Transcript
  • 31/1/2016 NousetlAnimalSynthsedestravauxNos25recommandations|EcoloEthik

    http://ecoloethik.org/nousetlanimalsynthesedestravauxnos25recommandations/ 1/9

    AccueilActualitNousetlAnimalSynthsedestravauxNos25

    recommandations

    NousetlAnimalSynthsedestravauxNos25recommandationsPostle8juillet2014paradmin

    SynthsedestravauxNos25recommandations

    Ilseraittentantdeminimiserlaquestionetdelarenvoyerundbatmarginaloupurementphilosophique.Pourautant,leschiffressontvertigineux.Quecesoitlaplacedelanimaldansnotresocitetnotreconomieoularalitdelasouffranceanimal,lenjeuestmajeur.Nousnesaurionsenignorerlesconsquencesconomiquesetsociales,ninousrsoudreaufatalismedelasouffrance.Cenesontpasleshommesoulesacteursquisontinterrogsmaisunsystmefacteurdesouffrancessouventinutiles.

    Ilatdifficiledorganisercesdbats.Entrelaccusationdesensiblerie,dextrmisme,lespressionsdiverses,lastigmatisationdunsujetquineseraitpasprioritaireenpriodedecrise,maisgalementlacraintedepolitiserundbatportpardesacteursengags.Cestunelignedecrtefragile,entreladeepecologyetladeepeconomy,quidirigenosrflexions.Nousavonschoisicommesocledenosdbats,lesexpertsetlesscientifiquesdecinqdomaines:sciencesduvivant,conomie,droit,philosophieetducation.Nousavonstentuneapprochefroidesurunequestionprofondmenthumaineetsensible,unequestionprofondmentpolitique.Lapolitiqueestlagestiondelaviedelacit,unecitquinesersumepasunterritoire.Lacitest

    celledestresauxquelsnousaccordonsdelattention.Notreambitionnesersumepasrduirelasouffranceanimalemaisenrechercherlebientreaubnficemmedelasocit.

    EcoloEthiksurTwitter

    S'inscrirelaLettred'EcoloEthik

    Addresseemail*

    Prnom

    Nom

    *=Champrequis

    S'abonner

    PropulsparMailChimp!

    ACCUEIL ORGANISATION ACTIVITES LESENJEUX ACTUALITES PRESSE

    REJOIGNEZNOUS

    Contrelecrimecologique,lire:lemonde.fr/planete/articl

    IlyaunanDeEcoloEthik'sTw itterviaTw itterforiPhone

  • 31/1/2016 NousetlAnimalSynthsedestravauxNos25recommandations|EcoloEthik

    http://ecoloethik.org/nousetlanimalsynthesedestravauxnos25recommandations/ 2/9

    enrechercherlebientreaubnficemmedelasocit.

    Enquelqueschiffres,Nousetlanimalestunequestiondegrandesmasses:

    250000exploitationsdlevage,500000emploisdanslesindustriesdesanimauxderente,75000emploisdanslesecteurdesanimauxdesport,19millionsdebovins,14millionsdeporcs,8millionsdovins,1milliondecaprinset250millionsdevolailles,63millionsdanimauxdomestiquesprsentsdans48%desfoyers,2,5millionsdanimauxdelaboratoires,94kg/hab/andeviandeconsommeenFrance.

    Impossibledignorerlesenjeuxconomiques.

    Nousnavonspasrencontrdacteursdfavorablesaubientreanimal.Pourautant,leschiffresrvlentnoscontradictions:

    82%despouletsetpoulessontlevssansaccslextrieuretenbatterie,99%deslapinslevsenbatteriedecages,90%descochonslevssurcaillebotisenbtiments,60%desmoutonset25%desbovinssontabattussanstourdissement,mais76%desFranaissontsensiblesauxconditionsdlevageet90%sedclarentdfavorablesauxlevagesquiconcentrentdesanimauxdansdesbtimentsferms.

    Nousnepouvonspasfermerlesportessurcescontradictions.LaFranceetlUnioneuropenneontfondleursstructurespolitiquesetjuridiquessurlvolutiondesconnaissancesscientifiques.Ladmocratieneseconoitquedansunmondeclair.Or,nosdcouvertesscientifiquesnousinvitentrepensertotalementnotredfinitiondelanimal.

    Enpremierlieu,ilexistescientifiquementdesdiffrencesdedegrsentrelhommeetlesautresespcesmaispasdenature.GillesBoeufnousrappellesouventquelhommeestuneodelabiodiversitpuisquesonproprecorpscontientdixfoisplusdecellulesnonhumainesquedecelluleshumaines.Ilexisteuneinteractioncomplteentrelesdiffrentesespces.Agirsuruneespceadesconsquencessurlesautresespces.Impossible,parconsquent,dedistinguerlesespcesutilesounonutiles.Impossibledeplacerlhommeaucoeurdecerclesconcentriquesdistinguantdesespcesplusoumoinsutiles.RappelonsqueStephenHawkingavecplusieursscientifiques

    renommsasignle7juilletlaDclarationdeconsciencedesanimauxdontlaconclusionestqueleshumainsnesontpaslesseulspossderlessubstratsneurologiquesquiproduisentlaconscience.Lesanimauxnonhumains,soittouslesmammifres,lesoiseaux,etdenombreuxautrescratures,commelespoulpes,possdentaussicessubstratsneurologiques.Scientifiquement,

    CommuniqusdePresseLagrandeuretledveloppementmoraldunenationpeuventsemesurerlamaniredontelletraitesesanimaux.Gandhi.Cliquezpourlasuite

    LaLettredEcoloEthikAbonnezvous!

    Notrepartenaire

    Nouveau

    Pourensavoir+,cliquezici

    DEVENEZPARTENAIRE

    Cliquezici

  • 31/1/2016 NousetlAnimalSynthsedestravauxNos25recommandations|EcoloEthik

    http://ecoloethik.org/nousetlanimalsynthesedestravauxnos25recommandations/ 3/9

    possdentaussicessubstratsneurologiques.Scientifiquement,lanimaladoncvocationentrerdanslecontratsocial.

    Endeuximelieu,cettedfinitiondunecatgorieuniquedelanimalest,enralit,unevisionanthropocentre.Scientifiquement,impossiblededistinguerlanimalderente,delanimalsauvage,nidelanimaldecompagnie.Touslesanimauxsontdestressensibles,animsparuneexprienceaffectiveenrelationpermanenteavecleurenvironnementsocialetphysique.Lesanimauxsontdestresquiontleurproprefinalit.Lthologieaprouvleurscapacitsdadaptation,demmorisation,dapprentissage,leursmotionsethumeurs.NousaurionsdintitulernosrflexionsNousetlesanimaux.

    Surlabasedecesconstatsscientifiques,laloi:1nedoitpasdistinguerlesanimauxdansleursdroitsounosresponsabilitsenlescatgorisantouleshirarchisantenfonctionduneproximitaveclhomme2doitsappuyersurladfinitionjuridiqueduConseildelEuropeafindenepasouvrirnouveaucedbatAussiconviendraitil,parexemple,derebalayerlestextesexistants.Laloisurleschiensdangereuxendistinguantlesespcesnapasdesensscientifique,nidefficacitconcrtecomptetenudespossibilitsdecroisement.Nousnousinterrogeonsgalementsurladistinctionoprepourcertainesespcestellesquelesabeillesentreanimauxdomestiquesetanimauxsauvages.

    Forceestdeconstaterquelvolutiondesconnaissancesscientifiquesestpeuconnue.Silignorancergresse,lenjeudelareconnaissancenepeuttrequelafindunemconnaissanceouduneignoranceintresse.Ladifficult,souventinconsciente,estquenotrecultureestimprgnedelaphilosophiecartsiennequisimposecommeunsystmedepensequiseveutvritintemporelle.

    Naturellement,lesfondementsdelapensechrtiennefontdelhommelaseuleespcecrelimagedeDieu.DeSaintThomasdAquinDescartesKant,lanimalestunoutil,unemachine,auservicedelhomme.Mais,ilexistedautresapprochesphilosophiques.LesdfenseursdesgrandescausesVictorHugo,VictorSchoelcher,Voltaire,Clmenceauonttdfenseursdelacauseanimale.LutilitarismeanglosaxonJeremyBentham,StuartMillsouplusrcemmentPeterSingerconsidrequelesconsquencesdenosactesdoiventtreconsidreslchelle

    globaleentermedebientreetdesouffrance.Aussi,laqutedubienmaximumsappliquetelletouslesindividus,animauxcompris.Lartdudbattantlecoeurdeladmocratie,laquestiondelareconnaissancedelanimal,desapriseencomptedanslecontratsocialpeutlgitimementtrepose.Celasupposeraitquetouteslesphilosophiessoientenseignesaveclammeattention.

    Forceestdeconstaterquelesystmeducatifestmaloutillpourtransmettrelesnouvellesconnaissancesscientifiquesconcernant

  • 31/1/2016 NousetlAnimalSynthsedestravauxNos25recommandations|EcoloEthik

    http://ecoloethik.org/nousetlanimalsynthesedestravauxnos25recommandations/ 4/9

    transmettrelesnouvellesconnaissancesscientifiquesconcernantlanimal.Lemanquedoutilspdagogiquesclairs,labsencedesacteursdelaprotectionanimaldanslemilieuscolaire,ltudedanimauxmortspluttquevivantsenmilieuscolaire,labsencedinitiationlthologieonttsoulignspartouslesacteurscommeunfreincettetransmission.Beaucoupdacteurssesonttonnsqueladissectionsoitencorepratiquedanslemilieuscolaireetdoncqueseulslesanimauxmortspuissentfranchirlesportesdelcole.Laformationbalbutiantedesvtrinairesaubientreanimaloulafaiblessedessanctionsjudiciairesdanslesaffairesdecruautenverslesanimauxsontlerefletdecemanquedereconnaissance.Ajoutonsenfinquelelibrecommercedesanimauxdomestiques,refletdeleurstatutdobjetycomprisdeconsommation,nesaccompagnedaucuneformationauxbesoinsetlapsychologieanimale.

    Endautrestermes,lasocitfranaisenapasconsciencedesdcouvertesscientifiquesconcernantlanimalcarsesfondementsculturelsetsonsystmeducatifnelesontpasintgrs.

    Parconsquent,nousproposons:3quesurlesitewww.educasources.education.frsoientdveloppsdessupportspdagogiquessurlesanimauxvivants,leursecosystmesetlthologie4quelenseignementscolairesoitbassurltudeduvivantetnondumortensupprimantladissectiondanslescoles,collgesetlyces5quelesassociationsdeprotectionanimalepuissentintervenirenmilieuscolaire,etemmenerlesenfantsdanslesespacesnaturelslarencontredesanimauxquelesenfantspuissentprsenterlcoleleuranimaldomestique6quelerfrentielphilosophiquesoitmodifietintgrelaphilosophieanglosaxoneetsurtoutcontinentaledelthiqueanimale7queledroitlobjectiondeconsciencepourdesexpriencessurdesanimauxsoitreconnuauxtudiants(96%descolesdemdecineamricainesontmisfinlutilisationdanimaux)8quesoitdveloppunenseignementspcifiquededroitanimalierdanslesuniversits,facultatifdansunpremiertemps,enassociationaveclUniversitdeBarcelonequiadveloppunmasterdedroitanimalier9quesoientpropossdessminairesdeformationlalgislationconcernantlesanimauxetdesensibilisationaubientreanimallEcolenationaledemagistraturelOrdrenationaldesvtrinairesestcandidat.

    Aussi,nefautilpasstonnerdesrsistancestoutevolutionjuridiquequiseraitlatraductionlogiquedesdcouvertesscientifiques.

    Lalgislationcontrelamaltraitanceanimaleexistepourtouteslesprofessionsenliendirectaveclesanimaux.ElleestplusprogressisteenEuropequailleurs.Pourautant,touslesacteursontnotlafaiblessedescontrles(unrapportdelaCommission

  • 31/1/2016 NousetlAnimalSynthsedestravauxNos25recommandations|EcoloEthik

    http://ecoloethik.org/nousetlanimalsynthesedestravauxnos25recommandations/ 5/9

    europenneen2012indiquequeletauxdecontrleenFrancedesnormesdeprotectionanimaleenlevageestde0,68%).Aussi,laquestiondelaluttecontrelamaltraitancenesupposepasncessairementunenouvelleloi,sicenestsurquelquessujetsdifficilestelsquelesconditionsdabattage,lespratiquesdecruaut,langligencedespropritairesdanimauxdomestiquesouencorelespratiquesmergentes.

    Nousrecommandonsnotamment:10quesoitadopteunelgislationeuropennesurlesanimauxdomestiquesafindemettreaumarchnoiractuellementenpleineexplosion11quelespropritairesdanimauxdomestiquesdisposentdunpermispralableafindelesformerauxbesoinsdeleuranimaletdelesresponsabiliser(exempleSuisse)12quelamdiationanimalesoitreconnueetencadre,notammentlaformationncessaire13quelesactesdecruautenverslesanimauxsoientpunissablesquelquesoitlanimal

    14queseuleslespratiqueslgarddesanimauxentrainantunegneraisonnableetstrictementncessairesoientjuridiquementadmises15quesoitcrunavocatpourlesanimauxafindeveillerlapplicationdeloiexistante

    Enrevanche,lalgislationpourlebientreanimalconsquencedesareconnaissancecommetresensibleresteconstruire.EnFrance,auxtermesdesarticles528et524duCodecivil,lesanimauxfaisantlobjetduneappropriation(lesanimauxdecompagnie,lesanimauxderenteetlesanimauxsauvagesdtenusencaptivit)sontsoumisaudroitcommundesbiens.Ilssontrespectivementconsidrsparleurnaturecommedesbiensmeubles,etpardestinationcommedesbiensimmeubles(parexempleuntroupeauaffectuneexploitation).Lesanimauxsauvagesltatdelibertsontquanteuxdesresnullius(chosesquinappartiennentpersonne).Ladoctrinefaitainsientrerlegibieretlespoissonsdanscettecatgorie.

    Pourautant,lestatutdelanimalneserduitpasausimplestatutdebienmeubleouimmeuble.Desdispositionsspcifiquesprotectricesdelanimalonttadoptesaufildutemps,consignesaujourdhuiprincipalementdansleCodepnaletdansleCoderural.Cestextesesquissentlesdbutsdunstatutjuridiquespcifiquedelanimaltenantcomptedesaparticularit.

    QuatrearticlesprincipauxprotgentlanimaldansleCodepnal:lesarticlesR.6531etR.6551quiconcernentrespectivementlesatteintesinvolontairesetvolontaireslaviedunanimalousonintgritphysique,larticleR.6541quicondamnelesmauvaistraitementsetenfinlarticleR.5211,quipunitlessvicesgravesouactesdecruaut.Cedernierarticleprvoitgalementdesexceptions(coursesdetaureaux,combatsdecoqs).

  • 31/1/2016 NousetlAnimalSynthsedestravauxNos25recommandations|EcoloEthik

    http://ecoloethik.org/nousetlanimalsynthesedestravauxnos25recommandations/ 6/9

    exceptions(coursesdetaureaux,combatsdecoqs).

    DepuisllaborationdunouveauCodepnalen1994,cesdispositionsrelativesauxanimauxnefigurentplusaveclesinfractionscontrelesbiens,maisappartiennentautitreVDesautrescontraventionsetaulivreVDesautrescrimesetdlits,reconnaissantainsidefaitlaspcificitdesanimauxparrapportauxbiens.

    QuantauCoderural,ilreconnaitgalementunstatutspcifiquelanimalpuisquillequalifieexplicitementdtresensiblesonarticleL2141etcedepuislaloidu10juillet1976quifitinscrirelaformulesuivante:Toutanimaltantuntresensibledoittreplacparsonpropritairedansdesconditionscompatiblesaveclesimpratifsbiologiquesdesonespce.

    EnEuropeetlinternational,laspcificitdesanimauxparrapportauxbiensetlancessitdeprendreencompteleurbientresontdeplusenplusreconnues.Ainsi,leTraitsurleFonctionnementdelUnioneuropenne(TFUE)disposedanssonarticle13:lUnionetlestatsmembrestiennentpleinementcomptedesexigencesdubientredesanimauxentantqutressensibles.CesdispositionsplacentlebientreanimalsurlemmepiedquelesautresprincipesfondamentauxmentionnsdansletitreIIdutrait,commeparexemplelapromotiondelgalitentreleshommesetlesfemmes,lagarantiedelaprotectionsociale,ouencorelaluttecontrelesdiscriminations.

    Plusieursdirectiveseuropennesontprcisetcompltcetarticle13.Ainsi,ladirectivedu22septembre2010relativelaprotectiondesanimauxutilissdesfinsscientifiquesestimequelebientreanimalestunevaleurdelUnionEuropenneetquelesanimauxontunevaleurintrinsquequidoittrerespecte.Lesanimauxdevraientdonctoujourstretraitscommedescraturessensibles.Ellesebasepourappliquerlalgislationsurlecritredelasouffranceressentie,cettesouffranceayantdjt,selonladirective,prouvescientifiquement.

    Nombreuxsontlespaysaccordantlanimaluneplaceparticuliredansleurdroitcommun,voiremmedansleurtextefondateur.Ainsi,lAllemagne,lInde,leBrsil,leLuxembourgetlaSuisseprotgentdansleurConstitutionindistinctementtouslesanimaux,etcelatraversdiversesformulations(protection,bientre,dignit,devoirdecompassion,interdictiondelacruaut,interdictiondelachasse).Souslapressiondelasocitcivile,plusieurslgislateursontprisencomptelechangementdesmentalitsetextraitlanimaldelacatgoriedeschosesdansleurscodescivils.Cefutlecasds1988pourlAutriche,puislAllemagneen1990.LeRoyaumeUniaquantluiadopten2006untextegnralAnimalWelfareActconfrantunvritablestatutjuridiquespcifiquelanimaldomestiqueoudtenuparlhommeenintroduisantuneobligationdebientraitance.Anotergalementlalgislationfinlandaise,quienglobeplusieurscomposantesdubientre(physique,psychiqueetsocial),reconnaissantlanimallacapacitdesesouveniretdoncdes

  • 31/1/2016 NousetlAnimalSynthsedestravauxNos25recommandations|EcoloEthik

    http://ecoloethik.org/nousetlanimalsynthesedestravauxnos25recommandations/ 7/9

    reconnaissantlanimallacapacitdesesouveniretdoncdescapacitsintellectuelles.Enfin,plusieurspratiquescausesdesouffrancespourlesanimauxonttinterditesdansdespaysdelUnion(interdictiondugavagedans12pays,interdictionrcentedesanimauxsauvagesdanslescirquesenGrceetenBelgique).

    EnFrance,lestatutdelanimaladonccertesvoludepuis1804maissansrellecohrencedensemblepuisqueperdurentdansleCodecivilcesdispositionsanciennesquifontdelanimalunsimplebiencommelesautres.

    LesrsistancessefocalisentsurlareconnaissancedelanimalcommetresensibledansleCodeciviloilestactuellementassimilunbienmeuble(article524et528duCodecivil)soumisaurgimeclassiquederesponsabilitdupropritaire.Ledbatrelancparlapropositiondeloisnatorialeadjtouvertplusieursreprises,notammenten2005parlerapportdeMadameSuzanneAntoineeten2007danslecadreduGrenelledelenvironnement.Cettepropositionatoujourssuscitdevivesrticencesdesmilieuxconomiquesquilajugentinutilevoiredangereuse.

    Nousentendonsleursobjections.Lesprofessionnels,notammentlesleveurs,sontsouventcaricaturs.Pourautant,touslesacteurssaccordentreconnaitrequelesystmeconomiqueetadministratifestcontrairelavalorisationdubientreanimal.

    Larglementationsurlebientreanimalestappliqueavecuntatillonismeadministratifsansaucuneaide,niconseil.Aussi,estellevcuecommeunecontraintepardesprofessionnelsquinepeuventvaloriserleursbonnespratiques,niluttercontrelaconcurrencedloyaledepaysquinappliquentaucunenormeconcernantlebientreanimal.Lincitationuneconsommationdemassedeprotineanimalebasprixestincompatibleavecla

    recherchedubientreanimal.LesscientifiquesattestentqueleshabitantsdespaysdelOCDEdevraient,enmoyenne,diviserpardeuxleurconsommationdeprotinesanimalesetdvelopperlesprotinesvgtales.Plusencore,lapressionlabaissedesprixdelaviande,corrolaireduprincipedeconsommationdemasse,sopposelavalorisationdubientreanimal.Lesparticipantssontfavorablesaudveloppementdebonnespratiques,delabel,etdunermunrationaujusteprixduntravailagricoledequalit.

    Nousrecommandons:16quelebientreanimalsoitintgrdanslesrfrentielsdeRSEcommepratiquevalorisante17quedesrfrentielsetindicateursdebientresoientcoconstruitlchelleeuropenneaveclesprofessionnelsindiqusauxconsommateursetdonnentlieuunevalorisationfinancirevialeprix

    18quelespouvoirspublicsprnentunealimentationdequalitrmunresonjusteprix19quelUnioneuropenneproposeunemodificationdesrgles

  • 31/1/2016 NousetlAnimalSynthsedestravauxNos25recommandations|EcoloEthik

    http://ecoloethik.org/nousetlanimalsynthesedestravauxnos25recommandations/ 8/9

    NousetlAnimalNos25recommandations

    Lespcequichangetoutjusqusechangerellemme.

    19quelUnioneuropenneproposeunemodificationdesrglesdelOMCpourinterdirelesimportationsdeproduitsquinerespectentpaslesnormeseuropennesdebientreanimal20quelaviandesoittiqueteavectourdissementousanstourdissementpourinformerleconsommateur21quelesstructuresderestaurationcollectivepubliqueproposentsystmatiquementunmenuvgtariencommedroitlalternativepourlespersonnesquinesouhaitentpasconsommerdesprotinesanimales22quesoitcreuneHauteautoritpubliqueouunmdiateurdelaconditionanimalepourveilleretfaciliterlapplicationdudroitexistant.

    Maislareconnaissancedelanimalcommetresensibledanslecodecivil,sielleestunetapesymboliquementncessaire,nesauraitelleseuleamliorerlaconditionanimaldansnotresocit.Lesdroitsactuelssontlisaustatutdepersonneoudemeuble.Ilseraitdoncncessairedereprciserlensembledesdroitsattachscenouveaustatuttresensible.Ilestparailleursncessairedeprciserlestatutdelanimaldanslecodepnalcomptetenuduflouactueletdelafaiblessedessanctionsprononcesdansdescasdecruaut.

    CettevolutionneseraitpasuneavancemaisunrattrapagedelaFrancefaceauxstandardseuropens.Plusieurspaysaumondeontmisenplaceuncadrejuridiquepourlesanimaux(Autriche,PaysBas,Allemagne)notammentlaSuisseayantdfiniunstatutpropredelanimalfondsurleprincipededignit.LaloiSuisseneselimitepaslaprventiondelamaltraitanceoudesdouleursanimales.Elleimposeauxpropritairesderespecterlavaleurpropredelanimal.

    Nousrecommandonsparconsquent:23quelacodeciviletlecodepnalreconnaissentunetroisimecatgoriesuigeneris,lanimaltresensible,avecdesrglesspcifiquesattachesleurgarantissantuneprotectioncontretoutegnedraisonnablequineseraitnistrictementncessaire,nistrictementproportionne24quelensembledesrglessappliquantauxanimauxsoientmisesencohrenceetregroupesdansuneloicadre25quesoitpenseunechartedelanimalventuellementadosselaConstitution.

    Juillet2014

    PublidansActualit,Confrences,Destudesetdespublications,

    IntervenantsColloqueNousetl'Animal

  • 31/1/2016 NousetlAnimalSynthsedestravauxNos25recommandations|EcoloEthik

    http://ecoloethik.org/nousetlanimalsynthesedestravauxnos25recommandations/ 9/9

    Mentionslgales

    2016EcoloEthik


Top Related