- 346 / 8 - 95 / 96

Chambre des Représentantsde Belgique

SESSION ORDINAIRE 1996-1997 (*)

24 DÉCEMBRE 1996

PROPOSITION DE LOIinterdisant la publicité pour

les produits du tabac

RAPPORT COMPLEMENTAIRE

FAIT AU NOM DE LA COMMISSION DELA SANTE PUBLIQUE, DE L'ENVIRONNEMENT

ET DU RENOUVEAU DE LA SOCIETE (1)

PAR MME Ingrid van KESSEL

MESDAMES, MESSIEURS,

Votre commission a réexaminé cette propositionde loi le 17 décembre 1996.

(1) Composition de la Commission:Président: Mme Vanlerberghe.

A. - Titulaires:C.V.P. M. Brouns, Mme Gardeyn-

Debever, M. Van Erps, Mmevan Kessel.

P.S. MM. Biefnot, Dallons, Min-ne.

V.L.D. MM. Anthuenis, Valke-niers, Van Aperen.

S.P. Mmes Dejonghe, Vanler-berghe.

P.RL.- MM. Denis, Seghin.F.D.F.P.S.C. M. Lespagnard.VI. M. Van den Eynde.BlokAgalev/M. Detienne.Ecolo

B. - Suppléants:Mme Creyf, M. Goutry, Mme Her-mans, MM. Vandeurzen, Ver-meulen.MM. Delizée, Larcier, Moock ,Moriau.MM. Chevalier, Daems, Taelman,van den Abeelen.MM. Bonte, Cuy t, Janssens (R).

MM. Bacquelaine, D'hondt (D.),Vandenhaute.M. Beaufays, Mme Cahay-André.M. Buisseret, Mme Colen.

MM. Deleuze, Lozie.

Voir:

- 346 - 95 / 96 :- N°l: Proposition de loi de M. Vanvelthoven, Mme

Vanlerberghe et M. Cuyt.- N" 2 et 3 :Amendements.- N° 4: Rapport.- N° 5: Texte adopté par la commission.- N" 6 et 7 :Amendements.

Voir également:- N°9: Texte adopté par la commission.

(*) Troisième session de la 49' législature.

- 346 / 8 - 95 / 96

Belgische Kamervan Volksvertegenwoordigers

GEWONE ZITTING 1996-1997 (*)

24 DECEMBER 1996

WETSVOORSTELhoudende verbod op de reclame

voortabaksprodukten

AANVULLEND VERSLAG

NAMENS DE COMMISSIE VOOR DEVOLKSGEZONDHEID, HET LEEFMILIEU ENDE MAATSCHAPPELIJKE HERNIEUWING (1)

UITGEBRACHT DOOR MEVR. Ingrid van KESSEL

DAMES EN HEREN,

Uw commissie heeft dit wetsvoorstel andermaalbesproken op 17 december 1996.

(1) Samenstelling van de Commissie:Voorzitter: Mevr. Vanlerberghe.

A. - Vaste leden:C.V.P. H. Brouns, Mevr. Gardeyn-

Debever, H. Van Erps,Mevr. van Kessel.

P.S. HH. Biefnot, Dallons, Min-ne.

V.L.D. HH. Anthuenis, Valkeniers,Van Aperen.

S.P. Mevr. Dejonghe, Vanler-berghe.

P.RL.- HH. Denis, Seghin.F.D.F.P.S.C. H. Lespagnard.VI. H. Van den Eynde.BlokAgalev/H. Detienne.Ecolo

B. - Plaatsvervangers:

Mevr. Creyf, H. Goutry, Mevr. Her-mans, HH. Vandeurzen, Ver-meulen.HH. Delizée, Larcier, Moock ,Moriau.HH. Chevalier, Daems, Taelman,van den Abeelen.HH. Bonte, Cuy t, Janssens (R).

HH. Bacquelaine, D'hondt (D.),Vandenha ute.H. Beaufays, Mevr. Cahay-André.H. Buisseret, Mevr. Colen.

HH. Deleuze, Lozie.

Zie:-346-95/96:

- N"1: Wetsvoorstel van de heer Vanvelthoven, mevrouwVanlerberghe en de heer Cuyt.

- N" 2 en 3 :Amendementen.- N' 4: Verslag.- N' 5 : Tekst aangenomen door de commissie.- N'" 6 en 7 :Amendementen.

Zie ook:- N' 9 : Tekst aangenomen door de commissie.

(*) Derde zitting van de 49' zittingsperiode.s. -1807

- 346 / 8 - 95 / 96

PROCEDURE

Par décision du 7 novembre 1996, l'assemblée plé-nière de la Chambre a renvoyé une nouvelle fois cetteproposition de loi à votre commission, afin qu'elleexamine les observations formulées par la Commis-sion européenne et quatre Etats membres de l'Unioneuropéenne en vertu des articles 8.2 et 9.2 de ladirective 83/189/CEE (voir annexe).

Le 26 novembre 1996, Mme Vanlerberghe a pré-senté un amendement (n° 18 - Doc. n° 346/6) vi-sant à répondre aux objections soulevées en modi-fiant l'article 3.

Une proposition de MM. Valkeniers et Seghin vi-sant à inviter le président de la Chambre à demanderl'avis du Conseil d'Etat sur cet amendement est reje-tée par 8 voix contre 5.

DISCUSSION

M. Van den Eynde fait tout d'abord observer que laréglementation proposée entraînera un manque àgagner pour le Trésor et que l'argent de la publicitéprendra le chemin de l'étranger. Les publicités desgrands cigarettiers seront de toute façon toujoursprésentes en Belgique du fait de l'exception accordéeaux publications étrangères. La proposition à l'exa-men ne sert dès lors qu'à jeter de la poudre aux yeuxde la population. L'interdiction produira l'effet inver-se de celui qui est souhaité.

M. Denis estime que l'amendement de Mme Van-lerberghe ne répond pas aux objections soulevées parles partenaires européens. Comment peut-on définirle marché belge de telle manière que l'application dela loi ne crée pas d'insécurité juridique?

En outre, les marques belges, tributaires de lapublicité faite en Belgique, sont discriminées parrapport aux marques étrangères qui peuvent con-tourner facilement l'interdiction. La proposition vio-le l'article 30 du traité de Rome. Qui plus est, elle estcontraire au traité de Paris, ses auteurs ayant crubon d'étendre son champ d'application de la publicitéproprement dite à l'utilisation de marques et de lo-gos. En fait, il s'agit davantage de réduire la consom-mation que la publicité. Pourquoi n'affecte-t-on pasun pourcentage des accises à une campagne anti-tabac? C'est somme toute également sous l'influencedes informations relatives aux hormones et, plusrécemment, de celles concernant la maladie de lavache folle que les consommateurs ont réduit leurconsommation de viande bovine.

Les auteurs de la proposition ne peuvent prouverque la consommation de tabac régressera. Dans l'in-tervalle, l'interdiction de la publicité aura en revan-che des répercussions négatives, non seulement surl'industrie du tabac, mais aussi sur le sponsoring. Laproposition n'est qu'un modèle de démagogie,d'autant qu'elle ne vise pas réellement l'objectifavoué. S'il ne fait aucun doute que le tabac est nocif

[ 2 ]

PROCEDURE

Bij beslissing van 7 november 1996 heeft de ple-naire vergadering van de Kamer onderhavig wets-voorstelopnieuw verwezen naar uw commissie om dekrachtens artikelen 8.2 en 9.2 van richtlijn 83/189/EEG gemaakte opmerkingen van de Europese Com-missie en vier Lid-Staten van de Europese Unie teonderzoeken (zie bijlage),

Op 26 november 1996 heeft mevrouw Vanler-berghe amendement nr 18 strekkende tot de wijzigingvan artikel 3 ingediend om tegemoet te komen aande geopperde bezwaren (Stuk nr 346/6).

Een verzoek van de heren Valkeniers en Seghinom de Kamervoorzitter te vragen het advies van deRaad van State in te winnen wordt verworpen met 8tegen 5 stemmen.

BESPREKING

De heer Van den Eynde stelt dat de staatskasinkomsten zal derven door de voorgestelde regeling.Ook zullen de reclamegelden naar het buitenlandvloeien. Via de uitzondering voor de buitenlandsepublicaties zullen de grote sigarettenmerken tochBelgië bestrijken met hun reclame. Het hele voorstelstrooit dan ook zand in de ogen van de bevolking. Hetverbod zal een averechts effect hebben.

De heer Denis is van oordeel dat het amendementvan mevrouw Vanlerberghe de door de Europesepartners gemaakte bezwaren niet ontkracht. Hoekan de Belgische markt gedefinieerd worden, zoda-nig dat er geen rechtsonzekerheid ontstaat bij toe-passing van de wet?

Voorts worden de Belgische merken, die het moe-ten hebben van de binnenlandse reclame, gediscrimi-neerd tegenover buitenlandse merken die gemakke-lijk het verbod kunnen omzeilen. Het voorstelschendt artikel 30 van het Verdrag van Rome. Bo-vendien schendt het het Verdrag van Parijs omdatmen heeft gemeend het toepassingsgebied ervan temoeten uitbreiden, van de reclame als zodanig, tothet gebruik van merken en logo's, Het komt er even-wel op aan niet zozeer de publicitet, dan wel deconsumptie terug te dringen. Waarom gebruikt meneen percentage van de accijnzen niet om een campag-ne op te zetten tegen het roken? Tenslotte is deconsument ook onder invloed van de voorlichtinginzake hormonen en recent de dolle-koeienziekteminder rundsvlees gaan verbruiken.

De indieners van het voorstel kunnen niet aanto-nen dat het verbruik van tabak zal dalen. Intussenzal het reclameverbod wel een nefaste invloed heb-ben, niet alleen op de tabaksindustrie, maar ook opde sponsoring. Het voorstel is een staaltje van dema-gogie, te meer daar het niet echt het met de lippenbeleden doel beoogt. Tabak is zonder de minste twij-fel schadelijk voor de gezondheid, maar de voorge-

pour la santé, la réglementation proposée est cepen-dant dénuée de sens. L'intervenant précise que songroupe apporterait son soutien à toute propositionqui entraînerait une diminution radicale et tangiblede la consommation du tabac.

M. Brouns constate qu'une majorité s'est dégagéeau sein de la commission pour soutenir la propositionà l'examen. Il souligne que la réglementation envigueur en France depuis 1991 correspond au textetel qu'il a été adopté par cette commission. L'amende-ment de Mme Vanlerberghe va plus loin pour fairedroit aux objections des partenaires européens. Rienne s'oppose dès lors à l'adoption du texte ainsi amen-dé.

M. Valkeniers estime que la proposition à l'examenmanque de crédibilité, parce que son auteur est fu-meur de même que le ministre compétent pour cettematière. D'où tirent-ils l'autorité morale pour mettrela population en garde contre la nocivité du tabac etprôner l'interdiction de la publicité pour les produitsdu tabac? Le parlement européen a, par ailleurs,approuvé l'octroi d'une aide de 42 milliards de francsaux planteurs de tabac. Quelle est cette logique? Audemeurant, le tabac, tout comme l'alcool, devrait êtrefrappé d'une interdiction totale. Quoi qu'il en soit, iln'est pas prouvé scientifiquement que la prohibitioninfluencera le comportement des fumeurs. Au con-traire. En dépit de l'instauration d'une série de me-sures restrictives, il s'avère que le nombre de fu-meurs a augmenté de 2 % l'an dernier. En ce quiconcerne l'alcool, force est également de constaterque la part de marché des boissons non alcoolisées aégalement baissé. Pourquoi ne tient-on pas compte,dans cette matière, de l'incidence négative de cesmesures sur l'emploi dans l'industrie du tabac? Ilfaut s'attaquer à la racine du mal et pas à des épiphé-nomènes tels que la publicité pour le tabac.

M. Brouns fait observer qu'au sein de l'Europe, onassiste également à un affrontement entre le com-missaire aux Affaires sociales, qui préconise l'inter-diction absolue de la publicité pour le tabac, et lecommissaire à l'Agriculture, qui a insisté pour que leParlement européen approuve l'octroi de l'aide susvi-sée.

L'argument selon lequel cette interdiction seraitdiscriminatoire est tout à fait dénué de pertinence,étant donné que l'on interdit également toute publici-té pour des marques étrangères. Etant donné que laloi n'entrera en vigueur que le 1er janvier 1999, lessecteurs concernés auront l'occasion de s'adapter.

Mme Van de Casteele maintient que l'interdictionde la publicité pour les produits du tabac constitueun pas dans la bonne direction si l'on souhaite, dansl'intérêt de la santé publique, dissuader la popula-tion, et surtout les jeunes, de consommer du tabac.

Elle déplore qu'il n'existe pas encore de réglemen-tation européenne. L'Union européenne est encoretoujours, avant tout, une union économique. Ellepartage par ailleurs les préoccupations relatives à

[ 3 ] - 346 / 8 - 95 / 96

stelde regeling slaat nergens op. Wanneer er eenvoorstel ter tafel komt, dat aanwijsbaar een drasti-sche vermindering van het roken teweeg brengt, zalhet volgens spreker door zijn fractie worden ge-steund.

De heer Brouns stelt dat er een meerderheid is omhet voorstel te steunen. Hij onderstreept dat inFrankrijk sedert 1991 een regeling van kracht is dieovereenstemt met de tekst zoals hij reeds door dezecommissie werd aangenomen. Het amendement vanmeorouui Vanlerberghe gaat verder om rekening tehouden met de bezwaren van de Europese partners.Niets staat de aanvaarding van het aldus geamen-deerde voorstel dus nog in de weg.

De heer Valkeniers oppert dat het voorstel nietconsequent is, omdat de indiener ervan en de minis-ter zelf roken. Waar halen zij het morele gezag van-daan om de bevolking voor te houden dat tabakschadelijk is voor de gezondheid, en dat reclame voortabaksprodukten moet worden verboden? Boven-dien heeft het Europees parlement recent 42 miljardfrank steun goedgekeurd aan de tabaksplanters inEuropa. Hoe valt dit allemaal te rijmen? Tabak, netals acohol trouwens, zou totaal verboden moetenworden. In afwachting is wetenschappelijk niet be-wezen dat het verbod het rookgedrag zal beïnvloe-den. Het tegendeel is waar. Ondanks de invoeringvan een hele resem restrictieve maatregelen, blijktdat het aantal rokers afgelopenjaar met 2 % is geste-gen. Ook wat alcohol betreft, moet men constaterendat het marktaandeel van niet-alcoholhoudendedranken opnieuw is gedaald. Waarom houdt men indeze materie geen rekening met de nefaste invoed opde werkgelegenheid in de tabaksindustrie? De wor-tel van het kwaad moet worden aangepakt, en niet derandverschijnselen als de reclame.

De heer Brouns merkt op dat ook binnen Europastrijd wordt gevoerd tussen de commissaris voor So-ciale Zaken, die een totaal verbod op tabaksreclamevoorstaat, en die voor Landbouw, die heeft aange-drongen op de door het Europees parlement goedge-keurde steun.

Het argument dat het verbod discriminerend zouzijn is volledig onterecht, daar ook geen reclame vanbuitenlandse merken wordt geduld. De omstandig-heid dat de wet pas op 1 januari 1999 van krachtwordt, geeft de betrokken sectoren de gelegenheidom zich aan te passen.

Meorotuo Van de Casteele blijft het standpunt ver-dedigen dat het verbod op reclame voor tabakspro-dukten een stap in de goede richting is om tabaksge-bruik vooral naar jongeren toe te ontraden in hetbelang van de volksgezondheid. Het kan evenwelniet de bedoeling zijn het roken zelf in de illegaliteitte duwen.

Zij betreurt dat er nog geen Europese regelgevingis. De Europese Unie is nog steeds vooral een econo-mische unie. Zij deelt anderzijds ook de bekommer-nis om de tewerkstelling maar meent dat stapsgewij-

- 346 / 8 - 95 / 96

l'emploi, mais estime qu'une réorientation graduellede l'industrie du tabac vers d'autres activités doitêtre possible.

Enfin, elle insiste pour que, outre cette préventionpassive, les pouvoirs publics organisent égalementdes campagnes de prévention actives et pour que lesrésultats des dispositions légales à l'examen fassentl'objet d'un suivi et d'une évaluation minutieuse.

M. Detienne constate que jusqu'à présent, l'indus-trie du tabac a contourné toutes les mesures d'inter-diction. L'intervenant précise d'ailleurs que songroupe s'oppose simplement à la publicité pour lesproduits du tabac et non à sa consommation. Il ap-partient en effet à chacun de juger en connaissancede cause de ce qui est bon et de ce qui est mauvaispour lui. Interdire la consommation de tabac aurait,comme c'est souvent le cas lorsque l'on prohibe quel-que chose, un effet incitatif, inverse à celui recher-ché.

M. Valkeniers fait observer que s'il est opposé à lapublicité pour le tabac, le groupe de M. Detienne estfavorable aux drogues douces, ce qui n'est pas uneattitude conséquente. La Belgique pourrait en outreattendre qu'il y ait une réglementation européennepour interdire la publicité pour les produits du tabac.La réglementation précitée devra en effet de toutemanière être transposée dans une loi belge. L'inter-venant se demande s'il ne serait pas préférable, àl'instar de nombreux pays européens, d'interdire lavente du tabac aux mineurs.

Le ministre de la Santé publique et des Pensionssignale que l'on élabore actuellement, au niveaueuropéen, une réglementation visant à interdire to-talement la publicité pour le tabac. Cette réglemen-tation serait encore plus radicale que celle qui estexaminée par la commission. Le ministre reconnaîtqu'il est difficile de se défaire de ses habitudes taba-giques, mais voit précisément dans ce constat unargument supplémentaire qui doit nous inciter àfaire en sorte que les jeunes n'acquièrent par tropfacilement ce type de comportement sous l'effet de lapublicité. Il est vital de supprimer toute incitation autabagisme. Prévenir vaut mieux que guérir. Si uneinterdiction de la vente de tabac aux mineurs consti-tue une idée attrayante, elle serait difficile à mettreen oeuvre dans la pratique, eu égard aux contrôles,aux sanctions, etc.

M. Lepagnard estime qu'en l'occurrence, la santépublique doit primer les considérations d'ordre éco-nomique. En tant que professeur d'éducation physi-que, il a constaté que les jeunes d'aujourd'hui fumenten règle générale plus qu'il y a vingt ans. L'interve-nant est convaincu que cette progression du tabagis-me est liée à l'action incitative de la publicité. S'il estvrai que les jeunes d'aujourd'hui doivent peut-êtrefaire face à plus de problèmes qu'auparavant, il estincontestable que la publicité ne les laisse pas indif-férents et qu'elle facilite le passage au tabagisme.

[ 4 ]

ze heroriëntering van de tabaksindustrie naar ande-re industrieën mogelijk moet zijn.

Tenslotte dringt zij erop aan dat door de overheidnaast deze passieve preventie ook actieve preventie-campagnes op het getouw worden gezet en dat deresultaten van deze wet nauwkeurig worden opge-volgd en geëvalueerd.

De heer Detienne constateert dat alle verbods-maatregelen tot nog toe door de tabaksindustrie wer-den omzeild. Daarom is een radicaler verbod nunoodzakelijk. Overigens stelt de spreker dat zijnfractie louter gekant is tegen reclame voor tabak,niet tegen het verbruik ervan. Dit laatste behoort eenkeuze te zijn van elk individu afzonderlijk, dat metkennis van zaken oordeelt over wat goed en watslecht voor hem is. Een verbod op het gebruik vantabak zou zoals vaak het geval is wanneer men ietstaboe verklaart, prikkelend werken en een averechtseffect hebben.

De heer Valkeniers merkt op dat de fractie van deheer Detienne tegen tabaksreclame is, maar voor softdrugs. Dit is geen consequente houding. Voorts zoumet een Belgisch verbod op tabaksreclame gewachtkunnen worden tot er een Europese regeling is. Dezelaatste zal immers toch in een Belgische wet moetenworden omgezet. De spreker vraagt zich af ofhet nietbeter zou zijn om, in navolging van heel wat Europe-se landen, de verkoop van tabak te verbieden aanminderjarigen.

De minister van Volksgezondheid en van Pensioe-nen deelt mee dat op Europees vlak aan een totaalverbod van tabaksreclame wordt gewerkt. Deze rege-ling zou nog radicaler zijn dan die welke thans in decommissie ter bespreking voorligt. De minister er-kent dat rookgewoontes moeilijk afte leren zijn maardat dit precies een bijkomend argument is om tevermijden dat de jongeren via de reclame al te ge-makkelijk rookgewoontes zouden aankweken. Deaanzet tot roken breken is van vitaal belang. Voorko-men is beter dan genezen. Een verbod op de verkoopvan tabak aan minderjarigen is weliswaar een aan-trekkelijk idee, maar in de praktijk - met contro-les, sancties en dies meer - moeilijk hard te ma-ken.

De heer Lespagnard is van mening dat de volksge-zondheid in dit geval meer moet doorwegen dan be-schouwingen van bedrijfseconomische aard. Als le-raar lichamelijke opvoeding heeft hij geconstateerddat, jongeren vandaag doorgaans meer roken dantwintig jaar geleden. Spreker is er van overtuigd datdit met de prikkelende werking van de reclame inverband kan worden gebracht. Misschien worden dejongeren thans ook meer geconfronteerd met proble-men dan vroeger. Maar het staat buiten kijf dat dereclame hun niet onverschillig laat en de aanzet totroken vergemakkelijkt.

M. Vanvelthoven demande, en tant qu'auteur de laproposition, de passer au vote. On a en effet réponduaux objections des partenaires européens.

Par ailleurs, personne n'a fait valoir d'élémentsnouveaux qui seraient de nature à remettre en ques-tion toute la portée de sa proposition de loi.

VOTES

L'amendement (n° 18) de Mme Vanlerberghe vi-sant à remplacer l'article 3 est adopté par 8 voixcontre une et quatre abstentions.

Les autres articles, ainsi que l'ensemble de la pro-position de loi, telle qu'elle a été modifiée, sont adop-tés par 8 voix et 5 abstentions.

La rapporteuse, La présidente,

I. van KESSEL M.VANLERBERGHE

[ 5 ] - 346 / 8 - 95 / 96

De heer Vanvelthoven vraagt, als indiener van hetvoorstel, om tot de stemming over te gaan. Er isimmers op de opmerkingen van de Europese part-ners geantwoord.

Voorts werden geen nieuwe elementen naar vorengebracht die van die aard zouden zijn het hele opzetvan zijn wetsvoorstelopnieuw ter discussie te stel-len.

STEMMINGEN

Amendement nr 18 van mevrouw Vanlerberghestrekkende tot de vervanging van artikel 3 wordtaangenomen met 8 tegen 1 stem en 4 onthoudingen.

Alle andere artikelen en het gehele wetsvoorstelworden aangenomen met 8 stemmen en 5 onthou-dingen.

De rapporteur, De voorzitter,

I. van KESSEL M.VANLERBERGHE

-346/8-95/96 [6]ANNEXE BIJLAGE

1. - LETTRE DE LA COMMISSION EUROPEENNE 1. - BRIEF VAN DE EUROPESE COMMISSIE

Objet: Notification 96/02521BProposition de loi interdisant la publicité pour les pro-

duits du tabac.

Monsieur le Ministre,

La commission a reçu le 12juillet 1996 le projet susmen-tionné.

L'examen de ce projet amène la commission à adresseraux autorités belges les observations suivantes.

La proposition de loi notifiée vise à interdire de faire dela publicité pour et du parrainage par le tabac, les produitsà base de tabac et les produits similaires. La proposition deloi prévoit également que les logos d'une marque, qui estutilisée aussi bien pour les produits de tabac que dansd'autres secteurs, ne peuvent pas avoir des similitudessauf Ie nom de la marque.

Tout en reconnaissant l'importance de la nécessité deprotéger la santé des consommateurs, objectif visé par laprésente proposition, la commission voudrait attirer l'at-tention des autorités belges sur les effets des moyens misen œuvre sur le commerce des produits autres que lesproduits de tabac.

En effet, la (future) loi pourrait constituer une entrave àla libre circulation de marchandises autres que les produitsde tabac, notamment les journaux publiés dans d'autresEtats membres qui contiennent de la publicité pour lesproduits du tabac (A) ainsi que les produits relevantd'autres secteurs que celui du tabac mais dont les logossont les mêmes/similaires à ceux appliqués sur les produitsde tabac (B).

A) La commission s'interroge sur le caractère propor-tionné de l'effet de la loi proposée. En effet, d'une part,celle-ci risque d'entraîner la disparition du marché belgede journaux et magazines étrangèrs importés en Belgiqueau départ d'un autre Etat membre (voire, état tiers) où unetelle interdiction de publicité est inexistante. D'autre part,il convient de constater que ces journaux, qui sont princi-palement destinés à la diffusion d'informations de natureculturelle, sportive, politique, étc., s'adressent souvent àun public spécialisé et restreint et ont une circulationlimitée en Belgique. L'influence que pourrait avoir la publi-cité figurant dans ces journaux sur le comportement desconsommateurs (potentiels) des produits du tabac est donc,de par leur nature même, minime.

Dans ces conditions, la commission demande aux autori-tés belges de bien vouloir, dans l'attente d'une harmonisa-tion au niveau communautaire visant précisément à éviterce genre d'entraves, insérer une dérogation pour ce quiconcerne la publicité contenue dans la presse étrangèreimportée en Belgique, La dérogation pourrait, le caséchéant, prévoir une exception pour les cas individuels defraude à la loi, c'est à dire de détournement volontaire desobjectifs de protection de la santé figurant dans la loi.D'autres conditions visant à préserver la protection desjeunes pouraient être imaginées. Des solutions semblablesexistent dans plusieurs autres Etats membres ayant adop-té des dispositions interdisant la publicité du tabac ou del'alcool.

Betreft: Notificatie 96/02521BWetsvoorstel tot verbod op reclame voor tabaksproduk-

ten.

Mijnheer de Minister,

De commissie heeft op 12 juli 1996 onderhavig ontwerpontvangen.

Het onderzoek van dit ontwerp brengt de commissieertoe aan de Belgische autoriteiten de volgende opmerkin-gen te richten.

Het wetsvoorstel heeft tot doel de reclame voor tabaks-produkten te verbieden en de sponsoring door de tabaksin-dustrie - voor tabaks- en andere produkten - niet langertoe te laten. Het wetsvoorstel bepaalt eveneens dat delogo's van een merk, dat zowel voor tabaks- als andereprodukten wordt gebruikt, geen enkele gelijkenis mogenvertonen, behalve dan de merknaam.

Dit terwijl het belang van de noodzaak om de gezond-heid van de consumenten te beschermen, wordt erkend,een doel dat door dit voorstel wordt beoogd; daarom zou decommissie de aandacht van de Belgische autoriteiten wil-len vestigen op de gevolgen van de middelen aangewend inde handel van niet-tabaksprodukten.

De (toekomstige) wet zou een belemmering kunnen be-tekenen voor het vrije verkeer van handelswaren die geentabaksprodukten zijn, namelijk kranten die in andere Lid-Staten worden gepubliceerd en waarin reclame voor ta-baksprodukten staat (A) evenals de produkten die niet totde tabakssector behoren, maar waarvan de logo's dezelfdeof soortgelijk zijn aan die van de tabaksprodukten (B).

A) De commissie stelt zich vragen bij de geproportio-neerde aard van de gevolgen van de voorgestelde wet.Enerzijds in de mate waarin hierdoor het risico wordtgelopen dat bepaalde buitenlandse kranten en tijdschrif-ten - die aanvankelijk in België werden ingevoerd vanuiteen andere Lid-Staat (ja, zelfs een derde staat) waar zulkeen verbod onbestaande is - van de Belgische marktworden gehaald. Anderzijds dient er te worden vastgestelddat deze kranten, die in hoofdzaak bestemd zijn voor deverspreiding van informatie van culturele, sportieve, poli-tieke aard enz. zich vaak tot een gespecialiseerd en beperktpubliek richten, ook hebben ze vaak een beperkte oplage inBelgië. De invloed die de reclame in de kranten zou kunnenhebben op het gedrag van (mogelijke) consumenten vantabaksprodukten is bijgevolg, door hun eigen aard, mi-ruern,

In deze omstandigheden vraagt de commissie aan deBelgische autoriteiten om, in afwachting van een harmoni-satie op het communautaire niveau, metjuist de bedoelingdit soort belemmeringen te voorkomen, een afwijking tewillen voorzien aangaande de publiciteit die men vindt inde in België geïmporteerde buitenlandse pers. De afwij-king zou, desgevallend, kunnen voorzien in een uitzonde-ring voor individuele gevallen van inbreuk op de wet, ditwil zeggen een opzettelijke omzeiling van het doel terbescherming van de volksgezondheid dat in de wet is voor-zien. Andere voorwaarden met als doel de jongeren teblijven beschermen, kunnen worden uitgedacht. Soortge-lijke oplossingen zijn er in verschillende andere Lid-Sta-ten, waar bepaalde maatregelen werden voorzien om ta-baksreclame of reclame voor alcohol te verbieden.

B) En deuxième lieu, la mesure vise à interdire touteutilisation, et pas seulement celle en vue de la publicité, delogos pour des produits autres que des produits du tabac.Cette meure vise directement les caractéristiques du pro-duit et relève donc du domaine des articles 30 à 36 duTraîté CE.

La commission s'interroge sur le caractère proportion-née de la proposition de loi, dans la mesure où elle risqued'entraîner une disparition du marché de certains produitsdont le lien avec le comportement des fumeurs (potentiels)peut être très faible.

Dans ces conditions, la commission demande aux autori-tés belges de prévoir une dérogation à l'interdiction généra-le contenue par la loi, en faveur de produits qui, manifeste-ment, ne visent pas à détourner l'interdiction de publicitéprévue par celle-ci. Cette dérogation pourrait, par exemple,être associée à une série de conditions relatives, notam-ment, à la nature des produits en cause (les produitsdestinés principalement à la jeunesse, ainsi que les pro-duits associés au tabac, par exemple, pourraient être ex-clus), ou à l'importance de l'apparence sur le produit dulogo par rapport au produit lui-même (les utilisations vi-sant manifestement à contourner l'interdiction de publicitépour le tabac resteraient interdites). La commission faitnoter que le fait d'admettre l'utilisation de la marque ou dulogo ne préjuge en rien du traitement qui serait réservé à lapublicité de ces produits, qui pourrait se voir exclue decertains médias. Ici aussi, comme dans le cas des journauxet magazines, une disposition plus générale pourrait êtreprise pour exclure la dérogation au cas où elle serait utili-sée de manière abusive en vue de contourner l'interdictionde publicité pour le tabac.

A ce sujet, il convient notamment d'attirer l'attentiondes autorités belges sur le fait que la commission a élaboréune proposition de directive du Conseil concernant le rap-prochement des dispositions législatives, réglementaireset administratives des Etats membres en matière de publi-cité en faveur des produits du tabac (Corn (92) 196 final, JOC 129 du 21 mai 1992). Cette proposition ne va pas aussiloin que la proposition belge et se limite à interdire l'utili-sation - pour la publicité pour un produit autre qu'unproduit du tabac - d'une marque, dont la notoriété estprincipalement associée à un produit du tabac. La proposi-tion n'interdit donc pas l'utilisation, en dehors de la publi-cité, de la marque (et ses logos) pour d'autres produits. Enoutre, la proposition contient une dérogation dès lors qu'ilest établi que le chiffre d'affaires des produits du tabaccommercialisés sous la même marque, même par une socié-té différente, ne dépasse pas la moitié du chiffre d'affairesdes produits autres que ceux du tabac de cette marque etque cette marque a été d'abord déposée pour des produitsautres que des produits du tabac. Tout en reconnaissantqu'il s'agit d'une proposition, il convient de noter que lesautorités belges pourraient s'inspirer de celle-ci dans lecadre des demandes de dérogation qui leur seraient adres-sées.

La commission se réserve d'examiner, au regard desarticles 30 et suivants du traité, toute interdiction de pu-blicité indirecte qui ne prévoirait pas de dérogations dutype de celles énoncées ci-dessus.

Veuillez agréer, monsieur le Ministre, l'assurance de mahaute considération.

M. Bangemann

[ 7 ] - 346 / 8 - 95 / 96

B) In de tweede plaats beoogt de maatregel elk gebruikte verbieden, en niet enkel dat met het oog op de publiciteit,logo's voor niet-tabaksprodukten. Deze maatregel heeftrechtstreeks betrekking op de kenmerken van het produkten valt dus binnen het domein van de artikelen 30 tot 36van het EG-verdrag.

De commissie stelt zich vragen bij de geproportioneerdeaard van het wetsvoorstel, dit in de mate waarin hierdoorhet risico wordt gelopen dat bepaalde produkten van demarkt worden gehaald, zelfs die waarvan de link met hetrookgedrag van (mogelijke) rokers bijna of geheel onbe-staande is.

In deze omstandigheden vraagt de commissie aan deBelgische overheid om een afwijking te voorzien op hetalgemene verbod voorzien door de wet, en dit voor produk-ten die in geen enkelopzicht de bedoeling hebben hetverbod op reclame te omzeilen dat hierdoor wordt voorzien.Deze afwijking zou bijvoorbeeld kunnen worden verbondenaan een reeks voorwaarden die meer bepaald betrekkinghebben op de aard van de produkten (produkten in deeerste plaats bestemd voor dejeugd, evenals produkten dieverband houden met tabak, kunnen bijvoorbeeld wel wor-den uitgesloten), of op het belang voor het produkt zelfvanhet plaatsen van het logo (het gebruik dat er duidelijk opgericht is het verbod op tabaksreclame te omzeilen, zaluiteraard verboden blijven), De commissie maakt de op-merking dat het feit dat het gebruik van het merk, ofvanhet logo wordt toegelaten, in geen enkel geval wil vooruitlo-pen op de behandeling die zal worden voorbehouden voorde reclame van deze produkten, die uit bepaalde media kanworden geweerd. Hier zou ook, zoals in het geval vankranten en tijdschriften, een meer algemene maatregelkunnen worden getroffen om de afwijking uit te sluiten ingeval deze zou gebruikt worden op een abusieve maniermet het oog op de omzeiling van het verbod op de tabaksre-clame.

Daaromtrent dient de aandacht van de Belgische autori-teiten te worden gevestigd op het feit dat de commissie eenvoorstel tot Richtlijn van de Raad heeft uitgewerkt betref-fende wettelijke, reglementaire en administratieve bepa-lingen van de Lid-Staten inzake reclame voor tabakspro-dukten (Corn (92) 196 Final, JO C 129 van 21 mei 1992).Dit voorstel gaat niet zo ver als het Belgische voorstel enbeperkt zich tot het verbieden van het gebruik - inzakepubliciteit voor een niet-tabaksprodukt - van een merk,waarvan de bekendheid in hoofdzaak geassocieerd wordtmet een tabaksprodukt. Het voorstel verbiedt dus niet hetgebruik, buiten de reclame, van het merk (en van de logo's)voor andere produkten. Daarenboven bevat het voorsteleen afwijking vanaf het ogenblik dat wordt vastgesteld dathet zakencijfer van de tabaksprodukten die onder het-zelfde merk worden gecommercialiseerd, zelfs door eenandere maatschappij, niet de helft van het zakencijfer vande niet-tabaksprodukten met hetzelfde merk overschrijdt,en dat dit merk in de eerste plaats voor niet-tabaksproduk-ten werd gedeponeerd. Men merke hierbij op dat het hiereen voorstel betreft waardoor de Belgische autoriteitenzich zouden kunnen laten inspireren in het kader van deaanvragen tot afwijking die aan hen worden gericht.

De commissie behoudt het recht om, met betrekking totartikelen 30 en volgende van het verdrag, elk verbod opindirecte reclame te onderzoeken waarvoor geen afwijkin-gen, zoals deze hierboven, voorzien zouden worden.

Met de meeste hoogachting,

M. Bangemann

- 346 / 8 - 95 / 96

II. - REMARQUES DES PAYS MEMBRES

Pays-Bas

Suite au règlement notifié envisagé par l'Etat membreBelgique, relatif à la publicité pour le tabac (96/02521B),lesautorités néerlandaises souhaitent émettre l'avis circons-tancié suivant:

« Les autorités néerlandaises estiment que les disposi-tions de l'article 3 du projet de loi sont contraires auxdispositions de la directive CEE du 21 décembre 1988(89/104/CEE) concernant le rapprochement des législa-tions relatives aux marques de fabrique des Etats mem-bres. Aux termes du considérant de la directive, tous lesEtats membres de la Communauté doivent se conformer auTraité de Paris relatif à la protection de la propriété indus-trielle et les dispositions de la directive doivent être entiè-rement conformes à celles du traité. Le Traité de Paris et ladirective DE relative aux marques de fabrique prévoientl'obligation pour les Etats membres de procéder à l'inscrip-tion des marques de fabrique, sauf s'il existe un ou plu-sieurs motifs, énumérés de manière limitative, de nature àjustifier le refus ou la nullité de l'inscription. Par consé-quent, le gouvernement néerlandais s'est demandé si l'undes motifs susvisés peut être invoqué. Les dispositionsconcernées du Traité de Paris sont les suivantes: arti-cle 6quinquies, sous B du Traité (article 3 de la directive) :les dispositions sous 3 indiquent la possibilité de refuser oud'annuler toute marque de fabrique . contraire aux bonnesmœurs ou à l'ordre public et tout particulièrement lesmarques de fabrique susceptibles de confondre le public(. .. ) sous réserve toutefois de l'application de l'arti-cle 10bis ». La vente de produits à base de tabac n'est pasinterdite en Belgique et il est par conséquent impossibled'invoquer le motif du caractère contraire à l'ordre public etaux bonnes mœurs dès lors qu'il ne s'agit pas d'une repré-sentation obscène ou d'une incitation à toute conduite in-terdite en vertu de la loi. La notion de « contraire à l'ordrepublic et aux bonnes mœurs» doit être interprétée demanière restrictive. L'inscription de produits qui ne sontpas à base de tabac en particulier ne présente ainsi aucuncaractère contraire à l'ordre public et aux bonnes mœurs etmême si tel était le cas, le refus d'inscription serait déjàexclu aux termes de l'article 7. Conformément à l'article 7du Traité, la nature des marchandises sur lesquelles lamarque doit être apposée ne saurait être opposée à l'ins-cription de la marque. Aux termes de l'article 10bis duTraité (article 12, alinéa 2, sous b de la directive), l'inscrip-tion d'une marque peut être refusée ou annulée si l'inscrip-tion ou l'utilisation relèvent de la concurrence déloyale.Dans le cadre présent, l'inscription ou l'utilisation d'unemarque de cigarettes en soi ne sauraient être qualifiéesd'opérations relevant de la concurrence déloyale. Même si,contrairement à l'interprétation du projet de loi découlantde la lecture ci-dessus avancée, l'inscription de la marquerestait possible et que le règlement envisagé ne visait qu'àl'introduction de certaines restrictions au niveau de l'usa-ge, le gouvernement néerlandais estimerait qu'une tellerestriction des droits du titulaire de la marque serait con-traire à la directive.

Les considérations ci-dessus développées ne peuventamener les autorités néerlandaises qu'à la conclusion quel'article 2bis, deuxième alinéa, proposé dans l'article 3 duprojet de loi belge est contraire au Traité de Paris et à ladirective relative aux marques de fabrique correspondan-te. »

[ 8 ]

II. - OPMERKINGEN VAN LID-STATEN

Nederland

De door de Lid-Staat België genotificeerde voorgenomenregeling inzake tabaksreclame (96/0252/B), geeft de Ne-derlandse autoriteiten aanleiding tot het indienen van devolgende uitvoerig gemotiveerde mening:

« De Nederlandse autoriteiten zijn van mening dat arti-kel3 van het wetsvoorstel zich niet verdraagt met de EEG-richtlijn van 21 december 1988 (89/104/EEG) betreffendede aanpassing van het merkenrecht in de Lid-Staten, In deconsiderans van deze richtlijn staat dat alle Lid-Staten vande Gemeenschap gebonden zijn door het Verdrag van Pa-rijs tot bescherming van de industriële eigendom en dat debepalingen van de richtlijn volledig moeten stroken metdie van genoemd Verdrag. Zowel het Verdrag van Parijs alsde ED-merkenrichtlijn gaan uit van een verplichting totinschrijving door de Lid-Staten van merken, tenzij zich eenof meer van de limitatief opgesomde gronden voor weige-ring of nietigheid voordoet. De Nederlandse regering heeftzich derhalve afgevraagd of een van deze gronden in hetspel is. De relevante bepalingen in het Verdrag van Parijszijn: artikel 6quinquies, onder B van het Verdrag (arti-kel 3 van de richtlijn) : onder sub 3 wordt aangegeven datmerken geweigerd ofvernietigd kunnen worden die « strij-dig zijn met de goede zeden of met de openbare orde, en,met name wanneer door de merken misleiding van hetpubliek te verwachten is. (... ) Toepassing van artikel 10bisis echter voorbehouden ». De verkoop van tabaksartikelenis in België niet verboden; strijd met de openbare orde engoede zeden kan dan ook niet aanwezig worden geacht,zolang geen sprake is van een obscene afbeelding of eenoproepen tot bij de wet verboden gedraging. Het begrip « instrijd met de openbare orde en goede zeden » dient restric-tiefte worden geïnterpreteerd. Dat er geen strijd is met deopenbare orde en goede zeden geldt temeer voor de regis-tratie van niet-tabaksprodukten. Bovendien zou in datgeval artikel 7 een verbod op inschrijving reeds uitsluiten.Artikel 7 van het Verdrag: de aard van de waar waarophet merk moet worden aangebracht kan geen beletsel vor-men voor de inschrijving van het merk. Artikel 10bis vanhet Verdrag (richtlijn artikel12, lid 2, sub b) : inschrijvingvan een merk kan geweigerd of nietig verklaard wordenindien de inschrijving ofhet gebruik een daad van oneerlij-ke mededinging oplevert. Het valt niet in te zien dat in-schrijving of gebruik van een sigarettenmerk op zichzelfeen daad van oneerlijke mededinging zou opleveren. Zo al,anders dan waarvan hierboven bij lezing van het wetsvoor-stel is uitgegaan, inschrijving van het merk mogelijk zoublijven en de voorgestelde regeling slechts beperkingenaan het gebruik zou opleggen, dan nog is de Nederlandseoverheid van mening dat een dergelijke beperking van derechten van de merkhouder niet is toegestaan op grond vande richtlijn.

Alles overwegende kunnen de Nederlandse autoriteitenniet anders dan tot de conclusie komen dat het in artikel 3van het Belgische wetsvoorstel voorgestelde artikel 2bis,tweede lid, zich niet verdraagt met het Verdrag van Parijsen de daarmee overeenkomende merkenrichtlijn. »

[ 9 ] - 346 / 8 - 95 / 96

Royaume-Uni Verenigd Koninkrijk

« L'article 3 des propositions belges interdit la vente etla publicité des produits portant des logos de marque simi-laires à ceux utilisés pour les produits à base de tabac.Dans la mesure où les produits de diversification de mar-que sont légalement fabriqués dans les autres Etats mem-bres, la législation proposée affectera, en conséquence,directement la libre circulation de ces produits au sein dela Communauté européenne.

Les produits qui ne sont pas à base de tabac maisutilisent des marques déposées de tabac au titre d'accordsde cession de licence (les vêtements ou les chaussures, parexemple) seraient interdits de vente. Une telle diversifica-tion des marques ou des logos est tout à fait légale mais autitre de l'article 3 du projet de loi, elle ne serait plus autori-sée en Belgique.

En tenant compte de la protection de la santé, cet articlea pour effet de limiter sans raison valable l'importation deproduits ne faisant pas partie du secteur du tabac ainsi queles droits d'utiliser les marques déposées de tabac protégésdans ce domaine.

Si le projet de loi est promulgué, il aura pour conséquen-ce plus étendue que la publicité et le parrainage de pro-duits à base de tabac seront interdits, ceci incluant égale-ment les publicités pour le tabac dans les revues et lesjournaux imprimés hors des limites territoriales belges.Seuls les magazines concernant le commerce du tabacseraient autorisés à inclure des publicités pour le tabac.

L'interdiction proposée a un caractère global et ne faitaucune concession pour les titres importés. Les éditeurs dejournaux et de revues seraient obligés d'imprimer des édi-tions spéciales pour le marché belge qui exclut toutes lespublicités pour le tabac, même lorsque cette publicité estautorisée dans le pays de publication et ailleurs dansl'Union européenne. Ceci ne serait ni économique, ni prati-que, ni équitable.

Les fabricants du Royaume-Uni qui commercialisent etvendent leurs marques en Belgique ne seraient plus enmesure d'en faire la publicité. De ce fait, ceci constitue unebarrière aux échanges commerciaux et limite l'entrée desfabricants du Royaume-Uni sur le marché belge, puisque lapublicité est un élément essentiel de la concurrence desmarques.

Les autorités belges semblent penser que la législationproposée est nécessaire afin d'empêcher la publicité indi-recte pour les produits à base de tabac et en conséquence decontribuer à la réduction de la consommation de tabac quiest en but légitime en matière de protection de la santé. Legouvernement pense qu'il n'est pas nécessaire d'adopterdes vues mesurées entre les intérêts de la santé publique etceux de l'industrie, qui fabrique un produit légal. Le gou-vernement considère que chaque Etat membre devrait êtrelibre de fixer ses propres objectifs pour réduire la consom-mation de tabac et prendre des mesures proportionnéesqu'il juge appropriées à ses propres circonstances nationa-les.

Par exemple, en ce qui concerne le parrainage du sportau Royaume-Uni, ceci est réglementé par un accord facul-tatif entre le ministre des sports et les sociétés qui produi-sent du tabac. Les autorités du Royaume-Uni sont d'avisque le tabac est un produit légal et que les sports devraient

« Artikel 3 van de Belgische voorstellen verbiedt de ver-koop en reclame voor produkten met logo's van merkengelijkaardig aan die gebruikt voor produkten op basis vantabak. In de mate waarin de produkten van verscheidenemerken wettelijk worden gefabriceerd in andere Lid-Sta-ten, zal de voorgestelde wetgeving bijgevolg een recht-streekse invloed hebben op het vrije verkeer van dezeprodukten binnen de Europese Gemeenschap.

De produkten die niet op basis van tabak gemaakt zijn,maar waarbij gedeponeerde tabaksmerken worden ge-bruikt voor akkoorden inzake de overdracht van vergun-ningen (kleding of schoeisel, bijvoorbeeld), zullen niet meermogen worden verkocht. Zo'n verscheidenheid aan merkenof logo's is geheel wettelijk - maar dit zal door artikel 3van het wetsontwerp niet meer toegelaten zijn in België.

Rekening gehouden met de bescherming van de gezond-heid, heeft dit artikel tot gevolg dat, zonder geldige rede-nen, de invoer van produkten wordt beperkt die geen deeluitmaken van de tabaksindustrie evenals de rechten om degedeponeerde tabaksmerken te gebruiken die op dit gebiedworden beschermd.

Indien het wetsontwerp wordt afgekondigd, zal het totgevolg hebben dat de tabaksreclame en de sponsoring doorprodukten op basis van tabak zullen worden verboden.Hierin zijn eveneens inbegrepen de publiciteit voor tabakin tijdschriften en kranten die in het buitenland wordengedrukt. Enkel de tijdschriften die betrekking hebben opde handel in tabakswaren, zouden de mogelijkheid moetenhebben om er reclame voor te maken.

Het voorgestelde verbod heeft een globaal karakter ener wordt geen enkele toegeving gedaan voor ingevoerdetitels. De uitgevers van kranten en tijdschriften zoudenmoeten worden verplicht om speciale edities te drukkenvoor de Belgische markt, waarbij alle tabaksreclame wordtuigesloten, dit zelfs wanneer deze publiciteit toegelaten isin het land van publicatie of zelfs op andere plaatsen in deEuropese Unie. Dit is noch economisch, noch praktisch,noch rechtvaardig.

Voor de fabrikanten van het Verenigd Koninkrijk diehun merken commercialiseren en verkopen in België, zouhet bijgevolg niet langer mogelijk zijn er reclame voor temaken. Dit betekent een hindernis voor de commerciëleuitwisseling en beperkt de toetreding van Britse fabrikan-ten tot de Belgische markt, vermits publiciteit een essen-tieel onderdeel is van de concurrentie onder de merken.

De Belgische overheid blijkt van mening te zijn dat devoorgestelde wetgeving noodzakelijk is om te verhinderendat er onrechtstreeks reclame wordt gemaakt voor produk-ten op basis van tabak en dat er hierdoor bijgevolg eenbijdrage kan worden geleverd om de tabaksconsumptie teverminderen, hetwelk een legitiem doel is ter beschermingvan de volksgezondheid. De regering is van oordeel dat hetniet nodig is bepaalde visies over te nemen waarvan debelangen van de gezondheid en die van de industrie - dieeen wettelijk produkt produceren - naast elkaar wordenafgewogen. De regering is van oordeel dat elke Lid-Staatvrij zijn doelstellingen moet kunnen bepalen om de con-sumptie van tabak te verminderen en daartoe die maatre-gelen moet kunnen treffen die hij gepast vindt in de natio-nale omstandigheden.

Bijvoorbeeld, wat de sponsoring van de sport in hetVerenigd Koninkrijk betreft, dit wordt gereglementeerddoor een facultatief akkoord tussen de minister van Sporten de tabaksproducerende firma's. De overheid van hetVerenigd Koninkrijk is van mening dat tabak een legaal

- 346 / 8 - 95 / 96

pouvoir bénéficier du parrainage pour le tabac, à conditionque ceci soit effectué d'une manière responsable et soumisà un contrôle correct. Le gouvernement pense que l'accordfacultatif garantit un équilibre équitable et raisonnableentre, d'une part, la liberté commerciale des sociétés quiproduisent du tabac et les avantages que ceci peut apporterau sport et, d'autre part, les intérêts portés à la santé et lanécessité de protéger les enfants.

Le gouvernement du Royaume-Uni pense que ces mesu-res sont disproportionnées et qu'elles créent une barrièreaux échanges commerciaux au sein du marché unique.

La charge de prouver qu'une mesure serait justifiée autitre de l'un des motifs mentionnés à l'article 36 du traitéincombe à l'Etat membre qui a promulgué ou envisage depromulguer la mesure. Afin qu'une mesure soit justifiée, ildoit être prouvé qu'elle est nécessaire et proportionnée auxobjectifs qu'elle vise à atteindre. »

Italie

En ce qui concerne l'article 3, alinéa 2, du projet notifiépar la Belgique, nous émettons l'avis circonstancié sui-vant:

«L'interdiction de similitude entre le logo d'une marquede produits à base de tabac et le logo utilisé dans d'autressecteurs de marchandises peut constituer une entrave à lalibre circulation des marchandises légalement produitesdans des pays membres de l'Union européenne, c'est-à-direimposer le retrait et le changement dudit logo sur desproduits autres que ceux qui sont à base de tabac, quicomporte des augmentations non justifiées du coût de fa-brication ? »

République Fédérale d'Allemagne

«Le gouvernement fédéral proteste contre le projet deloi belge sur l'interdiction de la publicité sur le tabac etsignale les risques de violation du droit consécutifs àl'adoption de cette loi.

Le projet de loi belge notifié portant sur l'interdiction dela publicité sur le tabac revient à une restriction quantita-tive des importations et viole l'article 30 CEE et d'autresaccords internationaux sur la protection du libre commercemondial.

La loi envisagée entrave de différentes manières la librecirculation des marchandises:

La publicité sur les produits à base de tabac est interditeen Belgique, même s'ils ont été fabriqués en dehors dupays.

Les journaux et revues allemandes venues en Belgiquene doivent contenir aucune publicité sur le tabac. Aucuneexception n'est prévue pour la presse allemande oud'autres pays étrangers.

L'article 3 du projet de loi interdit aux entreprises quiutilisent également les droits d'une marque de tabac pourd'autres produits ou services, l'exploitation économique deces marques en Belgique pour des produits autres que letabac.

Les conséquences économiques d'une telle loi se tradui-raient par des inconvénients et des dommages considéra-bles pour un grand nombre d'entreprises.

[ 10]

produkt is en dat de sport voordeel zou moeten kunnenhalen uit het patronaat van de tabaksindustrie, dit opvoorwaarde dat zulks wordt uitgevoerd op een verantwoor-de manier en onderworpen aan een correcte controle. Deregering denkt dat het facultatief akkoord een goed even-wicht garandeert tussen, enerzijds, de commerciële vrij-heid van de tabaksindustrie en de voordelen hieraan ver-bonden voor de sport en, anderzijds, de belangen voor degezondheid en de nood om de kinderen te beschermen.

De overheid in het Verenigd Koninkrijk is van meningdat deze maatregelen buiten proportie zijn en dat ze eenbarrière vormen voor de commerciële uitwisseling in deeenheidsmarkt.

De bewijslast voor een gerechtvaardigde maatregel vooreen van de motieven vermeld in artikel 36 van het verdrag,is ten laste van de Lid-Staat die de maatregel heeft uitge-vaardigd of die van plan is dit te doen. Opdat een maatre-gel zou gerechtvaardigd worden, moet er worden bewezendat ze nodig is en in overeenstemming met de doeleindendie dienen te worden bereikt. »

Italië

Wat artikel 3, alinea 2, betreft van het ontwerp genoti-fieerd door België, vaardigen wij de volgende gemotiveerdemening uit:

«Het verbod om hetzelfde logo te gebruiken voor pro-ducten op basis van tabak en voor producten uit anderesectoren van de handel, kan een belemmering betekenenvoor het vrije verkeer van goederen - die eveneens vrijworden geproduceerd in de lidstaten van de EuropeseUnie - dit wil zeggen dat er wordt opgelegd dat het logovan de markt wordt gehaald en dat het dient te wordenaangepast voor die producten die niet op basis van tabakworden vervaardigd, wat een ongerechtvaardigde meer-kost van de fabricageprijs betekent. »

Duitsland

«De federale overheid protesteert tegen het Belgischwetsontwerp betreffende het verbod op tabaksreclame enmaakt melding van het feit dat, tengevolge van de stem-ming van deze wet, de rechten worden geschonden.

Het Belgisch wetsontwerp met betrekking tot het ver-bod op tabaksreclame komt neer op een kwantitatievebeperking van de import en doet afbreuk aan artikel 30EEG en andere internationale akkoorden inzake de be-scherming van de vrije wereldhandel.

Deze wet hindert het vrije verkeer van goederen opverschillende manieren:

De reclame voor producten op basis van tabak is verbo-den in België, zelfs indien deze in het buitenland wordengeproduceerd.

De Duitse kranten en tijdschriften die in België wordenverkocht mogen geen enkele publiciteit voor tabak bevat-ten. Geen enkele uitzondering wordt voorzien voor de Duit-se pers, noch voor die van andere landen.

Artikel 3 van het wetsontwerp verbiedt de bedrijven, dieeveneens de rechten van een tabaksmerk gebruiken, dezete gebruiken voor het op de Belgische markt aanbieden vanandere producten of diensten die geen tabaksproductenZIJn.

De economische gevolgen van zo'n wet zouden zich ver-talen in een groot aantalongemakken en een aanzienlijkeschade voor een groot aantal bedrijven.

Elles toucheraient non seulement les groupes de presse,mais également les industries de la chaussure, du textile etde l'horlogerie.

Le projet de loi belge ne peut pas se justifier par desmotifs de protection de la santé (article 36 du traité CEE).Les résultats de la recherche des sciences sociales ne per-mettent pas d'affirmer que l'interdiction de la publicité dutabac réduit sa consommation, de sorte qu'une interdictionde la publicité n'est pas adaptée à l'objectif de protection dela santé.

La loi belge d'interdiction de la publicité ne touche pasuniquement les marques de cigarettes, mais égalementd'autres marchandises commercialisées par des campa-gnes publicitaires se référant à ou reprenant le nom d'unemarque de cigarettes (par exemple boots Camel, briquetsDunhilI, cosmétiques Davidoff, vêtements Camel TrophyAdventure),

L'interdiction prévue des prestations de service publici-taires pour le marché belge viole en outre l'article 59 dutraité CEE sur la liberté des prestations de service. Elle nepeut être justifiée par des intérêts publics supérieurs.

Une proposition de directive de la Commission sur l'in-terdiction de la publicité du tabac est discutée depuis long-temps au sein du conseil des ministres de l'UE - sansrésultat jusqu'à présent. »

[ 11 ] - 346 / 8 - 95 / 96

Ze zouden niet alleen de persgroepen raken, maar even-eens de schoenenindustrie, de kledingsindustrie en de hor-logemakerijen.

Het Belgische wetsontwerp kan niet worden gerecht-vaardigd door motieven ter bescherming van de gezond-heid (artikels 36 van het EG-verdrag). Uit de resultatenvan het onderzoek van de sociale wetenschappen kan nietworden afgeleid dat het verbod op tabaksreclame de con-sumptie zou verminderen, een verbod op reclame is als hetware niet aangepast aan het doel voor de bescherming vande gezondheid.

De Belgische wet tot verbod op publiciteit raakt nietenkel de verschillende sigarettemerken, maar eveneensandere handelswaren en dit via publiciteitscampagnes dieverwijzen naar een bepaald sigarettenmerk of die dezelfdenaam gebruiken (bijvoorbeeld boots Camel, aanstekersDunhilI, cosmetica Davidoff, kleding Camel Trophy Adven-ture).

Het voorziene verbod op de publicitaire dienstverleningop de Belgische markt doet daarenboven afbreuk aan arti-kel 59 van het EG-verdrag betreffende de vrije dienstverle-ning, het kan enkel worden gerechtvaardigd door hogerebelangen.

Een voorstel tot richtlijn van de Commissie tot verbodop tabaksreclame wordt reeds lang besproken op de Minis-terraad van de EU - dit tot op heden zonder resultaat. »

Drukk.-Impr. SCHAUBRüECK, Nazareth - (09) 389 02 11 - (02) 219 0041