jaaraama maam jaara
DESCRIPTION
Poeme de Serigne Moussa Kâ dédié à Soxna Jaaratullaah, la Sainte mère de Cheikh Ahmadou Bambawww.drouss.orgTRANSCRIPT
-
Page titre
Seex Muusaa Ka
Jaaraam Maam Jaara
1436 h / 2015 - www.drouss.orgTous droits de reproduction rservs, sauf pour distribution
gratuite sans rien modifier du texte.Pour toutes questions, suggestions, ou erreurs, veuillez
nous contacter par le biais de notre site internet : www.drouss.org
-
2 - Jaaraama Maam Jaara
Quelques indications
Wolof Franaise = per pru = ou rus rousc = th caam thiam = gn am gnamx = kh xol kholj = dj jibi djibinj = nd njaay ndiayend = nd nday ndeye aam (machoire) = eu gm = geum = (plus dur) = rr perduo = au gor gaureq = xx suqali soukh khaliii - uu - oo - aa ee (tirer sur le son) ; Ex : biir - suur -xool - gaal - xeer
-
Jaaraama Maam Jaara - 3
Aperu sur lauteur
Pote et disciple de Seex Ahmadu Bmba, Seex Muusaa K fut lun des plus grands historiens qui aient trait et comment la vie du Cheikh.Seex Muusaa K, fils de Usmaan et de Absatu Sekk, est n Ndilki prs de Mbkke Bawal vers 1890. Il fit ses tudes coraniques dabord aprs de son pre. Ensuite celui-ci le confia Ahmadu Bmba qui, de retour de lexil en Mauritanie, le garda dans sa cour de Ceyen (au Jolof) o il fut en rsidence surveille de (1907 1912), puis Diourbel partir de 1912. Atteint de variole, il dut renoncer son intention de faire des voyages dtudes travers le pays pour rester auprs de Seex Ibrahima Faal qui lui donna une solide formation religieuse.
Excellent calligraphe, il entra dans le foyer dtudes appel Daaray Kaamil charg uniquement de lire et de transcrire le Coran en plusieurs exemplaires. Promu cheikh par Xaadimu Rasuul, il alla sinstaller Saat trois kilomtres de Mbakk pour enseigner le Coran...Ds la disparition de Seex Bmba en 1927, il se fit le compagnon de Seex Mustafaa Mbkke, son fils, premier khalife des murids, quil suivait dans ses dplacements travers le pays...
-
4 - Jaaraama Maam Jaara
Fin lettr, il a commenc du vivant de Seex Ahmadu Bmba composer des pomes en langue arabe. Il les montra son matre qui, souriant aprs lecture des textes, lui dit en wolof : Muusaa, leeralal fr yi mbir mi, en substance Muusaa, explique le message aux adeptes Muusaa, en murid disciplin, comprit, par linjonction du marabout, quil fallait sexprimer dans la langue wolof pour atteindre la grande masse de disciple qui ne parlaient pas arabe...Seex Muusaa Ka est un rudit. Il matrise aussi bien les textes sacrs, les paroles et les faits du Prophte Anleyhi-s-salaatu wa salaam (la sunna), que loeuvre de son matre et guide spirituel Xaadimu Rasuul. Cest ce qui lui permet de se mouvoir aisment dans son domaine de prdilection et de varier volont son style, ses thmes, la mtrique de ses vers, inspirs certes de la qasida arabe mais dont le rythme reste purement ngre...Il a de nombreux sobriquets : Njam, Wrkaanu Bmba, Xaadimul Xadiim, Gwl u Bmba. Certains de ses vers rtablissent correctement les liens de parent qui le lient Bmba. Mais, lui, a toujours souhait rester son chantre, car pour les murids, il importe moins dtre un proche parent du Cheikh que dtre son fidle taalib.
Voil Sri Muusaa Ka brivement prsent. On ne peut le connatre rellement quen lisant la totalit de son oeuvre monumentale estime plus de vingt mille (20.000) versets
-
Jaaraama Maam Jaara - 5
Ses Ouvrages : Ndiouth Ndiath ; Yrmande ; Taxmiss bob wolofal ; Muqadimaat ; Xarnu bi ; Su ngeen ma degloo ; May dagaan ; Boroomam ; Jigen u Mbkke-Mbkke ; Jaaramaa Maam Jaara ; Soxna Jaara ; Barsan ; Jazu Sakor u Gej gi ; Jazu Sakor u Jeri ji ; Sa pack bi ; Ci barke Bmba ; Ma yeesal (Xadi Sill) ; Ndenkaani buy royu gor ; Yalla yi teqqalikook yu suufe yi ; Marsiyya Seex Ibra Faal ; Sopp Ahmadul Mbkkii ; Maggal yi ; Ndaama day yuqeelu (Matlabul aajaati) ; Mustafa Mbkke ; Na jema buurati...
-
6 - Jaaraama Maam Jaara
Jaaraama Maam Jaara
Bismi-l-laahi-r-Rahmni-r-Rahmi Wa sallalaahu Tahanlaa anla Seyidina wa mawlaanaa
Muhammadin wa aalihi wa sahbihii wa xayra xadiimihii wa sallama tasliiman
Xerawlu leen nu sant Soxna Jaara Ngir moo nu may li tax nu sampi daara
Bu leen ma tanqamlu, bu leen ma tanqal Bu leen nxal ndoxum ki leen di tnqal
Cellantu leen te wubbi seni noppu Ak sen xol ma wubbi seni boppu
Te gnne seni wagaani xol te taataan Maam Jaara waame la ku naanul yaa bon
Taw na Bawal(1) tawna Kajoor ak Njmbur Ba walangaan ku mar lek doob jmbur
Waaloo ngi wal-wali di gental Waalo Ngir naani ci gejuk doomi Asta Waalo
1 des nakoo bindee yit Bawol
-
Jaaraama Maam Jaara - 7
Jaaraama Maam Astu ma feeru Naawel Sa gej gi neex na waaju naan si far wl
Jaaraama Maam Jaara ma feeru Poroxaan Naxoo dayoo noo ngi dtm bay coroxaan
Gannr dtm nau ba naan ba mandi Yaay bambulaan sam ndox xajul ci xandi
ppa gi moss sab liggey ba Saalum Fuuta futtiku nau sagan ne maalum
Yaw sa aub liggey bii dm na penku Dem soow baarakalla lii duk faggu
Yekkal nga waa gej gi yekkal waa jeri Ba pp gejal yaw bayo fu joor
Beykat nga bey nga beyooy dendi Jigeen i booyal yaw nga bay ba Ndindi
Jigeen a soxla lau yaa doon Soxna Ndaanaan nga wub nga lambi doomi soxna
-
8 - Jaaraama Maam Jaara
Moo tax jigeen i seni doom ne mng Di rera kay fee yaw sa doom ne fng
Moo tax jigeen pp seni doom diy xaadam Di gont a kay xy yaw sa doom dib yaaram
Yaa tax jigeen pp seni doom seex Bu dul konak yaw noo ngi damm bay soox
Tekkalelaak jigeen i Buso Baali Xawna araam mel na ni Yallaak yaali
Di tudd seni doom di tudd Bmba Araam na ngir moom rekka ttan yen ba
Yaw yaa di Buso Baali kko cangaay Naka nga jg sngg nu jox nu ay gaay
Yaa tax jigeen iy lamasoo ay mlfa Nuy soli xawsa fu nu sob nu jl fa
Jigeen i da daa gaardi woddooy soppi Gor i di biioy baxaoy roof roppi
-
Jaaraama Maam Jaara - 9
Yaa suturaal awra yi dindi joote Mbkkee ngi mel ni Ndar Ja baa ngay jooti
La am fa getti Ndar te am Sindoodi Yot nga ko waa Tuubaak Gdek Tindoodi
Jaaraama Maam Jaara ku am jaaraama Yaa ko waral sa dooma ry karaama
Jaaraama Maam Jaara ku am Mqaama Yaa ko waral kerook bisub qiyaama
Jaaraama Maam Jaara ku am ay xarbaax Yaa ko waral sa dooma feealug baax
Jaaraama Maam Jaara kuy faj aajo Yaa ko waral sa dooma fj sunu aajo
Jaaraama Maam Jaara ku am hidaaya Yaa ko waral sa dooma am wilaaya
Jaaraama Maam Jaara ku am ty junni Yaa ko waral sa dooma jommal jinn
-
10 - Jaaraama Maam Jaara
Jaaraama Maam Jaara sa xarful jiimi(2) Joxnala jikko yu raft yu yeme
Jub nga jubal nga japp yaw ty julli Ty jangg ty jox ba leer ya jolli
T jikko yii may bgga lim amoo leen Jigeen u bon ako amoon yaroo leen
Daawu la jw doo janni daawu la jayi Doo jayu doo jaayooka jaaya ki jayi
Yaa sobu yoonu Jannatu Nahiimi Kula royul dm Jaanamaak Jahiimi
Sa ra(3) gi tax na ba ragal nga Ylla Raft raft njortu t xam nga yilla
Rewoo ryoo reroo nenaa la daali Doo rummi doo rambaaj Buso Baali
Amoon nga faayda amoon nga fulla T amu fit am fit ba Yalla fal la2 jiimu Jaara (la lettre jiim de Jaara)3 raawu Jaara (la lettre ra de Jaara)
-
Jaaraama Maam Jaara - 11
Gore nga am nga kersa am nga karaama Am nga ngrm yaw yaay boroom Mqaama
Amoo kaaan goreediwoo naam Baali Doo dox di kekkantook a kiitu-aale
Ma wax say jikko misaal yu tuuti Laaj leen ko maami Soxna Faati Tuuti
Maam Smba Mariaama ma daa raw cim lf Hamdane li mane Jahnla moo ko taalif
Noon na bagaan ga woon fa Soxna Jaara Mooy rerukaayub bpp dongo daara
Mbandam ma musla dey te da daa rootaan Mooy naanukaayab gaaya da koy seetaan
Masula siis masul dox di bodd Masul di wex-wexlooka dox di gdd
Daawul weranteeka xuloo ni njldi Moo tax selalul jur nga kuuy jur mbaldi
-
12 - Jaaraama Maam Jaara
Kuy laa di Maam Sri Mammar moom Jaara Mbaldee di Daam du gentu we mooy baara
Da nga lewat mk njaboot nib sardi Moo tax nga jur jambaar ju mel ni gaynd
Daawo di songanteeka dox di daan Ak di defant tax na am nga waan
Wcc nga jaajf ya selalu Buso Yaa tax ba nuy seeral gurook a buusu
Feerul ci jjana ni xuurul hiini Naaley muriitu yaak sa doom lil hiini
Moo tax u naa la Jaaratul Ilaahi Mariaama mooy sa tur wu mag billaahi
Ummu xaliifatu-r-rasuulullaahi Muhammadin waladi Abdillaahi
Ummu imaamu awliyaai-l-laahi Am nga mqaamatu rijaalillaahi
-
Jaaraama Maam Jaara - 13
Am nga lu kenn amul fi nun billaahi Maam Jaara nl al hamdulil Ilaahi
Mariaama fuqti muuqinaatillaahi Sa dooma raw kuy jang Bismillaahi
Mo donnu Ahmadu Habiibullaahi Mo masa jis Amiinu wahyillaahi
Yaay turandom Mariaama ummu iisaa Sayidatu-n-nisaai raw nga sii saa
Moo donnu iisaa ma di Ruuhulaahi Moo di donuy Muusaa Kalaamullaahi
Mo donnu Ibra may Xaliilullaahi Moo donnu Aadama Safiiyyullaahi
Tuubaa liman tabihahu lillaahi Waylun liman ankarahum billaahi
Lau joxoon Muhammadul Makiyyu Mi ngi u jox Muhammadul Mbakiyyu
-
14 - Jaaraama Maam Jaara
Marxaba ummu Ahmadul Mbakiyyu Waarisu diini Ahmadul Makiyyu
Marxaba ummu Ahmadal Xadiimi Xaliili zi-l-Buraaqi wa-l-Xayzuumu
Marxaba uhtu Ahmadul Mbusobi Ku masa wr tataam n tuubi ruubi
Tatay dojak w la defoon fa Naawel Saeemsa sa mas ta toj t du ko aawal
Museefu ko soru ci rewum Saalum Ci sox yu takk mbaa kyit fulaa yam
Yaa baaxu tur Buso t baaxu askan Ygg naoo siyaare gn ji Yonnen
Yaa raftab juddu t baaxi waajur Ku xncu sy saddiit du jis ludul ngor
Maam yaa nga gaddaay Gdeki Tooro Diinek gor leen tere jubook Lamtooro
-
Jaaraama Maam Jaara - 15
Museefuleena jiitu cik wilaaya Mbaa al Quraan mbaa xam-xamub diraaya
Daawu u puukare mbirum waliyyu Ngir ay Shariif la ooy donuy Aliyyu
Bmbaa ni ma liy samandaay ab jant Fnk ci maam ma tudd Mammar Anta
Leer gi bawo Mbusobe suuxi Mbkke Royaat ca askan wa di Mbkke-Mbkke
Jant ba fnk na lndam ga daay na Bideew suux na suuxileen mbr fee na
Shamsu Shumuusi doomi jantak weer nga Yaw jarulaa misaal nd fs nga leer nga
Tambeel ba reeroon ca cosaan u di ko jeex Fee na fa Mbkke leegi pp di fa seex
Shayxu Shuyuuxi yaa di seexub seex yi Badrul buduuri yaa di weeru weer yi
-
16 - Jaaraama Maam Jaara
Xunmu faqiiri yaa di saqqum ndol yi Siitu haqiiri darajaal nga gool yi
Ummul masaakiini dexuk miskiin yi Abuul yataamaa yaay kenul jirim yi
Ma naa ko Mbkke yaay Shamsu-d-diini Leeral nga Njmburak Bawal ak Siini
Siggil nga callalak Habiibullaahi Maam Balla Aysa weeru gn wallaahi
Yaa tax ba kepp ku stoo ci Mbkke Bu n juneet Ylla tofal ko barke
Waa Mbkke Saakaaki Mbkke Baari Leeral nga leen ppa ngi dox di waare
Defar nga say bokku defar aw jmbur Defar Bawal defar Kajoor ak Njmbur
a daa falook a doon woroomi daara Amuu woon ku mel ni doomi Jaara