glava xvi

GLAVA GLAVA XVIXVI

SPOJUVAWA, PREZEMAWA I SPOJUVAWA, PREZEMAWA I DRUGI OBLICI NA DRUGI OBLICI NA

PRESTRUKTURIRAWEPRESTRUKTURIRAWE

OSNOVNI OBLICI NA OSNOVNI OBLICI NA PRESTRUKTURIRAWEPRESTRUKTURIRAWE

Prezemawe na kompaniiPrezemawe na kompanii Zgasnuvawe na ednata kompanija, Zgasnuvawe na ednata kompanija, Nejziniot imot i obvrski preo|aat vo sopstvenost na Nejziniot imot i obvrski preo|aat vo sopstvenost na

drugata kompanija.drugata kompanija.

KonsolidacijaKonsolidacija

Spojuvawe na dve kompanii so re~isi ednakva sila.Spojuvawe na dve kompanii so re~isi ednakva sila. Formirawe na eden nov subjekt.Formirawe na eden nov subjekt. Imeto na novata kompanija e spoj na imiwata na dvete Imeto na novata kompanija e spoj na imiwata na dvete

kompaniikompanii

Prezemawe i konsolidacijaPrezemawe i konsolidacija

OSNOVNI OBLICI NA PRESTRUKTURIRAWEOSNOVNI OBLICI NA PRESTRUKTURIRAWE

Horizontalno spojuvawe:Horizontalno spojuvawe: Spojuvawe na dve kompanii koi se nao|aat na isto Spojuvawe na dve kompanii koi se nao|aat na isto

mesto vo procesot na dobivawe na nekoj proizvod. mesto vo procesot na dobivawe na nekoj proizvod. (Pr: (Pr: Daimler+Chrysler, KPMG+Ernst&YoungDaimler+Chrysler, KPMG+Ernst&Young))

Vertikalno spojuvawe: Vertikalno spojuvawe: Spojuvawe na dve kompanii koi se nao|aat na Spojuvawe na dve kompanii koi se nao|aat na

razli~ni pozicii vo toj proces.razli~ni pozicii vo toj proces.(Pr: (Pr: Disney + ABC TVDisney + ABC TV))

Kongeneri~ni spojuvawaKongeneri~ni spojuvawa Spojuvawa na kompanii od srodni, no ne i Spojuvawa na kompanii od srodni, no ne i

istovetni dejnosti istovetni dejnosti ((Pr:Pr: AOL + Time + Warner) AOL + Time + Warner)

Konglomerat:Konglomerat: Spojuvawe na kompanii od razli~ni dejnostiSpojuvawe na kompanii od razli~ni dejnosti

Branovi na spojuvawaBranovi na spojuvawa

Kraj na Kraj na XIXXIX vek: vek: Okrupnuvawa za pazarna ekspanzijaOkrupnuvawa za pazarna ekspanzija

Po Prvata svetska vojnaPo Prvata svetska vojna Vertikalna integracijaVertikalna integracija

1960-ti:1960-ti: Diverzifikavija - konglomeratiDiverzifikavija - konglomerati

1980-ti:1980-ti: Specijalizacija, inovaciiSpecijalizacija, inovacii

1990-ti:1990-ti: Horizontalni integraciiHorizontalni integracii Visokovredni spojuvawaVisokovredni spojuvawa

MOTIVI ZA SPOJUVAWE I MOTIVI ZA SPOJUVAWE I PREZEMAWE NA KOMPANIIPREZEMAWE NA KOMPANII

1. 1. Sinergetski efektiSinergetski efekti: : Operativna sinergijaOperativna sinergija - rezultat na ekonomijata na obem - rezultat na ekonomijata na obem

vo upravuvaweto, marketingot ili proizvodstvoto do koja vo upravuvaweto, marketingot ili proizvodstvoto do koja doa|a pri spojuvaweto na dve pomali kompanii. doa|a pri spojuvaweto na dve pomali kompanii.

Finansiska sinergijaFinansiska sinergija - rezultat na o~ekuvanite - rezultat na o~ekuvanite namaluvawa na nekoi od tro{ocite vrzani za izvorite na namaluvawa na nekoi od tro{ocite vrzani za izvorite na finansirawe ili odano~uvaweto.finansirawe ili odano~uvaweto.

2. 2. Zgolemuvawe na efikasnosta na Zgolemuvawe na efikasnosta na menaxmentotmenaxmentot..

3. Nabavka na sredstva po cena poniska od 3. Nabavka na sredstva po cena poniska od nivnata pazarna vrednostnivnata pazarna vrednost..

4. Vi{ok na gotovina4. Vi{ok na gotovina

5. Konsolidacija na dejnosta5. Konsolidacija na dejnosta

NEOPRAVDANI MOTIVI ZA NEOPRAVDANI MOTIVI ZA SPOJUVAWESPOJUVAWE

1. 1. Li~ni preferencii na menaxmentotLi~ni preferencii na menaxmentot..

2. 2. DiverzifikacijaDiverzifikacija..

POSTAPKA NA SPOJUVAWATAPOSTAPKA NA SPOJUVAWATA

Ulogata naUlogata na investiciskite banki. investiciskite banki.

Realizacija na neprijatelskite Realizacija na neprijatelskite prezemawa. prezemawa. Ponuda vo dve faziPonuda vo dve fazi..

Smetkovodstven tretman na Smetkovodstven tretman na spojuvawata:spojuvawata:

Evidencija vo oblik na kupuvaweEvidencija vo oblik na kupuvawe

Kompanija AKompanija A Kompanija BKompanija BGotovina Gotovina 10.00010.000

Oprema Oprema 50.00050.000

AkcionerskiAkcionerski

kapital 60.000kapital 60.000Gotovina Gotovina 6.0006.000

Oprema Oprema 20.00020.000

AkcionerskiAkcionerski

kapital 26.000kapital 26.000

Kompanija ABKompanija AB

GotovinaGotovina 16.00016.000 AkcionerskiAkcionerski

kapitalkapital60.00060.000

OpremaOprema 80.00080.000

GudvilGudvil 4.0004.000 KreditKredit 40.00040.000

ODBRANBENI TAKTIKI NA ODBRANBENI TAKTIKI NA MENAXERITEMENAXERITE

Ubeduvawe na postojnite akcioneriUbeduvawe na postojnite akcioneri Odredbi vo statutot na kompanijataOdredbi vo statutot na kompanijata Liverixna rekapitalizacijaLiverixna rekapitalizacija Dogovori za reotkupDogovori za reotkup Otrovni tabletiOtrovni tableti Vitez na bel kowVitez na bel kow Zlatni padobraniZlatni padobrani

DONESUVAWE ODLUKA ZA DONESUVAWE ODLUKA ZA SPOJUVAWE I PREZEMAWESPOJUVAWE I PREZEMAWE

Dobivka (SVAB)= SVAB – (SVA+SVB)

Tro{ok = Platen iznos – SVB

NSV = Dobivka – Tro{ok = SVAB – (Platen iznos – SVB)

DONESUVAWE ODLUKA ZA DONESUVAWE ODLUKA ZA SPOJUVAWE I PREZEMAWESPOJUVAWE I PREZEMAWE

Opredeluvawe na cenata pri prezemaweto

Prezemawe so pla}awe vo akcii

OSTANATI OBLICI NA OSTANATI OBLICI NA PRESTRUKTURIRAWEPRESTRUKTURIRAWE

Otkup na akciite na firmata so koristewe na Otkup na akciite na firmata so koristewe na kredit, baziran na imotot na samata kredit, baziran na imotot na samata kompanijakompanija

Otkup so zadol`uvaweOtkup so zadol`uvawe

PPovlekuvawe vo privatnostovlekuvawe vo privatnost ili privatizacija - prednosti: ili privatizacija - prednosti:

1. Nema potreba od zadovoluvawe na barawata na 1. Nema potreba od zadovoluvawe na barawata na akcionerite za pogolemi dividendi.akcionerite za pogolemi dividendi.

2. Se izbegnuvaat konfliktite me|u menaxerite i 2. Se izbegnuvaat konfliktite me|u menaxerite i akcionerite vo pogled na strategiskata orientacija na akcionerite vo pogled na strategiskata orientacija na firmata.firmata.

3. Se izbegnuva potrebata od podgotvuvawe 3. Se izbegnuva potrebata od podgotvuvawe redovni izve{tai za javnosta, {to im odzema zna~ajno redovni izve{tai za javnosta, {to im odzema zna~ajno vreme na menaxerite.vreme na menaxerite.


OdvojuvaweOdvojuvawe

Izdvojuvawe na del od kompanijataIzdvojuvawe na del od kompanijata Otsekuvawe na del od kompanijataOtsekuvawe na del od kompanijata Proda`ba na del od kompanijataProda`ba na del od kompanijata.. Klasi~na likvidacija na kompanijata Klasi~na likvidacija na kompanijata

ili del od neaili del od nea. .


Strategiski (korporativni) alijansiStrategiski (korporativni) alijansi

Ne pretstavuva spojuvawe, tuku Ne pretstavuva spojuvawe, tuku samo zaedni~ko vloùvawe vo samo zaedni~ko vloùvawe vo oblasta na istraùvaweto i razvojot, oblasta na istraùvaweto i razvojot, marketingot, dodeluvawe na marketingot, dodeluvawe na tehnologija pod licenca i sl. tehnologija pod licenca i sl.


Holding kompaniiHolding kompanii

Dru{tva so kontrola vrz drugi Dru{tva so kontrola vrz drugi kompanii vrz osnova na odredeno kompanii vrz osnova na odredeno akcionersko u~estvo (10-20%)akcionersko u~estvo (10-20%)

Prednosti:Prednosti: Kontrola so nisko u~estvoKontrola so nisko u~estvo Izolacija na riziciteIzolacija na rizicite

go go kupuvakupuva

You TubeYou Tube e osnovana vo fevruari 2005, kako e osnovana vo fevruari 2005, kako .com.com kompanija nameneta za plasirawe video prezentacii kompanija nameneta za plasirawe video prezentacii preku internetpreku internet

Osnova~i se trojca porane{ni vraboteni vo Osnova~i se trojca porane{ni vraboteni vo PayPalPayPal Istata godina, spisanieto Istata godina, spisanieto TIMETIME ja proglasuva za “izum na ja proglasuva za “izum na

godinata” godinata” Denes, veb-stranicata ima 100.000.000 poseti dnevno i Denes, veb-stranicata ima 100.000.000 poseti dnevno i

65.000 novi video-klipovi postaveni na nea sekoj den65.000 novi video-klipovi postaveni na nea sekoj den Na krajot na 2006 godina, Na krajot na 2006 godina, GoogleGoogle ja prezema kompanijata, ja prezema kompanijata,

pla}aj}i 1,65 milijardi dolari vo akcii na pla}aj}i 1,65 milijardi dolari vo akcii na GoogleGoogle You TubeYou Tube ostanuva da postoi kako posebna kompanija, za ostanuva da postoi kako posebna kompanija, za

da se za~uva nejziniot popularen brend i posvetenata da se za~uva nejziniot popularen brend i posvetenata publikapublika

glava xvi

Documents