Download - Partie Prenante
-
8/10/2019 Partie Prenante
1/7
Partie prenantePour les articles homonymes, voirPartie.
Une partie prenanteest un acteur, individuel ou collectif (groupe ou organisation), activement ou
passivement concern par une dcision ou un projet ; c'est--dire dont les intrts peuvent treaffects positivement ou ngativement la suite de son excution (ou de sa non-excution).
La notion de partie prenante est centrale dans les questions deresponsabilit socitale,
dedmocratie participativeet detransformation cologique et socialeainsi que dans certaines
normes (cocertification...). On retrouve galement cette notion dans les dmarches
d'architecture d'entreprise.
L'identification des parties prenantes et le dialogue avec celles-ci font l'objet de la cinquime
partie de la normeISO 26000sur la responsabilit socitale des organisations, parue en 2010.Le standard TOGAF (The Open Group Architecture Framework)contient galement des bonnes
pratiques sur la faon de mener cette analyse des parties prenantes dans le cadre d'une
transformation du systme d'information, sans prjuger des parties prenantes de la
transformation.
Sommaire
[masquer]
1 Domaines d'application
o 1.1 Sciences politiques
o 1.2 conomie/management
o 1.3 Systme d'Information (SI)
2 volution de la dfinition
o 2.1 Origines
o 2.2 Thories du management
o 2.3 volutions rcentes : notion d'intrt
o 2.4 Responsabilit vis--vis des parties prenantes ou intresses
3 Entreprises
o 3.1 Parties prenantes vs actionnaires / clients
o 3.2 Parties prenantes
4 Notes et rfrences
5 Voir aussi
6 Bibliographie
Domaines d'application[modifier|modifier le code]Sciences politiques[modifier|modifier le code]
http://fr.wikipedia.org/wiki/Partiehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partiehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partiehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Responsabilit%C3%A9_soci%C3%A9talehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Responsabilit%C3%A9_soci%C3%A9talehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Responsabilit%C3%A9_soci%C3%A9talehttp://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9mocratie_participativehttp://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9mocratie_participativehttp://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9mocratie_participativehttp://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Transformation_%C3%A9cologique_et_sociale&action=edit&redlink=1http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Transformation_%C3%A9cologique_et_sociale&action=edit&redlink=1http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Transformation_%C3%A9cologique_et_sociale&action=edit&redlink=1http://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89cocertificationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89cocertificationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89cocertificationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/ISO_26000http://fr.wikipedia.org/wiki/ISO_26000http://fr.wikipedia.org/wiki/ISO_26000http://fr.wikipedia.org/wiki/The_Open_Group_Architecture_Frameworkhttp://fr.wikipedia.org/wiki/The_Open_Group_Architecture_Frameworkhttp://fr.wikipedia.org/wiki/The_Open_Group_Architecture_Frameworkhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenantehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenantehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenantehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Domaines_d.27applicationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Domaines_d.27applicationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Sciences_politiqueshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Sciences_politiqueshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#.C3.89conomie.2Fmanagementhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#.C3.89conomie.2Fmanagementhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Syst.C3.A8me_d.27Information_.28SI.29http://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Syst.C3.A8me_d.27Information_.28SI.29http://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#.C3.89volution_de_la_d.C3.A9finitionhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#.C3.89volution_de_la_d.C3.A9finitionhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Origineshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Origineshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Th.C3.A9ories_du_managementhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Th.C3.A9ories_du_managementhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#.C3.89volutions_r.C3.A9centes_:_notion_d.27int.C3.A9r.C3.AAthttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#.C3.89volutions_r.C3.A9centes_:_notion_d.27int.C3.A9r.C3.AAthttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Responsabilit.C3.A9_vis-.C3.A0-vis_des_parties_prenantes_ou_int.C3.A9ress.C3.A9eshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Responsabilit.C3.A9_vis-.C3.A0-vis_des_parties_prenantes_ou_int.C3.A9ress.C3.A9eshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Entrepriseshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Entrepriseshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Parties_prenantes_vs_actionnaires_.2F_clientshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Parties_prenantes_vs_actionnaires_.2F_clientshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Parties_prenanteshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Parties_prenanteshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9renceshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9renceshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Voir_aussihttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Voir_aussihttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Bibliographiehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Bibliographiehttp://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=1http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=1http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=1http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=1http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=1http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=1http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=2http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=2http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=2http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=2http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=2http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=2http://fr.wikipedia.org/wiki/Aide:Homonymiehttp://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=2http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=2http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=1http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=1http://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Bibliographiehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Voir_aussihttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9renceshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Parties_prenanteshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Parties_prenantes_vs_actionnaires_.2F_clientshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Entrepriseshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Responsabilit.C3.A9_vis-.C3.A0-vis_des_parties_prenantes_ou_int.C3.A9ress.C3.A9eshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#.C3.89volutions_r.C3.A9centes_:_notion_d.27int.C3.A9r.C3.AAthttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Th.C3.A9ories_du_managementhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Origineshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#.C3.89volution_de_la_d.C3.A9finitionhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Syst.C3.A8me_d.27Information_.28SI.29http://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#.C3.89conomie.2Fmanagementhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Sciences_politiqueshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#Domaines_d.27applicationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenantehttp://fr.wikipedia.org/wiki/The_Open_Group_Architecture_Frameworkhttp://fr.wikipedia.org/wiki/ISO_26000http://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89cocertificationhttp://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Transformation_%C3%A9cologique_et_sociale&action=edit&redlink=1http://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9mocratie_participativehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Responsabilit%C3%A9_soci%C3%A9talehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie -
8/10/2019 Partie Prenante
2/7
les associations d'usagers (clubs sportifs, randonneurs...), de protection de l'environnement
ou du patrimoine, d'habitants ou de riverains, etc.
L'Amricain Ronald Mitchell propose de classer les parties prenantes pour dcider dans quelle
mesure il est important qu'elles participent ou non la concertation : voirGrille de Mitchell.
conomie/management[modifier|modifier le code]
Enconomie,unepartie prenanteest tout acteur interne ou externe une entreprise et concern
par son bon fonctionnement sur le plan de laresponsabilit socitale.
Citons par exemple :
pour les acteurs internes : dirigeants, salaris,syndicats;
pour les acteurs externes :
clients,fournisseurs,intermdiaires de financement (banques, grants defonds...),compagnie d'assurance,
ONG,associations,citoyend'une collectivit - o l'entreprise exerce son activit,
(riverains), ...
collectivits territoriales,territorialeou non,administrationterritoriale de la collectivit
concerne,
Chambre de commerce et d'industrie(CCI),
Actionnairesetinvestisseurs.
La notion de partie prenante est ne d'une exigencethiquenouvelle de lasocit civile,quidemande que les entreprises rendent compte des consquences sociales et environnementales
de leur activit. C'est dans ce sens que les parties prenantes de la socit civile ont des intrts
dans le bon fonctionnement de l'entreprise. La notion de partie prenante recouvre donc des
questions d'thique, qui couvre le champ de l'thique de l'environnement,de l'thique financire,
et aussi, dans certains cas, de l'thique sociale.
On peut donc distinguer les parties prenantes de premier rang c'est--dire celles dont l'entreprise
ne peut se passer sans remettre en cause son fonctionnement ou sa survie (prennit) et les
parties prenantes de deuxime rang c'est--dire celles qui ne sont pas essentielles pour le
fonctionnement ou la survie de l'entreprise.
Systme d'Information (SI)[modifier|modifier le code]
La notion de partie prenante dans une transformation du systme d'information d'une
organisation est utilise pour dterminer la meilleure architecture possible qui rpond aux
exigences et proccupations de l'ensemble des parties prenantes, des plus videntes (le mtier
ou matrise d'ouvrage) aux traditionnels oublis (la production informatique, la matrise d'uvre,
la scurit, les utilisateurs etc.). Cette notion accompagne la complexification du SI et cherche
identifier l'ensemble des problmes au dpart plutt que d'avoir, par exemple, la conception
remise en cause une fois la construction finie. La forme de relations MOA - MOE traditionnelle, si
http://fr.wikipedia.org/wiki/Grille_de_Mitchellhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Grille_de_Mitchellhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Grille_de_Mitchellhttp://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=3http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=3http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=3http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=3http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=3http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=3http://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89conomiehttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89conomiehttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89conomiehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Responsabilit%C3%A9_soci%C3%A9talehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Responsabilit%C3%A9_soci%C3%A9talehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Responsabilit%C3%A9_soci%C3%A9talehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Syndicathttp://fr.wikipedia.org/wiki/Syndicathttp://fr.wikipedia.org/wiki/Syndicathttp://fr.wikipedia.org/wiki/Client_(%C3%A9conomie)http://fr.wikipedia.org/wiki/Client_(%C3%A9conomie)http://fr.wikipedia.org/wiki/Fournisseurhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Fournisseurhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Fournisseurhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Compagnie_d%27assurancehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Compagnie_d%27assurancehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Compagnie_d%27assurancehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Organisation_non_gouvernementalehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Organisation_non_gouvernementalehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Citoyenhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Citoyenhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Citoyenhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Administration_territorialehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Administration_territorialehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Collectivit%C3%A9_territorialehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Collectivit%C3%A9_territorialehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Collectivit%C3%A9_territorialehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Administration_publiquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Administration_publiquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Administration_publiquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Chambre_de_commerce_et_d%27industriehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Chambre_de_commerce_et_d%27industriehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Actionnairehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Actionnairehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Investisseurhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Investisseurhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Investisseurhttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89thiquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89thiquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89thiquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Soci%C3%A9t%C3%A9_civilehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Soci%C3%A9t%C3%A9_civilehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Soci%C3%A9t%C3%A9_civilehttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89thique_de_l%27environnementhttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89thique_de_l%27environnementhttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89thique_de_l%27environnementhttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89thique_financi%C3%A8rehttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89thique_financi%C3%A8rehttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89thique_financi%C3%A8rehttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89thique_socialehttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89thique_socialehttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89thique_socialehttp://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=4http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=4http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=4http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=4http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=4http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=4http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=4http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=4http://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89thique_socialehttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89thique_financi%C3%A8rehttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89thique_de_l%27environnementhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Soci%C3%A9t%C3%A9_civilehttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89thiquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Investisseurhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Actionnairehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Chambre_de_commerce_et_d%27industriehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Administration_publiquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Collectivit%C3%A9_territorialehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Administration_territorialehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Citoyenhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Organisation_non_gouvernementalehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Compagnie_d%27assurancehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Fournisseurhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Client_(%C3%A9conomie)http://fr.wikipedia.org/wiki/Syndicathttp://fr.wikipedia.org/wiki/Responsabilit%C3%A9_soci%C3%A9talehttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89conomiehttp://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=3http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=3http://fr.wikipedia.org/wiki/Grille_de_Mitchell -
8/10/2019 Partie Prenante
3/7
elle est encore efficace dans certains contextes a prouv ses limites dans des grandes
transformations.
volution de la dfinition[modifier|modifier le code]
Origines[modifier|modifier le code] lorigine, une partie prenante tait une personne qui l'on confiait une somme dargentou
un bien en attendant de dterminer son propritaire lgitime, ou une tierce personne qui des
parieurs confiaient leurargenten attendant de connatre le gagnant.
Lestribunauxpeuvent parfois remplir ce rle en attendant de trancher unlitigedepropritou en
dsignant, lorsque des biens sont lgus un enfant, un administrateur dans lattente de sa
majorit. Cest un concept lgal ancien.
En France, la comparaison la plus vidente est lenotaireou lhuissier de justice.
Thories du management[modifier|modifier le code]
Une thorie de management1(Stakeholder view) utilise cette dfinition : Dans une corporation,
lesparties prenantessont des individus et des groupements qui contribuent, volontairement ou
non, la capacit decrer de la valeuret de lactivit et qui en sont ses bnficiaires potentiels
et/ou en assument lesrisques.
Cette dfinition varie de celle de Freeman2qui inclut les concurrents comme partie prenante
dune socit.
volutions rcentes : notion d'intrt[modifier|modifier le code]
Dans les dernires dcennies duXXesicle,la notion de partie prenante a volu pour
dsigner une personne ou une organisation qui a un intrt lgitime dans unprojetou une entit.
En ce qui concerne les processus de dcision dans lesinstitutions,dont les grandes entreprises,
les organismes dtatet lesorganisations non gouvernementales,le concept a t largi pour
inclure quiconque ayant un intrt dans les actions de lentit. Ceci comprend non seulement ses
distributeurs, ses employs, et sesclients,mais aussi les membres de la commune o ses
bureaux ou usines pourraient affecter lconomie locale ou lenvironnement.Dans ce contexte,
les stakeholders ne sont pas seulement ses directeurs et ses administrateurs sigeant
auConseil dadministrationou de surveillance dans le sens traditionnel du terme.
Par exemple, dans un projet de rhabilitation immobilier dont les immeubles sont habits durant
les travaux, les parties prenantes sont les rsidents et les voisins subissant des nuisances,
lquipe degestion du projet,le propritaire terrien, les financeurs, larchitecte et les
constructeurs.
Les tenants de chaque type dintrt dans les affaires de lentit (lentreprise) peuvent se
regrouper. Il peut avoir un ou des groupements dactionnaires, de propritaires voisins,
debanques dinvestissement,etc. Dans ce contexte, le groupement est un synonyme de partie
prenante .
http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=5http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=5http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=5http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=5http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=5http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=5http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=6http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=6http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=6http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=6http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=6http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=6http://fr.wikipedia.org/wiki/Moyen_de_paiementhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Moyen_de_paiementhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Moyen_de_paiementhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Moyen_de_paiementhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Moyen_de_paiementhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Moyen_de_paiementhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Tribunauxhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Tribunauxhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Tribunauxhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Litigehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Litigehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Litigehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Propri%C3%A9t%C3%A9http://fr.wikipedia.org/wiki/Propri%C3%A9t%C3%A9http://fr.wikipedia.org/wiki/Propri%C3%A9t%C3%A9http://fr.wikipedia.org/wiki/Notaire_publichttp://fr.wikipedia.org/wiki/Notaire_publichttp://fr.wikipedia.org/wiki/Notaire_publichttp://fr.wikipedia.org/wiki/Huissier_de_justicehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Huissier_de_justicehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Huissier_de_justicehttp://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=7http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=7http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=7http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=7http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=7http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=7http://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#cite_note-1http://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#cite_note-1http://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#cite_note-1http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Cr%C3%A9er_de_la_valeur&action=edit&redlink=1http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Cr%C3%A9er_de_la_valeur&action=edit&redlink=1http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Cr%C3%A9er_de_la_valeur&action=edit&redlink=1http://fr.wikipedia.org/wiki/Risquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Risquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Risquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#cite_note-2http://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#cite_note-2http://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#cite_note-2http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=8http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=8http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=8http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=8http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=8http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=8http://fr.wikipedia.org/wiki/XXe_si%C3%A8clehttp://fr.wikipedia.org/wiki/XXe_si%C3%A8clehttp://fr.wikipedia.org/wiki/XXe_si%C3%A8clehttp://fr.wikipedia.org/wiki/XXe_si%C3%A8clehttp://fr.wikipedia.org/wiki/XXe_si%C3%A8clehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Projethttp://fr.wikipedia.org/wiki/Projethttp://fr.wikipedia.org/wiki/Projethttp://fr.wikipedia.org/wiki/Institution_(sociologie)http://fr.wikipedia.org/wiki/Institution_(sociologie)http://fr.wikipedia.org/wiki/Institution_(sociologie)http://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89tathttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89tathttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89tathttp://fr.wikipedia.org/wiki/Organisations_non_gouvernementaleshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Organisations_non_gouvernementaleshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Organisations_non_gouvernementaleshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Client_(%C3%A9conomie)http://fr.wikipedia.org/wiki/Client_(%C3%A9conomie)http://fr.wikipedia.org/wiki/Client_(%C3%A9conomie)http://fr.wikipedia.org/wiki/Environnementhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Environnementhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Environnementhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Conseil_d%E2%80%99administrationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Conseil_d%E2%80%99administrationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Conseil_d%E2%80%99administrationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Gestion_du_projethttp://fr.wikipedia.org/wiki/Gestion_du_projethttp://fr.wikipedia.org/wiki/Gestion_du_projethttp://fr.wikipedia.org/wiki/Banques_d%E2%80%99investissementhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Banques_d%E2%80%99investissementhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Banques_d%E2%80%99investissementhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Banques_d%E2%80%99investissementhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Gestion_du_projethttp://fr.wikipedia.org/wiki/Conseil_d%E2%80%99administrationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Environnementhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Client_(%C3%A9conomie)http://fr.wikipedia.org/wiki/Organisations_non_gouvernementaleshttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89tathttp://fr.wikipedia.org/wiki/Institution_(sociologie)http://fr.wikipedia.org/wiki/Projethttp://fr.wikipedia.org/wiki/XXe_si%C3%A8clehttp://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=8http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=8http://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#cite_note-2http://fr.wikipedia.org/wiki/Risquehttp://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Cr%C3%A9er_de_la_valeur&action=edit&redlink=1http://fr.wikipedia.org/wiki/Partie_prenante#cite_note-1http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=7http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=7http://fr.wikipedia.org/wiki/Huissier_de_justicehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Notaire_publichttp://fr.wikipedia.org/wiki/Propri%C3%A9t%C3%A9http://fr.wikipedia.org/wiki/Litigehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Tribunauxhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Moyen_de_paiementhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Moyen_de_paiementhttp://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=6http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=6http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=5http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=5 -
8/10/2019 Partie Prenante
4/7
Dans cette optique l'entreprise est considre comme un "nud decontrats", plus ou moins
formaliss, entre ces diversagents conomiques.Cette approche suppose que l'entreprise
satisfasse un certain quilibre entre les intrts respectifs de ces diverses parties. De mme que
les diverses parties sont supposes respecter certains intrts de l'entreprise. Cela suppose de
dfinir les intrts communs (ou non) entre les parties, autrement dit de dfinir descommunautsd'intrtsadquates.
La satisfaction desintrtsdes parties prenantes passe par une analyse approfondie des usages
desinformationsdans les mtiers de l'entreprise, lors des changes avec les parties prenantes,
ce qui doit faire l'objet d'un processus deveilleet d'intelligence conomique!
Responsabilit vis--vis des parties prenantes ou intresses[modifier|modifierle code]
Article dtaill :Responsabilit sociale des entreprises.
Ce type de responsabilit est parfois appelresponsabilit sociale des entreprises.
La responsabilit sociale d'entreprise est en fait l'application des principes dedveloppement
durable l'entreprise. l'origine (sommet de la Terre de Riode Rio en1992,etagenda 21),
ledveloppement durables'est appliqu auxtatset auxcollectivits territoriales.Le concept
s'est largi ausommet de la Terre de Johannesburg(2002)pour inclure lesentreprises.L'Union
europennea publi un livre vert pour dfinir les principes deResponsabilit sociale (ou
socitale) des entreprises(RSE).
Le gouvernement franais (Jean-Pierre Raffarin)a lanc partir de2003une politique
d'intelligence conomique,qui met l'accent sur les questions de veille plus que decommunication.
Des cabinets d'avocatsd'affaires peuvent assister les entreprises sur les questions juridiques,
lors de la ngociation de grandscontrats.
Entreprises[modifier|modifier le code]Parties prenantes vs actionnaires / clients[modifier|modifier le code]
Dans le domaine de lagouvernancedentreprise, un dbat majeur traverse la littrature
consacre aux parties prenantes depuis l'origine pour dterminer si lentreprisedoit tre gredans lintrt des parties prenantes ou seulement dans l'intrt desactionnaires.Freeman lui-
mme que l'on considre comme le pre du concept l'a cr comme un clin d'il au
motstockholderque l'on utilise pour dsigner les actionnaires. Milton Friedman croyait clore le
dbat en affirmant que l'entreprise n'a qu'une responsabilit, celle d'assurer le profit de ses
actionnaires (1970). Ceux qui dfendent le point de vue des parties prenantes basent leur
argumentation sur trois affirmations principales :
1. Lacration de valeurest plus forte lorsque ses bnficiaires sont multiples. Par exemple,
selon cette ligne de pense, un projet qui satisfait les besoins des employs et des
http://fr.wikipedia.org/wiki/Contrathttp://fr.wikipedia.org/wiki/Contrathttp://fr.wikipedia.org/wiki/Contrathttp://fr.wikipedia.org/wiki/Agents_%C3%A9conomiqueshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Agents_%C3%A9conomiqueshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Agents_%C3%A9conomiqueshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Communaut%C3%A9s_d%27int%C3%A9r%C3%AAtshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Communaut%C3%A9s_d%27int%C3%A9r%C3%AAtshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Communaut%C3%A9s_d%27int%C3%A9r%C3%AAtshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Communaut%C3%A9s_d%27int%C3%A9r%C3%AAtshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Int%C3%A9r%C3%AAthttp://fr.wikipedia.org/wiki/Int%C3%A9r%C3%AAthttp://fr.wikipedia.org/wiki/Int%C3%A9r%C3%AAthttp://fr.wikipedia.org/wiki/Informationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Informationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Informationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Veille_en_entreprisehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Veille_en_entreprisehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Veille_en_entreprisehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Intelligence_%C3%A9conomiquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Intelligence_%C3%A9conomiquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Intelligence_%C3%A9conomiquehttp://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=9http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=9http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=9http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=9http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=9http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=9http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=9http://fr.wikipedia.org/wiki/Responsabilit%C3%A9_sociale_des_entrepriseshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Responsabilit%C3%A9_sociale_des_entrepriseshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Responsabilit%C3%A9_sociale_des_entrepriseshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Responsabilit%C3%A9_sociale_des_entrepriseshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Responsabilit%C3%A9_sociale_des_entrepriseshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Responsabilit%C3%A9_sociale_des_entrepriseshttp://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9veloppement_durablehttp://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9veloppement_durablehttp://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9veloppement_durablehttp://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9veloppement_durablehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Sommet_de_la_Terre_de_Riohttp://fr.wikipedia.org/wiki/Sommet_de_la_Terre_de_Riohttp://fr.wikipedia.org/wiki/Sommet_de_la_Terre_de_Riohttp://fr.wikipedia.org/wiki/1992http://fr.wikipedia.org/wiki/1992http://fr.wikipedia.org/wiki/1992http://fr.wikipedia.org/wiki/Agenda_21http://fr.wikipedia.org/wiki/Agenda_21http://fr.wikipedia.org/wiki/Agenda_21http://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9veloppement_durablehttp://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9veloppement_durablehttp://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9veloppement_durablehttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89tathttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89tathttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89tathttp://fr.wikipedia.org/wiki/Collectivit%C3%A9s_territorialeshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Collectivit%C3%A9s_territorialeshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Collectivit%C3%A9s_territorialeshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Sommet_de_la_Terre_de_Johannesburghttp://fr.wikipedia.org/wiki/Sommet_de_la_Terre_de_Johannesburghttp://fr.wikipedia.org/wiki/Sommet_de_la_Terre_de_Johannesburghttp://fr.wikipedia.org/wiki/2002http://fr.wikipedia.org/wiki/2002http://fr.wikipedia.org/wiki/2002http://fr.wikipedia.org/wiki/Entreprisehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Entreprisehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Entreprisehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Union_europ%C3%A9ennehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Union_europ%C3%A9ennehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Union_europ%C3%A9ennehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Union_europ%C3%A9ennehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Responsabilit%C3%A9_sociale_des_entrepriseshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Responsabilit%C3%A9_sociale_des_entrepriseshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Responsabilit%C3%A9_sociale_des_entrepriseshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Responsabilit%C3%A9_sociale_des_entrepriseshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Pierre_Raffarinhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Pierre_Raffarinhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Pierre_Raffarinhttp://fr.wikipedia.org/wiki/2003http://fr.wikipedia.org/wiki/2003http://fr.wikipedia.org/wiki/2003http://fr.wikipedia.org/wiki/Intelligence_%C3%A9conomiquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Intelligence_%C3%A9conomiquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Intelligence_%C3%A9conomiquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Avocat_(m%C3%A9tier)http://fr.wikipedia.org/wiki/Avocat_(m%C3%A9tier)http://fr.wikipedia.org/wiki/Avocat_(m%C3%A9tier)http://fr.wikipedia.org/wiki/Contrathttp://fr.wikipedia.org/wiki/Contrathttp://fr.wikipedia.org/wiki/Contrathttp://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=10http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=10http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=10http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=10http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=10http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=10http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=11http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=11http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=11http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=11http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=11http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=11http://fr.wikipedia.org/wiki/Gouvernancehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Gouvernancehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Gouvernancehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Entreprisehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Entreprisehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Entreprisehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Actionnairehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Actionnairehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Actionnairehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Cr%C3%A9ation_de_valeurhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Cr%C3%A9ation_de_valeurhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Cr%C3%A9ation_de_valeurhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Cr%C3%A9ation_de_valeurhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Actionnairehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Entreprisehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Gouvernancehttp://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=11http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=11http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=10http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=10http://fr.wikipedia.org/wiki/Contrathttp://fr.wikipedia.org/wiki/Avocat_(m%C3%A9tier)http://fr.wikipedia.org/wiki/Intelligence_%C3%A9conomiquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/2003http://fr.wikipedia.org/wiki/Jean-Pierre_Raffarinhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Responsabilit%C3%A9_sociale_des_entrepriseshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Responsabilit%C3%A9_sociale_des_entrepriseshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Union_europ%C3%A9ennehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Union_europ%C3%A9ennehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Entreprisehttp://fr.wikipedia.org/wiki/2002http://fr.wikipedia.org/wiki/Sommet_de_la_Terre_de_Johannesburghttp://fr.wikipedia.org/wiki/Collectivit%C3%A9s_territorialeshttp://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89tathttp://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9veloppement_durablehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Agenda_21http://fr.wikipedia.org/wiki/1992http://fr.wikipedia.org/wiki/Sommet_de_la_Terre_de_Riohttp://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9veloppement_durablehttp://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9veloppement_durablehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Responsabilit%C3%A9_sociale_des_entrepriseshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Responsabilit%C3%A9_sociale_des_entrepriseshttp://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=9http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=9http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=9http://fr.wikipedia.org/wiki/Intelligence_%C3%A9conomiquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Veille_en_entreprisehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Informationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Int%C3%A9r%C3%AAthttp://fr.wikipedia.org/wiki/Communaut%C3%A9s_d%27int%C3%A9r%C3%AAtshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Communaut%C3%A9s_d%27int%C3%A9r%C3%AAtshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Agents_%C3%A9conomiqueshttp://fr.wikipedia.org/wiki/Contrat -
8/10/2019 Partie Prenante
5/7
attentes des actionnaires a une double valeur car il cible en mme temps, deux
groupements lgitimes de parties prenantes .
2. Ils disputent galement le rle prminent accord auxactionnairespar un grand nombre
dconomistes. Ils argumentent que les financeurs, les salaris et les fournisseurs
prennent galement desrisquesdans le succs dun projet.
3. Ces arguments normatifs auraient peu dimportance si les actionnaires avaient un
contrle total dans lagouvernancede lentreprise.
A contrario, les tenants du primat actionnarial, estiment qu'tant donn que le profit pour les
actionnaires ne peut provenir que de la satisfaction du client consommateur, il n'y a pas
opposition entre les deux. L'entreprise qui veille aux intrts de ses actionnaires, assure in fine la
satisfaction des clients.
Il faut nanmoins savoir que les clients ne sont pas considrs comme des parties prenantes.
Cependant, beaucoup pensent que lesConseils dadministrationou de surveillance sont
limage de la structuration du capital et des actions de lentreprise, et le pouvoir rel de
lentrepriseentre les mains des Directeurs Gnraux.
En France : ce pays a t l'un des derniers pays occidentaux transformer la lgislation sur
lagouvernanced'entreprise. Aujourd'hui, la loi accorde beaucoup moins de pouvoirs aux
dirigeants, le pouvoir est plus rparti entre les membres duconseil d'administration,de sorte que
le Directeur Gnral est souvent dans l'obligation d'appliquer des directives imposes pas les
actionnaires, lesquels dpendent le plus souvent desmarchs financiers.Les consommateurs
sont absents de la gestion. L'arrive de l'actionnariat populaire dans les annes 1990 a permis lamonte en puissance des petits actionnaires. Leur impact dans la gestion des pripties de la
socit Eurotunnel est en cela symptomatique. Certains auteurs spcialistes du gouvernement
des entreprises commePierre-Yves Gomezvoient dans l'arrive d'un actionnariat populaire la
ncessit de rformer et dmocratiser les instances du gouvernement des entreprises
(assemble gnrales, conseils d'administration, comits) afin d'largir les points de vue et
intgrer dans le fonctionnement des entreprises les attentes des parties prenantes.
Parties prenantes[modifier|modifier le code]
Article dtaill :Attente.
En matire dedveloppement durable,les parties prenantes expriment desattentes,dont
l'entreprisedevrait tenir compte en en faisant la synthse.
Tableau synthtique prsentant les parties prenantes et leurs intrts ouattentesprincipales :
partie
prenanteExemples des intrts
quipe de Gouvernance,Culture d'entreprise,ventes l'exportation,risque juridique,risque
http://fr.wikipedia.org/wiki/Actionnairehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Actionnairehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Actionnairehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Risquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Risquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Risquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Gouvernancehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Gouvernancehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Gouvernancehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Conseils_d%E2%80%99administrationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Conseils_d%E2%80%99administrationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Conseils_d%E2%80%99administrationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Entreprisehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Entreprisehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Entreprisehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Gouvernancehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Gouvernancehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Gouvernancehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Conseil_d%27administrationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Conseil_d%27administrationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Conseil_d%27administrationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/March%C3%A9s_financiershttp://fr.wikipedia.org/wiki/March%C3%A9s_financiershttp://fr.wikipedia.org/wiki/March%C3%A9s_financiershttp://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre-Yves_Gomezhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre-Yves_Gomezhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre-Yves_Gomezhttp://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=12http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=12http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=12http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=12http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=12http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=12http://fr.wikipedia.org/wiki/Attentehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Attentehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Attentehttp://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9veloppement_durablehttp://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9veloppement_durablehttp://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9veloppement_durablehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Attentehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Attentehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Attentehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Entreprisehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Entreprisehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Entreprisehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Attentehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Attentehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Attentehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Gouvernancehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Gouvernancehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Culture_d%27entreprisehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Culture_d%27entreprisehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Culture_d%27entreprisehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Ventehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Ventehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Ventehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Exportationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Exportationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Exportationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Risque_juridiquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Risque_juridiquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Risque_juridiquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Risque_de_r%C3%A9putationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Risque_de_r%C3%A9putationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Risque_de_r%C3%A9putationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Risque_juridiquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Exportationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Ventehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Culture_d%27entreprisehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Gouvernancehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Attentehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Entreprisehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Attentehttp://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9veloppement_durablehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Attentehttp://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&action=edit§ion=12http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_prenante&veaction=edit&vesection=12http://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre-Yves_Gomezhttp://fr.wikipedia.org/wiki/March%C3%A9s_financiershttp://fr.wikipedia.org/wiki/Conseil_d%27administrationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Gouvernancehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Entreprisehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Conseils_d%E2%80%99administrationhttp://fr.wikipedia.org/wiki/Gouvernancehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Risquehttp://fr.wikipedia.org/wiki/Actionnaire -
8/10/2019 Partie Prenante
6/7
-
8/10/2019 Partie Prenante
7/7