. facrificia.uota.Porphyrii quxftionibustefpondit Iamblichus eius auditor. Inttoducit ae/ ro Porphyrio tefpodentem Abamonem >£gyptiamfacerdotem pro Anebonedifcipalo fao,ad quem Potph jriustnifit epiftolam. Huias ergo quxftionis totius,atqj refponfionis profefto diuinx,tanquam in Plotino adhuc nimiam occapatas fingala ferme'non uerba, fedfenfa ttaduxi,utnon mirum putari,debeat,ficubidiuulfa uideatur otatio, prxfertimin/ tet ipfa difputandi principia,ubi leniot iaftura uetborum.Iam deinceps uerborutn etiam co teztus magis petpetuus appatebit .Cbaftns uero fum intetdum meum aliquod uetbum uel continuationis,uelintelligentixgtatiainterfetcre. Velociorisautemeditionis etiam in canfa fait Pietleonas uit omnium cupidifflmas fectetotum. Verutnjd quod in primis ad/ miror,hic fempet affedare uidetor, qu2 iam poffldet.Nam diuinitate quadam ingenii phi/ lofophotum arcana, & gt2corum, & batbatotum non dum lefta confequitut.

Notes du mont Royal

Une ou plusieurs pages sont omises ici volontairement.

www.notesdumontroyal.com 쐰

M A R SILIV S Ficinas Florenxinas Magnanimo Lautentio medid.S.D.

S Y NE SIVS, atqjPfeIlusJ& Iamblichus,acProdus,Porphprius9PIatonidiamprideam pliflimas tuas xdes ingreftyngenuos nlios tuos falutauexunt, baecenus quidem reete admoduV fecifle uidentur ,quod autem infalutatum te reliquerint,nec egifte prudenter ,nec euafifte feli/-ces,imprudentiam ergo fuam tandemxecognofcentes.ut quandoqj feiiciores fmt.Iimina nunc tuareuifunt cognituri pattem,acrarfumunavcumpatre filiosagnituri,ficprotinusuifturi feli cius.Quippe cum nuper compertumhabeat, neclibxos quidem deuita noftros,abfqj tuis au/

. fpiciis uiuere uoluifte.Comitantur practerca hos quinqj philofophos Prifcianus Lydns fimul, & Theophraftus.hi cnim.cum ualorem meum faluere iandiu dixerint, & ardeter optauerint, hodie te alacres adeunt,ita demnm magnopere uotnm cofecuturi,ut in primis ipfi penes te fal ui,faluum fadant, & ualorcm, per te precipue poft deum faluere defyderante.Salue antc alioa optime patrone nofter, ac philofophos tantos apud te colloquentes felidtet audi.

Matfilius Ficinus Flotentinus Petto Mediri uixo magnanimo.S.D.

Q A N Q V A M multa quotidie legitismeliora noftris,nuIla tamen fetmevmagis atbitroruobis placere,quanoftra,fi modo fua 0119 maxime placete folent,fua uero cuiufq; funt pociflimum, qux omnium antiquiftima poftidentur.antiquiftima certe poftidentur avuobis matfiliana,fpe to igitux hxc uobis femper cariftima fore.ut etiam fi fomnia mittam ,hxc quoqj quafi pto ueris apud uos primum,at9 pet uos ueta etiam apud alios habeantur.Cum igitut Syncfii Platoni/ ci librum de fomniis,quem nupetinterpretatifumus ev greco,authoritatem,& fidem m primis apud leftorem primum, & v hiic apud alios habere deft/derarem ,potiflimum ad te mifi,quar to iam gradu poft magnum Cofmum noftra lefturam ,atqj bec ftatim appxobatione tna omni busprobaturam adiunxi libro de fomniis libram Michaebs Pfelli Platonici dederaonibus n6 immerito^quoniama^dacmonibasfomniamitiuetetesaxbitrantur. Vale. XV. Aprilis. MCCCCLXXXIX.

S Y N E S I V S D E S O M N I I S T R A N S L A T V S A»'MARSlLIO F I C I N O F L O R E N T I N O AD P E T R V M M E D I C E N .

Etus mos eft maxime'9 platonicus fub quodam uilioripretextu gtanio ta occulere philofopbix mj'fteria,ne forte qux fummo cum labote adl uenta funt,pereant.ne'ueintetea coinquiuentur,fi uulgo palam expofi

u ta fuerint.Hunc ita$ morem nos in hoc opere pro uirilius fecuti fum9. utram uero & id confecuti fimus,& cztera antiquorammoreabunde traccauerimus,diiudicarepoterant, qui hxc philofophico ingenio le/ gerint.

|CVatioiniumeoram,quibushoniines ftudent.optimum effe.

Ifomnifunt prophetx,& qux in fomniisuideturhominibus exbibentinuolucta s fututoram ,fapientes quidem erant, certi ueto non erant, quatenus fapientia fo/

mnioru in ipfa confiftitincertitudine.occultauerunt enim dii uita homiuibus.na* maximafinelaboreconfcqui proprium diuinitatis eft bonum.apud nos autem

non folum uirtutes, fed cxteta quoqj pixdaxa fudore quxrantut. Vaticinium ueto,maximum uidebituteftebonoram.ipfanan9notitia,&omnino cognitionis ipfius facultate,tum deus bomini,tum homo beftix ptxftat.Sed deo quidem ad cognitionem fufticit ipfanatota.homi

' ni ueto uaticinium longe plus affett quarn communis notitia feratulgus enim prxfentia tantu nouit futuraueroconiedat.Solusautem Chalcasincocione Grxcorum omnium nouit.Que: fint,que. fuerint,qux mox uentura trahantur. banc igitur ob caufam apud Homeram res deo nm ex ipfa Iouis fententia pendent,quoniam prior extitit.pluta^qj nouit,eo ipfo,quod antiq/ ot eft.xtatem enim eov tcndete in catminibus atbitrot,quoniam beneftcio temporis pluta nof fe contingit,quandoquidem notitiaipfaeftfanevbonotatiftimum. Siquis autem ex aliis car minibus adducras,exiftimet Iouis impetium in manuum poteftate confiftexe,quod,aitbicto/

boreptxftantiox

110

ui mi ,oi

Sf eo

5 ai

O E SOMNITS 4 4

bmeprsfantiorc^ quatra iTJo eft,phiIofophf/ am,mhil aliud deos efle dicentem qadm mentes.fic rarfas ad id, qaod ait,airibus exceUere, ee etiam gencratione prioremadiungit.cum Ioaem dicatmentem antiqnioxem. Mentis antem ipfins robar,quid nam eft aliud quam tradettatQuifquisigiturdeas eft,dignus'que, qui aliis praefitjCenfetur is cum mens fit,fapientiz przftantia imperat.Quare qaod ait.Robore bic ex ceUentior,cum eo, qaod eft,plara nouit,idem nobis fignificat. Et pxopterea fertur etiam fapi/ cnsdeofimilis.qaodtnmmente propias efte conetar, tam fe circa inteUigentiam exerceat, qua diuina coftat eflentia.His igitax rationibas dcmonftratam fit,aaticinium eorum, qoibus hominesftudem,optiraum efle.

{JJInmando tanqaam uno qaodam animaU res aliz figna aliis exhibent.

I aatem per omnia fignificantax omnia,quippe cnm onmia in uno animali mun/ s dofint getmana^atquefunthxuelatiomnifotmes Uterz,ficatinlibto,ficinam

uerfofignatz,partimquidemphceniciz, partim uero zgyptiz, partim aflpriz. has autem fapiens ipfe legit.Sapiens aero,qui nataram didicit rerum, & alins qui

dem legitaUas, & hic magis,ille minns.Quemadmodum hic quidem paalatim per fpllabas, ifte uero dictionem fimul totam,iUe denique oxationem fimUitex.Ita fanex fapietes futura pro/ fpiciant,aliifufpidentesaftm,aliifiammas,fiaemanentes,fiaecarrentes,aUiinuifceribas fa/ tuxa rimantes,aUi in garritibus auium,obferuantes interim qaa'aolent,ubi'ue infideant. funt & qai perfpicaa futatorum figna conieftant ex aocibus, & concarfibas,fiae cafibas acddenti

is bus altesi, qaippe cum omnibas omnia fignifica fint.quapropter fi aues fapientes forent, arte ** cette uaticinandi ex hominibus coUegiftent, qaemadmodnm nos ex ilUs peritiam camolaai/ "i mus.fic enim nos illis^qaemadmodum & il l* nobis,occarrimus naper, & oUm, & ad dex/ 'i txam,atqae fmiftram.

(jTJEa eft mandi concordia,ut aUa trahanturab aliis,atqt confpirent.

V m enimnniaerfumhocfibimetfitcompatiens,atqj confpirans/oportet partes c congruenter inter feconaenixe^ntpote^quz uniuszquetotiusfint partes. C o n /

fpdexatione uero dignum eft,atram hac tendant Ulices,ael motadllz magotum. Mundana enim ficutexfe uiciflim fignificantar,ficinuicempermalcetnr.Iamae/

di cofapienseft,qaimandaaaram partiumcognationemtenet.trabitenimperaUud,aliad prz/ )li fentia tenens,nelutpignora quzdam procal abfentiuin,uocesuidelicet,& materias,atqs figu/ i9 , tas.perinde ficut in nobis, dum interius patitur aliquid, aliud quoque compatitor, malutnq; ic digiti in emunftorium fzpe refaltat, dam inter bzc multa minime patiantur. ambo enim Ula e/ & unius animaUs fiint membra, & habent aliquid inter fe cognatius, qoaVn cum czteris. Atcj

& aUcni deo ex deorumnomero mandanorumlapis hic,herba'ae congrait,quibas qaafi com patiens naturg cedit,ac ueluti fafcinatar.qaemadmodum qui graaem palfat aocem,commo/ netfubito non proximam fexqaioftauam,fedfexqaitertiam,etacnta nomine netem.hec enim propias fibi inaicem congruunt.Eft enim in partibas ficatconcordia quzdam, fic infaper &

.fl difcordia.nam mondus bic non eft fimpUciter unnm,fed ex pluribus unam ,funr*qs in eo par/ •Q/ tes partibas confentientes interim,atqs difljdentes.ita tamen ut earam diflenfio ad cofenfio/ I nem umuetfi condacat,iicat Ipra conftitntio qnzdam eft tonoram difl*onantium,at9 confo

,a nantiam.Ipfum uexo ex oppofitis anam ad hatmoniam, & lftam pertinet,atqs rnandom.

tflJSoIum, uod mando connexam eft a* mnndanis trahi poteft.

RchimedesSiculusoptabatfitam aUqaem extraterram,itafperansfecontrato/ a tam terram libratorum. Aiebat enim,dum eftet in ea,fe contta eam no habere po

tentiam,qai aero fapiens aUquainre eftcirca mudi nataram,fi cxtra ponatur, no habebit ulterius,quo pafto fapietia hac atatur.Ipfo enim adfeipfum otitnr.Inter/

npta igitur continuitate,he.c fruftra fapit,figna'quehuic obferaata carent anima. Atqai qaan/ tnm extra mundam extatdiainam,id omne fafcinari non poteft,huicillud fimile, qai emiflus cft .nihil cuxat menris nanque naturam illecebrz non attingunt.quod ueto pafliuum eft illece

* 4

S Y N E S I V S

brisdetnulcetur,& trahitur.Prouinciam quidem, & latimdinem uatidniis,erpIah'onibns'qae ptxbent eorum,qux in mundo funt,muldrado fimul.atque cognatio,diftantium quidem mul riwdo,unitorumuero,cognatio.Expiationesquidem, folennitates'que,fed nihil inprxfentia fermomoueatciuilitantumlegindemadhibens,uaticinium uero redpere mrameif, nam & ipfiustotutn per ea,quxintus habentur,eftcomprobamm. Quanmmueroadprxfensfpe/ crat,Ucetoptimumfeligere,impenfius'queindusconffderationeuerfari,dumintereapropri/ amuaticiniisomnibushabemusobfcuritatem,adeo,utnulladus fpecies ezhocipfo reiicien da fit,quod pariter eft in tota,integra'que natura. Iam uero ratio dedarauit, id quoque uene/ randumefle,utquemadmoduminfacriseftfecretum,fic& oracula nonomnibus fintaper/ ta.hinc & quiinPythiadatrefponfa, Ac^/W, ideftobliquus,& cotortuseftappellams,quo niam & ligneum parietem,quem Phoebus Athenienfibus attulit,infalutem fruftra uulgusari diflet,nifi Themiftodes oraculi mentem intellexiflet,quamobrem neque uaticinium fomnio/ rampropterearefpuendumerit,quodfitobfcurum,fiquidemobfcuritatemhabet cii cxteris, orcaulis'que communem.

De intelleftu,& ratione,& phantafia.

Tudendum uero huic maximeprx cxteris difciplinis, quoniam ex nobis hxc eft s & intrinfecus, & uniufcuiufq? animx propria. Intelleftus enim entium fpedes ha/

bet,quemadmodumantiquatraditpbilofopbia. Nosquoqueadiungerepoflu/ mus,ficut intelleftusfpedes habet eorum,qux funt,fic animam eorum, qux fiut

fpedes poflidere.Nempe fic fe habet intelleftusadauimam,quemadmodum ens fe habet ad generabile.Siigirarpermutatimaccommodeturprimum adtertium, & fecundum ad quar/ tum,uiciflim'q; rependatur ,nihilo minus uera loquemur ,fequentes fdentix terminos.Sic itacjj demonftratum fuerit,quodnobisplacet,animam uideliceteorum,qux fiunt, fpecies poflide/ re,habetigituromnes,producitueroinactumin primis,qux & conueniunt maxime, atque phantafiam illuminatquafifpeculi more,per quam animal qugmanetintusaduertit.ficut igt turnequeintelledusipfiusaftionesanimaduertimus, antequam ipfi communi nuntiet ipfa potentiaprxfidens,atquequodnonperuenitineam,latet & animal,ficneque,qux inptima funt anima,folemus animaduertere prius quam in phantafiam eorum fignacula ueniant. Av qui uidentur hxc uita quxdam exiftere aliquantum inde fublapfa, & fubfidens in ipfa proprie tatenaturx,fentiendiutiqueuiresfuntpenesipfam.Etenimcolores uidemus, & uoces audi/ •nus, & uehementiflimum percipimus taftus impulfum,dum inftrumecales corporis partes nl hilagunt.Forieueronihilprobibeteiufmodifentienchgenuseflefacratius. Nam & per hoc diis quoq? nonnunquam propinquamus mouentibus, & prxdicentibus,atque fimplidter con fuIentibus,quapropter ficui thefauruscontigerit,fomnidonumnonadmodu admirarer, neqj fiquis cubitum profeftus mufarum expers inter dormiendum in mufas inciderit, & partim qui dem loquens,partim uero audiens idoneus poeta prodierit, quod & noftrum attulit feculum, nequebocquidemuideturproruisinopinabile.Mittoequidein prxfentia dinnlgatas fomnii dotes,quibus fxpeabinfidiis liberantur,& quot hominibusfomnusaccedens medicusaduec fam expulit ualetudinem. A t quando ad abfolutiflimam (ternorum contemplationem uia pa/ tefadtaDimxaonfperanti,nequeetiamcogitanti,hocquidemmunuseft in ordinem reram eminentiflimum, naruram uidelicet fupergredi,atque cum ipfo intelligibili iilum denique co/ pulaxe,qui illinc ufqueadeo aberrauexat, ut neq; unde uenit animaduerterit.

|C Depoteftate phantafif ,fpiritus'q; phantaiHci.

Iquis autem magnum quiddam exiftimauerit quidem adfcenfum in fempiterna, s neque tamen confidat phantafif facultatem ad beatum illud commexdum nobis

fuppetere,audiat eloquia facra.Qux uarias ad hoc nias oftendunt,atque poft to/ tum narrationis ordinem occafiones ex intimis noftris prxbentem ad adfcenden

dum,per quem daturfemen intimum augere.Tradunt deum aliis quidem dedifle facultatem ad perdifcendamlaminis notionem,alios autem etiaminfomnis diuini fracrus,uigoris'qae ef fedffe partidpes,uides'ne difciplinx facundiam hic econtra diuifamf dum dicitur alium quide inuigilia,aIiumu«o in fomno doceri.Sed in uigilia quidem doftor eft homo,fomniantem iw

xodeus

DE SOMNIIS 45 11 t o c k u s i p f e f ^ facit,quafinonidemfitdifcere,atque cofequi, * nam pafcete frudibus ,plus eft admodum quam docereuerum hoc quidem nobis adfumptu •' fuerit ad afleuerandam uitx phantafticx dignitate aduerfus eos, qui de hac uel minima qufqt * defperant.Iam uerd nihil mirum eft,eosita fentire ob fuperuacuam fapientia, qui uerfati funt v in il l is,qux a* facris eloquiis reprobantur, ubi traditur uictimas,obferuationes'9 extorum ua/ " nas efle, proculque fugiendas.illi uero quaft uulgo prxftantiores,artes quidem alius alias ad * prefagiendum accipientes, & operationes buiufmodi comprobantes, fola fomnia negligunt, v quafi re ultro ante oculos pofitam,cuius paflim ignarus, & fapiens x q u e particeps.Quid ue/ " xo il ob hoc ipfum maior hic fapientia fit, quia communius munus habeturrnon'ne & alia b o / o na prxdpue ,quxmaxima funt,omnium commumfllma funtrnibil inter omnia,quae uidetur, «i 'fole diuinius,nihil fole communius.Si autem ipfum per fe deum infpicere donum beatum eft, <" certe perphantafiam percipere antiquioris,ptoprie/que infpedionis eftmnnus.baec enim fen/ J, fus eft fenfimm, quoniam pbantafticus ipfe fpiritus fenforium eft commuruflimum ,primum'9

anitnejcotpus.& hocquidemlatet,agitqueintus,principium'queanimalis habetuelut ex ar/ ce . N a m circa ipfum uniuerfam capitis fabricam natura conftruxit. A ndi tus autem, atque uifus n o n funt quidem fenfus,fedinftrumentafenfus,communi fenftii miniftrantia,& quafi quida* animalisianitores,& hoftiarii,nuntiantes dominofenfibiliaforihfecusoccurretia,quibus pul

it fanf externa fenforia.Intimus interea fenfus tn cundis fui partibus fenfus eft integer ,toto n a ^ a/ fpirituaudit,toto uidet,fimiliter9reliquaualet.diftribuitautemuiresaliasaliis,quarum q u x o/ libetderiuaturexanimalifeotfum,fant quxuelutred£quedamlinee;profluentese'centro, &

connuentes in centrum,una quidem omnes ex communi radice,multx rurfum proceflione i f <j fadz.Senfusigitur,quiperinftrumentafitpala'mpropofita,maximeeft animalis,tametfi n o

priuseftfenfus,quamrecurrat inprimum.Senfusautemfinemediofadus,o>animz propin/ » quioreft^&certediuinior. x> it P hantafia eft perfpicatior,qaam fenfus exterior. gi (3 T nero fi corporeos quidem fenfus ob cognitionem honorates,quoniam maxi/ „ a mecognofcamus, quxcerniraus, phantafiam refpuimus taquam infideliorem

fenfu.uidemur no fatis animaduertere.ne oculum quidem ipfum uere omnia n o 1( bis oftendere,fed aliud nec oftedere,aliquid quoque mentiri, tum per naturam

eorum,qux uidentur, tum per naturam inftrumentorum . Sane' ex 'interual/ lis minora, maioraque eadem offeruntur, & q u x uidentur per aquam grandiora nobis occur/

^ tunt,acremus occurrit fradus,accedit & debilitas ocul i .Nam & lippus oculus conftifa,indi fcreta'9 obiicit.Quicunque igitur phantaftico languet fpiritu.ne exigat perfpicua,difcreta'que oifa.qui uero fit eius morbus, & quibus decaufislangueat,hebetetuf que,qnibus'uepurgetur, atque defecetur, & in naturalem reihtnatur puritatem,a' philofophia fecreta tibi eft perctifcen dum, a* qua myfteriis purificatus, & diuinus euadit.atqui & influxus exteriores eftugiunt ante gndm deum fpiritus intromittat, & quicun^ uidu quodam fecundum naturam hunc confer/ nat purum,hoc utitur admodum prxparato,adeo, ut hac infuper ratione munus eiuftnodi fit communiflimum.Percipit enim eiufmodi fpiritus an imx quoque ipfiusaffedionem,ne9 c o / paflionecaretadipfam,ficutterrenamcorpus huic circundatum.hoc enim & oppofitas con ditiones babet preftantioribus affedionibus an imx. At primum eius^propriumqj uehiculum, anima quidem benefehabentetenuatur,xtheriam'9 fortitur conditionem,habente uero fe male,hebefcit ,euadif9 terrenum.Omnino uero hoc eftrarionis interuallum^rrationalis^na turx ,& incotpotdgmdus,atquecorporei ,&terminus utriufquecommunis .pefquehocme/ dium diuina coniunguntur extremis.hac utique ratione arduum eft natuzam eius philofophfa compzehendeze.

IJJSpiritus phantafticus eft primum animx uehicnlnm.

0 Enclicat enimfibifpiritushicaliquiduelutproprium,tanquamexuitinis quibuf 0 n cUmabext temisut t i f^ .&quxtamlorjgemfiunfo '[ ta.atqui effentie, phantafticx latitudihem natnra per multas reat fortes extedit.De 1 fcendit ut i^nfquead animaha,quibnsnonadeft ulteriusintelledus, neque tunc f

S Y N E S I V S

eftaehicolam diainioris'anitnz, fed fubiectisprzfidet uiribas.atque eft ammalis Ipfins ra/ tio,multa'qae pet phantafticam hanc eflentiam fapitanimd,agitque decenter,porgarar & in brutis,adeo,ut preftantius aliqaid infetatat,tota quinetiam geneta dzmonum ex eiufmodi nita fuam fortiuntur efientiam.illa enira ex toto fao efleiraaginariafunt.ee iis,quz fiunt intus imaginata.Homo quinetiam mulu per hanc exercet etia folam,aut fi per alind, per hanc utioj magis. Intelligentias nanoj edere non fine phaaufia folemns, nifi foxte qoifpiam ad breae im/ materialemattigeritfpetiem,phanufiam uero fupergredi,non minuseftardaum,qnain bea tum.Hinc Platonicum illud.opubile illud eflin primis, fatisqj faftum, ficuiuel in fcneftute mens,6pientia'quecontigerit,fignificansintelligentiamabfque phanufia lucentem.quippe cum przcedens,communis'q; niu phantafie, fit propria,uel falte phantafia utcntis intewgetie.

IJJSpiritus phanufticus inter ztema, & temporalia medius eft,quo & phi/ rimum uiuimus.

Roinde fpiritus hicanimalis,quem beati fpiritalem quoqoe animam nocanerut, p fitdeus,& dzmonomniformis,& idolum.Inhocetiam anima pcenas exhibet.

dehoccon(entiunt&oracula,uitaminhoc animz coparantes imaginationibus fomniantium.Philofophia quinetiam comprobatprecedentes uius efle przpara

tionesqnafdamaduiusfubinde fequentes,dnm &optimainanimabusaneftio, uel habitu/ do fpitiram eiufinodi lenius efficit, abftergitqj habiradinis deterioris profundiutem. Tmcti/ busigiturnatnralibusautattolIiturinfublimeobcaliditatem,atque fictitatem. Id'que apud Platonem alarum aflumptione fignarar, & apnd Heraclitum fignificat idem fplendor ficcus, sraimaupiens,autaaflus,faumidus'qifitfpiritus, unde itnmagitur terrz fecerfibus, naturali pondaedefiteftenSjexpulfus^infubterrmeamregionem.Hincenimlc^us fpiritibus humi/ dis maxime c6gruit.Ibi'que uita infelix degirar, & obnoxia pcenis.lica autem tempore, & la/ borexiitis'que aliis animam purificatam rurfus emergere, curfum enim per geminas agit uitas, uiriflWqj melioribus deteriobusq; propinquat.eiufmodi fpiritum muraatur £ fphzris anima prima defcendens, & hanc uelut crrabam adfcendens commetdom init cnm mnndo corpo/ reo,atqni certamen agit eiufinodi,ut uel fimul ducat,uel non remaneatfimnl.Nempe nix qui dem,fieritamenpotefl,utdimittarar non fequensulterius,nefasenimeflnotisnon credere facris.turpis autera accideretadfuperos reddiras,quando animz nonreddaent alienum.fed circa terram relinquaent,quod defupaacceperunt. Acque hoc quidem uni,& fecundo donu deifflvfteriorum'9 actidait.natura enim comparatumeft,utanimafemeI huic infita,uel fi/ mul impetum faciat,uel trahat,uel forte trahatur,omnino ueto congxecuatur.donec unde ue/ nerat,rurfus afcendat.Quapioptercumobdeprauationemingrauefcit,contrabitfecum ani/ mam^quzpermiferatidgraaari atqjidefCjin quoeloquia femen innobis inteUcftualepa/ tarenthisnabis,nequedeclinesinfrain obfcurammundum,coiprofundum eft fempainfi dele fhbftxatum, & iruernus ata undique,fordidus'que gaudens idolo demens.quo enim pa/ fto menti expedit,ftupida uita,demens'querat idolo,ideft fimulachro ob talem tunc affeftio/ nem fpiritns inferiox competit loctu.Sinule nanque gaudet fimili.

DJPhantafUcus fpiritus poteft purior,& impurior fieri,leuior,atQj grauior.

Roindefi pa copulam unum confititur exambobus,intelleftus quoqne proptet p obleftationem ,auquado fe inrmergit.id autem malorum omnium eft extremum,

ne przfens quidem malum animaduertae,quo qui premuntur,n6 conanc* etncx gere, quibus duriffimum iam callum morbus obduxit.Ideo que cum nihil doleat

amplins,merito neque curare contendunt.quamobrem pcenitentia oim habet peculiarem ad fiiperareducentem. Qui enim przfentem ftatum fert, zgre excogitat fugam.Itaque maxi ma purgationis pars eft uolnntas. hninsnanqne monae, tum fafta,ram difta manum porri/ gunt-hac uero f ublata,omnis purgatoria machina caxetanima.quippe cnm maximum recond liationispignus eidefit,hancobcaufam & hic,& ibi,punitiones orcunirerum maximum afv ferunt adiomenram, dum moleftiam obleftamentis opponnnt, frapidanVque expurganc ex animanoftra lamtiatn. Tnmuaocafus,quipraeter merita dicuntnr intidere, plurimum pferunt ad affeftum, quo his aJficimm,extirpidum fortnnis, certe eiufmodi apudeos, q ment8

habent,

D E S O M N I I S 4tt

* habent,prouidentia confirmatur, quibus & qui mente capti fiint,difTidere de prouideotia fo/ t lcnt.nullus enim relinquitur animx locus,quo materiamfugiat,fi in nullum hic maluminci/ li derit. Quapropter exiftimandum eft inferioris prouincix prarfides uulgares adinuenifle pro II fperitates tanquam animahbus infidiaturas. Itaque hinc emigrantibus animabus obliuio/ ) fum contingere potum alius dixerit, ingredienti uero hanc uitam, animx potum obliuio/ v nis affert, conditio fuauis, & blanda. Cum enim ad primam uitam anima defcenderit merce/ a delabmatma,libentttferuaeuadft :e fi natnrac mrfterium adimpleret,ita regulis legis ineuitabilis ordinantibus.Fafcinata uero ma/ « terix donis perindeaflicitur,atqj illi,qui,cum liberi fint,ad certum tempus mercede conducur* :. tur ad opus,ubi ancillx cuiufdam pulchritudine capti,moras trahcre uolunt, ipfius atnatx d o /

minoferuire conftituentes. Iam ueronos,quando ex profunda fententia,extcrnis'q;circacor* pus bona uidentur,obledamur,confentixeuidemur naturx materiae eam effe formofam.hxc autem conuentioncm noftram pro arcano fignat libello,atqj fiquandoinde difcedere tanqua. liberi ftatuamus, profugos efle damat, & reuocare conatur,ac tanquam fugitiuos feruos repe tit,libellum in medium introducens.tunc fane' fortitudine,auxilio'qj diuino potifllmum opus. eft animx.quippe cum non fitleue certamen,fui ipfius abrogare c6feflionem,atqj pactum co, A ! ^ a J l i A . . k a u 0 > . . ! _ • I _ _ f * _ _ * _ > _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ . _ _ > . _ 1 * _ _ _ _ _ _ U _ . « • _ ) _ . . • ! _ . _ _ , _ _ _ C f — - . _ / _ . _ _ * _ _ , . _ _ _ - _ _ _ _ * _ J

u tingit autem & uim inferri.pccnx nanque ultrices materiales,tunc & iufta fatum mouent* ad „ uerfuseos,quia .egibusfadrcbellant.Atqjidipfumeft.quodfignificatlaboresHerculis.etpe i/

Iv ii

f, di ii/ a/

ricula,qu_ oportuifle Herculem tolerare,facra teftantur eloquia,et fiquis alius fordter pro li/, bertate contendit, quod ad fpiritum, illucufqj traducat, quoN naturx manus minime porrigun/

"1 tur,at fi intra terminos eius faltus acdderit,in anguftum anima coercetur, grauioribus'qj opus eft certaminibus.tunc enim nobis ipfa non parcit,qnafl uideamur iam alieni,etfi de afcenfu de fperet,pc_naserigitproconatu,uitas'qjpromitnon abutrifqjiam doliis.qux Homerus occul/ te fignificat tradens,duas efle materix portiones,duplicem diftribuens fati conditione, a lquo. bqnum quidemnuquam eft fynccrum.Iam uero & aliquis deteriore fortem padt* tcperatam*.

la

-«

Quarn utilis fit pccnitcntia delictorum,qua pernidofus mortalium amor.

Mnino uero uitx omnes in errore uerfantur, errore inquam ,ubi poft primum d e o fcenfum non fit fubito redirus.Confydera udqj quanto interuallo fpiritus hic n o /

l, bifcum negotiatur.cum enim deorfum inclinatur anima,fpiritum quoque graue fcere,immcrgi'qj facrum tradit eloquium,quoufqj regionem fubeat undiq; tene/

? brofam.cum uero refurgitanima,fpiritum etiam comitari,quatenus fequi ualet.ualet autem, quoufqjingradum perueneritomninodiftantem.audiiam quid hac de re eloquia doccant*

v neque etiam abiectifllmum hoc materix prxcipitio derelinques ,fed etiam ilmulachro portio u/ eft in regione undiqj lucida.Regio uero h x c regioni undiqj tenebrofx prorius opponitur, tam r/ etfi hoc in loco nemo fic acute nimium intexpretatus fuerit.non enim folam in fphxras natu/ * tam inde profectam reuocare uidetur eloquium .uerum etiam fiquid ex igni fublimi, uel aere v innaturamfimulachralemanimacotraxitexaltodefcendensprius,quam corticem terrenun. v induererur, atqj ex hoc ipfum ex aere,igne'q; fupremum inquit ,unav cum parte meliore ad fu/

peros reuocari.Quod cnim dicitur materix abieftiflimum.fignificare diuinum corpus non p o teft.Ianiueroratiodictat,quxnamcommunicant,confetunt'cs,ad unum non pofle niutua qnadambabitudine,iunctura'que,c_ perfeuerantiainterfecarere,prxfertim quomm uicinx iuntregiones,quemaclmodum ignis eft orbiculari corpori proximus,atqj no ficutterra rerum

« tenet extremum.Quod fi meliora deterioribus quandoqj cedentia communione fruutur,con/ 9, ficiunt in materia corpus indiflolubile,tanquam formatum ab eo, quod in congreflit pmiflum a eft imperare.forfan & deteriora non rcluctantia aduerfus achim, actionemue animx ,fed man t! fueta, & obedientiaprorfus,atque fequentia,mediam'que nacuram indiflipabilem exhiben/ id tia ipfius arumx primx duftu in fortem fimul rediguntur xtheriam,communrque tractu tollu 0 tur ad fupera,fi non ad uniuerfi fummum,faltem elementorum ita cranfeunt fummitatem,at/ i/ tingunt'quc regionem utrinque lucentem.habet enim (ut inquit)quandam in fe portione,idel_ d inordinequodamcorporisorbicularisrecipituruerumdepaxte,forte'queelementorum b x c f/ dicta fumciant.Qux credere licet,atque non credere,eflcntiam uero corpoream inde profe/ it ftam negare nonlicetnaturaliter animareuolante attolli fimul ex infimo,fphxris q; coaptari,. rt boceftuinatuxampropa^quafirefundi. t ' • • • •

S Y N l i S I V S

fJJAmmacorpushabetcaelefte.pariter St aereum quibaicttm adfuperareuolac.

J£. quidem duae extretng funt regiones atqj fortes. Altera utrincjj prorfus obfcnra, h altera undiqj lucens,quz & feliritatis.infeliritatis'^ funt extrema fortite;. Tu ue/

ro quoc eximmas in mfldi capacitate eflemedias regiones, quz ex altera quidem parte funt atrz,ex altera nero lucetes.in quibus omnibus anima una' cum boc fpi

rimuiumdegit/pecies,&mores,cVuitasalternecommutans.Gfligiturin propriam genero fiutem ferecipit.ueritatis eft penus.pura enim eft,perlucida'q},ac prorfns immaculata. eft Sz deus,atcjj uates.fi libeatcum uero delabitur,obtenebratur,erratica'9 euadit, & mendax,quod enim caliginofum eft in fpirira rerum uerarum pfpicuiutem capere nequit. Cum deniqj tenet medium,partim quidem aberrat,partim ueroconfeqoirar.Pofies Sc hacrationedemonicam quoqjnamum.eius^cjjordinem explorare.Inomnibuscnimcofequiuerauel paululum abex/ rare diuinum eft,aut prope' diuinum.conditio uero aberrans in przdicendo ad eos neceflario pertinet ,qui ad uaturam indinantur aflidue, quorum & coditio pafiionj obnoxia eft,ac pror/ fus ambitiofa.Hoc enim pafto fubterranea fabit,dimittit'qj deum,antiquioretn 9 dcmonem. Sed alia ratione hnnc recipit,aditqj, Sc afiequitur regionem naturz przftantion dicaum.

«TJDe Regione omnino lucida, Sc omnino obfcura, atq; de media, & quomodo pafiira fpi rimsreuoluatur.

Roindeordinemanimzuiuentisinhominehinc deprehenderelicet inqnocuqj p phantafticus fpirims purns eft,atcjj compofims, 8c uigilans, atcjj dormiens uerax

rerum efngiesacripit.Hicfanex mncpignus pofudet,quo aflenerare poflit ipfam animz fuzfigarammeliorifortepotin.Neqneleniterinfuper uenari poflumus,

quznampotiflimum animalisfpirimsfitafieccioeximaginationibus,qua$ przcipue promit, 8c in quibus fe uerfatquando a'nullo pulfatur extrinfecus.Philofopbia huicfuppeditanteiudi' ciaria,atqjmonente,uthuncnutriamus,diligentifllme'q} curemus,nequando aberret. Educa/ tio autem optima eft fecundnm inmentem,perripientem'cjj potentiam femper agere, Sc omni no,ut intelleftualis fitfemper aftus ipfe precipuus animz. A tqj, quod fieri poteft, abfutdos, te merarios qj impetus concepras phantafiz fempcr anticiperous. Hoc antem eft,ut in primis ad optimamconnertamus,neajcumdeteriorecommetriumineamus,nifi quanram fumma co/ gat neceflitas.Intelleftualis autem intuitus res quedam eft, maxime oraniu.quf in fpirim funt, concretafeceraens.Extenuat enim ipfum clam fupra quam diri pofiit, dirigit'qj in deum, bic netofaftusad hocidoneus trahit cognatione quadam diuinum fpiritum ad animznoftrz co merrium,queraadmodnmcondenfationealiquacohibetur,fit9anguftior,quam ut implere pofiit fedesafiignatas ei a* prouidentia bominem efiingente,quz in cerebri funtuetriculis tuci iane'namrauacuuminrebusnontolerante,fpirimsmalusinfinuatur.Tuncueroquidnonpa/i tiaturanima inexecrabilimalo aflidueprefla,ficenim natura comparatum eft,utfpiritusipfi/ usfedes,inbocipfo difpofitz,uelpeiori quodaro,uelmeliorifintplenzi& hocquidem mald: pcena eft impiorum, qui diuinnm eis fibi infitum inquinarunt,illud uero bonum,aut finis ipfe -pietatis eft, aut proculdubio prope' finem.

fjTjQuomodo deprehedat aliqs poritate fni fpirims,at9 impnritate, Sc qua rone purificet.

Vm uero de uaticinio per fomuia fafto difierere ftamerimus,ne id homuies fpex/ c nerent,immo coIerent,Unquam uitz admodum profuturum,ad boc fane' phan;

ufticam namram curiofetradauimus,ex hac autemdifputatione,quod in przfen tia confert,minu$ apparuit.Fruftus autem przftantior eft fani fpiritus ad fuperna

reduftio.Lucram certeanimz facrum adeo,ut meditatio quedam religionis fitconari eiufino di fpirimm reddere uatiriniis aptum.Iam nero quidam hanc ob caufam auiditate uatirinii ca/ pti,menfam facram ,at9 mitem antepofnerunt turgidg menfz,amauerunt 9 cubile puram,ac prorfusimmaculatum.PermuImm certeabeft,utqui in pythio tripode, phoebea'9 lefticatra' hebat ,moras ad uaticinium,his ufuris noftes ibi prottaheret intemperantiz teftes,immo uero, Sc obfectabat deum, & uotis impenfior incumbebat.Quod uero paulatim accumulatur, eua/ ditdeju'9 mnlmm, & quod per aliud efficitur,in mains deniq; definit,dnm uidebcet deum ue/ uehementiusamarepergimus, at^adhunc amoremcohortarieos,qniantea non amabans..

Inprimis

DE SOMNIIS 4 ?

f^InpruxdseUD^ i rom, & uaticiniis aptam. !' o O n igitar fpemendam eft aaticiniam nos ad diuina perducens, habensq; prope* i B afliftens,quod eft in animz potentia przftantiflimum. Necj uero ob boc minox D eft ntilitas animz fic deo coniunctz,quod in diuinum eft tecepta comercium .no i enim interea defetit animal,na Sc ex fpecula inferiora circunfpicit multo plenius, j cffutm fi cmn deterioribus fit commifta.quapropter permanensinconcuua,dabiteorum, q u z K fiunt imagines animali,atq; id eft,quod dititur defcendentemnon defcendere,qaando natu/ a xa przftantior deteriorem curat non deteta.Eiufmodi equidem uaticiniu Sc adefle mibi opto, „ &aflmerflus,coiuscomparandigratialongumiteraggredin6compellimur,nec extra fines 0 raauigamas,quemadmodum ad ApollinisPythii,uel Iouis Ammonis oraculum, fedfumcie ., dare fe fomno Iztis manibns, diuinis'9 laudibus celebratis, huic illud fimile.hec autem Ieja pri ti n s ,& pnmcolorisamicrusmdutaMmerazuouet.Sicitaqjfomniumexoptabimus, queadmo/

dom forfan optauit Homerus.Iam uero fi paratus fuerit,aderit,qui procul eflfe dicit^eueftigiq deus,quandoqdem nobis nihil dufmodioperatis,fed tantum dormientibus ubiq; fit przfens

• atq; h z c quidem eft mr fterioram tota tractatio, propter qua nemo unq inopia accnfauit.quau propterea minus q diuites confequatur.Plerzq: Res publicz facrorum antiftites ex nobiliflS/ tnis,ditiflimis'9,ficut Athenienfes dafltsgubernatores eligunt, apudqj illox opus emagnificis

' fumptibus, Sc fortuna non parua,ut aduehatur berba cretenfis, Sc zgyptia penna, os'9 hibe/ u xicnm,ac per Iouem fiquid prodigiofum in profundo maris nafcitur,atq;nutritur,fiue occide 8 tefole,fiueoriente.Traduntur enimeiufmodiquzdam,ce aliaeiufdemgenerisplurima deil / '' Iis,qui uaticinium acceptum forinfecus machinantur.quibusfuppeditandis nullius fufticit pri 'i uati facultas,fomnium uerouidet,tam q paruum,quam qui magnum poflidet ccnfum. Sc qui

uicrus extremitatelaborat.uidet fpeculator pariter,atqj mercenarius, nec ciuis aliter, quam pe/ 1 xegxinus, nibilo uero differt apud deum ad uaticinium bubulcus,mantipium'qj, & infanus a' ce; u teris.Quodfane'huius conditio uaticinii admodum populis eft,certe eft humaniflimu. quod

fimplex,acperfeparatiflima,eftadmodum philofophicum.quodnon uiolenta, proculdubio t>ium.quodadeftubi9,quodue cogimuradhibereaquam,autpetram(aut hiatum terrz,diui riiflimum merito indicatur. Decebat Sc inter prima laudar e,quod eiufmodi uaticinii gratia ne ab urro quidem negotio uitz diftrahimar,neque tempus coterimus ulium. nemo enim poftha bitisneceflariis,przfentibus'9 negotiis,cubitum abit domumadfomnium conflitutumied te

0 pus ipfum duntaxat,quqd neceflarium eft animali conterere naturz inftaurandz gratia, cum * fubftantia nob i s ad perpetuam uig i l i z accionem fuflicere nequeat , tempus inquam h o c nob i s , ic h o c ipfum ultro largitur,quod 6c dici folet ,ot ium negot io mahis ,coniungensnimirum opta / v b i le .necef lario ,acbene ef le ,cum fimpliciterefle.Contra uero tirca przfagia, i l la, q u z inflxu/ J raentis uariis aduenixefolcnt ,opt ime nobifcum acui exift imandum ef t , f i ,dum plurimam uite, i partemfibi uendicat,intereaconcedantaliquidczterisuitzufibus,atqueaccionibus. Qui / f< bus fiqua in parte prorfus mentem intenderis,diflicile admodum ad hanc ipfam iuuaberis ua/

XJcinio.non enira eft cuiuflibet temporis, aut loci apparatum,fiipelledilem'9 capere ritibus fa/ cris fubrniniflxantera.nequefacile eft fecum circunfcrre inftrumenta folennibus neceflaria. Atque,ntalia prztermittam,ubinuper coaceruata fuppliciafunt,immitis quzdam eft onero/ fitas cauz nauis,quibus cum & aliz facrorum partes accedunt, defcripti homines uidelicet,

(i atque teftes,fic enim dicru uerius eft, quando noftrum hoc ieculum multa per legum mini/ o ftros.foletenuntiare,quorumopera iam diuulgati facrorumritusinprofaniuulgiconfpectu, o audiCum'queuenerunt. Przterraimid,quodinfeftumeft,atquemiferum(utarbitror) his t incumbere D e o proculdubio eft inuifum, nam non expectare uolentem aliquem,fed impul/ „ tu,uectibus'que mouere,nihil aliud eft qudm uim inferre, quod quidem nec apud homines j factum conditor ipfe legum reliquerit impunitum.Itaque przter hzc omnia , quz perardua ( fiint apnd eos , qui fucurom ita rimantur, accedit 6c actionis ipfias intermifio ftequens, 6c, , d w n uagamuz extorres.artis ipfius obmiflio. non enim leue opus eft oberrantes paflim farci/ , nas ad eiufmodi uiaticum fecum ferre. Vaticinii nero fomnio nenientis ipfe quifij eft inftru/ j xnentum,ut neque uolentibus quidem oraculum eiufmodi dimittere liceat, fed cum manenti/ j bus permanet,cum peregrinatihus ?que commigrat, commilitat quo^.fimul^ ciuilia tractat,

coixufticacur,at9 commezcat*. Vatidnium hoc nec inuidz ciuitatis leges uetant, n e ^ uetare

S Y N E S I V S poflent,enam fi uoIuerint.non enimhabent,quo oaticinantem ritumodi teptobent.quid enf dormietes iniuriamurrTed neqt tyrannus infomnia oidete prohibeat,nifi fotte fomnum ezur/ beptoculezpulerit/ed 8c dcmentisefletimpoflibiliauelle, &impu,mandate natuxz,Deocj conttatia.

c£'Qjtam utile uatitinium, 8c optaudum,ptzfettim pet fomnia.

D hoc igitur uaticinium accedete decet fceminas, atqj uitos antiquos, 8c iuuenes, a pauperes,atq; dioites,priuatos, 8c prinripes,rafticos, 8c uxbanos,elegantes,atqut

plebeos.non genus, non etatem,non foitunam,non attem aliquam tefpuit.omni bus paflim adeft ptopheta paratus,coiifaltor bonus, 8c taritus,facroru preceptor,

adqjdifcipulus.ptaedicit quidem bonum,utanticipans ufum uoluptatem habeat longiore.prx dicit 8c malum,ut caueamus incommodnm,atq; ptopnlfemus. etenim quzcunqjflue fperies genus hominum nutrientes optima,blanda'q; porrigunt,fiue metus affert,ptouida, 8c utilia o/ tnnia fomniis infunt,atq; av nuLlo ptotfus ita fperare pfuademur,tametfi fpetandi munus adeo in natura plutimum eft,atqj faIutare,utfophiftx prxdicentelegantes,nec optatuzos fuiffe ho/ tnines uiuete ficatTeftos.quemadmodumfuntabinitio conftituti.Refpuetent etiim ficuiuere cufficulMtibusuitxcompulfi,nifi Ptometheusnaturz rpemipfaminferuifl*et,tanquam pet/ feuezandi in nita temedium,cuius illecebris irretiti,quod expedant in fututum, przfenti ftatu fidelias atbittantuz.Habetautem fpesipfa uim tantam,ut uinftis compedibus,fiquandolicue ritjinriderit^pro uoto fperate(ut ita dicam)foluitut.militat,fubito duplo ptoficit.Paulo poft regitmanipulum,moxduritezetcitum,uincit,maftat,coronatut,conuiuiaponit,menfam pa tat,fi pIacet,ficttlam,filibet,6tmedicam.Inteteaoblitus eft pedum,donec iameft dufturuz ezetritum.atqui hoc eft te ueta fomniantis,& uigilantis, infomnium.nam citcaidem fubieftd ueriaruiuutnqfciUcetcucanarmamphantafticam^quam quotiesformareftataimus imagi/ nibus,unamhancin printisaftmutihtatem.deliniteiiimuitamnofhamlztitia,animz'q fpe uaga olanditur,atq ita nos av fenfu teuocat moleftorum.

(TJExhortatio ad uaticinium fomnii compamndum,atcj de imagi/ nationis efficacia.

Vando neto oatura phantaftica ptoprio mnnere nobis ptzfidens fpem nobis ex/ q citat,idantemacciditfomniantibus,fomniale ptomiflum tanquam dei pignus,

habemus.quamobremiam aliquis animum fuum alacritet inirraens tanquam grandioribusufntusmuneribus,quzin fomnium ptopofuetat,luczum reportaz

geminum,tumquodanteremipfam gaudet,tumquodpattisaliquando tebus fcienter utitur, ptoptetea quodiandiu dehisfueritmeditatus,tanquam uitz admodum competentibus. Iam ueto quam Pindarus fpem laudauit deuito ftihcet felice locutusdicens, fpem huic abnam cotdulcenuttite,eumqicomitati,quzmoitaliumundi9nutabundam mentem mazime te/ git, eiufmodi fpem inquam ab eo decatatarn .dixetit aliquis,non efle fallacem banc,qux deci/ pituigilantes,quamipfinobiseffingimus,fedtotumhocadfomnialemfperiem potins attine re,at9 Pindato diftum ad celebtandam partem eziguam fomniotum. Vaticinium igitut fo/ mniale unav cum atte ptofequens, quod appatet,fpeciem ezbibet firmiote.utnon ntiboris efle genetis non uideatur.Penelope uero apud Hometum duas fomniorum portas indurit, affir/ mat^ dimidium efle fallaz,quoniam fomnioram fapientiam non babebat, fi enini artem frite ad hzc habuiflet,omnia utiqne per pottam cotneam ttadnziflet.Inducitat ergo illic tedatgu/ ta,infcitiam 9 confeflota circa ipfam uifionem,cni non credidi^cum ctedere debuiflet, Anfe/ res quidem ptori.Ego ueto Vlyfles fum aquila,bic antem etatcotubetnafis, at^ id erga illum deuifionenugabatut.VideotequidemHomerambicaudize dicentem,nondecete cUffidete fomniiSjUeluretium debiliratemadaiforumtransfertenanuam,apudquemnec Agamenom iuftefomnium cziminatur,ut fallax,cum male accepiflet oraculum de uiftoria dicens, jnbeo te thoracibus armare galeatos Achiuos.nunc enim ceperis amplifllma ntbem.Ptoperat igit*Aga menon tanqua repente propriis uitibus urbe ezpugnatnras,ubi qd* omnino diftu eft, ab oracu lo obaudiuit,ne9 feruauit.Inquit enim oraculum,fuperabit fanev,fi totum omnino exercitum grecoram armauerit,at uero ne^ Achilles tunc,ne9 Myxmidonumphalanzproceflit in prat/ uum,pars nimitum exercitus pzzftantifllma.

Quantam

DE SOMNIIS 48 I CQuMtamfpemnobisujtidmamfomniiprabeat. v ) Vltas ntiqj Iandes accnmnlanimnsmeratamen quafi defipui.quod enira uaticini/

m nm fomniale connanigat nobis, & comoratur jCornmilitat, & comexcatuZjOmni/ bus'9 omnia comminiftratjpauloante przdiximus.beneficia nero mibi inde col/ lata non dnm memorani^tametfi in nuLo magis quarn philofophiz commercio,

i, cnm hominibus communicare folet;mulu fanevuigiliz dubia,poftqiiam dormitum accefli/ x mns,parampatefacitomnmo^paitimnobifcumambigit,&tnuncquidem quifomniatinter/ li xogareuidetutjCv difcezejnuncetiaminuenire.Mihiquidemfzpelibrosmecum una^metem i, enim inftruxitjOratione compofuit,diem pattim quidem defcriberetjpartim etiam cotnmnta/ t ret,quandocK uero & totam linguz difpofitionem ftolidam,at9 tnmentem nominum nouita s te ob nimium atthez linguf antiquioris, durioris'9 amore uaticinium hoc per deum corriges, 1/ Sz partim quidem dictans.partim uero,quid fit,oftedens,tumores quofdam ingenitos linguz 0 deliniens Ieuigauit,tumoreni expulitjtnodumq; adhibuit.Atqui & dum quadoqj uenarer ui/ v xes mihi, infidias'9 fubminiftrabat aduerfum feras arte quadam currentes ,at9 latentes, quaa s doqj etiam defatigato,caftra'9 diflblueti inftare przccpitjpromifit'9 fortunam in dominamj t, adeo, ut dulce foret uenationibus immorari alacriter confidenti.Diuinatio uero eiufmodi cum II primum deeflet, domina aderat, & fortuna.hatc fanemonftrabat examina irretitarum,capta/ 1 xum'9 ferarum.mihi qnidemuitalibti wnt,atque uenatio, quoniam nunquam legationibus ,j fungi defyderaui,exiftimans non conferxe tres annos e" nita uidere nefaftos.uerum & tunc pla „ ximum hoc uaticiniOj & maxime fum adiutns.Infidias enim contra me magorum animas cita „ tium reddiditimpotenteSjtum patefaciens occulta,tuex omnibusdifcriminibus liberas. Itaqj y & publica mihi difpofuit, ut ciuitates optime regerentur.Regi quoqj magno maiori me fidu/ .;, ciajqudm graccorum aliquem unquamjConciliauit. y t-

: dJSomniumaffatim nobisuaticiniaprzftat.

jEterisquidem cntaeftaiiorumjhocautemadeftomnibus^bonus unicuiquedz c mon^atqueiiSjquiuigilantcsmediUtifuntaraficiofealiquidinuenirejpraeceptor

ccu rxi t.Adeo fapiens res eft anima otium agens a1fenfuum colluuione forenfiu animznaturas undiqueinfezenriumalieuas.Animananque quotcuque fpecies

habet, & quotcunqj accipexe folet a1 mente faeca^quando^ fola petfpicuas exbibet ad interid/ xa conuerfis, & quac ueniunt av diuino traducitNam animac ita fe habenti Deus quoque mun/ danusfeprorfus adiungit,proptexea quodanimacipfiusnaturaexeodemfimuljatqtille pXb/ fluxit.Hzc igiturgenera fomniorum diuiniora cenfentur,atqj uel omntno, uel quafi penitus

* wtegrafimtjatquepexfpicuajiniitime foliscou/ tragunthominiousuizmteuiuentibuSjUelperprudentiamjUelper confiietudinem acquifita. finautemaliquando &ahorumaIicuifortecontingantjUix'quidemjquamuis forteaccident. Verum non in exiguo quodam fomnium generoram cuilibet accidet.reliquum uero multiplex utquecommuruftiniumgenuSjillud eftomtunoreconditum;cuiusgtatiaartemnecefte eftad bibere. originem nanque habet abfurdam (ut ita dixerim) atque monftxofam. cum'que ex xalibus quibufdam puJraletjpxogtedituobfctuiffi xes habetjUt cUcam.

(^aridniamfommorampracfto^omnibusadeft.

B omnibus,qaz uniuerfi natora comprehenduntutjfiue fint in praefenria,fiue fa a fta fuerint in practetitOjfine futuradicantux,nam & hi funt quidam exiftetiz mo/

1 dijidolaprofluunt,&; abeozumfubftantiaiugitereuibrantur.fienJmfenfibileqd * Iibeteft «<ft>c, ideftfpeciesinmateria;cumateriafimulextenfa.deprehendimus ' autem ex compofito materiam foras effluere.ratio certe diftat/ormaram quo^ natura extrin * fecusper idola deriuax^utexutra^ parte ea,quz in generatione uerfantur,ab ipfa entis dignl ? tate degenerent. Omninm uero, quz diximus,idolorum av rebus ubique manantium fpi/ 1 xJtns ipfe pbantafticus fpeculum eft certe clariflimum. Aliter enim circueuntia, & as ftatu la/ 1 bentia^utm ob indefinitate eflendi ,tum quia av nullo entium cognofcuntur,cum primum irre \ tuintwinfpiiitiu fv

S T N E S I V S

tinasinnituntax,& tanqaamindomidliisconqaiefcant.Eommigun_t)quafafia iuuttutpo/ ce quzraeffmffiacramiamprocefferant,perfpicua pafiunt idolademictannu,donec tempo/ ris diatutniute debilia tandem,erigaa'9 eaadant.Eorom aero,que. in przfentia fant,utpote, qux adhac in fe c6fiftunt,ualidiora ptorfus, & marufeftirTima fimulachta perueniut,fed.fum/ totumindeftnitafant, &admodamindifcteta.Suntenimbzcprzuolamina quzdamreram nondumprzfentium &efflorefcmtix,quxdamadhucimperfectx natutx quafi proiilientes fotasqj faltantes, & tanquam delitefcentium feminam obfcara fignacula.Hanc ob caufam a4 tes futurasopus eft arte,ab eis enimidola obumbrata,itnagines'q; obfcarx ptoceduntnimird non at a" prefentibas manifeftz.

(TJAbomubasptoflaantfimuhchra.qaoramfpeculum,tecepmculum'9 eft fpedes ipfephantaiacus.

Irabilis qnidem natara imaginum,iu fe prorfus habetium.at a1 rebus non dam et/ m feflds efficiantur.Iuqj iam aliqoid de hac arte dicendum.qua ratione aaleat corn

parari.Optimnm eft in primis.ita diuinum fpiritum prxparafle.ut dignas euadafl, caiintelledrus,cv deusinnotefcat,atqjpxxfideat.Imaginam aero indefiniuram

non fit amplius fufceptaculum.educatio autem fpiritus optima eft,mm per philofophix ftadi/ nm pertarbatos fedarc animi motus.quibus exdutis.fpiritas ipfe qaafi regio qnedam penitos occupat',mm p moderatu,teperatum'qj uictum, & aialfic afficere,nt minime incitabundufit, & ita componere corpus ultimum,utflactus minimemoueat.namufqoe ad primnmandare/ dundat.Opotetautem primum femper inronraiTumjmpeitutbatum^ fetnate.Qupniam ue co id optare quidem unicaiq; facile,confeqai uero ptx ceteris ardaam,nos antem defy deram9

fomniumeflenullisinutile.ageiamuelinrebns radeterminatis terminamaliqnem perquira/ tnas.hoc eft artcm cdtca idola,ideft imagines itatuamus.habent fe uafo bonc in modum.

CQH o m o d° fomnia intexptetari pofllmns.

Vi fiteqaentetmarianauigaot, fiqoandofcopalam aliquem oboium habent ,in q quem afcendentes urbetn aliquam inde profpiciant, qaoties eandem fcopulum

uiderint,eandem inter fe fignificant ciuitatem.quin etiam fxpe duces exetdtos, quos non dam uidemusinterim axprecurforibusftarim affote coniectamus,nam

& antea femper eifdem percutrentibus fubfequi confueuerut.eadem tatione p idola res ubiqp futuras ptxfigrute folemas. Antecedentia enimfunt eadem tebus dfdem fimiliaqi fimilibos. Quemadmodumigiturgubernatorisignauia eft,eadem occurrente fcopulononagnofcete, neqjptxdicete quibuslitoribusapplicat,talis'9 gabearnatorconie<xaratumfabfidiocaret,Sic & quiinidemuifumfxpiasincidens.nifi iam defignauerit,quem potiflimam eaentam fibj portenderit,fiae paflionem,fiue fotmnam,fiae adionem,uita dementex ntitat,noa aliter.qai naui gubernator eiufmodi.Solemus & iouia figna in aete citcunfufo notare fic dtca lunatn orbicularem ateam intuentes procellas fote naticinamnt.qaoniam eandem intuitis,fzpius co fecuti fint oenti.buc tendit & poeticum illad,hincfanev tempeftas,hinc txanquillicas defigna/ tmorbicdaris,naqaeatea&adauentos,euanefcensaetoportendit txanqaillitatem. dao qai/ dem circuli tempeftatem prxcedunt.aehementiorein aero pottenditptocellam circolas tripli cams,ntagisetiamfimgetoccatterittmagisiafapetfi fxanga£,ficinomnibas & Ariftoteles, & ratio dictat,fenfa qaidem meraoriam,meraoria uero experientiam,atque peritiam,hac ar/ tem deni^ comptobari.Similitex & drca fomnia debemus incedexe.

CNon poteft c6monis,eadem'9 regula fotnmoa. intexptetandoa; fingolis adbibeti. •

Leri^ libtosde obferaantiafomniosreiufmodiraultos compofuetant.Egpaa/ p tem hxc omnia rideo,iudicans ptodeffe perparum.non enim ficut corpus hoc ol

timom,ideft elementoramraterfeconcfluitoram,coimsiafdpeaxpoteft atteuni uerfalem .fermonem'9 natutx paritet fubfequetem.nam ntplorimam eadem pa/

timtabeifdem.ramintebasconformibuserigaafitintetfedifcrepantia,qaod'aein eis prav tetnatmamfebabemxgtout,Uterenonfolet.ideo'9necatimutriiqaadam indice xegtua,

noninqaam

D E S O M N I I S 40

noninquam,ita fe habet fpiritus ipfe phantafticus,fed & ab origine pcima alius difcrepauit ab alio.aunsehim cumfphaetacongtuitaliajquatenusineiuscontempetatione^illa prxualetauf

, illa. Hinc poeticum illud Drxcipue ueto animz beatiflimx animaram ccelitus in terram ptofla nra,atq- illz prz czreris opulentiflimz, & ingftimabilia fila fottitz , Quxcunqj munus fortitz funtaTpIendido Rege,& quzab ipfo Ioueueniunt potentis filo neceflitatis.hocinfuper etat, quoddaminnuit & Timzus,ubiuadiditunicuigjanimzcollegamftelIam,fiue confertam.

f Animz ueto, & anatuta fua delapfx,ex eo,quod circa materiam libentius habitant,hzc qui/ 1 dem minus,i)Iauero magis,quatenus unaquzq* ipfa quafl lancis indinationeufa eft, infelici/

terfpirimminquinauit.Inta uita in delicto,mor/ bo'q* fpedesagitur,certe ptzter naturam,quantum ad genexofltatem fpecies artinet,fecandu uetonaturamquantumfpectatadanimal,naraaTpiriraflcaffectoeftanimatu,nifl& ipflna/ tura fit ordo,in quem a' feipfo eft,otdinatur, pratritate, uirtute'aj utens,nihil enim zque,ac fpi ritus, facile eft, atqj uertibile, Qijonam igitut paeto in tebus inter fe diflimilibus,tum natura,

\i tum lege,tum pafuonibus refultant, & appareat eadem ab eifdemr certe neqj fit ita,neque fieri 9 poteft,Quoenimmodoaquararbidafi quieta fub ! eadem forma fimiliter afflci poteftrfin autem & conditio rurbida alia flt,in alio fecundum co/ 1 loram raffetentias,atqj ipfl motus in configurationibus uariis,flc utiqj unum quidem erit gene li/ reabOTareaTpnceraprorfusimagine,fpedeuerodiuerfum.Shie igirar Phemonoe,flue Me/ t lanipus,fiue alius quifqaam profiteatur commanem de rebas dufmodi reguli dcfinire,ac pe/ t nitusordinare,quzremusabeis,nunquidfpeculum,ramredum,ramperuerfu exma/ t/ teriis cliflimilibus flmilem obiecti reddere poffit imaginernrSed illi nec a" principio quidem de it fpiritu philofophati funtquicquam.Proprium uero ipforam fpiritum ,utcuq* fe habeat,omni/ )* um effe regulam exiftimant, & examen.atq? ego quidem non nego per omnia inter fe differen j tia,congraentiam quoq* aliquam inueniri,fed enim ipfum,quod obfcuram eft,difperfum, eua

dit obfcurius,erat & ab initio difflcile cognitu rei prxexilieris idolam.Difficilius quoqj in uno quo9modo,mrae'uepOTiperealiqdcommuraunx>perflmUe,at9 prorfus accommodatum.

Vnufquifque fomnia fua, & fuos inde obferaat euentus.

Is de caufis nullo modo fperandum eft,Ieges infomnioru ftarui poffe cunctis zque h cornmunes,debet autem potius unufquifqj fe ipfum quafi artis habere materiara,

& in memoria fcribere poteft qualia uifa, in quales euenras inciderit.non enim dif ficfleadmodumhabirascongregabitcucarem,quamufuquodam,uel indigentia

mera'tatut,ufusnlqjneceffitasuemeditationemmemoriz fuggerit,Przfertim quandoubiqt ' tnateriafuppetit,In fomniis autem nihil eft abundantius, nihil iterum, quod animos ad fe ma/

gisadducat. Nam&ftultoscompelluntadriiquiddefomniismeditandum,atca curandurn adeo,ut turpe flt futurum ,homines implentes a" pubertate decennium altero uate adhuc indi/ g«K,neciamproesfeipfosm utiqj fo/ ret,uifa,& accidentiaflgillatim,tum uigiliz,tum fomni,literis commendare,nifl confuetudo ciailisnouitatem huiusexcogitationishorreret.hacipfi ueniaiudicamus diurnalibus annota/ tionibus,annocationes qaoqj nocturnales efle quotidie coniangendas,atqjita utriafq* uitz ha mrazftarastenereactuscommentariiscommendatos.uitam naqj aliquam in imaginatione

v pofltam ratio pofuit,nunc quidem meliorem media uita,nunc nero deteriorem.Quantii uide • ucetfanitttis,autmorbifpiri^ obferaatione huiufmo " di profequamur,exquaarspaulatim acrcmularur,dura nihil dilabitur e,meraoria,& alioquin '1 urbanahzceritobleftatio,&exmitttioraimi,dumnoftra,tum uigiliz, ram fomni honora/ 1 mus hiftoria, & ad eloquentiam hzc exercitatio conferet.Quibus enim core. eft exercitatio lin

guz nullu (ut arbitror)eft inuentu hoc accomodatius ad dicendi facoltatem in omnibus exer/ cenda.fi enim Lemnins fophiftafcriptaquotimaM flnga la paffim apte cuceda,propterea quod ne^ minima negligant*,fed oporteat omnia ru grauia, rninvleuia cloq,cur non etia noohirnas annotationes interpretationis gratia colere debeamus?

1 Quam naria, & fallax, & lafciua flt in fomniis pbantafla.

i Ouerituti^ahqusquanm uifls adzquare ' n uoluerit,in quibus feparatur quidem, quz natura cohxrenr, coniunguntur autem,

qaz fiut natura difaeta,atqui & tttioe,rafputatione'q* opus eft ad hzc ut aifurn, G

S Y N E S I V S

quod non occumtjoccuttat neq? etiamleue opus eft motionem prodigiofam^at^ obfurdam fuborientem anime. in alterum ttaducete modum.Quando ueto phantafia expeiluntur quide ab eflendi munere,qux funtjnttoducunrur ueto uiciflim in effe,qu£nufquam,& nullo modo nel funtjuel natutalitet exiftere poftunt,quifnarn modus eft uifis intrinfec9 incogitabilibus ab ftruetenaturam prorfus innominabilem.Hxc autem ifta neqj fpecies multas,fimulq; omnes, neq? cum tempote fetens oftenditjtametfi hxc,uthabet, & potrigit fomnium jncidunt.Puta musenimquicquiduoluetitanimisoccurfurura,inquibusfaneomnibus exprimedislongius immotari, & id quidcm abfq? ineptitudine petfectifllmi oratoris eft opus,exultat quidem hxc infomniorum iactabunda materiaadueruisipfamdignofcendinattu*am,plusaliquid infetes, quam fimplex exiftimatio ferat.neqj enim abfq- pafllone circa uifa uetfamur,fed uebementes quidem confhmriones ,affecaones'q- contingunt, odia quoq? non minima ueniunt, & frequen tia circa hxc ueneficia dormientibus imminent.uoluptas fane' tunc maxime prxualet,atcg hic uitxftamspropenfiusadmodumblacufrimisiUccebriseftobnoxius,ufqueadeo,ut fubolefcat animo amoteSj & odia in uigiliam dutatuta.

Quam prodigtofa infomnitsuarietas phantafix.

I quis autem non uana fit locututns,fed cuius gratia fetmo eft inftitutus abfolutu' t tuSjin hacipfa uidelicetaffechone,eiufdem'9 exiftimationibus, perceptionibus'9

conftiniete auditotem,uetbisuti9jqux moueantur,egebit.Iam uero & aliquis fi/ muluicitjgladiat ^uoIatjCapitenimomnia phantafia.Ofoueto quomodocapiett

dormit aliquisfomniuin, & infomnia uider,ac furgitintetea dormiens,ntexiftimat, & iacens excutitfomnum.Philofophatut & aliquiddeapparentefomnio,uttun9nouit,atq;hoc eft fo mniUjilluduetoduplex.deindenonadhibetfidem,putat9 quodadeft,efle ueram,& quxap parent,efle uiuentia. Hinc ergo totis uiribus concertatur, & foraniat aliquis cettamen aduerfus feipfum,ramdimittere,tumetiam exritare;periculum'9fuifacere,& fallaciam deptehende/ ce.Ferunt fane' Aloadas pendere pcenas,quod theffalicos montes fuperextruxerint contra de/ os.dormientem uero nulla ineuitabilis fententix lex aliquando uetat feipfum in altum av terris attollerefortunatius Icaro, & Aquilas fuperare uolatu.fummas quinetiam fphxras fuperuola ce,ubi & aliquis eminus orbem terrx confrderat, & hfic noninfpechim lunx fignificat. Licet & difputare cum ftellis, at^ cum diis occultis in mundo congredi.Quando enim fachi diflicil/ limum eftjfitibi facillimum,tuc manifefti palam dii prorfus occurrut neqj horum nulla eftin/ nidia.Paulopoft in terris refidet,ne9 proceflit quidem ,fed ptinus adeft,nihil enim magis eft propriumfomnioramjquavminterdperememum,necageretempore,ficuti9ftarimloqumu cum ouiculis,at9 balatfi putat efle fermone, & qux loquunc* intelligit,adeo ita^ noua,adeo la ta eft argumentoram materia,prouincia'9 tractandi, fiquis in fomniis contenderitaccommo/ darefermones.arbitrorequidem fabuIasquo9fuamabinfomniislicentiam,& copiam acce/ pifle,in quibus pauoloquitur,etuulpes,& mare,tametfi hecexiguafunt fi cuminfomniorum licentia conferantur.atqui fabulx.quluis fint pars minima fomnioram ,tamen av fophiftis co/ luntur,ac dignx interpretatione cenfentur.deceret nero quibus principifi artis eft fabula, eifde infomnium efle finem, prxfertim cum non fruftra in bis dicendi facultas exetceatur,quemad/ tnodum nec in fabulis temere,fed profundioris fententix aliquidibi lateat.

Quod utile fit uitx fimul, & eloquentix notare quotfdiCjqux fomniaueris,qux feceris,qux tibi contigerint.

Ccingat fe igitur unufquifq; ,cui datur otium, fuppetit'9 uiorus ad omnia cofcriben a da, qux uel uigilanti.uel dormienti contingunt,expendat in boc temporis aliquid,

avquo quidemoptimum eft,quod alibi intelligetia comparatut uaticinium,fcilicet artera,qualaudauimus,congregare.qua quidem re nihil efle poteft ntilius,quineti

am neque dicendi ratio,hinc obiecta erit tantaram confequentia rerum .Philofopho fanev tra/ ftatus eiufmodi ludus erit.atque folatium,dum nimia mentis remittet intentionem, quemad/ tnodum Scythx fagittarii folentarcum.Rhetotiuero tanquam demonftrationfi fuarum fum/ mam & apicem eiufmodiftatuemus.quoniam nonoppoitunedicendifacundiam,uehcmen/ tiam'9exetcere uidmtur.Milciadiinquamjat^ Cimoni,& quibufdam etiam ignobilibus,ac

opulentOj&

D E S O M N I I S 50

opnlento, & inopi, cinilia quoq habentibas odio.Pro qaibas equidem antiqaos etiam uidi ui ros in theatro acriter concextantes,qu£quam erant philofophiae nomine uenerabiles.cv urerq (ut uidebatur)produxerat barbz talentum. Vernm non prohibuit eos profeflionis renerentia in conuitia jurgia'q efferri, & immodefte circumnertere manus in difponedis fermonibus ab u detrouiribus^ficutcgo tuncarbitrabarjdoneis.utautem retulerunt,qui me poftea docuere, ne^ tunc erantilli,neq aliquado fuerant,nedum idonei.fed ncc ab inido in natura.quo enira paftoriuilitas eriteiufmodi,quzuiftori przmium dederitinterficienticiuem aliter de Repu. fentientemtlam uero quicunq nonagenariusfigmentumadhuc meditatur,atq contendit,in quodnontempusuerborum rafferatueritatem.Omninonomenquidem ipfum meditadonis intelligere mibi uidentur,ubi aiunt propter aliud fe ftudere,hi autem apparatum efle finem exi frimarunt uiamq ipfara,qua oportet incedere,pro termino coluerunt.Ipfam naq meditatio/ nem fecere certamen.Quemadmodum flquis tum in palzftra exercuerit ftrenue manus Pan/ cxatiumin ludis profiteatur olympicis,adeo igitur cv mentis ariditas,& affluentia ucrboru ho/ mines occupauit,ut efleuideantur aliqui in dicendo quidem potentes.non habetes autem qd fiteloquendum.cum tamen oportuerit,itafe comparafle quemadmodum Archilocus, cv Al/ czus,quoram uterq propriae uitz gratia erogarunt uocis canore dulcedinem. itaq pofteritas memoriatenet,quibusoblectabantur,quibus'uedolebant.non enim in argnmentis confictis

' nanos effudere fermones,quemadmodum recens hoc fapientum genus facere folet,neq aliis I fuum largidfuntbonum,ficutSteflchorus, & Homerus,qui genus quidem heroicum carmini ' basfuisiUaftriusreddiderunttande & nosaduirtutemprofecimusunitandam.IUiuero,quan ' tum in eis eft,ncglecti uidentur,de quibus nihil amplius habemus dicere,nifi quod ftrenui fuc > repoetz.Quifquisigiturapud pofterosexoptatmemoriam^confidifq mandare poffe literis » immortaliaprofeqaaturfcribendirationemaraobisprzter communemconfuetudine inprz f feritia comprobatam.Deponat fe ipfiwn aadacter apud tempus.Fidus enim eft cuftos,quando * fecundumdeumhuicahquidaeditur. •j

•J EX MICHALE PSELLO D E D A E M O N I B V S I N T E R » s P R E S M A R S I L I V S F E C I N V S . 1 t Atiua dzmonum non eft abfq corpore,fed babet corpns, & uerfatux 1/ rircacorpora,quod & uenerandi patxes noftri iudicauerunt.funt & q 1/ afferant dzmones propria cum corporibas przfentia fibi apparaiffe. ft Atq & Bafihus diuinus m rfteriorum nobis occaltoram infpecTor no 1 n folumdzmonibus,fed purisetiamangeliscoiporatribuit,uelut fpiri j tusquofda tennes, & aereos,atq puros, & teftem affext Dauidem di/ ,/ » cerem.Qui facitangeloseius fpiritus,ac miniftroscius flameos,atq z » idquidemneceffariumeft.oportetemm^utcliuinusafleritPaulus/pi/ „ ritus mioiftros,qui raittuntur,corpus habere,quo mouentur,graduq / fiftant,palam'qappareant,nouerantenimhzcminifterianonaliter,quamcorpusaliud perfi j ri pofle.quod ficubi legas in fcriptura eos incorporeos appelIari,refpondeo & noftros, & ali/ \, os folere corpora quidem craffiora cotporea nominate.Corpora uero tenuia, & quz afpeftd,

caftunfq effugiunt,incorporea frequenter cognominare.Non eftautem corpus idem cogna/ tumangelis atqdzmonibus.Angelicum enimcorpusradiosquofdameffundes altetnisoca lis fuftineri non poteft.eis penitas eaanefcens,dzmonicam uero fi unqaam tale fuerit, eloqui nefcio.uidemrautemtalealiquandoextitiffe.cumlfaiasnom rum,nacueroalioquinobfcurara,traebrofumqexiftit.acfi coniugatoluminenudatum ocn/

7 lis offeratur, moleftumnobis occurrit,&angelicumcjuidemmaterizpenitusexpers,quapro pter & per uniuerfom folidnm penetrat,atq pertrafit,minusq etiam qua'm folis radius paflio/ nibus eft obnoxium.Solis nanq radium per corpora diapbana,atq tralucida procedentem,fi ueingredientem obftaculaterrena,& opaca obftantiadetinentadeo,utfitftineatfractionem, ntpote qiii ad malnm cognationem habeat.Corpori uero angelico nihil horum obftat,utpote quod nullam £ quoquam oppofitionem patitur.quippe cum boram nullis in ordine cogroat, nelnatara.corporanerodzmonicaquluisobtenaitatem inuifibilia fint,attamen materialia qnodammodo fnnt,pafljoni'q fubieda,przfertim qnzcunq loca fubtexranea fubiere.Hzcn. adeo coficreta flmt ut ttftui fubiidantur^pulfataq; doleant, & igni piopinquatia comburanr*,

G 2

Notes du mont Royal

Une ou plusieurs pages sont omises ici volontairement.

www.notesdumontroyal.com 쐰

'•'• " Via , qaae ad fapientiam, ueritatctriqoe ttacmdi^rangifiiffla, & pfaia laboribns. Iib.I. .

Cap.VII. ••.•••;•• ; .•.•-! Vifuscura.lib.I.Cap.XVl. . [

vyifumobleAantcolotqjEidis^aqua/pecuIum.Tibfll.Cap.XIIII. ^ Vitam ualidam & profperam adiuuant ftcllarum,feu planetarum inflmats.lib.III.CaprVI» Vita per restemperaus,pcrmanens infpirim recreatur, &c.libJI.Cap.XIIII. Vitam in corpore prolongare cupientes,fpirimm excolere,& augere nutrimentis fangainetta

temperatum augentibus, &darum,aere elcftQ,fuanibusodonbusalere, fonis,& canflbnst oblectare.lib.II.Cap.XVIH.

Vita non eft in uiuentibus nifi perfolem & lunam.lib.III.Cap.VT* • Vitalonga ad perfectionem fcientiae neceffaria eft.lib.II.Cap.I. Vitam longam etiam diligentia noftra prxftat.libJI.Cap.I. VitaconfiftitincaJore.ct hurnore.lib.II.Cap.il. Vitx producendx prscepta.lib.II.Cap.il. Vitalis calornutritur humore,quo deficiente,fit refoIatio,quomedentt,fitfuftbcatio.

lib.II.Cap.II. Viuere djunon cupimus diflblutos.lib.II.Cap.I. Viuere fortunate cupiens in primis agnofcatingenium,fydus,genitimuuim, & locmn rifdem

conuenientem.lib.III.Cap.XXIII.

Inziber conditum tnane ftomacho uacno fumptum/enflbus, & memoriae con/ % fert.lib.I.Cap.IX. .

Zioziberis conditi ufus probatur.lib.il. Cap JX.pracripue fenibus.

C A T A L O G V S L I B R O R V M M A R S I L I I F I C I N I F L O R E N T I N I .

C O M P O S I T A .

Opiniones Pbilofophormn de Deo & anima. Dedarationes Platonicst in adolefcentia. Deuoluptate. De amore. Ad gqemlibrum-componendum.adhortatus eft illum dtfectiffimas eius Ioannet Caualcantesuirpiusadmodum,atc| grauiftimus,eoqmcUmconflUo,utperditosuana; pol/

chritudinis amatores adamandamimmortalem pulcbritadinem reuocaret. -ItetndeReligiqne.Cbriftiana. ' .-TheologUPlatonicalnlibros. XVIII. diuifa deanimoramimmoitaliUtc.. Commentariumin pattem Pbilebi. Libriepiftolarum.XI. platonicipltufmutn,&morales. Libri dewutxes,fdlicet Deniufana.Dewulonga.DewUccetftascompajwicu. ArgumenuinlibrosPlatonisomnes. . . . Argnmenu in libros Plohni omnes* Libercontrapeftem. ...,. : .: . AtgumenuquxdaminTbeophuftiun/iuePxildanamdeanima.

In fecnndo epiftolarum Iibto conhnentox hi libefli.

Quin^dauesinplatonicamtheologiam. De raptu Pauliad terhum ccelum. Delumine. Opufculum de ftella Magorum. Argumenu in Dionfflum de tn jrftfca theologia, & de diuinis nojnwlbttS. Commenurinm in Tinueam. DeSole&lamiae.

•77 T R A D V C T A

Molca ex Herraiafn Phzdrum, & ex Iamblicho de fefta Pythagotea. Metcnrias Trifraegiftus de fapiraaadiaina,&; opifidomnndi. Alcinoicompendiam raPlatonem,una'cumSpeafippidefiiytic>tiibus,ptoae^ Pvthlga

rz,& camXenoctatedeconfolatione. Omnes Platonis libri.L VI. Omnes PlotinilibriXIHI. IambUchasdemrfteriis/Eg>mtiotam,at9Afffriotnm. Synefias de fomniis. Pfellasde dzmonibas. Porphvrius de occafionibus ad dialna. Prifdani Lydi commentariam in Theopbtaftam de anima. Proculi moltain AIcibiadem,& inRemp.ctE defacerdotfo. NonnnUaPotphyriideabftinentia. ^ Libet Dionyfii Areopagitz de myftica tbeologia. Eiafdem de diainis nominibus. Nonnalla AthenagotaE de tefattedione.

Quotidie Platonis Iibros tecognofdt ah'cabi,alienis manibas forte contamuiatos,duxbgXflVcg in capica,cv longioribos atgamentis,commeniariis'a; illufttat.

L E C T O R I B V S .

L E C T O R E S adefteanimo,acpedegite,hocnosotatAndteasfocet Aldf.Aldusniaas qao in dies magis atqj magismaiasfaamftadium aobisnauam,opetam dedit,atpetfaoi axtificesimprimeientatmonimenta Iamblichi,quz res ramacu eft non minas fidelitec quam accatate.Tam deinde Andteas focet cum iifdetn,nt itadicam,libtariis egit,hzc itc/ tumuobisonTrabusedeientm.uttemiternmnobisbonisomnibus quammaxime gtatam cfficete poffit,malta'qs iuffit adfcribi,qn( Marfilias latine aertit.appendix pofita eo* eft iam tam in ptincipio.ea, quz uos orania pernofcetis, fi lectores eritis. Additus tum eft in fineca/ talogus omnium opetum, qnzcunqj compofita fint a" Marfilio.neqj hoc genns officii ptc/ tetmittete uoluit, quo maiorem erga uos faam beneuolentiam oftentet,atper ea ueftet fd/ licet aniraus cxciterar,atqj adeo foflammetut ad omnem capiditatemoexaE gloriz. Valete acfauete foctaftxiz.

Chatta 112 uetfu 34 ficeftlegendum.Patrizpatrem. Chat. 123 uet. 91 aaffiftetea'poteftatibus dum

Hzcinimmenfq opeteprztcriiraas.eaq; adfcripfimas,atnihilaobisdefitadaetam ledtionem.

Ss 4

¥ #.;•/? - • yi -f .*••

* \ T ^ - v ' -•••-•• i i *• •'••-

s: -

A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T V X Y .

f ;.• - -rv «v --T /•* *•••• *'•-. *'* **

Omnerfunt qtiacferniodcs." l " ' ';::: ^L /M; .

v s w B T r r s r n A E D I B V S

A l O I , " E T A N D R . E A E

f O C E X. I M C N S E M O V E M B R I

M. D. XV I .

.1

1 o*

* I