mls sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’assoungha à l’est du

Upload: msjem

Post on 07-Jul-2018

217 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    1/67

    N̂rkwir wj tŋ

    nor mbo

     Prev́ention contre les maladies

     Soigner les malades à la maison

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    2/67

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    3/67

    N̂rkwir wj tŋ

    nor mbo

     Prev́ention contre les maladies

     Soigner les malades à la maison

    Association SIL

    BP 4214

    N’Djaména, Tchad

    2014

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    4/67

     Langue: massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    Tchad, et au Soudan, surtout dans l’Etat fédéral du Darfour occidental.

    Genre: santé 

    1) Prev́ention contre les mldiesTrduction des ouvres prus en frnçis sous les titres: Livret sur l

     snté (1999) et  Le choleŕ (nord) (1999) et des ouvres pru en

    rbe du Tchd sous les titres:             

    (2009) et Kikkeef thfd nfsk min mrd l-SIDA? (2009)

     publié s pr l’Assocition SIL Tchd.

     2) Soigner les malades à la maison

    Trduction de l’ouvre pru en l’rbe du Tchd/frnçis sous le titre: Ilj l-ndum l-mrdn fi l-beet/Soiner les mldes lmison (2010) rélisé pr Ursul Thomi et l’équipe de l lnue rbetchdien de l’Assocition SIL, vec l permission de WEC Interntionl

    u Tchd et révisé pr Dr. Roy Jones. 1ère édition Assocition SIL 2014.

    Kn norolon̰iŋ w ̂(Trducteurs/Rédcteurs ):K koris kn roolon̰iŋ tŋ ( Prticipnts du cours de principes detrduction en 2012), Assdik Dwud Adm, Mhmt IsmilAbdll, Ibrhim Abdlkrim Hssn, Gmrddin MhmtHrun, Mtr Mhmt Silemn, Jum Ibrhim Hrun, Nurddin

    Ahmt Abdll, Ishk Kmis Mhmt, Anel Prinz, Eunice Ku

    © 2014 Association SIL, B.P. 4214, N'Djaména, Tchad

    1ère édition: 300 exemplaires

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    5/67

    1) Kitb wjo n̂̂rkwir n ̂

     Prev́ention contre les mldies

    K n

    1) Abbkn ti ndŋ-ndŋ te ........................................42) Lukey mbo rôosir mbo

    k wo wjn̰ molo n̰elle ûsunji.......................................8

    3) Grr ey (“Vccintion”)

    ti wj tîbinto îy ru k wo ibiro ochicheiye.............11

    4) N̰et̂i kimin̰ kllo rubbu nie i..................................155) Gun̰uti milriy (“Pludisme”).................................19

    6) Wjn̰ k k̂ddur wo nb̂i w ̂....................................21

    7) Wj kolir ..............................................................24

    8) Wj edis (“AIDS/SIDA”)..........................................29

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    6/67

    1111)))) AAAAbbbbbbbbkkkknnnn ttttiiii nnnnddddŋŋŋŋ----nnnnddddŋŋŋŋ tttteeee

    Âmin lêle sû te, Yy sû hillem lŋ lŋ n im kokoru

    toronni tk. In ken Yy sû to eleleŋ de nod, tŋiwldm t I  ŝ tm tk.

    Yy: Kinde Îs.

    Îs: Êy, wldm o ̂k. Ki kooy kllii koŋ?

    Yy: He kllii me, yu k hille tŋ ŵsiŋr.

    Îs: Hy! Ŋ̂ri tenoŋ?

    4

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    7/67

    Yy: Kimin̰ kddur joo mbichchi ire, hudu k

    tuu wlsoŋ ilijuŋ ie, ŋri yoŋ koy

    wosende, k hille tŋ helu kooy ŵsiŋr.

    Îs: Ili yn, r̂nŋ mbo n̰̂wute mbo ûti, hbutoo

    w ̂nŋ̂ kw de lo k wo ŵnsinjri.

    Yy: Ŋo ken osiŋoŋ?

    I  ŝ: Lêle tu m hille kînim k-im, k hillem

    munje de n̰ii wren ̂kl, il de ûti. K̂rifi

    trn s nin̰ri il n̰ii wo kul nŋ ŝsim

    oynin, k du kul wŋnin, in ken ŵsinjri.

    Yy: Ŋo mentiyoŋ?

    Îs: Mi hille tŋ k kooy tŋ mo bbknn̰ siddn̰

    indin̰iki nene mene. B ly mîŋrn wj

    mbibinto îy ru koroo ŝbun mbo mûke.

    Yy: Yu m hille kn̂im r-u hbutoo nûyee

    ynŋ, hudu n̰iŋ koy kddur ̂kl!

    Îs: K hille tŋ bbknn̰ kooy siddn̰ indin̰iki

    nene ene, yun k tuu ly îŋrn nîŋn siddn̰indin̰ikinde, yu ûy t̂ndŋinn, s ̂turun

    mbo kon nŋ moynin bbkno ûy tindilisi,

    hudu n̰iŋ koy tywe. K tuu sîŋo kûruko

    koy cokol nr oyke, k tuu du d̂we oyke.

    5

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    8/67

    Yy: Mi bbknn̰ menendiyk kimin̰ mîniŋ

    ĉhriy tîbinin uŋusiriiyoŋ?

    Îs: He, n̰i ti hbuto jrsimt uri koi mbo n ̂ jirind

    k wo wjn̰ nn̂ibii kddur tene. B n̰u isiŋn

    ĥbii il ndûm ly ĉhriyo înibi. Hudu s kr

    lirnŋ, n̰ii wo f̂wu nenden ŝsi k wŋe wm̂toyn wŋnn, k tiniliji.

    Yy: Kn ii ni t ye, m mboro nîyembo ssu

    mbr̂nŋ.

    Îs: Am koy ssu mbr̂nŋ.

    6

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    9/67

     Nk̂riy:

    1. Abbknn̰ ûll i kll ye sul kll yndoŋ? Kll

    yn ŋo ru kll ye? Kll yndn ŋo ru kll ynde?

    2. Abbknn̰ ûllŋndn wjn̰ ŋr w ̂k wo îbi?

    3. Ŋo ru bbkno siddo kindin̰ikiyoŋ?

    4. Ki kn̂im bbknm ly kŋ̂rn ŋo ŋo kieyoŋ?

    5. Abbkn kn̂i tûye-ken ŋo kieyoŋ?

    7

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    10/67

    2222)))) LLLLuuuukkkkeeeey yy y mmmmbbbboooo rrrroooô   ̂̂  ̂oooossssiiiirrrr mmmmbbbboooo

    kkkk wwwwoooo wwwwj jj jnnnn̰   ̰̰   ̰mmmmoooolllloooo nnnn̰   ̰̰  ḛeeelllllllleeee uuuû   ̂̂  ŝsssuuuunnnnj jj jiiii

    Yusif ti tŋi t nene ye, mûco t Ftime mbo kim îniI  d̂ris uri i mbo tebet de eleleŋ de kurnŋ k̂ciŋ

    musuw mbo rijn, hudu uji mbo koroo mbo kooy

    de ŝbun mbo ûke.

    Ĥudu Ftime n̰uuru Yusif mbo kim t mbo

    tûnjin, i du koroo lûko n̰uuru in̰e. N̰uuru n̰n le slŋn chyo wŋe.

    8

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    11/67

    In ken Yusif ĥbutoo tŋ kul surum tk̂e. I  d̂ris du

    tîce sŋ molo lûtturŋ kul suro tk̂e.

    Ftime du tŋi t nene lo s fis ke nu filyo,

    hudu ĥbutoo n̰̂wute toron ndŋ̂ tûmme. Ĥudu

    mmunt t̂yiri il koy ŝbun mbo lukn dldim

    t̂ndjiŋin uburuŋin kûde ndy dl tie. Ĥudu sm

    ko s nr sŋ̂ee n̰in̰ in̰ mbo fijilt mbo kooy de lukn

     în̰nto ken tilisi.

    N̰erem tûko koy I  d̂ris bb t molo l̂ŋ têri.

    Bb t du dŋ̂ tŋm surum molo têri. Ftime du

    n̰uuru nd tnrin, I  d̂ris mbo bb t mbo koroo

    ŝbun mbo lûkn n̰uuru in̰e. N̰uuru n̰n le koroo

    n̂iŋ ŝbun mbo lûkn, hudu kn njûkn ilisi.

    Ĥudu Ftime du n̰uuri nirinji u n̰eeteŋ

    r̂iŋem dole t̂ndji. Ili molo Yusif mbo Ftime mbo

    kobolok irye kddunjr n ̂im k̂e.

    I  d̂rist du kim kw mbo tŋ̂ k̂e. Kr m ibi-

    kede k̂ciŋ rijn n̰uuri k̂ciŋ mo niriŋ u ndŋ̂r ibise.In ken wjn̰ k̂ciŋ nŋ̂ molo ĥudu wjn̰ tuu molo

    koy n̰elle ûksi.

    9

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    12/67

     N ̂kriy:

    1. Yusift n̂im subbo eleleŋ de ŋ̂ri ieyoŋ?

    2. Yusif mbo I  d̂ris mbo n̰uuru m in̰n-kede ŋ̂ri

    ieyoŋ? N̰n eln ŋ̂ri ieyoŋ?

    3. Ftime ŋo ken sŋ̂ee n̰in̰ in̰ mbo fijilt mbo

    tororoŋ?

    4. Ki kn̂im ŋo ŋo ken kor̂oroŋ?

    10

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    13/67

    3333)))) GGGGrrrrrrrr eeeey yy y ((((“ ““ “V  VV  V  c cc cc cc ci ii in nn n  t tt ti ii io oo on nn n” ”” ” ))))

    ttttiiii wwwwj jj j tttt ̂   ̂̂  b̂bbbiiiinnnnttttoooo ̂   ̂̂   ̂ y yy y rrrruuuu kkkk wwwwoooo iiiibbbbiiiirrrroooo

    oooocccchhhhiiiicccchhhheeeeiiiiy yy yeeee

    Wjn̰ kimin̰ wo îbinn celcelo de nywe w ̂

    kenjenjeŋ noŋ, hudu wj diftiriy noŋ, kuci noŋ,

    ĥudu mecekere noŋ, un̰uti msl-mslŋi noŋ,

    hudu wj chll k cku ̂rse nûsunji i noŋ ye.

    Mus ti kimin̰ tŋ mbo mûco t mbo rr

    eym tn̂ienden, in ken kim t tûkuso u kenjenjeŋ

    kîbin tuy. Hudu tûkuso nûrci u wj diftiriy kîbin

    tuy. Ĥu un̰n-u du wj kuci tîbin. Hudu

    kîmin̰ tuu niriŋ il koy wjn̰ îbinti kn̂ne ru, Muswo

    ĥbi i nd t̂njŋnden, kimin̰ tŋ wo kul ĥkkim mo

    11

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    14/67

    tnŋ. Tnŋ, ĥkkim sk̂l kimin̰ tŋ rr ey

    ochichendinniykn kosiŋ toch.

    Ĥudu ĥkkim Muswo “Kimin̰ nŋ rr ey

    tûk mbo kooy ul niru” ru tindil.

    A   l̂i ti Mus t jire lo, ti irye nosi lo, kimin̰

    tŋ wo kw-kw ke nîyembo kllo rubbu tie. Alle ti

    rr ey tûi mbo koy koso tinde-de tû-ken, kimin̰

    tŋ mbo mûco t mbo kul tnŋ-ken ochicheye.

    Grr ey i ti wjn̰ kimin̰ wo wm̂ tuu

    mndŋeye, tuu du mochicheye. In ken drŋi tûko koy

    kimin̰ wo knŋ rr ey ochiche-ken wjn̰ w ̂

     îbinteynde.

    12

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    15/67

    Drŋi kimin̰ wo rr ey ochich yoŋ d̂we

    ndŋ yoŋ dŝir njirŋ mbinjikl i noŋ de:

     Kim un̰n

    molo yeje

     D̂we tŋ mirsi Wjn̰ dru tie

    w ̂ 

    Wkit un̰n-im

    •  B C G

    • O P Vl̂ŋi

    • Mecekere (Tuberculose)

    • Chll( Polio)

    Subun̰ 6 nene   • O P V

    mbrlŋ•  Pentvlent

    l̂ŋi

    • Chll

    ( Polio)• Diftiriy noŋ

    kuci noŋĥudu tuunoŋ koy(Diphtérie,Tétnos,

    Coqueluche, Hé ptite B, Hib(Méninite,

     Pneumonie)

    Subun̰ 10 nene   • O P Vkŋln

    •  Pentvlent  mbrlŋ

    Subun̰ 14 nene   • O P Vslŋ

    •  Pentvlent  kŋlŋ

    Ayeje 6 nene  Anti-mrile Gun̰uti msl-mslŋi

    ( Fièvre june/Yellow fever)

    Ayeje 9 nene  Anti-roueole Kenjenjeŋ( Roueole/Mesles)

    13

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    16/67

    Ĥudu mûco tŋu ûn̰ molo rr ey

    ochich i koy ndŋ-ndŋ te, rr ey ochn wj

    kuci (tétnos) tîbinteynde. B ochndn, wj kuci

    tîbinn kimo kûn̰im tn̂ibinti. Wj kuci i ti nŷembo

    bŷe ye, rr enndn kim mbo tŋ̂ mbo koy tywe.

    Drŋi rr ey wj kuci t i ye:

    Ĥkkim mo tte-im Grr ey l̂ŋi ye

    Grr ey l̂ŋi molo yo

    tuŋunn

    Grr ey mbrlŋ ye

    Grr ey mbrlŋ i moloyeje 6 tuŋunn

    Grr ey kŋlŋ ye

    Grr ey kŋlŋ imolo seno tuŋunn

    Grr ey slŋ ye

    Grr ey slŋ i molo

    seno tuŋunn

    Grr ey turlŋ ye

     Nîkriy:

    1. Wjn̰ ŋr w ̂lo kimin̰ wo îbinn celcelo de

    wywoŋ?2. Muswo ŋ̂ri nd tûkoŋ?

    3. Ĥkkim Muswo ŋo ru tindil?

    4. Kimin̰ kn̂iŋ uru ochichoŋ? Ŋo ru ochichoŋ? Ŋo

    ru ochichendoŋ?

    14

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    17/67

    4444)))) NNNN̰   ̰̰   ḛeeê   ̂̂  t̂tttiiii kkkkiiiimmmmiiiinnnn̰   ̰̰   ̰kkkklllllllloooo rrrruuuubbbbbbbbuuuu nnnniiiieeee iiii

    Hlime noŋ M̂riym noŋ Ftime noŋ Zenb noŋ, i dsi

    kimin̰ nŋ̂ lo hille tl̂em nindye. Zenb tŋ kimin̰

    mbr ye, wrŋ n i ye ru koy nieiye.

    Ĥudu Ftime tŋ koy mbr ye, yu kim t

    l̂ŋ n i sŋ niyendye. Joo mbo koroo mbo

    njuŋkndu enende. Ĥudu kûn̰i t koy mûul tûk.

    K ̂ jii tŋ l̂bok kû umuri. Tuŋuno koy tumn̰ndo de

    tn̂dinsi. Ĥudu tisri-kede tebet de nk̂i tn̂dinsi.

    M̂riym mbo Hlime mbo, i du kimin̰ n̂iŋ tl̂o

    tl̂o de ye, kooy telle nun̰nye. M̂riym t kim i

    15

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    18/67

    tun̰uusi, ĥudu kim Hlime t i du yeje mbr

    koy nonodndye.

    Ftime kim to tumn̰nden nŷembo wy ru kul

    ni iyŋt toron indiri-im tnŋ. Tnŋ-im,

    Zenb mbo M̂riym mbo Hlime mbo i ilim nûrcuŋ de

    ner̂i yen d̂irn.

    I  d̂irn-im, kim Ftime t i bere yen, ŋo ken

    kllo rubbu r̂rito nindiri i Ftime t kim u sk̂l

    “N̰êti kim n t i kll ynde, in ken t̂siŋr” ru

    tindil. Ĥudu n̰êtin̰ kimin̰ kllo rubbu nie w ̂wo

    tindil:

    1) N̰et̂in ̰bere ûks wo n̂ŋci

    w:̂ bbtt mbo soror mbo

    k̂cmuu mbo bumbyt mbo,

    ĥudu n̰mi fl̂ t mbo ye.

     2) N̰êtin ̰unus wo wun nie w:̂ 

    kokor mbo kedem mbo j ̂mbo n̰û mbo

    kûn̰oo mbo ûsee mbo fl̂t mbo ye.3) N̰êtin ̰n̰-ken wj tel kr ndûm

    tynditiŋ w:̂ sŋ̂ee n̰in̰ juwft

    noŋ, moŋet noŋ, bmbust noŋ,

    ĥudu lndii noŋ koy ye.

    16

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    19/67

    Ĥudu n̰et̂i kimin̰ sibin wo ninndin̰ey i dŝir

    njirŋ ̂mbinjikl-i noŋ de ye:

    Un̰n-kunuŋ J ̂d tŋ de tŋeteye. Kim sibin

    yeje 6 molodŝir n i j ̂tuutŋeteynde,ĥudu s koytŋeteynde

    Tunṵusi-im   • J ̂d tŋ noŋ

    Bibi fl̂ mbo ûrurtŋyoŋ bbt mbo yoŋk̂cmu mbo yoŋ ûsembo yoŋ eme mboyoŋ

    • Asir sŋ̂ee n̰in̰ nŋ̂mbo ie w ̂tŋeteye.(Asir ir-i ti sôicĥrik t i ynde. Tisŋ̂ee n̰in̰ wo kltmbo wŋsin w ̂ye.)

    N̰uuruûnjiteynde

    Gmnŋtie-im

    • J ̂d tŋ noŋ

    • J ̂tuu noŋ koy

    • Bibi ĥbuto mbo

    ûrurtŋ• Sŋri n̰ui tŋ noŋ

    kûn̰oo tŋ lndi noŋ

    • Kedem noŋ sŋ̂ee n̰in̰ juwft noŋmoŋet noŋ mustnoŋ bmbust noŋ

    A  n̰̂ii tiliji-ken j ̂d t tŋmwlnteye

    17

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    20/67

    Tiye-im N̰et̂i kim mnŋ tie-im tin̰-i mbo kk̂ddusr in̰-i mbo kooytin̰eti.

     Nk̂riy:

    1. Kim Ftime t i n̰êtu kllo trkind-u ŋond

    tûk?

    2. N̰êtin̰ bere ûks n̂ŋci mbo unus wun nie

    mbo wjn̰ n̂ŋci mbo ŋ̂ri ŋ̂ri yoŋ?

    3. N̰êti ŋr u kimo un̰n-kunuŋ ûnjiteyoŋ? Ĥudu

    tun̰uŋusi-im ŋ̂rii ûnjiteyoŋ? Ĥudu mnŋ tie-

    im ŋ̂rii ûnjiteyoŋ? Ĥudu tiye-im ŋ̂rii

    ûnjiteyoŋ?

    18

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    21/67

    5555)))) GGGGuuuunnnn̰   ̰̰  ṵuuuttttiiii mmmmiiiillllrrrriiiiy yy y ((((““““P PP P  l ll lu uu ud dd di ii is ss sm mm me ee e” ”” ”) )) ) 

    Bjum mn sene u k noye w ̂surum fl̂t koyoŋ

    kddur nom̂ ndŋ̂ ron njiŋnt k̂ddur rku, in ken khille tŋ “Tŋ mn̂iŋ tûbt furni mbo mm̂nti” ru tr̂n

    hillem munje ̂u k̂ddu ûllŋ. U  l̂lŋ, k̂rifi tûk-

    kunuŋ s km kûdo tûk. Ili molo njuli lûn̰r hillem

    t̂rcn.

    19

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    22/67

    Hille tŋ k n̰msiyen̰ enenden, njuli friŋ

    lŋn wj milriyo tn̂ibin. In ken un̰uti k̂ddi mbo

    kûjo lŷriy mbo ndû lŷriy mbo koy tn̂ibin.

    Yu ŋo ken un̰uti milriy molo n̰elle

    mûtiyoŋ?

    • Tûbt hille molo n̰elle mudeti.

    • A  ̂uu hillem munje nind w ̂kooy de mimisiti.

    • T̂rii tŋ mo nŋ̂r wo koyoŋ, ĥudu n̰̂wute koy

    hille molo n̰elle nŋ mûmmeti.

    • N̰msiyen̰ kucu ĥudu d̂we koy tŋ mo fis mieti.

    • K̂rifi lirnŋ kûdo-kûdo ten ilm tr̂imbilt n ̂n̰mi

    dûŋi zet mru uri-u nr moyketi

    • Dokorosi mbo un̰uusi mbo s nene il siddn̰

    mindin̰ikiti.

    Gun̰uti milriy wj nîyembo bŷe ye, b kŋu

    tîbinn celcelo de kul ĥkkim mo nŋi.

     Nk̂riy1. K hille tŋ ŋo ru ̂u kddu ûllŋyoŋ?

    2. K hille tŋ n̰msiyen̰ nenend ŋ̂ri nd tûkoŋ?

    3. Ŋo ken njulu murŋltiyoŋ?

    20

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    23/67

    6666)))) WWWWj jj jnnnn̰   ̰̰   ̰kkkk kkkk̂   ̂̂  d̂ddddddduuuurrrr wwwwoooo nnnn ̂   ̂̂  b̂bbbiiii wwww ̂   ̂̂   ̂Wjn̰ k k̂ddur wo nb̂i inde. Wjn̰ w ̂ i mecekere

    noŋ, edis noŋ, milriy noŋ, kolir noŋ, ndûm lŷriynoŋ ye. W ̂kede tuu koy nŷembo bŷee inde. Wjn̰ ŵi

    lo kŋu tl̂o b̂inn, k k̂ddur mo n̂rcwiye.

    Ĥudu hillem wrn koy hille tŋ k wo

    k̂ddur b̂i. K hille tŋ i s bŷee wo lŋo, ĥudu

    hillo koy ororendn, ĥudu ŵi kede ĥbutoo tuubŷee indn koy wjn̰ b̂i.

    21

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    24/67

    Ŋo ken wjn̰ ŵi molo n̰elle mûtiyoŋ?

    B wj ti tŋ̂rn, ĥkkum mbo k mbo kooy

    tr̂n wj k̂ddi u r̂cw unusulti. Ĥkkum ticelcelo de d̂we k̂ddur tnrti. Ĥudu k hille tŋ

    wj tb̂in-il wo tb̂innd molo ken̰eŋ jille ûsti.

    Ĥkkum ĥkkimt tindilin, i du kr k dr tŋ

    nenee wo indiriti, r̂diye dol lo ĥudu tilibizin dol lo

    koy, il kede koy ineti. Wj tb̂in u celcelo de

    22

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    25/67

    ĥkkim mo wnŋti. Tb̂in w ̂wo tb̂innd molo n̰elle

    en̰eŋti.

    Ĥudu k dr tŋ nenee w ̂wo indilin, korooferet n̰et̂u m in̰n-kede ŝbun mbo ûketi, ĥudu

    in̰nn koy ûketi. Ĥudu mester molo ŋ̂rn koy

    koroo ŝbun mbo ûketi. Ĥudu binije mbo ndû mbo

    ni mbo kooy rooro wj molo ŵŋcirniti. Kn

    ĥkkim tindil il wo kooy de b̂inn ŵŋcirniti.Wj tûkn ni ĥkkim tm celcelo de mk̂eti.

     Nk̂riy:

    1. Wjn̰ ŋr w ̂lo kŋu tu b̂inn k tuum

    nn̂ndikiliwi w?̂

    2. Ŋ̂ri enin wjn̰ k̂ddur n w ̂k b̂oŋ?

    3. Wjn̰ k̂ddur n w ̂ŋ̂rn ŋo ken n̰elle mûtiyoŋ?

    23

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    26/67

    7777)))) WWWWj jj j kkkkoooolllliiiirrrr

    Kolir ti ŋ̂ri yoŋ?

    Wj kolir ti kŋu l̂ŋu tb̂ini-im ̂n̰ii nŷembo tiniliji. Wj i

    ĥbuto sibin kosim n ̂ jirind kûn̰im

    musurn mo kûde tyn kŋu tb̂i.

    Ĥudu ĥbuto sibin n ̂ jirind i kŋi

    molo kŋim tn̂ibi. In ken wj kolir tikoy kŋi tu molo tum nn̂ndikiliwiye.

    Kŋi wj kolir tb̂in u ŋo ken mosiŋtiyoŋ?

    Kŋi ti tb̂in i, ̂n̰ii s noŋ nind tiliji. Ĥudu ̂n̰ii

    s rus tŋ noŋ nind tiniliji. S ̂tindeno koy kûn̰i ĉciŋ̂n̰ii tiniliji. Gilij k̂ddur tiliji ĥudu ls koy nŷembo

    tlse. Tndlsoŋ tinilijuŋ s ndû tŋ ndill kŋu

    l̂bok tûsunji.

    Kŋu nŷembo bere sû kosi koy ndy, ndû br

    t i koy n̰ui molo nin̰iŋir bro wminn koy l̂n n̰uimbo td̂irende.

    Ĥudu ndû kr̂im

    tûksi. Ĥudu is

    sŋn tiskende.

    24

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    27/67

    Onoroŋndn, celcelo de njindin̰ mbr kŋ tuli-u

    tŝi.

    Kŋi wj kolir

    tb̂in u ŋo menti?

    Gl̂ŋu celcelo ni k

    onore im mnŋti.

    Mbrlŋo, lmin knŋi-

    de, ni jille yn, bûrtim

    s ŋo mbo sukkr mbo ken kndŋeti.

    S wsim konin oyorin njûr bitlm loyn ŋo jo

    kŋ n̰ebeteŋ sukkrko koro mbo

    n̰ûbutŋ toron sm loyn kûrtuŋ

    kndŋnteye. S ŋo mbo

    sukkr mbo ûrurtŋ il wo

    k̂ddur tŋeteye. S k̂ddur

    tŋendn celcelo de tŝi.

    Kŋi kolir tb̂in i tŷn, ŋo entiyoŋ?

    • Ndû to koro mbo lûkun̰ŋn.

    • K ĥkkim tŋ uruŋin i kr ulti. Wrndn,

    ̂wundu nr ndû tm jûr-jûr enti.

    25

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    28/67

    • K ĥkkim tŋ kr tŋi to orolti. Wrndn, ni

    tlsin mbo ̂n̰ii tilijin mbo dole ̂wundu

    loynti.

    • Kŋi nŷ u imisiŋn, k nimisiŋ w ̂ndûn̰ mbo

    binije mbo kooy ŝbun mbo ûknti.

    • K ĥkkim tŋ kr tŋi to

    orolti, binije ty w ̂mbo

    bjii fi ton̂orirniŋ mbo toron

    ûmmnti.

    • Klw t u tŋi tm

    enteynde. Ĥudu klw

    tm k k̂ddur wrteynde.

    Kn im nûk w ̂kooy ndŋ-ndŋ enin, k tuu

    tb̂inteynde.

    Ŋo ken kolir molo m̂ŋcirnitiyoŋ?

    Kolir ti s wŋe molo k tb̂i.

    S rd tŋ noŋ, s s tŋ noŋ,kûdo tŋ noŋ, s diri noŋ

    ĥbuto sin kosim n ̂ jirind wj

    koliro nene inden wŋnn n̂ibi.

    26

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    29/67

    In ken s mbo n̰êti mbo tŋi mbo ndû mbo kllo de

    mor̂ol-kodo mindeti.

    ) Roor s nŋ̂

    S wsim kon yoŋ d̂wu loyn yoŋ

    mŋeti:

    1) S monin oyorin-kodo mŋeti.

    2) D̂we s nû loyn-kodo mŋeti.

    b) Roor tŋi tŋ

    • A  n̰̂ii bbknm kûde wreteye. Abbkn molo

    sule wreteynde.

    • Kimin̰ sibinii sule ̂n̰ii

    wrinn koy surŋ nŋ

    bbknm oykete.

    • Abbkn tiro ndŋ-ndŋ

    indin̰ikiteye. O   r̂oŋ tind-ken

    n̰iŋ bbkn molo m̂muntm k̂e.

    c) Rô or kŋi tŋ

    • Tuŋuno koy ndû ŝbun mbo

    tûketi

    27

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    30/67

    • N̰êtu t̂ndŋin-kede koroo ŝbun mbo lûkn,

    ĥudu n̰n-kodo tûketi.

    • Abbknm ly tŋ̂r-kodo koroo ŝbun mbo tûketi.

    • Kŋi n̂siŋro koroo kb̂in slm tenn koy koroo

    ŝbun mbo tûketi.

    d) N̰et̂u kllo ey

    • N̰êtu ten-kede koroo ŝbun mbo lûkn-kodo tenti.

    • M̂munt ŝbun mbo kllo tuketi.

    • Lndii mbo sŋ̂ee n̰in̰ mbo s d̂wu nene mbo

    l̂ŋu tuketi.

    • N̰êtu kllo kon n̂siŋ tûnjurti. Kllo t̂siŋndn, kûn̰u

    tcce.

    • N̰êtu kllo siddn̰ mbo tindin̰ikiti. Tindin̰indn,

    n̰iŋ wjo wnrti.

    • N̰êti tiro un̰n̰o-un̰n̰o in̰ye.

     Nk̂riy:1. Kŋi wj kolir tb̂in u ŋo ken kosiŋtiyoŋ?

    2. Hille kn̂im wj kolir tŋ̂rn ŋo kentiyoŋ?

    3. S kŋntiyn ŋo ken kor̂oltiyoŋ?

    4. N̰êtu ŋo ken kllo ken kin̰ntiyoŋ?

    28

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    31/67

    8888)))) WWWWj jj j eeeeddddiiiissss ((((“ ““ “AAAAI II ID DD DS SS S/   //   /S SS SI II ID DD DAAAA” ”” ” ))))

    Wj edis i tiro iŋlizi mbo “AIDS” uriye, ĥudu

    frnswi mbo “SIDA” uriye. Wj edis ti nŷembo bŷeye, ti k tywe, ĥudu nor t koy d̂we tiro nonore

    inde yu wjo kooy

    nn̂dinjindye. Ĥudu

    kŋi tb̂ino tosiŋ-kede

    k̂ddur ŋun-kodo t̂sinjri,yu m t̂siŋr-kede tos-

    kede k tuu koy tn̂ibi.

    Edis ŋo ken k tb̂i?

    Iyŋ mbo kmb mbo ni tl̂embism tu edisko tene-ken, tu tn̂ibi.

    • Gochuriy mbo itiriy mbo friŋ

    kŋi edisko nene i tŋ molo

    efeloŋ ochoŋ enn, ibire mbo

    yoŋ, swi mbo yoŋ, jok mboyoŋ, ĥudu ĥbuto tuu mbo

    yn koy, kŋi edisko nenend

    u n̂ibi.

    29

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    32/67

    • Kŋu tumn̰nden ĥkkim mo

    wnŋ friŋ tŋ bk ûk,

    ĥudu kŋi edisko nene i tŋ

    mbo friŋ d̂irn ûn̰n edisko

    Kŋi edisko nene i mbo k tuu

    mbo ŵyirnn tb̂innditiŋ w:̂ 

    • Kŋi edisko nene i mbo k

    edisko nenend mbo som tl̂em

    n̰êtu n̰̂esin ru edis tb̂inndiye.

    • Kŋi edisko nene i mbo k nenend

    mbo bbkn tl̂em wci ru tb̂inndiye.• Anjuli ti kŋi edisko nene i tŋ friŋ

    sŋn nŋ kŋi edisko nenend u

    tn̂ibinndiye.

    30

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    33/67

    • Kŋi edisko nene i kŋu

    slm ey kn mbo slm

    tenoŋ koro mbo kb̂in slm

    tenoŋ tn̂ibindiye.

    • Kŋi edisko nene i mbo ê k

    mktrko wyin koy

    tn̂ibindiye.

    Edis molo ŋo ken m̂ŋcirnitiyoŋ?

    • Kŋi mûco tene-ken mûco tm de

    tusulteye. Ĥudu mûco i du kmb

    tm de tusulteye.

    • Kŋi kmb i yoŋ mûco i yoŋ int

    mn tu edisko tenen d̂irnto innde-

    ken ŝtik ndŋ-ndŋ te.

    • Kŋi edisko nene i tŋ friŋ dr̂ib

    mo loynu kŋi nenend u

    ochicheteynde.• Ndû kŋi tm kdm eym, ibire

    mbo yoŋ, swi mbo yoŋ, jok mbo yoŋ,

    kŋi tum kdm en ilu lukn kon

    kodol lo kŋi tum kdm enteye.

    31

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    34/67

    Ŋo meni-ken edis dn̂iym t̂rcnditeyoŋ?

    • Ndŋ-ndŋ kimin̰ konosiŋi-ken, jŝe ken-kede mbeli

    mbo k̂li mbo bism d̂ireteynde.

    • Ndŋ-ndŋ kmb mbo mûco mbo jŝe ento innde-

    ken k̂chibko enteye.

    • Ndŋ-ndŋ k mûcoo nene w ̂mûcoo n̂iŋm de

    usulin, ĥudu mûcoo du kmbs n̂iŋm de usulti.

     Nk̂riy:

    1. Edis i ŋo ru bŷeyoŋ?

    2. Ŋo ken edis k wo tb̂iyoŋ?

    3. Kŋi edisko nene i k mbo ê tindetiyoŋ?

    4. Ŋo ken edis molo m̂ŋcirnitiyoŋ?

    32

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    35/67

    2) Kitb wjyt nor nûKŋi tumn̰ndo toŋo d̂wu ey

     Soiner les mldes ̀ l mison

    Kn

    1) Ândurti ten u.......................................34

    2) Kosi tiye u..............................................37

    3) Rmb tîbin u..................................... 39

    4) Gun̰uti tuy u.........................................445) Kimin̰ sin wj tîbin u.......................50

    6) Kŋi wsi tûmmn u.........................52

    7) Is tiye u ...............................................58

    8) S ndû tŋ ônod u...........................60

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    36/67

    Ândurti ten u

    Ŋo ŋo ken ̂ndur d̂wu kietiyoŋ?

    Koro sibino kul s kndm, hudu

    ŋo mliŋo kndm, s ilm koyn

    wsim kon nondoyori.

    Kondoyorn, kûnjur kel-ken k̂row-

    34

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    37/67

    Hudu n̰̂ŋtu kul sbun mbo kuknin, tuburuŋin,

    ̂ndurtu kllo kukn-kodo n̰̂ŋti i mbo nimirni.

    N̰̂ŋtu kucuŋn, ̂ndurtu r̂nŋ mbo n̰iŋ mbo

    tŋci. N̰̂ŋtu kcciŋi-im, s mbo billo keni. Billo

    kenn, ̂ndurtu tîbinteynde.

    Tebet de ̂ndurtu d̂wu keni-ken, koroo kîniŋ sbunmbo lûke. N̰̂ŋtu ̂ndurti molo kcciŋn, sbun

    mbo kukn, ̂yŋem k̂ndjiŋin tuburuŋin, kul

    hkkoy kln nimirni.

    35

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    38/67

    Ândurti i b kuy tenn, rebe tilli m en mbo

    koch, kuy nili. Am ey i du rebe tilli i kir yoŋ

    swi yoŋ, s nin̰iŋr mo yoŋ wsi mo yoŋ ulun,

    kddu ninden i ye.

    B kuy kiniln, lukni. Ândurti i t kw u kuŋuno

    koy luke, n̰̂ŋti tu mbo kuciteye.

    Ândurti ii d̂wu kie-de, b jo kŋ ŋun tômisendn,

    kul ĥkkim mo nŋi.

    36

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    39/67

    Kosi tiye u

    Ŋo ŋo ken kŋi kosi tiye u

    d̂wu kietiyoŋ?

    Koro sibino kul s kndm, s ilm ŋo mliŋo

    kndm koyn konin oyorin kûnjur-ken uburuŋteye.

    37

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    40/67

    Hudu n̰ru kul kou

    tîlo tîlo kukn n̰li

    ndisi. An̰ri i mbo kosi

    durmi molo koye knŋ

    fut keye, n̰li koi tu

    molo tu im wkindite

    t jm. Njindin̰ mbr

    tindenu koy kosi luke.

    Kosi lukn keln, koroo kîniŋ sbun mbo lûke.

    Hudu kŋi kosi tiye to mn̂ndil toŋ tûnjum yoŋ tr

    yoŋ sbun mbo lukn ̂yŋem k̂ndjiŋti.

    In ko kenn kint koy wj kn̂dibinndiye.

    Kŋi kosi iye u njindin̰ mbr tindeno koy kosi wo

    nd luke. Kuken jo mbr̂ tuŋun kll tûkindn kul

    ĥkkim mo nŋi.

    38

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    41/67

    Rmb tîbin

    u

    Ŋo ŋo ken kŋi rmb tîbin u

    konoroŋtiyoŋ?

    Ndŋ-ndŋ kŋi rmb tîbin i s k̂ddur tŋeti.

    Hudu kûjo tiye-ken, hbub Frsitmol

    (“ Prcétmol” )1 uri u lêlem jo 4 tiliŋeti.

    Kŋi kddi yoŋ kim sibin yoŋ hbubt ŋnn

    ŋnn tultiŋ il dŝir njirŋ mbinjikl i noŋ de:

    1 Frsitmol (“Prcétmol”) ti un̰uti tuy mbo ndû tiye mbo d̂wunie i.

    39

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    42/67

    Kim sibin

    sinint 0 → 3

    Hbubko

    cki to

    cku tulti

    Kim sibin

    sinint 4 → 7

    Hbubko

    cku tulti

    Kim

    sinint 8 → 13

    Hbubko 1

    tulti

    Kŋi kddi Hbubt 2

    tulti

    40

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    43/67

    Kimo sibino rmb tîbinn riyn kilisn, binu ndci.

    Hudu bini kûyendn koy tôbko yoŋ rucice. B binu

    kndy-kede riyn keln, rmb mbo jukuriy mbo

    nîyembo kddi tûti. Gni un̰n̰ tirn koy riyn kilisn,

    binu ndci.

    Kŋi kddi yn koy rmb tîbinn binu d̂ŋŋo tcite.

    Hudu kusŋ tibiyn koy binu kllo turucireti.

    Kŋi r tiye-ken,

    s n̰emm ŋo loyn

    kûrtuŋ s il rm

    kulumbun r-r ken

    tudunti.

    41

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    44/67

    Hudu finjl kddim s un̰n̰ nndm, lymunko nil

    sukkrko loyn, hudu Jrslin / Gilisirin (“Glycérine” )2 

    koy tind-ken mliŋo tîlo loyn, s il bk-bk

    tŋnti.

    Hudu durmi t i b tindin̰ikirn

    kllo turindn, s un̰n̰ kos sibinm

    kul Motolotonko sono kelet ken lun

    durmim nŋ toŋ ken binu turucirnin,

    ûrunji s il n ̂i durmim tyti.

    Sur i noŋ de tenti.

    2 Gilisirin/ Jrslin (“Glycérine” ) ti slŋi lo s noŋ ye, wsrŋ t jm ŵyiye.

    42

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    45/67

    U  r̂unji i kos molo dn̂jr teln, s il kul tŋnteye.

    Ili molo Motolotonko kul durmi mbo uyo mbo k̂yiŋ,

    hudu ̂li mbo kû mbo t̂yiŋti.

    Kim sibin yn du Motoloton ti tindm nîyembo un̰n̰

    tûkn, Motolotonko sibino bini tm sule dol lo kyiŋi.

    B durmi t i tindin̰ikirnn, s n̰em mbo durmi t u

    tom-tom keye.

    Kien, rmb i kddi tûksi-ken, hudu lu koy

    tîbinn, kul ĥkkim mo nŋi.

    43

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    46/67

      Gun̰uti tuy u

    Ŋo ŋo ken kŋi un̰uti tuy u

    konoroŋtiyoŋ?

    Ndûm lŷriy k̂ddur n kŋu un̰utu înibi. Ndŋ-

    ndŋ ndûm lŷriy mbo un̰uti mbo kooy de

    konoroŋteye.

    Kim un̰n-kunuŋ

    sinint tur nuŋunnd u

    un̰uti tîbinn, celcelo de

    konoroŋteye. Celcelo de

    44

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    47/67

    b konoroŋndn nîyembo tlseti. Gun̰uti b dl tm

    toyonn kll ynde, nîyembo bîye ye.

    Ili yn, ndŋ-ndŋ kŋi tumn̰nd u hbub

    Frsitmol3 uri u lêlem jo 4 kûnjiteye.

    Kŋi kddi yoŋ kim sibin yoŋ hbubt ŋnn

    ŋnn tultiŋ il dŝir njirŋ mbinjikl i noŋ de:

    Kim sibin

    sinint 0 → 3

    Hbubko

    cki to cku

    tulti

    Kim sibin

    sinint 4 → 7

    Hbubko

    cku tulti

    Kim

    sinint 8 → 13

    Hbubko 1

    tulti

    3 Frsitmol (“Prcétmol”) ti un̰uti tuy mbo ndû tiye mbo d̂wunie i.

    45

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    48/67

    Kŋi kddi Hbubt 2

    tulti

    Kimo sono un̰uti tuyn, binije kudŋ-

    kodo s k̂row-k̂rowm kûde luni.

    Kulunin, din̰ 30 tindenti.

    B kŋi kddu koy un̰uti tuyn, s n̰emm mbo

    lukni. Ti koy din̰ 30 tindenti.

    46

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    49/67

    Hudu kuknn, tûnjum yoŋ tr yoŋ kul s

    kîrimm kulun-kodo, tumn̰nd u kûjo ruci. Hudufrdi yoŋ mulf yoŋ s kîrimm kulun-kodo ndû ruci.

    Hudu ndibil mbo yoŋ wŝ keye.

    Tumn̰nd u s kîrim kûn̰-ken

    tŋnteye, hudu n̰êtu koy wrwro

    kûn̰-ken tin̰nteye. In ko un̰uti boko

    teleti.

    47

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    50/67

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    51/67

    z

    Lêle

    îlŋi

    ilim

    subbo

    Lêle

    îlŋi

    ilim

    n̰erem

    Lêle

    mbrlŋ

    ilim

    subbo

    Lêle

    kŋlŋ

    ilim

    subbo

    Kim sinint

    8 –>13

    Kŋi kddi

    Tumn̰nd u Frsitmol mbo Nbkin mbo kûn̰

    kr tûksindn, kul ĥkkim mo knŋ, ŋrn molo

    un̰uti tîbinoŋ, dwu ŋru kûn̰uŋ, ĥkkimko ndili.

    49

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    52/67

    Kimin̰ sin wj tîbin w ̂

    Ŋo ŋo ken kimin̰ sin konoroŋtiyoŋ?

    B kimin̰ sin ndû un̰n̰ ûkn, s n̰emm mbo

    kuknteye.

    Hudu ndŋ-ndŋ hbub Frsitmol5 uri u lêlem jo

    4 kûnjiteye. Hbubt ŋnn ŋnn tultiŋ il dîsir

    njirŋ mbinjikl i noŋ de:

    Kim sibinsinint 0 → 3

    Hbubkocki to cku

    tulti

    5 Frsitmol (“Prcétmol”) ti un̰uti tuy mbo ndû tiye mbo d̂wunie i.

    50

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    53/67

    Kim sibin

    sinint 4 → 7

    Hbubko

    cku tulti

    Kim

    sinint 8 → 13

    Hbubko 1

    tulti

    Lêlem kim tumn̰nd u s ̂tindenu

    koy s kîrim kûnjiteye. Îy tirn koy

    kuyult ly kndŋnteye.

    B kîkl, kno tuburi-ken, n̰mu

    kyeteye. Hudu s kon ŋo loyn kûnjur, krow-

    k̂row il mbo uyo kuknteye.

    Jo mbr̂ yoŋ tuŋun kîkl, b un̰uti tilisindn, kul

    ĥkkim mo knŋteye.

    Hudu kîkl nîyembo tucukuri yoŋ, b kosi ŋlw

    tie yoŋ, kul ĥkkim mo knŋteye. 

    51

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    54/67

    Kŋi wsi tûmmn u

    Kŋi wsi tûmmn u

    ŋo ŋo ken konoroŋtiyoŋ?

    Kŋu wsi tûmmnn celcelo de ni tûmmn u

    s kîrimm luni.

    S kîrim ilm sêy de

    din̰ 30 tindenti.

    52

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    55/67

    Kim sibin yn jî kndŋnin boko ymm tenti.

    Hudu kŋi kddi yn chyo kenin tŋnti.

    Hudu hbub Frsitmol uri u lêlem jo 4 tiliŋeti.

    Kŋi kddi yoŋ kim sibin yoŋ hbubt ŋnn

    ŋnn tultiŋ il dîsir njirŋ ̂mbinjikl i noŋ de:

    Kim sibin

    sinint 0 → 3

    Hbubko

    cki to ckutulti

    Kim sibin

    sinint 4 → 7

    Hbubko

    cku tulti

    53

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    56/67

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    57/67

    Tûmmn i nîyembo kddi yndn ki de in ko ken

    noroŋi: s kîrim kîtem koyn, hudu ŋo koy

    koyn, ni tûmmn u s ilm kulun kel-ken

    din̰ 10 tindenti.

    Ili molo tîniŋi yoŋ Gilisirin6 yoŋ, ni tûmmn im

    kyiŋi. Ĥudu n̰̂ŋti r̂nŋ nenend mbo nimirni. In

    ko ken kel-ken, n̰̂ŋti i jo mbr̂ tuŋunteye.

    Ndŋ-ndŋ n̰mi yoŋ sŋ̂e tŋ koyee yoŋ

    ĥudu ̂wundi sijr t yoŋ koynn!

    Kŋi wsi tûmmn i s ndû molo k̂ddur onodise

    i t jm, kŋi u s k̂ddur kûnji-ken tŋeti.

    6 Gilisirin/ Jrslin (“Glycérine” ) ti slŋi lo s noŋ ye, wsrŋ t jm ŵyiye.

    55

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    58/67

    Tumn̰nd i is bk de tiske-ken, s k̂ddur

    tŋeteye, in ken is k̂ddur tisketi.

    N̰̂ŋtu ni wsi tûmmn i molo kcciŋn, ni

    wsi tûmmn u ĥkkoy s

    ŋo nenem kulunin din̰

    10 tindenti.

    56

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    59/67

    N̰̂ŋti u sbun mbo kukn, ̂yŋem k̂ndjiŋin

    Gni wsi tûmmn i tômn, n̰̂ŋtu kurucn! D̂wi

    Bslin (“Vseline”)7  uri i yoŋ Gilisirin / Jrslin

    (“Glycérine”)8 yoŋ kyiŋi.

    Kŋi u ̂ndurti un̰utu tunduyoŋ, ĥudu ni wsitûmmn i kuy tenoŋ, kul ĥkkim mo nŋi.

    7 Fslin (“Vseline”) ti d̂ŋŋ n̰mi de t noŋ ye, tiro wsrŋ tir-kenŵyiye.

    8 Gilisirin/ Jrslin (“Glycérine” ) ti slŋi lo s noŋ ye, wsrŋ t jm ŵyiye.

    57

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    60/67

    Is tiye u

    Ŋo ŋo ken kŋi is un̰n̰ niske u

    konoroŋtiyoŋ? Ŋo ŋo ken kŋi is niskend u

    konoroŋtiyoŋ?

    Kŋi is un̰n̰ tiske-ken, ndŋ-ndŋs k̂ddur tŋeti. Tuŋuno koy s

    litirt iti yoŋ mri yoŋ tŋnteye. In

    ko de subu tuŋunti. Subu tuŋun, kr

    tûksindn kul ĥkkim mo nŋi.

    58

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    61/67

    B kŋi is tiskendn, finjlko

    kddu kul, s un̰n̰ koyn, hbubt

    Isbirin (“Aspirin”) uri w ̂ kŋ kulun,

    lymunko koy tl̂o kinikn loyni.

    Kŋi is niskend u kun̰-ken

    tŋnteye.

    Ĥudu tŋnn, kt̂e kddim

    s kr̂im koynin, tun̰uŋ, s

    il wo kûn̰im toykurite s ilm

    seŷ de is iyŋirn, kurnŋ ko

    tisnti.

    Yun b ti tisn-kede njindin̰ kŋ yoŋ s yoŋ tindenn,

    celcelo de kul ĥkkim mo nŋi.

    B ĥkkim mo m knŋ-kede tisnn, lêlem s litirtiti yoŋ m̂ri yoŋ lŋo de subu tonodti.

    59

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    62/67

    S ndû tŋ ônod u

    Ŋo ŋo ken kŋi ndûm s ônod u

    konoroŋtiyoŋ?

    Ŋo ken kŋi ndûm s on̂od u kosiŋtiyoŋ? I  ŵi nre

    w ̂ molo k̂ddur ind-ken kosiŋteye.

    1. Kosi kude lyu, n̰i enendn

    2. Kim sibin yn lumi t tûsurn

    3. Ndû t bere tûk, kmi koy ̂ jiŋrn

    4. Kno tuburin koy

    5. Is tiskendn, hudu is dûni yoŋ ryni yoŋ

    tiske-ken

    60

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    63/67

    6. Kûjo mbo ndû mbo nîyembo un̰n̰ tir-ken

    7. Koroo mbo joo mbo kr̂im tir-ken

    Îwi mn tuu ind-ken kosiŋteye.

    Hudu s ŋo ken ndûm molo ônodise?

    1. Kŋi n̰ii kiliju jo mbr kŋ tuŋun-ken s ndû

    molo on̂odise.

    2. Kŋi lso de jo mbr kŋ tuŋun-ken s on̂odise.

    3. Kŋu un̰uti tb̂in s du k̂ddur tŋnndn.4. Kŋi ̂yŋem kidime k̂ddur ken s du k̂ddur

    tŋnndn.

    5. Kim sin ̂yŋem srisin s k̂ddur tŋnndn.

    61

    Kosi   ن les yeux

    Kmi  les côtes

    Kn

    la bouche

    Lumi   la fontanelle 

    Is   ل l’urine 

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    64/67

    Hu ŋo ŋo ken kŋi s ndûm nônod u

    konoroŋtiyoŋ?

    Kŋi s ndûm non̂od i ndŋ-ndŋ s sukkr mbo

    ŋo mbo toron kultuŋ tŋnin, ndû t i s tnrti.

    Ŋo ken s sukkr mbo ŋo mbo kentiyoŋ?

    Koro sibino kul s

    kndm, s ilm ŋo

     jo kŋ n̰ebet ken loyn,

    hudu sukkrko koro

    mbo kûn̰ubutŋ loyni.

    S il wsim kon

    kondoyor kûnjur kel-ken

    uburuŋteye.

    Hudu uburuŋin, njindu tindenu koy kûnji-ken bk-bk lŋo de tusteye.

    Kŋi kddi yoŋ kim sibin yoŋ s ŋo sukkr mbo

    n tultiŋ il dîsir njirŋ ̂mbinjikl i noŋ de:

    62

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    65/67

    Kim sibin

    sinint 0 → 3

    Njindu tindenu koy

    s kubbyo

    cku nûnji

    Kim sibin

    sinint 4 → 7

    Njindu tindenu koy

    s kubbyen̰ 2 nûnji

    Kim

    sinint 8 → 13

    Njindu tindenu koy

    s finjlt kddusr

    2 nûnji

    Kŋi kddi Njindu tindenu koy

    s finjlt kddusr

    4 nûnji

    B kŋi i ̂n̰ii tiliji-ken, hudu tlsen koy, s ŋo

    mbo sukkr mbo en il mbinjikl il molo k̂ddur

    tŋeti.

    63

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    66/67

    Tîn

    Kn w ̂ wo kitbt w ̂molo kul morolon̰iŋye: Ilj l-

    ndum l-mrdn fi beet (2010) noŋ Livret sur l snté 

    (1999) noŋ Le cholér (nord) (1999) noŋ    

    x(2009) noŋ  Kikkeef thfd nfsk min mrd l-SIDA? (2009)

    noŋ ye. Kitbt il kn rinjek Cd tŋ mbo hudu

    frnsk mbo neneiye. Nîndiŋr i Assocition SIL ye.

    Kn norolon̰iŋ w ̂du: dûkum Birejin mbo Tirein

    mbo k 21 koris mo tîrn kn tuu orolon̰iŋye. Koris indŋ jo 5 ye 3 lo jo 15 ye 3, 2012 ye. Ili molo Assdik

    Dwud Adm noŋ Mhmt Ismil Abdll noŋ Ahmt

    Abdlkrim Abdrhmn noŋ lndir orolye. Ĥudu sene

    2014 im kn tuu norolon̰iŋ w ̂Ibrhim Abdlkrim

    Hssn noŋ Nurddin Ahmt Abdll noŋ GmrddinMhmt Hrun noŋ Mtr Mhmt Silemn noŋ ye.

    Ĥudu sene 2014 im kn kooy lndir norol ŵ:

    Jum Ibrhim Hrun noŋ Nurddin Ahmt Abdll noŋ

    Ishk Kmis Mhmt noŋ Mtr Mhmt Silemn noŋ

    Gmrddin Mhmt Hrun noŋ Anel Prinz noŋ Eunice

    Ku noŋ ye.

    64

  • 8/19/2019 Mls Sante 2014 massalit, parlée dans la préfecture d’Assoungha à l’est du

    67/67